You are on page 1of 49

bf];|f] q}dfl;s kf7\oj:t'

sIff &
kf7of]hgf
kf7 —!
hfb'sf] 6f]kL -syf_
sflt{s]o l3ld/]åf/f /lrt …hfb'sf] 6f]kLÚb]zk|]d / /fi6«efjn] cf]tk|f]t
ePsf] /f]rs syf xf] . syfsf/n] syf dfkm{t ;Dk"0f{ g]kfnLsf]
PstfnfO{ snfTsds 9+un] b]vfpg' ePsf] 5 . lxdfn h:t} zf]ef ePsf] 6f]kLn]
;a} g]kfnLsf] uf}/j a9fpg] s'/f sljtfdf pNn]v ul/Psf] 5.s[ifs
,Jofkf/L,ljBfyL{ ,g]tf ,u[lx0fL ;a}nfO{ 6f]kL ;'xfpg] s'/f syf dfkm{t
JoQm ul/Psf] 5 . 6f]kLn] ;Dk"0f{ g]kfnLnfO{ Ps 7fpFdf e]nf u/fO{
/fli6«o emG8f af]s]/ lxF8\g l;sfPsf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; syfsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{ ug{ ;Ifd
x'g]5g\ M
 syfsf] zLif{s / syfsf/sf af/]df atfpg,
 syfdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 syfnfO{ z'4;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 df}lvs ?kdf ;+If]kdf syf ;'gfpg,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf z'4 ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]b tyf zAbsf] >'ltn]vg ug{,
 syfdf cfPsf 6f]kL ,k"hf ,s'dfn cflb kfqsf] rl/q lrq0f ug{,
 syfsf] d"n efj eGg tyf n]Vg,
 a'Fbf l6kf]6 u/L ;f/f+z n]Vg,
 lgb]{zgsf cfwf/df syf n]vL zLif{s lbg,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 Wfft'af6 sfn cg';f/ lqmofkb agfpg .
z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 6f]kL, emG8f,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L

lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M


 syf ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / syfsf/sf af/]df 5nkmn
u/fpg],
 syfdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg
nufpg] ,
 lzIfsn] syfnfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{tkm{ k|]l/t u/fpg],
 kfqx?sf] rl/qdfly 5nkmn u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf ;f6f;f6
u/L kl/If0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ z'4Ls/0f ug{ nufpg],
 kf7sf cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 a'Fbf l6kf]6 / ;f/f+z n]Vg] k|lqmofsf] hfgsf/L u/fpg],
 a'Fbfsf] cfwf/df syf n]vL zLif{s lbg nufpg],
 syfsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 pbfx/0f lbP/ wft'af6 e"tsfnsf lqmofkb agfpg nufpg] .
D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Df}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
syfdf ePsf kfqx?sf af/]df rl/q lrq0f u/ .
b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf
klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh syfsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 Zj]t kf6Ldf syf zLif{s / syfsf/sf] gfd n]vL
ljBffyL{nfO{ syfsf] zLif{s af/] 5nkmn u/fOg] 5 .
 syfdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{ nufOg] 5 .
 6f]kLsf] tyf cfsf/ k|sf/sf af/]df 5nkmn tyf k|Zgf]Q/
u/fOg] 5 .
 h:t}M s=ltdLn] slxNo} 6f]kL nufPsf 5f} <
v= s:tf] 6f]kL s'g ;dodf nufof} <cflb
 ;:j/ jfrg ljBfyL{af6 kfn} kfnf] u/fOg] 5 . sl7g ePsf] 7fpFdf
lzIfsn] z'4Ls/0f ul/lbg] .
bf];|f] lbg M z'4 pRrf/0f
klxnf] lbgsf] lqmofsnfk k'g/fj[lQ ub}{ cfhsf] ljifo;Fu
;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df JofVofg ljlwaf6
lzIf0f u/fpg]M
 ;'?df lzIfsn] syfsf] ;f/f+z elglbg] ,
 syfsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} ;:j/jfrg ug{ nufpg] / pRrf/0f bf]if ePsf
zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs ?kdf z'4Ls/0f u/fpg] ,
 syfsf] cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_ / df}lvs k|Zgx? ;f]Wg] ,Ps
ljBfyL{n] g;s]df csf]{nfO{ cj;/ lbg] . ljBfyL{n] pQ/ lbg g;s]df
lzIfsn] atfOlbg] .
h:t} M s=crDdsf] 6f]kLn] s;/L cfKMgf] hfb' b]vfof] <
v= cGTodf hfb'sf] 6f]kL stf / lsg uof] < cflb .
t];|f] lbg M>'lt n]vg
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ >'ltn]vg u/fOg] 5 .
 ;f] sfo{ zAbut ?kdf jf cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg] 5 .
 Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg k6s eGg] / ljBfyL{nfO{ n]Vg
nufOg] 5 .
 lgw{fl{/t zAb k"/f ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4 zAb n]lvlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb sfkL ;f6f;f6 u/L k/LIf0f ug{ nufpg] ,
 zAb ldnfP cg';f/ ljBfyL{n] k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg
nufpg] ,
 gldn]sf zAbnfO{ tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufpg],
 cGTodf h;n] w]/} ldnfpF5 p;nfO{ :ofaf; eg]/ tfnLn] ;Ddfg ug]{ ,
 ;do k'u]df zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g ul/g] 5 .
zAbfy{ lzIf0fdf lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/,
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f,
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .

Rff}yf] / kfFrf} lbgM


 ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] -;fyLn] pRrf/0f u/]sf] ldNof] ls
ldn]g, z'4;Fu pRrf/0f / df}lvs pQ/ cflb_
 Jf:t'ut v08sf / ljifout v08sf cEof;x? u/fpg],
Jf:t'ut v08 cGtu{t M kf7ut ljifosf] af]w eP gePsf] hfgsf/lsf
nflu oL cEof; u/fOg] 5 M
 Hff]8f ldnfpm
 7Ls a]7Ls 5'6\ofpm
 vfnL 7fpF e/,

 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t


 cy{ v'Ng] u/L jfSodf k|of]u ug{
 z'4 kf/L n]Vg
 cy{ n]Vg
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]
S;n] s;nfO{ eg]sf] xf] n]v cflb .
5}7f}F lbg M k|Zg 5nkmn
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u JoVof / ljj]rgf
pQ/ n]vg 9fFrf atfOlbg] , h:t}M
 nfdf] pQ/ tLg cg'R5]bdf n]Vg'kg]{,
cflb efu- klxnf] cg'R5]b_ M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu- bf];|f] cg'R5]b_ M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6
ljZn]if0f
cGTo efu -t];|f] cg'R5]b_ M lgisif{ ,;f/ n]vg

-gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]6\g] . u[xsfo{ lbFbf k|Zgsf]


af/]df /fd|/L a'emfP/ lbOg] 5 ._
 ts{ lbg] k|Zg sIff sfo{sf] ?kdf u/fpg], o; sfo{sf nflu
ljBfyL{nfO{ g} kfq agfP/ pQ/ ljZn]if0f ug{ l;sfOg] 5 .
5}6f}F lbg M /rgfTds sfo{

 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ b[i6f+z af]w k|Zgf]Q/


u/fpg] . h;sf] nflu kf7leqsf s'g} cg'R5]baf6 k|Zg lgdf{0f u/L
n]Vg nufpg] .
 lgb]{lzt lrq x]/]/ To;sf] j0f{g u/L Ps cg'R5]b lnlvt ?kdf
ug{ nufOg] 5 . - sIffsfo{ _

;ftf}F lbg M Jofs/0f - sfn / kIf_


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]
 ljBfyL{n] hfg]sf, l;s]sf gofF syf sIffdf ;'gfpg nufpg],
Jofs/0f M wft' / lqmofkb lgdf{0f - sfn / kIf k'g/fj[lQ_
 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ ljleGg wft'x? lzIfsn] Zj]tkf6Ldf
n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ Pp6f kIfaf6 csf{df kl/jt{g ug{ lgb]{zg
lbg],
h:t} M
wft' ;fdfGo ck"0f{ k"0f{ c1ft cEoit
k9\ k9\of] k9\b} lyof] k9]sf] lyof] k9]5 k9\Yof]
eg\ ======= ========== ============== =======
======
vf ======== ============ =============
======== ========
cf7f}F lbg M
kf7ut p2]Zo k"/f eP gePsf] hfgsf/Lsf nflu lgdf{0ffTds d"Nofª\sg k|
of]u u/L df}lvs / lnlvt ?kdf hfFr ug]{ .

sIff &
kf7 —@
b'Jo{;g -;+jfb_
sIff ;ftsf] g]kfnL kf7\ok':tsdf ;dfj]z …b'Jo{;gÚ kf7
r]tgfd"ns ;+jfb xf] . o; kf7n] afnaflnsfnfO{ eflifs cleJolQmsf]
snf l;sfpFb} dgf]/~hg,1fg / b'Jo{;gsf] c;/sf af/]df hfgsf/L lbg]
p2]Zo /fv]sf] 5 . ;fy} sIff & df cWoog/t h]l;sf / o'lysfsf]
dfWodaf6 af]nfO;Lk ljsf; ug'{ tyf ;+jfb a'em]/ n]Vg] Ifdtf ljsf;
ug]{ nIo /flvPsf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; ;+jfbsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{
ug{ ;Ifd x'g]5g\ M
 ;+jfbsf] zLif{ssf af/]df atfpg,
 ;+jfbdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 ;+jfbnfO{ z'4;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 df}lvs / lnlvt ?kdf ;+jfbsf] j0f{g ug{,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf
bf]if lgjf/0f ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]bsf] >'ltn]vg ug{,
 ;+jfbdf pNn]v ePsf /f]ux?sf af/]df atfpg,
 ;+jfbsf] d"n efj eGg / n]Vg,
 ljlzi6 k+lQmsf] JofVof ,;k|;ª\u JofVof / ljj]rgfTds pQ/
lbg,
 a'Fbfsf cfwf/df zLif{s lbP/ ;+jfb n]Vg / lrqsf cfwf/df ;
+jfb n]Vg,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L .
lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M
 ;+jfb ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{ssf] af/]df 5nkmn
u/fpg],
 ;+jfbdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg
nufpg] ,
 lzIfsn] ;+jfbsf] ljifonfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{tkm{ k|]l/t
u/fpg],
 ;+jfbdf pNn]v ePsf /f]ux?sf af/]df 5nkmn u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf
;f6f;f6 u/L k/LIf0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ lgjf/0f
ug{ nufpg],
 ;+jfbsf] cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 a'Fbf / lrqsf] cfwf/df ;+jfb n]vL zLif{s lbg nufpg],
 ;+jfbsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],

D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt
sfo{snfkåf/f hfFr ul/g] 5 M
 Df}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
…b'Jo{;gÚ ;+jfb cleefjsnfO{ k9]/ ;'gfpg'xf];\ .
b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf
klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh ;+jfbsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf]
ljifoj:t'df 5nkmn ug]{ M
 ;+jfbsf] zLif{s n]v]/ ljBfyLnfO{{ k9\g nufpg] ,
ljBfyL{n] k9]sf] z'4 eP gePsf] x]Ssf /fVb}
cy{ vf]hL ug]{ ,
 ;+jfbdf k|o'St lrqsf] j0f{g u/fpg],
 ;+jfb n]Vg] tl/sfsf] af/]df 5nkmn u/fpg],
 lzIfsn] ;+If]kdf ;+jfb ePsf] s'/f ;'gfpg],
bf];|f] lbg M ;+jfb k|:t't
cfh ;+jfbsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf]
ljifoj:t'df clego ;lxt ;+jfb k|:t't ug{ nufpg] M
 ;+jfbsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} b'O{ hgf ljBfyL{af6
clego ;lxt ;+jfbsf] ;:j/jfrg ug{ nufpg]
 cGo ljBfyL{nfO{ Wofg lbP/ ;'Gg nufpg] .
 pRrf/0f bf]if ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO{ df}lvs /
lnlvt ?kdf z'4Ls/0f u/fpg] ,
 ;+jfbsf] cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_
 cfjZostffg';f/ af]w eP gePsf] s'/f k|Zgf]Q/ ug]{,

t];|f] lbg M >'ltn]vg / q'l6 klxrfg


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}
{ >'ltn]vg,q'l6 klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] ,
 ;f] sfo{ zAbut ?kdf jf cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg]
5.
 Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg k6s eGg] /
ljBfyL{nfO{ n]Vg nufpg] ,
 lgw{fl{/t zAb k"/f ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4
zAb n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f
ug{ nufpg] ,
 ljBfyL{n] k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg],
 gldn]sf zAbnfO{ tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg]
5 .
 ;do k'u]df zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g u/fOg] 5 .
sltko zAbx?sf] cy{ ljBfyL{n] ;xh} a'Emg ;Sb}gg\.
Tof] l:yltdf ljleGg tl/sfn] zAbfy{ lzIf0f ug'{ pko'Qm
x'G5 . o;sf nflu lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/, h:t} M wfg's Ö wg' rnfpg]
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f, h:t} M hfFul/nf] Ö cN5L gug]
{
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .
 ;do k'u]df ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] .
-xfpefp ;lxt ;+jfb k9\g],z'4 pRrf/0f,zAbx?sf] cy{
eGg,jfSodf k|of]u u/L eGg _

Rff}yf] lbg M jfSo lgdf{0f


cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ljifout v08sf cEof;x?
u/fpg],
Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 s'g} zAb lbP/ cy{ n]Vg jf eGg nufpg],
 jfSodf k|of]u ug{
 z'4 kf/L n]Vg
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ df}lvs ?kdf u/fpg]
 Tfls{s k|Zgf]Q/ u/fpg]-cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg] .
u[xsfo{ lbFbf k|ZgnfO{ /fd|f];Fu a'emfP/ lbOg]5 ._
kfFrf} lbg M /rgfTds sfo{
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ a'Fbfsf]
cfwf/df / lrqsf] cfwf/df ;+jfb n]vg u/fpg],
 ;+jfbsf ljifodf sIffdf 5nkmn u/]/ dfq u[xsfo{ k7fpg] , -
sIffsfo{ / u[xsfo{ _

5}6f}F lbg M Jofs/0f - zAb lgdf{0f_


 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ zAb lgdf{0f l;sfpg] ,
 zAb lgdf{0f ljleb tl/sfn] ul/G5 . t/ cfh ;df; / lju|x l;sfpg] ,
 ;d:t zAbnfO{ lju|x ug{ nufpg],h:t} M afa'7u Ö
afa'nfO{ 7u
 sfdnfO{ rf]/ Ö sfdrf]/ , /ftdf cGwf] Ö/tGwf] cflb
 lstfasf] kfgf g+ ^$ af6 yk cEof; u/fpg] ,

lbg &
lgdf{0ffTds d"Nofª\sg - lnlvt tyf df}lvs_

sIff &
kf7 —#
km'Ng ;S5f}F xfdL -uhn_
8f= b]jL g]kfnåf/f lnlvt …km'Ng ;S5f} xfdL Úuhn afnaflnsfdf cfwfl/t
eP/ n]lvPsf] xf] . cfhsf afnaflnsf ef]lnsf s0f{wf/ x'g\ .cfhsf ;fgf sf]kLnf
g} kl5 kmlqmP/ ;'ulGwt km"n aGg]5g\ . ;fgf xftx?n] g} 7"nf 7"nf
sfo{ ug{ ;Sg] s'/f JoQm ul/Psf] 5 . uhndf b]zsf] cleef/f g} afnaflnsfsf]
sfFwdf /x]sf] s'/f k|i6 kfl/Psf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; uhnsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{ ug{ ;Ifd
x'g]5g\ M
 uhnsf] zLif{ssf af/]df atfpg,
 uhndf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 nofTds cfbz{ cg'?ksf] pRrf/0f / jfrg u/]/ ;'gfpg,
 ;fd"lxs / Psn ?kdf sljtf jfrg ug{,
 Aff]nfO bf]if ePsf zAbsf] z'4Ls/0f u/L jfrg / n]vg ug{,
 lgwf{l/t Znf]ssf] >'ltn]vg ug{,
 uhnsf Znf]sx?sf] efjfy{ atfpg,
 lglZrt Znf]ssf] JofVof ,;–k|;ª\u JofVof ug{,
 uhnsf] ;f/f+z eGg / n]Vg,
 /rgfTds lqmofsnfk cGtu{t a'Fbf x]/]/ jf gx]l/sg uhn n]Vg,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 ls|ofsf Effj / k|sf/x? l;Sg]5g\ .
z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 ;DalGwt uhn,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L
lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M
 uhn ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / uhnsf/sf af/]df 5nkmn
u/fpg],
 uhndf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg nufpg]
,
 uhnsf] no klxNofpg ljBfyL{nfO{ lgb]{zg lbg],
 lzIfsn] cfbz{ jfrg u/]/ ;'gfpg] / ljBfyL{nfO{ cg's/0f
ug{ nufpg] ,
 ljBfyL{n] ult,olt ldnfPsf] gldnfPsf] Vofn ug]{ / gldn]sf]
eP ldnfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t u/fpg],
 lgwf{l/t Znf]s >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf sfkL ;f6f;f6
u/L k/LIf0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbnfO{ z'4Ls/0f ug{ nufpg],
 5nkmn / JofVofg ljlwaf6 efjfy{ atfOlbg],
 cz'4 zAb lbP/ z'4 n]Vg nufpg],
 ljlzi6 kª\lQmsf] JofVof ul/lbg] / ug{ nufpg],
 uhnsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 /rgfTds lqmofsnfk cGtu{t a'Fbf x]/]/ jf gx]l/sg} uhn n]Vg
nufpg],
 ls|ofsf efjsf af/]df k'g/fj[lQ lzIf0f u/fpg] cflb .
D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Dff}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[x;+of]hg M
…km'Ng ;S5f}F xfdLÚ uhnnfO{ noj4 jfrg u/]/
cleefjsnfO{ ;'gfpm / k9\g ;Sg] eP/ cfpg'xf];\ .

b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f of]hgf


klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh uhnsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 uhnsf] zLif{s / uhnsf/sf] af/]df Zj]t kf6Ldf n]v]/ lrgf/L
u/fpg],
 uhndf k|o'St lrqsf] j0f{g,
 afnaflnsfsf] af/]df 5nkmn ,
 ljBfyL{n] uhnsf] af/]df kl/ro ;f]Wg ;Sg] ePsfn] To:t} s'g}
csf]{ uhn lzIfsn] ufP/ ;'gfpg] ,
 uhnsf] 9fFrf jf sljtf / uhndf kfOg] leGgtfsf] 5nkmn ug]{,
 uhn jfrg -lzIfs / ljBfyL{af6_

bf];|f] lbg M efjfy{ af]w


cfh uhnsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
JofVofg ljlwaf6 k|i6 ug]{
 uhnsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} df}gjfrg ug{ nufpg],
 pRrf/0f bf]if ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?
kdf z'4Ls/0f u/fpg] ,
 uhnsf] efjfy{ af]w u/fpg] . -cfjZstf cg';f/_
 kf7ut lgDg k|Zgx? ;f]lwg] 5 M
 ltdLnfO{ dgkg]{ sfd s] xf] < ltdL b]zsf nflu s] s] ug{
;S5f} <
 clxn] b]zdf s] x'g ;s]sf] 5}g < cleef/f eg]sf] s] xf] <cflb.
t];|f] lbg M zAbfy{ tyf jfSo u7g
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ zAbfy{ lzIf0f
tyf jfSo u7g
sfo{ ug{ ;lsG5 M
 lxhf] k9\g lbPsf zAb cfh k9] gk9]sf] s'/f df}lvs ;f]wk'5
ul/g] 5 .
 s'g} zAbsf] cy{ ga'em]sf] eP ljleGg tl/sfn] a'emfOg] 5 .
 cy{ af]w ePsf zAbnfO{ jfSo u7g ug{ nufOg] 5 .
 h:t}M kx/f , cleef/f, 3'Ng ,uxgf , df6f] cflb .
 ;do k'u]df ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] .,z'4 pRrf/0f
u/,df}lvs pQ/ eg _
 ljBfyL{nfO{ cfkm"n] hfg]sf] uhn eGg nufOg] 5 ..

Rff}yf] lbg M Jf:t'ut v08 cEof; M


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf cEof;x?
u/fOg] 5 .
 ;'?df s] s;/L ug]{ eGg] s'/f lzIfsn] atfOg] 5 .
 lbOPsf] sfd ;dod} l;Wofpg] sfo{df ljBfyL{nfO{ k|]l/t ul/g] 5 .

 Hff]8f ldnfpm
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 zAbsf] cy{ n]Vg
 z'4 kf/L n]Vg]
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]_
 vfnL 7fpFdf ldNGf] zAb /fv]/ uhn k"/f u/fpg] M
h:t} M
sqf] 7'nf] ========tf/f
=============;S5f}F xfdL
Dff6f] lrg]===============
Dff6f] d'6'============xfdL .
kfFrf} lbg M /rgfTds ls|ofsnfk
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u / ljj]rgf n]vgsf]
9fFrf atfOlbg],
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf pQ/ u[xsfo{df ;d]6\g] . u[xsfo{ lbFbf k|
Zgsf] cfzo
/fd|/L a'emfP/ dfq lbOg] 5 .
 a'Fbfsf cfwf/df uhn n]vg -/rgfTds lqmofsnfk u/fOg] 5 _
 o;sf nflu uhn] n]Vg] 9fFrf o;/L l;sfOg] 5 M
 uhn Pp6f lglZrt 9fFrfsf] ;Ldf leq /x]/ n]Vg'k5{ .
 uhndf sflkmof, /lbkm dtnf,;]/ ax/ cflb tTj clgjfo{ x'g'k5{ .
 uhndf b'O{ kªlQmsf] Ps ;]/ x'G5 .
 Pp6f /fd|f] uhndf rf/b]lv kfFr ;]/ x'g'k5{ .
 h:t} b'O{ ;]/sf] gd"gf M
cfpm ldqtf uf;f}F dgsf] af6f] eP/
d[To'kl5 t lanfpg' 5 df6f] eP/
;'Tg' cl3 oxL ;f]RbL x'g\ d]/L cfdf
ax't b'Mv kfPF d]/f] 5f]/f] nf6f] eP/ cflb .
5}6f}F lbg M Jofs/0f M efj / o;sf k|sf/

 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]


cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ ljleGg efj zAbx? ePsf] cg'R5]b /
pbfx/0f lzIfsn] Zj]tkf6Ldf n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ efj / k|sf/ 7Dofpg
lgb]{zg lbg],
 efjsf k|sf/x?M
 ;fdfGofy{Ö;a} sfn / kIfsf jfSox?
 OR5fy{ Öaf]Ng] dfG5]sf] OR5f a'emfpg]
.wft'±P,cf}F,P;\,cf];\, pmF cflb .
 cf1fy{ Öcfb]z lbg],låtLo k'?ifdf dfq x'g] .
 ;Defjgfy{ Ö sfo{ x'g] jf gx'g] lglZrt gePsf]
.wft'±nf,lng\,nfg\ g'xf]nf cflb .
 ;ª\s]tfy{ Ösfo{ / sf/0fsf] ;DaGwnfO{ b]vfpg] lqmofkbsf]
efj,kfgL k/] hf8f] a9\5 . cflb
 ;f]xL ls|of cg';f/sf b"O{[ b'{O jfSo ljBfyL{nfO{ agfpg
nufOg] 5 .
 Ps lsl;dsf] jfSonfO{ csf]{df ?kfGt/0f ug{ nufOg] 5 .

 ;ftf}F lbg
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]
 Jofs/0fut cEof; k"/f u/fpg]
 Ufhn kf7sf] lgdf{0ffTds hfFr, ug]{ .

sIff &
kf7 —$
;fyLnfO{ lr7L - lr7L_
lr7L kf7df ljifo / cfjZostf cg';f/sf] 3/fo;L lr7L n]Vg l;sfP/ lr7L
n]vg l;ksf] ljsf; u/fpg] p2]Zo /flvPsf] kfOG5 . o;n]
ljBfyL{nfO{ sfd u/]/ l;Sg] sfo{df k|]l/t ug]{ 5 / ;fdfGo k|
fljlws 1fg klg lbg] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; lr7L lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt
sfo{ ug{ ;Ifd x'g]5g\ M
 lr7Lsf] zLif{ssf af/]df atfpg,
 vfdsf] gd"gf lgdf{0f ug{,
 lr7LnfO{ ;:j/jfrg u/]/ ;'gfpg,
 Aff]nfO bf]if ePsf zAbsf] z'4Ls/0f u/L jfrg / n]vg ug{,
 lgwf{l/t zAb jf x/kmsf] >'ltn]vg ug{,
 sl7g zAbsf] cy{af]w u/L jfSodf k|of]u ug{,
 ljleGg ljifodf lr7L n]Vg,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 lgdGq0ff kq n]Vg,
 pk;u{ / k|Too l;Sg
z}lIfs ;fdu|L M
 vfdsf] gd'gf,
 ;DalGwt lr7L,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L
lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M
 lr7L ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{ssf] af/]df 5nkmn
u/fpg],
 lr7Lsf] k|sf/ / k|of]hg l;sfpg],
 kf7\o lr7LnfO{ ;:j/jfrg u/fpg],
 kf7\o zLif{s h:t} csf{] lr7L n]Vg nufpg],
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t
u/fpg],
 lgwf{l/t Znf]s >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf
;f6f;f6 u/L k/LIf0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbnfO{ z'4Ls/0f ug{ nufpg],
 5nkmn / JofVofg ljlwaf6 lr7Lsf] af/]df atfOlbg],
 cz'4 zAb lbP/ z'4 n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 /rgfTds lqmofsnfk cGtu{t lgdGq0ff kq n]Vg
nufpg],
 pk;u{ / k|Toosf] af/]df lzIf0f u/fpg] cflb .
D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt
sfo{snfkåf/f hfFr ul/g] 5 M
 Dff}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
lgb]{zg cg';f/ lr7L n]v]/ Nofpg'xf];\ .
b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf
klxnf] lbg Mk"j{ k7g
cfh lr7Lsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf]
ljifoj:t'df 5nkmn ug]{ M
 lr7l ;DaGwL k'j{ hfgsf/l lng] ,
 lr7Lsf] zLif{ssf] lrgf/L,
 lr7Lsf] k|sf/ / k|of]hg l;sfpg] ,
 cfkm"n] lr7L n]v] gn]v]sf] ljifodf 5nkmn,
 kf7\o lr7LnfO{ ;:j/jfrg u/fpg],
bf];|f] lbg M kf7 k7g
 lr7Lsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} df}gjfrg ug{ nufpg] /
pRrf/0f bf]if ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs /
lnlvt ?kdf z'4Ls/0f u/fpg] ,
 lr7Lsf] cfzo af]w u/fpg] . -cfjZstf cg';f/_
 >'ltn]vg,q'l6 klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] .
 ;f] sfo{ zAbut ?kdf jf cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg]
5.
 Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg k6s eGg] /
ljBfyL{nfO{ n]Vg nufpg] ,
 lgw{fl{/t zAb k"/f ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4
zAb n]lvlbg],
 ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f ug{ nufpg] ,
 ljBfyL{n] k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg]
 gldn]sf zAbnfO{ tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg]
5 .

