1.

Transportna imobilizacija
Postavlja se na mjestu nesrece i traje do pruzanja hirurske pomoci tj do bolnice.Dakle,to je privremena
vremenska imobilizacija.Sredstva za transportnu imobilizaciju mogu biti prirucna i standardna.
-Prirucna (improvizovana);to su sredstva koja su na rasppolaganju na mjestu
nesreće:daščice,kišobran,karton,lopata,puška,skije,ćebe,stabljika kukuruza.A moze da posluzi i zdravi dio
tijela,ako je povrijedjena noga,onda zdrava noga moze da posluzi za imobilizaciju,ili povrijedjena ruka da se
fiksira uz tijelo.
-Standardna sredstva za imobilizaciju;ova sredstva proizvode se serijski i fabricki.Imaju odredjen
izgled,velicinu i namjernu.Najcesce se koristi:

 KRAMEROVA UDLAGA;to je šina koja je napravljena od žice gdje djeluje kao male merdevine i ta žica moze biti
razlicite duzine 1,20,30,50cm i naravno biramo onu duzinu koja odgovora duzini povrijedjenog
ekstremiteta.Brzo se postavlja,lako modeluje pa se i najcesce upotrebljava.Prije upotrebe je treba obloziti
vatom i zavojem.
 TOMASOVA i DITRIKSOVA UDLAGA sluze za imobilizaciju natkoljenice.One su dosta teske i vjerovatno
necemo imati priliku da radimo sa ovom vrstom udlage ali treba znati da postoje.
 SPLIT UDLAGE;to su udlage koje su napravljene od mase koja je slicna pur pjeni,unutra imaju impregniranu
zicu i one obicno dodju savijene kao zavoj,a mogu da se oblikuju spram povrijedjenog dijela tijela.
 PNEUMATSKE UDLAGE;grdjene su po principu duseka za plažu.Napravljene su kao čarape,u sredini rajsferslus
i kada razvucemo napravimo kao cizmu,sa strane imamo otvor u koji stavimo dio od pumpe i naduvamo tu
udlagu,koja kad postignemo odredjenu kolicinu vazduha postigne i odgovaraju cvrstocu i time se postize
imobilizacija.
 Postoje i druge vrste udlaga koje su platnene;pozadi su ojacane sa sredstvima koja su u vidu zice i one su u
gornjem dijelu šire,u donjem uze i sa jedne strane imaju otvore a sa druge trake koje na sebi imaju
cicak.Provlacimo ih kroz otvore na kontra strani i na taj nacin fiksiramo.
 Postoje i TROUGLE MARAME;koje su kao univerzalno sredstvo za imobilizaciju svih dijelova tijela.

2.Inhalacioni anestetici
Od inhalacionih anestetika etar je prvi koji je poceo da se primjenjuje,medjutim danas je njegova primjena
potisnuta jer je lako zapaljiv i moze da eksplodira,tako da se danas primjenjuje samo azotni-oksidul i halotan.
 Azotni oksidul je gas bez boje,mirisa i ukusa koji ima nedostatak jer je slab analgetik i relaksant pa se zato
mora kombinovati sa drugim anesteticima.
 Što se tice halotana,mana mu je sto slabo relaksira misice pa se mora kombinovati i i.v.anesteticima,a dobre
strane to sto brzo uvodi u anesteziju i budjenje iz anestezije je brzo.

