You are on page 1of 9

Ang sampaguita, na ating pambansang bulaklak, ay may iniingatang isang

magandang alamat. Ang dalawang pangunahing tauhan ay bibigyan natin ng mga


makabagong pangalan, bagaman ayon sa matatanda, ang mga tagpong inilalarawan
sa kuwento ay nangyari noong bago pa dumating dito sa atin ang mga Kastila.

Noo’y panahon ng mga baranggay at datu. Ang Balintawak at ang Gagalangin ay


barangay na magkapit-lugar. Sa pagitan ay may isang matibay na bakod na yari sa
mga pinatuyong kawayan, na tuwing limang taon ay ginigiba at pinapalitan. Kung
minsan, ang nagpapalit ay ang mga kawal ng datu sa Gagalangin; kung minsan
naman ay ang mga kawal ng datu sa Balintawak. Ngunit ang lahat ay gumagawa
alinsunod sa utos ng kani-kanilang puno.

Ang datu ng Balintawak ay mayroong isang anak na dalaga na walang pangalawa


sa kagandahan, maging sa mukha at sa pag-uugali. Ang ngalan niya ay Rosita, wala
na siyang ina, datapua’t mayroon siyang apat na abay na pawang mga dalaga rin,
sila ang nag-aasikaso sa kanyang panganagailangan. Maraming binatang
nangingibig sa kanya, ngunit ang nabihag ng kanyang mailap na puso ay ang anak
na binata ng Gagalangin na nagngangalang Delfin.

Nakapagtataka kung bakit nagkaibigan ang dalawa gayong ang kanilang mga ama
ay mahigpit na magkaaway. Marangal ang pag-ibig ni Delfin kay Rosita, walang
halong pag-iimbot, walang masamang hangarin. Sa isang sulok ng bakod ng
hangganan gumawa si Delfin ng isang lihim na lagusang madaraanan papunta kay
Rosita. Kung gabing maliwanang ang buwan, malimit daw mamasyal si Rosita
kasama si Delfin. Sinasamyo nila ang malinis na simoy ng kabukiran at pinapanood
nila ang kaayaayang mukha ng buwan. Ang pag-iibigang iyon ay lingid sa kaalaman
ng kanilang mga magulang.

Minsan, nabalitaan ng datu ng Gagalangin na ang hangganan ng bakod ay binuwag


at pinapalitan ng mga taga-Balintawak. Nag-utos siya sa ilan niyang tauhan upang
magmasid sa ginagawang pagbabakod ng mga taga-Balintawak. Nang sila’y
magbalik, tumanggap siya ng balita na ang bagong bakod ay iniusod nang may
limang talampakan sa dako ng Gagalangin, at samakatwid ay nabawasan ang
kanilang lupa. Agad siyang nagpautos sa datu ng Balintawak.

Sabihin ninyo, anya sa mga utusan, na ibalik ang bakod sa dating kinatatayuan.
Hindi matuwid ang kanilang ginagawa, sapagka’t tunay na isang pagnanakaw.

Nagalit ang datu ng Balintawak nang humarap sa kanya ang mga sugong buhat sa
Gagalangin at sinabi sa kanya ang bilin ng datu roon. Sabihin ninyo sa inyong datu,
na ako’y hindi magnanakaw. Ang bakod ay binabalik ko lamang sa dapat kalagyan
ayon sa natuklasan ng aking mga nuno. Nag-alab ang dugo ng ama ni Delfin sa
tinanggap niyang balita. Sa gayong mga alitan, ang karaniwang nagiging hangganan
ay digmaan.

Inihanda ng datu ng Gagalangin ang kanyang mga hukbo. Kailangang bawiin niya sa
pamamagitan ng patalim ang lupang sa palagay niya ay ninakaw sa kanya. Nang
mabalitaan ng datu ng Balintawak na ang Gagalangin ay naghahanda upang siya ay
digmain, iginayak din niya ang kanyang mga kawal. Nang malapit na ang araw ng
paglusob ng hukbo ng Gagalangin sa mga taga-Balintawak, ang datu ay biglang
dinapuan ng isang mahiwagang karamdaman at di nagtagal ay namatay. Naiwan
kay Delfin ang isang mabigat na pananagutan: siya ang magiging heneral ng hukbo
ng Gagalangin.

