PAGHAHANDA SA PANGANIB NA DULOT

NG MGA SULIRANING PANGKAPALIGIRAN

Disaster Management
Ang pagiging ligtas ng isang komunidad sa mga sakuna ay nakasalalay sa pagkakaroon ng
isang mahusay na disaster management. Ayon kay Carter (1992), ang disaster management ay
isang dinamikong proseso na sumasakop sa sa pamamahala ng pagpaplano, pag-oorganisa,
pagtukoy ng mga kasapi, pamumuno at pagkontrol. Kabilang din dito ang iba’t ibang organisasyon
na dapat magtulong at makiisa upang maiwasan, maging handa, makatugon, at makabangon ang
isang komunidad mula sa epekto ng sakuna, kalamidad at hazard.
Nakapaloob sa tinatawag na management ang mga gawain at stratehiya ng isang
organisasyon upang magkaroon ng koordinasyon ang bawat kasapi nito.
Sa pag-aaral ng disaster management, mahalagang alam mo ang pagkakaiba ng mga
ginagamit na termino o konsepto.
1. Hazard – ito ay tumutukoy sa mga banta na maaaring dulot ng kalikasan o ng gawa ng tao.
Kung hindi maiiwasan, maaari itong magdulot ng pinsala sa buhay, ariarian, at kalikasan.
• Anthropogenic Hazard o Human-Induced Hazard – tumutukoy sa mga hazard na bunga ng
mga gawain ng tao. Halimbawa ay ang maitim na usok na ibinubuga ng mga pabrika at
mga sasakyan.
• Natural Hazard – tumutukoy sa mga hazard na dulot ng kalikasan. Halimbawa nito ay ang
bagyo, lindol, tsunami, thunderstorms, storm surge, at landslide.
2. Disaster – tumutukoy sa mga pangyayari na nagdudulot ng panganib at pinsala sa tao,
kapaligiran, at mga gawaing pang-ekonomiya. Maaaring ang disaster ay natural gaya ng
bagyo, lindol, at pagputok ng bulkan o gawa ng tao tulad ng digmaan at polusyon. Ang disaster
ay sinasabi ring resulta ng hazard, vulnerability at kawalan ng kapasidad ng isang pamayanan
na harapin ang mga hazard.
3. Vulnerability – tumutukoy sa tao, lugar, at imprastruktura na may mataas na posibilidad na
maapektuhan ng mga hazard. Ang pagiging vulnerable ay kadalasang naiimpluwensiyahan ng
kalagayang heograpikal at antas ng kabuhayan. Halimbawa, mas vulnerable ang mga bahay
na gawa sa hindi matibay na materyales.
4. Risk – tumutukoy sa inaasahang pinsala sa tao, ari-arian, at buhay dulot ng pagtama ng isang
kalamidad. Ang vulnerable na bahagi ng pamayanan ang kadalasang may mataas na risk dahil
wala silang kapasidad na harapin ang panganib na dulot ng hazard o kalamidad.
5. Resilience – tumutukoy sa kakayahan ng pamayanan na harapin ang mga epekto na dulot ng
kalamidad. Ang pagiging resilient ay maaaring istruktural, ibig sabihin ay isasaayos ang mga
tahanan, tulay o gusali upang maging matibay. Maaari ring ito ay makita sa mga mamamayan,
halimbawa ang pagkakaroon ng kaalaman tungkol sa hazard ay maaaring makatulong upang
sila ay maging ligtas sa panahon ng kalamidad.
Top-down Approach sa Disaster
Ang top-down approach sa disaster management plan ay tumutukoy sa situwasiyon kung
saan lahat ng gawain mula sa pagpaplano na dapat gawin hanggang sa pagtugon sa panahon ng
kalamidad ay inaasa sa mas nakatataas na tanggapan o ahensya ng pamahalaan. Halimbawa,
kung ang isang barangay ay nakaranas ng kalamidad, ito ay aasa lamang sa tugon ng Pambayan
o Panlungsod na Pamahalaan. Kung ang buong bayan o lungsod naman ang nakaranas ng
kalamidad, ang sistema ng pagtugon ay nakabatay sa prosesong ipatutupad ng lokal na
pamahalaan.
Bottom-up Approach sa Disaster
Ang mga mamamayan ay may kakayahang simulan at panatilihin ang kaunlaran ng
kanilang komunidad. Bagama’t mahalaga ang tungkulin ng lokal na pamahalaan, pribadong sektor
at mga NGOs, nanatiling pangunahing kailangan para sa grassroots development ang pamumuno
ng lokal na pamayanan.
Ang malawak na partisipasyon ng mga mamamayan sa komprehensibong pagpaplano at
mga gawain sa pagbuo ng desisyon ay kailangan upang maging matagumpay ang bottom-up
strategy. Sa ganitong paraan ay kailangan ang responsableng paggamit ng mga tulong-pinansyal.
Mahalagang salik sa tagumpay ng bottom-up approach ang pagkilala sa mga pamayanan
na may maayos na pagpapatupad nito. Ang responsiblidad sa pagbabago ay nasa kamay ng mga
mamamayang naninirahan sa pamayanan.
Sa pagpaplano ng disaster risk management mahalagang magamit ang kalakasan ng
dalawang approach. Kailangang maisaalang-alang ang pananaw ng mga namumuno sa
pamahalaan sa pagbuo ng plano dahil sa kanilang kaalaman sa mga sistemang ipatutupad ng
disaster risk management. Ngunit, hindi rin naman kailangang kalimutan ang pananaw at
karanasan ng mga mamamayan sa pagbuo ng disaster risk management. Ang pagsasanib ng
dalawang approach ay maaaring magdulot ng holistic na pagtingin sa kalamidad at hazard sa
isang komunidad.

Paghahanda sa pagharap ng mga

suliraning pangkapaligiran
Ang mga sumusunod ay mga paghahandang nararapat gawin sa harap ng panganib tulad
ng bagyo, baha, at lindol. 1. Nararapat gawin sakaling may bagyo.
Bago Dumating Ang Bagyo
Ihanda ang mga sumusunod:
• Flashlight
• Radyong de – baterya
• First aid kits
• Pagkain (canned goods and
biscuits)
• Inuming tubig
• Damit
• Higaan at kumot
• Mahalagang dokumento
• Ayusin ang bubong ng
bahay
• Putulin ang mga sanga ng
kahoy na malapit sa bahay
• Linisin ang mga kanal
Pagdating Ng Bagyo Pagkatapos Ng Bagyo
• Makinig, manood o • Siguraduhing ligtas
magbasa ng balita o ang dadaanan mo
advisories tungkol sa pauwi sa bahay.
bagyo. • Ayusin ang mga
• Obserbahan ang paligid nasira sa bahay
• Iwasang lumabas ng • Siguraduhing hindi
bahay kung nasira ang linya ng
kinakailangan kuryente.
• Sumangguni sa iyong • Tumulong sa
local DRRMC para sa komunidad sa
mga dapat gawin. pagsasaayos ng
• Kapag kailangan kailangan.
lumikas, i-off ang
plangka ng kuryente at
switch ng LPG tank.

2. Nararapat gawin sakaling may baha.

Bago Dumating Ang Baha Pagdating Ng Baha Pagkatapos Ng Baha
 • Kumuha ng impormasyon
mula sa local flood warning
system
• Manood ng balita tungkol sa
baha upang makakuha ng
tamang impormasyon
• Ihanda ang mga bagay na
kailangan kung sakaling
ikaw ay lilikas
• Sumangguni sa local
DRRMC
• Hintayin ang Go signal para
lumikas
• Lumikas habang
madadaanan pa ang mga
tulay at kalsada
• I-off ang kuryente
Nararapat gawin sakaling may lindol
Bago Dumating Ang Lindol
• Ihanda ang iyong bahay o
gusaling pinagtatrabahuan
sa posibling pag tama ng
lindol.
• Siguraduhing nakaayos ang
mga mabibigat na bagay sa
paraang hindi ito agad
mahuhulog.
• Ilagay sa ibabang bahagi ng
cabinet ang mga nababasag
na kagamitan, at ang mga
delikado at nakakasunog na
kemikal
• Maging pamilyar sa lugar na
iyong kinalalagyan. Alamin
saan ka lalabas kung
sakaling mayroong lindol.
• Alamin saan ang mga
malalakas at matatatag na
pundasyon ng bahay.
• Alamin kung saan
nakalagay ang fire
extinguisher, at first aid kits.
• Iwasan ang mga • Kumuha ng
binabahang lugar electrician upag
• Huwag hayaang masiguradong
maglaro ang mga bata maayos ang linya
sa baha ng inyong kuryente
• Siguraduhing ang • Siguraduhing hindi
pagkain ay maayos na kontaminado ang
niluto at malinis ang iyong pagkain at
tubig na iniinom tubig
• I-report ang mga
nasirang facilities
tulad ng linya ng
kuryente, poste,
water pipes,
daanan, tulay at iba
pa.
Pagdating Ng Lindol Pagkatapos Ng Lindol
• Palaging i-turn off ang • Lumabas ng gusali o
LPG tank pagkatapos bahay
gamitin. • Ihanda ang sarili sa
• Kapag ikaw ay nasa aftershocks.
matatag na gusali, • Huwag pumasok sa
huwag lumabas. bahay o gusali lalo na
• Magsagawa ng duck, kong ito ay nasira ng
cover, and hold. lindol.
• Tumayo sa gilid ng • Inspeksyunin ang
matatag na frame ng mga linya ng
pintuan sa ilalim ng kuryente at i-turn off
matigas na mesa. ang main switch.
• Kung ikaw ay nasa
labas, humanap ng open
space.