Bestežinska stanja

Nulta gravitacija ili bestežinsko stanje je stanje u kojem gravitacija ili

sila zemljine teže, nema nikakvih utjecaja, ili čije se djelovanje ne
osjeća u organizmu živih bića ili na predmetima. Iako je opseg
djelovanja gravitacije u principu beskonačan, ona u bestežinskom
stanju praktično ne postoji, tj. približava se nuli ili je njen utjecaj
minimalan pa se praktično i ne manifestuje. Ovo stanje je najizraženije
iza Karmanove linije u svemiru.
Karmanova linija je zamišljena visina koju je Međunarodna
vazduhoplovna federacija (FAI) prihvatila kao granicu koja se obično
koristi za definisanje razgraničenja između Zemljine atmosfere i
svemira. Iznad ove linije može se govoriti o boravku ili letu u svemir.
Zbog veoma razrjeđenog vazduha tj. zbog gubitka aerodinamičke
potpore avionom se ne može letjeti iznad ove visine. Iznad ove linije
(granice) vladaju zakoni balistike, i kroz nju se kreću isključivo letelice
na raketni pogon.
Danas je zvanično usvojeno da se Karmanova linija nalazi na visini 100
od površine mora.
Postoje prostori na Zemlji ili u njenoj atmosferi u kojima djelovanje
gravitacije nije primjetno (ili je jedva primjetno), kao što je to u toku
slobodnog pada u vakumu ili u satelitskim sistemima i specijalnim
trenažnim avionima. 
Duže izlaganje organizma ovom okruženju vremenom može izazvati
poremećaje; sistema ravnoteže, metabolizma vode, povraćanje, gubitak
mišićne snage, a po izlasku iz njegovog djelovanja, i probleme sa
stajanjem i hodom. Zato se izučavanjem ovog stanja i mjerama zaštite
pored Agencija za svemirska istraživanja bavi i
vazduhoplovnokosmička medicina.

Nulta gravitacija ili bestežinsko stanje nastaje :

- Ako su objekti daleko od zvijezde, planete, mjeseca, ili drugih sličnih
tijela velike mase, tada su oni izloženi veoma maloj gravitacionoj
interakciji sa njima.
- Ako su objekti u tački koja je jednaka gravitacionom privlačenju iz više
masa (kao što su Lagranžove tačke), oni će doživeti nultu gravitaciju.
- Kružnim kretanjem, orbitiranjem u Zemljinom gravitacionom polju, npr.
lebdenje astronauta u njihovim svemirskim brodovima dok kruže oko
Zemlje. Dok se satelit ili svemirska stanica kreću oko Zemlje, gravitacija
na njih deluje kao centripetalna sila, tj. privlači ih i kontinuirano skreće
na kružnu putanju. Mase letjelica i astronauta opiru se promeni smjera
kretanja. Posljedica tog njihovog opiranja, tj. inercije je trajno
bestežinsko stanje.
- Stvarnjem bestežinskog stanja kratkog trajanja, koje se može postići
 slobodnim padanjem ili
paraboličnim kretanjem
aviona.

U praksi se za nultu
gravitaciju ili bestežinsko
stanje koristi termin
mikrogravitacija.
U slučaju letjelice u orbiti
oko Zemlje, koja se
kreće bez potiska,
mikrogravitacija može
biti posljedica sljedećih
faktora:
- Čak i onda kada na čovjeka u svemiru ne djeluje zemljina gravitacija, ipak je on izložen
gravitaciji nekog drugog najbližeg svemirskog tijela, npr. kad je tijelo van utjecaja zemljine
teže na njega djeluje Sunčeva gravitacija.
- Svi objekti unutar letjelice, masama privlače jedni druge, i stvaraju rezultantu veću od nule i
mogu se izmjeriti.
- Iako je vrlo razrjeđena, atmosfera između 185 i 1000 km nadmorske visine ipak ima
vazduha u tragovima, što dovodi do usporavanja letjelice zbog trenja.