1

Rëndësia e softuerit arsimor në procesin e të mësuarit dhe mësimdhënies

Programi për përgatitjen dhe provimin për drejtorin e një shkolle fillore, të shkollës së mesme,
konviktit dhe universitetit të hapur qytetar për mësimin gjatë gjithë jetës

Modul 1
Zbatimi i teknologjisë së informacionit dhe komunikimit në menaxhimin e arsimit

Punim seminarik

Përdorimi i TIK në shkollat fillore

Mentori: Kandidati:

M-r Fatlum Bauta Alihasan Idrizi

2

Shkup, Shkurt 2021

Përmbajtja

Hyrje…………………………………………………………………………………………………………………3
Rëndësia e TIK në shkollat fillore……………………………………………………………………4-5
Si përdoret TIK në shkollat fillore ………………………………………………………………….6-7
Si do duhet të zhvillohet përdorimi i TIK në Maqedoninë e Veriut………………......8
Përfundim………………………………………………………………………………………………………..8
Literatura ………………………………………………………………………………………………………..9
3

Hyrje

Arsimimi luan rolin më të rëndësishëm në zhvillimin e gjithanshëm të një nxënësi. Mësuesit u

japin formë nxënësve duke u ofruar atyre diturinë dhe përvojen e mëesimdhënies, duke vënë në
pah talentin e nxënësve dhe zhvillimin e tij të mëtutjeshëm.

Shumë njerëz mendojnë se shkollat fillore janë thjesht për të studiuar formulat për zgjidhjen e
problemit të matematikës, për të mësuar ngjarjet e historisë, për të lexuar poezitë dhe për të bërë
eksperimente të thjeshta. Në fakt, shkollat fillore aktuale janë përtej mënyrës tradicionale të të
mësuarit. Shkollat fillore i lënë fëmijët të shprehin interesin dhe kreativitetin e tyre së bashku me
mësimin akademik.

Një fillim i mirë i arsimit fillor për fëmijët hap rrugën për zhvillimin shoqëror, ekonomik, politik
dhe zhvillimin e një shoqërie. Epoka e sotme është e njohur si epoka e Teknologjisë së
Informacionit dhe Komunikimit (TIK). TIK ka arritur në të gjitha aspektet e jetës. Kështu, për ta
bërë teknologjinë individuale të shkolluar, arsimi TIK duhet të fillojë nga shkolla fillore.

Në këtë punim shtjellohet tema e përdorimit të TIK në shkollat fillore, rëndësia e saj, si është
përdorimi i TIK në Maqedoninë e Veriut dhe si duhet të zhvillohet në të ardhmen.
4

Rëndësia e TIK në shkollat fillore

Çfarë është TIK?

Teknologjia vjen në një varg formash në shkollat fillore. Përdoret për të përmirësuar cilësinë e
arsimit, suksesin akademik të nxënësve por edhe të mësuesve. Përfshirë në këtë varg mjetet të
cilat përdoren nga mësuesit për të dhënë lëndët, për të zhvilluar materiale mësimore dhe për të
menaxhuar administratën e klasës.

Teknologjia e Informacionit dhe Komunikimit (TIK) përfshin kompjuterë, softuer, pajisje

speciale, pajisje me mundësi multimediale dhe një gamë të gjerë të pajisjeve të komunikimit.

Rëndësia e TIK qëndron në disa arsye:

E-mësimi ose Mësimi Online: Prania e TIK-ut në arsim lejon mënyra të reja të të mësuarit për
studentët dhe mësuesit. E-mësimi ose të mësuarit në internet po bëhet gjithnjë e më popullor dhe
me ngjarje të ndryshme të paprecedentë që ndodhin në jetën tonë, kjo hap mundësi për shkollat
për të siguruar që studentët të kenë akses në materialet e kurrikulës si në klasë,.

