Volume 12, Issue 32
Our Words
Weekly Issue
“ N E W
SPECI AL
“Pse po shpenzon Serbia 150 milionë euro mes askundit? Jemi para një zhvillimi të
POINTS OF “Pse po shpenzon Serbia 150 milionë euro
I NTEREST: mes askundit? Jemi para një zhvillimi të
rrezikshëm dhe me pasoja, sidomos për 4
 Why are the sur- shtetet e NATO-s në rajon”
rounding spending
Bazë e re ajrore serbo-ruse në Trebinje të
on 150 million on Bosnjës:
airports?
Serbia po nxiton të krijojë edhe krahun
 No Sided articles and ushtarak të projektit të saj të “Ballkanit të
hapur”. Për herë parë Serbia po ndërton një
no restriction for our bazë ajrore jashtë kufijve të saj, në një shtet
members, our guest tjetër, dhe konkretisht një aeroport të madh
ndërkombëtar në qytetin e vogël të
and our friends. Trebinjës, që ndodhet në pjesën e të ash-
tuquajturës “serpska republika” në shtetin e
 Latest needs for our Bosnje-Hercegovinës.
community and the
Hapi i ri ambicioz i Serbisë ka ngjallur një
latest resolutions shqetësim të madh në Kroaci, ku dyshimet
janë të mëdha për qëllimet e errëta dhe
 Our Free Voice strategjinë ballkanike të Serbisë. Në 30
through our words. gusht media e Bosnje-Hercegovinës
“Sarajevo Times”, me titullin “Qeveria
kroate po i kërkon shpjegime Bosnje-
Hercegovinës për aeroportin e Trebinjes”,
njoftonte se “aeroporti i Trebinjës ta
I N S I D E T H I S tërhequr vëmendjen e autoriteteve kroate, të
I S S U E : cilat po i kërkojnë tani shpjegime Bosnjë-
Hercegovinës që të sqarojë se çfarë është
Faqe
Akuzat greke për Çamërinë, manipulim per të mbuluar bashkëpunimin e Greqisë
150 Million 1
Akuzat greke për Çamërinë, manipulim per
të mbuluar bashkëpunimin e Greqisë me
Faqe nazifashistët
Akuzat 1 Nga Hyqmet ZANE
Ngjarjet në Afganistan kanë një peshë jo të
vogël në kuptimin e sjelljes së fuqive të mëdha
ndja popujve të keqtrajtuar nga sjellet me
shkelje flagrante të të drejtave të njeriut.
Faqe Njëherazi këto skena që shohim sot në ekranet
Andi 5-7 televizive, janë një mundësi që e gjithë bota të
9, 12 marrë vesh se çfarë përfundimesh kanë sjelljet
ndaj këtyre popujve siç ndodhi në Kosovë më
1999 dhe që i pa gjithë bota. Por kur vjen fjala
Faqe për shqiptarët e Çamërisë mungesa e tele-
vizioneve të kohës dhe fshehja e dokumetave
6-7
Raimonda moisiu 7,-9,
të kmisioneve mikes që gjykuan masakrat e
bëra, shtojnë dozën e pabesisë dhe pan-
10-14 dëshkueshmërisë ndaj shkaktarëve të geno-
cideve.
Masakrat në Çamëri pas 27 qershorit 1944 janë
Declasified, Agim një shkelje flagrante e parimeve njerëzore dhe
Hamiti, Janulla një mospërfillje e turpshme e parimeve dhe e
karakterit te luftës antifashiste. Aq më keq kur
rrapi pas 77 vjetësh një ministërat e jashtëm grekë
apo kryeministërat enjëpasnjëshëm të Greqisë
bëjn akuza të herëpashershme antishqiptare
Adresa Faqe ndaj çamëve si “bashkëpunëtorë ënme gjerma-
nët”. Ciido qoftë ai që ndodhet pranë apo
Anetaresimi 34 përballë këtyre zyrtarëve të Athinës duhet të
dijë e të jetë i mirëinformuar me faktet që janë
të pakontestueshme në kohë dhe në hapsirë
dhe të ketë kurajon t’i japë përgjigjen e meritu-
ar, duke i përgenjështruar, nëse bëhet fjalë për
L I F E ” J E T
planifikuar ekzaktësisht të ndërtohet në atë kërkesës kroate, por portali “seebiz” shkru-
zonë kufitare me Kroacinë”.
Në mesin e muajit gusht ministri i
Ekonomisë i Kroacisë, Tomislav Coric, i
dërgoi një letër zyrtare ministres së
jashtme të Bosnje-Hercegovinës, Bisera
Turkoviç, në të cilën i kërkon infor-
macione zyrtare për karakterin e projektit ligjshëm, sepse aeroporti po ndërtohet në kufi
të aeroportit të Trebinjës, duke theksuar
“lutemi na jepni informacione ne si shtet i dhe vigjilenca shtetërore dhe kombëtare e
interesuar”. Sipas “Sarajevo times” deri në shtetit kroat për mbrojtjen e interesave të veta
30 gusht
Private Plane
Ministria e Jashtme e Bosnje-
Hercegovinës nuk i ishte përgjigjur
August 30, 2021
A E R E
ante se “Kroacia nuk do të heqë dorë, kur
është fjala për këtë projekt”.
Shqetësimi i Kroacisë për aeroportin e madh
ndërkombëtar, që po ndërton Serbia me
paratë e veta, që do të jetë pronë e Serbisë
dhe do të menaxhohet nga Serbia, është i
me Kroacinë. Meriton respekt ndjeshmëria
jetike përballë agresivitetit, lëvizjeve dhe
veprimeve provokuese të Serbisë.
Është rasti për të kujtuar këtu se qeveria e
Kroacisë është e para në Ballkan, e cila qysh
në vitin 2004 i ka tërhequr vëmendjen e BE
për ambicjet e Serbisë për të rikrijuar Ju-
gosllavinë e vjetër nëpërmjet projektit të
“zonës së përbashkët ekonomike”, që myte-
beret e “Ballkanit të hapur” po e shesin në
tregun e vjetërsirave diplomatike si fustan të
ri.
Dyshimet gjeopolitike për ndërtimin e këtij
objekti serb, të cilin kryeministrja e Serbisë,
Ana Bernabiç, në një fjalim në Nova Topola
në 13 nëntor 2020 e cilësoi “projekt i ri dhe i
madh strategjik, që ju do ta ndjeni fuqinë e
autoritetin e një kombi që ka merita të njo-
hura zyrtarisht e ndërkombëtarisht gjatë
Luftës II Bptërore.
Kam rastin që edhe një herë të jem në krah të
fakteve duke u tërhequr vëmendjen akade-
mikëve të historiografisë që të marrin mundi-
min të angazhohen dhe të mbajën qëndrime të
prera në rastet kur zyrtarë grekë bëjnë akuza
si ato të ministrit të jashtëm grek në Tiranë.
Kam bindjen se për këto punë quhen akade-
mikë at anëse i kanë fituar këto tituj dhe
emërtesa me vërtetësinë e fakteve.
Muaji gusht 1944 ka qenë edhe muaji që
forcat e antishqiptare të Napoleon Zervës
bënë masakra të papara dhe që u ndihmuan
edhe nga situatat e fuqive ndërluftuese
gjermanëve që po pësonin humbje pas hum-
bjesh dhe aleatëve anglo-amerikanë që së
bashku me rusët, po kërkonin edhe ndikimin
në zonat e influesncës. Por, sipas dëshmive të
një shtetasi grek me kombësi shqiptare që ka
parë me sytë e tij ato që ndodhën në atë muaj
gushti të paharruar. Muharrem Adem Ismaili
nga Gurrëza e Çamërisë, që më pas do të ishte
edhe një dëshmitar i kriminalizimit që i bëri
sistemi komunist edhe ndaj tij, ai më ka thënë
në ligjëratë të drejtë se “për masaktrat në
Çamëri u njoftua edhe Enver Hoxha që në atë
kohë ishte në Helmës apo diku aty rrotull.
Kam dijeni se ia kanë shpjeguar situatën dhe
masakrat çnjerëzore që po bëheshn ndaj
çamëve dhe për habinë e të gjithëve, në vend
që të urdhëronte dërgimin e dy apo tre ba-
 P a g e 2 O u r W o r d s

Akuzat greke për Çamërinë, manipulim per të mbuluar bashkëpunimin e Greqisë me nazifashistët
talioneve partizane që ishin më afër kufir-
it, dha urdhër që të mbyllej kufiri dhe të
mos kalonin popullata çame këndej kufirit.
Për mua ishte një tradhëti, siç duket nën
sugjerimet e këshilltarëve jugosllavë
Miladin Popoviç dhe Dushan Mugosha të
atashuar pranë Shtabit të Përgjithshëm të
Ushtrisë nacionalçlirimitare. Ishte një
hakmarrje antishqiptare e motivuar me
mospërzierjen në punët e brendshme të
Greqisë. Ndërtkohë që vëllëzërit shqitparë
të Çamërisë po masakroheshin barbarisht,
duket se Enver Hoxha gjeti rastin që të
hakmerrrej edhe për një gjë tjetër . ai
kishte dërguar kohë më parë Mustafa
Matohitin dhe ndonjë tjetër që ishte nipër
çam në krahinën e Çamërisë që të
mundësonte krijimin e celulave komuniste
në vartësi të PKSH-së. Por, me gjithë
mirëpritjen dhe respektin që kishin për
Mustafa Matohitin, kudo ku vajti ai, nuk
pranuan idetë komuniste dhe nuk u formua
ndonjë njësi celule komuniste, veç atyre
që ishin formuar në Shqiëpri me djemtë
çamër të ardhur në shkolla më heërët. Ka
qenë e pafalshme kjo që bëri Enver Hox- Vito, i for- gjermane nga Filati, forcat e Theodhori Vitos hynë në Filat. Kështu, një
ha, ndërkohë që kur u desh, pas disa cave të bashkëpunim i tillë u sigurojnë forcave zerviste krahët, duke u dhënë
muajsh, forcat e mëdha partizane të or- krahinës së mundësi për të filluar terrorin dhe masakrat në një stil të gjerë në të gjithë
ganizuara në divizione u dërguan në Filatit, një krahinat e Çamërisë”.
Jugosllavi në ndihmë të jugosllavëve, por ditë para Përmes disa fotove që janë gjetur në arkivat greke bëhet e ditur dhe jepen
jo të kosovarëve. Çe do, ishte një tradhëti hyrjes së si dëshmi të pakontestueshme bahskëpunimi grek me gjermanët. Nga
që koha do ta zbardhë edhe më mirë se forcave shënimet dhe fotot e gjetura, shihet qartë se si greket dhe qeveritarët e
unë atë, por mjerë ata që besuan tek Enver zerviste në Athinës bashkëpunuan ngushtë me italianët dhe gjermanët. Tashmë e
Hoxha dhe palokomunizmi i tij”. Filat dhe vërteta dihet përse shqiptarët e Çamërisë u përzunë nga Greqia dhe iu hoq
Por, tashmë është e ditur edhe sipas një pikërisht më shtetësia greke. Pas shumë vitesh kërkimesh dhe vizitash që janë bërë në
raporti të bashkëngjitur në Memoran- 22 shtator Epir, në disa fshatra që njihen historikisht si vendbanimet që kanë jetuar
dumin e Komitetit Antifashist të migran- 1944 në shqiptarët, u kalua në përfundimin se në shumicën e këtyre fshatrave janë
tëve Çamë në Shqipëri të vitit 1947, të katundin vendosur vlleh dhe emigrantë të ardhur nga Azia e Vogël. Këta ardhacak
nënshkruar nga Kasem Demi, Rexhep Fanaromen, 3 u grabitën shqiptarëve të Epirit në Greqi, historinë e lavdishme, veshjen
Çami, Vehip Demi, Dervish Dojaka, Teme km larg popullore, këngët, shtëpitë dhe pronat. Pjesa më e madhe e shqiptarëve
Sejko, Tahir Demi, Hilmi Seiti për bash- Filatit, u ortodoks nga Epiri emigruan për t’i shpëtuar racizmit shtetëror jashtë
këpunimin e ngushtë të forcave qeveritare takua me Greqisë dhe brenda saj, thellë në Athinë e Selanik. Disa familje ndërruan
greke me pushtuesit gjermanë. Ndër të komandantin edhe mbiemrat e tyre për të humbur gjurmët. Sot, disa deputet dhe kryetar
tjera, në këtë Momerandum shkruhet e forcave bashkive në Çamëri janë njerëz që vijnë nga familjet e vllahëve që kanë
“Masakrat në Çamëri u kryen në saje të gjermane në qenë bashkëpunëtor të italianëve dhe gjermanëve. Mjaft të shikohet
bashkëpunimit dhe marrëveshgjeve me tërheqje”. Pas fotografia orgjinale ku tregohet vllahët e Pindit me uniformë fashiste
gjermanët të cilët në tërheqje, u lanë këtij takimi italianenë vitin 1942.
vendin forcave zerviste. Ja një fakt shohim ende, Është e vërtetuar historikisht me dokumenta se bashkëpunimi i Greqisë
konkret : midis forcave zerviste dhe atyre pa u larguar me italianët dhe gjermanët është nënshkruar më 21 Prill 1941, në Meçovo
gjermane : “komandanti zervist Theodhori mirë forcat të Janinës. Meçova njihet se qendra e vllehëve. Ky bashkëpunim i

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...

Albanian Parliament in 2021

re election or a new election? Ligji 7501 ne Shqiperi
So far fraud and theft has Scanderbeg Looked
filled the streets of Albania in after his properties
2021..EXODUS next? TimeWith
for the
theFeds
righttosupport
take over NY and is
everything and than turned on a
restore civility...Will Private Business
possible in America….True common do reunification for the
it, so far many are banking on Re- Albanian land...an
American fighters...
mote...Will NYPD go back to do their example
jobs? Will NY state PD need to interfere?

Ismail Qemali vlora Albanians Worldwide are preparing to A hero in the ground!!!
shock Europe with an United States of Alba-
nia while the broke neighbors are clueless... Is any one held responsible
The founding fathers in Albania fought
and looked in the future not today…
who will follow

“Pse po shpenzon Serbia 150 milionë euro mes askundit? Jemi para një zhvillimi të rrezikshëm dhe me
Serbisë këtu në “serpska
republika”, janë të shumta
dhe te bazuara.
Zona ku do ndërtohet
aeroporti
Dyshimi i parë vjen nga
fakti që Serbia po ndërton
një objekt të rëndësishëm
strategjik në territorin e
një shteti tjetër, pa e
pyetur atë shtet dhe patur
lejen e atij shteti, që është
Bosnje-Hercegovina.
Burime të mirë informuara
zyrtare nga Sarajeva i
deklaruan me këtë rast
gazetës “Dita” se “Këshilli
i Ministrave i shtetit të
Bosnje-Hercegovinës nuk
ka dhënë leje për ndërti- lika”, në një kohë që marrëveshje të shteti tjetër. ndërtimin e aeropor- fushës ky aeroport nuk ka asnjë
min nga Serbia të aero- tilla ndërkombëtare, që kanë të tit. Kemi aktin e logjikë financiare, ekonomike dhe
portit në zonën e bëjnë me territorin e shtetit dhe Sipas presidentit serb dhunimit flagrant të tregëtare që të ndërtohet. Aeropor-
Trebinjës”. sovranitetin e tij, janë kompetencë e Vuçiç fluturimi i parë nga sovranitetit dhe të ti do t’i kushtojë Serbisë 150
qeverisë qendrore të Sarajevës. aeroporti i Trebinjes do të integritetit territorial milionë euro dhe nuk ka asnjë të
Me arrogancën e shtetit jetë në mars 2022. të shtetit të Bosnje- dhënë apo parashikim që të
shovinist, që nuk respek- Vendimin politik për ndërtimin e Hercegovinës, në një mbështesë ndonjë mundësi efi-
ton sovranitetin dhe aeroportit të madh ndërkombëtar të Me aeroportin e ndërtuar, kohë që Beogradi me kasiteti ekonomik apo përfitimi
integritetin e shtetit Trebinjës e shpallën në mbledhjen e financuar dhe poseduar demagogji e fton të financiar.
fqinjë të Bosnjë- përbashkët të qeverisë së Serbisë prej saj në Trebinje, bëhet pjesë e projektit
Hercegovina, Serbia nuk dhe të qeverisë së “serpska repub- Serbia shkel sovranitetin të “Ballkanit të Aeroporti i madh ndërkombëtar i
e ka përfillur refuzimin e likës” në 22 prill të këtij viti. Po në dhe integritetin territorial hapur”. Trebinjes po ndërtohet në një zonë
qeverisë së Sarajevës. prill Serbia shpalli tender ndërk- të shtetit të Bosnje- të prapambetur malore pa asnjë
Defakto kjo mund të ombëtar për përgatitjen e doku- Hercegovinës. Nga ana Dyshimi i dytë për resurs, pranë qytetit të vogël të
quhet pushtim nga Serbia mentacionit projektueso-teknik të tjetër Beogradi mbështet aeroportin e madh Trebinjës me 30 mijë banorë. Nuk
i territorit të Bosnje- aeroportit të Trebinjës, akt që statusin separatist të ndërkombëtar të ka asnjë argumentim zhvillimi
Hercegovinës. Për aero- përbënte një shkelje flagrante të “serpska republikës”, Trebinjes, të financu- ekonomik apo turistik dhe askush
portin Serbia ka bërë subjektivitetit ndërkombëtar të sepse e konsideron shtet ar, të poseduar e të nuk është në gjendje të thotë se
marrëveshje të paligjsh- shtetit të Bosnje-Hercegovinës, më vete dhe bën menaxhuar prej kush do të fluturojë në atë aero-
me me një entitet sepa- sepse një shtet i huaj, Serbia, marrëveshje të paligjshme Serbisë, është se port. Aeroporti i Trebinjes po
ratist si “serpska repub- shpallte tender për një territor të një me të për territorin dhe sipas ekspertëve të ndërtohet, siç shkruan shtypi kroat
 V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Albanian election 2021 a sham , afghans welcomed for fraud recognition in 2021...wait until local gangsters look!!

“Pse po shpenzon Serbia 150 milionë euro mes askundit? Jemi para një zhvillimi të rrezikshëm dhe me pasoja,
“në mes të askundit”, në një kohë që rreth e rrotull tij
në një rreze prej 50 kilometrash janë katër aeroporte
ndërkombëtare si Dubrovniku, Mostari, Pogdorica dhe
Tivati. Distanca nga Trebinja në Dubrovnik është 22
kilometra larg.
Nuk mund të mos lindë pyetja se përse një shtet si
Serbia do të hedhë në erë 150 milion euro për ndërti-
min e një aeroporti të madh ndërkombëtar, nga i cili
nuk do marrë asnjë përfitim ekonomik apo financiar.
Përse po i shpenzon Serbia gjithë ato para?
Ahere vijmë te dyshimi i tretë i madh dhe kryesor, që
Serbia po e ndërton aeroportin e madh ndërkombëtar
për qëllime ushtarake. Gazeta serbe “Telegraf” shkru-
ante në 27 korrik se “Mediat kroate kanë shprehur
frikën se Beogradi planifikon të dislokojë gjuajtës rusë
dhe serbë në Trebinje”. Media kroate
“dubrovackislobodnadalmacija.hr” shkruante në 6
gusht se “mediat e “serpska republikës” flasin për
mundësinë e përdorimit ushtarak të aeroportit për
forcat ushtarako-ajrore të Serbisë dhe ndoshta të Ru-
sisë”.
Mediat flasin për mundësinë e
përdorimit ushtarak të aeroportit
Gazeta “Slobodna dalmacija”
shkruante në 22 maj se “Nuk ka as
logjikë ekonomike dhe as tregëtare
për aeroportin e Trebinjës, por ka
një logjikë tjetër që bëhet nga
qëllimet e fshehta të ardhëshme
ushtarake të këtij projekti. Ndoshta
në Hercegovinën Lindore do të jetë
një pistë, që synon të strehojë
gjuajtësit rusë ose serbë”.
Me sa duket është kjo strategji
ushtarake serbe, e mbështetur nga
Rusia, që çon në shpenzimin e një
shume kolosale parash për ndërti-
min e një aeroporti të madh ndërk-
ombëtar në Trebinje, që do të jetë
pronë e Serbisë dhe do të ombëtar në Trebinje, në 25 maj jepte alarmin me titullin: “A
drejtohet prej saj. Prakti- paraqet një sfidë dhe do të ndërtohet një bazë ushtarake ruse
kisht Serbia po ndërton kërcënim ndaj Bosnje afër Dubvrovnikut me ndihmën e Ser-
një bazë ajrore për forcat -Hercegovinës dhe bisë?”.
ushtarako-ajrore serbe dhe ndaj faktorit perëndi-
ruse. mor, i cili mbështet Media e mësipërme hungareze i kujtonte
unicitetin e shtetit të opinionit se si nisi baza ruse e quajtur
Ekspertët kroatë shprehen Bosnjë- “Qendra humanitare ruso-serbe” që
se në funksion të qëllimit Hercegovinës. vepron në aeroportin e Nishit, Serbi, dhe
ushtarak pista e aeroportit Ndërtimi i kësaj baze për të cilën ministri rus i emergjencave
të Trebinjes është pro- ajrore serb sjell dhe njoftoi në 15 maj se do të ketë zgjerim të
jektuar të jetë më e gjatë duhet të sjellë një mëtejshëm. “Balkmagazin” konkludon
se pista e aeroporteve shqetësim më të gjërë se “Nuk është vështirë të kuptosh që
ndërkombëtare të Zagrebit se sa vetëm në aeroporti i Trebinjës është aktualisht një
dhe të Beogradit, dhe e Kroaci, por në gjithë bazë e ardhshme ushtarake ruse”.
skicuar posaçërisht për Ballkanin Perëndimor
pritjen e aeroplanëve të dhe më gjërë rreth tij. Beogradi e konsideron “serpska repub-
mëdhenj rusë të transportit likën” pjesë dhe territor të Serbisë dhe i
ushtarak “Antonov”. Një shqetësim për jep vetes të drejtën të ndërtojë pa leje
këtë bazë ajrore serbe bazë ushtarako-ajrore atje. Një bazë ruse
Në këtë optikë strategjike shihet edhe në Hun- Serbia e ka lejuar që në vitin 2009 në
ndërtimi nga Serbia i gari, ku media hunga- Nish dhe tani po ndërton bazën tjetër në
aeroportit të madh ndërk- reze “balkmagazin” “serpska republika”. Nuk duhet harruar
 P a g e 4 O u r W o r d s

