839-Article Text-1391-1-10-20210608

LINGUISTICA ANTVERPIENSIA, 2021 Issue-2
www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
Field Dependence and Field Independence Learning

Styles Special Needs Students: Identifying, Planning
Activities and Evaluating Effectiveness
Salsuhaida Sulaiman1, Mohd Norazmi bin Nordin2, Nor Zanira Abd Manan3, Norfatiha Othman4, Abdul
Rahman Abdul Latip4, Zaleha Arshad5, Mohd Arafat Jaafar6
1
Faculty of Information Management, MARA University of Technology, Shah Alam, Malaysia
2
Cluster of Education and Social Sciences, Open University Malaysia
3
Universiti Pendidikan Sultan Idris, Malaysia
4
Faculty of Business, Economic and Social Decelopment, Universiti Malaysia Terengganu
5
Faculty of Art and Design, Universiti Teknologi MARA, Malaysia
6
Institut Pendidikan Guru Kampus Tun Hussein Onn, Malaysia
Issue Details Abstract

Issue Title: Issue 2
Received: 25 March, 2021 Field Dependent (FD) adalah antara gaya pembelajaran yang sering kita jumpa ketika
Accepted: 27 April, 2021 proses pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas. Gaya pembelajaran ini ditafsirkan
Published: 15 May, 2021
sebagai gaya yang memerlukan sokongan atau bantuan dalam meransang murid
Pages: 2746 – 2762
menjana idea dan memproses maklumat. Manakala gaya pembelajaran
Copyright © 2021 by author(s) and FieldIndependent (FI) pula adalah gaya pembelajaran yang lebih bebas bagi murid
Linguistica Antverpiensia untuk meneroka dan memproses maklumat. Murid-murid dengan gaya pembelajaran
ini tidak sewenang-wenangnya menerima apa yang dinyatakan oleh guru. Kajian
inimembincangkan secara ringkas berkaitan gaya pembelajaran murid iaitu FD dan
Field Independent (FI). Kajian kualitatif ini juga meneliti keperluan identifying,
planning activities and evaluating effectiveness bagi gaya pembelajaran FD dan FI
terhadap murid berkeperluan khas. Dapatan kajian ini diharap dapat memberikan
gambaran awal kepada pengkaji seterusnya untuk menjalankan kajian lanjutan.
Keywords
Field Independent (FI), Field Dependent (FD), learning styles, special needs students
INTRODUCTION
FD adalah antara gaya pembelajaran yang sering kita jumpa ketika proses pengajaran dan
pembelajaran di dalam kelas. Gaya pembelajaran ini ditafsirkan sebagai gaya yang
memerlukan sokongan atau bantuan dalam meransang murid menjana idea dan
memproses maklumat. Ganjaran dan dendaan menjadi perkara penting dalam
mempengaruhi pembelajaran murid. Menurut Choong (2008), murid-murid yang
mempunyai gayapembelajaran ini adalah mereka yang cenderung memproses maklumat
secara keseluruhan tanpa melihat kepada perkara-perkara yang terperinci. Mengambil
analogy sebuah hutan, murid FD akan Nampak jelas pada „hutan‟ namun tidak
menfokuskan kepada pokok-pokok yang ada didalamnya. Inilah yang dimaksudkan
dengan mempersepsi pelajaran secara global.
Murid-murid FD mudah dipengaruhi oleh faktor luar dan penerangan orang lain. Dalam
konteks pembelajaran didalam kelas, murid-murid ini akan percaya secara keseluruhan
apa yang disampaikan oleh guru tanpa sebarang bantahan. Manakala Teoh & Fong
(2005,86) menyatakan bahawa “field independence is the extent to which a person
2746 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
perceives part of a field as discrete from the surrounding field rather than as a whole,
rather than embedded in the field or the extent to which the person perceives
analytically.”Menurut Eunjoo Oh&Doohun Lim (2005), murid FD sangat mudah
dipengaruhi oleh persekitaran pembelajaran dan percaya penuh dengan apa yang mereka
peroleh. Murid FD juga tidak berminat dalam memberikan maklumbalas kerana mereka
adalah penerima yang baik. Seperti yang dicadang oleh Oanthata &Richie (2012), guru
perlu menumpukan pada ganjaran, elakkan penilaian yang negative dan kurangkan
perincian maklumbalas. Menurut Altun & Cakan (2006), murid FD mudah untuk
menerima pandangan secara sosial melalui komunikasi dan perhubungan. Begitu juga
dengan pandangan oleh Masoud& Shahrbanoo (2013), yang menyatakan bahawa murid
FD melihat perkara dan masalah seperti yang diberikan, tiada kemahuan untuk
menganalisis serta menstruktur semula.
Gaya pembelajaran FieldIndependent pula adalah gaya pembelajaran yang lebih bebas
bagi murid untuk meneroka dan memproses maklumat. Murid-murid dengan gaya
pembelajaran ini tidak sewenang-wenangnya menerima apa yang dinyatakan oleh guru.
Mereka akan menganalisis dan membuat kritikan terhadap apa yang mereka fikirkan
ianya betul. Kebiasaannya mereka akan cuba menyatakan bahawa pandangan mereka
adalah yang utama. Menurut Eunjoo Oh&Doohun Lim (2005), murid FI akan
menentukan sendiri halatuju pembelajaran, lebih sistematik, suka berhujah dan memberi
pandangan. Oanthata &Richie (2012), menyatakan bahawa murid-murid FI memerlukan
pembelajaran yang lebih bersifat pengurusan dan analitikal. Bersetuju dengan pendapat
tersebut, murid-murid FI adalah murid-murid yang akan meneliti terlebih dahaulu
kenyataan guru dan akan bertanya sekiranya mereka mempunyai kemusykilan.
Muhammad Ali 2007,83) menyatakan bahawa “Field independence (FI), on the contrary,
refers to a cognitive style in which an individual is able to identify or focus on particular
items and is not distracted by other items in the background or context. ”
Satu lagi pandangan yang sama adalah Gholam & Nasrin (2012,18), iaitu “Field
independent learners are analytic, independent, and socially insensitive, while field
dependent ones tend to be holistic, dependent, and socially aware”. Menurut Altun &
Cakan (2006), murid FI sanagt analitik dalam memproses segala maklumat yang
diperoleh. Masoud& Shahrbanoo (2013) pula menyatakan bahawa, murid FI berupaya
untuk menganalisis dapatan, menggunakan sumber dan menstruktur semula berdasarkan
ransangan dengan baik.
LITERATURE REVIEW
Bahagian ini akan menjelaskan cara untuk mengenalpasti gaya pembelajaran murid dalam
proses pembelajaran mereka di dalam kelas. Pengenalpastian gaya pembelajaran murid ini
penting bagi menentukan kaedah pengajaran yang sesuai untuk diamalkan oleh guru
terhadap mereka. Bagi mencapai maksud ini, kaedah pemerhatian dan mengambilkira
pandangan guru-guru digunakan untuk mengenalpasti gaya pembelajaran murid di dalam
kelas.Kaedah pemerhatian ini adalah satu kaedah yang sangat popular digunakan oleh
para pengkaji dalam mengumpulkan data-data kajian. Pemerhatian adalah sangat penting
bagi seseorang pengkaji menyaksikan sendiri sesuatu perkara ataupun kumpulan sasaran
yang menjadi sampel mereka dalam sesuatu kajian. Melalui pemerhatian, segala
pergerakkan murid dapat dikenalpasti untuk mengetahui gaya pembelajaran mereka di
dalam kelas. Secara ringkasnya, gaya pembelajaran seperti kognitif, kinestatik, visual,
audio dan sebagainya dapat dilihat dengan jelas serta dapat dikenalpasti secara langsung.
Menurut Mohd Ridzuan (2012), kaedah pemerhatian ini dapat membantu beliau dalam
mengesan tingkah laku dan pergerakkan murid-murid dalam sesuatu aktiviti. Ini
dipersetujui oleh Marlyna (2007) yang menyatakan bahawa kaedah pemerhatian dapat
memberikan data yang asli dan tulen terus kepada pengkaji. Begitu juga dengan

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
pandangan Nordin (2007) yang menyatakan bahawa kaedah pemerhatian akan
memberikan kebolehpercayaan yang tinggi sekiranya ia dijalankan secara teratur.menurut
Kamarul (2012,9) pula, pemerhatian memungkinkan pengkaji untuk melihat, merasakan,
dan memaknai duniabeserta ragam peristiwa dan gejala sosial dalamnya, sebagaimana
subjek pengkajianmelihat, merasakan dan memaknainya.
Sebagai contoh, murid-murid yang suka berjalan ke hadapan kelas untuk melakukan
sesuatu aktiviti boleh dikategorikan sebagai jurid yang mempunyai gaya pembelajaran
kinestatik. Begitu juga bagi murid-murid yang suka kepada gambar dan video, mereka
adalah murid-murid dengan gaya pembelajaran visual. Manakala murid yang suka aktiviti
sumbang saran adalah murid-murid yang mempunyai gaya pembelajaran kognitif. Jadi,
adalah sangat bertepatan untuk menggunakan kaedah pemerhatian ini untuk
mengenalpasti gayapembelajaran murid.Selain pemerhatian, pandangan guru juga diambil
kira untuk mengenalpasti gaya pembelajaran murid. Guru-guru yang terpilih untuk
diambil pandangan mereka adalah guru-guru yang mengajar kelas yang menjadi sampel
kepada kajian ini. hal ini penting kerana guru-guru tersebut adalah mereka yang mengajar
dan bersama-sama murid meneroka pembelajaran di dalam bilik darjah. Adalah menjadi
keutamaan memilih mereka kerana mereka lebih tahu gaya pembelajaran murid-murid
mereka.Pandangan guru tersebut hanya diambil berfokuskan kepada gaya murid itu
belajar di dalam kelas dan bagaimana guru tersebut menyampaikan isi pelajaran kepada
murid-murid mereka. Melalui pandangan yang diberikan, mudahlah untuk mengenalpasti
gaya pembelajaran murid-murid di dalam kelas tersebut. Keterangan dan pandangan yang
diperoleh daripada guru-guru ini akan disuaipadankan dengan pemerhatian yang
dilakukan. Padanan ini akan memberikan gambaran yang lebih jelas berkaitan gaya
pembelajaran murid-murid.
Sampel yang dipilih bagi pengujian untuk mengenalpasti gaya pembelajaran ini adalah
murid-murid Tahun 2 di SK Pendidikan Khas Batu Pahat. Kelas ini diduduki oleh 2 orang
murid iaitu seorang lelaki dan seorang murid perempuan. Mereka berumur 9 tahun.
Kedua-dua murid ini adalah murid-murid berkeperluan khas bagi kategori masalah
pendengaran atau pekak. Tahap kehilangan pendengaran mereka juga sama iaitu
kehilangan pendengaran tahap teruk. Kehilangan pendengaran tahap ini bermaksud
mereka tiada sebarang sisa pendengaran. Pada kebiasaanya, pembelajaran mereka dibantu
oleh visual yang mana mereka gemar kepada bahan maujud dan gambar.
METTHODOLOGY
pemerhatian
keputusan
(gaya
pempelajaran)
pandangan
guru
Rajah 1 : Cara Mengenalpasti Gaya Pembelajaran Murid

Seperti yang dinyatakan sebelum ini, pengujian ini menggunakan dua cara iaitu secara
pemerhatian dan juga mengumpulkan pandangan guru. Pengenalpastian ini dimulakan
dengan pemerhatian di dalam bilik darjah oleh pengkaji. Pemerhatian ini dijalankan
semasa proses pengajaran dan pembelajaran bahasa Melayu sedang berlangsung. Pengkaji
berada di bahagian belakang kelas, manakala guru yang mengajar berada di hadapan.
Murid-murid pula berada di hadapan guru. Setiap pergerakkan murid dicatatkan dalam
nota lapangan. Ianya penting bagi pengkaji supaya tidak terlepas sebarang kelakuan

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
murid. Pemerhatian ini dijalankan selama 30 minit daripada tempoh 60 minit keseluruhan
waktu pembelajaran tersebut.
Setelah selesai pemerhatian, pandangan guru pula diambil bagi mengukuhkan lagi
dapatan pada pemerhatian tadi. 2 orang guru dipilih bagi mendapatkan pandangan
mereka. 2 orang guru tersebut adalah guru kelas yang merangkap guru bahasa Melayu
dan seorang guru matapelajaran Sains kelas tersebut. Mereka dipilih kerana mereka
terlibat secara langsung dalam pembelajaran murid-murid ini di dalam kelas. Bahkan
matapelajaran yang diajar oleh mereka juga merupakan 2 matapelajaran yang berbeza.
Pandangan mereka dicatatkan di dalam nota pengkaji. Setelah kedua-dua data diperoleh,
perbandingan dan padanan dibuat terhadap kedua-dua data tersebut. Hasil perbandingan
tadi telah memberikan keputusan yang diperlukan. Berdasarkan keputusan tersebut, maka
dapatlah dikenalpasti gaya pembelajaran murid-murid tersebut. Maka seterusnya
perancangan aktiviti dilakukan mengikut kesesuaian keupayaan dan gaya pembelajaran
murid-murid.
FINDINGS
Hasil daripada pengumpulan data yang dibuat melalui pemerhatian, pengkaji mendapati
kedua-dua murid secara asasnya mempunyai gaya pembelajaran visual kerana mereka
berdua sangat berminat dan memberikan fokus yang baik ketika guru menunjukkan
gambar-gambar serta video dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Mereka akan
bersungguh-sungguh melihat dan bercakap mengenainya melalui isyarat. Namun begitu,
murid lelaki lebih ke arah gaya pembelajaran kinestatik apabila murid tersebut kerap
bergerak ke hadapan kelas untuk menunjukkan gambar dan memberi respon terhadap
pertanyaan guru. Murid ini juga kerap bergerak ketika guru sedang mengajar.
Bagi murid perempuan pula, sepenuhnya gaya pembelajaran yang dimiliki ialah visual.
Kesemua bentuk gambar dan video amat disukai oleh murid ini. ada kalanya murid ini
akan melukis seperti apa yang ditunjukkan di dalam gambar. Murid ini juga dapat
mengecam beberapa perkataan berdasarkan gambar yang ditunjukkan. Gambar dan video
yang digunakan ketika proses pengajaran dan pembelajaran ini membantu murid ini untuk
mengingat isi pelajaran. Namun begitu, murid ini tidak banyak bertanya kerana baginya
semuanya betul dan dia faham secara keseluruhan. Melalui permerhatian juga, didapati
murid lelaki lebih banyak bertanya, dan mempersoalkan apa yang dilihat. Dilihat berfikir
dengan mendalam terhadap sesuatu yang dinyatakan oleh guru. Murid lelaki ini juga
banyak mengatakan bahawa apa yang dinyatakan oleh diri sendiri adalah tepat dan betul
berbandiing apa yang dilihat. Guru terpaksa menerangkan secara berulang kali isi
pelajaran supaya murid tadi benar-benar faham.
Pemerhatian juga mendapati bahawa, murid perempuan suka kepada hadiah dan pujian
yang diberikan oleh guru seperti sticker lekat bagi jawapan yang betul. Walaupun banyak
terlibat dalam aktiviti kumpulan, tetapi murid perempuan ini tidak banyak bertanya dan
hanya menyatakan apa yang diperolehi sahaja. Apa yang dapat dilihat, murid ini banyak
menganggukkan kepala apabila soalan diajukan.
Seterusnya adalah data daripada pandangan 2 orang guru matapelajaran yang mengajar di
kelas tersebut. Kedua-dua guru tersebut memberikan pandangan yang sama. Mereka
menyatakan bahawa murid perempuan lebih pasif jika dibandingkan dengan murid lelaki
yang mana murid lelaki lebih suka bergerak ketika pembelajaran berlaku. Biarpun kedua-
dua mereka tertarik kepada gambar, bahan maujud dan video, murid perempuan dilihat
lebih cenderung kepada pembelajaran secara visual sahaja. Malah, guru-guru ini juga
menyatakan bahawa perkara yang sama berlaku walaupun diluar bilik darjah. Guru-guru
ini juga menyatakan bahawa mereka sering memberikan ransangan seperti soalan dan