Nang makarating sa kaalaman ni Rosita ang bagay na ito, siya’y kinabahan. Si


Delfin ay batang-bata at wala pang gaanong karanasan sa digmaan, samantalang
ang kanyang ama ay bihasa na sa pakikipaglaban sapul pagkabata. Gayon na
lamang ang kanyang pag-aalala. Ibig niyang makausap si Delfin upang himuking
iurong na ang digmaan at mapayapang makipag-usap na lamang. Datapuwa’t wala
na silang panahon upang magkausap pa. Kinabukasan ay lalabas na sa larangan
ang kanyang ama sa unahan ng malaking hukbo.

Naging madugo ang labanan nang magsagupa ang dalawang hukbo. Maraming
nalagas sa magkabilang panig. Si Delfin ay natadtad ng sugat, at dahil sa
masaganang dugong nawala sa kanya, siya’y nabuwal na lamang at sukat sa lupa.
Bago siya nalagutan ng hininga, ipinagbilin niya sa kanyang mga kawal na doon siya
ilibing sa hangganan ng bakod, malapit sa lihim na lagusang dinaraanan niya kung
gabing maliwanang ang buwan at magkikita sila ni Rosita, kasama ang mga abay
nito.

Nang mabalitaan ni Rosita ang pagkamatay ni Delfin sa labanan, ang dalaga’y


nagkasakit sa matinding dalamhati. Nagpatawag ng magagaling na manggagamot
ang datung ama nito, ngunit sino man sa kanila’y hindi nakapagpagaling sa kaawa-
awang dalaga. Unti-unti itong pinanawan ng lakas. Nang sa palagay ni Rosita ay
hindi na siya magtatagal, hiningi niya sa kanyang ama na ang bangkay niya’y doon
na lamang ilibing sa tabi ng pinaglibingan kay Delfin. Masaklap man sa kalooban ng
datu, pinagbigyan niya ang kahilingan ng minamahal niyang anak.

Maraming taon ang lumipas mula noon. Nawala na ang mga barangay at dumating
ang mga Kastila. Naitatag na ang siyudad ng Maynila. At buhat noo’y marami na ang
tao sa Balintawak at sa Gagalangin. Ngunit ang mga tao sa dalawang pook na ito ay
naligalig sa isang mahiwagang bagay. Kung buwan daw ng Mayo, lalo na kung mga
gabing maliwanag ang buwan, may mahiwagang tinig na naririnig ang
nagsisipanirahan sa may pagitan ng dalawang nayong naturan. Ang tinig ay waring
sa isang babae at malambing daw na parang marahang bulong ng panggabing
hanging humahalik sa mga dahon ng halaman. Sumpa kita! Sumpa kita! ang
winiwika raw ng tinig. Ngunit ang mga tao, ay wala naming nakikita. Napansin nila na
ang tinig ay nagmumula sa isang masukal na dako, na sinibulan ng dalawang puno
ng halamang ang mga bulaklak ay may kaliitan, maputi, maraming talulot at ang
iwing bango’y pambihira. Ganyan ang lagi nang nasasaksihan ng mga tao roon kung
buwan ng Mayo, taun-taon.

Sa di-kawasa’y naisipan nilang hukayin ang dalawang halamang iyon upang


matuklasan ang hiwaga ng malambing na tinig at ang kahulugan ng mga salitang
sinasambit. Hindi naman sila gaanong naghirap. Ang kanilang pagtataka’y lalo pang
nadagdagan nang makita nilang ang dalawang puno na mababango ay nagmumula
sa mga bibig ng dalawang bungong hindi gaanong nagkakalayo sa pagkakabaon, at
nakakabit pa rin sa kalansay. Ngayo’y nanariwa sa alaala ng mga matatanda ang
kaysaysayan nina Delfin at si Rosita.
Ang kuwento’y nagpasalin-salin sa maraming bibig, at ang Sumpa kita! na inihahatid
ng panggabing simoy sa pandinig ng mga namamatyag ay naging Sampaguita, na
siyang pinangalan na tuloy sa mahalimuyak na bulaklak ng halamang tumubo sa
puntod ng magsing-irog.

