●Mga Teoryang Pampanitikan

●1. PORMALISTIKO. Sinusuri

PANUNURING
dito ang pisikal na katangian ng
PAMPANITIKA akda.
N ● Pokus ito sa anyo o kayarian at
paraan ng pagkakasulat ng
awtor. (sensitibidad at ugnayan ng mga
salita, estruktura ng wika, metapora,
imahen at element ng akda)
ESTRUKTURALISMO
●Pagsusuri sa gamit ng wika sa
paghubog ng kaalaman.
 ●Pagsusuring pokus sa totoong
buhay, subalit hindi tuwirang
totoo layong pagsasaalang-
Realismo
alang sa kasiningan at pagka-
epektibo ng isang akda. (Passion
of Christ)
 ●Pagsusuri sa sistemang
pangkababaihan bilang mga
indibidwal na di kapantay ng
kalalakihan. Layon ng panitikan
Femenismo
na ipakilala ang kalakasan at
kakayahang pambabae at iangat
ang pagtingin sa kanila ng
lipunan.
 ●Pagsusuring tuon sa iba’t ibang
aspekto/pananaw na bumubuo
sa tao at mundo. Pag-analisa at
Dekonstruksiyon paglalantad ng
magkakasalungat na
kahulugan/prinsipyo o
implikasyon sa teksto.
 ●Layon nitong ipakita na may
kalayaan ang mga tao na pumili
at magdesisyon para sa kaniyang
Eksistensiyalismo sarili na siyang pinakasentro ng
kaniyang pananatili sa mundo
(human existence).
(Preperensiya sa kasarian)
 ●Pagsusuri sa paniniwalang
nagkakaroon lamang ng
SIKO-ANALITIKO maturidad ang tao bunga ng
kanyang kamalayan at
kahirapan.
 ●Layon nito na ipakilala ang
kultura ng may-akda na may
KULTURAL kinalaman sa kaugalian,
paniniwala at tradisyon ng isang
lahi.(Tinubuang Lupa)
 ●Layong ipakita ang karanasan
ng isang lipi. Kasaysayan ng
HISTORIKAL
buhay ng tao at ng mundo.
(Dekada 70)
 ●Pagsusuring may layong iangat
QUEER at ipantay ang paningin ng
lipunan sa mga homosekswal.
 ●Pagsusuring tuon sa paraan ng
pag-ayon mula sa kalugmukan
MARKISMO na magtuturo at magsisilbing
modelo para sa mambabasa.
May positibong pag-iisip.
 ●Ang pagsusuring may layong ipakita
ang kalagayan at suliraning
SOSYOLOHIKAL
panlipunan ng lipunang
kinabibilangan at kung paano ito
resolbahin.
 ●Usaping moralidad, ng tama at
mali. Inilalahad din dito ang
MORALISTIKO pilosopiya ng pagtatama sa kilos
at ugali na itinakda ng lipunan.
(Ningning at Liwanag)
 ●Pagsusuri sa kaugnayan sa
BAYOGRAPIKAL
BIYOGRAPIKAL buhay ng awtor sa kaniyang
isinulat.
 ●Pagsusuri sa mahahalagang
bahagi ng akda sa pamamagitan
ARKITEPAL
ng simbolo. Nagpapakita ng
modelo o padron.
 ●Pagsusuring tuon sa matipid, at
KLASISMO piling mga salita at nagtatapos
nang may kaayusan.
 ●Pagsusuri sa mga imahen para
magpahayag ng damdamin, idea
IMAHISMO
na mas madali kaysa karaniwang
mga pagpapahayag.
 ●Suring nagbibigay-tuon sa
kalakasan at mabubuting
HUMANISMO
katangian ng tao, gaya ng husay
at talino.
Paggamit ng Pag-aaklas,
Pagbaklas at Pagbagtas

ni Rolando Tolentino
sa pagsusuri ng Panitikan
 ●Formalistikang panunuri- kasiningan at estetikong,
kagandahan at kaningningan ng elemento at porma
●Konsumerista- popularisasyon
●Produksiyon- material na bagay
LAHAT NG ●May matingkad na dramatisasyon
BAGAY AY ●Parametro ng pagbasa, pagsulat at pagtuturo
●Moral dilemma
POLITIKAL
●Nagdarahop na karakter
●Burgistang gitnang uri
●Paglimita ng akses
●Sosyalistang realismo
 ● Nasa rebolusyon ang katotohanan
● Etikal
● Loob at labas ng akda
● Nagsipaglabasan ang subersibong panitikan dahil sa di pantay na
pagtratro at kawalang hustisya,
● May ipinaglalaban
● Usapin ng pagtuligsa ng mga mamamayan sa kolonyalismo- etnisidad,
Pag-aaklas prebilihiyo ng sentro kaysa rehiyonal
● Uri- kakayahang ekonomikal ng bansa/ ng mga tao, pagbibigay
pag-aalsa; pagwewelga prebilihiyo sa mga may kaya dahil sila ang may kaya, puhunan at lupain
● Lahi at etnisidad- kolektibong pagtingin sa mga tsinoy halimbawa
● Sekwalidad ay pinipili- gender-preperensya; heretosekwal na lalaki ba o
femme na lesbiana, klosetang bading o parloristang bading; malate na
bading-yaong mga maskulado; o mga bisekwal o asekwal ba na di
mahalaga ang sekwalidad sa pagkatao
●Ang sensitibidad ay mahalaga sa
pagkakaiba ay mahalagang bigyang
pansin sa pagsusuri kaya nga may
lenteng sipat kamalayan
●Pagbaklas sa hegemonya at political na
interbensiyon
Religious Fundamentalism- lampasang
debosyon- bawal ang contraceptive,
nagpapa-bless pag election, bawal mag-
welga; sumasangguni sa relehiyon sa mga
desisyon
Panlipunang
kontruksiyon
pagbalikwas sa
kapangyarihan ng
monolitikong estruktura
Pagbaklas
Paghahanap ng alternatibo at
kaibang daang maaaring tahakin
transpormasyon tungo sa
demokratikong, makatarungan at
mapagpalayang hinaharap
emblematiko
 ●Ang babae ay lumalaban upang
baklasin ang tradisyonal napagtingin
na pambahay at tagaluto lamang
sila.
Transpormasyong
Pagbasa
Cross class na phenomenon-
paglaban sa opresyon- pagkaapi
(pananakit na pisikal at opresyon ng
kasarian)