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
ganjaran bagi membolehkan murid perempuan tadi menjawab dengan betul. Mereka juga
mengakui bahawa kadang kala mereka tidak terlayan dengan keletah murid lelaki yang
sering bertanya. Oleh yang demikian, dapatlah dinyatakan bahawa gaya pembelajaran
murid lelaki adalah Field Independent (FI) manakala murid perempuan adalah Field
Dependent (FD) sepertimana yang ditunjukkan dalam Jadual 1. Melalui dapatan ini, maka
kukuhlah dapatan pemerhatian yang telah dijalankan.
Murid Gaya Huraian

Pembelajaran
Lelaki Field Menjana idea baru
Independent Aktif bergerak
(FI) Banyak bertanya
Hanya dia sahaja yang betul
Perempuan Field Menerima segala maklumat
Dependent daripada guru
(FD) Aktif dalam aktiviti kumpulan
Kerap menganggukkan
kepala
Tidak banyak bertanya
Jadual 1 : Keputusan Ujian Kenalpasti Gaya Pembelajaran Murid.
Keadaan ini bermakna, murid lelaki yang gemar bersoal jawab, bergerak dan bercerita
mengenai apa yang dilihat menjadikan pembelajarannya lebih ke arah bebas iaitu FI
manakala murid perempuan yang berminat dengan perkara-perkara visual lebih kearah
FD kerana bimbingan guru diperlukan dalam murid tersebut belajar menggunakan
gambar dan video. Guru perlu menerangkan isi pelajaran dan ejaan perkataan kepada
murid sambil murid tersebut melihat gambar dan menonton video. Maka keputusan
keseluruhannya menunjukkan bahawa murid lelaki mempunyai gaya pembelajaran FI
manakala murid perempuan memiliki gaya pembelajaran FD.
MERANCANG AKTIVITI
Rancangan Pengajaran Harian (RPH)
Kelas Tahun 2
Matapelajaran Sains
Tajuk Sistem Pernafasan Manusia
Tarikh/Masa/Tempoh 22.02.2016/8.00 pagi-9.00pagi/1jam
Bilangan Murid 2 orang
Objektif Pada akhir pembelajaran, murid dapat
menyatakan 3 anggota yang terlibat dalam

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
sistem pernafasan manusia.
Aktiviti 1. soal jawab

2. penerangan
3. aktiviti berkumpulan menghasilkan lukisan
sistem pernafasan
4. pembentangan hasil kerja
5. eksperimen
Bahan Bantu 1. gambar
Mengajar
2. video
3. lembaran kerja
4. belon
5. botol
6. getah
7. kertas lukisan
8. warna
EMK 1. kesungguhan
2. keusahawanan
3. kerjasama
4. TMK
Jadual 2 : Rancangan Pengajaran Harian.
Aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang dirancang adalah berdasarkan kepada
rancangan pengajaran yang dilampirkan seperti diatas. Pengajaran dan pembelajaran ini
adalah terhadap murid-murid tahun 2 bagi matapelajaran Sains dalam tajuk Sistem
Pernafasan Manusia. Bilangan murid adalah seramai 2 orang yang mempunyai masalah
pendengaran. Proses ini berjalan selama 1 jam bermula pukul 8.00 pagi hingga 9.00
pagi.Aktiviti yang dicadangkan untuk dilaksanakan di dalam bilik darjah semasa proses
pengajaran dan pembelajaran bagi murid-murid ini adalah aktiviti soal jawab. Aktiviti ini
dijalankan pada permulaan proses pengajaran. Mengambil contoh matapelajaran Sains
dengan tajuk pernafasan manusia.Guru menunjukkan satu gambar berkaitan tajuk iaitu
pernafasan dan mula menyoal murid. Murid akan menjawab soalan guru secara bebas
iaitu secara lisan. Murid juga boleh memberikan respon tambahan lain selain menjawab
soalan yang diberikan oleh guru asalkan ianya berkaitan dengan tajuk yang dibincangkan.
Menurut Wan Mat & Norkhairiah (2011) dalam kajian mereka berkaitan kemahiran
berfikir bagi pengajaran pendidikan islam, mereka mencadangkan sesi soal jawab antara
guru dan murid bagi mengetahui tahap pengetahuan mereka dan memberi peluang mereka
menjana idea. Murid yang aktif akan mengambil bahagian dengan baik dalam sesi ini.
setiap soalan guru akan dijawab dengan penuh bersungguh-sungguh. Guru tidak perlu

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
menyatakan salah atau betul sesuatu jawapan yang diberikan, sebaliknya guru perlu
menerima semua jawapan yang diberikan.
Gambar 1 : Sesi soal jawab mampu menjana pemikiran murid.

Mengimbau kembali pengalaman saya mengajar murid-murid pendidikan khas
bermasalah pendengaran, sesi soal jawab berdasarkan gambar merupakan sesi yang paling
digemari oleh murid-murid tersebut kerana mereka berpeluang memberikan pandangan
mereka selain mereka memang gemar melihat gambar dan bahan-bahan visual. Setiap
gambar boleh merangkumi pelbagai soalan berkaitan. Namun begitu, ada juga murid yang
tidak gemar pada sesi soal jawab kerana mereka kurang keyakinan terhadap jawapan
mereka serta bersifat pasif untuk turut serta.
Gambar 2 : Program i-think diperkenalkan oleh Kementerian Pelajaran

Malaysia bagi membentuk minda kreatif pelajar.
Satu lagi aktiviti yang boleh dilakukan adalah berkaitan konsep i-think. Aktiviti yang
dimaksudkan adalah seperti menulis nota dalam bentuk peta minda yang kreatif dan
menarik. Aktiviti ini sangat sesuai untuk diamalkan di dalam kelas supaya murid mudah
memahami isi pelajaran. Dengan mengambil contoh yang sama iaitu tajuk pernafasan
manusia dalam mata pelajaran Sains, guru tunjukkan satu petikan berkaitan sistem
pernafasan manusia. Kemudian, murid diminta meringkaskan petikan tersebut kedalam
satu bentuk nota peta minda. Menurut konsep i-think yang diperkenalkan oleh
Kementerian Pelajaran Malaysia (2013), dasar untuk menerapkan budaya Kemahiran
Berfikit Aras Tinggi (KBAT) salah satunya adalah dengan amalakan i-think dalam
pembelajaran. Konsep i-think ini bertujuan untuk mempertingkatkan dan membudayakan
kemahiran berfikir dalam kalangan murid ke arah menghasilkan murid berfikiran kreatif
dan kritis serta inovatif.
Gambar 3 : Antara contoh peta minda yang boleh digunakan di dalam

kelas.

