‫

‫ ‬

‫د ﻟﻮي څښﺘﻦ ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ‬

‫ ‬

‫ژﺑﻼر) ګﺮاﻣﺮ( ‬ ‫د ﭘښﺘﻮ‬

‫وﯾﺎړ ‬ ‫د ﭘښﺘﻮ ﻧﻮ ﭘﮫ‬
‫ ‬
‫ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﯽ‪ :‬‬
‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣېږی ﺷﯿﻨﻮاری ‬
‫‪Ketabton.com‬‬ ‫ ‬

‫ﺧﭙﺮﻧﺪوې‪ketabton:com :‬‬
‫ ‬

‫ ‬

‫ ‪ 1‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻧﯿﻮﻟﯿﮏ ‬
‫ﻓﻮﻧﯿﻢ‪ ٣٨ ......‬‬ ‫ﺳﺮﯾﺰه ‬

‫ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﻮﭘﮫ‪.‬ږ‪ ۴١ ...‬‬ ‫‪ ٧‬‬ ‫ګﺮاﻣﺮ ﯾﺎ ژﺑﻼرښﻮﻧﮫ‬

‫ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ‪ ۴٣ ........‬‬ ‫‪ ٧‬‬ ‫د ﭘښﺘﻮ ا ب پ ﯾﺎ اﺑﭗ‬

‫ﻓﻮﻧﻮﻟﻮژي‪ ۴۴ .....‬‬ ‫‪ ٩‬‬ ‫ﮐړﻧﻮی‬

‫‪ ۴۵‬‬ ‫ﻓﻮﻧﯿﻤﯿﮏ‪ .....‬‬ ‫ ‬ ‫د ژﺑﻨﯿﺰو ﺗﻮﮐﻮ ﭘېﮋﻧﺪ‬

‫ﻧﻮم‪ ۴۵ ......‬‬ ‫‪ ١٢‬‬ ‫وی‬

‫‪ ١٢‬‬ ‫ﮐﻠﻤﮫ‬
‫ﺑﯿﺎ وی او ﮐﻠﻤﮫ‪ ۴۶ .....‬‬
‫‪ ١٣‬‬ ‫ﻏﻮﻧډاﻟﮫ‬
‫‪ ۴۶‬‬ ‫ﻣﻮرﻓﯿﻢ او ﺳﯿﻠﺒﯥ‬
‫‪ ١۶‬‬ ‫ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ژﺑﮫ‬
‫ﺧﻮﯾﻮی‪ ۴٨ ......................‬‬
‫‪ ١۶‬‬ ‫ﺳﯿﻨﺘﺎﮐﺲ‬
‫اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون‪ ۵٠ .................‬‬
‫‪ ١۶‬‬ ‫د ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﺟﻮړښﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﺘﯿﻮري‪ ۵۶ ..............‬‬
‫‪ ١۶‬‬ ‫ګډوﻟﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ‬
‫‪ ۵٧‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ او ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‬
‫‪ ١٩‬‬ ‫ﺗړﻧﻮﯾېﺰې وﯾېﻨﯥ‬
‫د ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﺗﻞ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ‪ ۶١ ....‬‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ او ‪ ١٩ ....‬‬
‫‪ ۶۶‬‬ ‫ﻧﯿﻮﻧﮫ‪ ،‬ښﻮﻧﮫ‪ ،‬ﻏﻮښﺘﻨﮫ‬
‫ﻧﻮﻣﯿﺰ‪ ٢٠ .......................‬‬
‫‪ ٧٢‬‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﺪه وﯾﻨﺎ‬
‫ ‬ ‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‪٢۵ .............‬‬
‫‪ ٧۴‬‬ ‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰﻣﻮﻧﮫ‬
‫‪ ٣٠‬‬ ‫زﻣﺎ ﮐﮫ دﻣﺎ‪..............‬ږ‬
‫‪ ٧٩‬‬ ‫داﻣﻮ د ﺳﺘﻮﻧځﻮﺑﯿﻮ ﻻر ﻧﮫ ده‬
‫ﺣﻼﺗﻮﻧﮫ او ﭘﮭﺒﻨﺴټ ﯾﯥ ‪ ٣۴ ....‬‬
‫‪ ٨۴‬‬ ‫د ﮐړﻧﻮ ﺳﺮه د ﮐړوﻧﻲ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟږن‬

‫ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ ﻧﺎﺳﻢ راﻧﻨﺒﺎﺳﻠﺸﻮي وﯾﻮﻧﮫ ‪ ٨۵‬‬ ‫ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﯾﺎ وﯾډول‪ ٣٧ .......‬‬

‫ ‪ 2‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﻧﮫ ﮐﻮم‪ ..‬ﮐﮫ ‪ ١۶٨ ......‬‬ ‫‪ ٨٨‬‬ ‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‬

‫د ﭘښﺘﻮ ﺳﺮه د ﻧﻮرو ژﺑﻮ‪ ١٧١ ....‬‬ ‫ﻣﻮږ د ‪ ،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﻻﻧﺪ‪ ٩۴ .....‬‬

‫ ګڼﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﺷﻤېﺮﻧﯿﺰه ﺑڼﮫ ‪ ١٧۶ .....‬‬ ‫‪٩٧‬‬ ‫ژﺑﮫ ﻣﻌﯿﺎري ﮐﻮﻧﮫ‬

‫ژﺑﯥ ﻏﺒﺮګﯥ ﭘﯿﺪاﺷﻮي‪ ١٨٠ ......‬‬ ‫‪ ٩٩‬‬ ‫ژﺑﮫ ﻗﺮارداد دۍ او ﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬

‫ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ ځﺎﻧګړې دي‪ ١٨٢ ...‬‬ ‫اﯾﺎ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﭘﻮھﻨﯥ ﭘښﺘﻮ ‪ ١٠٣ ....‬‬

‫زﻣﺎ د ﻟﯿﮑﻨﻮ او‪ ١٨۵ ....‬‬ ‫‪ ١٠۶‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ او ﮐﮫ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‬

‫‪ ١٨۶‬‬ ‫ﯾﻮ ﻟﯿﮏ د ﻋﻠﻮﻣﻮ اﮐﺎدﻣﻲ‪ ..‬‬ ‫‪ ١٠٨‬‬ ‫ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ‬

‫د ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ ﻟﯿﮑﻠﯥ او ژﺑړﻟﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ‪ ١٨٧‬‬ ‫د ګﺮاﻣﺮ ھﻐﮫ ﻏﻮره ﺑﺮﺧﮫ ‬

‫‪ ١٩۴‬‬ ‫د ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ ژوﻧﺪ ﺗﮫ ﻟﻨډه ﮐﺘﻨﮫ‬ ‫‪ ١١٠‬‬ ‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ‬

‫‪ ١١٣‬‬ ‫د ﻏﻮښﺘﻮﻧﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه ټﻮﻟګﯿﺰول‬

‫‪ ١٣٢‬‬ ‫ﭘﻮرﺗﮫ ﺳﺮﻟﯿﻢ ﺗﮑﺮار او ؟‬

‫‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ...‬څﺨﮫ‪ ،،‬د ﻟﻮﻣړي ﻧﻮم ‪ ١۴٠ ...‬‬

‫‪ ١۴٣‬‬ ‫ﺗﺮ ‪........................‬ږ‬

‫‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ...‬ﺣﺦ‪ ،، ، ،،‬ﻟﮫ)د(‪ ..‬ﺳﺮه‪ ١۴٩ ،،‬‬

‫ﻣﻨځ‪ ،‬څﻨګ‪ ،‬ﻣﺦ‪ ،‬ﺷﺎ‪ ١۵۵ ...‬‬

‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ﻟږ څﮫ ﺑﯿﺎ ‪ ١۶١ ...............‬‬

‫‪ .‬‬

‫‪ .‬‬

‫‪ .‬‬

‫‪ .‬‬

‫ ‪ 3‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ﻧﮫ ھﻐﮫ زړه ھﻐﮫ دﻣﺎغ او ھﻐﮫ زه ﭘﺎﺗﯥ ﯾم ‬

‫ﺧداﯾزده ﭼﯥ ‪5‬ﮫ اوﻣﮫ اوس ‪5‬ﮫ ﯾم ﺑﯾﺎ ﺑﮫ ‪5‬ﮫ ﭘﺎﺗﯥ ﯾم ‬
‫ ‬
‫ﺗﺎب د ﺳﺧن ﻣﯥ ﭘﺎﺗﯥ ﻧﮫ دی ﻧور ﻟﯾﮑﻠﯽ ﻧﮫ ﺷم ‬
‫د ﯾو ﻧﺎﺗواﻧﮫ اﺳوﯾﻠﻲ ﻏوﻧدې ﭘﮫ ﺧوﻟﮫ ﭘﺎﺗﯥ ﯾم‪ ،،‬‬
‫ ‬
‫ﺣﻣزه ﺑﺎﺑﺎ ‬

‫د ﺳﺮﯾﺰې ﭘﮫ ځﺎی‬
‫زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺗﮫ‪:‬‬
‫ﯾﻮ ‪ :‬ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ د ځﺎن روغ ﺳﺎﺗﻠﻮ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ دا دﻧﺪه ﯾﯥ ﺳﺮﺗﮫ‬
‫رﺳﻮﻟﯥ او رﺳﻮي ﯾﯥ‪.‬‬
‫دوی‪ :‬ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻣﯥ ډﭔﺮ ﮐﺎر ﮐړی او ﭘﮫ ﭘﻮره ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﮫ ﻣﯥ ﭘﻮره ﮐړي‪.‬‬
‫درﯾﻢ‪ :‬دا ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ د ځﺎن ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐړي‪ ،‬ﻧﻮ ھﺮوﻣﺮو زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ او‬
‫زﻣﺎ ﺗﺮ ﺗﻮاﻧﮫ ښﯥ دي‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ څﻮک د ځﺎن ﻟﮭﭙﺎره ﮐﺎر ﮐﻮي‪ ،‬ھﻐﮫ‬
‫ښﮫ وۍ‪.‬‬
‫ﮐﮫ ﭼېﺮﺗﮫ ﻣﻮ وﻟﻮﺳﺘﻠﯥ او ﺳﻤﻮن ﻣﻮ ﯾﯥ راﺳﺮه ګډ ﮐړ‪ ،‬ﮐېﺪی ﺷﻲ‬
‫ښﯥ ﺷﻲ‪،‬‬
‫دا ﻣﯥ د رښﺘﯿﺎ د اځﺎن ﭘﺎﻟﻨﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره څﮫ ﻧﮫ دې ﮐړي‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ څﻮک ﺗﺮې‬
‫– او ورﺳﺮه ﺧﻮښ وو‪ ،‬ﺧﻮښېږم او ﮐﮫ د ﭼﺎ د اﻧﺪ ﺳﺮه ﺳﻤﯥ ﻧﮫ وې‪،‬‬
‫ﻧﮫ ﭘﺮې زړه ﺑﺪی ﮐﯿږم‪.‬‬
‫دا ﻣﯥ اوس د ﺑﻠﺪﺗﯿﺎ ﻧﺎروﻏﯥ ده‪ ،‬ﻟﮑﮫ ﭼﯥ څﻮک ﭼﺮﺳۍ وي‪.‬‬

‫ ‪ 4‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫دا ﺳرﯾزه ﻣﯥ د ﻟوﻣړې اړﯾﮑوﯾوﻧو ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﯾﮑﻠﯥ وه‪:‬‬

‫ ‬
‫ﻟﮫ ھر‪5‬ﮫ ﻟوﻣړۍ ﻣﺷوره‪ :‬ﮐﮫ ھر‪5‬وک ﯾﺎ ‪L‬ﮫ ﯾﯥ ھر ﭘ‪L‬ﺗون ﻏواړي ‪5‬ﮫ زده ﮐړي او‪5‬ﮫ ‬
‫ورزده ﮐړي‪ ،‬ﮐﮫ دا ﭘ‪L‬ﺗو ژﺑﮫ ھم وي‪ ،‬ﺑﺎﯾد د ﯾوې وﺗﻠﯥ دﺑﺎﻧدﻧ‪ O‬ژﺑﯥ ‪5‬ﺧﮫ د ھﻣدې ﻣوﺧو ﻟﮫ ‬
‫ﭘﺎره ‪PQ‬ﮫ واﺧﻠﻲ‪ ،‬ﯾﻌﻧﯥ ﯾوه د وﺗﻠو ژﯾو‪5‬ﺧﮫ ﺑﺎﯾد زده ﮐړي‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﭘوھﻧﮫ اوﭘوھﻧﯾزو‪5‬ﮫ ﻟﯾﮑﻠو ﮐﯥ زﻣﺎ د ﻣرﺳﺗﯥ ژﺑﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ده او داﺳﯥ ﻟږ اﻧ‪V‬رﭔزي‪ ،‬دا ھم د ‬
‫اﻟﻣﺎﻧﻲ ﭘﮫ ﻣ‪P‬ﮫ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ د ﻟﯾﮑﻠو ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯥ وﺗوﻧژﺑﮫ ) ﺗرې ژﺑﺎړې ژﺑﮫ( اﻟﻣﺎﻧﻲ ‬
‫اوﻣوﺧﮫ‪-‬ژﺑﮫ)ﭘرې ژﺑﺎړې ژﺑﮫ( ﭘ‪L‬ﺗوده‪ .‬دا ھم ﺑﺎﯾدوواﯾم‪ ،‬ﭼﯥ د اﻟﻣﺎﻧﻲ ‪Q‬راﻣرد ﭘ‪L‬ﺗو د ‬
‫‪Q‬راﻣرﺳره ﻟږ ﺳرﻟ‪V‬وي او ﭘﮫ ډﭔر‪5‬ﮫ ﮐﯥ ﺳره ورﺗﮫ‪-‬واﻟﯽ ﻟري‪ .‬‬

‫ژﺑﮫ ﻣو ﻟﮫ ﺟﻧﺟﺎﻟﮫ ډﮐﮫ ده‪V\ ،‬ﮫ ﭼﯥ ﻻ ﺗراوﺳﮫ ﻧوې د ﭘوھﻧﯥ ﺳره ﺑﻠدﯾږي‪ ،‬ﻧو ھراړﺧﯾزې ‬
‫ﺳﺗوﻧ\ﯥ د ﺑﯾﻼ ﺑﯾﻠو ﻣﺳﻠﮑﻲ ﮐﺳﺎﻧو ﻣﻧ_ ﮐﯥ را ﻣﻧ_ ﺗﮫ ﮐوي‪ .‬زﻣوږ ژﺑﯥ ﯾوا\ﯥ ﭘﮫ ادﺑﯾﺎﺗو ﮐﯥ ‬
‫دا ﺳﯥ دﻟﯾدﻟو وده ﮐړې‪ ،‬ھﻐﮫ ھم د ﯾو‪5‬ﮫ ﭘﮫ ﻟﺑﮑﻠو ﮐﯥ‪ ،‬ﺧو د ژﺑﯥ ﻟﯾﮑﻧدود اوﻟﯾﮑﻧډول ﺳره ‬
‫ھﻠﺗﮫ ھم ﺳﺗوﻧ\ﯥ ﺷﺗﮫ‪ .‬ﭘﮫ ﻧورو ﺑﯾﻼﺑﯾﻠو ﻣﺳﻠﮑوﻧوﮐﯥ ﻻ ھﻣداﺳﯥ ده ﭼﯥ ده‪ .‬‬

‫ﯾوه د ﻣﺧﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﯾو ‪5‬ﮫ ﭼﯥ ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﭘ‪L‬ﺗو ﺗﮫ را اوړې ﯾﺎ د ﭘ‪L‬ﺗود ﺳﻣون ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﯥ ‬
‫ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ راوړو‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ اﻧډول دې زﻣوږد ژﺑﯥ ﯾﺎﻧﯥ ﭘ‪L‬ﺗو ﻟﮫ ‬
‫ﭘﺎره ﺑﺎوروﻧﮫ ﻟري‪ .‬‬

‫ دا ﺑﮫ ﻧوره ھم ‪L‬ﮫ داﺳﯥ وواﯾو‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﻧوروژﺑو ‪5‬ﺧﮫ ﭘﮫ ‪PQ‬ﮫ اﺧﺳﺗﻧﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﻏﻧﯥ ‬
‫ ‬ ‫ﮐوو) ھراړﺧﯾزه( اود ﻧوروژﺑو د وﯾوﻧو)ﻟﻐﺎﺗو( ﻟﮫ ﭘﺎره دﭘ‪L‬ﺗو اﻧډول \ﺎن ﺗﮫ ﺟوﺗوو‪.‬‬

‫‪Q‬وره داﺳﯥ ﻧﮫ واﯾم‪ ،‬ﭼﯥ وی ورﺗﮫ ﭘﯾداﮐوو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﮐﺎرﻧﺎﺳم ھم دۍ‪ ،‬ﯾﻌﻧﯥ وﯾوﻧﮫ ﻧﮫ ﭘﯾداﮐوو‪ ،‬‬
‫د دوي اﻧډول ﭘﯾدا ﮐوو‪ .‬‬

‫دا ﭼﯥ زﻣوږژﺑﮫ دودې ﻟرې ﭘﺎﺗﯥ ﺷوې ﯾﺎ اوس ﭘﮫ وده ﮐﯥ ده‪ ،‬ﻧود ژﺑﭘوھﻧﯾزو ﺳﺗوﻧ\و د ‬
‫ھواروﻟو ﯾﺎ ﺳﺗوﻧ\وﺑﯾو ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﯾﺎ د ﻧورو ﭘر ﻣﺧﺗﻠﻠو ژﺑو‪5‬ﺧﮫ ﻣرﺳﺗﮫ راﻧﯾوﻟﯽ ﺷو ﯾﺎ اړﯾن ﯾو ‬
‫ﭼﯥ ﻟﮫ ﻧورو ژﺑو ﻣرﺳﺗﮫ راوﻧﯾﺳو‪ .‬‬

‫ ‬ ‫‪Q‬راﻧو ﻟوﺳﺗوﻧﮑو!‬

‫ﻣﺎ دا ﻟﯾﮑﻧﯥ ﻟږﻏزوﻟﻲ‪ ،‬ﻣوﺧﮫ ﻟﻧډه ھم رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐﯾده‪ ،‬ﺧو زه ﭘﮫ دې اﻧد ﯾم‪ ،‬ﭼﯥ ﻏزوﻧﮫ ﺑﮫ ﺗﺎوان ‬
‫وﻧﮫ ﻟري‪ ،‬ﯾوا\ﯥ ﺳﺗﺎﺳو ﺳړه ﺳﯾﻧﮫ ﻏواړي‪ .‬‬

‫ ‪ 5‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﺎ زﯾﺎت وﺧت د پ )ﭘرﭔﭘوزﭔﺷن( ﻟﭘﺎره ﻟﯾﮑﻠﻲ‪ ،‬ﭼﯥ داﻣﯥ ﻟﮫ اﻧ‪V‬رﭔزي ﯾﺎ اﻟﻣﺎﻧﻲ ‪5‬ﺧﮫ را ‬
‫ژﺑﺎړﻟﻲ‪ ،‬ﻧو دې ﺗﮫ ‪5‬ﮫ اړﺗﯾﺎ ﺷﺗﮫ‪ ،‬دا ﺧو ھﻣداﺳﯥ ﻟرو‪ .‬زﻣوږ\ﻧﯥ ﻟﯾﮑواﻻن ﭘﮫ دې ‬
‫‪P‬ﯾﻧ‪V‬ﺎرﮐوي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾو‪5‬ﮫ ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﻧﺎﺳم راﻧﯾول ﮐﯾږي‪ ،‬ﺧو زه ﻏواړم ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐړم‪ ،‬ﭼﯥ ‬
‫ھﻣدا ﭘﺧﭘﻠﮫ وﻟﯾﮑﯥ او ﮐﮫ ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﻣرﺳﺗﮫ وﻏواړې ھﻣدا ﯾوﺷﯽ ﺗرې ﻻﺳﺗﮫ را\ﻲ‪ .‬دا دا ‬
‫ﻣﺎﻧﺎ ﻧﮫ ﻟري‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﮫ ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﯾو‪5‬ﮫ راﻧﯾﺳﯥ‪ ،‬دا دا ﻣﺎﻧﺎ ﻟري‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﮫ د ھﻐﯥ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ اﻧډول ‬
‫ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو را اﺧﻠﯥ اوﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﯾﯥ ﻟرې ھم ‬

‫ ‬ ‫د ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ ﭘﮫ ﺗو‪Q‬ﮫ‪:‬‬

‫ﮐﮫ ﺗﮫ د ﻋرﺑﻲ ﮐرهّ را واﺧﻠﯥ او د اﻟﻣﺎﻧﻲ ) اﻧ‪V‬رﭔزي ھم( ﺑﺎل‪ ،‬ﻧو د دواړو اﻧډول ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ‬
‫ﻏو‪f‬دوﺳﮑﮫ ده‪ .‬ﻣوږﻏوﻧډوﺳﮑﮫ ﻟرو‪ ،‬ﺧو ﭘﮫ ﭘوھﻧﮫ ﯾﺎ ‪L‬ﮫ ﯾﯥ \ﻣﮑﮑﭼﭘوھﻧﮫ) ھﻧدﺳﮫ( ﮐﯥ ‬
‫ورﺗﮫ ﮐرهّ واﯾو اودا ﻏوﻧډوﺳﮑﮫ راﺗﮫ ﭘردۍ اوﺑﯥ \ﺎﯾﮫ ﺑرﭔ‪L‬ﻲ‪ .‬ﮐﮫ وواﯾم‪ ،‬ﭼﯥ ﻣوږ ﺗراوﺳﮫ ‬
‫ﭘﮫ دې ﻧﮫ ﭘوھﯾدو‪ ،‬ﭼﯥ ‪Q‬وﻧدې ﮐره ّ ﺑﮫ ﻋرب ﻏوﻧډوﺳﮑﯥ ﺗﮫ واﯾﻲ‪ ،‬ﻟﮫ ر‪L‬ﺗﯾﺎ ﺑﮫ ﻟرې ﻧﮫ وي‪ .‬‬

‫ﭘﮫ دې ﭘﯾل ﮐﯥ ﺗﮑرار ﺷﺗﮫ‪ ،‬ﺧو ﭘﮫ ﭘوره ﺑﺧ‪L‬ﻧﮫ ﺳره ﻟﻧډوﻧﮫ ﻣﯥ داﺳﯥ ﻟږ ﻟﮫ ﺗواﻧﮫ ھم ﻧﮫ ده ‬
‫ﭘوره‪ .‬‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ﻣﺎ ﺳره د اړﯾﮑو ﭘﺗﮫ‪smakhan1946@gmail.com :‬‬

‫ ‪ .‬‬
‫‪ .‬‬
‫‪ .‬‬
‫‪ .‬‬
‫‪ .‬‬
‫‪ .‬‬
‫‪ .‬‬

‫‪ .‬‬

‫‪.‬‬

‫ ‪ 6‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ګﺮاﻣﺮ ﯾﺎ ژﺑﻼر‬

‫ﭘﯿﻞ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﯾﻮه څﮫ ﮐﯥ ﭼﯥ ھﺮڅﻮﻣﺮه ورﻧﻨﻮځﯥ‪ ،‬ﭘﮫ ھﻤﮭﻐﮫ ﮐﭽﮫ دې د ﭘﺮې ﭘﻮھﯿﺪﻧﯥ ﯾﺎ د‬
‫ﻧﻮر څﮫ د ﭘﻮھﻨﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺳﺘﻮﻧځﯥ ورﺳﺮه زﯾﺎﺗﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ دا ھﻢ ﺑﺎﯾﺪ ورﺳﺮه ھﻤﻤﮭﺎﻟﮫ اوﺑﯽ‬
‫ﺷﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ﻣﺎﺗﮫ – دا ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ واﯾﻢ – ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ دي ﺟﻮﺗﯥ‪.‬‬

‫ابپ‬
‫راځۍ ﭼﯥ ﻣﻮږ ھﻢ دا ﭘﯿﻞ د ﭘښﺘﻮ ﻟﮫ ﺗﻮرو اب پ ﯾﺎ اب او ﯾﺎاﺑﭗ څﺨﮫ وﮐړو‪.‬‬
‫وﻟﯥ ا ب پ؟‬
‫ځﮑﮫ ﭼﯥ دا دژﺑﯥ ﻟﻮﻣړﻧﻲ درې ﺗﻮري دي‪.‬‬
‫وﻟﯥ اﻟﻒ ﻧﮫ؟‬
‫ځﮑﮫ ﭼﯥ دا ف زﻣﻮږ د ژﺑﯥ ﺗﻮری ﻧﮫ دۍ او ﻣﻮږ ا ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻮ ﯾﯥ ھﻢ‪ .‬ﺳﺘﻮﻧځﯥ؟ ﮐﮫ‬
‫څﻮک ﯾﯥ ﻧﮭﭙېښﻮي‪ ،‬ﺧﻮ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او دﺳﺘﻮﻧځﻮ ﭘېښﻮﻟﻮ ﺷﻮﻧﺘﯿﺎ ﺗﻞ ﺷﺘﮫ‪.‬‬
‫اوس راﺧﻮ ﺗﻮرو ﺗﮫ‪:‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا د ﭘښﺘﻮ ﺗﻮري دې‪ ،‬ﻋﺮﺑﻲ ﺗﻮرو ﺳﺮه ګډ‪ .‬ﺑېﻠﻮﻟﻮ څﺨﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ دې ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ډډه‬
‫ﮐﻮو‪ ،‬ﺧﻮ د ﺧﺒﺮودي‪.‬‬
‫ابپتټثجچحځڅځرړزژږسښشصضطظعغفقکګلم‬
‫نڼوهیېيۍ‬
‫وﻟﯥ ﻣﻮ ﯾﺎ څﻠﻮر وﻟﯿﮑﻠﯥ؟‬
‫ځﮑﮫ ﭼﯥ دا څﻠﻮر دي) دا ﭼﯥ زﻣﻮږ ژﺑﭗ‪،‬ھﺎن او ﻧﻮر ﻟﯿﻮاﻻن ﯾﯥ ﭘﻨځﮫ ﺑﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪،‬‬
‫ﭼﯥ وروﺳﺘﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ داﺳﯥ ﻟږ ﯾﺎدوﻧﮫ وﮐړوم‪ ،‬ﺧﻮ دا زﻣﺎ د ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ ﻧﺎﺳﻢ راﻧﻨﺒﺎﺳﻞ ﺷﻮي‬
‫وﯾﻮﻧﮫ( ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‪.‬‬
‫ﺗﻮرې ﭘﮫ دوه ډوﻟﮫ دې ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ او ﻧﺎﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﯾﺎ ﺑﯥ ﻏږه‪ .‬دا ﺑﯥ ﻏږه زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ دا ﺳﯥ‬
‫ﻟږ ﭘﯿﭽﻠﯥ وي‪ ،‬ځﮑﮫ ﻏږ ﺧﻮ ھﺮ ﯾﻮ ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ د دې ﺑﯥ ﻏږه ﺗﻮرو ﻏږ د ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري‬
‫ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ څﺮﮐﻨﺪﯾږي‪.‬‬
‫زه د زړه ﻟﮫ ﮐﻮﻣﯥ ﻟﮭﻨﻮرو ژﺑﻮ ﺑېﻠګﯥ ﻧﮫ راړم‪ ،‬ﺧﻮ د ﻻ زﯾﺎﺗﯥ روښﺎﻧﻮﻧﯥ ﻟﮭﭙﺎره ﻟﮫ درې‬
‫ﯾﻮه ﺑېﻠګﮫ راوړم‪ .‬ﭘﮭﺪرې ﮐﯥ ی څﻮ ډوﻟﮫ وﯾﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ دوي واﯾﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻤﺪا ﯾﻮه ی ده‪،‬‬
‫ﻣﻮږ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ی ‪ ،‬څﻠﻮر ډوﻟﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ وي‪ ،‬دا ﻧﻮر ﻏږﺗﻮري ﯾﻮ ﯾﻮ ﺑﻮﻟﻮ‪ ،‬ﺧﻮ د وﯾﻠﻮ‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ وي او ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﯾﻮ‪ ،‬ھﻤﺪاﺳﯥ دې وي‪ ،‬ﮐﮫ ﻧﮫ ﻧﻮ ﻟﯿﮑﻠﮫ ھﻐﮫ ﭘﮫ ﻧړﯾﻮال اب‬

‫ ‪ 7‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺑﺎﻧﺪې وي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﺮې ژﺑﯥ وﯾﻨډول ﯾﺎ وﯾېﻨﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﭘﮫ دې ﻟﺮﻟﻮ ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﯾﻮ‬
‫او د ﻧﻮرو ﺳﺮھﺒﮫ ﻻ ﻧﻮرې ﺳﺘﻮﻧځﯥ زﭔږوي‪ .‬ﻣﻮږ ﺧﻮ ﯾﻮ ﻏږ ھﻢ ﻧﮫ ﯾﻮ‪.‬‬
‫د ﺑﯥ ﻏږه ﺗﻮرو ﺳﺮه ﺑﮫ ﺳﺮ او ﮐﺎر وﻧﮫ ﻟﺮو‪.‬‬
‫ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري‪ :‬ا و ی ي ې ۍ دي او زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ ک ه د ﯾﻮه وی ﭘﮭﭙﺎی ﮐﯥ ځﺎی وﻟﺮي‪،‬‬
‫ﯾﻮ ﻏږ ورﮐﻮي ﻟﮑﮫ ا‪.‬‬
‫د ﻏږ ﻟﺮوﻧﮑﻮ ﺗﻮرو دﻧﺪه‪:‬‬
‫ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري ﺑﯥ د ﻏږ ﻟﮫ ﺳﻤښﺘﮫ ﺑﻠﮫ دﻧﺪه ﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬ﻟﮫ دې دا ﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ د ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻮ‬
‫ﺗﻮرو ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﻣﻮږ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ‪ ،‬ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي او ﯾﺎ ﮐړﻧﯥ ﻧﮫ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮﯾږي ﯾﺎ ښﮫ ﯾﯥ ټﺎﮐﻲ‪ ،‬ﻟﮫ‬
‫دې ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ ټﺎﮐﻮﻧﮑﯥ دﻧﺪه ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﮐﮫ ﭼېﺮې ﭘﺎی ﮐﯥ راﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ د‬
‫ھﻐﮫ ﻧﻮم ﻧﺮښځﮫ ﺗﺮې روښﺎﻧﮫ ﮐېﺪی ﺷﻲ‪ .‬ﻟﻨډ‪ :‬ﺗﺎﮐﻮﻧﮑﻲ ﻧﮫ دي‪ ،‬ﻧﻮ ټﺎ‪...................‬ږ‬
‫زﻣﻮږ د ژﺑﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﻧﮫ! د ھﺮې ژﺑﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﺎ ﯾﺎ ھﻐﮫ د ژﺑﯥ اړوﻧﺪ ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري‬
‫ﺑﺴﯿﺎ ﻧﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﺧﻮ د ھﺮې ژﺑﯥ ﺧﻠﮏ ورﺳﺮه ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ ﻟﺮي او زﻣﺎ وړاﻧﺪﯾﺰ ھﻢ دا دۍ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﭘﮫ دې زﯾﺎت او ﮐﻢ ﺑﮫ ځﺎﻧﻮﻧﮫ ﻧﮫ ﺑﻮﺧﺘﻮو‪ ،‬ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﭘﻮره ﮐﺎر ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﻮ ﻏﻮرو ﺗﮫ‬
‫ﯾﯥ ځﺎﻧﻮﻧﮫ ﺑﺎﯾﺪ د ﻧﻮرو ﺳﺘﻮﻧځﻮ ازاد وﺳﺎﺗﻮ‪.‬‬
‫ﮐﮫ وګﻮرو‪ ،‬ﻧﻮ ا ﺑﮫ څﻮ ډوﻟﮫ ﻏږوﻧﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺷﻮ او ھﻤﺪاﺳﯥ د ه ﺳﺮه‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘﺎی ﮐﯥ‬
‫وي او دوه د وو ﻏږوﻧﮫ رو‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې ﻣﻮږ دې دوه‬
‫وووﻧﮫ وﻟﺮو‪ ،‬دا دوه ﻏږوﻧﮫ دي او څﻠﻮر ﯾېګﺎﻧﯥ‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ او ﭘﺎم‪ :‬ځﻨﯥ زﻣﻮږ ﻟﯿﮑﻮاﻻن ﭘﻨځﻤﮫ ﯾﯥ ) ئ ( ھﻢ ورزﯾﺎﺗﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړﯾﺎﻟﮫ او ﻧﻮﻣﯿﺎﻟﮫ‬
‫ﯾﯥ ﺑﻮﻟﻲ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﻏږ او دوه ډوﻟﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻏږﻟﺮوﻧﮑﯥ ﺗﻮرو ﺗﮫ دې ﯾﻮه د ﻏږ څﺨﮫ ﭘﺮﺗﮫ ﺑﻠﮫ دده ورﭘﮫ ﺑﺮﺧﮫ ﮐړی ﺷﻮه‪ .‬ﯾﻮ‬
‫ﻏږﻟﺮوﻧﮑﯽ ﺗﻮری‪ ،‬ﭼﯥ څﻨګﮫ ﻏږ ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ھﻤﻐﮫ ډول ﺑﮫ ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻮ‪ .‬ﯾﻮه ﻏږ ﺗﮫ ﺑﮫ دﯾﻮه‬
‫ﺗﻮري ﻏږ ﺗﮫ ﺑﮫ دوه دﻧﺪې ﻧﮫ ورﺳﭙﺎرو‪ ،‬دا ﻧﺎﺳﻢ دۍ او ﮐﮫ ﻧﮫ؟ ﻧﻮ ﺑﯿﺎ داﺳﯥ دﻧﺪې دا ﻧﻮر‬
‫ﺗﻮري ﯾﺎ ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري ھﻢ وﻟﺮي) د ټﻮﻟګﯿﺰواﻟﻲ ﻻر‪ :‬څﮫ ﭼﯥ ټﻮﻟګﯿﺰ ﮐېﺪی‬
‫ﻧﮫ ﺷﻲ ﯾﺎ ﻧﮫ وي ‪ ،‬ھﻐﮫ ﻧﺎﺳﻢ دی(‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬اوس ګﻮرم‪ ،‬د ګﻮډي اﻟﻒ دﻧﺪې ﻧﻮرې ھﻢ زﯾﺎﺗﯥ ﺷﻮي او ﭘﮫ ا‪ ،‬و او ه ﯾﯥ ھﻢ ﭘﮫ‬
‫ﺳﺮ ورﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﻓﮑﺮ وﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ د ﺷﻤېﺮوﻧﻲ د ﺗﻮرو ګﻮﺗﻤۍ ﺑﮫ ﻣﻮ څﻮﻣﺮه ﻻ‬
‫ډﭔﺮې ﺷﻲ‪.‬‬
‫ھﯿﻠﮫ ﻣﯥ‪ :‬راﺧۍ ﻟﮫ ﺧﭙﻠﮫ ځﺎﻧﮫ ھﺮ اﺑﺘﮑﺎر ﺳﺮه ﻣﺨﮫ ښﮫ وﮐړو‪ .‬ژﺑﮫ ﻣﻮ ھﺮڅﮫ ﻟﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﮫ‬
‫ﻟﺮي‪ ،‬دا ﻣﻮږ ﺗﮫ ﺳﺘﻮﻧﺨﯥ ﻧﮫ ﭘېښﻮي‪ .‬ﺗﺎﺳﻮ دژﺑﻮ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ د ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ وګﻮرۍ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫څﻮﻣﺮه ﭘﺮاﺧﮫ دي او څﻮﻣﺮه څﮭﺒﺎﯾﺪ وﻟﻮﺳﺘﻞ ﺷﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ﭘﮫ ﭘﯿﻞ ﮐﯥ ﯾﻮ ﻻ وروﺳﺘﮫ ﭘﺎﺗﯥ‪ ،‬ﭼﯥ دې وروﺳﺘﯿﻮ ﯾﻮڅﻠﻮﭔښﺘﻮ‬
‫ﮐﻠﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﻣﻮ ﭘﮫ ﺷﺎﺗګ ﮐړی او ښﮫ ﭘﻮره ډﭔﺮ‪ .‬ﭘﺎی‬

‫ ‪ 8‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻣﻮ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ډﭔﺮې دي‪.‬راځۍ‪ ،‬ﭼﯥ وګﻮرو‪،‬وﻟﯥ‪ ،‬څﻨګﮫ او اوﺑﯽ ﯾﯥ ﮐﻮم دۍ؟‬
‫واﯾﻲ ﭼﯥ‪ :‬زده ﮐړه ﺗﺮ ﻣړﺳﺘﻮن ﭘﻮرې ﮐﯿږي اودارښﺘﯿﺎ ده‪ .‬زه ھﻢ ھﻤﺪا اوس ﭘﮫ ورب ﯾﺎ‬
‫ﮐړﻧﻮی ښﮫ ﭘﻮه ﺷﻮم‪.‬‬

‫‪ Verb‬ﮐړﻧﻮی‪ ،‬ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯿﻮی‪ ،‬ﮐړوی‬

‫ﻓﻌﻞ ) ﮐړﻧﮫ‪ ،‬ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯽ‪،‬ﮐړ )؟(‪ .‬ښﮫ ﯾﯥ‪ :‬ﮐړﻧﻮی‪،‬ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯿﻮی(‬

‫‪ Verb‬ورب) ﻻﺗﯿﻦ ‪ ،verbum temporale‬ﻣﮭﺎﻟﻮی ﯾﺎ وﺧﺖ اړوﻧﺪ وی ﯾﺎ ﻟﻨډ‪ :‬وی(‬

‫وﺧﺘﻮی‪ ،‬ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﻲ وی د ﯾﻮه وﯾډول ﻟﮫ ﭘﺎره د ورځﻨﯥ )‪ ( traditionellen‬ګﺮاﻣﺮ ﯾﺎ ژﺑﻼر‬
‫ﻣﺴﻠﮑﻲ وﯾﯿﻨﮫ )اﻓﺎده( ده‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯽ‪ ،‬ﯾﻮه ﭘﯿښﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﺣﺎﻟﺘﻮی ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي او وﯾﻮﻧﮫ ﭘﮫ‬
‫ﺑﺮ ﮐﯥ ﻧﯿﺴﻲ ﻟﮑﮫ ﺗﻠﻞ‪ ،‬ﺧﻮړل‪ ،‬اﻟﻮﺗﻞ او ﻧﻮر‪.‬‬
‫ﭘﯿﮋﻧﺪ‪ :‬ﮐړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ دﻧﺪه ﮐﯥ د ﯾﻮې ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﯾﻮ ﻣﻨځﻨﯽ ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﺟﻮړوي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ‬
‫ﺧﭙﻞ ګﺮدﭼﺎﭘﯿﺮ ﯾﺎ ﭼﺎﭘېﺮﯾﺎل ﻧﻮر ټﻮل ﺗﻮﮐﻲ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐړي‪ .‬ھﻐﮫ د ﻣﻮﺿﻮع د رول ﺟﻮړوﻧﮫ‬
‫ټﺎﮐﻲ او ھﻐﻮي د ﻣﮭﺎل‪ ،‬ﻣﻮدال ) د ﮐړﻧﯥ د ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮﺳﺮه ﺳﺮاوﮐﺎر ﻟﺮي‪ .‬زﻣﺎ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮﮐﯥ‬
‫ګﻮﺗﮫ ورﺗﮫ ﻧﯿﻮﻟﺸﻮې( اﺳﭙﮑﺘﻮی ) ژﺑﻼرﯾﺰ وی دي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ وﺧﺘځﺎی ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ‬
‫ﮐﻮي( ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯽ او ﻧﻮرو ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻮ‪ ... ،‬ټﺎﮐﻮﻧﮑﻲ دي‪.‬‬
‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﻼر) د دې ﺑﮫ راﺗﮫ ﺑﺨښﻨﮫ وﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﻼر ﻟﯿﮑﻢ‪ .‬د اﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫زه ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﮫ ﻣټﮫ ﻟﯿﮑﻢ‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﺎور ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ ژﺑﻼر ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﺑﮫ ﻣﯥ دا‬
‫ﻟﯿﮑﻨﯥ ھﻢ ﺑﺎوري وي( ﮐﯥ ﮐړﻧﻮی د ﺑﺪﻟﯿﺪﻧﻮړ وي ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯽ ) ﮐﮫ‬
‫ﺑﻮﺧﺘﺘﯿﺎ؟(‪ ،‬ﯾﻮه ﮐﯿﺪﻧﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي ﯾﺎ ښﺎﯾﻲ‪ .‬ﭘﮫ ښﻮوﻧځﻲ ژﺑﻼر ﮐﯥ دا ﻟﮫ دې‬
‫اﻣﻠﮫ ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯿﻮی‪ ،‬ﻣﮭﺎﻟﻮی‪ ،‬ﯾﺎ ﮐړﻧﻮی ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي او ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﺑﺮﺧﻮ وﭔﺸﻞ ﮐﯿږي‪:‬‬
‫ﭘﮫ ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﻲ‪/‬ﮐړﻧﮫ ﮐﯥ)ژړل‪،‬ګﻮﺗﻨﯿﻮل‪،‬ورﮐﻮل(‪.‬‬
‫ﮐﯿﺪﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ) ﻟﻮﯾﯿﺪل‪ ،‬زورﭔﺪل( دا داﺳﯥ وﯾﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړوﻧﻲ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ دا ﮐړل‬
‫ﮐﯿږي ﻧﮫ‪ ،‬دا ﮐﯿږي ﯾﺎ ﮐﯿﺪل ﮐﯿږي‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﮐړﻧﮫ او ﮐﯿﺪﻧﮫ‪ :‬ﮐړﻧﮫ ﯾﻮ ﮐړوﻧﯽ ﻟﺮي ﯾﻌﻨﯥ ﯾﻮڅﻮک څﮫ ﮐﻮي اوﮐﯿﺪﻧﮫ ﮐړوﻧﯽ ﻧﮫ‬
‫ﻟﺮي‪،‬ھﻐﮫ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻮﯾﻮﻧﮫ) درﭔﺪل‪ ،‬ژوﻧﺪﮐﻮل‪ ،‬ﭘﺎﺗﯥ ﮐﯿﺪل ﯾﺎ ﭘﺎﺗﯿﺪل(‪ .‬دا ﻣﻨځﭙﺎﻧګﯥ ټﺎﮐﻨﯥ ﺗﮫ ګﻮﺗﻨﯿﻮﻧﮫ ھﻢ‬
‫ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬داﺳﯥ ﭼﯥ‪ :‬ﺷﯿﯿﯿﺰې ﺑﻮﺧﺘﯿﺎوې‪ ،‬ﮐﯿﺪﻧﯥ اوﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻲ)ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬
‫ﭼﻤﺘﻮواﻟﯽ‪ ،‬ﭘﯿښﮫ‪ ،‬راﺗﻠﻨﮫ(‪.‬‬
‫د ﮐړﻧﻮی ﺗﻮﭘﯿﺮ د ﻧﻮرو وﯾﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﭘﮫ دې ﮐﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮاځﯥ ﺑڼﮫ‪ -‬ﺑﯿﺪﻟﯿﺪوﻧﮑﯽ) دا‪-‬‬
‫ﺗړﻧګﺮښﮫ ده( وﯾﻮﻧﮫ دۍ‪.‬‬

‫ ‪ 9‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ – ١‬ﺳﭙﯿﻦ ځﻲ = ﺗﻠﻞ ) ﺳﭙﯿﻦ(= ت )س(‬

‫‪ – ٢‬ﭘﯿﺸﻮ ﻣﻮږک وﻧﯿﻮه = ﻧﯿﻮل ) ﭘﯿﺸﻮ‪ ،‬ﻣﻮږک(= ن ) پ‪،‬م(‬
‫دا ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ ﺟﻮړښﺖ د ژﺑﻼرې ﮐړن‪-‬ارزښﺘﻮاﻟﻲ ځﺎﻧګړی ډول ﺟﻮړوي‪.‬‬
‫داﺳﯥ ﻟږ ﻧﻮره روښﺎﻧﮫ – وﻧﮫ ھﻢ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ) دژﺑﻼرې ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ‪ ،،‬زﻣﺎ‪ ،،‬ﭘﮫ ځﺎی‪ ،،‬دﻣﺎ‪،،‬‬
‫ﺳﻢ دۍ(ورﺗﮫ ﭘﺎم راوګﺮځﯿﺪ‪:‬‬
‫ﮐړﻧﻮی‪ :‬ﺗﻠﻞ‪ :‬ﻻړم ﯾﺎ ځﻢ‪،‬‬
‫ﻣﮭﺎﻟﻮی‪ :‬ﺗﻠﻞ‪ :‬ځﻢ‪ ،‬ﺗﻠﻠﻢ‪،‬ﻻړم‪ ،‬ﺗﻠﻠﯽ ﯾﻢ‪ ،‬ﺗﻠﻠﯽ وم‬
‫ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯿﻮی‪ :‬ﺑﻮﺧﺘﺘﯿﺎ وې‪ :‬ﮐﺘﺎﺑﻠﻮﺳﺘﻞ‪.‬‬
‫ﻣﻨډې وھﻞ‪.‬‬
‫او ﺳﭙﻮرت ﮐﻮل‪.‬‬
‫څﻮﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬ﺗﻠﻞ‬
‫ﻣﻮږ ﮐﺎﺑﻞ ﺗﮫ ځﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺳﻮﮐﺎﺑﻞ ﺗﮫ ځۍ‪.‬‬
‫ھﻐﮫ ﮐﺎﺑﻞ ﺗﮫ ځﻲ‪.‬‬
‫ﻟﻨډ‪ :‬ځﻮ‪،‬ځۍ‪،‬ځﻲ‪ ،‬ځﯥ‪،‬ځﻢ‪.‬‬
‫ﻧﻮرې ﺑﯿﻠﮑﯥ ﮐﮫ ﻏﻮاړۍﺗﺎﺳﻮراوړﻟﯽ ﺷۍ‪.‬‬
‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﺗﺮ اوﺳﮫ زده ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ د ﻋﺮﺑﻲ ﻓﻌﻞ ﯾﺎ ورب ﺗﮫ ﮐړ واﯾﻲ‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮږ د ﻓﻌﻞ ﺳﺮه دوه ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻟﺮو‪.‬‬
‫‪ – ١‬ﮐړ ﮐﮫ ﮐړﻧﮫ ﯾﺎ ﺑﻮﺧﺘﺘﯿﺎ)ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﯽ(‬
‫ﮐﮫ رښﺘﯿﺎ وواﯾﻢ ﭘﮫ ﮐړﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﮐړل ﻻس ﺗﮫ راﻏﻠﯽ اوﮐﮫ ﺑﻞ څﮫ؟‬
‫ﮐﮫ دا د ‪،،‬ﮐړل‪ ،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐړ وي‪ ،‬ﻧﻮﮐړل ﻧﻮم ﭘﮫ ﮐړﻧﮫ ﺟﻮړﯾږي اوﻧﮫ ﭘﮫ ﮐړ‬
‫‪ - ٢‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ داده‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ ﮐړﻧﻮی ﭘﮫ ﮐﻮم ﭘﺎی ﺗﻮري ﯾﺎ ﭘﮫ روښﺎﻧﮫ ﺗﻮﮐﮫ ﯾﯥ ﮐﮫ وواﯾﻮﭘﮫ‬
‫ﮐﻮﻣﯥ ﯾﯥ ﺳﺮه ټﺎﮐﻞ ﯾﺎ ښﻮول ﮐﯿﺪی ﺷﻲ؟‬
‫ﻣﺎ ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ‪،،‬ځۍ‪ ،،‬د ‪،،‬ئ ‪ ،،‬ﺳﺮه وﻧﮫ ﻟﯿﮑﮫ‪ ،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺗﻮري ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﮐړﻧﮫ او‬
‫ﻧﻮم ﻧﮫ ﺷﻲ ټﺎﮐﻞ ﮐﯿﺪی‪.‬دا ژﺑﻼرﻧﮫ ده‪ .‬دا ‪ ،،‬ئ ‪ ،،‬ﯾﻮاځﯥ د درﯾﻢ ډﭔﺮګﻮﻧﻮ ﯾﺎ ډﭔﺮ ﮐړو ﻟﮫ ﭘﺎره‬
‫زﻣﻮږ ﻟﯿﮑﻮاﻻن ﮐﺎروي‪ ،‬د دې ﻧﻮر ﺳﺮه څﮫ او ھﻤﺪاﺳﯥ د ﻧﻮرو ﯾﯿګﺎﻧﻮﺳﺮه‪.‬‬
‫ﺑﯿﺎ ‪ ،،‬ئ ‪ ،،‬ﺗﮫ‬

‫‪ - ١‬د ﻏﻼﻣۍ ﮐړۍ ﻣﺎﺗﯥ ﮐړۍ‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪0‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐﮫ دﻟﺘﮫ ک‪-‬ړی ﻣﺎﺗﯿږي ﯾﻌﻨﯥ ‪ ...‬ﮐړئ‪ ،‬ﻧﻮ ﻏﻼﻣﯥ ﺗﮫ‬

‫وړې ﺧﻮرې ورﯾﮋې وړې اوﺧﻮرې‪.‬‬

‫و‪-‬ړې‪ ،‬ﺧﻮ – رې او وړې‪ ،‬ﺧﻮرې‬

‫دﻟﺘﮫ ﺑﮫ د دې ﺳﺮه څﮫ ﮐﻮو‪ .‬اوﯾﺎ دا ﻻﻧﺪې‪:‬‬

‫‪ - ٣‬وﻟﯥ وﻟﯥ وﻟﯥ‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬وﻟﯥ)؟( وﻟﯥ)ﺑﻮټﯽ( وﻟﯥ)ﮐړﻧﮫ‪ :‬وﭔﺸﺘﻞ(‪.‬‬

‫دا د ‪ – ٣‬درې وﯾﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﺷﭙږ ﮐډوﻟﮫ ډوﻟﮫ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي او ‪ – ١‬ﭘﮫ دوه ګډوﻟﮫ ډول‪.‬‬

‫دﻟﺘﮫ ګﻮره درې وې دي اود دوه –وو وﯾﯿﻨﮫ ھﻢ ﯾﻮ ډول ده‪ ،‬ﻧﻮد دې ﺳﺮه ﺑﮫ څﮫ ﮐﻮو‬

‫ﻣﻮږټﻮل ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ژﺑﻼر ﭘﺎﺗﯥ ﺷﻮ‪.‬‬

‫ژﺑﻼر ښﻮوﻧﮫ ﻣﻮږﻧﮫ ﺟﻮړوو‪ ،‬ژﺑﻼرښﻮوﻧﮫ ﻟﮫ ژﺑﯥ څﺨﮫ راوځﻲ‪ .‬ژﺑﻼر ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‬
‫ﻻرې ﺑﯿﺮﺗﮫ ورﮐﻮي‪.‬‬

‫ﮐړﻧﻮی ﻣﻮداﺳﯥ ﻟﻨډ وڅﯿړه‪ .‬داﭘﻮره اوږده ﻣﻮﺿﻮع ﯾﺎ د ﺧﺒﺮو ده‪ ،‬ﺧﻮﻣﻮږ ﺑﮫ ﭘﮫ ھﻤﺪې‬
‫ﺑﺴﯿﺎوﮐړو‪.‬‬

‫دا ﭼﯥ زه ﺑﯥ ﻟﮫ ﺷﻮﺧۍ ﭘﮫ دې اوداﺳﯥ ﺧﺒﺮوﮐﯥ ﻧﻮی زده ‪-‬ﮐړی ﯾﻢ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺘﺎﺳﻮﻣﺮﺳﺘﻮﺗﮫ ھﯿﻠﮫ‬
‫ﻟﺮم‪.‬‬

‫ھﯿﻠﮫ ده ﻟﮫ‪ ،،‬ئ ‪ ،،‬ﺗﯿﺮ ﺷۍ او ﯾﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ دﻻﯾﻠﻮودان وښﺎﯾۍ‪ .‬دا دﻟﯿﻞ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ده ﯾﺎ ھﻐﮫ‬
‫ﻟﯿﮑﻠﯥ اودا ھﻢ ﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړۍ اوﮐړۍ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ ﮐړۍ‪.‬‬

‫د ﯾﻮه ﮐﺎر ﮐﻮل ﯾﺎ ﮐړل‪ ،‬ﯾﻮ څﻮک ﯾﯥ ﮐﻮي ﯾﺎ ﮐړي او ﭘﮫ ﯾﻮ څﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﭼﺎ ﮐﯿږي‪ .‬دې ﺗﮫ واﯾﻮ‪:‬‬
‫ﮐړﻧﮫ‪ ،‬ﮐړوﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺮﭔﮑړوﻧﯽ‬
‫ ‬

‫ګﺮاﻧﻮ ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ‪ .‬زه ﺗﺎﺳﻮ ﺗﮫ ﻟﻮړه ﮐﻮم‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ دﭼﺎ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﻻﻣﻞ ﻧﮫ ﻟﺮي او ﻧﮫ ﯾﯥ د‬
‫ﮐﻮﻣﻮ ګﻨډو ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﮐﻮم او ﻧﮫ د ځﺎﻧﭙﺎﻟﻨﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‪ .‬ﻣﻮﺧﮫ ﻣﯥ ځﺎن روغ او اﻧﺪ ﮐﺎرﻧﺪه ﺳﺎﺗﻞ‬
‫دي‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯿﻮﻧﯽ ﻧﮫ ﺷﻢ‪ .‬ﭘﺎي‬

‫ژﺑﻨﯿﺰو ﺗﻮﮐﻮ ﭘېﮋﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﭼﯥ د ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﻟﮫ اﻧﺪه د ځﻨﻮ ژﺑﻨﯿﺰو ﺗﻮﮐﻮ روښﺎﻧﮫ ﭘېﮋﻧﺪ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮭﺪې اﻣﻠﮫ ﻣﯥ د‬
‫ځﻨﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره دا ﭘﯿﮋﻧﺪوﻧﮫ ﺑﯿﺎ ﺑﯿﺎ راوړي‪ ،‬ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺷﺘړي ﻣﻮ ﻧﮫ ﮐړي‪ .‬ﮐﮫ د ﻟﯿﮑﻨﯥ ﭘﮫ‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﯥ ﻣﻮ ﻧﺎﺳﻤﻮن ﺳﺘﺮګﻮ ﺗﮫ ﮐېﺪه ﺑﺨښﻨﮫ ﺑﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ دې ﭘېﮋﻧﺪوﻧﻮ ﻣﺎﺗﮫ ﭘﻮره ﺧﻮﻧﺪ‬
‫راﮐړ‪.‬‬
‫وی‪:‬‬
‫ﯾﻮ وی ﯾﻮ ﺧﭙﻠﻮاک ژﺑﻨﯿﺰ ﯾﻮون) ﯾﻮواﻟﯽ ﯾﺎ ﯾﺎ ﻧﺎﺳﻢ ﯾﯥ واﺣﺪ( دۍ‪ .‬د ﯾﻮه ﻏږ ﯾﺎ ﺳېﻠﺒﯥ ﺳﺮه‬
‫ﭘﮫ ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ دا ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ﻏږ ﯾﺎ ﺳېﻠﺒﯥ ﯾﻮه ﺧﭙﻠﻮاﮐﮫ ﻣﺎﻧﺎ ھﻢ ﻟﺮي‪ .‬ﯾﻮ‬
‫ټﻮﻟﯿﺰ ﺑﺎوري ﭘېﮋﻧﺪ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او ﺳﺘﻮﻧځﻤﻦ ھﻢ دۍ‪ .‬دا ﻣﻮﺿﻮع ډﭔﺮه اوږده‬
‫څېړل ﺷﻮې‪ ،‬ﻣﺎ ﯾﯥ ﯾﻮاځﯥ ھﻐﮫ ﻟﻨډ ﭘېﮋﻧﺪ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ﺑﯿﺎ ګډ ﮐړ‪.‬‬
‫ﭘﻮرﺗﮫ ﻣﻮ ووﯾﻞ ﭼﯥ وی ټﻮټﮫ ﮐېﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﻣګﺮ ﻣﻮرﻓﯿﻢ ﻧﮫ ټﻮټﮫ ﮐېﺪوﻧﮑﯽ دۍ او ﮐېﺪی‬
‫ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮ ﻣﻮرﻓېﻢ ﯾﻮ وی وي‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ د ﻏږوﻧﻮ ډوﻟﻮﻧﮫ او ﻧﻮرې ځﺎﻧګړﺗﯿﺎوي ھﻢ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﭘﮫ دﺑﺎﻧﺪﻧﯿﻮ د ﭘﺮﻣﺨﺘﺘﻠﻮ ژﺑﻮ ﭘﮫ ادﺑﯿﺎﺗﻮ ﮐﯥ‬
‫ھﺮو ﻣﺮو ﺷﺘﮫ او ﭘﮫ ښﮫ ﺗﻮګﮫ‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪:‬‬
‫وی څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬
‫ﯾﻮ وی ﯾﻮ ﺧﭙﻠﻮاک ژﺑﻨﯿﺰ ﯾﻮواﻟﯽ) ﻧﺎﺳﻢ ﯾﯥ واﺣﺪ( دۍ‪ .‬ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ دا – د ﻏږ ﯾﺎ‬
‫ﺳﯿﻠﺒﯥ ﻣﺨﺎﻣﺦ‪ -‬ﯾﻮ ﺧﭙﻠﻮاﮐﮫ ﯾﺎ ښﮫ ﯾﯥ ﻧﺎاړوﻧﺪه ﻣﺎﻧﺎ ﻟﺮي‪ .‬ﯾﻮ ټﻮﻟﯿﺰ ﻣﻨﻞ ﺷﻮی ﭘېﮋﻧﺪ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‬
‫او ﺳﺘﻮﻧځﻤﻦ ھﻢ دۍ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دا د ﮐﻠﯿﻤﮫ ‪ ،،‬وی ‪ ،،‬د ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﯾﺎ ﭘﻮره اوﺑﯽ ﻧﮫ ده‬
‫او ﯾﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺑﻞ څﮫ ﯾﺎدوي ‪ .‬ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ ﯾﻮ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ژﺑﭙﻮه د ‪ ،،‬وی‪ ،،‬ﭘﮫ ځﺎی ﺳﺎده ‪،،‬‬
‫ﻧﺨښﮫ‪ ،،‬ﮐﺎروي‪ .‬دﻟﺘﮫ ھﻢ د ﻟﯿﮑﻠﻮ او روښﺎﻧﮫ وﻧﯥ‪ ،‬ښﮫ ﯾﯥ څېړﻧﯥ اړﺗﯿﺎ ﺷﺘﮫ او ﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮ‬
‫ﮐﯥ ﺧﺒﺮې ﭘﺮې ﺷﻮي ﻧﻮرو ژﺑﻮﮐﯥ ﯾﯥ وګﻮرۍ‪..‬‬

‫ﮐﻠﻤﮫ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬
‫; ;‪ Begrifftrem‬ﮐﻠﻤﮫ اﻧګﺮﭔﺰي او اﻟﻤﺎﻧﻲ ﯾﯥ‬
‫د وی ‪ ،،‬ﮐﻠﻤﯥ ‪ ،،‬ﺳﺮه د ﯾﻮې ﻧﺨښﮫ وﻧﯥ ﯾﺎ ﯾﻮه اﻧﺪﻟﺮﻧﯥ ﯾﺎ ﺣﺪث وھﻨﯥ ﻣﺎﻧﺎﻣﻨځﭙﺎﻧګﮫ وﯾﻞ‬
‫ﮐﯿږي ﯾﺎ ﭘﻮھېﺪل ﮐﯿږي‪ .‬ﯾﻮه ﮐﻠﻤﮫ ﯾﻮ ﺳﯿﻤﺎﻧﺘﯿﮑﻲ ﯾﻮواﻟﯽ ﺟﻮړوي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‬
‫ﯾﺎ ﯾﻮه اﻧﺪ ﺑﺮﺧﮫ ده‪ .‬دا ھﻢ ھﻤﺪوﻣﺮه‪ .‬ﭘﻮھېږم‪ ،‬ﭼﯥ دا څﮫ ھﻤﺪوﻣﺮه روښﺎﻧﮫ وﻟﯽ ﺷﻢ‪ ،‬ډﭔﺮ‬
‫وﺧﺖ ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺳﺮﺗﮫ رﺳﻮم‪ .‬ډﭔﺮ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ ورﺳﺮه ﺑﻮﺧﺘﯿﺎ ﺑﺎﯾﺪ زﯾﺎﺗﮫ وي ) ﭘﮫ‬
‫ﺑﺨښﻨﮫ(‪.‬‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪2‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻏﻮﻧډاﻟﮫ‪:‬‬
‫ﯾﻮه ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﻟﮫ ﯾﻮه ﯾﺎ ډﭔﺮو وﯾﻮﻧﻮ ﺟﻮړ راﺑﻨﺪ ژﺑﻨﯽ ﯾﻮواﻟﯽ )واﺣﺪ ﻧﺎﺳﻢ دۍ( دۍ‪ .‬د‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﮑﻠﯿﻤﯥ ﭘېﮋﻧﺪ ﻟﮫ ﺑېﻼﺑېﻠﻮ ﻟﯿﺪﻟﻮرو ورﮐړ ﺷﻮی دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺳﺮه ﻧﮫ ﭘټﻮي ﯾﺎ ښﮫ‬
‫ﯾﯥ ﻧﮫ ﭘﻮښﻮي‪ .‬ﭘﮫ ټﻮﻟﮫ ﮐﯥ ﯾﻮه ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﻟﮫ ژﺑﭙﻮھﻨﯿﺰې ﻻرې‪ ،‬د ﯾﻮه ﺳﺘﺮ ﯾﻮواﻟﻲ ﭘﮫ څېﺮ‪،‬‬
‫ﭘﯿﮋﻧﺪﻟﮑېﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﯿﻨﺘﺎﮐﺲ)ﭘېﮋﻧﺪ ﯾﯥ ورﮐړل ﺷﻮی( ﻟﮫ ﻻرې ورﮐﻮل ﮐېﺪی‬
‫ﺷﻲ‪.‬ځﻨﯥ څﺮګﻨﺪوﻧﻐﻮﻧډاﻟﮫ د ﺧﺒﺮو اﺗﺮو‪٠‬ﮐﻤﻮﻧﯿﮑېﺸﻦ( د ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨﻲ د ﭘﻮھﻮﻧﯽ ﯾﻮواﻟﻲ‬
‫ﭘېﮋﻧﺪل ﮐﯿږي‪ .‬ﺧﺒﺮﮐړﻧﯥ)ﺧﺒﺮاﮐﺖ ( ﭘﮫ څېﺮﻣﻨځ ﺗﮫ راﺗﻠﯽ ﺷﻲ‪ ،‬ﻟﮫ‬
‫ﺑﻠﮫ اﻧﺪه دﻟﺘﮫ د د څﺮګﻨﺪوﻧﯥ ﮐﻠﻤﮫ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‬

‫د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﮐﻠﻤﯥ ټﺎﮐﻠﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ډﭔﺮډوﻟﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﯾﺎ اﻧﺪوﻧﮫ ﺷﺘﻮن ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ د ټﻮﻟﻮ ﯾﻮځﺎﯾﮑﻮﻧﮫ‬
‫ﻧږدې ‪ ٢٠٠‬ﺗﮫ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﭘېﮋﻧﺪوﻧﮫ رﺳﯿږي‪ .‬ھﺮژﺑﻨﯽ ښﻮوﻧځﯥ ﺧﭙﻠﮫ ځﺎﻧﻠﮫ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ‬
‫ﭘېﮋﻧﺪ ﻣﻨځ ﺗﮫ راوړي‪ .‬ﺑېﻼ ﺑېﻞ ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔۍ‪ ،‬د ﺧﺒﺮو اﺗﺮو ﭘﻮھﻨﯿﺰ او ﺳﺎﭘﻮھﻨﯿﺰ‬
‫اړﺧﻮﻧﮫ ﻟږ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺳﺮه ﯾﻮﻏګﯿﺰﮐﻮي ﻟﯿﺪل ﮐﯿږي‪ .‬ورﺗﮫ ﻧﯿﻮﻟﮑﯿږي‪ ، ،‬ﭼﯥ ﭼﯥ د ﻧﺨښﻮﻧﻮ ﭘﺴﯥ‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﯾﻮه ﯾﻮاځﻨۍ ﮐﻠﻤﮫ ده‪ ،‬ﺑﻠﮑﮫ ﯾﻮه ټﻮﻟﮫ ﮐﻮرﻧﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺳﺮه ﻏﻮڅﻮوﻧﯥ ﯾﺎ‬
‫ګډﻏﻮڅﻮوﻧﮑﯥ ـﭙﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ګډ څﮫ ﺳﺮه ﻟﺮي( ځﺎن ﭘﺴﯥ ﻟﺮي‪.‬‬

‫‪ ١ . ١Definitionsbefund‬ﭘېﮋﻧﺪﭘﯿﺪاﮐﻮﻧﮫ‬
‫د ښﻮوﻧځﯥ دودن‬ ‫‪Schulduden1.1.1‬‬

‫ګﺮاﻣﺮ دودن ‪-‬‬ ‫‪Grammatik-Duden1.1.2‬‬

‫‪ und Prädikateinheit -Satz als Subjekt1.1.3‬ﻏﻮﻧډاﻟﮫ د ﺳﺒﺠﮑﺖ‪ -‬اوﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﭘﮫ څېﺮ‬

‫‪oder Textelement -Satz als Rede1.1.4‬ﻏﻮﻧډاﻟﮫ د ﺧﺒﺮو‪ -‬ﯾﺎ ﻟﯿﮑﻨﺘﻮﮐﻲ ﭘﮫ څېﺮ‬
‫‪Satz als kommunikative Einheit1.1.5‬ﻏﻮﻧډاﻟﮫ د ﺧﺒﺮو اﺗﺮو ﯾﻮواﻟﻲ ﭘﮫ څېﺮ‬
‫دا ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻮره ﻧﮫ ﻏﺰوو‪ ،‬ﮐﮫ څﮫ ھﻢ ډﭔﺮه ﺧﻮﻧﺪوره او ﭘﮫ زړه ﭘﻮرې ده‪.‬‬

‫د ﭘېﮋﻧﺪ ﭘﯿﺪاﮐﻮﻧﮫ ‪:‬‬

‫دﻟﺘﮫ ﮐېﺪی ﺷﻲ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﯾﻮڅﻮ ﺧﻮاره ﺷﻮي ﭘېﮋﻧﺪوﻧﮫ ﺑېﺮﺗﮫ ورﮐړی ﺷﻲ‪:‬‬
‫د ښﻮوﻧځﻲ دودن ـ) دودن د اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ ﺷﻨﻨﯿﺰه ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﺮه څﺎﻧګﮫ ﯾﺎﻧږدې ﭘﮫ‬
‫ھﺮه څﺎﻧګﮫ ﮐﯥ ﯾﯥ ﻟﺮي(‪ :‬د ﻏﻮڼﺪاﻟﯥ د ښﻮوﻧځﻲ دودن ﭘېﮋﻧﺪ دۍ‪ ،، :‬ژﺑﮫ ﯾﻮ راﺑﻨﺪ ژﺑﻨﻲ ﯾﺎ‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪3‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺗړﻟﯽ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﮐﻮﭼﻨﯿﻮ ﯾﻮوﻧﻮﻧﻮ) وﯾﻮﻧﮫ او وﯾﻮﻧډﻟﯥ ﯾﺎ – ګﺮوﭘﻮﻧﮫ(‬

‫ﯾﻮځﺎی) اﯾښﻮول( ﺷﻮي‪،،‬‬

‫دا ﭼﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ د ﯾﻮه وي ﺳﺮه ﺷﺘﻮن ﻟﺮي) ﺑېﻠګﮫ ﯾﯥ ‪ :‬ځﮫ( ‪ ،‬ﻧﻮ ﮐېﺪی ﺷﻲ د ﯾﻮې‬
‫داﺳﯥ ﻏﻮﻧډﻟﯥ ﭘېﮋﻧﺪ د وی څﺨﮫ ﺗﻮﭘﯿﺮ وﻧﮫ ﻟﺮي‪ .‬ﯾﺎ ﺗﻮﭘﺮ ﻧﮫ ﺷﻮ ﮐړی‪ .‬دا ھﻢ روښﺎﻧﮫ ﻧﮫ‬
‫ده‪ ،،‬ﺟﯥ ژﺑﻨﻲ ﯾﻮواﻟﻲ ﻻﻧﺪې څﮫ ﭘﻮھږو‪ .‬ﯾﻮه وﯾډﻟﮫ )ﺳﻨﺘﺎګﻤﺎ( ھﻢ ﭘﮫ ﺧﭙﻞ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ ھﻢ راﺑﻨﺪ‬
‫ﯾﺎ ﭘﻮښﻠﯽ ژﺑﻨﻲ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ .‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﭘېﮋﻧﺪ ﮐﯥ دوﯾﻮﻧﻮ ﭘﺴﯥ راﺗﻠﻨﮫ ﯾﺎ ﺗﻌﻘﯿﺐ‬
‫ﭘﮫ ﺧﭙﻞ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ ﯾﻮ ژﺑﻨﯽ راﺑﻨﺪ ﯾﺎ ﭘﻮښﻠﯽ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‬

‫ﻧﻮ ﻟﮫ دې ﺳﺮه ﭘﻮرﺗﮫ ﭘېﮋﻧﺪ د وﯾﻮﻧﻮ ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ )راﺗﻠﻨﮫ( ‪ ،،‬ﭘﮫ ﺧﭙﻞ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ ﯾﻮ راﺑﻨﺪ ژﺑﻨﻲ‬
‫ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ ،،.‬ﯾﻮ ﭘﮫ ﺧﭙﻞ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ راﺑﻨﺪ ژﺑﻨﻲ ﯾﻮواﻟﯽ‪ ،‬ﺑﯥ ﻟﮫ دې ﭼﯥ د ﯾېﮋﻧﺪ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ‬
‫روښﺎﻧﮫ وی‪ ،‬ﭼﯥ د څﮫ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﯾﺎ ﮐﻮﻣﯥ ﻻرې ﯾﻮه داﺳﯥ وﯾډﻟﮫ دې ځﺎن ﻟﮫ ﯾﻮې ﻏﻮﻧډاﻟﯥ‬
‫ﺳﺮه ﺑېﻞ ﮐړي‬

‫ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﺳﺘﺮ ﯾﻮوال ﯾﺎ ﯾﻮون )واﺣﺪ ﻧﺎﺳﻢ دۍ( دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﯿﻨﺘﺎﮐﺲ ﻟﮫ ﻻرې ﺟﻮړﭔﺪی ﺷﻲ‪،،‬‬

‫د ﺑﻠﻮﻣﻔﯿﻠﺪ ﭘېﮋﻧﺪ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ‪ :‬ﻏﻮﻧډاﻟﮫ‪ ،،‬د ﺧﻮرا ﻟﻮﯾﯥ ﺧﭙﻠﻮاک‬

‫ﺳﯿﻨﺘﺎﮐﺘﯿﮑﯥ ﺑڼﯥ ﭘﮫ څېﺮ ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺧﭙﻠﯥ ﻟﻮري د ھﯿڅ ګﺮاﻣﺎﺗﯿﮑﻲ‬
‫ﺟﻮړښﺖ ﭘﮫ ﯾﻮه ﺧﻮرا ﻟﻮﯾﮫ ﺳﯿﻨﺘﺎﮐﺘﯿﮑﻲ ﺑڼﮫ ﮐﯥ ﺧﻮﻧﺪي ﻧﮫ ده‪،، .‬‬

‫د دودن ګﺮاﻣﺮ‪ :‬د دودن ګﺮاﻣﺮ زﯾﺎت ﻏﻮﻧډاﻟﭙېﺰﻧﺪوﻧﮫ راﺗﮫ وړاﻧﺪې ﮐﻮي‪:‬‬

‫‪ ،،‬ﯾﻮه ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﯾﻮ ﭘﻮښﻠﯽ ﯾﺎ راﺑﻨﺪ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ د ﺳﻨﺘﺎﮐﺲ ﻟﮫ ﻻرې ﺟﻮړ ﺷﻮی دۍ‬

‫ﻣﻮږ ﻧﺎ ﭘﻮرھﻐﻮﻧډاﻟﯥ ھﻢ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ډول ﯾﯥ ﻟږ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮو‪:‬‬

‫ﻧﺎﭘﻮره ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ‪:‬‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪4‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ‪،،‬ﻏﻮﻧډاﻟﯥ‪ ،،‬ﮐﻠﯿﻤﯥ ﻻﻧﺪې ﻧﺎ ﭘﻮره ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ھﻢ راځﻲ‪ ،‬ﻧﻮ داﺳﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﭼﯥ د‬ ‫•‬
‫ھﻐﻮي اړﺗﯿﺎ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﺎ اړﯾﻨډوﻟﮫ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﯾﻮ ﯾﺎ ډﭔﺮ ﻏړي ﻧﮫ وي‪ .‬ﺑېﻼﺑېﻞ ﺗﯿﻮﭘﻮﻧﮫ ﺳﺮه‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮﯾږي‪:‬‬
‫‪Anakoluth[on] (= Satzbruch‬ﻏﻮﻧډاﻟﻤﺎﺗېﺪﻧﮫ‬
‫‪ ،،‬ﭘﮫ څﮫ ﻣﻮ ﻏﻮښﺘﻞ ﺑﯿﺎ‪ ...‬ھﻮ ﺑﯿﺎ ﻣﯥ ﭘﮫ ﯾﺎد راﻏﻠﻞ‪:‬دا د ﭘﺮون ﻟﻮﺑﯥ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ‪،،.‬‬

‫ﯾﻮه ﭘﯿﭽﻠﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ دﻏﻮﻧډاﻟﻠړۍ او ﻏﻮﻧډاﻟﺰﯾﺎﺗﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﺳړی ﯾﻮ ﻏﻮﻧډاﻟﺮاګﺮځېﺪوﻧﮑﯥ ھﻢ‬

‫ﺑﻮﻟﯥ‪.‬‬

‫ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﮐړی ﺷﻲ د ﯾﻮه ﯾﻮه ﺗړوﻧﻲ) ﺳﯿﺪﭔﺘﯿﮏ( ﯾﺎ د ډﭔﺮو ﺗړوﻧﻮ )ﭘﻮﻟﺴﯿﻨﺪﭔﺘﯿﮑﻲ( ﯾﺎ ﺑﯥ‬
‫ﺗړوﻧﯥ) اﺳﯿﻨﺪﭔﺘﯿﮑﻲ( ﯾﻮ د ﺑﻞ ﺳﺮه وﺗړل ﺷﻲ‪.‬‬

‫‪Beispiel:‬ﺳﯿﻨﺪﭔﺘﯿﮑﻲ‪: :‬‬

‫ﺳﯿﻨﺪﭔﺘﯿﮑﻲ‪ ،، :‬زه راﻏﻠﻢ‪ ،‬ﻣﺎ وﮐﺘﻞ او زه ﺑﺮﯾﺎﻟﯽ ﺷﻮم‪.،،‬‬

‫ﭘﻮﻟﯿﻮﺳﯿﻨﺪﯾﺘﯿﮑﻲ‪،، :‬زه راﻏﻠﻢ او ﻣﺎ وﻟﯿﺪل او زه ﺑﺮﯾﺎﻟﯽ ﺷﻮم‪.،،‬‬
‫اﺳﯿﻨﺪﭔﺘﯿﮑﻲ‪ ،، :‬زه راﻏﻠﻢ‪ ،‬ﻣﺎ وﻟﯿﺪل‪ ،‬زه ﺑﺮﯾﺎﻟﯽ ﺷﻮم‬
‫•‬
‫ﻧﻮﻣﯿﺰه ﻏﻮڼﺪاﻟﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ډﭔﺮ وﺧﺖ ﺗﺮې ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺮﺳﺘﻨﺪوي ﮐړﻧﯥ دۍ ﭘﻮھﯿږو‪.‬‬
‫ﺑېﻠګﮫ‪ ،، :‬ښځﮫ ﻻړه‪ ،‬ﭘﯿﺴﯥ ﻻړې‪ ،‬ﮐﻮر ﻻړ‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪5‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ټﻮﻟﯿﺰ ﭘېﮋﻧﺪ ﯾﺎ ﻏﻮڼﺪاﻟﺠﻮړښﺖ ښﻮﻧﮫ‪ Syntax :‬د ﺳﯿﻨﺘﺎﮐﺲ‬

‫ﻧﻨﺨښﻮ ﺗﮫ ګډوﻟﮫ ﻻرﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﻮھﯿږي‬

‫دا ﻻﻧﺪې ﻟﯿﮑﻨﮫ‪ ،‬ﭼﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﻟﯿﮑﻞ ﺷﻮې وګﻮرۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ ﺳﺮه ﺳﺮﺧﻮري‬
‫او ﮐﮫ؟ او ﮐﮫ ﻧﮫ ﻧﻮ ﭘﮫ ګډه ﯾﯥ راﺳﻤﻮﻟﯽ ﺷﻮ‪.‬‬

‫د ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﺟﻮړښﺖ‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﯥ د ژﺑﯥ د ﺗﻮﮐﻮ ﻟﮫ ﯾﻮځﺎی اﯾښﻮوﻟﻮ‬

‫څﺨﮫ ﺟﻮړﯾږي‪.‬‬
‫ګډوﻟﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ‪ -‬ﭘﯿﻠﻮﻧﮫ‬
‫ﯾﻮه ګډوﻟﮫ ﻏﻮڼﺪاﻟﮫ ﻟﮫ دوه ﯾﺎ ډﭔﺮو ﭘﻮره ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﺟﻮړه ده‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﻮي ﯾﻮ د ﺑﻞ ﺳﺮه ﺗړﻟﯥ ‪،‬‬
‫ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ ﺧﭙﻠﻮاﮐﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ دي‪ ،‬ﭼﯥ ګډه ﻣﻮﺿﻮع ﻟﺮي او ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ‪ ،،‬او‪ ،،‬او ھﻤﺪاﺳﯥ‬
‫‪،،‬ﯾﺎ‪ ،،‬ﺳﺮه ﺗړل ﮐﯿږي‪ .‬دا ډول ﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﮫ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮې ) ﺑﻨﺴټﻐﻮﻧډاﻟﮫ ﯾﺎ اﺻﻠﻲ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ(‬
‫ﺗړﻧﮫ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ .‬ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ) د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﯾﺎ‪ ،‬او( ﺳړی ﻣﻨﻈﻤﮑﻮوﻧﮑﻲ ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﺑﻮﻟﻲ‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬او‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﻟﮫ ﻧﻨګﺮھﺎر څﺨﮫ راځﻲ‪ .‬ﺧﻮږه ﻟﮫ ﺧﻮﺳﺖ څﺨﮫ راځﻲ‪..‬‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﻟﮫ ﻧﻨګﺮھﺎر څﺨﮫ راځﻲ او ﺧﻮږه ﻟﮫ ﺧﻮﺳﺖ څﺨﮫ راځﻲ‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪6‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫زﯾﺎت وﺧﺖ د دوه ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﯾﻮه ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰه ﺗړﻧﮫ ﺷﺘﮫ وي ﯾﺎ ﺷﺘﻮن ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﺑېﻠګﮫ ﮐﯥ دوﯾﻤﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ د ﻟﻮﻣړۍ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﻮ ﻻﻣﻞ دی او ﻟﻮﻣړۍ‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﮫ د دوﯾﻤﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﯾﻮ ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ ﭘﺴﯥ رﺗﻠﻨﮫ ﯾﺎ ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ ده‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ) ﺗﻌﻘﯿﺐ( – ﻻﻣﻞ‬

‫ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪ .‬ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دۍ‪ .‬د دوه ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ ګډاړﯾﮑﻮاﻟﯽ د دوه ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ‬
‫ﻻرې ﺟﻮړﯾږي‪ .‬ﺳړی ﮐړی ﺷﻲ د ﯾﻮه ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ دﻟﯿﻞ‪-‬ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ‪-‬اړﯾﮑﯥ د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ‬
‫ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ )وﻟﯥ( ﭼﯥ‪ ،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪ ، ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ و ﮐﺎروي‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪:‬‬

‫دا)وﻟﯥ( ﭼﯥ‪ :‬ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪ ،‬دا )وﻟﯥ(ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻧﺎروﻏﮫ دی‬

‫ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪ :‬ھﻐﮫ ﻧﺎروﻏﮫ دی‪ ،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪.‬‬

‫ځﮑﮫ ﭼﯥ‪ :‬ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻧﺎروﻏﮫ دی‪.‬‬

‫ﺗړﻟﺸﻮې ﻏﻮﻧډاﻟﯥ د ﯾﻮې ﮐﻮﻣﺎ ﻟﮫ ﻻرې ﺳﺮه ﺑېﻠﯿږي‪ .‬ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﻟﻮﻣړۍ او ﯾﺎ دوﯾﻤﺊ‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﭘﻮرې اړه ﻟﺮي‪ .‬ھﻐﮫ دا ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ‪ ،،‬ﮐﻮي‪ .‬ﺳړی ﮐړی ﺷﻲ د ځﻨﻮ‬
‫ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﻻرې) د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ځﮑﮫ ﭼﯥ( د ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﻟړۍ ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ ﺳﺮه ﺑﺪﻟﯥ ﮐړي‪ ،‬د‬
‫ځﻨﻮ ﺳﺮه ﻧﮫ ) د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ داﭼﯥ‪ ،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ(‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ځﮑﮫ ﭼﯥ‬

‫ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دۍ‪.‬‬

‫ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دۍ‪ ،‬ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺴټﻐﻮﻧډال – او څﻨګﯿﺰﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﮫ‬
‫ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ د ﮐړﻧﯥ ﯾﺎ ﮐړ ځﺎی ټﺎﮐﻲ‪ .‬د ﮐړﻧځﺎی ټﺎﮐﻨﯥ ﭘﺴﯥ ﺳړی ﮐړی ﺷﻲ د ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰ‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﯥ دوه ارﯾﺰ‪ -‬ﯾﺎ اﺻﻠﻲ ډوﻟﻮﻧﮫ ﺳﺮه ﺑېﻞ ﮐړي‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی داﭼﯥ ﺗړﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﯥ ﮐﯥ ﮐړﻧﮫ ﭘﮫ ﯾﻮه ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ اﺧﺮ ځﺎی ﮐﯥ وﻻړه‬
‫وي) ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ‪ :‬ځﺎي ﭘﮫ ځﺎی وي(‪ .‬د ﺗړﻧﯥ دا ډول څﻨګﯿﺰﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﮫ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي ﯾﺎ ﺳړی‬
‫دا ډول ﺗړﻧﮫ څﻨګﯿﺰﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﮫ – ﯾﺎ ﻧﯿﻤﻤﻨﻈﻤﮫ ﺗړﻧﮫ ﺑﻮﻟﯥ‪ .‬ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﺳړی ﻧﯿﻤﻤﻨﻈﻤﮫ ﺗړوﻧﻲ‬
‫ﺑﻮﻟﯥ‪.‬‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪7‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ځﮑﮫ ﭼﯥ) څﻨګﯿﺰ ﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﮫ= ﮐړﻧﮫ ﭘﮫ ﭘﺎی ﮐﯥ(‬

‫ھﻐﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دۍ‪.‬‬

‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﻼر ﮐﯥ‪.‬‬

‫دوﯾﻤﮫ ﺗړﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﯥ ﮐﯥ ﮐړﻧﮫ ﯾﺎ ﮐړ ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﯥ ﺳﺮه ﭘﮫ دواړو ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﮐﯥ ﭘﮫ‬
‫ﻧﻮرﻣﺎل ﺗړﻧځﺎی ‪ ٢‬ﮐﯥ وﻻړ وي‪ .‬دا ﺗړﻧﮫ ادورﺑﺎل) ﯾﺎ ارﺟﻤﻠﮫ( ﺗړﻧﮫ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫اﻟﻤﺎﻧﻲ ﯾﯥ‪:‬‬

‫)‪Beispiel: deshalb (Hauptsatzverbindung = Verb in Position 2‬‬

‫‪Er ist krank, deshalb kommt er heute nicht.‬‬

‫ﮐﮫ دا ﭘﻮرﺗﮫ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺮﺗﯿﺐ وژﺑﺎړو‪ ،‬ﻧﻮ وﺑﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪. :‬‬

‫ﭘﮫ ﺳﻤﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ‪ :‬دا ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ھﻢ ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ځﺎی ﮐﯥ راځﻲ ‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪:‬‬

‫ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دۍ‪ ،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ھﻐﮫ ﻧﻦ ﻧﮫ راځﻲ‪.‬‬

‫اﻟﻤﺎﻧﻲ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ‪:‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪:‬‬

‫)‪Beispiel: denn (Hauptsatzverbindung = Verb in Position 3‬‬

‫‪Er kommt heute nicht, denn er ist krank.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ دا ھﻢ ﭘﮫ ھﻐﮫ د ﭘښﺘﻮ ګﺮاﻣﺮ ور ﺳﺮه ﺑﻠﺪ ځﺎی ﮐﯥ راځﻲ‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ھﻐﮫ ﻧﻦ ﻧﮫ راﺧﯥ‪ ،‬دا ﭼﯥ ) ځﮑﮫ ﭼﯥ( ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دی‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ‪ ،،‬دا ﭼﯥ‪ ،،‬او ‪،،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ‪ ،،‬زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ ھﻤﻐﮫ ﯾﻮ ډول دي او ﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬

‫ﺗړﻧﻮﯾﯿﺰې وﯾېﻨﯥ) ﯾﺎ اﻓﺎدې(‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪8‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺳړی ﮐړی ﺷﻲ د ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﯾﻮ ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰه ﺗړﻧﮫ د ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﻻرې وواﯾﻲ) اﻓﺎده ﮐړي(‪ .‬ﻟﮫ‬
‫دې ﺳﺮه ﯾﻮه ﺑﺮﺧﻐﻮﻧډاﻟﮫ ﻧﻮﻣﯿﺰه ﮐﯿږي او ﭘﮫ ﯾﻮه ﺗړﻧﻮﯾﯿﺰه وﯾېﻨﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ ﯾﻮه ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ‬
‫ورګډﯾږي‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ځﮑﮫ ﭼﯥ – ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‬

‫څﻨګﯿﺰﻏﻮﻧډاﻟﺘړﻧﮫ‪ :‬ځﮑﮫ ﭼﯥ) ﯾﺎ دا ﭼﯥ ( ھﻐﮫ ﻧﺎروغ دۍ‪ ،‬ﻧﻦ ﻧﮫ راځﻲ‬

‫ﺗړﻧﻮﯾﯿﺰه وﯾېﻨﮫ‪ :‬د ھﻐﮫ د ﻧﺎروﻏﺘﯿﺎ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ھﻐﮫ ﻧﻦ ﻧﮫ راځﻲ‪.‬‬

‫ﺗړﻧﻮﯾﯿﺰه وﯾېﻨﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ ﻏﻮڼﺪاﻟﮫ ﮐﯥ د ﮐﻮﻣﺎ ﻟﮫ ﻻرې ﺑېﻠﯿﺪﻧﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺣﺎاﻟﺘﻮﻧﮫ او ‪،،‬زﻣﺎ‪ ،،‬ﮐﮫ ‪،،‬دﻣﺎ‪ ،،‬او ﻧﻮر ‪Causus‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺑﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﺑﯿﺎ ځﻞ څﮫ وﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﯿﺎ ھﻤﻐﮫ ﻣﺘﻞ دۍو ﭼﯥ دوه واره‬
‫ﮐﻨډﻟﯽ ﮐﻠﮏ وي‪.‬‬

‫ﻟﮫ ھﻐﮫ وﺧﺘﮫ ﻣﯥ ﭼﯥ د ﻧﻮﻣځﺎﻧﯿﻮو او ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﮐړي‪ ،‬ﻧﻮ د ھﻤﻐﮫ وﺧﺖ راﭘﮫ‬
‫دﭔﺨﻮا ﻣﯥ زړه وو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺳﺮﺗﮫ ورﺳﻮم‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ﺧﯿﻞ اﻧﺪ او ﻓﮑﺮ ﻣﯥ ورﺳﺮه‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ ھﻢ ﭘﻮره ډﭔﺮې وې‪ .‬ﭘﮫ دې ﻟﯿﮑﻨﯥ دادۍ ﭘﯿﻞ ﮐﻮم‪ ،‬ﭘﮫ دې ھﯿﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﭙﻮھﺎن او ﻧﻮر‬
‫د ژﺑﯥ ﻣﯿﻨﮫ وال ﺑﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ ﺷﻮﻧﯥ وﻧډه واﺧﻠﻲ‪ ،‬زه ﯾﻮاځﯥ دا ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎﺳﻮ ﺗﮫ د ﺧﭙﻞ اﻧﺪ ﺳﺮه‬
‫وړاﻧﺪې ﮐﻮم‪ .‬دا ﭼﯥ څﻨګﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ ﻻړ ﺷﻮ او ﻻﺳﺘﮫ راوړﻧﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ څﻨګﮫ او څﮫ وي‪ ،‬دا ﺗﺎﺳﻮ‬
‫ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﺗﮫ درﭘﺎﺗﯥ دۍ‪.‬‬

‫زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ ټﻮﻟﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ دي‪ ،‬ﻧﻮ دا ﭼﯥ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﺣﺎﻟﺖ څﻨګﮫ دۍ‪ ،‬ھﻠﺘﮫ‬
‫روښﺎﻧﮫ ﻻر ﺷﺘﮫ او ټﻮﻟﯥ ﻻرې ھﻢ د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو او ﻧﻮرو ﻟﮫ ﻻرې روښﺎﻧﮫ ﺷﻮې دي‪ ،‬ﺧﻮ‬
‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ داﺳﯥ ﻧﮫ ده او زه ورﺳﺮه ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻟﺮم‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﻮ ﺑﺎﯾﺪ څﻨګﮫ وﺷﻲ‪ .‬دا ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ‬
‫ھﻢ ﯾﻮه ﭘﻮره ژﺑﮫ ده‪ ،‬داﺳﯥ ﻻرې ﯾﺎ ﺧﭙﻠﯥ ﻻرې ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ ﺗﺎﺳﻮ ﺗﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ ﮐﻮم او دا‬
‫ﭼﯥ څﻨګﮫ وﺷﻲ او څﻨګﮫ د ژﺑﻼرې ﻟﮫ ﻻرې دي‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ دﻧﺪه دې وي‪ .‬ﮐﮫ ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﯥ وﻟﺮو‪ ،‬زه ﻟﮑﮫ ﺗﻞ ﭘﮫ ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ واﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮې ﺧﺒﺮ ﻧﮫ ﯾﻢ او ﮐﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ وي ھﻢ ﺑﺎور‬
‫وﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﺧﭙﻞ ﺑﻠډوﻟﻮاﻟﯽ وﻟﺮي او ﺗﺎﺳﻮ ﺑﮫ ګډ ﮐﺎر ﺗﮫ راوھڅﻮي‪.‬‬

‫ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ!‬

‫‪ 1‬‬
‫ ‬
‫ ‪9‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د دې ﻟﯿﮑﻨﯥ څﺨﮫ ﻣﯥ ﻣﻮﺧﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ وڅېړو ‪ ،‬ﭼﯥ څﻮ او‬
‫ﮐﻮم دي او ﭘﮫ دې ﺑﺮﺳېﺮه د ھﻤﺪې ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﯾﺎ ﻣﺮﺳﺘﮫ وڅېړو‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﻣﻠﮑﯿﺖ‬
‫ﻟﮫ ﭘﺎره دا دﻣﺎ‪ ،‬دﺗﺎ ﺳﻢ دې او ﮐﮫ ﻧﮫ زﻣﺎ او ﺳﺘﺎ‪ .‬ﻣﻮږ دا دواړه ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ځﻨﯥ‬
‫ځﺎﯾﻮﻧﮫ دﻣﺎ‪ ،‬دﺗﺎ او ځﻨﯥ ﺑﯿﺎ زﻣﺎ او ﺳﺘﺎ واﯾﻲ‪ .‬دا ﯾﻮه ﭘﻮھﻨﯿﺰه څېړﻧﮫ ده او دا اﺟﺎزه ﺑﮫ ځﺎن‬
‫ﺗﮫ ورﮐړم‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ درﻧﻮ ژﺑﭙﻮھﺎن او ﻣﯿﻨﮫ واﻟﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ څﺨﮫ د ګډ ﮐﺎر ھﯿﻠﮫ وﮐړم‪.‬‬

‫دا ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ د ﭘﻮښﺘﻨﻮ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي‬

‫ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ‪) Nominativ‬ﻟﮫ ﻻﺗﯿﻦ څﺨﮫ‪ ،‬ﻧﻮﻣﻮﻧﯽ ﯾﺎ ﻧﻮﻣﻮﻧﯿﺰ( ﭘﮫ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ‬

‫ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د ھﺮڅﮫ ﻟﮫ ﻣﺨﮫ ) ﺳﻤﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﯾﯥ‪ :‬ﻟﮫ ھﺮڅﮫ دﻣﺨﮫ( ﭘﮫ ﺟﻤﻠﮫ ﮐﯥ د ﺷﻲ د‬
‫ﻧﺨښﻮﻧﯥ ﭘﮫ ﭼﻮﭘړﮐﯥ دۍ‪ ،‬د دې ﻟﮫ ﭘﺎره دا ھﻢ ﺗﯿﭙﯿﮑﻲ دۍ ﭼﯥ د ﯾﻮه ﺷﻲ د ﺧﭙﻠﻮاک ﮐﺎروﻧﯥ‬
‫ﻟﮫ ﭘﺎره راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي ) دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﺑﯥ د ﺑﻞ ﻟﮫ واﮐﮫ(‪.‬‬
‫ﻟﻨډ‪ :‬دا ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ‪،،‬څﻮک‪ ،-‬ﭼﺎ – او څﮫ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،،‬ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﮫ‬
‫ﺗﻮګﮫ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ – اﮐﻮزاﺗﯿﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫ﺑﯿﺎ‪ :‬د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ ﯾﺎ د ‪ ،،‬څﻮک‪،،،‬ﭼﺎ ‪ ،، -‬او ‪،،‬څﮫ ﺷﻲ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻮږ د ګړﻧﻮ ﯾﺎ ﮐړ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د دوه ډوﻟﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﯾﻮ‪:‬‬
‫ﻟﻮﻣړی‪:‬‬
‫ﺳﭙﯿﻦ ﯾﺎ ھﻐﮫ ﮐﺎر ﺗﮫ ځﻲ‬
‫ﺳﭙﯿﻦ ﯾﺎ ھﻐﮫ ﮐﺎر ﺗﮫ ﻻړ‬
‫ﺳﭙﯿﻦ ﯾﺎ ھﻐﮫ ﺑﮫ ﮐﺎر ﺗﮫ ﻻړ ﺷﻲ‬
‫ﺳﭙﯿﻦ ﯾﺎ ھﻐﮫ ﮐﺎر ﺗﮫ ﺗﻠﻠﯽ وو‬
‫څﻮک ﮐﺎر ﺗﮫ‪.......‬‬
‫ﺳﭙﯿﻦ ﯾﺎ ھﻐﮫ‬
‫زه ﮐﺎر ﺗﮫ ځﻢ‬
‫زه ﮐﺎر ﺗﮫ ﻻړم‬
‫زه ﺑﮫ ﮐﺎر ﺗﮫ ﻻړ ﺷﻢ‪.‬‬
‫زه ﮐﺎر ﺗﮫ ﺗﻠﻠﯽ وم‪.‬‬
‫دوﯾﻢ ډول ﯾﯥ‪:‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪0‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫زه ﻣڼﮫ ﺧﻮرم‬

‫زه ﺑﮫ ﻣڼﮫ وﺧﻮرم‬
‫ﻣﺎ ﻣڼﮫ وﺧﻮړه‬
‫ﻣﺎ ﻣڼﮫ ﺧﻮړﻟﯥ وه‪.‬‬
‫دا ھﻤﺪاﺳﯥ د دوﯾﻢ ﮐﺲ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﮫ او ﺗﺎﺳﯥ راځﻲ او د رﯾﻢ ﮐﺲ ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ ھﻐﮫ او ھﻐﮫ‬
‫راځﻲ) ﭘﮫ دې درﯾﻢ ﮐﺲ ﮐﯥ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﯾﻮ ډول ده‪ ،‬ﺧﻮ د وﯾﻠﻮ څﺨﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﻮﻣړۍ ه‬
‫څﺮګﻨﺪه ﯾﺎ روښﺎﻧﮫ ه ده او ﭘﮫ دوﯾﻢ ﮐﯥ ﺑﯿﺎ دا ﭘڅﮫ ه ده او ﮐﮫ ﺑﻞ ډول ﯾﯥ ﺑﻮﻟۍ‪ .‬ھﻐﮫ زور او‬
‫زورﮐﯽ ﻣﯥ ښﮫ ﻧﮫ راځﻲ(‬
‫ﯾﻌﻨﯥ ﭘﮫ درﯾﻮاړو ﮐﺴﺎﻧﻮ ﮐﯥ ﯾﯥ ﺗﻮﭘﯿﺮ ﯾﻮ ډول دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﮐړﻧﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ ځﻮ ﮐړﻧﻮ ﮐﯥ‬
‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮی ھﻢ ﺑﺪﻟﯿږي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا د څﮫ ‪ ، -‬ﭼﺎ‪ -‬او څﮫ ﺣﺎﻟﺖ دې‪.‬‬
‫ﻣﻮر ﮐﺎر ﺗﮫ ځﻲ‪.‬‬
‫څﻮک ﮐﺎر ﺗﮫ ځﻲ؟ ځﻮاب‪ :‬ﻣﻮر‬
‫ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﯽ ﺧﺮاﺑﯿږي‪.‬‬
‫څﮫ ﺷﯽ ﺧﺮاﺑﯿږي؟ ځﻮاب‪:‬ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﯽ‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﺎﺗﮫ ھﻢ دا ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺗﻮﮐﻠﯥ د ﻟﯿﮑﻮﻧﯥ ) ﻗﻠﻢ( ﺧﻮﻟﯥ ﺗﮫ راځﻲ‪.‬ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪،،‬ﭼﯥ دا اﻟﮫ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﮐﺎﻟﻲ ﭘﺮﭔﻤﯿﻨځﻲ‪،‬ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﻮﻧﯽ ﯾﺎ ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﻮﻧﮑﯽ وﺑﻮﻟﻮ‪ .‬او ﮐﮫ ﻧﮫ‪،‬ﻧﻮ ﮐﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﯿﻨځﻠﻮ اﻟﮫ‪ .‬څﻨګﮫ ﻣﻮ ﭼﯥ ﺧﻮښﮫ وي‪.‬‬

‫ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ ‪Der Genitiv‬‬

‫ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ګﺮاﻣﺮدوﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪.‬‬
‫دا ﺑﮫ ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ھﻢ اﺳﯥ روښﺎﻧﮫ ﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ د ﺧﺒﺮو ﺑﺎﯾﺪ وي‪:‬‬
‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬دا ﺣﺎﻟﺖ د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ د ‪،، ،،‬دﭼﺎ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ھﻢ ﯾﺎدﯾږي‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﻧﻮﻣﯿﺰ ﺣﺎﻟﺖ ‪ ،،‬ﭼﺎ‪ ،،-‬وو او دﻟﺘﮫ ‪ ،،‬د ﭼﺎ‪ ،،-‬ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻠګﯥ‪،، :‬د ګﺎوﻧډې ﮐﻮر‪.،،‬‬
‫دا د ﭼﺎ ﮐﻮر دي‪ .‬دا د ګﺎوﻧﺪې‬
‫‪ ،،‬د ﯾﻮه ﻟﺮې زﻧګ ﻏږ‪.،،‬‬

‫د ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ ‪،،‬ﭘﮫ څﮫ )ﺷﻲ(‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ھﻐﮫ ﭘﮫ ﻏﻼ ﺗﻮرن دۍ‪.‬‬

‫ھﻐﮫ ﭘﮫ څﮫ )ﺷﻲ( ﺗﻮرن دي ؟ ځﻮاب‪ :‬ﭘﮫ ﻏﻼ‬

‫‪ Der Dativ‬داﺗﯿﻮ‬
‫داﺗﯿﻮ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ درﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ دۍ ﯾﺎ ﭘﮫ ﺟﻤﻠﮫ ﮐﯥ درﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ .‬داﺗﯿﻮ د ‪،،‬‬
‫ﭼﺎﺗﮫ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،،‬ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫د داﺗﯿﻮﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﭼﺎ ﺗﮫ؟‬
‫ﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬زه دې ﻣﯿﺮﻣﻦ ﺗﮫ د ﯾﺎدښﺖ ﮐﺘﺎﺑﭽﮫ ورﮐﻮم‪ .‬ﭼﺎ ﺗﮫ د ﯾﺎدښﺖ ﮐﺘﺎﺑﭽﮫ ورﮐﻮم؟ ځﻮاب‪:‬‬
‫ﻣﯿﺮﻣﻦ ﺗﮫ‪.‬‬
‫ھﻮګۍ ﺳﻮﻏﺎت ﺳﭙﯿﻦ ﺗﮫ ورﮐړ‪.‬‬
‫ھﻮګۍ ﺳﻮﻏﺎت ﭼﺎ ﺗﮫ ورﮐړ؟ځﻮاب‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ﺗﮫ‬
‫زه زﻣﺎ ) دﻣﺎ( ﻣﻠګﺮي ﺗﮫ ﯾﻮﮐﺘﺎب ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮم‪.‬‬
‫ﭼﺎ ﺗﮫ ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮم؟ځﻮاب‪ :‬زﻣﺎ ﻣﻠګﺮي ﺗﮫ‪.‬‬

‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ‪Akkusativ‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬د دې ﺣﺎﻟﺖ اړوﻧﺪه ﺣﺎﻟﺖ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﭘﮫ ﻧﻮرو ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮ ﺑﺮﭔښﻲ‪.‬‬
‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﯾﻮګﺮاﻣﺮي ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ .‬ﭘﮫ ورځﻨﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ دا د څﻠﻮرم ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺒﯿږي‪ .‬د دې د روښﺎﻧﺘﯿﺎ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ‪،،‬څﮫ )ﺷﯽ(‪ ،،‬ﯾﺎ څﻮک‬
‫او ﮐﮫ ‪،،‬د ﭼﺎ؟؟؟‪ ،،،‬ﻧﻮ دا ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د څﻮک ﺣﺎﻟﺖ ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ‪ :‬د ‪ ،،‬ﭼﺎ ‪ -‬ﯾﺎ څﮫ ﺷﻲ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ښﺎﻏﻠﯽ ﺳﭙﯿﻦ ﺧﭙﻞ ورور ګﻮري‬
‫ښﺎﻏﻠﯽ ﺳﭙﯿﻦ د ﭼﺎ ﻟﯿﺪﻧﮫ ﮐﻮي؟ ځﻮاب‪ :‬د ﺧﭙﻞ ورور‬
‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ زﻣﻮږ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ داﺳﯥ ورځﻨۍ ﻧﮫ ده‪ ،‬ﻧﻮ دا څﻨګﮫ ده؟ ﺳﻤﮫ او ﮐﮫ ﻧﺎﺳﻤﮫ‪.‬‬
‫زه ﺧﭙﻞ ﻣﻠګﺮي ﺗﮫ ﯾﻮﮐﺘﺎب ډاﻟۍ ﯾﺎ ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮم‪.‬‬
‫زه ﺧﭙﻞ ﻣﻠګﺮي ﺗﮫ څﮫ ﺷﯽ ﺳﻮﻏﺎﺗﻮم ﯾﺎ ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮم؟ ځﻮاب‪ :‬ﯾﻮﮐﺘﺎب‬

‫دﻟﺘﮫ ﻟﮫ ھﺮڅﮫ د ﻣﺨﮫ ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎم ﻣﻮورﺗﮫ وي‪:‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪2‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﺎ دﻟﺘﮫ ﺳﺮﺑﻞ ﻟﯿﮑﻠﯽ ﯾﺎ پ‪،‬دﻟﺘﮫ د ﭘښﺘﻮ اوﺳﺘﺮﺑﻠﻮﻧﮫ زﯾﺎت دي او ھﻤﺪاﺳﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‬
‫ﺳﯿﺮﮐﻮﻣﭙﻮزﭔﺸﻨﻮﻧﮫ ھﻢ وي‪،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﮫ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﭘﮫ اړوﻧﺪه ځﺎی ﮐﯥ وﻟﻮﺳﺘﻠﯽ ﺷﻲ‪ .‬د‬
‫ﻧﮫ ﮐﺎرڅﺨﮫ ﻧﯿﻤګړی ﮐﺎر ھﻢ ھﺮوﻣﺮو ښﮫ دۍ‪ ،‬ﭘﮫ ډﭔﺮه ﺑﺨښﻨﮫ‪ ،‬ﮐﮫ دا ﮐﺎر ﻣﻮﺳﺘړي ﮐړي‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬د دې ﺳﺮ ﺑﻠﻮﻧﻮ او اوﺳﺘﺮﺑﻠﻮﻧﻮ‪ ....‬ﺑﺎﻧﺪې ﺧﻮ ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﺎ ھﻐﮫ د اﻟﻤﺎﻧﻲ اﻧډول‬
‫ﯾﺎ د ﯾﻮه اﻣﺎﻧﻲ وی اﻧډول د دې ﻟﮫ ﭘﺎره اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺳﻢ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ځﻮ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﺧﻮښﮫ‬
‫دﻟﺘﮫ ﺑﮫ ﺑﯿﺎ د ﻟږ ﺑﯿﺎ ﻟﻮﺳﺘﻨﯥ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺷﻮ‪ ،‬ﻣﺎ ﮐﮫ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻠﻮ ﺳﺘړی ﮐﻮي ھﻢ‪ ،‬ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﺗﺎﺳﻮ ﭘﮫ ﻟﻮﺳﺘﻠﻮ ﺳﺘړي ﻧﮫ ﮐړي‪.‬‬
‫ﮐﮫ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ څﺨﮫ ﯾﯥ راواﺧﻠﻮ‪ ،‬ﻧﻮ )ﺑﺎﯾﺪ ﻓﮑﺮ ورﺗﮫ وﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﺑﮫ څﻨګﮫ وي؟(‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ ﮐﺎﺳﻮس ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ څﻠﻮر ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮږ ﺗﮫ ښﺎﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻧﻮﻣﻦ د ﻧﻮرو ﺗﻮﮐﻮ ﺳﺮه ﭘﮫ ﺟﻤﻠﮫ ﮐﯥ د ﻧﻮﻣﻦ‪ ،‬د ‪ ،‬ﻣﻠﮑﯿﺖ‪ ،‬داﺗﯿﻮ او؟؟؟؟ څﻨګ ﻧﻮرې څﮫ‬
‫اړﯾﮑﯥ ﻟﺮي‪ .‬ﻧﻮﻣﻦ ﯾﺎ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ‪ ،‬د ھﻐﮫ ﻣﻠګﺮي)ﭼﯥ ښځﯿﻨﮫ ﻧﺎارﯾﻨﮫ ﺗﺮې څﺮګﻨﺪﯾږی) اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﯾﯥ ارﺗﯿﮑﻞ(( ھﻤﺪاﺳﯥ وﮐﯿﻞ ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه) ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮی( ﭘﮫ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ ﺟﻮړﯾږي‪.‬‬
‫دې ﺗﮫ ﺳړی ﮐﺮدان ﯾﺎ ﺑﺪﻟﻮن واﯾﻲ‪ .‬ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ‪ ،‬ارﺗﯿﮑﻞ ﯾﺎ ﻧﺮ‪ -‬ښځﯿﻨﮫ واﻟﯽ او ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي د‬
‫ﺧﭙﻠﯥ دﻧﺪې ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ګﺮداﻧﯿږي ﯾﺎ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟﯿږي‬

‫?‪Wofür braucht man den Kasus‬ﺣﺎﻟﺖ د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ﮐﺎر راځﻲ؟‬

‫د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﭼﯥ د ﺣﺎﻟت ﻣوﺧﮫ ﺑﺎﻧدې وﭘوھﯾږو‪ ،‬ﻏوره ده ﭼﯥ ﯾو\ل ﯾوه ﺟﻣﻠﮫ ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ‬
‫راوﻟو‪ ،‬ﭼﯥ ﺗوﮐﻲ ﯾﯥ ‪Q‬ردان ﯾﺎ ﺑ‪f‬ﮫ‪-‬ﺑدل ﺷوي ﻧﮫ وي‪ .‬دﻟﺗﮫ ﭘﺎم ﺗﮫ را\ﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭼﯥ‬
‫داﯾو‪Q‬وﻧﻲ ﺣﺎﻟﺗوﻧﮫ ﻧﮫ ﯾوا\ﯥ ﯾوه دﻧده ﻟري‪ ،‬ﺑﻠﮑﮫ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﺳﺋوﻟﯾت ﯾﺎ دﻧده ﻟري‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻣوږ وﭘوھﯾږو‪ .‬ﯾوه ﻏوﻧډاﻟﮫ ﭼﯥ دا ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ وﻧﮫ ﻧﯾﺳﻲ د ﭘوھﭔدﻟو ﻧﮫ ده‪ .‬‬

‫دﻟﺗﮫ ﯾوه ﺑﭔﻠ‪V‬ﮫ راوړو‪ :‬‬

‫ﻧﺎﺑ‪f‬ﮫ ﺑدﻟون ﺳره‪\L :‬ﮫ ورورﻣﻼ ﻟور ﺧوﻟﯥ ورﮐوي‪ .‬‬

‫ﺑ‪f‬ﮫ ﺑدﻟون ﺳره‪ :‬د ورور ‪\L‬ﮫ د ‪L‬ووﻧﮑﻲ ﻟور ﺗﮫ ﺧوﻟﯥ ورﮐوي‪ .‬‬
‫ﻻﻧدې ﯾﯥ اﻟﻣﺎﻧﻲ‪ :‬‬

‫‪Nicht dekliniert: Die Frau der Bruder geben der Tochter der‬‬
‫‪lehrer der Hut.‬‬
‫‪Dekliniert: Die Frau des Bruders gibt der Tochter des Lehrers‬‬
‫‪den Hut.‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪3‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﮫ ﻟوﻣړۍ ﻏوﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ د ﻏوﻧډاﻟﯥ \ﺎﻧ‪V‬ړي ﺗوﮐﻲ ﺑ‪f‬ﮫ ﺑدل ﺷوي ﻧﮫ دي او ﭘﮫ ﻻس ﺗﮫ‬
‫راوړﻧﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ اړوﻧده ﺣﺎﻟﺗوﻧو ھم ﻧﮫ دي ﺑراﺑر ﺷوي او ﭘﮫ ﭘﺎم را\ﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻏوﻧډاﻟﮫ ﭘوھوړ‬
‫ﻧﮫ ده‪ .‬د دې ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ﮐﯥ )ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﺑﺎﯾد \ﺎﻧﻠﮫ ‪5‬ﯾړﻧﯥ ﭘرې و ﺷﻲ( د ‪5‬ﻠورو ﺣﺎﻟﺗوﻧو‬
‫ﻏوره دۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا اﻟﻣﺎﻧﻲ او زﻣوږ ﭘﮫ ﺣﺎﻟت ﮐﯥ دا ﭘ‪L‬ﺗو ﯾﯥ وﭘوھﯾږو ‪ .‬‬

‫ګﺮدان ﯾﺎ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟېﺪﻧﮫ ﺷﻮﻧﯥ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧﻮﻣﮫ وﻧﯥ ﯾﺎ ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ اړﯾﮑﯥ ﻧﻮرو ﺗﻮﮐﻮ ﺗﮫ‬
‫روښﺎﻧﮫ ﺷﻲ ﺳﻤﮫ ګﺮداﻧﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟﻮﻧﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﺳﻤﮫ ده او ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﺑﮫ ورﺗﮫ ﭘﺎم‬
‫وﮐړو‪.‬‬

‫دا ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ ﮐﻮم ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ او څﻨګﮫ راﻏﻠﻲ‪ ،‬د اﻟﻤﺎﻧﻲ څﺨﮫ ﯾﯥ ﭘﯿﻞ ﮐﻮو او ﺑﯿﺎ‬
‫ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ راځﻮ‪.‬‬

‫‪Nominativ + genitiv Prädikat Dativ+genetiv Akusativ‬‬

‫‪Die Frau der Bruder gibt der Tochter desLehrers den Huz‬‬

‫ﻣﻠﮑﯿﺖ)؟( ‪ +‬ﻧﻮﻣﻮی ﻣﻠﮑﯿﺖ‪ +‬داﺗﯿﻮ)؟( ﻧﻮﻣﻦ ﮐړﻧﮫ ﯾﺎ ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت‬

‫د ښﻮوﻧﮑﻲ ﻟﻮر ﺗﮫ ﺧﻮﻟﯥ ورﮐﻮي‪.‬‬ ‫د ورور ښځﮫ‬

‫ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه دﻟﺘﮫ ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﻟﮫ ﻣﻠﮑﯿﺖ څﺨﮫ ﭘﯿﻞ ﮐﯿږي او ﭘﺴﯥ ﺗﮫ ﺑﮫ ګډ ﻓﮑﺮ‬
‫وﮐړو‪...‬‬

‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ څﻠﻮر ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ دي او ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﺑﮫ ورﺗﮫ وګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﮐﺎر ﭘﮫ ﮐﯥ‬
‫اړﯾﯿﻦ دۍ‪.‬‬

‫د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﭘﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭘﯿﻠﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ ﻻﻧﺪې ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﭘﯿﻠﯿږي‪ ،‬ﭘﺴﯥ‬
‫ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ راځﻲ ﺑﯿﺎ ﺧﺎوﻧﺪاﻟﯽ ﭘﺴﯥ داﺗﯿﻮ ﭘﺴﯥ ﺧﻮﻟﯥ ﺑﺎﻧﺪې ﭘﺮﭔګړه ﻧﮫ ﮐﻮم‪ ،‬ﭼﯥ د ګﺮاﻣﺮ ﻟﮫ‬
‫ﻣﺨﯥ څﮫ ﺷﯽ دۍ او ﭘﺴﯥ ورﮐﻮي ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﯾﺎ ﮐړﻧﮫ ده‪.‬‬

‫د ﭘښﺘﻮ ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﯾﯥ داﺳﯥ‬

‫د ورور ښځﮫ د ښﻮوﻧﮑﻲ ﻟﻮر ﺗﮫ ﺧﻮﻟﯥ ورﮐﻮي‪.‬‬

‫د دې ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﺑﮫ داﺳﯥ وﮐړو‪:‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪4‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ﭼﺎ څﻮک د ﭼﺎ ﭼﺎﺗﮫ څﮫ ﺷﯽ ورﮐﻮي؟‬

‫واﮐﻮاﻟﯽ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ واﮐﻮال داﺗﯿﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﮐړﻧﮫ‪.‬‬

‫دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ د اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﺣﺎﻟﺖ ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ ﻣﻮږ د‬
‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﺣﺎﻟﺖ ﻟﺮو او ﮐﮫ څﻨګﮫ؟دا د ﺧﺒﺮو ﯾﻮه ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﯾﺪ وي‪ .‬ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ھﻢ ﮐﻠﮫ ﮐﻠﮫ‬
‫داﺗﯿﻮ د اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﺳﺮه رآځﻲ‪ .‬ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ ﺧﻮﻟۍ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ اﮐﻮزاﺗﯿﻮ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ‬
‫ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ داﺳﯥ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ دۍ‪ ،‬و ﺑﯿﺎ ھﻢ ﭘﻮره څېړﻧﯥ ﺗﮫ ﯾﯥ اړﺗﯿﺎ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫ﻧﻮﻣﻮی ﮐېﺪی ﺷﻲ د ﭼﺎ ‪/‬څﮫ ﺷﯽ ﻟﮫ ؟ ﻟﮫ ﻻرې وﭘﻮښﺘﻞ ﺷﻲ‪.‬‬

‫دا ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﭼﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪل – او څېړﻟﮑﯿږي د ھﻤﺪې ﭘﻮرﺗﮫ ﭘﻮښﺘﻨﻮﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﻻرې ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي او ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ‬

‫ﻣﺎ ﺗﺮاوﺳﮫ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو او ھﻤﺪا ډول د ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﺧﭙﻠﯥ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﯥ ګډې ﮐړې‪ .‬راځۍ‪ ،‬ﭼﯥ وګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ څﻨګﮫ وي‪ .‬دا ﺑﮫ ھﻢ ﻟﮫ‬
‫اﻟﻤﺎﻧﻲ څﺨﮫ ﭘﮫ ګټﮫ اﺧﺴﺘﻨﮫ ﺑﺎﻧﺪې وداﻧﯥ وي‪.‬‬

‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‪:‬‬ ‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ‬

‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﻣﻮ وﻟﯿﺪل‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ډﭔﺮ ډوﻟﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ګﻮرو‬
‫ﭼﯥ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻞ ډول وي‪ ،‬زه ﺑﮫ ﯾﯥ ﻟﮫ ډﻟﯥ دا ﻻﻧﺪې راواﺧﻠﻢ او ﻧﻮر ﺑﮫ ھﻢ ﺳﺮه‬
‫ﺧﺒﺮو ﺗﮫ راواﭼﻮو‪.‬‬

‫‪ Personalpronomen‬ځﺎﻧﯿﺰ ﯾﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‬

‫د ھﺮې ژﺑﯥ د وﯾﻮﻧﻮ او ھﻤﺪاﺳﯥ د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ﺟﻮړښﺖ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي او ﺑﺎﯾﺪ ﯾﯥ ھﻢ‬
‫وﻟﺮي‪ ،‬دا ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ده‪ .‬دا ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﯥ ﮐﯥ ډﭔﺮ ډوﻟﻮﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ‬
‫ﮐﯥ دا ﺳﺎده څېړو او ﭘﮫ ﻧﻮرو وړو ﻏټﻮ ﯾﯥ ﻧﮫ ﻏږﭔږم‪ ،‬دا ﺑﮫ ﻧﻮرو ګﺮاﻧﻮ د ژﺑﯥ ﻣﯿﻨﮫ واﻟﻮ‬
‫ﺗﮫ ﭘﺮﭔږدو‪.‬‬

‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي د ﮐړﻧﻮ ډوﻟﻮﻧﻮ ﺳﺮه ھﻢ ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﮐﯥ ﺑﮫ ﯾﯥ وګﻮرو‪:‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪5‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫اړﯾﯿﻨﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮږ ﭘﮫ ﯾﻮھﺒﻞ ځﺎی ﮐﯥ ھﻢ دا ﻣﻮﺿﻮع څېړﻟﯥ او ھﻠﺘﮫ ﻣﻮ ښﻮوﻟﯥ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫زﻣﺎ‪ ،‬زﺧﻤږ‪ ،‬ﺗﺴﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ ﭘﮫ ځﺎی ۍم ﯾﯥ دﻣﺎ‪ ،‬دﺗﺎ‪ ،‬دﻣﻮږ‪ ،‬دﺗﺎﺳﻮ دي‪ .‬ﺗﺎﺳﻮھﻤﺒﯿﺎ ﭘﻮره ﭘﺎم‬
‫ورﺗﮫ وﮐۍ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﻟﺮو‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی ﮐﺲ‪ :‬زه‪ ،‬ﻣﺎ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ ﮐﺲ‪ :‬ﺗﮫ‪ ،‬ﺗﺎ‪،‬‬

‫ﻧږدې درﯾﻢ ﮐﯽ ﻧﺎرﯾﻨﮫ‪ :‬دی ‪ ،‬ده‪،‬‬

‫ښځﯿﻨﮫ ‪ :‬دا ‪ ،‬دې‬

‫درﯾﻢ ﻟﺮې ﻧﺎرﯾﻨﮫ‪ :‬ھﻐﮫ ) دﻟﺘﮫ ه روښﺎﻧﮫ ده(‪ ،‬ھﻐﮫ) دﻟﺘﮫ ه ﭘڅﮫ ده(‪،‬‬

‫ښځﯿﻨﮫ‪ :‬ھﻐﮫ‪ ،‬ھﻐﯥ‪.‬‬

‫زﯾﺎت ﯾﯥ ‪ :‬ﻣﻮږ‪ ،‬ﺗﺎﺳﻮ‪ ،‬دوي او ھﻐﻮي‬

‫اوس ﻏﻮاړو دا ﭘﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﮐﯥ وﮐﺎروو‪:‬‬

‫زه اوس ﻏﻮاړم ﯾﻮاځﯥ د ﻟﻮﻣړي ﮐﺲ ﻟﮫ ﭘﺎره دا د ﮐړﻧﯥ ﺳﺮه وﮐﺎروم‪ .‬او وﺑﮫ ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮ ﯾﯥ د ﻧﻮرو ‪.‬ژﺑﻮ ﯾﺎ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺳﺮه څﮫ دۍ‪ .‬اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﺑﮫ را ﻧﮫ وړو‪ ،‬ﯾﻮاځﯥ ﺑﮫ‬
‫ﯾﯥ څﺮﻧګﻮاﻟﻲ ﺗﮫ ﮐﻮﺗﮫ وﻧﯿﺴﻮ‪.‬‬

‫د ځﻢ ﯾﺎ ﺗﻠﻞ ﺳﺮه‪ :‬زه ځﻢ ‪ ،‬زه ﻻړم‪ ،‬زه ﺑﮫ ﻻړ ﺷﻢ‪ ،‬زه ﺗﻠﻠﻢ‪ ،‬زه ﺗﻠﻠﯽ وم‪.‬‬

‫ګﻮرو دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ﻣﮭﺎﻟﻮﻧﻮ ﮐﯥ ھﻤﻐﮫ ‪ ،،‬زه ‪ ،،‬راځﻲ‪.‬‬

‫د ﯾﻮ ﺑﻠﯥ ﮐړﻧﯥ ‪ ،،‬ﺧﻮړل‪ ،،‬ﺳﺮه‪:‬‬

‫زه ﻣڼﮫ ﺧﻮرم‪ ،‬زه ﺑﮫ ﻣڼﮫ وﺧﻮرم‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﻣڼﮫ وﺧﻮړه‪ .‬ﻣﺎ ﻣڼﮫ ﺧﻮړه‪ .‬ﻣﺎ ﻣڼﮫ ﺧﻮړﻟﯽ وه‪.‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪6‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ د ‪ ،،‬ﺧﻮړل‪ ،،‬ﺳﺮه ګﻮرۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ځﻨﻮ ﻣﮭﺎﻟﻮﻧﻮ ﮐﯥ ‪ ،،‬زه ‪ ،،‬راځﻲ او ﺑﯿﺎ دا‬
‫‪ ،،‬زه ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻣﺎ اوړي ﯾﺎ د زه ﭘﮫ ځﺎی ﻣﺎ راځﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ داﺳﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ ځﻮ‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪:‬‬

‫ﭘﮫ دې ﻧﻮرو‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ د دوﯾﻢ ﮐﺲ او درﯾﻤﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ ﭘﮫ ھﻤﺪې ډول د ﮐړن د ﺑڼﮫ‬
‫ﺑﺪﻟﻮن ﺳﺮه ﭘﮫ ځﻨﻮ ﮐړﻧﻮ ﮐﯥ ﻧﻮﻣځﺎﻧﯿﻮی ھﻢ )ﺑڼﮫ( ﺑﺪﻟﯿږي‪.‬‬

‫ﻟﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د زه‪ ،‬ﺗﮫ‪ ،‬دا‪ ،‬ھﻐﮫ)؟روښﺎﻧﮫ ﯾﺎ څﺮګﻨﺪه ه( ﻟﮫ ﭘﺎره زﯾﺎت‬
‫ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﭘښﺘﻮ ژﺑﯥ و اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﮫ ﯾﻮه ﺑﻠﮫ ځﺎﻧګړﻧﮫ ده‪.‬‬

‫ځﻨﯥ ﮐﺴﺎن ﺑﯿﺎ د ﺗﺎ ﻟﮫ ﭘﺎره زﯾﺎت ﺗﺎﺳﻮ ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬دوي د ﺗﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺴﻮﻟﯿﮑﯥ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﺎﺳﻢ‬
‫دۍ او دا ﺗﺎﺳﻮ د ﺗﺎ زﯾﺎت دۍ او ﻧﮫ د ﺗﮫ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪:‬‬

‫زﻣﻮږ د څﯿړﻧﯥ دوﯾﻤﮫ دﻧﺪه دې دا وي‪ ،‬ﭼﯥ دﮐﻮﻣﻮ ﮐړﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﺑﺪﻟﯿږي او د‬
‫ﮐﻮﻣﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﮫ ﺑﺪﻟﯿږي او د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﻮﻣﮫ ژﺑﭙﻮھﻨﯿﺰه ﻻر ﺷﺘﮫ او ﮐﮫ څﻨګﮫ؟‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻟﮑﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﭼﯥ ﻟﮫ زه څﺨﮫ ﺑﯿﺎ ‪ ،،‬ﻣﺎ‪ ،،‬ﺟﻮړﯾږي‪ ،‬داﺳﯥ ﻻر‬
‫ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ وﺧﺘﻮﻧﻮ ﮐﯥ ھﻤﻐﮫ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮی راځﻲ‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪:‬‬

‫ﻣﻮږ ﺧﻮ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو څﻮ ډوﻟﻮﻧﮫ وﮐﺘﻞ ﯾﺎ و څېړل‪ .‬دادې د ګﺮاﻧﻮ‬

‫ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ او ﻣﯿﻨﮫ واﻟﻮ دﻧﺪه وي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ھﻢ وڅېړي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ څﻮ ډوﻟﮫ‬
‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﻟﺮو او ﯾﺎ ھﻤﺪا ځﺎﻧﯿﺰ ﻧﻮﻣځﺎی ﻧﯿﻮي ﻟﺮو او ﺑﺲ‪..‬‬

‫ﮐﺎزوس ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ‪:‬‬

‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﻣﻮ ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ د ګﺮاﻣﺮ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﯾﺎ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ وڅېړل‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ‪ ،‬ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ‪،‬‬
‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ او داﺗﯿﻮ دي‪ .‬راځۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا او ﯾﺎ ﻣﻮږ دا اﻧډول څﻨګﮫ ﺑﯿﺎ ﻟﯿﮏ‪ ،‬ژﺑﯥ ﺳﺮه ورﺗﮫ‬
‫دي‪ ،‬ﺧﻮ ﮐټﻤټ ﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ دا ځﺎﻧګړﻧﻮاﻟﯽ د ﭘښﺘﻮ او اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﻨﺦ ﮐﯥ ھﻢ ﺷﺘﮫ‪ .‬راځۍ ﭼﯥ‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪7‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ھﻢ وڅېړو‪ ،‬ﭼﯥ څﻮ او وﻟﯥ ﺷﺘﮫ ﯾﺎ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او ﯾﺎ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﻮرې‬

‫ﮐﻮﻣﯥ ﻻرې ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫دا ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ ھﻢ ﯾﻮه ژﺑﮫ ده او ﭘﻮره ژﺑﮫ ده‪ ،‬ﻧﻮ ھﺮوﻣﺮو ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ھﻢ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره د‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮ او وﯾﻠﻮ اﻧډول ﯾﺎ د ﻣﻮﺧﯥ روښﺎﻧﮫ وﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره څﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﺑﮫ ﺳﺮه اﻧﺪوﻧﮫ‬
‫ګډ ﮐړو‪.‬‬

‫ﻣﻮږ دا د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﯾﻮ ځﻞ را اﺧﻠﻮ او ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ھﺮ ﯾﻮ د ﭘښﺘﻮ د څﺮﻧګﻮاﻟﻲ ﺳﺮھﭙﺮﺗﻠﮫ‬

‫ﮐﻮو‪:‬‬

‫‪ .‬ﻣﻮږ ﯾﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻟﯿﮑﻮ او ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ ھﻢ زﺑﺎړو‪ .‬ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﺑﮫ ﯾﯥ ﻧﻮ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ده‪ ،‬ﭼﯥ د‬
‫ﭘښﺘﻮ ژﺑﻼر ﺳﺮه ﻟﯿﮑﻮ او ﺑﯿﺎ ﺑﮫ ﯾﯥ څﺮﻧګﻮاﻟﯽ څېړو‬

‫ﻟﻮﻣړی ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ‪:‬‬

‫!‪Der Vater schießt ein Tor‬‬

‫!‪Wer oder was schießt ein Tor? Der Vater‬‬

‫‪.‬ﭘﻼر ﯾﻮ ګﻮل ﮐﻮې ﯾﺎ وھﻲ‬

‫ ‬ ‫څﻮک ﯾﺎ څﮫ ﺷﯽ ﯾﻮ ګﻮل ﮐﻮي ﯾﺎ وھﯥ؟ ﭘﻼر!‬

‫ﯾﺎ دا ﻻﻧﺪې‬

‫ﭘﻼر ﯾﻮ ګﻮل وواھﮫ‪.‬‬

‫ﭼﺎ ﯾﺎ څﮫ ﺷﻲ ﯾﻮ ګﻮل وواھﮫ؟ ﭘﻼر!‬

‫دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ګﻮره څﻮک او ﭼﺎ راﻏﻠﻞ‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﺣﺎﻟﺖ‬

‫‪Wir gedenken der Verstorbenen.‬‬

‫!‪Wessen gedenken wir? Der Verstorbenen‬‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪8‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣوږ د ﻣړو دﻋﺎ ﮐوو ‬

‫!ﻣﻮږ د ﭼﺎ دﻋﺎ ﮐﻮو؟ د ﻣړو‬

‫ﯾﺎ دا داﺳﯥ ھﻢ ﺳﻤﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪:‬‬

‫ﻣﻮږ ﻣړو ﺗﮫ دﻋﺎ ﮐﻮو‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﭼﺎ ﺗﮫ دﻋﺎ ﮐﻮو؟ ﻣړو ﺗﮫ!‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﭘښﺘﻮ دوه ﻏﻮڼﺪاﻟﻮ ﮐﯥ ﻣﻮږ دا ﭘﻮښﺘﻨﻮﯾﻮﻧﮫ داﺳﯥ ﮐﺎروﻟﯥ‪ ) :‬د ( ﭼﺎ آو ﭼﺎ‬
‫)ﺗﮫ( ‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬ﮐﻤﻮﺗﺎﺗﯿﻮﺣﺎﻟﺖ‬

‫‪Das Auto gehört der Mutter.‬‬

‫!‪Wem gehört das Auto? Der Mutter‬‬

‫دا ﻣﻮټﺮ د ﻣﻮر دۍ‪ .‬او ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ‪ :‬دا ﻣﻮټﺮ ﭘﮫ ﻣﻮر ﭘﻮرې اړه ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ زﻣﻮږ ﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره ﯾﯥ ھﻤﻐﮫ ﻟﻮﻣړۍ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺳﻤﮫ ده او ورځﻨۍ ده‪.‬‬

‫دا ﻣﻮټﺮ د ﭼﺎ دۍ؟ د ﻣﻮر!‬

‫څﻠﻮرم‪ :‬اﺳﻮڅﯿﺎﺗﯿﻮ ﺣﺎﻟﺖ‬

‫‪Das Mädchen sucht ihren Bruder.‬‬

‫!‪Wen oder was sucht das Mädchen? Ihren Bruder‬‬

‫ ‬ ‫ﻧﺠﻠۍ ﺧﭙﻞ ) د ھﻐﯥ ( ورور ﻟټﻮي‪.‬‬

‫! ﻧﺠﻠۍ څﻮک ﯾﺎ څﮫ)ﺷﯽ( ﻟټﻮي؟ د ھﻐﯥ ورور‬

‫‪ 2‬‬
‫ ‬
‫ ‪9‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﻮږ ﺗﮫ ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ﯾﻮاځﯥ ﯾﻮ د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ ﺣﺎﻟﺖ روښﺎﻧﮫ ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﻧﻮر‬
‫څﮫ ﭘﮫ داﺳﯥ روښﺎﻧﮫ ﺗﻮګﮫ ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ دې ﮐﻮم ﯾﺎ څﻨګﮫ ﺣﺎﻟﺖ وي‪ ،‬ﻧﮫ ﺷﻮ ﮐﺘﻠﯽ‪ ،‬د ﺣﺎﻟﺖ د‬
‫ﯾېﮋﻧﺪ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ‪ ،‬ﻣﻮ دې ﻻﻧﺪې ﺗﮫ ﻣﻮ ﭘﺎم رااوړي‪:‬‬

‫ﻣﻮږ د څﻮک او ﭼﺎ څﺨﮫ ﭘﺮﺗﮫ ﻧﻮر ﻟﺮو ﭼﯥ ھﻐﮫ د ﭼﺎ ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی راوړل ﮐﯿږي او ﯾﻮه‬
‫ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې روښﺎﻧﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬د ‪ ،،‬د ‪ ،،‬او ‪ ،،‬ﺗﮫ ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ ھﻤﺪا راوړم او ﻧﻮر‬
‫ﮐﺎر دې زﻣﻮږ د ځﻮاﻧﻮ ژﺑﭙﻮھﺎن ﭘﮫ ﻻس ﮐﯥ وي‪ ،‬ﺧﻮ دا دوي د ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺮﺳﺘﯥ ﭘﺮﺗﮫ‬
‫ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﻮږ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ ﯾﺎ ښﮫ ﯾﯥ د ژﺑﯥ ژﺑﻼر د ﻧﻮرو ژﺑﻮ ژﺑﻼر ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﮐﺮه‬
‫او ﭘﻮره ﮐړو‪.‬‬

‫ﯾﻮ د ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﺳﺮه ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﭼﯥ راځﻲ ﻣﻠﮑﯿﺖ ﭘﮫ ﮐﻮﺗﮫ ﮐﻮي او د اﻧډول ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﺳﺮه‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﯥ ﯾﯥ‬

‫دا د ﺳﭙﯿﻦ ﮐﻮر دۍ‪ .‬د ﻣﻠﮑﯿﺖ د ﻣﻮرﻓﯿﻢ ﯾﺎ ﯾﻮ ﺳېﻠﺒﻲ ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﺳﺮه‬

‫دا د ﺟﻨﯿﺘﯿﻮ د ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه اﻧډول دۍ‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﻮښﺘﻨﮫ اوس دا ده‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ دا ‪ ،،‬د ﭼﺎ‪ ،،‬ﻣﻮږ دا‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻠﻠﯽ ﺷﻮ او ﮐﮫ دا ﯾﻮاځﯥ د ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮﻟﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ھﻢ د څېړﻧﯥ دۍ‪.‬‬

‫دا د ﭼﺎ ﮐﻮر دۍ؟ د ﺳﭙﯿﻦ!‬

‫دوه‪ :‬ﻣﻮږ ‪ ،،‬ﺗﮫ ‪ ،،‬ﻟﺮو‬

‫زه ﺧﭙﻠﯥ دا ﺧﺒﺮې ﯾﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ دﻟﺘﮫ ﭘﺎﯾﻮم او ﻧﻮر ﻣﯥ ګﻮﻣﺎن ﮐﻮم ﺑﺲ دۍ‪ .‬ﮐﮫ ﻣﺎ ﭘﮫ‬
‫ﺧﭙﻠﻮ ﭘﺨﻮاﻧﯿﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ څﻮک زړه ﺑﺪي ﮐړي وي‪ ،‬د ھﻐﻮي څﺨﮫ زﯾﺎﺗﮫ ﺑﺨښﻨﮫ ﻏﻮاړم‪ .‬ھﺮ‬
‫څﮫ ﭼﯥ ﮐﻮم‪ ،‬ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﻢ ﺑﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ ګﻮﻣﺎن ﯾﻮه ﭘﻮھﻨﯿﺰ څﮫ وﯾﻞ ﻧﮫ دي‬

‫ ‬ ‫ﺗﮫ‪،،‬‬ ‫زﻣﺎ‪ ،،‬ﮐﮫ ‪،،‬دﻣﺎ‪ ،،‬او ھﻤﺪاﺳﯥ ‪ ،،‬زه‪ ،،‬او ‪،،‬ﻣﺎ‪،،‬‬

‫ﭘﻮھﯿږو او ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺣﺎﻟﻮﻧﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ او اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ھﺮو ﻣﺮو ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي او دا‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮ ﺑﮫ ﯾﯥ دوﻣﺮه ﮐﻮﭼﻨﯽ ھﻢ ﻧﮫ وي او دا ھﻢ زﻣﺎ ) دﻣﺎ( ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﻨﺴټﯿﺰه ده‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ د‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻟﯿﮑﻨﻮ څﺨﮫ ﻻر ﭘﯿﺪا ﮐړې او ﻏﻮره د ﯾﻮه څﮫ ﻻر ده‪ ،‬ﺑﯿﺎ ﭘﺮې ﺗګ‬
‫ﮐېﺪوﻧﮑﯽ دۍ ﯾﺎ ﭘﺮې ﺗګ ﮐېﺪی ﺷﻲ‪.‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪0‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫اوس راځﻮدې ﺧﭙﻠﯥ ﻣﻮﺧﯥ ﺗﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾﺪ ښﮫ ﭘﺎم ورﺗﮫ وﺷﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ وﻟﯿﺪل‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ھﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﮫ ﭘﺎره ﺧﭙﻞ ﺧﭙﻠﻮاک ﻧﻮﻣځﺎی ﻧﯿﻮي ﺷﺘﮫ او‬
‫ﻟﮫ ِھﯥ څﺨﮫ ﺟﻮﺗﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د ﮐﻮم ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه ﺳﺮ او ﮐﺎر ﻟﺮو‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﻣﻮږ داﺳﯥ‬
‫روښﺎﻧﮫ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﯾﺎ ﻧﮫ ﻟﺮو او ﯾﺎ ﻣﻮ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ دا ﺳﯥ ﺳﻢ د ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﻧﮫ دي‬
‫څېړﻟﻲ او دا ﺑﮫ ﯾﯥ زﻣﺎﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﻮره ھﻢ ﺑﺪه وي‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﮫ وي او زه ﺗﺮې ﻧﮫ ﯾﻢ ﺧﺒﺮ‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ‬
‫ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ ﺑﺎﯾﺪ وواﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ د ﭘﻮھﻨﯿﺰو څﮫ ﭘﯿﺪاﮐﻮل د ن ج ﻟﮫ ﻻرې ﻧﮫ ﻟﺮو‪.‬‬
‫ﻟﮫ ځﺎن څﺨﮫ ﺑﮫ ﻣﻼﻣﺘﯿﺎ ﻟﺮې ﮐﻮﻧﻢ او دا ﭘﮫ ھﺮ ژﺑﮫ ﮐﯥ ورځﻨۍ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﯾﻮه څﮫ ډﭔﺮ ﮐﺴﺎن‬
‫څﮫ ﻟﯿﮑﻲ‪ .‬‬

‫زﻣﻮږ ﭘﮫ وﻟﺲ ﮐﯥ دا ‪ ،،‬زﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎ ‪ ،،....‬او ‪ ،،‬دﻣﺎ‪ ،‬دﺗﺎ‪ ،،.... ،‬دواړه وﭔﻨﯥ ﯾﺎ وﯾﻮﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﭘﮫ‬
‫ځﻨﻮ ځﺎﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ زﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ،‬زﻣﻮږ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﮐﺎروي او ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ﻧﻮرو ځﺎﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ د ﻣﺎ‪ ،‬د ﺗﺎ‪ ،‬د‬
‫ﻣﻮږ ‪ ،‬د ﺗﺎﺳﻮ‪ ،‬د ھﻐﮫ‪ ،‬د ھﻐﻮي ﮐﺎروي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ درﯾﻢ ﮐﯽ ﮐﯥ ﯾﯥ ﮐﺎروﻧﮫ ﺑﯿﺎ ﯾﻮ ډول ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ زﯾﺎﺗﻮ ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻮ ﺗﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ ټﻮﻟﯿﺰواﻟﻲ ﮐﯥ ﺳﺘﻮﻧځﯥ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي‪ .‬دﻟﺘﮫ ﭘﺮې‬
‫ﮐړه اړﯾﯿﻨﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د ژﺑﻼرې ﻟﮫ ﻻرې ﯾﯥ ﮐﻮم ﺳﻢ دۍ؟ ‬

‫دا ګﺮاﻣﺮي ﺳﺘﻮﻧځﮫ ﯾﻮاځﯥ د ﻟﻮﻣړي‪ ،‬دوﯾﻢ او د ھﻤﺪې ﻧﻮﻣځﺎﻧﯿﻮو د زﯾﺎﺗﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ‬
‫ﻣﻠﮑﯿﺖ ﮐﯥ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﻧﻮ اوس ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮﭔﮑړه دا وي‪ ،‬ﭼﯥ دا ‪ ،،‬د ‪ ،،‬د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﻣﻮرﻓﯿﻢ‬
‫دۍ او ﯾﻮاځﯥ دا ‪،،‬د‪ ،،‬دﻣﻠﮑﯿﺖ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺟﻮګﮫ دۍ او ﮐﮫ ﻧﮫ د دې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﮫ دا ‪ ،،‬ﯾﻮاځﯥ‪،،‬‬
‫زﻣﺎ‪ ،،‬او ‪ ،،‬ﺳﺘﺎ ‪ ،،‬د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ دۍ د ﻟﻮﻣړي او دوﯾﻢ ﮐﺲ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ .‬د درﯾﻢ ﮐﺲ ﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره ﺑﯿﺎ ھﻢ ھﻐﮫ ‪ ،،‬د ‪ ،،‬د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﻣﻮرﻓﯿﻢ راځﻲ ‪.‬‬

‫راځۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا زﻣﺎ‪ ،‬دﻣﺎ او ﺳﺘﺎ او د ﺗﺎ ‪ ،،،،،‬ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ ﻟږ ﺳﺮه وڅېﺮو‪.‬‬

‫اړﯾﯿﻨﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮږ ﺑﮫ دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ﻧﻮﻣﯿﺰ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻧﺪې ھﻢ ﯾﻮه ﻏﺰﭔﺪﻟﯽ ﭘﺎم وﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ھﻠﺘﮫ ھﻢ‬
‫ځﻨﯥ څﮫ د روښﺎﻧﮫ وﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﻨډ دا ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ د ﭘﻮښﺘﻨﻮﺳﺮه ﯾﻮڅېړو‬

‫ﻧﻮﻣﯿﺰ او ﮐﮫ ﻧﻮﻣﮫ وﻧﯿﺰ ﺣﺎﻟﺖ‪:‬‬

‫ﭘﻮښﺘﻨﯥ دي‪ :‬څﻮک‪ ،‬ﭼﺎ‪ ،‬څﮫ ﺷﻲ‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫زه ځﻢ‪ .‬څﻮک ځﻲ؟ زه‬

‫زه ﻣړۍ ﺧﻮرم‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬څﻮک ﻣړۍ ﺧﻮري؟ ځﻮاب‪ :‬زه‬

‫ﺗﮫ ﻣړۍ ﺧﻮرې‪.‬ﭘﻮښﺘﮫ‪ :‬څﻮک ﻣړۍ ﺧﻮري؟ ځﻮاب‪ :‬ﺗﮫ‬

‫ھﻐﮫ ) ﭘﺎم‪ :‬دﻟﺘﮫ ه روښﺎﻧﮫ ده( ﻣړۍ ﺧﻮري‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬څﻮک ﻣړۍ ﺧﻮري؟ ځﻮب‪ :‬ھﻐﮫ‬
‫) روښﺎﻧﮫ ه(‬

‫ﺧﻮ دا ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ځﻨﻮ‪ -‬ﻟﮑﮫ دﻟﺘﮫ‪ -‬ﮐړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ د ﺗېﺮ وﺧﺖ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ‪ ،،‬ﭼﺎ‪ ،،‬ﺗﮫ اوړي‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﻲ‪:‬‬

‫ﻣﺎ ﻣړۍ وﺧﻮړه‪ .‬ﭼﺎ ﻣړۍ وﺧﻮړه؟ ﻣﺎ‬

‫ﺗﺎ ﻣړۍ وﺧﻮړه‪ .‬ﭼﺎ ﻣړۍ وﺧﻮړه؟ ﺗﺎ‬

‫ھﻐﮫ ) دﻟﺘﮫ ه ﭘڅﮫ ده( ﻣړۍ وﺧﻮړه‪ .‬ﭼﺎ ﻣړۍ وﺧﻮړه؟ ھﻐﮫ) دﻟﺘﮫ ھﻢ ه ﭘڅﮫ ده(‪.‬‬

‫دا د ډﭔﺮګړو ﻧﺎرﯾﻨﮫ او ښځﯿﻨﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره د ې ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﺟﻮړې ﮐړۍ‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ ‪ :١‬زﻣﻮږ ځﻨﯥ ادﯾﺒﺎن ﭘﮫ دې اﺧﺮو وﺧﺘﻮﻧﻮ ﮐﯥ د دوﯾﻢ ﮐﺲ د ډﭔﺮ ګړو ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺴﻮ‬
‫ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﻮي ﺑﮫ ﭘﮫ دې اﻧﺪ وي‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا د ﺗﮫ ډﭔﺮ دي‪ .‬دا د ‪،،‬‬
‫ﺗﺎ‪ ،،‬ډﭔﺮ دۍ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ‪،،‬ﺗﺴﻮ‪ ،،‬ﻧﺎﺳﻢ او ﺗﺎﺳﻮ ﻟﮑﮫ ﺗﻞ ﺳﻢ دۍ‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ ‪ : ٢‬ﺧﻮ ﭘﮫ دا ‪،،‬ﻧﺮ‪ ، ،،‬ﭼﯥ ځﻨﯥ ادﯾﺒﺎن ﯾﯥ ﻧﺮﯾﻨﮫ ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ‪ ،،‬ﻧﺮﯾﻨﮫ‪ ،،‬او ﻧﺎرﯾﻨﮫ ﺑﺎﻧﺪې‬
‫زه ھﻢ ﭘﺮﭔﮑړه ﻧﮫ ﺷﻢ ﮐﻮﻟﯽ‪ ،‬دا ﻧﺎرﯾﻨﮫ ﻣﻮ ﺗﻞ ﻟﺮوده‪ ،‬ﺧﻮ د وﻟﯥ ؟ ﻟﮫ ﭘﺎرھﯿﯥ ځﻮاب ﻧﮫ ﻟﺮم‪،‬‬
‫ﻧﻮ ﮐېﺪی ﺷﻲ ﻧﺮﯾﻨﮫ وي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ دﻟﺘﮫ د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ د ځﻨﻮ ﮐړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ د ﮐړﻧﻮ ﺳﺮه دا ‪ ،،‬زه‪ ،‬ﺗﮫ‪ ،،‬ﭘﮫ‬
‫‪ ،،‬ﻣﺎ او ﺗﺎﺳﻮ‪ ،،‬ﺑﺪﻟﯿږي‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ دﻟﺘﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ دا ﯾﻮه ﻻر ﻟﺮي او ﮐﮫ ﻧﮫ‪ .‬ﻻر ﺑﮫ ورﺗﮫ‬
‫ﭘﯿﺪاﮐﻮو ﻧﮫ ﻻر ﺑﮫ ﯾﯥ وﻣﻮ‪ ،‬ﮐﮫ وه ښﮫ او ﮐﮫ ﻧﮫ ﻧﻮ‪..‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪2‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﯾﻮه ﻻر ﻟﺮي‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ھﻐﮫ وﯾﻮﻧﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ ﯾﻮ څﮫ ﻧﮫ ﮐﺮل ﮐﯿږي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﮐړوﻧﯽ ﯾﻮه‬
‫ﭘﺮﭔﮑړوﻧﻲ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﮫ ھﻐﻮ ﮐﯥ دا ‪،،‬زه‪ ،‬ﺗﮫ ‪ ،،...‬ﭘﮫ ‪ ،،‬ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﺎ ‪ ،، ....‬ﻧﮫ ﺑﺪﻟﯿږي‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﯥ‪ :‬ﺗﻠﻞ‪ ،‬ﮐښﯿﻨﺎﺳﺘﻞ‪ ،‬درې دل او ﻧﻮر‬

‫زه ځﻢ‪ .‬ﺗﮫ ځﯥ ھﻐﮫ ځﻲ ‪.......‬‬

‫زه ﺗﻠﻠﻢ‪ ،‬زه ﺗﻠﻠﯽ وم ‪ ،‬ﺗﮫ ﺗﻠﻠﯽ وې او ھﻐﮫ ﺗﻠﻠﯽ وو‪......‬‬

‫دوﯾﻢ د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﺣﺎﻟﺖ‪ :‬دا ‪ ،،‬دﭼﺎ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ .‬دﻟﺘﮫ ﭘﻮښﺘﻨﮫ اوس دا ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ‪ ،،‬د‪ ،،‬د‬
‫ﻣﻠﮑﯿﺖ ﻣﻮرﻓﯿﻢ دۍ او ﮐﮫ دا ﻏﻮﻧډ وی‪ ،،‬د ﭼﺎ‪ ،،‬د ﺧﻮاﻧﺪواﻟﻲ ﯾﺎ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﭘﻮښﺘﻨﻮی دي‪ .‬دﻟﺘﮫ د‬
‫ﺧﺒﺮو ﻟﮫ ﭘﺎره اړﺗﯿﺎ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫ﭘﮫ دې ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ ﻣﻮږ ھﻢ د ژﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﻮ ﺳﺘﺮ ﭘﺮاﺑﻠﻢ ﻟﺮو او ھﻐﮫ دا ﭼﯥ دا ‪ ،،‬دﭼﺎ‪ ،،‬ﭘﮫ‬
‫ځﻮاب ﮐﯥ‪ ،، ،‬دﻣﺎ‪ ،‬د ﻣﻮږ‪ ،‬دﺗﺎ‪ ،‬د ﺗﺎﺳﻮ‪ ) ،،‬ﭘﮫ درﯾﻢ ﮐﯥ ﺑﺪﻟﻮن ﻧﮫ راځﻲ او ﮐﮫ ‪ ،،‬زﻣﺎ‪،‬‬
‫زﻣﻮږ‪ ،‬ﺳﺘﺎ او ﺳﺘﺎﺳﻮ‪ ،،‬ﺳﻢ دي) ﭘﮫ درﯾﻢ ﮐﯥ ﺑﺪﻟﻮن ﻧﮫ ﺷﺘﮫ(‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ‪ ،،‬زﻣﺎ او ‪ ،،....‬وﯾﻮﻧﮑﻲ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻠﻮﺳﺖ ﮐﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ دي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا‬
‫‪،،‬زﻣﺎ او ‪ ،، ...‬د ﺧﻮاﻧﺪواﻟﻲ ځﺎی ﻧﯿﻮﻟﯽ‪.‬‬

‫ﮐﮫ د ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﻣﻮرﻓﯿﻢ د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﻣﻮرﻓﯿﻢ وي‪ ،‬ڼﻮ ﺑﯿﺎ د ژﺑﻼرې ﺳﺮه ﺳﻢ ‪ ،،‬دﻣﺎ او ‪ ،، ...‬ﺳﻢ‬
‫دي‪ ،‬ﭼﯥ ټﻮﻟﯿﺰ ﺑﺎور ﯾﯥ ھﻢ ﭘﮫ ھﻤﺪې ﺑﻨﺴټ ﭘﻮره ﮐﯿږي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ د ﻟﻮﻣړي ‪ ،‬دوﯾﻢ‬
‫او درﯾﻢ ﮐﺲ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﻮ ډول راځﻲ او ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﺗﮫ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﻮ ﮐﯥ ورﺳﺮه‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ ﭘېښﯿږي‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬د ‪ ،،‬ﭼﺎ ﺗﮫ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ‪:‬ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ څﺨﮫ ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ ﯾﯥ دا د داﺗﯿﻮ ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ ،‬زھﻨﮫ ﭘﻮھېږم‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻣﻮږ ﯾﯥ څﻨګﮫ وﺑﻮﻟﻮ او اﯾﺎ دا ﭘﮭﭙښﺘﻮ ﮐﯥ رښﺘﯿﺎ ھﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮭګﻮﺗﮫ ﮐﻮي او ﮐﮫ ؟ ﭘﮭﺪې‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﭘﻮھﻨﯿﺰې څېړﻧﯥ او ﺧﺒﺮې وﺷﻲ‪ .‬دﻻﯾﻞ راوړل ﺷﻲ او ﺳﺮه ﭘﺮې ﺑﺎوري ﺷﻮ‪.‬‬

‫دا څﭙﻠۍ ﺳﭙﯿﻦ ﯾﺎ ھﻐﮫ ﺗﮫ ورﮐﻮم‪ .‬دا څﭙﻠۍ ﭼﺎ ﺗﮫ ورﮐﻮم؟ ھﻐﮫ ﺗﮫ‪.‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪3‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫څﻠﻮرم‪ :‬د ‪،،‬ﭘﺮﭼﺎ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ‪ :‬دا ﭼﯥ دا اھﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﮐېﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺧﮫ ور ﺧﻮ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ ﻟﮑﮭﺪ‬
‫ﻣﺨﮫ ھﻢ ﺧﺒﺮو ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ده‪.‬‬

‫څﭙﻠۍ ﭘﺮ ھﻐﮫ ﭘﻠﻮرم‪ .‬څﭙﻠۍ ﭘﮫ ) ﭘﺮ( ﭘﻮﻟﺮم؟ ﭘﺮ ھﻐﮫ‪.‬‬

‫دوﯾﻤﮫ د ﺧﺒﺮو ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮ د)ﻟﮫ(‪ ...‬ﺳﺮه‪ ،‬څﺨﮫ ده‪ .‬دا ﻣﯥ ھﻢ ﻟﮫ ډﭔﺮه وﺧﺘﮫ ﭘﮫ اﻧﺪ ﮐﯥ وو‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﯾﻮه ﻟﯿﮑﻨﮫ ﭘﺮې وﻟﺮم‪.‬‬

‫ﮐﻮم ﯾﻮ او وﻟﯥ ﺳﻢ دۍ؟‪ :‬ﻟﮫ ﺗﺎ ﺳﺮه ﮐﻮرﺗﮫ ځﻢ او ﮐﮫ د ﺗﺎ ﺳﺮه ﮐﻮرﺗﮫ ځﻢ‬

‫د ﻧﻨګﺮھﺎر ﺷﯿﻨﻮارو اﭼﯿﻦ وﻟﺴﻮاﻟۍ ﺳﺮه ﻣﯥ ھﻐﮫ وﻟﯿﺪه‪ .‬ﯾﺎ ﮐﮫ‬

‫ﻟﮫ ﻧﻨګﺮھﺎر ﺷﯿﻨﻮارو اﭼﯿﻦ وﻟﺴﻮاﻟۍ ﺳﺮه ﻣﯥ ھﻐﮫ وﻟﯿﺪه‬

‫د رﻏﻨځﻲ ﺳﺮه څﻨګ ﮐﯥ او ﮐﮫ ﻟﮫ رﻏﻨځﻲ ﺳﺮه څﻨګ ﮐﯥ‪.‬‬

‫ﺧﺒﺮه ﭘﮫ دې ﮐﯥ ده ﭼﯥ‪ ،‬دا ‪ ،،‬د) ﻟﮫ( رﻏﻨځﯽ‪ ،،‬ﺳﺮه ﻧږدې دي او ﮐﮫ ﻧﮫ دا د ﯾﺎ ﻟﮫ د ﺳﺮه ﯾﻮ‬
‫ﺳﺮﮐﻮﻣﭙﻮزﭔښﻦ دۍ‪ .‬ﭘﮫ دې ﺑﺎﯾﺪ څېړﻧﯥ وﺷﻲ‪.‬‬

‫ﮐﮫ دا ‪،،‬ﺳﺮه‪ ،،‬ﭘﻮﺳﺘﭙﻮزﭔﺸﻦ وي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ دا ‪،،‬د‪ ،،‬او ﻧﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬ﺳﻢ دۍ او ﮐﮫ دا ‪ ،،‬د)ﻟﮫ( ‪...‬‬
‫ﺳﺮه‪ ،‬ﺳﺮﮐﻮﻣﭙﻮزﭔﺸﻦ وي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ ﻣﻮ ﺧﻮښﮫ‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ د ﺣﺎﻟﺖ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﻨډ زﻣﺎ وړاﻧﺪﯾﺰ د ﭘﻮښﺘﻨﻮ ﻟﮫ ﻻرې‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬څﻮک‪ ،‬ﭼﺎ‪ ،‬څﮫ ﺷﯽ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬د ﭼﺎ ‪ ،‬د څﮫ ﺷﻲ‪،‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬ﭼﺎ ﺗﮫ‪ ،‬څﮫ ﺷﻲ ﺗﮫ‬

‫څﻠﻮرم‪:‬ﭘﺮﭼﺎ‪ ،‬ﭘﺮ څﮫ ) دې ﮐﯥ زه داﺳﯥ ﻟږ ﭘﮫ ﭼﺮت ﮐﯥ ﯾﻢ(‬

‫ﻧﻮر ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ او څﮫ ﻣﻮ ﭼﯥ زړه ﻏﻮاړي د ګﺮاﻧﻮ ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ دﻧﺪه ده‪.‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪4‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ﺑﺮﺧﮫ دﻟﺘﮫ ﯾﻮ ځﻞ ﺑﯿﺎ ﻟﻨډه راوړو او ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﯿﺎ راوړﻧﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ وزﻏﻤﻮ‪ .‬دا‬
‫ﭼﯥ ﻣﻮږ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ﭘﮫ ﭘﻮھﻨﻮ ﮐﯥ ﭘﻮره ﺳﺘﻨﻮځﯥ ﻟﺮو‪ ،‬ﻧﻮ د ﻻ ﭘﻮره ﺳﺘﻮﻧځﻮﺑﯿﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره دې‬
‫دا ﺑﯿﺎ راوړﻧﮫ ھﻢ زﻏﻤﻮړ وي‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا څﻠﻮرم ﻟږ د ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﻻﻧﺪې راځﻲ‪ ،‬څېړﻧﮫ ﯾﯥ اړﯾﯿﻨﮫ ده‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﻻﻧﺪې ﻟﯿﮑﻨﮫ د ﭘﻮرﺗﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺗﮑﺮار ده‪ ،‬ﺧﻮ دﻟﺘﮫ د ﭘښﺘﻮ ﭘﮭﺒﻨﺴټ ﭘﮭﮑﯥ ﻓﮑﺮ ﺷﻮی‪.‬‬

‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ ‬ ‫دﻣﺎ‪،،‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ او ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﯾﯥ ‪ ،،‬زﻣﺎ ﮐﮫ‬

‫ﻣﺎ ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﮐړي‪ ،‬ﺧﻮ ھﻠﺘﮫ ﻣﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ دا ﮐﺎر ﺳﺮﺗﮫ رﺳﻮﻟﯽ‬
‫وو‪ .‬اوس راځﻢ ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮ ﻣﻮږ ﺑﮫ ورﺳﺮه ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ څﮫ ﮐﻮو؟‬

‫زه ﭼﯥ ھﺮڅﻮﻣﺮه وھڅېﺪم‪ ،‬ﻣﺎ درې ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ د ﭘﻮښﺘﻨﺤﺎﻟﺖ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ وﻣﯿﻨﺪل او ﻟﮫ دې اﺧﻮا‬
‫ﻧﻮر ﭘﺮې ﭘﻮه ﻧﮫ ﺷﻮم‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﭘﮫ دې ھﻢ ﭘﻮره ﮐﺎر ﺷﻮی وي‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﯿﺎ ھﻢ د ﻣﺦ ﺗﮫ ﺗېﺮ ﭘﮫ څېﺮ‬
‫ﺑﺨښﻨﮫ دې وي‪.‬‬

‫ﻟﮫ ھﻤﺪې ﭘﯿﻠﮫ ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ‪.‬‬

‫زه ﺑﮫ د ا ﺣﺎاﻟﺘﻮﻧﮫ د ﭘﻮښﺘﻨﻮﯾﻮﻧﻮ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ وڅېړم‪.‬‬

‫) ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ ﯾﺎ د ﻧﻮﻣﻮﻧﯥ ﺣﺎﻟﺖ‪:‬‬

‫دا ﺣﺎﻟﺖ د څﻮک‪ ،‬ﭼﺎ او څﮫ ﺷﻲ ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣځﺎی ﻧﯿﻮي ﯾﯥ زه‪ ،‬ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﮫ‪ ،‬ﺗﺎ‪،‬ھﻐﮫ‪( ،‬‬
‫ھﻐﯥ او د ﺷﻲ ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ ھﻐﮫ دا دې او درﯾﻢ ﺗﮫ ھﻢ راځﻲ‪.‬ھﻐﯥ‪ ،‬ھﻐﮫ ‪.‬‬

‫ﭘﮫ دې ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ﮐړن‪ -‬ﯾﺎ ﮐېﺪﻧﻮي څﺨﮫ ځﻨﯥ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ھﻢ ﺑﺪﻟﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ‬
‫ﮐړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ روښﺎﻧﮫ دي‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬ھﻐﮭﮑړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮﭔﮑړوﻧﯽ ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬د ھﻐﻮ ﻟﮭﭙﺮه ﻧﮭﺒﺪﻟﯿږي او ھﻐﮫ ﮐړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د‬
‫ھﻐﻮي ﻟﮭﭙﺎره ﭘﺮﭔﮑړوﻧﯽ وي‪ ،‬د ھﻐﻮ ﺳﺮه ﺑﺪﻟﯿږي‪.‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪5‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ھﻢ د ﻟﻮﻣړي‪ ،‬دوﯾﻢ او درﯾﻢ ﯾﻮګﻮﻧﻮ ﯾﺎ ﯾﻮګړو‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﯥ‪ :‬زه ﺧﻮرم‪ ،‬ﻣﺎوﺧﻮړه‪ ،‬ﺗﮫ ﺧﻮرې‪ ،‬ﺗﺎ وﺧﻮړه‪ ،‬ھﻐﮫ ) ن‪ ،‬ښ( ﺧﻮري‪ ،‬ھﻐﮫ‪ ،‬ھﻐﯥ‬
‫وﺧﻮړه‪ .‬د ډﭔﺮﮐړو ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﯥ ﺑېﻠګﯥ ﻧﮫ راوړم‪ ،‬ھﻐﮫ ﺳﺎده دي‪ .‬ﭘﮫ دې ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ زه ﭘﮫ ﻣﺎ‪،‬‬
‫ﺗﮫ ﭘﮫ ﺗﺎ او ھﻐﮫ‪ ،‬ﭘﮫ ھﻐﮫ‪ ،‬ھﻐﯥ ﺑﺪل ﺷﻮل‪.‬‬

‫د ھﻐﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑېﻠګﮫ‪ ،‬ﭼﯥ زه‪ ،‬زه ﭘﺎﺗېږي‪ :‬ﺗﻠﻞ‪ :‬زه ځﻢ زه ﺗﻠﻠﯽ وم‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﺣﺎﻟﺖ‪:‬‬

‫د دې ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻮښﺘﻨځﺎﯾﻨﯿﻮي دي‪ :‬د ﭼﺎ او د څﮫ ﺷﻲ‪ .‬ﭘﮫ دې ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ ‪ ،،‬د څﻮک‪ ،،‬ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او‬
‫دا ﻧﻮر ھﻤﮭﻐﺴﯥ راځﻲ‪ ،‬ﺧﻮ د ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﺳﺮه‪ .‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ دا ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ‬
‫ﯾﻮاځﯥ د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﻣﻮرﻓﯿﻢ دۍ‪.‬‬

‫دﻟﺘﮫ ﯾﻮه ﺳﺘﻮﻧځﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﻞ ځﺎی ﮐﯥ ﻣﯥ ھﻢ څېړﻟﯥ‪ ،‬ﺧﻮ دﻟﺘﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ ھﻢ داﺳﯥ ﻟږ روښﺎﻧﮫ‬
‫ﮐﻮم‪:‬‬

‫‪ ،،‬زﻣﺎ‪ ،‬زﻣﻮږ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ او دﻣﺎ‪ ،‬دﻣﻮږ‪ ،‬دﺗﺎ او دﺗﺎﺳﻮ‪ ،،‬ﮐﻮم ﯾﯥ د ژﺑﻼر ﻟﮫ ﻻرې ﺳﻢ‬
‫ډي؟‬

‫دﻟﺘﮫ د زه‪ ،‬زﻣﻮږ او ‪ ...‬ﻟﮫ ﭘﺎره دا ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﻧﮫ راﺧﻲ‪ ،‬ﯾﺎﯾﯥ ﻣﻮږ ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﯥ‪ :‬زﻣﺎ ﮐﺘﺎب‪ ،‬زﻣﻮږ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺳﺘﺎ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ ﮐﺘﺎب‪ .‬ﺧﻮ‬

‫ﻏﻮره ﯾﺎدوﻧﮫ ﯾﺎ ﻏﻮره راوړﻧﮫ‪:‬‬

‫ﻣﻮږ ﭘښﺘﺎﻧﮫ دوه د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﮐﺎروو‪ :‬زﻣﺎ‪ ،‬زﻣﻮږ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ او دﻣﺎ‪ ،‬دﻣﻮږ‬
‫او دﺗﺎ‪ ،‬دﺗﺎﺳﻮ‪ ،،‬زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ د ﭘښﺘﻨﻮ دا د‪ ،،‬زﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ...‬ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ﮐﺴﺎن ﭘﮫ‬
‫ﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ دي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا زﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎ او ‪ ...‬ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ اوس دې‬
‫ﭘﻮرﺗﮫ د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﻣﻮرﻓﯿﻢ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﺗﮫ ژور ﭘﺎم راواړوو‪ ،‬ﻧﻮ ډﻣﺎ‪ ،‬دﻣﻮږ‪ ،‬د ﺗﺎ‪ ،‬د ﺗﺎﺳﻮ ﺑﮫ و‬
‫زﻣﺎ‪ ،‬زﻣﻮږ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ ﺗﮫ ﺳﻢ وي‪ .‬دا ﻧﻮر ھﻢ د ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره د څېړﻧﯥ دۍ‪.‬‬

‫درﯾﻢ ‪ :‬د ﭼﺎ ﺗﮫ ‪ ،‬څﮫ ﺗﮫ ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ ،‬ﭘﻮښﺘﻨﻮﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ‪ :‬دﻟﺘﮫ ھﻢ د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ ﺳﺮه ﭘﮫ ﭘﺎی ﮐﯥ‬
‫‪ ،،‬ﺗﮫ ‪ ،،‬زﯾﺎﯾږي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا د ﻣﻮرﻓﯿﻢ‪ ،،‬ﺗﮫ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﺧﻮ ﻓﮑﺮ ﮐﺎوه‪ ،‬ﭼﯥ د‬
‫داﺗﯿﻮ اﻧډول ﺑﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ دا ﭼﯥ څﻨګﮫ دۍ‪ ،‬دا دې ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﻧﻮر ھﻢ ﭘﺴﯥ ژور ﮐړي‪.‬‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﻣﺎﺗﮫ‪ ،‬ﺗﺎﺗﮫ‪ ،‬ھﻐﮫ ﺗﮫ ‪ ....‬ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ راوړل‪.‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪6‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫زه ﯾﯥ دﻟﺘﮫ ﻧﻮر ښځﯿﻨﮫ ﻧﺎرﯾﻨﮫ او ﻧﻮر ډوﻟﻮﻧﮫ ﻧﮫ څېړم‪ .‬ﻣﺎ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې ﻧﻮر ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ وﻧﮫ‬
‫ﻣﯿﻨﺪل‪ .‬دا د ﯾﻮې ﺑﻨﺴټﯿﺰې څېړﻧﯥ ﭘﻮره ارزښﺖ ﻟﺮي او ﺑﯿﺎ‬

‫دې ‪ ،،‬زﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ،‬او ‪ ، ...‬دﻣﺎ‪ ،‬دﺗﺎ‪ ...‬ﮐﯥ دې ﺑﯿﺎ ﺑﯿﺎ ھﻢ ﻓﮑﺮ وﺷﻲ‪ .‬ﭼﯥ زه ﭘﮫ ‪ ،،‬دﻣﺎ‪ ،‬دﺗﺎ‬
‫ﺑﺎﻧﺪې وﻻړ ﯾﻢ‪.‬‬

‫زﻣﺎ ‪ ،‬ﺳﺘﺎ او ﻧﻮر ورځﻨﻲ ﺷﻮي دي‪ ،‬ﺧﻮ زﻣﺎ ﻣﻮﺧﮫ د ﭘﻮرﺗﮫ ﯾﺎدﺷﻮي د ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﻣﻮرﻓﯿﻢ‬
‫ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ﺳﻢ او ﻧﺎﺳﻢ څﺨﮫ ده او دا ھﻢ د ژﺑﻼر ﻟﮫ ﻻرې‪ ،‬زه ﺧﻮ د ﭘﺮﭔﮑړې ﺣﻖ ﻧﮫ ﻟﺮم‪.‬‬

‫ھﺮ ﭘﻮھﻨﯿﺰ څﮫ ﭼﯥ راوړو‪ ،‬ھﻠﺘﮫ ﺳﻢ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﯽ وﻧﮫ ﻟﺮي او ټﻮﻟﯿﺰ وي‪ .‬ﺑﯿﺎ‪ :‬د‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ ﭘﮫ څﻨګ ﮐﯥ دا ټﻮﻟﯿﺰواﻟﯽ ﯾﯥ ھﻢ ﺧﻮرا ﻏﻮره دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ دې څﮫ ﻧﮫ ﺷﻲ‬
‫ﺳﻢ ﺑﻠﻠﮑېﺪی‪..‬‬

‫ﻧﻮ ﭘﮫ زﻣﺎ ‪،‬ﺳﺘﺎ او د ھﻐﮫ ﭘﮫ ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ﯾﻮاځﯥ دا درﯾﻢ ﮐﺲ دا د ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﻣﻮرﻓﯿﻢ ﻟﺮي او ﭘﮫ‬
‫دﻣﺎ‪،‬دﺗﺎ او د ھﻐﮫ ﮐﯥ دا ‪ ،،‬د ‪ ،،‬درﯾﻮاړه ﻟﺮي‪ .‬دا ﯾﻮ ﺑﺪﯾﻞ ټﻮﻟﯿﺰ ﻧﮫ دۍ او دا د ‪ ،،‬د‪ ،،‬ﺳﺮه‬
‫ټﻮﻟﯿﺰ دۍ ﺳﻢ ﺑﮫ دواړو ﺗﮫ‪ ،‬ځﮑﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دواړه د وﻟﺲ دي او د وﻟﺲ څﮫ د وﻟﺲ وي‪،‬‬
‫ﺧﻮ ﺑﯿﺎ ھﻢ ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ او ﻣﻌﯿﺎري ﺳﺮه ﺑېﻠېﺪی ﺷﻲ‪ .‬ﺑﯿﺎ ھﻢ واﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ دا د څېړﻧﯥ وړ ﺑﻮﻟﻢ‪ .‬ﻟﮫ‬
‫ﻣﻌﯿﺎري څﺨﮫ ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ﻻروﺑﺮاﺑﺮ‪ . .‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﭼﯥ زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﻮﻣړی د ﺗﺎﻧﺪ ﭘﮫ درﻧﮫ ﺧﭙﺮوﻧﮫ ﮐﯥ ﺧﻮرې ﺷﻮي‪ ،‬ﻧﻮ داﺳﯥ ﻟږ د‬
‫ﻣﺨﻮﯾﻨﯥ ﯾﯥ ډﭔﺮې دي‬

‫زه ﻟﮫ ﭘﻮره ډﭔﺮ وﺧﺖ څﺨﮫ دﭘښﺘﻮ ژﺑﯥ ﺳﺮه او د ھﻤﺪې ﻟﮫ ﭘﺎره د اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ ﺳﺮه ﺳﺮ‬
‫اوﮐﺎرﻟﺮم‪ .‬دا ﺧﻮ ﻻ د ﻣﺨﮫ ھﻢ ﺟﻮﺗﮫ وه‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﮫ ﭘﮫ ﺧټﮫ ﮐﯥ ﭘﻮره ﭘﯿﭽﻠﯥ اوﺳﺘﻮﻧځﻤﻨﮫ ده‪،‬‬
‫دژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ‪.‬‬
‫زه د ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﺳﺮه اوژﺑﻼرﭘﻮھﻨﯥ ﺳﺮه داﺳﯥ ډﭔﺮ ﺳﺮ او ﮐﺎرﻧﮫ ﻟﺮم‪،‬ﺧﻮزﻣﺎ د ګﺮاﻧﻮ‬
‫ﻟﯿﮑﻮاﻻﻧﻮ ﻧﺎﺳﻤﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺗﮫ را ﭘﺎم ﺷﻮی اود ھﻐﻮ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ داﺳﯥ ﻟږ څﮫ د ګﺮاﻣﺮﺳﺮه ھﻢ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ګﯿﺮ وم‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﻮره ﺳﺘﻮﻧځﻤﻦ ﮐﺎردۍ‪.‬‬
‫اوس ګﻮرم‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﮫ ﭘﻮره ګﺮاﻧﮫ ده او ﭘﮫ ژﺑﻼرو ﭘﻮھﯿﺪل ھﻢ ﭘﻮره د ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﻣﻞ دۍ‬
‫اوﭘﻮره ﭘﺎم ﻏﻮاړي‪.‬‬
‫دې ﺗﮫ ﺗﻞ ګﻮﺗﮫ ﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬ﭼﯥ دا دژﺑﯥ زده ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ﻏﻮاړي ﭘﮫ ﭘښﺘﻮښﮫ وﭘﻮھﯿږي‪ ،‬ﻧﻮﯾﻮه‬
‫دﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﮫ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ ښﮫ زده وي‪ ،‬ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ او ژﺑﻼرو ﺳﻢ ﻧﮫ ﺷﻲ ﭘﻮھﯿﺪﻟﯽ‪.‬‬

‫)‪Konjunktion (Wortart‬‬
‫ ‬ ‫ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑڅﯿﻮن )ﻻﺗﯿﻦ‪ :‬ﭘښﺘﻮ اﻧډول‪ :‬ﺗړوﻧﯽ ﯾﺎ ﺗړﻧﻮی( وﯾډول‬
‫ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑڅﯿﻮن‪ ،‬ﺗړوﻧﻮی‪ ،‬ﯾﻮﻧﮑڅﯿﻮن ﭘﮫ ګﺮاﻣﺮﮐﯥ ﯾﻮ وﯾډول دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د وﯾﻮﻧﻮ‪ ،‬ﻏﻮﻧډﻟﯥ‬
‫ﺑﺮﺧﻮ‪ ،‬ﯾﺎ ﻏﻮﻧډﻟﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﺳﯿﻨﺘﮑﺘﯿﮑﻲ)‪ syntaktische‬ﭘﮫ ﻧﺨښﻮ ( ﺗړﻧﯥ ﻣﻨځ ﺗﮫ راوﻟﻲ او‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪7‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ھﻤﻤﮭﺎل ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰې ﯾﺎ ګﺮاﻣﺮي اړﯾﮑﯥ د ﺗړﻟﻮ ﺗﻮﮐﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ روښﺎﻧﮫ ﯾﺎ اﻓﺎده ﮐﻮي‪ .‬د‬
‫ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔڅﯿﻮﻧﻮﻧﻮ ﯾﺎ اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﻨﯿﺰې ورﻧږدې ﻣﻮﺧﯥ ﭘﻮره ﮐﻮي ﮐﯿﺪی‬
‫ﺷﻲ ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑڅﯿﻮﻧﻮﻧﮫ د اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ‪ Relatoren‬ﭘﮫ څﯿﺮ راﯾﻮځﺎی ﮐﯿږي‪.‬‬
‫زه ﯾﯥ ﭘﮫ دې ﭘﯿﻞ ﮐﯥ درې ﺑﯿﻠګﯥ راوړم‪ ،‬ﭼﯥ دوه ﯾﯥ د ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ ﺑﻨﺴټ ﺗړوﻧﻲ دي‪.‬‬
‫دا ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐړم‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ ﮐېﻮﯾﻨﺎوﭔﺴﺮه ﺗړي‪ ،‬دا زﻣﺎ د ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ ﺳﻢ اﻧﺪ‬
‫ﮐﺘﺎب ﮐﯥ ﺑﯿﺎ ښﮫ روښﺎﻧﮫ ﺷﻮﯾﺎواړوﻧﺪه ﻟﯿﮑﻨﯥ ﯾﯥ ھﻢ ﺷﺘﮫ‪.‬‬
‫ﻟﻮﻣړی‪:‬‬
‫‪،،‬ﯾﺎ‪،،‬‬
‫ﮐﺎﺑﻞ ﺗﮫ ځﻢ ﯾﺎ ﮐﻨﺪھﺎر ﺗﮫ ﺧﻢ‪ .‬ﯾﺎ‬
‫‪ .‬ﮐﺎﺑﻞ ﯾﺎ ﮐﻨﺪھﺎر ﺗﮫ ځﻢ‬
‫دوﯾﻢ‪:‬‬
‫‪،،‬او ‪،،‬‬
‫زه ﺟﻼل اﺑﺎد ﺗﮫ ځﻢ‪ ،‬او ﮐﺎﺑﻞ ﺗﮫ ځﻢ‪.‬‬
‫ﺟﻼﻻﺑﺎد او ﮐﺎﺑﻞ ﺗﮫ ځﻢ‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا دوه ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ‪ ،،‬او ‪ ،،‬او‪ ،،‬ﯾﺎ ‪ ،،‬د ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ ﺳﻢ اﻧﺪ ﺑﻨﺴﺘﯿﺰ ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ دي ‪.‬‬
‫درﯾﻢ‪:‬‬
‫‪،،‬ﺗﺮ‪،،‬‬
‫ټﻮل ﮐﺴﺎن ﻧﺎﺳﺖ وو‪ ،‬ﺗﺮڅﻮ ﯾﺎ ﺗﺮ ھﻐﯥ ټﻮل ﻣﯿﻠﻤﺎﻧﮫ ﮐټﻮﻧﻮ )ﺧﻮﺑځﺎﯾﻮﻧﻮ( ﺗﮫ ﻻړل ﯾﺎ‬
‫ټﻮل ﮐﺴﺎن ﻧﺎﺳﺖ وو‪ ،‬ﺗﺮڅﻮ ټﻮل ﻣﯿﻠﻤﺎﻧﮫ ﮐﻮروﻧﻮ ﺗﮫ ﻻړ ﺷﻲ‪.‬‬
‫زه ﺑﮫ ﻟﮫ ‪ ۴‬ﺗﺮ ښﭙږ ﺑﺠﻮ درﺷﻢ‪.‬‬
‫ﭘﮫ دې ﻟﻤﻨځﺘﻮن ﮐﯥ ‪ ٢٠٠‬ﺗﺮ ‪ ٢۵٠‬ﮐﺴﺎن ځﺎﯾﯿږي‪.‬‬
‫ﭘﻮرﺗﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﺗﮫ ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ اړﯾﯿﻨﮫ ده‪ :‬ځﻨﯥ ﮐﺴﺎن ﺑﮫ وواﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ‪ :‬ﻟﮫ ‪ ٢٠٠‬ﺗﺮ‪...‬‬
‫دﻟﺘﮫ ﻟﮫ څﺨﮫ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ځﮑﮫ دﻟﺘﮫ د ‪ ٢٠٠‬ﻣﻮﺧﮫ ﭘﯿﻞ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬دا ﻟﮫ ‪ ...‬ﻧﮫ دۍ‪.‬‬
‫ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﺗړوﻧﻮی دۍ او ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ ھﻢ دي‪.‬‬
‫ﮐﮫ ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﯾﻮه ﺑﻠﮫ ګﺮاﻣﺎﺗﯿﮑﻲ دﻧﺪه ﺳﺮﺗﮫ رﺳﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻧﻮﻣﺎ ﺑﮫ دﻟﺘﮫ راوړې وی‪ ،‬ﺧﻮﺑﺎﯾﺪ‬
‫وھڅﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ ‪،،‬ﺗﺮ ‪،،‬د ﻧﻮرو اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﻮدﻧﺪه ﭘﮫ ﻏﺎړه ﻧﮫ اﺧﻠﻲ‬
‫ځﻨﯥ ﻟﯿﮑﻮال اوﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﺎن ﯾﯥ د ﭘﺮﺗﻠﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ ﮐﺎروي‪ ،‬ﺧﻮدا ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ .‬ﺑﻠﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ﺑﮫ‬
‫دا راوړل ﺷﻲ‪.‬‬

‫ﻧﻮر ‪...‬‬ ‫ﻓﻮﻧﯿﻢ او‬

‫ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ!‬
‫ﮐﮫ ﺗﺎﺳﻮ دا ﻻﻧﺪې راوړﻟﯥ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت دﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ‪ -‬او ﺑﺎور ﻣﯥ دې‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﮐﯥ ھﻢ‪ -‬وګﻮرۍ‪ ،‬ﻧﻮ وﺑﮫ وﯾﻨۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا ھﺮه ﯾﻮه ﻣﻮﺿﻮع ﯾﯥ ﭘﻮره ډﭔﺮه روښﺎﻧﮫ‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪8‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐړې‪ .‬زه ھڅېږم‪ ،‬ﭼﯥ ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه د دې ﭘېﮋﻧﺪوﻧﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ګډ ﮐړم او د ﺷﻮﻧﯥ ﯾﺎ ﮐېﺪږﻧﯥ‬
‫ﭘﻮﻟﯥ ﭘﻮرې ﺑﮫ ﯾﯥ ﺗﻮﭘﯿﺮوﻧﮫ ھﻢ ﺳﺮه روښﺎﻧﮫ ﮐړو‪ .‬ﺑﺎور وﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ زه دا ﻟﻮﻟﻢ‪ ،‬ډﭔﺮ ښﮫ‬
‫روښﺎﻧﮫ دي او ﺧﻮﻧﺪ ﺗﺮې اﺧﻠﻢ‪ .‬زﻣﺎ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ﺗﮑﺮار راځﻲ‪ ،‬د دې ﺑﺨښﻨﮫ ﻏﻮاړم‪ ،‬ﺧﻮ‬
‫واﯾﯥ‪ ،‬دوه واره ﺗړﻟﯽ ﮐﻠﮏ وي‪ .‬ﭘﻮھېږم‪ ،‬ﭼﯥ ځﻨﯥ وﯾﻮﻧﮫ ﻟږ زﯾﺎﺗﯥ روښﺎﻧﺘﯿﺎ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ‬
‫ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ دوﻣﺮه ډﭔﺮ زﻏﻢ ﻧﮫ ﻟﺮم او ﺑﺎوري ﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﯿﻨﮫ وال ﺑﮫ دا ﮐﺎر ﺳﺮﺗﮫ‬
‫ورﺳﻮي‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﮫ ﯾﯥ ﺳﺮﺗﮫ رﺳﻮﻟﯽ وي‪..‬‬

‫‪phonem‬‬ ‫ﻓﻮﻧﯿﻢ ﻧﻮ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬

‫ﻓﻮﻧېﻢ‪:‬‬
‫ﭘﯿﻠﯿﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﯾﺎ ﻟږ ﺗﺮﻟږه اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ډﭔﺮ وﯾﻮﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻏږ ﭘﮫ ﻣﺎﻧﺎ دي‪ ،‬ﺧﻮ‬
‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ھﻤﺪا ﻏږ‪ ،‬ګړ او وﯾﻞ ﻟﺮو‪ .‬ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬ﭼﯥ اواز ﻣﻮ ﭘښﺘﻮ دۍ او ﮐﮫ ﻧﮫ؟‬
‫زه ﺑﮫ ﭘﮫ دې ﻏږ او ګړﭘﺎﺗﯥ ﺷﻢ او ﺑﯿﺎ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﮫ د ھﻐﮫ ﺑﻞ ډول ﻏږ ﻟﮫ ﭘﺎره دا د ﻏږ ﺳﺮه‬
‫ﻣﻞ ﭘﮫ ﯾﻮه ﺑﻞ ډول روښﺎﻧﮫ ﮐړم‬

‫ﭘېﮋﻧﺪ‪ :‬د ﯾﻮ ﻓﻮﻧﯿﻢ ) زوړ ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ ﻧﻮم دۍ ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﻣﺎﻧﺎوو‪:‬‬

‫)( ‪Ein Phonem‬ﻟﮫ ‪ altgriechisch φωνή phōnḗ,‬ﭘښﺘﻮ‪ :‬ﻏږ ﯾﺎ ګړ)‘‬

‫‪.‬‬
‫د ټﻮﻟﻮ ﻏږوﻧﻮ ﯾﻮ ذھﻨﻲ ټﻮﻟګﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﯾﻮه ګړﯾﺰه ژﺑﮫ ﮐﯥ ھﻤﻐﮫ ﯾﺎ ﺑﺮاﺑﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﯥ‬
‫دﻧﺪه ﻟﺮي‪.‬‬
‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ﮐﮫ ﻓﻮﻧﯿﻢ ‪/‬ښ‪ /‬راواﺧﻠﻮ‪ ،‬ﻧﻮ دا ﭘﮫ ﺑېﻠﻮ ﺑېﻠﻮ ځﺎﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﭘﮫ ﺑېﻼ ﺑېﻞ ډول وﯾﻞ‬
‫ﮐﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ھﻤﻐﮫ اﺧﺴﺘﻞ دي ﯾﺎ ھﻤﻐﮫ اﺧﺴﺘﻞ ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ‬
‫ﯾﯥ د وﯾﻮﻧﻮ ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﮐﻮم ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻧﮫ ﻟﺮي دا ﯾﻮاځﯥ د وﯾېﻨﯥ ډوﻟﻮﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﻟﮑﮫ ﭘﮫ ‪ ،،‬ښﮫ‪،،‬‬
‫ﮐﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ځﻨﻮ ځﺎﯾﻮﻧﻮ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ښ ﭘﮫ خ او ش ھﻢ وﭔﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ھﻤﻐﮫ‬
‫ﭘﻮھېﺪﻟﮑﯿږي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ګړﯾﺰه ژﺑﮫ ﯾﺎ وﯾﻠﻮ ﮐﯥ‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ ﮐﻮم ﻓﻮﻧېﻢ ﺑﺪل ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ‬
‫ﻣﺎﻧﺎﯾﯥ ورﺳﺮه ﻧﮫ ﺑﺪﻟﯿږي‪.‬‬
‫دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ﻓﻮﻧېﻢ ﮐﯥ ھﻤﺪا ګړ ﯾﺎ ﻏږ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ ھﻤﺪا ﯾﻮ ﻏږ ﯾﻮ ﯾﻮاﻟﯽ دۍ ﻟﮑﮫ د‬
‫‪ /‬ر ‪ /‬ﯾﺎ ‪/‬ت‪ /‬او ﻧﻮرو ﻏږ‪ ،‬ﭼﯥ ﺧﭙﻠﮫ ﻣﺎﻧﺎ ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ وی ﮐﯥ وی ﺗﮫ ھﻐﮫ اﻧډول ﻣﺎﻧﺎ‬
‫ورﮐﻮي دا دې ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻏږ د ﺳﯿﻠﺒﯥ ﻟﮫ ﻻرې روښﺎﻧﮫ دۍ‪..‬‬
‫د دې ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ دې ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﮐﯥ ﻟږ روښﺎﻧﮫ دی‪ ،‬ﺧﻮ زه ورﺳﺮه ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﺳﺘﻮﻧځﯥ‬
‫ﻟﺮم‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ګډه ﺳﺮه اوﺑﯽ ﮐړو‪.‬‬

‫‪ 3‬‬
‫ ‬
‫ ‪9‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﯾﻮوﻧﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﯾﻮواﻟﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ څﻨګﮫ او ﮐﻮم دي؟‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ‪/‬ر‪ /‬او ‪ /‬ت‪ /‬ﻣﻮ ورﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ھﻤﺪا ھﺮ ﯾﻮ ﯾﯥ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ .‬ھﻤﺪاﯾﯥ‬
‫د ﭘﯿﮋﻧﺪ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻏږ راوځﻲ‪ ،‬ﻧﻮ دا ﺑﮫ ﯾﻮ ﺳﯿﻠﺒﻲ وي‪ .‬ﮐﮫ زه ﻧﺎﺳﻢ وم‪ ،‬ﺑﺨښﻨﮫ راﺗﮫ‬
‫وﮐړۍ‪ ،‬ﺧﻮ ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬زﻣﻮږ ژﺑﭙﻮھﺎن ﯾﯥ څﭙﮫ ﺑﻮﻟﻲ‪ ،‬ﮐﮫ داﺳﯥ وي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ ګړ – ﯾﺎ‬
‫ﻏږڅﭙﯥ ﺗﮫ ﺑﮫ څﮫ وواﯾﻮ‪ .‬راځۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﺳېﻠﺒﯥ ﭘﺎﺗﯥ ﺷﻮ او ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ ﺳېﻼب‪.‬‬

‫ﻻﻧﺪې ﺑېﻠګﯥ ګﻮرو‪:‬‬

‫ﺑېﻠګﯥ‪ ،، :‬ﻣﻮر‪ ،،/،،‬ﭘﻮر‪، ،،‬ﻣﺎر ‪ ،، / ،،‬ﺗﺎر ‪،،‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮر ټﻮل ﺗﻮري ھﻤﻐﮫ دي او ﯾﻮاځﯥ ﻟﻮﻣړي ﺗﻮري ﯾﯥ ﺳﺮه ﺑﺪل‬
‫دي او ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺪﻟېﺪوﻧﮑﻲ دي‪.‬‬

‫د دې وﯾﻮﻧﻮ د ﻣﺎﻧﺎو ﺗﻮﭘﯿﺮ د وﭔﻠﻮ ﯾﺎ ﻟﯿﮑﻠﻮ‪ ،‬وﯾﻮﻧﻮ ﺟﻮړې ﯾﺎ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨۍ )ﻣﯿﻨﯿﻤﺎل( ﺟﻮړې‬
‫ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي ﻟﮑﮫ دا ﭘﻮرﺗﮫ‪ .‬ﻣﯿﻨﯿﻤﺎل ځﮑﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨۍ ﺟﻮړې دې‪ .‬وروﺳﺘﮫ روښﺎﻧﮫ‬
‫ﭘېﮋﻧﺪ ﺷﺘﮫ‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬دا ﺑﮫ ھﻢ دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ﻓﻮﻧﯿﻤﻮﻧﮫ ﻧﮫ ځﺎﻧﻠﮫ د ﯾﻮ ﻏږ ﺑﻠﮑﮫ د ﺳېﻠﺒﯥ ﭘﮫ څﯿﺮ‬
‫راﻣﻨځ ﮐﯿږي ﯾﺎ ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ‪..‬‬

‫‪Allophone‬د ﯾﻮه ﻏږ ﺑﻠډوﻟﻮاﻟﯽ‬

‫د دې ﯾﻮه ﻏږ ښ اﻟﻮﻓﻮﻧﻮﻧﮫ ‪/‬ښ‪ /‬روښﺎﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﺑېﻼﺑېﻠﻮ ځﺎﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﺑېﻼﺑېﻞ وﯾﻞ‬
‫ﮐﯿږي‪.‬‬
‫اﻟﻮﻓﻮن ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ وی دۍ‪ ،‬ﭼﯥ اﻟﻮ د ﺑﻞ او ﻓﻮن د ﻏږ ﯾﺎ ګړﭘﮫ ﻣﺎﻧﺎ دي ﯾﻌﻨﯥ ﺑﻞ ډول ﻏږ ﯾﺎ‬
‫اواز ﯾﺎ ګړ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ اﻟﻮﻓﻮﻧﻮﻧﮫ د ﻓﻮﻧېﻢ ﺑﻞ ډوﻟﻮاﻟﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻓﻮﻧېﻤﺒﺪﻟﻮن ﯾﺎ‬
‫ﺳﺒﻔﻮﻧېﻢ ﺑﺪﻟﻮن ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ﯾﺎدﭔږي‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪0‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ﺳﺮه ﺧﭙﻠﻮاﻧﻮ وﯾﻮﻧﻮ ﯾﺎ ﮐﻠﻤﻮ ﭘېﮋﻧﺪ ﯾﺎ ﯾﯥ ﻧﻮره ھﻢ ښﮫ ﺳﺮه ﺗﻮﭘېﺮی ﭘېﮋﻧﺪ‬

‫وﻧﮫ ﯾﯥ ‪:‬‬
‫‪ :‬دﭔﺴﺘﯿﻨګېﻢ‪Distingem :‬‬
‫ﻓﻮﻧېﻢ او ګﺮاﻓېﻢ د دﭔﺴﺘﯿﻨګېﻢ ﮐﻠﻤﯥ ﯾﺎ وی ﻻﻧﺪې ﺳﺮه راټﻮﻟﯿږي ﯾﺎ راﯾﻮځﺎی ﮐﯿږي‪.‬‬
‫دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ دﯾﺴﺘېﻨګېﻢ دوه ﺑﺮﺧﯥ دي‪ :‬ګﺮاﻓﯿﻢ او ﻓﻮﻧېﻢ‪.‬‬
‫‪:‬ګﺮاﻓېﻢ ‪Graphem‬‬
‫‪ .‬ﻓﻮﻧېﻢ ﻟﮫ ګﺮاﻓېﻢ څﺨﮫ ﺗﻮﭘﯿﺮﯾږي ‪ .‬ګﺮاﻓېﻢ د ﻟﯿﮑﻠﺸﻮې ژﺑﯥ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨۍ‬
‫ﻣﺎﻧﺎﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﯽ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‬

‫ﻓﻮﻧېﻢ ‪Phonem‬‬

‫‪.‬ﻓﻮﻧېﻢ د وﯾﻮﻧﮑﯥ – ﯾﺎ ګړ ژﺑﯥ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨﯽ ﻣﺎﻧﺎﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﻲ ﯾﻮواﻟﻲ دۍ‬

‫ﻣﻮرﻓېﻢ ‪Morphem‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮرﻓﯿﻢ دﻟﺘﮫ اﻧډ راﻏﻠﯽ‪ .‬ﺑﻞ ځﺎی ﮐﯥ ﺑﯿﺎﭘﻮره څېړﻟﺸﻮی دي‪.‬‬

‫ﻓﻮﻧېﻢ ﻟﮫ ﻣﻮرﻓېﻢ څﺨﮫ ﺗﻮﭘېﺮ ﻟﺮي‪ .‬ﻓﻮﻧېﻢ د ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨﯽ د ژﺑﯥ ﻣﺎﻧﺎﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﯽ‬
‫ﯾﻮون ﭘﮫ څېﺮ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮي‪ ،‬ﭘﮫ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﭼﯥ ﻣﻮرﻓېﻢ د ژﺑﯥ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨﻲ ﻣﺎﻧﺎ‬
‫وړوﻧﮑﻲ ﯾﻮواﻟﻲ ﯾﺎ ﯾﻮون ﭘﮫ څېﺮ ﭘېﮋﻧﺪ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ دواړه ﺳﯿﻤﺎﻧﺘﯿﮑﻲ ژﺑﻨﯿﺰه ﻣﻨځﭙﺎﻧګﮫ‬
‫ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﯾﻮ اوږد د ﺧﺒﺮو څﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ زﻣﺎ د ﭘﺎﺗﯥ وﺧﺖ ﺳﺮه ﻟږ ﻧﻮرې ﺷﻨﻨﯥ ﺗﮫ‬
‫ﺑېﻮاﮐﮫ ﯾﻢ‪ ،‬ﺧﻮ دا ﻣﯥ داﺳﯥ ﻟږ څﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪوﻧﮫ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ګډ ﮐړل‪ ،‬ﭘﮫ دې ھﯿﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻣﯿﻨﮫ ﻣﯥ ورﺳﺮه راﭘﺎروﻟﻲ وي‪ ،‬ﺑﯿﺎ واﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﻮھﻨﮫ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ﯾﻮې وﺗﻠﯥ ژﺑﯥ د زده‬
‫ﮐړې څﺨﮫ ﻧﮫ ﮐﯿږي‬

‫د دې ﮐﻠﻤﻮ د ﯾﻮواﻟﻮ ﭘېﮋﻧﺪوﻧﮫ‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﻮرﺗﮫ ﻣﯥ وﻟﯿﮑﻞ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻓﻮﻧېﻢ ﯾﻮواﻟﯽ ﻟﮑﮫ ﻻﻧﺪې ﺑېﻠګﮫ ﮐﯥ ‪/‬م‪ /‬دۍ‬
‫د ﻣﻮرﻓېﻢ ﯾﻮواﻟﯽ ﺳﯿﻠﺒﯥ ﯾﺎ ﺳﯿﻼب دۍ‪ ،‬ھﺮ ﻣﻮرﻓېﻢ ﯾﻮ ﺳېﻠﺒﯥ دۍ‪.‬‬
‫ﺑېﻠګﯥ‪ ،، :‬ﻣﻮر‪ ،،/،،‬ﭘﻮر‪، ،،‬ﺷﻞ ‪ / ،،‬ﺷﻞ ‪ ) ،،‬د ش ﭘڅ ﭘڅ اﻟﻒ ﺳﺮه وﯾﻞ‬

‫د ﻣﺎﻧﺎو ﺗﻮﭘﯿﺮ د ګړﯾﺰو وﯾﻮﻧﻮ ﺟﻮړې ﯾﺎ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨۍ )ﻣﯿﻨﯿﻤﺎل( ﺟﻮړې ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‬

‫دا ﺑﮫ ھﻢ دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ﻓﻮﻧﯿﻤﻮﻧﮫ ﻧﮫ ځﺎﻧﻠﮫ د ﯾﻮ ﻏږ ﺑﻠﮑﮫ د ﺳېﻠﺒﯥ ﭘﮫ څﯿﺮ راﻣﻨځ‬
‫ﮐﯿږي ﯾﺎ ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ‬

‫ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﯾﻮواﻟﯽ‪ :‬د دې ﭘﻮرﺗﮫ ژﺑﻨﯿﻮ ﺗﻮﮐﻮ ﯾﻮواﻟﯽ ﻧﻮ د ﺳېﻠﺒﯥ څﺨﮫ څﺮګﻨﺪﯾږي‪ ،‬دا ﯾﻮ‬
‫ﺳېﻠﺒﻲ دي او دا ﯾﯥ ﯾﻮواﻟﯽ ھﻢ دۍ‪ .‬ﯾﻮ وی ﮐړی ﺷﻲ ﯾﻮ ﺳېﻠﺒﻲ ﯾﺎ ډﭔﺮ ﺳېﻠﺒﻲ وي‪ ،‬ﻣګﺮ‬
‫دا ټﻮل ﯾﻮﺳېﻠﺒﻲ دي‪.‬‬

‫ﻓﻮﻧېﻢ د وﯾﻠﺸﻮې وي ﻣﺎﻧﺎﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﯽ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ .‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه ﻓﻮﻧېﻢ‬
‫ﺑﺪﻟﻮل د ﯾﻮ ﺑﻞ ﻓﻮﻧﯥ ﺳﺮه د وي ﻣﺎﻧﺎ ﺑﺪﻟﯿږي ﯾﺎ ﺗﻐﯿﺮ ﺧﻮري‬

‫د دې ﻻﻧﺪې څﺨﮫ ﻣﻮﺧﮫ ﭘﻮھېﺪل ﮐﯿږي او وروﺳﺘﮫ ھﻤﺮاځﻲ‪ ،‬ﻧﻮ دا ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺗﺎﺳﻮ ﺗﮫ وړاﻧﺪې ﮐﻮم‬

‫• ‪Ratte -Matte‬‬
‫• ‪Phonemaustausch im Inlaut:Mode - Made‬‬
‫• ‪Phonemaustausch im Anlaut:Ratte -Matte‬‬
‫•‬
‫• ‪Phonemaustausch im Auslaut:Ruhe- Ruhm‬‬
‫دا ﺑېﻠګﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﻓﻮﻧېﻢ ﻣﺎﻧﺎوړوﻧﮑﯽ ﯾﻮواﻟﯽ ﻧﮫ اﻧځﻮروي‪ ،‬ﺑﻠﮑﮫ ﻣﺎﻧﺎ ﺗﻮﭘﯿﺮوﻧﮫ‬
‫ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‬
‫ﺳړی وﯾﻠﯽ ﺷﻲ‪ :‬ﻓﻮﻧېﻢ د ﯾﻮه وي ھﻐﮫ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨﯽ ﻏږﯾﺰه ﺟﻮړښﺘﺒﺮﺧﮫ ده د وي‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﯥ دﻧﺪې ﺳﺮه‪ .‬د ﻓﻮﻧېﻢ د ﺑﺪﻟﻮن ﻟﮫ ﻻرې د وي ﻣﺎﻧﺎ ﺑﺪﻟﯿږي‪ ،‬دا ﻓﻮﻧېﻢ ﭘﺨﭙﻠﮫ ﻧﮫ‬
‫ﻣﺎﻧﺎ وړوﻧﮑﯽ دۍ‪.‬‬
‫ﻧﻮرې ﺑېﻠګﯥ‪:‬‬
‫ﻓﻮﻧېﻤﺒﺪﻟېﺪﻧﮫ ﭘﮫ ﭘﯿﻠﻐږ ﮐﯥ‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪2‬‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ﮐﻮر – ګﻮر‬
‫ﻣړه – ﭘړه‬
‫ﺗﺎر – ﻣﺎر‬
‫او ﻻﻧﺪې ﯾﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
Phonemaustausch im Anlaut:
Fall - Ball •
toll - voll •
Dorf - Torf •
‫ﻓﻮﻧېﻤﺒﺪﻟېﺪﻧﮫ ﭘﮫ ﭘﺎﯾﻐږ ﯾﺎ ﭘﺎﯾګړﮐﯥ‬
‫ ﮐﺎل‬- ‫ﮐﺎر‬
‫ ﺧﻮر‬- ‫ورور‬
‫ﻻﻧﺪې اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
Phonemaustausch im Auslaut:
Stiel - Stier •
Kalk - kalt •
Haus - Haut •
‫ﻓﻮﻧېﻤﺒﺪﻟېﺪﻧﮫ ﭘﮫ ﻣﻨځﻐږ ﮐﯥ‬
‫ﮐﻮر – ﮐﺎر‬
‫ ډار‬- ‫ډﭔﺮ‬
‫ ټﺎل‬- ‫ټﻮل‬
‫ﻻﻧﺪې اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
Phonemaustausch im Inlaut:
bitter - Butter •
Woche - Wache •
Sog - Sieg •
.‫ زﻣﺎﭘﮫ اﻧﺪ ﮐﮫ دﻟﺘﮫ د ﻏږ ﭘﮫ ځﺎی ګړ وﮐﺎروو ښﮫ ﺑﮫ وي‬:‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬
.(

4

3
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﻓﻮﻧېﺘﯿﮏ‬ ‫) زړه ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ ‪Phonetik (φωνητικός phōnētikós‬‬

‫ ‬ ‫) زړه ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ ‪,φωνητικός phōnētikós‬ﭘښﺘﻮ ﻣﺎﻧﺎﯾﻲ ﻏږ ‪ -‬ﯾﺎ ګړاړوﻧﺪ ‪. ( ,‬‬

‫‪ ,φωνή phōnḗ‬ﭘښﺘﻮ ﻣﺎﻧﺎ ﯾﯥ ﻏږ ‬
‫ ‬

‫ ﯾﻮﭘﻮھﻨﯿﺰ دﭔﺴڅﯿﺒﻠﯿﻦ ﯾﺎ دﭔﺴﯿﭙﻠﯿﻦ دۍ‪،‬ﭼﯥ ژﺑﻐږ ﭘﮫ ﻻﻧﺪې دﻻﯾﻠﻮڅېړي‪ :‬ﭘﮫ ﺳﺘﻮﻧﻲ ګﻨډه‪،‬‬
‫ﻣﺮۍ‪ ،-‬ﺧﻮﻟﮫ او ﭘﻮزه ‪ ،‬‬
‫ورﺷﻮ ﮐﯥ ﻏږﺟﻮړوﻧﮫ او د ﻏږ او ګړﺣﺲ ﮐﻮل د اﮐﻮﺳﺘﯿﮑﻲ ﺧﻮي او د ﻏږ ﯾﺎ ګړ ﮐﺎروﻧﮫ د‬
‫ﻏﻮږوﻧﻮ او اﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻐﺬ ﻟﮫ ﻻرې‬
‫دا دوه دﻧﺪې ﻟﺮي‪ :‬ﻏږﺟﻮړوﻧﮫ او ﻏږاورﭔﺪﻧﮫ‪ ،‬ﻧﻮ‪:‬‬
‫ﻓﻮﻧېﺘﯿﮏ ﯾﻮه ﺧﭙﻠﻮاﮐﮫ د ډﭔﺮو ﭘﻮھﻨﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ځﻐﺎﺳﺘﯥ څﺎﻧګﮫ ده ﻟﮑﮫ ﻟﯿﻨګﻮﭔﺴﺘﯿﮏ‪،‬‬
‫اﻧﺎﺗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮګﻲ‪ ،‬ﻧﻮﭔﺮوﻟﻮګﻲ‪ ،‬ﻓﺰﯾﮏ او ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﮫ‪ .‬د ﻓﻮﻧېﺘﯿﮏ څېړﻧﻮرﺷﻮ ﯾﺎ‬
‫څېړن اﻟﮫ ګړﭔﺪﻟﯥ ﯾﺎ وﯾﻞ ﺷﻮې ژﺑﮫ ﯾﺎ ﻟﻨډ ګړژﺑﮫ ده د ھﻐﯥ ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ رﭔښﺘﯿﻨﻮاﻟﻲ‪ -‬ﯾﺎ رﯾﺎﻟېﺰه‬
‫ﮐﻮﻟﻮ ﮐﯥ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻧېﺘﯿﮏ ھﻢ ﻟﮑﮫ ﻓﻮﻧﻮﻟﻮﺟﯽ وﯾﻠﺸﻮې ﯾﺎ ﻏږﭔﺪﻟﯥ ژﺑﮫ ﯾﺎ ﻟﻨډ ګړژﺑﮫ څﯿړي‪ .‬ﻓﻮﻧېﺘﯿﮏ د‬
‫ﻓﻮﻧﻮﻟﻮﺟﻲ څﺨﮫ ځﺎن ﭘﮫ ﯾﻮ ﺑﻞ اﺳﭙﮏ ﯾﺎ ﮐړﻧﻼر ﺑېﻠﻮي‪ .‬ﻓﻮﻧﻮﻟﻮژي د ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﺑﺮﺧﻮرﺷﻮ‬
‫ﭘﮫ څېﺮ ﻏږوﻧﮫ ﭘﮫ ﯾﻮګﻮﻧﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ د ﺧﭙﻠﻮ ﻣﺎﻧﺎﺗﻮﭘﯿﺮﭔﺪوﻧﮑﻮ دﻧﺪو ﻏږوﻧﮫ ټﻮﻟګﯿﺰوي‪ .‬ﭘﮫ‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺦ ﯾﯥ ﻓﻮﻧېﺘﯿﮏ د ﻓﺰﯾﮑﻲ ‪ ،‬ﻧﯿﻮرﻟﻮژی‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژي د ﯾﻮ ﯾﻮ ﺑﻠﯥ ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﻻرې ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻏږﺟګﻮاﻟﻲ ﺟﻮړښﺖ‪ ،‬د ھﻐﯥ وړﻧﮫ او د ھﻐﯥ اﺣﺴﺎﺳﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ ﻏﻮره دي او د ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ‬
‫ﭘﻮھﻨﻮ څﺨﮫ ګټﮫ اﺧﻠﻲ‪.‬‬

‫زه ﭘﮫ دې اﻧﺪ ﻧﮫ ﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ ژﺑﭙﻮھﺎن ﺑﮫ دا ﻟﺮﻟﯥ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ ﯾﻮې ﭘﺮﻣﺨﺘﺘﻠﯥ دﺑﺎﻧﺪﻧۍ‬
‫ژﺑﯥ – ﭼﯥ ښﮫ زده وي ‪ -‬اوﺑﯽ ﺷﻲ‪ .‬زه ډﭔﺮ وھڅېﺪم‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ښﮫ ټﻮﻟﭙﻮھﯿﺰ څﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺗﮫ‬
‫وړاﻧﺪې ﮐړم‪ ،‬ﺧﻮ دوﻣﺮه وﺗﻮاﻧېﺪم‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﯿﻤﮫ ﻧﯿﻤﺨﻮره څﮫ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ګډ ﮐړم ﺗﺎﺳﻮ ګﺮاﻧﻮ‬
‫ځﻮاﻧﺎﻧﮋﺑﻤﯿﻨﮫ واﻟﻮ ﺗﮫ دزړه ﻟﮫ ﮐﻮﻣﯥ ﺑﺮﯾﺎوې د ﻟﻮي څښﺘﻦ څﺨﮫ ﻏﻮاړم‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪4‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﭘېﮋﻧﺪ‪:‬‬ ‫د ﻓﻮﻧﻮﻟﻮژي‬

‫‪) Phonologie Die‬زوړ ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ وی دۍ‪ ,φωνή phōnḗ.‬ﭘښﺘﻮ ﻏږ‘‪,λόγοςlógos ,‬‬

‫ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﻨﮫ( ﻓﻮﻧﻮﻟﻮژي‬
‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻏږﭘﻮھﻨﮫ‪ ،‬د ژﺑﭙﻮھﯥ ﯾﻮه ﺑﺮﺧﻮرﺷﻮ ده‪ .‬دا د ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ ټﻮﻟﮫ ﮐﯥ د د‬
‫ﻓﻮﻧﻮﻧﯿﺘﯿﮏ څﺨﮫ ﺑﺎﯾﺪ راﺑﻨﺪه ﺷﻲ ﯾﺎﻧﯥ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﻮﻟﻲ وي‪ :‬ﭘﮫ داﺳﯥ ﺣﺎل ﮐﯥ ﭼﯥ‬
‫ﻓﻮﻧﯿﻤﯿﮏ د ژﺑﻐږوﻧﻮ روښﺎﻧﮫ ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ څېړي‪ ،‬ﭼﯥ څﻨګﮫ ﺟﻮړﯾږي او ﻓﻮﻧﻮﻟﻮژي د‬
‫ﯾﻮګﻮﻧﻮ ژﺑﻮد ﻏږوﻧﻮ ګړﺳﯿﺴﺘﻢ د دﻧﺪې ﺳﺮه ﺳﺮ او ﮐﺎر ﻟﺮي‪ .‬ﻟﮫ دې ﺳﺮه دا د ژﺑﻼر ﯾﻮه‬
‫ﺑﺮﺧﮫ ﺟﻮړوي‪.‬‬

‫ﭘېﮋﻧﺪ ‪Definition‬‬

‫ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ د ګړڅﭙﻮ ﯾﺎ ژﺑڅﭙﻮ ﭘﻮھﻨﮫ ده‪ ،‬ﺧﭙﻞ ﺟﻮړښﺖ د وﯾﻮﻧﮑﻲ او د ھﻐﮫ ﭘﮫ ﮐﺎراﭼﻮﻧﮫ د‬
‫ﻏﻮږ ﻟﮫ ﻻرې‪ ،‬ﭼﯥ د اﻧﺴﺎن د ﺧﺒﺮو اﺗﺮو ﻓﺰﯾﮑﻲ‪ ،‬روﺣﻲ ﯾﺎ ارواﭘﻮھﻨﯥ او ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﻲ‬
‫ګړﻣﻮادو ټﻮﻟﻮاﻟﻲ ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ ﻧﯿﻮﻟﻮ ﺳﺮه‬
‫د ﯾﻮې ﭘﻮھﻨﯥ ﭘﮫ څېﺮ د ﻓﻮﻧېﻤﯿﮏ د ژﺑﻐږوﻧﻮ رواﺟﯥ څېړﻧﻮ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﯥ ټﺎﮐﻞ‪ ،‬د‬
‫ﻣﻮډرﻧﻮ ﯾﺎ اوﺳﻨﯿﻮ څېړﻧﻮ ﭘﮫ څﯿﺮ ﺗﻨګ دۍ‪.‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻻﻧﺪې ﻓﻮﻧېﺘﯿﮑﻲ څﺎﻧګﯥ ﺳﺮه‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮوو‪:‬‬
‫‪-١‬وﯾﻨډوﻟﮫ ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ‬
‫‪artikulatorische Phonetik, .1‬‬
‫‪ – ٢‬ﻏږﯾﺰ ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ د ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ ھﻐﮫ ورﺷﻮ ده‪ ،‬ﭼﯥ د وﯾﻞ ﺷﻮو ﺟګﻮ ﯾﺎ ﻏږوږﻧﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺑﻮﺧﺘﮫ ده‪ .‬دﻟﺘﮫ د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ څېړل ﮐﯿږي اﻣﭙﻠﯿﺘﻮدې ﯾﺎ ﺟګﻮاﻟﯽ او ﻓﺮﮐﻮﻧڅ‬
‫‪akustische Phonetik, .2‬‬
‫ﻏږﯾﺰ ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ د ﻓﻮﻧﯿﺘﯿﮏ‬
‫داﻻﻧﺪې ﯾﯥ ﻧﮭﮋﺑﺎړم‪ ،‬دا ګﺮان ﻟﯿﻮﻧﮑﻲ ﭘﮫ دا څﻠﻮرو ﭘﺮﻣﺨﺘﻠﻠﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ ﻟﻮﺳﺘﻠﺲ او‬
‫روښﺎﻧﮫ ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻲ‪.‬‬
‫دا ﭘﮫ دې څېړﻧﮫ ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ﻏږ د ﺷﺘﻮﻧﯥ او ژﺑﯥ او ﻧﻮرو ﻏږ اﻟﻮ ﻟﮫ ﻻرې څﻨګﮫ‬
‫ﭘﯿﺪاﮐﯿږي‪،.‬‬
‫‪Die akustische Phonetik ist das Gebiet« Die Glottis (Singular, altgriechisch‬‬
‫‪γλωττίς glōttís, deutsch ‚Mundstück einer Röhre') bezeichnet anatomisch den‬‬
‫‪Stimmlippenapparat mit zugehörigen‬؟ ‪der Phonetik, das sich mit der Akustik von‬‬
‫‪gesprochenen Lauten beschäftigt. Untersucht werden z. B.‬‬
‫‪die Amplitude und Frequenz der Formanten, die die Schwingungen‬‬
‫‪der Glottis erzeugen. Diese können mittels eines Spektrogramms grafisch dargestellt‬‬
‫‪werden.‬‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪5‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪perzeptive Phonetik, .3‬‬

‫‪physiologische Phonetik, .4‬‬
‫‪funktionale Phonetik. .5‬‬
‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ژﺑﻨﯿﺰ ﺗﻮﮐﻲ ﻣﯥ ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﺮﭔښﻮول‪ ،‬زﻣﺎ د ﻓﺰﯾﮑﻲ ﺗﻮاﻧﮫ راﺗﮫ داﺳﯥ څﮫ ﻟﺮې‬
‫ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﭘﮫ ھﺮه ﭘﺮﻣﺨﺘﻠﻠﯥ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﭘﯿﺪاﮐﻮﻟﯽ ﺷﻲ‬

‫ ‬ ‫‪phonemic‬ﻓﻮﻧېﻤﯿﮏ ‪.‬‬
‫ﭘېﮋﻧﺪ‪ :‬د ﭘﯿﺪاﭔښﺘﯥ ژﺑﯥ د ﻏږﯾﺰې ‪ -‬او ﻟﯿﮑﻨﮋﺑﯥ روښﺎﻧﮫ روښﺎﻧﮫ وﻧﮫ ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏﻮاړۍﺷﻨﻨﮫ‬

‫‪Name‬ﻧﻮم‬
‫ﻧﻮم د ﯾﻮه ﻧﻮي ﭘﻮھﻨﯿﺰ ﭘېﮋﻧﺪ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﯾﻮه ﮐﺲ‪ ،‬ﯾﻮه ﺷﯽ او ﯾﺎ ﯾﻮه ځﺎﻧﻠﮫ ﮐﺲ ﯾﺎ‬
‫څﮫ د ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ‬

‫ډﭔﺮی ﯾﺎ – ﺳټ ﯾﺎ ﯾﻮې ﮐﻠﻤﯥ ﺑﺎﻧﺪې ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮي‪ .‬ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻮ ﻣﻌﻠﻮﻣﻮﻟﻮ ﯾﺎ ټﺎﮐﻠﻮ ځﺎﻧګړﻧﻮاﻟﻲ ﭘﮫ‬
‫ﭼﻮﭘړ ﮐﯥ دي‪.‬‬

‫ﻟﮑﮫ ﺳﻮرګﻞ‪ ،‬ﺳﭙﯿﻦ‪ ..‬ﮐﺸﻤﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻏﻮﻧډوﺳﮑﮫ او ﻧﻮر‪.‬‬

‫د ﻧﻮم او ﻧﻮﻣﻦ ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﯥ ﭘېﮋﻧﺪوﻧﮫ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐړۍ‬

‫دوه ﻧﻮر ژﺑﻨﯿﺰ ﺗﻮﮐﻲ‪ ،‬ﭼﯥ زه ﭘﺨﭙﻠﮫ ورﺳﺮه ﭘﻮره ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻟﺮم‬
‫وی څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬
‫ﯾﻮ وی ﯾﻮ ﺧﭙﻠﻮاک ژﺑﻨﯽ ﯾﻮواﻟﯽ) ﻧﺎﺳﻢ ﯾﯥ واﺣﺪ( دۍ‪ .‬ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ دا – د ﻏږ ﯾﺎ‬
‫ﺳﯿﻠﺒﯥ ﻣﺨﺎﻣﺦ‪ -‬ﯾﻮ ﺧﭙﻠﻮاﮐﮫ ﯾﺎ ښﮫ ﯾﯥ ﻧﺎاړوﻧﺪه ﻣﺎﻧﺎ ﻟﺮي‪ .‬ﯾﻮ ټﻮﻟﯿﺰ ﻣﻨﻞ ﺷﻮی ﭘېﮋﻧﺪ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‬
‫او ﺳﺘﻮﻧځﻤﻦ ھﻢ دۍ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دا د ﮐﻠﯿﻤﮫ ‪ ،،‬وی ‪ ،،‬د ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﯾﺎ ﭘﻮره اوﺑﯽ ﻧﮫ ده‬
‫او ﯾﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺑﻞ څﮫ ﯾﺎدوي ‪ .‬ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ ﯾﻮ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ژﺑﭙﻮه د ‪ ،،‬وی‪ ،،‬ﭘﮫ ځﺎی ﺳﺎده ‪،،‬‬
‫ﻧﺨښﮫ‪ ،،‬ﮐﺎروي‪ .‬دﻟﺘﮫ ھﻢ د ﻟﯿﮑﻠﻮ او روښﺎﻧﮫ وﻧﯥ‪ ،‬ښﮫ ﯾﯥ څېړﻧﯥ اړﺗﯿﺎ ﺷﺘﮫ او ﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮ‬
‫ﮐﯥ ﺧﺒﺮې ﭘﺮې ﺷﻮي ﻧﻮرو ژﺑﻮﮐﯥ ﯾﯥ وګﻮرۍ‪..‬‬

‫ﮐﻠﻤﮫ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪6‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫; ;‪ Begriffterm‬ﮐﻠﻤﮫ اﻧګﺮﭔﺰي او اﻟﻤﺎﻧﻲ ﯾﯥ‬

‫د وی ‪ ،،‬ﮐﻠﻤﯥ ‪ ،،‬ﺳﺮه د ﯾﻮې ﻧﺨښﮫ وﻧﯥ ﯾﺎ ﯾﻮه اﻧﺪﻟﺮﻧﯥ ﯾﺎ ﺣﺪث وھﻨﯥ ﻣﺎﻧﺎﻣﻨځﭙﺎﻧګﮫ‬
‫ﭘﻮھېﺪل ﮐﯿږي‪ .‬ﯾﻮه ﮐﻠﻤﮫ ﯾﻮ ﺳﯿﻤﺎﻧﺘﯿﮑﻲ ﯾﻮواﻟﯽ ﺟﻮړوي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﯾﺎ ﯾﻮه اﻧﺪ‬
‫ﺑﺮﺧﮫ ده‪.‬‬
‫دا ھﻢ ھﻤﺪوﻣﺮه‪ .‬ﭘﻮھېږم‪ ،‬ﭼﯥ دا څﮫ ھﻤﺪوﻣﺮه روښﺎﻧﮫ وﻟﯽ ﺷﻢ‪ ،‬ډﭔﺮ وﺧﺖ ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا‬
‫ﺳﺮﺗﮫ رﺳﻮم‪ .‬ډﭔﺮ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ ورﺳﺮه ﺑﻮﺧﺘﯿﺎ ﺑﺎﯾﺪ زﯾﺎﺗﮫ وي ) ﭘﮫ ﺑﺨښﻨﮫ‬
‫د دې او اړوﻧﺪه ﻣﻮﺿﻮﻏګﺎﻧﻮ د ﻻ روښﺎﻧﻮﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺎﺳﻮ ګډ ﮐﺎر ﺗﮫ راﺑﻮﻟﻢ‪ .‬د دې ﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره ﻣﯥ ﺑﺮﭔښﻨﺎ ﭘﺘﮫ‪:‬‬
‫‪smakhan1946@gmail.com‬‬

‫ﻣﻮرﻓﯿﻢ )‪ ،،‬ﺟﻮړښﺖ‪ ،‬ﺑڼﮫ‪ ( ،،‬څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬

‫د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﺎﯾﺪ وﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﯿﻼب ﯾﺎ ﺳﯿﻠﺒﯥ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬

‫ﭘﯿﮋﻧﺪ‪ :‬ﺳﯿﻠﺒﯥ‪Sil•be‬‬
‫د ﯾﻮه وي ﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ د ﯾﻮه ﯾﺎ ډﭔﺮو ﻏږوﻧﻮﺟﻮړﺷﻮی ﮐﻮﭼﻨﯽ ﯾﻮون ﯾﺎ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ ﯾﺎ د ﻏږ ﯾﺎ‬
‫ﻏږوﻧﻮ ﮐﻮﭼﻨﻲ ﯾﻮون ﯾﺎ ﯾﻮواﻟﻲ ﺗﮫ ﺳﯿﻠﺒﯥ واﯾﻲ‪.‬‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زﻣﻮږﭘﮫ ادﺑﯿﺎﺗﻮﮐﯥ ورﺗﮫ ﺳﯿﻼب واﯾﻲ‪ .‬دا ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ دا ﻟﮫ درې را اﺧﺴﺘﯽ‬
‫اوﭘﮫ درې ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺳﯿﻠﺒﯥ ﻧﮫ ﺷﻲ وﯾﻞ ﮐﯿﺪی‪.‬‬

‫ﭘﯿﮋﻧﺪ‪ :‬ﻣﻮرﻓﯿﻢ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬

‫ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ د اوازوﻧﻮﯾﺎ ﺗﻮرو ﮐﻮﭼﻨﻲ ټﻮﻟګﻲ دي‪ ،‬ﭼﯥ دوي ﯾﻮ ﺧﭙﻠﮫ ﻣﺎﻧﺎ ﯾﺎ ﻏﻮره واﻟﯽ‬
‫وﻟﺮي‪.‬‬
‫ﺑﯿﻠګﮫ‪ ،، :‬ﻟﻮي ‪ ،،‬وی ﯾﻮ ﻣﻮرﻓﯿﻢ دۍ‪ .‬دا د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ ‪ ،،‬ﻟﻮﯾﻮاﻟﻲ ‪،، ، ،،‬ﻟﻮﯾﺎن‪ ،،‬ﮐﯥ‬
‫ﮐﺎروﻟﮑﯿږي‪.‬‬
‫‪ - ،،‬واﻟﯽ‪ ،،‬ھﻢ ﯾﻮﻣﻮرﻓﯿﻢ دۍ‪ .‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺷﯽ داﺳﯥ دۍ‪ ،‬ﻟﮑﮫ دا وی‪ ،‬ﭘﮫ ﮐﻮم‬
‫ﭘﻮرې ﭼﯥ دی ﺗړﻟﮑﯿږي‪ .‬دا د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ ‪ ،،‬ﻟﻮﯾﻮاﻟﻲ‪،، ، ،،‬ښﮑﻠﯿﻮاﻟﻲ‪ ،، ، ،،‬ﻟټﻮاﻟﻲ‪،،‬‬
‫ﮐﯥ ﮐﺎروﻟﮑﯿږي‪.‬‬
‫ھﻤﺪاﺳﯥ ‪– ،،‬ان‪ ،،‬ﯾﻮ ﻣﻮرﻓﯿﻢ دۍ‪.‬دا د ﻧﻮرو ﭘﮫ څﻨګ ﮐﯥ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ وښﺎﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ‬
‫څﮫ زﯾﺎت ﭘﮫ ﺑﺮ ﮐﯥ ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ‪،،‬ﻟﻮﯾﺎن‪،، ، ،،‬ﭼﺮګﺎن‪.،،‬‬
‫زﯾﺎت وﯾﻮﻧﮫ ﻟﮫ ډﭔﺮو ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﻮ ﺟﻮړ دي‪ ،‬ﮐﮫ ﺳړی ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ وﭘﯿﮋﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﺳړی ﮐړی‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪7‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺷﻲ د وی ﭘﮫ ﻣﺎﻧﺎ ﺳﺎده وﭘﻮھﯿږي‪.‬‬

‫ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ اوژﺑﺴﯿﻠﺒﯥ زﯾﺎت وﺧﺖ ھﻤﻐﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﺷﯽ دي‪ ،‬ﻣګﺮﺗﻞ ﻧﮫ‪ ،، .‬ژوﻧﺪ‪ ،،‬ﻟﮫ‬
‫‪،،‬ژوﻧﺪﮐﻮﻟﻮ‪ ، ،،‬او ‪ ،،‬ﻣګﺮ‪ ،،‬ھﻢ ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ دي‪ .‬ﻣګﺮ ﺳړی واﯾﻲ‪ ،،‬ژوﻧﺪ‪-‬ﮐﻮل‪ ،،‬او ‪،،‬م‪-‬‬
‫ګﺮ‪.،،‬‬
‫ﯾﺎ‬
‫ﻣﻮرﻓﯿﻢ‬
‫ﻣﻮرﻓﯿﻢ ﺧﻮرا ﮐﻮﭼﻨﯽ اواز‪ -‬ﯾﺎ ﻏږﯾﻮون ﯾﺎ ﻏږﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ ﭘﮫ ﺑﯿﻼﺑﯿﻠﻮ ژﺑﻨﯿﺰ‬
‫اړوﻧﺪواﻟﻲ ﺳﺮه ھﻤﻐﮫ ﻣﺎﻧﺎ ﻟﺮي‪.‬‬
‫ﺳړی د ﺧﭙﻠﻮاک او ﺗړﻟﻲ ﯾﺎ ﺑﻠﻮاک ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﻮﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﺗﻮﭘﯿﺮوي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮاځﯥ) ﻓﻘﻂ( د‬
‫وﯾﻮﻧﻮﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ راﻣڼﺦ ﺗﮫ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫ﮐﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ ﺗﮫ ﭘﺎم وﮐړو‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﮫ ھﻐﯥ ﮐﯥ درﭔﺰره ﻟﯿﮑﺴﯿﮑﻲ ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ‪ ١۶ ،‬ﺑﯿﻼﺑﯿﻞ‬
‫ګﺮاﻣﺮي ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ او‪١٠٠‬وﯾﺠﻮړوﻧﮑﻲ ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪.‬‬
‫ﻧﺎاړوﻧﺪ ﯾﺎ ﺧﭙﻠﻮاک ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ ‪:‬‬
‫ﻟﮑﮫ‪ :‬ﻣﯿﺰ‪ ،‬ټﻮﮐﮫ‪ ،‬ﺳﺮ‬
‫ﺗړﻟﻲ ﯾﺎ ﺑﻠﻮاک ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ ‪ :‬ﻟﮑﮫ‬
‫ﮐﺐ‪ -‬ګﯽ ‪ ،‬ﺑﻨﺴټ ‪ +‬ﮐﻮﭼﻨﯿﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﮐﻮﭼﻨﯿﮑﻮﻧﮫ‬
‫ﻟﻮﯾﺎن‪ ،‬ﺑﻨﺴټ ‪ +‬زﯾﺎﺗﻮاﻟﯿﭙﺎی‬
‫ﮐﮫ ﺗﺎﺳﻮﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﮐﯥ دا ﮐﻮرۍ‪ ،‬ډﭔﺮې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﭘﺮې ﺷﻮي اوھﺮ ﭼﺎ د ﺧﭙﻠﯥ ﺧﻮښﯥ ﺳﺮه‬
‫ﭘﯿﮋﻧﺪوﻧﮫ ورﮐړي‪ ،‬ﺧﻮﻣﻮﺧﮫ – ﭼﯥ ﺧﻮرا واړه ژﺑﯿﻮﻧﻮﻧﮫ دۍ – ھﻤﻐﮫ ده‪.‬‬
‫‪،،‬ﻣﻮرﻓﯿﻢ‪ ،،‬ﻟﮫ ﻓﺮاﻧﺴﻮي راځﻲ"‪ ، "morphème‬ﻟﮫ ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ "‪ - "morphe‬ﻟﮫ ﭘښﺘﻮ ‪،،‬‬
‫ﺟﻮړښﺖ‪ ،‬ﺑڼﮫ‪،،‬‬
‫ﯾﻮ وی ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ټﻮټﮫ ﮐﯿﺪوﻧﮑﯽ وي او ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د ډﭔﺮو ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﻮ ﺟﻮړوي‪ ،‬ﺧﻮ ﯾﻮ ﻧﮫ‬
‫ټﻮټﮫ ﮐﯿﺪوﻧﮑﯽ وی ﺳﻤﻼﺳﻲ ﯾﻮاځﯥ ﯾﻮ ﻣﻮرﻓﯿﻢ اﻧځﻮروي‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﭘﮭﭙﻮرﺗﮫ ﮐېﯿﺎ د ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ ﺧﺒﺮوﮐﯥ ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ...‬څﺨﮫ‪ ، ،،‬ډ ‪ ....‬ﺳﺮه‪ ،،‬د پ ﭘﮭﺘﻮګﮫ‬
‫راوړي‪،‬ﺧﻮھﻠﺘﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬او ‪ ،،‬د‪ ،،‬ﻣﻮرﻓﯿﻤﻮﻧﮫ دي‪ ،، ،‬څﺨﮫ‪ ،،‬او ‪ ،،‬ﺳﺮه‪ ،،‬ﭘﻮﺳﺘﭙﻮزﭔﺸﻨﻮﻧﮫ‬
‫دي‪.‬‬

‫‪ Relatoren‬اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ﭘﮫ ژﺑﭙﻮھﻨﮫ )‪ (Linguistik‬ﮐﯥ د ‪ Relatoren‬اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﻮ ﻻﻧﺪې ﯾﻮ ﻧﺴﺒﺖ ورﮐﻮﻧﮑﯽ‬

‫وﯾډول ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑڅﯿﻮن او ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔڅﯿﻮن راﯾﻮځﺎی ﺷﻮې دي‪ .‬ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑﻮڅﯿﻮﻧﻮﻧﮫ ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ دي‬
‫ﻟﮑﮫ او ځﮑﮫ ﭼﯥ او ﺳﺮه ﻟﮫ دې‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪Das Adjektiv‬‬ ‫ادﺟﮑﺘﯿﻮ ﯾﺎ ﺧﻮي وی‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪8‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪[nomen] epí-theton ((lateinisch adiectivum, ad-iectivum nach altgriechisch‬‬

‫) ‪ ،،‬ورزﯾﺎت ﺷﻮی‪ ،،‬‬

‫ﭘﮫ ژﺑﭙﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ھﻐﮫ وﯾډول دۍ‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ د ﯾﻮه څﺮګﻨﺪ ﺷﻲ ﯾﺎ ﯾﻮه ذھﻨﻲ ﺷﻲ‪ ،‬ﯾﻮې ﮐﯿﺪﻧﯥ ﯾﺎ‬
‫ﮐړﻧﯥ ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖ او داﺳﯥ ﻧﻮر ﺟﻮړښﺖ روښﺎﻧﮫ ﯾﺎ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﻮي‪.‬‬

‫ادﺟﮑﺘﯿﻮ‪،،‬ﺧﻮﯾﻮی‪ ،،‬ﯾﺎ ‪،،‬ﻣﻠﻮي‪ ،،‬ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭘﮫ ښﻮوﻧځﻲ ﮐۍ ‪،،‬څﻨګﮫ‪ ،،‬وی) ﯾﻮ ﺷﯽ‬
‫څﻨګﮫ دۍ؟( ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ ﭘښﺘﻮ ادﺑﯿﺎﺗﻮ ﮐﯥ ﯾﯥ ﺳﺘﺎﯾﻨﻨﻮم ﺑﻮأ‪ .‬د ﺳﺘﺎﯾﻨﻨﻮم ﺳﺮه‬
‫ﻣﻮږ ﻟږ د ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎخ ﮐﯿږو او ھﻐﮫ دا ﭼﯥ دا ﺑﮭﯿﺎ ښﮑﻠﯽ او ﯾﺎ ﻧﺎښﮑﻠﯽ وي او‬
‫ﺧﻮي ﻧﻮم ډﭔﺮ څﮫ ﺧﻮﻧﺪي ﻟﺮي ﯾﺎ ډﭔﺮ ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ ﯾﺎ ټﻮل ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ‪ .‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮږ دې ﺗﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﺗﺮاوﺳﮫ ﺳﺘﺎﯾﻨﻨﻮم واﯾﻮ‪ ،‬ﺧﻮ زﻣﺎ ﭘﮭﺎﻧﺪ دا ﺧﻮي وی ﺑﮭډﭔﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫وي‪.‬‬

‫ﺧﻮی وﯾﻮﻧﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ وﮐﺎروﻟﺸﻲ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪,bezogen, z. B. Der schöne Tag) (auf ein Substantiv attributiv‬‬

‫اﺗﺮﯾﺒﻮﺗﯿﻮ) ﯾﻮه ﺷﻲ اړوﻧﺪ ﯾﺎ ﯾﻮه ﺷﻲ ﺗﮫ ﯾﯥ ﻧﺴﺒﺖ ورﮐړی‪ ،‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ‪ .‬ښﮑﻠﯥ ورځ (‬ ‫•‬

‫‪z. B: der Tag ist schön) ;mit Kopula (als Teil eines Prädikats prädikativ‬‬
‫‪ oder‬‬

‫ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎﺗﯿﻮ ) د ﯾﻮه ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﺑﺮﺧﮫ د ﮐﻮﭘﻮﻻ ﺳﺮه‪ :‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ‪ :‬ورځ ښﮑﻠﯥ ده( ﯾﺎ‬

‫ ‬ ‫ادورﺑﺎل‪) adverbial‬ھﻐﮫ ښﮑﻠﯥ ﺳﻨﺪرې واﯾﯽ(‬

‫د ګﺮاﻣﺮټﻮل د ﺧﺒﺮوڅﮫ ﭘﻮره ﻏﺰﭔﺪﻟﯥ وي‪،‬ﺧﻮ د اوس ﻟﮫ ﭘﺎره زه ﭘﮫ دې ﻟږڅﮫ ﺑﺴﯿﺎ ﮐﻮم‪ .‬ﮐﮫ‬
‫ژوﻧﺪ وو‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ ﺑﮫ ﯾﯥ ﺳﻢ وﻏﺰوم‪ ،‬ﺧﻮ دا ﮐﺎر د ژﺑﯥ ﻣﯿﻨﮫ وال ښﮫ ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻲ‪.‬‬

‫د اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ زﯾﺎت ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﺟګ ﺷﻲ‪ .‬دا ﺗﻠﻨﮫ ﮐﻮﻣﺒﺎراڅﯿﻮن ‪ Komparation‬ﯾﺎ‬
‫درﺟﮫ ﺑﻨﺪي ﺑﻠﻞ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ .‬‬

‫ﻣﻮږﺑﮫ ﯾېﺪا اوس ھﻤﺪا د ډﭔﺮ اوﺧﻮرا ﺳﺮه درﺟﮫ ﺟګﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫‪ 4‬‬
‫ ‬
‫ ‪9‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ښﮑﻠﯽ‪schön :Positiv‬‬

‫ ‬ ‫ډﭔﺮ ښﮑﻠﯽ ‪schöner :Komparativ‬‬

‫ ‬ ‫ﺧﻮرا ښﮑﻠﯽ‪am schönsten :Superlativ‬‬

‫داﺳﯥ ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ ھﻢ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﻮي د ﺟګﻮﻧﯥ ﺳﺮه ﺳټﻮی ﺑﺪﻟﯿږي‪:‬‬

‫او ﻣﻮږﯾﯥ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ډﭔﺮ اوﺧﻮرا ﺳﺮه ﺟګﻮو‪:‬‬

‫ښﮫ‪،‬ډﭔﺮ ښﮫ ‪،‬ﺧﻮرا ښﮫ‪;gut, besser, am besten‬‬

‫زﯾﺎت‪ ،‬ډﭔﺮ زﯾﺎت‪ ،‬ﻻ زﯾﺎت ‪.viel, mehr, am meisten ،‬‬

‫دې ﺗﮫ ټﻮل ﻣﯿﻨﮫ راﺑﻮﻟﻢ‪،‬ﭼﯥ اﻧﺪوﻧﮫ ﺳﺮه ګډ ﮐړي‪.‬‬

‫اوﮐﮫ د ﻧﻮروژﺑﻮڅﺨﮭﯿﯥ ھﻤګټﮫ واﺧﺴﺘﻠﮫ‪ ،‬ﻧﻮﻻ ﻧﻮرﺑﮫ ھﻢ ښﮫ ﺷﻲ‪.‬‬

‫ځﻨﯥ ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﯥ دا ﺟګﯿﺪﻧﮫ ﻧﮫ ﺷﯿﺮاﺗﻠﻠﯽ‪:‬‬

‫ټﯿﮏ ھﻤﻐﮫ ﯾﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ ﻟﮑﮫ ﺑﻼرﺑﮫ ) ډﭔﺮه ﺑﺨښﻨﮫ دﭔﻮي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﯥ ادﺑﻲ وﻧﮫ ګﻨۍ‪ ،‬ﮐﮫ‬
‫ﺣﺎﻣﻠﮫ وﻟﯿﮑﻢ ھﻢ ھﻤﺪا ده‪ ،‬ﺧﻮﻋﺮﺑﻲ ده(‪،‬ﻣړ اوﻧﻮر‪.‬‬

‫د رﻧګﻮﻧﻮ ﺟګﯿﺪﻧﮫ ﺑﯿﺎ ﺷﺘﮫ ﻟﮑﮫ ﺷﯿﻦ‪ ،‬ﺗﮏ ﺷﯿﻦ‪ ،‬ﺷﯿﻦ ﭼﮏ‪.‬‬

‫ﺳﭙﯿﻦ‪ ،‬ﺗﮑﺴﭙﯿﻦ‪ ،‬ﺳﭙﯿﻨﭽﮏ اوھﻤﺪاﺳﯥ ﻧﻮر‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫)‪Prädikat (Grammatik‬ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت‬
‫ ‬
‫ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﻟﮫ ﻻﺗﯿﻦ څﺨﮫ‪ ،‬ﭼﯥ )څﻨګﮫ( ﺑﻠﻞ ﯾﺎ ﺳﺘﺎﭔﻨﯥ ﺗﮫ واﯾﻲ‪ ،‬ھﻢ ﺟﻤﻠﮫ وﯾﻨﺎ ﺗﮫ‪ ،‬د ﯾﻮې‬
‫ﻏﻮڼﺪاﻟﯥ زړی‪-‬ﺑﺮﺧﮫ ده ﯾﺎ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ھﻐﮫ زړی دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ د ﻧﻮروﻏړوﭘﮫ واک‬
‫دۍ‪ .‬ﭘﮫ ﭘﻮﻟﮫ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﯾﻮه ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﻟﮫ ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت څﺨﮫ ځﺎﻧﻠﮫ ھﻤﺠﻮړه وي‪ ).‬ﻟﮑﮫ‬
‫ﭘﮫ اﯾﻤﭙﯿﺮاﺗﯿﻮ ‪) Imperativ‬ﭘﮫ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ‪ :‬اﻣﺮ ﯾﺎ ﻏﻮښﺘﻨﺒڼﮫ( ﮐﯥ ‪ ،،‬راځﻲ‪.(،،‬‬

‫ ‬ ‫‪Substantiv‬‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪0‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺳﻮﺑﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻮ ﭘﮫ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ )ﻧﻮم(‪ ،‬ﺑﻨﺴټﻮی‪ ،‬ﺷﻲ وي‪ ،‬اﻟﮫ وی ﯾﺎ ﻧﻮم وی ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‬
‫ ‬
‫ازادﻟﯿﮑﻠﯥ وﯾﯿﻨﯥ) اﻓﺎدې( ﺑﯥ ﻟﮫ ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت څﺨﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﻧﮫ دي‪ ،‬ﺑﻠﮑﯥ د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ‬
‫ﺳﺮﻟﯿﮑﻮﻧﮫ‪ ،‬ﺑﺮﺧټﮑﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻞ ) ﯾﻮڅﻮک د ﺧﭙﻞ ﺧﻮي ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﻮڅﻨګﮫ ﺑﻠﻞ( اوداﺳﯥ ﻧﻮر ﻟﮑﮫ ‪،،‬‬
‫ﺑﺪ ﺳﭙﯽ!‪ ) ،،‬ﺑﻠﻞ ﯾﺎ د ښﻮوﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮل(‪.‬‬
‫زﯾﺎت وﺧﺖ ﮐړ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ د ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﭘﮫ څﯿﺮ ﭼﻮﭘړ ﮐﯥ وي‪ ،‬ﺧﻮدا ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ‬
‫اړﯾﯿﻨﻨﮫ دۍ‪ .‬د وی ﮐړ او ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﻣﻨځ ﮐﯥ ﺗﻮﭘﯿﺮدا دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړ ﯾﻮ وي ډول ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪،‬‬
‫او ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﯾﻮه ژﺑﻼر دﻧﺪه‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړوﻧﮫ)؟( ﭘﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ ﻟﺮودی ﺷﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت د رواج ﺳﺮه ﺳﻢ ﭘﮫ دو ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮ ﮐﯥ راﺗﻠﻠﯽ ﺷﻲ ‪:‬‬
‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﻼر ﮐﯥ ﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎت ﯾﻮ ﯾﻮون ﯾﺎ ﯾﻮواﻟﯽ ﭘﮫ ﻧځښﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ ﻟﮫ ﺑﻨﺴټﻮي ﭘﮫ‬
‫ورﮐړي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ د ﻧﻮرو ﮐړوﻧﻮﺳﺮه ﯾﻮځﺎی ﭘﮫ اﯾﻨﻔﯿﻨﯿﺘﯿﻮ ﯾﺎ ﻧﻮروﭘﺮﭔﺪﯾﮑﺎﺗﭙﻮره ﮐﻮﻧﻮ څﺨﮫ‬
‫ﺟﻮړ دۍ‪ .‬ﻟﮫ دې څﺨﮫ د ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﯾﻮ ﯾﻮواﻟﯽ راﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺳړی ﭘﮫ ښﮫ ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ څﻨګﯿﺰو‬
‫ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﮐﺘﻠﮑﯿﺪﯾﺸﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ﺗﯿﻮﭘﯿﮑﯥ ډوﻟﮫ ھﻠﺘﮫ ټﻮل رﭔﺪﯾﮑﺎﺗﻮﻧﮭﺪ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﭘﺎﯾﮑﯥ ﯾﻮ د ﺑﻞ‬
‫ﺳﺮه ځﺎی ﺷﻮي‪.‬‬
‫ﺑﺮﭔﺪﯾﮑﺎت‬ ‫اﺑﺠﮑﺖ‬ ‫ﺳﺒﺠﮑﺖ‬ ‫ادورب‬ ‫ ‬
‫ګﺮځﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﭼﮑﺮ ﺗﮫ‬ ‫ﺳﭙﯽ‬ ‫ھﯿڅﭽﺎ‬ ‫ﻧﻦ‬ ‫ځﮑﮫ ﭼﯥ‬
‫ﺑﯿﻮﻟﯽ‬

‫اﯾﺎ دا ﭘﻮرﺗﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ ﺑﮫ داﺳﯥ ﻣﻮﺧﮫ وره وي اوﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬

‫ ‬ ‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫اوﮐﺴﻮﻣﻮرون ‪Oxymoron‬‬

‫ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم څﮫ ﺑﮫ ﻣﯥ ﮐﺘﻞ ﺧﻮ د دې ﭘﻮرﺗﮫ وی ‪،،‬اﮐﺴﯿﻤﻮرون‪ ،،‬ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺷﻮم او ھﺴﯥ‬

‫ﻣﯥ ﭘﮫ داروښﺎﻧﮫ‪-‬وﻧﮫ ﭘﯿﻞ وﮐړ‪ .‬ﭘﮫ دې ﺗﺮځ ﮐﯥ ګﻮرم‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧﻮرو ﭘﮫ ادب ﮐﯥ د ﮐﺎروﻧﻮ‬
‫وﯾﻮﻧﻮ ﺳﺮه داﺳﯥ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺷﻮم‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ھﻐﯥ ﻟﮫ ﭘﺮﭔﭙﻮھﯿﺪﻧﻮ اﮐﺴﯿﻤﻮرون ﻧﮫ ﺷﻮ روښﺎﻧﮫ‬
‫‪ -‬ﯾﺎ ﺷﻨﻞ ﮐﯿﺪی‪ .‬دﻟﺘﮫ ﻣﯥ دا ټﻮل ﺳﺮه ګډوډ راوړل‪ ،‬ﭼﯥ ھﺴﯥ زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ دا ﻣﻮږ ورﺳﺮه ﭘﮫ‬
‫ادب ﮐﯥ ﻧﺎﺑﻠﺪو څﮫ ﺳﺮه ﯾﻮاځﯥ او ﯾﻮاځﯥ داﺳﯥ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺷﻮ او وګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ د ا ژﺑﮫ څﻮﻣﺮه‬
‫ﺳﺘﺮه اړﺗﯿﺎ څﯿړﻧﯥ ﺗﮫ ﻟﺮي‪ .‬ﺗﺎﺳﻮ‪ ،‬ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ده‪ ،‬ﭼﯥ ھﺮ وی‪ ،‬ﭼﯥ ھﺮ ﯾﻮ ﯾﯥ ﯾﻮه ﮐﺮه‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ده‪ ،‬ﭘﺨﭙﻠﮫ ھﻢ ﭘﮫ ن ج ﮐﯥ ﮐﺘﻠﯽ ﺷۍ او ﻧﻮر ﯾﯥ ښﮫ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮﻟﯽ ﺷۍ‪ .‬زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ‬
‫زه ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ راﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬ﻧﻮ وﯾېﻨﮫ او ﻟﯿﮑﻨډول ﺑﮫ ﯾﯥ ھﻢ اﻟﻤﺎﻧﻲ وي‪ ،‬ﺧﻮ وﺑﮫ ھڅﯿږم‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫اﻧګﺮﭔﺰي ﯾﯥ ھﻢ راوړم‪.‬‬

‫دې ﻟﯿﮑﻨﯥ ډﭔﺮ ﺳﺘړی ﮐړم‪ .‬ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺎﺳﻮ ﺑﮫ ﺳﺘړي ﻧﮫ ﮐړي‪.‬‬

‫اوﮐﺴﻮﻣﻮرون ﯾﻮ ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ ده ﭼﯥ ھﺮ ډول ﻟﯿﮑﻨﺨﻮﻧﺪﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﻣﯿﻨﺪل ﮐﯿږي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې‬

‫اﻣﻠﮫ ﭘﮫ ﻟﻮرﯾﮏ)‪ (١‬ﻧﮫ دۍ راﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﯥ ﭘﮫ اﯾﭙﯿﮑﻲ)‪ (٢‬او روﻣﺎﻧﺘﯿﮑﻲ ﮐﺎروﻧﻮ ﮐﯥ ھﻢ ﭘﯿﺪا‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐﯿږي‪ .‬دا اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون ﻟﮫ دوه ﮐﻠﻤﻮ ﺟﻮړ دی‪ ،‬ﭼﯥ ځﺎﻧﻮﻧﮫ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﻮي ﯾﺎ ﺗﺮ‬
‫دې ﭼﯥ دا ﯾﻮ ﺑﻞ ردوي‪ .‬دا ﭘﺨﭙﻠﮫ ﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ ردووﻧﮑﯽ اﮐﺴﻮﻣﻮرون ﻏﻮښﺘﻮﻧﯽ دی او د‬
‫ﯾﻮه ﺷﻲ ﭘﮫ ټﮑﻲ ﺷﻮي ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ اﻧځﻮر دی‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮه ﺑﯿﻠګﮫ ﯾﯥ ﮐﯿﻨﮫ‪-‬ﻣﯿﻨﮫ) ﭘﮫ ﮐﺮښﮫ ﺗړﻧﮫ ﯾﯥ‬
‫ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﯾﻮ وی دی( دی‪.‬‬

‫د ﺑﯿﺘﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﺷﻌﺮ‪Lyrik‬‬

‫ﺷﻌﺮ ﭼﯥ ﯾﻮ څﮫ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮي ‪.Epik‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪:‬‬

‫ﭘﮫ اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون ﮐﯥ دوه وﯾﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻤﯥ د ﻣﻨځﭙﺎﻧګﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ دي ﯾﺎ ﯾﻮ ﺑﻞ‬
‫ردوي ﺳﻤﺎﻧﺪﯾﺰه ﻣﺨﺎﻣﺦ ټﻮټﮫ ﯾﯥ ﭘﻠﯿﻮﻧﺎز ﻣﻮس )‪ (١‬دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﯥ ﮐﯥ دوه وﯾﻮﻧﮫ ھﻤﻐﮫ ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ څﮫ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮي‪ .‬دا وی ااﮐﺴﻮﻣﻮرون ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ دي او ﻟﮫ دې ﻻﻧﺪې ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ‬

‫‪.(“dumm„ moros und “sinnigscharf„ oxys ausὀξύµωρος,‬‬

‫ﭘښﺘﻮ ﻣﺎﻧﺎ ﯾﯥ اﮐﺴﯿﻮ ﺗﯿﺰﻟﯿﺪی او ﻣﻮرون ﺑﯥ ﻋﻘﻞ ﯾﺎ ﺗېﺰﻟﯿﺪی اﺣﻤﻖ ﯾﺎ زﯾﺮک اﺣﻤﻖ‬

‫ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮﻧﮫ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﭘﺨﭙﻠﮫ ﯾﻮ اﮐﺴﻮﻣﻮرون دی‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ﻣﺎﻧﺎ ﯾﯥ د ﻣﻨځﭙﺎﻧګﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ‬
‫ﭘﺨﭙﻠﮫ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ دي ﯾﺎ ﯾﻮ ﺑﻞ ردوي) )ﺗﯿﺰﻓﮑﺮﯾﺰ ﺣﻤﺎﻗﺖ(‪:‬‬

‫‪(١)Pleonasmus‬‬

‫دا ﯾﻮ ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ وی دی‪ ،‬ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ ﺗﺮﭔﭗ‪،‬ھېﺪﻧﮫ ﯾﯥ‪ ،،‬ﻟﮫ اړﺗﯿﺎزﯾﺎت‪ ،،‬دی‬

‫ﯾﻮ ﭘﻠﯿﻮﻧﺎزﻣﻮس ﯾﻮ رﭔﺘﻮرﯾﮑﻲ ) د ﺧﺒﺮو د ھﻨﺮ( څﺮګﻨﺪﯾﺪﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮې ﺟﻤﻠﯥ ﭘﮫ دﻧﻨﮫ‬
‫ﮐﯥ ھﻐﮫ د ډﯾﺮواره وﯾﻨﺎ ﯾﻮه وﯾګﺮوپ ﯾﺎ ھﻢ د ﯾﻮ ﯾﻮګﻮﻧﯥ ﮐﻠﯿﻤﯥ ﻟﮫ ﻻرې ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﺷﻮی‬
‫وي‪ .‬ﺗﻞ ھﻐﮫ وﺧﺖ ﭼﯥ ﯾﻮه ژﺑﻨﻲ اﻻت ‪،‬ﮐﺎرول ﮐﯿږي ﭼﯥ ھﻐﮫ د دې ﺗﺮاوﺳﮫ وﯾﻞ ﺷﻮي‬
‫څﺨﮫ ﭘﺮﺗﮫ ﻧﻮر ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻲ ﻣﻮاد ﻧﮫ ورﮐﻮي‪ .‬دا وی د ټﻮﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﻨﺎﺳﺐ دي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮ ﭼﺎ ﭘﮫ‬
‫ﯾﻮه وﯾﻨﺎ ﮐﯥ ﭘﻠﯿﺎﻧﺎﻣﻮس ﺗﮫ ﭘﺎم را وګﺮزوي‪ .‬ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﯾﯥ دا ﺑﯿﻠګﮫ راوړی ﺷﻮ‪ :،‬ﻟﮑﮫ‬
‫‪،،‬ﺳﺮه ﻟﻤﺒﮫ‪،،‬‬

‫د ﭘﻠﯿﺎﻧﺎزﻣﻮس ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑېﻠګﯥ‪ :‬ګﺮدې ﻏﻮﻧډوﺳﮑﯥ ﯾﺎ ګﺮد ﻏﻮﻧډاري‪ ،‬ﯾﺦ ﺷﻮی ﯾﺦ اراﻣﮫ ﭘټﮫ‬
‫ﺧﻮﻟﮫ‪ ،‬رﻧګﮫ رﻧګﻮﻧﮫ‬

‫)) ﯾﯥ اﻧګﺮﯾﺰي دی ‪Stilmittel ( stylistic devices‬‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪2‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ ‪stilmittel‬‬

‫ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﯥ دﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﻣﺘﺎﻓﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﻀﻮي ﯾﺎھګۍ) او ډﭔﺮ ﻧﻮر( دي‪ .‬دا ټﺎﮐﻠﻲ ډوﻟﻮﻧﮫ‬
‫دي ﭼﯥ ﭘﮫ ﺗﮑﺴﺘﻮﻧﻮ )ﺧﻮﻧﺪﯾﻮﻧﻮ( ﻟﮑﮫ ﺷﻌﺮوﻧﻮ‪ ،‬ﻟﻨډو ﻧﮑﻠﻮﻧﻮ او ﭘﺨﻮاﻧﯿﻮ ﮐﯿﺴﻮ او دا ﺳﯥ‬
‫ﻧﻮرو ﮐﯥ ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ‪ .‬دا ﯾﻮ وﯾﯿﻦ اﻟﮫ ﯾﺎ اﻓﺎده اﻟﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ څﮫ ټﺎﮐﻠﯽ واﯾﻲ ﯾﺎ اﻓﺎده ﮐﻮي‪.‬‬

‫ﻣﺘﺎﻓﺮ ﺗﮫ = ﭘﮫ وړوﻧﯥ ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ﭘﻮھﯿﺪﻧﯥ څﺨﮫ ﺗﺮ څﯿﺮې ﭘﻮرې ﺧﺒﺮې‪ ،‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ‬
‫ﺗﻮګﮫ ﺳﭙﯽ ﭘﮫ ھﺮﮐﺎره ﮐﯥ ﻟﯿﻮﻧﯽ ﮐﯿږي‪ ،‬دا د ﭘﮫ ﮐﯿﻨﮫ ﮐېﺪﻟﻮ ﯾﺎ ﻗﮭﺮﭔﺪﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﺎرول‬
‫ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﯾﺎ ھﻢ ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ ‪ ،،‬ﺳﯿﻤﺒﻮل‪ ،،‬ﯾﺎ ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﻲ‪ ،،،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺷﯽ ﻣﻮﺧﮫ‪-‬څېﺮې ﭘﮫ څﯿﺮ اﻧځﻮروي‪،‬‬
‫ﻟﮑﮫ اوښﮑﯥ د ﺧﭙګﺎن ﻟﮫ ﭘﺎره‪،‬زړه د ﻣﯿﻨﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره او ﮐﻮﺗﺮه د روﻏﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره‪.‬‬

‫ﯾﺎ زﯾﺎﺗﮫ ﺧﺒﺮه ) ھﻐﮫ ﺧﺒﺮه‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ رښﺘﯿﺎﮐﯿﺪﻟﻮ ﻟﺮې وي( ﻟﮑﮫ‪ ،،‬د اوښﮑﻮ ډﻧډ‪ ،،‬د اﻧﺴﻨﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﮭﯿﺪﻧﮫ‪،،‬‬

‫ھﺮ ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ ځﺎﻧګړې ﻣﺎﻧﺎ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره وﻻړه ده ﯾﺎ د ﯾﻮه څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ځﺎی‬
‫ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه ﺳﺘﺎﯾﻠډول ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ وﮐﺎرول ﺷﻲ‪.‬‬

‫‪Metapher‬‬

‫) ‪µεταφορά metaphorá‬ﻣﺘﺎﻓﺮ ) زړه ﯾﻮاﻧﺎﻧﻲ‬

‫وړﻧﮫ ﯾﯥ ﻧږدې ﻣﺎﻧﺎ ده او ) د ځﺎﻧګړو ﺷﺘﯿﻠﻤﻮاد ﯾﺎ – اﻟﻮ ﭘﮫ څﯿﺮ ﮐﺎرول ﮐﯿږي( ژﺑﻨۍ وﯾېﻨﮫ‬
‫ده‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﯥ ﺳﺮه وی) ﯾﻮ وﯾډﻟﮫ( ده د ھﻐﮫ د ﺧﭙﻞ اړوﻧﺪه ﻣﺎﻧﺎاړوﻧﺪواﻟﯽ ﭘﮫ ﯾﻮه ﺑﻞ ﮐﯥ‬
‫وړل ﮐﯿږي ﯾﺎ وردﻧﻨﮫ ﮐﯿږي ‪ ،‬ﺑﯥ ﻟﮫ دې ﭼﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ ﯾﻮه ﺳﯿﺪه ﭘﺮﺗﻠﮫ وﻧﯥ اړﯾﮑﮫ د ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ‬
‫ﺷﻮي او ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﯿﺪوﻧﮑﻲ ﻣﻨځ ﮐﯥ روښﺎﻧﮫ ﺷﻲ‪.‬‬

‫ډﻧﺪه‪:‬‬

‫دا ﺑﻨﺴټ وﯾېﻨﮫ ﯾﯥ د ﯾﻮه څﮫ ﻟﮫ ﻻرې ځﺎي ﭘﮫ ځﺎی ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ روښﺎﻧﮫ‪ ،‬ﻟﯿﺪوړ او ژﺑﯿﺰ‬
‫ﺑډای ﺑﺎﯾﺪ وي‪ .‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ وﻧﮫ ﺗﺎج ) د وﻧﯥ ﺗﺎج( د وﻧﯥ د څﻮﮐﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫دښﺘﮑښﺘۍ د اوښ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ .‬ﮐﻠﮫ ﮐﻠﮫ ﻣﺘﺎﻓﺮ ژﺑﻨﯿﺰې ﺗﺸﯿﺎوې ھﻢ ډوﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﺘﻮﻧځﻤﻨﻮ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮ روښﺎﻧﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ را ﻧﻐﺎړﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره وي‬

‫ﻣﺘﺎﻓﺮ د ورﺗﮫ واﻟﻲ اﺻﻮﻟﻮ او د ﯾﻮه ټﺎﮐﻠﯥ او ﻟﮫ دې ﺳﺮه ﺟﻮړو ﺷﻮو د ورﺗﮫ واﻟﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻨځﭙﺎﻧګﯿﺰ او ﻧﮫ د ګﺎوﻧﺪۍ څﺮګﻨﺪﭔﺪﻧﻮ ﯾﺎ ﺑﺮﭔښېﺪﻧﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ اړﯾﮑﻮ څﺨﮫ ﮐﺎر اﺧﻠﻲ‪ ،‬ﻟﮫ ﻣﻮږ‬
‫ﺳﺮه ﭼﯥ د دوي ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ‪.‬ﻣﺎﻧﺎوړﻧﮫ ﻻس ﮐﯥ اﺧﻠﻲ ﯾﺎ راﻧﯿﺴﻲ‪.‬‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪3‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ھﻤﺪاﺳﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ د ﯾﻮې ﻟﻨډې )څﯿﺮه‪-‬ډوﻟﮫ(ﭘﺮﺗﻠﮫ وﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺮې ﮐﺎر واﺧﺴﺘﻞ ﺷﻲ ‪.‬‬
‫ﺑېﻠګﮫ‪ :‬ﻣﻼﻟۍ ﯾﻮه ځﻤﺮی ده‪ ،‬ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﻣﻼﻟۍ دوﻣﺮه ﺗﻮاﻧﻤﻨﮫ ده ﻟﮑﮫ ځﻤﺮی‪ .‬د ﻟﺘﮫ د‬
‫دې څﯿﺮووﻧﮑﻲ ﺣﯿﻮان ﻧﻮم ﻣﻼﻟۍ ﺗﮫ ﯾﻮوړل ﺷﻮ ﯾﺎ ورﮐړ ﺷﻮ‪...‬‬

‫ﻣﺘﺎﻓﺮ ﺗﮫ = ﭘﮫ وړوﻧﯥ ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ﭘﻮھﯿﺪﻧﯥ څﺨﮫ ﺗﺮ څﯿﺮې ﭘﻮرې ﺧﺒﺮې‪ ،‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ‬
‫ﺗﻮګﮫ ﺳﭙﯽ ﭘﮫ ھﺮﮐﺎره ﮐﯥ ﻟﯿﻮﻧﯽ ﮐﯿږي‪ ،‬دا د ﭘﮫ ﮐﯿﻨﮫ ﮐېﺪﻟﻮ ﯾﺎ ﻗﮭﺮﭔﺪﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﺎرول‬
‫ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﯾﺎ ھﻢ ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ ‪ ،،‬ﺳﯿﻤﺒﻮل‪ ،،‬ﯾﺎ ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﻲ‪ ،،،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺷﯽ ﻣﻮﺧﮫ‪-‬څېﺮې ﭘﮫ څﯿﺮ اﻧځﻮروي‪،‬‬
‫ﻟﮑﮫ اوښﮑﯥ د ﺧﭙګﺎن ﻟﮫ ﭘﺎره‪،‬زړه د ﻣﯿﻨﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره او ﮐﻮﺗﺮه د روﻏﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره‪.‬‬

‫ﯾﺎ زﯾﺎﺗﮫ ﺧﺒﺮه ) ھﻐﮫ ﺧﺒﺮه‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ رښﺘﯿﺎﮐﯿﺪﻟﻮ ﻟﺮې وي( ﻟﮑﮫ‪ ،،‬د اوښﮑﻮ ډﻧډ‪ ،،‬د اﻧﺴﻨﺎﻧﻮ‬
‫ﺑﮭﯿﺪﻧﮫ‪،،‬‬

‫ھﺮ ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ ځﺎﻧګړې ﻣﺎﻧﺎ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره وﻻړه ده ﯾﺎ د ﯾﻮه څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ځﺎی‬
‫ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه ﺳﺘﺎﯾﻠډول ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ وﮐﺎرول ﺷﻲ‪.‬‬

‫‪Oxymoron; paradoxon, Contradictio, Antithese‬‬

‫اوﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون‪ ،‬ﭘﺎرادوﮐﺴﻮن‪ ،‬ﮐﻮﻧﺘﺮادﮐڅﯿﻮن ﭘﮫ ادﯾﮑﺘﻮ ﮐﯥ‪ ،‬اﻧﺘﯿﺘﯿﺰې‬

‫د ﺷﺘﯿﻠﻤﻮادو ﺗﯿﺮه ﺑﯿﻮﻟﻨﮫ زﯾﺎت وﺧﺖ ﻟږه ﺷﻮﻧﯥ ده‪ .‬ﭘﮫ ټﻮﻟﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ درس ﮐﯥ زﯾﺎت‬
‫وﺧﺖ ﮐﯥ ﺳﺮه ﺑﺪﻟﯿږي‪ .‬ﻟﮫ دې ﻣﻠﮫ ﻏﻮاړو دا ﭘﻮﻟﯥ ﺑﯿﺎ ﺳﺮه روښﺎﻧﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬اوﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون ﻟﮫ ﻣﺨﺎﻣﯿﺰو ﯾﺎ ﻣﺘﻀﺎدو ﯾﻮواﻟﻮ ﯾﺎ واﺣﺪوﻧﻮ څﺨﮫ ﺟﻮړﯾږي‪ ،‬ﭼﯥ د‬

‫دوي ﺑﺮﺧﻮال ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ ﯾﺎ ﺗﻀﺎد ﮐﯥ راځﻲ‪ .‬ﻟﮫ دې ﺳﺮه ﯾﻮه وﯾﻨﺎ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪه) ﮐﮫ‬
‫ﺗﻮاﻣﻨﮫ؟( ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪..‬دا ﯾﻮواﻟﻲ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﯾﻮګﻮﻧﻲ ﯾﺎ ځﺎﻧﻠﮫ وﯾﻮﻧﮫ وي ﯾﺎ د ﯾﻮه ګډوﻟﮫ وی‬
‫ﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ وي‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﭘﺎرادوﮐﺴﻮن‪ :‬ﯾﻮ ) ﺑﺮﭔښﯿﺪوﻧﮑﯽ ‪ ( -‬ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﯽ ﯾﺎ ﺗﻀﺎد دي‪ .‬دا ﺑﯿﺎ څﻨګﯿﺰه ده‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫اﯾﺎ ﯾﻮګﻮﻧﯥ ﺟﻮړښﺘﺒﺰ څﮫ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ دي ﯾﺎ ﻣﺘﻀﺎد ردوي‪ .‬ﻏﻮره ﯾﯥ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﭘﺎرادوﮐﺴﻮن ﻣﻨځﭙﺎﻧګﯿﺮ ﮐﺎر ﻧﮫ ورﮐﻮي ﯾﺎ ﻟﻮﻣړی ﭘﮫ دا دوﯾﻢ ﻟﯿﺪ ﻣﻮﺧﮫ ور ﮐﯿږي‬

‫‪ contradictio in adiecto :‬درﯾﻢ‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪4‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐﻮﻧﺘﺮدﮐڅﯿﻮ ﭘﮫ ادﯾﮑﺘﻮ ﮐﯥ د اﮐﺴﯿﻤﻮرون ﯾﻮ ځﺎﻧګړی ﺣﺎﻟﺖ دي‪ .‬ﭘﮫ دې ﮐﯥ ﯾﻮه ﺳﺘﺎﯾﻞ اﻟﮫ د‬
‫ﯾﻮه ادﺟﮑﺘﯿﻮ او ﯾﻮه ﺳﻮﺑﺴﺘﺎﻧﺘﯿﻮ څﺨﮫ ﺟﻮړه ده‪ .‬دواړه وﯾﻮﻧﮫ ﯾﻮ د ﺑﻞ ﻣﺨﺎﻣﺦ دي او ﭘﮫ ﭘﺎی‬
‫ﮐﯥ ﻟﻮ ﺑﻞ ردوي‪.‬‬

‫‪Antithese‬اﻧﺘﯿﺘﯿﺰې‬

‫ھﺮ اﮐﺴﯿﻤﻮرون ﮐﯿﺪی ﺷﻲ د اﻧﺘﯿﺘﯿﺰې ﭘﮫ څېﺮ وﭘﯿﮋﻧﺪل ﺷﻲ‪ .‬ﺧﻮ اﻧﺘﯿﺘېﺰې ھڅﯿږي ھﻢ ﭼﯥ‬
‫د ﻣﻨځﭙﺎﻧګېﺰ ﻣﺨﻤﺨﻮاﻟﻲ او ټﻮﻟﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ھﻢ‬

‫اﮐﺴﯿﻤﻮرون ځﺎن د دوه وﯾﻮﻧﻮ ﭘﮫ ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ راﺑﻨﺪوي‬

‫د اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﯿﻠګﯥ‬

‫ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺷﺘﯿﻠﻤﻮاد د ﺑﯿﻠګﻮ ﻟﮫ ﻻرې ښﺦ روښﺎﻧﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‬
‫ﻏﺎوړو‪ ،‬ﯾﻮ څﻮ ﺑﯿﻠګﻮ ﻟﮫ اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون او ﮐﻮﻧﺘﺮادﮐڅﯿﻮ ادﮐﺘﯿﻮ څﺨﮫ ﭘﮫ ﮐﯿﻠﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫اﮐﺴﻮﻣﻮرا ﻟﮫ ژﺑﯥ او ټﻮﻟﯥ ورځﯽ‬

‫ﻟږ ډﭔﺮ دی‬

‫دې ډﮐﯿﺎ زه ﻏﺮﯾﺐ ﮐړم‬

‫ﺑﯿړه ﻟﮫ ﺗﻠﻮار ﺳﺮه‬

‫ﻏﻤګﯿﻦ ﺧﻮښ‬

‫‪Adjektive‬‬

‫ﻻﺗﯿﻦ ﻣﺎﻧﺎ ﯾﯥ‪ :‬ورزﯾﺎت ﺷﻮی( ﺧﻮي وﯾﻮﻧﮫ‪ :‬دوي روښﺎﻧﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺷﯽ ﯾﺎ ﯾﻮ څﮫ ﯾﺎ‬
‫ﮐﺴﺎن‪ ...‬څﻨګﮫ ﺟﻮړ دي‪ .‬دا د څﻨګﮫ وي ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ھﻢ ﯾﺎدﯾږي‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دوي ﭘﻮښﺘﻲ ﭼﯥ ﯾﻮ‬
‫ﺷﯽ څﻨګﮫ ﺟﻮړ دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ ادﯾﮑﺘﻮ ﮐﯥ ﮐﻮﻧﺘﺮادﯾﮑڅﯿﻮ د اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرون ﯾﻮ ځﺎﻧګړی ﺣﺎﻟﺖ‬

‫‪Contradictio in adiecto als Sonderform des‬‬

‫‪Oxymorons‬‬

‫ ‬ ‫زګﯿﺮوﯾﺰ درد‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪5‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ګﺮده څﻠﻮرۍ ) ﻣﺮﺑﻊ(‬

‫ ‬ ‫ﺗﻮر ﺷﯿﺪې‬

‫ ‬ ‫ګﻮﻧګﮫ ﭼﻐﮫ‬

‫ﺗﯿﺎره وه‪ ،‬ﺳﭙﻮږﻣۍ ځﻠﯿﺪه‬

‫ﭘﮫ ﺷﻨﻮواورو )ورﭔﺪوﻧﻲ( ډھﻠﯿﺰ ) دھﻠﯿﺰ‪ ،‬ﭼﯥ ﺷﻨﯥ واورې ﭘﺮې ﺷﻮې وي(‬

‫ﮐﻠﮫ ﭼﯥ ﻣﻮټﺮ )ﻟﮑﮫ( ﺑﺮﭔښﻨﺎ ﺗﯿﺰ‬

‫ورو ﭘﮫ ﮐﻮﻧﺞ راﺗﺎو ﺷﻮ‬

‫دﻧﻨﮫ وﻻړ ﮐﺴﺎن ﻧﺎﺳﺖ وو‬

‫ﭘټﮫ ﺧﻮﻟﮫ )ﻏﻠﯽ( ﭘﮫ ﺧﺒﺮو ﮐﯥ ژور‬

‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﻧﻮﮐﺎﻧﻮ ﮐﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ زﻣﺎ ﯾﻌﻨﯥ د ژﺑﺎړي دي(‬

‫دا ﺷﻌﺮ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ د ‪ ١٨۵٠‬ز ک وي او ﭘﮫ ډﭔﺮ اﺧﺘﻤﺎل د ﺳﺎﮐﺴﻮ ﻟﮫ وګړﻏږ‪ .‬ﻟﮫ دې ﺳﺮه‬
‫ډﭔﺮ اﮐﺴﯿﻮﻣﻮرا ﺟﻮړﯾﺪی ﺷﻲ‪ ،‬د ﮐﻮﻣﻮ ﺳﺮه ﭼﯥ ﺑﯿﺘﻮﻧﮫ ﯾﺎﻧﯿﻤﺒﯿﺘﯥ ھﮑﭙﮑﮑﻮوﻧﮑﯥ اﻏﯿﺰ‬
‫ښﻨﺪي‪.‬‬

‫‪ 5‬‬
‫ ‬
‫ ‪6‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬
‫اﺟﺎزه دې وي‪،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮ وی ﯾﻌﻨﯥ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ټﻮﻟﭙﻮھﯿﺪوﻧﯽ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﯿﺎ ھﻢ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ﮐډ‬
‫روښﺎﻧﮫ ﮐړم‪ .‬دې ﺗﮫ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ راوھڅﯿﺪم‪ ،‬ﭼﯥ وګﻮرو‪ ،‬دوي ﯾﺎ دا ﭘﺮﻣﺨﺘﻠﻠﯥ ﻧړۍ ھﺮ ﯾﻮ‬
‫وی‪ -‬ﭼﯥ ﻓﮑﺮﮐﯿږي‪ ،‬دا ﺧﻮروښﺎﻧﮫ دۍ‪ -‬څﻮﻣﺮه څﯿړي او روښﺎﻧﻮي‪ .‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ) زوړ ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ وی ‪ σύστηµα sýstēma‬د ډﭔﺮو ﯾﻮګﻮﻧﻮ ﺑﺮﺧﻮ څﺨﮫ ﯾﻮځﺎی‬
‫اﯾښﻮوﻟﺸﻮی ټﻮل( ﭘﮫ ټﻮﻟﯿﺰه ﺗﻮګﮫ راﺑﻨﺪوړ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﯾﺎ ھﻨﺮي ‪ ،،‬ﺟﻮړښﺖ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‬
‫ﯾﺎ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺑﯿﻼﺑﯿﻠﻮ ﺑﺮﺧﻮ څﺨﮫ ﺟﻮړ دۍ‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ د ټﺎﮐﻠﻮ ﻣﻨﻈﻤﻮ اړﯾﮑﻮ ﭘﮫ‬
‫ﺑﻨﺴټ ﯾﻮ ﻟﮫ ﺑﻞ ﺳﺮه د ګډ ټﻮل ﭘﮫ څﯿﺮ راوړﻟﮑﯿﺪی ﺷﻲ‪ .‬‬

‫د دې وی ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻤﯥ ﯾﻮواﻟﯿﺰ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ د ھﺮ ﻣﺴﻠﮏ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪورﮐﻮل‬

‫ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي‪ .‬ﭘﮫ دې ﭘﺴﯥ ﻧﻮ دا ﻣﺦ ﺗﮫ ﺗﻠﻠﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﮫ د ﯾﻮه ﺧﻮراﻏټ ﮐډ ﭘﺮوﭔﺸﻮﻧﻲ ﯾﺎ ‪- -‬‬
‫وﻧﻮاﻟﻲ ﭘﮫ ﻣﻮﺧﮫ ﯾﻮ ذھﻨﯿﺖ دۍ‪ .‬د ﯾﻮګﻮﻧﻮ ﭘﺎراﻣﺘﺮوﻧﻮ ﻻﻧﺪې روښﺎﻧﮫ وﻧﮫ ﮐﯿﺪوﻧﮑﯥ ده‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﻀﺎﯾﯽ ﯾﺎ ‪ /‬او د ﯾﻮه ﺳﯿﺴﺘﻢ وﺧﺘﯿﺰې ﭘﻮﻟﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ د ھﻐﮫ ﺗﻨﯿﺰواﻟﻲ ﯾﺎ د ټﺎﮐﻠﻮ ﺗﻮاﻧﻮﻧﻮ ﻟﮫ‬
‫ﻻرې ﻓﺰﯾﮑﻲ روښﺎﻧﮫ ﮐړای ﺷﻲ ﯾﺎ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐړای ﺷﻲ) رﯾښﺘﻮﻧﻲ‪/‬ﻣﺎدي‪ /‬ټﺎﮐﻠﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ( –‬
‫ﯾﺎ ﺳﻮﭼﮫ اﻧﺪﯾﺰ ﯾﺎ ﻓﮑﺮي ﺟﻮړﺷﻮي‪ ،‬ﻣﻮﺧﮫ‪-‬ﭼﻮﭘړﯾﺰ ) د ﻣﻮﺧﯥ ﭘﮫ ﭼﻮﭘړ ﮐﯥ( ﭘﯿﺪاﭔښﺖ ﯾﺎ‬
‫طﺒﯿﻌﺖ وي) ادﯾﺎل ﯾﺎ ﺧﯿﺎﻟﻲ‪ /‬ﻧﮫ ﻣﺎدي‪ /‬ﻧﻈﺮي ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ(‪.‬‬

‫ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ – ﯾﺎ طﺒﯿﻌﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ټﻮل ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ﭘﮫ رﯾښﺘﻮﻧﻲ ﭘﯿښﺸﻮي ﯾﺎ ﻣﻨځ ﺗﮫ راﻏﻠﻲ )رﯾﻞ ﯾﺎ واﻗﻌﻲ( ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ‬
‫دي‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﻮﺧﮫ‪-‬ورې ﻟﮫ اﻧﺴﺎﻧﭙﯿﺪاﮐﻮﻧﻲ ‪anthropogenen‬اﻏﯿﺰې ﭘﺮﺗﮫ ﻣﻨځ ﺗﮫ راﻏﻠﻲ او‬
‫ځﺎن ﭘﺨﭙﻠﮫ ﺳﺎﺗﻮﻧﮑﯽ ﯾﺎ ﺧﭙﻠځﺎﻧﺴﺎﺗﻮﻧﮑﻲ دي‪ ).‬ﺑﯿﻠګﮫ‪,Atom ,Quantensystem :‬‬
‫‪ Lebendes System ,Molekül‬‬

‫ ‬ ‫‪(Planetensystem ,Ökosystem ,Psyche ,Organsystem ,Zelle ,‬‬

‫ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﯾﺎ ھﻨﺮي ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ ‪ 57‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﯾﺎ ھﻨﺮي ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ھﻐﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ د اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ ﻟﮫ ﺧﻮا ﭘﮫ ﮐﯥ ﻓﮑﺮ ﺷﻮی او ﺟﻮړ‬
‫ﺷﻮي وي‪ .‬دا ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﻣﺎدي ﯾﺎ ﻧﺎﻣﺎدي ﭘﯿﺪاﭔښﺖ وي‪ ،‬ﺧﻮ زﯾﺎت وﺧﺖ دواړه ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی‬
‫ﮐﻮي‪ .‬د دې ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﺳړی )رﯾښﺘﻮﻧﻲ( ﺗﺨﻨﯿﮑﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ) ﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬ﮐﺎراﻻت‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻨﻮﻧﮫ‪،‬‬
‫ﺷﻤﯿﺮوﻧﯽ) ﮐﻤﭙﯿﻮﺗﺮ(( ﺳﻮﺳﯿﺎل ﯾﺎ ټﻮﻟﻨﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ) ﺳﻮﺳﯿﺎل ګﺮوﭘﻮﻧﮫ‪ ،‬ﮐﻮرﻧۍ‪ ،‬ﻧﺰاد‪،‬‬
‫ټﻮﻟﻨﯥ‪ ،‬ﻋﻘﯿﺪوي ټﻮﻟﻨﯥ( او ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﺘﺨﻨﯿﮑﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ) ﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ‪ ،‬اﻧﺘﺮﻧﺖ‬
‫ﯾﺎ ﻧړﯾﻮال ﺟﺎل(‪ .‬‬

‫ﯾﻮ ګډوﻟﮫ ﻟﮫ ﭘﯿﺪﭔښﺘﻲ او ھﻨﺮي ﯾﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ رﯾښﺘﻮﻧﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﻮ ﺑﯿﻮﺗﺨﻨﯿﮑﻲ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ‬

‫) ﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬ﻣﺎﻟﺴﺎﺗﻨﮫ او ﻣﺎﻟﺮوزﻧﮫ‪ ،‬ﭘﺎﮐﯽ ﺟﻮړښﺘﻮﻧﮫ) ﮐﺎﻧﺎﻟﯿﺰاﯾﺸﻦ(‪ ،‬ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ زړوﻧﮫ( او‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎل اﯾﮑﻮﻟﻮزي ﺳﯿﺴﺘﻮﻣﻮﻧﮫ اﻧځﻮروي )ﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬ﮐﻠﺘﻮري ﮐﺮﻧﯿﺰي ځﻤﮑﯥ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺗﻨﭽﺎﭘﯿﺮﯾﺎﻟﻮﻧﮫ(‬

‫‪ --‬ﻣﺎدي ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ھﺮ ﯾﻮ ﯾﯥ د ﺧﭙﻞ ډول ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ھﻐﮫ د ﭼﺎﭘﯿﺮﯾﺎل ﭘﮫ ښﮑﺎره ‪ ، -‬ﺑﻨﺪ – او‬
‫راﺑﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﻮ وﭔﺸﻞ ﺷﻮي‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﺘﯿﻮري د ﺑﻨﺴټﺘﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮوﻧﮑﻮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﻮ ﺟﻮړښﺘډول او‬
‫ﺧﻮزښﺖ ﯾﯥ د څﯿړﻧﯥ ﻻﻧﺪې ﻧﯿﺴﻲ‪ .‬‬

‫ﻧﺎﻣﺎدي ﯾﺎ ﻧﺎﺷﯿﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ ځﺎﻧﻠﮫ او ځﺎﻧﻠﮫ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺟﻮړﺷﻮي‪ ،‬ﻓﮑﺮي ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ دي‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ اﻧﺴﺎﻧﮫ ‪ ،،‬ټﯿﻠﮫ ﺷﻮي‪ ،،‬ﻟﮫ ﻻرې ﮐﻮم دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﻧﮫ راﭘﯿﺪاﮐﻮي او ﺷﺘﻮن ﯾﯥ د ﻣﺎدي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﻮ ﭘﮫ واک ﮐﯥ دۍ)ﺑېﻠګﯥ‪ :‬د ﮐﻠﻤﻮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ‪ ،‬ﮐﻮاوردﯾﻨﺎﺗﺴﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬د اﮐﺴﯿﻮﻣﻮﻧﻮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻮدﻟﯥ او ﺗﯿﻮري(‪\.‬‬

‫د ﯾﻮه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻮړښﺘټﻮټﯥ) ﺗﻮﮐﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯥ( داﺳﯥ ټﺎﮐﻠﮑﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﻟﮫ ﺑﻞ ﺑﯿﻼﺑېﻠﯥ ﯾﺎ‬
‫راﺑﻨﺪې‪ ،‬ﺑېﻼﺑېﻠﯥ دﻧﺪې ﯾﺎ ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﭘﮫ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﯥ ﭘﻮره ﮐړي‪ .‬ﭘﮫ ﺧټﮫ ﮐﯥ ھﺮ ﭘﮫ ﺧﻮښﮫ‬
‫رﯾښﺘﻮﻧﯽ) ﺳﺘﻮرو‪ ،‬وﻧﻮ‪ ،‬ﻏړو‪ ،‬ﺟﻮړښﺘﺒﺮﺧﻮ( ﯾﺎ ﻓﮑﺮ ﭘﺮې ﺷﻮواﻻت ) ﻏږوﻧﮫ‪ ،‬ﻧﺨښﯥ‪،‬‬
‫زﭔږﻧﺪې‪ ،‬ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﻮﻧﮫ( د ﯾﻮه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﺧﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪.‬‬

‫ﯾﻮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐړی ﺷﻲ ﺑﺮﺧﺴﯿﺴﺘﻤﻮﻧﮫ وﻟﺮي او ھﻢ ﭘﺨﭙﻠﮫ د ﯾﻮه ﭘﺮاخ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ)‪ (Supersystem‬ﺑﺮﺧﺴﯿﺴﺘﻢ وي‪ .‬‬
‫ ‬

‫ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‬
‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ ‪ 58‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺗﺮ دې ﻣﺨﮑﯥ … وﺑﺨښۍ دا ‪ ،،‬ﺗﺮ دې ﻣﺨﮑﯥ‪ ،،‬ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﺗﺮ ﻧﺎﺳﻢ دۍ او ﻣﺨﮑﯥ ھﻢ ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﺪود دۍ‪.‬‬

‫ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ … ﭘﮫ ