Professional Documents
Culture Documents
Aralin
Mataas na Tunguhin ng
Isip at Kilos-loob
10
Magsisimula ang ating pag-aaral sa pagsagot ng isang laro, ito ay pag-aangkop ng salita sa mga
larawan na may kinalaman sa ating paksang aralin, susunod dito ay ang pagtatala ng mga gawi at
kakayahan ng isip at kilos-loob. Tatalakayin din dito ang paghubog at pagpapataas ng antas ng
isip at kilos-loob.
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na tanong o pahayag. Piliin ang
letra ng tamang sagot.
Malugod nating simulan ang ating pag-aaral sa pagbabalik-tanaw sa iyong natutunan noong
ikaw ay nasa Ikapitong baiting na nakatuon sa pagpapahalaga sa sarili, simulan natin ito sa
pagbabasa ng maikling kwento.
1
Pa
nuto: Basahin at unawain ang maikling kwento. Pagkatapos, sagutan ang mga katanungan.
Paano Mananalo sa Laban sa Korte?
(Inspirasyon mula sa likha ni Jacob Braude sa aklat na The Next 500 Stories)
Si Luis ay may tatlong kaibigan sina Carl, James at Lance. Madalas niyang kasama ang
dalawa. Sa tuwing kasama niya si Carl ay mapakagaan ng kanyang pakiramdam parang kayang-
kaya niya gawin ang lahat at abutin ang pinakamataas na bundok. Kapag si James naman ay
hindi mabilang ang tawanan at kaligayahan. Si Lance ang di niya madalas makasama kakaunti
lamang ang kanilang nalaala sa isat-isa.
Isang araw ay kinailangan ni Luis na humarap sa Korte upang ipaliwanag ang sarili, dito
ay kinakailangan niya ang tulong ng kanyang kaibigan. Una niyang pinuntahan ay si Carl. Agad-
agad itong humindi at sinabing hindi siya makakasama. Pinuntahan naman niya si James
sumagot ito at sinabing sasamahan siya subalit hanggang tarangkahan lamang ng gusali ng korte
hindi na siya makakasama pa sa loob nito. Sa huli ay pinuntahan niya si Lance pinakiusapan na
kung pwede siyang samahan nito sa korte upang ipagtanggol. Agad itong sumagot ng oo at
ipinagtanggol nga siya hanggang siya ay manalo sa korte.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang sinasabing magliligtas sa iyo sa pagharap natin sa huling paglilitis?
________________________________________________________________________
2. Anong parte ng ating katauhan ang dapat bigyan ng pansin sa aralin? Ipaliwanag.
________________________________________________________________________
Gawain 1
Panuto: Suriin ang mga larawan sa bawat bilang at kulayan ang sagot sa loob ng crossword
puzzle.
P2P
(Picture-to-Puzzle)
Howar
Math/S buildin
Inst d motor puso Bible Brain
cience gs
agra Garner Holding
m hands
Taong
Notes/ Dancin Light
Twi tao Kamay naka-
G-clef g Bulb
tter ngiti
M U L T I P O L U M D Q A M I D A M D A M I N H
A T T E R I W A T A 0
E C N E G I L L E T N I E L P I T L U M K A B U
T I H A N M Q M E C Q
M N D L Y H K A T O T O H A N A N P O L L B R O
G Q K G C Q N T A Y O
M U L T I P L E I N T E L L I G E N C E L M A S
S M E D I A MQ X C V
K A P A N G Y A R I H A N L D D F F R O Z W R
C D B M D F W L P X D A
C U T P L W E L X X D F L W E V E W F V V F V R
Pamprosesong Tanong:
3
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Gawain 2
Panuto: Isulat ang mga nagagawa ng isip at kilos loob. Ayusin ito ayon sa taas ng kakayahan
nito.
Isip
Kilos- Loob
Halina’t Mag-isip
Pamprosesong Tanong:
1. Ano–ano ang mga isinaalang- alang mo sa pagsunud-sunod ng sagot?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Gawain 3
4
_________________________________________________________
________________
_________________________________________________________
________________
Ngayon dagdagan natin ang iyong kaalaman basahin at umawaing mabuti ang konsepto.
Tandaan ang mga mahahalagang kaalamang magagamit sa pagharap sa hamon ng buhay.
