Кораб

Кораб — планина во Западна Македонија, на границата со Албанија. На неа се

наоѓа највисоката точка (врв) во Р. Македонија — Голем Кораб, со висина од 2.764
метри надморска височина. Кораб е планинска верига која се протега на правец
југ-север.

Традиционалното меѓународно искачување на Голем Кораб се одржува во

почетокот на септември секоја година по повод 8 септември денот на
независноста на Македонија.
Поради уникатните природни карактеристики делот на планината кој влегува во
границите на Македонија, во 1952 година е признаен како дел од националниот
парк „Маврово“.
Се издига во северниот дел на Корабскиот планински масив, на потегот од
врвот Шерупа (2,092 м) на север, до високопланинскиот превој Дешат (1,959 м) на
југ, со должина од 26 км. Правецот на протегање е меридијански од север кон југ.
Планинското било е јасно изразено по целата должина, во северниот дел е
благо заоблено, а во средишниот и јужниот е доста остро и послабо
расчленето. Над планинското било се издигаат повеќе врвови чија височина
е над 2,000 м, а на 39 поедини места и над 2,500 м.
Највисок врв е врвот Голем Кораб (2,753 м), кој иако припаѓа на
територијата на Националниот Парк Маврово, ‐ Република Македонија, сепак не
припаѓа кон сливот на Реката Радика, туку на сливот на реката Прој
Радомирс во соседна Албанија. Планината Кораб се одликува со разновидни
релјефни форми. Под планинското било се наоѓаат изворните челенки на
повеќе притоки на реката Радика, која се јавува како важна одводна артерија во
Националниот Парк Маврово, меѓу кои позначајни се: реката Штировица, реката
Рибница, Длабока Река, поголем дел од изворната челенка на Жировничка Река и
други. Во фосилизираните циркови се наоѓаат поголем број на извори, а во
поедини се среќаваат и постојани, периодични и повремени природни
постглацијални езера. По највисоките точки на планинското било минува
западниот дел од водоразделната линија на реката Радика и сите нејзини десни
притоки. Од планината Кораб на Националниот Парк Маврово му припаѓа
источната планинска страна, која се одликува со прилично голем наклон на
теренот, особено во средишниот и јужниот дел, додека во северниот дел тој е
нешто поблаг. Најголеми наклони на теренот се јавуваат под високите планински
врвови и по страните на длабоките речни долини. Планинската страна на Кораб
која му припаѓа на Националниот Парк Маврово е силно издисецирана со
површинските водотеци, кои претежно се предиспонирани со раседни
структури, или пак претставуваат фосилизирани ерозивни глацијани земјишни
облици (циркови или валови)
.
По Голем Кораб, планината Кораб има повеќе врвови преку 2000 метри надморска
височина. Меѓу врвовите кои се доста непроодни најзначајни се:
 Кораб 2 (2.753 м)
 Кораб 3 (2.745 м)
 Малокорапска Стена (Мала Корапска Врата) (2.727 м)
 Радомирски Врв (2.716 м)
 Мал Кораб (2.683 м)
 Кепи Бард (2.617 м)
 Црна Чука (2.572 м)
 Бел Врв (2.532 м)
 Боази (2.510 м)
 Бели Јами (2.494 м)
 Шуплив Камен (2.440 м)
Иако релативно тешко прооден, на масивот на Кораб постојат неколку превои (во
близина на истоимените врвови) кои се користат од страна на месното население
и планинарите. Најпознати се:
 Мала Корапска Врата (2478 м) - помеѓу врвовите Голем Кораб и Мала
Корапска Врата;
 Цигански Премин (2290 м) - помеѓу врвовите Цигански Врв и Дерза;
  Голема Корапска Врата (2062 м) - помеѓу врвовите Зиберова Кула и Бел
Врв;
 Шкртец (2020 м) - помеѓу врвовите Шуплив Камен и Плоча;
 Пралуга (1675 м) - помеѓу врвовите Рибничка Скала и Кукул;
Необично забележливи се алпските предели на Кабаш, Рибничка Скала, Мал
Кораб, Радомирски Врв и неколку други тешко проодни врвови. Во највисокиот
дел, над 2.000 м, климата е алпска и вклучува елементи од алпската флора.
Според мислењето на голем број научници, Кораб е најубавиот планински релјеф
во Македонија и пошироко.
Општа карактеристика за масивот на Кораб е богатството на површински
водотеци - реки и потоци кои по напуштањето на планинското подрачје се влеваат
во Радика и Црн Дрим. Тие имаат брзи текови, наизменично низ кањони и долини,
често формирајќи брзаци и водопади. Најголеми и најпознати реки се:
 Рибничка Река (притока на Радика)
 Радомирска Река (притока на Црн Дрим)
 Штировица (притока на Радика)
 Длабока Река (притока на Рибничка Река)
 Шерупска Река (притока на Радика)
 Циганска Река (притока на Рибничка Река)
 Таировска Река (притока на Жировничка Река)
 Габровскa Река (притока на Длабока Река)
Рибничка Река носи најголемо количество вода од падините на Кораб и по
пренасочувањето на горниот тек на Радика за потребите на мавровскиот
хидросистем, нејзините води најмногу придонесуваат за одржување на реката
Радика во нејзиниот среден и долен тек. Извира на околу 2.300 м надморска
височина помеѓу Дерза и Цигански Премин.
Највисок изворишен дел, кој достига и до 2.500 м надморска височина има
Длабока Река. Воедно нејзиниот тек заедно со Габровска Река и другите помали
притоки е и најатрактивен бидејќи формира три кањони и многубројни брзаци и
водопади.
Корапскиот водопад на Длабока Река или водопадот на Длабока Река е највисок
водопад во Македонија, а воедно и на Балканот со висина од над 130 метри (136
метри, ако се смета и висината на слапот во подножјето). Се јавува на вертикална
карпа која е продолжение на стрмната источна страна на врвот Мал Кораб.
Формиран е како последица на истекувањето на огромниот ледник кој го
продлабочил горното корито на Длабока Река, пресекувајќи ја карпата на неговиот
пат.
Водопадот јасно може да се види од далечина само во пролетните месеци и во
почетокот на летото додека се топи снегот, кога количеството на вода е поголемо.
Зимно време е комплетно замрзнат, а во доцните летни месеци и почетокот на
есента останува да се полни со водата од неколкуте мали извори кои се наоѓаат
веднаш под врвот Мал Кораб и во близина на Мало Корапско Езеро - количина на
вода која поради големата вертикала можа да се забележи само од непосредна
близина, но не и од далеку при што изгледа како да е пресушен. Поради
непристапниот терен и краткиот временски интервал во којшто може да се посети,
многу малку луѓе имаат можност да го видат во својот полн сјај. Најдобар период
за посета е месецот јуни кога снегот нема да претставува голема пречка за да се
стигне до водопадот, а и поради топењето на преостанатиот снег количеството на
вода е релативно големо.
Во горниот тек на Длабока Река се сретнуваат и повеќе пониски водопади од
нејзината лева страна, кои се формираат од нејзините притоки што извираат од
Кобилино Поле. Но иако помалку забележителни од големиот водопад, тие имаат
поголема количина на вода и се посебно привлечни кога ќе се погледнат од
реонот на врвовите Кабаш и Рибничка Скала, при што се добива впечаток како
цело Кобилино Поле да се „цеди“ во Длабока Река.
Скриен во горниот кањон на Длабока Река, на најтесниот дел помеѓу сртовите на
Рибничка Скала (од десната страна) и Шило и Пирк (од левата страна) се наоѓа
уште еден импресивен водопад до кој е особено тешко да се стигне поради
непристапниот терен во самиот кањон, неретко попречен од паднати лавини.
Меѓутоа овој водопад ги надминува сите во сливот на Длабока Река според
количеството на вода и како резултат на тоа при падот формира „воден лонец“ со
голема длабочина.
Водопади се сретнуваат и на останатите реки и потоци на падините на Кораб,
посебно во горните текови на Рибничка Река и Циганска Река, како и во
подножјето на врвот Црн Камен (Врбјани), каде се забележуваат двата повремени
водопади на Обесенавода, во непосредна близина на регионалниот пат Маврови
Анови - Дебар.
На македонска територија Кораб има 8 постојани и десетина повремени леднички
езера, додека нешто помал број има на албанската страна. Попознати од нив се:
 Големокорапско Езеро (2.500 м)
 Чукино Езеро (2.370 м)
 Малокорапско Езеро (2.350 м)
 Изгревно Езеро (2.330 м)
 Кобилино Езеро (2.320 м)
 Горно Радомирско Езеро (2.160 м)
 Шилско Езеро (2.070 м)
 Мало Грамско Езеро (1.950 м)
 Големо Грамско Езеро (1.880 м)
 Бачилско Езеро (1.870 м)
 Бабино Езеро (1.820 м)
 Долно Радомирско Езеро (1.775 м)
 Црно Езеро (1.490 м)
Најпознато е секако Големо Корапско Езеро, кое се наоѓа на 2.500 м надморска
височина веднаш под самиот врв Голем Кораб, поради фактот што претставува
највисоко ледничко езеро, како и највисока водена површина во Македонија
воопшто.
По површина убедливо најголемо е Грамското Езеро на албанската страна. На
таа страна езерата се многу поголеми отколку на македонската, но тие езера
лежат и на помала надморска височина во однос на оние на македонската страна.
Најголема концентрација на овие остатоци од некогашното ледено доба има на
триаголникот помеѓу Шуплив Камен, Бабин Камен и Високо Брдо, како и на
Кобилино Поле, од кои истекуваат притоките на Рибничка Река и Длабока Река.