You are on page 1of 145

lOMoARcPSD|9604033

Interdisiplinaryong Pagbasa at Pagsulat sa mga Diskurso ng


Pagpapahayag
Interdisiplinayong Pagdulog sa Pagbasa at Pagsulat (Pamantasan ng Lungsod ng
Maynila)

StuDocu is not sponsored or endorsed by any college or university


Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)
lOMoARcPSD|9604033

Talaan ng Nilalam2n - lnterdlslpl!naryong Pagbasa at Pagsulat sa mga


C. Mga Akda
Dlskurso ng ~agpapahayag
l. Musang Dakila .......... ... ........... ......... ...................... ................ . 131
2. Anak, Wala Kang Utang ... ............ .... .. ...... ........... .... ... ........... . 135
Fasasalamat ···-············· ·················· ··· ············ ··· ········· ········· ······ ············" ····· ····· ··· ·· 3. lsang Hinog sa Pilit ng Awtoblograpiya ........................... ... 161
Talaan ng Nilalaman ............ ... ..................... .................. ...... ...... ... .................. ...... 4. Spikers, Umarangkada sz AAPS ......... ............................. ..... . 174
5. Ang Sanay Na Tungkol Sa Wala. ... ............ .................. ......... . 175
Satayang Kaalan,an sa lnterdlsipllnaryong Dulog sa Pagbasa at 6. Bangungot na Hatid ng Land Mine sa mga Angolan ...... . i81
I.
Pagsulat ............ ............... ........................ ... ...... ...... ... ...... ... ............ ............ .. . 1 7. Ang Trabaho ng lsang Babae ............................................ .. . 183
8. lsang Likhang S!ning ......... ............ ,. .................................. ...... . 184
A. lnterdisipllnaryong Dulog sa Pagt-asa at Pagsulat ... ... ........... .. 4 9. Ang Dakilang Layon at Sariling Kapakanan ...... ...... ........... . 189
B. Ang Ugnayang Pagbasa at Fagsulat ...... ............ ...... ......... ... ..... .. 29 10. Halaga ... ...... ............ .................. ......... ......... ..................... ...... ... 191
11. Sabi ng Tatay Ko ... ... ............... ............... .................... ...... ...... . 193
II. Mga Teorya at Proeso ng Pagb2sa at P.-gsu.lat .......... ...... ...... ... .. .... .. . 40 12. Ang Pag-aasawa ...... .... ................. ... ... ............ ......... ............... . 203
13. Gaano Kita Kamahal ................................. ............ ............ ..... . 204
A . Teoretikal n;; Modelo sa Pagbasa at Pagsulat ...... ...... ............. . 41 14. Milenyalisasyon ng Wikang Filipino : Mabuti o Masamang
B. Mga Teorya at Proseso sa Pagbasa at Pagsulat ......... ...... ....... . 50 Pagbabago ........... ...... ..................... ........... ......... ... ............... . 231
1. Tradisyunal na Pagtingin sa Pagbasa ............... ... ... .... ........ . so 15. LlAVE DEL CIELO ....... ............................. ............ ... ............... .. . 247
2. Simpleng P2gting;n sa Pagbasa ......... ................................. . . 52 Mga Sanggunian . . .... ...... ... ..... ...... .......... . ... ..... . 288
" · 'Vlodemong Pagtingin sa Pagbasa ..................... ...... ...... ...... 54
C Pro seso ng Pags:.ilat ·--· .. ·······-··· ····- ························ ·················· · 65
l . Sago 5 u mulat ........................... ... ...... ............ ·-·····--··········· ··· ·· 65
7 . Ha bang S;imu, ul at .................. - .... ... ...... ............... ................. 66
3. Modernong Pagtingin sa Pagbasa ............... ... ............ ......... 66
4. Pagrerebisa ng Si n :.i lat ·······-······ ·· .. ······-······· .. ······ ··· ·····--·· · .. ·· 66
D. Mga Uri ng Pagsulat ........................... ... ... ..................................... 68
l. Akademi!<ong Pagsulat ....:............................ .................. ....... 67
2 . Te!mi kal n g Fagsulat ...... ......... ...... .. ...................................... 67
3. Oyornal isti kong Pagst1i;;,t ···············-········................. ............. 68
4. Propesyunal na Pagsulat ... .................................... ... ............. 68

Il l. Diskurso ng Mabisang Pagpapahayag ············ ··· ··· ·········· - ···· ... ····· ····-- ····· 90

A. Teorya ng Diskurso .. --- ······ ······ ······ ······ ····- ··· ············ ····················· 93
1. Speech A cts Theory and Pragmat ics Discourse ............. ... 93
L. ethnog ra phy of Reading ......... ...... ................... .. ........ ........... 104
3 . Ethnography of Comm unication ...... ......... .. ....... .. ....... ...... .... 108
6 Mabisang Pagpapahayag ................. .... .... ........... . . .............. ... ..... 115
1. Prinsipyo ng Mabisang Pagpapahayag ... ... ..................... ..... 121
2. Mga Tuntunin sa M abisang Pagpapahayag . ..................... 131

ii
iii

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~ ...._ _ _ _P•_Qb
_._
.._.1_r_
101ulet Ml fflQI Dl1kuno nq P1qph ■ ~IQ lnlordltlpllnoryon9 Po9h- ■ o ol Po91ulol •• mg• Dltlruno ng Pa9p1pahoyog

P~~IIG NAKASASAMA: pagplll sa bagay na magagamlt sa buhay


'( upang makagaa't lubusang makaalalay
'tong katunggall ko'y blnangglt ang Social Media kung maghlhlnahod ka sa mga bagay bagay
',II nang buong pagpupugay, buong pagdaraklla kung lahat ay masama, ano pa ba ang saysay?
ang tanong na Ito ay iyong lsapantaha:
nakabuti ba sa wika ang Social Media? konsepto ng mga kapatld na Tslno'y Ylnyang
'wag mo'kong pangunaha't 'di ako riahihibang
9. kasamaang slnas11bi mo at tlnlblntang
.,.
I

ay babalik din sa'y<' gaya ng l;;ang sundang


Ii·,
r
.1
l
panahon ng mllenya:isasyon ng wlkang 'to
na kung tawagin natin ay wlkang FIiipino
kung ang tao ay matatakot sa pagbabago
at lwawangls mo sa'yo, aba kong katoto
kung ang tao ay tatangglhan ang p;igbabago
na saklaw ng social mediang ganyan at ga!lito anong pag-usad ang makakamtan niring mundo?

ilalahad ko sa'yo ang masamang epekto
l nang mauso itong mga RANT at DISS 'sa tanan
ang masama sa iba ay 'di masam;: sa iba
kaya nga't nar'yan ang konsepto ng preperensya
ang wika ay ginamit nang walang pakundangan asal mo'y 'di iba sa pagtatago sa lungga
sa paglabas ng galit, panlWbak ng kapwa mundo'y marahas, ngunlt puspos ng pagpapala
wika ay !;inasa:,gkapan sa soci2I media 10.

wikang Filipino'y ginamit sa Cyber bullying


sakit mula sa wikang r.anpalugmok, nakapraning PANIC; NA:CASASAMA:
yaring i<EYBOARD WA~klORS, :it mg;: TROLLS na ang dating:
perpektong nilalang kung inan!:iit at mamanting marahas nga ang tao maging sa kanyang wika
ngunit katoto, mayroon kang hindi sawata
ang pagyakap sa bago at pagpapiikatanga
ano'ng dulot ng milenyalisasyon sa wika? bali-baligtarin mo ma'y sadyang magkaiba
pag-:.i~bong ng mga MEME r.a tal2gang panira
FAKE NEWS ay nagbubunsod ng tanging pagkasira marunong magmasid ang tanan at madlang tao
:;a linis- pagiging busilak ng ating wika alam nilang kabataan ngayo'y napipir.to
sa balang ng alanganin at ng kompromlso
' pagkat mdy pabayang kaisipang wangis sa'yo
PANIG N-6.KASASAMA:

PANIG NAKABUBUTI:
a11g katalo ko'y !»andig sa paghanap ng mali
tuon ay sa tao, 'di sa prosesong kandili kailan ba naging kapabayaan ang pagyakap
uulitin kong milenyalisasyon ay hindi sa katotohanang hindi me naaapuhap?
nakatuon sa dilim bdgk~s ay sa pagplll kahit anong pilit mong magbigay ng pag-agap
mananatili kang bulag sa di mo hagilap

242 243

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

,/4 P1~bH111 P1asul11 sa ma• Olskurso na P1ap1p1h1v1a


~ , _ _ _ _ -- - - - " - - ' - - ' - - - ' - - .,t lntordl,lplln1ryong P19bH111 P1gsullf SI '"!JI Dklluno n9 P1gpap1hlya9

i:
' lahat ng bagay bagay sa mundo ~y masama
marunong magmasld ang tanan at madlang tao nilason na ang lyong lsipan nang tafaga
tama ka, at malinaw sa kanlla nang buo kaya't madla sa lyo'y hindi na mas;tatakal
na nagbll>lgay ka lang ng husgang sabdyektlbo 1
,...
:;a sarili mong mantlka lka'y naplprito
f
.' PANIG NAl'.ASASAMA:

PANIG NAKASASAMA: iltonA madla ay walang bah!d ng pagtataka


mllenyalisasyon ng wika'y nakasasamal
tama, lprinito ako at hlndl nga hllaw
kat'wiran ko naman ay matuwid at 'di sabaw PANIG NAKABUBUTI:
sa.katotohana'y di mo 'ko gaya na uh&w
sa pagkukunwari ay 'di ako sumasayawl madlang tao ay tunay na nakahahalata
panig kong inilc1laban ay wasto at akmal

PANIG NAKABUSUTI:
PANIG NAKASASAMA:
sumas:iyaw nga akci ngunit sa akmang saliw
kaya't sa madla'y 'di ako nagmumukhang baliw pigil:m na ang Milimyalisasyon ng wika
konklusyon ay hindi ko ibinibitlw sa huli'y 'di tayo maiiwang nakangangal
nang sa huli'y hindi ako mukhang basang sisiw

i>ANIG NAi<ABUBUTI:

matutulad kaml sa'yong iaging nakanganga


11. kung uugaliing paniwala&' t dingg:n ka!

