1

Araling Panlipunan
Ikaduha nga Markahan – Modyul 3:
Ang Ka-Importante sang Kada Katapu
sang Pamilya
Araling Panlipunan – Unang Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaduha nga Markahan – Modyul 3: Ang Ka-Importante sang Kada Katapu sang Pamilya
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na
naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin
ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring
iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot
mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Christine Grace A. Gumacal

Editor: Jenie A. Felicano, Blas P. Tabayag, Jr.
Tagasuri: Jewelyn Q. Cadigal, Blas P. Tabayag, Jr., Junry M. Esparar
Tagaguhit: Aldrin B. Sodusta
Tagalapat: Shiela Mae M. Manos, Jewelyn Q. Cadigal
Tagapamahala: Ma. Gemma M. Ledesma Josilyn S. Solana
Portia M. Mallorca Peter J. Galimba
Elena P. Gonzaga Donald T. Genine
Jerry A. Oquendo Junry M. Esparar
Mary Helen M. Bocol Blas P. Tabayag, Jr.

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region VI-Western Visayas

Office Address: Duran Street, Iloilo City
Telefax: (033) 336-2816, (033) 509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph
 1
Araling Panlipunan
Ikaduha nga Markahan – Modyul 3:
Ang Ka-Importante sang Kada Katapu
sang Pamilya
Paunang Salita

Para sa mga manunudlo/manugpatigayon:

Malipayon nga pagbaton sang tulun-an sa Araling Panlipunan 1 sang
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa leksyon nga Ka-Importante
sang Kada Katapu sang Pamilya!
Sa pagbinuligay sang mga eksperto sa patag sang edukasyon halin sa
pampubliko kag pangpribado nga institusyon, gindihon, ginpasanyog kag
tul-id nga gintun-an ang modyul nga ini para giyahan ka, ang mga
manunudlo ukon manugpatigayon agud mabuligan nga maangkon sang
mga bumulutho ang pagsulundan sa K to 12 Curriculum samtang
ginaatubang nila sing madinalag-on ang mga pagpanghangkat sa ila
kaugalingon, sang sosyudad kag sang pang-ekonomiko nga pagtilaw sa ila
pagtuon.
Ginalauman nga ang bulig nga ini sa ila pagtuon, makaubay sa mga
bumulutho sa pagtuon nga may paggiya kag makinaugalingon. Katuyuan
man sini nga mabuligan sila nga maangkon ang mga kasampaton sa ika-21
nga siglo samtang padayon nga ginahatagan sang pagtamod ang ila
kinahanglanon kag kahimtangan.
Makita ninyo ang kahon nga ini sa modyul bilang dugang nga material sa
una nga teksto:

Mga Dapat Tandaan sang Manunudlo/Manugpatigayon

Ini nagaunod sang pahanumdum, bulig ukon estratehiya
nga maggamit sa paggiya sa mga bumulutho.

Bilang manugpatigayon, ginalauman nga mahatagan mo sang ideya ang

mga bumulutho kon paano gamiton ini nga modyul. Kinahanglan man sia
giyahan kag ilista ang iya pag-umwad samtang padayon niya ng
ginadumalahan ang iya pagtuon. Ginalauman halin sa imo nga mas
magganyat mo pa kag maggiyahan sia samtang ginaobra niya ang mga
hilikuton sa sulod sini nga modyul.

Para sa bumulutho:
Malipayon nga pagbaton sa Araling Panlipunan 1 sang Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul nahanungod sa leksyon nga Ka-Importante sang Kada
Katapu sang Pamilya!

ii
Ang modyul nga ini ginhimo bilang sabat sa imo kinahanglanon. Katuyuan
sini nga mabuligan ka sa imo pagtuon samtang wala ka sa sulod sang hulot-
klasehan. Ginalauman man nga mahatagan ka sing mabungahon nga
oportunidad sa pagtuon.
May mga parte kag icon ang modyul nga dapat mo maintindihan:

Hibalu-a Sa bahin nga ini, imo mahibaluan ang mga

dapat mo matun-an sa modyul
(objectives/learning competencies).
Tinguha-i Isa ini ka pre-test. Diri makit-an kon ano ang
nahibaluan mo sa sining leksyon. Kon husto ang
tanan mo nga sabat (100%), pwede mo
laktawan ang ini nga modyul.

