1

Araling Panlipunan
Maikadua nga Marka 2– Modyul 4
Panangiladawan iti Biag ti Pamilia
Babaen iti Panangilanad Kadagiti
Agsasruno a Pasamak
Araling Panlipunan – Unang Baitang
Alternative Delivery Mode
Kuarter 2 – Modyul 4: Panangiladawan iti Panagbiag ti Pamilia Babaen iti Panangilanad Kadagiti
Agsasaruno a Pasamak
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa
anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o
tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng
nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark,
palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga
iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi
inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang
pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Estrella V. Gabriel

Editors: Marjorie D. Pilon, Joy C. Gabriel, Hilda R. Mariano, Editha V. Blas
Tagasuri: Perfecta M. Bautista, Elizabeth R. Berdadero, Miraflor D. Mariano
Tagaguhit: Andrea A. Ramos
Tagalapat: Elizabeth R Berdadero, Jenelyn B. Butac
Tagapamahala: Estela R. Cariño
Octavio V. Cabasag
Rizalino G. Caronan
Roderic B. Guinucay
Janette V. Bautista
Marivel G. Morales
Robert T. Rustia

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region II
Office Address: Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
Telefax: (078) 304-3855; (078) 396-9728
E-mail Address: region2@deped.gov.ph
 1

Araling Panlipunan
Maikadua nga Marka 2– Modyul 4
Panangiladawan iti Biag ti Pamilia
Babaen iti Panangilanad Kadagiti
Agsasruno a Pasamak

Pakauna a Sarita
1
Para iti Mangisursuru:
Naragsak nga panangawat iti Araling Panlipunan 1 iti Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para iti adalen nga Panangikumpara
iti Kapadasan ken Istoria iti Biag.
Daytoy a modyul ket nagtitinnulungan nga inaramid, inurnos
ken inadal dagiti mangisursuru nga addaan iti publiko ken pribado
nga institusion tapno maiturong ti maestra nga mangisuru dagiti
kangrunaan a programa nga impakat iti K to 12 Kurikulum bayat ti
panagballigi ti bagi, timpuyog ken pan-ekonomiko nga carit babaen ti
panag-adal.
Daytoy a tulong ti panag-adal ket addaan ti namnama a dagiti
agad-adal ket maikkan gundaway ken waywaya nga maadal dagiti
aramiden maipapan iti rukod ti kinalaing, kinaalisto ken oras.
Namnamaen na daytoy a modyul nga tulungan dagiti agad-adal tapno
ragpaten dagiti kapanunutan a pan-21 a siglo bayat ti panangpanunot
dagiti masakbayan a pakasapulan ken kasasaad.
Kas nayon daytoy a material, iti umno a teksto makita yo idtoy
kahon ket ti pinakapaset a panid daytoy a modyul:
Kas nayon daytoy a material, iti umno a teksto makita yo idtoy
kahon ket ti pinakapaset a panid daytoy a modyul:

Pakauna para iti Mangisursuru

Ditoy a paset, naglaon kadagiti palagip wenno
istratehia a mausar iti panangisuru ti agad-adal.

2
 Kas iti mangisursuru, kasapulan nga ikkam ti umno a sursuro ti
agad-adal no kasano nga usaren daytoy a modyul. Kasapulan met a
kitaen ken ilista dagiti ania man a makitam a progeso iti panag-adal da
ngem baybay-am latta nga agadal a maymaysa. Ngem uray kasta
kasalulam metlang nga awisen ken iturong dagiti agad-adal kabayatan
ti panag-sungbat daytoy a modyul. Para kadagiti Agad-adal:
Naragsak nga panang-awat iti Araling Panlipunan 1 iti
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para iti adalen nga
Panangikumpara iti Kapadasan ken Istoria iti Biag.
Daytoy a modyul ket naaramid nga agserbi ti pakasapulan dagiti
agad-adal. Panggep na daytoy a tulungan ka agadal uray awan iti siled
ti pagadalan. Namnamaen nga maikkaan ka iti gundaway a maawatan
dagiti kapanunutan a kasapulan nga aramaten.
Daytoy a modyul ket naglaon iti naduma-duma a paset ken icon
a kasapulan a maawatan.

Ammuen Naglaon daytoy iti aramiden nga

mangtulong tapnu maiyakar dagiti
barbaro a kanunutan wenno kinalaing
a mabalin mausar iti kapudnwan a
sitwasion ti panagbiag.

Padasen Daytoy ke subok wenno aramiden

nga addaan ti panggep na nga
rukuden iti tucad ti naadalan
maipapan iti kompetensi na daytoy a
modyul.

Sublian Daytoy ket bassit a pannubok ken

palagip iti napalabas a kapanunutan
tapno tulungan ka a maawatan ken

3
 maisilpo sumaganad a kapanunutan
iti umno a leksion.

Takwaten Daytoy a paset ket barbaro a

kapanunutan nga maipakammu kas
maysa nga istoria, kanta, daniw,
umno a parikot wenno maysa a
sitwasion.

Ammirisen Daytoy a paset ket maikkan ka ti

bassit a pagsaritaan maipapan iti
leksion. Panggep na daytoy a
tulungan ka a maawatan ti barbaro a
kapanunutan wenno kinalaing.

Adalen Addaan daytoy iti naduma-duma nga

aramiden nga kasapulan a
masungbatan tapnu pasayaaten ti
pannakawat iti barbaro a
kapanunutan. Mabalin mo a
maamwan no hutso dagiti insungbat
mo. Masarakan dagiti tulbec ti
sungbat iti maudi a panid daytoy a
modyul.

Naaddaan daytoy a paset dagiti

patang nga addaan iti blanko sarita.
Kasapulan a sungbatan daytoy tanpo
Lagipen maiparang dagiti kapanunutan nga
kasapulan a maadalan maipapan
daytoy a modyul.

4
 Aramiden
Naglaon daytoy iti aramiden nga
mangtulong tapnu maiyakar dagiti
barbaro a kanunutan wenno kinalaing
a mabalin mausar iti kapudnwan a
sitwasion ti panagbiag.

Rukuden Daytoy ke subok wenno aramiden

nga addaan ti panggep na nga
rukuden iti tucad ti naadalan
maipapan iti kompetensi na daytoy a
modyul.
Nayon nga Ditoy a paset ket maikkan ka iti
Aramiden
nayon nga aramiden tapno
manayunan ti kapanunutan ken
kinalaing a naadalan maipapan
daytoy a modyul.

Tulbec ti Sungbat Nilaon na daytoy a paset iti modyul

dagiti husto a sungbat maipapan
dagiti paset nga agkasapulan iti
sungbat.

Iti maudi nga panid na daytoy a modyul ket masarakan iti:

Nausar nga Babasaen Nilaon na daytoy dagiti

nangalaan iti kangrunaan nga

5
 aramaten maipapan iti
pannakaaramid iti daytoy a
modyul.

Dagiti sumaganad ket rumbeng nga pakdaar iti panang-aramat

iti daytoy a modyul:
1. Aramaten daytoy a modyul nga addaan iti panagannad. Saan yo
nga ikkan ti ania man a surat dagiti panid daytoy a modyul.
Agusar ti sabali a papel nga pangisutan dagiti sungbat yo
kadagiti naduma-duma nga aramiden.
2. Saan nga lipaten nga sungbatan umuna ti padasen sakbay
umakar iti sabali nga paset nga nialon daytoy a modyul.
3. Basaen a nalaing dagiti pannugot sakbay nga sungbatan dagiti
naduma-duma nga aramiden.
4. Ipakita ti kinalinteg ken kinadayaw ti panangsubat dagiti
naduma-duma nga aramiden ken pannakaaramat ti tulbec ti
sungbat.
5. Ilippas mo ti umuna nga aramiden sakbay a mapan ka ti
sumaruno nga naduma-duma nga aramiden.
6. Isublim daytoy a modyul iti maestra wenno siasino a
mangisursuru no nalpasen a nasungbatan dagiti aramiden.
Nu kaspangarigan ta narigatan a nangsungbat dagiti aramiden
iti daytoy a modyul haan ka mabain wenno mabuteng nga agdamag
iti maestra wenno mangisursuru. Mabalin ka met nga agdamag
wenno dumawat ti tulong kenni nanang, tatang wenno ti inauna a
kabsat mo wenno asinuman a nataengan a kadwa iti balay yo.
Kanayun mo nga panunuten wenno laglagipen nga haan ka nga
agmay-masya.