12.
PANIG NAKASASAMA:
'"
PANIG NAKASASAMA:
at sino nga ba ang nagmumukhang basa11g sisiw?
hindi ba't ang mga kabataang naaaliw? dinggin ang tulad mo ay walang kauuwian
na sumasabay sa pagbabagong sumasa!iw kundi kabigua't taal na kapahamakar.!
at kapag na;:,ahamak na'y agad na bibitiwl

F-ANIG i~AKABUBUTI:
?ANIG NAKABUBIJTI:
ang kapahamakan ay tuwirang makakamtan
;..ng tangl bagay na kaya mong ipanukala ng paris rnong nilalang na kampon ng kasam'an

244 245

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

r.-12.__________ _---'---'--------'--
~ _ P ■ Qba s a at Paqsulat 1,1 fflQI Oldrurso ftQ P•cn,1phav ■ Q

a. Rnl'I fnformance Script

PANIG NAKASASAMA:
!'allgsahan 11a Pagtatanghal ng lr.formance
nahlhiya 'ko sa'yong mu:<.hang Illuminati
may 11moy ang hlninga't sabog ang kilikl!I
Kalahok:
Dlblsyon ng Maynila
PANIG NAKABUBUTI: l~alawang Dlstrtto
Mataas na Paaralang Florentino Torr&S
may lpokrito talaga kung mamanukala
'e Jejemon naman no'ng kanyang pagkabinata
PAMAGAT:

LAY.ANDIWA:
I "LLAVE DEL CIELO"
I

tigil mga makata't ngayo'y maghunisdili


bago pa'tong Balagtasa'y kung saan mauwi
I
~amalagiin ang paggaiang at mangagtimpi
ito'y isang rulaal"!g may dangal at patangi I. PROLOGO:

sa paitsang pir..:~ah.:nan, ating nasumpungan MAU~LINIGAtJ ANG MALUNGKOT NA MUSIKA !<ASABAY P.:G PAGTAP,1BAD
dalawang panig a, may kat'wirang inilaban NG NAKAYUKONG SI DR. PEPE. NAKAGAPOS NG LUBIC ANG l'..ANYANG
milen,alisasyon ng wika'y kasusumpungan MGA KAMAY SA LIKURAN. DAHAN DAHAN SIYANG MAGLALAKAD
ideyang mabuti't masama kung tagurian FAPUNTA SA HARAPAN AT IAANGAT ANG KANYANG ULO.
AAWITIN NIYA ANG ll .\NG BAI tAGI NG TULA NG "Ml ULTIMO ADIOS"
ang salitang mabuti, ang salitang masama
ay nakasandig sa taong may nasapantaha
na matutugunan natin na magkakaiba DR PEPE:
ang sa iba'y baluktot, ang sa iba ay tama
En campos de batalla, luchando con delirio,
madlang tao a'/ matalino at nag-iisip Otros te dan sus vidas sin dudas, sin pesar;
hindi natut!Jlog, may panig na nahaglp El sitio nada importa, cipres, laurel o li:io,
icaya't sa :nyo ko iiwan, hatol na silip Cad.:iiso o campo abierto. combate o cruel martirio,
tulaang ito sana'y matatak sa'nyong isip Lo mismo es si lo piden la patria y sl hog3r.

iAdl6s, Patria adorada, region del ~al querida,


Perla del mar de oriente, nuestro perdido Eden!
A darte voy alegre la triste mustia vida,

2 46 247

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

lntordl1lpllnaryo119 Pa9Lasa at ~ag,ulat,. mga otstuno "9 Pawapat,ayag

Y fuera m~s bnllante, m~s fresca, mas Florida, (palakpakan at slgawan)


Tambien por Ii la diera, la diera por tu bien.
Welcome, ako ang lnyong game show master, ako si Pete;! Allg kalahok natin
ng:iyong araw ay isang mahusay na optalmologo, manunulat at higit sa lahat,
MARIRINIG ANG HUDYAT NA "AFUNTEN" KASUNOD ANG "FUEGO" isang !unay na makabayan, mga kaibigan, pasalubungan natin ng m.isigabong
palakpakan ~i Dr. Pepe!
DR. PEPE:
(ituturo sa madla si _Dr. Pepe at l(akamayan ang huli}
CONSUMATUM E:STI

(PASIGAW) DR. PEPE:

(tatangglng makipagka111ay kay Peter, itataas ang dalawang kamay at


t mapapaatras)

t MAPAPAYUKO SI OR. PEPE


1. Hindi totoo ito. Nananaginip lang ako.
I
I
GAME MASTER PETcR:

(ngingiti, hahala!<hak nang bahagya, papangalumbaba at liligiran ':;i Dr. Pepe)

II. LLAVE DEL CIELO: Pan~ginip? Hindi ito isang panaglnip. Ang katotohanan ay... patay ka na Dr. Pepe.
Oo. Pumanaw ka na. Subukar. mong gunitain nang muli. Binaril ka kani- kanina
MULING IAANGAT NI RIZAL ANG KANYANG ULO KASABAY NG ISANG lang. Naaalala mo na ba? La:,at ng tulad mo na nagnanais 119 ganap na
MALALIM Nh PAGHINGA. LILINGA UNGA SIYA SA KANYANG PALIGID katahimikan ay marapat na pagdaanan at lampasan ang laro na ito. Ahh ..Dr.
KASABAY NG MALAKAS NA S!GAWAN, PALAi,PAKAtJ AT PAGTUGTOG NG Pepe ... r.auunawaan me na ba?
MUSI KA GALING SA ISANG SIKAT NA GAME SHOW. MAGPAPAKILALA Si
GAME SHOW MASTER PETER. DR. PEPE:

(hihinga ng mala!im at n_gingiti)


GAME MASTER PETER:
Kung gano'n (mahinang halakhak) ay ito ang pagsisimula ng pag-abot ko sa
(maglaiakad patungo kay Or. Pepe at kakalagin ang kanyang gapos) ganap na ka:ahimikang matagal ko nang hinahangad. Ito na pala iyon. Ganito pala
ang mangyayari. Malayo sa aking inaasahan. P'wes senior, huwag na tayong
Kapalaran Bawat !ao ay may naitakdang kapalaran. 8:iwat niialang 2.y binigyan magpatumpik tumpik. Simulan na nat:n!
ng tanging pagkakataon ... pagkakataon Jpang fTlabuhay. Mabuhay! Oras na
naman pora magsukatan .... ng talino , ng !alas ng memorya , ng galing, ng
kahusayan . Sumainyo na naman ang isang kdbanata ng pinakapabcrito ninyong
game show na made in heaven ito ang ... "LLAVE DEL CIELO" - ANG GAME
SHOW NG NAGING BUHAY MO!
249
248

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~ . _ __ _ __ Pa_ _ b ■ 1 ■ t Paq1ul1t H mqa Ollkuno nq Paqpar,•h11pq


lnt•rdl1lpllnaryong Pagba,a •• Pa91ulat '" mga Ok~urso ng PagpopaNyag

GAME MASTER PETER: I


)
May llmang kategorya ang larong ito Dr. Pepe at i1o ar,g rnga kategorya:
Ahhh ... Mukhang m,uunawaan na ni Dr. Pepe ang lahat. .. at mukhang handa na
siya. Bueno, simulan na nalin .. ... (tlngln sa audience) any plnakapaborllo
ninyonq gamA show na made in heaven .. . ito ang .. "LLAVE DEL CIELO" • ANG
I
1
(lpapaklta sa screen ang limang kategorya)

GAME SHOW NG NAGING BUI-IAY MO!


f i
Ngayon ang kailar.gan mo na lang gawin ay bumunot mula sa mahiwagarg
Sundan mo ako Dr. Pepe. sisidlan na hawak ng isa sa ating mga EE's. Dr. Pepe. for favor. (bubunot ng
kategorya sl Dr. F-epe, laabut at babasahin ito nang malakas iii Peter)
(gagabayan nl Peter si Dr. Pepe papunta sa mga upuan at muli niya itong
kakamayan) Ahhl Ang ating lalaruin ngayong araw ay ang kategoryang: NOONG BUHAY t<A,
SAAN- SAAN KA NAGPUNTA? Dr. Pepe simple lang ang ating loyunin: masago'.
mo ang t:1tlo sa limang katanungan na ihahain ko sa iyo sa ilalim ng kategoryang
2. ito. Mull, l;ianda l;a na ba Dr. Pepe?

DR PEPE:
Mull, tayo 2y maglalaro ng LlaVF! del Clelo. Gusto mo ng ganap na katahimikan?

'
! Hawai; ko ang susi ng iyong inaasam na katahimikan. Ito ang Llave del Cielo
(ipapaklta ang hawak niyang susi). Tapusin at pagtagumpayan mo ,mg laro at
ibibigay ko ito sa iyo. H,mda k2 na ba Dr. Pepe?
(hihinga ng malalim at ngir.giti)

Si Senior.

GAME MASTER PETER:

DR. PEPE: Kung gayc:-1, tet's !)lay:


''LLAVE DEL CIELO" • ANG GAME SHOW NG NAGING BUHAY MCl!
(hihinga ng rrialalim at ngingiti)
LEVEL 1: Tanong: Ang bansang ito sa kasalukuyan ay tinitingala dahil sa banaag
Si Senior. na kau,1laran ng kanilang industriya, tekr.olohiya at siyensya. Anong bonsa ito
kung saan nagmula ang ganitong uri ng tula? EE's Pas0k!