t];|f] lbg M kf7ut zAbfy{ tyf cEof;


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}
{ zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g u/fOg] 5 .;fy{}
 ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] . - z'4
pRrf/0f,k|Zgsf] pQ/ eg,lbOPsf zAbsf] jfSo agfO
eg _
M cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf/
ljifout v08sf cEof;x? u/fpg],
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 jfSodf k|of]u ug{
 z'4 kf/L n]Vg
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg df}lvs ?kdf u/fpg]
 a'Fbf l6kf]6 / ;f/f+z n]vgsf] k'g/fj[lQ
 lgdGq0ff kq k9]/ pQ/ n]v .
rf}yf] lbg M lr7L n]vg

3/fo;L lr7L n]vgsf] 9fFrf


cfhsf] sIffdf 3/fo;L lr7L n]vg l;sfP/ u[xsfo{df k7fOg] 5 .
3/fo;L lr7L ;fyLefO, Oi6ldq, gftfuf]tf cflbnfO{ n]lvG5 . o;sf] ;+/rgf
lgDgfg';f/sf] x'G5 .
!
ldlt=======

@ 7]ufgf===
# ==
k|zl:t÷;Daf]wg
$ clejfbg÷lzi6frf/
% ;~rf] la;~rf] va/ ÷s'zntfsf] sfdgf
^ ljifo k|j]z

& lgisif{

*;DaGw1fkg
gf
(
3/fo;L lr7Ldf k|of]u x'g] ;Daf]wg, lzi6frf/ / ;DaGw1fkg
cfhsf] sIffdf 3/fo;L lr7Ldf s's dfG5]nfO{ s] s;/L ;Daf]wg ul/G5 < /
clejfbg klg s] s;/L ul/G5 eGg] af/] o;/L b]vfOg] 5 .
gftf ÷;DaGw ;Daf]wg lzi6frf/ ;DaGw1fkg
xh'/a'af, xh'/cfdf,a'af, k"Ho, ;]jf 9f]u, xh'/sf] 5f]/f],
cfdf, sfsf, sfsL, ;;'/f, k"hgLo, >¢]o, ;fi6fª\u xh'/sf] gflt,
;f;", klt, b08jt\ , xh'/sf] HjfO{F,
xh'/sL
a'xf/L======
dfdf, dfOh", sfsf, cfb/0fLo, > ;fb/ gd:sf/, xh'/sL
sfsL, bfO, efph", ¢]o ;fb/ 9f]u, k| 5f]/L÷elthL÷al
legfh', km'kfh', 0ffd, ;fb/ xgL
km'k"====== clejfbg
==========
==xh'/sf] efO
5f]/f5f]/L÷elthf] lk|o, :g]xL, z'efzLjf{b, ltd|f dfof ug]{,
elthL÷efOalxgL÷;fnf; Kof/f], ;Demgf, enf] lrtfpg]
fnL Kof/L, dfofn', z'efzLif, ==========l
td|f] a'af
cfdf =======
kTgL÷ hLjg ;fyL x[bosL dL7f] ltd|f] hLjg
9's9'sL, , ;Demgf, ;fyL,
dfofn', :g]xL, nfvf}Fnfv
z'e]R5's klt
lk|o hLjg dfofsf
;FlugL= ;f}uftx?,
;fyL÷ldq lk|o , :g]xL, dL7f] ] ;'vb'Mvsf]
Kof/f], Kof/L ;Demgf, ;fyL, z'elrGts,
ldq- nfvf}Fnfv dgkg]{ ;fyL,
gfd_,lxt};L, ; dfofsf
==========
x[boL ldq- ;f}uftx?,
=========
gfd_
 Mlr7L n]vg u[xsfo{df ;d]l6g] 5 .
 lr7L n]Vbf 5'6fpg gx'g] s'/fx? ldlt,;Daf]wg,ljj/0f cflb
a'emfP/ k7fOg] 5
5}6f}F lbg M Jofs/0f - zAb lgdf{0f_

 cfudg ljlwsf] k|of]u u/]/ pk;u{ / k|Tooaf6 zAbx?sf]


lgdf{0f k|lqmof l;sfOg] 5 .
pk;u{ M zAbsf] cufl8 hf]l8g] ?k Öa] , c, ;d\, k| , lg ,ck
cg, clw, kl/ , lj , lg/,cflb
 h:t} M k|±rf/Ö k|rf/ , c ±lzIff ÖclzIff
k|Too M zAbsf] k5fl8 hf]l8g] ?k M
 tf, Oo,Pn',P5, Os, Og, P, cflb .
 h:t} M slj ±tf Ösljtf 3/ ± Pn' Ö 3/]n'
wd{ ±Os Öwfld{s
kf7 —%
k|s[lt / dfG5] -lgaGWf_
kf7 kl/ro
sIff ;ftsf] g]kfnL kf7\ok':tsdf ;dflji6 …k|s[lt /
dfG5]Úu0f]zk|;fb e§/fO{åf/f lnlvt lgaGw xf] . dfG5] / k|s[lt Ps
csf{sf 3lgi6 ldq x'g\ . dflg;nfO{ afFRg k|s[lt rflxG5 eg] k|
s[ltnfO{ hf]ufpg dflg;s} ;fy rflxG5 . dflg; klg cfkm" /
csf{nfO{ arfpg ;Sg] k|s[lt g} xf] . sIff ;ftdf of] lgaGw lzIf0f
u/fpg'sf] p2]Zo ljBfyL{x?nfO{ k|s[ltsf] af/]df hfgsf/L u/fpg' /
dxTj a'emfpg' /x]sf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; lgaGwsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt
sfo{ ug{ ;Ifd x'g]5g\ M
 lgaGwsf] zLif{s / lgaGwsf/sf] af/]df atfpg,
 lgaGwdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 lgaGwnfO{ z'å;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf
bf]if lgjf/0f ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]bsf] >'ltn]vg ug{,
 lgaGwdf pNn]v ePsf k|s[lt / dfG5]sf] ljz]iftf atfpg,
 lgaGwsf] d"n efj eGg,
 ljlzi6 k+lQmsf] JofVof ,;k|;ª\u JofVof ljj]rgfTds pQ/ lbg,
 ljleGg zLif{sdf lgaGWf n]Vg,
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u
ug{,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
z}lIfs ;fdu|L M
 k|s[lt ;DaGwL >Job[Zo ;fdu|L
 Kff7df ePsf] lrq,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L .

lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M


 lgaGw ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / lgaGwsf/sf
af/]df 5nkmn u/fpg],
 lgaGwdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo
lgsfNg nufpg] ,
 lzIfsn] lgaGwnfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t
u/fpg],
 lgaGwdf pNn]v ePsf] k|s[lt / dfG5]sf] ljz]iftf af/]
5nkmn u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf
;f6f;f6 u/L k/LIf0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ lgjf/0f
ug{ nufpg],
 lgaGwsf] cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 ljleGg zLif{sdf lgaGw n]Vg nufpg],
 lgaGwsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf
k|of]u u/fpg],
 kf7ut cEof; k"/f u/fpg],

D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt
sfo{snfkåf/f hfFr ul/g] 5 M
 Dff}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
…k|s[lt / dfG5]Ú lgaGw k9]/ cfpg'xf];\ .

