ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ – ΕΠΙΘΕΤΑ – ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

1. Να κλιθούν οι συνεκφορές στους δύο αριθμούς:

indigna plebs, mortalis rex, melior virtus, alter mos, aximius auctor, neutrum exsilium

2. Να συμπληρωθεί ο πίνακας.

ον. εν. αιτ. εν. αφ. εν. γεν. πλ. αιτ. πλ. αφ. πλ.
vestros
simile
facilium (θηλ.)
respondentes
immortalium (αρσ.)
hanc

3. Να μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού τους παρακάτω τύπους
και να τους χαρακτηρίσετε γραμματικά.

Ενικός hanc id
Πληθυντικός nostros alios quos quae (ου.)
Χαρακτηρισμό
ς

4. Να σχηματιστούν τα παραθετικά των επιθέτων modestus, suavis, cruentus και

fortis.

5. Να γράψετε τον αντίστοιχο τύπο στους άλλους βαθμούς.

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός

tristissimus
minor
acrius
facilius
longiore
novissimam

1
6. tristissimus: Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας με το επίθετο.

Ουδέτερο
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
αιτ. εν.
αφ. εν.
γεν. πλ.
αιτ. πλ.

7. paucos, libero, aequo: Να γράψετε τα παραθετικά των τύπων

συμπληρώνοντας τον παρακάτω πίνακα.

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός

paucos
libero (αρσ.)
aequo (ου.)

8. duces, se ipsum, clara voce, Manliana castra: Να γράψετε τις ζητούμενες

πτώσεις στον πίνακα.

duces γεν. πλ.

δοτ. πλ.
se ipsum δοτ. εν.
αιτ. πλ.
clara voce γεν. εν.
γεν. πλ.
Manliana castra γεν. πλ.
αφ. πλ.

9. longus, minor, meliora, matura (ου.): Να εντάξετε τα επίθετα στον παρακάτω

πίνακα με βάση τον αριθμό τους, να γράψετε τον ίδιο τύπο στους άλλους
βαθμούς και τα επιρρήματά τους στον θετικό βαθμό.

Επίθετο Επίρρημα
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός Θετικός

2
 10. desideranti, gracilius, diligens: Να δοθούν οι πλάγιες πτώσεις στους δύο
αριθμούς.

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Αφ.

11. Να συμπληρωθεί ο πίνακας με το επίθετο στην ίδια πτώση στους άλλους

βαθμούς.

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός

dulce
minus
peior (κλ. αρσ.)
fidelium (αρσ.)
graviori (δοτ. θηλ.)
maiorum (αρσ.)
superae (θηλ. πλ.)
similia
multas
liberiori (θηλ.)
primos
ultimas
dextero (δοτ. αρσ.)

12. Να σχηματίσετε τον συγκριτικό και υπερθετικό βαθμό των παρακάτω

επιθέτων και επιρρημάτων.

i. dissimilis ix. idoneus

ii. acer x. saepe
iii. alte xi. bene
iv. diu xii. fortiter
v. vetus xiii. facile
vi. celer xiv. vehemens
vii. miser xv. violentus
viii. pulcher

3
13. Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι.

i. αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο θηλυκό γένος του superus
ii. αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο αρσενικό γένος του bonus
iii. δοτική πληθυντικού του υπερθετικού βαθμού στο ουδέτερο γένος του multus
iv. γενική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού στο αρσενικό γένος του parvus
v. γενική ενικού του υπερθετικού βαθμού στο θηλυκό γένος του facilis
vi. αφαιρετική ενικού και πληθυντικού του spiritus
vii. δοτική ενικού και γενική πληθυντικού του senatus
viii. αιτιατική ενικού του causa
ix. γενική ενικού και πληθυντικού του mare
x. αφαιρετική πληθυντικού του res
xi. γενική ενικού και πληθυντικού του arcus
xii. δοτική ενικού και αφαιρετική πληθυντικού του alia res publica
xiii. γενική ενικού και αιτιατική πληθυντικού του sensus communis
xiv. δοτική και αιτιατική ενικού και γενική και αιτιατική πληθυντικού του vana fides
xv. δοτική πληθυντικού του tres filiae
xvi. γενική και δοτική ενικού και ονομαστική πληθυντικού του totus mundus
xvii. αφαιρετική και αιτιατική ενικού και δοτική πληθυντικού του idem iter
xviii. γενική και αιτιατική ενικού και γενική και αφαιρετική πληθυντικού του levis
spes
xix. κλητική ενικού και ονομαστική πληθυντικού του metus
xx. γενική ενικού και ονομαστική πληθυντικού του cornu
xxi. δοτική και κλητική ενικού και γενική πληθυντικού του ager
xxii. αιτιατική ενικού και γενική, αιτιατική και αφαιρετική πληθυντικού του nullus
xxiii. δοτική και αιτιατική ενικού και πληθυντικού του morbus
xxiv. αφαιρετική ενικού και γενική και αιτιατική πληθυντικού του manus
xxv. αφαιρετική ενικού και ονομαστική και γενική πληθυντικού του exemplar
xxvi. γενική και αφαιρετική ενικού και γενική και αιτιατική πληθυντικού του vis

14. Να διαγράψετε τη λάθος απάντηση για τις παρακάτω ερωτήσεις.

i. Η δοτική πληθυντικού του ludus είναι ludibus ή ludis;

ii. Η ονομαστική πληθυντικού της δεικτικής αντωνυμίας hic, haec, hoc στο ουδέτερο
γένος είναι haec ή hae;
iii. Το modus έχει γενική πληθυντικού moduum ή modorum;
iv. Η αφαιρετική ενικού του labor είναι labori ή labore;
v. Το totus έχει δοτική ενικού toti ή toto;
vi. Η δοτική πληθυντικού του flumen είναι fluminis ή fluminibus;

4
 vii. Η γενική πληθυντικού του navis είναι navium ή navum;
viii. Το felix έχει αφαιρετική ενικού felici ή felice;
ix. Η ονομαστική πληθυντικού της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod στο
ουδέτερο γένος είναι quae ή qua;
x. Το versus έχει γενική ενικού versi ή versus;
xi. Η αφαιρετική πληθυντικού του consultum είναι consultis ή consultibus;
xii. Η δοτική ενικού του alius είναι alii ή alteri;
xiii. Η αφαιρετική ενικού του finis είναι fine ή fini;
xiv. Η δοτική ενικού του spiritus είναι spiritui ή spirito;
xv. Η γενική πληθυντικού του iudex είναι iudicium ή iudicum;
xvi. Το genus έχει γενική ενικού genus ή generis;
xvii. Η γενική ενικού του metus είναι metus ή meti;
xviii. Το απαρέμφατο παθητικού μέλλοντα του ρ. contineo είναι contentum iri ή
contentum fore;
xix. Η γενική ενικού του neuter είναι neutrius ή neutri;
xx. Η μετοχή ενεργ. ενεστώτα του ρ. eripio είναι eripens ή eripiens;

ΡΗΜΑΤΑ

1. attulit: Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας με το ρήμα (όπου είναι δυνατό).

Ενεργητική Φωνή Παθητική Φωνή

β΄ εν. β΄ πλ. β΄ εν. γ΄ πλ.
Οριστική
Ενεστ.
Παρατ
.
Μέλλ.
Υποτακτική
Ενεστ.
Παρατ
.
Μέλλ.
Προστακτική
Ενεστ.

2. Στον πίνακα που ακολουθεί να γράψετε τη φωνή, τον χρόνο και την έγκλιση ή
το είδος του ονοματικού τύπου των παρακάτω ρημάτων και να τα
αντικαταστήσετε χρονικά.

putetis captum sci ostendens consulturum contentam faciunt

est esse esse
Φωνή
Χρόνος
Έγκλιση
Είδος ον.

5
τύπου

Ενεστ.
Παρατ.
Μέλλ.
Παρακ.
Υπερσ.
Σ. Μέλλ.