Balikan Malip-ot ini nga test ukon review sang natapos

na nga leksyon.
Diskubreha Sa sini nga bahin sang modyul, ipakilala sa imo
ang bag-o nga leksyon sa nagkalainlain nga
pamaagi kasubong sang istorya, kanta,
binalaybay, problema, ulubrahon ukon isa ka
sitwasyon.
Usisa-a Sa, sini nga bahin, ginasaysay sing tul-id ang
leksyon (discussion). Katuyuan sini nga
mabuligan ka sa pag-intindi ukon paghangop
sang bag-o nga konsepto kag mga tulun-an.

Hanasa Makit-an sa sini nga bahin ang mga ulubrahon

para sa paggiya sa imo sa paghanas agud
lubos mo nga maintindihan ang leksyon.
Pwede mo nga matsek ang imo mga sabat sa
mga ulubrahon gamit ang Talamdan sang
mga Sabat nga makit-an sa ulihi nga bahin
sang modyul.

Tanda-i Makit-an sa sini nga bahin ang mga

pamangkot ukon para maproseso mo kon ano
ang natun-an mo sa leksyon.
Himu-a Ini nga bahin sang modyul may mga hilikuton
nga makabulig sa imo sa paggamit sang imo
bag-o natun-an sa matuod nga sitwasyon o
realidad sang kabuhi. (application)
Pagtakus sang Katuyuan sini nga ma assess ukon matakus ang
Imo Ihibalo imo nahibaluan sa leksyon.

iii
 Dugang nga Sa bahin nga ini, may bag-o kag dugang nga
mga Hilikuton mga ulubrahon para mapasanyog ang imo
nahibal-an sa leksyon.
Talamdan sang Makit-an sini nga bahin ang husto nga mga
Husto nga mga sabat sa tanan nga mga buluhaton sa sini nga
Sabat modyul.

Sa katapusan sang modyul nga ini, makit-an mo man ang:

Reperensya Diri nakasulat ang tanan nga ginkuhaan sa

pagdihon ukon pagpasanyog sang modyul.
Mga importante nga pahanumdum sa paggamit sang modyul nga ini:
1. Gamita ang modyul nga may paghalong. Indi pagbutangan sang
bisan ano nga marka ukon sulat ang anuman nga bahin sini.
Maggamit sang papel sa pagsabat sang mga hilikuton.
2. Indi pagkalimtan nga sabtan ang Tinguha-i antes magpadayon sa
iban pa nga hilikuton.
3. Basaha sing maayo ang mga direksyon antes himuon ang kada
hilikuton.
4. Mangin tampad sa pag-obra sang mga hilikuton kag sa pagtsek sang
mga sabat.
5. Tapuson anay ang una nga hilikuton antes magpadayon sa masunod
pa nga hilikuton.
6. Palihog ibalik ang modyul sa imo manunudlo ukon manugpatigayon
kon tapos na nga masabtan ang tanan nga hilikuton.

Kon ikaw nabudlayan magsabat sa mga hilikuton, indi magkahuya nga

pamangkuton ang imo nga manunudlo ukon manugpatigayon. Pwede man
ikaw makapangayo sang bulig kay nanay ukon tatay, ukon sa imo mga
magulang ukon sin-o man sa inyo balay nga may ikasarang sa paggiya sa
imo. Tandaan mo pirme nga wala ka nagaisahanon.
Ginalauman nga paagi sa sini nga modyul, maeksperyensyahan mo ang
makahulugan nga pagtuon kag maintindihan sing maid-id ang masunod
nga mga kasampaton.
Masarangan mo ini!

iv
 Maayong adlaw mga pinalangga ko nga estudyante
sa Grade 1! Handa ka na bala sa bag-o mo nga leksyon?
Sa leksyon nga ini mahibaluan mo kon ano ang mga
katungdanan sang mga katapu sang pamilya kag ang ka-
importante sang kada isa. Matun-an mo ang ka
importante sang pagbinuligay para mapahapos ang mga
hilikuton sang pamilya.