“Pse po shpenzon Serbia 150 milionë euro mes askundit? Jemi para një zhvillimi të rrezikshëm dhe me
se udhëheqësi ultranacionalist serb
Milorad Dodik ka deklaruar prej kohësh
se ai planifikon që t’i japë Rusisë një
bazë ushtarake në territorin e “serpska
republikës”. Tani shohim që kjo bazë
ushtarake ruse e premtuar nga miku i
Putinit, Dodik, po bëhet realitet nga
Serbia në Trebinje.
Aeroporti i Trebinjës paraqet një
plasdarm të ri të ndërhyrjes dhe të
shantazhit ushtarak ndaj vendeve të
Ballkanit Perëndimor
Jemi para një zhvillimi të rrezikshëm
dhe me pasoja për vendet e rajonit dhe
sidomos për shtetet anëtare të NATO-s
në rajon si Kroacia, Mali i Zi, Maqedo-
nia e Veriut dhe Shqipëria. Një bazë e re
ushtarake serbo-ruse në Trebinje nuk
ndërtohet për mbrëmjet rinore të val-
lëzimit ballkaniko-perëndimor dhe as për
të çfaqur filmat e realizmit socialist të
telenovelës “Ballkan i hapur”.
Aeroporti i Trebinjës paraqet një plasdarm
të ri të ndërhyrjes dhe të shantazhit ushta-
rak ndaj vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Asistojmë në një valë të freskët të ambi-
cieve ushtarake të Serbisë në rajon dhe të
forcimit të fuqisë së saj ushtarale në
funksion të realizimt të planit serbomadh
të “botës serbe” të bashkimit në një shtet
të vetëm serb të të gjithë serbëve të rajonit
bashkë me territoret ku jetojnë. Këtë plan
mund ta realizojë vetëm forca ushtarake.
Serbia po ndërton aeroportin e Trebinjës
në mënyrë të paligjshme dhe praktikisht
po e pushton territorin e Bosnje-
Hercegovinës, ku po ndërton aeroportin.
Beogradi dërgoi para disa ditësh në terri-
torin e Malit të Zi forcat speciale serbe
dhe njësitë e shërbimit sekret serb për të
siguruar fronëzimin e peshkopit të kishës
ortodokse serbe në Mal të Zi nga protestat
masive të popullit malazez. Është një
formë e pashpallur e ndërhyrjes ushtarake
dhe e pranisë ushtarake. Serbia në heshtje
po përgatit terrenin që në Ballkanin
Perëndimor apo në “Ballkanin e hapur” të
kemi rrëshqitjen strategjike drejt pranimit
të pranisë ushtarake serbe.
Nuk e dimë nëse ka narcistë në Tiranë dhe në
Shkup, që ende rrinë para pasqyrës serbe dhe
thërrasin “sa i bukur është “Ballkani i hapur”
serb”. Këtu nuk kemi të bëjmë vetëm me
dalldisje emotive krerësh, por kemi të bëjmë
me lidhje okulte serbe dhe ruse në Tiranë dhe
në Shkup.
Kemi një element të ri, që lidhet me aspektin
ushtarak të projektit serb të “mini Shengenit
apo të Ballkanit të hapur”. Kemi tërhequr
vëmendjen qysh në pranverën e vitit të kaluar
se kalorësit serbë të “mini Shengenit” kanë
hedhur idenë e një force të përbashkët policore
dhe ushtarake të vendeve të Ballkanit Perëndi-
mor, pra të “mini Shengenit”. (Gazeta “Dita”,
12 mars 2020, ”A do ta sjellë “mini Shengeni”
ushtrinë serbe në Shqipëri?”).

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??