3. Να τοποθετήσετε τα παρακάτω ρήματα στον πίνακα και να συμπληρώσετε τον

αντίστοιχο τύπο στους άλλους χρόνους της ίδιας φωνής:
venisset, fecerit (υποτ.), quaereret, responderit, credis

Ενεστώτας
Παρατατικός
Μέλλοντας
Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος
Συντ. Μέλλ.

4. Να μεταφέρετε τους παρακάτω ρηματικούς τύπους στο α΄ πληθυντικό

πρόσωπο της Υποτακτικής του Παρακειμένου και του Υπερσυντελίκου στην ίδια
φωνή.
i. sensit: .......................................... ..........................................
ii. accipe: .......................................... ..........................................
iii. exclamavit: .......................................... ..........................................
iv. regent: .......................................... ..........................................
v. credis: .......................................... ..........................................

5. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των εξής ρημάτων: putetis, credideritis,

consulueritis.
(consulo3, consului, consultum, consulere, φροντίζω, νοιάζομαι, σέβομαι)

putetis credideritis consulueritis

Ενεστ.
Παρατ.
Μέλλ.
Παρακ.
Υπερσ.
Σ. Μέλλ.

6. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι της προστακτικής του Ενεστώτα.

i. (Vos) .............................. nobis quid faciant ancillae vestrae! (dico)

6
ii. (Tu) .............................. civitati! (consulto)
iii. (Vos) .............................. quid Nasica responderit! (accipio)
iv. (Tu) .............................. domum! (intro1, εισέρχομαι, μπαίνω)

7. Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι.

i. β΄ εν. ορ. παθ. ενεστ. του ρ. diligo

ii. γ΄ πληθ. ορ. ενεργ. συντ. μέλλ. του ρ. timeo
iii. γ΄ εν. ορ. παθ. ενεστ. του ρ. lego
iv. γ΄ εν. ορ. παθ. μέλλ. και β΄ εν. προστ. ενεστ. του ρ. dico
v. β΄ εν. ορ. παθ. μελλ. του ρ. rapio
vi. μετοχή ενεργ. μέλλ. και παθ. παρακ. του ρ. recognosco
vii. απαρέμφατο ενεργ. παρακ. και παθ. ενεστ. του ρ. sentio
viii. μετοχή παθ. παρακ. και απαρέμφατο παθ. συντ. μέλλ. του ρ. pario
ix. απαρέμφατο ενεργ. ενεστ., μέλλ. και παθ. παρακ. και ενεστ. του ρ. fugio
x. γ΄ εν, ορ. ενεργ. και παθ. ενεστ., απαρέμφατο ενεργ. και παθ. παρακ. και μετοχή
ενεστ. του ρ. fero
xi. απαρέμφατο ενεργ. παρακ. και β΄ εν. ορ. παθ. ενεστ. του ρ. fingo
xii. μετοχή ενεστ. και γ΄ πληθ. ενεργ. μέλλ. του ρ. pello
xiii. γ΄ πληθ. ορ. ενεργ. παρακ., απαρέμφατο παθ. παρακ., συντ. μέλλ. και μετοχή
ενεργ. μέλλ. του ρ. peto
xiv. γ΄ εν. ορ. παθ. μέλλ., απαρέμφατο παθ. μέλλ. και μετοχή ενεργ. μέλλ. του ρ.
misceo
xv. απαρέμφατο ενεργ. και παθ. παρακ. του ρ. accipio
xvi. β΄ εν. προστ. ενεστ., γ΄ εν. υποτ. ενεργ. παρατ. και υπερσ. και γ΄ πληθ. ορ. παθ.
ενεστ. του ρ. rideo
xvii. μετοχή ενεστώτα και α΄ εν. και β΄ και γ΄ πληθ. υποτ. ενεργ. και παθ. ενεστ. και
υπερσ. του ρ. pono
xviii. γερουνδιακό, γ΄ πληθ. ορ. ενεργ. συντ. μέλλ. και γ΄ εν. υποτ. ενεργ. ενεστ. του
ρ. tondeo
xix. μετοχή παρακειμένου, γ΄ πληθ. υποτ. ενεργ. υπερσ. και παρατ. του ρ. cano

8. Να συμπληρωθούν οι πίνακες.