b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf


klxnf] lbg M
cfh lgaGwsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf]
ljifoj:t'df 5nkmn ug]{ M
 Zj]t kf6Ldf lgaGwsf] zLif{s / lgaGwsf/sf] lrgf/L
n]vfO ljBfyL{nfO{ k9\g nufpg] . z'4 k9] gk9]sf]
x]Ssf /fVg] / ldnfOlbg] .
 ljBfyL{nfO{ lgaGwdf k|o'St lrqsf] j0f{g
ug{ nufOg] 5 .
 lgaGw;Fu ;DalGwt >Job[Zo ;fdu|L k|:t't ul/g] 5 .
 lgaGwsf] ljifosf af/]df 5nkmn ul/g] 5 .
 lzIfsn] ;+If]kdf lgaGwsf] ljifo ;'gfOg] 5 .

bf];|f] lbg M
cfh lgaGwsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf]
ljifoj:t'df JofVofg ljlwaf6 5nkmn ug]{ M
 lgaGwsf] afFsL ljifo k'g/fj[lQ u/fpFb} ;:j/jfrg
ug{ nufpg] / pRrf/0f bf]if ePsf zAb /]vfª\sg
ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?kdf z'4Ls/0f u/fpg] ,
 lgaGwsf] cfzout cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_
 ;do k'u]df >'ltn]vg,q'l6 klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] .
 ;f] sfo{ zAbut ?kdf jf cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg]
5.
 Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg k6s eGg] /
ljBfyL{nfO{ n]Vg nufOg] 5 .
 lgw{fl{/t zAb k"/f ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4
zAb n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f
ug{ nufpg],
 ljBfyL{n] k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg],
 gldn]sf zAbnfO{ tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg]
5 .

t];|f] lbg M
 zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g u/fpg]
zAbfy{ lzIf0fdf lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/,
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f,
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .
 ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] .- tnsf zAb
;fyLnfO{ ;'gfpm,tnsf] cg'R5]b ;fyLaf6 ;'g,df}lvs
k|Zgf]Q/, z'4 pRrf/0f _
Rff}yf] lbg M
cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf / ljifout
v08sf cEof;x? u/fpg],
Jf:t'ut v08M
 7Ls a]7Ls 5'6\ofpm

 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t


 jfSodf k|of]u ug{
 cy{ n]Vg
 z'4 zAbdf uf]nf] 3]/f nufpm
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg df}lvs ?kdf u/fOg] 5 .

kfFrf} lbg M
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u /
ljj]rgfsf] 9fFrf k|Zgf]Q/ ljlwaf6 atfOlbg]
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
-gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]l6g] 5 .
u[xsfo{ lbFbf k|Zg a'emfP/ k7fOg] 5 . _

5}6f}F lbg M
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg],
 /rgfTds lqmofsnfk cGtu{t lrq x]/]/ …xfd|f] ufpF3/Ú
zLif{sdf lgaGw n]Vfg u/fpg] . -lstfasf] k]h g+ (* _
 of] sfo{ sIffdf g} u/fOg] 5 .

;ftf}F lbg M Jofs/0f kb;Ëlt


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]
 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{kb;Ëlt gldn]sf jfSox? ePsf]
cg'R5]b / pbfx/0f lzIfsn] Zj]tkf6Ldf n]lvlbg] /
ljBfyL{nfO{ kb;Ëlt ldnfpg lgb]{zg lbg],
kb;Ëltdf lgDg kIfx? kb{5g\ M
s_ lnË - k'lnË / :qLlnË _
v_ jrg - Psjrg / ax'jrg _
u_ k'?if - k|yd MjQmf - d,xfdL_
-låtLo M >f]tf- tF,ltdL,tkfO{, xh'/_
-t[tLo M ljifo - pm,pgL, of],logL,Tof],ltgL,pxfF _
3_ cfb/ M cgfb/ ÖtF,pm,Tof]
M cfb/÷dWod cfb/ ÖltdL,pgL,logL,ltgL
M pRr cfb/ Ö tkfO{,oxfF,pxfF
M cltpRr Ödf};'km,xh'/
 cf7f}F lbg M
 Jofs/0fut cEof; ug]{ / lgaGw kf7sf] sIff k/LIff lnOg] 5 .

sIff —&
kf7 —^ -kf7of]hgf_
v]nx?sf] v]n -PsfÍL_
cz]if dNnåf/f /lrt…v]nx?sf] v]nÚPsfÍL afndgf]j}1flgs ljifodf cfwfl/t ]
5 . o; PsfÍLdf gfgf,;dL/,xl/,;lt;,jgdfG5], cflb kfq k|of]u u/L dNnn]
b[Zosf dfWodaf6 ljifo:t'sf] 1fg u/fpg],legosnf l;sfpg] / dgf]/~hg lbg]
p2]Zo /fv]sf5g\ . ;+jfbaf6 k|fKt 1fgsf] lj:tf/df PsfÍLn] ;xof]u k'¥ofpg] 5
eg] afnaflnsfnfO{ gf6\o ljwfsf] dxTTjlt/ cfsif{0f u/fpg] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; PsfÍLsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{ ug{
;Ifd x'g]5g\ M
 PsfÍLsf] zLif{s / PsfÍLsf/sf af/]df atfpg,
 PsfÍLdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 PsfÍLnfO{ z'å;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 df}lvs ?kdf ;+If]kdf PsfÍL ;'gfpg,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf bf]if
lgjf/0f ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]bsf] >'ltn]vg ug{,
 PsfÍLdf k|o'St kfqsf] ;+jfbfTds clego ug{,
 PsfÍLsf] d"n efj eGg,
 lgb]{zgsf cfwf/df PsfÍL n]vL zLif{s lbg,
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u ug{,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 pvfgsf af/]df l;Sg]5g\ .
z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 PsfÍL
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L

lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M


 PsfÍL ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / PsfÍLsf/sf af/]df
5nkmn u/fpg],
 PsfÍLdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg
nufpg] ,
 lzIfsn] PsfÍLnfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t u/fpg],
 kfqx?sf] rl/qdfly 5nkmn u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf ;f6f;f6
u/L kl/If0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ z'4Ls/0f ug{ nufpg],
 PsfÍLsf] cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 a'Fbfsf] cfwf/df PsfÍL n]vL zLif{s lbg nufpg],
 PsfÍLsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 pvfgx? Zj]tkf6Ldf n]vL lzIf0f u/fpg],
D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Dff}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
…v]nx?sf] v]nÚ PsfÍLdf ePsf kfqx?sf af/]df n]v]/ cfpg'xf];\ .

b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf


klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh PsfÍLsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf n]v]/ PsfÍLsf] zLif{s / PsfÍLsf/sf]
lrgf/L u/fO ljBfyL{nfO{ k9\g nufpg] .
 ljBfyL{nfO{ PsfÍLdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{ nufpg] .
 PsfÍLsf] cy{ / kl/efiffsf] af/]df 5nkmn u/fpg] .
 ;do k'u]df ljBfyL{nfO{ kfq cg';f/ 5gf]6 u/L sIffsf]7fsf]
cufl8 clegofTds ;+jfbfTds ;:j/jfrg u/fpg] .

bf];|f] lbg M ;:j/jfrg


cfh sIffdf JofVofg ljlwaf6 b]xfosf sfo{x? ul/g]5g\ M
 Psfª\sLsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} afFsL kf7sf] nflu
ljBfyL{nfO{ kfq cg';f/ 5gf]6 u/L ;+jfbfTds ;:j/jfrg u/fpg],
 ;:j/jfrg ug{ nufpg] / pRrf/0f bf]if ePsf zAb /]vfª\sg
ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?kdf z'4Ls/0f u/fpg] ,
 ;do k'u]df Psfª\sLsf cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_
 t];|f] lbg M >'ltn]vg / q'l6 lg/fs/0f
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ >'ltn]vg,q'l6
klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] . ;f] sfo{ zAbut ?kdf jf
cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg] 5 . Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg
k6s eGg] / ljBfyL{nfO{ n]Vg nufpg] . lgw{fl{/t zAb k"/f
ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4 zAb n]lvlbg] /
ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f ug{ nufpg] . ljBfyL{n]
k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg] . gldn]sf zAbnfO{
tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg] 5 .
 zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g
zAbfy{ lzIf0fdf lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/,
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f,
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .
 ;do k'u]df ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] . -z'4
pRrf/0f u/L ;fyLnfO{ ;gfpm,af]nfOsf] cEof; @,#,$_
Rff}yf] lbg M j:t'ut cEof;
cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf / ljifout v08sf
cEof;x? u/fpg],
Jf:t'ut v08M
 7Ls a]7Ls 5'6\ofpm
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 jfSodf k|of]u ug{
 z'4 kf/L n]Vg
 cy{ n]Vg
 s;n] s;nfO{ eg]sf] xf],
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]_

kfFrf} lbg M k|Zgf]Q/ 5nkmn


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u / ljj]rgfsf] 9fFrf
atfOlbg]
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
-gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]l6g] 5 . u[xsfo{ lbFbf k|
ZgnfO{ a'emfP/ lbOg] 5 ._
 cb[i6f+z af]wsf] k|Zgf]Q/ u/fpg]
5}6f}F lbg M /rgfTds sfo{
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f u/fpg] / a'Fbfsf cfwf/df PsfÍL n]vg
u/fpg] .
;ftf}F lbg M Jofs/0f M pvfg lzIf0f
 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ s]xL pvfg lzIfsn] Zj]tkf6Ldf n]lvlbg] /
ljBfyL{nfO{ cy{ klxNofpg lgb]{zg lbg],
 cfn' vfP/ k]8fsf] wfs
 OGb|sf cufl8 :ju{sf] aofg
 cfP cfFk uP em6f/f], cflb .
 ;do k'u]df PsfÍLsf] k/LIff ug]{ .