“Pse po shpenzon Serbia 150 milionë euro mes askundit? Jemi para një zhvillimi të rrezikshëm dhe me
Në datën 9 mars 2020, presidentja e
“serpska republikës” në Bosnjë-
Hercegovinë, Zhelka Cvijanoviç,
deklaroi në Banja Luka në konferencë
shtypi, se ajo mbështet idenë e
formimit të një force të përzier policore
dhe ushtarake të përbashkët, të vendeve
të Ballkanit Perëndimor, e cila do të
dislokohet në kufijtë e jashtëm të
Ballkanit Perëndimor, për të ndalur
valën e madhe të emigrantëve. Burime
diplomatike nga Beogradi konfirmuan
se ideja nuk ishte e saj, por ishte e
presidentit të Serbisë Vuçiç.
Pretekstet me të cilat mvesh Serbia
planet e saj janë shumëngjyrëshe, që
nga etiketa humanitare për bazën e
Nishit, etiketa turistike për aeroportin e
Trebinjës, dhe etiketa e refugjatëve për
dislokimin e forcave serbe në kufijtë
jashtëm të “Ballkanit të hapur”, ku ka
hyrë edhe Shqipëria e mjerë. Në kohën
e satelitizmit të Shqipërisë nga Ju-
gosllavia, Beogradi kërkoi të dis-
lokonte dy divizione ushtarake ju-
gosllave në Shqipëri nën pretekstin e
mbrojtjes miqësore. Syleshëve është
lehtë t’ua përsëritësh historinë dhe
udhëheqësit e Shqipërisë i përkasin
asaj kategorie.
Ardhja e një baze ajrore serbo-ruse në
Trebinje përbën një zhvillim që duhet
të verë në lëvizje vendet e NATO-s në
rajon, siç po vepron Kroacia. Duhet të
zgjojë edhe Shqipërinë, që vazhdon
ende të jetë në moshën e pubertetit
shtetëror dhe ëndërron dashurinë e
vjetër për Serbinë dhe për udhëheqësit
serbë. Do të jetë për të ardhur keq nëse
me bazën ajrore të Trebinjës ndodh e
njejta gjë si me bazën ruse të Nishit në
Serbi.
Kur u nënshkrua në 2009 marrëveshja
për bazën midis Rusisë dhe Serbisë, as
vendet e rajonit, as vendet e BE dhe as
vendet e NATO nuk u ndjenë dhe nuk e
kuptuan, por u zgjuan pas pesë vjetësh kur
njësitet ushtarake ruse me uniformat e
zjarrfikësve nisën të dislokohen me qindra
në bazën e Nishit. Ndaj kundërshtimi i
bazës së re ajrore serbo-ruse të Trebinjës
vjen si detyre e çdo vendi të NATO-s në
rajon, përfshirë edhe Shqipërinë.
Hyqmet Zane
Dikushi i fliste askushit në dhe të huaj
Ta dish dhe të jesh i sigurt se fatbardhësia
dhe lumturia jote gjenden në Shqipëri, e
cila të jep nder e të fal emrin Shqiptar. Çdo
shqiptar është vëllau yt: kurdoherë re-
spektoje, nderoje dhe ndihmoje kur të ketë
nevojë. Mos e përbuz gjuhën e nënës tënde
duke folur në gjuhë të huaj kur nuk është
nevoja. Kujtohu se i përket gjuhës më të
vjetër që ka mbirë të paktën në Europë dhe
Mesdhe. Mos e harro gjuhën e shenjtë
Shqipe që është gjuha jote gjenetike, gjuha
që shkruhet dhe lexohet njësoj, gjuha rrënjë
e gjuhëve te Evropës, gjuha e më e vjetër e
lashtësisë, gjuha e djepit të qytetërimit
Mesdhetar dhe Evropian. Kuptoje dhe
lexoje mirë ambjetin ku punon e jeton.
Prandaj mëso e lexo sa më shumë gjuhë të
huaja që të behesh njeri ditur dhe Shqiptar
me mendje të ndritur. Nderoje flamurin e
atdheut tënd, të parëve të tuaj, të natyrës
tënde. Kush nuk e nderon shenjën e
kombësisë së tij, çnderon veten e vet. Kush
mohon kulturën dhe trashëgiminë e tij
bëhet njeri pa shpirt, njeri kot. Ruaje mirë
llojin tënd, karakterin kombëtar dhe kryn-
altësinë shqiptare; bindju ligjeve të vendit
kudo që të jesh. Ruaje si drita e syve moral-
in Shqiptar.
Paraqitu si Shqiptar se ndryshe je
gënjeshtar ndaj vetes dhe të tjerëve që ke
përballë. Nëse nuk paraqitesh si Shqiptar,
atëhere çfar kulture mendon se përmban
apo përcjell? Je frigaç nëse nuk paraqitesh
si Shqiptar, sepse ke frike e turp nga vetja
jote dhe po kështu sillesh ndaj të huajve që
të shkelin me këmbë. A mendon se je i
zgjuar kur mohon vetveten? A e ndjen se
çfar ere të vjen kur urren vetveten, llojin huajt nuk e dallojnë shpejt një gënjeshtar dhe
tënd, prindërit dhe të afërmit që të kanë vesin e tij për të gënjyer përsëri? A mos men-
lindur dhe rritur? Nëse mendon që dallon se don se i rrit vlerë vetvetes kur shan apo i shpre-
nuk ke kulturë si Shqiptar ose po ashtu hesh kështu të huajve?
mendon se nuk ka të tillë, domethënë je Respektoje veten dhe Shqiptarët e tjerë. E mbi
askushi, atëhere si ka mundësi të dallosh të gjitha, të mendosh jo vetëm të punosh në
kulturën e huaj dhe t’i përkasësh asaj?! Me Shqipëri, por edhe për Shqipërinë; sepse ndodh
një fjalë je njeri pa shpirt, një copë mishi që mund të jetosh e punosh edhe në Shqipëri,
me dy sy. Po të kujtoj se kultura dhe por jo për Shqipërinë! Bashkoji forcat tuaja me
trashëgimia janë rrënjët që ushqejnë Shqiptarët e tjerë. Kudo ku të jesh mblidhi të
shpirtin e njeriut. Njeriu ka vlerë duke mirat e përvojat e mira, mendjen e fuqinë tuaj
shtuar vlerë dhe jo duke mohuar vlerë. dhe dërgoji në Shqipërinë e bashkuar dhe
Mos harro se të tjerët të venë atë çmim që i përdori për të.
vë vetes. A mos po mendon se po jep mend
se kush do zgjidhet ose si te zhvillohet
vendi i huaj ku je? Apo mendon se takon
apo do kesh të bësh me të huaj që iu
dëgjojnë në këtë drejtim?! A mos kujton se
të huajt, qofshin me kulturë, do të të bëjnë
mik ty që paraqitesh si me pa kulturë? A
nuk ke vënë re që të huajt përpiqen të
gjejnë trashëgimi për veten e tyre me qëllim
që të paraqiten me kulturë? Po ashtu, duket
se nuk vë re që të huajt me kulturë nuk kanë
turp të tregojnë origjinën apo vjetërsinat e
tyre? Eh, mjerë vendi i huaj për ty dhe
mjerë vetja jote o jetim i mjerë! Kujtohu që
në vend të huaj je pranuar për të paguar
qera. Nëse të ka ardhur koha për t’u martu-
ar, lidhjen martesore bëje vetëm me familje
Shqiptare, sepse kështu nuk tretesh në dhe
të huaj dhe kështu ke vlerë si njeri dhe si
kulturë; domethënë nuk je material
mbushës për shoqëritë e huaja dhe ruan
fisnkëritë familjare arbërore.
Natyra dhe gjeni biologjik të lindi Ar-
bëresh, Ilir, Shqiptar. A mos je i zgjuar që
ia fal veten apo fëmijët një kulture, gjuhe
apo vendi të huaj? Përgjigju vetë se kush
fal kështu. A mos kujton që të huajt janë të
mefshtë edhe kur pyesin për gjethet e tuaja
dhe nuk pyesin për rrënjët e tuaja? A mos
kujton që je i zgjuar duke mohuar vetveten,
prindërit tuaj që të lindën e rritën, njerëzit
tuaj që të qëndruan pranë? A kujton se të
huajt do të hapin derën e shtëpisë dhe do të
të bëjnë bir për shpirt fytyrën tënde? A mos
kujton se je i zgjuar kur mendon e vepron
me shpirt të ngushtë? A mos mendon që të
 V o l u m e 1 2 , Is s u e
Përse flas e shkruaj për
Çamërinë ?
Nga Hyqmet Zane
dhe Çamëria dhe bashkë me të edhe
historia e familjes sime të nderuar të
fisit të Zenelatëve, si një nga 6 fiset
që përbënin lagjet e Filatit., mes tyre
Sejkatët, Dematër, Memkatët,
Resulatë e Dojakatët.
Ndaj dhe falenderoj Zotin që më
lindi dhe më dha mundësinë e
orientimit ndaj orgjinës sime, po aq
sa falenderoj prindërit e mi që më
edukuan me vlerat e një çami të
mirë, po aq sa edhe njerëzit e afërt të
familejs që me dashurine e vendit të
tyre, më skalitën të gjithë këtë
përjetim vlerash që kam sot për
orgjinën e trashëgimis sime si ede
fëmijët e familja ime.
Besoj në këtë sepse nuk ka se si
bëhet dnryshe, se unë e di nga vij,
kush jam e ku jam, por edhe e di se
ku shkoj dhe do shkojnë fëmijët e
mi. Ishte kjo një përgjigje që i
dhashë një zonjë amerikane më 10
maj 1999, në kohën kur në Elbasan
si në të gjithë Shqipërinë ishin të
pranishëm shqiptarët e Kosovës që u
shpërngulën nga genocide serb,
ashtu si çamët u shpërngulën pa
dëshirën e tyre, por me zjarr dhe me
hekur nga vatrat e tyre për shkak të
masakrave të shtetit grek përmes
Napoleon Zervës si drejtuesi i
paramilitarëve antishqitparë.
Zoti e bekoftë Çamërinë dhe
popullatën e saj, ata që ikën nga
andej dhe e lanë për të mos e parë,
por që ruajtën në mendje dhe në
shpirt gjtihëçka nga vendi i tyre.
Pikërisht për këtë Kancelari gjerman
Shrëder, thotë “Një njeri mund ta
largosh nga shtëpia e tij, por
shtëpinë s'ia largon dot nga zemra”.
Gjendja e sotme në të cilën ndodhet
Shoqata Çamëria e vakët dhe pa
drejtues dhe nën një presion të
politikës së një partie politike që flet
në emër të saj dhe ka fashitur
gjithçka çame, është një dhimbje që
më shqetëson mua dhe të gjithë
çamët trashëgimtarë. Dhe kur i
hsikoj sytë e prindërve, më duket
sikur më thonë “Po amanitin tonë ku
e latë, ju kemi rritur dhe edukuar për
të mbajtur gjallë emrin dhe
drejtësinë për kauzën e Çamërisë
dhe jo ta harroni e aq më keq të
pajtoheni me presionet greke”.
Sytë më mbushen me lot se janë
mesazhe që na vijnë nga thellësia e
viteve dhe shekujve se Çamëria
ekziston dhe do të ekzistojë, duan
apo nuk duan ata që duan fashitjen e
problemit që ekziston. Se ku t’i çj
kujtimet dhe përjetimet e mia, ku t’i
çoj historitë dhe eprsonalitetet, ku t’i
çoj prindërit e mi e çfarë tu them që
nuk lindën dhe jetuan në Filatin e
tyre të dashur si edhe gjyshërit e
stërgjyshërit e tyre ?
Kam bindjen se këto përjetime I bën
sot çdo çam që është me shpirt, me
mendje e me gjak trashëgimtar i
prindërve, gjyshërve dhe
stërgjyshërve nga Çamëria jonë e
madhe dhe e bukur, e lashtë dhe
krenare.
ELONA CASLLI
19 gusht, Dita Botërore e Foto-
grafisë
Historia e një fotoje
dhe teksa unë kisha kapur këndin e
duhur, ndërkohë që shiu vazhdonte
3 2
Perfundime
të derdhej mbi ekranin e celularit, krejt papritmas
shfaqej këmba e një njeriu që me shumë gjasa po
kthehej në shtëpi si unë.
Do të doja të kisha mundësinë si në një video të
shtypja butonin 'stop' të këmbëve dhe ato të mbete-
shin në ajër, sa ta shkrepja atë foto.
Sikur të mund ta ngrinim botën që na rrethon, për
një çast nuk do të ishte keq.
Veç për një çast, të ndiheshim zot të çastit.
Sidoqoftë, numërova disa këmbësorë para se ta
shkrepja foton, por me kokëfortësi arrita që ta kapja
çastin, pa praninë e tyre në sfond.
Post Scriptum- E nëse ju qëllon, që në një ditë me
shi, të shihni një çadër mes gjethesh, mendojeni dy
herë para se të hidhni hapat, pasi pronari ose pronar-
ja e çadrës mund të jetë në përpjekje të vazhduesh-
me për të fotografuar një çast.
Elona Caslli
Erl Kodra
Hajdutët ikin të parët
Ashraf Ghani dhe Edi Rama
. Përveç kësaj, vendi është i zhytur në krim dhe
korrupsion, ku mafia dhe shteti janë shkrirë së
bashku. Edi Rama ka ndërtuar një shtet-amalgamë:
ku përzihen interesa mafioze dhe korruptive, të
aktorëve lokal dhe ndërkombëtar - që prej trafikut të
drogës deri tek lojrat gjeopolitike.
Ne shqiptarët jemi popull tolerant dhe paqedashës,
përndryshe, asnjë popull tjetër europian nuk do të
duronte një qeveri të tillë, që vjen në pushtet përmes
krimit, qeverisë përmes krimit, duke prodhuar
varfëri dhe mjerim për vendin. Por sado popull
durim-madh të jemi, çdo durim e ka një fund.
Dhe fundi është afër.
Në Afganistan ishte në pushtet një qeveri e korrup-
tuar thellë, me zyrtarë lokal që mbillnin dhe trafi-
konin drogë, armë dhe njerëz. Por që gëzonte
mbështetjen e Shteteve të Bashkuara, sepse atje nuk
kishte ku të gjendej një qeveri më e mirë. Atje
"opozita" e qeverisë ishin talebanët - të cilët vrasin
mizorisht njerëz. Merreni me mend - një super
ushtri me 300,000 trupa ra për dy javë, ndërsa
Presidenti Ghani u largua nga vendi. Sepse hajduti
gjithmonë largohet - në rastin më të parë. Hajduti
nuk ka Atdhe.
Në Shqipëri kemi një qeveri që bën të njëjtën gjë si
qeveria e Ashraf Ghani-t, korrupsion frenetik, trafik
droge dhe qeverisje bashkë me mafian. Edhe qeve-
ria jonë gëzon mbështetjen e Yuri Kim (dhe jo
vetëm të saj) por jo edhe opozita shqiptare. Madje -
ironikisht para dy viteve - opozita përpak sa nuk u
shpallë organizatë e dhunshme, ose organizatë
terroriste nga Philip Reeker. Bukur shumë, por
demokratët e Shqipërisë nuk janë talebanët e Afgan-
istanit.
Dhe Shqipëria nuk është Afganistani, Lavdi Zotit!
Rizgjimi i Mitit të Orfeut buzë Shkumbinit
Reportazh për Peqinin
Nga Namik Selmani, shkrimtar
e futbollit kudo ku ishim në Shqipëri.
E pas disa vitesh ose me saktë pas disa dekadash një
sport tjetër do ta konkurronte miqësisht futbollin
Në maja kombëtare futbolli do të ngrihej do të
ngrihej biri i këtij qyteti Bujar Cani që do të
shkëlqente si mbrojtës ballë përfaqësueses
gjermane. Më tej një ish lojtar si Gugash Magani
do të bëhej dhe sot e kësaj dite një nga trajnerët më
të suksesshëm të superiores
Do të ishte peshëngritja që me një Ali Lundraxhiu,
Mjeshtër gati i pabesueshëm për punën që ai bëri
me peshëngritësit e tij (edhe këtu është subjekti i një
libri të ri) arriti që të mbushte botën me medalje ari
dhe të tjera. Si për rastësi të bukur edhe ajo palestër
mjaft modeste, por me mjaft pasion lodhje përkush-
tim e Lundraxhinjve ishte vetëm disa metra larg
fushës së futbollit ku prekej magjia me sy me gojë,
me këmbë.
Ka sa e sa detaje gati të pabeueshme jo vetëm për
një sportdashës të huaj, por edhe vendas lindjen e
një sporti të tillë në Peqin. U nis me rrota të va-
P a g e 5
gonave të vjetër të trenave gjithashtu të BASHKIM HOTI
vjetër e më tej u ngjit në podiumet e
Evropës dhe të botës. DY MOTRA DHE NJË HISTORI
PREKËSE QË FLET PËR KARAKTERIN
E Peqini modest deri në pabesueshmëri, aty DHE MORALIN SHQIPTAR
ishte me dëshirën e bukur dhe fisnike për
t’u matur me vetveten. Me paqëtimin e Histori e trishtë e dy motrave Shqiptare ,
muzgjeve dhe të agimeve, me blerimin e Anzotika dhe Bardha kishin lindur në
Konispol të Çamërisë. Pasi që prindërit e
ullinjve dhe të portokalleve, të manave,
fiqve, hurmave, kumbullave aq të shijshme, këtyre vajzave ishin masakruar nga barbarët
me histori njerëzore që, për fat të keq, grek ,këto vajza i kishin shpëtuar gjenocidit
shpesh edhe humbnin në rrjedhat e kohës, grek ,por Anzotika ( majtas ) ishte infektuar në
sy nga zjarri që ia kishin vendosur barbarët
pa mundur që të gjerdanohen për brezat e
ardhshëm. grek shtëpisë ,por për mrekulli banorët tjerë
shqiptarë kishin arritur ti shpëtojnë ,dhe ishin
Rrugicat e qytetit të Peqinin në lagjet e tyre shpërngulur në fshatin Pollçan afër Beartit.
tradicionale që, për rastësi të bukur, shpesh Rreth vitit 1920 pasi që ishin të vendosura në
lidheshin edhe me objektet e kultit, Xhamia fshatin Pollçan, për të shpëtuar nga verbimi i
ose Teqja ( një fis i tërë në Peqin ka llaga- plotë, Anzotika kishte nevojë për një ilaç që
shpërndahej nga farmacia e Kryqit të Kuq
pin Teqja) se jo të gjitha ishin me gurë të
gdhendur ardhur nga malet, po ishin të Amerikan në Tiranë. Këto dy motra të varfra
jashtëzakonshme dhe emocionale me pemët kishin ecur mbi se 100 kilometra nga fshati
dhe me lulet e shumta plot aromë që dilnin malor për të arritur në Tiranë. Motrat kishin
nga avllitë e shtëpive. Aty mbase kanë sjellë me vete dy pula dhe gjashtë vezë për t?ia
dhënë mjekut amerikan. Kur iu tha se ilaçi
lindur këngët më të bukura të dashurisë së
qytetit. Këngët e mejhaneve që këndoheshin ishte falas, ato refuzuan dhe nuk donin të
çdo mbrëmje. largoheshin pa lënë pulat dhe vezët që kishin
sjellë. Spikat në fytyrat e tyre kureshtja dhe
Në këto rrugë, ashtu si ndodh nganjëherë në trishtimi i rrugës së gjatë. Fotografia është
Mangalem të Beratit në Gjirokastër, në realizuar në vitin 1920 nga kryqi i kuq Ameri-
Përmet në Leskovik e në Korçë kishte pemë kan dhe historia e këtyre motrave gjinden në
që kishin mbirë në njërin krah të rrugës dhe (Bibliotekën e Kongresit, Uashington).
kishin hedhur kraht e tyre të blertë pa dy-
NAMIK SELMANI
shim dhe frutat, në shtëpinë që ishte për-
Eja, eja, lule bore
ballë. E asnjë nuk ishte mëkatar për frytat e
Një dialog me lulet të bën më fisnik, të bën
ngrëna. Qyteti i Peqinit mbase në numrin e
banorëve mbetet Kryeqyteti i Manave. E kjo pak marrëtar. Të jep më shumë jetë. Ne jetojmë
ishte edhe te fshatrat rreth tij. Të gjithë e një jetë të dytë kur e vëmë lulen në djepin e
foshnjës, në duart e fëmijës, në duart e
dinë se mani është pema e fëmijërisë .
dashurisë, në duart e udhëheqësve (pavarësisht
Dukej se zoti ia kishte dhënë begatinë që
se u takon apo jo) në duart e mësuesve, para të
çdo ditë te degët që t’i kishte plot për disa
cilit edhe na rrëshqet pikëloti më i gëzuar i
muaj të vitit. Manat asnjëherë nuk janë
botës. Ose më mirë të dy palëve u ndodh ky
shitur në tregun e Peqinit, sepse ishte
“gjynah” t’ua merrje duarve dhe këmbëve të lotim i vëmë në mermerin e dëshmorëve, të
varreve të afërmëve tanë që duken se rizgjohen
hajthme të fëmijëve të vegjël peqinas.
për pak çaste kur ata shohin që thellë dheut atë
zgjatje të dorës së dridhur që vë aty një lule.
Duket se kur ngjiteshin tek trungu i butë i
një mani për të marrë kokrrat më të pjekura, Një zambak. Një trandofil. Një karafil. Një
sikur kishin prekur Everestin, edhe pse nuk begonjë. Një ....
ia dinin ende emrin dhe lartësinë kampione Dialogu me lulet që hidhen në detin e madh në
të tij. kujtim të viktimave ujore, që hidhen në një
luginë humnerore në kujtim të një aksidenti
tragjik. Në duart e të sëmurëve që, për pak
ë, kishte pemë që kishin mbirë në njërin
krah të rrugës dhe kishin hedhur kraht e tyre minuta e mundin trishtimin e prangimit të ditës
të blertë pa dyshim dhe frutat, në shtëpinë së tyre mes dhimbjeve, ofshamave,
që ishte përballë. E asnjë nuk ishte mëkatar pragvdekjes ilaçeve, thikave të kirurgut. Për të
për frytat e ngrëna. Qyteti i Peqinit mbase ardhur te lulet që ia vëmë në duar nënës në
lindjen e pare, në festën e saj. Ohhhh, o zot
në numrin e banorëve mbetet Kryeqyteti i
Manave. E kjo ishte edhe te fshatrat rreth ç’dhuratë të bukur që na ke bërë!!! E sërish ato.
Lulet me dhe pa emra na vijnë në ëndërr në
tij. Të gjithë e dinë se mani është pema e
fëmijërisë . Dukej se zoti ia kishte dhënë duar, në këngë, në ato epitete që i bëjmë për të
dashurit tanë të çfarëdolloj moshe gjinie qof-
begatinë që çdo ditë te degët që t’i kishte
shim.
plot për disa muaj të vitit. Manat asnjëherë
nuk janë shitur në tregun e Peqinit, sepse Në këngë petalet e luleve i kemi hedhur në
fytyrat e të mirëve tanë. I kemi marrë nga
ishte “gjynah” t’ua merrje duarve dhe
këmbëve të hajthme të fëmijëve të vegjël livadhi nga bjeshka nga vazot e kemi parë se ia
vlen të jetosh me to për to. Madje kur dhe
peqinas.
bukën nuk e kishim në sofër, diku në një kusi
të vjetëruar kemi mbjellë borziloku, manxur-
Duket se kur ngjiteshin tek trungu i butë i
një mani për të marrë kokrrat më të pjekura, anën dhe e vadisnim me ujin e zemrave të
sikur kishin prekur Everestin, edhe pse nuk shpirtit tonë. Më vjen në timpanët e veshit e të
ia dinin ende emrin dhe lartësinë kampione zemrës kënga “Eja, eja, lule bore!” Një
kryekëngë që ka brenda të gjitha ato që do
të tij.
shpirti njërëzor, i lodhur sot dhe nesër. Ka
E unë nuk dua që Peqini të jetë këtej e tutje Pasaportë shkodrane kënga, .ka fjongo Bune në
“personazh” i aksidenteve, i grindjeve Nuk hapësirat tingullore të saj. Ka një zgjatje dorë
duaaaa…. E dini?? Më duket se ende Orfeu në atë kacavirrje blerore në muret e avllive. Ka
kur kalon në këtë Luginë, prek rizgjimin e një gjëmbim të ëmbël në mollëzat e
gishtërinjve. Ka pak foshnjëri të përjetshme, ka
tij. Sikur e takoj atë në majën e kullës së
Sahatit, diku në bedenat e kalasë së qytetit. shumë maturi, ka gëzime jete që mundin
trishtimet, dhimbjet, ka kurora që i merr qiel-
E simbolika e tij është ideja e përjetësisë li,ylberi,
Është një arie shpirtërore që do ta kishte
së njeriut, e një qyteti dhe e luftës së
njeriut kundër vdekjes duke mbjellë zili çdo komb që e ka muzikën si jetë të dytë.
kurdoherë gjithfuqishmërinë e dashurisë. Që mund të niste para valseve vjenezë, para
Se përherë ky qytet më shumë se Orfeu, ka himneve kombëtarë që të duan të jesh paksa
shpërndarë në historinë e tij kaq shumë serioz. Se me këtë këngë këndon zemra, kën-
dashuri, mirësi.. don jeta . Eje, eja. lule borë
 P a g e 6 O u r
Akuzat greke për Çamërinë, manipulim per të mbuluar bashkëpunimin e Greqisë me nazifashistët
nënshkruar nga Gjeneral
Jorgo Çolakoglu
(kryeministër në atë kohë)
dhe Mitropoliti i Janinës
Spiridn Vllehu. Që të dy
këta ishin vlleh nga Pindi
dhe donin të themelonin
Principatën e Pindit, një
projekt italian që në vitin
1917. Në foton (002)
gjeneralët grekë
Çolakoglu dhe gjeneralët
gjermanë duke nënshkruar
bashkëpunimin e tyre.
Vllehtë e Greqisë për të
mbuluar bashkëpunimin e
tyre me italianët dhe
gjermanët, iu vërsulën
Hyqmet zane GREKU ALEXIS JANARI(MILTIADHI QIRJANI) DENONCON GREQINE
Hyqmet zane
GREKU ALEXIS JA-
NARI(MILTIADHI
QIRJANI) DENONCON
GREQINE
Marrëveshjet me grekët
në çdo kohë prodhojnë
pabesi
Greku Aleksis Janari
(Miltjadhi Qiriani) denon-
con Greqinë
Çamëria pjesëmarrëse
aktive në Luftën II
Boërore.
Nga Hyqmet ZANE
Faktet dhe dëshmitë
historike i shkruajnë
kombet, ndaj ato janë të
pavdekshme dhe një nga
treguesit e së vërtetës që
përballet me çdo
shtrembërim që kërkohet
t’i bëhet asaj nga qarqet
dhe rrethanat e kohës. Kur
vjen fjala për
marrëdhëniet mes shqip-
tarëve dhe grekëve,
eskluzivisht mendja të
shkon tek çështja më
shumë e debatuar dhe më
e denigruar siç është
çështja çame dhe genocidi
grek mbi Çamërinë. Edhe
soyt e kësaj dite grekët
duan vetëm privilegje në
kurriz të shqitparëve sic
është edhe tendenca për të
marrë hapsira detare në
detin Jon në kurriz të
shqitparëev. Është ekspe-
riencë e hidhur gjithnjë
për shqiptarët në
ëprgjithësi dhe çamët në
veçanti se se marrëveshjet
me grekët në çdo kohë
prodhojnë pabesi.
Ata që e vërtetojnë këtë
janë dëshmitarët okularë
që e vuajtën genocidin,
janë nënat dhe fëmijët,
janë baballarët dhe
gjyshërit, janë kancelaritë
europiane dhe vetë grekët
që i bënë masakrat në ato
vite fundlufte të Luftës II
Botërore. Për këtë çështje
janë shkruar dhe thënë
shumë fjalë dhe janë bërë
shumë deklarata. Një nga
ato të ashtuquajtura
pretendime greke që
kërkon të justifikojë
W o r d s
shqiptarëve në pushtuesit italianë kur kryeministri gjithnjë është spoerimentale ata
Çamëri për tua e gjermanë, kanë grek Ralis ndero- përdorur karta e tre mijë burra e
mveshur fajin atyre qenë kryeministri het siç nderonin tradhëtisë, e gra, pleq e plaka,
si bashkëpunëtor të grek Joani Me- Hitlerin me dorën dinakërisë dhe e fëmijë dhe të rinj
pushtuesve. Në taksas,1936-1941, lart. Ka edhe foto pabesisë për të që u masakruan
fotografi në (003) i cili kishte miqësi ku kryeministri akuzar shqitparëte dhe tre mijë të
kryeministri grek, me Hitlerin, Jorgo gjeneral Jorgo Çamërisë. tjerë që vdiqën
gjenerali Jorgo Çolakoglu, (1941- Çolakoglu është Në këto kushte e rrugëve deri ën
Çolakoglu me 1942), Konstandi- me këta gjerma- gjeti Çamërinë Kllogjer. Çdo
origjinë vllahe nos Logothetopu- nët më 29 prill dhe çamët mus- akuzë greke
bashkë në makinë los, (1942-1943), 1941. limanë 27 qer- mbetet sot si nëj
me gjeneralët Joanis Rallis 1943 Akoma më shumë shori 1944 që relikë pabesie e
gjermanë në prill -1944, në kohën thellohet e vërteta prodhoi atë zanatit të vjetër
1941” kur edhe u krye përmes fakteve e genocid njerëzor grek ndaj shqit-
Janë të njohura masakra e banda- bashkëpunimit të paparë dhe që parëve dhe gjithë
faktet që kryem- ve zerviste në grek me italianët edne vazhdon të botës.
inistrat grekë kanë Çamëri. Më dhe gjermanët si heshtet sikur të
bashkëpunuar me shumë flet fotoja pushtues dhe ishin kavie ek-
martirizuar të tyre në rradhët e siç është pjesëmarrja dhe
masakrat dhe geno- vendimet e popujt fqinjë. Kjo aktive të të dy Çamërisë si Lëvizjes Anti- firma e përfaqsuesit të Frontit
cidin çnjerëzr, është mëposhtme : është e vetmja popujve në luftë. bashkpunëtorë me fashiste të për Çlirimin e Çamërisë,
absurdi i Për shkak të mënyrë e Përveç propagan- pushtuesit nazi- popullit grek, Rexhep Plaku.
“bashkëpunimit me paragjykimeve përshtatshme dhe dës antifashiste, fashist. Edhe para është fakt historik Ky dokument hedh dritë
okupatorin gjatë shekullore, gabi- e frytshme. ndalohet çdo këtij takimi edhe se vetëm në plotësisht mbi kohën kur
Luftës II Botërore” meve të Organizatat propagandë tjetër, më pas popullata Divizionin e 8-të, shqiptarët e Çamërisë me pa të
Shumë herë kemi njëpasnjëshme, antifashiste do të edhe ajo shovin- e Çamërisë u Regjimenti i 15-të drejtë akuzohen dhe dëbohen
folur dhe kemi krimeve të disa udhëhiqen nga iste. rreshtua në rra- të ELAS-it bënte me dhunë nga vatrat e tyre në
dhënë dëshmi të keqbërësve dhe një këshill i Shtypi i të dy dhët e lëvizjes pjesë dhe Batalio- mënyrë kolektive dhe po në
kundërshtimit dhe propagandës përbërë prej një organizatave do antifashiste si në ni i quajtur mënyrë kolektive vazhdojnë të
hedhjes poshtë të shoviniste të disa përfaqësuesi të ndihmojë formacionet e “mikst” (shqiptar persekutohen politikisht nga
pretendimeve të tilla qarqeve, për shqiptar, një grek edukim politik të EAM-ELAS-it o-grek), në rra- shteti i sotëm grek dhe nga ata
uktrashoviniste minoritetin shqip- dhe nga një popujve dhe të dy grek, po kështu dhët e të cilit u që e kishin për detyrë t`i
greke, siç është edhe tar dhe për atë përfaqësues i minoriteteve. edhe në rradhët e rreshtuan dhe mbronin. Në të njëjtën kohë,
fakti që babai im, grek u krijua një minoritetit. Sa për Për frontin formacioneve të luftuan mbi 500 publikimi i këtij dokumenti
(Nuri Emin Zane, gjendje e tillë, e një palë aq edhe Çlirimtar të Lëvizjes Nacional partizanë çame. është një aktakuzë edhe për
Hajri Fetahu, Osman cila po i lë mjaft për tjetrën, në Çamërisë - Çlirimtare të Në Shqipëri kemi ata që janë përgjegjës të
Zenel Taka dhe forca në neutral- Këshill do të bëjë Rexhep Plaku Shqipërisë. Mbas po kështu përfa- Luftës Çlirimtare të të dy
Mezan Jonuzi) dhe itet, të kundërta pjesë edhe një Për EAM-in - kësaj qsues të kësaj popujve, që kanë heshtur dhe
shumë e shumë të me njëra- tjetrën përfaqësues i Aleksis Janaris marrëveshje, popullate në të vazhdojnë të heshtin, duke
tjerë që që u bënë dhe rrjedhimisht misionit anglez. (Miltjadhi Qiria- përfaqsuesit e dyja anët e kufirit mos ju përmbajtur detyrimeve
viktimat e të pafuqishme për Ky i fundit do të ni) Çamërisë u shqiptaro-grek që që rrjedhin nga marrëveshja tri
persekutimit në pjesëmarrjen në marrë pjesë Për PKSH – mblodhën në u rreshtuan në palëshe e firmosur më 1944
kampet e internimit luftën antifashiste vetëm nëse Çeliku (Bedri fshatin Shalës të rradhët e for- mbi mbrojtjen e jetës dhe të
në Gjermani apo që po bëjnë të dy kërkohet nga Spahiu) Konispolit në macioneve luf- pasurisë të popujve minori-
Itali, po ashtu sie popujt, grekët dhe minoriteti. Duhet thënë me Kongresin e Parë tarake shqiptare si tarë.
dhe e persekutimit shqiptarët. Shen- E njëjta mënyrë vërtetësi dhe dhe formuan Batalioni ***
grek dhe atij jat e ditëve të do të zbatohet kompetencë organizatën me “Çamëria” si dhe Shënim. Për botimin e këtij
komunist në fundit tregojnë se edhe për organiz- dokumentare se emrin “Këshilli në rradhët e dokumenti ndihmuan
Shqipëri. Por më katastrofa nuk imin ushtarak. ky dokument Antifashist Çam”, brigadave të zotërinjtë :
shumë se kaq është vonon të vijë, Jepet amnisti e është botuar për si e vetmja organ- ndryshme, ku Ahmet Giaffo (Xhafo) -
edhe një dokument nëse mbyllen sytë plotë ndaj të herë të parë në izatë përfaqsuese dhanë jetën me President i Shoqërisë për të
tjetër historik, si dhe nuk ndërmer- gjithë atyre që me librin e popullatës së dhjetra shqiptarë Drejtat e Njeriut të Çamërisë,
dëshmi e së vërtetës ren iniciativa nga sjelljen e tyre, sa “Organizimi Çamërisë. Kjo të Çamërisë. USA
mbi qëndrimin e ata që ndodhen me veprimtarinë antifashiste i organizatë mbro- Gjithashtu është Petrit Begati (Kasemi) -
shqiptarëve të pranë ngjarjeve. politike aq edhe minoritetit grek jti interesat e fakt se krijimi i Austri. (Ish diplomat çam në
Çamerisë në Luftën Krijimi i nje në jetën private i në Shqipëri 1943- popullatës Çame Komitetit Anti- Ministrinë e Punëve të
e Dytë Botërore, siç organizate anti- kanë shërbyer 1944” i autorit edhe pas Luftës fashist Çam është Jashtme të Shqipërisë dhe
është “Marrëveshja fashiste për çdo fashizmit dhe Aleksis Janaris së Dytë Botërore, përgjigja më e referent i marrëdhënieve
e Konispolit”. minoritet është shovinizmit. dhe është ribotuar deri më 1948. mirë historike që shqiptaro-greke për vitet 1992
Marrëveshja e një nevojë Të dy organizatat, në broshurën Është fakt histor- kjo popullatë i ka -1996)
Konispolit emergjente. Një greke dhe shqip- nacionaliste ik se minoriteti dhënë Epilog
Më 10 gusht 1944 u predispozicion i tare, garantojnë “Momente të grek në Shqipëri Marrëveshjes së Dokumentimet e
zhvillua takimi i tillë është shfaqur për sot dhe për të panjohura nga përkrahu Luftën Konispolit, herëpashershme që bëhen nga
përbashkët mes qartë nga mino- ardhmen, jetën, drama e Epirit”, Nacionalçlirimta- ndërkohë në studiues çamë veçanërisht, por
përfaqësuesit të riteti grek dhe nderin dhe 1989. duhet thënë re të popullit rradhët e mino- edhe në disa raste nga studiues
Frontit të Çlirimit të ndihet i gjallë pasurinë e popu- gjithashtu se shqiptar, por ritetit grek në të tjerë, kanë një dallim të
Çamërisë dhe përfa- edhe në mes të të jve minoritarë. Aleksis Janari kontributi dhe Shqipëri nuk madh në paraqitjen e tyre.
qësuesit të Frontit njëjtave subjekte Ky vendim do t’u është pseudonim i pjesëmarrja e ekziston një Njëherazi kanë edhe një
Çlirimtar të Greqisë në Çamëri. Kriji- njoftohet që të dy Miltjadhi Qiriani, popullatës çame organizim i tillë. mangësi të madhe jo në përm-
(EAM), si dhe të mi i organizatave popujve dhe vihet ndërsa Çeliku ishte akoma më e Madje siç dësh- bajtjen e tyre, por në
delegacionit të antifashiste re- qysh sot në është Bedri madhe dhe e mon edhe ky mosmbështejtne që bëhet nga
Komitetit Qarkor të spektive, gjithash- zbatim. Do t’u Spahiu materializuar në dokument me Akademia e Shkencavre të
Partisë Komuniste tu u mbyll gojën njoftohet Nga ana tjetërm disa njësi dhe mjaft vlerë histor- Republikës së Shqipërisë.
Shqiptare (PKSH) shovinistëve që gjithashtu dhe është e rëndësish- formacione ike, që vetë autori Mangësia e pazakontë për një
për Gjirokastrën flasin për tradhëti organizmave me të pohojmë se luftarake. grek e nxjerr në institucion të lartë jo politik
(Shqipëri) për të kombëtare. eprorë. “Marrëveshja e Ndonëse qeveritë dritë, minoriteti qëndron në faktin se asnjëherë
shqyrtuar problemet Kjo zgjidhje në Statuti i organiza- Konispolit” është greke e mohojnë grek nuk prezan- nuk janë trajtuar apo përm-
e minoritetit shqiptar rrugën e luftës së tave antifashiste edhe një dëshmi ose e mbajnë të tohet si palë bledhur këto dokumentime në
në Greqi dhe të sotme për çlirim të minoriteteve do tjetër e cila hedhë fshehur kontribu- nënshkruese dhe favor të çështjes mba-
minoritetit grek në dhe vetëvendosje të përfshijë klau- poshtë akuzat tín e shqiptarëve pjesëmarrëse rëkombëtare shqiptare për të
Shqipëri. të popujve, do t’i zola për greke ndaj të Çamërisë si direkt në këtë folur e para kjo Akademi në
Mbledhja mori vëllazërojë të dy pjesëmarrjen popullsisë së dhe pjesmarrjen e dokument, ashtu emër të të vërtetave që
 V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 7