β΄ εν. απαρέμφατο γ΄ πληθ. απαρέμφατο α΄ πληθ. γερουνδιακό

7
 ορ. ενεργ. ορ. ενεργ. ορ.
παθ. ενεστ. παρακ. ενεργ. παρατ. μέλλ. ενεργ. υπερσ.
colligo
amo
deleo
mollio
praesto
minuo

β΄ εν. μετοχή α΄ πληθ. απαρέμφατο γ΄ πληθ.

υποτ. παθ. παρακ. υποτ. παθ. υποτ.
ενεργ. ενεστ. ενεργ. υπερσ. συντ. μέλλ. ενεργ. παρακ.
nosco
surgo
dubito
occido
provideo

γ΄ πληθ. α΄ εν. α΄ πληθ. β΄ εν. β΄ πληθ.

υποτ. υποτ. υποτ. υποτ. υποτ.
παθ. παρατ. ενεργ. παρακ. παθ. παρακ. ενεργ. υπερσ. παθ. υπερσ.
ferro
obruo
curro
pono

ΣΥΝΤΑΞΗ

1. Να συμπληρωθούν τα κενά με το σωστό τύπο της λέξης που βρίσκεται στην

παρένθεση.

i. Nihil dingius erat .............................. / .............................. . (Marcella, με δύο

τρόπους)

ii. Ovidius et Vergilius clariores .............................. / .............................. sunt.

(alii poetae Romani, με δύο τρόπους)

iii. C. Plinius ................. ................. ................. dicit. (Marcellinus, salus, suus, -a,
-um)

2. Να μετατραπούν οι προτάσεις που έχουν πλάγια γράμματα σε μετοχικές με

αφαιρετική απόλυτο· να δηλωθεί το ποιητικό αίτιο όπου χρειάζεται.

π.χ. Galli urbem occupaverunt. Romani discesserunt.

 Urbe occupata a Gallis Romani discesserunt.

i. Galli pecuniam acceperunt. Galli abierunt.

8
abeo4, abi(v)i, abitum, abire, αποχωρώ, φεύγω

ii. Galli legiones deleverunt. Galli urbem Romam everterunt.

everto3, everti, eversum, evertere, καταστρέφω εντελώς

iii. Camillus Gallos necavit. Camillus aurum recepit.

iv. Antonius Catilinam vicit. Roma servata est.

v. Miles pedes animadvertit. Miles Claudium extraxit.

animadverto3, animadverti, animadversum, animadvertere, παρατηρώ

vi. Hercules Cacum delevit. Incolae Herculem honoraverunt.

honoro1, τιμώ

3. Να μετατραπούν οι προτάσεις που έχουν πλάγια γράμματα στην ιδιόμορφη

αφαιρετική απόλυτο.

π.χ. Brennus dux Gallorum erat. Galli Romam everterunt.

 Brenno duce Galli Romam everterunt.

i. Cicero et Antonius consules erant. Catilina contra patriam

coniuravit.

ii. Caesar imperator erat. Bellum Gallicum gestum est.

iii. Cato vivus erat. Bellum cum Perse gestum est.

Cato, -onis, α., Κάτων

iv. Juno invita erat. Aeneas in Italiam navigavit.

Juno, -onis, θ., Ήρα
invitus, -a, -um, αντίθετος, απρόθυμος

v. Pater inscius erat. Filius domo abiit.

4. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω προτάσεις, αφού μεταφέρετε όλους τους

κλιτούς τύπους στον αντίθετο αριθμό. Οι νέες προτάσεις να είναι νοηματικά
αποδεκτές.

i. Ego ancillae tuae credidi te domi non esse.

....................................................................................................
ancilla, -ae, θ., υπηρέτρια
domi, τοπική (θα τη δούμε σε επόμενο κεφάλαιο), στο σπίτι

ii. Homo es impudens.

....................................................................................................

9
iii. Ancilla domini iussu id dixit.
....................................................................................................
iussus, -ūs, α., διαταγή

5. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι της υποτακτικής του παρακειμένου

(ενεργητικού και παθητικού).

i. Rogat Paulus quid ancilla .......................... (dico).

ii. Rogat Paulus quid nos .......................... (facio).

iii. Rogat Paulus quid ego .......................... (respondeo).

iv. Rogat Paulus quid tu .......................... (audio).

v. Rogat Paulus quid illi .......................... (paro).

vi. Rogat Paulus quando vos domi .......................... (sum).

6. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι της υποτακτικής του υπερσυντελίκου

(ενεργητικού και παθητικού).

i. Rogabat Paulus quid ancilla .......................... (dico).

ii. Rogabat Paulus quid nos .......................... (facio).

iii. Rogabat Paulus quid ego .......................... (respondeo).

iv. Rogabat Paulus quid illi .......................... (paro).

v. Rogabat Paulus quando vos domi .......................... (sum).

7. Να αντικατασταθούν οι απόλυτες αφαιρετικές από τον ιστορικό cum με

υποτακτική του υπερσυντελίκου, όπως στο παράδειγμα.

Παράδειγμα:
Caco interfecto Hercules ex Italia discessit.
interficio3, interfeci, interfectum, interficere, σκοτώνω

 Cum Hercules Cacum interfecisset, ex Italia discessit.

i. Deletis legionibus. Galli Romam everterunt.

10
ii. Gallis interemptis. Camillus aurum recepit.
3
interimo , interemi, interemptum, interimere, εξολοθρεύω, σκοτώνω
aurum, -ī, ου., χρυσάφι

iii. Pedibus animadversis. Miles Claudium extraxit.

3
animadverto , animadverti, animadversum, animadvertere, παρατηρώ
extraho3, extraxi, extractum, extrahere, τραβώ έξω

iv. Catilina victo. Antonius urbem servavit.

8. Να μετατραπεί η πρώτη από τις δύο προτάσεις της κάθε περιόδου σε πρόταση
που εισάγεται με τον ιστορικό cum (+ υποτ.), όπως στο παράδειγμα.

Παράδειγμα:
Hercules vestigia foras versa vidit et confusus discedere coepit.
 Cum Hercules vestigia foras versa vidisset, confusus discedere coepit.

i. Scribonianus occisus erat et Paetus Romam tractus est.

ii. Arria conduxit piscatoriam naviculam et navem secuta est.

piscatorius, -a, -um, ψαράδικος
navicula, -ae, θ., μικρό πλοίο
sequor3, secutus sum, sequi, (αποθ.) ακολουθώ

iii. Cicero Catilinam ex urbe expulit et socios eius comprehendit.

socius, -iī, α., σύντροφος

iv. Hercules gregem aspexit et partem abesse sensit.

grex, gregis, α., κοπάδι
aspicio3, aspexi, aspectum, aspicere, βλέπω, κοιτάζω, παρατηρώ
absum, afui, - , abesse, απουσιάζω

11


9. Στην παραπάνω άσκηση η πρώτη από τις δύο προτάσεις

κάθε περιόδου να μετατραπεί σε αφαιρετική απόλυτη, όπως
στο παράδειγμα.

Παράδειγμα:
Hercules vestigia foras versa vidit et confusus discedere coepit.
 Vestigiis visis Hercules confusus discedere coepit.

i. ...............................................................................................

ii. ...............................................................................................

iii. ..............................................................................................

iv. ..............................................................................................

10. Να κάνετε πλήρη συντακτική ανάλυση και να μεταφράσετε τις παρακάτω

προτάσεις.

i. Omnia sunt excitanda tibi, C. Caesar, quae iacere sentis perculsa atque prostrata
impetu belli ipsius, quod necesse fuit: constituenda iudicia, revocanda fides,
comprimendae libidines, propaganda suboles tibi.
excito1, ανασυγκροτώ
percello3, perculi, perculsum, percellere, ανατρέπω
prosterno, prostravi, prostratum, prosternere, ρίχνω κάτω
impetus, -us, α., ορμή
necesse, άκλ. επίθ., αναγκαίος
constituo3, constitui, constitutum, constituere, αναδιοργανώνω
comprimo3, compressi, compressum, comprimere, χαλιναγωγώ
libido, libidinis, θ., πάθος
propago1, διαιωνίζω
suboles, -is, θ., απόγονος

ii. Nec enim melior vir fuit Africano quisquam nec clarior.
(Κικ. De Am. 6)

iii. Mortem igitur omnibus horis impendentem timens, qui poterit animo consistere?
(Κικ. De Sen.74)