6
 Manipud daytoy a modyul ket namnamaen mi a mapadasam
nga maawatan ti kangrunaan nga kapanunutan ken makaala ka iti
nauneg nga pannakaawat iti kasapulan a maadal a kompetensi.
Kayam daytoy!

Ammuen

Iti daytoy nga modyul ket intay adalen dagiti agkakapateg nga
pasamak iti biag ti pamiliayo babaen iti panangilanad kadagiti
agasasaruno a pasamak. Adu dagiti padas iti agduduma nga
okasiyon wenno pasamak nga mangpasingked ken mangted biag iti
panagdadanggay a kas maysa a pamilia.

Kalpasan daytoy nga adalen, namnamaen nga:

Mailadawan dagiti agkakapateg nga pasamak iti biag ti bukod

da nga pamilia a kas koma iti kasar, kasangay, bunyag,
pannakaiyanak, panagturpos ken dadduma pay, babaen ti
pannagilanad kadagiti agsasaruno a pasamak (timeline).

Padasen
Pagannurutan: Pagsasarunuen dagiti pasamak iti biag iti pamilia.
Isurat iti umuna, maikadua, maikatlo ken maikapat. Isurat iti uneg iti
kahon iti sungbat.
1. 2.

7
 3. 4.

Modyu Panangiladawan iti Biag ti

l Pamilia Babaen iti Panangilanad
4 Kadagiti Agsasruno a Pasamak

Adda napapateg nga istoria wenno paspasamak iti biag iti

pamilia nga mangpatibker ken mangpasingked iti panaglilinnangen.
Dagitoy nga napapateg nga pasamak iti mangted ragsak ken maris iti
biag iti pamilia.

Sublianan

Pagannurutan: Isurat iti blanko iti letra nga

mangibagbaga iti pateg iti ar- aramiden iti tunggal miembro iti
pamilia.

8
a. Agdaldalus nga

agkakapamilia.
 _______1.

_______2. b. Agtartarimaan ni
Tatang.

c. Aw- awiren ni Nanang

_______3. iti anak na.

d. Sisiyaaten dagiti annak

iti panagadal da.

_______4.

_______5. e. Agin- innaw da angkel

ken anti.

Takwaten

Ania iti saan mo nga malipatan nga pasamak iti biag iti
pamiliayo? Kapada ngata daytoy iti pasamak iti istoria tayo?
Ibidak Man, Kapadasan ti Pamiliak!
Ni: Estrella V. Gabriel

9
 Maysa nga agsapa, aldaw iti Sabado, agdaldalus dagiti agina iti
sala. Nadlaw ni Elena iti maysa nga album nga naglaon kadagiti
ladawan iti pamiliada.
“Nanang, apay ania iti napasamak iti daytoy nga aldaw ta kasla
nakaragragsak kayo ken tatang?” sinaludsod ni Elena.
“Ah, daytoy iti aldaw iti
panagkallaysa mi ken tatang mo
iti simbaan. Adu nga
kakabaggian tayo iti dimmar-
ay iti panagkasarmi, idi tawen
2008.
“Ay kasta aya nanang?Iti
daytoy met nga ladawan
nanang, nagadu nga naidasar ,
tinuno nga ikan ken pansit ,
nagadu nga bisita ken sagut.
“Dayta met idi nagbunyag ka iti simbaan, naragsak iti amin
nangruna kaniami nga dua ken tatang mo ta nabayag nga
insaganaanmi daytoy.
“Nanang, siak kadi dayta ubing nga bassit dita ladawan nga
nakakawes iti napintas nga bado, adu iti sagana na, adda pay lobo ken
regregalo ken nagadu ti ubbing nga nakalikmot kaniak nga
nakaragragsak. Ania daytoy nga pasamak?
“Wen pudno,sika dayta Elena, daytoy iti umuna nga tawen nga
panangrambak mo iti kasangay mo. Pebrero 2010 dayta.

10
 “Wow! Nakaragragsak gayam iti umuna a tawen a
panangrambak iti kasanagay ko, Nanang!
“Mano met tawen ko ngay Nanang idi sumrekak iti pagadalan?”
kinuna manen ni Elena.
“Idi liman ti tawen mo,simrek kan iti pagadalan a kas Kinder. Iti
umuna nga aldaw iti klase agsangsangit ka ken guyguyodem ti imak ta
saan mo nga kayat iti sumrek iti uneg iti siled, ngem ita dandani dim
kayat iti agpaitulod iti pagadalan, kuna ni Nana Teresa.
“Daytoy ngay ladawan ni
Manang nga nakakawes iti puraw
ken adda nakaarkus nga medaliana,
ania nga okasion daytoy Nanang?
“Ah dayta met iti aldaw nga
panagturpos ni manang mo idi
Grade 6 isuna. Kas kenka, nasaririt
ken nagaget met nga agadal ni
manang mo.
“Wen Nanang, say sayaatek iti agadal kas kenni manang!”
“Wen ah, say sayaatem met ngarud pati panagdalus mo ta
madamdadama adda naimas a merienda tayo.” Kinuna ni Nanang.
“Yehey! Agyaman kami Nanang.

Ammirisen
Ania dagiti padas iti pamilia ni Elena nga napadasan met iti
pamiliam?

11
 Pagdaldalanan met iti pamiliam iti naduma- duma nga pasamak
iti biag. Nangrugi dagiti agkakapateg nga pasamak iti pamiliam idi
nagkallaysa dagiti nagannak mo. Paset ti napapateg nga pasamak iti
pamiliam ti aldaw ti pannakaiyanak mo aginggana nga nakasursuro ka
nga agbalikas, agaddang, agtaray, agsolsolo nga mangan, inggana
panangselebrar iti umuna nga kasangay mo, sumrek iti pagadalan ken
makapagturpos iti panagadal nga dinto pulos malipatan dagiti
miembro iti pamiliam bayat iti panagdakkel da.
Naur- urnos ken nataltalged iti pangalilinnangen iti pamilia
maigapu kadagitoy nga paspasamak iti biag da aniaman iti estado
wenno sitwasyon iti pakaibilanganda. Dagiti panagsasaruno iti
pasamak iti biag iti pamilia ket mabalin nga maibaga babaen iti
panangilanad kadagiti agsasaruno nga pasamak wenno timeline.

Adalen

A. Pagannurutan: Amuen dagiti agkakapateg nga pasamak iti biag iti

pamilia. Marisan iti ladawan iti umno nga sungbat.
1. 2.

12
 3.

4 5

B. Pagannurutan. Urnusen iti umno nga panagsasaruno dagiti

napapateg nga pasamak iti biag iti pamilia manipud pannakaipasngay
iti anak da. Isurat iti numero 1-5 iti uged.

1. April 30, 2011 ___________

2. June 28, 2001 ____________

____________

3. August 1, 2021 ___________

13
 4. June 4, 2006 _________

5. June 28, 2000 ________

C. Pagannurutan: Adalen iti tunggal ladawan iti baba. Isurat dagiti

mapukpukaw nga letra dagiti napapateg nga pasamak iti biag a kas
panagsasaruno da. Usarem iti panagsasaganad iti panawen nga
nailanad.

1. k a __ ___ r

May 18, 2003

2. ka s __ n __ __ y

September 24, 2005

14
 3.
pan__ __ a__ al

June 01, 2011

D. Pagannurutan: Ikabil iti tunggal uged iti umno nga sungbat.

Pilyen iti sarita iti uneg iti kahon

natibker napateg maris

Iti tunggal pamilia, adda dagiti pasamak iti biag a pudno nga
____________ ket dinto malipatan dagiti mangbukbukel ditoy. Iti
panangirugi iti pamilia, adda dagiti pasamak nga paglabasan daytoy
nga mangipaay iti aglaplapusanan nga ragsak ken ________ iti
biagda. Ket gapuna daytoy iti timpuyog iti pamilia ket agbalin a
________ ken napinpintas.

15
 Rukuden

Pagannurutan: Pagparisen dagiti ladawan iti napapateg nga pasamak

iti umno nga balikas babaen iti panangikonektar iti linya manipud
ladawan nga agturong iti sarita.

1.
pannakaiyanak

2.
panagturpos
.

3. panagadal

16
4.
panagkasar

Nayon nga Aramiden

Pagannurutan: Usaren iti panagsasaganad iti pasamak,
mangipigkit iti ladawan iti napapateg nga pasamak iti pamiliam
mangrugi iti panagkasar iti nagannak mo. Pagsasarunwen dagitoy ket
isurati ti petsa no kaano daytoy nga napasamak.

1. 2. 4.

17
 2. 5.

3. 6.

Padasen Sublianan Adalen

TulbecA. iti Sungbat
1.2 1. c 5. d 1. may kulay 5. may kulay

2.4 2. e 2. may kulay

3.1 3. b 3. may kulay

4.3 4. a 4. may kulay

B. C. D.

1. 4 1. Kasar 1. napateg

2. 2 2. Kasangay 2. maris

3. 5 3. panagadal 3. natibker

4. 3

5. 1

Rukuden Nayon nga Aramiden

1. pannakaiyanak Mangidikkit kadagiti ladawan ti napapateg nga

pasamak iti pamilya.

2. panagturpos

3. kasar 18
4. panagadal
Nausar nga Babasaen
https://www.google.com/search?q=picture+of+cake+without+color+
+cartoon&tbm=isch&ved=2ahUKEwi-
uevinsXsAhXuzIsBHZfHC74Q2-
cCegQIABAA&oq=picture+of+cake+without+color+
+cartoon&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECAAQQzoFCAAQsQM6AggA
OgcIABCxAxBDOggIABCxAxCDAToGCAAQCBAeUO6GAli38g
Ng7YQEaABwAHgCgAGiA4gBxDKSAQg3Mi41LjQtMZgBAKAB
AaoBC2d3cy13aXotaW1nsAEAwAEB&sclient=img&ei=rO2PX76z
FO6Zr7wPl4-
v8As&bih=601&biw=1138#imgrc=mwOFIEFkQuYcoM

https://www.google.com/search?q=illustration+
+of+wedding+cartoon+without+color&tbm=isch&ved=2ahUKEwjRn
-iwosXsAhVpGKYKHSjxC30Q2cCegQIABAA&oq=illustration+
+of+wedding+cartoon+without+color&gs_lcp=CgNpbWcQAzICCA
AyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICC
ABQvuMBWIecBGDhnwRoAHAAeACAAbMEiAGzBJIBAzUtMZ

19
gBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nsAEAwAEB&sclient=img&ei=d
fGPX5GRCumwmAWo4q_oBw&bih=601&biw=1138#imgrc=c2drY
MKDCvLRdM

https://www.google.com/search?
q=illustration+of+birthday+celebration+withouy+color&tbm=isch&v
ed=2ahUKEwjyjaeWr8XsAhVpGKYKHQf3CiMQ2cCegQIABAA&
oq=illustration+of+birthday+celebration+withouy+color&gs_lcp=Cg
NpbWcQAzoCCABQkBBYsocBYLqKAWgAcAB4AIABzwGIAbw
TkgEGMjAuNi4xmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclie
nt=img&ei=3_6PX7KiDumwmAWH7quYAg&bih=601&biw=1138#
imgrc=OrWs4QbcUDLBuM

K to 12 Gabay Pangkurikulum Araling Panlipunan Unang Baitang.

Danao, C. P. Ph D (2017). Lunday, Ikalawang Edisyon

20
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

21