kf7 —&
efO alxgLnfO{ lr7L -sljtf_
8f=/fdk|;fb 1jfnLåf/f lnlvt …efO alxgLnfO{ lr7LÚsljtf ;Gb]z d"ns
/x]sf] 5 . sljn] efiff,wd{,;+:s[lt ,/xg;xg cflbnfO{ la;{g gx'g] a? o;sf] ;
+/If0f ug{ tkm{ nfUg' kg{ s'/f JoQm ug'{ePsf] 5 . xfdL ;fgf] 5fk|f]df
a;]tfklg ;Gt'i6 x'g'k5{ eGg] s'/f cfXjfg ul/Psf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; sljtfsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{ ug{ ;Ifd
x'g]5g\ M
 sljtfsf] zLif{s / sljsf af/]df atfpg,
 sljtfdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 nofTds cfbz{ cg'?ksf] pRrf/0f / jfrg u/]/ ;'gfpg,
 ;fd"lxs / Psn ?kdf jfrg ug{,
 Aff]nfO bf]if ePsf zAbsf] z'4Ls/0f u/L jfrg / n]vg ug{,
 lgwf{l/t Znf]ssf] >'ltn]vg ug{,
 sljtfsf Znf]sx?sf] efjfy{ atfpg,
 lglZrt Znf]ssf] JofVof ,;–k|;ª\u JofVof ug{,
 sljtfsf] ;f/f+z eGg / n]Vg,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 ljelQm k|of]u u/]/ jfSo agfpg .
z}lIfs ;fdu|L M
 sljtfdf ePsf] lrq,
 ;DalGwt sljtf,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L
lzIf0f l;sfO lqmofsnfkM
 sljtf ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / sljsf af/]df 5nkmn
u/fpg],
 sljtfdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg nufpg]
,
 sljtfsf] no klxNofpg ljBfyL{nfO{ lgb]{zg lbg],
 lzIfsn] cfbz{ jfrg u/]/ ;'gfpg] / ljBfyL{nfO{ cg's/0f
ug{ nufpg] . ljBfyL{n] ult,olt ldnfPsf] gldnfPsf] Vofn ug]
{ / gldn]sf] eP ldnfOlbg ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t u/fpg],
 lgwf{l/t Znf]s >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf ;f6f;f6 u/L
kl/If0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbnfO{ z'4Ls/0f ug{ nufpg],
 5nkmn / JofVofg ljlwaf6 efjfy{ atfOlbg],
 sljtfsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg]
 ljelQmsf] af/]df lzIf0f u/fpg] cflb .
D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Dff}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
…efO alxgL lr7LÚ sljtfnfO{ noa4 k9\g ;Sg] eP/ cfpg'xf];\ .
b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf
klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh sljtfsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 kf7 ;'? ug'{eGbfk"j{ sljtfsf] af/]df cled'lvs/0f u/fpg] .
lzIfsn] sljtf zLif{s / sljsf] lrgf/L u/fO{ Zj]t kf6Ldf
n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ eGg nufpg] .
 ljBfyL{nfO{ sljtfdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{ nufOg] 5 .
 sljtfsf] af/]df 5nkmn ul/g] 5 .
 sljtf jfrg -lzIfs / ljBfyL{af6_ ul/g] 5 .

bf];|f] lbg Msljtf jfrg


cfh sljtfsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
JofVofg ljlwaf6 5nkmn ug]{
 sljtfsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} ;:j/jfrg ug{ nufpg] / pRrf/0f bf]if
ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?kdf z'4Ls/0f
u/fpg] ,
 sljtfsf] efjfy{ af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_

t];|f] lbg M zAbfy{ lzIf0f tyf >'lt n]vg


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ >'ltn]vg,q'l6
klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] .;f] sfo{ zAbut ?kdf jf
cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg] 5 . Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg
k6s eGg] / ljBfyL{nfO{ n]Vg nufpg] . lgw{fl{/t zAb k"/f
ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4 zAb n]lvlbg] /
ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f ug{ nufpg] . ljBfyL{n]
k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg] . gldn]sf zAbnfO{
tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg] 5 .
 zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g
zAbfy{ lzIf0fdf lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/,
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f,
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .
 ;'gfO / af]nfO v08sf] cEof; u/fpg] . -;'gfO cEof; @ /
#,af]nfO@,#,$/ % -
Rff}yf] lbg M k|Zgf]Q/ 5nkmn
cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf / ljifout v08sf
cEof;x? u/fpg],
Jf:t'ut v08M
 Hff]8f ldnfpm
 7Ls a]7Ls 5'6\ofpm
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 bf;,5ftL,em08f cflb zAbnfO{ jfSodf k|of]u ug{,
 z'4 kf/L n]Vg,;fg{
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]_
 vfnL 7fpFdf ldNGf] zAb /fv]/ sljtf k"/f u/fpg] M
h:t} M
cfkm\gf]=================cfkm\gf]
=================b]z cfkm\gf]
csf{sf]===============
====================/fi6«em08f .

kfFrf} lbg M JofVof 5nkmn


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u / ljj]rgfsf] 9fFrf
atfOlbg]
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]6\g] . u[xsfo{ lbFbf k|Zg
a'emfP/ lbOg] 5 .
 ts{ lbg] k|Zg sIff sfo{sf] ?kdf u/fpg]

5}6f}F lbg M /rgfTds sfo{ - sljtf n]vg_


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ /rgfTds lqmofsnfk
cGtu{t lrqsf] cfwf/df …d]/f] b]zÚzLif{sdf sljtf n]vg
 sljtfdf pNn]v ul/Psf s'g} bZfcf]6f pkb]zx?sf] ;"rL tof/
kfg{ nufpg] cflb .
;ftf}F lbg M -Jofs/0f_ ljelQm / sf/s
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]
Jofs/0f M ljelQmsf] af/]df lzIf0f
 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ sf],sf,sL,/f],/f,/L,n],nflu nfu]sf] zAb
lzIfsn] Zj]tkf6Ldf n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ ljelQm lrGg lgb]{zg
lbg],
 JffSodf gfd,;j{gfd / ljz]if0fsf k5fl8 hf]l8P/ sf/s lrgfpg]
lrXgnfO{ ljelQm elgG5 .
 Jofs/0f cEof; u/fpg]
lgdf{0ffTds d"Nofª\sg k|of]u u/L kf7 afx|df l;sfOPsf ljifoj:t'x?
hfFr÷k/LIff lng]

kf7 —*
bfh' alxgL -syf_
wL/s'df/ >]i7åf/f /lrt …bfh' alxgLÚafndgf]lj1fgdf cfwfl/t syf xf] .
syfsf afn kfq g/]z / cr{gf bfh' alxgL x'g\ . ;w}F e]6 xF'bf emu8f ul//xg]
pgLx? Ps cfk;af6 cnlUuP/ a:bf x'g] 56k6fx6n] ldn]/ a:g' kb{5 eGg]
;Gb]z JoQm ePsf] 5 . syfsf/n] Psf3/sf] kfqnfO{ ;d]6L pgLx? aLrdf
x'g] a]d]n / d]nldnfknfO{ pTs[i6 tl/sfn] JoQm ug'{ePsf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; syfsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{ ug{ ;Ifd
x'g]5g\ M
 syfsf] zLif{s / syfsf/sf af/]df atfpg,
 syfdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 syfnfO{ z'å;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf bf]if
lgjf/0f ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]bsf] >'ltn]vg ug{,
 syfdf k|o'St g/]z,cr{gf cflb kfqsf] rl/q lrq0f ug{,
 syfsf] d"n efj eGg,
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u ug{,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 zAb agf]6 k|lqmof l;Sg]5g\ .
z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 ;DalGwt syf,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L

lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M


 syf ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / syfsf/sf af/]df 5nkmn
u/fpg],
 syfdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg
nufpg] ,
 lzIfsn] syfnfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t u/fpg],
 kfqx?sf] rl/qdfly 5nkmn u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf ;f6f;f6
u/L k/LIf0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ z'4Ls/0f ug{ nufpg],
 syfsf] cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 lrq x]/]/ syf n]Vg nufpg],
 syfsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 ZfAbx?sf] agf]6 k|lqmof lzIf0f u/fpg],
D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Df}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
syfdf ePsf kfqx?sf af/]df n]v]/ cfpg'xf];\ .