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
Dengan penggunaan konsep i-think ini, guru dapat membantu murid dalam menguruskan
isi pelajaran dengan lebih sistematik, menarik dan teratur. Di dalam kelas semasa proses
pengajaran dan pembelajaran, guru boleh menjalankan aktiviti seperti merumuskan isi
karangan atau artikel. Guru berikan satu petikan dan baca bersama murid. Seterusnya,
jalankan perbincangan bersama murid berkaitan isi-isi penting petikan tersebut. Selalui
petikan tersebut, minta murid rumuskan isi penting dengan menggunakan peta minda
secara berkumpulan. Selain dapat meningkatkan kemampuan kognitif, aktiviti ini juga
membantu murid dalam meningkatkan kemahiran interpersonal mereka.
Aktiviti berkumpulan merupakan aktiviti yang juga dapat membentuk sikap murid ke arah
yang lebih positif. Banyak kelebihan yang dapat diperoleh melalui aktiviti ini. guru boleh
membentuk murid kepada beberapa kumpulan, berikan tajuk untuk dibincangkan dan
seterusnya membiarkan murid untuk beraktiviti dalam kumpulan mereka. Libatkan semua
ahli dalam kumpulan dengan aktif dan semaksima mungkin. Setelah itu, minta murid
untuk membentangkan hasil perbincangan kumpulan mereka di hadapan kelas. Selain itu,
guru juga boleh meminta murid-murid menghasilkan satu produk seperti buku skrap dan
sebagainya dalam kumpulan. Selain meningkatkan kemahiran berfikir, murid juga dapat
dinilai melalui aspek kerjasama dan keterlibatan mereka.
Sebagai contoh bagi matapelajaran Sains tajuk Sistem Pernafasan, guru telah memberikan
tajuk untuk murid melukis dan melabel sistem pernafasan manusia. Biarkan murid-murid
tersebut melakukan kerja secara berkumpulan. Setelah siap, guru minta murid
bentangkannya di dalam kelas kepada guru. Hasil lukisan tersebut dilekatkan di papan
kenyataan kelas. Hal ini akan menjadikan murid terus bermotivasi untuk belajar.
Khairulhelmi et al (2005) menyatakan bahawa setiap ahli kumpulan adalah
bertanggungjawab terhadap pembelajaran masing-masing serta perlu memastikan objektif
pembelajaran tercapai. Elemen-elemen di dalampembelajaran berkumpulan seharusnya
berupaya menjadikan pelajar lebih bermotivasi untukbelajar.
Menurut Siti Aminah & Ahmad (2011), kerja berkumpulan akan menjadikan ahlinya
seorang yang berkeyakinan, bersefahaman dan mewujudkan semangat kekitaan yang
baik. Manakala menurut Sarifah (2010), aktiviti kumpulan dapat mempercepatkan
kefahaman dan membantu daya ingat murid. Fitri (2012) pula menyatakan bahawa
aktiviti berkumpulan memerlukan ahli memainkan peranan masing dan dalam setiap
kumpulan, ahlinya perlu terdiri daripada pelbagai kebolehan agar tujuan aktiviti dapat
diperoleh. Bersetuju dengan pendapat tersebut adalah Mimi et al (2011), yang
menyatakan bahawa aktiviti kumpulan memberikan peluang murid berkongsi idea,
berinteraksi, kritis dan belajar melalui pengalaman sendiri. Pemilihan aktiviti kumpulan
dalam proses pengajaran dan pembelajaran adalah tepat dan memberikan kesan yang
baik.
Sebagai kesinambungan kepada aktiviti berkumpulan yang dijalankan, guru menjalankan
aktiviti pembentangan di dalam kelas. Sesi pembentangan ini tidak semestinya berkaitan
hasil kerja berkumpulan, hasil kerja individu juga boleh dibentangkan. Antara objektif
bagi aktiviti ini adalah bagi meningkatkan keyakinan murid-murid dalam berkomunikasi.
Guru boleh meminta murid menghasilkan lukisan berkaitan kehidupan mereka di rumah.
Setelah siap, minta mereka membentangkannya di dalam kelas dan berkongsi dengan
rakan-rakan lain. Sebagai contoh berkaitan matapelajaran Sains tajuk Sistem Pernafasan
Manusia, murid yang telah siap melukis sistem pernafasan tersebut diminta
membentangkannya di dalam kelas. Menurut Zahiah et al (2015), pembentangan yang
melibatkan interaksi dua hala menjadi keadaan pembelajaran sangat aktif dan dapat
meningkatkan keyakinan.
Menurut Yahya & Muhammad Shahbudin (2008), aktiviti pembentangan merupakan
medium pembelajaran yang efektif bagimeningkatkan keyakinan pelajar dalam
mengamalkan kemahiran komunikasi yang efektif dan berkesan. Secara keseluruhannya,

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
aktiviti pembentangan ini bukan sahaja akan mewujudkan suasana yang menarik dalam
kelas, bahkan ianya dapat membantu murid untuk berasa lebih yakin di dalam
pembelajaran mahupun ketika berada dalam masyarakat.
Eksperimen juga dijalankan di dalam kelas semasa proses pengajaran dan pembelajaran.
Aktiviti yang bersifat inkuiri ini memang dapat membantu murid dalam meneroka secara
saintifik berkaitan sesuatu topik yang dipelajari. Melalui eksperimen juga, murid akan di
dedahkan dengan keaslian pengalaman dalam meneroka sesuatu. Murid akan dapat
pembuktian yang jelas dengan adanya aktiviti eksperimen. Guru boleh melakukan
eksperimen bersama-sama murid kerana hujah sahaja tidak memadai untuk memahamkan
murid. Ianya perlu dibuktikan kerana murid akan lebih faham.
Mengambil semula contoh matapelajaran Sains bagi tajuk Sistem Pernafasan Manusia
tadi, guru boleh melaksanakan eksperimen menggunakan bahan seperti belon, botol dan
getah untuk membuktikan kenyataan yang telah dibuat pada awal pembelajaran tadi.
Dengan eksperimen ini, murid sendiri boleh nampak bagaimana sistem pernafasan
manusia berfungsi. Sambil menerangkan fungsi tersebut, guru menyangkan video
berkaitan agar murid boleh memahaminya dengan cepat dan berkesan. Menurut
Nurzatulshima et al (2009,207), Pembelajaran melalui eksperimen atau kaedah amali
lebih cepat berlaku keranapelajar menjalankan penyiasatan sendiri bagi memperolehi
maklumat melalui bahanyang sebenar.
DISCUSSION
Dalam setiap aktiviti yang dijalankan bermula daripada set induksi sehinggalah penutup,
murid mengambil bahagian yang aktif dalam pembelajaran. Tingkahlaku mereka dalam
menerima ilmu pengetahuan sememangnya sedikit berbeza, tetapi mereka mampu untuk
menerima isi pelajaran dalam cara mereka tersendiri. Dalam menguji keberkesanan
aktiviti yang dijalankan ini, guru meminta murid untuk memberikan maklumbalas bagi
setiap aktiviti yang telah mereka sertai. Maklum balas ini guru dapatkan melalui temubual
rungkas bersama murid-murid tersebut dan juga dari pemerhatian guru sendiri.
Keseluruhan maklumbalas murid tersebut memberikan keputusan seperti di dalam Jadual
3 di bawah.
Aktiviti/Murid Murid Murid
Lelaki Perempuan
1. Soal Jawab √ X
2. i-Think √ X
3. Aktiviti Kumpulan √ √
4. Pembentangan √ X
5. Eksperimen √ √
Jadual 3 : Keberkesanan Aktiviti Mengikut Maklum Balas Murid.
Bagi aktiviti yang pertama iaitu aktiviti soal jawab berdasarkan gambar yang ditunjukkan.
Dari pemerhatian guru, kedua-dua murid sangat teruja melihat gambar yang ditunjukkan
oleh guru. Mereka mula berbual antara satu sama lain berkaitan gambar tersebut. Apabila
guru mula menyoal mereka, mereka akan menjawab dengan cepat. Ada beberapa soalan
yang tidak dapat mereka jawab. Pada ketika ini, murid lelaki lebih banyak mengajukan
soalan balas terhadap guru tentang apa yang tidak difahami. Guru menjawab pertanyaan

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
murid lelaki tersebut. Apabila guru mengalihkan soalan tersebut kepada murid
perempuan, dia hanya mengangguk tanda setuju. Murid perempuan kelihatan tidak
banyak bertanya dan hanya menuggu guru memaklumkan jawapan. Selepas waktu
pembelajaran tamat, guru bertanya semula tentang gambar tersebut, murid lelaki dapat
menceritakan tentang gambar tersebut dan ada penambahbaikan, tetapi murid perempuan
hanya tertumpu kepada fakta yang dibekalkan oleh guru sahaja. Mereka berdua mengakui
bahawa aktiviti tersebut dapat menarik minat mereka. Namun begitu, secara
keseluruhannya, aktiviti soal jawab dapat diterima dengan baik dan juga dapat
dilaksanakan dengan baik.
Bagi aktiviti kedua pula iaitu merumuskan nota menggunakan peta minda I-think, sangat
ketara dilihat perbezaan antara mereka. Dalam pemerhatian yang dibuat, murid lelaki
seolah-olah sudah biasa melakukan aktiviti tersebut dan berupaya menghasilkan peta
minda yang menarik serta mudah difahami. Secara asasnya, peta minda telah diberikan
oleh guru semasa pengajaran tersebut, murid perlu mengubahnya ke bentuk yang lain
supaya mudah untuk mereka memahaminya. Bagi murid perempuan, pembinaan peta
minda nyata menyusahkannya. Guru membimbing sejak dari awal pembinaan peta minda
lagi. Maklumbalas yang diberikan juga sama dimana murid perempuan menyatakan dia
tidak tahu untuk membina peta minda. Reaksinya juga kelihatan kurang gembira.
Sebaliknya berlaku terhadap murid lelaki apabila dia kelihatan cergas dan cepat
melakukan kerja.
Perkara yang sebaliknya berlaku apabila aktiviti berkumpulan dijalankan. Mereka sangat
gembira dan cuba untuk melukis gambar sistem pernafasan manusia dengan cepat.
Dengan bimbingan guru, tugasan itu dibahagikan secara sama rata. Kelihatan mereka
bekerjasama dengan baik. Gambar tersebut dapat disiapkan beserta label yang betul. Jelas
aktiviti ini memang sangat disukai oleh kedua-dua mereka. Maklumbalas yang diterima
juga menunjukkan bahawa mereka suka aktiviti tersebut.
Aktiviti keempat menyusul sejurus aktiviti ketiga tamat. Keadaan kembali berbeza pada
ketika ini. dalam pemerhatian yang dijalankan, didapati murid perempuan seakan-akan
cuba untuk mengasingkan diri dalam pembentangan walaupun mereka berada berdua di
hadapan dan hanya guru seorang sahaja yang menyaksikan pembentangan mereka. Murid
lelaki terus mengangkat lukisan yang telah dihasilkan apabila diminta oleh guru untuk
membentangkannya dihadapan kelas. Belum sempat guru mengarahkan pembentangan,
murid lelaki sudah bersedia dihadapan. Murid perempuan pula mula mengikuti perjalanan
pembentangan itu setelah arahan berulangkali diberikan. Maklumbalas yang diterima
daripada murid lelaki menyatakan bahawa ianya senang dan dia suka untuk
melakukannya sekali lagi. Bagi murid perempuan, maklumbalas yang diberikan adalah
dengan menunjukkan isyarat „tak tahu‟ dan „tak mahu‟.
Eksperimen merupakan aktiviti terakhir yang dijalankan di dalam sesi pembelajaran
padakali ini. maklumbalas yang diterima adalah kedua-dua mereka suka dan teruja.
Dalam pemerhatian juga, memang jelas mereka berasa teruja untuk bereksperimen.
Namun begitu, keterlibatan dalam penyoalan adalah sangat kurang bagi murid
perempuan. Murid lelaki seperti biasa, banyak bertanya dan selalu ingin mengetahui
sesuatu perkara yang dilihatnya. Maka, jika dikira dari maklumbalas yang diberikan,
kesemua lima aktiviti ini sangat sesuai dijalankan bagi murid lelaki iaitu murid yang
mempunyai gaya pembelajaran Field Independent (FI) manakala hanya dua sahaja yang
sesuai dengan murid perempuan yang tergolong dalam gaya pembelajaran Field
Dependent (FD).
Selain mendapatkan maklumbalas daripada murid, keberkesanan ujian terhadap murid
juga diperoleh melalui dapatan pandangan guru lain yang mengajar kelas tersebut.
Pandangan guru diambil hasil daripada pengalaman mereka mengajar kelas tersebut
dalam sesi pengajaran dan pembelajaran yang lain. Sebelum mendapatkan pandangan

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
mereka, guru (pengkaji) terlebih dahulu menunjukkan RPH dan menerangkan tentang
aktiviti yang telah dijalankan. Keseluruhan pandangan guru mengenai keberkesanan
aktiviti dicatatkan seperti Jadual 4 di bawah.
Aktiviti/Murid Murid Murid
Lelaki Perempuan
1. Soal Jawab √ √
2. i-Think √ X
3. Aktiviti Kumpulan √ √
4. Pembentangan √ X
5. Eksperimen √ √
Jadual 4 : Keberkesanan Aktiviti Mengikut Maklum Pandangan Guru.
Untuk aktiviti pertama iaitu soal jawab, guru-guru ini memberikan pendapat bahawa
kedua-dua murid mempunyai kecenderungan yang sama terhadap gambar disebabkan
oleh kepekakkan mereka. Bagi mereka, murid-murid ini akan memberikan seberapa
banyak pandangan terhadap gambar yang ditunjukkan. Penglibatan yang aktif dapat
dilihat sekiranya gambar atau video yang digunakan menarik dan kreatif. Guru-guru ini
juga menjelaskan bahawa peranan soalan sangat penting dalam mempengaruhi
penglibatan mereka.
Pandangan guru-guru ini sedikit berbeza apabila diminta memberikan pandangan mereka
terhadap minat murid berkaitan nota i-think atau peta minda. Selari dengan maklumbalas
murid dan pemerhatian yang guru (pengkaji) jalankan semasa proses pengajaran dan
pembelajaran tersebut, mereka menyatakan bahawa murid perempuan memang sukar
untuk membina peta minda. Ianya mungkin dipengaruhi oleh minat dan keupayaan murid
tersebut dalam merumuskan maklumat serta memproses data yang diperoleh. Guru perlu
membantu murid perempuan itu untuk menyiapkan peta minda setiap kali aktiviti itu
dijalankan.
Tidak dinafikan, aktiviti kumpulan sangat digemari oleh murid-murid bermasalah
pendengaran seperti murid-murid ini. guru-guru ini juga berpendapat bahawa aktiviti ini
sangat sesuai bagi murid-murid kelas ini. mungkin bilangan mereka hanya 2 orang dan
juga berlainan jantina, menyebabkan mereka aktif untuk bekerja secara berkumpulan.
Baik di dalam mahupun di luar kelas, murid-murid ini gemar untuk sama-sama
melakukan aktiviti. Tetapi seperti biasa, murid lelaki akan mendominasi aktiviti tersebut.
Murid perempuan akan menjadi pembantu dan memberikan kerjasama dalam aktiviti
tersebut.
Pembentangan adalah salah satu aktiviti yang tidak digemari oleh murid perempuan. Ia
diakui oleh guru-guru yang ditemui. Mereka menyatakan bahawa sangat sukar untuk
meminta murid perempuan tersebut untuk membentangkan sesuatu hasil kerja samada
secara individu mahupun berkumpulan. Murid perempuan itu sendiri mengakui perkara
ini. Pada pandangan guru-guru ini, mungkin faktor jantina menjadi penyebab kepada
kesukaran murid perempuan untuk membina keyakinan dalam aktiviti pembentangan
tersebut.
CONCLUSION
Kesimpulannya, guru perlulah peka dengan keberadaan murid di dalam kelas. Fahamilah
bahawa setiap manusia dilahirkan berbeza. Berbeza dari segi fizikal, berbeza keupayaan
dan berbeza keadaan kehidupan mereka. Kepelbagaian inilah mempengaruhi gaya
pembelajaran mereka. Setiap murid berbeza cara dan kaedah mereka dalam menerima

