1.

Dönem Konu 3
Müfred müsenna cem
fb.com/tkitap
tyayin.com
Tekil isimler (‫)االسم المفرد‬
 Tekil isimler sözlükte maddeye koyulduğu haliyle olan
isimlerdir.
 Tekil isimleri bulmanın en kestirme yolu ikilik ve çoğul
alameti almadıklarını bulmaktır. Bunun dışında kesin bir
özellik söyleyebilmek güçtür. Çünkü isimler 3-4-5-6-7 harfe
kadar olabilir.
 Ör: ‫سلَ ْحفَاة‬ َ – ‫قَلَم – ِكتَاب‬
ُ - ‫سفَ ْر َجل‬

2
İkil isimler (‫)االسم المثنى‬
 Türkçe’de olmayan bu isim yapısı ikili isimler için koyulmuştur.
 İkili isimler sonlarına ‫ ان‬ya da ‫ ين‬koyularak yapılır.
 Ör: ‫كتابن–كتابَ ْي‬
َ :‫كتاب‬
! Sondaki nunlar nadiren de olsa düşebilir. Kısa bir bilgi notu olarak
aklımızda bulunmasında yarar var.
Tekil isimler ikili yapılırken çoğunlukla tekil yapısı bozulmaz.
Bozulanlar da çoğunlukla sonunda ‫ ا‬ya da ‫ ي ى‬olanlardır. Bu isimler
bazen tekil de düşürdüğü harfi diğer hallerde geri alır bazen de harfini
düşürür
ٍ
Ör: ‫قاض – قاضيان – قاضيَ ْي‬
‫عصويْن‬
َ – ‫عصوان‬ َ – ً‫عصا‬
3
Çoğul (‫)جمع‬
 Arapça’da çoğullar kurallı ‫ سالم‬ve kuralsız ‫ غير سالم‬olmak üzere iki
şekilde yapılır.

müzekker Salim Gayri salim

Kelimenin tekil haline ‫ ون‬ya da ‫ ين‬eklenerek Kelimenin tekil yapısının bozularak çoğul
yapılır. yapılmasıdır.
‫معلمون – معلمي‬ ‫اَ َس ٌد – اُ ُس ٌد‬ ٌ ُ‫كتاب – ُكت‬
ُ – ‫معلم‬ ‫ب‬
Bu nunlar da nadiren de olsa düşebilir.
Dikkatli olmakta fayda var.

müennes
Kelimenin tekil haline ‫ ات‬eklenerek yapılır.
ٍ ‫ معلم‬- ‫معلمة – معلمات‬
‫ات‬ َ ٌ َ

4
 Cem-i kılle (‫)جمع قلة‬
 Türkçe’deki birkaç kelimesini karşılayabilecek çoğul yapılarıdır.
Dört tanedir. Az olduğu için soru gelme ihtimali fazladır.

‫اَفْ عُ ْل‬ ‫اَفْ َعال‬ ‫اَفْعلَة‬ ‫ف ْعلَة‬

‫كلب – اكلب‬ ‫قلم – اقالم‬ ‫سؤال – اسئلة‬ ‫اخ – اخوة‬
‫ انفس‬- ‫نفس‬ ‫ اطفال‬- ‫طفل‬ ‫ امثلة‬- ‫مثال‬

5
Neden iki şekilde yazdık çoğulları
 Dikkat edilirse çoğul ve ikili yapıları iki şekilde yazdık. İkilileri ‫ان‬
ve ‫ ين‬çoğulları ‫ ون‬ve ‫ ين‬şeklinde olduklarını söyledik. Bunun sebebi
şu.
 Normal tekil isimlerin son harfi ötre, esre ya da üstün ile
harekelenirken ikil ve çoğullar ötre ve diğer hallerine göre çoğul
ekleri değişir.
ikil çoğul

Ötre ‫ان‬ Ötre ‫ون‬ Ötre ‫ات‬

Diğer
Diğer ‫ين‬ Diğer ‫ات‬
‫ين‬
6
 ‫‪Çoğul isim‬‬ ‫‪Tekil isim‬‬

‫املعلمو َن‬
‫قدم ُ‬ ‫املعلمات‬
‫ُ‬ ‫ذهبت‬ ‫املعلم‬
‫قدم ُ‬ ‫ذهبَ ْ‬
‫ت املعلمةُ‬
‫ايت معلم ْي‬
‫ر ُ‬ ‫ايت املعلمات‬
‫ر ُ‬ ‫املعلم‬
‫ايت َ‬ ‫ر ُ‬ ‫ايت املعلمةَ‬
‫ر ُ‬
‫ي‬
‫نظرت اىل معلم َ‬ ‫نظرت اىل املعلمات‬ ‫نظرت اىل املعلم‬ ‫نظرت اىل املعلمة‬

‫‪Kelimelerin son harekelerine dikkat ediyoruz‬‬

‫‪7‬‬
 Aşağıdaki kelimelerden hangisi cem-i
Aşağıdaki çoğul isimlerden hangisi cem-i kesret
müennes salim değildir? (2013 ara sınav /
veznindedir? (2012 ara sınav)
2011 dönem sonu)
a. ‫إخ َوة‬ْ
a. ‫اط َمات‬ ِ َ‫ف‬
b. ‫ع َملَة‬ َ b. ‫ُم َع ِلمات‬
c. ‫أَب َْواب‬
c. ‫َكاتِبَات‬
d. ‫أ ْج ِو َبة‬
d. ‫أ ُ َّم َهات‬
e. ‫أح ُْرف‬
e. ‫أ َ ْبيَات‬
Aşağıdaki kelimelerden hangisi tesniyedir? (2012
Aşağıdakilerden hangisi çoğul bir
ara sınav)
kelimedir? (2013 ara sınav)
a. ‫الغُ ْف َرا ُن‬
a. ‫تِجأرة‬
b. ‫ال ُجدْ َرا ُن‬
b. ‫نافِذة‬
c. َ‫ال َح ِقي ِبين‬
c. ‫ِحجارة‬
d. ‫ان‬ِ ‫س ْودَ َاو‬َّ ‫ال‬
d. ‫ِطفلة‬
e. َ‫ال َكتَابِين‬
e. ‫فتيان‬
ِ
Aşağıdakilerin hangisinde tekil kelimenin çoğulu
Aşağıdaki kelimelerden hangisi cem-i
doğru olarak verilmiştir? (2013 ara sınav)
müzekker salimdir?(2013 dönem sonu)
a. ‫ِكتَاب – ُكتَّاب‬
a. ‫قرويُّون‬
b. ‫إخوة‬ ْ – ‫أ ُ ْخت‬
b. ‫طلبة‬
c. ‫امل – عملة‬ ِ ‫ع‬
َ
ْ – ‫ِط ْفلة‬ c. ‫ُكتَّاب‬
d. ‫أطفال‬
d. ‫إ ْخوان‬
e. ‫فتاة – ِفتْ َيان‬
e. ‫ُم ْس ِلمي ِْن‬
8
Aşağıdaki kelimelerden hangisi tesniye
değildir?(2011 ara sınav / 2012 bütünleme)
a. ‫ان‬ِ َ ‫ست‬ َ ‫َمدْ َر‬
b. ‫ستَي ِْن‬ َ ‫ُمدَ ِر‬
c. ‫ُمؤْ ِمنَي ِْن‬
d. ‫ان‬ ِ ‫صائِ َم‬ َ
e. َ‫صا ِئ ِمين‬
Aşağıdaki çoğul isimlerden hangisi cem-i kıllet
veznindedir? (2011 ara sınav / 2012 bütünleme)
a. ‫ش ُهور‬ ُ
b. ‫ِجبَال‬
c. ‫أ ْش ُهر‬
d. ُ ‫اجد‬ِ ‫س‬ َ ‫َم‬
e. ‫أَن َب َيا ُء‬
Aşağıdakilerin hangisinde, tekil kelimenin çoğulu
doğru olarak verilmiştir? (2012 ara sınav)
a. ‫َو ْقت – َوقَتَات‬
b. ‫صاص‬ َ ‫صة – أ َ ْق‬
َّ ِ‫ق‬
c. ‫صدِيقَات‬ َ – ‫صدِيق‬ َ
d. ‫صن‬ ُ ‫غ‬ ُ – ‫صن‬ ْ ‫غ‬ ُ
e. ‫َمدِينَة – ُمد ُن‬
9