TIK sjell përfshirjen e nxënësve: Përfitimet e TIK në arsim janë të tilla që studentët në klasë
mund të mësojnë të gjithë nga materiali i kurrikulës. Studentët me nevoja të veçanta nuk janë më
në disavantazh pasi ata kanë qasje në materialin thelbësor dhe mjete të veçanta TIK mund të
përdoren nga studentët për nevojat e tyre arsimore. Përkundër kësaj, ajo hap çështje të reja në
lidhje me 'ndarjen dixhitale' dhe sigurimin e qasjes në mjetet dhe burimet e TIK-ut për ata që
kanë më pak fat.

TIK promovon aftësi të nivelit më të lartë të të menduarit: Një nga aftësitë kryesore për shekullin
21 i cili përfshin vlerësimin, planifikimin, monitorimin dhe reflektimin për të përmendur disa.
Përdorimi efektiv i TIK në arsim kërkon aftësi të tilla si shpjegimi dhe justifikimi i përdorimit të
TIK në prodhimin e zgjidhjeve të problemeve. Studentët duhet të diskutojnë, testojnë dhe
hamendësojnë strategjitë e ndryshme që ata do të përdorin.
5

TIK rrit mësimin e lëndës: Dihet mirë këto ditë që përdorimi i TIK në arsim shton shumë vlera
në fushat kyçe të të mësuarit si shkrim-leximi dhe numërimi.

Përdorimi i TIK zhvillon shkrim-leximin e TIK-ut dhe aftësinë e TIK-ut: Të dyja janë aftësi të
shekullit 21 që zhvillohen më mirë ndërsa TIK mbetet transparente në sfondin e mësimit të
lëndës. Mënyra më e mirë për të zhvilluar aftësinë e TIK-ut është t'u ofrojë atyre aktivitete
kuptimplota, të ngulitura në kontekste të lidhura me lëndë.

Përdorimi i TIK inkurajon bashkëpunimin: Thjesht duhet të vendosni një laptop, iPad ose
kompjuter në klasë për të kuptuar se si funksionon kjo. TIK natyrshëm i bashkon fëmijët atje ku
ata mund të flasin dhe diskutojnë se çfarë po bëjnë për punën e tyre dhe kjo nga ana tjetër, hap
rrugë për komunikim duke çuar kështu në zhvillimin e gjuhës.

Përdorimi i TIK motivon të mësuarit: Kërkesat e shoqërisë për teknologji të re nuk kanë lënë
anash fëmijët dhe nevojat e tyre. Fëmijët janë të magjepsur me teknologjinë dhe kjo i inkurajon
dhe motivon ata të mësojnë në klasë.

TIK në arsim përmirëson angazhimin dhe mbajtjen e njohurive: Kur TIK integrohet në mësime,
studentët bëhen më të angazhuar në punën e tyre. Kjo sepse teknologjia ofron mundësi të
ndryshme për ta bërë atë më argëtuese dhe të kënaqshme në drejtim të mësimdhënies së të
njëjtave gjëra në mënyra të ndryshme. Si pasojë e kësaj angazhimi të shtuar, thuhet se ata do të
jenë në gjendje të mbajnë njohuritë në mënyrë më efektive dhe efikase.

Përdorimi i TIK lejon udhëzime efektive të diferencimit me teknologjinë: Të gjithë mësojmë

ndryshe me ritme dhe stile të ndryshme dhe teknologjia ofron mundësi që kjo të ndodhë.

Integrimi i TIK është një pjesë kryesore e kurrikulës kombëtare: Integrimi i teknologjive
dixhitale ose TIK është një pjesë e rëndësishme e Kurrikulës Australiane për shembull, dhe kjo
është një trend që shumë qeveri globale po marrin përsipër kur fillojnë të shohin rëndësinë e
TIK. në arsim. Ne jetojmë në një "ekonomi të dijes": Kjo është një ekonomi ku është jetike të
kesh aftësinë për të prodhuar dhe përdorur informacion në mënyrë efektive,

Gjithashtu rëndësia e përfshirjes së nxënësve me TIK është e madhe që ato të mësojnë aftësitë e
shekullit 21 dhe zhvillojnë aftësinë e tyre në TIK dhe shkrim-leximin në TIK, Ti përmirësojnë
nivelet e arritjes së tyre, i përgatit ato për një shoqëri të integruar të dominuar nga zhvillimet e
6

TIK kështu që ata të mësojnë nocionin e përdorimit të TIK si një mjet për të mësuarit gjatë gjithë
jetës. [1].