Muci Xhepa MORAL CHOICES

Muci Xhepa - Hyni! Ngrihet menjëherë në këmbë. në ambasadë erdhi Robert tyre edhe Xhejsonin, Marr metronë. Në qytezën
Është duke ndezur ciga- Pa më lënë të shpjegohem, Papa, ai qeshte me dhuratën anëtarin e stafit të kon- Silver Spring, stacioni i
MORAL CHOICES ren, pa mbaruar atë që ka hap krahët të më përqafojë. e njërit prej bosëve, mikro- gresistit Engel. U trenit, humbas autobusin e
25 korrik 1997. Dita nis e zymtë, në taketuke. Jemi rritur bashkë që fëmijë. busin me dyqind mijë milje. shkëlqejnë sytë. Aikja është linjës. Filloj të eci në këmbë.
me re shiu. Në ambasadë mbretëron - E prisja, - thotë pa e Në të mesmen dhe të lartën - Dha një automobil të nga Izraeli. Pas një kilometri ndaloj te
heshtja. Godina e bukur katër- pyetur, - kështu do të kemi qenë në të njëjtën mbaruar për të marrë një Zbres shkallët e tri kateve kryqëzimi i rrugës nr.16 me
katëshe, e porsablerë, në ndodhte. shkollë, për anglisht. lokal të madh në qendër të ngadalë. Vetëm. Dal në avenynë “Xhorxhia”. Në
udhëkryqin e njërës prej arterieve - Njoftojmë Departa- 1994, java e tretë e nëntorit. Tiranës. rrugë. Kthej kokën prapa; anën tjetër është garazhi i
kryesore të kryeqytetit, avenysë mentin e Shtetit se nuk e Vendosëm të kremtojmë Aikja është gjithnjë i sjell- në ballkon valëvitet flamuri Aikes.
“Konektikat”, duket e shkretuar. njohim qeverinë e ardhur Festën e Flamurit në një hotel shëm me ne dhe na bën pa yll. Uroj të mbetet ashtu. “We are our choices - Ne
Diplomatët brenda zyrave të tyre me forcën e armëve dhe prestigjioz. Viti i parë për shërbime edhe jashtë radhe. Më zë trishtimi. Më shfaqet jemi zgjedhjet tona”, thotë
presin lajmin e formimit të qeverisë kërkojmë strehim politik, - mua në ambasadë në Uash- Salla moderne e hotelit At Zef Pllumi me pranga. Zhan-Pol Sartri. Ka të drejtë,
së bandave. Atdheu digjet. Asnjë them dhe e vështroj me ington. Po përgatisim ftesat. “Embassy Row” në E burgosën pushtuesit, të mendoj. Dhe ja tani, në një
pushtues nuk ka guxuar ta bëjë një vëmendje. Nuk flet, ul Jashtë listës së miqve të avenynë “Masaçusets” është parët e këtyre që po vijnë udhëkryq tjetër të jetës, më
gjë të tillë. Robert Papa zbret sytë në tryezë i menduar. aprovuar nga ambasadori, ftoj e mbushur plot. Kanë tani, them me vete dhe duhet të zgjedh përsëri më të
shkallët e katit të katërt rrëmbimthi. Ndez edhe unë një cigare. Aiken me bashkëshorten. ardhur nga Kongresi, nëpër mjegull më vjen rëndën.
Pa trokitur, duke tundur një letër në Heshtje varri për minuta të Aikja ka një garazh të vogël Senati, Departamenti i përshkrimi i tij te trilogjia, Aikja është poshtë një auto-
dorë, futet në zyrën time në katin e tëra. Balli fillon t’i me katër pompa benzine, në Shtetit, Departamenti i “Rrno vetëm për me mobili ford. Pres pa e
tretë. djersijë. Me zë të ulur, avenynë “Xhorxhia”. Aty Mbrojtjes, ambasadat… tregue”: shqetësuar.
- Shiko cilin do të kesh ministër sikur t’i ruhet dikujt që e dërgojmë automobilat e Shqipëria, e dashura e re e “… e hoqën shtizën nga - Ku e ke lënë Shevin? -
tani! Komunistin Milo! përgjon pas dere, thotë: ambasadës për shërbimet. Amerikës, ka zgjuar ku- ganxha dhe venduen në te buzëqesh ndërsa del jashtë tij.
Hedh letrën mbi tryezë dhe del - Jam diplomat karriere. Janë të vjetër, me shumë reshtjen e tyre. Te dera, i flamurin e ri me yllin parti- - Kam ardhur në këmbë.
jashtë i nervozuar. Filloj të shkruaj Nuk do t’më heqin! milje. Në atë gjendje na i ndrojtur, po pret Aikja me zan. M’u rrëqeth i gjithë - Diplomati në këmbë? - më
në kompjuter dorëheqjen. Me zarfin I zgjas deklaratën e do- kanë dhuruar bosët e diaspo- të shoqen. I ftoj të futen trupi: ai flamuri trim, vështron i habitur.
në dorë trokas në zyrën e ambasa- rëheqjes. rës dhe duhen dërguar shpesh brenda dhe i prezantoj me malok, i rreckosun mbet aty - Jo më!
dorit. - Nuk jam më punonjës… te Aikja. Vite më vonë, kur miq të ambasadës, midis si nji kufomë…”. - Hajde brenda!

Blood on the streets of Kavaje Albania….

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, what’s he doing for
the family!! Nothing done...Burg per vrasesit

AKUZAT GREKE PER CAMERINE , MANIPULIM PER TE MBULUAR BASHKEPUNIMIN E GREQISE

AKUZAT GREKE PER CAMERINE , njerëzore dhe një mospërfillje e turpshme Muaji gusht 1944 ka qenë edhe muaji që sugjerimet e këshilltarëve jugosllavë Miladin Popoviç
MANIPULIM PER TE MBULUAR e parimeve dhe e karakterit te luftës anti- forcat e antishqiptare të Napoleon Zervës dhe Dushan Mugosha të atashuar pranë Shtabit të
BASHKEPUNIMIN E GREQISE ME fashiste. Aq më keq kur pas 77 vjetësh një bënë masakra të papara dhe që u Përgjithshëm të Ushtrisë nacionalçlirimitare. Ishte një
NAZIFASHISTET ministërat e jashtëm grekë apo kryemi- ndihmuan edhe nga situatat e fuqive hakmarrje antishqiptare e motivuar me mospërzierjen
nistërat enjëpasnjëshëm të Greqisë bëjn ndërluftuese gjermanëve që po pësonin në punët e brendshme të Greqisë. Ndërtkohë që
Akuzat greke për Çamërinë, manipulim per akuza të herëpashershme antishqiptare humbje pas humbjesh dhe aleatëve anglo- vëllëzërit shqitparë të Çamërisë po masakroheshin
të mbuluar bashkëpunimin e Greqisë me ndaj çamëve si “bashkëpunëtorë ënme amerikanë që së bashku me rusët, po barbarisht, duket se Enver Hoxha gjeti rastin që të
nazifashistët gjermanët”. Ciido qoftë ai që ndodhet kërkonin edhe ndikimin në zonat e in- hakmerrrej edhe për një gjë tjetër . ai kishte dërguar
Nga Hyqmet ZANE pranë apo përballë këtyre zyrtarëve të fluesncës. Por, sipas dëshmive të një kohë më parë Mustafa Matohitin dhe ndonjë tjetër që
Ngjarjet në Afganistan kanë një peshë jo të Athinës duhet të dijë e të jetë i mirëinfor- shtetasi grek me kombësi shqiptare që ka ishte nipër çam në krahinën e Çamërisë që të
vogël në kuptimin e sjelljes së fuqive të muar me faktet që janë të pakontestuesh- parë me sytë e tij ato që ndodhën në atë mundësonte krijimin e celulave komuniste në vartësi
mëdha ndja popujve të keqtrajtuar nga me në kohë dhe në hapsirë dhe të ketë muaj gushti të paharruar. Muharrem Adem të PKSH-së. Por, me gjithë mirëpritjen dhe respektin
sjellet me shkelje flagrante të të drejtave të kurajon t’i japë përgjigjen e merituar, Ismaili nga Gurrëza e Çamërisë, që më pas që kishin për Mustafa Matohitin, kudo ku vajti ai, nuk
njeriut. Njëherazi këto skena që shohim sot duke i përgenjështruar, nëse bëhet fjalë do të ishte edhe një dëshmitar i kriminaliz- pranuan idetë komuniste dhe nuk u formua ndonjë
në ekranet televizive, janë një mundësi që e për autoritetin e një kombi që ka merita të imit që i bëri sistemi komunist edhe ndaj njësi celule komuniste, veç atyre që ishin formuar në
gjithë bota të marrë vesh se çfarë njohura zyrtarisht e ndërkombëtarisht tij, ai më ka thënë në ligjëratë të drejtë se Shqiëpri me djemtë çamër të ardhur në shkolla më
përfundimesh kanë sjelljet ndaj këtyre gjatë Luftës II Bptërore. “për masaktrat në Çamëri u njoftua edhe heërët. Ka qenë e pafalshme kjo që bëri Enver Hoxha,
popujve siç ndodhi në Kosovë më 1999 dhe Kam rastin që edhe një herë të jem në krah Enver Hoxha që në atë kohë ishte në ndërkohë që kur u desh, pas disa muajsh, forcat e
që i pa gjithë bota. Por kur vjen fjala për të fakteve duke u tërhequr vëmendjen Helmës apo diku aty rrotull. Kam dijeni se mëdha partizane të organizuara në divizione u
shqiptarët e Çamërisë mungesa e televizion- akademikëve të historiografisë që të ia kanë shpjeguar situatën dhe masakrat dërguan në Jugosllavi në ndihmë të jugosllavëve, por
eve të kohës dhe fshehja e dokumetave të marrin mundimin të angazhohen dhe të çnjerëzore që po bëheshn ndaj çamëve dhe jo të kosovarëve. Çe do, ishte një tradhëti që koha do
kmisioneve mikes që gjykuan masakrat e mbajën qëndrime të prera në rastet kur për habinë e të gjithëve, në vend që të ta zbardhë edhe më mirë se unë atë, por mjerë ata që
bëra, shtojnë dozën e pabesisë dhe pan- zyrtarë grekë bëjnë akuza si ato të minis- urdhëronte dërgimin e dy apo tre batalion- besuan tek Enver Hoxha dhe palokomunizmi i tij”.
dëshkueshmërisë ndaj shkaktarëve të geno- trit të jashtëm grek në Tiranë. Kam eve partizane që ishin më afër kufirit, dha Por, tashmë është e ditur edhe sipas një raporti të
cideve. bindjen se për këto punë quhen akademikë urdhër që të mbyllej kufiri dhe të mos bashkëngjitur në Memorandumin e Komitetit Anti-
Masakrat në Çamëri pas 27 qershorit 1944 at anëse i kanë fituar këto tituj dhe emërte- kalonin popullata çame këndej kufirit. Për fashist të migrantëve Çamë në Shqipëri të vitit 1947,
janë një shkelje flagrante e parimeve sa me vërtetësinë e fakteve. mua ishte një tradhëti, siç duket nën të nënshkruar nga Kasem Demi, Rexhep Çami,
 P a g e 8 O u r W o r d s

ILIR SECI BABA

ILIR SECI
BABA
Këtë verë në fund korriku
shkuem në Markaj per 1
vjetorin e Babes tone që
nderroi jetë me 30 Korrik
2020…Vjet edhe pse në kul-
min e nji pandemie globale
desh Zoti e une shkova tri jave
para se Baba me nderrue jete,
iu gjenda prane deri në mo-
mentet e mbrame e isha aty për
me krye varrimin e per me
prite Malsine në të pamen që e
hapem në Markaj… Pavare-
sisht pandemisë u dha
mundesia e fluturimit
nëpërmjet aeroportit të
Prishtines me “British
Airways”, aeroport që na në
Markaj e kena ma pak se 2
ore lerg tue llogarite trafi-
kun… Vjet mujtem me qene
aty na te 4 fmijte e tij qe e
percollem ne banesen e
fundit…Sivjet shkuem të
tanë, une e vllau bashke me
bashkeshortet tona dhe
fmijet që jetojne në Peren-
dim. Bashkë na të tanë
shkuem te vorret e Markaje
dhe e kujtuem Gjyshin,
pame se si ia kishin ba
vorrin ustallaret që sipas
tradites ia ndreqen per 1
vjetor dhe në 1 vjetorin e
varrimit ia shtruem edhe
dreken e kujtimit per 1
vjetor, ku ishin ftuem të
aferm e miq, dashamire e
bashkevendas…1 vjetori i
atyne qe nderrojne jete asht
nderimi i fundit publik që i
bahet atij qe shkon në
amshim, mbas atij nderimi
kujtimi i të shuemit ruhet
në familje, nder trashgim-
tarë, nder mbartes të
emnit…
Mbas asaj dreke te 1-
vjetorit kujtimi per Baben
tone dhe Gjyshin e fmi-
jeve tane mbetet në
familje…dhe aty në ate
rend merr force thania e
vjeter në Malsi :
-“Paçi per çka me e
kujtue!”
Dhe na kena per çka me e
kujtue Babën tonë…
…Gjithshkush e ka Baben e
vet ma të mirin në bote… Ne
çdo familje që asht në dore të
Zotit Baba e Nana janë në
krye të faltores familjare dhe
nderohen e admirohen nga
fmijte e tyne. Familja normal-
isht asht sanktuar per çdo
anetar familje qe ia di vleren
kesaj fjale…Dhe Baba yne e
kishte ate status te prindit te
admiruem sepse pavaresisht
nga kohnat e vshtira ne te
cilat jetoi ia doli me mbete
faqebardhe e me na lane ne
kryenalte në per-
ditshmenine tone, pa pase
nevoje me nderrue rruge
kur të shnderroheshim me
ndokënd në udhe, pa u
mundue mos me e
permendë emnin e babes
kur të na dveste kush se të
kujt jeni… I tille ishte
Baba yne…nuk la asnje
peng mbas veti…nuk la
sepse nuk bani kurre keq
në jeten e vet. Nga te 4
fmijet e tij une kam qene
ma i madhi dhe e kam

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

SOKOL SHARRI ARRESTIMI DHE GJYQI SHERIF MERDANIT.