May isa ka leksyon ang modyul nga ini:

 Leksyon 1 – Ang Ka-importante sang kada katapu
sang pamilya.

Pagkatapos mo nga matun-an ang modyul nga ini,

ginapaabot nga mahimo mo nga:
1. Mahibaluan mo ang imo mga katungdanan kag
ang ka importante sang kada katapu sang imo
pamilya, kag matun-an mo man ang ka
importante sang pagbinuligay para mapahapos
ang mga hilikuton sang pamilya.

1
 Basaha ang teksto (kanta) sa idalom para masabat
ang mga masunod nga pamangkot.

Pagbinuligay
ni: Malou M. De Ramos

Si Tatay ang naga-ubra

Si Nanay ang naga-atipan sa amon
Nagabuligay kami nga mga kabataan
Gani si tatay kag nanay ang malipayon
Nanay ko Tatay ko, kami palangga ninyo
Salamat sing madamo
Kay permi kamo sa amon luyo
Kami may pagkaon sa lamesa
Kag ginapa-eskwela ninyo
Mapagros ang tanan sa pamilya
Tungod sa pag-atipan ninyo.

Source: Noel P. Miranda, et. al. “Pagbinuligay”, Araling Panlipunan 1

Kagamitan ng Mag-aaral sa Hiligaynon, Kagawaran ng
Edukasyon. Korea: Prinpia co., Ltd, 90, 2017.

2
Sabti ang mga pamangkot. Bilugi ang letra sang husto
nga sabat.

1. Nahanungod sa ano ang kanta?

A. Pagbinuligay
B. Pag–atipan
C. Pag–ubra
2. Sin-o ang ginahambal nga naga-obra sa kanta?
A. Si Nanay
B. Si Tatay
C. Si Inday
3. Sin-o ang naga-atipan sa kabataan?
A. Si Nanay
B. Si Tatay
C. Si Toto
4. Sin-o ang nagabulig kay tatay kag nanay?
A. Si Tatay
B. Si Nanay
C. Mga Kabataan
5. Nga-a importante ang pagbinuligay sang mga
katapu sang pamilya?
A. para mapahapos ang ulobrahon
B. para mag – inaway
C. para makahampang dayon

3
 Aralin
Ang Ka-Importante sang Kada
1 Katapu sang Pamilya

Sa leksyon nga ini pagatun-an mo ka-importante sang

kada katapu sang pamilya kag ang mga katungdanan
nila sini. Subong man nga pagatun-an mo ang ka
importante sang pagbinuligay sang pamilya.

Nadumduman mo pa bala ang natun-an mo nga

leksyon? Dali kag balikan naton ini paagi sa hilikuton sa
idalom.

Direksyon: Butangan sang tsek (  ) ang mga katapu sang

isa ka pamilya kag ekis ( x ) kun indi.
__________1. Tatay
__________2. Nars
__________3. Pulis
__________4. Nanay
__________5. Kabataan

4
Direksyon: Sabti ang mga pamangkot sa idalom. Pili-a ang
imo sabat sa sulod sang kahon.

Tatay Kabataan Katungdanan

Nanay Pamilya

_______ 1. Siya ang haligi sang panimalay.

_______ 2. Siya ang suga sang panimalay.

_______ 3. Sila ang naga kumpleto sang panimalay.

_______ 4. Gina bug-os sang tatay, nanay kag kabataan.

_______ 5. Ang hilikuton sang kada katapu sang pamilya sa

sulod sang balay.

