PSIHIJATRIJSKA ISTORIJA BOLESTI

I GENERALlJE:
Ime i prezime, godine starosti(datum i mesto rodjenja),mjesto zivljenja, skolska sprema i
profesija kojom se sada bavi, bracno stanje, broj djece (kog spola), nacionalnost,
vjeroispovijest,ljevoruk,desnoruk.
Prethodne hospitalizacije-njihov hronolosk i redoslijed (koje je po redu ovo lijecenje, kada i gdje
su bila prethodna,Dg tada),gdje ide na kontrole, koliko cesto su kontrole, kada je posljednji put
bio, okolnosti sadasnjeg prijema i dolaska u bolnicu (dobrovoIjno, uz sugestiju Ijekara iIi
porodice, prinudno, hitna pomoc, uz organe vlasti-policija).

11 GLA VNE TEGOBE :

Razlozi zbog kojih pacijent dolazi na lijecenje, iskazano rijecima pacijenta (samo nabrojati-
utvrditi najznacajnije psihijatrijske simptome i znake: nesanica, strah, neraspolozenje,
bezvoljnost, i sl.).

III ISTORIJA SADASNJE BOLESTI:

Kada su se tegobe javile, kako (postepeno-naglo), hronoloski opis razvijanja tegoba (simptoma)
ili promena ponasanja/opisati po danima kako je sve to teklo), povod(neki stres:razvod, smrt
bliske osobe, gubitak posla, odlazak u penziju, itd.), promjenIjivost intenziteta simptoma; kako su
se tegobe odrazile na porodicne, socijalne i profesionalne aktivnosti (da Ii ide na posao,
funkcionisanje na poslu i u porodici, da Ii se druzi), kako su izgIedaIi periodi kada je bio dobro (u
slucaju visestrukih hospitalizacija), nacin ublazavanja tegobal (Iekovima,nekim aktivnostima),
It
eventualni terapijski pokusaji i uspjeh (koju terapiju' koristi i da mu je pomogla).

IV LICNA ANAMNEZA :
Koliko moze da se sjeti. Notirati periode 0 kojima pacijent ne govori i emocije vezane za njih
(bolni, stresogeni, konfliktni period i).

l.Prenatalna istorija:
Trudnoca majke i porodaj (prirodni,carski rez, u terminu,prijevremeni, provocirani), porodajne
traume, defekti na rodenju,da li je bio planirano i zeljeno dete.

2.Rani psihomotorni razvoj ( do trece godine )

a) navike vezane za ishranu: dojenje, flasica, problemi sa ishranom
b) sticanje navika vezanih za kontroIu sfinktera (uriniranje, defekacija) -doba , stay roditeIja,
osecanja vezana za to;
c) uskracenost Ijubavi i paznje od majke, separaciona anksioznost (strah od odvajanja), strah od
nepoznatih osoba, razvoj govora, motomi razvoj ( sjedenje, hodanje)
d) problemi u ponasanju (znaci djecije neuroticnosti): sisanje brsta, napadi bijesa, tikovi, nocne
more, strahovi, umokravanje u krevet, grizenje noktiju
e) odlike Iicnosti u djetinjstvu: stidIjiv, miran, nerniran, 'povucen, druzeljubiv (otvoren),
studiozan, bojazljiv, agresivan, reakcija na bracu i sestre, privrzenost (ocu-majci),odrastao sa
roditeljima ili nenom i djedom i si;
f) ponavljani snovi i fantazije

3. period od trece dojedanaeste godine:

Osjecanja vezana za poIazak u skolu, da li je na vrijeme posao u skolu, rano privikavanje,
razvijanje moralnosti, kaznjavanje, strah od skole(skoIske fobije), uspjeh u skoli, da Ii je

Page 1 of 10
ponavljao neki razred, nadimak (ako gaje imao), slaganje sa djecom i uciteljicom, hobi (ako ga
ima).

