You are on page 1of 32

‫‪t.

me/Mnabe_Konkuri‬‬

‫الف‬
‫آمادگی کنکور ‪1400‬‬

‫آزمون دوپینگ ماز ـ ‪1400/03/30‬‬

‫دفترچه سوال زیستشناسی‬

‫مدت پاسخگویی‪ 40 :‬دقیقه‬ ‫تعداد سؤال‪50 :‬‬

‫ویراستار‬ ‫طراحان سوال‬

‫ایمان روستا‬

‫کریم آذرمی‬ ‫دپارتمان زیستشناسی ماز‬

‫شایان تاکی‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪2‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫کدام گزینه عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬


‫«یکی از ویژگیهای ………… است‪».‬‬
‫‪ )۱‬مسیر سیمپالستی در عرض ریشة گیاهان‪ ،‬توقف آن در درونپوست (آندودرم)‬
‫‪ )۲‬ریزوبیومها‪ ،‬زندگی درون گرههای موجود در ریشة گیاهان تیرة پروانهواران‬
‫‪ )۳‬یاختههای نگهبان روزنه‪ ،‬وجود کمربندی پروتئینی دور دیوارة آنها‬
‫‪ )۴‬یاختههای الیة ریشهزا‪ ،‬کمک به هل دادن شیرة خام در آوند چوبی‬
‫ساختار اصلی تنفسی در ماهیها برخالف دوزیستان بالغ‪ ،‬چه مشخصهای دارد؟‬
‫‪ )۱‬مبادالت گازی خون تیرة دریافتی از بطن قلب را آسان میکند‪.‬‬
‫‪ )۲‬خون اکسیژندار را یکباره به مویرگهای اندامها منتقل میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬جریان پیوستهای از هوای تازه را در مجاورت خود دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬سادهترین ساختار در اندامهای تنفس مهرهداران بهشمار میآید‪.‬‬
‫کدام مورد‪ ،‬دربارة سیاهرگی که از محل عصب بینایی از کرة چشم چپ انسان خارج میشود‪ ،‬صحیح است؟‬
‫‪ )۱‬با شبکة مویرگی تراوشکنندة مایع زاللیه ارتباط برقرار مینماید‪.‬‬
‫‪ )۲‬محل پیوستن انشعابات سازندة آن‪ ،‬نسبت به لکة زرد به گوش چپ نزدیکتر است‪.‬‬
‫‪ )۳‬کربندیاکسید حاصل از فعالیت یاختههای عصبی شبکیه را از کرة چشم خارج میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در طول مسیر عصب بینایی‪ ،‬توسط دارینه (دندریت)های طویل نورونهای بینایی احاطه میشود‪.‬‬
‫در کدام گزینه‪ ،‬توضیح داده شده در برابر رفتار‪ ،‬درست است؟‬
‫‪ )۱‬قلمروخواهی‪ -‬همواره از نزاع بین جانوران جلوگیری میکند‪.‬‬
‫‪ )۲‬مهاجرت‪ -‬جهتیابی همواره به کمک گیرندههای نوری صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۳‬تولیدمثل‪ -‬مراقبت از جنین در طول دورة رشد همواره برعهدة جنس ماده است‪.‬‬
‫‪ )۴‬رکود تابستانی‪ -‬کاهش مصرف انرژی زیستی به کمک اطالعات ژنهای جانور صورت میگیرد‪.‬‬
‫کدام گزینه در ارتباط با شارش ژن نادرست است؟‬
‫‪ )۱‬تعدادی از دگره (الل)های جمعیت مبدأ را به مقصد وارد میکند‪.‬‬
‫‪ )۲‬هر چه اندازة یک جمعیت کوچکتر باشد‪ ،‬در آن اثر بیشتری دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬سبب تغییر در فراوانی نسبی دگره (الل)های هر دو جمعیت میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬اگر بهطور پیوسته و دوسویه ادامه یابد‪ ،‬خزانة ژن دو جمعیت به هم شبیه میشود‪.‬‬
‫طی واکنشهای اولین مرحلة تنفس یاختهای در ماهیچههای دوهستهای انسان‪ ،‬در پی تأمین انرژی فعالسازی ابتدا الزم‬
‫است تا ………… شود‪.‬‬
‫‪ )۲‬الکترونها به ترکیبی دو نوکلئوتیدی‪ ،‬منتقل‬ ‫‪ )۱‬از غلظت فسفات میانیاخته (سیتوپالسم)‪ ،‬کاسته‬
‫‪ )۴‬ترکیبی فاقد فسفات به راکیزه (میتوکندری)‪ ،‬وارد‬ ‫‪ )۳‬قندی دوفسفاته به قندهای تکفسفاته‪ ،‬تجزیه‬
‫کدام عبارت‪ ،‬در رابطه با اندامکهای گیاهی درست است؟‬
‫‪ )۱‬جوشاندن برگ کلم بنفش‪ ،‬موجب خروج کاروتئونیدهای ذخیرهشده در کریچه (واکوئول)های آن میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬ترکیبات رنگی کُریچه (واکوئول) و رنگدیسه (کروموپالست)ها‪ ،‬در تولید داروهای درمان سرطان مؤثرند‪.‬‬
‫‪ )۳‬کمشدن نور در انواع گیاهان‪ ،‬باعث تغییر در ساختار رنگدیسه (کروموپالست)ها میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬مولکولهای آب میتوانند از غشای اندامکهای حاوی گلوتن‪ ،‬آزادانه عبور کنند‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬دربارة یکی از مراکز مغزی انسان که در ایجاد حافظة کوتاهمدت و تبدیل آن به حافظة بلندمدت نقش دارد‪،‬‬
‫درست است؟‬
‫‪ )۱‬با مرکز تنظیم فشار خون و خواب در ارتباط است‪.‬‬
‫‪ )۲‬به کمک مواد تراوشیافته از منافذ مویرگی تغذیه میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬بهندرت تحت تأثیر مواد اعتیاد آور قرار میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۴‬چینخورده است و شیارهای متعددی در سطح خود دارد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪3‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫چند مورد میتواند از پیامدهای جهش در فامتن (کروموزوم)های هستهای انسان باشد؟‬
‫الف‪ -‬عدم امکان اتصال رنابسپاراز (‪ RNA‬پلیمراز) به افزاینده‬
‫ب‪ -‬جابهجایی محل سانترومر بدون تغییر در طول فامتن (کروموزوم)‬
‫ج‪ -‬وجود دو دگرة (الل) سازندة پروتئین ‪ D‬در زامیاخته (اسپرماتوسیت)های ثانویه‬
‫د‪ -‬تعیین نوع کربوهیدراتهای غشایی گروه خونی به کمک فامتن (کروموزوم)های شماره ‪۱‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫بهطور طبیعی‪ ،‬به منظور همسانه سازی ژن انسولین در مهندسی ژنتیک‪ .................. ،‬و ‪ ..................‬در مراحل متفاوتی‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۱‬جداسازی ژن انسولین ‪ -‬برش دیسک (پالزمید)‬
‫‪ )۲‬ایجاد دِنا (‪)DNA‬ی نوترکیب ‪ -‬استفاده از آنزیم لیگاز‬
‫‪ )۳‬استفاده از شوک الکتریکی ‪ -‬ایجاد منافذ در دیوارة یاختهایِ باکتری‬
‫‪ )۴‬جداسازی یاختههای تراژنی ‪ -‬استفاده از محیط کشت دارای پادزیست‬
‫در ارتباط با گروهی از جانوران که سادهترین ساختار در اندامهای تنفس مهرهداران را دارند‪ ،‬کدام ویژگی نادرست است؟‬
‫‪ )۱‬کلیة آنها ساختار مشابه‪ ،‬ولی عملکردی متفاوت در مقایسه با سایر مهرهداران دارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬قلب بهصورت یک تلمبه با فشار کمتر و تلمبة دیگری با فشار بیشتر فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬در هر جنس به منظور تولیدمثل‪ ،‬تعداد زیادی کامه (گامت) همزمان وارد آب میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬بخش جلویی طناب عصبی در سطح پشتی بدن‪ ،‬برجسته شده و مغز را تشکیل میدهد‪.‬‬
‫چند مورد عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬
‫«………… میتواند پیامد ………… خون در یک فرد سالم باشد‪».‬‬
‫الف‪ -‬فعالیت برونریز بافت عصبی موجود در غدة فوقکلیه ‪ -‬کاهش مقدار آب‬
‫ب‪ -‬ترشح هورمون ضدادراری از مرکز تشنگی ‪ -‬افزایش غلظت مواد حل شده در پالسمای‬
‫ج‪ -‬کاهش عبور ترکیبات موجود در خوناب از میان شکافهای پودوسیتها ‪ -‬کاهش مقدار آب‬
‫د‪ -‬افزایش پروتئینهای تسهیلکنندة عبور آب از غشای یاختههای نفرونها ‪ -‬افزایش غلظت مواد حل شده در پالسما‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫بهطور معمول‪ ،‬در نهاندانگان علفی که در میانبرگ خود ………… دارند‪ ،‬در مقطع عرضی …………‬
‫‪ )۱‬تنها یاختههای اسفنجی ‪ -‬ساقه‪ ،‬پوست بیشترین مساحت را به خود اختصاص میدهد‪.‬‬
‫‪ )۲‬تنها یاختههای اسفنجی ‪ -‬ریشه‪ ،‬دستههای آوندی بر روی دوایر متحدالمرکز استقرار یافتهاند‪.‬‬
‫‪ )۳‬یاختههای نردهای و اسفنجی ‪ -‬ریشه‪ ،‬مرز بین پوست و استوانة آوندی بهطور مشخص دیده میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬یاختههای نردهای و اسفنجی ‪ -‬ساقه‪ ،‬فقط بعضی یاختههای اصلی سامانه بافت آوندی در هر دستة آوندی حضور دارند‪.‬‬
‫به طور معمول در گوش انسان‪ ،‬با چرخش سر‪ ،‬کدام اتفاق پس از سایرین رخ میدهد؟‬
‫‪ )۲‬مژکهای یاختههای گیرنده‪ ،‬خم میشوند‪.‬‬ ‫‪ )۱‬مایع درون حلزون گوش به حرکت درمیآید‪.‬‬
‫‪ )۴‬تغییری در پتانسیل غشای گیرندهها ایجاد میشود‪.‬‬ ‫‪ )۳‬آکسون نورونهای حسی‪ ،‬پیام را هدایت میکنند‪.‬‬
‫الیهای از دیوارة نای که حاوی غدد ترشحی برونریز است‪ ،‬برخالف الیة حاوی این غدد در معده‪ ،‬چه مشخصهای دارد؟‬
‫‪ )۱‬حاوی نوعی بافت پیوندی با مادة زمینهای شفاف و بیرنگ و رشتههای مختلف میباشد‪.‬‬
‫‪ )۲‬فاقد شبکهای از یاختههای عصبی مستقل از دستگاه عصبی خودمختار است‪.‬‬
‫‪ )۳‬فقط گروهی از یاختههای پوششی آن‪ ،‬ظاهر استوانهای و مژکدار دارند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در یک ناحیه‪ ،‬با الیة ماهیچهدار دیوارة اندام در تماس است‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪4‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫کدام گزینه‪ ،‬عبارت زیر را به نادرستی تکمیل میکند؟‬


‫در رودة باریک فردی سالم و بالغ‪ ،‬به منظور ………… ‪ ،‬میبایست ………… شود‪.‬‬
‫‪ )۱‬ورود گلوکز از یاختة پوششی پرز به مایع بینیاختهای ‪ -‬از انرژی جنبشی یون سدیم‪ ،‬استفاده‬
‫‪ )۲‬خروج کلسترول از یاختة پوششی پرز ‪ -‬کیلومیکرونها در شبکة آندوپالسمی و دستگاه گلژی‪ ،‬ساخته‬
‫‪ )۳‬ورود بیشتر آمینواسیدها از فضای روده به یاختة پوششی پرز ‪ -‬میان دو پروتئین منفذدار غشایی‪ ،‬همکاری ایجاد‬
‫‪ )۴‬خروج یون پتاسیم از مایع بینیاختهای ‪ -‬در سطح درونی غشای یاختههای پوششی پرز‪ ،‬انرژی رایج زیستی‪ ،‬مصرف‬
‫رویان غالت در هنگام رویش دانه‪ ،‬مقدار فراوانی از نوعی تنظیمکنندة رشد میسازد‪ .‬این ماده و تنظیمکنندة رشد گیاهی‬
‫دیگری که اثری متقابل با آن در گیاه ایفا میکند‪ ،‬به ترتیب در ………… و ………… دخالت دارند‪.‬‬
‫‪ )۲‬تولید میوههای بدون دانه ‪ -‬پالسمولیز یاختة نگهبان روزنه‬ ‫‪ )۱‬رشد جهتدار اندامهای گیاه ‪ -‬ریزش برگ درختان‬
‫‪ )۴‬تحریک تقسیم یاختهای ‪ -‬تکثیر رویشی گیاهان با قلمه‬ ‫‪ )۳‬تمایز ساقه از تودة کال ‪ -‬ممانعت از رشد جوانهها‬
‫در انسان‪ ،‬همة یاختههایی که در طی مراحل اسپرمزایی و به صورت متصل بههم پدید آمدهاند‪ ،‬از نظر ………… نسبت به‬
‫یکدیگر ………… دارند‪.‬‬
‫‪ )۲‬امکان تماس با ترشحات حاوی فروکتوز ‪ -‬تفاوت‬ ‫‪ )۱‬فقدان فامتن (کروموزوم) همساخت ‪ -‬شباهت‬
‫‪ )۴‬قرار داشتن تحت تأثیر هورمون ‪ - FSH‬تفاوت‬ ‫‪ )۳‬عدم سازمانیابی ریزلولهها در تاژک ‪ -‬شباهت‬
‫آنزیمی که چرخة واکنشهای ساختهشدن قند را آغاز میکند‪………… ،‬‬
‫‪ )۱‬دو نوع پیشمادة متفاوت را در جایگاه فعال خود میپذیرد‪.‬‬
‫‪ )۲‬فقط در فضای بسترة سبزدیسه (کلروپالست) فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با افزایش دما ممکن است شکل غیرطبیعی پیدا کند‪.‬‬
‫‪ )۴‬برای فعالیت به ترکیبی ویتامینی به نام کوآنزیم ‪ A‬نیازمند است‪.‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬
‫در …………‪ ،‬اندامی که گوارش فیزیکی غذا را آغاز میکند‪………… ،‬‬
‫‪ )۱‬گاو ‪ -‬با جایگاه وارد عمل شدن آنزیمهای گوارشی جانور در ارتباط است‪.‬‬
‫‪ )۲‬ملخ ‪ -‬فاقد ارتباط مستقیم با جایگاه آغاز گوارش شیمیایی موادغذایی است‪.‬‬
‫‪ )۳‬کرمخاکی ‪ -‬محتویات خود را از قطورترین بخش لولة گوارش دریافت میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬کبوتر ‪ -‬ترشحات بزرگترین غدة گوارشی را از طریق مجرایی باریک دریافت میکند‪.‬‬
‫بهطور معمول‪ ،‬با توجه به محل تشکیل مامیاخته (اووسیت)ها و مراحل مامهزایی (تخمکزایی) در یک زن بالغ‪ ،‬کدام عبارت‬
‫درست است؟‬
‫‪ )۱‬مامیاخته (اووسیت)های اولیه برخالف ثانویه‪ ،‬توسط یاختههای تغذیهکننده احاطه شدهاند‪.‬‬
‫‪ )۲‬بعضی از انبانک (فولیکول)های حاوی مامیاختة (اووسیت) اولیه‪ ،‬با بافت پیوندی دیوارة تخمدان تماس دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با قطع ارتباط تودة یاختهای باقیمانده از پارهشدن فولیکول با فضای درون حفرة شکم‪ ،‬ابتدا اندازة این توده کاهش مییابد‪.‬‬
‫‪ )۴‬در یک دورة جنسی‪ ،‬یاختههای مامهزا (اووگونی)‪ ،‬مامیاختة (اووسیت) اولیه و ثانویه‪ ،‬همزمان میتوانند در تخمدان دیده شوند‪.‬‬
‫هر یک از بخشهای تشکیلدهندة ساختار درونی کلیة یک فرد طبیعی‪ ،‬چه مشخصهای دارند؟‬
‫‪ )۱‬با پردة شفافی از جنس بافت پیوندی رشتهای در تماساند‪.‬‬
‫‪ )۲‬در تغییر ترکیب ادرار دفعی دخالت مینمایند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با انشعاباتی از سیاهرگها و سرخرگهای خونی در ارتباطاند‪.‬‬
‫‪ )۴‬جزئی از ساختار لَپهای کلیه به شمار میآیند‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬درست است؟‬
‫‪ )۱‬تنظیم ‪ pH‬خون به کمک پروتئینها‪ ،‬تنها در بخش اول خون امکانپذیر است‪.‬‬
‫‪ )۲‬بخش اول خون‪ ،‬با پروتئینهای خود در حفظ فشار اسمزی و ایمنی بدن نقش دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬بخش عمدة کربندیاکسید رها شده از بافتها‪ ،‬توسط بخش دوم خون به ششها منتقل میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬برابر شدن درصد حجمی دو بخش خون پس از گریزانه (سانتریفیوژ)‪ ،‬میتواند ناشی از کاهش ترشح اریتروپویتین باشد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪5‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫کدام گزینه عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬


‫«در جاندارانی که بهطور معمول‪ ………… ،‬مولکولهای دنا (‪ )DNA‬با میانیاخته (سیتوپالسم) در تماساند‪»………… ،‬‬
‫‪ )۱‬همة ‪ -‬امکان تنظیم بیان ژنها در سطح فامتنی (کروموزومی) وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬بعضی از ‪ -‬در دو انتهای هر یک از رشتههای دنا (‪ ،)DNA‬ترکیباتی متفاوت قرار دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬همة ‪ -‬یک مولکول هلیکاز در هر جایگاه آغاز همانندسازی شروع به فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬بعضی از ‪ -‬با اتصال پروتئینهای خاصی به دنا (‪ ،)DNA‬از انجام رونویسی جلوگیری میشود‪.‬‬
‫کدام عبارت دربارة نوعی گویچة سفید که در بعضی افراد تحمل خود به مواد بیخطر را از دست میدهد و نسبت به این مواد‬
‫پاسخ ایمنی ایجاد میکند‪ ،‬درست است؟‬
‫‪ )۱‬در التهاب‪ ،‬آسیب دیده و از آن نوعی پیک شیمیایی رها میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬از توانایی بیگانهخواری (فاگوسیتوز) عوامل بیگانه در خون برخوردار است‪.‬‬
‫‪ )۳‬شکل هستة آن همانند گویچههای مؤثر در دفاع علیه حملة انگلها‪ ،‬دوقسمتی میباشد‪.‬‬
‫‪ )۴‬محتویات دانههای روشن موجود در میانیاختة (سیتوپالسم) آن‪ ،‬در مواجهه با این مواد برونرانی (اگزوسیتوز) میشود‪.‬‬
‫در نوعی گیاه ذرت‪ ،‬صفت رنگ دانه سه جایگاه ژنی دارد که هر کدام دو دگره دارند و رخنمود (فنوتیپ)های آستانة دوطیف‪،‬‬
‫یعنی قرمز و سفید به ترتیب ژننمود (ژنوتیپ)های ‪ AABBCC‬و ‪ aabbcc‬را دارند‪ .‬از آمیزش ژننمود (ژنوتیپ)هایی که فقط دو‬
‫دگرة (الل) نهفته دارند با گیاهان دانه سفید‪ ،‬امکان پیدایش دانههایی با ………… وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬ذخیرة دانة ‪AAaBBbCCc‬‬ ‫‪ )۱‬دو دگرة (الل) بارز‬
‫‪ )۴‬رخنمود (فنوتیپ) مشابه با گیاه ناخالص در هر سه جایگاه‬ ‫‪ )۳‬پوستة دانة ‪AaBbCc‬‬

‫چند مورد‪ ،‬در ارتباط با پروتئینها صحیح است؟‬


‫الف‪ -‬همة فرایندهای یاختهای را به انجام میرسانند‪.‬‬
‫ب‪ -‬از واحدهایی تشکیل شدهاند که هر کدام یک گروه ‪ R‬دارند‪.‬‬
‫ج‪ -‬همواره جهت پروتئینسازی بیش از دو نوع رِنا (‪ )RNA‬فعالیت میکند‪.‬‬
‫د‪ -‬بسیاری از دانشمندان قبل از ایوری‪ ،‬پروتئین را مادة وراثتی میدانستند‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫ویژگی مشترک تارهای ماهیچهای موجود در ماهیچة دوسر بازوی انسان‪ ،‬چیست؟‬
‫‪ )۱‬با اتصال ناقل عصبی به گیرندة آن در غشای شبکة آندوپالسمی آنها‪ ،‬یونهای کلسیم آزاد میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬برای ژن تولیدکنندة پروتئین متصل شونده به اکسیژن‪ ،‬بیش از دو دگره (الل) دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با تغییر طول ماهیچه‪ ،‬موجب ایجاد پتانسیل عمل در نوعی گیرندة حس پیکری میشوند‪.‬‬
‫‪ )۴‬برای انقباض طوالنیتر‪ ،‬مولکول ‪ ATP‬را به کمک کرآتینفسفات بازتولید مینمایند‪.‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬عبارت زیر را بهطور مناسب کامل میکند؟‬
‫«در انسان‪ ………… ،‬پیامهایی که از طریق عصب شنوایی‪-‬تعادلی گوش را ترک میکنند‪ ………… ،‬میشوند‪».‬‬
‫‪ )۱‬همة ‪ -‬ابتدا به محل پردازش اولیه و تقویت اطالعات حسی مغز‪ ،‬وارد‬
‫‪ )۲‬بخشی از ‪ -‬حامل اطالعاتی هستند که به باالترین بخش ساقة مغز‪ ،‬منتقل‬
‫‪ )۳‬بخشی از ‪ -‬از طریق آسه (آکسون) طویل نورونهای حسی‪ ،‬به سوی مغز هدایت‬
‫‪ )۴‬همة ‪ -‬توسط گیرندههای مستقر روی شبکهای از رشتههای گلیکوپروتئینی‪ ،‬تولید‬
‫کدام گزینه عبارت زیر را به نادرستی کامل میکند؟‬
‫«ویژگی مشترک ………… در گیاه آلبالو‪ ،‬در ………… است‪».‬‬
‫‪ )۱‬یاختههای حاصل از میوز ‪ -‬احاطهشدن توسط یاختههایی دوالدی (دیپلوئیدی)‬
‫‪ )۲‬هستههای موجود در لولة گرده ‪ -‬پیدایش به دنبال انجام تقسیم رشتمان (میتوز)‬
‫‪ )۳‬یاختههای حاصل از تقسیم یاختة باقیمانده ‪ -‬شرکت در انجام لقاح مضاعف (دوتایی)‬
‫‪ )۴‬یاختههای دروندانه (آندوسپرم) ‪ -‬جذب و ذخیرهشدن محتویات آنها در برگهای رویانی‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪6‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫کدام گزینه در ارتباط با هر دو فرایند رونویسی و ترجمه‪ ،‬درست است؟‬


‫‪ )۱‬در مرحلة آغاز‪ ،‬پیوند هیدروژنی میان رمزه (کدون)ها و نوکلئیکاسیدی دیگر برقرار میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬در مرحلة پایان‪ ،‬تشکیل پیوندهای هیدروژنی بین دو رشته نوکلئیکاسید مشاهده میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬در مرحلة طویلشدن‪ ،‬از رابطة مکملی اختصاصی میان بازهای آلی استفاده میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬در مرحلة طویلشدن‪ ،‬مجموعهای پروتئینی بر روی رشتة الگوی رنا جابهجا میشود‪.‬‬
‫چند مورد از مطالب زیر‪ ،‬درست است؟‬
‫الف‪ -‬همة گیاهان چندساله‪ ،‬هر ساله میتوانند رشد رویشی و زایشی داشته باشند‪.‬‬
‫ب‪ -‬برای تشکیل بعضی از میوههای بدوندانه‪ ،‬به حضور اکسینها و جیبرلینها نیاز داریم‪.‬‬
‫ج‪ -‬همة میوههای حاصل از رشد اجزای مختلف چهارمین حلقة گل‪ ،‬میوة حقیقی نامیده میشوند‪.‬‬
‫د‪ -‬پوستة بعضی دانههای نارس‪ ،‬چنان سخت و محکم است که در برابر شیرههای گوارشی جانوران سالم میمانند‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫در صورت آمیزش دانة گردة گلمغربی دوالد (دیپلوئید) با مادگی گلمغربی چهارالد (تتراپلوئید)‪ ،‬پیدایش کدام گزینه دور از‬
‫انتظار است؟‬
‫‪ )۲‬ذخیرة دانه حاوی چهار مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬ ‫‪ )۱‬لولة گرده حاوی سه مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬
‫‪ )۴‬پوستة دانة حاوی چهار مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬ ‫‪ )۳‬رویان حاوی سه مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬
‫کدام عبارت‪ ،‬در ارتباط با سیستم ایمنی انسان صحیح است؟‬
‫‪ )۱‬همة گویچههای خونی دارای هستة تکی گرد یا بیضی‪ ،‬در سومین خط دفاعی بدن فعالیت میکنند‪.‬‬
‫‪ )۲‬همة عوامل بیگانة متصل به پادتنها‪ ،‬توسط یاختههای درشتخوار (ماکروفاژ) هضم میگردند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همة یاختههای حاصل از تمایز مونوسیتها‪ ،‬توانایی شناسایی میکروبهای مهاجم را دارند‪.‬‬
‫‪ )۴‬همة اینترفرونها‪ ،‬در پی اجرای مرگ برنامهریزیشدة یک یاخته ترشح میشوند‪.‬‬
‫چند مورد عبارت زیر را به نادرستی کامل میکند؟‬
‫«در صورت ………… در ………… در یاخته صورت میگیرد‪».‬‬
‫الف‪ -‬حضور همزمان گلوکز و الکتوز ‪ -‬محیط اشرشیاکالی‪ ،‬تغییری در شکل پروتئین مهارکننده‬
‫ب‪ -‬عدم اتصال عوامل رونویسی به افزاینده ‪ -‬یاختة یوکاریوت‪ ،‬ممانعت از فعالیت رنابسپاراز (‪ RNA‬پلیمراز)‬
‫ج‪ -‬اتصال رنابسپاراز (‪ RNA‬پلیمراز) به راهانداز ‪ -‬یاختة یوکاریوت‪ ،‬حرکت آنزیم روی اپراتور به سمت ابتدای ژن‬
‫د‪ -‬حضور همزمان گلوکز و مالتوز ‪ -‬محیط اشرشیاکالی‪ ،‬پیوستن پروتئین فعالکننده به اپراتور‬
‫‪۳ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫کدام گزینه در مورد گیاهانی که در یاختههای غالف آوندی برگهای خود به تثبیت کربندیاکسید میپردازند‪ ،‬درست‬
‫است؟‬
‫‪ )۱‬همانند گیاهان ‪ ،C3‬تجزیة قند پنجکربنه به ترکیبات دو و سهکربنه‪ ،‬به ندرت در این گیاهان روی میدهد‪.‬‬
‫‪ )۲‬برخالف گیاهان ‪ ،CAM‬به دنبال آغاز فعالیت روبیسکو‪ ،‬اسید سهکربنی را به میانبرگ بازمیگردانند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانند‪ .‬گیاهان ‪ ،C3‬با افزایش شدت نور تا ‪ ۱۰۰۰‬واحد‪ ،‬فتوسنتز در آنها به حدی ثابت میرسد‪.‬‬
‫‪ )۴‬برخالف گیاهان ‪ ،C4‬از تقسیمبندی زمانی اولین و دومین تثبیت کربندیاکسید برخوردارند‪.‬‬

‫مطابق با شکل روبرو‪ ،‬کدام عبارت صحیح است؟‬


‫‪ )۱‬بخش ‪ ۱‬برخالف بخش ‪ ،۳‬حاوی مویرگهای خونی منفذدار است‪.‬‬
‫‪ )۲‬بخش ‪ ۲‬همانند بخش ‪ ،۴‬ساختار بافتی با فضای بینیاختهای فراوان دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬بخش ‪ ۳‬همانند بخش ‪ ،۱‬از بافتی حاوی یاختههای عمدتاً غیرعصبی تشکیل شده است‪.‬‬
‫‪ )۴‬بخش ‪ ۴‬برخالف بخش ‪ ،۲‬با بخشی از پردههای حفاظتکنندة دستگاه عصبی تماس دارد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪7‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫در رفتار سگ پاولوف برخالف رفتاری که کالغها نسبت به مترسکِ ثابت بروز میدهند‪ ،‬کدام مورد مشاهده میشود؟‬
‫‪ )۱‬کسب تجربه توسط جانور موجب پاسخدهی آن به نوعی محرک بیاثر میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬نوعی پاسخ غریزی در جانور‪ ،‬تحت تأثیر تجربه دچار تغییر میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬محرک طبیعی پس از مدتی به محرک بیاثر تبدیل میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬با تغییر نوع محرک بیرونی‪ ،‬پاسخدهی به آن تغییر میکند‪.‬‬
‫با توجه به مراحل انقباض در یک یاختة ماهیچهای دیافراگم انسان‪ ،‬میتوان گفت …………‬
‫‪ )۱‬هنگامی که پلهای اتصال میوزین و اکتین تشکیل میشوند‪ ،‬گروه فسفات از مولکول ‪ ATP‬جدا شده است‪.‬‬
‫‪ )۲‬یونهای کلسیم در یاخته با انتقال فعال جابهجا میشوند‪ ،‬زاویة میان سر و دم میوزینها افزایش مییابد‪.‬‬
‫‪ )۳‬به دنبال حرکتی مانند پارو زدن در سارکومرها‪ ،‬مولکولهای ‪ ADP‬از سرهای میوزین جدا میشوند‪.‬‬
‫‪ )۴‬دور شدن سرهای میوزین از خطوط ‪ ،Z‬بالفاصله پس از اتصال آنها به مولکول ‪ ATP‬رخ میدهد‪.‬‬
‫هر پروتئین موجود در غشای تیالکوئیدهای آفتابگردان که یون هیدروژن را عبور میدهد‪ ،‬چه مشخصهای دارد؟‬
‫‪ )۱‬با فسفولیپیدهای هر دوالیة غشای تیالکوئیدی در تماس است‪.‬‬
‫‪ )۲‬از میزان اسیدیتة بسترة سبزدیسه (کلروپالست) میکاهد‪.‬‬
‫‪ )۳‬انرژی را در نوعی ترکیب شیمیایی ذخیره میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬با تبادل الکترونها‪ ،‬کاهش و اکسایش مییابد‪.‬‬
‫در ارتباط با جانوری که به کمک عالئم گل قاصد‪ ،‬به سوی شهد آن هدایت میشود‪ ،‬چند مورد درست است؟‬
‫الف‪ -‬در پراکنش میوههای این گیاه نیز نقش ایفا میکند‪.‬‬
‫ب‪ -‬سامانة دفعی آن از طریق منافذ دفعی به خارج بدن راه مییابد‪.‬‬
‫ج‪ -‬از فرومونها برای هشدار خطر افراد غیرهمگونه استفاده میکند‪.‬‬
‫د‪ -‬ورود همولنف به رگهای آن با بستهبودن منافذ قلب همزمان است‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬به منظور تکمیل عبارت زیر مناسب است؟‬
‫«اتصال ناقل عصبی به گیرندههای غشایی در ماهیچة …………‪ ،‬همواره ………… را بهدنبال دارد‪».‬‬
‫‪ )۱‬صاف ‪ -‬افزایش موقت سطح غشای پایانة آکسونی در نورونهای خودمختار‬
‫‪ )۲‬اسکلتی ‪ -‬تحریک گیرندههای حس وضعیت در ضمن حرکت ارادی ماهیچه‬
‫‪ )۳‬قلبی ‪ -‬افزایش فشار وارد بر دریچة سینی آئورتی در سومین مرحلة دورة قلبی‬
‫‪ )۴‬اسکلتی ‪ -‬افزایش تراوایی غشای شبکة آندوپالسمی نسبت به یونی با دوبار مثبت‬
‫کدام گزینه‪ ،‬بهطور حتم درست است؟‬
‫‪ )۱‬حرکت دندهها به سمت پایین و داخل‪ ،‬با انقباض گروهی از ماهیچههای بیندندهای انجام میپذیرد‪.‬‬
‫‪ )۲‬در خروج ظرفیت حیاتی از دستگاه تنفسی‪ ،‬ماهیچههای شکمی و بیندندهای نقش اصلی را دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬مسطحشدن دیافراگم‪ ،‬با ماندن بخشی از حجم جاری در بخش هادی دستگاه تنفسی همراه است‪.‬‬
‫‪ )۴‬ورود حجم جاری به دستگاه تنفسی‪ ،‬بهدنبال راندهشدن استخوان جناغ به جلو رخ میدهد‪.‬‬
‫کدام گزینه در ارتباط با اینترفرون تولیدشده به کمک فرایند مهندسی پروتئین‪ ،‬نادرست است؟‬
‫‪ )۱‬با تغییر جزئی در رمز آمینواسید ایجاد میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬فعالیت ضدویروسی بسیار کمتر از اینترفرون طبیعی دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬نگهداری طوالنیمدت آن به عنوان دارو امکانپذیر است‪.‬‬
‫‪ )۴‬تنها یک آمینواسید آن با آمینواسید دیگری جایگزین شده است‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪8‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫از ازدواج زنی سالم با مردی فاقد عامل انعقادی ‪ ،VIII‬پسری فاقد عامل انعقادی ‪ VIII‬و دارای دو نوع کربوهیدرات غشایی‬
‫مرتبط با گروه خونی و پروتئین ‪ ،D‬و دختری سالم و فاقد پروتئین ‪ D‬و هر گونه کربوهیدرات غشایی مرتبط با گروه خونی‬
‫حاصل شده است‪ .‬تولد کدام فرزند در این خانواده‪ ،‬امکانپذیر نیست؟‬
‫‪ )۱‬دختری فاقد عامل انعقادی ‪ VIII‬که برای هر جایگاه مرتبط با گروه خونی در فامتن (کروموزوم)های خود‪ ،‬دگرهای (اللی) متفاوت دارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬پسری دارای عامل انعقادی ‪ VIII‬که تنها یک نوع کربوهیدرات غشایی مربوط به گروه خونی را در غشای گویچههای خود دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬دختری دارای پروتئین ‪ D‬در غشای گویچههای خود که دو دگرة (الل) بارز برای صفت تولید عامل انعقادی ‪ VIII‬دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬پسری فاقد پروتئین ‪ D‬که دگره (الل)های مشابهی برای گروه خونی در فامتن (کروموزوم)های شمارة ‪ ۹‬خود دارد‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬دربارة هر لنفوسیت عملکنندة ایمنی انسان صادق است؟‬
‫‪ )۱‬در بافتی با مویرگهای ناپیوسته تولید شده است‪.‬‬
‫‪ )۲‬با اتصال پادگن (آنتیژن) به گیرنده‪ ،‬تقسیم میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬به واسطة بسپار (پلیمر)ی ترشحی‪ ،‬در سومین خط دفاعی نقش دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬با ترشح نوعی پیکشیمیایی کوتاهبرد‪ ،‬فعالیت درشتخوار (ماکروفاژ)ها را افزایش میدهد‪.‬‬
‫در یک فرد بالغ‪ ،‬بخش نرمی که درون حفرههای انتهای برآمدة استخوان ران را پر میکند‪ ،‬چند مورد از مشخصههای زیر را‬
‫ندارد؟‬
‫الف‪ -‬حاوی دو نوع متفاوت از یاختههای بنیادی است‪.‬‬
‫ب‪ -‬ترکیب آلی درونبری (آندوسیتوز) شده در روده را مصرف میکند‪.‬‬
‫ج‪ -‬بخشی از یاختههای خونی آسیبدیده و مرده‪ ،‬در آن تخریب میشوند‪.‬‬
‫د‪ -‬مویرگهای آن با داشتن منافذ زیاد در غشای یاختههای پوششی مشخص میشوند‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬در ارتباط با وقایع پس از لقاح و تشکیل یاختة تخم در انسان درست است؟‬
‫‪ )۳‬همزمان با شروع تأمین مواد مغذی مورد نیاز جنین از بافتهای هضمشده‪ HCG ،‬شروع به ترشح میکند‪.‬‬
‫‪ )۱‬بالفاصله پس از تشکیل جفت‪ ،‬یاختههای تودة درونی بالستوسیست‪ ،‬الیههای زاینده را تشکیل میدهند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همزمان با اولین افزایش تعداد جایگاههای آغاز همانندسازی‪ ،‬جدار لقاحی پاره میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬بالفاصله پس از شروع تشکیل قلب‪ ،‬تولید تکانه در گره پیشاهنگ آغاز میگردد‪.‬‬
‫کدام گزینه به منظور تکمیل عبارت زیر نامناسب است؟‬
‫«………… ناقلهای عصبی ترشحشده به فضاهای همایهای (سیناپسی) ………… در حین اجرای انعکاس عقبکشیدن‬
‫دست در برخورد با جسم داغ‪»………… ،‬‬
‫‪ )۱‬فقط بعضی از ‪ -‬در محل همایة (سیناپس) نورون حرکتی و ماهیچهها ‪ -‬با فعالیت آنزیمهای ویژهای‪ ،‬تجزیه میگردند‪.‬‬
‫‪ )۲‬فقط بعضی از ‪ -‬درون مادة خاکستری نخاع ‪ -‬موجب تغییر پتانسیل الکتریکی نورون پسهمایهای (پسسیناپسی) میشوند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همة ‪ -‬درون مادة خاکستری نخاع ‪ -‬در محل انجام سوختوساز نورونهای پیشهمایهای (پیشسیناپسی) به تولید رسیدهاند‪.‬‬
‫‪ )۴‬همة ‪ -‬در محل همایة (سیناپس) نورون حرکتی و ماهیچهها ‪ -‬از توانایی ایجاد تغییرشکل در برخی پروتئینهای غشایی برخوردارند‪.‬‬
‫بخشی از دیوارة یاختهای گیاهان که ………‪ ،‬حاوی ……… است‪.‬‬
‫‪ )۱‬تنها در برخی یاختههای دیوارهدار یافت میشود ‪ -‬یک الیه با کمترین ضخامت در میان الیههای دیواره‬
‫‪ )۲‬مانند قالبی پروتوپالست را در بر میگیرد ‪ -‬رشتههای سلولزی با جهتگیری متفاوت در هر الیه‬
‫‪ )۳‬مانند چسب عمل میکند ‪ -‬ترکیبات پروتئینی ادغامشده پیش از تقسیم سیتوپالسم یاخته‬
‫‪ )۴‬رشد یاخته را متوقف میسازد ‪ -‬الیههای متعدد با تراکم متفاوتی از رشتههای سلولزی‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬

‫الف‬
‫آمادگی کنکور ‪1400‬‬

‫آزمون دوپینگ ماز ـ ‪1400/03/30‬‬

‫دفترچه پاسخ زیستشناسی‬

‫مدت پاسخگویی‪ 40 :‬دقیقه‬ ‫تعداد سؤال‪50 :‬‬

‫ویراستار‬ ‫طراحان سوال‬

‫ایمان روستا‬

‫کریم آذرمی‬ ‫دپارتمان زیستشناسی ماز‬

‫شایان تاکی‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪2‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫کدام گزینه عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬


‫«یکی از ویژگیهای ………… است‪».‬‬
‫‪ )۱‬مسیر سیمپالستی در عرض ریشة گیاهان‪ ،‬توقف آن در درونپوست (آندودرم)‬
‫‪ )۲‬ریزوبیومها‪ ،‬زندگی درون گرههای موجود در ریشة گیاهان تیرة پروانهواران‬
‫‪ )۳‬یاختههای نگهبان روزنه‪ ،‬وجود کمربندی پروتئینی دور دیوارة آنها‬
‫‪ )۴‬یاختههای الیة ریشهزا‪ ،‬کمک به هل دادن شیرة خام در آوند چوبی‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة ‪ -۱07( ۴‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫یاختههای درونپوست و یاختههای زندة درون استوانة آوندی ریشه‪ ،‬با انتقال فعال یونهای معدنی را به درون آوندهای چوبی منتقل میکنند‪.‬‬
‫این عمل باعث افزایش مقدار این یونها‪ ،‬کاهش پتانسیل آب و در نتیجه ورود آب به درون آوند چوبی میشود‪ .‬در اثر تجمع آب آب و یونها‪،‬‬
‫فشار در آوندهای چوبی ریشه افزایش مییابد و فشار ریشهای ایجاد میکند‪ .‬فشارریشهای باعث هل دادن شیرة خام به سمت باال میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬یاختههای درونپوست در دیوارة جانبی دارای نواری از جنس چوپپنبه (سوبرین) هستند که به آن نوار کاسپاری گفته میشود‪ .‬بنابراین آب‬
‫و مواد محلول آن فقط میتوانند از طریق مسیر سیمپالستی وارد یاختههای درونپوست شوند‪ .‬پس مسیر سیمپالستی در آندودرم متوقف‬
‫نمیشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬در ریشة گیاهان تیرة پروانهواران برجستگیهایی به نام گرهک وجود دارد که ریزوبیومها درون آن زندگی میکنند‪.‬‬
‫‪ )۳‬دیوارة یاختههای نگهبان روزنه‪ ،‬ساختار خاصی دارند که با جذب آب‪ ،‬افزایش طول پیدا میکنند‪ .‬یکی از این عوامل‪ ،‬آرایش شعاعی رشتههای‬
‫سلولزی است که مانند کمربندی دور دیوارة یاختههای نگهبان روزنه قرار دارند‪.‬‬
‫ساختار اصلی تنفسی در ماهیها برخالف دوزیستان بالغ‪ ،‬چه مشخصهای دارد؟‬
‫‪ )۱‬مبادالت گازی خون تیرة دریافتی از بطن قلب را آسان میکند‪.‬‬
‫‪ )۲‬خون اکسیژندار را یکباره به مویرگهای اندامها منتقل میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬جریان پیوستهای از هوای تازه را در مجاورت خود دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬سادهترین ساختار در اندامهای تنفس مهرهداران بهشمار میآید‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة ‪ -۱0۳( ۲‬متوسط‪ -‬ترکیبی)‬
‫ساختار اصلی تنفسی در ماهیها‪ ،‬آبشش و در دوزیستان بالغ‪ ،‬پوست است‪ .‬ماهیها دارای گردش خون بستة ساده و دوزیستان بالغ‪ ،‬گردش خون‬
‫بستة مضاعف هستند‪ .‬در ماهیها خون خارج شده از سطح تنفسی به مویرگهای اندامها ولی در دوزیستان بالغ‪ ،‬خون اکسیژندار خارج شده از‬
‫سطح تنفسی به قلب وارد میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬هم در ماهی ها و هم در دوزیستان بالغ‪ ،‬مبادالت گازی خون تیرة خارج شده از بطن قلب در سطح تنفسی انجام میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۳‬بیشتر جانوران سازوکارهایی دارند که باعث میشود جریان پیوستهای از هوای تازه در مجاورت سطح تنفسی برقرار شود که به سازوکار‬
‫تهویهای شهرت دارد‪ .‬ماهیها فاقد سازوکار تهویهای هستند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در دوزیستان‪ ،‬بیشتر تبادالت گازی از طریق پوست است‪ .‬پوست دوزیستان‪ ،‬سادهترین ساختار در اندامهای تنفس مهرهداران است‪.‬‬
‫کدام مورد‪ ،‬دربارة سیاهرگی که از محل عصب بینایی از کرة چشم چپ انسان خارج میشود‪ ،‬صحیح است؟‬
‫‪ )۱‬با شبکة مویرگی تراوشکنندة مایع زاللیه ارتباط برقرار مینماید‪.‬‬
‫‪ )۲‬محل پیوستن انشعابات سازندة آن‪ ،‬نسبت به لکة زرد به گوش چپ نزدیکتر است‪.‬‬
‫‪ )۳‬کربندیاکسید حاصل از فعالیت یاختههای عصبی شبکیه را از کرة چشم خارج میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در طول مسیر عصب بینایی‪ ،‬توسط دارینه (دندریت)های طویل نورونهای بینایی احاطه میشود‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪3‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪-۱۱۲( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬


‫سرخرگهای مشیمیه تغذیه شبکیه را برعهده دارند‪ .‬خون روشن درون این سرخرگها بعد از تبادل گارهای تنفسی‪ ،‬تیره شده و از طریق‬
‫سیاهرگ موجود در مرکز عصب بینایی از چشم خارج میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬تراوش مایع زاللیه مربوط به بخش جلویی چشم است در حالیکه انشعابات این سیاهرگ به بخش جلویی چشم نمیرسد‪.‬‬
‫‪ )۲‬انشعابات سازندة این سیاهرگ در نقطة کور به هم میرسند ولی لکة زرد نسبت به نقطة کور به گوش چپ نزدیکتر است‪.‬‬
‫‪ )۴‬در طول مسیر عصب بینایی‪ ،‬اکسونهای طویل وجود دارد‪.‬‬
‫در کدام گزینه‪ ،‬توضیح داده شده در برابر رفتار‪ ،‬درست است؟‬
‫‪ )۱‬قلمروخواهی‪ -‬همواره از نزاع بین جانوران جلوگیری میکند‪.‬‬
‫‪ )۲‬مهاجرت‪ -‬جهتیابی همواره به کمک گیرندههای نوری صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۳‬تولیدمثل‪ -‬مراقبت از جنین در طول دورة رشد همواره برعهدة جنس ماده است‪.‬‬
‫‪ )۴‬رکود تابستانی‪ -‬کاهش مصرف انرژی زیستی به کمک اطالعات ژنهای جانور صورت میگیرد‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینه ‪ – ۱۲8( ۴‬آسان – خط به خط)‬
‫رکود تابستانی یک دورة کاهش فعالیت است که در آن سوختوساز جانور کاهش پیدا میکند‪ .‬رکود تابستانی در جانورانی دیده میشود که در‬
‫جاهای به شدت گرم مانند بیابان زندگی میکنند‪ .‬این جانوران در پاسخ به نبود غذا یا دورههای خشکسالی‪ ،‬رکود تابستانی انجام میدهند‪ .‬رکود‬
‫تابستانی نوعی رفتاری ژنی است و به کمک اطالعات ژنهای جانور صورت میگیرد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ ) ۱‬در رفتار قلمروخواهی جانور با رفتارهایی مانند اجرای نمایش و یا تهاجم به جانوران دیگر اعالم میکند که قلمرو متعلق به آن است‪ .‬بنابراین‬
‫ممکن است نزاع بین جانوران رخ دهد‪.‬‬
‫‪ )۲‬گروهی از کبوترهای خانگی میتوانند موقعیت خود را نسبت به میدان مغناطیسی زمین احساس و با استفاده از آن جهتیابی کنند‪ .‬پژوهشگران‬
‫در سر بعضی از پرندهها ذرات آهن مغناطیسی شده نیز یافتهاند‪ .‬الک پشتهای دریایی ماده پس از طی مسافتهای طوالنی‪ ،‬برای تخمگذاری‬
‫به ساحل دریا میآیند و پس از تخمگذاری دوباره به دریا باز میگردند‪ .‬به نظر میرسد میدان مغناطیسی زمین در جهت یابی الک پشتها نیز‬
‫نقش دارد‪ .‬بنابراین در مهاجرت‪ ،‬جهتیابی همواره به کمک گیرندههای نوری صورت نمیگیرد‪.‬‬
‫‪ )۳‬در اسبک ماهی لقاح درون بدن جاندار نر صورت میگیرد و مراقبت از جنین بر عهدة جنس نر است‪.‬‬
‫کدام گزینه در ارتباط با شارش ژن نادرست است؟‬
‫‪ )۱‬تعدادی از دگره (الل)های جمعیت مبدأ را به مقصد وارد میکند‪.‬‬
‫‪ )۲‬هر چه اندازة یک جمعیت کوچکتر باشد‪ ،‬در آن اثر بیشتری دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬سبب تغییر در فراوانی نسبی دگره (الل)های هر دو جمعیت میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬اگر بهطور پیوسته و دوسویه ادامه یابد‪ ،‬خزانة ژن دو جمعیت به هم شبیه میشود‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۴( ۲‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫هر چه اندازة یک جمعیت کوچکتر باشد‪ ،‬رانشدگرهای اثر بیشتری دارد‪ .‬به همین علت برای آنکه جمعیتی در تعادل باشد‪ ،‬باید اندازة بزرگی‬
‫داشته باشد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪۱‬و‪۳‬و‪ )۴‬وقتی افرادی از یک جمعیت به جمعیت دیگری مهاجرت میکنند‪ ،‬در واقع تعدادی از دگرههای جمعیت مبدأ را به جمعیت مقصد وارد میکنند و‬
‫سبب تغییر در فراوانی نسبی دگرههای هر دو جمعیت میشود‪ .‬به این پدیده‪ ،‬شارش ژن میگویند‪ .‬اگر بین دو جمعیت‪ ،‬شارش ژن به طور پیوسته و دو سویه‬
‫ادامه یابد‪ ،‬سرانجام خزانة ژن دو جمعیت به هم شبیه میشود‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪4‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫طی واکنشهای اولین مرحلة تنفس یاختهای در ماهیچههای دوهستهای انسان‪ ،‬در پی تأمین انرژی فعالسازی ابتدا الزم‬
‫است تا ………… شود‪.‬‬
‫‪ )۲‬الکترونها به ترکیبی دو نوکلئوتیدی‪ ،‬منتقل‬ ‫‪ )۱‬از غلظت فسفات میانیاخته (سیتوپالسم)‪ ،‬کاسته‬
‫‪ )۴‬ترکیبی فاقد فسفات به راکیزه (میتوکندری)‪ ،‬وارد‬ ‫‪ )۳‬قندی دوفسفاته به قندهای تکفسفاته‪ ،‬تجزیه‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲5( ۳‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫اولین مرحلة تنفسیاختهای‪ ،‬قندکافت و به معنی تجزیة گلوکز است که در مادة زمینهای سیتوپالسم انجام میشود‪ .‬برای انجام واکنشهای مربوط به تجزیة‬
‫گلوکز انرژی فعالسازی نیاز هست‪ .‬این انرژی از ‪ ATP‬تأمین میشود‪ .‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده‬
‫میکنید‪ ،‬بعد از مصرف ‪ ، ATP‬قند دوفسفاته (فروکتوزفسفاته) به دو مولکول قند سه کربنی تکفسفاته تجزیه‬
‫میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪۱‬و‪ )۲‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در مرحلة سوم قندکافت‪ ،‬از غلظت فسفات سیتوپالسم کاسته‬
‫میشود‪ .‬در این مرحله ابتدا به هر یک از قندهای سهکربنی تکفسفاته‪ ،‬یک مولکول فسفات اضافه میشود و از هر‬
‫کدام از این قندها دو الکترون آزاد شده و به مولکول دو نوکلئوتیدی به نام ‪ NAD+‬منتقل میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده می کنید‪ ،‬در مرحلة آخر قندکافت‪ ،‬مولکول پیرووات که فاقد فسفات‬
‫است‪ ،‬تولید میشود‪ .‬این مولکول از طریق انتقال فعال وارد راکیزه میشود‪.‬‬

‫کدام عبارت‪ ،‬در رابطه با اندامکهای گیاهی درست است؟‬


‫‪ )۱‬جوشاندن برگ کلم بنفش‪ ،‬موجب خروج کاروتئونیدهای ذخیرهشده در کریچه (واکوئول)های آن میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬ترکیبات رنگی کُریچه (واکوئول) و رنگدیسه (کروموپالست)ها‪ ،‬در تولید داروهای درمان سرطان مؤثرند‪.‬‬
‫‪ )۳‬کمشدن نور در انواع گیاهان‪ ،‬باعث تغییر در ساختار رنگدیسه (کروموپالست)ها میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬مولکولهای آب میتوانند از غشای اندامکهای حاوی گلوتن‪ ،‬آزادانه عبور کنند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱06( ۴‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫یکی از ترکیباتی که درون کریچه ذخیره میشود‪ ،‬پروتئین گلوتن است‪ .‬غشای کریچه مانند غشای یاخته ورود مواد به کریچه و خروج مواد از‬
‫آن را کنترل میکند؛ بنابراین مولکولهای آب میتوانند از غشای کریچه آزادانه عبور کنند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬کاروتنوئیدها در نوع خاصی از دیسهها به نام رنگدیسه ذخیره میشوند نه در کریچه!‬
‫‪ )۲‬از آلکالوئیدها در تولید داروهایی مانند مسکنها‪ ،‬آرامبخشها و ضد سرطان استفاده میشود‪ .‬ترکیبات رنگی درون کریچه و رنگدیسه‪،‬‬
‫پاداکسنده هستند‪ ،‬این ترکیبات در پیشگیری از سرطان نقش دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬در پاییز با کاهش طول روز و کم شدن نور‪ ،‬ساختار سبزدیسهها در بعضی گیاهان تغییر میکند و به رنگدیسه تبدیل میشود‪ .‬در این هنگام‬
‫سبزینه در برگ تجزیه میشود و مقدار کاروتنوئیدها افزایش مییابد‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬دربارة یکی از مراکز مغزی انسان که در ایجاد حافظة کوتاهمدت و تبدیل آن به حافظة بلندمدت نقش دارد‪،‬‬
‫درست است؟‬
‫‪ )۱‬با مرکز تنظیم فشار خون و خواب در ارتباط است‪.‬‬
‫‪ )۲‬به کمک مواد تراوشیافته از منافذ مویرگی تغذیه میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬بهندرت تحت تأثیر مواد اعتیاد آور قرار میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۴‬چینخورده است و شیارهای متعددی در سطح خود دارد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪5‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۱( ۱‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬


‫هیپوکامپ در ایجاد حافظة کوتاه مدت و تبدیل آن به حافظة بلندمدت نقش دارد‪ .‬هیپوکامپ یکی از اجزای سامانة لیمبیک است‪ .‬همانطور که‬
‫در شکل مقابل مشاهده می کنید‪ ،‬سامانة لیمبیک با هیپوتاالموس ارتباط دارد‪ .‬هیپوتاالموس‪ ،‬دمای بدن‪ ،‬تعداد ضربان قلب‪ ،‬فشارخون‪ ،‬تشنگی‪،‬‬
‫گرسنگی و خواب را تنطیم میکند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۲‬یاختههای بافت پوششی مویرگهای مغز به یکدیگر چسبیده اند و بین آنها منفذی وجود ندارد در نتیجه بسیاری از مواد و میکروبها در‬
‫شرایط طبیعی نمیتوانند به مغز وارد شوند‪ .‬این عامل حفاظتکننده‪ ،‬سد خونی‪-‬مغزی نام دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬مواد اعتیادآور بیشتر بر بخشی از سامانة لیمبیک اثر میگذارند و موجب آزاد شدن ناقلهای عصبی از جمله دوپامین میشوند که در فرد‬
‫احساس لذت و سرخوشی ایجاد میکند‪.‬‬

‫چند مورد میتواند از پیامدهای جهش در فامتن (کروموزوم)های هستهای انسان باشد؟‬
‫الف‪ -‬عدم امکان اتصال رنابسپاراز (‪ RNA‬پلیمراز) به افزاینده‬
‫ب‪ -‬جابهجایی محل سانترومر بدون تغییر در طول فامتن (کروموزوم)‬
‫ج‪ -‬وجود دو دگرة (الل) سازندة پروتئین ‪ D‬در زامیاخته (اسپرماتوسیت)های ثانویه‬
‫د‪ -‬تعیین نوع کربوهیدراتهای غشایی گروه خونی به کمک فامتن (کروموزوم)های شماره ‪۱‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۴( ۲‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬
‫موارد «ب» و « د » درست است‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫الف) آنزیم رنابسپاراز به طور طبیعی به توالی افزاینده متصل نمیشود و این امر نتیجه جهش نیست!‬
‫ب) جهش میتواند در مقیاس وسیعی صورت بگیرد که به آن ناهنجاریهای فامتنی گفته میشود‪ .‬در ناهنجاریهای ساختاری محل سانترومر‬
‫در فامتن میتواند تغییر کند‪ .‬در ناهنجاریهای ساختاری‪ ،‬تعداد کروموزومهای یاخته بدون تغییر است‪.‬‬
‫ج) اسپرماتوسیت ثانویه دارای فامتن های دو کروماتیدی است؛ بنابراین به طور طبیعی و بدون انجام جهش‪ ،‬دارای دو دگره سازندة پروتئین ‪D‬‬
‫روی فامتن شماره‪ ۱‬است‪.‬‬
‫د) در صورت انجام جهش جابهجایی بین فامتنهای شماره‪ ۱‬و ‪ 9‬و انتقال جایگاه کنترل گروه خونی ‪ ABO‬به فامتن شمارة ‪ ۱‬آنگاه تعیین نوع‬
‫کربوهیدرات گروه خونی به کمک فامتن شمارة ‪ ۱‬انجام میگیرد‬
‫بهطور طبیعی‪ ،‬به منظور همسانه سازی ژن انسولین در مهندسی ژنتیک‪ .................. ،‬و ‪ ..................‬در مراحل متفاوتی‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۱‬جداسازی ژن انسولین ‪ -‬برش دیسک (پالزمید)‬
‫‪ )۲‬ایجاد دِنا (‪)DNA‬ی نوترکیب ‪ -‬استفاده از آنزیم لیگاز‬
‫‪ )۳‬استفاده از شوک الکتریکی ‪ -‬ایجاد منافذ در دیوارة یاختهایِ باکتری‬
‫‪ )۴‬جداسازی یاختههای تراژنی ‪ -‬استفاده از محیط کشت دارای پادزیست‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪6‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة ‪ – ۱۲7( ۱‬متوسط – مفهومی)‬


‫در مراحل همسانهسازی ژن انسولین در مهندسی ژنتیک‪ ،‬جداسازی ژن انسولین در مرحلة جداسازی قطعهای از دنا (مرحلة اول) و برش دیسک‬
‫در مرحلة اتصال قطعه دنا به ناقل و تشکیل دنای نوترکیب (مرحلة دوم) صورت میگیرد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۲‬آنزیم لیگاز برای تهیه دنای نوترکیب استفاده میشود ؛ بنابراین تولید دنای نوترکیب و استفاده از لیگاز در یک مرحله (مرحلة دوم) صورت‬
‫میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۳‬در مرحلة وارد کردن دنای نوترکیب به یاختههای میزبان (مرحلة سوم)‪ ،‬با استفاده از شوک الکتریکی و یا شوک حرارتی همراه با مواد شیمیایی‬
‫در دیوارة باکتری منافذی ایجاد میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در مرحلة جداسازی (مرحلة چهارم) یاختههای تراژنی از روشهای متفاوتی استفاده میشود یکی از این روشها استفاده از دیسکی است که‬
‫دارای ژن مقاومت به پادزیستی مانند آمپیسیلین است‪.‬‬
‫در ارتباط با گروهی از جانوران که سادهترین ساختار در اندامهای تنفس مهرهداران را دارند‪ ،‬کدام ویژگی نادرست است؟‬
‫‪ )۱‬کلیة آنها ساختار مشابه‪ ،‬ولی عملکردی متفاوت در مقایسه با سایر مهرهداران دارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬قلب بهصورت یک تلمبه با فشار کمتر و تلمبة دیگری با فشار بیشتر فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬در هر جنس به منظور تولیدمثل‪ ،‬تعداد زیادی کامه (گامت) همزمان وارد آب میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬بخش جلویی طناب عصبی در سطح پشتی بدن‪ ،‬برجسته شده و مغز را تشکیل میدهد‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱0۳(۱‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬
‫در دوزیستان‪ ،‬بیشتر تبادالت گازی از طریق پوست است‪ .‬پوست دوزیستان‪ ،‬سادهترین ساختار در اندامهای تنفس مهرهداران است‪ .‬همة مهرهداران‬
‫کلیه دارند که ساختار متفاوت ولی عملکرد مشابهی در میان آنها دارد‪.‬‬
‫نکته‪ :‬کلیة دوزیستان مشابه ماهیان آب شیرین است‪.‬‬
‫نکته‪ :‬ساختار و عملکرد کلیه در خزندگان و پرندگان مشابه است‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۲‬د وزیستان بالغ دارای گردش خون مضاعف هستند‪ .‬در گردش مضاعف‪ ،‬خون ضمن یکبار گردش در بدن‪ ،‬دوبار از قلب عبور میکند‪ .‬در این‬
‫سامانه قلب به صورت دو تلمبه عمل می کند‪ :‬یک تلمبه با فشار کمتر برای تبادالت گازی و تلمبة دیگر با فشار بیشتر برای گردش عمومی‪،‬‬
‫فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬دوزیستان لقاح خارجی دارند‪ .‬در این روش والدین گامتهای خود را در آب میریزند و لقاح در آب صورت میگیرد‪ .‬برای افزایش احتمال‬
‫برخورد گامتها‪ ،‬والدین تعداد زیادی گامت را همزمان وارد آب میکنند‪.‬‬
‫‪ )۴‬مهرهداران طناب عصبی پشتی دارند و بخش جلویی آن برجسته شده و مغز را تشکیل میدهد‪.‬‬

‫چند مورد عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬


‫«………… میتواند پیامد ………… خون در یک فرد سالم باشد‪».‬‬
‫الف‪ -‬فعالیت برونریز بافت عصبی موجود در غدة فوقکلیه ‪ -‬کاهش مقدار آب‬
‫ب‪ -‬ترشح هورمون ضدادراری از مرکز تشنگی ‪ -‬افزایش غلظت مواد حل شده در پالسمای‬
‫ج‪ -‬کاهش عبور ترکیبات موجود در خوناب از میان شکافهای پودوسیتها ‪ -‬کاهش مقدار آب‬
‫د‪ -‬افزایش پروتئینهای تسهیلکنندة عبور آب از غشای یاختههای نفرونها ‪ -‬افزایش غلظت مواد حل شده در پالسما‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪7‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱05( ۲‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬


‫موارد «ج» و «د» درست است‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫الف) بافت عصبی موجود در غدة فوقکلیه فعالیت درونریز دارند و هورمونهای اپینفرین و نوراپینفرین ترشح میکنند‪.‬‬
‫ب) مرکز تشنگی در هیپوتاالموس قرار دارد در حالیکه هورمون ضدادراری از هیپوفیزپسین ترشح میشود‪.‬‬
‫ج) تراوش‪ ،‬نخستین مرحلة تشکیل ادرار است‪ .‬در این مرحله خوناب شامل آب و مواد محلول در آن به جز پروتئینها‪ ،‬در نتیجة فشارخون از‬
‫کالفک خارج شده با عبور از شکافهای پودوسیتها وارد کپسول بومن میشود‪ .‬در نتیجة کاهش مقدار آب خون‪ ،‬فشارخون کاهش مییابد؛‬
‫بنابراین میزان تراوش هم کاهش مییابد‪.‬‬
‫د) اگر غلظت مواد حل شده در خوناب از یک حدِِّ مشخص فراتر رود‪ ،‬گیرندههای فشاراسمزی موجود در هیپوتاالموس تحریک میشوند‪ .‬در نتیجة‬
‫این تحریک‪ ،‬از یک سو مرکز تشنگی موجود در هیپوتاالموس فعال میشود و از سوی دیگر‪ ،‬هورمون ضدادراری از هیپوفیزپسین ترشح میشود‪.‬‬
‫این هورمون با اثر بر کلیه میزان بازجذب آب را افزایش میدهد‪ ،‬در واقع این هورمون سبب افزایش پروتئینهای تسهیلکنندة عبور آب از غشای‬
‫یاختههای نفرون میشود‪.‬‬
‫بهطور معمول‪ ،‬در نهاندانگان علفی که در میانبرگ خود ………… دارند‪ ،‬در مقطع عرضی …………‬
‫‪ )۱‬تنها یاختههای اسفنجی ‪ -‬ساقه‪ ،‬پوست بیشترین مساحت را به خود اختصاص میدهد‪.‬‬
‫‪ )۲‬تنها یاختههای اسفنجی ‪ -‬ریشه‪ ،‬دستههای آوندی بر روی دوایر متحدالمرکز استقرار یافتهاند‪.‬‬
‫‪ )۳‬یاختههای نردهای و اسفنجی ‪ -‬ریشه‪ ،‬مرز بین پوست و استوانة آوندی بهطور مشخص دیده میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬یاختههای نردهای و اسفنجی ‪ -‬ساقه‪ ،‬فقط بعضی یاختههای اصلی سامانه بافت آوندی در هر دستة آوندی حضور دارند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱06( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫در گیاهان دولپه‪ ،‬میانبرگ شامل یاختههای نردهای و اسفنجی است‪ .‬همانطور که در شکل‬
‫مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در برش عرضی ریشة گیاهان علفی دولپه‪ ،‬مرز بین پوست و استوانة‬
‫آوندی بهطور مشخص دیده میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪۱‬و‪ )۲‬در گیاهان تکلپه‪ ،‬میانبرگ شامل یاختههای اسفنجی است‪ .‬همانطور که در شکلهای‬
‫مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در برش عرضی ساقة‪ ،‬پوست مرز مشخصی ندارد و مشاهده نمیشود‪.‬‬
‫در برش عرضی ریشه هم آوندهای چوب و آبکش به صورت مجزا بر روی یک دایره مشاهده‬
‫میشوند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در گیاهان دولپه‪ ،‬میانبرگ شامل یاختههای نردهای و اسفنجی است‪ .‬در هر دستة آوندی‪،‬‬
‫هم آوند چوب و هم آوند آبکش قرار دارد‪ .‬اصلیترین یاختههای سامانة آوندی‪ ،‬یاختههایی‬
‫هستند که این آوندها را میسازند؛ یعنی آوندهای چوب و آبکش!‬

‫به طور معمول در گوش انسان‪ ،‬با چرخش سر‪ ،‬کدام اتفاق پس از سایرین رخ میدهد؟‬
‫‪ )۲‬مژکهای یاختههای گیرنده‪ ،‬خم میشوند‪.‬‬ ‫‪ )۱‬مایع درون حلزون گوش به حرکت درمیآید‪.‬‬
‫‪ )۴‬تغییری در پتانسیل غشای گیرندهها ایجاد میشود‪.‬‬ ‫‪ )۳‬آکسون نورونهای حسی‪ ،‬پیام را هدایت میکنند‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪8‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۲( ۳‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬


‫درون مجاری نیمدایره از مایعی پر شده است و مژکهای یاختههای گیرنده نیز در مادهای ژالتینی قرار دارند‪ .‬با چرخش سر‪ ،‬مایع درون مجرا به‬
‫حرکت درمیآید و مادة ژالتینی را به یک طرف خم میکند‪ .‬مژکهای یاختههای گیرنده‪ ،‬خم و این گیرندهها تحریک میشوند‪ .‬آکسون یاختههای‬
‫عصبی حسی که شاخة دهلیزی (تعادلی) عصب گوش را تشکیل میدهند‪ ،‬پیام را به مغز و به ویژه مخچه میبرند و آن را از موقعیت سر آگاه‬
‫میکنند‪.‬‬
‫الیهای از دیوارة نای که حاوی غدد ترشحی برونریز است‪ ،‬برخالف الیة حاوی این غدد در معده‪ ،‬چه مشخصهای دارد؟‬
‫‪ )۱‬حاوی نوعی بافت پیوندی با مادة زمینهای شفاف و بیرنگ و رشتههای مختلف میباشد‪.‬‬
‫‪ )۲‬فاقد شبکهای از یاختههای عصبی مستقل از دستگاه عصبی خودمختار است‪.‬‬
‫‪ )۳‬فقط گروهی از یاختههای پوششی آن‪ ،‬ظاهر استوانهای و مژکدار دارند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در یک ناحیه‪ ،‬با الیة ماهیچهدار دیوارة اندام در تماس است‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱0۲( ۴‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬
‫همانطور که در شکلهای مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در دیوارة‬
‫نای غدد برونریز در الیة زیرمخاط و در معده در الیة مخاط قرار‬
‫دارند‪ .‬الیة زیرمخاط در بیشتر بخشهای خود در تماس با‬
‫غضروف و بخشی از آن که به سمت مری قرار میگیرد‪ ،‬در تماس‬
‫با ماهیچه قرار دارد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬مادة زمینهای در بافت پیوندی سست‪ ،‬شفاف‪ ،‬بیرنگ‪،‬‬
‫چشنده و مخلوطی از انواع مولکولهای درشت مانند گلیکوپروتئین است‪ .‬این بافت در همة الیههای دیوارة لولة گوارش قرار دارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬در دیوارة لولة گوارش‪ ،‬در الیههای ماهیچهای و زیرمخاط از مری تا مخرج‪ ،‬شبکههای عصبی وجود دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانطور که در شکل مشاهده میکنید‪ ،‬فقط گروهی از یاختههای پوششی استوانهای الیههای مخاط (نه زیرمخاط!) دارای مژک هستند‪.‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬عبارت زیر را به نادرستی تکمیل میکند؟‬
‫در رودة باریک فردی سالم و بالغ‪ ،‬به منظور ………… ‪ ،‬میبایست ………… شود‪.‬‬
‫‪ )۱‬ورود گلوکز از یاختة پوششی پرز به مایع بینیاختهای ‪ -‬از انرژی جنبشی یون سدیم‪ ،‬استفاده‬
‫‪ )۲‬خروج کلسترول از یاختة پوششی پرز ‪ -‬کیلومیکرونها در شبکة آندوپالسمی و دستگاه گلژی‪ ،‬ساخته‬
‫‪ )۳‬ورود بیشتر آمینواسیدها از فضای روده به یاختة پوششی پرز ‪ -‬میان دو پروتئین منفذدار غشایی‪ ،‬همکاری ایجاد‬
‫‪ )۴‬خروج یون پتاسیم از مایع بینیاختهای ‪ -‬در سطح درونی غشای یاختههای پوششی پرز‪ ،‬انرژی رایج زیستی‪ ،‬مصرف‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪9‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱0۲( ۱‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬


‫گلوکز با کمک مولکول ویژهای‪ ،‬همراه با سدیم وارد یاختة پرز روده میشود‪ .‬این روش همانتقالی‬
‫نام دارد‪ .‬سپس گلوکز با انتشار تسهیلشده وارد فضای بینیاختهای میشود‪ .‬انرژی الزم برای‬
‫ورود گلوکز به یاختة پرز‪ ،‬از شیب غلظت سدیم فراهم میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۲‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬کیلومیکرونها با برونرانی و ایجاد ریزکیسه‬
‫از یاخته خارج میشوند‪ .‬از زیست دوازدهم فصل‪ ۲‬به یاد دارید که در ایجاد ریزکیسه و انجام‬
‫فرایند برونرانی دستگاه گلژی و شبکة آندوپالسمی نقش دارد‪.‬‬
‫‪ ) ۳‬بیشتر آمینواسیدها به کمک پروتئین غشایی و همراه با سدیم وارد یاختة پوششی پرز روده‬
‫میشوند‪ .‬انرژی الزم برای ورود این آمینواسیدها به یاختة پرز روده از شیب غلظت سدیم تأمین‬
‫میشود‪ .‬شیب غلظت سدیم با فعالیت پروتئین انتقالدهندة سدیم‪-‬پتاسیم حفظ می شود؛ بنابراین برای ورود بیشتر آمینواسیدها به یاختة پرز‬
‫روده باید پروتئین واردکنندة آمینواسید به یاخته و پروتئین حفظکنندة شیب غلظت سدیم همکاری ایجاد شود‪.‬‬
‫‪ )۴‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در سمت درونی غشای یاختههای پوششی پرز‪ ،‬پروتئین انتقالدهندة سدیم‪-‬پتاسیم قرار دارد‬
‫که با مصرف ‪ ATP‬یونهای سدیم را از یاخته خارج و یونهای پتاسیم به یاخته وارد میکند‪.‬‬
‫رویان غالت در هنگام رویش دانه‪ ،‬مقدار فراوانی از نوعی تنظیمکنندة رشد میسازد‪ .‬این ماده و تنظیمکنندة رشد گیاهی‬
‫دیگری که اثری متقابل با آن در گیاه ایفا میکند‪ ،‬به ترتیب در ………… و ………… دخالت دارند‪.‬‬
‫‪ )۲‬تولید میوههای بدون دانه ‪ -‬پالسمولیز یاختة نگهبان روزنه‬ ‫‪ )۱‬رشد جهتدار اندامهای گیاه ‪ -‬ریزش برگ درختان‬
‫‪ )۴‬تحریک تقسیم یاختهای ‪ -‬تکثیر رویشی گیاهان با قلمه‬ ‫‪ )۳‬تمایز ساقه از تودة کال ‪ -‬ممانعت از رشد جوانهها‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱9( ۲‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫رویان غالت در هنگام رویش دانه‪ ،‬مقدار فراوانی جیبرلین میسازند‪ .‬آبسیزیکاسید مانع رشد رویش دانه و جوانه میشود؛ بنابراین این دو هورمون‬
‫(تنظیمکنندة رشد) اثری مقابل هم دارند‪ .‬از جیبرلین برای تولید میوههای بدون دانه و در شرایط نامساعد مانند خشکی‪ ،‬تولید آبسیزیکاسید‬
‫در گیاهان تحریک میشود‪ .‬این هورمون سبب بسته شدن روزنهها و در نتیجه حفظ آب گیاه میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬رشد جهتدار اندامهای گیاه در پاسح به نور یکجانبه را نورگرایی می نامند‪ .‬در نورگرایی‪ ،‬هورمون اکسین نقش دارد‪ .‬در فرایند ریزش برگ‪،‬‬
‫نسبت اتیلن به اکسین در الیة جداکننده افزایش مییابد‪.‬‬
‫‪ )۳‬هورمون سیتوکینین در تمایز ساقه از تودة کال نقش دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬جیبرلین در افزایش طول ساقه از طریق تحریکِ رشد طولی یاختهها و تقسیم آنها نقش دارد ولی اکسین برای تکثیر رویشی گیاهان با استفاده‬
‫از قلمه به کار میرود‪.‬‬
‫در انسان‪ ،‬همة یاختههایی که در طی مراحل اسپرمزایی و به صورت متصل بههم پدید آمدهاند‪ ،‬از نظر ………… نسبت به‬
‫یکدیگر ………… دارند‪.‬‬
‫‪ )۲‬امکان تماس با ترشحات حاوی فروکتوز ‪ -‬تفاوت‬ ‫‪ )۱‬فقدان فامتن (کروموزوم) همساخت ‪ -‬شباهت‬
‫‪ )۴‬قرار داشتن تحت تأثیر هورمون ‪ - FSH‬تفاوت‬ ‫‪ )۳‬عدم سازمانیابی ریزلولهها در تاژک ‪ -‬شباهت‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪10‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱7( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬


‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید در طی مراحل اسپرمزایی یاختههای اسپرماتوسیتاولیه‪ ،‬اسپرماتوسیت ثانویه و اسپرماتیدها به‬
‫صورت متصل بههم پدید میآیند‪ .‬همگی این یاختهها فاقد تاژک هستند؛ بنابراین در آنها ریزلولهها برای ایجاد تاژک سازمانیابی نمیشوند‪.‬‬
‫نکته‪ :‬اسپرماتیدها در زمان ایجاد بههم متصل هستند ولی در هنگام تمایز از هم جدا میشوند‪.‬‬

‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬


‫‪ )۱‬اسپرماتوسیتهای اولیه دارای کروموزومهای همساخت(همتا) هستند‪.‬‬
‫‪ )۲‬فقط اسپرمها میتوانند با ترشحات حاوی فروکتوز تماس داشته باشند‪.‬‬
‫‪ )۴‬در مردان هورمون ‪ FSH‬یاختههای سرتولی را تحریک میکند تا تمایز اسپرمها را هدایت کند؛ بنابراین یاختههای اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه‬
‫و اسپرماتیدها تحت تأثیر هورمون ‪ FSH‬نیستند!‬
‫آنزیمی که چرخة واکنشهای ساختهشدن قند را آغاز میکند‪………… ،‬‬
‫‪ )۱‬دو نوع پیشمادة متفاوت را در جایگاه فعال خود میپذیرد‪.‬‬
‫‪ )۲‬فقط در فضای بسترة سبزدیسه (کلروپالست) فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با افزایش دما ممکن است شکل غیرطبیعی پیدا کند‪.‬‬
‫‪ )۴‬برای فعالیت به ترکیبی ویتامینی به نام کوآنزیم ‪ A‬نیازمند است‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲6( ۳‬متوسط‪ -‬ترکیبی)‬
‫ساخته شدن قند در چرخهای از واکنشها‪ ،‬به نام چرخة کالوین و توسط آنزیم روبیسکو انجام میگیرد‪ .‬این آنزیم در دمای باال ممکن است شکل‬
‫غیرطبیعی یا برگشتناپذیر پیدا کند و غیرفعال شود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬آنزیم روبیسکو دارای پیشماده است‪ .‬قند ‪5‬کربنة دوفسفاته‪ ،‬اکسیژن و یا کربن دیاکسید!‬
‫‪ )۲‬واکنشهای ساخته شدن قند در پروکاریوتهای فتوسنتزکننده هم رخ میدهد‪ ،‬این جانداران فاقد سبزدیسه هستند‪.‬‬
‫‪ )۴‬آنزیمی که در واکنشهای اکسایش پیرووات فعالیت میکند‪ ،‬به استیل کوآنزیم‪ A‬نیاز دارد‪.‬‬

‫کدام گزینه‪ ،‬عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬


‫در …………‪ ،‬اندامی که گوارش فیزیکی غذا را آغاز میکند‪………… ،‬‬
‫‪ )۱‬گاو ‪ -‬با جایگاه وارد عمل شدن آنزیمهای گوارشی جانور در ارتباط است‪.‬‬
‫‪ )۲‬ملخ ‪ -‬فاقد ارتباط مستقیم با جایگاه آغاز گوارش شیمیایی موادغذایی است‪.‬‬
‫‪ )۳‬کرمخاکی ‪ -‬محتویات خود را از قطورترین بخش لولة گوارش دریافت میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬کبوتر ‪ -‬ترشحات بزرگترین غدة گوارشی را از طریق مجرایی باریک دریافت میکند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱0۲( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬سنگدان که گوارش فیزیکی غذا را آغاز میکند‪ ،‬محتویات خود را از چینهدان (قطورترین بخش‬
‫لولة گوارش) دریافت میکند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬جایگاه وارد عمل شدن آنزیمهای گوارشی جانور در گاو شیردان و اندام شروعکنندة گوارش فیزیکی‬
‫غذا دهان است‪.‬‬
‫‪ )۲‬ملخ حشرهای گیاهخوار است و با استفاده از آروارهها‪ ،‬مواد غذایی را خرد و به دهان منتقل میکند؛‬
‫بنابراین آرواره با دهان ارتباط مستقیم دارد‪ .‬در ملخ‪ ،‬آرواره جایگاه گوارش فیزیکی غذا و دهان جایگاه‬
‫آغاز گوارش شیمیایی است‪.‬‬
‫‪ )۴‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬کبد بزرگترین غدة گوارشی است و رودة باریک ترشحات آن را از طریق مجرایی دریافت‬
‫میکند‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪11‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫بهطور معمول‪ ،‬با توجه به محل تشکیل مامیاخته (اووسیت)ها و مراحل مامهزایی (تخمکزایی) در یک زن بالغ‪ ،‬کدام عبارت‬
‫درست است؟‬
‫‪ )۱‬مامیاخته (اووسیت)های اولیه برخالف ثانویه‪ ،‬توسط یاختههای تغذیهکننده احاطه شدهاند‪.‬‬
‫‪ )۲‬بعضی از انبانک (فولیکول)های حاوی مامیاختة (اووسیت) اولیه‪ ،‬با بافت پیوندی دیوارة تخمدان تماس دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با قطع ارتباط تودة یاختهای باقیمانده از پارهشدن فولیکول با فضای درون حفرة شکم‪ ،‬ابتدا اندازة این توده کاهش مییابد‪.‬‬
‫‪ )۴‬در یک دورة جنسی‪ ،‬یاختههای مامهزا (اووگونی)‪ ،‬مامیاختة (اووسیت) اولیه و ثانویه‪ ،‬همزمان میتوانند در تخمدان دیده شوند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱7( ۲‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬فولیکول رشد یافتة حاوی اووسیت اولیه‬
‫و فولیکول بالغ که حاوی اووستهای ثانویه و اولین جسم قطبی است‪ ،‬با بافت پیوندی‬
‫دیوارة تخمدان تماس دارند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬همة اووسیتهای اولیه و ثانویه توسط یاختههای فولیکولی احاطه میشوند‪ .‬یاختههای‬
‫فولیکولی‪ ،‬همان یاختههای تغذیهکننده هستند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬به دنبال تخمکگذاری‪ ،‬باقیمانده‬
‫یاختههای فولیکولی در تخمدان به صورت تودة یاختهای در میآید که به آن جسمزرد گفته میشود‪ .‬این تودة یاختهای ابتدا افزایش اندازه‬
‫میدهد‪.‬‬
‫‪ )۴‬فرایند تخمکزایی از یاختة دیپلوئید و زایندهای به نام مامهزا (اووگونی) قبل از تولد و از دوران جنینی شروع میشود‪ .‬درون تخمدانهای یک‬
‫زن بالغ‪ ،‬یاختههای اووگونی مشاهده نمیشود‪.‬‬

‫هر یک از بخشهای تشکیلدهندة ساختار درونی کلیة یک فرد طبیعی‪ ،‬چه مشخصهای دارند؟‬
‫‪ )۱‬با پردة شفافی از جنس بافت پیوندی رشتهای در تماساند‪.‬‬
‫‪ )۲‬در تغییر ترکیب ادرار دفعی دخالت مینمایند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با انشعاباتی از سیاهرگها و سرخرگهای خونی در ارتباطاند‪.‬‬
‫‪ )۴‬جزئی از ساختار لَپهای کلیه به شمار میآیند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱05( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫در برش طولی کلیه‪ ،‬سه ناحیة مشخص دیده میشود که از بیرون به درون عبارتند از بخش‬
‫قشری‪ ،‬بخش مرکزی و لگنچه‪ .‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬هر سه بخش با‬
‫انشعاباتی از سیاهرگها و سرخرگهای خونی در ارتباط هستند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬اطراف هر کلیه را پردة شفافی از جنس بافت پیوندی رشتهای میپوشاند که به آن کپسول‬
‫کلیه میگویند‪ .‬در واقع کپسول کلیه در اطراف بخش بیرونی کلیه قرار دارد نه بخشهای درونی!‬
‫‪ )۲‬لگنچه ساختاری شبیه به قیف دارد‪ .‬ادرار تولید شده به آن وارد و به میزنای هدایت میشود‬
‫تا کلیه را ترک کند‪ .‬تغییر در مایع دفعی درون بخش قشری و مرکزی کلیه انجام میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۴‬هر هرم و ناحیة قشری مربوط به آن را یک لَپ کلیه مینامند؛ بنابراین لگنچه از اجزای لپ کلیه محسوب نمیشود‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬درست است؟‬
‫‪ )۱‬تنظیم ‪ pH‬خون به کمک پروتئینها‪ ،‬تنها در بخش اول خون امکانپذیر است‪.‬‬
‫‪ )۲‬بخش اول خون‪ ،‬با پروتئینهای خود در حفظ فشار اسمزی و ایمنی بدن نقش دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬بخش عمدة کربندیاکسید رها شده از بافتها‪ ،‬توسط بخش دوم خون به ششها منتقل میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬برابر شدن درصد حجمی دو بخش خون پس از گریزانه (سانتریفیوژ)‪ ،‬میتواند ناشی از کاهش ترشح اریتروپویتین باشد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪12‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱0۴( ۲‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬


‫خوناب بخش اول خون است‪ .‬بیش از ‪ 90‬درصدِ خوناب‪ ،‬آب است که در آن پروتئینها‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬یونها و مواد دفعی حل شده است‪.‬‬
‫پروتئینهای خوناب نقشهای گوناگونی دارند از جمله حفظ فشاراسمزی خون‪ ،‬انتقال مواد‪ ،‬تنظیم ‪ ،pH‬انعقاد خون و ایمنی بدن‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬انواع گلوبولینها و هموگلوبین با جذب و انتقال یونها میتوانند در تنظیم ‪ pH‬خون موثر باشند‪ .‬گلوبولینها جزء بخش اول خون و هموگلوبین‬
‫درون گویچههای قرمز قرار دارد؛ بنابراین جزء بخش دوم خون است‪.‬‬
‫‪ )۳‬هموگلوبین ‪ 97‬درصد اکسیژن و ‪ ۲۳‬درصد کربن دیاکسید خون را حمل میکند‪ .‬هموگلوبین (بخش دوم خون) سهم کمتری در حمل کربن‬
‫دیاکسید دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬معموالً در فرد سالم و بالغ ‪ 55‬درصد حجم خون را خوناب و ‪ ۴5‬درصد را یاختههای خونی تشکیل میدهند‪ .‬اریتروپوتین در تولید گویچههای‬
‫قرمز خون نقش دارد؛ بنابراین افزایش اریتروپویتین سبب افزایش درصد یاختههای خونی شده و درصد حجمی این دو بخش خون برابر میشود‪.‬‬
‫کدام گزینه عبارت زیر را به درستی کامل میکند؟‬
‫«در جاندارانی که بهطور معمول‪ ………… ،‬مولکولهای دنا (‪ )DNA‬با میانیاخته (سیتوپالسم) در تماساند‪»………… ،‬‬
‫‪ )۱‬همة ‪ -‬امکان تنظیم بیان ژنها در سطح فامتنی (کروموزومی) وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬بعضی از ‪ -‬در دو انتهای هر یک از رشتههای دنا (‪ ،)DNA‬ترکیباتی متفاوت قرار دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬همة ‪ -‬یک مولکول هلیکاز در هر جایگاه آغاز همانندسازی شروع به فعالیت میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬بعضی از ‪ -‬با اتصال پروتئینهای خاصی به دنا (‪ ،)DNA‬از انجام رونویسی جلوگیری میشود‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۱( ۱‬متوسط‪ -‬ترکیبی)‬
‫در پروکاریوتها مولکولهای وراثتی در غشا محصور نشده و فام تن اصلی به صورت یک مولکول دِنای حلقوی است که در سیتوپالسم قرار دارد‬
‫و به غشای یاخته متصل است‪ .‬پروکاریوتها عالوه بر دنای اصلی ممکن است مولکولهایی از دنایی دیگر به نام دیسک داشته باشند‪ .‬در باکتریها‬
‫همة دناها در تماس با سیتوپالسم قرار دارد‪ .‬تنظیم بیان ژن در سطح فامتنی به کمک هیستونها در یوکاریوتها انجام میگیرد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪۲‬و‪ )۴‬در یوکاریوتها هیچ کدام از دناهای یاخته با سیتوپالسم در تماس نیستند و در پروکاریوتها همة دناهای یاخته در تماس با سیتوپالسم‬
‫هستند‪.‬‬
‫‪ )۳‬در پروکاریوتها همانندسازی دوجهتی مشاهده می شود‪ .‬در همانندسازی دوجهتی در هر جایگاه آغاز همانندسازی دو هلیکاز فعالت دارد‪.‬‬
‫کدام عبارت دربارة نوعی گویچة سفید که در بعضی افراد تحمل خود به مواد بیخطر را از دست میدهد و نسبت به این مواد‬
‫پاسخ ایمنی ایجاد میکند‪ ،‬درست است؟‬
‫‪ )۱‬در التهاب‪ ،‬آسیب دیده و از آن نوعی پیک شیمیایی رها میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬از توانایی بیگانهخواری (فاگوسیتوز) عوامل بیگانه در خون برخوردار است‪.‬‬
‫‪ )۳‬شکل هستة آن همانند گویچههای مؤثر در دفاع علیه حملة انگلها‪ ،‬دوقسمتی میباشد‪.‬‬
‫‪ )۴‬محتویات دانههای روشن موجود در میانیاختة (سیتوپالسم) آن‪ ،‬در مواجهه با این مواد برونرانی (اگزوسیتوز) میشود‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪13‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱5( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬


‫بازوفیل‪،‬گویچة سفیدی است که در بعضی افراد تحمل خود به مواد بیخطر را از دست میدهد و نسبت به این مواد پاسخ ایمنی ایجاد میکند‪.‬‬
‫بازوفیل و ائوزینوفیلها که در دفاع علیه انگل ها نقش دارد‪ ،‬دارای هستة دو قسمتی هستند‪ .‬فقط حواستون باشه که بازوفیل هستة دو قسمتی‬
‫روی هم افتاده ولی ائوزینوفیل هستة دو قسمتی دمبلیشکل دارد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬در التهاب از ماستوسیتهای آسیبدیده‪ ،‬هیستامین رها میشود‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در التهاب از یاختههای دیوارۀ مویرگ و بیگانهخوارهای بافتی پیکشیمیایی آزاد میشود که موجب فراخواندن گویچههای سفید به موضع‬
‫آسیب میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬بازوفیلها توانایی بیگانهخواری ندارند‪.‬‬
‫‪ )۴‬بازوفیلها دارای سیتوپالسمی با دانههای تیره است‪.‬‬
‫در نوعی گیاه ذرت‪ ،‬صفت رنگ دانه سه جایگاه ژنی دارد که هر کدام دو دگره دارند و رخنمود (فنوتیپ)های آستانة دوطیف‪،‬‬
‫یعنی قرمز و سفید به ترتیب ژننمود (ژنوتیپ)های ‪ AABBCC‬و ‪ aabbcc‬را دارند‪ .‬از آمیزش ژننمود (ژنوتیپ)هایی که فقط دو‬
‫دگرة (الل) نهفته دارند با گیاهان دانه سفید‪ ،‬امکان پیدایش دانههایی با ………… وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬ذخیرة دانة ‪AAaBBbCCc‬‬ ‫‪ )۱‬دو دگرة (الل) بارز‬
‫‪ )۴‬رخنمود (فنوتیپ) مشابه با گیاه ناخالص در هر سه جایگاه‬ ‫‪ )۳‬پوستة دانة ‪AaBbCc‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۳( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫پوستة دانه ژنوتیپی همانند ژنوتیپ تخمک و گیاه ماده دارد‪ ،‬بنابراین ژنوتیپ پوستة دانه باید یا کالً فاقد الل نهفته باشد و یا دارای دو الل نهفته‬
‫باشد که در این گزینه ژنوتیپ دارای ‪ ۳‬الل نهفته است‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪۱‬و‪۲‬و‪ )۴‬از آمیزش ذرتی که در ژننمود خود فقط دو دگرة نهفته دارد با ذرتی که در ژننمود خود فاقد دگرة بارز است (ذرت سفیدرنگ)‪ ،‬دانههایی‬
‫میتوانند ایجاد شوند که یک‪ ،‬دو و یا سه الل بارز در ژننمود خود داشته باشند‪ .‬ذرتی که دارای سه الل بارز باشد رخنمودی مشابه با ذرتی دارد‬
‫که در هر سه جایگاه ژنی خود ناخالص است‪.‬‬

‫چند مورد‪ ،‬در ارتباط با پروتئینها صحیح است؟‬


‫الف‪ -‬همة فرایندهای یاختهای را به انجام میرسانند‪.‬‬
‫ب‪ -‬از واحدهایی تشکیل شدهاند که هر کدام یک گروه ‪ R‬دارند‪.‬‬
‫ج‪ -‬همواره جهت پروتئینسازی بیش از دو نوع رِنا (‪ )RNA‬فعالیت میکند‪.‬‬
‫د‪ -‬بسیاری از دانشمندان قبل از ایوری‪ ،‬پروتئین را مادة وراثتی میدانستند‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینه ‪ – ۱۲۱( ۳‬متوسط – خط به خط)‬
‫فقط مورد الف نادرست است‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫(الف) بسیاری (‪ ‬نه همه!) از فرایندهای یاختهای را پروتئینها انجام میدهند‪( /.‬ب) پروتئینها از آمینواسیدها تشکیل شدهاند‪ .‬در ساختار‬
‫هر آمینواسید‪ ،‬یک گروه ‪ R‬وجود دارد‪( /.‬ج) برای تولید یک پروتئین هر سه نوع رنای پیک (حاوی اطالعات الزم برای تولید پروتئین)‪ ،‬رنای‬
‫ناقل (حمل آمی نواسیدها) و رنای رناتنی (ایجاد پیوند پپتیدی بین آمینواسیدها) نقش دارند‪( /.‬د) در زمان ایوری و قبل از آن بسیاری از‬
‫دانشمندان اعتقاد داشتند که پروتئینها مادة وراثتی هستند‪.‬‬
‫ویژگی مشترک تارهای ماهیچهای موجود در ماهیچة دوسر بازوی انسان‪ ،‬چیست؟‬
‫‪ )۱‬با اتصال ناقل عصبی به گیرندة آن در غشای شبکة آندوپالسمی آنها‪ ،‬یونهای کلسیم آزاد میشود‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪14‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫‪ )۲‬برای ژن تولیدکنندة پروتئین متصل شونده به اکسیژن‪ ،‬بیش از دو دگره (الل) دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬با تغییر طول ماهیچه‪ ،‬موجب ایجاد پتانسیل عمل در نوعی گیرندة حس پیکری میشوند‪.‬‬
‫‪ )۴‬برای انقباض طوالنیتر‪ ،‬مولکول ‪ ATP‬را به کمک کرآتینفسفات بازتولید مینمایند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۳(۲‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫همة یاخته های ماهیچة اسکلتی دارای چند هسته هستند؛ بنابراین برای ژن سازندة میوگلوبین (پروتئینی که در ماهیچة اسکلتی به اکسیژن‬
‫متصل میشود)‪ ،‬بیش از دو دگره (الل) دارند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬محل گیرندة ناقل عصبی بر روی غشای یاخته است نه غشای شبکة آندوپالسمی!‬
‫‪ )۳‬بعضی از تارهای ماهیچهای به گیرندة حس وضعیت متصل هستند نه همة آنها!‬
‫‪ ) ۴‬در صورت وجود اکسیژن تجزیه گلوکز تا چند دقیقه انرژی الزم برای تولید ‪ ATP‬را فراهم میکند‪ .‬برای انقباضهای طوالنیتر‪ ،‬ماهیچهها از‬
‫اسیدهای چرب استفاده میکنند‪.‬‬

‫کدام گزینه‪ ،‬عبارت زیر را بهطور مناسب کامل میکند؟‬


‫«در انسان‪ ………… ،‬پیامهایی که از طریق عصب شنوایی‪-‬تعادلی گوش را ترک میکنند‪ ………… ،‬میشوند‪».‬‬
‫‪ )۱‬همة ‪ -‬ابتدا به محل پردازش اولیه و تقویت اطالعات حسی مغز‪ ،‬وارد‬
‫‪ )۲‬بخشی از ‪ -‬حامل اطالعاتی هستند که به باالترین بخش ساقة مغز‪ ،‬منتقل‬
‫‪ )۳‬بخشی از ‪ -‬از طریق آسه (آکسون) طویل نورونهای حسی‪ ،‬به سوی مغز هدایت‬
‫‪ )۴‬همة ‪ -‬توسط گیرندههای مستقر روی شبکهای از رشتههای گلیکوپروتئینی‪ ،‬تولید‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۲( ۲‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬
‫عصب خارج شده از گوش دارای دو بخش شنوایی‬
‫و تعادلی است‪ .‬باالترین بخش ساقة مغز‪ ،‬مغزمیانی‬
‫است که یاختههای عصبی آن در فعالیتهای‬
‫مختلف از جمله شنوایی‪ ،‬بینایی و حرکت نقش‬
‫دارند‪ .‬بنابراین بخشی از عصب شنوایی که مربوط به شنوایی است وارد مغزمیانی میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬مخچه پیام مربوط به تعادل را از گوش دریافت میکند؛ بنابراین همة پیامهای حسی خارج شده از گوش ابتدا وارد‬
‫تاالموس نمیشوند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانطور که در شکلهای مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬همة بخشهای عصب خارج شده از گوش‪ ،‬آکسونهای نورون حسی هستند‪.‬‬
‫‪ )۴‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید یاختههای گیرندة شنوایی در بخش حلزونی گوش‪ ،‬بر روی غشای پایه قرار ندارند‪.‬‬
‫کدام گزینه عبارت زیر را به نادرستی کامل میکند؟‬
‫«ویژگی مشترک ………… در گیاه آلبالو‪ ،‬در ………… است‪».‬‬
‫‪ )۱‬یاختههای حاصل از میوز ‪ -‬احاطهشدن توسط یاختههایی دوالدی (دیپلوئیدی)‬
‫‪ )۲‬هستههای موجود در لولة گرده ‪ -‬پیدایش به دنبال انجام تقسیم رشتمان (میتوز)‬
‫‪ )۳‬یاختههای حاصل از تقسیم یاختة باقیمانده ‪ -‬شرکت در انجام لقاح مضاعف (دوتایی)‬
‫‪ )۴‬یاختههای دروندانه (آندوسپرم) ‪ -‬جذب و ذخیرهشدن محتویات آنها در برگهای رویانی‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪15‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱8( ۳‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬


‫یکی از یاختههای بافت خورش بزرگ میشود و با تقسیم میوز چهار یاختة هاپلوئیدی ایجاد‬
‫میکند‪ .‬از این چهار یاخته فقط یکی باقی میماند که با تقسیم میتوز‪ ،‬ساختاری به نام کیسة‬
‫رویانی با تعدادی یاخته ایجاد میکند‪ .‬تخمزا و یاختة دوهستهای از یاختههای کیسة رویانی‪-‬‬
‫اند که در لقاح با گامتهای نر شرکت میکنند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬هم در پرچم و هم در مادگی یاختههای‬
‫حاصل از تقسیم میوز توسط یاختههایی دوالد احاطه میشوند‪.‬‬
‫‪ )۲‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در لولة گرده هستة یاختة زایشی‪،‬‬
‫رویشی و اسپرمها مشاهده میشوند‪ .‬همگی این یاختهها به دنبال تقسیم میتوز ایجاد‬
‫میشوند‪.‬‬
‫‪ ) ۴‬آلبالو نوعی گیاه دولپه است‪ .‬در دانه گیاهان دولپه مواد غذایی آندوسپرم جذب لپهها‬
‫و در آنجا ذخیره میشوند‪ ،‬در نتیجه لپهها که بزرگ شدهاند‪ ،‬بخش ذخیرهای دانه را تشکیل‬
‫میدهند‪ .‬به لپهها برگهای رویانی نیز میگویند؛ زیرا در بسیاری از گونهها از خاک بیرون‬
‫میآیند و به مدت کوتاهی فتوسنتز میکنند‪.‬‬

‫کدام گزینه در ارتباط با هر دو فرایند رونویسی و ترجمه‪ ،‬درست است؟‬


‫‪ )۱‬در مرحلة آغاز‪ ،‬پیوند هیدروژنی میان رمزه (کدون)ها و نوکلئیکاسیدی دیگر برقرار میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬در مرحلة پایان‪ ،‬تشکیل پیوندهای هیدروژنی بین دو رشته نوکلئیکاسید مشاهده میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬در مرحلة طویلشدن‪ ،‬از رابطة مکملی اختصاصی میان بازهای آلی استفاده میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬در مرحلة طویلشدن‪ ،‬مجموعهای پروتئینی بر روی رشتة الگوی رنا جابهجا میشود‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۲( ۳‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫در فرایندهای رونویسی و ترجمه در مرحلة طویلشدن از رابطة مکملی اختصاصی بین بازهای آلی استفاده میشود‪ .‬در فرایند ترجمه در جایگاه‬
‫‪ ،A‬بین بازهای آلی مکمل کدون و آنتیکدون پیوند هیدروژنی برقرار میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬در مرحلة آغاز ترجم ه پیوند هیدروژنی بین رمزة آغاز و رنای ناقل حاوی پادرمزة آغاز برقرار میشود ولی در مرحلة آغاز رونویسی بین‬
‫نوکلئوتیدهای رشتة الگو و رنای در حال ساخت‪ ،‬پیوند هیدورژنی برقرار میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬در مرحلة پایان ترجمه‪ ،‬عوامل پایان ترجمه که از جنس پروتئین هستند وارد جایگاه میشوند و پیوندی بین آنها و رمزة موجود در این جایگاه‬
‫برقرار نمیشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬فقط در فرایند رونویسی بر روی رشتة الگوی رنا که در مولکول دنا قرار دارد‪ ،‬جابهجایی مجموعهای پروتئینی وجود دارد‪.‬‬
‫چند مورد از مطالب زیر‪ ،‬درست است؟‬
‫الف‪ -‬همة گیاهان چندساله‪ ،‬هر ساله میتوانند رشد رویشی و زایشی داشته باشند‪.‬‬
‫ب‪ -‬برای تشکیل بعضی از میوههای بدوندانه‪ ،‬به حضور اکسینها و جیبرلینها نیاز داریم‪.‬‬
‫ج‪ -‬همة میوه های حاصل از رشد اجزای مختلف چهارمین حلقة گل‪ ،‬میوة حقیقی نامیده میشوند‪.‬‬
‫د‪ -‬پوستة بعضی دانههای نارس‪ ،‬چنان سخت و محکم است که در برابر شیرههای گوارشی جانوران سالم میمانند‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪16‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱8( ۱‬سخت‪ -‬مفهومی)‬


‫فقط مورد «ب» درست است‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫الف) گیاهان چندساله‪ ،‬سالها به رشد رویشی خود ادامه میدهند‪ .‬بعضی از آنها هر ساله میتوانند گل‪ ،‬دانه و میوه تولید کنند؛ یعنی هر ساله‬
‫هم رشد رویشی و هم رشد زایشی داشته باشند‪.‬‬
‫ب) در صورتی که لقاح انجام نشود‪ ،‬دانهای نیز تشکیل نخواهد شد‪ .‬در این حالت برای تشکیل میوه به تنظیمکنندههای رشد نیاز داریم‪ .‬اکسینها‬
‫و جیبرلینها برای تولید میوههای بدون دانه کاربرد دارند‪.‬‬
‫ج) چهارمین حلقة گل‪ ،‬مادگی است‪ .‬هر مادگی از یک یا چند برچه ساخته شده است‪ .‬برچه واحد سازندة مادگی است‪ .‬میوههای حقیقی از رشد‬
‫تخمدان ایجاد میشوند نه هر بخش از مادگی!‬
‫د) میوههای نارس معموالً مزة ناخوشایندی دارند‪ .‬در نتیجه دانههای نارس تا زمان رسیدگی میوه از خورده شدن به وسیلة جانوران حفظ میشوند‪.‬‬
‫از طرفی جانوران با خوردن میوههای رسیده در پراکنش دانهها نقش دارند‪ .‬پوستة بعضی دانهها چنان سخت و محکم است که حتی در برابر‬
‫شیرههای گوارشی جانوران سالم میمانند‪ .‬دانههای نارس پوستة نازک دارند‪.‬‬
‫در صورت آمیزش دانة گردة گلمغربی دوالد (دیپلوئید) با مادگی گلمغربی چهارالد (تتراپلوئید)‪ ،‬پیدایش کدام گزینه دور از‬
‫انتظار است؟‬
‫‪ )۲‬ذخیرة دانه حاوی چهار مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬ ‫‪ )۱‬لولة گرده حاوی سه مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬
‫‪ )۴‬پوستة دانة حاوی چهار مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬ ‫‪ )۳‬رویان حاوی سه مجموعة فامتنی (کروموزومی)‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱8( ۲‬متوسط‪ -‬ترکیبی)‬
‫گیاه مغربی دوالد نر بوده؛ بنابراین اسپرمهایی هاپلوئید تولید می کند و از طرفی با توجه به اینکه گیاه گل مغربی ماده‪ ،‬چهارالد است‪ ،‬تخمزا به‬
‫صورت دوالد و یاختة دوهسته ای به صورت چارالد خواهد بود‪ .‬در نتیجه لقاح اسپرم با یاختة دوهستهای تخم ضمیمه به صورت ‪ 5n‬خواهد بود‪.‬‬
‫تخم ضمیمه بخش ذخیرهای دانه را ایجاد میکند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬لولة گرده از رشد یاختة رویشی ایجاد میشود و درون آن هستة یاختة رویشی و اسپرمها مشاهده میشوند‪ .‬هر کدام از این هستهها دارای‬
‫یک مجموعه فامتنی هستند؛ بنابراین لولة گرده حاوی سه مجموعة فامتنی است‪.‬‬
‫‪ )۳‬رویان از تقسیمات میتوزی یاختة کوچکتر حاصل از تقسیم تخم اصلی ایجاد میشود‪ .‬از لقاح اسپرم تکالد با یاختة تخمزای دوالد‪ ،‬تخماصلی‬
‫ایجاد میشود که به صورت سهالد خواهد بود‪.‬‬
‫‪ )۴‬پوستة دانه از سخت شدن پوستة تخمک ایجاد میشود؛ بنابراین همانند سایر یاختههای گیاه ماده دارای چهار مجموعة فامتنی است‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬در ارتباط با سیستم ایمنی انسان صحیح است؟‬
‫‪ )۱‬همة گویچههای خونی دارای هستة تکی گرد یا بیضی‪ ،‬در سومین خط دفاعی بدن فعالیت میکنند‪.‬‬
‫‪ )۲‬همة عوامل بیگانة متصل به پادتنها‪ ،‬توسط یاختههای درشتخوار (ماکروفاژ) هضم میگردند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همة یاختههای حاصل از تمایز مونوسیتها‪ ،‬توانایی شناسایی میکروبهای مهاجم را دارند‪.‬‬
‫‪ )۴‬همة اینترفرونها‪ ،‬در پی اجرای مرگ برنامهریزیشدة یک یاخته ترشح میشوند‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪17‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱5( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬


‫مونوسیتها از خون خارج می شوند و پس از خروج‪ ،‬تغییر میکنند و به درشتخوار و یا یاختة دندریتی تبدیل میشوند‪ .‬این یاختهها در خط‬
‫دوم دفاعی فعالیت دارند و براساس ویژگیهای عمومی میکروبها را از یاختههای خودی تشخیص میدهند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬لنفوسیتهای یاختههای خونی ای هستند که دارای هستة تکی گرد یا بیضی هستند‪ .‬یاختههای کشندة طبیعی که نوعی لنفوسیت هستند‬
‫در خط دوم دفاعی فعالیت دارند و لنفوسیتهای ‪ B‬و ‪ T‬در خط سوم!‬
‫‪ )۲‬پادتنها به روشهای مختلفی آنتیژنها را نابود یا اثر میکنند‪ .‬مثالً بعضی از آنتیژنهای متصل به پادتن رسوب میکنند؛ بنابراین همة این‬
‫عوامل بیگانه متصل به پادتن‪ ،‬خورده نمیشوند‪.‬‬
‫‪ )۴‬اینترفرون نوع زمانی که یاختة آلوده به ویروس زنده است‪ ،‬تولید و از آن ترشح میشود‪.‬‬
‫چند مورد عبارت زیر را به نادرستی کامل میکند؟‬
‫«در صورت ………… در ………… در یاخته صورت میگیرد‪».‬‬
‫الف‪ -‬حضور همزمان گلوکز و الکتوز ‪ -‬محیط اشرشیاکالی‪ ،‬تغییری در شکل پروتئین مهارکننده‬
‫ب‪ -‬عدم اتصال عوامل رونویسی به افزاینده ‪ -‬یاختة یوکاریوت‪ ،‬ممانعت از فعالیت رنابسپاراز (‪ RNA‬پلیمراز)‬
‫ج‪ -‬اتصال رنابسپاراز (‪ RNA‬پلیمراز) به راهانداز ‪ -‬یاختة یوکاریوت‪ ،‬حرکت آنزیم روی اپراتور به سمت ابتدای ژن‬
‫د‪ -‬حضور همزمان گلوکز و مالتوز ‪ -‬محیط اشرشیاکالی‪ ،‬پیوستن پروتئین فعالکننده به اپراتور‬
‫‪۳ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۲( ۴‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫همة موارد نادرست جمله را کامل میکنند‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫الف) در صورت وجود همزمان گلوکز و الکتوز در محیط‪ ،‬باکتری مصرف گلوکز را ترجیح میدهد؛ بنابراین تغییر شکلی در پروتئین مهارکننده‬
‫ایجاد نمیشود‪.‬‬
‫ب) در یوکاریوتها رنابسپاراز نمیتواند به تنهایی راهانداز را شناسایی کند و برای پیوستن به آن نیازمند پروتئینهایی به نام عوامل رونویسی‬
‫است‪ .‬گروهی از این پروتئینها با اتصال به نواحی خاصی از راهانداز‪ ،‬رنابسپاراز را به محل راهانداز هدایت میکنند‪ .‬در یوکاریوتها ممکن است‬
‫گروهی دیگر از عوامل رونویسی به بخش خاصی از دنا به نام افزاینده متصل شوند‪ .‬کنار هم قرارگیری عوامل رونویسی متصل به افزاینده و راهانداز‬
‫موجب افزایش سرعت رونویسی می شود؛ بنابراین عدم اتصال عوامل رونویسی به افزاینده سبب کاهش سرعت رونویسی میشود نه مانع فعالیت‬
‫رنابسپاراز!‬
‫ج) اپراتور در یاختههای یوکاریوتی وجود ندارد‪.‬‬
‫د) پروتئین فعالکننده به اپراتور متصل نمیشود‪.‬‬
‫کدام گزینه در مورد گیاهانی که در یاختههای غالف آوندی برگهای خود به تثبیت کربندیاکسید میپردازند‪ ،‬درست‬
‫است؟‬
‫‪ )۱‬همانند گیاهان ‪ ،C3‬تجزیة قند پنجکربنه به ترکیبات دو و سهکربنه‪ ،‬به ندرت در این گیاهان روی میدهد‪.‬‬
‫‪ )۲‬برخالف گیاهان ‪ ،CAM‬به دنبال آغاز فعالیت روبیسکو‪ ،‬اسید سهکربنی را به میانبرگ بازمیگردانند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانند‪ .‬گیاهان ‪ ،C3‬با افزایش شدت نور تا ‪ ۱000‬واحد‪ ،‬فتوسنتز در آنها به حدی ثابت میرسد‪.‬‬
‫‪ )۴‬برخالف گیاهان ‪ ،C4‬از تقسیمبندی زمانی اولین و دومین تثبیت کربندیاکسید برخوردارند‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪18‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲6( ۲‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬


‫گیاهان ‪ C4‬توانایی تثبیت کربن در یاختههای غالف آوندی خود را دارند‪ .‬در این گیاهان تثبیت در دو مرحله انجام میگیرد‪ .‬در مرحلة دوم‬
‫تثبیت که روبیسکو فعالیت دارد‪ ،‬کربن دیاکسید از اسید چهار کربنی آزاد و وارد چرخة کالوین میشود و اسید سه کربنی باقیمانده از طرق‬
‫پالسمودسم به یاختههای میانبرگ برمیگردد درحالی در گیاهان ‪ CAM‬هر دو مرحلة تثبیت کربن در یک یاخته انجام میگیرد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬تجزیة قند پنج کربنه به ترکیبات دو و سه کربنه در فرایند تنفس نوری انجام میشود‪ .‬تنفس نوری در‬
‫گیاهان ‪ C4‬به ندرت روی میدهد در حالی که گیاهان ‪ C3‬توانایی مقاومت در برابر واکنشهای تنفس‬
‫نوری را ندارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانطور که در نمودار مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬با افزایش شدت نور تا ‪ ۱000‬واحد‪ ،‬فتوسنتز در گیاهان‬
‫‪ C4‬در حال افزایش است و در حدود ‪ ۲000‬واحد‪ ،‬میزان فتوسنتز به حدی ثابت میرسد‪.‬‬
‫‪ )۴‬گیاهان ‪ C4‬دارای تقسیم بندی مکانی برای فتوسنتز هستند و گیاهان ‪ CAM‬تقسیمبندی زمانی دارند‪.‬‬
‫در گیاهان ‪ CAM‬تثبیت اولیه در شب و تثبیت ثانویه در روز انجام میگیرد‪.‬‬
‫مطابق با شکل روبرو‪ ،‬کدام عبارت صحیح است؟‬
‫‪ )۱‬بخش ‪ ۱‬برخالف بخش ‪ ،۳‬حاوی مویرگهای خونی منفذدار است‪.‬‬
‫‪ )۲‬بخش ‪ ۲‬همانند بخش ‪ ،۴‬ساختار بافتی با فضای بینیاختهای فراوان دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬بخش ‪ ۳‬همانند بخش ‪ ،۱‬از بافتی حاوی یاختههای عمدتاً غیرعصبی تشکیل شده است‪.‬‬
‫‪ )۴‬بخش ‪ ۴‬برخالف بخش ‪ ،۲‬با بخشی از پردههای حفاظتکنندة دستگاه عصبی تماس دارد‪.‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۴( ۳‬متوسط‪ -‬ترکیبی)‬


‫هیپوفیزپسین (بخش‪ )۳‬ساختار عصبی دارد‪ .‬در بافت عصبی بیشتر یاختهها غیرعصبی و از نوع پشتیبان هستند‪ .‬بنابراین هم در بخش‪۱‬‬
‫(هیپوفیزپیشین) و در بخش‪ ،۳‬بیشتر یاختهها غیرعصبی هستند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬هر دو بخش دارای مویرگ خونی منفذدار هستند‪.‬‬
‫‪ )۲‬بخش‪ ۴‬استخوان جمجمه است که نوعی بافت پیوندی است ولی بخش جزئی از هیپوفیز است و بافت پیوند نیست‪.‬‬
‫‪ )۴‬همة بخشهای هیپوفیز با یکی از پردههای مننژ (خارجیترین) در تماس است‪.‬‬
‫در رفتار سگ پاولوف برخالف رفتاری که کالغها نسبت به مترسکِ ثابت بروز میدهند‪ ،‬کدام مورد مشاهده میشود؟‬
‫‪ )۱‬کسب تجربه توسط جانور موجب پاسخدهی آن به نوعی محرک بیاثر میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬نوعی پاسخ غریزی در جانور‪ ،‬تحت تأثیر تجربه دچار تغییر میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬محرک طبیعی پس از مدتی به محرک بیاثر تبدیل میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬با تغییر نوع محرک بیرونی‪ ،‬پاسخدهی به آن تغییر میکند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینه ‪ – ۱۲8( ۱‬متوسط – خط به خط)‬
‫رفتارِ سگ پاولوف از نوع شرطیشدنِ کالسیک و رفتاری که کالغها نسبت به مترسکِ ثابت و بدون تغییر بروز میدهند‪ ،‬از نوع خوگیری‬
‫(عادیشدن) است‪ .‬در شرطیشدن کالسیک‪ ،‬برخالف رفتار عادیشدن‪ ،‬جانور به یک نوع محرک بیاثر پاسخ میدهد‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۲‬در شرطیشدن کالسیک‪ ،‬پاسخ غریزیِ جانور (مثل ترشح بزاق در سگ) تغییر نمیکند‪ ،‬بلکه جانور به محرک دیگری نیز این پاسخ را‬
‫میدهد‪.‬‬
‫‪ )۳‬در شرطیشدن کالسیک‪ ،‬محرک طبیعی (مثل پودر گوشت) به محرک بیاثر تبدیل نمیشود و همواره میتواند سبب بروز پاسخ در‬
‫جانور شود‪.‬‬
‫‪ )۴‬در شرطی شدن کالسیک‪ ،‬با وجود جایگزینی محرک طبیعی با محرک شرطی‪ ،‬پاسخ جانور (ترشح بزاق) یکسان است‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪19‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫با توجه به مراحل انقباض در یک یاختة ماهیچهای دیافراگم انسان‪ ،‬میتوان گفت …………‬
‫‪ )۱‬هنگامی که پلهای اتصال میوزین و اکتین تشکیل میشوند‪ ،‬گروه فسفات از مولکول ‪ ATP‬جدا شده است‪.‬‬
‫‪ )۲‬یونهای کلسیم در یاخته با انتقال فعال جابهجا میشوند‪ ،‬زاویة میان سر و دم میوزینها افزایش مییابد‪.‬‬
‫‪ )۳‬به دنبال حرکتی مانند پارو زدن در سارکومرها‪ ،‬مولکولهای ‪ ADP‬از سرهای میوزین جدا میشوند‪.‬‬
‫‪ )۴‬دور شدن سرهای میوزین از خطوط ‪ ،Z‬بالفاصله پس از اتصال آنها به مولکول ‪ ATP‬رخ میدهد‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۳( ۱‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در مراحل انقباض ماهیچة اسکلتی‬
‫هنگامی که پلهای اکتین و میوزین تشکیل میشود‪ ،‬به سر میوزین مولکول ‪ADP‬‬
‫متصل است؛ در واقع قبل از اتصال میوزین به اکتین مولکول ‪ ATP‬تجزیه میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ ) ۲‬بازگشت کلسیم به روش انتقال فعال مربوط به استراحت ماهیچه است در این‬
‫زمان زاویه بین سر و دم میوزین ثابت میماند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬به دنبال جدا شدن مولکول ‪ADP‬‬
‫از سر میوزین‪ ،‬حرکتی مانند پارو زدن در سارکومرها مشاهده میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬بعد از اتصال مولکول ‪ ATP‬به سر‬
‫میوزین‪ ،‬اتصال میوزین به اکتین از بین میرود و میوزین در بخشی نزدیکتر از اکتین به خط ‪ Z‬به آن آن متصل میشود‪.‬‬
‫هر پروتئین موجود در غشای تیالکوئیدهای آفتابگردان که یون هیدروژن را عبور میدهد‪ ،‬چه مشخصهای دارد؟‬
‫‪ )۱‬با فسفولیپیدهای هر دوالیة غشای تیالکوئیدی در تماس است‪.‬‬
‫‪ )۲‬از میزان اسیدیتة بسترة سبزدیسه (کلروپالست) میکاهد‪.‬‬
‫‪ )۳‬انرژی را در نوعی ترکیب شیمیایی ذخیره میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬با تبادل الکترونها‪ ،‬کاهش و اکسایش مییابد‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲6( ۱‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در غشای تیالکوئید پمپ‬
‫موجود در زنجیرة انتقال الکترون بین فتوسیستم‪ ۲‬و فتوسیسم‪ ۱‬و آنزیم‬
‫‪ATP‬ساز توانایی عبور یون هیدروژن را دارند‪ .‬هر دوی این پروتئینها با‬
‫فسفولیپیدهای هر دوالیة غشای تیالکوئیدی در تماس هستند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۲‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬پمپ پروتئینی سبب کاهش‬
‫یون هیدروژن در بسترة کلروپالست و آنزیم ‪ATP‬ساز موجب افزایش یون‬
‫هیدروژن بستره میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬آنزیم ‪ATP‬ساز موجب تولید ‪ ATP‬میشود‪ .‬این آنزیم از انرژی شیب غلظت یون هیدروژن برای تولید ‪ ATP‬استفاده میکند‪.‬‬
‫‪ )۴‬آنزیم ‪ATP‬ساز توانایی تبادل الکترونها را ندارد‪.‬‬
‫در ارتباط با جانوری که به کمک عالئم گل قاصد‪ ،‬به سوی شهد آن هدایت میشود‪ ،‬چند مورد درست است؟‬
‫الف‪ -‬در پراکنش میوههای این گیاه نیز نقش ایفا میکند‪.‬‬
‫ب‪ -‬سامانة دفعی آن از طریق منافذ دفعی به خارج بدن راه مییابد‪.‬‬
‫ج‪ -‬از فرومونها برای هشدار خطر افراد غیرهمگونه استفاده میکند‪.‬‬
‫د‪ -‬ورود همولنف به رگهای آن با بستهبودن منافذ قلب همزمان است‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪20‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱8( ۲‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬


‫موارد «ج» و «د» درست است‪.‬‬
‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬زنبور (نوعی حشره) به کمک عالئم گل قاصد‪ ،‬به‬
‫سوی شهد آن هدایت میشود‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫الف) زنبورها در پراکنش دانههای گردة رسیدة گل قاصد نقش دارند‪.‬‬
‫ب) حشرات سامانة دفعی متصل به روده به نام لولههای مالپیگی دارند‪ .‬محتوای لولههای مالپیگی‬
‫به روده تخلیه و با عبور مایعات در روده‪ ،‬آب و یونها بازجذب میشوند‪ .‬اوریکاسید از طریق روده به همراه مواد دفعی دستگاه گوارش دفع‬
‫می شوند؛ بنابراین سامانة دفعی در حشرات از طریق مخرج به بیرون راه دارد‪.‬‬
‫ج) زنبورها از فرومونها برای هشدار خطر حضور شکارچی به دیگران استفاده میکنند‪ .‬شکارچی با زنبور‬
‫همگونه نیست!‬
‫د) همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬همولنف از طریق رگها به درون حفرههای بدن پمپ‬
‫میشود‪ .‬تبادل مواد بین یاختهها و همولنف انجام شده و همولنف از طریق منافذ دریچهدار به قلب برمیگردد‪.‬‬
‫دریچههای منافذ در هنگام انقباض قلب که همولنف وارد رگها میشود‪ ،‬بسته هستند‪.‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬به منظور تکمیل عبارت زیر مناسب است؟‬
‫«اتصال ناقل عصبی به گیرندههای غشایی در ماهیچة …………‪ ،‬همواره ………… را بهدنبال دارد‪».‬‬
‫‪ )۱‬صاف ‪ -‬افزایش موقت سطح غشای پایانة آکسونی در نورونهای خودمختار‬
‫‪ )۲‬اسکلتی ‪ -‬تحریک گیرندههای حس وضعیت در ضمن حرکت ارادی ماهیچه‬
‫‪ )۳‬قلبی ‪ -‬افزایش فشار وارد بر دریچة سینی آئورتی در سومین مرحلة دورة قلبی‬
‫‪ )۴‬اسکلتی ‪ -‬افزایش تراوایی غشای شبکة آندوپالسمی نسبت به یونی با دوبار مثبت‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۳( ۴‬متوسط‪ -‬ترکیبی)‬
‫یاختههای عصبی با یاختههای ماهیچهای سیناپس دارند و با ارسال پیام عصبی موجب انقباض آنها میشوند‪ .‬با اتصال ناقل عصبی به گیرندة خود‬
‫در غشای یاختههای ماهیچة اسکلتی‪ ،‬یک موج تحریکی در طول غشای یاخته ایجاد میشود‪ .‬با تحریک یاختة ماهیچهای‪ ،‬یونهای کلسیم (دارای‬
‫دو بار مثبت) از شبکة آندوپالسمی آزاد میشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬ناقلهای عصبی با اگزوسیتوز از پایانة آکسونی خارج میشوند؛ بنابراین افزایش سطح غشای پایانة اکسونی به دنبال برونرانی ناقلهای عصبی‬
‫است‪.‬‬
‫‪ )۲‬ماهیچههای اسکلتی به صورت غیرارادی نیز منقبض میشوند‪.‬‬
‫‪ )۳‬سومین مرحلة از دورة قلبی‪ ،‬انقباض بطن است‪.‬‬
‫کدام گزینه‪ ،‬بهطور حتم درست است؟‬
‫‪ )۱‬حرکت دندهها به سمت پایین و داخل‪ ،‬با انقباض گروهی از ماهیچههای بیندندهای انجام میپذیرد‪.‬‬
‫‪ )۲‬در خروج ظرفیت حیاتی از دستگاه تنفسی‪ ،‬ماهیچههای شکمی و بیندندهای نقش اصلی را دارند‪.‬‬
‫‪ )۳‬مسطحشدن دیافراگم‪ ،‬با ماندن بخشی از حجم جاری در بخش هادی دستگاه تنفسی همراه است‪.‬‬
‫‪ )۴‬ورود حجم جاری به دستگاه تنفسی‪ ،‬بهدنبال راندهشدن استخوان جناغ به جلو رخ میدهد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪21‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱0۳( ۴‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬


‫ورود حجم جاری به دستگاه تنفس در فرایند دم انجام میگیرد‪.‬‬
‫در دم‪ ،‬ماهیچة دیافراگم مسطح میشود و انقباض ماهیچههای‬
‫بیندندهای خارجی باعث میشود دندهها به سمت باال و جلو‬
‫جابهجا شوند و جناغ به جلو رانده شود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬با به استراحت درآمدن ماهیچههای بیندندهای خارجی‪،‬‬
‫دندهها به سمت پایین و داخل حرکت میکنند‪.‬‬
‫‪ )۲‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده می کنید‪ ،‬ظرفیت حیاتی شامل حجم ذخیرة دمی‪ ،‬حجم جاری و حجم ذخیرة بازدمی است‪ .‬برای خارج‬
‫شدن حجم ذخیرة بازدمی از دستگاه تنفس ماهیچههای شکمی و بیندندهای داخلی منقبض میشوند‪.‬‬
‫‪ )۳‬دیافراگم در زمان انقباض مسطح می شود‪ .‬در فرایندهای دم عادی و دم عمیق دیافراگم منقبض و به حالت مسطح است‪ .‬در دم عادی بخشی‬
‫از هوای جاری در بخش هادی دستگاه تنفس میماند و در دم عمیق‪ ،‬بخشی از هوای ذخیرة دمی!‬
‫کدام گزینه در ارتباط با اینترفرون تولیدشده به کمک فرایند مهندسی پروتئین‪ ،‬نادرست است؟‬
‫‪ )۱‬با تغییر جزئی در رمز آمینواسید ایجاد میشود‪.‬‬
‫‪ )۲‬فعالیت ضدویروسی بسیار کمتر از اینترفرون طبیعی دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬نگهداری طوالنیمدت آن به عنوان دارو امکانپذیر است‪.‬‬
‫‪ )۴‬تنها یک آمینواسید آن با آمینواسید دیگری جایگزین شده است‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲7( ۲‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫به کمک فرایند مهندسی پروتئین و تغییر جزئی در رمز آمینواسید‪ ،‬توالی آمینواسیدهای اینترفرون طوری تغییر مییابد که به جای یکی از‬
‫آمینواسیدهای آن آمینواسید دیگری قرار می گیرد‪ .‬این تغییر‪ ،‬فعالیت ضد ویروسی اینترفرون ساخته شده را به اندازة پروتئین طبیعی افزایش‬
‫میدهد و همچنین آن را پایدارتر میکند‪ .‬افزایش پایداری در نگهداری طوالنی مدت پروتئینهایی که به عنوان دارو استفاده میشوند‪ ،‬اهمیت‬
‫زیادی دارد‪.‬‬

‫از ازدواج زنی سالم با مردی فاقد عامل انعقادی ‪ ،VIII‬پسری فاقد عامل انعقادی ‪ VIII‬و دارای دو نوع کربوهیدرات غشایی‬
‫مرتبط با گروه خونی و پروتئین ‪ ،D‬و دختری سالم و فاقد پروتئین ‪ D‬و هر گونه کربوهیدرات غشایی مرتبط با گروه خونی‬
‫حاصل شده است‪ .‬تولد کدام فرزند در این خانواده‪ ،‬امکانپذیر نیست؟‬
‫‪ )۱‬دختری فاقد عامل انعقادی ‪ VIII‬که برای هر جایگاه مرتبط با گروه خونی در فامتن (کروموزوم)های خود‪ ،‬دگرهای (اللی) متفاوت دارد‪.‬‬
‫‪ )۲‬پسری دارای عامل انعقادی ‪ VIII‬که تنها یک نوع کربوهیدرات غشایی مربوط به گروه خونی را در غشای گویچههای خود دارد‪.‬‬
‫‪ )۳‬دختری دارای پروتئین ‪ D‬در غشای گویچههای خود که دو دگرة (الل) بارز برای صفت تولید عامل انعقادی ‪ VIII‬دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬پسری فاقد پروتئین ‪ D‬که دگره (الل)های مشابهی برای گروه خونی در فامتن (کروموزوم)های شمارة ‪ 9‬خود دارد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪22‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۲۳( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬


‫است‪ .‬بنابراین دختری که دارای‬ ‫‪XhYBODd‬‬ ‫است و پدر خانواده به صورت‬ ‫‪XHXhAODd‬‬ ‫با توجه به صورت سوال ژننمود مادر خانواده به صورت‬
‫دگرة بارز برای صفت تولید عامل انعقادی شماره ‪ 8‬باشد‪ ،‬متولد نمیشود‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬دختری که بیمار باشد و برای هر جایگاه مرتبط با گروه خونی در فامتنهای خود‪ ،‬دگرهای متفاوت دارد‪ ،‬میتواند متولد شود‪.‬‬
‫‪ )۲‬با توجه به ژننمود پدر و مادر‪ ،‬پسر سالم که دارای یک نوع کربوهیدارت گروه خونی باشد‪ ،‬میتواند متولد شود‪.‬‬
‫‪ )۴‬با توجه به ژننمود پدر و مادر‪ ،‬پسری با گروه خونی منفی (فاقد پروتئین ‪ )D‬که دارای دگرههای مشابهی برای گروه خونی ‪ ABO‬باشد‪،‬‬
‫میتواند متولد شود‪.‬‬
‫کدام عبارت‪ ،‬دربارة هر لنفوسیت عملکنندة ایمنی انسان صادق است؟‬
‫‪ )۱‬در بافتی با مویرگهای ناپیوسته تولید شده است‪.‬‬
‫‪ )۲‬با اتصال پادگن (آنتیژن) به گیرنده‪ ،‬تقسیم میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬به واسطة بسپار (پلیمر)ی ترشحی‪ ،‬در سومین خط دفاعی نقش دارد‪.‬‬
‫‪ )۴‬با ترشح نوعی پیکشیمیایی کوتاهبرد‪ ،‬فعالیت درشتخوار (ماکروفاژ)ها را افزایش میدهد‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱5( ۳‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫وقتی لنفوسیت‪ ،‬آنتیژنی را شناسایی میکند تکثیر میشود و لنفوسیتهای عملکننده (پادتنساز یا ‪T‬کشنده) را ایجاد میکند‪ .‬یاختههای‬
‫پادتنساز با ترشح پادتن و لنفوسیتهای ‪ T‬کشنده با ترشح پرفورین در سومین خط دفاعی بدن فعالیت میکند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬مویرگهای ناپیوسته در مغز استخوان‪ ،‬جگر و طحال یافت میشود اما همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در گرههای لنفی نیز‬
‫لنفوسیتها میتوانند تکثیر شوند و لنفوسیتهای عملکننده را ایجاد کنند‪.‬‬
‫‪ )۲‬لنفوسیتهای عملکننده توانایی تقسیم شدن ندارند‪.‬‬
‫‪ )۴‬اینترفرون نوع ‪ II‬از یاختههای کشندة طبیعی و لنفوسیتهای ‪ T‬ترشح میشود و درشتخوارها را فعال میکند‪ .‬اینترفرون نوع ‪ II‬نوعی پیک‬
‫شیمیایی است‪.‬‬
‫در یک فرد بالغ‪ ،‬بخش نرمی که درون حفرههای انتهای برآمدة استخوان ران را پر میکند‪ ،‬چند مورد از مشخصههای زیر را‬
‫ندارد؟‬
‫الف‪ -‬حاوی دو نوع متفاوت از یاختههای بنیادی است‪.‬‬
‫ب‪ -‬ترکیب آلی درونبری (آندوسیتوز) شده در روده را مصرف میکند‪.‬‬
‫ج‪ -‬بخشی از یاختههای خونی آسیبدیده و مرده‪ ،‬در آن تخریب میشوند‪.‬‬
‫د‪ -‬مویرگهای آن با داشتن منافذ زیاد در غشای یاختههای پوششی مشخص میشوند‪.‬‬
‫‪۴ )۴‬‬ ‫‪۳ )۳‬‬ ‫‪۲ )۲‬‬ ‫‪۱ )۱‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۳( ۳‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬
‫مغز قرمز استخوان بافت نرمی است که درون حفرههای انتهای برآمدة استخوان ران را پر میکند‪.‬‬
‫بررسی همۀ موارد‪:‬‬
‫الف) مغز استخوان دارای بیش از دو نوع یاختة بنیادی میباشد‪ .‬یاختههای بنیادی میلوئیدی‪ ،‬لنفوئیدی و یاختههایی که میتوانند به رگ خونی‪،‬‬
‫ماهیچة اسکلتی و قلبی تمایز یابند‪.‬‬
‫ب) ویتامین ‪ B12‬با درونبری در رودة باریک جذب میشود‪ .‬این ویتامین برای تولید گویچههای قرمز در مغز قرمز استخوان مصرف میشود‪.‬‬
‫ج) تخریب یاختههای خونی آسیبدیده و مرده در کبد و طحال توسط ماکروفاژ انجام میشود نه در مغز استخوان!‬
‫د) مویرگهای خونی مغز استخوان از نوع ناپیوسته هستند‪ .‬در این مویرگها فاصلة یاختههای بافت پوششی آنقدر زیاد است که به صورت‬
‫حفرههایی در دیوارة مویرگ دیده میشود‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪23‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫کدام گزینه‪ ،‬در ارتباط با وقایع پس از لقاح و تشکیل یاختة تخم در انسان درست است؟‬
‫‪ )۳‬همزمان با شروع تأمین مواد مغذی مورد نیاز جنین از بافتهای هضمشده‪ HCG ،‬شروع به ترشح میکند‪.‬‬
‫‪ )۱‬بالفاصله پس از تشکیل جفت‪ ،‬یاختههای تودة درونی بالستوسیست‪ ،‬الیههای زاینده را تشکیل میدهند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همزمان با اولین افزایش تعداد جایگاههای آغاز همانندسازی‪ ،‬جدار لقاحی پاره میشود‪.‬‬
‫‪ )۴‬بالفاصله پس از شروع تشکیل قلب‪ ،‬تولید تکانه در گره پیشاهنگ آغاز میگردد‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱7( ۴‬سخت‪ -‬ترکیبی)‬
‫در انتهای ماه اول دورة جنینی اندامهای اصلی شروع به تشکیل شدن میکنند و ضربان قلب آغاز میشود‪ .‬گرة پیشاهنگ شروعکنندة تکانههای‬
‫قلبی است‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬یاختههای الیة بیرونی بالستوسیست‪ ،‬آنزیمهای هضمکنندهای را ترشح میکنند که یاختههای جدار رحم را تخریب کرده و حفرهای ایجاد‬
‫میکنند که بالستوسیست در آن جای میگیرد‪ .‬به این فرایند‪ ،‬جایگزینی میگویند‪ .‬جنین در این مرحله مواد مغذی مورد نیاز خود را از بافتهای‬
‫هضمشده به دست میآورد‪ .‬در حالیکه هورمون ‪ HCG‬از کوریون ترشح میشود و پردههای جنینی (کوریون‬
‫و آمنیون) بعد از جایگزینی ایجاد میشوند‪.‬‬
‫‪ )۲‬همزمان با تشکیل جفت یاختههای تودة درونی الیههای زاینده را تشکیل میدهند که از رشد و تمایز‬
‫آنها بافتهای مختلف جنین ساخته میشود‪.‬‬
‫‪ )۳‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬جدار لقاحی در مرحلة تشکیل بالستوسیست پاره میشود‬
‫در حالیکه در موروال برای اولین بار افزایش تعداد جایگاههای آغاز همانندسازی در فامتنها مشاهده میشود‪.‬‬

‫کدام گزینه به منظور تکمیل عبارت زیر نامناسب است؟‬


‫«………… ناقلهای عصبی ترشحشده به فضاهای همایهای (سیناپسی) ………… در حین اجرای انعکاس عقبکشیدن‬
‫دست در برخورد با جسم داغ‪»………… ،‬‬
‫‪ )۱‬فقط بعضی از ‪ -‬در محل همایة (سیناپس) نورون حرکتی و ماهیچهها ‪ -‬با فعالیت آنزیمهای ویژهای‪ ،‬تجزیه میگردند‪.‬‬
‫‪ )۲‬فقط بعضی از ‪ -‬درون مادة خاکستری نخاع ‪ -‬موجب تغییر پتانسیل الکتریکی نورون پسهمایهای (پسسیناپسی) میشوند‪.‬‬
‫‪ )۳‬همة ‪ -‬درون مادة خاکستری نخاع ‪ -‬در محل انجام سوختوساز نورونهای پیشهمایهای (پیشسیناپسی) به تولید رسیدهاند‪.‬‬
‫‪ )۴‬همة ‪ -‬در محل همایة (سیناپس) نورون حرکتی و ماهیچهها ‪ -‬از توانایی ایجاد تغییرشکل در برخی پروتئینهای غشایی برخوردارند‪.‬‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱۱۱( ۲‬سخت‪ -‬مفهومی)‬
‫همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪ ،‬در انعکاس عقب کشیدن دست در همة‬
‫سیناپسهای درون مادة خاکستری نخاع‪ ،‬ناقل عصبی ترسح میشود و موجب تغییر موجب‬
‫تغییر پتانسیل الکتریکی نورون پسهمایهای (پسسیناپسی) میشوند‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬پس از انتقال پیام‪ ،‬مولکولهای ناقل باقیمانده باید از فضای سیناپسی تخلیه شوند تا از‬
‫انتقال پیش از حد پیام جلوگیری و امکان انتقال پیام جدید فراهم شود‪ .‬این کار با جذب‬
‫دوباره ناقل به درون یاختة پیشسیناپسی و یا با تجزیة ناقلها توسط آنزیمهایی صورت‬
‫میگیرد‪.‬‬
‫‪ )۳‬با توجه به اینکه جسمیاختهای محل واکنشهای سوختوسازی در نورون است‪ ،‬بنابراین‬
‫محل تولید ناقلهای عصبی هم در جسمیاختهای است‪.‬‬
‫‪ )۴‬در سیناپس بین نورون حرکتی و ماهیچة جلو بازو‪ ،‬ناقل عصبی ترشح میشود‪ .‬ناقل عصبی پس از رسیدن به غشای یاختة پسسیناپسی به‬
‫پروتئینی به نام گیرنده متصل میشود‪ .‬این پروتئین همچنین کانالی است که با اتصال ناقل به آن باز میشود؛ یعنی تغییرشکل میدهد‪.‬‬
‫‪t.me/Mnabe_Konkuri‬‬
‫صفحه ‪24‬‬ ‫زیستشناسی‪-‬آزمون جامع ‪2‬‬

‫بخشی از دیوارة یاختهای گیاهان که ………‪ ،‬حاوی ……… است‪.‬‬


‫‪ )۱‬تنها در برخی یاختههای دیوارهدار یافت میشود ‪ -‬یک الیه با کمترین ضخامت در میان الیههای دیواره‬
‫‪ )۲‬مانند قالبی پروتوپالست را در بر میگیرد ‪ -‬رشتههای سلولزی با جهتگیری متفاوت در هر الیه‬
‫‪ )۳‬مانند چسب عمل میکند ‪ -‬ترکیبات پروتئینی ادغامشده پیش از تقسیم سیتوپالسم یاخته‬
‫‪ )۴‬رشد یاخته را متوقف میسازد ‪ -‬الیههای متعدد با تراکم متفاوتی از رشتههای سلولزی‬
‫پاسخ‪ :‬گزینة‪ -۱06( ۴‬متوسط‪ -‬مفهومی)‬
‫در بعضی از یاختههای گیاهی‪ ،‬الیههایی از دیواره بر روی دیوارة نخستین ساخته میشود که به مجموعه آنها‪ ،‬دیوارة‬
‫پسین میگویند‪ .‬رشد یاخته بعد از تشکیل دیوارة پسین متوقف میشود‪ .‬همانطور که در شکل مقابل مشاهده میکنید‪،‬‬
‫در هر یک از الیههای دیوارة پسین‪ ،‬رشتههای سلولزی موازی با هم قرار دارند و همچنین تراکم رشتههای سلولزی در‬
‫الیههای مختلف دیوارة پسین‪ ،‬متفاوت است‪.‬‬
‫بررسی سایر گزینهها‪:‬‬
‫‪ )۱‬در بعضی از یاختههای گیاهی‪ ،‬الیههایی از دیواره بر روی دیوارة نخستین ساخته میشود که به مجموعه آنها‪ ،‬دیوارة پسین میگویند؛ بنابراین‬
‫دیوارة پسین نمیتواند به شکل یک الیهای باشد‪.‬‬
‫‪ )۲‬دیوارة نخستین مانند قالبی پروتوپالست را دربرمیگیرد‪ ،‬اما مانع رشد آن نمیشود‪ .‬دیوارة نخستین به صورت یک الیه یا چند الیه است ولی‬
‫جهتگیری متفاوت رشتههای سلولزی در هر الیه مربوط به دیوارة پسین است‪.‬‬
‫‪ )۳‬تیغة میانی از پلی ساکاریدی به نام پکتین ساخته شده است‪ .‬پکتین مانند چسب عمل میکند و دو یاخته را در کنار هم نگه میدارد‪ .‬تیغة‬
‫میانی جزء دیواره نیست‪.‬‬

You might also like