SOKOL SHARRI
ARRESTIMI DHE
GJYQI
SHERIF MERDANIT.
1).Kabernet,medalje ari./
Ver Librazhdi per se
mbari./Shtru tryeza vakt i
drekes./Ne mes bllokut te
udh'heqjes./.
2).Kthehet gota vera fine./
Shuhet vera me uj Gline./
Me pas mbushet gota
tjeter./Me byftek prej
derrit t'eger./.
3).Me fund kthehet got e
tret./Behet burri si me
flet./Ne krevat me pas esht
shtrir./Hedh guverten ra
n'delir./.
4).Prej delirit Kalit hipi./
Ska per t'mkapur, tha as
gripi./I dha Kalit me te
katra./U kujtu se ka dhe
flatra./.
5).Kaloron por si Hipist./
Her ne Mal her dil ne
pist./Nga revani me shum
gzon./ Hapi krahet
fluturon./.
6).Her ne qiell terthores
Shpatit./Si tek prrallat e
Bagdatit./I ra n'kok dhe nji
rrumuz./Per qilimin
fluturus./.
7).Se nder mend keshtu e
kripi./Dhe atij qe lart ti
hipi./Sa i erdhi ky
mendim./Ju kthy Kali per
qilim./.
.Shkon qilimi rreth e
qark./Guduliset per nen
bark./Rreth e qark per ne
Hava./Hajde qejf or qerra-
ta./
9).Tu flutru i erdh urina./
Kte mbas dite sa ra kthi-
na./Nis te kryj kete adet./
N'Bulevard permbi qytet./.
10).Prej lartsis nis te
sperkaste./Cin te kapte le
ta lagte./Por si shiu per
nen re./Kerrcet bomba e pa
fre./
11).U degju si bubullima./
Mal me mal shkoi oshetima./
Bubullima por si moti./Tha
me vete --- un jam Zoti./.
12).Tuj sperkatur per nen re./
Por se endra ktu u pre./
Shtrengoi valvul te prostatit./
Cohet Zoti prej krevatit./.
13).N'Tualet per te zen vend./
Rrotull se cju moren ment./
Tym shikimi tju be dhe./Trup
e kok plas n'dysheme./.
14).Mjek specjal prap kesaj
dere./Celebralja leht ksaj
here./Porosia me mbajt djet./
Per ca dit regjim i rrept./.
15).Te ket dhoma pakez drit./
Radio t'ket dhe pak muzik./
Ndizet radio nis programi./Po
kendon Sherif Merdani./
16).Festival Radjo Tiranes./
Po kendon kengen e
"Nanes"./Xhdo dy or per nga
valiumi./Her tuj zgju prap e
merr gjumi./.
17).Sa her zgjohet sheh
tavanin./Prap degjon Sherif
Merdanin./Heren tjeter e ka
fik./Ky avaz e ben nevrik./.
18).Nga mbiemri i shkoi
kokes./Mos esht ky Merdani
Korces !? I ra ziles telefonit./
Leshoi zerin citofonit./
19).Pak a shum tu i ra anes./
Kush kendon kangen e nan-
as !?./Cili eshte ky i lumtur./
Qe kendon "Fqinjes" se
bukur./
20).Viti Ri neper vitrina./Me
at kengen "Kartolina"./Me ca
fjale te pa fre./"Nga gabina
numer tre"./.
21).Si shum emrin ky e
ngriti./Kurse ne po na del
shpirti./Ne po ngelemi ne
qoshe./Neser fare per leng
groshe./.
22).Edhe me mos e zgjasni./
Sot a neser n'burg ta rrasni./
Akt akuza me te paren./Kam
dhen gurin edhe arren./.
23).Kshtu Sulltani propozon./Merr
pergjegjen -- si urdheron./Cep me
cep dalin vezhgusit./Shero rrug
drej autobuzit./.
24).Si nga hera me gezim./Niset
Shero me sherbim./Sikur doli nga
Xhaneti./Mori drit i gjith qyteti./
25)Te sektori tej ne Qukes./Ngrit
traseja Hekurudhes./Ku me
t'shpejt se c'vajti lajmi./Do kaloi
Sherif Merdani./.
26).U la puna veglat lan./Vrap
rinia per ta pam./Ne trap Rrapit
fresk tek hija./Postobllok ngrit
Policia./.
27).Autobuzin kan ndalu./N'emer
popullit je arrestu./Ngrihet Shero
ka ber BE ./Per kok t'nenes skam
ber gje./.
28).Muj Korriku nxe prej vapet./
Plas rrufeja n'qiell te hapet./
Hetusija me te paret./Pregatiti
deshmitaret./.
29).Saju fjalet me nji her./Tuj ja
zen koken me der./Nisi vrapi drejt
Gjykates./Sa me shpejt pertej
takates./.
30).U la msimi u be nami./Del ne
gjyq Sherif Merdani./U la msimi u
la puna./Dites ejte te e shtuna./.
31).Mbushet salla kush guxoi./Por
si bleta del prej zgjoi./Rrush e
prush edhe perjashta./Rreth e qark
e gjith gjykata./.
32).Hapet rruga e tatpjetes./Se
kalon "Gazi" i Deges./Nxirre foli
komandanti./Kap per krahu Sherif
Merdani./.
34).Kemben posht sa e ka vur./
Shtrengu prangat neper dur./Ato
duar mbledh prej vides./Paten ren
fizarmonikes./.
36).Kur kendoi Fato Berberit./
Heroines Maliherit./Te gjith sallen
kur ka shtang./Me at kengen "Jeho
kang"./.
35).Zbriti Shero kan rrethu./Prap
se prap "Pellumb i shkru"./Kur pa
Shero gjith rinin./Shpresoi n'mend
edhe LIRIN./
36).Pat pa n'enderr u be dhender./
Tha -- ishalla prap tjet enderr./
Shtangu Shero frenoi kemben./Sa i
zuri syri t'emen./.
37).Nen e Sheros moj
Shkodrane./Cju drodh
shpirti asaj nane./Doli loti
shkoi fytyre./Korca,Shkodra
djep kulure./.
38).Mbahu neno tha nder
sy./Do t'kendoj gjithnje per
TY./Nenat jan gaz i pa
prer./Kenga s'ndalet as nje
her./.
39).Mbaj per krahu ne an
deres./Dy vellezerit e
Sheros./Nxenes msues shok
te vet./Ju be salla per kon-
cert./.
40).Por se foli kok e dehur./
K'te rradh Shero "i pa
ndehur"./ Ne podium
gjyqtari hypi./
Bam,cekici,nisi gjyqi ./.
41).Shero per para
gjykates./Emri nenes,emri
babes./Nis t'lexohet akt
akuza./Gjyqtarit ci dridhet
buza./.
42).Nje nga pikat e akuzes./
--- Ke dhen lule Pagarush-
es./Akuz tjeter brim per
brim./Kur Niksoni shkoi ne
Kin./.
43).I shtroi Kina dhe
rrogoze./Tuj i be pritje
pompoze./Edhe fole nga
gabina./--- Kaq e pati edhe
Kina./.
44).Ke degjuar Radio
dore./Keng te huaja
n'nevojtore./Ke kendu te
kapanonet ./Qe rinia t'le
aksionet./
45).Akt akuza ngriu sallen./
I pa ndehur e ke fjalen./
Cohet Shero me te par./Tha
--- se un jam kengetar./.
46).--- Kam kenduar per
Rinin./Per Nenen,dashurin./
Kenget jan te kontrolluar./
N'brim gjelperes i kan
shkuar./
47).Sa per tjeter akt akuzes./
Kam dhen LULE Pagarush-
es./Per respekt e perqafova./
Si Shqiptare nga Kosova./
48./Un prej nenes kam ca
huqe./I dhurova nje
Lulekuqe./Prej ksaj toke
ketij vendi./Bashk me
fjalet e Azdrenit./.
49).E n'Kosov prej ktij
takimi./U ngrit kenga
"Lulja e kujtimit"./Por nje
ze plasi prej salle./---Ajo
eshte Jugosllave./.
50).Sic duket e kish zen
vapa./Minoritari me
katolik se Papa./Akuz
tjeter nga ngrehina./Se kaq
e pati dhe Kina./.
51).--- Po,tha Shero e
vertet./E lexova ne gazet./
Per kete se luan topi./Te
gazeta "Zeri popullit"./.
52).Sa per ato keng te
huaja./Un absurde do ti
quaja./Esht plotesisht e
vertet./Kam marr leje
n'Komitet./.
53).---T'mos gaboj,kthehet
nga salla./Ka qen
kenga"Dhjet kitarat"./Dhe
e fundit Radio dore./Tjeter
behet n'nevojtore./.
54).Mund tjet derdhur
edhe uj./Ju ka duk muzik e
huj./Foli Shero me at hov./
Akt akuzen nxorri bllof./.
55).Simbas rradhes than
gjyqtaret./Le te futen
deshmitaret./Deshmitaret
futen brenda./Si akuzat
edhe rrenat./.
56).I erdh gjyqit perfunfi-
mi./Mbas dy or merret
vendimi./Ky lloj gjyqi doli
zdrug./Shperblyn Sheron,
Dhjet vjet Burg./.
57).U hap lajmi ne
Shqipri./Per at gjyq
t'shemtu te ZI./Por se
Shero per medet./"Bursist
"n'Universitet"./.
Fotografia eshte e vitit
1970 ne festen e 10
vjetorit te Fabrikes Veres.
NAMIK SELMANI
Për njat dritë që ka Priz-
reni
Për njat gaz që ka Prizre-
ni
Do bekoj dasma e lindje.
Bash aty ku flet kuvendi
Do marr dritë shqiptarie.
Kur të lodhet këmba,
dora
Dhe kur syri loti rrjedh.
Ja, këtu më deh aroma
Jeta kthehet në pranverë .
Për njat forcë që m’jep
Kalaja
Do të jap thesare zemre.
Kur të hapë dyert e
ardhmja,
Të më japë një far për
dete.
Për njat dritë që m’jep
Prizreni
Do të shkrij borën e
dimrit.
Krahtëhapur pret kuvendi,
Gurron fjala prej gëzimit.
Për njat valë të
Lumëbardhit
Do të bëj si krua këngët.
Si ndez eshka gurë stërral-
li.
Do kujtoj të gjithë të
rënët.
Buzë më buzë do puth
flamurin
Do të puth kudo zam-
bakë.
Në petale do kthej gurin.
Ndër rrugica, prag më
prag.
Për njat sofër tek Prizreni
Do thuroj mijëra urime.
Të flatrojë në gjokse
shendi
Me filizë përjetësie.
 V o l u m e 1 2 , Is s u e
Muci Xhepa MORAL CHOICES/ NAMIK SELMANI Nusja e Pyllit (Rrëfenjë çame)
Heq dorezat e llastikut dhe më fut krahun.
Mesnatë. Uberi më dërgon të marr Binh në
qytezën White Oak. Te dera e restorantit “Pho
Hung & Grill” është një burrë i vjetër,
mbështjellë me xhakavento treçerekëshe të
trashë, në ngjyrë të theksuar bari.
- Temperatura ra menjëherë këto ditë, - më
drejtohet Binh, pasi rehatohet në sediljen e
parë.
- Është nën zero tani.
- Nuk ka male që ta presin. Fryn nga Kanadaja
dhe vjen drejt e këtu, - qesh.
- Doni ta ngre klimatizuesin?
- Jo, faleminderit, është e trashë kjo, – dhe
tregon me gisht xhakaventon.
- Restoranti duket i mbushur për një orë të
vonë.
- Kishim takim me anëtarët e organizatës sonë,
“Boat People SOS”.
- Ju vazhdoni të bëni një punë të vyer. Kam
lexuar për organizatën tuaj.
- Ne ndihmojmë juridikisht azilkërkuesit viet-
namezë. BPSOS mbron viktimat që përndiqen
në Vietnam…
Sa mirë do të ishte sikur edhe ne të kishim
mbështetjen e një organizate të tillë, mendoj
unë.
- Tani po bashkëpunojmë me organizatat e të
drejtave të njeriut dhe ambasadën e SHBA-së
për të siguruar zhvendosjen e shpejtë të vikti-
mave.
Binh flet ngadalë, sikur peshon çdo fjalë që
nxjerr nga goja.
- Nuk është e lehtë. Shumë familje, kur humba-
sin përkrahjen shtetërore këtu, kanë nevojë për
mbështetjen tonë.
Futemi në dyqanin e vogël në qoshen e gara-
zhit. Aikja i kërkon djalit të ri, që ka punësuar
aty, të na lërë vetëm.
- Më trego tani si i ke hallet!
Ulemi në dy stola të vegjël pranë kompjuterit,
që hap dhe mbyll pompat. Përreth rafte të
mbushur me pajisje për automobila. Filloj të
tregoj se çfarë po ndodh në vendin tim. Më rreh
krahët.
- Vëlla! Bashkë me gruan vendosëm të vijmë
në Amerikë. Problemet me veshkat, - vendos
dorën në anën e majtë, - mund të kuroheshin
vetëm këtu. Shita shtëpinë, laçkë e plaçkë që
kisha dhe erdhëm në Nju-Jork. U vendosëm në
një hotel të lirë në periferi.
Aikja tregon, unë parafytyroj prindërit e mi në
mes të zjarrit.
Ndërtesa ku jetojnë te “Banesat” është goditur
me antitank. Një pjesë ballkoni e fqinjit ka
fluturuar. Ulloria, që banon në katin e parë, ka
vendosur mitraloz me arka municioni në tar-
racë. Pret të mbrojë banorët e ndërtesës nga
sulmet e bandave. Drejtorin e muzeut e goditi
një plumb qorr në kokë dhe e la në vend.
Shkonte në punë i gjori.
- Më thanë se do ta kisha të lehtë të gjeja punë,
ngaqë profesioni i mekanikut ishte shumë i
kërkuar në Amerikë. Nuk lashë vend pa
kërkuar, me anglishten time të mësuar në
shkollë, por punë nuk po gjeja dot. Ditët shkon-
in, paratë soseshin.
Eh, ta dijë Aikja se ambasada më paguante
vetëm gjashtëqind dollarë në muaj! Edhe bukën
e gatuanim vetë. Më vijnë mornica.
- Ulur në trotuar, pranë një sinagoge, fshija
lotët me duar. Ishin bërë pesë ditë që nuk kisha
paguar hotelin. E qara e fëmijëve, të cilët
kërkonin qumësht, më therte në zemër.
“Biri im, çfarë halli të mundon?”.
Ngrita kokën. Rabai me mjekër të gjatë, të
thinjur, kishte ndaluar pranë meje. Më zuri një
e qarë me dënesë.
“Mos biri im kështu! Po lëndon veten! Hajde
brenda në sinagogë!”
E ndoqa pas i dërrmuar. Më dukej vetja asgjë, -
Aikja ndalon tregimin dhe fshin sytë. Zëri i
është përlotur. - I tregova hallin që më kishte
zënë. Rabai buzëqeshi:
“Do të fillosh punë në Uashington, jo punëtor,
por bashkëpronar me ne. Atje kemi një garazh.
Pesë vjetët e parë do ta kemi përgjysmë, pastaj,
3 2
nëse arrin ta blesh, do të jetë i yti
i tëri.”.
Nuk po u besoja veshëve. Puno-
va fort dhe e bleva me kursimet
e tre vjetve të para, - mbaron
rrëfimin dhe më vështron i
qeshur Aikja. - Është kohë
dreke, je miku im sot.
Nuk e kundërshtoj.
Lëmë unazën dhe marrim daljen
“Arena”. Binh nxjerr nga xhepi
një bllok të vogël. Kërkon nëpër
fletë.
- Ja përse e bëmë mbledhjen. Një
punonjës i ambasadës sonë ka
dhënë dorëheqjen, ndërsa emi-
gracioni nuk ia aprovon qëndri-
min. Vietnamin e konsiderojnë
vend demokratik. Kjo nuk ka ku
të qëndrojë. BPSOS-ja i ka
paguar qiranë e banesës dhe sot i
gjetëm një avokat të dëgjuar për
ta hedhur në gjyq emigracionin.
- Me siguri do ta fitoni!
- Ashtu mendojnë drejtuesit e
organizatës. Do të hajë kohë, por
e vërteta do të dalë. Vietnami
është komunizëm që lundron në
gjak, vetëm lëkurën ka ndërruar.
Ndaloj pranë shtëpisë së tij.
Madhështore. Binh përshëndet
me dorë, ndërsa ngjit shkallët e
hyrjes. Dy dragonj të stilit
“Dinastia Li” zbukurojnë anët e
saj.
Baltimore. Ditë me diell. Jemi
duke pritur Gigin të dalë nga
salla e operacionit; po operohet
në zemër. Rud Nosi, vëllai i
Gigit, ka ardhur nga Torontoja.
Kemi vite pa u parë. Jemi miq të
vjetër.
- Gigi më ka treguar se ke pasur
një përvojë të hidhur me hebren-
jtë.
- Po dhe nuk ma kishte marrë
mendja se do të më ndodhte
ashtu.
- Kur vizituam muzeun e Holo-
kaustit, emri i familjes suaj ishte
në panelin e nderit.
- Vetëm për në muze!
- Do të doja shumë ta dëgjoja
nga goja jote historinë.
- Ishin ditët e para, po kërkoja
punë në Toronto. Vajta të in-
tervistohesha nga një kompani
që kërkonte inxhinierë.
- Brenda profesionit tënd?
- Po. Pasi më panë diplomën dhe
historinë e punës në vite,
kërkuan të pres jashtë. Do të
konsultohemi me pronarin,
thanë. Unë nuk isha krejt i
panjohur për ta. Një mik i
familjes i kishte folur për mua.
Rudi flet i nervozuar. Duket që
ka mbetur i prekur thellë.
- U vonuan. Më së fundi më
thirrën të futem brenda. Pronari
më vështroi me vëmendje dhe si
nëpër dhëmbë tha:
“Mëso anglisht mirë dhe pastaj
të shohim!”.
Kur babai ju strehoi në shtëpinë
tonë, nuk ju vuri kushtin të
mësoni shqip e pastaj t’ju
mbronte nga nazistët, i thashë
dhe e vështrova në sy. Ai me të
qeshur vazhdoi:
“Long time ago my friend –
Kohë të shkuara miku im.”.
U largova pa i dhënë dorën.
- Gigi doli, - na lajmëron Lida,
bashkëshortja e tij. I shkëlqejnë
sytë nga gëzimi. Na lejojnë ta
vizitojmë për pak në dhomën e
shërbimit intensiv. Gigi na
qesh me sy, ndërsa i puth
duart së bijës që i rri te
koka.
Restoranti “Buena Vida”
është plot.
- Ulemi pranë banakut, -
thotë Aikja dhe afron dy
stola të lartë. Porosit birrë
“Korona”.
- Gëzuar për punën e re!
Troket shishen me mua.
- Aike, unë jam pa leje
pune. - i them i prekur.
- Ke leje morale, miku im.
Tani le të gëzojmë!
(Ky tregim është pjesë e
librit “Në anë tjetër,
tregime Uberi” të autorit
Muç Xhepa.)
25 korrik 1997, po shkruaj
dorëheqjen. 26 korrik
1997, te garazhi i Aikes.
Hyqmet Zane
Një Nanë nga Çamëria
ka ndrruar jetë sot në
Elbasan
Hedo Ademi (Ahmeti) në
moshën 90 vjeçare, e
lindur në Dolan të
Çamërisë më 1930, e bija
e Adilesë dhe Sadatit,
motra e Agakos dhe
bashkëshortja e Iljazit,
Nana e 3 vajzave – Elisa-
beta, Lindita, Elinofera,
Sojuza dhe 1 djali, Eduart
Ademi, gjyshhja e 7
nipërve dhe 5 mbesave, i
është dorëzuar kadërit të
të Madhit Zotp pr në botën
tjetër.
Jeta e saj ka qenë e
mbushur me halle dhe
derte që nga shpërngulja
nga Çamëria kur ishte
vetëm 15 vjec duke parë
me sytë e saj tmerret e një
genocide që grekët bënë
mbi popullatën e pafajsh-
me dhe të pambrojtur nga
bandat e kriminelit Napo-
leon Zerva. Nanë Hedua
ishte një dëshmitare
okulare e tmerreve që
përjetuai kjo popullatë kur
u shpërngulën nga shtëpitë
e vendbanimet e tyre për
të nisur jetën nga e para në
shumë vende të Shqipërisë
së Mesme dhe të Jugut
kryesisht.
Njëherazi Nanë Hdua ka
qenë një aktiviste e de-
vortshme për mborjtjen e
të drejtave të shqiptarëve
të Çamërisë dhe realizimin
e kauzës së madhe. Me
urtësinë e saj, me
pjesëmarrjen e saj, me
mendimet e saj ajo ishte
mes nesh si një figurë
Nane çam dhe dëshmitare
e ekzistencës së Çamërisë
me gjithë banorët e saj.
Për fatin e keq të qëndri-
meve të qeverisjeve në
Shqipëri që nga vitit 1945
e deri më sot pa treguar
asnjëherë dëshirën e mirë
për të bërë përpjekje për të
ndihmuar shqiptarët
emigratë të Çamërisë në
reciprocitet me Greqinë si
shkelsja e madhe e të
drejtave të shqiptarëve të
Çamërisë.
Rahmet pastë dhe qoftë e Xhenetit
edhe si një besimtae e mirë e fesë
islame. Zoti e mëshiroftë shpirtin
e saj dhe tek fëmijët, nipat e
mbesat, por edhe tek ne bah-
skëpatriotët e saj do të mbësë
kujtimi i një Nane të respektuar
dhe të nderuar siç e thërrisnin dhe
enjihnin të gjithë.
Nanë Hedua ikën nga kjo botë me
një maraz të madh në shpirt që
nuk e pa më shtëpinë dhe Dolanin
e saj ku lindi dhe kaloii fëmijërinë
dhe adoloshencën. Do i mungojë
kjo Nanë familjes së saj, por edhe
bashkëpatriotëve çamë dhe të
gjithë atyre që enjohën dhe e
deshën, po aq sa do i mungojë
edhe Shoqatës Çamëroia për të
cilën ajo ishte e kudogjendur në
aktivitetet e organizuara në El-
basan e kudo.
NAMIK SELMANI
Nusja e Pyllit
(Rrëfenjë çame)
Bidua ishte djali më me nam e më
trim i Sharatit, në Çamëri, pse jo
edhe më i bukuri. I donte shumë
lëndinat, krojet e shpesh bridhte
në to pa patur frikë as nga lodhja e
as nga frika e kafshëve të egra. As
nga shiu e as nga breshëri. Kur
futej në shtigjet e pashkelura nga
të tjerë, ecte sikur të ishte më i
moshuari për nga njohja e më i riu
për nga fuqia e këmbëve dhe e
duarve. Pa le e syrit të tij që e
kishte si prushi i furrave çame që
nuk shuhej as ditën e as natën.
Në dasmat e fshatit për herë
flisnin për të vajzat gojë më gojë
edhe kur ai kalonte pranë tyre, por
edhe kur ai nuk ishte në rrugë, po
diku larg ku kishte punën ku
kishte bagëtinë e ku jetonte ditën e
tij shumë të vrullshme. Apo
s’kishte lënë edhe ca mustaqe të
bukura. Djalë për kokën e djalit!
Ngriheshin vajzat në majat e
këmbëve kur kërcente ai në oda.
Madje tregojnë se njëra prej tyre
që kishte marrë një gur për t’u
ngjitur te dritarja kishte rënë e
vajzat e tjera duke kukurisur
kishin qeshur me të madhe. Nuk
kishte ndonjë trup kaq të madh në
gjatësi, po i kishte hije çapi i
hedhur. Gaz e dritë bëhej vendi.
Edhe fjala jo më pak. Burimet e
shumta që mbanin me ujë
Gumenicën që ishte nja dy orë
larg Sharatit, ishin ato që ia
shihnin e ia njomnin faqet e buku-
ra kur ai lahej në to. S’shkonte që
s’shkonte në 40 shtëpi Sharati.
Edhe kur e keqja e grekut më 1944
e kishte goditur fort fshatin ai
ishte 39 shtëpi e dyer e sharatasve
nuk u mbyllën. Bidua ishte nga ata
djem që, kur dilte në Qafën e
Portëzës e deri në Burimet e
Mëshesëzës kishte shtruar sa e sa
qyngje prej balte që të sillte
qumështin e bagëtive në fshat. Se
ishte det ai klumusht e nuk mbahej
dot me kafshët, me kuajt që Shara-
ti i kishte më të mirët në Çamëri.
Uji i burimeve bëhej edhe më i
ëmbël kur ecte me këta burime
klumushti. E Bidon e shihje sa te
malet e Shesheve, te Kroi i Plitha-
rit, sa te Kodra e Lëmit aq sa edhe
te shpella që quhej Foleja e Bil-
bilit ( Kushedi se sa bilbilë e
kishin folenë në këtë shpellë) Ia
P a g e 9
njihte edhe me hundë erën e 40
furrave që gatuanin për shtëpitë.
Sharataset ishin nikoqire të mira
e piqnin në to bukët, klumushto-
rët. Veç Bidua kishte qejf që të
shkonte në një përrua që quhej
Përroi i Zëreve. Kur ishte i
vogël, dëgjonte pleqtë për këtë
përrua. Flisnin ata se çfarë nuk
shihje e dëgjoje për të. Po Bidua
si Bidua. I dëgjonte, po qejfi ia
donte që t’i besonte me sytë e tij
t’i prekte vetë shkëmbinjtë.
Vende nuk kishte bredhur shumë
që flisnin të tjera gjuhë, po
amma vendi i tij i dukej më i
bukuri në botë.
Një ditë, aty nga mëngjesi e bëri
karar e u fut në pyllin që quhej
Pylli i Likopodhit. Në shtratin që
binte butë butë në përrua. Edhe
përroi kishte emrin e tij. Aty në
përrua, ku lumi puthte gurët,
fletët, pa … shumë vajza të
bukura. Dhe ato po kërcenin. O,
sa shumë që ishin! Po ato nuk
ishin si vajzat e tjera. As si
Minushja. As si Elmaja, si
Pasheja, si Havaja. As si
Selemeja që dukej që larg me ato
kocat e zeza që kishte. As si
Dizua.. Ah, po , u kujtua i
erdhën në mendje fjalët e
Xhixho Tahirit: “Eh, sa i mençur
që ishte Xhixho Tahiri me fjalët
e tij!” – mendoi Bidua. Këto
ishin Zëret. Kështu i thoshin në
fshat zanave të bukura që dilnin
rrallë shumë rrallë e kërcenin
njëra më bukur se tjetra. Në
gurët që vinin njëri pas tjetrit në
shpatet e mbushur me lloj lloj
drurësh me ullinj të vjetër që
s’mbaheshin mend që kur ishin
mbjellë duart që i kishin vjelë në
shekuj. Ç’’të bënte????? Vetëm
trimëria në këto raste nuk pi ujë.
Te një vend, pranë bregut të
Përroit të Bukur pa një shami të
qëndisur shumë bukur. Kishte
parë të tilla shami kaq të bukura
që të vrisnin sytë nga mrekullia e
qëndisjes te sepetet e nënës së tij
që i kishte sjellë në shtëpi kur
ishte martuar. Po ato po i
dukeshin më të bukura. I pëlqeu
shumë edhe pse kishte bredhur
shumë në pazaret e shumta që
bëheshin në fshatra e sidomos në
Janinë ku kishte nga më të
bukurat . Vrapoi dhe e mori në
duar. Ç’do të bënin me të Zëret?
Kjo i erdhi në mendje kur e mori
dhe e vuri në gji si të ishte një
mollë e ëmbël plot me erë. Nga
ato gjëra që njeriu i mban si më
të shtrenjtat. Si pa e kuptuar e
me një urdhër të padëgjuar po
edhe kaq të forte, sokëllitës,
Zëret u larguan . U futën në hijen
e drurëve të atij pylli që ishte në
të dy anët e përroit. As vetë nuk
e kuptoi se pse ikën kaq shpejt e
u fshehën. Njëra prej tyre iu
afrua dhe ia kërkoi shaminë me
një zë lutës, përgjërues. Bidua
rrinte në këmbë e nuk fliste. Jo,
nuk ishte hajdut e as që do të
ishte i tillë në jetë të jetëve, po ja
që shaminë nuk donte që t’ia
jepte. Ishte guximi mashkullor
që herë pas here ngre krye atje
ku asnjë nuk e prêt. Ishte krenar-
ia e vërtetë e Bidos që kësaj
radhe po shfaqej në këtë
veprim?????!!! Zërja nuk mund
të ikte,. Pa shami ajo bëhej njeri.
 P a g e 1 0 O u r W o r d s

HYQMET ZANE Në kujtim të studiuesit elbasanas Sulë Dedej (1936 - 2008)

HYQMET ZANE punuar edhe disa vite si gradën shkencore “Doktor Shpresës në Norvegji, në 1 mendimit shqiptar nga
Në kujtim të studiuesit elbasanas Sulë Dedej (1936 - pedagog i jashtëm. i Shkencave Pedagogjike” gusht 1995, në shkurt 1996 komuna deri në ditët tona.
2008) Gjatë viteve të punës si shef si Lublin Diles, dhe ka dhë në revistën Bujku në Ka përgatitur zëra për
arsimi ka dhënë ndihmesë udhëhequr dy disertantë, Prishtine në vitin 1997. Ka Fjalorin Enciklopedik
Sulë Dedej ka lindur në 13 qershor 1936 në Bari të Italisë, në organizimin, hartimin si Vehbi Hoti dhe Kastriot marrë pjesë në sesione shken- Shqiptar botuar nga
ku familja e tij kishte emigruar për shkak të rënies së dhe miratimin e planeve dhe Ajazi të cilët fituan gradën core në shkallë rrethi e vendi Akademia e Shkencave si
qeverisë demokratike të vitit 1924 të kryesuar nga Fan programeve fillestare të “Doktor i Shkencave kushtuar figurave të shquara dhe zëra për Enciklopedinë
Noli, në të cilën babai i tij Ibrahim Dedej ishte emëruar Institutit të Larte Peda- Pedagogjike”. dhe ngjarjeve si: Lidhjes së Shqiptare. Gjithashtu gjatë
prokuror i përgjithshëm. Në moshën 2 muajshe, në gusht gogjik. Si pedagog, me Pjesë e punës shkencore Prizrenit, Revolucionit të viteve ka botuar monografi
1936, babai i tij vdes në mënyrë misterioze dhe nëna e tij punimet në katedër dhe në dhe mësimdhënies kanë Qershorit 1924 dhe kushtuar figurave si
bashkë me katër jetimët kthehet në Elbasan dhe strehohet shkallë Instituti, si anëtar qenë dhe specializimet Problemeve arsimore ne “Kozma Naska hero i
pranë familjes së vëllait të saj, Shefqet Stringa. Për të dhe drejtues në grupet e pranë kolegjit Norre shtypin demokratik në vitet popullit”, “Abedin Çaushi
mbajtur fëmijët, nëna punoi pranë teqesë së Elbasanit ku punës, ka dhënë kontribut të Nisum, Danimarke, dhe 1920-1924. Për probleme të në gjurmët e traditës elbasa-
ishte baba vëllai i Ibrahimit, Baba Qazimi. cmuar në përmirësimin e pranë Departamentit të historikut dhë të mendimit nave”, viti 1999, “Isuf
Pas përfundimit të luftës në 1944, familja u kthye në shtëpi planeve dhe programeve Edukimit në Universitetin pedagogjik shqiptar ka për- Myzyri 1996” me bash-
dhe nëna i rriti fëmijët me mundim duke qepur dhe shitur sidomos të degëve që e Bolonjës në Itali. gatitur skenarët dhe ka këautor Alfons Balliçi,
në treg mitana për fshatarët. Me gjithë vështirësitë e shumta përgatitin mësues për ciklin Vitet e jetës së tij kanë drejtuar emisione televizive librin “Salih Ceka”.
ekonomike, te katërt femijët vazhduan shkollimin. fillor të shkollës 8 vjecare si qënë gjithmonë vite për problemet arsimore 1908- Po kështu ka dorëzuar dhe
Në vitin 1959, Sula u diplomua në Universitetin e Tiranës, dhe për kalimin nga instituti studimi, kërkimi dhe 1912, për jetën dhe veprën e janë miratuar për botim disa
Fakultetin Gjuhë-Histori. Me mbarimin e studimeve u 3 vjecar në atë 4 vjecar. botimi. Kostandin Kristoforidhit dhe studime monografike si
emërua në Elbasan dhe nga viti 1959 deri në vitin 1983 ka Si titullar i lëndëve Peda- Ka botuar në revisten për jetën dhe veprën e Salih studimi “Problemet e
punuar si mësues, inspektor arsimi, drejtor i Teatrit Skampa gogji dhe Histori e Arsimi Popullor, në re- Cekës. Ka qënë anëtar i edukimit ne Kanunin e Lekë
dhe shef i Seksionit te arsimit dhe kulturës. Mendimit Pedagogjik, gjatë vistën Pedagogjike, në grupit të autorizuar për Dukagjinit” në revistën
Nga viti 1983 fillon e deri në 1997, kur del në pension viteve të punës në universi- revistën Nëntori dhe në harimin e Historisë së Perla; “Histori e shtypit të
punon si pedagog ne Universitetin Aleksandër Xhuvani, tet ka udhëhequr diploma, revistën Studime Histori- shkollës dhe Mendimit Peda- Elbasanit”; “Historiku i
pranë Departamentit të Psikologji-Edukimit. Nuk e ka recensuar punime nga ke. Jashtë vendit ka botuar gogjik ku ka hartuar pjesën Teatrit të Elbasanit”. Va-
ndërpreu mësimdhënien edhe pas daljes në pension, duke disertantë që kanë kërkuar në revistën Shkëndijat e për historinë e shkollës dhe zhdonte te punonte dhe

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Hyqmet Zane Një Nanë nga Çamëria ka ndrruar jetë sot në Elbasan
Hyqmet Zane vendbanimet e tyre për të të Çamërisë. Elbasan e kudo.
Një Nanë nga Çamëria ka nisur jetën nga e para në Rahmet pastë dhe qoftë e
ndrruar jetë sot në Elbasan shumë vende të Shqipërisë Xhenetit edhe si një
së Mesme dhe të Jugut besimtae e mirë e fesë
Hedo Ademi (Ahmeti) në kryesisht. islame. Zoti e mëshiroftë
moshën 90 vjeçare, e lindur në Njëherazi Nanë Hdua ka shpirtin e saj dhe tek
Dolan të Çamërisë më 1930, e qenë një aktiviste e de- fëmijët, nipat e mbesat, por
bija e Adilesë dhe Sadatit, vortshme për mborjtjen e të edhe tek ne bahskëpatriotët
motra e Agakos dhe bash- drejtave të shqiptarëve të e saj do të mbësë kujtimi i
këshortja e Iljazit, Nana e 3 Çamërisë dhe realizimin e një Nane të respektuar dhe
vajzave – Elisabeta, Lindita, kauzës së madhe. Me të nderuar siç e thërrisnin
Elinofera, Sojuza dhe 1 djali, urtësinë e saj, me dhe enjihnin të gjithë.
Eduart Ademi, gjyshhja e 7 pjesëmarrjen e saj, me Nanë Hedua ikën nga kjo
nipërve dhe 5 mbesave, i është mendimet e saj ajo ishte botë me një maraz të madh
dorëzuar kadërit të të Madhit mes nesh si një figurë Nane në shpirt që nuk e pa më
Zotp pr në botën tjetër. çam dhe dëshmitare e shtëpinë dhe Dolanin e saj
Jeta e saj ka qenë e mbushur ekzistencës së Çamërisë me ku lindi dhe kaloii
me halle dhe derte që nga gjithë banorët e saj. Për fëmijërinë dhe
shpërngulja nga Çamëria kur fatin e keq të qëndrimeve të adoloshencën. Do i
ishte vetëm 15 vjec duke parë qeverisjeve në Shqipëri që mungojë kjo Nanë familjes
me sytë e saj tmerret e një nga vitit 1945 e deri më sot së saj, por edhe bashkëpatri-
genocide që grekët bënë mbi pa treguar asnjëherë otëve çamë dhe të gjithë
popullatën e pafajshme dhe të dëshirën e mirë për të bërë atyre që enjohën dhe e
pambrojtur nga bandat e përpjekje për të ndihmuar deshën, po aq sa do i
kriminelit Napoleon Zerva. shqiptarët emigratë të mungojë edhe Shoqatës
Nanë Hedua ishte një Çamërisë në reciprocitet me Çamëroia për të cilën ajo
dëshmitare okulare e tmerreve Greqinë si shkelsja e madhe ishte e kudogjendur në
që përjetuai kjo popullatë kur u e të drejtave të shqiptarëve aktivitetet e organizuara në
shpërngulën nga shtëpitë e
 V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 1 1

Hyqmet zane GREKU ALEXIS JANARI(MILTIADHI QIRJANI) DENONCON GREQINE

gjithsesi qarkullojnë si vetmitare
në një atmosferë të rtazuar. Janë
shumë e shumë pikëpyetje që
kanë nevojë të trajtohen dhe
shtjellohen në mënyrë shkencore
për çështjen e trojeve kombëtare
jasht ëkufijëve të Shqipërisë, pro
që asnjëherë nuk janë vlerësuar
si të tilla.
Përkundër kkësaj Akademie
qëndorjnë Akademitë e Greqisë
dhe Maqedonisë së Veriut,
Sebisë dhe Malit të Zi të cilat
nuk lenë rast të shkjë kot pa u
dhënë përgjigje shkencpre dhe
dokumentare problemeve që u
paraqiten, qoftë edhe duke
trilluar në kurriz të shqiptarëve.
Në këtë kuadër them se studiues-
it çam, duke futur këtu edhe
njerin nga më të përkushtuarit,
profesorine e nderuar 99 vjeçar
Ibrahim D. Hoxha që i vetëm ka
realizuar dy enciklopedi
Jugshqiptare si monumente të të
vëretave dhe që vlejnë si pika
referimi edhe për Akademinë
Shqiptare. Ndoshta ka ardhur
koha për të thënë zërin
tonë si çamë edhe përmes
një institucioni si
Akademia e Shkencave të
Republikës së Shqiëprisë e
cila deri tani ka bërë me
dashje shurdhmemecin
për temat e interesave të
madhe mbarëshqiptare.
Në këtë rast se elita e
intelektualëve çamë do të
mund t ëkishte Akadmeinë
e saj për Çamërinë, do të
ishte një mundësi e madhe
e ballafaqimimeve shken-
core të të vërtetave histori-
ke si Marrëveshja e Kon-
sipolit që hedh dritë dhe
bën të qartë mashtrimet
greke që asnjëherë nuk i
ka thënë Akadëmia e
Shqipërisë.
NJE ÇAM PERBALLE
ALI PASHAIT
Tregim nga Namik
Selmani
Kur Ali Pashë Tepelena ishte
mbret e shkuar mbretit e, si i
thonë fjalës, tymi i çibukut të
tij mbulonte një pashallëk të
tërë me aq e aq kaza, donte të
ndalte edhe rrezet e diellit të
Zotit që të ndriçonin vetëm
Kalanë e tij. Mes të vërtetave e
thashethemeve , mes fatmbara-
ve e ndjellakeqëve fjalë që
kalonin si të mundnin muret
me pash e me rojet e shumta e
portat kaq të rënda të kështjel-
lave që zotëronte ai , na vjen
një lajm i çuditshëm për të .I
rëndë ky lajm për Ali Pashë
Tepelenën , për deri sa, kur e
dëgjoi, ndërroi shiltenë ku
rrinte dhe çibukun e thithi dy
herë me ngut sikur do t’ia
merrte ndonjeri nga dora.
Një çam në Mazrek të
Çamërisë i quajtur Husejn na
kishte një autoritet shumë të
madh . Që e kishin të gjithë zili
e shkuar zilisë. Miqtë dhe
armiqtë e Ali Pashës i sillnin
për ditë habere se Husejni
banonte në një shtëpi treka-
tëshe prej guri, tamam si në
një kështjellë të vërtetë, por
pa topa brenda .
Në bodrumet e tij të pastër
si drita nuk kishte gjyle
topash , nuk kishte dylbi të
vështronin deri ku syri nuk
ia rrokte dot , nuk kishte
flori të fshehura ndër
sepete , nuk kishte rroba
ushtarësh e pagure për t’ua
freskuar buzën e etur nga
udhët, por kishte arka të tëra
me arra të bardha. Kishte ca
qypa me mjaltë nga të
kodrave të Mazrekut .Kishte
zahire që të mbante një
fshat të tërë .Kishte lesh të
bardhë të tjerrë për merak,
me të cilin gruaja , vajzat e
fshatit bënin fanellat e leshit
për trupat e tyre, bënin
velënxa të bukura që çudis-
nin të gjithë tregtarët grekë
në pazarin e Filatit e të
Gumenicës e të Janinës .
Kishte ullinj e vaj që bënin
të ndalje këmbët në rrugë
nga era e mirë kur nikoqirja
gatuante byreqet apo kur
bënte bakllavatë e dasmave
e të Bajrameve..Kishte një
palë qe që ia kishte zili të
gjithë bujqëria e rrëzës së
malit.Kishte një vajzë të
mirë të rritur me malën e
gjërit e dy djem që ishin
ulur në sofranë e odës
shumë kohë më para se të
uleshin moshatarët e tjerë të
fshatit për të mësuar
shkollën e gjyshërve ,
shkollën e urimit e të
këngës ,të fjalës së mikut të
parë . Kishte një grua të
mirë që quhej Elma .. Elma,
për kokën e Elmasë . Hëna
skuqej e turpëruar kur e
shihte dhe dielli sikur dilte
më shpejt për t’i ndriçuar
rrugën e burimit, për t’i parë
llërën , ballin, shaminë e
bardhë me ojna të qëndi-
sur ..Sikur dilte më shpejt
për t’i parë dybekun e
qumështit , sytë e menduar e të
shtënë në qëndismat e pajës së
vajzës, në fjalën e saj të ngroh-
të e tërë nashka* në pritjen e
mikut ….
Të gjitha këto pashai plak i
mësoi sa hap e mbyll sytë.Në
haremin e tij vajza nga i gjithë
pashallëku, por edhe më larg se
ai, i ndërronin njëqind herë
pëlhurat e trupave të tyre
gjysëm të zhveshura.Kishin
harruar emrat e prindëve të
tyre, por edhe emrat e fshatrave
e qyteteve i përdornin kaq
rrallë sa edhe ato po iu
humbnin nga kujtesa.Nga
mëngjesi deri në mbrëmje , nga
muzgu e deri në agim, Pashait
Plak i duhej të merrej me
Inglizin, me Rusinë , me
Francën , me turqit e rëndë të
Stambollit , me suliotët …
E , ja tani i duhej të merrej pak
kohë edhe me Husejnin nga
Mazreku që donte t’i merrte
pak kurorë nga madhështia e
tij. Ah, sikur ta kishte sa më

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

AKUZAT GREKE PER CAMERINE , MANIPULIM PER TE MBULUAR BASHKEPUNIMIN E GREQISE

Vehip Demi, Dervish
Dojaka, Teme Sejko,
Tahir Demi, Hilmi Seiti
për bashkëpunimin e
ngushtë të forcave qeveri-
tare greke me pushtuesit
gjermanë. Ndër të tjera, në
këtë Momerandum
shkruhet “Masakrat në
Çamëri u kryen në saje të
bashkëpunimit dhe
marrëveshgjeve me
gjermanët të cilët në
tërheqje, u lanë vendin
forcave zerviste. Ja një
fakt konkret : midis for-
cave zerviste dhe atyre
gjermane : “komandanti
zervist Theodhori Vito, i
forcave të krahinës së
Filatit, një ditë para hyrjes
së forcave zerviste në Filat
dhe pikërisht më 22 shta-
tor 1944 në katundin
Fanaromen, 3 km larg
Filatit, u takua me koman-
dantin e forcave gjermane
në tërheqje”. Pas këtij
takimi shohim ende, pa u
larguar mirë forcat
gjermane nga Filati, forcat e
Theodhori Vitos hynë në Filat.
Kështu, një bashkëpunim i tillë u
sigurojnë forcave zerviste krahët,
duke u dhënë mundësi për të
filluar terrorin dhe masakrat në
një stil të gjerë në të gjithë
krahinat e Çamërisë”.
Përmes disa fotove që janë gjetur
në arkivat greke bëhet e ditur
dhe jepen si dëshmi të pakontes-
tueshme bahskëpunimi grek me
gjermanët. Nga shënimet dhe
fotot e gjetura, shihet qartë se si
greket dhe qeveritarët e Athinës
bashkëpunuan ngushtë me
italianët dhe gjermanët. Tashmë
e vërteta dihet përse shqiptarët e
Çamërisë u përzunë nga Greqia
dhe iu hoq shtetësia greke. Pas
shumë vitesh kërkimesh dhe
vizitash që janë bërë në Epir, në
disa fshatra që njihen historikisht
si vendbanimet që kanë jetuar
shqiptarët, u kalua në përfundi-
min se në shumicën e këtyre
fshatrave janë vendosur vlleh
dhe emigrantë të ardhur nga
Azia e Vogël. Këta ardhacak u
grabitën shqiptarëve të Epirit në
Greqi, historinë e lavdishme, veshjen
popullore, këngët, shtëpitë dhe pronat.
Pjesa më e madhe e shqiptarëve ortodoks
nga Epiri emigruan për t’i shpëtuar
racizmit shtetëror jashtë Greqisë dhe
brenda saj, thellë në Athinë e Selanik.
Disa familje ndërruan edhe mbiemrat e
tyre për të humbur gjurmët. Sot, disa
deputet dhe kryetar bashkive në Çamëri
janë njerëz që vijnë nga familjet e
vllahëve që kanë qenë bashkëpunëtor të
italianëve dhe gjermanëve. Mjaft të
shikohet fotografia orgjinale ku tregohet
vllahët e Pindit me uniformë fashiste
italianenë vitin 1942.
Është e vërtetuar historikisht me doku-
menta se bashkëpunimi i Greqisë me
italianët dhe gjermanët është nënshkruar
më 21 Prill 1941, në Meçovo të Janinës.
Meçova njihet se qendra e vllehëve. Ky
bashkëpunim i nënshkruar nga Gjeneral
Jorgo Çolakoglu (kryeministër në atë
kohë) dhe Mitropoliti i Janinës Spiridn
Vllehu. Që të dy këta ishin vlleh nga
Pindi dhe donin të themelonin Princi-
patën e Pindit, një projekt italian që në
vitin 1917. Në foton (002) gjeneralët
grekë Çolakoglu dhe gjeneralët gjermanë
duke nënshkruar bashkëpunimin e tyre.
Vllehtë e Greqisë për të mbuluar bash-
këpunimin e tyre me italianët dhe Në këto kushte e gjeti Çamërinë dhe
gjermanët, iu vërsulën shqiptarëve në çamët muslimanë 27 qershori 1944 që
Çamëri për tua mveshur fajin atyre si prodhoi atë genocid njerëzor të paparë
bashkëpunëtor të pushtuesve. Në dhe që edne vazhdon të heshtet sikur të
fotografi në (003) kryeministri grek, ishin kavie ekspoerimentale ata tre mijë
gjenerali Jorgo Çolakoglu me origjinë burra e gra, pleq e plaka, fëmijë dhe të
vllahe bashkë në makinë me rinj që u masakruan dhe tre mijë të tjerë
gjeneralët gjermanë në prill 1941” që vdiqën rrugëve deri ën Kllogjer. Çdo
Janë të njohura faktet që kryeministrat akuzë greke mbetet sot si nëj relikë
grekë kanë bashkëpunuar me push- pabesie e zanatit të vjetër grek ndaj
tuesit italianë e gjermanë, kanë qenë shqitparëve dhe gjithë botës.
kryeministri grek Joani Me-
taksas,1936-1941, i cili kishte miqësi
me Hitlerin, Jorgo Çolakoglu, (1941-
1942), Konstandinos Logothetopulos,
(1942-1943), Joanis Rallis 1943-
1944, në kohën kur edhe u krye
masakra e bandave zerviste në
Çamëri. Më shumë flet fotoja kur
kryeministri grek Ralis nderohet siç
nderonin Hitlerin me dorën lart. Ka
edhe foto ku kryeministri gjeneral
Jorgo Çolakoglu është me këta
gjermanët më 29 prill 1941.
Akoma më shumë thellohet e vërteta
përmes fakteve e bashkëpunimit grek
me italianët dhe gjermanët si pushtues
dhe gjithnjë është përdorur karta e
tradhëtisë, e dinakërisë dhe e pabesisë
për të akuzar shqitparëte Çamërisë.
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