Sanday Tatay kag Nanay nagapangabuhi para sa

kinahanglanon sang pamilya. May pamilya nga Tatay lang
ang nagaobra kag nabilin lang ang Nanay para mag-
obra sang mga ulubrahon sa balay. May ara man pamilya
nga Tatay lang ang nabilin sa balay kag Nanay ang
nagapangita sang kwarta para sa pamilya. Paghalin sa

5
obra, may katungdanan man gihapon nga dapat himuon
sanday Tatay kag Nanay. Kon kis-a sila man gihapon ang
nagaluto kag nagapaninlo sa balay.

Ang Tatay kag Nanay ang may daku nga obligasyon

agud matuytuyan ang pamilya kag mahatag ang mga
kinanglanon sang mga kabataan. Mahatag ang mga
kinanglanon kasubong sang pagkaon, bayu, kag puluy-an
kon ang mga kabataan ang nagabululigay.

Ang mga kabataan may mga importante man nga

katungdanan sa pamilya. Nagabulig sila sa Tatay kag
Nanay sa mga ulubrahon sa sulod balay, ilabi na gid kon
wala sang klase. Si Manang ang naga panglimpyo kag
nagapanilhig sa palibot sang balay. Si Manong naman
ang nagasag-ob sang tubig kag naga pangbis-ak sang
kahoy. Si Inday ya naga panghugas sang pinggan. Kag si
Bunso ang ginasugo sa pagbakal sang mga
kinahanglanon sa pagluto.

Sa sini nga paagi nagahapos ang mga hilikuton sa

sulod sang balay bangud ang kada katapu sang pamilya
nagabinuligay. Amo ina kaimportante sang kada katapu
sang pamilya.

Ang mga kabataan amo ang ginakabig nga

manggad sa sulod sang puloy-an.

6
Direksyon: Isulat sa linya ang HUSTO kon ang ginahambal
sa dinalan intsakto kag INDI HUSTO kon ang ginahambal
sala.

_________1. Si Tatay lang ang naga obra sa pamilya para

mabuhi.

_________2. Si Nanay wala sang obra sa sulod sang balay.

_________3. Ang mga kabataan may importante man nga

katungdanan sa pamilya.

_________4. Si Tatay kag Nanay ang may daku nga

obligasyon sa pamilya.

_________5. Importante gid ang pagbinuligay sang kada

katapu sang pamilya.

 Ang kada katapu ukon miyembro sang pamilya

kinahanglan nga magbinuligay sa adlaw-adlaw nga
ulubrahon para mangin mahapos ang mga hilikuton
sa balay, kag agud nga may katawhay kag kalipay
sa sulod sang panimalay.

7
Direksyon: Mangita sang duha ka mga laragway, drowing
o picture nga nagapakita sang ulubrahon sang kada
katapu sang imo pamilya. Itapik ini sa sulod sang kahon.

Ulubrahon sang Pamilya

Tatay

Nanay

Mga Bata

8
Direksyon: Isulat ang tsek (  ) kon ang hilikuton
nagapakita sang ka-importante sang katapu sang
pamilya paagi sa pagbinuligay sa sulod sang balay kag
ekis ( x ) kon wala nagapakita.

______1. ______ 4.

______2. ______ 5.

______ 3.

9
Direksyon: Magtapik sang lima (5) ka mga lain-lain nga
mga hilikuton nga nagapakita sang kaimportante sang
kada katapu sang pamilya.

10
 11
Edukasyon, Korea: Prinpia co., Ltd, 90, 2017.
ng Mag-aaral sa Hiligaynon, Kagawaran ng
Noel P. Miranda, et. al., Araling Panlipunan 1 Kagamitan
Tinguha-i Hanasa
1. a 1. Indi husto
2. b 2. Indi husto
3. a 3. Husto
4. c 4. Husto
5. a 5. Husto
Balikan Pagtakos sang Imo Ihibalo
1.  1. 
2. x 2. x
3. x 3. 
4.  4. 
5.  5. 
Diskubreha
1. Tatay
2. Nanay
3. Kabataan
4. Pamilya
5. Katungdanan
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph