You are on page 1of 18

Trường Đại học Công Nghệ Thông Tin, ĐHQG-HCM

Khoa Công Nghệ Phần Mềm

Đặc tả hình thức

Giảng viên: PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên

4/5/2019 PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên 1


CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Giới thiệu chung

 Mục tiêu môn học:


 Cung cấp các kiến thức liên quan đến hướng tiếp cận xây dựng
phần mềm dùng đặc tả hình thức.
 Đặc tả hình thức là các kỹ thuật dựa trên nền tảng của toán học
được áp dụng và hỗ trợ để xây dựng các hệ thống và phần
mềm.
 Môn học cung cấp cho sinh viên

n giai đoạn triển khai.


 Môn học bao gồm các chương liên quan đến các thành phần cơ
sở trong đặc tả hình thức nói chung (Tâp họp, Hàm, Dãy,...), và
cụ thể hơn trong các chương về đặc tả với VDM và Z.
 Môn học giúp ích cho sinh viên hiểu và nắm bắt các phương
pháp hình thức để có thể đặc tả và thực hiện thiết kế.

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
2
Giới thiệu chung

 Số đơn vị học trình


 4 đơn vị học trình (4 TC lý thuyết)

 Môn tiên quyết:


 Nhập môn công nghệ phần mềm

 Môn học trước:


 Tin học đại cương, cấu trúc dữ liệu và giải thuật, lập

trình hướng đối tượng

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
3
Tài liệu tham khảo về ngôn ngữ VDM

Introduction to VDM
M. Woodman & B. Heal
McGraw-Hill, 1993.

Software Development using VDM


C. B. Jones
Prentice-Hall, 1989.
Ebook: ftp://ftp.cs.man.ac.uk/pub/

Practical Formal Methods with VDM


D. Andrews & D. Ince
McGraw-Hill, 1991.

Case Studies in Systematic Software Development


ISBN: 0131160885,
C. B. Jones & R. C. F. Shaw, eds,
Prentice-Hall, 1990.

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
4
Tài liệu tham khảo về ngôn ngữ VDM

Using Z – Specification, Refinement, and Proof


Jim Woodcook, Jim Davies
University of Oxford
Prentice Hall, 1996
ISBN 0-13-948472-8

Formal Specification and Documentation using Z:


A Case Study Approach
Prof. Jonathan Bowen
Centre for Applied Formal Methods, London South Bank University
International Thomson Computer Press (ITCP)
Thomson Publishing
ISBN 1-85032-230-9

An Introduction To Formal Specification With A and VDM


Pro. D.Ince
The Open University
McGRAW HILL, 2004
ISBN 0-07-707907-8
4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
5
Tài liệu tham khảo về ngôn ngữ VDM

The Construction Of Formal Specification. An Introduction to the Model-


based and Algebraic Approaches
Pro. D.Ince
The Open University
McGRAW HILL, 2004
ISBN 0-07-707735-0

Giáo trình lý thuyết đặc tả hình thức.


Prof. Vu Thanh Nguyen
Ms. Hầu Nguyễn Thành Nam
Nhà xuất bản ĐHQG Tp.HCM, 2014

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
6
Nội dung

 Ch1. Giới thiệu về Đặc tả hình thức


 Ch2. Cơ sở Toán học trong VDM
 Ch3. Mô hình hóa dữ liệu, kiểu tập hợp
 Ch4. Dữ liệu kiểu mảng, chuỗi
 Ch5. Đặc tả hàm
 Ch6. Kiểu đối tượng phức
 Ch7. Kiểu ánh xạ
 Ch8. Giới thiệu sơ lược về Z

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
7
Nội dung #1

Chương 1. Giới thiệu về Đặc tả hình thức


 Đặc tả hình thức và quy trình CNPM.
 Giới thiệu về đặc tả hình thức
 Một số khái niệm liên quan

 Ngôn ngữ và đặc tả.