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
ilmu daripada guru semasa di dalam bilik darjah. Oleh yang demikian, dalam merancang
pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas, guru perlu menyeimbangkan aktiviti dan isi
pelajaran agar ianya selari dengan pembelajaran murid serta menjadikan murid berminat
untuk meneruskan keterlibatan mereka dalam proses pembelajaran.
REFERENCES
1. Abdul Jalil Toha Tohara, Shamila Mohamed Shuhidan, Farrah Diana Saiful
Bahry, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Exploring Digital Literacy Strategies for
Students with Special Educational Needs in the Digital Age. Turkish Journal of Computer
and Mathematics Education Vol.12 No.9 (2021), 3345-3358.
2. Abdul Rasid Bin Abdul Razzaq, Mohd Norazmi Bin Nordin, Mohamad Zaid Bin
Mustafa, Badaruddin Bin Ibrahim (2021). Questionnaire for Special Education
Leadership: A Pilot Study. LINGUISTICA ANTVERPIENSIA, 2021 Issue-1: 2587-2614
3. Ahmad Shafarin Bin Shafie, Siti Nur Kamariah Binti Rubani, Aini Nazura Binti
Paimin, Navaratnam Vejaratnam, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements of Safety
In Job Satisfaction Of Special Education Teachers In Malaysia. Turkish Journal of
Computer and Mathematics Education Vol.12 No.11 (2021), 5274-5278
4. Ahmad Shakani bin Abdullah, Iklima Husna Binti Abdul Rahim, Mohammad
Halim bin Jeinie, Muhammad Shakir Bin Zulkafli, Mohd Norazmi bin Nordin (2021).
Leadership, Task Load And Job Satisfaction: A Review Of Special Education Teachers
Perspective. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12 No.11
(2021), 5300-5306
5. Ahmad Syarifuddin Che Abd Aziz, Tumisah binti Akim, Abdul Halim Bin Ruseh,
Sarina Binti Mail, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements of Facility In Job
Satisfaction Of Special Education Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer
and Mathematics Education Vol.12 No.11 (2021), 5239-5243
6. Altun, A., & Cakan, M. (2006). Undergraduate Students‟ Academic Achievement,
Field Dependent/IndependentCognitive Styles and Attitude toward Computers.
Educational Technology & Society, 9 (1), 289-297.
7. Badaruddin Bin Ibrahim, Mohd Norazmi Bin Nordin, Mohamad Zaid Bin
Mustafa Abdul Rasid Bin Abdul Razzaq (2021). Special Education Need The True
Leadership: The Review. Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation; 32(3):
1622-1628.
8. Choong Lean Keow. (2008). Murid dan Alam Belajar. Kumpulan Budiman Sdn
Bhd : Shah Alam.
9. Eunjoo Oh&Doohun Lim. (2005). Cross Relationships between Cognitive Styles
and Learner Variables in Online Learning Environment. Journal of Interactive Online
Learning Volume 4, Number 1 Summer 2005 : 53-66.
10. Farah Adibah binti Ibrahim, Biamin Ahmad, Rehah binti Ismail, Harlina binti
Ismail, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Resource Elements In The Construct Of
Special Education Teacher Workload In Malaysia. Turkish Journal of Computer and
Mathematics Education Vol.12 No.11 (2021), 5289-5293
11. Farah Azaliney Binti Mohd Amin, Noorsuraya Mohd Mokhtar, Farah Adibah
binti Ibrahim, Nishaalni, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). A Review Of The Job
Satisfaction Theory For Special Education Perspective. Turkish Journal of Computer and
12. Fitri. (2012). Landasan Teori. Didapati di www.digilibuinsby.ac.id dilayari pada
12 Februari 2016.

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
13. Gholam Reza Haji Pour Nezhad1 & Nasrin Shokrpour. (2012). The Impact of
Task Type and Cognitive Style on Vocabulary Learning. English Language Teaching;
Vol. 5, No. 9; 2012 : 17-23.
14. Helme bin Heli, Senin M.S, Yusmi bin Mohd Yunus, Kavita Vellu, Andrew Jason
George, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). A Review Of The Educational Leaderships
Theory For Special Education Perspective. Turkish Journal of Computer and Mathematics
Education Vol.12 No.11 (2021), 5217-5223
15. Helme Heli, Senin M.S, Ekmil Krisnawati Erlen Joni, Juereanor Binti Mat Jusoh,
Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements Of Experience In The Leadership Construct
Of Special Education Head Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer and
16. Hifzan Binti Mat Hussin, Nor Mazlina Binti Mohamad, Syed Nurulakla Syed
Abdullah, Ida Rahayu Mahat, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Why Special Education
Is Always In Our Hearts? Turkish Journal of Computer and Mathematics Education
Vol.12 No.11 (2021), 5202-5210
17. Irma Shayana Bte Samaden, Firkhan Ali Bin Hamid Ali, Nor Shadira Jamaluddin,
Mazidah binti Ali, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements of Attitude In The
Leadership Construct Of Special Education Head Teachers In Malaysia. Turkish Journal
of Computer and Mathematics Education Vol.12 No.11 (2021), 5151-5156
18. Irma Shayana Bte Samaden, Irfah Najihah, Shaliza Alwi, Rabiatul Munirah,
Mohd Adli bin Mohd Yusof, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Time Element In The
Construct Of Special Education Teacher Workload In Malaysia. Turkish Journal of
19. Irma Shayana Bte Samaden, Senin M.S, Noor Lina binti Mohd Yusuf, Biamin
Ahmad, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). A Pilot Study on The Influence Of
Headmasters Leadership On Workload And Job Satisfaction Of Special Education
Teachers In Johor, Malaysia. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education
Vol.12 No.11 (2021), 5157-5171
20. John Arul Phillips. (2008). HMEF5043 Educational Psychology. Open University
Malaysia : Seri Kembangan.
21. Jumiah binti Mustapa, Sarina Binti Mohd Yassin, Fauziah binti Ani, Parimala A/P
Palanisamy, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Physiological Elements In Job
Satisfaction Of Special Education Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer
22. Junaidah Yusof, Farah Adibah binti Ibrahim, Senin M.S, Hilmiah Binti Haji
Hassan, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements of Work Environment In The
23. Kamarul Azmi Jasmi. (2012). Metodologi Pengumpulan Data dalam Penyelidikan
Kualitatitif. Kursus Penyelidikan Kualitatif Siri 1 2012 at Puteri Resort Melaka on 28-29
Mac 2012.
24. Kementerian Pendidikan Malaysia . (2013). Program Kemahiran Berfikir Aras
Tinggi Konsep KBAT. Didapati di www.asiskl.org dilayari pada 13 Februari 2016.
25. Khairul Hanim Pazim, Roslinah Mahmud, Noor Fzlinda Fabeil, Juliana Langgat,
Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Special Education Teachers Job Satisfaction In
Malaysia: A Review. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12
No.11 (2021), 5329-5332
26. Khairulhelmi Katip, Bazitah Abu Bakar dan Florence Fletcher Malia. (2005).
Tinjauan Perlaksanaan Pembelajaran Berkumpulan Di Kalangan Pelajar Institusi
Pengajian Tinggi Swasta (IPTS) Di Johor Bahru. Seminar Pendidikan 2005, Fakulti
Pendidikan UTM 2005 (10) : 1-7.