12
impendeo2, impensum, impendēre, επικρέμαμαι, επίκειμαι

iv. Ibi Ceutrones et Graioceli et Caturiges, locis superioribus occupatis, itinere

exercitum prohibere conantur.
(Καίσ. B.G. 1.10.4)
Ceutrones, Κεύτρωνες
Graioceli, Γραϊόκελοι
Caturiges, Κατούριγες
occupo1, καταλαμβάνω
exercitus, -ūs, α., στρατός
conor1, conatus sum, conari, αποθ., προσπαθώ

v. Ille dixit [...] a P. Lentulo se habere ad Catilinam mandata et litteras.

(Κικ. Cat. 3.8)
mandatum, -i, ου., διαταγή

vi. Quaeris cur ei sim inimicus cui populus Romanus infestus est?
(Κικ. Verr. 2.3.7)
inimicus, -a, -um, εχθρικός, εχθρός
infestus, -a, -um, εχθρικός

vii. Ferunt Troianos capta Troia in Latium venisse duce Aenea.

viii. Caesar coacto senatu iniurias inimicorum commemorat.

(Καίσ. Civ. 1.32.2)
cogo3, coegi, coactum, cogere, αναγκάζω, συγκεντρώνω
commemoro1, αναφέρω

ix. Septimus rex erat tam crudelis ut superbus a Romanis vocaretur.

crudelis, -is, -e, σκληρός

x. Idibus Ianuariis in senatu nihil est confectum, propterea quod dies magna ex parte
consumptus est altercatione Lentuli consulis et Canini tribuni plebis.
(Κικ. Fam. 1.2.1)
conficio3, confeci, confectum, conficere, τελειώνω
propterea quod, γιατί, επειδή
consumo3, consumpsi, consumptum, consumere, λαμβάνω, καταναλώνω
altercatio, -onis, θ., λογομαχία
Lentulus, -a, α., Λέντουλος
Caninus, -i, α., Κανίνος
tribunus, -ī, α., δήμαρχος

xi. Hirtius noster tardius convalescit. Quid futurum sit nescio; spes tamen una est
aliquando populum Romanum maiorum similem fore.
(Κικ. Fam. 12.22.2)
Hirtius, -iī, α. ο Ίρτιος
tardus, -a, -um, αργός

13
convalesco3, convalescui, - , convalescere, ανακτώ τις δυνάμεις μου μετά από
ασθένεια, ανακάμπτω
aliquando, επίρρ., κάποτε
fore: απαρέμφατο μέλλοντα του ρ. sum

xii. Brenno duce Galli, apud Aliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt
urbem Romam.
legio, -onis, θ., λεγεώνα
everto3, everti, eversum, evertere, καταστρέφω εντελώς

xiii. Non ut edam vivo; sed ut vivam edo.

(Κοϊντ. 9.3.85)
edo3, edi, essum, edere και esse, τρώω

xiv. Antiquum poetam audivi scripsisse in tragoedia mulieres duas peiores esse quam
unam.
(Πλαύτ. Cur. 593-594)
mulier, -eris, θ., γυναίκα

xv. Omnes Nervii duce Boduognato, qui summam imperi tenebat, ad eum locum
contenderunt.
(Καισ. B.G. 2.23.4)
Nervii, Νέρβιοι
Boduognatus, Βοδουόγνατος

xvi. Tantus subito timor omnem exercitum occupavit, ut non mediocriter omnium
mentes animosque perturbaret.
(Καισ. B.G. 1.39.2)
subito, επίρρ., ξαφνικά
mediocriter, επίρρ., μέτρια
perturbo1, προκαλώ ταραχή

xvii. Ubi eum castris se tenere Caesar intellexit, ne diutius commeatu prohiberetur,
ultra eum locum, quo in loco Germani consederant [...] castris idoneum locum delegit.
(Καίσ. B.G. 1.49.1)
Ubi, εδώ χρονικός σύνδεσμος, όταν
commeatus, -ūs, α., εφοδιασμός
consido3, consedi, consessum, considere, κάθομαι, στρατοπεδεύω
deligo3, delegi, delectum, deligere, επιλέγω

xviii. Thales Milesius aquam dixit esse initium rerum.

