1

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΓΚΙΛΗΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΣ ΤΑΣΣΟΣ

Επιλογή από έργα του Χαράκτη Τάσσου

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2018
2
 3

Από τη Βικιπαίδεια, Τάσσος (Αλεβίζος), Μεσημέρι (1958). Έγχρωμη

ξυλογραφία, 41 εκ. x 37 εκ. Συλλογή Τράπεζας Άλφα.
Ο Αναστάσιος Αλεβίζος (Λευκοχώρα Μεσσηνίας, 1914 – Αθήνα, 13
Οκτωβρίου 1985), γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμό του Τάσσος,
ήταν διακεκριμένος Έλληνας χαράκτης.
Μικρός παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής κοντά στον Γιώργο
Κωτσάκη. Το 1930, σε ηλικία δεκαέξι ετών, έγινε δεκτός στην Ανωτάτη
Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα
γλυπτικής και ζωγραφικής στα εργαστήρια του Θωμά Θωμόπουλου, του
Ουμβέρτου Αργυρού και του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Από το 1933 και μέχρι την αποφοίτησή του από την Σχολή το 1939,
παρακολούθησε μαθήματα χαρακτικής στο εργαστήριο του Γιάννη
Κεφαλληνού. Πιθανολογείται ότι καθοριστικό ρόλο στην αφοσίωσή του
στην χαρακτική έπαιξε και η γνωριμία του με τον Δημήτρη Γαλάνη, άλλο
μεγάλο Έλληνα χαράκτη της εποχής του Μεσοπολέμου, μέσω του οποίου
γνώρισε και την γαλλική χαρακτική. Πραγματοποίησε σπουδές στο
Παρίσι, την Ρώμη και την Φλωρεντία. Πάντως, το ταλέντο του στην
χαρακτική αναγνωρίστηκε πολύ γρήγορα. Στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική
Έκθεση του 1938 έλαβε το Βραβείο Χαρακτικής και δύο χρόνια αργότερα,
το 1940, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Χαρακτικής.
Από το 1930 είχε ενταχθεί στο ΚΚΕ, αρχικά στην νεολαία του κόμματος
(ΟΚΝΕ) και αργότερα ως πλήρες μέλος. Με την κήρυξη του
Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940, ο Τάσσος και πολλοί άλλοι μαθητές
του Κεφαλληνού, φιλοτέχνησαν προπαγανδιστικές αφίσες για την
εμψύχωση του ελληνικού λαού. Στα χρόνια της Κατοχής, εντάχθηκε στην
ΕΠΟΝ και στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών, για να συνεχίσει την, παράνομη πλέον,
δημιουργία προπαγανδιστικού υλικού κατά των κατακτητών.
Μετά την απελευθέρωση, ο Τάσσος άρχισε να ασχολείται και με άλλα
θέματα πέρα από τον πόλεμο, όπως γυμνά, νεκρές φύσεις και πορτρέτα,
ενώ ταυτοχρόνως άρχισε να χρησιμοποιεί και χρώμα στις ξυλογραφίες
του.
Ο Τάσσος είχε επίσης μια ιδιαίτερη αγάπη για το βιβλίο και τις γραφικές
τέχνες. Ήδη από το 1939, με την αποφοίτησή του, έφτιαχνε εξώφυλλα και
κοσμήματα για το λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Εστία. Αμέσως μετά την
απελευθέρωση, ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση στον εκδοτικό οίκο
«Τα Νέα Βιβλία» που ίδρυσε το ΚΚΕ το 1945 και που έκλεισε το 1948.
Το 1948 άρχισε να συνεργάζεται με τον Οργανισμό Εκδόσεως Σχολικών
 4

Βιβλίων (ΟΕΣΒ, μετέπειτα Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων,

ΟΕΔΒ). Καρπός της συνεργασίας του με τον ΟΕΣΒ, υπήρξε η
εικονογράφηση πολλών βιβλίων για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, με
πρώτο το Αναγνωστικόν Έκτης Δημοτικού που κυκλοφόρησε το 1949.
Το 1948 έγινε καλλιτεχνικός σύμβουλος του λιθογραφείου «Ασπιώτη–
Έλκα», και από το 1954 έως το 1967 φιλοτέχνησε γραμματόσημα για
λογαριασμό των Ελληνικών Ταχυδρομείων, αρχικά με την τεχνική της
έγχρωμης ξυλογραφίας και κατόπιν με τη μέθοδο offset. Επίσης, από το
1962 έως τον θάνατό του, σχεδίαζε γραμματόσημα και της Κυπριακής
Δημοκρατίας. Το 1959 ανέλαβε την διεύθυνση του Τμήματος Γραφικών
Τεχνών στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, όπου δίδαξε μέχρι το
1967.

Τάσσος (Αλεβίζος), εξώφυλλο του Αναγνωστικού Δ΄ Δημοτικού.

Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων, Αθήνα 1973.
Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη», η οποία
τον τίμησε με αναδρομική έκθεση των έργων του στα πρώτα
μετεμφυλιακά χρόνια. Την ίδια εποχή παρουσίασε έργα του στην
Μπιενάλε της Βενετίας (1952) και του Λουγκάνο (1953).
Κατά την δεκαετία του 1960, η θεματογραφία του άρχισε να
επικεντρώνεται στην απόδοση της ανθρώπινης μορφής. Εγκατέλειψε
σταδιακά το χρώμα, χάραζε όλο και μεγαλύτερες πλάκες ξύλου και άρχισε
να δημιουργεί θεματικές ενότητες σε τρίπτυχα ή τετράπτυχα.
Ταυτοχρόνως ασχολήθηκε με την αγιογραφία, ενώ συνέχισε να φιλοτεχνεί
βιβλία.
Κατά την περίοδο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, έζησε
αυτοεξόριστος εκτός Ελλάδας και φιλοτέχνησε έργα κοινωνικής
διαμαρτυρίας καταγράφοντας γεγονότα που τον συγκλόνισαν. Μετά την
κατάρρευσή της, εξέθεσε έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη, το 1975, και
λίγο καιρό αργότερα έγινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ίδιου
ιδρύματος. Το 1977, ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Πανελλήνιας
Πολιτιστικής Κίνησης.
Συνέχισε να εργάζεται σκληρά μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του.
Πέθανε στις 13 Οκτωβρίου του 1985 αφήνοντας ημιτελή μία σειρά οκτώ
συνθέσεων στο Δημαρχείο του Βόλου. Το 1987, η Εθνική Πινακοθήκη τον
τίμησε με μία δεύτερη μεγάλη αναδρομική έκθεση έργων του.
 5

Έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, δημιουργήθηκε η Εταιρεία Εικαστικών

Τεχνών «Α. Τάσσος», με σκοπό την διάδοση του έργου του και την
υποστήριξη της ελληνικής χαρακτικής. Από το 1991 και κάθε τρία χρόνια,
η Εταιρεία αυτή πραγματοποιεί συλλογικές εκθέσεις νέων Ελλήνων
χαρακτών σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας. Η Εταιρεία επίσης
διατηρεί ανοιχτό ως μουσείο το σπίτι όπου έζησε και δημιούργησε ο
Τάσσος και η σύζυγός του, η ζωγράφος και χαράκτρια Λουκία
Μαγγιώρου, επί της Αρδηττού 34, στην συνοικία Μετς της Αθήνας.
Τα έργα του χαρακτηρίζονται από την τεχνική αρτιότητά τους και την
συγκινησιακή απόδοση της μορφής των απλών ανθρώπων του μόχθου και
του πόνου, ενώ πρόκεινται για έργα στρατευμένης τέχνης.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Α. Τάσσος. Χαρακτική 1932–1985, κείμενα Δημήτρης Παπαστάμος,
Ειρήνη Οράτη, Βαντίμ Μιχαήλοβιτς Πολεβόι, Γιώργος Μουρέλος, Αθήνα
1998.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Η. Μόρτογλου, «Διαχρονική, οικουμενική παρακαταθήκη» — Από την
εφημερίδα Ριζοσπάστης, 16 Οκτωβρίου 2005.
«Τάσσος (Τάσσος Αλεβίζος)» — Σύντομο βιογραφικό.
«Τάσσος» — Μερικά έργα του καλλιτέχνη.
Α. Τάσσος (Μέρος 1ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Α. Τάσσος (Μέρος 2ο) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Faceted Application of Subject Terminology. 89391. Ανακτήθηκε στις

9 Οκτωβρίου 2017.
 6

Έργα του χαράκτη Α. Τάσσου, επιλογή.

χαράκτης Τάσσος: Η αργόσυρτη διάρκεια της βυζαντινής οικουμένης.

7
8
9
 10

0113 Α.Τάσσος, στην Βάσω Κατράκη. Χριστούγεννα 1967, (Κατάλογος

Εκθεσης Εθνικής Πινακοθηκης, 1975). 0114 Α.Τάσσος, στον Γιάννη
Ρίτσο, Χριστούγεννα 1968.
 11

Η μεγάλη αναδρομική έκθεση του σπουδαίου χαράκτη Α. Τάσσου.

 12

Οικοδόμος: «Όρθιοι ακόμα κι όταν πέφτουν» ― Ο χαράκτης Α. Τάσσος

...Οικοδόμος - Blogspot. «Όρθιοι ακόμα κι όταν πέφτουν» ― Ο
χαράκτης Α. Τάσσος και το πολυσήμαντο έργο του.
 13

The representative exhibition of the oeuvre of artist A.Tassos (1914-

1985), is organized on the occasion of the one hundredth anniversary of
his birth and the thirtieth anniversary of his death.
14
 15

Ο ερωτικός Α. Τάσσος – Μια άλλη διάσταση της χαρακτικής του

 16

236 × 357 Οι εικόνες ενδέχεται να υπόκεινται σε πνευματικά

δικαιώματα.
Τάσσος (χαράκτης) | ΧΑΡΑΚΤΙΚΉ | Pinterest | Greek art. Pinterest
λεύκωμα με 7 ξυλογραφίες σε πλάγιο ξύλο, το "Άσμα Ασμάτων", του
χαράκτη...
17
18
 19

Μετά την κατάρρευση της χούντας, εξέθεσε έργα του στην Εθνική
Πινακοθήκη (1975) και λίγο καιρό αργότερα έγινε μέλος του
Διοικητικού Συμβουλίου του ίδιου ...
 20

Μετά την κατάρρευση της χούντας, εξέθεσε έργα του στην Εθνική
Πινακοθήκη (1975) και λίγο καιρό αργότερα έγινε μέλος του
Διοικητικού Συμβουλίου του ίδιου ...
 21

Τάσσος (Αλεβίζος), εξώφυλλο του Αναγνωστικού Δ΄ Δημοτικού.

Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων, Αθήνα 1973.
 22

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Συνεχίζεται μέχρι και τις 31 Γενάρη η αναδρομική έκθεση

του σπουδαίου χαράκτη, κομμουνιστή δημιουργού, Τάσσου Αλεβίζου
(1914 - 1985) - που έμεινε γνωστός ως ...
 23

Η αποϊδεολογικοποίηση του Α. Τάσσου

 24

Αύριο τα εγκαίνια της έκθεσης με έργα του Α. Τάσσου | ΝΕΟΛΑΙΑ

(ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ) | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
 25

Από την κατασκευή του ψηφιδωτού στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον
Περισσό, σε σχέδιο.
 26

Σαν σήμερα στις 13 Οκτωβρίου του 1985 πέθανε ο Τάσσος, κορυφαίος

Ελληνας χαράκτης και ζωγράφος.
 27

«Ταβέρνα οι σύντροφοι», ξυλογραφία (χαραγμένη στην Πτολεμαΐδα το

1975) 30χ33 ...
 28

Μεσημέρι 1952
29
 30

A Tassos ΜΕΤΑΞΟΤΥΠΙΕΣ
31
32
33
 34

Α.Τάσσος. Οταν η Τέχνη συναντά τον Αγώνα.

 35

(Γ.Μπόλης, Α.Τάσσος Τα Νέα, χ.χ.) σελ. 68. 0096 Τάσσος, σύνθεση με

μάνα και παιδί, 1963 (Γ.Μπόλης, οπ.παρ. 61) Συμβολικές, ηρωϊκές και
συνάμα τραγικές ...
 36

Το Μπλόκο της Κοκκινιάς ".

 37

Ταξική Πτέρυγα: Α.Τάσσος. Οταν η Τέχνη συναντά τον Αγώνα

Ταξική Πτέρυγα. Σαν σήμερα στις 13 Οκτωβρίου του 1985 πέθανε ο
Τάσσος, κορυφαίος Ελληνας χαράκτης και ζωγράφος. Ενας καλλιτέχνης
που «εικονογράφησε» ανεπανάληπτα τη ...
 38

Α.Τάσσος. Οταν η Τέχνη συναντά τον Αγώνα.

 39

Η κηδεία των θυμάτων της ένοπλης επίθεσης (Δεκεμβης 1944).

Χαρακτικό του Τάσσου
 40

Καλαμάτα: Έκθεση με έργα του Α. Τάσσου στην Λευκοχώρα.

41
 42

Εκθεση - αφιέρωμα στο χαράκτη Α. Τάσσο:Το θέρος στη μεσσηνιακή

γη...
 43

«Αγρότες της Μεσσηνίας», Α. Τάσσος έγχρωμη ξυλογραφία.

 44

Χωριάτικος γάμος, 1947

 45

Βαριά κούραση, 1963 Ξυλογραφία , 68 x 99 εκ.

 46

Δελτίο Τύπου Έκθεση Α. Τάσσος - Λουκία Μαγγιώρου «Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ».
 47

Σύνθεση, 1963 Ξυλογραφία 100Χ68 εκ.

 48

Μακέτα για την σύνθεση «Καλλιέργεια του καπνού», 1960 Τέμπερα σε

ξύλο 59Χ308 εκ

Κύπρος 1974, 1974 Ξυλογραφία.

 49

"17 Νοέμβρη 1973" 90Χ528 εκ. (έργο του 1974).

50
 51

Αναστάσιος Αλεβίζος ή Τάσσος. Διάσημος Έλληνας χαράκτης,

επιμελήθηκε σχεδόν όλους τους δίσκους της Σωτηρίας Μπέλλου, πάνω
στην δουλειά του με τέσσερις ...
 52

Αναστάσιος Αλεβίζος ή Τάσσος. Διάσημος Έλληνας χαράκτης,

επιμελήθηκε σχεδόν όλους τους δίσκους της Σωτηρίας Μπέλλου, πάνω
στην δουλειά του με τέσσερις ...
 53

Αρχάγγελος στην πύλη του Πολυτεχνείου, 1974, 140χ64εκ.

 54

Κάθε πρωί, 1932 Ξυλογραφία 19Χ32 εκ.

 55

236 × 338 Οι εικόνες ενδέχεται να υπόκεινται σε πνευματικά

δικαιώματα.
το ΘΕΑΤΡΟ: Η Λυσιστράτη του Τάσσου.
 56

Τάσσος (Αναστάσιος Αλεβίζος) – Tassos (Anastasios Alevizos) [1914-

1985].
 57

Ακροατήριο με άντρες ΙΙΙ, 1970 Ξυλογραφία εκ.

 58

Η Αριστερή Ιδεολογία στην Πολεοδομία στην Ελλάδα, από το 1960 ως

το 1990. (Μέρος Α)
59