b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf


klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh syfsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 kf7k"j{ cled'lvs/0f u/fO syf zLif{s / syfsf/sf] lrgf/L u/fpg]
.
 ljBfyL{nfO{ syfdf k|o'St lrqsf] j0f{g j0f{g ug{ nufpg] .
 lzIfsn] syf ;f/ elglbg] .
bf];|f] lbg M sl7g zAb pRrf/0f
cfh syfsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
JofVofg ljlwaf6 5nkmn ug]{ M
 syfsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} ;:j/jfrg ug{ nufpg] / pRrf/0f bf]if
ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?kdf z'4Ls/0f
u/fpg] ,
 syfsf] cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_
t];|f] lbg MafFsL kf7 k7g tyf >'ltn]vg
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ >'ltn]vg,q'l6
klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] .-kb,kbfjnLut_ ;f] sfo{ zAbut ?
kdf jf cg'R5]bsf] ?kdf klg u/fOg] 5 . Ps zAbnfO{ lzIfsn]
tLg tLg k6s eGg] / ljBfyL{nfO{ n]Vg nufpg] . lgw{fl{/t
zAb k"/f ePkl5 lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4 zAb n]lvlbg] /
ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f ug{ nufpg] . ljBfyL{n]
k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg] . gldn]sf zAbnfO{
tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg] 5 .
 ;do k'u]df zAbfy{ lzIf0f tyf jfSo u7g u/fpg] .
.

Rff}yf] lbg M j:t'ut cEof;


cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf / ljifout v08sf
cEof;x? u/fpg],
Jf:t'ut v08M
 7Ls a]7Ls 5'6\ofpm
 vfnL 7fpF e/,
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 cy{ n]Vg
 z'4 kf/L n]Vg
 jfSodf k|of]u ug{
 s;n] s;nfO{ eg]sf] xf]
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]_
kfFrf} lbg M ;k|;ªu JofVof 5nkmn
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u / ljj]rgfsf] 9fFrf
atfOlbg]
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
-gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]l6g] 5 . u[xsfo{ lbFbf k|Zg
a'emfP/ dfq lbOg] 5 _.
 ts{ lbg] k|Zg sIff sfo{sf] ?kdf u/fpg]
5}6f}F lbg M /rgfTds sfo{
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ b[i6f+z af]w k|Zgf]Q/
u/fpg],
 a'Fbfsf] cfwf/df syf n]vg,- u[xsfo{df ;d]6\g] _
 lgb]{lzt lrq x]/]/ …afndhb'/ÚzLif{sdf syf n]vg .- sIffsfo{ _
;ftf}F lbg M Jofs/0f M zAbx?sf] agf]6 k|lqmof
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]
 ljBfyL{n] hfg]sf, l;s]sf gofF syf sIffdf ;'gfpg nufpg],
 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ ljleGg zAbx? lzIfsn] Zj]tkf6Ldf
n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ lgdf{0f k|lqmof kQf nufpg lgb]{zg lbg],
h:t} Mg'lgnf]Ög'g±Onf],v]nf8L Öv]n\±cf8L,7ufxfÖ7u±cfxf cflb .
 kf7 !# df l;sfOPsf ljifoj:t'x? hfFr ug]{ .

sIff —&
kf7 —( -kf7of]hgf_
xfdL sxfF 5f}F -lgaGWf_
sIff ;ftsf] g]kfnL kf7\ok':tsdf ;dflji6 …xfdL sxfF 5f}FÚ k'0o sfsL{åf/f
lnlvt lgaGw xf] . ljZj sxfFaf6 sxfF k'Ubf klg xfdL eg] k/Dk/fut
dfGotfdf afFlwPsfn] xfd|f] ;dfh kl/jt{g x'g g;s]sf] s'/f b]vfpg
vf]lhPsf] 5 .x/]s ;dfhdf cg]sf}F /Lltl/jfh,k/Dk/f ljZjf;,/xg;xg,;
+:sf/ tyf ;+:s[ltx? 5g\ . tL /fd|f klg 5g\ . g/fd|f klg 5g\ . /fd|fsf] ;
+/If0f / g/fd|fsf] pGd"ng ug'{ xfd|f] bfloTj xf] . cfhsf] o'u lj1fgsf]
xf] To;}n] lj1fgnfO{ :jLsf/ ug'{k5{ egL ;Gb]z lbPsf] 5 .
Kff7ut p2]Zox? M
o; lgaGwsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt
sfo{ ug{ ;Ifd x'g]5g\ M
 lgaGwsf] zLif{s / lgaGwsf/sf] af/]df atfpg,
 lgaGwdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 lgaGwnfO{ z'å;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf bf]if
lgjf/0f ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]bsf] >'ltn]vg ug{,
 lgaGwdf pNn]v ePsf dfGotfx?sf] ljz]iftf atfpg,
 lgaGwsf] d"n efj eGg,
 ljlzi6 k+lQmsf] JofVof ,;k|;ª\u JofVof ljj]rgfTds pQ/ lbg,
 ljleGg zLif{sdf lgaGWf n]Vg,
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u ug{,

 Kff7ut cEof; k"/f ug{,

z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L .
lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M
 lgaGw ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{s / lgaGwsf/sf af/]df
5nkmn u/fpg],
 lgaGwdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg
nufpg] ,
 lzIfsn] lgaGwnfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf ;f6f;f6
u/L kl/If0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ lgjf/0f ug{ nufpg],
 lgaGwsf] cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 ljleGg zLif{sdf lgaGw n]Vg nufpg],
 lgaGwsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u
u/fpg],
 kf7ut cEof; k"/f u/fpg],

D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Df}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
…xfdL sxfF 5f}FÚ lgaGw k9]/ cfpg'xf];\ .

b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf


klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh lgaGwsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 kf7k"j{ cled'lvs/0f u/fO lgaGwsf] zLif{s / lgaGwsf/sf]
lrgf/L u/fOg] 5 .
 lgaGwdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{ nufOg] 5 .
 lgaGwsf] af/]df 5nkmn ,
 lzIfsn] ;+If]kdf lgaGw ;'gfpg] cflb .
bf];|f] lbg M ;:j/jfrg / k7gaf]w
 lgaGwsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} ;:j/jfrg ug{ nufpg] / pRrf/0f
bf]if ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?kdf
z'4Ls/0f u/fpg] ,
 lgaGwsf] cfzout cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_
 ;do k'u]df >'ltn]vg,q'l6 klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg]
.-kb,kbfjnLut sfo{ zAbut ?kdf jf cg'R5]bsf] ?kdf klg
u/fOg] 5 . Ps zAbnfO{ lzIfsn] tLg tLg k6s eGg] /
ljBfyL{nfO{ n]Vg nufpg] . lgw{fl{/t zAb k"/f ePkl5
lzIfsn] Zj]t kf6Ldf z'4 zAb n]lvlbg] /
ljBfyL{nfO{ n]lvPsf zAb k/LIf0f ug{ nufpg] . ljBfyL{n]
k|fKt u/]sf] cª\s / k"0ff{ª\s n]Vg nufpg] . gldn]sf zAbnfO{
tLg tLg k6s sfkLdf n]Vg nufOg] 5 .
 _
t];|f] lbg M zAbfy{ lzIf0f
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ zAbfy{ lzIf0f
tyf jfSo u7g u/fpg]
zAbfy{ lzIf0fdf lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/,
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f,
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .
 ;'gfO lqmofsnfksf] k|Zg @ ,# / af]nfO v08sf] cEof;
@,#,$,/ %u/fpg] .
Rff}yf] lbg M j:t'ut cEof; n]vg
cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf / ljifout v08sf
cEof;x? u/fpg],
Jf:t'ut v08M

 Hff]8f ldnfpm
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 cy{ n]Vg
 jfSodf k|of]u ug{
 z'4 kf/L n]Vg
 cGwljZjf;sf k|sf/ n]vg
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]_

kfFrf} lbg M JofVof 5nkmn


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u / ljj]rgfsf] 9fFrf
atfOlbg]
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
-gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]6\g]_
 tfls{s k|Zgf]Q/ Mk]h g+ !$$ k|=(