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
27. Kolejku. (2013). Program i-think. Didapati di www.kolejku.com dilayari pada 13
Februari 2016.
28. Marlyna Maros.(2007). Penyelidikan Lakuan Bahasa : Pemilihan Kaedah dan
Pola Penemuan. Akademik 71 (Julai), 2007 : 91-115.
29. Masoud Khalili Sabet & Shahrbanoo Mohammadi. (2013). The Relationship
between Field Independence/ Dependence Styles and Reading Comprehension Abilities
of EFL Readers. Theory and Practice in Language Studies, Vol. 3, No. 11, pp. 2141-2150.
30. Mimi Mohaffyza binti Mohamad ,Md.Nazaruddin b. Sarji dan Masitah binti
Misman. (2011). Strategi Pengajaran Pembelajaran Koperatif Dalam Tajuk Rekabentuk
Dan Penghasilan Projek (Matapelajaran Kemahiran Hidup). Didapati di
www.eprints.uthm.edu.my dilayari pada 11 Februari 2016.
31. Mohammad Ali Salmani-Nodoushan. (2007). Is Field Dependence or
Independencea Predictor of EFL Reading Performance?Tesl Canada Journal/Revue Tesl
Du Canada 107vol. 24, No 2, Spring 2007 : 82-108.
32. Mohd Ali Masyhum bin Mohd Nor, Ahmad Faqih Ibrahim, Syahrul Anuar Ali,
Mohd Fairoz Affendy bin Md Nordin, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements of
Leadership Style In The Leadership Construct Of Special Education Headmasters In
Malaysia. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12 No.11 (2021),
5249-5253
33. Mohd Ali Masyhum, Ophelia, Masliah Musa, Daraini Oyot, Mohd Norazmi bin
Nordin (2021). Headmasters Leadership On Task Load And Job Satisfaction Of Special
Education Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer and Mathematics
Education Vol.12 No.11 (2021), 5294-5299
34. Mohd Arafat Bin Jaafar, Muhammad Talhah Ajmain@Jima'ain, Mazita binti
Ahmad Subaker, Kavita Doraisamy, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Special
Education Teachers Task Load In Malaysia: A Review. Turkish Journal of Computer and
35. Mohd Arafat Bin Jaafar, Noor Azlin Binti Abdullah, Mohd Sabri Bin Jamaludin,
Muhamad Amin bin Haji Ab Ghani, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Unique Attitude?
The Concept Of Special Education Leadership. Turkish Journal of Computer and
36. Mohd Noh, A. N., Razzaq, A. R. A., Mustafa, M. Z., Nordin, M. N., Ibrahim, B.
(2021). Sustainable Community Based Ecotourism Developement. PalArch‟s Journal of
Archaeology of Egypt / Egyptology, 17(9), 5049-5061.
(2021). Elements of Community Capacity Building (CCB) For Cbet Development.
PalArch‟s Journal of Archaeology of Egypt / Egyptology, 17(9), 4970-4981.
(2021). Future Community-Based Ecotourism (CBET) Development. PalArch‟s Journal
of Archaeology of Egypt / Egyptology, 17(9), 4991-5005.
39. Mohd Norazmi Bin Nordin, Mohamad Zaid Bin Mustafa, Badaruddin Bin
Ibrahim, Abdul Rasid Bin Abdul Razzaq, Nor Fauziyana Binti Mosbiran (2021). Special
Education Unique Leadership Style: The Concept. LINGUISTICA ANTVERPIENSIA,
2021 Issue-1: 2244-2261
40. Mohd Ridzuan Bin Atem. (2012). Aplikasi “Empat Warna” Dalam Meningkatkan
Kemahiran Menyambung Huruf Nga (‫ )غ‬Bagi Murid Tahun 4 .Koleksi Artikel
Penyelidikan Tindakan PISMP Pengajian Agama amb. Januari 2009, Seminar
Penyelidikan Tindakan IPG KBL Tahun 2012, ms 101-111.
41. Muhamad Amin bin Haji Ab Ghani, Abidah Aqilah Binti Mohd Noor, Zulfadli
Bin Mohd Saad, Mohd Mazhan Tamyis, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Improving
The Writing Skills Of Jawi Connection Letters Of Students With Learning Disabilities

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
Using The Finger Step. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12
No.11 (2021), 5307-5312
42. Mustafa Kamal Amat Misra, Nurhanisah Senin, Abdull Rahman Mahmood,
Jaffary Awang, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Analysis On Ashācirah And Ibādhīyah
On The Attributes Of God. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education
Vol.12 No.10 (2021), 7661-7673
43. Nazrah Binti Jamaludin, Kway Eng Hock, Elia Binti Md Zain, Norkhafizah binti
Yussuf, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). This Special Education Is Unique For
Teachers, Students, Parents, Leaders And Organizations. Turkish Journal of Computer
44. Noel Jimbai Balang, Bong Lie Chien, Mimilia Binti Gabriel, NorHamidah Binti
Ibrahim, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements of Teacher Readiness In The
45. Nor Diana Mohd Idris, Junaidah Yusof, Fazli Abdul-Hamid, Muhamad Helmy
Sabtu, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Formation of Special Education Leadership
Study Questionnaire Set That Influences The Task Load And Job Satisfaction Of Special
Education Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer and Mathematics
Education Vol.12 No.11 (2021), 5319-5323
46. Nor Fauziyana binti Mosbiran, Ahmad Faqih Ibrahim, Muhammad Yasin Omar
Mokhtar, Muhamad Amin bin Haji Ab Ghani, Mohd Norazmi bin Nordin (2021).
Elements Of Welfare In Job Satisfaction Of Special Education Teachers In Malaysia.
Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12 No.11 (2021), 5264-
5268
47. Nor Fauziyana Binti Mosbiran, Mohamad Zaid Bin Mustafa, Badaruddin Bin
Ibrahim, Abdul Rasid Bin Abdul Razzaq, Mohd Norazmi Bin Nordin (2021). Teacher
Competencies To Provide Effective Individual Education Plan For Students With Special
Needs Hearing Problems: An Early Review. Turkish Journal of Physiotherapy and
Rehabilitation; 32(3): 1617-1621.
48. Nordin Tahir. (2007). Pengumpulan Dan Penganalisisan Data Kajian Tindakan.
Didapati di www.amaljaya.com. Dilayari pada 16 Februari 2016.
49. Nurzatulshima Kamarudin, Lilia Halim, Kamisah Osman, T Subahan Mohd.
Meerah. (2009). Pengurusan Penglibatan Pelajar dalam Amali Sains.Jurnal Pendidikan
Malaysia 34(1)(2009): 205 – 217.
50. Oanthata J. Sealetsa & Richie Moalosi. (2012). Cognitive and learning styles of
the Faculty of Engineering and Technology students: University of Botswana.World
Transactions on Engineering and Technology Education Vol.10, No.2, 2012 : 138-143.
51. Parimala A/P Palanisamy, Santibuana Binti Abd Rahman, Siti Azura Binti
Bahadin, Helvinder Kaur a/p Balbir Singh, Mohd Norazmi bin Nordin (2021).
Relationship Elements In Job Satisfaction Of Special Education Teachers In Malaysia.
5258
52. Quah Wei Boon, Mohd Fairuz Bin Mat Yusoff, Nurhanisah Binti Hadigunawan,
Fatin Nabilah Wahid, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). A Review Of The Management
Theory For Special Education Task Load Perspective. Turkish Journal of Computer and
53. Rohani Binti Marasan, Andrew Lim Ming Yew, Dg. Norizah Ag. Kiflee @
Dzulkifli, Colonius Atang, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). A Principal‟s Leadership
Excellence Though Disposition of Attributes. Turkish Journal of Computer and

