Το μαύρο κύμα

Λουίς Σεπούλδεβα

Υπόθεση του κειμένου: Ένας γλάρος πέφτει σε μια θαλάσσια

πετρελαιοκηλίδα και γεμίζει το σώμα του πετρέλαιο. Αρχικά νομίζει ότι

τυφλώθηκε, αλλά όταν καθαρίζει τα μάτια του στο νερό κάνοντας βουτιές σ’

αυτό, διαπιστώνει ότι βλέπει και μετά προσπαθεί να βρει καθαρό νερό,

κολυμπώντας ως το τέλος της πετρελαιοκηλίδας. Στη συνέχεια προσπαθεί να

πετάξει και έπειτα από πολλές προσπάθειες τα καταφέρνει. Ελπίζει ότι οι

ακτίνες του ήλιου θα λιώσουν το πετρέλαιο που τον βαραίνει, αλλά αυτό δεν

γίνεται και μετά από επίμονη προσπάθεια φθάνει στην εκκλησία του Αγίου

Μιχαήλ.

Δομή του κειμένου: Είναι μια ενότητα που μπορεί να διαιρεθεί στις

εξής υποενότητες:

α΄υποεν. (Η Κενγκά… μακριά από το μαύρο κύμα»): Ο γλάρος

συνειδητοποιεί το πρόβλημα της πετρελαιοκηλίδας

β΄υποεν. (« Με όλους τους…από την πείνα») Η Κενγκά κολυμπά ως το

καθαρό νερό και σκέφτεται το τέλος που πλησιάζει

γ΄υποεν. («Μπροστά στην…ο Ίκαρος έπεσε») Η τελευταία

προσπάθεια σωτηρίας

δ΄υποεν. («Η Κενγκά χτύπησε…να τις κουνήσει») Η επιτυχία της

Κενγκά να πετάξει μετά από αρκετές προσπάθειες

 Πρόσωπα του κειμένου: Το μοναδικό πρόσωπο είναι η Κενγκά και

μέσα από τις σκέψεις της παρουσιάζονται οι συντρόφισσές της, οι

ετοιμοθάνατοι γλάροι από πετρελαιοκηλίδα, τα πληρώματα των

πετρελαιοφόρων που μολύνουν τις θάλασσες, οι ακτοφύλακες και η γριά

συντρόφισσα

Τίτλος: Παρουσιάζει έναν μεγάλο κίνδυνο των θαλασσών, το

πετρέλαιο. Η φράση «μαύρο κύμα» δείχνει την παρουσία του στη θάλασσα

(κύμα) και την καταστροφική του επίδραση (μαύρο)

Λογοτεχνικό είδος: Είναι απόσπασμα από το μυθιστόρημα «Η ιστορία

του γάτου που έμαθε σ’ ένα γλάρο να πετάει»

Ποιοι μιλούν στην αφήγηση: Ακούγεται κυρίως η φωνή του αφηγητή

και της Κενγκά, που μέσα από τις σκέψεις της ακούγονται η γριά συντρόφισσα

και οι ακτοφύλακες

Χρόνος: Δεν φαίνεται ακριβώς εκτός από το ότι είναι μέρα

Τόπος: Είναι μια μολυσμένη θάλασσα από το πετρέλαιο και μετά μια

καθαρή. Μετά είναι ο ουρανός και το καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου

Μιχαήλ. Γεωγραφικά ο τόπος είναι η Γερμανία (ποταμός Έλβας, πόλη του

Αμβούργου)

Τεχνικές αφήγησης:

α) Αφήγηση: Είναι περιορισμένη, γιατί παρουσιάζονται μόνο τα

γεγονότα της πτώσης του γλάρου και των προσπαθειών του για να πετάξει

ως την εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ

 β) Περιγραφή: Υπάρχει στο σημείο όπου περιγράφεται η σωματική και

ψυχολογική κατάσταση της Κενγκά, στον τρόπο με τον oποίο αντιστέκεται στη

βεβαιότητα του θανάτου της και στις προσπάθειες διαφυγής της, στη

συνηθισμένη κατάληξη των γλάρων που παγιδεύονται στις πετρελαιοκηλίδες

και στη συνήθεια κάποιων ανθρώπων να μολύνουν τις θάλασσες

γ) Ευθύς λόγος και μονόλογος: «Όχι όμως όλους… και άδικη»,

«Μπορεί και …στα φτερά μου», «Ο Άγιος Μιχαήλ»

Γλώσσα: Είναι απλή και κατανοητή

Ύφος: Είναι ζωντανό και φυσικό

Τελικό συμπέρασμα: Ο άνθρωπος δεν υπολογίζει το φυσικό

περιβάλλον και δεν σκέφτεται ότι η γη είναι το σπίτι του που του προσφέρει

ασφάλεια
 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

1. Οι λέξεις και οι εκφράσεις, με τις οποίες παρουσιάζει ο

συγγραφέας τις πετρελαιοκηλίδες που μολύνουν τις θάλασσες είναι:

 «κατάρα των θαλασσών» (σελ. 203)

 «μαύρη μάστιγα» (σελ. 203)

 «θανάσιμο μαύρο κύμα» (σελ. 203)

 «μαύρη κηλίδα» (σελ. 204)

 «ουσία παχύρρευστη και μολυσματική» (σελ. 204)

 «κατάρα» (σελ. 204)

 «καταραμένο πετρέλαιο» (σελ. 205)

 «στρώμα βρωμιάς» (σελ. 205)

2. Ο αφανισμός των γλάρων από τη θαλάσσια πετρελαιοκηλίδα,

σύμφωνα με το κείμενο, γίνεται με διάφορους τρόπους:

 α. Είτε οι γλάροι βαραίνουν από το πετρέλαιο, με αποτέλεσμα να

αδυνατούν να πετάξουν, και έτσι βυθίζονται στα μολυσμένα νερά

και πνίγονται,

 β. είτε πεθαίνουν από ασφυξία, καθώς το πετρέλαιο φράζει

τους πόρους του δέρματός τους,

 γ. είτε γίνονται τροφή για κάποιο μεγάλο ψάρι, αφού, ανίκανοι

να κινηθούν και να πετάξουν, παραμένουν στην επιφάνεια της

θάλασσας.

 δ. Τέλος, υπάρχει περίπτωση να μη συμβεί τίποτε από όλα

αυτά, αλλά οι γλάροι να μείνουν ακίνητοι στα μολυσμένα νερά, να

μην έχουν τη δυνατότητα να πετάξουν και να τραφούν, και έτσι

να πεθάνουν από την πείνα.

 3. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της να πετάξει και να μην πνιγεί

στο πετρέλαιο, η Κενγκά σκέφτεται το μύθο του Ίκαρου, ο οποίος για εκείνη

αποτελεί ένα πρότυπο αγωνιστικότητας. Από αυτό τον μύθο, εκείνη

προσπαθεί να αντλήσει κουράγιο, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις

δυσκολίες και να καταφέρει να επιβιώσει. Σκέφτεται πως ο Ίκαρος έπεσε,

επειδή τα φτερά του, που ήταν κατασκευασμένα από κερί, έλιωσαν από τις

ακτίνες του ήλιου, κοντά στον οποίο εκείνος πετούσε. Έτσι, η Κενγκά

σκέφτηκε πως ίσως και το παχύρρευστο υγρό, που έχει επικαλύψει τα φτερά

της, να έλιωνε, αν είχε τη δυνατότητα να πετάξει ψηλά, όσο το δυνατόν πιο

κοντά στον ήλιο.

Ένα άλλο τέλος:

Η Greenpeace, μία μη κερδοσκοπική οργάνωση ακτιβιστών η οποία παλεύει για την

οικολογία. Με μικρά ταχύπλοα έφτασε στο σημείο της πετρελαιοκηλίδας και περισυνέλεξε
την Κενγκά την οποία πήγαν σε κτηνίατρο για να την περιποιηθεί και να την σώσει.

Επιστολή:

06-04-2021

Άνθρωποι του κόσμου,

Ο άνθρωπος δεν υπολογίζει το φυσικό περιβάλλον και δεν σκέφτεται ότι η γη είναι το σπίτι
του που του προσφέρει ασφάλεια. Έτσι, μολύνεται και καταστρέφετε διαρκώς το ίδιο σας
το σπίτι, αλλά μέχρι να φτάσει το κακό σε εσάς συμπεριφέρεστε αλαζονικά, αδιάφορα και
εγωιστικά. Όταν όμως βλάψει το κακό που κάνετε εσάς τους ίδιους – γιατί θα έρθει και σε
σας να είστε σίγουροι- τότε μόνο τρομάζετε και προσπαθείτε να σώσετε ότι έχει απομείνει.
Τότε όμως θα είναι αργά.

………………………………………( γράφεις τα παράπονα της)

Θα πρέπει να καταλάβετε ότι δεν είστε ιδιοκτήτες της Γης, αλλά απλοί φιλοξενούμενοι και
είναι χρέος σας να φροντίσετε έτσι ώστε και οι επόμενες γενιές να έχουν δικαίωμα να
ζήσουν σε έναν καθαρό και υγιή πλανήτη.

Με εκτίμηση,

Κενγκά.

Συναισθήματα ανθρώπου: απόγνωση, λύπη, οργή για τους υπεύθυνους, πόνος για το ζώο
που υποφέρει, έντονος προβληματισμός για το μέλλον, θυμός που δεν μπορεί να το σώσει
ο ίδιος, γιατί και ο ίδιος θα κινδυνέψει άμεσα με την επαφή με το πετρέλαιο, αγωνία μέχρι
να φτάσει η βοήθεια των ειδικών.