Dakle,inhalacioni anestetici se ne koriste samostalno vec se moraju kombinovati sa drugim i.v.anesteticima

3.Kombinovana opšta anestezija

To je vrsta anestezije koja se danas najvise koristi,s obzirom da zahvaljujuci kombinaciji anestetika koji se koriste
moguce ispuniti sve one ciljeve a to su analgezija,gubitak refleksa,sprecavanje straha,relaksacija misica,san i
kontrola disanja.
Pacijent se uvede u anesteziju intravenskim anesteticima,potom se intubira a zatim nastavlja sa inhlacionim
anesteticima sve do zadnjih 10ak minuta operacije kada se pacijent opet prebacuje na i.v.anestetike i potom
jako brzo budi.Na ovaj nacin se postize ekspanzija pluca,tj mogucnost ventilacije svih dijelova pluca.Pacijenta
uvodimo brzo u anesteziju a brzo ga i budimo.
 4.Lokalna anestezija
Lokalnom anestezijom se gubi osjecaj za bol u jednom dijelu tijela uz ocuvanu svijest bolesnika.Najčešće se
koriste razni preparati kaina od 0,5-2%).Djeluju tako sto prekidaju provodljivost impulsa kroz nervna
vlakna.Lokalne anestezije su:
 Površinska
 Infiltraciona
 Spinalna
 Sprovodna
 Anestezija hladjenjem.

5.Komplikacije zbog loše postavljenog gipsa
Zbog lose postavljenog gipsa javljaju se:
Bol i utrnulost imobilisanog dijela ekstremiteta,jer gips pritiska nerve.
Cijanoza sa parestezijama (neosjetljivost) vrhova prstiju usljed prejako stegnutog zavoja i poremecaja cirkulacije.
Zbog toga je neophodno posebno u prva 24h od stavljanja gipsa kontrolisati boju i temperaturu prstiju kao i
senzibilitet i pojavu eventualnog edema.Ako se jave bledilo ili cijanoza,hladnoca ili edem prstiju praceni
jakim bolom,gips obavezno treba prosjeci i olabaviti ili ga skinuti i zamjeniti novim.Bol koji se javi poslije
stavljanja imobilizacije je posljedica ili lose repozicije ili loše postavljenog gipsa.

6.Kasne postoperativne komplikacije su

Pojavljuju se 7-10 dana nakon operativnog zahvata,ali se mogu javiti i nekoliko godina poslije izvedene
operacije.
 Tromboflebitis i flebotromboza;Tromboflembitis predstavlja upalu površinse vene,koja moze biti na nogama
rukama, ili prednjem trbusnom zidu.Flebotromboza je zacepljena duboka vena,dakle ugrusak u dubokoj veni
koji je zalijepljen za zid te duboke vene i od nje se moze otkinuti citav ili djelimicno i putem sistemske
cirkulacije dospjeti do desne polovine srca a odatle u plucnu cirkulaciju cime ce nastati tromboembolijska
bolest pluća.
 Infarkt i embolija pluća:otkaci se tromb iz vene i zecepi arteriju pulmonalis ili neku manju granu.Bolesnik
kaslje,ima krvav ispljuvak,povisenu temperaturu,dispneju,bol u grudima.Ako se naglo potpuno zacepi stablo
arterije pulmonalis,moze nastupiti smrt
 Infekcija rane;
 Dekubitus;rane na dijelovima tijela koji su najvise izlozeni pritisku i javljaju se usljed duzeg lezanja
(Gluteus,predeo trticne kosti,pete,lopaticna kost).Dekubitus je cesta komplikacija kod
starijih,nepokretnih,pothranjenih bolesnika sa slabom cirkulacijom ali i losom njegom.
 Parotitis;je upala pljuvacnih zlijezda.Nastaje uslijed needeakvatne higijene usne duplje.Uglavnom se javlja kod
slabih i iscrpljenihh bolesnika koji ne uzimaju tecnost na usta,dakle imaju suva usta koja su oblozena
bjelicastim naslagama koje mogu da zacepe pljuvacne zlijezde i da sprijece oticanje pljuvcke,usljed cega
pljuvacka zaostaje u pljuvacnim zlijezdama,dolazi do njenog inflamiranja i tada se pojavljuje parotitis
 Peritonitis;to je upala trbusne maramice koja nastaje u slucajevima kada dolazi do popustanja anastomoze ili
u toku hirurske intervencije ako je doslo do izlaska crijevnog sadrzaja u peritonealnu duplju.Kod peritonitisa
cesto je neophodna ponovna operacija.
 Anurija,to je postoperativna komplikacija(kada je diureza manje od 100ml urina u 24h) koju izaziva
insuficijencija bubrega kao posljedica raznih uzroka.Nekada je potrebna hemodijaliza bubrega
 Ileus; je privremeni prekid peristaltike crijeva,koji se moze pojaviti nekoliko dana nakon operacije,moze se
javiti i nakon nekoliko mjeseci ili godina.Pri hirurskoj intervenciji u trbuhu kod nekih osoba dolazi do stvaranja
brida,slicno paucini,oko kojih se umotaju crijevne vijuge i dolazi do zastoja crijeva.Neophodno je ponovo
reoperisati bolesnika da se uklone bride i da bi crijeva nastavila normalno da funkcionise
 7.Indikacije za transportnu imobilizaciju
Transportna imobilizacija se uvijek stavlja kod:
 Preloma kostiju
 Povreda zglobova
 Povreda krvnih sudova
 Povrede kicme,karlice
 Vecih opekotina,smrzotina
 Proststrelnih povreda mekih tkiva
 Povreda tetiva,živvaca
 Većih rana mekih tkiva i
 Bolnih kontuzija tijela,posebno ekstremiteta

8.Osnovni cilj anestezije

Osnovni cilj anestezije je da se obezbjede maksimalni uslovi za rad hirurga sprecavanjem stetnih refleksa koje
uslovljava bol.Ostali ciljevi anestezije su:
 Analgezija
 Gubitak refleksa
 Sprecavanje straha
 Relaksacija misica
 San
 Kontrola disanja
Sama rijec anestezija oznacava neosjetljivost.
Anesteziologija je nauka koja se bavi ovim pitanjima,a anesteziolog je ljekar specijalista ove oblasti.
Anesteticar je medicinski tehnicar ili sestra koji pomazu anesteziologu u radu.
Anestetici su lijekovi koji se koriste u anesteziji.

Anestezija se ne bavi samo davanjem anestezije za operativne zahvate vec.

 -intezivnom terapijom i njegom
 -urgentnom medicinom i reanimacijom
 -tretmanom akutnih i hronicnih bolova

9.Postoperativna njega
Postoperativna njega pocinje jos na operativnom stolu aspiriranjem sekreta iz zdrijela,kontrolom
zavoja,drenova,katetera..Pacijent se iz operacione sale prebacuje na krevetu u intezivnu njegu ili u sobu za
budjenje,gdje je pod stalnim nadzorom sestre sve do povratka svih refleksa koji su bili ugaseni pod dejstvom
anestezije.Poslije budjenja se sprovodi intezivna njega i kontrola bolesnika.Poslije laksih opertivnih zahvata
bolesnik se moze prebaciti na odjeljenje,a poslije tezih se prebacuje u intezivnu njegu,gdje ga anesteticar
predaje nadleznoj sestri s temperaturnom listom na kojoj je anesteziolog napisao terapiju koju operisani treba
da primi do sutrasnje vizite.Sestra koja radi u intezivnoj njezi nastavlja da prati vitalne parametre,boju lica i
polozaj bolesnika i upisuje u sok listu te sprovodi napisanu terapiju.Ako naglo dodje do blijedila lica,ubrzanog
pulsa i pada krvnog pritiska-hemodinamske nestabilnosti to ja znak unutrasnjeg ili spoljasnjeg krvarenja,dok su
modra boja lica i otezano disanje znak poremecaja disajne funkcije.U oba slucaja sestra hitno obavjestava
dezurnog hirurga i anesteziloga,koji preduzimaju odgovarajuce mjere.Takodje sve vrijeme se kontrolisu
drenovi (topla tecna krv ukazuje na aktivno unutrasnje krvarenje),urinarni kateter (da li je prohodan ili
zacepljen),pazi se da se igla (braonila) na koju se daje krv ili infuzije ne ispadne iz vene ili se ne probusi,da li je
nazogastricna sonda pravilno postavljena i da je uznemireni bolesnik ne iscupa.Na kraju kontrolise se stanje
gaze i zavoja na rani (mora biti suv sve vrijeme).Ukoliko pacijent cesce povraca treba mu staviiti glavu nanize i
 okrenuti ga na stranu i voditi racuna da ne aspirira sadrzaj iz usne supljine.Treci postoperativni dan je prvo
previjanje.Pacijenta treba ranije previti ukoliko se pojavi sekrecija na rani.Najmanje 8h se ne unosi nista per
os a kod operacija na debelom crijevu i do 6/7 dana.