Sana makakuha kayo ng munting aral sa babasahin na ito na lagi tayo maging
mapangkumbaba at huwag mang aapak ng tao.

             Ang Sampaguita ang ating pambansang bulaklak ay may iniingatang isang


magandang alamat. Nais  ng mga bata malaman kung saan ba nagmula ang
sampaguita.Noong unang panahon may dalawang taong buong pusong
nagmamahalan. Ito ay sila Nita at Destor . Kapwa lumaki sina Nita at Nestor sa
isang liblib na nayon na napakalayo sa lungsod ng Maynila. Si Nita ay tinaguriang
tala ng nayon dahil sa kangyang tinataglay na pambihirang kagandahanat taglay ang
kahinhinan at napakagiliw siyang kausap. Si Desto ay isang makisig , magiliw at
maginoo. Ang magkasintahan ay  nagsumpaan na di magtataksil o magkakalimutan
anuman mangyari sa may tabi ng mayabong na punong kahoy. Pero ang sumpaang
ito ay di natupad ni Desto ,dahil sa pangyayari ito ay di natanggap ng Nita ang
nangyari. Isang Gabi ay pumunta sya sa dati nila tagpuan sa may punong kahoy , at
doon ay inuukit niya ang salitang sinusumpa kita sa sobrang sama ng kanya
kalooban, isnumpa niya si Desto. Nagdasal siya sabay ng pagdadasal biglang
naglaho ang liwanag ng kabilugan ng buwan , nagdilim at kumidlat.Saba'y nun ang
biglang paglaho rin ng buong katauhan ni |Nita. Pagkaraan ng ilang araw ay may
nagsitubong mga halaman na ang mga mapuputing bulaklak ay may mahinhing
bangong namumuot hanggang sa kaibuturan ng puso ng mga tao, dahil sa ganap na
paglaho ni Nita ang mga halamang iyon na nakapaligid sa nakasulat na salitang
sinusumpa kita ay tinawag ng lahat na  Sampaguita.Sa bawat alamat na ating
naririnig   na sa atin na kung dapat ba tayong maniwala , katulad ng ating nabasa.
Ang mahalaga ay isa isip natin ang mahalagang aral na nais iparating sa atin, na
maging matapat sa ating minamahal at ang sinumpaang pangako sa taong mahal
natin ay isa puso at tuparin nang sa ganun ay hindi  nasasaktan ang ating
minamahal.
Alamat ng Sampaguita (Version 1)

Sa isang malayong bayan sa Norte ay may isang napakagandang dalaga na


Liwayway ang pangalan.

Ang kagandahan ni Liwayway ay nakarating hanggang sa malalayong bayan. Hindi


naging kataka-taka kung bakit napakarami ng kanyang naging mga manliligaw.

Mula sa hilaga ay isang grupo ng mga mangangaso ang nagawi sa lugar nina
Liwayway. Sa kasamaang palad, si Tanggol, isa sa mga ito ay inatake ng baboy-
ramo. Ang binata ay dinala sa ama ni Liwayway para mabigyan ng pangunang
lunas. Iyon ang naging daan ng paglakalapit nila.

Umibig sina Liwayway at Tanggol sa isa’t-isa sa maikling panahon ng pagkikilala.

Nang gumaling si Tanggol ito ay nagpaalam kay Liwayway at sa mga magulang


niya. Anang binata ay susunduin ang ama’t ina upang pormal na hingin ang kamay
ng dalaga.

Puno ng pangarap si Liwayway nang ihatid ng tanaw si Tanggol.

Subalit dagling naglaho ang pag-asa ni Liwayway na babalik si Tanggol tulad ng


pangako. Ilang pagsikat na ng buwan mula nang umalis ito ngunit ni balita ay wala
siyang natanggap.

Isang dating manliligaw ang nakaisip siraan si Tanggol. Ikinalat nito ang balita na
hindi na babalik si Tanggol dahil may asawa na ito.

Tinalo ng lungkot, pangungulila, sama ng loob at panibugho ang puso ni Liwayway.


Nagkasakit siya. Palibhasa ay sarili lang ang makagagamot sa karamdaman kung
kaya ilang linggo lang ay naglubha ang dalaga at namatay.

Bago namatay ay wala siyang nausal kundi ang mga salitang, “Isinusumpa kita!
Sumpa kita…”

Ang mga salitang “Isinusumpa kita! Sumpa kita…” ang tanging naiwan ni Lwayway
kay Tanggol.

Ilang araw makaraang mailibing si Liwayway ay dumating si Tanggol kasama ang


mga magulang. Anito ay hindi agad nakabalik dahil nagkasakit ang ina. Hindi
matanggap ng binata na wala na ang babaing pinakamamahal.

Sa sobrang paghihinagpis, araw-araw ay halos madilig ng luha ni Tanggol ang


puntod ni Liwayway. Hindi na rin siya bumalik sa sariling bayan upang mabantayan
ang puntod ng kasintahan.
Isang araw ay may napansin si Tanggol sa ibabaw ng puntod ni Liwayway. May
tumubong halaman doon, halaman na patuloy na dinilig ng kanyang mga luha. Nang
mamulaklak ang halaman ay may samyo iyon na ubod ng bango. Tinawag iyong
‘sumpa kita’, ang mga huling salitang binigkas ni Liwayway bago namatay. Ang
‘sumpa kita’ ay ang pinagmulan ng salitang ‘sampaguita’.

Buod ng Alamat ng Sampaguita (Version 1)

Napaka-gandang dalaga nitong si Liwayway. Hindi na kataka-taka kung marami


siyang naging manliligaw.

Nang minsang may isang binata na ang pangalan ay Tanggol na inatake ng baboy-
ramo, dinala ito sa ama ng dalagang si Liwayway upang mabigyan ng pangunang
lunas.

Sa maikling panahon ay nagkaibigan sina Liwayway at Tanggol. Nang magaling na


ang binata ay nagpaalam itong uuwi muna sa kanila upang sunduin ang kanyang
mga magulang at pormal na hingiin ang kamay ng dalaga.

Lumapas ang maraming araw ngunit hindi pa rin bumabalik si Tanggol. Isang dating
manliligaw ni Liwayway ang siniraan si Tanggol at sinabing hindi na raw ito babalik
dahil may asawa na ito.

Napuno ng sama ng loob, lungkot at pangungulila si Liwayway na siyang naging


dahilan ng pagkakasakit nito. Ilang linggo lamang ang lumipas ay namatay ang
dalaga.

Bago namatay si Liwayway ay naiusal nito ang mga katagang, “Isinusumpa kita!
Sumpa kita…”

Makaraan ang ilang araw makalipas ilibing si Liwayway ay dumating si Tanggol


kasama ang kanyang mga magulang. Hindi pala agad ito nakabalik dahil nagkasakit
ang kanyang ina. Labis ang paghihinagpis ng binata sa pagkawala ng kanyang
pinakamamahal.

Hindi na muling bumalik sa kanyang bayan si Tanggol. Sa halip ay araw-araw itong


pumupunta sa puntod ni Liwayway upang bisitahin. Nadilig ng kanyang luha ang
puntod ng dalaga.

Isang araw ay napansin nitong may tumutubong maliit na halaman sa puntod ni


Liwayway. Namulaklak ang halaman at ito ay ubod ng bango. Tinawag ang
halamang ‘sumpa kita’, ang mga huling salitang binigkas ni Liwayway bago namatay.
Sa kalunan, ang ‘sumpa kita’ ay naging ‘sampaguita’.

Aral
 Huwag makinig sa mga sabi-sabi. Gayundin naman, huwag gumawa ng hindi
totoong kwento tungkol sa iba dahil wala itong mabuting maidudulot kaninuman.
 Kadalasan, ang paghihintay ay matagal. Ngunit kung tayo ay may tiyaga,
siguradong may magandang kahihinatnan ang iyong paghihintay.

Alamat ng Sampaguita (Version 2)

Ang sampaguita, na ating pambansang bulaklak, ay may iniingatang isang


magandang alamat. Ang dalawang pangunahing tauhan ay bibigyan natin ng mga
makabagong pangalan, bagaman ayon sa matanda, ang mga tagpong inilalarawan
sa kuwento ay nangyari noong bago pa dumating dito sa atin ang mga Kastila.

Noo’y panahon pa ng mga baranggay at datu. Ang Balintawak at ang Gagalangin ay


baranggay na magkapit-bahay. Sa pagitan ay may isang matibay na bakod na yari
sa mga pinatuyong kawayan , na tuwing limang taon ay ginigiba at pinapalitan. Kung
minsan, ang nagpapalit ay ang mga kawal ng datu sa Gagalangin; kung minsan
naman ay ang mga kawal ng datu sa Balintawak. Ngunit ang lahat ay gumagawa
alinsunod sa utos ng kani-kanilang puno.

Ang datu ng Balintawak ay mayroon daw isang anak na dalaga na walang


pangalawa sa kagandahan, maging sa mukha at sa pag-uugali. Ang ngalan niya ay
Rosita, wala na siyang ina, datapuwa’t mayroon siyang apat na abay na pawang
mga dalaga rin; sila ang nag-aasikaso sa kanyang mga pangangailangan. Maraming
binatang nagingibig sa kanya, ngunit ang nakabihag ng kanyang mailap na puso ay
ang anak na binata ng datu ng Gagalangin na nangangalang Delfin.

Nakapagtataka kung bakit gayong ang kanilang mga ama ay mahigpit na


magkaaway ay sila’y tinubuan ng pag-ibig sa isa’t isa. Marangal ang pag-ibig ni
Delfin kay Rosita — walang halong pag-iimbot, walang ano mang masamang
hangarin. Sa isang sulok ng bakod ng hangganang natatabingan ng malagong
halaman, si Delfin ay gumagawa ng isang lihim na lagusan na kanyang
madaraanan. Kaya’t kung gabing maliwanag ang buwan, malimit daw magpasayal
sila ni Rosita, kasama ang mga abay na dalaga. Sinasamyo nila ang malinis na
simoy ng kabukiran at pinanonood nila ang kaaya-ayang mukha ng buwan. Ang pag-
iibigan nilang iyon ay lingid sa kaalaman ng kanilang mga magulang.

Minsan, nabalitaan ng datu ng Gagalangin na ang hanggahang bakod ay binubuwag


at pinapalitan ng mga taga-Balintawak. Nag-utos siya sa ilan niyang mga tauhan
upang magmasid sa ginagawang pagbabakod ng mga taga-Balintawak. Nang sila’y
magbalik, tumanggap siya ng balita na ang bagong bakod na itinatayo ay iniusod
nang may limang talampakan sa dako ng Gagalangin, at samakatuwid ay
nakakakuha sa kanilang lupa. Agad siyang nagpautos sa datu ng Balintawak.
“Sabihin ninyo,” anya sa mga utusan, ” na ibalik ang bakod sa dating kintatayuan.
Hindi matuwid ang kanilang ginagawa, sapagkat tunay na isang pagnanakaw.”

Nagalit ang datu ng Balintawak nang humarap sa kanya ang mga sugong buhat sa
Gagalangin ng sabihin sa kanya ang bilin ng datu roon. “Sabihin niyo sa inyong
datu,” ang wika niya sa mga sugo,” na ako’y hindi magnanakaw. Ang bakod ay
binabalik ko lamang sa dapat kalagyan ayon sa natuklasan kong mga kasulatan ng
aking mga nuno.”

Ipinag-alab ng loob ng ama ni Delfin ang tinanggap niyang balita. Sa gayong mga
alitan, ang karaniwang nagiging hangganan ay digmaan.

Inihanda ng datu ng Gagalangin ang kanyang mga hukbo. Kailangang bawiin niya sa
pamamagitan ng patalim ang lupang sa palagay niya ay ninakaw sa kanya. Nang
mabalitaan ng datu ng Balintawak na ang Gagalangin ay naghahanda upang siya ay
digmain, iginayak din niya ang kanyang mga kawal. Nang malapit na ang araw ng
paglusob ng hukbo ng Gagalangin sa mga taga-Balintawak, ang datu ay biglang
dinapuan ng isang mahiwagang karamdaman at di nagtagal ay namatay. Naiwan
kay Delfin ang isang mabigat na panagutan: siya ang magiging heneral ng hukbo ng
Gagalangin.

Nang makarating sa kaalaman ni Rosita ang bagay na ito, siya’y kinabahan. Si


Delfin ay batang-bata at wala pang gaanong karanasan sa digmaan, samatalang
ang kanyang ama ay nahasa na sa maraming pakikilaban sapul pagkabata. Gayon
na lamang ang kanyang pag-aalala. Ibig sana niyang magkausap sila ni Delfin
upang ito’y himuking iurong na ang digmaan at mapayapang pakipag-usapan sa
ama niya ang lahat. Datapuwa’t wala na silang panahon upang magkausap pa.
Kinabukasan noo’y lalabas na sa larangan ang kanyang ama sa unahan ng isang
malaking hukbo.

Naging madugo ang labanan nang magsagupa ang dalawang hukbo. Maraming
nalagas sa magkabilang panig. Si Delfin ay natadtad ng sugat, at dahil sa
masaganang dugong nawala sa kanya, siya’y nabuwal na lamang at sukat sa lupa.
Bago siya nalagutan ng hininga, ipinagbilin niya sa kanyang mga kawal na doon siya
ilibing sa tabi ng hangganang bakod, malapit sa lihim na lagusang dinaraanan niya
kung gabing maliwanag ang buwan at sila ni Rosita, kasama ng mga abay nito, ay
mapayapang namamasyal sa makapal na damuhan.

Hindi nabanggit ng mga matatandang nagkuwento ang sinapit na buhay ng


dalawang magsing-ibig, kung ano ang naging hanggan ng labanan. Ang sabi lamang
nila ay ganito: nang mabalitaan ni Rosita ang pagkamatay ni Delfin sa labanan, ang
dalaga’y nagkasakit sa matinding dalamhati. Nagpatawag ng magagaling na
mangagamot ang datung ama niya, ngunit sino man sa kanila’y hindi
nakapagpagaling sa kaawa-awang dalaga. Unti-unti itong pinanawan ng lakas. Nang
sa palagay ni Rosita ay hindi siya magtatagal, hiningi niya sa kanyang ama na ang
bangkay niya’y doon lamang ilibing sa tabi ng pinaglibingan kay Delfin. Masaklap
man sa kalooban ng datu, pinagbigyan niya ang kahilingan ng minamahal niyang
anak.
Maraming taon ang lumipas mula noon. Nawala na ang mga baranggay at dumating
na ang mga Kastila. Naitatag na ang siyudad ng Maynila. At buhat noo’y marami ng
tao sa Balintawak at sa Gagalangin. Ngunit ang mga tao sa dalawang pook na ito ay
naliligalig sa isang mahiwagang bagay. Kung buwan daw ng Mayo, lalu na kung mga
gabing maliwanag ang buwan, may mahiwagang tinig na naririnig ang
nagsisipanirahan sa may pagitan ng dalwang nayong naturan. Ang tinig ay waring sa
isang babae at malambing daw na parang marahang bulong ng panggabing hanging
humahalik sa mga dahon ng halaman. “Sumpa kita! …Sumpa kita!” ang winiwika raw
ng tinig. Ngunit ang mga tao, kung minsa’t sila’y nagbabantay, ay wala namang
nakikita. Napansin nila na ang waring nagmumula sa isang masukal na dako, na
sinibulan ng dalawang puno ng halamang ang mga bulaklak ay may kaliitan
datapuwa’t maputi, maraming talulot at ang iwing bango’y pambihira. Ganyan ang
lagi nang nasasaksihan ng mga tao roon kung buwan ng Mayo, taun-taon.

Sa di-kawasa’y naisipan nilang hukayin ang dalawang halamang iyon upang


matuklasan ang hiwaga ng malambing na tinig at ang kahulugan ng mga salitang
sinasambit. Hindi naman sila gaanong naghirap. Nguni’t ang kanilang pagtataka’y
lalo pang nadagdagan nang makita nilang ang dalawang puno ng mababangong
halaman ay nagmumula sa mga bibig ng dalawang bungong hindi gaanong
nagkakalayo sa pagkakabaon, at nakakabit pa rin sa kalansay. Ngayo’y nanariwa sa
alala ng mga matatanda ang kasaysayan ng dalawang kapos-palad – Si Delfin at si
Rosita.

Samantala….

Ang kuwento’y nagkasalin-salin sa maraming bibig, at ang “Sumpa kita!” na


inihahatid ng panggabing simoy sa pandinig ng mga nagmamatyag ay naging
“Sampaguita” , na siyang iningalan na tuloy sa mahalimuyak na bulaklak ng
halamang tumutubo sa libing ng magsing-irog.

Buod ng Alamat ng Sampaguita (Version 2)

Noon ay may magkatabing baranggay, ang Balintawak at ang Gagalangin.

Bagama’t hindi magkasundo ang mga datu sa dalawang naturang baranggay ay


nagkaibigan naman ang mga anak nito, sina Rosita at Delfin.

Noon ay may malaking bakod na gawa sa pinatuyong kawayan ang naghahati sa


dalawang baranggay. Kada limang taon ay pinapalitan ito ng mga kawal
ng Balintawak at ang Gagalangin.

Linggid sa kaalaman ng kanilang mga magulang, sina Delfin at Rosita


aynamamasyal kung gabing maliwanag ang buwan. May lagusan palang ginawa si
Delfin upang magkita sina ni Rosita.

Isang araw, nabalitaan ng datu ng Gagalangin na ang hangganang bakod ay


binubuwag at pinapalitan ng mga taga-Balintawak. Ibinabalik lamang daw ng datu sa
Balintawak ang dating porma ng bakod, base sa natuklasan niyang kasulatan ng
kanilang ninuno.

Sa madaling sabi, mauuwi sa digmaan ang alitang ito ng dawalang datu. Ngunit
ilang araw bago magsimula ang labanan, dinapuan ng mahiwang sakit ang ama ni
Delfin na naging sanhi ng kanyang pagkamatay. Kaya naman naiwan ang
responsibilidad kay Delfin. Ayaw sanang matuloy ni Rosita ang digmaan ngunit wala
silang panahon ni Delfin para makapag-usap.

Nasawi din sa digmaan si Delfin. Inilibing ito sa hangganang bakod malapit sa


lagusang malimit niyang daanan upang makipag-kita kay Rosita tuwing maliwanag
ang buwan.

Sa tindi ng lungkot na dinanas ng naulilang si Rosita, siya naman ay nagkasakit na


naging dahilan ng kanyang pagkamatay. Bago malagutan ng hininga ay hiniling niya
sa amang datu na ilibing siya malapit sa pinaglibingan ng kanyang pinaka-mamahal
na si Delfin.

Maraming panahon ang lumipas at nawala ang dalawang baranggay ng Balintawak


at ang Gagalangin. Ayon sa sabi-sabi, kung gabi raw ay may nariringgan ang mga
tao malapit sa lugar na iyon ng isang tinig ng babae na nagsasabing, “Sumpa kita.
Sumpa kita.” Tila raw nagmumula ang tinig sa dalawang puno ng halamang ang mga
bulaklak ay may kaliitan datapuwa’t maputi, maraming talulot at ang iwing bango’y
pambihira.

Nang kanila itong hukayin ay laking gulat nila ng makitang ang dalawang puno ng
mababangong halaman ay nagmumula sa mga bibig ng dalawang bungong hindi
gaanong nagkakalayo sa pagkakabaon, at nakakabit pa rin sa kalansay.

Naalala ng mga matatanda sa lugar ang malungkot na pag-iibigan nina Delfin at


Rosita.

Sa paglipas ng panahon, ang “Sumpa kita!” na madalas marinig ng mga taga-roon


malapit sa mabangong halaman na nabanggit ay naging “Sampaguita.”

Aral

 Walang hindi naaayos sa mabuting usapan. Kung may alitan sa iba ay pag-
usapan ito ng maayos upang hindi na humantong sa mas malalang alitan.

You might also like