4. period od puberteta do adolescencije (doba kasnog detinjstva) :

a ) socijalni odnosi: odnos prema braci i sestrama, drugovima, broj drugova i bliskost sa njima,da
li je bio Clan ili voda grupe, popularnost u drustvu, ucestvovanje u grupnim aktivnostima,
agresivno, pasivno, anksiozno, antisocijalno ponasanje;

b) skolovanje: koliko se pacijent skolovao, kako je izabrao skolu (svojom voljom ili pod
pritiskom),da li je bio odvojen od porodice za vreme skolovanja, prilagodjavanje u toku
skolovanja (da li je bio zadovoljan skolom, drustvom), omiljen ili ne od strane nastavnika,
interesovanje za odredene predmete, talenti, sport, hobi, poteskoce sa ucenjern i njihovo
savladavanje i uticaj na dijete, fakultet, studiranje.

c) emocionalni ili fizicki problemi vezani za adolescenciju: nocne more, fobije, masturbacija,
umokravanje u krevet, bjezanje od kuce, delinkvencija, problemi sa tjelesnom tezinom.osjecanje
inferiornosti (manje vrijednosti);

d) psihoseksualna istorija:
I radoznalost, infantilna masturbacija,
II sticanje znanja 0 seksu, odnos roditelja prema seksu
III pocetak puberteta, osjecanja u vezi sa tim.osjecanja u vezi sa masturbacijom, razvijanje
sekundarnih seksualnih karakteristika (normalno-rnuski, zenski tip)
IV seksualne aktivnosti u adolescenciji, izlasci, zabavljanje, masturbacija, polucija
V odnos prema suprotnom spolu: nesigurnost, stidljivost, agresivnost, potreba za
dokazivanjem, anksioznost
VI seksualno iskustvo, seksualni problemi, homoseksualna iskustva, parafilije (inverzije:
pedofilija, zoofilija, gerontofilija; perverzije: voajerizam, egzibicionizam, transvestizam),
promiskuitet

e) religioznost : striktna, liberalna.mijesana, sadasnje opredeljenje

5. odraslo doba:

a) istorija zanimanja: izbor zanimanja, ambicije, konflikti, odnos prema autoritetu,

kolegama i podredenima (da
razlozi za to; sadasnji posao
platom;
b) socijalna aktivnost: da Ii
drustven.vrsta interesovanja;
c) seksualnost:
li se slaze); broj poslova i trajanje; promjene radnog statusa i
i osjecanja u vezi sa njim,da li je zadovoljan uslovima rada i
pacijent ima prijatelja i bliskost sa njima; povucen ili
odnosi sa istim i suprotnim polom, hobi;

I. seksualni odnosi pre braka: prvi seksualni kontakt (sa koliko godina), da li
ste imali neku sex. bolest, da li ste zaljubive prirode, prva ozbiljnija veza i
kada, koliko je trajala, zasto ste raskinuli,da li ste skloni kratkim ili dugim
vezama
11. bracna istorija: koji yam je ovo brak po re du, kada ste se ozenili prvi put,
zasto ste se razveli, godine kada je brak zapocet, vjencan ili ne (nacin
vjencanja), planiranje porodice, stavovi prema podizanju djece, sex problemi

Page 2 of 10
 u braku, oblasti slaganja i neslaganja, problemi u braku (slazu se ili ne),
rukovodenje novcem
Ill. simptomi seksualnih smetnji: anorgazmija, impotencija, frigidnost
iv. odnos prema trudnoci i djeci
v. seksualne aktivnosti, parafilije

muskarci: da li ste sluzili vojsku, sa koliko godina, gdje ste bili u vojsci, u kom rodu ste sluzili,
prilagodavanje, povrede, javljanje psihijatru u to vrijeme, jeste li bili pun vojni rok, oslobadanje
odsluzenja vojnog roka i razlozi za to, nagrade ili kazne u vojsci;
zene: prva menstruacija, menstrualni ciklus (urednost, bolnost), trudnoce i porodaji
(tok,komplikacije), pobacajitnamjerni ili spontani)

d) navike: alkohol, pusenje (koliko godina i cigareta dnevno), droga

e) ranija jtelesna oboljenja: povrede, prelomi, operacije, hirurske intervencije, opekotine
(kog organa, kada), hospitalizacije, alergije, trovanja, gubitak svijesti, bolesti teze
(dijabet,TA, zutice.TlsC, tumori, bubrezne, HIV itd)

V PORODICNA ANAMNEZA

Ko su clanovi porodice,godine starosti, obrazovanje, bracni status, zdravi ili ne, porodicna
atmosfera u kojoj je pacijent odrastao; opis ukucana-licnost, inteligencija; sadasnji odnosi izmedu
pacijenta i clanova porodice; istorija mentalnih bolesti (hereditet): samoubistva, ubistva,
psihijatrijske bolesti, epilepsija, alkoholizam i bolesti ovisnosti;
• porodicna anamneza se uzima i od pacijenta i od nekog od clanova porodice, obzirom da
se mogu dobiti sasvim razliciti opisi istih ljudi ili dogadaja

VI SOCIJALNA ANKETA

Gdje pacijent zivi (stan-kuca), opis stanovanja i susjedi (da li se slazu); da li je dom prenaseljen;
izvori porodicnih prihoda i poteskoce u vezi sa tim; javne funkcije (da li je stresogeno), ko vodi
brigu 0 deci;

DA LI IMA NESTO STO VAS NISAM PITAO A PO VASEM MISLJENJU JE VAZNO?!?

PSIHICKI STATUS:
( procena svih devet psihickih funkcija)

OPIS PACIJENTA -opis pacijentove pojave i ponasanja (kao kada bi to pisac uradio).
l.Izgled( uredne, neuredne spoljasnjosti),
2.Drzanje (upadljivo-neupadljivoj
3.Ponasanje ( sumnjicavo, bojazljivo, inhibovano, i s1.);
4.Gestovi. mimicki izraz (adekvatne mimicke ekspresije ili ne)
5.Motorna ekspresija ( oskudna, motorna hiperaktivnost, i s1.).
6. Verbalni kontakt se lako uspostavlja i odrzava ili tesko, kontakt se produbljuje ili ostaje na
povrsnorn nivou;
7.Odgovori na postavljena pitanja su direktni i logicni ili ne
8.Reakciono vreme produzeno ili ne
9.Stav prema ispitivacu ( kooperativan, oprezan ..)

Page 3 of 10
lO.Spremnost na saradn;u.
11. Kontakt oCima se uspostavlja ili ne sa pacijentom

I SVIJEST
Procjena orijentisanosti pacijenta:
a)spaciotemporalna orjentacija
-u vremenu-temporalna; ( pitati za godinu, godisnje doba, mjesec,datum, dan kada se
vodi razgovor)
-u prostoru- spacijalna;( gdje se nalazi, bolnica, sprat, drzava, grad)
b)autopsihicka orjentacija
-prema sebi ( ko je, da Ii se izmijenio u posljednje vreme i kako/ev. depersonalizacioni
fenomeni)
c)alopsihicka orijentacija
-prema okolini ( da li se okolina pacijenta izmijenila u posljednje vreme i kako I ev.
derealizacioni fenomeni)
NORMALNO: pacijentje svjestan, orijentisan (u prostoru,vremenu, prema sebi i drugim
licnostima), bez fenomena depersonalizacije i derealizacije.

POREMECAn: l.kvantitativni
(somnolenci;a-patoloska pospanost;
sopor-patoloski san;
koma-potpuni gubitak svijesti i gasenje psihickog zivota;
krize-prekidi svesti- krakotraj ni<epi, CVI, TIA»
2.kvalitativni
(dezorijentacija-por.orjentacije u vrem, prost, prema sebi,drugima;
del iri;um<bun ilo>-imaj u:dezorijentaciju, por .opazanja<il uzij e,halucinac ije> ,intenzivan strah, PM
nermr,
sumracno stan;e-iskrivljeno dozivljavanje spoljnjeg svijeta.suzena svijest,PM
nemir,strah,amnezija; I
somnabulizam<m jesecarstvo>;
depersonalizaci;a-pac se promenio;
trans{ormaci;a-pretvorio se u zivotinju ili drugu osobu i to je uznapredovala depersonalizacija;
derealizaci;a-okolina se izmijenila<poslednja tri kod shizofrenijeg;
~-suzena svijest+besciljno lutanje+amnezija;
hipnoza-suzena svest pod sugestijom;
tranzitivizam-sve sto dozivljava pripisuje drugoj osobi;
autizam-povlacenje iz realnog zivota i potpuna prevlast unutrasnjeg svijeta <jezgro sch.psihoze>

11 OPAZANJE:
Pitati pacijenta da li cu;e glasove koje drugi ne cuju, da li dolaze iz glave ili spolja, sta govore,
koliko ih ima, da li mu se privida;u slike pred oCima ili nesto drugo; da li ima utisak da ;e hrana
promijenila ukus u posljednje vreme; da li os;ecamirise ko;e drugi ne osissaiu: da li osjeca
gamizanje po tijelu ili slicne senzacije; da li su predmeti promijenili velicinu (metamorfopsije)
Pitanja vezana za halucinacije u oblasti svih cula - kada se javljaju (nocu ili danju), koliko traju,
kako ih dozivljava i tumaci, tj. objasnjava;
NORMALNO: Ne stice se utisak niti se per anamnesis dobijaju podaci 0 postojanju perceptivnih
obmana ( koristi se ovakva forrnulacija obzirom da pacijent moze da negira postojanje
perceptivnih obmana).

POREMECAJI:I agnozije-nemogucnost prepoznavanja informacije pri ocuvanosti cula i culnog

centra

Page 4 of 10
 11 iluzije-pogresno prepoznavanje informacije u oblasti svih cula.<kod
bol.zavisnosti straha,epi>
III halucinacije-opazanje bez prisustva informacije. Imaju karakter
tjelesnosti( dolaze spolja)i pozitivan sud realnosti (misle da informacija realno postoji u sferi
njihovog opazanjaj.Vrste:
l.opticke najcesce kod akutnih psihoza (fotorni-svjetlece tackice.dugi
konci.rnisevi-delirijum tremens alkoh; vizije-slozene, prijatne; ekstrakarnpine-opaza van vidnog
polja<npr.vidi kroz zidove>; autoskopske-dijelove svog tijela van njega; negativne-negira da vidi
ono pred njim<histerija»
2.akusticke-glasovi koji ne postoje. Izvor zvuka uvijek spolja kod psihoza
(akoazmi-sumovi, puckanje;fonema-jasne rijeci, recenice.maniheizam-na jedno uvo naredba, ana
drugo zabrana; Po sadrzaju mogu biti :prijatne, neprijatne, savjetodavne, imperativne,pogrdne)
3.taktilne-mravi gamizu po kozi i sl.<alkoh.delirijum, kokainizam>
4.olfaktivne-neprijatni mirisi koje drugi ne osjecaju<misli da ga truju>
5.gustativne-hrana izmijenila ukua<ctruju ga«>
6.cenesteticke-vezano za unutrasnje organercupanje plucne
maramice,elektriziranje testisa)
Tretleksne (nadrazaj jednog cula izaziva halucinaciju drugog ili istog cula
(buka-pojave pred ocima ili glasovi ljudi)
8.metamoriOpsije-promjena velicine prostora ili objekata (mikropsije-smanjenje,
makropsije-uvecanje,dismegalopsije-deformitet)
9.psudohalucinacije-pac su psih.zdravi i znaju da halucinacije realno ne postoje
(fantom ski ud-amputiran ud dozivljava kao da postoji; hipnagogne i hipnopompicne halucinacije-
u toku budenja ili padanja u san; scotoma scintilans-svjetlece tacke kod migrene).

III PAZNJA:
procjena tenaciteta (usredsredenosti)/ vigilnosti (usmerenosti) paznje
procena aktivne (voljnaj/pasivnetjak intenzitet informacije) paznje
Koristiti Burdonov test za procjenu paznje - traziti od pacijenta da u nekom tekstu precrta svako
slovo koje se cesto ili retko pojavljuje ( npr. slovo 0 i z); trazimo da govori dane u nedelji
unazad;
NORM: paznja ocuvana,ujednacenog tenaciteta i vigilnosti

POREMECAJI: l.hipervigilnost(pojacana vigilnost)-kod manije,anksioznih

2.hipovigilnostCoslabljena vigilnost)-kod depresije
3.hipertenacitet(pojacan tenacitet)-kod sumanutih i depresivnih
4.htpotenacitet.(oslabljen tenacitet)-kod zamora,straha,oligofrenih

IV PAMCENJE:
- procjena sposobnosti upamCivanja- da lije u stanju da ponovi sestocifreni broj ili tri
pokazana predmeta posle nekon kratkog vremena;
procjena pamcenja za starije dogadaje - pitati za vaznije datume u pacijentovom zivotu /
datum vjencanja, rodendane, odlazak u vojsku is!.)
procjena pamcenja novijih dogadaja - pitati pacijenta sta je radio ili jeo prethodnog dana,
da li je imao posjetu i ko je bio, sta je bilo na televiziji, i sI.
NORM:ocuvana funkcija upamcivanja kao i pamcenje za starije i novije dogadjaje

POREMECAJI: I kvantitativni poremecaji pamcenja:

l.amnezija-nesjecanje za odredeni vremenski period.Vrste:

Page 5 of 10
a)organske-kod organskog ostecenja mozga (retrogradne-nesjecanje za period prije povrede;
kon~adne-nesjeeanje za vrijeme gubitka svesti; anterogradne-nesjeeanje za period poslije
dolaska svijesti)
b)funkcionalne-posljedica afektivnog suzenja svijesti (bijes, strah), potiskivanja u nesvjesno
(disocijativna histericna neuroza) i propadanja acetil-holinesteraze (amnezija u senilnoj
demenciji)
2.amnezija fiksacije-nesposobnost upamcivanja (kod alkosa i senilne demencije)
3.hipomnezija-smanjena mogucnost sjecanja(isti uzroci kao amnezija)
4.hipermnezija-pojacana sposobnost sjecanja (kod delirij uma,epi i ugrozavanja
vitalnog)
11kvalitativni poremecaji pamcenja:
1.alomnezija-naknadno izvrnuto sjecanje u falsifikovanom znacenju (kod
umora,depresije,sumanutih)
2.kriptomnezija-citiranje necijeg dela a ubijeden je da to djelo nije citao
3.pseudomnezije-halucinacije sjecanja (osoba se sjeca necega sto se nije nikad
desilo): kod sumanutih,manicnih
4patoloska lailjivos t (mitomanija. sindrom Minhauzena)-bolesna sklonost ka
laganju i vremenom pocne da misli da je to sve stvarno tacno
5.konfabulacije-kombinacija amnezije i mitomanije; praznine u sjecanju
popunjava izmisljenim dogadjajima; parafrenije (sumanutost),Korsakovljevog sindroma (alkosi)
6.vec vidjeno(deja vu) i nikad vidjeno(jamais vu); kod PM epilepsije

V MISLJENJE :
Poremecaje misljenja po formi: ispitujemo analizirajuci govor pacijenta ( usporen, ubrzan
misaoni tok, blok misli (prica pa stane pa ne zna gdjeje stao), bolesna opsirnost, rasulo misli
itd.) , po rnogucnosti citirati izlaganje pacijenta; analiziramo i govor pacijenta - bogatstvo
recnika, adekvatno koristenje stranih ili rijetkih izraza, gramaticku ispravnost;
Poremecaji misljenja po sadriaju.: procjeniti prisustvo .
a)prisilnih-da li Vam se narnecu neke misli protiv Vase volje ili radnjekoje neodlozno
morate da izvrsite?
b)precijenjenih-da li yam je nesto pretjerano vazno i sta je to?
c)sumanutih ideja:
da li imate problema sa Ijudima, utisak da su protiv Vas
da li imate utisak da Vas prate, prisluskuju, zele da otruju, i sI.
da li imate utisak da Vam citaju misli
da li imate neke posebne sposobnosti, moci ili talente i koje
da li se sadrzaj iz novina ili sa TV-a odnosi na Vas
da li su Vase misli glasne i neko drugi moze da ih cuje, i sI.
Sumanute ideje analizirati po strukturi, mehanizmu nastanka i sadrzaju; proceniti da li su
podlozne korekciji ili ne(pokusati da razuvjerimo pacijenta);ispitati osnovne misaone
preokupacije pacijenta, nacin interpretiranja zbivanja u njegovoj okolini,procjeniti tenedencije ka
disirnulaciji ( prikrivanju);
NORM:nema poremecaja misljenja po formi i sadrzaju

POREMECAJI:I po formi:

Page 6 of 10
 l.bolesna opsirnost-manifestuje se gubitkom ciljne
predstave(kod:demencije,oligofrenije,epi)
2.usporen misaoni tok-smanjen broj izgovorenih reci i misli u jedinici
vremena( depresije ).Podvrsta je misaoni blok kada se misljenje sasvim zaustavi (kod depresije
postepeno a sch naglo pa ne zna gde je stao). Mutizam-gasenje impulsa za govor(ne govori niti
odgovara). .
3.ubrzan misaoni tok-misli naviru,govor je ubrzan(kod manicnih)
4.rasulo misli-nepovezano misljenje i rasp ad pojmova(kod sch)
5.inkoherentno misljenje(mentalna konfuzija,amentni sindrom-nepovezano
misljenje sa dezorjentacijom (kod:delirijuma,demencije,sumracnih stanja,toksiinfektivnih
psihoza)
6.perseveracija-ponavljanje misaonog toka:verbigeracija-ponavljano
izgovaranje nekih reci(kod:alkosa,CVI)
11 po sadrzaju:
l.precenjene(fiks) ideje-davanje pretjerane vaznosti nekom sadrzaju
(kod:poremecaja licnosti i zdravih)
2.prisilne ideje-sll ideje koje se namecu protiv volje pacijenta,koje su neprijatne,
zahtijevaju izvrsenje radnje-pranje ruku (kompulziju), a neizvrsenje je praceno anksioznoscu (kod
opsesivno- kompulzivne neuroze)
3.sumanute ide;e-su zasnovana na bolesnoj osnovi licnosti, a ne na realnim
cinjenicama i nepodlozne su korekciji.Vrste:
A.po strukturi: l.paranoidne-nesistematizovane, neuverljive za okolinu,
lakse podlozne promeni 2.paranoicne-sistematizovane, logicne, uvjerljive za okolinu, teze
promenljive, prva karika u lancu sumanutih idejaje bolesna (npr.moja zena me vara), a ostale se
logicno nadovezuju na prvu
B.prema sadrzaju: l.sumanute ideje proganjanja (neko ga prati)
2.l}ubomore(zena ga vara) 3.erotomanske(u njegaje zaljubljena neka poznata licnost)
4.ekspanzivne:megalomanske-ideje velicine(najveci,nepobedljiv), pronalazastva, visokog
porekla,mesijanske 5.depresivne(zivot nista ne vredi,kriv je) 6.religiozne(komunikacija sa
davolom, sejtanom, bogom itd) 7.citanje ,emitovanje,oduzimanje,ubacivanje,kradja misli
7.hipohondricne 8.uticaja(drugi Ijudi ga kontrolisu)
Cipo mehanizmu nastanka: 1.halcsinatorni(na bazi halucinacija se formiraju
sum ideje) 2. intuitivni(na osnovu predosecaja, ali nema dokaze) 3.interpretativni(bolesna
tumacenja dogadjaja oko sebe) 4.fabulativni(na osnovu fantazija-Iazi se forrniraju sum ideje)

VI INTELIGENCIJA:
Procijeniti obim znanja pacijenta, pitanja prilagoditi nivou obrazovanja, ne.skolovane i nepismene
pitati za ime Predsednika Republike, naziv drzave, glavni grad, kao i pitanja vezana za aktivnost
kojom se bavi ( poljoprivreda, domacicki poslovi i sl.). pacijente sa skolom pitati za: granice nase
drzave, imena vecih rijeka, vaznije dogadaje iz nase istorije, imena kontinenata, svjetske ratove i
aktuelne dogadaje ( politicke, kultume, sportske i sI.)
Mali k1inicki test inteligencije- pitati sve pacijente bez obzira na step en obrazovanja:
procjena se vrsi na osnovu bogatstva poznavanja i tumacenja apstraktnih i konkretnih pojmova,
razlikovanju bitnog od nebitnog, turnacenju narodnih poslovica, izreka i zagonetki;
NORM:inteligencija prosjecna u skladu sa obrazovanjem

POREMECAn: I demencija(steceni)-slabo upamcivanje(za novije dogadjaje), slabo

razlikovanje bitnog od nebitnog,poremecaj orijentacije itd.
11oligofrenija(mentalna retardacija)

Page 7 of 10
 A.klasifikacija prema stepenu ostecenja inteligencije-stara: 1.fizioloska
tupost(80-90 IQ)2.debilnost(50-80IQ)3imbecilnost(20-50IQ)4.idiotija(ispod 20IQ);-nova: l.laka
dusevna zaostalost(50-69IQ)2.umjerena(35-49IQ)3.teska(20-34IQ)4.duboka(ispod 20IQ)
B.prema etioloskim faktorima: l.infekcije(virusi,toksoplazma,sifilis
kongenitalni,meningit,encefalit 2.intoksikacije(liekovi,RH nepodudarnost)3.poremecaji
metabolizma i ishrane(proteina- fenilketonurija.lipida- Taj saksova i Gaucerova bolest.secera-
Galaktozemija),hipotireoidizam4.neoplazme5.mikrocefalija i hidrocefalus 6.hromozomske
aberacije(Daunov-trizomija21, Klinefelterov-XXY,Tarner-XO) 7.demijelinizacija 8.prematuritet
9.psihosocijalna derivacija(neadekvatni uslovi za razvoj)

VII EMOCIJE:
Iz izgleda i ponasanja pacijenta moze se dijelom procijeniti raspolozenje; posmatrati
konstantnost raspolozenja i uticaje koji ga mijenjaju, notirati sve kvantitativne i kvalitativne
porernecaje emocija;postaviti pitanja vezana za postojanje strahova, napetosti, razdrazljivosti,
tuge, euforije, sposobnosti dozivljavanja zadovoljstva;
NORM:nema kvantitativnih ni kvalitativnih poremecaja emocija

POREMECAJI:I kvantitativni:
1.eutorija-bezrazlozna veselost (pac. je veseo, radostan,optimista itd)
2.depresivno raspoloienje-hezrazlozna tuga (pac jezabrinut.tuzan.place)
3.apatija-snizenje i gasenje emocija (kod sch)
4.patoloski atekat-jaka razdrazenost (na najmanji povod reaguje burno sa
motornim praznjenjem)
5.emocionalna razdrailiivost-tie moze da odlozi emocionalno
reagovanje(reaguje burno i brzo)
6.emocionalna labilnost-Iako i brzo menjanje raspolozenja (kod hitericnih
neuroza,d jece,starih)
11 kvalitativni:
l.paratimija-bolesnik misli tuzno, a ima emociju veselosti
2.paramimija-pac. ima emoc. tuge, a pocne da se smeje
3.defekt emocionalnog odnosa Cemocionalne rezonance)-svojim emocijama ne
moze da prati sagovornika

VIII NAGONI:
Pitati pacijenta za: kvalitet apetita, seksualni zivot, nagon i zelju za zivljenjem; pitati da li je bilo
tzv. crnih misli,planova ili pokusaja samoubistva, samopovredivanja; proceniti eventualne
autodestruktivne, suicidalne ili homicidalne tendencije;
NORM: nagonski dinamizmi ocuvani

VRSTE:I vitalni(za zivotom i ishranom-hrana,voda),II nagoni odrzanja vrste (seksualni i

roditeljski) III socijalni nagoni

POREMECAJI: I za zivotom:(suicidalna ielia. ideja.namera,pokusaj suicida-tentamen suicidi,

realizovano samoubistvo-suicifl):kod depresije,shizofrenije
11 za ishranom:1.kvantitativni(snizenje-inapeticija; gubitak-anoreksija; pojacanje
hranjenja-polifagija; pojacano pijenje tecnosti-polidipsija; bolesna proZdrljivost-bulimija; vucja
glad i konjska zed} kod temporalne, epi)
2.kvalitativni( odbojnost ka nekoj hrani-'truju ih'kod sumanutosti.unosenje nenutritivnih
materija<koproJagija-izmet; antropoJagija kanibalizam-jedenje Ijudskog mesa; nekrofagija-
les;>kod teske demencije.sch

Page 8 of 10
 III seksualnog:A.nova klasifikacija
Lpsihoseksualne disfunkcije (poremecaj sex zelje,uzbudjenja i orgazma)
2.parafilije (inverzije i perverzije)
3.poremecaj identiteta pola(transseksualizam)
___________ ..!:B~.s:!.!t:!::!a;!.:ra~k~la~s
..:1.kvantitativni(povisenje sex nagona kod muskaraca-
satirijaza,zena-nimjomanija;smanjenje kod muskaraca-impotencija,kod zena-jrigidnost; i
anorgazmija-izostajanje orgazma)2.kvalitativni(parafilije) a)sex inverzije:pedofilija-objekat
dete,zoofiiija-zivotinja,gerontofilija-stara osoba.nekrofilija-Ies b)perverzije:voajerizam-uzbude se
kada gledaju druge,egzibicionizam-pokazuju genitalije.fetisizam-predmetima sex
objekta.sadizam-nanosenje bola sex objektu,mazohizam-sopstvenom patnjom,transvestitizam-
odjecom suprotnog pola
IVroditeljskog-snizen kod sch,alkosa,depresije
V socijalni: 1.za polozajem u drustvu,2.saznanja(da uci sto
vise)3.samopotvrdjivanja4.za radom(da dozivi zadovoljstvo)5.altruisticki(za podnosenjm zrtve u
interesu bliske osobe i zajednice).Snizeni kod depresije i sch.