5}6f}F lbg M /rgfTds sfo{-clgaGw n]vg_


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg],
 /rgfTds lqmofsnfk cGtu{t lrq x]/]/ …xfd|f] ;+:s[ltÚ zLif{sdf
lgaGw n]Vfg u/fpg] .
 ljBfyL{sf] ;dfhdf k|rlnt s';+:sf/x? n]Vg nufO{ 5nkmn ug]{,
 ;do k'u]df lgaGwsf] k/LIff lnOg]5 .

sIff —&
kf7 —( -kf7of]hgf_
lbnzf]ef >]i7-hLjgL_
sIff ;ftsf] g]kfnL kf7\ok':tsdf ;dflji6 …lbnzf]ef >]i7Ú gfds /fli6«o
hLjgL o;} kf7\ok':ts ;Dkfbs d08naf6 tof/ kfl/Psf] xf] . hLjgL ljz]iftM
b'O{ k|sf/sf x'G5g\ .tL x'g\ /fli6«o / cGt/f{li6«o ,xfdL o; kf7df lg/Gt/
;ª\3if{ / ;fwgf u/L cgj/t ?kdf j[4f cfdfx?sf] ;]jfdf ;dlk{t lbnzf]ef >]i7sf]
af/]df cWoog ub}{5f}F . pxfFn] 3/df x]lkPsf c;xfo cfdfx?sf nflu ;]jf
lbg'eP/ v]Ng' ePsf] e"ldsf o; hLjgLaf6 k|fKt ug]{5f}F .
Kff7ut p2]Zox? M
o; hLjgLsf] lzIf0f l;sfO lqmofsnfk kl5 ljBfyL{x? lgDglnlvt sfo{ ug{
;Ifd x'g]5g\ M
 hLjgLsf] zLif{s atfpg,
 hLjgLdf k|o'St lrqsf] j0f{g ug{,
 hLjgLnfO{ z'å;Fu ;:j/jfrg u/L ;'gfpg,
 df}lvs / lnlvt ?kdf hLjgLsf] j0f{g ug{,
 pRrf/0f bf]if ePsf zAbsf] /]vfª\sg u/L df}lvs / lnlvt ?kdf bf]if
lgjf/0f ug{,
 lgwf{l/t cg'R5]bsf] >'ltn]vg ug{,
 hLjgLdf pNn]v ePsf cfdfx?df af/]df atfpg,
 hLjgLsf] d"n efj eGg,
 ljlzi6 k+lQmsf] JofVof ,;k|;ª\u JofVof ljj]rgfTds pQ/ lbg,
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u ug{,
 Kff7ut cEof; k"/f ug{,
 s/0f cs/0fsf] af/]df l;Sg]5g\ .
z}lIfs ;fdu|L M
 Kff7df ePsf] lrq,
 hLjgL,
 b}lgs k|of]udf cfpg] ;fdu|L .
lzIf0f l;sfO lqmofsnfk M
 hLjgL ;'?jft ug'{eGbf klxnf zLif{ssf] af/]df 5nkmn
u/fpg],
 hLjgLdf ePsf lrqsf] af/]df ljBfyL{af6 g} cfzo lgsfNg
nufpg] ,
 lzIfsn] hLjgLnfO{ ;+If]kdf atfOlbg] ,
 ljBfyL{nfO{ ;fd"lxs / Psn jfrg ug{ tkm{ k|]l/t u/fpg],
 hLjgLdf pNn]v ePsf cfdfx?sf af/]df 5nkmn u/fpg],
 lgwf{l/t cg'R5]b >'ltn]vg u/fpg] / ljBfyL{aLrdf ;f6f;f6
u/L kl/If0f ug{ nufpg],
 pRrf/0f / n]vfO bf]if ePsf zAbnfO{ lgjf/0f ug{ nufpg],
 hLjgLsf] cEof;dfly 5nkmn u/L k"/f u/fpg],
 hLjgLsf] ;f/f+z eGg jf n]Vg nufpg],
 ;ª\lIfKt ,ljj]rgfTds k|Zgsf] pQ/ n]Vg nufpg],
 sl7g zAb,kfl/eflifs zAb / k|fljlws zAbnfO{ jfSodf k|of]u
u/fpg],
 s/0f cs/0f k|of]u ;DaGwL lqmofsnfk u/fpg],

D"fNofª\sg M
lzIf0f l;sfO kZrft\ p2]Zo k"/f eP gePsf] lgDglnlvt sfo{snfkåf/f
hfFr ul/g] 5 M
 Dff}lvs k|Zgf]Q/
 lnlvt k|Zgf]t/
 sIffsfo{÷u[xsfo{
 >'ltn]vg
 lgb]{lzt /rgf
u[xsfo{ M
…lbnzf]ef >]i7Ú sf] hLjgL 3/df k9]/ cfpg'xf];\ .
b}lgs lzIf0f of]hgf ÷kf7 lzIf0f ;"Id of]hgf
klxnf] lbg M k"j{ k7g
cfh hLjgLsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
5nkmn ug]{ M
 kf7k"j{ cled'lvs/0f u/fO hLjgLsf] zLif{s lrgf/L u/fpg]
u/fpg]
 hLjgLdf k|o'St lrqsf] j0f{g,
 hLjgLsf] af/]df 5nkmn ,
 lzIfsn] ;+If]kdf hLjgL ;'gfpg]-hGd M lj ;+= @)!) yfgsf]6
sf7df08f}F_
bf];|f] lbg M kf7sf] cfbz{ k7g
cfh hLjgLsf] ljifo;Fu ;DalGwt tyf ;Gble{t b]xfosf] ljifoj:t'df
JofVofg ljlw k|of]u u/L lzIf0f ug]{ M
 hLjgLsf] k'g/fj[lQ u/fpFb} ;:j/jfrg ug{ nufpg] / pRrf/0f
bf]if ePsf zAb /]vfª\sg ug{ nufO df}lvs / lnlvt ?kdf
z'4Ls/0f u/fpg] ,
 hLjgLsf] cy{af]w u/fpg] .-cfjZstf cg';f/_
 >'ltn]vg,q'l6 klxrfg / q'l6 lg/fs/0f u/fpg] .-kb,kbfjnLut_

t];|f] lbg M
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ zAbfy{ lzIf0f
tyf jfSo u7g u/fpg]
zAbfy{ lzIf0fdf lgDg sfo{ ug{ ;lsG5 M
 kl/efiff lbP/,
 ljk/LtfyL{ zAbåf/f,
 kof{ojfrL zAbåf/f,
 cg]sfyL{ zAbåf/f,
 lrqåf/f,
 cfzo atfP/,
 clego u/]/,
 jfSodf k|of]u u/]/ .
 ;'gfO lqmofsnfksf] k|Zg @,# / af]nfO v08sf] cEof; @,
#, $ / % u/fpg] .
Rff}yf] lbg M Jf:t'ut v08M
cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ Jf:t'ut v08sf / ljifout v08sf
cEof;x? u/fpg],
 7Ls a]7Ls 5'6\ofpm
 vfnL 7fpF e/,
 Nf]vfO lqmofsnfk cGtu{t
 jfSodf k|of]u ug{
 z'4 kf/L n]Vg
 cy{ n]Vg
 ;+lIfKt k|Zgf]Q/ n]vg -cfjZostf cg';f/ u[xsfo{ lbg ;lsg]_
kfFrf} lbg M k|Zgf]Q/ 5nkmn
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ ub}{ ;k|;ª\u / ljj]rgfsf] 9fFrf
atfOlbg]
cflb efu M ;|f]t ,n]vs kl/ro ,k|Zgsf] d"n cfzo
dWo efu M k|Zgn] vf]h] cg';f/ ljleGg sf]0faf6 ljZn]if0f
cGTo efu M lgisif{ ,;f/ n]vg
-gf]6M;k|;ª\u / ljj]rgf u[xsfo{df ;d]6\g]_
 tfls{s k|Zgf]Q/ u/fpg] .

5}6f}F lbg M /rgfTds sfo{- hLjgL n]vg_


 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg],
 /rgfTds lqmofsnfk cGtu{t dxfslj b]jsf]6fsf af/]df ;"rgf ;Íng u/L
hLjgL n]v .
;ftf}F lbg M Jofs/0f - s/0f ÷cs/0f _
 cl3Nnf] lbgsf] sfo{ :d/0f / k'g/fj[lQ u/fpg]
 cfudg ljlwsf] k|of]u ub}{ s/0f,cs/0f ePsf lqmof zAbx? lzIfsn]
Zj]tkf6Ldf n]lvlbg] / ljBfyL{nfO{ s/0f ,cs/0f klxrfg ug{ lgb]{zg
lbg],
 s/0f Ö ;sf/fTds jfSo,cs/0fÖgsf/fTds jfSo
 Jofs/0fsf cEof; ub}{ hLjgLsf] lgdf{0ffTds d"Nofª\sg u/L hfFr
ug]{ .
 ;do k'u]df hLjgLsf] k/LIff lng] cflb .

You might also like