2020-2021 Eğitim Öğretim Yılı

Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Çalışma Kâğıdı

Tarih: ..... / 4 / 2021 Çalışma Kâğıdı No: 20

Adı-Soyadı: Sınıf: HAZIRLIK

Ünite: Şiir

Konu/Kazanım: Şiirin biçimsel özellikleri

1. Verilen dizeleri biçimsel açıdan (nazım birimi, uyak düzeni, uyak çeşitleri, redif, ölçü)
inceleyiniz.

Kimi esti başucumdan yel gibi A nazım birimi= dörtlük

Kimi sızdı bir toprağa sel gibi A ölçü= hece ölçüsü on birli hece ölçüsü

Yalnız ben alçıdan bir heykel gibi A uyak çeşidi= düz uyak

Sonsuzluğu dinlemekten tat aldım B yel gibi

sel gibi
Faruk Nafiz Çamlıbel heykel gibi gibi=redif el=tam uyak

Sen bir ceylan olsan ben de bir avcı A nazım birimi= dörtlük

Avlasam çöllerde saz ile seni B ölçü=hece ölçüsü on birli hece ölçüsü

Bulunmaz dermanı yoktur ilacı A uyak çeşidi= çapraz uyak

Vursam yaralasam söz ile seni B avcı saz ile seni

ilacı cı=tam uyak söz ile seni ile seni=redif
Âşık Veysel z= yarım uyak

Garip, güzel, sonra mahzun A nazım birimi= dörtlük

Işıkla yağmur beraber B ölçü= hece ölçüsü sekizli hece ölçüsü
Bir türkü ki gamlı, uzun A mahzun
uzun zun=zengin uyak
Ve sen gülünce açan güller C
beraber
Ahmet Hamdi Tanpınar güller er=tam uyak

Baktım ki gökyüzü baştan başa bulut A nazım birimi= bent

ölçü=hece ölçüsü on ikili hece ölçüsü
Unut diyor güzel gözleri unut A
bulut
Baktım ki deniz her dalgasıyla düşman B unut ut=tam uyak
Kuşlar av peşinde balıklar pusuda C düşman
liman man=zengin uyak
Çok gerilerde kalmış çıktığım liman B
pusuda
Yok görünürde sığınacak bir ada C ada da=tam uyak

Cahit Sıtkı Tarancı

Kuleden A nazım birimi= dörtlük

Ses geliyor kuleden A ölçü=serbest ölçü

O kaş o göz değil mi B uyak çeşidi= düz uyak

Beni sana kul eden A kuleden

kuleden=redif
Anonim

Mademki o iklime erişmeye imkân yok A nazım birimi= dörtlük

Neden böyle vakitsiz enginlere çıkışlar B ölçü= hece ölçüsü on dörtlü hece ölçüsü

Bulutlar toplanıyor, ufukta dalgalar çok A uyak çeşidi= çapraz uyak

Kış geliyor, yelkenler emin bir yerde kışlar B yok çıkış-lar

çok ok=tam uyak kış-lar lar=redif
Ali Mümtaz Arolat kış= zengin uyak

Kökü bende bir sarmaşık A nazım birimi= dörtlük

Olmuş dünya sezmekteyim B ölçü= hece ölçüsü sekizli hece ölçüsü

Mavi masmavi bir ışık A uyak çeşidi= çapraz uyak

Ortasında yüzmekteyim B sarmaşık

ışık şık=zengin uyak
Ahmet Hamdi Tanpınar
sezmek-teyim
yüzmek-teyim teyim=redif zmek=zengin uyak

Zeynep’ e yaptırdım altından tarak A nazım birimi=bent

Tara da zülfünü gerdana bırak A ölçü= hece ölçüsü on birli hece ölçüsü

Görüşmek isterim yollarım ırak A uyak çeşidi= düz uyak

Anonim tarak
bırak
ırak rak=zengin uyak
2. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.

1. Yazılışları aynı, anlamları farklı olan sözcüklerin dize sonlarında

kafiye
kullanılmasına……………………….. denir.

biçimi
2. Şiirde ses akışı, söyleyiş, ritim, ölçü gibi unsurlar şiirde ………………………………….
oluşturur.

3. “Sökülsün dağların buzu sökülsün

zengin
Öne insin, çöl ovaya dökülsün” dizelerinde ………………….kafiye (uyak) çeşidi
kullanılmıştır.

4. “Çıkılmaz yokuş tırmanan sarmaşık

zengin
Sağar kuytulardan biçim, renk, ışık” dizelerinde ………………….kafiye (uyak) çeşidi
kullanılmıştır.

5. “Bir şeyler uçar ellerimizden

redif
Her saniye mazilere bizden” dizelerinden altı çizili bölüme………..adı verilir.