GAME MASTER PETER: (maikling pagtatanghal ng EE's : musika kasabay ng isang tutorial kung
paano lumikha ng tula)
Kung gayon ay ipapakilala ko na sa iyo ang mga makakai,ama nalih sa larong ito.
E.E.s.....Pasok!
EE#2:
(;:>apasok sa madulang ;>arnan .;ng mga E.E. o mga Espiritus cjec..itante~ at Ang tula ang pinakamatalinong para;m ng paglalahad ng mal<ataong damdc1r."lin al
mananatili sa magkabilang gilid nang nakaluhod at nakayt:ko) kais1pan
At madali lang gumawa ng tula. Ka1langan ko lang ay lima. pito lima. AL
lpinakikilala ko Or. Peµe any mga mga E.E. o mga Espiritus Ejecutantes o sa inspirasyor, sa aking ulo. Kakathain ko. at babasahin niya sa inyo sa lootl ng
Ingles, ang mga Spirit Performers. Sila ang magiging kaagapay mo sa pagsagot limang segundo.
sa mga katanungan sa larong ilc. (titindig ang mga EE's at tatango sila kay Dr.
Pepe tanda ng pagkilala sa isa't isa)

250 251

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~
l : . ~ L -Paqbua
-- at Pacnulat .. mc,a Dlsh,.o nq P•-P•h•v•Q
- - - - ' -~ _ lntordlslpllnuyon9 PagbalO at Pa9sul,! •• mga Oldumo ng Pagpq•hrfag

(lpapasa kay EE #1 ang nallkha nang tula) GAME MASTER PEi ER:

EE #1 : Salama! EE's. Ang mga pagpipilian Dr. Pepe: A. Pranysa B. Espanya C.


Alemanya o D. Amerika?
langit ay nasa'n?
at.ang katahimikan? OR. PEPE:
ating punlahanl
3. Una kong narinig ang musikan9 iyan sa Barcelora. Ang Barcelona ay sa
Espanya. Ang musii<ang iyan ay pinamagatang Malaguena. Ang sago! ko ay B.
· Espanya. Final answer Senior Peter.

GAME MASTER PETER: GAME MASTER PETER:

Salama! EE's Ang mga pagpipilian Dr. Pepe: A. Tsina B. Formosa C. Hapon o D. Ahh Si Dr. Pepe .. . kampante_pa rin sa kanyang sagot. Nagsusuri ka at inaalala
Ceylon? ang iyong nakaraan. Maiba tayo, arog sayaw na nakita mo ay galing sa bansa na
tiniti9n::in ang sayaw hindi lamang bilang sinir,g o aestetika kundi isang parc,,an n9
pagpapahayag ng matinding damdamin ng kanilang mga mamamayan. Ang
DR. PEPE: nasaksihan nat:n ay isa :,a mga sikat na estilo ng sayaw na Flamenco. Computer..-
lpakita sa amin ang tamang sagot.. Ang tarnang sagot ay.. B. Espanya! Dr. PP.pe
Ang binigkas 31 kinatha nilang tula ay isang haiku .Alam ko ito sapagkat nang ako . daiawa na ang iyong tamar:9 kasagutan. Masagot rno ang hulil"'g !anoi"'g ay tapos
ay mapadpad SCI bansang ito ay kumatha ako ng ganito ring tula para sa isang na ang larong ito. Good lucK. Di. Pepe, ito na ang Level 3.
malapit na kaibigan at napakagandang dilag roan na nagngangalang Seiko Usui.
Ang sagot ko ay C. Hapon. Final :'\nswer.
GAME MASTER PETER:
GAME MASTER PETER:
LEVEL 3. Tanong: Ito ang bansang itinuturi,1g ngayon na may pinakamaunlad na
Ahh si Dr. Pepe. Kampante sa ka"lyang sagot. Compi;ter. !pakita sa amin ang ekonomiya. Bansa ito na isa sa pinakamalaki ang populasyon. Bansa :tong mga
tdmang 5agoL C. H2pon is ... Correct. Dr. Pepe, ang haiku ang isa sa mamamayan n2 ginagabayar. ang pang-araw arow na pamumuhay ns
pinakakaluluwa ng panitikang Hapon. Salamin ito ng kanilang mga paniniwala at matutunghayan mong pahayag. El:'s Pasokl
nagpapamulagat ito ng pagmamahal nila sa kalikasan at sa buhay. Binabati kita.
Dalawa na lang at mapapasa iyo na ang Llave del Cielo. lpagpatuloy natin. Level
2 . (maikling pagtatanghal ng EE's: iskit kasabay ng musika)

LEVEL 2: Tanong: Saang bansa nanggalir.g arg sayaw ,1a ito? EE's, pasokl EKSENA: May nahulog na salapi si EE #2 cJt pupulutin iyon ni EE #1

(rr.aikling pagtatan9hal ng EE's: papasok ang EE's dala ang gitara at EE #1 :


magsasayaw si EE #2 sa saliw ng musika) lsosoli ko ba o ilatago? Hmmm ...
Binibini, nahulog po ,1inyoi

253
252

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

I ~ Poqbasa at Paqsulat so mqa Dlskuno nq Paqi>aoahovaq


l:..-~ L - - - - - - ' - - - - -- - - -- -
EE#2:
Naku, salamat ginoo. lpambibili ko ito ng gulay sa palengke at ito l?ng ang salapi
ko. Maraming salamat talaga. {magpapasalamat sa paraang Tsino at aalls)
lnterdl,lplln•~ong Pa9bu1 at P19sul.n u m91 Oi<dtuno ng P19p1pah.ay19

B. Tsina. Ang paniniwalar,g ito na sinusunod ng mga Tsino ay galing sa kanilang


pinakatanyag na pilosopo na si Kung Fu Tze o mas kilala natin bilang si •
Confucius. Nakapaioob na sa kulturang Tsino ang pagsar.dig sa paniniwalang,
gawln mo sa kapwa mo ang gusto mong mangyari sa iyo. Sa mga Budista, ito ang
konsepto ng mabuting Karma. Senior Pepe, may dalawa kang tama at isang mali.
Ito nci ang Level 4.

:t EE #1 :
r (sa audience ang tu.>n)
LEVEL 4. Tanong: Ang bansang ito ay bulubundukin at ang pinakakilala sa kanila
Nabubuhay kami sa isang panuntunan ... na itinadhana sa amin libo- libong taon na
zy ang makikita mo. Saang bansa galing ang proc!uktong ito? EE's Pasok!
ang nakararaan:
(maikllng pagtatanghal ng EE's : Commercial Skit)
11 'Huwag mong gawin sa kapwa mo ang ayaw mong gawin sa iyo."
(magpapasalamat sa paraang Tsino at i>abalik sa Ukuran) EE#2:

~
rI GAME MASTER PETER:
Gusto mo ba na ang mga p3nauhin sa bahay ninyo ay umuwi na nakangiti. Huwag
nang mag- atubili. Uminom na ng: Heaven's Tea. Pantanggal ng free radical<, at
pampak'llma ng nararamdaman, ihain din sa in1011g bisita nang sila 2y
Salamat EE's. Ang mg3 pagpipilian Dr. Pepe: P.... iiapon B. Tsina C. Alemanya o maligayahan. (bibigyan ng tsaa si EE #1) Magmadali. Bi!i na at baka ikaw ay
D.Pransya? maubu5an! Heaven's Tea. You One and Only Tea.

DR. PEPE: GAME MASTER PETER:

(,1akapangalumbaua) Salamat EE's. Mukhang mahihirapan ka uli sa isang ito Dr. P-,pe. Ang mga
pagpipilian: A.Ceylon
Dalawa ang maaaring sago! dito. Hapon o Tsina. Ngunit sa palagay ko ay ma£ B. Hapon C. Formosa o D. lnglatera?
pipiliin ko ang t::arisang sa tingin ko ay mas kilal3 sa pagpapahalagang pantao.
Ang sago! ko ay A. Hapon DR. PEPE:

GAME MASTER PETER: Apa! sa mga bansang nasa pagpipilian ay napuntahan ko na. Balay sa a:.ing
obserbasyon at sa haba na rin ng inilagi ko rito pipiliin ko ang pi:iakaligtas na
lyar, na ba ng iyong final answer Dr. Pepe? sagot sapagkat alam ko na sila ang pinakamalakas kumonsumo nito. Kaya't ang
sago! ko ay .... D. lnglatera. Final Answer.
DR. PEPE:
GAME MASTER PETER:
FINAL ANSWER.
Computer, ipakita ang tamang sago!. Ang tamang sagot ay.. . awwwww A. Ceylon.
GAME MASTER PETER: Nalimutan mo ang salitang "bulubundukln" sa tanong. Dr. Pepe, ang Ceylon ay
kilala ngayon bilang Sri Lanka. Kilala sila i::oilang isa sa pinakamalaking prodyuser
Computer, ipakita ang tamang sagot. A. Hapon ... is ... . aww. Mali. Dr. Pepe ang ng tsaa. At dahil ITJarami silang tsaa, tatlong beses isang araw sila kung uminom
tamang sagot ay

25-4 255

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

c ~l _ __ ...~ ....,P•Qlu ■l \a mu• 0h~UISO nq r1op1o•h»·•· lntordl1lplln1ryong Po9b110 It P09111l1t so mp Ol,kuno ng Pagpop1hoya9

ng tsaa at inlhahaln nila ang tsaa sa kanllang mg a lm;ita lalo na kapag may OR. PEPE:
kaplstahan. Huling level. Hindi ka na maaaring mcigkamali dilo.
(m11papan9ltl) Alam ko. Hindi pala totoo na may hawak kang manok... at
5. slnakyan ko na tang naman ang balatkayo mo ... at ang lahat ng ito!

LEVt:L 5 Tanong· Saaig bansa nakaug;.-:tian ang ronu111tikong gawmn na Ito?


EE s Pasokl G:,ME MASTER PETER:

(malklhg pagtatanghal ng EE 's: papasc!( si EE #1 may dalang gltara at Dr. Pepe, kung biblgyan kita ng pagkakataon na mabuhay mull, tatanggapin rr.o
haharanahln si EE #2 nang pa- O:.JBSMASH) ba?

OR. PEPE:
GAME MASTER PETER:
(mapapangiti)
Salama! EE's. Ang ,nga pagpipili::m. A. Praisya 8 Espanya C. Pilipinas o D.
ltalya? Senior Pedro. (mangingiti) Sa ganang akin, sapat na ang naging tatlurnpu'i
limang taon ng buhay ko sa mundo. Se palagay" ko ay sapat na ang aking
nagawa. Sa tingin ko, scipat na ang aking natutuhan.
DR. PEPE:

Paanong hindi ko alam ang sagot dito, ginawa Ko ,to. Kay ~eonar. Kay Josef)hine. GAME MASTER PETER:
aaa. (mapapar,gisi) s2 ilan r ang dilag na ,1akilala ko. B•1mabalik !ahat ng ala-ala.
:;alamat sa i.,alaro na itu Ang nakita natin ay ta1ak Pilipi'1 u. A119 napar.ood nc1tin Ano ang mitutuhan mo Or. PepP,?
ay ,sang HARAN A. S:> Pilip•nas lang may ganito kaya ...
C Pilipinas ang aking sagol (hihinga nang malalim) Final Answt:'r!
DR. PEPE:

(maglalakad)
GAME MASTER PETER:
"NA ANG BUHAY AY !SANG PAGLti.LAKBAY. SA LAHAT NG BA.I\JSA NA
Tanoaan mo Dr. Pepe, kapag nagkamali ka rito ay ilindi mo makukuha ang Llave NAPUNTAHAN KO, NAPATUNAYAN KO ANG !SANG BAGAY. MAGKAKAIBA
Del Cielo Handa ka na ba? Computer, ipakita ang tamang sago!. Ang tamang ANG TAO. NGUNIT SA PALAGAY KO, KUNG PAGTUTULUNG- TULUNGAN AY
sagot ay . . C Pilipinas! Binabati kita Dr Pepe! (tatayo sila at magkakamayan, HINDI HADLANG ANG WIKA O ANG
pupunta sa harap at i;;.abot ni Peter kay Dr. Pepe ang susi) TRADISYON O ANG RELIHIYON UPANG MAGKAUNAWAAN P.NG TAO.
Dr Pepe ngayon na na9tagumpay ~.a na, magpapakilala na ako ;:;a iyo. Hindi ako ANG PAGGALANG AT PAGKILALA SA KULTURA NG BAWAT BANSA... AT
si Garr.e Mas,er Peter Ako .. s1 P~dro. Ang tagapr.1gbontay ng tarangkahan. PAGHUHUGPONG NG MGA IYON ANG SUSI.
IYON SA P.c\LAGAY KO ANG TUNAY NA SUSI
ANG TUNAY NA SUSI NG LANGIT!

256 257

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

I
Poqbosa ot P•qsul1t II moo Otskur,o M P1qp1peh1y1q tnterdlslplln1ry""9 Pagb111 at Pogsulot II mga Dttkuno ng '"91MP•"-Ya9
~ ~ ~ ~- ' - - ' - - ' - - ' - -

6.
Muli, sumainyo ang isa na namang kabam1ta ng pinakapal>orito ninyong game
show na made in heaven ... Ito ang ... (MAGLAL~KAD ANG TATLO PALAFIT
I (aawit si Dr. Peiw)
DR. PEPI;:
KAY PETER AT BIBIGKAS NANG KORO) "LLAVE DEL CIELO" - ANG GAME

I banaag sa mundong iikha


SHOW NG NAG ING auHAy MO!

ang tao ay magkakaiba


l>3 isip kilos at gc1wa (maghahawak hawalc ng kamay ang apat at bibigkasin:
pati na sa pagsasalita

l
"KULTU RANG IPINAGMAMALAKI,
11gunit 'di dapat maging hadlang KULTURANG ITINATANGI
unawaan ang mas matimbang SA PUSO AV MALAPIT AT HINDI IPINAGKAKAIT,
isaisip na tayo ay pantay pantay IYAtJ ANG TUNAY NA SUSI PAPUNTANG LANGITI
iisa lamang ang ating buhay •
KULTURA NG IYONG BANSA AV IYO SANANG MAPAGYAMAN
Salama! Senior Pedro. lnaantay nq ako ng aking ganap na katahimikan. IKAW KABATAAN NA AYON KAY GAT .!OSE RIZAL
(kakamayan sl Peter) AY PAG-ASA NG BAYANI")

GAME MASTER PETER:

Is t:Oat your final answer Dr, Pepe?

DR. PEPE:

(ngingiti) FINAL ASWER.


WAKAS.
GAME MASTER PETER:

Kung gayon mga kc::ibigan, palakpakan po natin si Dr. Jose Protacio Mercado
Rizal Alonzo y Realonda
(itataas ni Peter ang kamay, kakaway, makikipagkamay at maglalakad palayo
kay Peter si Dr. Pepe)

Ill. EPILOGO:

GAME MASTER PETER:


(sa gitna ng entablado)

258
259

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~ Paqbaso II Paci1ul1t H " - Olslcuno nq P ■ QPIlh ■ YIQ


lntordl1lpllnuyor19 Po9ba11 II Po91ul11 so - Dls~uno ng Pogpah ■ yz9
®3
kung itu ay wala?I
AY! Im.mg wi~a
ikaw ang nasa simula
C. Plyesang Rap at mananatili
sa wakas niring tadhana!
t- AY! lnang wika
Kalahok: I lkaw ang Alpha! ii<aw ang Omega!
Diblsyon 1,9 Maynila
lkalawang Distrito
Mataas na Paaralang Florentino Torres
11 PANIMULANG SAYAW AT TUNOG
TEMA NG BUWAN NG WIKA:
MCMAKATA:
"WIKANG FILIPINO: WIKANG MAPAGPABAGO"
(NANG WALANG MASKARA)
rnal11god na pagbati ang aking binibitawan
sa lahat ng nakamasid sa ating abang tanghalan UH!
PAMAGAT NG PYESA: dinggin ang tinig at ako ay pakinggan
itc ang aking himig na nanambitan
"Bello Verso: Rebus Alba"
(Ang Labar.an- Tulaan sa Puiutong Puti) ang ngalan ko pong tangan ay MC MAKAT.A.
tagapagdaioy, tagapag-ingat ng inycng tiwala
hahawiin ang tabing at ako'y magpapatirapa
PANIMULANG KILO$ NANG NAl<..AMASK.O.P.A ang tawag r,o sa amin &a Latin ay Ri!bus Alba

sa kaliwa ko at sa kanan po ay may bubulaga


(KORO) paksar.g paglalabanan ay ilalahad na nga
ating pagsasabungin ang dalaw,:,ng makata
daloy ng buhay at tadhana ngayon ay tc:tambad at kilalanin na sila
kalakip ay unos at kasawiang musa
pagpapak::1pagal (PAAWIT)
pagdurusa r:ilipino ang ating wika
kaimbutan at pagdaralita Filipino na nag-iisa
lahat war.gis ng tuwa Filipinong sariling atin
at lugod at h3pis at saya walang pagdududa
ikinahon sa liµon ng kataga ating tignan ang kabataan
salita, letn:: at haraya na mayroong pagtatalunan
sa kaliwa ko at sa kanan
ibinayubay gamit ang isandakot ra luha
ay masusumpungan
ipinaglaban
hugutan mo' to sana ng inspirasyon
inandukha
sana'y makinig ka ikr.w na ang humusga!
gamit ang baiaraw na mutya
ar.o ang ouhay sa daigdig
261
260

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~ P1Qb1Sa II P1Q1ul1t II fflQI Dlskuno nQ


~ L - - - - - - - - - " --'----'--' - - -
PiQ!) ■ DlhVIC _ ln_t•_rd_ll--'-lp_lln_•ry.:..o_n..c_9_P1..c.
gb _ an
_ 11_P....;•9:...•u_111_n_mga-=-Dklamo----'"9:...P....;09:..:.p....;1p_•ha---'-y1..::.9_ _.®3
TRADICIO: (NANG WALANG MASKARA) sapagkat aking katalo ito ay art>ltraryo
ngalan ko'y Tradicio, ako po ay kabllang kaya't umuwi ka na lang at sa bahay mo ay magtago!
sa grupong Rebus Alba ang puso ko'y sumilang
kami'y magkakapatid palihis at pahalang MC MAKATA:
ngun;t makasisiguro bituka naml'y di haling (PAAW!T)
ng3yon sila ay nakil!:!la
imbis kami'y magbabag magsakita't magsun!ukan mag!alabanang mga makata
ng akin ngang katoto na ngayo'y aking kalaban kanino ka ngayon papanig?
amin na king daraan:n sa sining nitong tulaan sinong mahalaga?
na wangis ng Crisotan, Bukanegan Balagtasan sa labanan ng katuwiran
tayo ay magkakaa!aman
itong katampalasanan kay Ginoong Lope K. Santos tayo ay magkakasagutan
ang wika ng milenyal mas mainam nga bang halos? kilatisin isa-isa
bago ang akir,g rap sa ngayon nga ay matapos ito ay ang tulaang ang tanging misyon
kalaban kong may turan papakainin ng pulbos! UH ay mapakita kung
sinong mas may tama?

MC MAKATA:
(?AAWlf)
si Tradicio'y aUng nak1laia
sa kaliwa'y isang makata BELLO VERSO PRIMO: UNANG TINOIGAN
na sa kanya ngayon 'y hahamor.
at r.1anu;1uligsa
pakinggan natin 31 :;uriir. TRADICIO:
ang kanyang mga sasabihin Wikang Filipinong pinaglaban nating tunay
aUn na siyang kilalanin sa kamay ng mga dayuha'y nagbuwis sila ng buhay
bigyan siya ng pansin mga ninur.o natin magmula sa Alibata
ibaling sa kanya ang ating atensyon pi1 1agtanggol ang wika 'di mn ba ito nabata?
pagka't nandito na pinaglaban ni Quezon na sana'y magkaroor.
at makikilala ng pambansang wikang minana natin sa ngayor,
.,.. MILLENIA: (NANG WALANG MASKARA) ngunit nagtatanong ako't bakit nagkaganon?
ngalan ko po'y Millenia, kami ang Rebus Alba kabataang Pilipino sa pagwasak ang tuon!
na salin sa Lati'y mga puting mandirigma Pilipino'y di pinanatili- diwa ng ating wika
malungkot ang aking puso sapagkat mayroong hidwaan ginamit at binaboy nang masaho! pambihira
sa pagitan ko 21 ng aking kapatid na kung turingan kaya't maiiwan tayo ngayong nakatanga
pilit isinisiksik ang isang katotohanan habang pinagmama~da11g kagay2 mo dito'y sum;ra
na ang Wikang Filipino ngayon ay may kahinaan
aba't kahit kapatid kita'y akin kang papatulan
sapagkat tayo·y bahagi ng panahong kasalukuyan MILLENIA:
ang wikang Filipino ay buhay nga at dinamiko kami ang sumisira o kayong mga purista?
nag-aambag sinasang-ayunang ng madlang tao na laging ang sandig ay sa inyong paniniwala

262 263

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~~ _- -P1qbu111
~ P1Qsul11
-- sa fflQI-Dls~uno - P -■ -
- - - ' -nq qoap1hy - - - " = : . : _ _ lnerd1p ■ ry0"9 P1gbu111 P~sulat II ffl98 Dlllwno 119 PagpapaMp9

na'ng wika ay ibong dapat na ikulong sa hawla nang sa huli ay hindi magmukhang basang sisiw
wikang FIiipino ay dapat na ngang lumaya
TRADICIA:
lumaya sa kamay ng pag-iisip- atrasado at slno bang mukha na isang basang sisiw?
na bawat ~asabi~,i'y dapat na inaatado hindi ba't ang k~bataan na ngayo'y naaaliw?
nakatikim ka na ba ng walang sukang Adobo? sum~sabay sa pagbabago na sumasaliw
ganyan ang gusto mong gawin sa wikang Fiilpino 7'l kapag napapahamak na'y agad bt;mibitiw!
hayaan mong ang wika'y sumunod sa pagbabago
manghiram ng salita klaster man o sa diptonggo MILLENIA:
intelektwalisasyon- represent ito katoto
putak ka na nang putak, umuwi ka r.ga :::t maligo, ang tangi bagay na !<aya mo't ngayo'y pinapanukala
lahat ng bag!:)y sa mundo ngayoo ay masama
nalason ang isipan mong buo na talaga
MCMAKATA: kaya't madla sa iyo'y hindi na nga magtatakai
BELLO PRIMO nagkaal2man
nagsagutan at nagsumbatan
nagpali\an ng katuwiran TRADICIO:
at ng kaalaman madla'y walang bahid nga ngayon ng oagtataka
ikalawa at huling tindigan milenyalisasyon ng wika ay nakazasc:ma!
ating muling pag-isipan
sino ang mas may katuwiran? Ml!.J.ENIA:
sine,ng mas may laman? ang madlang tao ay iunay na ngayong nakahahalata
sapagkat mad!a ang m8gded~sisyon panig kung riilaiaban ay wasto nya at a!ma!
huling tindigan na
tayo'y humanda na TRADICIO:
ang dinggin ang tulad mo ay walang kauuwian
kundi kabigua't taal na kapahamakan!

BELLO VERSO ULTIMO: HULING TINDIGAN MILLEN IA:


:mg kapahamaka'y tuwiran na makakamtan
ng paris mong nilalang na kampon ng·kasamc1an
TRADICIO:
l!<aw katot9 kc mistulang kanin na hilaw TRADICIO:
kat'wiran ko nam2n ay matuwid at 'di sahaw nahihiya ako :;a iyo na mukhang Illuminati
sa katotohanan ay hindi ako uhaw na may amoy ang hininga't sabog ang kili kili
sa pagkur<.t;nwari ay 'di ako sumasayaw!
MILLENIA:
MILLENIA: may ipokritong tao talaga na kung mamanukala
sumasayaw ako ngunit sa akma na saliw 'e Jejemon naman noong kanyang pagkabinata
kaya't sa madla'y 'di ako nagmumukhang baliw
ang konklusyon ay hinding hindi ko binibitiw

264 265
I

\ Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

MC MAKATA: Kalahok:
tigil mga makata't ngayon ay maghunusdlll Dlblsyon ng Maynlla
bai,10 pa'tong pagiatalo kung saan na mauwi lkalawang Dlstrlto
pamalagiin ang paggalang al pagtitimpl Mataas na Paaralang Florentino Torres
tto·y isang tvloang ma~ dangal at pagtangl
madlang tao 3Y malolino at nag-iisip
hind1 rin natutulog, may panig na nahagip PAMAGAT:
kaya't sa ~1yo ko iiwan, ang hatol na silip
tuloan na ito sana y matatak sa inyong isip UHi

I
"ANG DWELO NG DALAWANG GABAY LAKBAY: ISANG MAKAaAGONG
1,2,3 HERE WE GOI KARAGATAN"

KORO:
(PAAWIT)
I Fiiipino ang ating wika
MGATAUHAN

!I Filipino na nag-iisa MANONG TEROY- rriaalam sa tulaan, p2ntas ng kalakhang bayan


Filipinong sariling atir. AMPARO- marilag na dalagang pi;ilpintuho ilQ SANGl<alalakihan
wa!ang pagdududa LURA~- isang to1.1r guide na nakapagtrabaho sa mga bansa sa kanluran
y3kapin natin ang pagbabago Sl~NG- isang tour g1.1ida na nakapagtrabahc 3a mga oanScJ sa 3iJangan
matuto na kumompromiso
!;'Qa kapatid mga katolo
kapwa Pilip!no
ang pagbabago ay l<.ailong;:in sa ating buh;,iy
wika nati'y buhay
bigyan naling laya i. "SIVA NA NANAWAGAN"

TANAWIN:
(huhubarin ang r:,g" maskar.: ng mga m::manayaw)
SA ISANG DI- TIPIKAL NA POOK DAUSANG TJPUNAN NG MAC!LA.
NAKAUPO SI AMPARO SA GAWING KALIWA. M.~Y DALAWANG
HUBARIN NA ANG MGA MASKARA NG PAGBABALATKAYO
BAKANTENG UPUAN SA GAWING KANAN. MULA SA KALAYUAN AY
MAUULINIGAN SI MANONG TEROY NA 11,4.AGSASALITA PAPU~JTA SA
MAGING BUKAS SA PAGBABAGO
HARAPAN
WW.ANG FILIPINO, WIKANG MAPAGBAGO. WIKANG FILIPINO, WIKA NG
MANONG TEROY:
PAGi:3ABAGfJ!
D. ls:ing Makabagong Karagatan na lskrip
dinggin, 0 diriggin ang lagaslas ng tubig!
lamyos ay banayad, 'di nakatutulig
Paligsahan sa Pagtatar.ghal ng lnformance
ur.1aagos- animo'y buka ng bibig;
at humuhini ng wagas na pag- ibig

267
2(,f,

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

,,--
~ Faobasa •• P•osulat sa mo• Dlstuno nq Paooaoahavao lntudltlpllnaryong Pa9ba,. II Pag,utat,. mp Dltkuno ng Pagpap•~

sa l,arapan mo npayo'y dumarakila!


®3
Luran ang ngalan kong binata
nalfbot ko na ang kalakhang Europa
sa ilalim niring mahiwagang dagat Estados Un/dos,
ay may katotohanang naisiwalat; at Timog Amerika
ipinamamalita sa inyong lahat-
singsing ni Amparo doon ay nagbuhatl SILANG:

siya ko ilgayong hawak at tc,ngan tangar, (NAKAHARAP KAY AMPARO, GAV/ING KAt~AN, AAWIT)
ang singsing na pinagtangkaar. ng tanan

I
na iahon mula sa kaibuturan pag-utusan· ako ay susunod;
isuot sa dalagang napagwagian! ak.J'y isang c1bang lingkod
walang ngatog sa aking tuhod
Amparo hindi mapapagodl
AMPARO:
a:<o'y isang gabay lakbay
f (TATAYO. Aalalayan ni manong teroy.' AAWIT) wagas itong aklng pakay
r aanhin kung sa dagat
b:.iong Asya'y aking nalakbay
·ako si Silang, puso sa akin ibigay
I
i ay naiahon nang sapat

I mga binatang tumugon


o sa'kin ay lumingon

I
nai!adt>ar.a nga ba ji. "SILA NA NAGTUNGGALIAN"
na sa dwelo'y magtabla?
nais ko ay o1gayon na MANONG TEROY:
hawfin ang pagdududa
mga agam-- agam (PALALAPITIN SA HARA!>AN ANG DALAWANG BINATA)
gunam gunam
magsusuot ng singsing na siya nga upang malaman natin ito nang buo
pintig nitong puso unang tutugon sa talinhagang piho
ay kiki!ala ,.. ang mas mahabang ting·ting na i:nakuha n'yo
sagutin aking talinhaga! ay siyang hudyat upang simulan ito

LURAN: (PABUBUNUTIN NG TINGTING ANG DALAWANG BINATA)

(NAKAHARAP KAY AMPARO, SAWING KALIWA, AAWIT) Lurc1n nabunot mo'na mas mahabang tingitng
ha~aang tinig mo ngayo'y tumaginting
hamak mong lingkod baga kay Ampa;o ay ipamalas ang galing
sayo ay nagpapakilala nang ang tagumpay sa iyo ay magsuplingi
Amparo na nag- ii~a
kagandaha'y '<akaiba

2 68 269

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~ L,__ _ _.:.,:Pa:;:Qba=sa~at:..;.P.;;.:•Q:.;.;•u~l•_t1_1_mQ.;..1_0_1
, k_
u_
n o_ 11<1
_ P1_Q_
P •.;..
P1_h--'
1v_10' - - - - ln1erdlslplln1ryo119 P1gb1sa II P19sulot sa mga Dlsk~rso n<J Pagp1pat,ay.9

(PAUUPUIN NI MANONG TEROY ANG BINATANG SI SILANG AT


IPAPAPALING ANG ATENSYON NILA SA NAKATAYO AT MAGSASALITANG SILANG:
SI AMPARO)
kung pagkaln atlng mapaghuhuntahan
at ngayon lkaw ay kanyang lnalayan
AMPARO: akalaln mo't mayroong paggagamitan
ang panslt na binlil ko satin 1ahan
O Lu•an ako ay mananallnhaga;
nais ko'y iyong mgunan kapagdaka- (KUKUNiN AT IBIBIGAY ANG PANSIT KAY AMPARO NA AABUTIN NI
sagutin nang buong glting at dakila . MANONG TEROY)
ilahad sa akin ang 'yong mga tainga

(AAWIT AT 'PAG NATAPOS NA AY UUPO~ naging gabay lakbay ako do'n sa Tsina
Mian Tlao iyan kung tawagln nila
mas akma sa dilang PiMy at panl:~a
lcung ang araw ay m;;yro'ng bita,JJina rr.ay !omi, bihon, sotanghon at canton pal

I at sasalcy,m ay may baterya


sa tao naman ay ano'ng lei/ala
pinaglculc11nan ng /alcas-may !asa?
(MAGTATANIJNGAN ANG DALAWA. UUPO SI SILANG, tatayo naman si
AMPARO)

\
I
LURAN:
I (TI\TAYO) AMPARO:

PAGKAIN ang kasagutan binibini mga handog na pag~ai'y tatanggapin


at nagkataong data Ko at pinili mamaya'y titikman ko't sisiyasatir,
pinipitagang pagkain ng Italy bago iyon, 0 Silang ako ay dinggin
'pag natikman mo ay 'di ka magsisisi! pag- isipan me> ang aking sasabihin

(KUKUNIN AT IBIB!GAY ANG SPAGHETTI KAY AMPARO NA_IAABOT (AAWIT AT 'PAG NATAPOS NA AV UUPOj
NAMAN KAY MANONG TEROY)
fr lcung ang ibon ay humuhuning malalcas
nang ako ay nagtrabaho sa ltalya upang mahanap ang lcaparehang pantas
naunawaan ko nang buo at s'ya nga ano'ng katulad ng sa tao'y gila!as
katangi tangi sa kanila ang pasta; malilcot na anyo ng pagsuyc anong wagas?
'pag natikman ay nagpapa- Mama Mia! 0 SILANG, TU.'VIIND/G AT MANGAHAS!

(MAGTATANGUAN ANG DALAWA. UUPO SI LURAN ATT_ATA.YO NAMAN Si


SILANG) (titindig si siiang)

SILANG:

270 271

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

PaqbaMI at Paqsul.t Ml moa Dlskuno nil Paqpopah_•v_aq


_ __
~ dl1lpllnaryon9 Pavt,... at P"91ulat Ml mp Dtskuno 119 Patpapaheyaf

ang sago! Amparo sa'yong tallnhaga


ay 'di blnlblgkH, bagkus- glnagawa hlndl lmamallw ng sayawang Ito
alay ko sa'yo, malblgan mo sana 0 Luran ang katotohanan na ako-
wag mong 'kukurap an:i lyong mga matal ay may lbabatong tallnhaga sa'yo

(AAWiT AT 'PAG TAPOS NA AY UUPO)


(SASAYAW NG l$ANG BAHAGI rm "SAMYOGA" SI SILANG)
hind/ kayar,g /pahayag nang sasapat
ang sina~•aw ko ay aklng natutuhan kalslpan sa salltang sasambul3t
sa dako ng !ndla na aking napuntahan ang tao ay may gamlt na
nagsayaw ako dahll ang katotohanan: mas mablgat na pagpapakllala
pagguhlt, pagplnta
SAYAW Amparo ang tamang kasagutanl

LURAN:
(uupo si silang, titindig si luran)
(titlndig)

aba't tinuturar. mo Amparo·y SINING!


LURAN:
suka!an ng talino at angking galing
sa Paris k•Jn9 saan ako ay nanggaling
batid n2tin. ito ang katotohanan:
kay- i,1c,m manooc! ng nagsasc:yawan
ay namumukod tangi sila sa giting
ngunit Amparo, ito'y 'yang nalalaman;
sinir,g ng Pransya ay ~adaki- dakiia
dalawahang sayaw ay may kainaman
naitanghal sa daigdig na siya nga-
itong hawak kong guhit ni Mona Lisa
(magpapaalam si luran i<ay MANOng teroy. SASAYAW NG ISANG BAHAGI
Amparo, sayo na, alay kong may kusal
NG "flamenco" SI LU RAN kasama si amparo.
Pagsayaw nila ay aalalayan niya si amparn sa pag- upo AT BABALIK SI
LURAN SA KANYANG UPUAN AT MAGWIWIKA)
(uupo si luran pagkaabot ng dibuho kay amparo, titindig naman si silang)
ang bata noon ay matanda na ngayon
· SILANG: ·
hindi ito sinauya at nagkataon
pinakilala ng Espanya sa mundo
kung sining Amparo ang ating dakuan
Flamenco na sinayaw natin Amparo! -
natatangi'ng bansa !tong napagsilbihan
sagrado ang sining sa bansa ng Japan
(uupo si luran, magsas3lita naman sa kanyang kinauupuan si amparo) at hindi ito mapasusubalian
AMPARO : hindi man singgara ng sining ng Pransya
payak ito ngunit mayro'ng kaluluwa;
hiningal man ako at medyo nahapo gaya Amparo ng bulaklak kong dala

272
273

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

lntor<lltlpllnaryong Pagba.. at Pag,ulat .. mga Dhkuno "9 P• 7..-,..Ya9


Origaming turi't alay sa tuwina

{uupo sl silang pagkaabot ng origami kay amparo, magsasalita sa kanyang likas sa'ting P!noy- hangarln ang laya
ki;iauupuan si amparo) humulagpos sa panlnlll ng slgwa
mula kay Lapu lapu hanggang sa Edsa
AMPARO: nakatatak Ito sa atlng lcuitural

kay- inam simsimlr,, bango ng i>ulaklak (uupo sf sllang. Tltlndly naman si amparo)
s:i halimuyak nito'y makatitiyak
ngunit pagplll sa inyo'y 'di ko balak AMPARO:
hangga't Isa ay makablg, isa'y matulak

I
dwelo'y humahaba na nga nang !ubusan
(await AT 'PAG NATAPOS NA AY UUPO) sapltin na marahil ang itatapusan-
sa huling talinhaga kong ituturan
mayroon ba Luran nang utak ko'y ganap nang maliwanagan!
sa mundo'y matatagpuan
/ugar na lca/ayaan ay (aawitAT 'PAG NATAPOS NA AY UUPO)
mahahanap ·ng tanan
i/ahad ang bagc1y na hind!
LURAN: ma!Jibili ng perang sakbibf
ang bagay na kusang binibigay mo-
(titinc!ig si luran, magl3labas ng bandila ng amerika)

lingkod mo•~- nakatuilto;ig O t:inlbini (titindig si :uran AT MANANATILING NAKA,AYO)


sa isang lupaing talagang sakbibi;
demokrasya ay talagang nananaig
ang mamamayan dito ay sumasanc:ig

galugad ko- bansang Esia,jos Unidos


at masasabi ko sa iyo nang halos LURAN:
kalayaan sa kanila'y mahalaga
bin3hagi pa nga ito sa'ting bansa! PAG- IBIG, pag- ibig ang s'yang kasagutan!
dahilan ng pagsali ko sa labanan
(titindig si silang, magialabas ng bandiia ng pilipinas) nagtrabaho man ako sa may Kanluran
sasabihin ko 'tong walang alinlangan
SIL.ANG:
napulot ko ar.g ginintuar,g aral r,a:
kung pahihintulutan mo' kong magwika kung mahal mo'y ipaglaban mong talaga
narinig ko kasi ang salitang iaya nagkakaisa'ng Europa at Amerika-
ikaw binibini'y laki sa'ting bansa; konserbatibong isip ay iwaksi na!
at batid mo itong aking winiwika
(titindig si silang AT MANANATILING NAKATAYO)

274
275

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

~ fooba,. ot Poosulot,. mao Dbkuno nQ PoQoapohoyoQ ~ •rdltlpllnoryong P,9b ■ ta ot Pogtulat .. ~ Dl1kuno "9 P_.pehaya9 (@)3
LURAN:
SILANG:
Amparo, 'di lang klta pasasayahlnl
hlndi Ito usaplng konserbatlbo lblblgay ko pa mga tala't bltuin
o sa atas ng kumbensyonal na puso
natutuhan ko sa fillangan ay gan'to: SILANG:
lumaban ka ngunlt magpakatallnol
Amparo wala 'kong bltulng susungkitin
nal~kbay ko na ang lup..in ;ig Asya ang mahallr. ka lang ,mg aking tungkulinl
M:.laysia, Singapo:-e, Pilipinas, India
ikakatwlran kong sila'y nagkaisa:
pag• ibig sa tapang 'di nakikllala!
LURAN:
LURAN:
tungkulin ko- kung ako'y pipillin
paano magmarr.ahal ang hindi matapana kasalatan sa buhay, 'wag mong i1apitinl
lkaw yata katunggali ko'y r.ahihlbangl
mabibigo ang duwag, at matitimang SILANG:
kung agos ng tubig, iisiping hadlangl
sasapitif'!, kapanatagan ng puso
SILANG: kung pilii'y wasto, 0 aking Amparo!

ito:ig katoto ko'y isang Pili!')ino


nag• ugat ang lipi s:i ::iayan na ito iii. SIVA NA MAY PINAGPiliAN
ma!"- pin;piling ipagtanggol na buo
.. ng kontinenter.g 'di ari ng lipi rnol MANONG TEROY:

(mamamagitan)
LURAN:
tigil dalawang binatang nagdirigma
bago pa uminit at datnan ng sigwa
ako ang iyong piliin O Amparo;
hatol na ako ang dapat magtalaga
at ililibot kita sa buong mundo
kay Amparo ay akin nang ipapasa
SILANG:
AMPARO:
hindi mar. kita mailibot sa mundc
pasasayahin naman kita nang bco!
(TITINDIG)

hat.>1 ko ay h'wag n'yo sanang parunggitan


ito ay atas ng nararamdaman

2 77
276

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

lntudlslpllnaryong Pagbua at Pa91ufat sa mg• Dfskuuo "9 P99papahaya9


~ L __ _ _.......:.;P•:;:q:::;ba:::sa=.:•:.:.•.:...;P•;c:Q:..:•Uc;;
l•;;..;;
•sa"--"'m.:..
qa_D_ll_ku
_n_o_n...;_
Q_Po----'
q'-pa
----'--
pa- h_•v'-•-Q _ _ _
I KORO:

II
at maslnsln ko'ng plnagbulay blllayan
damdamin natl':,r 'wag sanang magsamaan (LALAPIT LAHAT SA GITNA NG ENTABLADO NANG PA• PARES)

m~gbunyl ka, lkaw ang aking naplli


may karapatang lsuot sa'king dallri · kultura ang pundasyon ng pag- lblg sa bayan
i alam ko na hlndl ako magslslsl kultura na nakaugat sa !)USO ng undaigdigan
I O Sl!angl Ang tag•Jmpay ay 'yong sai<blbil saar. ka man naipunla, saan ka man dalhin ng lzdhana
huwag mo sanang kalilimutan kung saan ka nagmula
MANOng· teroy:

(iaabot ang singsing kay Silang, kakamayan ang binata AT AALIS SA iKAWAY NAGMULA
EKSENA KASAMA NI LURAN) SA SINAPUPUf~AN NG PINAKAMAGANOANG TULA
NA SA DAIGDIG AY NILIKHA
Binabati kita magitiilg ;1a Silang PAG-IBIG:
Nagtagumpay ka't .:min kang hlniilirc1ngl SA DIYOS, SA SARILI, SA KAPWA AT SA BANSA
MABUHAY ANG PAG- IBIG
SILANG : ANG TUNAY NA WIKA NG BAWAT BANSA

(lalapit sa dalaga at isu::;uot a~g singsing) (PAGBIBIGAY PUGAY SA MGA MANONOOD)

(paawit: SAGUTAN kasama si amparu)

may, may may himig ang aki11g bagong awitin, b~gong awitin WAKAS.
may, may may himig ang aking baoong i;Igaw
'e ikaw?
hindi mo ba nawawatasan?
wala ka bang nasusumpungan?
tiimig ng hang,n ay humahalik sa atin

panahon na naman, ng pag- ibig


panahon na naman
panahon na naman ng pag- ibig
gumising ka
tara na!

TARA NA MGA KASAMA!

279

278

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

P•at:.•u •t P ■ Qsult IA fflQ. Otskuno na P•QD•D•hlYIQ _1n,.lp ■ ry_,o _ n.:g _P•.:gb-"'av,u;ltsf9~Dr=oh ■ yo=9-.l ~
► Ating Bulay-bulayin May llang mahahalagang hakbang upang r.iatamc, ang
ma~lsang pagsulat. Narlyan ang pagtuon ng atensyon sa lung tlyak
• Atlng Alamin .:. na Idea, ang pagkakaroon ng tlyak na layunln sa pagsulat, , ang
pagkalap ng mga makatotohanang lmformasyon gagamitin sa panulat,
Kahulugan, Kalikasan, at Proseso ang pagplano sa papel at pagplll ng mga materyales mula sa mga
lmformasyong nakalap, ang pagsulat ng burador o rough draft at ang
Lubhang mahalaga al kailangan ang pagsulat sa proseso ng pagbago o pagrebisa ng burador.
komur.ika5yon sapagkal hindi lamang sa pagsasalita naipararating ng
isang too ang kanyang saloobin, inii~ip o nadarama kundi maging sa Handa ka n;:i bang gawin ang iyong pinal na output?
pagsulat din.
Para kay Laluriio, isang p.-osesong sosyal ang pagsulat na Pinal na Output sa Pagpapahayag
produkto ng interaksyong proseso ng mga mag-aaral at bunga ng sosyc- 1. Lumikha ng isang simposyum o panayam (talk } na kung saan ang mgc:1 arolin
!;ultural na konlekslong nakaaapekto sa pagkatuto. ukol sa pagtatalumpati ay nasasaklaw..
Para naman kina Peck at Buckingham, isang extension ng wika
at kas:.inayan na nak11ha ng mag-aaral sa kanyang pakikinig, pagsasalila, 2. Kailangang magtalumpali o magbigay ng panayam ang bawat isa na Iwng saan
at p2gbasa ang pagsulat. ang paksa ay tungkol sa Pakikipanayam.
Para sa mga dalubhasa, isang pags:isaiin sa papel ng mga 3. Pagkatapos ng pagbibigay ng panayam, inyong suriin ang ginawa o nabuong
nabuong salita , simbolo o anuma!lg uri ng kaisipan , ang pagsulat. diskurso. Pumili ng anim na mga layunin (nasa b2tayc1n} at ipaliwanag kung paano
Ma~alagang papel ang ginagarnpanan ng pagsulat sa ninyo ito natugunan.
pagpapanatih ng buhay ng mga aspekto ng ating kultura. Ito rin ang
.a. Pakikipanayam - (20 puntos}
nagsisiliJiny tulay upe:1ng ang mga 120 sa iba't ibang lugar at panahon ay
b. Pagtatalumpati - (50 puntos)
magkaunawa2n at magkaisa.
Sa mga nzsusJiat na ;ik:lc:'y nagkakaroon tay0 ng kabatirar, sa I c. Diskurso - (30 puntos}
k::isaysayan ng atir,g lahi, ang mga paniniwala't pamumuhay ng ating mga I
ninuno at ang mga bagong kais1pang isinusulong para sa kaunalaran ng I
bayan.
Masasabing roagkakaroon ng katuparan ang pag-unlad dahil na
nn sa p2gsuiat. Naga.vang maipre..~rba ar.g mga butil ng gintoilg
I
karunungan noong mga nagdaang panahon dahil sa kasanayang ito.
Ang pagsula, ay isang sining na nagde-demand ng wastong
pagpili at poggamit ng salita, ang maayos at epektib na pogbubuo ng mga
pngungusap at ang tama at maayos na pagkakasunud-sunod ng mga
kaisipan.
Para sa isang mag-aaral, malaki ang maitutulong ng pagsulat sa
koilyang buhay. Ayon kay Hugney, naiilinang ng pagsulat ang
kakayaha"!g mag-isip rig lohika1 at lumutas ng problema. Nakatutulong
din ito sa pagpapaunlad ng iba pang mga kc:sanayang pangwikang
kinabibilangn2n ng pagbabasa, pagtatala, pagkuha ng mahalagang
detalye, pakikipagtala~.ayan. pagsusuri at pagpakahuluga11 sa mga datos
na nakalap.

28 1
220

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

Paqbasa at Paqsulat sa mqa Ohlruno nq ■ P QP ■ P ■ h ■ Y ■ Q


- - - - -- _!nterdlsp ■ ryong P ■ ghH ■ at P ■ gsul ■ t ,> mg ■ Ol;ln,rso ng P ■ gpahy

RUBRIC para sa PANAYAM RUBP.IC PARA SitPAGTATALUM!>ATl


Mga 5 4 3 2 1 5 = Napakalnam
Palatandaa
n 4 = Malnam
(Indicators) 3 = l(atamtaman ang lnam
Nill!laman Ang nllalarr,an Ang nllalaman Aflg nilalaman Ang nil=laman Ang nllaldman 2 = Kulang ang Ka!naman
ng 18luml)i'li ng talumpali ng lalumpati ,ng lalumpali ng talumpali 1 = Hindi Malnam
ng
ay may sapal ay may ay may ay may taUong ay may B!>al o
Talumpatl nai lsangma!at,c,n dalawang malabong m3hlgit pa na
lmponmasyon. 9 ~bong lmpollll2syon. malabong 1 2 3 4 5
Im n. lmoormasvon.
Balangkn ng Ang riagsulat Ang pagsulal Nagkaroon ng Nagkaroon ng Ang pagsulal
T ■ lump ■ ti ng balangkas ng balangkas 1-3 kamalian mahigil sa ng balang~as a. Pagsisisimula at Pagwawal<as 0 b 6 0 b
ng lalumpati
ay maayos na
I ng talumpati
ay isinunod
,;a pagsulal !along ng talumpati
ng balangkas kamalian sa ay hindi
isinunod ayon ayon sa ng lalumpati pagsulalng isinunod sa
b. Lohik.: at Pagsasaayos ng Nilalaman b b 6 0 b
sa itinakdang itinakdang na isinunod balan,kas ng itinakdang
pormat . ponmal . ayon sa talum.,~ti na pormal .
c. Pagbibigay Diin / Emi:,.:sis b b b b b
itinakdang isinunod ayon
ponnal .. sa itinakdang
po.mat . d . Kaangkupan 3t Lakas ng Tinig b d d b b
Talumpatin Ang Ang Ang Ang Ang
g lslnulat talumpatin~ talumpating !alumpaling talumpaling lalumpaling
isinulat ay isinulat ay isintrlal ay isinulal ay isinulal ay e. Kalir.awan at Kawastuhar, ng Bigkas b b b b b
(IVl~kaniks hindi k1nakitaan ng kinak.'taan ng kinakitaan ng kinakitaan ng
) kinakilaan ng 1-4 5-8 9-12 mahlgil sa 12
anumang pag~akamali pagkak3mali pagkakamali pagkakamali f. Kaa11gkupan ng Kilos at Kur,,pas b 9 b d b
pagkok.3"13:, sa ,llE':caniks. . sa r:iekaniks. sz mekaniks. S3 mekaniks. .
sa mek::niks..
g . Tindig at Postyur b b b b b
Lohlka Ang Ang An<] Ang Ang
talumpaling talumpating talumpcting lalumpating lalumpating
1smulat ay isinulal ay isinulat ay isinulal ay isinulat ay h. Anyo at Kasuotan
nagtataglay ng noglalaglay nagt~taglay hindi mainam
d b b 0 b
nagtataglay
I ,-.g
I nap~inam
mainam na
10;1ika o!
'l!1
katamtamang
ng kaku!3ngan
sa kainaman
ang lohika at
pagsasaayos i. Panuunan ng Paningin 0 b b d b
na loh1ka al pagsasaayos inam ng lohika ng lohika at ng nilalam&n .
ng nilalaman . al pagsasaayos
I
pagsasaayc:.
ng nilaJaman pagsasaayos ng nilalaman . j . Tiwala sa Sarili b . ti ti ti b
ng n;Jalaman .

282 283

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

lmerdlslpllnaryongPagbau atP11gs<1lat .. rnga Dtslcursong P - ~ ~


_i
RUBRIC SA DISKURSO Batayan :

Layu Angko May isar.g May May tatlong May apat


nln 1 pang punto na dalawang punto na na punto Maa Paksa Maa Lavunin :
paliwa kalabuan sa punto na kalabuan sa na kalabuan ·t . Naiisa-isa at naipapaliwanag ang mga
nag na pagpapaliw kalabuan sa pagpapallw sa patnubay na dapat tandaan ~ paglikha
E,,nawa anag. pagpapdliw anag. pagpapaliw ng mg::i katanungar. para sa
anae. ;,nag . pakikipanayam .
l.ayu
nin 2
IAngko
pang
May isang
punto na
May
dalawang
Ma\/ tatlong May apat
punto na na punto I. Ang Sining ng
2 . Naisasaalang-alang ang mahahalagang
bagay hinggil so pagpili ng taong
kakapanay~min.
paliwa kalabuan sa punto na kalabuan sa na kalabuan Pakikipanayam
3. Nakapagdedebelop ng
nag na pag!)apaliw kalabuan sa pagpapaliw sa II. Paglikha ng Mga
pa!<ikipagpalagayang !oob bilang
ginawa anag. pagpapaliw ar.ag. pagpapaliw Katanungan Para Sa
·tagapagtanong sa tinatanong.
anag. anag. lnterbyu
4. Nasusuri kung ang nililchan~
l..:Jyu Angko May 1sang May May 1:atlong May apat katanungan ay mabisa o hindi maoisa at
nin 3 pang punto na dalawang punto na na punto nagagawan ng paraan upang ang h!ndi
paliwa kalabuan sa punto na kalabuan sa na kalabuan mabisang katanungar. ay maging mabisa.
nag na pagpapaliw kalabuar. sa pagpapaliw sa 5 . Nabibigyang pansin at haiaga ang
ginawa anag. pagpapaliw anag. ragpapaliw = - - - -- - - - --~a:::.::k.:::,aco::dco::e:.,..;-n'-'..'..'..ik:::::or.g katayuan sa klase.
I anag. anag. I .Pagsasagawa ng 1 . Malikhain at mabisang nakagagamit ng
I nin
Layu
4
Angko
p ~ng
May isang
punto na
May
dalawang
May tatlong Ma y apat
punto na na punto
lnterbyu
II. Paghaha11da
rnakabuluhan at malawak na k.atanungan
at tungo sa pagkuha ng mahahalaga,,g
paliwa kalabuan sa punto na kalabuan sa na kalabuan Paggamit ng Notes o impormasyon.
nag na pagpapaliw kalabuar. sa pagpapaliw sa Tala 2 . Nakapagpapanatli ng ksaya-ayang
pagpapaliw anag. pagpapaliw atityud sa pagsasagawa ng inter!:>yu.
ginawa anag.
anag. 3 . Naisasayos ang tamang iBtruktura at
a nag.
wastong balangk&s ng gagawing
Loyu Angko May isang May Maytatlong May apat pakikipanayam.
nin 5 pang punto na dalawang punto na na punto 4 . Nakapagsasaalang-alang ng mga
paliwa kalabuan sa punt o na ka labuan sa na kalabuan panuntunan upang maging kaiga-igaya
nag na pagpapaliw kalabuan sa pagpapaliw sa ang karanasan ng nag-iinterbyu at
ginawa anag. pagpapaliw anag. pagpapaliw iniinterbvu .
anag. an ag. 1 . Nakapagsasagawa ng isang dagliang
Layu Angko May isang May May tatlong May apat I. Mga Uri ng talumpatian na kaka!<itaan ng talas ng
nin 6 pang punto n a dal2wang p 11 nt0 na na punto Talumpoti isi1Jan at husay sa p&g-oorganisa ng
paliwa ka labuan s a punto na kalabuan Sd na kalabuan II. lba't ibang Anyo ng kaisipan .
nag na pagpapaliw kalabuan sa pagpapaliw sa talumpati 2 . Nakasusulat ng isang panimulang
ginawa a nag . pagpapaliw anag. pagpapaliw Ill. Ang Pagsulat ng talumpati (speech of introduction) na
anag. a n ag. Talumpati nasusunod ang · tungkulin~1 ipakiklala ang
- -- IV . Ana P aabiqkas na mananalumoati at maaawana akitin a na

284 285

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)


lOMoARcPSD|9604033

_rn_,._,d_l---',rp'---ll-""-r'y:....:ong
~ P-=•.c:
9b:.:•.:..:"'c.::"'.:.:Pc.::agsu=':::."':..:..
::.;"'9=-=Dts=kun=o.:.:ng?.:P:..:-=:!:pa::haya=:?.9_ _l~

talumpati mga tagapaki,,ig 1..:pang manabik sa


sasabihin ng tagapagsalita.
3 . Naiisa-isa at naipaiiliwanag ang iba't TALATUNTUNAN
ibang anyo ng talumpati. PANAYAM
4 . Nakapananaliksik at nakapagpaplano 8·00 n.u -12:00 n .t
ng talumpating bibigkasin . Justo Albert Auditorium
5. Naisasaalang-alang ang mga
pangunahing huwaran sa pagbuo ng
talumpati.
1 . Nabibigyang halaga ang paglinang ng Unang Bahagi
kasanayan sa mabisang pagsasalita.
2. Nakapagtatciglay ng kaalaman , Pagpapatala ng mga Kalahok-----------K:00- 8 :3 0 n.u
kasanayar? , at tiwala sa sarili - ang Paghahanda 8:30- 9:00 n.u
tatlo!'lg katangiang inaasahan sa isang
mabisang tagapagsalita . ikalawang Bahagi
3 . Sa kanilang pagbigkas ng talumpaii sa
tulor.g na rin ng mabisang paggamit ng
1 Pambungad na Pana langi;,- - - - - - - - V i d e o Presentatio n
mga kasangk;:;pan sa pagsasasalita, sila'y
I. PagtBtalumpati Pambansang Awit VidE:o Presentati-:>n
nakakakuha r.g i!'laasahang reaksyon
Bungadbati------- - - - - - - - - - - - - -
mula sa tagapakinig .
Pagpapaki lala ng Kalahok - - - - - - - - - - - - - -
4. pamamagitan ng p :nakamabuting
paglaban sa takot , ang pagharap at hindi Pagbasa ng M e k a n i k s - - - - - - - - - - - - - - - -
ang pagtalikod dito. Panayam -- - - - - - - - - - - - - - T a g a o a n?yam Bi lang 1-4
5 . Nakapag-eebalweyt ng sarili at 119 N3tataneing Bil a n g - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
pananalumpati ng iba sa pamamagita!l ng Pagp2patuloy ng Panayam------Tagapanayam Bilang 1-4
isang tseklist. , upang lalo pang malinang Paggagawad a Pagkilala sa mga Natatanging Presentas,;on-
~ - - - - - - - - - - - - + -a---,-n_
Q k,....a...,.s-:3
-:-:-
n_a~ya_n sa mabisang pagsasalita.
I. Diskurso, 1 . Nabibigyang katuturan ang kahulugan
Depinisyon at at pagpapakahuiugan sa diskurso.
Katangian 2. Naiisa-isa ang pagkakaiba ng
II. Konteksto ng diskursong p3salita sa diskursong pasulat
Diskurso batay sa kanilang kalikasan at
Ill. Mga Teorya ng pangangailangan (,equirements ).
Diskurso 3 . Napagtatanto na ang konteksto ng
isang diskur so ay higit na mc:1buting
ipalagay bilang isang paraan ng pagpokus
sa isang tiyak na proseso at aspektong
----------~~ p.a_n~1Q~k_c_m _ u_n_ik_a_s_}'-o-'
--'- n'
--- - ' - . - - - - - - -- - ~

Maaari rin kayong gumawa '19 talatuntunan ng inyong gagawing panayam


tulad halimbawa ng :

286 287

Downloaded by Master Haribon (jofernandez908@gmail.com)

You might also like