(Κικ. N.D. 1.10)
initium, -ii, ου., αρχή

11. Να μεταφραστεί το κείμενο.

14
Multa in eo viro praeclara cognovi; sed nihil admirabilius quam quo modo ille
mortem filii tulit, clari viri et consularis. Est in manibus laudatio, quam cum legimus
quem philosophum non contemnimus? Nec vero ille in luce modo atque in oculis
civium magnus, sed intus domique praestantior.
(Κικ. Sen. 12)

Λεξιλόγιο
admirabilis, -is, -e, αξιοθαύμαστος
consularis, -is, πρώην ύπατος
laudatio, -onis, έπαινος, εδώ επικήδειος λόγος
contemno3, contempsi, contemptum, contemnere, καταφρονώ
praesto1, praestiti, praestitum, praestare, υπερέχω, ξεχωρίζω
(preastans, -ntis, επιφανής)
intus, επίρρ., μέσα
domi, τοπική (θα τη δούμε σε επόμενο κεφάλαιο), στο σπίτι

12. Να μεταφέρετε στον πλάγιο λόγο τις προτάσεις με εξάρτηση Plinius scripsit.

i. Filius mortuus est.

morior3, mortuus sum, mori, (αποθ.) πεθαίνω

ii. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito.

funus, funeris, ου., κηδεία
ignoro1, αγνοώ

iii. Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus
eius.

iv. Arria conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem secuta est.

sequor3, secutus sum, sequi, (αποθ.) ακολουθώ

13. Να κάνετε τις μεταβολές που απαιτούνται, αν το ρήμα (με έντονη γραφή)
αντικατασταθεί από τον τύπο εντός των παρενθέσεων. Να αιτιολογηθούν οι
μεταβολές που επιφέρετε.

i. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito. (parat)

ignoro1, αγνοώ

ii. Arria milites orabat, ut simul imponeretur. (orat)

oro1, ικετεύω, παρακαλώ

14. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι της υποτακτικής

(ενεργητικής ή παθητικής) του ενεστώτα ή του
παρατατικού. Να δικαιολογηθεί ο χρόνος με βαση τους
κανόνες της ακολουθίας των χρόνων.

15
i. Rogat Paulus, quando Caligula ...................... in insidiis (comprehendo).

ii. Rogabat Paulus, quando Caligula .................... (me abdo).

abdo3, abdidi, abditum, abdere, κρύβω

iii. Rogat Paulus, quando exercitus .................. (adsum).

iv. Rogabat Paulus, quando hostes ..................... (fugio).

v. Rogat Paulus, quando dux Arvernorum ................. (capior).

vi. Rogabat Paulus, quando arma ................... (iacior).

vii. Rogat Paulus, quando nos lacte ..................... (nutrior).

lac, lactis, ου, γάλα
nutrio4, nutrivi, nutritun, nutrire, τρέφω, ανατρέφω

viii. Rogabat Paulus, quando vos in fluminibus ................. (lavor).

lavo1, πλένω

15. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι της υποτακτικής (ενεργητικής ή

παθητικής) του παρακειμένου ή του υπερσυντελίκου. Να δικαιολογηθεί ο χρόνος
με βαση τους κανόνες της ακολουθίας των χρόνων.

i. Rogat Paulus, quando Galli legiones Romanas ....................... (deleo).

ii. Rogavit Paulus, quando urbs Roma .................... (capior).

iii. Rogat Paulus, quando Scribonianus arma .................. (moveo).

iv. Rogavit Paulus, quando Scribonianus ..................... (occidor).

v. Rogat Paulus, quando Arria navem ................. (conduco).

vi. Rogavit Paulus, quando filius cibum ................... (sumo).

cibum, -i, ου., τροφή

16