Hazırlayan:

TYT KİMYA Deniz KEL

SIVILAR ve KATILAR @kimyabudur
9
SIVILAR Buharlaşma ve Kaynama Arasındaki Fark:
* Buharlaşma her sıcaklıkta, kaynama belirli sıcaklıkta olur.
VİZKOZİTE
* Buharlaşma sıvının yüzeyinde, kaynama sıvının her bölgesinde gerçekleşir.
Sıvıların akmaya karşı gösterdiği dirence vizkozite denir. Bir sıvının * Buharlaşma sırasında sıvının sıcaklığı değişirken, kaynama sırasında değişmez.
viskozitesi ne kadar yüksekse sıvının akışkanlığı o kadar düşüktür.
Akışkanlıkla viskozite zıt kavramlardır. KATILAR
Örneğin balın viskozitesi sudan daha yüksektir. Bal sudan daha Katılar, amorf ve kristal katılar olmak üzere ikiye ayrılır. Amorf katıların belirli
viskozdur denir. geometrik şekilleri yoktur, sert ve sıkıştırılamazlar.
viskozite artar Cam, lastik, plastik ve tereyağ amorf katıya örnek olarak verilebilir.
su süt yağ açık şurup koyu şurup çikolata
akma uzunluğu

m
İyonik Katılar
İyonik bileşikleri bir arada tutan güçlü etkileşimler olduğu için iyonik bileşikler
Moleküller arası kuvvetleri büyük olan sıvılar, moleküller arası kuvvetleri serttir. İyonik katıların erime ve kaynama noktaları oldukça yüksektir. İyonik

o
zayıf olan sıvılara göre genellikle daha yüksek viskoziteye sahiptir. katılar elektriği iletmezler. Suda çözündüklerinde veya eritildiklerinde elektriği
iletirler.

.r c
NaCl, CsCl, ZnS, MgO, CaF2 bileşikleri iyonik katılara örnektir.
Moleküler Katılar
su
glikol Moleküler katılarda moleküller arasındaki çekim kuvvetleri; dipol- dipol,
gliserin London etkileşimleri ve hidrojen bağları olabilir.

u
Örneğin iyot, kuru buz (katı CO2) ve naftalin (C10H8) gibi apolar kovalent
Su, glikol ve gliserin sıvılarından gliserinde hidrojen bağları sayısı ( 3 adet bağlı katılarda London etkileşimleri, SO2 gibi polar katılarda, dipol-dipol
OH) daha fazla ve sağlam olduğundan daha viskozdur. Suda ise hidrojen

d
etkileşimleri, H2O, NH3 ve HF bileşiklerinin katı hâllerinde ise hidrojen bağları
bağı sayısı (1 adet OH) daha az olduğundan akıcılığı daha yüksektir. etkindir.
Sıcaklık arttıkça viskozite genellikle azalır, sıvının akıcılığı artar. Bu etkileşimler kovalent ve iyonik çekim kuvvetlerinden daha zayıftır. Bu

u
nedenle moleküler katıların erime ve kaynama noktaları düşüktür.
BUHAR BASINCI Parafin, naftalin gibi bazı moleküler katılar yumuşaktır. Isı ve elektriği iletmezler.

b
Sıvısıyla dengede bulunan buharın oluşturduğu basınca denge buhar
Kovalent Katılar
basıncı denir.

a
Kovalent katıları bir arada tutan çok sayıda atomun güçlü kovalent bağlarla
Bir sıvının denge buhar basıncı: etkileşmesidir. Ametal atomlarının elektronlarını ortaklaşa kullanması
* Sıvının cinsine bağlıdır. Farklı sıvıların denge buhar basınçları farklıdır. sonucunda oluşan katılardır.

y
* Sıvının miktarına, kabın şekline ve dış basınca bağlı değildir.
* Sıcaklık arttıkça sıvının denge buhar basıncı artar.
* Moleküller arası çekim kuvveti fazla olan sıvının buhar basıncı düşüktür.
Kovalent katılara elmas, silisyum karbür, kuartz, silisyum nitrür örnek
verilebilir.
Elmasın erime ve kaynama noktası yüksek ve sert bir madde iken, grafit ve
kuartz gibi kovalent katıların erime ve kaynama noktası düşük ve yumuşaktır.

m
Sabit hacimli kaplarda sıcaklığın sıvı-buhar dengesine etkisi:

i
Metalik Katılar
Sıcaklık arttırıldığında denge buhar basıncı
artar: Metalik katılar, pozitif iyonların belirli bir düzene göre yerleşmesi ile oluşur.

k
buhar Sıvı tanecikleri sayısı azalır. Metalik katılar metalik bağ ile birbirlerine bağlanırlar. Katının tamamında
Gaz tanecikleri sayısı artar. pozitif iyonlar serbest hareketli elektron deniziyle çevrilmiş olarak bir arada
Sıcaklık azaltıldığında denge buhar basıncı bulunur. Elektronların hareketliliği metallere tel ve levha hâline gelme, ısı ve
azalır: elektriği iletme, parlaklık gibi özellikler kazandırır.Metallerin erime ve
su Sıvı tanecikleri sayısı artar. kaynama noktaları metalden metale değişir. Örneğin sezyum 28,4 C’ta
Gaz tanecikleri sayısı azalır erirken, tungsten 3680 C’ta erir.
Çinko, gümüş, bakır, potasyum, sodyum metalik katılara örnek verilebilir.
Sabit sıcaklıkta pistonlu kaplarda sıcaklığın sıvı-buhar dengesine
etkisi: Piston yukarı doğru çekilirse denge buhar
basıncı değişmez: piston yukarı
buhar serbest Sıvı tanecikleri sayısı azalır.
piston Gaz tanecikleri sayısı artar.
Piston aşağı doğru itilirse denge buhar
basıncı değişmez:
Sıvı tanecikleri sayısı azalır.
su Gaz tanecikleri sayısı artar. piston aşağı

KAYNAMA
Bir sıvının buhar basıncının dış basınca eşit olduğu anda sıvının her
yerinde buharlaşma başlar. Bu olaya kaynama denir. Bu olayın
gerçekleştiği sıcaklığa kaynama sıcaklığı veya kaynama noktası denir.
Pbuhar = Pdış olduğunda kaynama başlar.
Açık hava basıncı arttıkça kaynama noktası artar. Örneğin deniz
seviyesinden yükseğe çıkıldıkça açık hava basıncı düşer ve su 100 C nin
altında kaynamaya başlar.
Buhar basıncı küçük olan sıvıların kaynama noktası yüksek, uçuculuğu
düşük olur.