Ang tao ay nilikha ng Diyos bilang kakaibang nilalang, may kapangyarihan siyang
nagmula sa Diyos ang isip at kilos-loob. Ito ay maaaring gamitin ng tao upang maunawaan at
kumilos ayon sa huling layon. Ang pinakamataas na layunin ng isip at kilos-loob ay ang
pinakadakilang katotohanan at kabutihan …. ang Diyos. (Castro et al; 2010)
Kapangyarihan ng Isip
Kapangyarihan ng Kilos-loob
Ang kilos-loob ay ang determinasyon ng tao upang gawin ang isang bagay. Ito rin ay
kakahayang karugtong ng isip upang ipakita o gawin ang kanyang ninanais. Ang kilos-loob ay
ang rasyonal o makatwirang pagkagusto sa mabuti at pag-iwas sa masama.
1. Ang tao ay nagsusumikap hindi lamang dahil sa kanyang kalikasan (instinct) bagkus
dahil sa kangyang kilos-loob.
2. Dahil sa kanyang kilos-loob kaya ng taong higitan ang kanyang kalikasan gaya ng pag
didisiplina sa sarili.
3. Ang isip ang sumusuri subalit ang kilos-loob ay ang malayang pumipili.
5
4. Kung ang isip ang nangangalap ng impormasyon ang kilos-loob ang nag-uudyok na piliin
ang mabuti o masama ayon sa pag-unawa ng isip nito. (Babor; 1999)
5. Nasa kalikasan ng kilos-loob ang pagpili ng mabuti. (Punsalan; 2019)
Isip Kilos-loob
Pinakamataas na layunin Karunungan Birtud
Tunguhin Katotohanan Kabutihan
Tungkulin Mag-isip Magpasya
Hangarin Pag-alam Pagpili
Ang karunungan ay hindi lamang para sa sariling kapakinabangan, bagkus ito rin ay
paraan para sa tamang pagkilos. Ang karunungan ay pinatitingkad ng pag-alam sa katotohanan.
Ang pagkilos ay karugtong ng kaalaman ng tao, gumagawa ang tao ng tama dahil alam
niyang ito ay tama. Ang kilos-loob ay pinatitingkad sa paghahanap ng kabutihan at ang paggawa
ng mabuti ang kanyang huling layon. Ang kilos-loob ay laging naghahangad ng kabutihan na
nagmumula sa katotohanan tungo sa paglilingkod at pagmamahal, ang Diyos (ang huling layon
ng tao). Ayon sa Banal na Aklat ang ginagawa mo sa kapwa mo ay ginagawa mo rin sa Diyos.
May kapangyarihan ang isip at kilos-loob subalit meron din itong tungkuling dapat
gampanan sa pag-abot sa pinakadakilang katotohanan at kabutihan, ito ay ang pagmamahal.
Ayon sa aklat ni Glenn may dalawang pakultad o kapangyarihan ng kapasidad sa
pagkilos ang kaluluwa ng tao:
1. Pangkaalamang pakultad (knowing faculty) – Isip
2. Pagkagustong pakultad (choosing faculty) – Kilos-loob
6
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na tanong o pahayag. Piliin ang
letra ng tamang sagot.
Ilarawan ang mga pagpapahalagang natutunan mo sa aralin. Gumawa ng isang Pic Collage na
nagpapakita ng pagpapahalaga sa katotohanan, paglilingkod at pagmamahal sa kapwa.
SAGUTANG PAPEL
Modyul sa Edukasyon sa Pagpapakatao 10
Unang Markahan – Una at Ikalawang Linggo
Aralin 1: Mataas na Tunghin ng Isip at Kilos-loob
7
Pangalan:________________________________________________
Guro:_______________________
Baitang at Pangkat: _____________________________
Paunang Pagsubok
1. 4.
2. 5.
3.
Balik-Tanaw
1. ___________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. ___________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Gawain 1
M U L T I P O L U M D Q A M I D A M D A M I N H
A T T E R I W A T A 0
E C N E G I L L E T N I E L P I T L U M K A B U
T I H A N M Q M E C Q
M N D L Y H K A T O T O H A N A N P O L L B R O
G Q K G C Q N T A Y O
M U L T I P L E I N T E L L I G E N C E L M A S
S M E D I A MQ X C V
K A P A N G Y A R I H A N L D D F F R O Z W R
C D B M D F W L P X D A
C U T P L W E L X X D F L W E V E W F V V F V R
Pamprosesong Tanong:
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Gawain 2
Isip Kilos-loob Pamprosesong Tanong
1. 1. 1. ______________________________
2. 2. ______________________________
3. 3. ______________________________
4. 4. 2. ______________________________
5. 5. ______________________________
______________________________
Gawain 3
1. ___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
2. ___________________________________________________________________________________
8
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
Pag-alam sa Natutuhan
Pangwakas na Pagsusulit
1. 4.
2. 5.
3.
Pagninilay