IX VOLJA:
Pitati pacijenta za sadasnje aktivnosti, planove za buducnost i procjeniti kapacitete za njihovu
realizaciju;
procjeniti upornost, sugestibilnost pacijenta, ispitati da Ii postoji negativizam, ambivalentnost (da
Iije odlucan ili hocu-necu), abulija (pasivan),impulsivne radnje(kleptomanija-kradja,piromanija-
podmetanje pozara,dipsomanija-pijenje alkohola, poriornanija-besciljno Iutanje ),katatoni
fenomeni i dr.
NORM:voljni dinamizmi ocuvani

Test realnosti - proceniti da li je ocuvan ili ostecen.

Afektivna rezonanca - proceniti da 1ipostoji u kontaktu sa pacijentom(prati emocijama nase)

POREMECAJI:I slabost volje(hipo i abulija)-Ne moze da zapocna i istraje u zavrsavanju

zadatka;kod umora,sch,depresija,poremecaja licnosti
11 ambitendencija-neodlucnost(hocu-necu,uradi-ne uradi)
III sugestibilnost-pasivno,nekriticko prihvatanje tudih ideja i stavova; kod sch,
histerija,dementne,oIigofrenija.Podvrsta automatska poslusnost-izvrsavaju sve sto se od njih trazi
IV katatoni sindrom-kodhebefreno katatone sch, depresije, histericnog stupora
itd.Tu spadaju: 1.stupor (pac lezi-nepokretan.ne govori i ne jede, ali sve opaza i pamti.Iznenada
ustane i udara,Iomi,vice,ubija-katatona pomama!
2.katalepsijaCukocenost)-povisen tonus misica:katatona rigidnost-otpor pri pasivnim
pokretima;vostana savitljivost-udovi u neprirodnom i neugodnom polozaju
3.ehopatije-ponavljanje(pokreta-ehopraksija;mimike-ehomimija;reci-eholalija)
4.negativizam:A.aktivan(radi suprotno npr.umesto da otvori on zatvori
saku)B.pasivan(odbija da izvrsi nalog)
5.stereotipije-besmisleno ponavljanje radnje,pokreta;verbigeracija-
ponavljanje(stereotipija) misli i govora
6.manirizmi i bizarnost-stilizovani,cudni pokreti i drzanje tela
V nevoljni pokreti-tikovi(sindrom Gill de la Touret-glasno izgovara,nevoljno
nepristojne reci) .tremor, horeja
VI impulsivne radnje-osoba izvodi jer ne moze da ukoci impuls koji mora da
zadovolji(kleptomanija-impuIs za kradjom;poriomanija-besciljno lutanje,;dipsomanija-pijenje
alkohola;piromanija-podmetanje pozara)

Page 9 of 10
 VII prisilne radnja-je realizovana prisilna misao(npr.pranje ruku,proverava da li
je sve zakljucao pa se vraca vise puta,ugasio sporet itd.)kod sch,opsesivno-kompulsivne neuroze

*UVID( uvidjavnost)- stay prema sopstvenoj bolesti proceniti direktnim pitanjem pacijenta - da li
smatra da je bolestan i od koje bolesti boluje, da li bolest zahtijeva lijecenje; procjeniti da li
postoji potpuni ili djelimicni livid, ili je pacijent bez uvida II svoju bolest i potrebu lijecenja;
NORM:ima uvid u svoje stanje,smatra daje bolestan i da treba da se lijeci(rijecima pacijenta
napisati)
Ako ima livid vjerovatno nije psihoza i obrnuto.
*KRITICNOST - u odnosu na okolinu ( da li se pacijent ponasa nekriticno II odnosu na svoju
okolinu).
Procjeniti pragmaticnost zivljenja tj. zivotnog postupanja pacijenta.
NORM:pacijent se ponasa kriticno u odnosu na okolinu i svoje postupke

• Na kraju prvog intervjua Irazgovora uvijek pacijentu ostaviti mogucnost da nas nesto pita
- da li Vi imate nesto mene da pitate-
• posebno je delikatno voditi razgovor sa odredenim kategorijama pacijenata i u tim
slucajevima se savjetuje sljedece, ukoliko je pacijent:
a) suicidalan - napraviti uvijek antisuicidalni ugovor
b) paranoidan - ne konfrontirati se sa pacijentom direktno, vec indirektno sugerisati da
postoje i drugi nacini razmisljanja iako razumijemo kako se osjeca
c) impuIsivan - reci pacijentu da moze kazati ili osecati bilo sta, ali da ne sme uciniti
nikakvu nasilnu radnju ; ne dodirivati pacijenta bez opreza, ne pokazivati ljutnju,
strah ili uznemirenost;

Page 10 of 10