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
54. Rohanida binti Daud, Shazali Johari, Fazli Abdul-Hamid, Syahrul N. Junaini,
Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Face and Content Validity For The Special Education
Leadership (Integration) Questionnaire In Malaysia. Turkish Journal of Computer and
55. Roszi Naszariah Nasni Naseri, Maryam Mohd Esa, Norlela Abas, Nurul Zamratul
Asyikin Ahmad, Rafidah Abd Azis, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). An Overview Of
Online Purchase Intention Of Halal Cosmetic Product: A Perspective From Malaysia.
7681
56. Roszi Naszariah Nasni Naseri, Nurul Zamratul Asyikin Ahmad, Sharina Shariff,
Harniyati Hussin, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Issues And Challenges Of Online
Shoppingactivities On The Impact Of Corona Pandemic :A Study On Malaysia Retail
Industry. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12 No.10 (2021),
7682-7686
57. Santibuana Binti Abd Rahman, Helvinder Kaur a/p Balbir Singh, Albert
Feisal@Muhd Feisal bin Ismail, Salsuhaida binti Sulaiman, Mohd Norazmi bin Nordin
(2021). Formation Of Special Education Leadership Study Interview Protocol That
Affects The Task Load And Job Satisfaction Of Special Education Teachers In Malaysia.
5318
58. Sarifah Nurhasanah. (2010). Penerapan Model Pembelajaran Kooperatif Tipe
Stad Untuk Meningkatkan Pemahaman Peristiwa Proklamasi Indonesia Dalam Pelajaran
Ips Pada Siswa Kelas V. Didapati di www.pustaka.uns.ac.id dilayari 12 Februari 2016.
59. Shahrul Hapizah Musa, Elia Binti Md Zain, Muhd Zulkifli Ismail, Hifzan Binti
Mat Hussin, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Something Important For Special
Education In Malaysia. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12
No.11 (2021), 5211-5216
60. Shahrulliza binti Saharudin, Siti Azura Binti Bahadin, Helvinder Kaur a/p Balbir
Singh, Shazali Johari, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). The Single Predictor Of The
Influence Of Headmasters Leadership On Special Education Teachers Job Satisfaction In
5184-5191
61. Siti Aminah Binti Kusin dan Ahmad Bin Esa. (2011). Pembangunan Kemahiran
Kerja Berpasukan Menerusi Aktiviti Perkhemahan Dalam Kalangan Ahli Kumpulan
Latihan Kelanasiswa Malaysia (Klkm), Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM).
Didapati di www.eprints.uthm.edu.my dilayari pada 11 Februari 2016.
62. Siti Jamilah Samsuddin, Mazidah binti Ali, Ashari Ismail, Mohd Saifulkhair
Omar, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements Of Work Type In The Construct Of
Special Education Teacher Workload In Malaysia. Turkish Journal of Computer and
63. Sumaiyah Mohd Zaid, Nurhanani Che Rameli, Aidah Alias, Mohammad Fahmi
Abdul Hamid, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Virtual Learning Of Deaf Students: We
Miss Pupils, We Hate Covid19. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education
Vol.12 No.11 (2021), 5197-5201
64. Suzana Basaruddin, Muhamad Helmy Sabtu, Azizan Arshad, Irma Shayana Bte
Samaden, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements Of Knowledge In The Leadership
Construct Of Special Education Head Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer
65. Syahrul Anuar Ali, Khadijah binti Mustapha, Jalila J., Sofia Binti Elias, Mohd
Norazmi bin Nordin (2021). Financial Elements In Job Satisfaction Of Special Education

www.hivt.be
ISSN: 0304-2294
Teachers In Malaysia. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12
No.11 (2021), 5229-5233
66. Teoh Boon Tat & Fong Soon Fook. (2005). The Effects of Geometer‟s Sketchpad
and Graphic Calculator in the Malaysian Mathematics Classroom. Malaysian Online
Journal of Instructional Technology Vol. 2, No.2, pp 82-96.
67. Tumisah binti Akim, Siti Azura Binti Bahadin, Helvinder Kaur a/p Balbir Singh,
Irma Shayana Bte Samaden, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Elements Of
Qualification In The Leadership Construct Of Special Education Headmasters In
5135-5140
68. Wan Mat bin Sulaiman & Dk Hjh Norkhairiah Binti Pg Hj Hashim. (2011).
Aplikasi Kemahiran Berfikir Dalam PengajaranPengetahuan Ugama Islam. Journal of
Applied Research in Education, Vol 15, No.1 & 2, 2011, pp.43-58.
69. Yogesh Hole et al 2019 J. Phys.: Conf. Ser. 1362 012121
70. Zahiah Haris @ Harith, Mustapha Kamal Ahmad Kassim & Muaaz Muhammad.
(2015). Persepsi Guru Pelatih Terhadap Kaedah Pembelajaran Dan Pengajaran
Tamadun Islam Dan Tamadun Asia Di Institut Pendidikan Guru Kampus Ilmu Khas.
Didapati di www.ipgkik.com.my dilayari pada 10 Februari 2016.
71. Zarina Osman, Syahrul Anuar Ali, Salwati binti Su@Hassan, Kothai malar
Nadaraja, Mohd Norazmi bin Nordin (2021). Special Education Leadership In Malaysia:
A Review. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education Vol.12 No.11
(2021), 5324-5328

839-Article Text-1391-1-10-20210608

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

839-Article Text-1391-1-10-20210608

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LINGUISTICA ANTVERPIENSIA, 2021 Issue-2

Field Dependence and Field Independence Learning

Issue Details Abstract

2746 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2747 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

Rajah 1 : Cara Mengenalpasti Gaya Pembelajaran Murid

2748 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2749 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

Murid Gaya Huraian

2750 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

Aktiviti 1. soal jawab

2751 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

Gambar 1 : Sesi soal jawab mampu menjana pemikiran murid.

Gambar 2 : Program i-think diperkenalkan oleh Kementerian Pelajaran

Gambar 3 : Antara contoh peta minda yang boleh digunakan di dalam

2752 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2753 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2754 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2755 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2756 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2757 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2758 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2759 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2760 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2761 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

2762 LINGUISTICA ANTVERPIENSIA

You might also like