Si përdoret TIK në shkollat fillore

Sipas Dipak Kawade në punimin e tij “Përdorimi i TIK në shkollat fillore” [2] thekson se
implementimi i TIK në shkollat fillore bëhet për tri arsye kryesore: për mësuesët, nxënësit dhe
stafin e administrates. Mësuesit mund të përdorin TIK për përmirësimin e cilësisë së procesit të
mësimdhënies dhe të të nxënit. TIK-u mund të përdoret për të bërë ndikim maksimal tek
studentët në mësimin e kurrikulës. TIK motivon për të rritur arritjet e studentëve në detyrat e
kursit. Përveç mësuesve dhe studentëve, përdorimi i TIK është i domosdoshëm për përdorimin
administrativ. Stafi administrativ përdor mjete zyre si MS-Office, Tally etj për të trajtuar punën
financiare, mirëmbajtjen e komunikimit dhe mbajtjen e regjistrave dhe procesimin e
dokumenteve.

Fig.1:
Përdorimi I TIK në shkollat fillore
7

Pajisjet kompjuterike janë veçanërisht të dobishme për nxënësit e ciklit fillor gjatë shkrimit të
detyrave duke stimuluar kështu aftësinë e të shkruarit (kompetencën gjuhësore), por kjo ndodh
atëherë kur pajisja që përdoret ndërtohet nga një tastierë e plotë shkrimi. Përdorimi i pajisjeve
kompjuterike mbështet metodat e të nxënit për nxënës me aftësi të ndryshme për të nxënë, kështu
përdorimi i tyre ndihmon nxënësit me aftësi të ndryshme konceptuale si dhe nxënësit me nevoja
të veçanta në përthithjen më të shpejtë të koncepteve të reja gjatë një teme çfarëdo mësimi.

Duke përdorur së bashku teknologjinë dhe qasjen konstruktiviste mësuesi siguron integrim dhe
shfrytëzim më të mirë të mjeteve të teknologjisë në klasë në mënyra të përshtatshme dhe
efektive, duke i dhënë mësimdhënies/nxënies mjetin e nevojshëm për të përmirësuar metodat e
mësimit të cilat kanë në fokus të tyre nxënësin.

“Teknologjia është thjesht një mjet. Në aspektin e bërjes së fëmijëve që punojnë së bashku dhe
motivimin e tyre, mësuesi është më i rëndësishmi. ”11. Të besosh se vetëm përdorimi i
teknologjisë dhe kompjuterit do të përmirësojë rezultatet mësimore është njësoj si të mohosh
rëndësinë e kapacitetit të mendjes njerëzore. Është e qartë se kompjuteri mund të përdoret si një
mjet për të lehtësuar mësimdhënien dhe nxënien, megjithatë, po aq e qartë është që ai (makina)
nuk mund të bëjë zgjedhjen e qasjes pedagogjike, se çfarë qasje duhet të përdoret gjatë orës së
mësimit për arritjen e rezultateve të dëshiruara të të nxënit; mësuesit e vendos vetë.

Integrimi i teknologjisë në klasë nënkupton shumë gjëra për mësues të ndryshëm.[3] Kur
mësuesit pyeten se a e integrojnë teknologjinë në lëndët e tyre ata japin përgjigje të shumta të
tilla si:

E përdor kompjuterin në klasë për të përforcuar çështjet që unë kam shpjeguar.

Nxënësit e përdorin kompjuterin për të gjetur informacion.

Nxënësit e mi përdorin word-in për të kryer detyrat e shtëpisë.