10.Pripreme za opstu anesteziju

Prije nego sto pacijenta uvedemo u anesteziju,prije svega trebamo ga pripremiti.Kod pacijenata koji su na
urgentnoj operaciji,ova priprema se ne obavlja tako detaljno zato sto ce pacijent bez hirurske intervencije
umrijeti.
Kod durgih pacijenata radi se detaljna priprema,odredjene laboratorijsko-biohemijske analize (krvna
slika,šećer u krvi,uri,ure,sedimentacija),zatim EKG,rendgen pluca.Priprema obuhvata i pregled
interniste,odnosno zakljucak da li je pacijent sposoban ili nije za operaciju u opstoj anestezij.Nakon zakljucka
interniste prije operacije jos jednom pacijenta pogleda anesteziolog i onda se daju definitivne smjerije koje
podrazumijevaju da pacijent narednih sest do osam sati prije operacije i anestezije bolesnik ne smije nista da
jede i pije.Da bi se smanjila bronhijalna sekrecija i eventualni kasalj,savjetuje se prestanak
pusenja.Anesteziolog pregleda pacijenta jos jednom dan prije operacije i ordinira uvece nesto od lijekova za
smirenje,kako bi pacijent mirno spavao i spreman docekao operaciju,a onda se u sobi za premedikaciju pola
sata prije pocetka operativnog zahvata doda jos lijekova koji ce smiriti pacijenta da pacijent bez brige udje u
operacionu salu.Svi medikamenti se daju i.m. Zatim provjeriti ime i prezime bolesnika,izmjeriti krvni pritisak i
puls,da skine zubnu protezu,nakit,ruž sa usana,lak sa noktiju.Mora postojati pismeni pristanak pacijenta i
provjera materijala sa kojim se radi,boca sa kisoenikom,ima li lijekova koji se daju i.v.dovoljno,da li je
laringoskop ispravan,imamo li tubuse raznih velicina..I kada sve to uradimo jos jednom provjeravamo da li je
to taj pacijent koji treba da se operise i nakon svega toga otvaramo mu listu anestezije i pacijent je spreman za
opstu anesteziju.

11.Istorijat anestezije i stadij anestezije

Desava se sredinom 19.vijeka
 Zubar Vels je udisao azot-oksidul dok mu je drugi vadio zub.
 Zubar Morton u Bostonu primenio je etar za operaciju tumora vilice koju je uradio hirurg Voren
 Hirurg Keler otkrio je anesteticka dejstva kokaina,a Halšted je primjenio blok nerava i 50 godina kasnije
 Njemac Bir primjenio je spinalnu anesteziju.

Stadiji anestezije:
1.stadijum analgezije koji predstavlja uvodjenje u anesteziju
2.stadijum ekscitacije ili lake anestezije
3.stadijum prave hirurske anestezije
4.stadijum paralize disanja

12.Ekstenzija
Primjenjuje se kod osoba koje imaju kontrandikciju za operativni zahvat tj.za primjenu osteosintetskog
materijala.
Osnovni ciljevi ekstenzije su:
 Imobilizacija
 Istezanje i stavljanje prelomljenih dijelova kosti u priblizno normalan polozaj
 Sprecavanje da dodje do skracenja ekstremiteta nakon preloma.

Ekstenzija ima za cilj da postavi fragmente u priblizno normalan polozaj.Poslije odredjenog vremena,ekstenzija
se skida i postavlja se gips.
 Postoje dvije vrste ekstenzije:
1.Indirektna ekstenzija 2.Direktna ekstenzija

Kod preloma kuka moze se izvesti unutrasnja i spoljasnja ekstenzija.Unutrasnja gdje se provodi jedna zica kroz
kost,preko se pravi kao potkovica i preko toga zavoj prebacujemo utek preko ruba kreveta.Spoljasnja
ekstenzija se sprovodi pomocu flastera,dakle slican mehanizam,ali se pravi flasterom i na osnovu opterecenja
dovode se fragmenti kosti u poziciju u kojoj ce idelno srasti.
Mana jeste sto je pacijent dugo vezan za krevet,jer prijeti opasnost od razvoja tromboembolijskih
komplikacija,infekcije pluca,urinarnog trakta i to sve na kraju moze ugroziti zivot bolesnika..

Za otvorene prelome postoji metoda pomocu spoljasnjih fiksatora,jer se fragmenti namjestaju i idealnu
poziciju sa jedne strane,a sa druge mozemo da tretiramo ranu,jer nam je uvijek moguc pristup.

13.Osteosintetski materijal
Danas se osteosintetski materijal češće koristi.Dakle,to su šarafi,pločice,klinovi..Omogucava idealnu repoziciju
fragmenata,medjutim,nedostatak je sto se mora izvesti operativni zahvat.Pacijent mora biti uspavan,da bi se
koristio osteosintetski materijal.Prednost je sto se povrijedjeni dio tijela namjesta u idealnu
poziciju.Namjestaju se fragmenti,nema straha od lose sraslog preloma,ali ima manu jer je to strano tijelo i
moze dovesti do reakcije organizma na strano tijelo,do infekcije i da to uslovi amputaciju

14.Opšta anestezija
Ona podrazumijeva uspavljivanje pacijenta i postizanje svih onih ciljeva koje mi zelimo da postignemo
tj:analgezija,gubitak refleksa,sprecavanje straha,relaksacija misica,san i kontrola disanja.

Anestetici se mogu unositi:

 Udisanjem
 i.v.
 per os
 per rectum
 subkutano

 Opšta anestezija moze biti:

 inhalaciona
 intravenska
 kombinovana

15.POSTOPERATIVNE KOMPLIKACIJE
-Do postoperativnih komplikacija dolazi usljed smanjene otpornosti organizma prouzrokovane operativnom
traumom, anestezijom, poremecajem funkcija vitalniih organa, a nekada i losim ishodom operacijama.
Takodje, nepravilna, nestrucna i nedovoljna nega za bolesnika u postoperativnom toku moze prouzrokovati
komplikacije opasne po zivot. Mogu biti: RANE(u toku prvih 48h) i KASNE(7-10 dana posle operacije).
 16.RANE POSTOPERATIVNE KOMPLIKACIJE,javljaju se u prvih 24-48h
 TEMPERATURA-na dan operacije i prvih nekoliko dana posle uobičajena je resorptivna temperatura koja
nastaje zbog djelovanja makrofaga koji ciste tkivo.Resorptivna temperatura nikada nije veca od 38 stepeni i ne
traje dugo. Ako temp. Koja je preko 38 stepeni traje duze,to je znak upozorenja da postoji infekcija rane ili
mokraćne bešike, peritoneuma, pluća itd.
 PROMENE PULSA I PRITISKA-Zbog krvarenja koje dovodi do hipovolemije doci ce do pada krvnog pritiska i
ubrzanog rada srca,ali i zbog djelovanja anestetika i nekih stetnih materija koje nastaju procesima
metabolizma u organizmu covjeka mogu nastati razne aritmije,bradikardija,tahikardije..
 POVRAĆANJE-dolazi ugl zbog primene nekih analgetika i anestetika,a da bismo sprijecili komplikaciju koja
moze nastati usljed povracanja a to je aspiracija povracenog sadrzaja,obicno se kod pacijenata plasira
nazogastricna sonda.
 DILATACIJA ŽELUCA-to je teška i retka komplikacija. Nastaje zbog refleksnog spazma želuca.Posledica je
otežano pražnjenje želuca. Bolesnik obilno povraća, trbuh je naduvan, jezik suv, puls ubrzan i pritisak nizak.
 ŠTUCANJE- izazivaju uglavnom neke stetne materije koje su nastale bilo zbog uremije peritonitisa,sepse itd jer
nadrzaju nervus frenikus koji sluzi za inervaciju dijafragme.Uzroci mogu biti i psihogene prirode,operacije na
zeludcu i dijafragmi i nas cilj je da smanjimo mogucnost pojave stucanja jer moze dovesti do deficijencije rane
 RETENCIJA MOKRAĆE-uglavnom je psihogene prirode, zbog refleksnog spazma sfinktera ili paralize mišića zida
mokraćne bešike.
 POSTOPERATIVNI CISTITIS-javlja se zbog infekcije mokraćnih puteva izazvanih streptokokom, kolibacilom,
stafilokokom, i to ugl izazvane nestručnim stavljanjem urinarnog katetera.
 ZASTOJ RADA CREVA-to je fiziološka pojava koja prati svako otvaranje trbuha i traje u zavisnosti od toga šta je
operisano.
 ŠOK- to je hemodinamski poremećaj. Stanje organizma u kojem je smanjen protok krvi kroz tkiva i organe i
nije više dovoljan da se održi normalna aktivnost ćelija.
 KRVARENJE-podrzaumijeva izlazak krvi iz krvnog suda i krvarenje moze biti spoljasnje i unutrasnje.Zadatak
medicinskog tehnicara je da prati bolesnika i da vidi da li se na dren pojavljuje krv ili da je spao ugrusak sa
nekog koagulisanog krvnog suda ili da je spala ligatura sa veceg krvnog suda usljed cega ce biti krvav zavoj ili
ce se na drenu pojaviti krvav sadrzaj.Krvarenje dovodi do gubtika cirkulisuceg volumena usljed cega dolazi do
pojave niza drugih komplikacija:pada krvnog pritiska,preraspodjele krvi koja se preusmjerava ka vitalnim
organima,prema srcu,mozgu i plucima.Kao posljedica svega toga nastaje šokno stanje
 GNOJENJE RANE-u rani može da zaostane manja količina krvi koja se može zagnojiti, što se otkriva prilikom
previjanja.
 GLAVOBOLJA-javlja se ugl zbog anestetika i anoksije.
 PSIHIČKI POREMEĆAJI- do toga dolazi zbog dejstva određenih anestetika, uremije, febrilnosti ili apstinencije
od alkohola kod alkoholičara.
 PLUĆNE KOMPLIKACIJE-ovo su česte komplikacije. Najčešće su atelektaza i pneumonija. Manifestuju se
otežanim disanjem, cijanozom, povišenom temp..

17.POVRŠINSKA ANESTEZIJA
-Lokalni anestetik se daje u vidu kapi,gela,spreja za sluznicu oka, nosa, grla, uretre.Kada postoji strano tijelo u
oku,kada primjenimo anestetik u vidu kapi prakticno gasimo refleks treptanja,usljed cega mozemo da
pridjemo pacijentu i da izvodimo strano tijelo.Takodje se koristi u vidu spreja prilikom izvodjenja intervencija
kao sto je gastroduodenoskopija kada pacijentu bez problema plasiramo gastroduodenoskop,a da pritome ne
postoji refleks povracanja,jer smo ga ugasili primjenom anestetika.
 18.SPROVODNA(blok)ANESTEZIJA
-Anestetik se daje u blizini živca,pri cemu on difunduje u zivac i pravi svoj efekat.Sprovodna anestezija se
primjenjuje u stomatologiji kada se ubrzgava anestetik u blizini grana nervus mandibularis i nervus
maksilarisa,pri cemu pacijent nakon 3-5 minuta ne osjeca vise tu regiju.Takodje se blok anestezija koristi za
plasiranje lokalnog anestetika u blizini pleksus brahijalisa pri cemu se moze izvesti intervencija na gornjem
ekstremitetu u trajanju 3-4 sata i to su znaci vaskularne i ortopedske operacije.

19.ANESTEZIJA
-Osnovni cilj anestezije je da se obezbede maksimalni uslovi za rad hirurga sprečavanjem štetnih refleksa koje
uslovljava bol. Ostali ciljevi anestezije su: analgezija, gubitak refleksa, sprečavanje straha, relaksacija mišića,
san i kontrola disanja.Sama reč anestezija označava neosetljivost na bol,dodir i toplotu, koja može biti
izazvana oštećenjem nervnog sistema ili namerno izazvana unošenjem anestetika.

Anesteziologija je nauka koja se bavi ovim pitanjima, a anesteziolog je lekar specijalista ove oblasti.
Anestetičarka je medicinski tehničar ili sestra koji pomažu anesteziologu u radu. Anestetici su lekovi koji se
koriste u anesteziji.

Anestezija se ne bavi samo davanjem anestezije za operativne zahvate već i intenzivnom terapijom i negom,
urgentnom medicinom i reanimacijom i tretmanom akutnih i hroničnih bolova.

20.CILJEVI I ULOGA TRANSPORTNE IMOBILIZACIJE

-Transportna imobilizacija ima zadatak:
 Da sprijeci dodatne pokrete a samim tim i ostecenja koja nisu prvobitno nastala,ali kasnije moze do njih da
dodje(ostecenje misica,nerava,krvnih sudova,pomicanja fragmenata)
 Da se opuste mišići i smanji bol, čime se sprečava nastanak šoka koji može biti izazvan jakim bolom
 spreči širenje infekcije
 spreči sekundarno krvarenje

21.INHALACIONA OPŠTA ANESTEZIJA

Podrazumijeva primjenu gasova u vidu anestetika koja se moze primjenjivati preko :
 maske
 endotrahealnog tubusa.

Od inhalacionih anestetika etar je prvi koji je poceo da se primjenjuje,medjutim danas je njegova primjena
potisnuta jer je lako zapaljiv i moze da eksplodira,tako da se danas primjenjuje samo azotni-oksidul i halotan.
 Azotni oksidul je gas bez boje,mirisa i ukusa koji ima nedostatak jer je slab analgetik i relaksant pa se zato
mora kombinovati sa drugim anesteticima.
 Što se tice halotana,mana mu je sto slabo relaksira misice pa se mora kombinovati i i.v.anesteticima,a dobre
strane to sto brzo uvodi u anesteziju i budjenje iz anestezije je brzo.

Dakle,inhalacioni anestetici se ne koriste samostalno vec se moraju kombinovati sa drugim i.v.anesteticima

22.SPINALNA ANESTEZIJA
Podrazumijeva primjenu anestetika u subduralni i subarhnoidni prostor,gde se mesa s likvorom i deluje na
korjen živca.Spinalna anestezija je anestezija koja se danas dosta koristi za bezbolni porodjaj ali se isto tako u
spinalnoj anesteziji mogu izvesti operacije od struka nanize,pa onda ortopedske operacije,vaskularne
operacije na donjim ekstremitetima pri cemu pacijent ne osjeca donje ekstremitete.
 23.DEFINITIVNA IMOBILIZACIJA
-Definitivna imobilizacija je postupak koji se sprovodi u bolnici i određeni deo tela se imobiliše sve do
izlečenja. Indikacije za definitivnu imobilizaciju su:prelomi kostiju,povrede zglobova,krvnih
sudova,zivaca,tetiva,velikih povreda mekih tkiva.
Za definitivnu imobilizaciju najcesce se koristi gips tj so u prahu (kalcijum sulfat-CaSO4).Moze se koristiti u
vidu:gipsane longete,zatvoreni gipsani zavoj,gipsani mider,korito i gipsani otisci.