 Ngôn ngữ
 Ngôn ngữ hình thức
 Một số ngôn ngữ đặc tả hình thức
 Đặc tả và công nghệ phần mềm

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
8
Nội dung #2

Chương 2. Cơ sở Toán học trong VDM


 Lý thuyết tập hợp.
 Định nghĩa, tính chất, kích thước
 Tập hợp dạng tường minh
 Phép hội, phép giao, phép hiệu, tích Descartes, số lượng phần
tử, tập lũy thừa.
 Một số tập hợp được định nghĩa sẵn
 Xác định tập hợp thông qua tính chất
 Mối quan hệ giũa tập và vị từ

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
9
Nội dung #2

Chương 2. Cơ sở Toán học trong VDM


 Logic mệnh đề và phép toán vị từ.
 Logic mệnh đề
 Mệnh đề và liên từ
 Mệnh đề và vị từ
 Các phép nối
 Dạng mệnh đề
 quy luật logic

 Lượng tử
 Luật suy diễn
 Liên từ , , , , True và False

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
10
Nội dung #3

Chương 3. Giới thiệu về mô hình hóa kiểu tập hợp


 Kiểu dữ liệu trong VDM.
 Các tập hợp định nghĩa sẵn
 Kiểu tập hợp
 Mô hình hóa các phép toán
 Đặc tả phép toán

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
11
Nội dung #4

Chương 4. Giới thiệu về kiểu số và kiểu mảng


 Kiểu Số.
 Các phép toán trên số
 Miền xác định của số
 Cardinality
 Kiểu Mảng
 Kiểu chuỗi
 Các hàm và thao tác trên mảng/chuỗi
 Sơ đồ các phép toán trên mảng

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
12
Nội dung #5

Chương 5. Tổng quan về đặc tả hàm


 Tổng quan về hàm.
 Một số khái niệm và định nghĩa
 Các phép toán tổng quát trên ngôn ngữ VDM

 Đặc tả hàm không tường minh


 Định nghĩa
 Các ưu điểm

 Đặc tả hàm tường minh


 Định nghĩa
 Mối quan hệ giũa hàm tường minh và không tường minh

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
13
Nội dung #5

Chương 5. Tổng quan về đặc tả hàm


 Cấu trúc điều khiển if-then-else
 Cấu trúc Case
 Sử dụng hàm phụ
 Đặc tả đệ quy
 Khai báo biến tạm bằng let-in

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
14
Nội dung #6

Chương 6. Kiểu đối tượng phức


 Định nghĩa kiểu đối tượng phức
 Cú pháp

 Khởi tạo đối tượng phức


 Hàm mk-TênKiểuĐốiTượngPhức

 Ràng buột trên kiểu dữ liệu


 Cập nhật đối tượng phức

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
15
Nội dung #7

Chương 7. Kiểu ánh xạ


 Ánh xạ
 Đơn ánh
 Toàn ánh
 Song ánh
 Định nghĩa

 Các hàm và thao tác trên ánh xạ


 Đặc tả sử dụng ánh xạ

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
16
Nội dung #8

Chương 8. Giới thiệu về ngôn ngữ Z


 Tổng quan về đặc tả hình thức sử dụng ngôn ngữ Z
 Những khái niệm cơ bản của ngôn ngữ Z
 Một số tài liệu về ngôn ngữ Z

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
17
Hình Thức Kiểm Tra Đánh Giá

 Thi lý thuyết cuối kỳ: 70% điểm


 Thi viết, không tham khảo tài liệu

 Kiểm tra lên lớp, bài tập 30% điểm


 Kiểm tra lên lớp 15% điểm
 Bài tập 15% điểm

 Điểm cộng
 Đề tài tìm hiểu nâng cao, seminar

 Ghi chú
 Điểm Tổng kết môn học (tối đa là 10 điểm) được làm tròn lên
đến 0.5.

4/5/2019 CuuDuongThanCong.com
PGS.TS. Vũ Thanh Nguyên https://fb.com/tailieudientucntt
18

You might also like