Përdor power –pontin për të bërë prezantime në klasë.

1
Bill Gates
8

Si do duhet të zhvillohet përdorimi i TIK në Maqedoninë e Veriut

TIK në arsimin fillor është përdorur me intensivitet të lartë gjatë pandemisë kur mësimi u
transferua në mësim online. Nxënësit pothuajse kanë qasje në teknologji për qëllime educative që
në klasën e pare duke u njoftuar sëpari me botëkuptimin e teknologjisë dhe mundësitë e
pafundme që ofron ajo. Pastaj mësim më i avancuar ndodh që nga klasa e pestë e më lartë.

Tani në shkollat fillore në Republikën e Maqedonisë së Veriut teknologjia përdoret për shkaqe
teknike, të hulumtimit dhe mësimit interaktiv. Mendoj se në vendin tone duhet ndjekur shembulli
i hulumtuesve në Çeki, të ÇLenka Mynaríková dhe Lukáš Novotný në “Dështimi i Shoqërisë së
Njohurisë? Pengesat në përdorimin e TIK dhe Edukimit të Mëtejshëm të Mësuesve në
Republiken Çeke” [4]. Ata bazuar në përvojat gjatë krizës Covid-19, Ministria e Arsimit, Rinisë
dhe Sporteve të vetëdijshëm për nevojën për investime të mëtejshme në TIK në shkolla dhe një
program subvencionimi për TIK janë përgatitur për këtë vit. Ndërsa teknologjitë dixhitale janë
gjithnjë të pranishme, nevoja e arsimtarëve për të ndihmuar mësuesit të marrin kompetencat e
SHKB-së, ky investim në pajisje duhet të jetë shoqëruar me programe arsimore për mësuesit në
mënyrë që mësuesit të dinë se si të veprojnë me TIK dhe mos kini frikë t'i përdorni ato. Përveç
kësaj, hulumtimet sugjerojnë që as arsimtarët e mësuesve nuk zotërojnë mjaft ekspertizë
teknologjike, veçanërisht në teknologjitë e fundit. Kështu, arsimi rigoroz në TIK është
thelbësore, jo vetëm për mësuesit, por edhe për edukatorët e tyre.
9

Përfundim

Në ditët e sotme TIK në shkollat fillore është I rëndësishëm për arsye të menaxhimit të orës
mësimore, përfshirjen e nxënësve, mundësia që nxënësit të përdorin teknologjinë jo vetëm për
zbavitje por edhe për mësim, dhe zhvillim të shkathtësive kompjuterike si bazë e arsimit në
kohën ku jetojmë. Edhe pse gjatë pandemisë TIK u përfshi në çdo proces arsimor, vazhdon të
mbetet pika kryesore ku mësuesit, stafi dhe nxënësit duhet të fokusohen dhe ku duhet bërë
investime ne pajisje, në trajnim të administratorve dhe të mësuesve.
10

Referenca:

[1]. Pse shkollat fillore duhe të investojnë ne TIK. [Internet]. Linku:

https://www.ictesolutions.com.au/blog/why-schools-should-invest-in-ict/ [shikuarnë 15 Shk
2021]

[2]. (4) (PDF) Përdorimi i TIK-ut në shkollën fillore. Në dispozicion nga:

https://www.researchgate.net/publication/318215325_Use_Of_ICT_In_Primary_School [shikuar
më 16 shkurt 2021].

[3].Arsyet dhe rendesia e perdorimit te teknologjise ne klase. [Internet]. Linku:

https://www.portalishkollor.al/kuriozitet/arsyet-dhe-rendesia-e-perdorimit-te-teknologjise-ne-
klase [shikuar më 16 shkurt 2021]
11

[4]. Mynaříková, L., & Novotný, L. (2020). Knowledge Society Failure? Barriers in the Use of
ICTs and Further Teacher Education in the Czech Republic. Sustainability, 12(17), 6933.
doi:10.3390/su12176933