kaysa sa nagawa niyang unang bomba atomika!

*Ilagay o itago sa pinakababa at ligtas na parte

Kaalaman ko’y Nakadaragdag pa sa kakilabutan ang bagay na

ang mga lindol ay maaaring mangyari sa
anumang klima, sa anumang panahon, at sa
ng mga istante ang mga babasagin, mga
nakakalasong kemikal at mga bagay na
madaling magliyab.
anumang oras. At bagaman may ilang ideya ang

kaligtasan mga siyentipiko kung saan malamang na

mangyari ang malalakas na lindol, hindi nila
matiyak kung kailan.
*Alamin ang exit routes. *Maglagay ng daanan
para sa mga bata, buntis, matatanda at taong
may kapansanan para sa panahon ng paglikas.
*Alamin kung saan matatagpuan at matutong
gamitin ang mga fire extinguisher, first aid kit,
alarm, gamit pang-komunikasyon at emergency
Narito ang mga dapat gawin bago ang lindol. exit.
*Ang maagang pagpaplano ang mabisang susi *Maghanda ng “emergency supply kit” na
laban sa kalamidad naglalaman ng “first aid kit”, pagkain, tubig,
damit, kumot, radyong de baterya, “flashlight”,
*Alamin ang mga panganib dulot ng lindol sa
ekstrang baterya, at iba pa.
inyong lugar.
Narito ang mga dapat gawin tuwing lumilindol.
*Siguraduhin na matibay ang pagpapagawa sa
mga bahay o gusali. lto ay dapat na umaayon sa
tama at ininumungkahing “safe engineering
practice” na nakasaad sa National Building Code
of the Philippines at National Structural Code of
the Philippines.

*Alamin kung matibay ang gusali at iba pang

Ano ang LINDOL?
“Ang mga lindol ay kabilang sa
pinakamapangwasak at pinakamalakas na mga
puwersa sa kalikasan,” ang sabi ng The World
Book Encyclopedia. Ang pananalitang iyan ay
hindi isang kalabisan, sapagkat ang enerhiyang
inilalabas ng isang malakas na lindol ay
maaaring maging 10,000 ulit na mas malakas
mahahalagang imprastraktura.Pagtibayin pa
kung kinakailangan.
*lhanda ang inyong bahay, paaralan at lugar na
pinag,tatrabahuhan.
*Itali o ikabit ng mahigpit sa dingding ang mga
mabibigat na kagamitan.
*Tiyakin kung matatag ang pagkakabitin ng mga
bagay tulad ng bentilador at chandelier.
Kung nasa loob ng matibay na gusali:
*Manatili sa loob.
*Maging kalmado at mahinahon.
*Gawin ang "duck, cover, and hold" na posisyon
– yumuko, magtago sa ilalim ng matibay na
lamesa at humawak sa paa nito upang
maprotektahan ang sarili sa naglalaglagan at
naghahampasang bagay. *Umiwas sa salaming
maaaring bumagsak at mabasag; at
*Kapag may pagkakataon, buksan agad ang
pinto upang makalabas matapos ang lindol.
Kung nasa labas:
*Magtungo sa bakantang lote (open space) na
malayo sa gilid ng bundok, o sa tabi ng dagat at
lawa.
*Lumayo sa mga puno, poste ng kuryente,
pader, at ibang istruktura na maaaring bumagsak
o tumumba; at *Iwasan ang gusali na maraming
salamin.
Kung nagmamaneho:
*Itabi at ihinto ang sasakyan; at
*Huwag magtangkang tumawid sa tulay,
overpass, o foot bridge dahil maaaring
mapinsala ito ng lindol.
Kung nasa gilid ng bundok:
*Lumayo agad sa lugar na may matatarik na
dalisdis; *Kapag naabutan ng landslide sa loob
ng bahay, magtago sa ilalim ng matibay na
lamesa o kama; at
*Kapag naabutan sa loob ng sasakyan, manatili
lamang sa loob nito.
Kung nasa tabi ng dagat o lawa:
*Mas makabubuting ipagpalagay na
magkakaroon ng tsunami o seiche; at *Lumikas
nang mabilis papunta sa mataas na lugar,
papalayo sa tabing-dagat o lawa.
Narito ang mga dapat gawin pagkatapos ng
lindol.
*Suriin ang sarili at kasamahan sa pinsalang
natamo.
*Maglakad nang mabilis at lumabas gamit ang
pinakaligtas na daan kung inabutan ng lindol sa
loob ng luma at marupok na gusali. *Tulungan
sa paglikas ang may kapansanan, buntis, bata, at
matatanda.
*Huwag gamitin ang elevator sa pagbaba.
*Huwag gamitin ang telepono maliban kung
kailangan ng agarang tulong.
*Ang linya ng telepono ay gagamitin ng mga
awtoridad para sa madaling pagkalap at pagsalin
ng impormasyon sa oras ng emergency.
*Huwag gamitin ang sasakyan sa apektadong
lugar.
*Ang maluwag na kalsada ay kailangan para sa
mabilis na operasyon ng mga rumeresponde.
*Huwag pumasok sa gusaling may nasirang
bahagi.
*Maaaring tuluyang gumuho o bumagsak ito
kapag nagkaroon ng malakas na aftershocks.
*Makinig sa balita at sumunod sa instruksyon ng
mga awtoridad.
*Maingat na linisin ang natapon na nakalalason
at madaling magliyab na kemikal.
*Alamin kung may sunog at agad itong apulain.
*Ipagbigay-alam sa mga awtoridad, kung
kinakailangan.
*Siyasatin ang tubo ng tubig at kawad ng
kuryente.
*Kung may sira, isara ang pinagmumulan ng
linya ng tubig o kuryente.
*Mag-iwan ng mensahe kung saan pupunta
kapag lilisanin ang tahanan.
*Magdala ng emergency survival kit.
 tubig, tulad ng karagatan, ay mabilis nabago ng
Ano ang TSUNAMI?
Pinasa ni: malakihan. Ang mga lindol, malaking pagkilos
ng tubig, sa ibabaw man o sa ilalim, pagputok ng
bulkan at iba pang uri ng pagsabog sa ilalim ng dagat,
pagguho ng lupa, malaking pagtama ng kometa at
Mark Jay Carmona pagsusubok ng mga kagamitang nukleyar sa
karagatan ay maaaring makabuo ng tsunami. Ang
epekto ng tsunami ay mapapansin at napakalala.
10- rizal shrine

Pinasa kay
Gng. Marilyn
Andresio

KAALAMAN
KO’Y Ang tsunami ay isang salitang Hapones na
nangangahulugang “alon sa daungan.” Ito’y “isang

KALIGTASA angkop na termino,” sabi ng aklat na Tsunami!,

“yamang ang pagkalalaking mga alon na ito ay
madalas na nagdudulot ng kamatayan at pagkawasak
Ano ang mga dapat gawin bago
ang Tsunami?

N
sa mga daungan at
mga nayon sa *Maghanda ng emergency o survival kit at gumawa
baybayin ng ng plano ng pampamilyang komunikasyon.
Hapon.
*Ipaalam sa pamilya ang tungkol sa mga plano sa
Ang tsunami sakuna at warning systems
ay mga ng pamayanan.
sunod-sunod
na alon na nabuo kapag ang isang bahagi ng
*Alamin ang taas ng iyong bahay mula sa level ng
tubig-dagat at ang layo nito mula sa dalampasigan.
*Babala: kung may di-pangkaraniwang pag-atras ng
tubig mula sa dalampasigan, lumikas agad, ito ay
likas na palatandaan ng paparating na tsunami.
*Alalayan ang iba na nangangailangan ng pantanging
tulong tulad ng mga sanggol at matatanda.
*Pumunta agad sa mataas na lugar na malayo sa
dagat.
*Magtungo sa lugar na 100 piye (30 metro) ang taas
mula sa dagat o kung nasa patag na lupa, lumayo ng
3 kilometro sa dagat.
*Bumalik lamang sa tahanan kapag sinabi ng mga
lokal na opisyal na ligtas nang gawin ito.
*Huwag akalain na pagkatapos ng isang alon ay wala
nang panganib.
*Ang susunod na alon ay maaring mas malaki o mas
mapaminsala pa sa nauna.
*Kung may taong nangangailangan iligtas, tumawag
ng propesyonal na may wastong kasanayan at
IPINASA
kagamitan para tumulong. *Alalayan ang mga taong
may pantanging pangangailangan ng tulong.

NI:
*Suriin ang iyong sarili at ang iyong pamilya kung
may mga pinsala at humingi ng pang-unang lunas
(first aid) kung kinakailangan.
Ano ang mga dapat gawin
TROY
pagkatapos ng Tsunami?
VINCENT
MABILOG
10- RIZAL
SHRINE

IPINASA
Ano ang mga dapat gawin
habang may Tsunami?
KAY:
GNG.
*Sundin ang tagubiling lumikas na ipinanukala ng
awtoridad.
MARILYN
*Lumayo sa mga baybaying dagat. ANDRESIO