ILIR SECI BABA

pase privilegjin e te madhit në
kuvend me të…me mue Baba fliste
edhe në kohen e diktatures, sepse
pat krijue besim e nuk kishte dro-
jë…Jam kanë në klase të 6-te në
tetevjeçare kur pat fole së pari per
kujdesin me sistemin…kur më pat
porosite :
-“Babo ky asht sistem që nuk duhet
me e mësue por vetem me e ngue…
qat dakikë që të nisesh me e mesue
të ka fike Zoti…se keta nuk duen
mend…jo se i kanë mendte per veti
por nuk i duen njerezit e mençem…
sot koha e lype mos me fole
mendjen tande cullak se fill shkon
në plumb ose kalbesh në burg…”
Qillonte kajhere që unë me iu ankue
per padrejtesina që ndeshja në
shkolle ose padrejtesina që vro-
jtojsha në perditshmeni…ia
shprazsha Babës tanë atë dufin e
mbledhun nga vrojtimi…
-“Pse bre Babë kjo?”
Baba ma kthente :
-“Biro, ne këtë jete sa të jesh
gjalle nundohu e mos ba keq…e
keqja ekziston por ti mos ba
keq…Asht njiqind here ma mire
me e vuejte të keqen sesa me e
shkaktue ate…”
Në fminine teme mbaj mend se
si flitshin me smire disa njerez
per nji kojshi tone në Lok te
Gjokhasanit…Hamëz Sadik
Milushin, burre i mire e njeri i
zoti…me qilloi njihere me i ndie
ka thonë :
-“Hamza ka qenë denue prej
Partise”
Une isha fmi dhe në shkolla
atëherë na mesohej lufta e
klasave dhe denimi i armiqeve.
Hamzen e njihja qysh se isha ba
me ditë, ishte njeri shume i
mire e me dukej habi me
qene ai i “armik i denuem”,
habi që nuk e mbajta dot dhe
nji ditë e dveta Babën tem per
denimin e Hamzes…Baba që
per fatin tem te mirë me ka
pase folë haptas per shume
gjana, me pat thanë copë :
-“Biro Hamza asht denue
sepse ka kallzue sojni. Asht
tregue burre e nuk e ka rapor-
tue kusherinin e vet Ram
Qerimin pse ka strehue Nik
Sokolin me diversante…Le
çka u mesojne ju në shkolla
sot per armiqtë, por nji gja
mbaje mend mire - “Gjaku
ujë nuk bahet biro” - delju zot
kusherinjve, kurrqysh mos
raporto gjinden, mos qit kand
në pritë, as mos hjekso kand.”
E keto mesime skaliteshin në
mendjen teme…proçesi i
gjate dhe plot durim i
formimit të karakterit…
Baba lexonte shume…ai ma
ka ngjitë “vesin” e leximit…
kur je fmije e rritesh duke e
pa Baben tand me libra në
dore, nuk ke nga shkon pa e
dashte librin…une në fakt e
çova edhe ma tutje ate dashni
per librin…me kujtohet sa
here në gjimnaz sa isha duke
ba detyrat e duke “studiue” i
vendosja romanet e Valter
Skotit mes librit të gjeome-
trise e perhumbesha në lexim
tue bredhe me imagjinaten
teme në Malesite e Skocise…
-“Ilir hiqe ate liber që ke
vndue mes gjeometrise!” -
me sillte në realitet zani i
Babes…dhe qeshte :
-“I kam ba vete ato gjana…”
Baba kishte mbarue Shkollen Pedagogjike ne
Tirane dhe mesues Letersie kishte pase shkrim-
tarin Petro Marko…aty ishte njofte me librin
dhe ishte “infektue” perjetë…”infektim” qe ma
ngjiti edhe mue ate dite e sot…Baba mbaroi
shkollen pedagogjike e punoi mesues në Malsi,
në Nikaj-Mertur, në Begaj e në Gri deri sa e
hoqen nga arsimi sepse i mbushun mllef nga
padrejtesia qe iu ba te vllaut të tij Velisë, foli
haptas në mbledhjen e Frontit te Blini në
Markaj…dy bashkevendas e raportuen në
Dege të Brendshme mbrenda dites, e denon-
cuen dhe u hoq nga arsimi, bani burg per
agjitacion e propagande e mbasi doli punoi në
parkun automobilistik si gomist deri nji dite
kur Baba ia dha dy kamerdare nji bashkeven-
dasi tone në Markaj me ba mindera dhe ai e
raportoi sapo i mori kamerdaret…shembuj
proverbiale te shpirtevogelsise dhe meskinitetit
qe nuk me kane habite as atehere dhe nuk me

ILIR SECI BABA

habisin as sot, sepse i dija atehere dhe i di
edhe sot qe deri edhe vllazenve te vet “me
mujte ia qesin piken” - si thanke Baba
jem…prandaj nuk me habiti ajo gja…ajo
qe me habiste ishte se Baba jem tane jeten
e vet foli me dy denoncuesit qe e çuen ne
burg kur foli ne mbledhjen e Frontit, fliste
edhe me ate personin qe e paditi kur ia
dha kamerdaret…Ma vone ne gjimnaz
kur e pata dvete Baben si mund fliste me
ta me pat thane :
-“Keta bajne keq nga padija more bir…
kur e keqja shitet si virtyt mos u habit që
tane e bajne…Ne kofsh i zoti mos e ba
ti…e rriji lerg të keqes...”
Mbasi e hoqen nga puna ne parkun auto-
mobilistik Baba deri sa doli në pension
punoi në fermen bujqesore, sektori i
kshtajve që drejtohej nga inxhinieri i
talentuem tropojan Bashkim Lushaj…per
fatin e babes inxhinier Bashkimi ishte
njeri i ditun, nji dashamires i librit dhe
deri sa Baba doli ne pension, Bashkimi e
mbrojti dhe e mbajti afer…
E bana këtë shenim sot ne këtë fund
gushti jo pa qellim…e bana sepse ne nji
fund gushti si ky, plot 32 vjet ma pare e kam
pasë nji kuvend me Babën tem, kuvend qe ma
pat ndrrue rrjedhen e jetes…
Ne vitin 1988 me pat dale e drejta e studimit
per Gjuhe-Letersi ne Institutin e Larte Peda-
gogiik te Shkodres…ata qe kishin qene ne
shkolle me mue ne gjimnaz nuk u habiten
sepse e dinin pasionin tem te papermbajtun
per Letersine…shkova ne shtator ne Shkoder
dhe mbas nji mueji aksion per mbledhje misri
ne kooperativen e Barbullushit, ma ne fund
nisem mesimin ne fakultetin e Letersise…
Zhgenjimi ma i madh i jetes teme…ne vend te
perqendrimit vetem ne Letersi e Gjuhesi na
duhej me u marre me leksione e konspeksione
te Historise se PPSH-se si landa e pare ma e
randesishme…atehere 18 vjeçar nuk kisha si
me e dite tanesisht se ne shkolle njeriu der-
gohej per indoktrinim ma pare se per
edukim…dhe aty erdhi si rezultat nji zhgenjim
dërrmues…mbas atij zhgenjimi dërrmues e
pata mbledhe mendjen me u arratise…
-“Me ike nga Shqipnia nji sahat e ma parë”…
Si tropojan e ngat kufini nuk e kisha zor me e
ba realitet…Ate vit e lashe fare shkollen…
vetem shkoja te Biblioteka e Institutit Peda-
gogjik te Shkodres qe nën kujdesin e te mad-
hit Vili Kamsi ishte e dyta
ma e pasun ne Shqipni
mbas Bibliotekes Kom-
betare, dhe merrja libra pa
ndërpremje…aq shume sa
nji dite Prof. Vili me pat
thane tue qeshe - “Te po
vjen dita mos me pase ma
libra per ty.”
E kisha nda mendjen me u
arratise…vetem prita
perfundimin e vitit shkol-
lor mos me ngjalle dy-
shime…nuk merrja pjese
ne asnje nga leksionet apo
seminaret, mungese
totale…ne qeshor nuk u
paraqita ne asnjanin nga
provimet e sezonit…direkt
kalova ne stazh…por as e
çajshe kryet se kisha
paracaktue synimet e
mia…
Ate vere kur shkova mbas
shkolle ne Markaj e u
kallzova prinderve per
rezultatin, Baba nuk foli
vetem nji dite si sot, fund
gushti te vitit 1989 me thote :
-“Merr sakicat e hajde shkoj-
me në Kshtaje se na duhet me
krye do pune.”
Baba si thashe punonte ne
sektorin e kshtajve në ferme
dhe u nisa pa vezveze…me e
ndihmue.
Kur dolem mbi Raça, Baba
zgjodhi njifare kodraku ku
nuk mund avitej kush pa e
dallue e fill më tha :
-“Ilir, jam ka ta shoh dogri
mendjen se ka e kie…Une te
thom mos me u ngute. Mos u
arratis si e ke në mendje ti…e
po ta thom psehen per dy
arsye :
-“E para nuk due me u ar-
ratise sepse miq të mi të
sigurte ma kane thane se kush
arratiset në Jugosllavi e kalon
në Perendim duhet me
plotesue njanin nga keto dy
kushte - “Ose ka me qene i
nisun nga Sigurimi i PPSH-se
e kalon pa i hy therre në
kambe ose në mos kjofte
spiun i Sigurimit ka me u
shtërngue me u ba bash-
këpunëtor i UDB-se ju-
gosllave ne mos dashte me
e kthye ne Shqipni…në të
dyja keto raste une ma para
të due të dekun se me kanë
spiun i Sigurimit ose UDB-
se…se njisoj jane të dyja…
dhe arsyeja e dytë që ta
thashë asht se kur arratisesh
ose ia gjan anën dhe ikë me
tanë robte ose mos u ban
djal i keq e me marre ne
qafe Nane e Motra qe kane
me perfundue ne internim e
kane me mbete në meshiren
e kapterrave të kampeve të
internimit që jane njerezit
ma te ligj që kane fole shqip
ndonjehere…njerezit ma të
ligj që ka mbajte ndonjihere
kjo toke e shumëvuejtun.”
-“Babe jam i zhgenjyem” - i
pata thanë, - “nuk mund
 V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 1 3

ILIR SECI BABA

duroj ma.” me pat thane :
Dhe ia numerova tana gjanat që më kishin shty në ate -“Tash grahi sa te mujsh e
vendim…Me ndigjoi me nge e ne fund me tha : amanet mos u ndal.”
-“Biro keshtu nuk ka me vazhdue gjate…mbaje mend çka të Mbas viteve ‘90 fati
thom…munden me qene vite, mundem me qenë dekada por mbajti anen e Babës
hall as çajre pa ndrrue nuk ka, sepse pervoja deri sot e ka tem…fillimisht shkoi në
kallzue se nji njeri qe jeton ciklin e plote të jetes nuk ka nga Angli e ndejti sa kohe në
shkon pa e perjetue ndrrimin e qeverisjes…e kam me të Londer…mbasi u bana
ndieme nga pervoja por e kam edhe nga leximet.” unë qytetar amerikan ia
Heshtem gjate të dy…Une u perpoqa me e trete ne vetedije pata ba bashkimin familjar
sa me tha Baba…Ai sikur ta kishte dite çka mendova, më Babes e Nanes dhe erdhen
ndejti gati : e ndejtën me ne në Shtetet
-“Rri sivjet në Markaj e hajde puno me inxhinier Bashkimin, e Bashkueme të Amerikes
vitin tjeter shko e kryeje shkollen se me sa jane ka doken të dy…Shtetet e Bashkue-
sendet ketij sistemi i jane lirue rrathët e asht ka piket e ka me te Amerikës që Baba
kullon në tana anet…se janë zhgordupë e çartë gjindja uni jem kur e dveste kush i
Babo.” quente “Shtetet e Bekue-
…Më pat bindë ate dite…nji vit punova ne fermë e në Janar me të Amerikes”…
dhe Qershor 1990 mora tana provimet që kisha neglizhue
qellimisht nji vit ma pare..pedagoget nuk e fshihnin habine
kur u pergjigjesha në provim - “Çka ka ndodhe vjet…pse
nuk je paraqite?”
***
Baba…eh Baba…kur e mori vesh isha angazhue fuqishem
ne Levizjen e Dhetorit 1990 erdhi ne shkolle ne Shkoder e

NAMIK SELMANI Nusja e Pyllit (Rrëfenjë çame)

Do të futej mes njerëzve.
E bashkë me ëndrrat e
gazin e valles do të
jetonte edhe me zilinë e
të keqen e këtyre
njerëzve. si në çdo cep të
botës. Ia tregoi sekretin e
saj dhe më në fund
pranoi edhe martesën.
Zarja u martua me
Bidon e motmot lindi
edhe djali. Një djalë i
bukur, shumë i bukur që
të gjithë njëzëri e quajtën
Djali i Zëres. Kaluan
vitet. Bidua shkonte
shumë herë te Përroi i
Bukur ku kishte parë e
takuar për herë të parë
nusen e tij dhe nënën e
djalit të bukur. Te Përroi
i Likopodhit nuk shihte
më zëret. Mos vallë ishin
zemëruar me Bidon se ua
kishte marrë mes
njerëzve motrën e tyre?
Mos..? Zërja e Bidos ose
Bidla, si i thonin gratë e
vajzat çame u bë si e
shtëpisë pa harruar
nashkat apo nazet
femërore që në të gjithë
kohërat jane edhe të
njëjta edhe të ndryshme.
Bënte kuleçë si të tjerat.
Bënte trahananë me vaj
ulliri që të lëpije thonjtë.
Qepte e qëndiste
shamitë, jelekët ose
pelshinjtë, qëndiste
çorapet më mirë se
vajzarte gratë e tjera të
Sharatit.. Një ditë në
fshat bëhej një dasëm e
madhe. Shumë e madhe.
Kishte nisur që të hënën
në të dy konakët edhe te
vajza edhe të dhëndrri.
Dhiolitë s’pushonin deri
në të gdhirëë. Mishrat me
namë të Sharatit mbush-
nin sofrat ku uleshin me
njëherë 20 burra, gra,
fëmijë Po a ka dasëm pa
valle? Jo more vëllezër.
E vallja shkonte sa te
burrat aq edhe te gratë.
Ah, kur sharataset ia
merrnin valles thua më thua,
edhe drurët lëviznin nga vendi e
dielli ndalej në qiell. Edhe zogjtë
rrinin në degë.. Shamia e rrallë
me lule që ai e kishte marrë në
atë ditë të bukur pranvere diku
në Përroin e bukur të Likopodhit
kishte 20 vjet që ishte fshehur ne
sepetin e shtëpisë me gjërat më
të shtrenjta që kishte shtëpia.
Çelësin e këtij sepeti Bidua nuk
ia jepte asnjërit. Jo se mund ta
vidhnin, po zilia e bukurisë që
mund të godiste sytë e të
afërmëve, mund të bënte hatanë .
Zërja do të ikte..Në kulmin e
valles ku edhe rregullat e fillimit
të saj nuk respektohen sa duhet
dikush ia tha Zëres që ishte po
kaq e bukur sa edhe ditën e parë
kur kishte ardhur nuse në Sharat:
-Ngrihu, moj Zëre e merr një
valle nga ato të tuat! Aman, o
Zëre!
Kaq u desh nga ajo fjalë e Mu-
sait e të gjithë u ngritën në
këmbë për ta mbështetur Zarja
nuk fliste. Gëk nuk bënte. Mos
vallë iu kujtuan shoqet e saj që
kishte vite pa i takuar e pa u larë
në krojet e Sharatit dhe hidhte
valle atje mbi gurë?
Mos vallë .. ? Ku kërcenin tani
ato? Kuuu? Edhe Bidua nuk
pranonte që ajo të ngrihej në
valle. E kujtonte besën që i
kishte dhënë që ditën e parë të
martesës dhe ditën kur lindi
djali. E dinin këtë rregull edhe të
gjithë burrat e gratë e fshatit.
-Hë, mo Bido, thuaja Zëres që të
ngrihet. Ajo tani ka një djalë me
ty e s’mund të ikë. Djali është
bërë burrë.
Hë, njëri. Hë, tjetri. Mushti i
trëndafilëve e kishte bërë punën
e vet Bidua e ngre Zëren në valle
e i jep edhe shaminë që shkoi ta
merrte në sepete. I kishte
hedhur çdo vit gjethe borziloku,
manxuranë që ajo të kishte erë,
të mos e hante mola… Kaq deshi
Zërja. Bëri një rrotullim në atë
dasëm të bukur. Si të ishte hënë
që brenda një kohe të shkurtër
drapëronte dhe merrte po kaq
shpejt pamjen e një kokrre
molle. Pushuan fjalët, gotat nuk
trokëllinin më. Askush
s’pipëtinte. Pushuan
këngët që merrnin gratë
aty në qoshen e dasmës.
Urimet nuk po bëheshin
më. Po vetëm pas atij
rrotullimi…ajo iku… u
zhduk.. fluturoi.. … Të
gjithë s’u besonin syve.
Ç’ndodhi , thonin shiki-
met e çuditura të dasmo-
rëve . të atyre që ishin të
rritur me thinja, me çibukë
në duar që harruan dhe t’i
thithnin nga çudia, nga
mërzitja… U çuditën gratë
që menjëherë nisën të
shkulnin faqet e tyre sa të
kuqëluara aq edhe të
rreshkura. U çuditën
fëmjët që u bënë më
seriozë në atë çast, të
gjithë.. të gjithë…Mbi të
gjitha, u çudit Bidua që e
kishte para sysh, vetëm
para pak minutash e tani
nuk e shihte më. I vinte të
qante ashtu si nuk kishte
qarë kurrë në jetën e tij. .
Nuk e pa më, po djali
kudo ku ishte i shfaqej
përherë i bukur, i
bardhë…Njëlloj si nëna.m
Sharatit i kishte ikur nusja
më e bukur, valltarja më e
zonja, gruaja më nikoqire.
Ajo që zbukuronte aq
shumë të gjithë udhët e
krojet e Sharatit. Të gjithë,
të gjithë ishin fajtorë të
asaj ikjeje , të atij fluturi-
mi, por edhe të gjithë
ishin ata që i kishin dhënë
pa dashje rrugën e vërtetë
kësaj zane të bukur. Të
gjithë kishin bërë tani, pas
20 viteve gjën më të bukur
që mund të bëjë një njeri i
gjallë i kësaj toke.. Një
njeri që do lirinë e tij dhe
të të tjerëve. Zërja ishte e
lirë, e lirë , edhe pse pas
dy dekadash. Për 20 vjet a
thua se ishin në një ëndërr
të bukur që nisi atëherë e
po mbaronte sot në këtë
dasëm. Ajo nuk ishte për
fshatin e tyre sado i bukur
që të ishte me livadhet, ullinjtë,
krojet. Edhe pse sofrat e tij ishin
mbase nga mikpritëset në botën e
madhe pa fund. Se si do të ishin
pastaj të bukur korijet, krojet,
përrenjtë e Sharatit, luginat e tij
me atë dritë diellore, pa këto zana
që jetonin aty në Mbretërinë e tyre
të pacënueshme, në Mbretërinë e
Valles, të Këngës, të
Dashurisë??????? Si???? Si??
NAMIK SELMANI
Lirikë dibrane
Lis më lis e preka bjeshkën
Ku zbardh terri e vjen dita
Pyesja drurin, flladin, gjethen
Ku je fshehur, ballëdrita???
Ditë më ditë po prekja shtigje
Ku lulojnë luledele
Ku ta gjej një dorë nazike
Të më japë përkëdhelje????
Hap më hap drejt Maqellare
Bëhem lule dhe ortek
Shkumëzoj si shkumë dallge
Bëhem krua edhe det.
Kërkoj dorën të prekë dorën
Kërkoj zjarrin se kam ftohtë
Në një shpirt e thur kurorën
Përmbi gjoks e përmbi flokë
Derë më derë me ballë të nxehur
Kërkoj mjek e nuk po gjej.
Pse s’po dukesh ku je fshehur?
Si thëllëzë që do fole?
Fjalë më fjalë po e thur vargun
Ku zbardh nata e vjen dita
Kërkoj pyetjen fjalë bajraku
“Ku je fshehur, o ballëdrita?”
Sytë e zemrës
Ka ca sy
Që të shohin saktësisht që largu.
Edhe
Pas qiejve, deteve a mureve më
gurë.
Të shohin kur hedh hapat e parë te
pragu
A kur ëmbëlsisht thur ëndrra në
gjumë.
Ka ca sy
Si shtiza të largëta diellore.
Që të shohin dhe kur ngre pak
dekoltenë
Janë shtuar shumë sytë ziliqarë të
kësaj bote
Në vetrina farmacish kamë shumë
njerëz në rresht.
Janë ca sy që të shohin kur nxjerr
ca psherëtima. Janëe ca sy që
Dhe kur dialogon me pasqyrën shpojnë gjithë muret
si mike të shtrenjtë. e largësisë
Për to nuk ka receta mjeku, Më fort e më thellë
psikologu apo këshilla se daltat e tryelat e
Po vetëm zemra që ngjajnë si çelikta.
mulliri me erë. Të njomin supet e
Janë sytë e saktë që verbohen shpirtin me një shi të
nga lumturia. trëndafiltë.
E derdhin dikur një lot për E ti ndjen së
trishtimin si rrodhe. brendshmi të të vijë e
Hë, më thuaj, a i sheh që larg bukur përtëritja.
këto shikime të dlira?
A drishesh dhe ti vetë si një zog I dua të pagjumët e
mes dëbore? netëve
Janëe ca sy që shpojnë gjithë Antigjumashëve
muret e largësisë Nga Namik Selmani
Më fort e më thellë se daltat e Boston
tryelat e çelikta. I dua me shpirt të
Të njomin supet e shpirtin me pagjumët e netëve
një shi të trëndafiltë. Me sytë e hapur që
E ti ndjen së brendshmi të të kurrë nuk qahen.
vijë e bukur përtëritja. Nëse bota do kishte
më shumë rreze
Sytë e zemrës Atyre do ia jepja në
Ka ca sy pako dhurate.
Që të shohin saktësisht që largu. I dua të pagjumët e
Edhe netëve të gjata
Pas qiejve, deteve a mureve më Që me jastëkët nuk
gurë. bëjnë shumë miqësi.
Të shohin kur hedh hapat e parë Nëse do kishte në
te pragu botë ca dekorata të
A kur ëmbëlsisht thur ëndrra në rralla
gjumë. Për pasionin e tyre do
Ka ca sy ia jepja me bujari.
Si shtiza të largëta diellore. I dua të pagjumët në
Që të shohin dhe kur ngre pak orë errësire
dekoltenë Se me ta binjakëzoj
Janë shtuar shumë sytë ziliqarë shpirtin e vetveten
të kësaj bote Nëse dritarja më pak
Në vetrina farmacish kamë kanate do të kishte
shumë njerëz në rresht. për to do i ndërroja
Janë ca sy që të shohin kur me duart e
nxjerr ca psherëtima. mjeshtërve.
Dhe kur dialogon me pasqyrën U dua i dua njerëzit e
si mike të shtrenjtë. pagjumë
Për to nuk ka receta mjeku, Për ta betohem nga
psikologu apo këshilla afër e larg
Po vetëm zemra që ngjajnë si Rrofshin dhe u
mulliri me erë. shtofshin dhe më
Janë sytë e saktë që verbohen shumë!!
nga lumturia.
E derdhin dikur një lot për
trishtimin si rrodhe.
Hë, më thuaj, a i sheh që larg
këto shikime të dlira?
A drishesh dhe ti vetë si një zog
mes dëbore?
P a g e 1 4 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 1 5

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 1 7

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 1 8 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 2 3

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

MIHAL DEDJA

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen
Berisha!!! e Fatos Nanon ne Shqiperi ishte ne
kulm te larte te Europes...

Kryengritje
nga njerez Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne
me arme per Shqiperi , kur krimi dhe rrembimi ishte 1
parate e mij perqind lart
vjedhura ne kohen piramidale
& ate qe vijoi me pas me fatosin
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

Media, korrupsioni ne Shqiperi nga Berisha tek basha tek rama nuk ndeshkojn asnje ne RAPISCAN Scandal
A do e ndoshkoj njeri Rapis-
can dhe njerezit e tyre ne
shqiperi ne burgjet Ameri-
kane? A jane institucionet
Amerikane ok me korrup-
Sold billions of shares of con- sionin? SEC?
tract of Rapiscan for 50 cents
USD.

Vrasesi ne 21 janar tani ne krah te Edi Rames, vrasesit bashk ne zgjedhje, ai qe I nxorri dhe ai qe I qelloi...
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 2 5

Te perziet mafia e naftes dhe tere diplomatet pjese e tyre...

Dritan prifti u Aktivizua per te prishur leket e naftes qe Meta do jepte me

urdher nga kompanite e naftes offshore qe moren urdher nga Berisha.

Urdheri jepet dhe prifti helmoet dhe vdes me pas….kush ka helmin dhe ku
po mbaet qe po vdesin shume me Lukemia...po perdoret stili Putin ne 20
vjetet e fundit ne Shqiperi per te helmuar njerezit…
Patozi pjese e droges me Edi Ramen...

Minatoret e shtypur dhe perse nuk investoet ne fabika ne shqiperi...

Minatoret ne MIHAL DEDJA

Shqiperi vdesin
se Saimir Mane
do te shkeli mbi
kafka njerezisht Droga qe filloi biznesin e pastrimit
per te pastruar te parave ne Shqiperi...perse nuk
parate e mafias... investoet ne fabrika por ne droge?

\
Lavatricja e parave te balkanit…
Escobar 2021
 P a g e 2 6 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
 V o l u m e 1 2 , Is s u e
HYQMET ZANE Nënat tçame si dëshmitare okulare të genocidit grek mbi Çamërinë
HYQMET ZANE
Fatime Baliko, dëshmon nga Amerika për viktimat e genocidit grek
me sytë e tyre që janë të
Nënat tçame si dëshmitare okulare të geno-
cidit grek mbi Çamërinë
Fatime Baliko, dëshmon nga Amerika për
viktimat e genocidit grek
Nga Hyqmet Zane
Sa herë që shoh një nënë çame të moshës së
thyer, ndaloj dhe emocionohem se janë të
paktat që kanë mbetur gjallë nga ajo kohë e
genocidit grek. Ato, shamibardhat me tumane
që në rrudhat e ballit i lexohen vragat e një jete
me shumë stërmundime, janë dëshmitare të
vërteta dhe të gjalla të asaj mënxyre që me sytë
e tyre kanë parë atë që rrallë mund të përjetohet
si në një film horror. Padrejtësisht Europa që e
ka parë dhe e di mirë përmbajtjen e këtij fimi
real hesht dhe nuk ka ndëshkim për krimet
kundër njerëzimit. Është e përsëritur kjo sjellje
europiane gjatë shekullit XX kur bëhet fjalë për
popullsi me besim jo të krishterë. Dhe sa herë
që flitet për të drejta të njeriut dhe kur men-
dojmë të presim të drejta nga Europa, unë nuk
besoj sepse e kam provuar padrejtësinë e kësaj
Europe ndaj popullatës çame të pas 27 qer-
shorit 1944. E provoi edhe nëna ime, burri i së
cilës edhe pse ishte antifashist dhe internuar në
kampet e përqëndrimit të Gjermanisë, nuk u
lejua të jetonte në shtëpinë e saj dhe babait tim
ia prenë rrugën për në Filat.
Pikërisht këto nëna hallemëdha jo vetëm kanë
provuar vuajtje të papara nga ato që kanë parë
3 2
Kosovo Border giving land to Montenegro, why?
parrëfyera, por morën me vete
edhe kujtimet e viktimave që
ikën e nuk mundën t’i qajnë dot,
pale t’i varrosin apo tu bënin
nderet e duhura. Pikërisht këto
nëna që sot kanë një barrë të
madhe nga jeta e tyre mes
persekutimeve andej dhe këndej
kufirit, ishin fëmijë të parritur,
adoloshente dhe në sytë e tyre
kanë fiksuar tmeret e prindërve
të tyre që përjetonin vrasjet,
rrjepjet për së gjalli, djegiet,
prerjet e kokave të njerëzve të
tyre të afërt dhe ato janë tema të
llahtarshme për filma horror që
do të duhej t’i gjykonte një Hagë
apo Nyrenberg i ri.
Një nënë e till është edhe Fatime
Baliko e lindur në Margelliç dhe
nga 15 ditëshe shkuan dhe rritur
në Pargë deri në 1944 kur ishte
10 vjeç, kur u larguan nga gjeno-
cidi grek. Kjo zonjë është sot 86
vjeçe e datëlindjes 15 maj 1934.
Është si të gjitha nënat tona që të
shikojnë me shumë trishtim se
veç ato dhe Zoti dinë se çfarë
kanë parë e jetuar në ato pak dite
P a g e 2 7
e javë kur grekët vrisnin e prisnin, digjnin dhe vidhnin gjithçka drejta, të sinqerta, të
nga pasuria e një rkahine martire si Çamëria. pdjallëzuara, të vërteta se i kanë
Janë pikërisht këto nëna që panë me sytë e tyre dhe iu boshatis parë me sytë e tyre. “O sa kam
vatra dhe barku i tyre që bënë fëmijë u dridhërua nga krimet kam për të treguar mor bir, por
derisa edhe fëmijën ia hoqën me një bajonetë një nëne çame. kujt tia them, kush i dënoi ato
Kujtojnë këto nëna se sa dhimbje ndjejnë për Sanije Bollatin e kriminelë grekë që na vranë e na
dhunuar dhe djegur së gjalli dhe sa shumë dëshmon historia e saj shanë, na shnderuan dhe na
edhe përtej varrit sepse shpirti i tyre jeton. Po ashtu siç dëshmoi përzunë me zjarr dhe me vrasje
një nënë çame që në gji mbante skalpin e kokës së të birit që e pa fund”. Duek marrë me vete
dogjën dhe e hëngrën qentë e uritur e të ndërsyer nga rgekët kujtimet e pragut të shtëpisë që e
gjakatarë të Napoleon Zervës si frymëzuesi i kriminaitetit an- lanë pa asnjë mundësi rikthimi,
tishqiptar në Çamëri.Çfarë do të duhet të themi sot për atë nënë Fatime Baliko (Manaj) jetoi në
të mjerë çame që e kishte fëmijën goçi në kurriz dhe greku i Vlorë pasi u martua me oficerin
Zervës shkoi nga pas duke e ndjekur dhe ia preu kokën fëmijës Mane Manaj nga Velça e Vlorës
me shpatën e brezit, ndërkohë që nëna vraponte për t’i shpëtuar e martuar kur ishte 21 vjeç, më
vdekjes dhe kur ndaloi një moment të merrte frymë nga lodhja e 1956, duke ruajtur namuzin e
madhe, pa fëmijën e vet pa kokë. O Zot çfarë tmerri. Apo ajo familjes se ishte e mbuluar me
nëna që në krah kishte fëmijën dhe në dorën tjetër një bohçe me shami në atë kohë siç ishte
rroba dhe ikte e ikte buzë detit në Sajadhë dhe në një moment e zakoni për femrat e fesë islame.
lodhur shumë, në vend të hidhte bohçen, hodhi në det fëmijën. U “Peër fenë tonë dhe për emrin
çmend sepse nuk i duhej më jeta. shqiptar, por edhe për flamurin
Kam krenari sot që portretizoj një nënë çame, siFatime Baliko, e dhe gjuhën tonë shqipe tonë
bija e Beixhe dhe Merhmet Balikos, sot 86 vjeçare e familjes ikëm nga vendi inë, or bir, se
Baliko të Marglliçit që u rrit në. Me vetë kjo vajzë mori imazhet nuk mund të bëheshim grekë, ne
e tmerreve që panë sytë e saj dhe që mbetën brenda mendjes si ishim në vendin tonë, në
fotografi jo ne celuloid që vetëm hebrejt mund t’i kenë provuar. shtëpinë tonë, kiishim pasurinë
Kur kontakton me këtë zonjë 86 vjeçare që sot banon në Çikago tonë e çfarë nuk kishim, jetonim
të SHBA, menjëherë ka një ofshamë që i del nga shpirti për ato në paqëllëkun tonë dhe greku na
që ka parë dhe që nuk di se kujt tia thotë se aq të mënxyrshme i mori me pa të drejtë dhe me të
janë ngjatrjet e jetuara si dëshmi autentike, se këto nëna janë të vrara”, - shprehet Fatimeja që
P a g e 2 8 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 2 9

Declassified pg2
P a g e 3 0 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 3 1

Declassified 4
 P a g e 3 2 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?

Sokol Olldashi the opposition inside the GOP in Albania gets assassinated and no one investigates...Suspect one ?
V o l u m e 1 2 , Is s u e 3 2 P a g e 3 3

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)

Vjollca Mece & Dritan Shtylla kidnapping/killing children in communism era in Albania now heading NGO!!!
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

HYQMET ZANE Nënat tçame si dëshmitare okulare të genocidit grek mbi Çamërinë/ NAMIK SELMANI
gjithnjë ka ofshe nga dhimja e kohës
që ka parë me sytë e veta gjëmën e
asaj mënxyre greke dhe mallkimi për
shkaktarët e asaj tragjedie i del nga
shpirti.
Në bisedë e sipër të përmend
pjesëtarët e familjes, vëllain e madhe
Avdi Baliko, lindur ne 1927, motra
Lico e lindur më 1930, si dhe vëllanë
e vogël që ishte para saj, Kadriun të
datëlindjes 1936, që gjithashtu jeton
me të në SHBA. Të gjithë ata mbajnë
brenda shpirtit të tyre gjithçka krimi-
nale që grekët e Napoleon Zervës
bënë mbi një popullsi të pafajshme, të
paarmatosur dhe të palidhur me asnjë
fuqi të kohës. Fatimeja, si nënë e dy
vajzave dhe një djali, është një nga
ato zonja çame që jetojnë edhe për
“inat të grekut, - siç shprehet ajo, - se
donte të na vriste dhe të na zhdukte,
por ja që Zoti deshi që ne të jetonim
dhe të jemi dëshmitarë të atij geno-
cidi të zi që kam dhimbje që nuk u
dënua ai shtet se ne çamët e pësuam
aq keq si hebrejt që u vranë nga
nazistët”.
Janë këto nëna çame që janë si
“relike” të Çamërisë së asaj kohe që
lindën dhe u rritën e jetuan fëmijërinë
ne vendin e tyre Çamërinë e dashur
dhe që nuk i lanë të jetonin aty ku
kishin shtëpinë e tyre në vendin e tyre
dhe që sot janë prona të tjetërsuara pa
asnjë të drejtë. “Kam besim tek
Amerika jonë”, - shprehet nënë
Fatimeja, duke nënkuptuar se është ai
shtet i madh që ka dhënë drejtësi në
botë si në Kosovë. Ata do e bëjnë
edhe Çmëtrinë. Ishte gusht i 44-s kur
ikëm nga Parga jonë e bukur dhe si
sot e 76 vjet të shkuara kujtoj ato
masakra që i pamë me sitë tanë dhe
nuk di se kush duhet të na besojë se
çish kemi hequr e vuajtur, ndaj të
lutem o djalë, shkruaji ti të paktën që
të mbesin si dëshmi tonat” - e përm-
byll ajo rrëfimin e vet duke pohuar
se “për të shkruar për ato që ndodhën
dhe ne pamë më sitë tanë nga greku,
do të duhet që qiellin ta bësh letër
dhe detin bojë dhe nuk do mjafronte
të tregoheshin të tëra”.
NAMIK SELMANI
Pusi i tharë (Tregim)
Nje fabul e jashtezakonshme
Fshati i Bujishtës ishte ndër më të
mëdhenjtë e krahinës. Bora vinte më
shpejt e ikte më vonë nga pragjet e
shtëpive të tij, nga lëndinat bjesh-
katore. Bagëtitë dilnin më rrallë e
shtëpitë duhet të kishin sa më shumë
zahire për to. Se edhe dimri i këtyre
anëve nuk mund të kalonte i mbarë
pa zahire të bërë me mishin e tyre të
shijshëm, me të cilin zije sa të doje
miq në Tiranë, në Durrës apo edhe
në shtete të tjera ku duhet të shkoje
me aeroplan…Fshati mburrej me
mjaltin e ëmbël të gështenjave, me të
cilin mbushnin recetat doktorët e
kryeqytetit. Kur vinte dimri, ortekët
që sillnin nga malet gurë, drurë të
thyer, ishin gjëja më e zakonshme
në jetën e fshatit. Aherë vëllezërit
ndërronin bukën e sofrave të tyre.
Mësonin lojën kapuçash dhe nxirrnin
çdo natë fitues të rinj.
Kumbullat e mëdha e aq të shijshme
ia kishin dërguar namin e Bujishtës
deri në Tiranë. Thonë se kishte
shkuar lajmi i tyre edhe deri në
Berat, në Përmet, në Korçë ku gratë
e këtyre qyteteve e kishin ëndërr që
të bënin ca vazo me gliko me këto
kumbulla. Po kaq shumë nam ai
fshat kishte marrë edhe me gështen-
jat. Sa herë që bëheshin për t’u vjelë,
ngarkoheshin ding kafshët me thasët
e mbushur me gështenja të zgjedhura
kokërr më kokërr në pyllin që ishte
afër sinorëve të fshatit të tyre dhe që
fshatarët e quanin si “grurin” e
maleve. Si një dhuratë që ua kishte
dhënë Zoti për t’ua lehtësuar sado-
pak vështirësitë jo të pakta të jetës së
tyre, të fëmijëve të tyre…
Për to ndihmonin edhe fëmijët që
ato që mbanin me vete në pyll, si
bënin fshatarët e fushës me fëmijët e
tyre që i merrnin në ugare ku
mbillnin, prashisnin apo korrnin të
lashtat. I zienin gështenjat në ca
tenxhere që i ishin sajuar vetëm për
këtë gjë. Këta fëmijë malësorë i
vinin shpesh në qafë dhe i hanin një
nga një kur shkonin në shkollë apo
kur viheshin në sheshin e lojërave të
fëmijërisë së tyre. I dërgonin gësht-
enjat në Shkodër e deri në Tiranë ku
thonin se i kishin shumë qejf fëmijët
e shkollave dhe çiftet e të dashu-
ruarve kur bënin shetitjen
mbrëmësore diku pranë Lanës, aspak
më të pastër se uji i Valbonës së tyre.
Një malësor që kishte shkuar një ditë
vjeshte në Sarandë pa i gëzuar se
edhe në udhët e këtij qyteti pranë
detit disa gra kishin vënë një mangall
dhe piqnin gështenjat e Bujishtës, me
të cilat mbanin shtëpinë me bukë,
qumësht, me libra e dhurata për
dasmat. Porsa erdhi në Bujishtë, ua
tregoi këtë gjë bashkëfshatarëve të
tij.
…Bacë Nuredinin kishte
mbetur në atë vit më i moshuari i
fshatit. Kur vinin ca gazetarë nga
Tirana, apo ca djem me kamera në
duar, të gjithë ia tregonin me gisht
shtëpinë e tij që ishte bërë edhe
“gjykatës“ për shumë e shumë
grindje njerëzish, fisesh, grashë,
gjuetarësh, gjaqesh të vjetër e të rinj
etj. Prej disa vitesh ua kishte ngritur
të dy djemve nga një shtëpi pranë
njëri-tjerit.. Mund të ndahej pak
sofra e tigani, por fëmijët e të dy
vëllezërve nuk duhet të ndanin asgjë
nga njëri-tjetri. Para se të mbushte të
80 vitet e jetës së tij i kishte mbledhur
djemtë Asim e Azgan për t’u thënë se
gratë donin më shumë ujë. Një krua që
ishte pak larg nuk e mundëte dot etjen
e njerëzve, të fasuleve që donin sa e sa
herë ujë, të luleve, të fëmijëve që duhet
të laheshin ca më shumë, por edhe të ca
perimeve që kishin mbjellë afër trollit
të shtëpive.
Me shtëpitë që kishin bërë, ai donte që,
sa të ishte gjallë t’ua dëgjonte zërin. T’i
uronte kur niseshin në udhët e maleve
për dru, për të mbjellë e për të korrur,
për të zier rakinë e vjeshtës, për të
gjuajtur, kur shkonin në zyrat e
Komunës. Të uronte e të përqafonte më
shumë edhe nipashit dhe mbesat kur
niseshin për në shkollë, në dasmat e
fisit apo në Logun e Bjeshkëve, në atë
Festën e re që bëhej në vitet e fundit ku
vinin edhe nga Amerika, Kanadaja,
Australia, por që ai nuk mund ta ndiqte
dot se këmbët nuk e mbanin më..
-Pa dëgjo more Asim , - i kishte
thanë një ditë më të madhit djalë,– të
gëzoni kullat tuaja e t’i mbushni me sa
më shumë djem, por edhe me çika, se
pa to nuk kanë bukuri kullat tona.
Duhet ta pjekim fjalën se na duhet edhe
një pus i mirë. Që të ngopë jo vetëm dy
shtëpi, por ndoshta edhe një fis të tërë.
Kështu u bë. Kësaj radhe të dy djemtë
ishin martuar dhe në familjet e tyre e
kishin pleqëruar se ky pus duhet që të
hapej sa më pare.
Për ta bërë sa më të plotë punën e
tij, bashkë me djemtë hapën edhe një
pus të madh në oborr. Kur në oborrin e
të dy shtëpive nuk kishte ende një
gardh ose mur me gurë ose me blloqe,
e jo me një gardh me purteka, të gjithë
udhëtarët që vinin e ndalonin për të
pirë pak ujë nga udha e gjatë që kishin
bërë e që do të bënin më
vonë, thonin se po pinin te
“Pusi i Nuredinit”. Vinte
paksa afër pragut të
shtëpisë së Asimit, por s’ka
dert, i kishte thënë vetes
dhe vetë djemve Bacë
Nuredini.- Ju jeni vëllezër.
Damari i ujit që na zbuku-
roi shtëpinë dhe oborrin
është dhuratë edhe e Zotit
ndaj ta gëzoni të dy. Ju dhe
fëmijët tuaj. Një plloskë me
ujë zë miqësi të reja pa le
që vëllazëron edhe më
shumë vëllezërit”
Fshatarët e Bujishtës nuk u
çuditën aspak kur një natë
në shtëpinë e Nuredinit u
mblodhën ca miq të afërt,
krushqit, mësuesi e fshatit,
mjeshtrit e pusit dhe bënë
një darkë bukë. Në krye të
sofrës së odës ishte urimi:
“Ta pimë me shëndet e
gëzime Ujin! Ta gëzojnë
edhe nipërit e mbesat! U
bëftë uji sa më i mirë edhe
për shtegtarët e udhës !”
Në një farë mënyre këto
urime apo mirësi që dilnin
nga goja e të gjithë
pjesëtarëve të sofrës ishin
dhënë edhe në shtëpitë e
tjera. Se aty ku ishte hapur
ai, dy hapa nga secili prag
shtëpie, nganjëherë ishte
më i vlefshëm se buka e
ngrohtë e misrit që mbushte
sofrat.
…Një ditë Nuredini
ndërroi jetë. Shkoi në
parajsë, thonin bashkëf-
shatarët e tij, përderisa iu
kishte lënë djemve një emër
të mirë bukëdhënësi. Iu