Promieniowanie jądrowe

Emisja cząstek lub promieniowania elektromagnetycznego (promieniowanie

gamma) przez jądra atomów. Promieniowanie zachodzi podczas przemiany
promieniotwórczej lub w wyniku przejścia wzbudzonego jądra do stanu o
niższej energii. Rodzaj wysyłanego promieniowania oraz jego energia zależy od
rodzaju przemiany jądrowej.

Promieniotwórczość naturalna - zjawisko polegające na samorzutnym

rozpadzie jąder izotopów, w wyniku którego wysyłane jest promieniowanie.

Do promieniowania jądrowego zalicza się:

 Promieniowanie alfa (α)
 Promieniowanie beta (β)
 Promieniowanie gamma (γ)

Promieniowanie alfa (α) - promieniowanie jonizujące emitowane przez

rozpadające się jądra atomowe, będące strumieniem cząstek złożonych z
dwóch protonów i dwóch neutronów, czyli jąder helu.

Cechy:
- Każda cząstka alfa jest naładowana dodatnio.
- Wytwarzane jest przez jądra pierwiastków promieniotwórczych, takich jak
uran i rad.
- Prędkość cząstek alfa wynosi około 15 tysięcy km/s (dla cząstki o energii 5,5
MeV)

Przenikliwość:
Promieniowanie α w powietrzu może przebyć kilka centymetrów, a w tkance
tylko ułamek milimetra. Mówimy, że jest mało przenikliwe lub że jest bardzo
silnie pochłaniane przez materię.

Zasięg:
Mały, zatrzymuje się nawet na kartce papieru.
Promieniowanie beta (β) - promieniowanie jonizujące wysyłane przez
promieniotwórcze jądra atomowe podczas przemiany jądrowej.

Cechy:
- Silnie pochłaniane przez materię
- Strumieniem elektronów lub pozytonów poruszających się z prędkością
zbliżoną do prędkości światła.

Przenikliwość:
Jest ono nieco bardziej przenikliwe od promieniowania α - może przebyć w
powietrzu nawet kilka metrów, a w materii (np. naszym ciele) do kilku
milimetrów.

Zasięg:
Średni, zatrzymuje się na cienkiej osłonie, np. z drewna lub aluminium.

Promieniowanie gamma (γ) - rodzaj fal elektromagnetycznych o bardzo małej

długości fali i bardzo wysokiej częstotliwości. Składa się więc ono z fotonów o
bardzo wysokiej energii.

Cechy:
- Wytwarzane jest w wyniku przemian jądrowych albo zderzeń jąder lub
cząstek subatomowych.
- Silny czynnik jonizujący.
- Szkodliwe dla organizmu ludzkiego.

Przenikliwość:
Jest to najbardziej przenikliwy rodzaj promieniowania.

Zasięg:
Aby się przed nim osłonić, potrzeba grubej tarczy, np. ołowianej lub
betonowej.

Ochrona radiologiczna - to całokształt działań i przedsięwzięć zmierzających do

zapobiegania narażeniu ludzi i środowiska na promieniowanie jonizujące, a w
przypadku braku możliwości zapobieżenia takiemu narażeniu, działania
zmierzające do ograniczenia szkodliwego wpływu tego promieniowania na
zdrowie przyszłych pokoleń.
Współczesna ochrona radiologiczna jest oparta na dwóch systemach:
 Licencjonowani i nadzoru
 Ograniczania dawek:
- ograniczenia wykorzystania źródeł promieniowania jonizującego tylko
do przypadków uzasadnionych
- optymalizacji ochrony przed promieniowaniem
- przestrzegania przepisów dotyczących tzw. dawek granicznych