24.INTRAVENSKA OPŠTA ANESTEZIJA

-Podrazumijeva davanje anestetika direktno u venu preko plasiranje braonile, i to:
 u bolusu(odjednom)
 u infuziji(kontinuirano)
 povremeno

Prednosti ove anestezije su: lako se daje, pacijent se brzo uvodi u anesteziju i lako budi bez povraćanja.
Nedostaci su što se ne mogu sigurno kontrolisati dejstva anestetika jer dužina dejstva zavisi od brzine kojom
se anestetici razgrađuju i eliminišu.

Intravenska anestezija se primjenjuje samostalno ali samo za kratkotrajne intervencije kada se ne mora davati
puno anestetika i da se na taj nacin on brzo razgradi.I zato je danas najcesce u upotrebi kombinovana
anestezija.

25.PRINCIPI IMOBILIZACIJE
Imobilizacija je postupak kojim se jedan dio tijel dovodi u prinudan polozaj mirovanja,odnosno u nepokretno
stanje.
 Ako je povrijedjena kost imobilisu se dva susedna zgloba,a ako je povrijedjen zglob imobilisu se dvije susjedne
kosti.
 pre stavljanja imobilizacije povređeni deo tela postavlja se u prinudni srednji položaj, koji je najmanje bolan i
ne dovodi do ukočenosti zgloba. To je tzv. fiziološki položaj
 deo tela koji se imobiliše, kao i udlage ili gips treba da budu obloženi vatom
 zavoj kojim se fiksira deo tela za udlagu ili gips ne sme biti pretegnut ali ni labavo postavljen.
 Prilikom fiksiranja prsti trebaju da budu slobodni,da uvijek mozemo da kontrolisemo kakva je cirukulacija.
 ukoliko se radi o otvorenom prelomu,bitno je sterilno prekriti otvorenu ranu pa tek onda izvrsiti imobilizaciju.
 imobilizacija se ne smije drzati predugo,jer moze doci do dodatne atrofije misica i kontrakture zgloba.

26.INFILTRACIONA ANESTEZIJA
-Anestetik se daje injekciono za anesteziranje kože, potkože, fascije i mišića.Ovakva vrsta anestezije se
primjenjuje najcesce kada zelimo da skinemo neki mladez,zasijemo ranu itd

27.KOMPLIKACIJE ZA VRIJEME ANESTEZIJE

-Nastaju ugl zbog loše pripreme bolesnika i prethodno poremećene funkcije organizma. Najčešće su:
 MEHANIČKE POVREDE-povrede zuba, nosa, oka i sluznice ždrela,jezika
 RESPIRATORNE KOMPLIKACIJE- kašalj i promuklost, apnea,opstrukcija respiratornih puteva, pneumonija i
atelektaza
 KARDIOVASKULARNE KOMPLIKACIJE-poremećaj cirkulacije, srčanog ritma i akutni srčani zastoj
 POREMEĆAJ TEMPERATURE-javlja se u smislu hipertermije i hipotermije
 ŠTUCANJE-javlja se najčešće posle operacija na želucu i jednjaku
 DELIRIJUM-karekterističan je za vrijeme buđenja iz anestezije.Ugl kod mlađih osoba posle davanja nekih
anestetika.
28.ANESTEZIJA HLAĐENJEM
-Podrazumijeva djelovanje hladnoce i vazokonstrikcije koja ce kao posljedicu dovesti do bezbolnosti.Anestezija
hladjenjem se rijetko koristi za šivenje rane,za neke intervencije zato sto hladjenjem izazivamo jaku
vazokonstrikciju pa samim tim cemo usporiti i zarastanje takve rane.Medjutim anestezija hladnjem je nasla
svoju primjenu u sportskoj medicini,kod sportskih povreda.