Professional Documents
Culture Documents
Pagbasa at Pagsusuri
STEM
1
Dahon ng Pagpapatibay
Guro Guro
___________________________
Gng. Emelita D. Bautista, Ed. D.
Punong Guro
2
Paghahandog
sa mga taong tumulong, gumabay at naging bahagi upang matagumpay na maisagawa ang pag-
aaral na ito.
umuunawa at sumusuporta;
Gng. Jenette Julian Lozano na walang sawang gumabay at sumuporta sa pag-aaral na ito na
kung wala ang kanilang mga gabay at dagdag na kaalaman sa pag- aaral.
Ang pag-aaral na ito ay inihahandog namin sa mga inhinyerong sibil, sa mga kukuha ng
kursong “Civil Engineering”, sa mga karaniwang taong gumagamit ng mga salitang ito at
magingsa mga ekspertong mga Inhinyero, dahil maari pa nilang mahasa ang kanilang kaalaman
Muli, taos puso naming inihahandog ang pag-aaral na ito sa mga taong matutulungan ng
pag-aaral na ito.
3
Pasasalamat
Kay Gng. Jennette Lozano na siyang guro ng mga mananaliksik at siyang nagpahintulot
Siegfred Alulod, Kyle Gabriel Arciaga, Mark Francis Sedano, at Ricson Andrei Vergara.
sina Mary Rose Santos, Eden Tugay, Richard Vergara, Francisco Flores, at Mr Del Rosario na
gumabay sa mga mananaliksik upang matapos nila ang pag-aaral at sa nagbigay sa kanila ng
4
Talahanayan ng Nilalaman
Tsapter 1 – Introduksiyon
1
A. Kaligirang Kasaysayan....................................................................................
5
B. Kaugnay na Literatura .....................................................................................
5
a. Kaugnay na Babasahin .......................................................................
7
b. Kaugnay na Pag-aaral ...........................................................................
8
C. Layunin ............................................................................................................
Tsapter 2 – Metodolohiya
10
B. Mga Kalahok ..................................................................................................
13
D. Pagsususri ng Datos ........................................................................................
15
A. Resulta ............................................................................................................
30
B. Diskusyon .........................................................................................................
35
A. Lagom .............................................................................................................
36
B. Konklusyon .....................................................................................................
36
C. Rekomendasyon ..............................................................................................
5
Tsapter 5 – Bibliyograpiya .......................................................................................... 38
Tsapter 6 – Apendiks 50
5041
A. Liham ..............................................................................................................
5644
C. Iba pang mga talahanayang ginamit sa pagtala ng datos........................................
48
D. Biodata ............................................................................................................
6
Abstrak
Ang pag-aaral na ito mayroong pangunahing layunin na maipakilala ang mga salitang
din ng mga mananaliksik ang bawat salita sa pangungusap sa wikang Filipino upang higit na
maiparating ang kahulugan ng bawat salita sa mambabasa. Humingi ng tulong ang mga
mananaliksik sa limang sertipikadong “civil engineers” upang suriin ang mga etimolohikal na
inihambing sa isa’t-isa ng mga mananaliksik ang bawat nakalap na datos. Ang kahusayan ng mga
Filipino.
7
Tsapter 1
Introduksyon
A. Kaligiran ng Pag-aaral
ay karaniwang gumagamit ng mga teknikal na salita na nasa wikang Ingles, sa kadahilanang ang
Bagamat isa sa mga alam na “Foreign Language” ng mga Pilipino ang wikang Ingles at marami
ang naka-iintindi ng wikang ito sa Pilipinas, malaki rin ang bilang ng mga hindi nakakaintindi
rito. Kung kaya’t mahalaga ang pagsasalin ng mga teknikal na salitang ginagamit sa larangan ng
pag-iinhinyero upang mapadali ang komunikasyon lalo na sa mga paggawa ng mga komersyal na
gusali. Ang paggagawa ng mga komersyal na gusali ay trabaho ng mga “Civil Engineers”. Ang
at pagpapanatili ng pisikal at natural na mga gawang impastraktura tulad ng mga kalsada, tulay,
dam, at mga gusali. Maraming mag-aaral ang kumukuha ng kursong ito kaya naman marami ring
propesyonal na ganito ang mayroon sa Pilipinas, ngunit lahat ng mga salitang ginagamit nila o
ang kanilang paraan ng komunikasyon ay nasa wikang Ingles. Simula sa umpisa pa lamang ng
paglaganap ng Civil Engineering sa Pilipinas ay Ingles na ang ginagamit, kaya kung minsan na
may mga tao o mag-aaral na magaling man sa larangan ng Civil Engineering ngunit may
Nais pag-aralan ng mga mananaliksik ang pagsasalin ng mga teknikal na salita at termino
1
kumuha ng kursong Civil Engineering sa hinaharap. Ang pag-aaral na ito ay magsisilbing
introduksiyon sa mga mananaliksik para sa mga araling kanilang kakaharapin sa nasabing kurso.
Nais din isagawa ng mga mananaliksik ang pag-aaral na ito sa kadahilanang ito ay makatutulong
hindi lamang sa mga mananaliksik, kundi sa ibang tao na rin upang sila’y magkaroon ng mas
malawak na pag-unawa sa mga salita at terminong ginagamit sa Civil Engineering. Nais ding
isagawa ng mga mananaliksik ang pag-aaral na ito upang sila mismo ay maka-tuklas ng mga
kaalamang mas magpapalalim ng kanilang pag-unawa, hindi lamang sa mga termino, kundi pati
na rin sa mga prosesong tiyak nilang matatagpuan sa pag-aaral nila ng “Civil Engineering” sa
hinaharap.
terminong nasa wikang Ingles, patikular sa larangan ng “Civil Engineering”, ang walang salin sa
wikang Filipino. Dahil dito, ang wikang Ingles ay maituturing na mas epektibong gamitin para sa
Pilipinas kaysa sa sariling wika ng bansang ito. Mahalagang magkaroon ng salin sa wikang
Filipino ang mga nasabing termino at salita upang ang wikang Filipino na ang magamit at
ng wikang Filipino, dahil magkakaroon ng mga salin sa wikang ito ang mga teknikal na salitang
ginagamit ng mga civil engineer at iba pang mga taong may kinalaman sa larangang ito. Sa
kabuuan, mahalaga ang pag-aaral na ito hindi lamang sa mga taong may interes o may
kaugnayan sa kursong civil engineering, kundi pati narin sa iba pang tao sa lipunan.
mambabasa o mga mag-aaral sa mga teknikal na salita. Halimbawa na lamang ang mga mag-
aaral ng civil engineering: mas mapapadali ang kanilang pag-aaral dahil alam na nila ang ibang
2
teknikal na salita na sakop ng kanilang pag-aaral. Maaari ring makatulong ang pag-aaral na ito sa
mga ordinaryong tao na mas nakakaintindi ng wikang Filipino kaysa wikang Ingles. Higit na
makatutulong ang pag-aaral na ito hindi lang sa pag-unawa ng mga tao ukol sa mga prosesong
isinasagawa ng mga inhinyero tulad ng pagbubuo ng mga gusali kundi pati na rin sa
komunikasyon ng mga tao ukol sa mga paksaing pang-inhinyero dahil sa paggamit ng wikang
Filipino, mapapadali ang pag-uusap ng mga inhinyero pati na rin ang pakikipag-usap sa mga
posibleng kliente nila sa paraang mas magkakaintindihan at magkakaunawaan ang mga ito
patungkol sa bawat prosesong gagawin ng mga inhinyero pati na rin sa mga mungkahing nais
iparating ng mga inhinyero o kliente man ukol sa nasabing proseso. Sa pamamagitan ng ganitong
uri ng komunikasyon mas mapapadali pa ang trabaho ng mga inhinyero. Makatutulong din ang
pag-aaral na maging intelektwalisadong wika ang Filipino, dahilan upang mas magamit ng mga
Pilipino ang sariling wika at hindi na nakadepende sa mga hiram na salita. Sa kabuuan,
makatutulong ang pag-aaral sa mga taong may kaugnayan sa larangan ng pag-iinhinyero maging
Filipino.
Ang pag-aaral na ito ay umaayon sa teoryang morpolohikal ni Andrew Spencer (1991). Ang
morpolohiya ay ang pag-aaral ng mga salita, kung paano binubuo ang mga ito, at ang kaugnayan
ng mga ito sa iba pang mga salita sa kinabibilangang wika. Dito, sinusuri ang istruktura at mga
parteng bumubuo sa mga salita tulad ng salitang-ugat, unlapi, at hulapi. Ito ay maiuugnay sa pag-
aaral dahil ang mga mananaliksik ay naglalayong suriin ang mga teknikal na mga salita at
termino sa larangan ng “Civil Engineering” upang mabigyan ng salin sa wikang Filipino ang
mga ito.
3
Ang proseso ng pagsasalin ng mga teknikal na mga termino at salita sa wikang Filipino sa
aaral ng kasaysayan ng mga salita, ang pinagmulan ng mga ito at kung paano nababago ang anyo
at kahulugan ng mga ito sa paglipas ng panahon. Sa pag-aaral na ito ay bibigyan- pansin ng mga
mananaliksik ang istruktura ng piling mga salitang teknikal upang makabuo ng etimolohikal na
Ang pag-aaral na ito kung saan magbibigay ang mga mananaliksik ng mga etimolohiyang
depinisyon ng mga teknikal na salita sa pagbuo ng mga komersyal na gusali ay may malaking
maiaambag sa mga mag-aaral ng Civil Engineering. Sa pamamagitan nito, mas madali nilang
maiintindihan ang mga teknikal na termino. Maari rin itong makatulong sa pagbibigay ng
4
B. Kaugnay na Literatura
a. Kaugnay na Babasahin
Ayon sa Drupal (2014), ang pagsasalin ay may mga prosesong dapat sundin upang
epektibong maipahatid ang kahulugan ng bawat salita .Sinasabi dito na dapat may mga dapat
isaalang –alang sa pagsasalin ng wikang ingles sapagkat maaring may katumbas itong salita sa
isang kawanihan na nangangalaga ng iyong wika. Dapat na hindi matakot na gamitin o ipakilala
Ayon kay Strucalc (2013), may mga salitang madalas na gamitin sa larangan ng
inhinyero. Tulad na lamang ng beam column, cantilever, atbp. Ang mga kahulugan ng mga salita
ay detalyado kaya mas madaling maintindihan sapagkat hindi gumamit ng malalim na mga salita
artikulo na ang mga kahulugan ng mga salita ay napakahalaga sa pag-intindi at pag-unawa ng tao
sa mga salitang nais na isalin sapagkat maaring mabago ang kahulugan ng mga salita sa paningin
Ayon sa libro ni Zhou, Y. et al. (2008). “Ang aklat na ito ay kinauukulan ng mga tamang
mga prinsipyo sa pagtatayo ng bahay. Tungkol ito sa kahulugan ng mga teknikal na salita proseso
ng paggawa ng bahay. Isinasaad dito ang kung paano ang tamang pag-unawa sa proseso at
prinsipyo sa pagtatayo ng bahay. Ang mga hakbang ang nagbibigay ng paliwanag upang
5
mapatibay at mapaganda ang mga itatayong istruktura kaya kailangan ng kahulugan sa mga
salitang teknikal na ginagamit sa inhinyero. Ang mga salitang bumubuo sa proseso at prinsipyo
ng disenyo at pagtatayo ng gusali ay puro teknikal. Kung kaya’t ang pagtatayo ng mga bahay o
pag-aanalisa ng mga materyales na may magandang kalidad at lugar na ligtas sa mga panganib.
Ayon sa aklat ng pag-aaral nina Chudley, R. at Greeno, R. (2008). “Ang mga salitang
teknikal ay ginagamit sa mga teksto upang mainam na maipaliwanag ang konsepto ng aralin. Ito
ay mga salitang teknikal na walang direktang salin sa Filipino. Ang aklat na ito ay gabay upang
magkaroon ng malinaw na panuto ang mga inhinyero na magtatayo ng mga istruktura gamit ang
mga teknikal na salita. Ang mga punto sa bawat seksyon ng aklat ay mayroong mga at
depinisyon ng mga teknikal na salita at ang mga salitang ginagamit sa inhinyero ay mga salitang
may ispesipikong kahulugan. Ang mga nakalimbag na salitang teknikal sa aklat na ito ay
intindi sa mga kahulugan ng mga teknikal na termino. Dapat alam kung paano o ano ang
kahulugan ng mga piling salita sa inhinyero upang maging matagumpay ang proyekto. Ang
kahalagahan ng mga teknikal na salita ay upang mapa-ikli at maging pormal ang kahulugan o
depinisyon ng salita.”
Ayon sa journal ni Chesterman, A.(2016) ang pagsasalin ng isang salita mula sa isang
wika tungo sa isa pang wika ay di basta basta. Ito ay may mga alituntunin o mga hakbang na
dapat sundin upang matagumpay na maisaling wika ito. Kailangan alamin ang kasaysayan ng
wikang pinanggalingan at pati narin ang kultura nito. Kung paano ginagamit ang salitang napili
6
sa nasabing kurso o paksa. Sinasabi sa journal na ito na ang pagsasalin ng mga salitang teknikal
mula sa ingles hanggang sa wikang tagalog at ang etimolohiya nito ay di madaling bagay, dahil
maraming maaring interpretasyon ang maaring kumakalat sa bawat salita. Ang bawat
Ayon kay Kim, J. (1998), Patungkol ito sa tamang paggamit ng mga materyales sa
konstruksyon ng mga gusali. Inilalahad dito ang iba’t-ibang ‘phases’ o hakbang ng proseso sa
paggawa ng gusali at mga klase ng materyales na gagamitin. Ginamit ang mga teknikal na salita
upang maging pormal at epektibo ang paglalahad sa mga panuto na dapat isaalang-alang.
Isinasaad dito ang mga terminong teknikal upang maging maayos ang pagkaka-intindi (lalo na
ng mga inhinyero) sa mga panuto na nakapaloob sa aklat. Ang mga hakbang o phases ng
mas madali itong basahin at intindihin. Ang mga salin ng teknikal na salita ay daan sa
teknikal na maaring mabigyan ng kahulugan batay sa kung paano ito ginamit sa teksto. Dahil
dito maaaring mahinuha ang kahulugan ng isa o marami pang salitang teknikal. Ginagamit nga
ang mga salitang teknikal upang madaling maintindihan ang mensahe ng teksto at madali ring
b. Kaugnay na Pag-aaral
ng Civil Engineering upang masigurong ito’y nasa tamang kalidad at malayo sa panganib ang
mga taong gagamit nito. Ang pag-unawa sa mga terminong ito ay mas mapapalawak kung ang
mga ito’y magkakaroon ng salin sa wikang Filipino. Mahihinuha sa pag-aaral na ito na ang tunay
na gawain lalo na pagdating sa mismong paggawa ng mga komersyal na gusali, dahil di lamang
puro mahuhusay na “Civil Engineers” ang gagawa roon kung di mga pangkaraniwang tao din.
Kung kanilang naiintindihan ang lahat ng mga salitang naririnig at ginagamit sa kanilang trabaho
ng pagsasalin ng mga salitang ito ay mas napapadali ang pag-unawa ng mga taong walang
gaanong alam sa wikang Ingles sa mga salitang teknikal na kanilang nakakasalamuha sa pang-
araw araw na pakikipag-usap sa mga tao o kaya sa kanila’t kanilang mga trabaho. Tulad na
partikular sa pagpapatayo ng mga komersiyal na gusali na maisalin ang mga teknikal o dayuhan
C. Layunin
8
Pangunahing layunin ng pag-aaral na ito na maipakilala ang mga salitang teknikal na may
komersiyal na gusali?
2. Paano ihahanay ang mga piling salita (salitang teknikal) sa etimolohikal na
depinisyon?
9
Tsapter II
Metodolohiya
A. Disenyo
ang metodong deskriptibo, dahil nais pag-aralan ng mga mananaliksik ang kasalukuyang
kalagayan, karanasan, at kaalaman ng mga napiling katugon. Bukod pa rito, layon din ng pag-
aaral na ito na bigyang-diin ang mga bunga ng mga nasabing karanasan ng mga katugon, bagay
sapagkat ang mga datos na nakalap ay hindi nasusukat gamit ang matematikong paraan. Ang
Ang mga kalahok sa pag-aaral ay ang mga “Certified Civil Engineers” at mga ekspertong
may kaalaman sa pagpapatayo ng gusali. Ang napiling respondent sa pag-aaral ay may sapat na
mga kaalaman sa pinag-aaralan ng mga mananaliksik. Pinuntahan ng mga mananaliksik ang mga
bahay ng mga inhinyero at dito isinagawa ang pagbibigay ng validation form na sasagutan nila
kung saan sila ang magbibigay beripikasyon sa ginawang mga etimolohiyang depinisyon ng
10
mananaliksik. Ang mga mananaliksik ay pipili ng sampung (10) respondent na Civil Engineer
upang matiyak kung tama ba ang paglalagay ng etimolohiyang depinisyon ng mga salita ng mga
mananaliksik. Sila ay napili sa paraang Sampling na Klaster dahil ang pagpili ay isinagawa kung
saan ang mga respondente ay may magkakaparehas na katangian, sa pagiging lisensyadong Civil
C. Pangangalap ng Datos
analysis”, dahil ang pag-aaral na ito ay isang “Qualitative Research” kung saan ang mga datos na
makukuha ay hindi puwedeng masukat gamit ang matematikong paraan. Pinili ng mga
mananaliksik ang document analysis, dahil ang mga datos ay bibigyang interpretasyon ng mga
mananaliksik upang mapalalim o mabigyang kahulugan ang napiling paksa sa pag-aaral na ito,
Scale” na pagbabatayan para sa “Validation Form” na may 4 na marka kasama. Ang numerong
natugunan. Ang numerong “3” ay nangangahulugang mahusay, kung saan natugunan ng maayos
ang mga pamantayan ngunit ay may ilang pagkakamali o di ganoon kasakto ang mga binigay na
etimolohiyang depinisyon ay may ilang tama sa pagtugon ng pamantayan at maraming mali. Ang
salita ay di akma sa pamantayan. Ang validation form ay nahahati sa tatlong bahagi, ang
Nilalaman, Salin, at Entri. Ang bawat bahagi ay may tiglilimang pamantayan. Sa bahaging
Nilalaman ay nakapaloob ang 1. Wasto at akma ang mga nilalaman ayon sa pag-aaral; 2. Sapat
11
ang mga impormasyong inilahad sa bawat teknikal na salita; 3. Lehitimo ang mga impormasyon
ang mga ideyang nais iparating ng mga teknikal na salitang isinalin sa wikang Filipino; at 5.
inilahad. Sa bahaging Salin naman ay nakapaloob ang mga pamantayan na 1. Maayos na naisalin
ang mga teknikal na salita; 2. Malinaw at madaling maunawaan ng mambabasa ang mga nasalin
ay hindi naiiba sa kahulugang alam ng mga inhinyero; at 5. Maayos na inilahad kung paano
ginagamit ang bawat teknikal na salita sa iba’t ibang paraan (bilang pangngalan, pandiwa, atbp.)
Sa bahaging Entri naman ay nakapaloob ang mga pamatanyan na: 1. Maayos ang pagkakasunod-
malinaw na istruktura o pagkaka-lista ang mga entri; 3. May kaisahan ang daloy ng mga datos na
ibinigay sa bawat salita; 4. Ang mga impormasyon ay isinaad sa kumpletong mga pangungusap;
at 5. Ang mga entri ay may angkop na “spacing” sa pagitan ng isa’t isa at madaling mabasa.
mula sa tulong ng mga “Certified Civil Engineers”. Bawat isa ay binigyan ng “Validation Form”
at kanilang ibabalideyt gamit ang kanilang iba’t ibang pagkakaalam sa mga teknikal na salitang
12
D. Pag-aanalisa ng mga datos
Matapos na makuha ang mga datos, isasaayos ng mga mananaliksik ang mga ito sa
paraang talahanayan. Ang talahanayan ay may tatlong row para sa tatlong bahagi: nilalaman,
salin, at entri, at limang kolum para sa nilalaman, salin, at entri; “tally”; “frequency o dami ng
tugon”; kabuuang iskor ng bawat bahagi; at “mean”. Sa ikalawa at ikatlong hanay na “Tally” at
Likert Scale ng mga mananaliksik. Makukuha ang mga “tally” ng bawat bahagi (nilalaman, salin,
katugon (5) sa lahat ng limang pamantayan sa bawat bahagi. Sa ikalawa at ikatlong hanay ay
makukuha ang dami ng tugon sa bawat iskala ng mga respondent. Ang ika-apat na hanay naman
iskala. Sa dulo ng ika-apat na hanay ilalagay ang pinagsama-samang kabuuang iskor ng bawat
bahagi. Ang ikalimang hanay ay ang naglalaman ng “mean” ng bawat bahagi. Makukuha ang
“mean” ng bawat bahagi sa pamamagitan ng pagkuha ng kabuuang iskor ng bawat bahagi (na
nasa ika-apat na hanay) at hahatiin ito sa kung ilan ang kabuuang sampol o n na para sa bawat
salita. Ang kabuuang sample o n ay lima sapagkat lima ang katugon sa bawat salita. Sa dulo ng
ikalimang hanay ilalagay ang pinagsama-samang mean mula sa bawat bahagi. Gagamitin ang
mean na nakuha mula sa tatlong bahagi at ang kabuuang mean na makukuha mula sa bawat
13
bahagi sa bawat salita upang bumuo ng talahanayan na maglalaman ng mga datos na
aaral.
antas ng pagtanggap, at kasama na rin ang unang kolum para sa nilalaman, salin, at entri. Ito ay
mga sampung teknikal na salitang binigyan-pansin sa pag-aaral. Ang mga ilalagay sa ibaba ng
bawat kolum na ito ay ang mga “mean” na nakuha mula sa unang sampung talahanayan na
ginawa para sa bawat salita. Sa dulo ng mga kolum na ito ilalagay ang kabuuang mean na
makukuha rin sa naunang nagawang talahanayan at ito ang magiging batayan sa pagraranggo ng
sampung salita upang malaman ng mananaliksik kung ano ang pinakamabisang salitang
nabigyan ng etimolohikal na kahulgan at kung ano rin ang salitang hindi gaanong mabisang
“kabuuang mean.” Mula sa kabuuang “mean” ay bubuo muli ng huling row sa pinakaibaba ng
‘di-gaanong mahusay, at ‘di mahusay) may kaugnayan sa iskalang ginamit sa balidasyon ng mga
mananaliksik na may karampatang halaga at bawat numero (mula 1 hanggang 4) ay may tiyak na
saklaw na balyu. Ang saklaw ng 1 (‘di mahusay) ay nasa mga balyu na 0 – 0.999; saklaw ng 2
(‘di-gaanong mahusay) ay nasa mga balyu na 1 – 1.999; saklaw ng 3 (mahusay) ay nasa mga
14
ang mga balyu na ito sa pamamagitan ng pagkuha ng kabuuang “mean” ng bawat salita at
hahatiin ito sa labinlima sapagkat labinlima ang kabuuang bilang ng mga pamantayan sa lahat ng
bahagi. Mula sa nakuhang balyu rito, maaari ng maisagawa ang proseso ng pagtingin kung saan
papasok ang balyu na nakuha sa apat na iskala upang makagawa ng konklusyon kung ang salita o
Kabuuang mean = Mean (sa pamantayang Nilalaman) + Mean (Salin) + Mean (Entri)
Kabuuang Mean
Antas ng Pagtanggap =
15
15
Tsapter III
Resulta at Diskusyon
A. Resulta
1. Anu-ano ang mga salitang teknikal na karaniwang ginagamit sa pagbuo ng komersiyal
na gusali?
Cantilever Girder
16
Footing Torsion Load
kahulugan sa wikang Filipino. Ang mga salitang ito ay ang Beam Column, Cantilever,
Collateral Load, Dead Load, Footing, Foundation, Girder, Hip Roof, Joist, at Torsion
Load. Higit na marami pa ang mga teknikal na salitang may kaugnayan sa pagpapatayo
maikling panahon. Ang mga napiling salita ay masasabing karaniwan na ngunit hindi pa
depinisyon?
17
Galing sa nautical na kahulugan ng “isa sa 1660’s, maaring galing sa “cant” +
mga nakahalang na troso na kumakabit sa “lever”, pinakaunang tawag (c.
Etimolohikal
struktura ng barko” unang ginamit noong 1610) ay “cantlapper.”
na
ika-13 na siglo. Terminolohiya ng arkitektura para sa
Kahulugan
dulo ng tabla na nakausli sa pader
kung saan nakalagay ang mga biga.
Ang mga beam column ay makikita sa Ang pagbuo ng naka-arkong bubong
kisami ng isang gusali na kung saan ito ang ay nasa planong kilala ng mga
Halimbawa
mga kahoy o bakal na sumusuporta sa inhinyero bilang cantilever.
bubong ng isang gusali.
Talahanayan 2.1 Pagbibigay ng Etimolohikal na Kahulugan sa mga Piling Salita (1)
18
Talahanayan 2.1 Pagbibigay ng Etimolohikal na Kahulugan sa mga Piling Salita (2)
19
Punong Girder Hip Roof
Salita
Bigkas /gər-dər/ /hip rüf/
Balangkas Girder (S.U.) Hip Roof (S.U.)
Gamit o Pangngalan Pangngalan
Bahagi ng
Pananalita
Mga pahalang na pang suporta na biga at ito Isang uri ng bubong na kung saan
rin ay sumusuporta sa mga mas maliliit pang ang mga gilid ng bubong na ito ay
Kahulugan mga biga. kadalasan ginagamit sa mga tulay. pababa o padalisdis hanggang sa
pader na parang katulad ng isang
pyramid.
“pangunahing pansuportang kahoy na biga (Hip + Roof) Galing sa Old English
kung saan nakalapat ang sahig” unang na hrof na ibig sabihin ay bubong.
Etimolohikal
ginamit noong 1610s, panggalan galing sa Ang “hip roof” ay ginagamit na sa
na
salitang “gird”, sa pagkahiwatig ng bagay na panitikan noong panahon ng 1800s.
Kahulugan
sumusuporta sa isang bagay. Ginagamit sa
bakal na pansuporta sa tulay simula 1853.
Makikita ang mga bakal na girder sa mga Dahil sa hugis ng hip roof ng aming
Halimbawa palapag ng bawat gusali upang pangsuporta bahay, gumuong pababa ang
sa beam at mga load. nahulog na niyog doon.
20
"trosong pansuporta sa sahig" nagsimula (Torsion + Load) Torsion ay
noog ika-14 na siglo. gist, giste, galing sa nabuong salita noong ika-15 siglo na
Old French giste "biga na pansuporta sa galing sa salitang latin “torsionem”
tulay" (Modern French gîte), panggalan, past na ibig sabihin ay pasungalngal at
Etimolohikal participle nakalipas na pandiwari ng salitang pagkapit. Ang makabagong
na gesir "to lie," galing sa Latin iacēre "to lie, kahulugan nito na pag-pilipit o pag-
Kahulugan rest.” ikot ng magkasalungat na puwersa
ay na-irecord noong 1540s. Ang
Load ay simbolismo ng salitang
pasan-pasan o dala ng isang tao o
bagay ay unang nabuo noong 1590s.
Pagpasok sa gusali ay makikita ang mga Kailangan makontrol ang dami ng
Halimbawa joist na bakal o kahoy na sumusuporta sa torsion load sa gusali upang
sahig at kisame ng gusali. maiwasan ang “stress” sa istruktura.
kahulugan ng mga teknkal na salita. Ang halimbawa ay inilagay upang higit na linawin
kung paano ginagamit ang bawat teknikal na salitang napili sa mga pangungusap.
form sa mga “civil engineers.” Ang validation form ay naglalaman ng tatlong pamantayan
na: Nilalaman, Salin, at Entri; ang bawat pamantayan ay may limang pahayag; at
bibigyan ang bawat pahayag ng karampatang iskor na mula isa (1) hanggang apat (4) na
21
Nilalaman
hatol kung ang nilalaman ay kumpleto, lehitimo, at nararapat ang impormasyong nakalagay sa
entri.
Salin
pagsasalin ng mga kahulugan at etimolohikal na kahulugan ng mga salita sa wikang Filipino. Ito
ay nagbibigay hatol kung wasto at akma ang pagkakasalin ng piling sampung teknikal na salitang
Entri
Ang “entri” ay ang pamantayan kung saan pinagtutuunan ng pansin ang malinaw at
organisadong pagkakaayos ng entri. Ito ay nagbibigay hatol kung gaano kaayos ang tekstwal na
Iskala
4 – Pinakaangkop/Pinakamahusay
3 – Angkop/Mahusay
22
2 – Di masyadong angkop/Di masyadong mahusay
Nakasaad sa iskala kung paano bibigyang marka ng mga katugon (respondent) ang
ginawang entri ng mga mananaliksik. Apat (4) ang pinakamataas na marka na ang katumbas ay
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Beam Tors
Cantilev Collateral Dead Footi Foundatio Hip
Salita Colum Girder Joist ion
er Load Load ng n Roof
n load
Nilala
18 18.4 15.8 17.6 17.6 17.8 17 17.4 16.8 15.8
man
Salin 16.8 14.4 16.8 18.2 17.6 17.6 16 17.8 15.4 15
Entri 18 16.6 16.8 18.6 18 18 17.2 18.4 16.2 16.2
Kabuu
ang 52.8 49.4 49.4 54.4 53.2 53.4 50.2 53.6 48.4 47
Mean
3.546 3.573 3.22 3.13
3.5200 3.2933 3.2933 3.6267 3.5600 3.3467
Antas 7 3 67 33
ng Pinak Pinak Pina
Pagtan Pinaka Pina
Pinaka Pinaka Pinaka Pinaka a Pinaka a ka
ggap angko kaan
angkop angkop angkop angkop angko angkop angk angk
p gkop
p op op
Rangg
5 7.5 7.5 1 4 3 6 2 9 10
o
4. Paano tutukuyin ang (mga) pinakaangkop na teknikal na salitang nabigyan ng etimolohikal
na kahulugan?
32
Sa talahanayang ito nakatala ang lahat ng datos na kakailanganin upang matukoy ang
iuuri sa apat: Ang saklaw ng 1 (‘di mahusay) ay nasa mga balyu na 0 – 0.999; saklaw ng 2 (‘di-
gaanong mahusay) ay nasa mga balyu na 1 – 1.999; saklaw ng 3 (mahusay) ay nasa mga balyu
mga balyu na ito sa pamamagitan ng pagkuha ng kabuuang “mean” ng bawat salita at hahatiin ito
sa labinlima sapagkat labinlima ang kabuuang bilang ng mga pamantayan sa lahat ng bahagi.
Mula sa nakuhang balyu rito, maaari ng maisagawa ang proseso ng pagtingin kung saan papasok
ang balyu na nakuha sa apat na iskala upang makagawa ng konklusyon kung ang salita o mga
mas mabuti ang nakuhang datos na ito sa pamamagitan ng bar grap na magpapakita ng kabuuang
33
Bar Graph ng Kabuuang Mean at Antas ng Pagtanggap
ng Sampung Teknikal na Salita
60
52.8 54.4 53.2 53.4 53.6
49.4 49.4 50.2 48.4
50 47
40
30
20
10
3.5200 3.2933 3.2933 3.6267 3.5467 3.5600 3.3467 3.5733 3.2267 3.1333
0
i st
ng
n
ad
ad
ad
of
n
er
er
m
to
l ev
Ro
rd
ot
Jo
Lo
Lo
lo
lu
da
Gi
nt
Fo
p
Co
on
ad
al
un
Hi
Ca
ter
De
i
am
rs
Fo
lla
To
Be
Co
B. Diskusyon
3.6267, "hip roof," na may iskor na 3.5733, at "foundation", na may talang iskor na 3.5600
kahulugan ay ang "cantilever," na may iskor na 3.2933, "collateral load," na may iskor na 3.2933,
"joist," na may iskor na 3.2267 at "torsion load," na may kaukulang iskor na 3.1333. Sa resultang
kaysa sa iba sa kadahilanang may mga salitang nabigyan ng eksakto at sapat na kahulugan
34
samantalang ang ibang salita'y may kaunting pagkukulang sa naibigay na kahulugan. Isa pang
dahilan ay ang pagkakaiba sa kahusayan ng pagsalin ng mga ingles na kahulugan ng mga salita
tungo sa wikang Filipino dahil mayroong mga salitang eksakto at hindi eksakto ang pagkakasalin
na nagdudulot ng kaunting pagkalito ukol sa tamang kahulugan nito. Bukod pa rito, masasabing
isa pang kadahilanan ay ang paggamit ng mga salita sa mga halimbawang pangungusap sapagkat
mayroong mga salitang nailagay sa pangungusap sa tamang paraan at mayroon ding mga salitang
kahulugan kaysa sa iba, makikita pa rin sa talahanayan na ang lahat ng salitang napili sa pag-
aaral ay may antas ng pagtanggap na "pinakamahusay." Masasabi rito na ang mga salita ay
na ingles na kahulugan. Dahil dito, masasabing ang pag-aaral na ito ay maaring pagbatayan ng
mga taong gagamit ng mga napiling teknikal na salita na may kinalaman sa pagpapatayo ng mga
na salita, dahil higit na napadali sa mga mananaliksik na maunawaan ang mga natalakay na salita
dahil hindi lamang nabigyan ang mga ito ng kahulugan, kundi natukoy din kung paano ginagamit
inhinyero sa Pilipinas sa mga teknikal na salita na may kinalaman sa "civil engineering", dahil
35
ang mga nasabing salita ay mahusay na nabigyan ng etimolohikal na pagpapakahulugan sa
wikang higit na kanilang nauunawaan - wikang Filipino. Dahil sa pag-aaral, magkakaroon din ng
higit na maayos na komunikasyon sa pagitan ng mga inhinyero at mga kliyente dahil higit na
nauunawaan ng nakararami ang mga salitang ginagamit sa "civil engineering" dahil ang mga ito
sapagkat ang wikang Filipino ay masasabing angkop nang gamitin sa larangan ng pag-iinhinyero
dahil ang mga gagamit nito ay may malawak nang pag-unawa sa mga salitang may kinalaman sa
sinasabi lamang kung ano ang mga karaniwang salitang ginagamit sa pagpapatayo ng komersyal
na gusali.
Gaya ng sa pag-aaral ni nila Amata, R. et. al. (2014) kung saan pinag-aralan nilang
kung saan ay naging isang matagumpay na pag-aaral at kanilang napatunayan na ang "titanium
oxide" ay isang mabuting kasangkapan upang mabawasan ang laganap na polusyon sa hangin.
Gaya rin ng pag-aaral ni Chesterman, A. (2016) kung saan ay kaniyang pinakita ang tamang
paraan ng pagsasaling wika ng mga kahulugan ng mga salita sa ibang lengguahe. Detalyado
niyang pinakita kung paano ang wastong hakbang sa pagsasalin ng mga kahulugan ng mga salita
mula sa isang wika tungo sa iba pang wika. Sa pananaliksik na ginawa ng mga mananaliksik ay
36
kanilang ipinakita ang pagbibigay ng mga etimolohiyang depinisyon ng mga salitang ginagamit
ang kultura nito. Kailangan ng malalim na pag-intindi sa mga kahulugan ng mga salita.
na gusali. Unang inalam ng mga mananaliksik ang kung saan nagmula o kung paano nabuo ang
mga salitang napili. Hinanap din ng mga mananaliksik ang tamang bigkas, banghay, at
kahulugan ng bawat salita. Matapos mahanap ang mga ito ay kanilang isinalin a wikang Filipino
ang mga impormasyong nakalap at ginamit ang mga salita sa pagbuo ng mga halimbawang
mananaliksik ay naiiba sa mga pag-aaral na kanilang pinagbasehan bagamat ang mga pag-aaral
ng mga mananaliksik na ito ay kanilang pinagsama ang mga natutunan mula sa mga pag-aaral at
nangangailangan lamang ng simple ngunit eksaktong mga salita upang maunawaan ang tunay na
37
kumplikadong mga salita sa pagsasalin. Ang mga halimbawa ng mga natuklasan ay ang “Beam
na nagpapahiwatig na sa simpleng mga salita lang ay nalalaman na agad ang kahulugan ng mga
salitang ito. Tulad rin ng “Hip Roof” na “Quadro Aguas” na ibinabatay ang kahulugan sa mga
bawat panig ng bubong na dinadaluyan ng tubig. Sa pagiging simple lamang ng mga salitang
ginamit ay mas maiintindihan itong mabuti at mahihinuha agad sa isipan ang paglalarawan. Ang
mga kaibahan na ito ay kaunti lamang ngunit ito ay nagbigay ng malaking tulong. Ang mga dati
nang kaalaman sa paraan ng tamang pagsasalin ay nadagdagan pa at magiging daan ito upang
TSAPTER IV
38
Lagom, Konklusyon, at Rekomendasyon
A. LAGOM
na maipakilala ang mga salitang may kaugnayan sa pagpapatayo ng mga komersiyal na gusali sa
internet ang mga mananaliksik ng sampung (10) karaniwan na salitang may kinalaman sa
pagpapatayo ng mga komersiyal na gusali. Mula rin sa internet ay hinango ng mga mananaliksik
ang mga impormasyon ukol sa tamang pagbigkas, balangkas, gamit o bahagi ng pananalita,
maiparating sa mga mambabasa ang kahulugan at tamang paggamit ng bawat salita, ang mga ito
ng balidasyong papel ang mga mananaliksik na siyang pinasagutan sa mga lisensiyadong “Civil
Ang mga datos na nakuha mula sa balidasyong papel ay masusing sinuri ng mga mananaliksik.
Ang mga datos na ito ay ipinaghambing-hambing upang makakuha ng tiyak na iskor sa bawat
nito. Mula sa resulta na nakuha ng mga mananaliksik , lahat ng salitang binigyan ng etimolohikal
39
masasabing naging matagumpay ang mga mananaliksik sa pagbibigay ng etimolohikal na
B. KONKLUSYON
alidasyon ng mga “Certified Civil Engineers” ang mga salitang: Beam Column, Cantilever,
Collateral Load, Dead Load, Footing, Foundation, Girder, Hip Roof, Joist, at Torsion load
nakakuha ng antas na pagtanggap na: 3.5200, 3.2933, 3.2933, 3.6267, 3.5467, 3.5600, 3.3467,
“pinakamahusay”, dahil ang lahat ng antas na pagtanggap na nakuha ay pasok sa 3.00 hanggang
C. REKOMENDASYON
Matapos makuha ng mga mananaliksik ang mga impormasyong naitala at matapos ang
40
1. Para sa mga “Civil Engineers”, paniguraduhing ang mga salitang teknikal na ginagamit
4. Para sa mga guro, mas pagbutihin nila ang kanilang paggabay sa paggawa ng
ginagawa.
Filipino.
41
Tsapter V
Bibliograpiya
Amata, R. G., et. al. (2014, October). Design of a Three-Storey Commercial Building with
Institute of Technology
allowed_in_frame=0&search=beam
http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=cantilever
http://www.linguistics.fi/julkaisut/SKY2006_1/1FK60.1.1.CHESTERMAN.pdf
Chudley, R. (2008). Building Construction Handbook. Retrieved January 30, 2017, from
https://evrosoriou.files.wordpress.com/2011/06/construction-handbook-chudley.pdf
42
Collateral Load. (2017). In Etymonline.com. Retrieved from
http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=collateral+load
http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=collateral+load
allowed_in_frame=0&search=footing
http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=foundation
allowed_in_frame=0&search=Girder
http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=Hip+roof
allowed_in_frame=0&search=Joist
Kim, J. (1998, December). Sustainable Architecture Module: Qualities, Use, and Examples
http://www.enggjournals.com/ijet/docs/IJET15-07-04-330.pdf
Mga Patnubay sa Pagsasaling-wika. (2010, November 26). Retrieved January 30, 2017, from
https://localize.drupal.org/node/376
43
The Most Used Engineering Terminology Defined – StruCalc. (2017). Retrieved from
http://www.strucalc.com/engineering-resources/the-most-used-engineering-
terminology-defined/
http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=Torsion+Load
Wilson, A. (2008, August 18). The Most Used Engineering Terminology Defined. Retrieved
used-engineering-terminology-defined/
Zhou, Y., et. al. (2008). Handbook on Good Building Design and Construction In the
http://www.unisdr.org/files/10329_GoodBuildingHandbookPhilippines.pdf
44
Tsapter VI
Apendiks
A. Liham
45
46
B. Talahanayan/ Balidasyong Papel
47
C. Iba pang mga talahanayang ginamit sa pagtala ng datos
Ang mga talahanayang makikita sa ibaba ay ang nakasaad at inilarawan sa unang bahagi
bawat teknikal na salita upang makuha ang kabuuang iskor nito, mean nito sa bawat pamantayan,
at kabuuang mean ng bawat salitang napili na gagamitin upang makabuo ng isang talahanayang
JOIST
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
A. 卌-
卌-| 卌 14 6 5 0 84 16.8
Nilalaman 卌- ||||
卌-
B. Salin 卌-||| ||| ||| 11 8 3 3 77 15.4
卌-|
卌-
C. Entri 卌-卌 ||| 12 10 3 0 81 16.2
卌- ||
Kabuuan 37 24 11 3 37 24 11 3 242 48.4
48
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
卌-
A.
卌- 卌-||| 17 8 0 0 92 18.4
Nilalaman
卌-||
B. Salin 卌-| 卌-卌 卌-|||| 6 10 9 0 72 14.4
卌-
C. Entri 卌-|||| | 9 15 1 0 83 16.6
卌-卌
Kabuuan 32 33 10 32 33 10 0 247 49.4
Talahanayan 1.3 Mga marka sa salitang “Cantilever”
BEAM COLUMN
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
A. 卌-
卌-卌 15 10 0 0 90 18
Nilalaman 卌-卌
卌-
B. Salin 卌-卌 | 10 14 1 0 84 16.8
卌-||||
卌-
C. Entri 卌-卌 15 10 0 0 90 18
卌-卌
Kabuuan 40 34 1 0 40 34 1 0 264 52.8
Talahanayan 1.4 Mga marka sa salitang “Beam Column”
TORSION LOAD
Pamantaya Kabuuang
Tally Frequency Mean
n Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
A. 卌-
卌-||| |||| 8 13 4 0 79 15.8
Nilalaman 卌-||||
卌-
B. Salin 卌 卌- ||| | 5 16 3 1 75 15
卌-|
卌-
C. Entri 卌-||| 卌- | 8 16 0 1 81 16.2
卌-|
Kabuuan 21 45 7 2 21 45 7 2 235 47
Talahanayan 1.5 Mga marka sa salitang “Torsion Load”
49
COLLATERAL LOAD
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
卌-
A. Nilalaman 卌-|| ||| 7 15 3 0 79 15.8
卌-卌
卌- 卌-
B. Salin || 11 12 2 0 84 16.8
卌-| 卌-||
卌- 卌-
C. Entri || 11 12 2 0 84 16.8
卌-| 卌-||
Kabuuan 29 39 7 0 29 39 7 0 247 49.4
Talahanayan 1.6 Mga marka sa salitang “Collateral Load”
FOUNDATION
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
A. 卌- 卌-
| 12 13 1 0 89 17.8
Nilalaman 卌-|| 卌-|||
卌-
B. Salin 卌-卌 | 14 10 1 0 88 17.6
卌-||||
卌-卌-
C. Entri 卌-||| | 16 8 1 0 90 18
卌-|
Kabuuan 42 31 3 0 42 31 3 0 267 53.4
Talahanayan 1.7 Mga marka sa salitang “Foundation”
FOOTING
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
A. 卌- 卌-
13 12 0 0 88 17.6
Nilalaman 卌-||| 卌-||
卌-卌-
B. Salin 卌-||| || 15 8 2 0 88 17.6
卌
卌-卌-
C. Entri 卌-||| | 16 8 1 0 90 18
卌-|
Kabuuan 44 28 3 0 44 28 3 0 266 53.2
Talahanayan 1.8 Mga marka sa salitang “Footing”
HIP ROOF
50
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
A. 卌- 卌-
12 13 0 0 87 17.4
Nilalaman 卌-|| 卌-|||
卌-卌-
B. Salin 卌-|| || 16 7 2 0 89 17.8
卌-|
卌-卌-
C. Entri 卌-||| 17 8 0 0 92 18.4
卌-||
Kabuuan 45 28 2 0 45 28 2 0 268 53.6
Talahanayan 1.9 Mga marka sa salitang “Hip Roof”
DEAD LOAD
Kabuuang
Pamantayan Tally Frequency Mean
Iskor
4 3 2 1 4 3 2 1
卌- 卌-
A. Nilalaman 13 12 0 0 88 17.6
卌-||| 卌-||
卌-
B. Salin 卌- 卌-|| | 17 7 1 0 91 18.2
卌-||
卌-
C. Entri 卌- 卌-|| 18 7 0 0 93 18.6
卌-|||
Kabuuan 48 26 1 0 48 26 1 0 272 54.4
Talahanayan 1.10 Mga marka sa salitang “Dead Load”
51
PERSONAL NA IMPORMASYON NG
MANANALIKSIK
PERSONAL NA IMPORMASYON:
EDUKASYON:
PERSONAL NA IMPORMASYON NG
MANANALIKSIK
52
PERSONAL NA IMPORMASYON:
EDUKASYON:
53
PERSONAL NA IMPORMASYON NG
MANANALIKSIK
PERSONAL NA IMPORMASYON:
EDUKASYON:
54
PERSONAL NA IMPORMASYON NG
MANANALIKSIK
PERSONAL NA IMPORMASYON:
EDUKASYON:
PERSONAL NA IMPORMASYON NG
MANANALIKSIK 55
PERSONAL NA IMPORMASYON:
EDUKASYON:
56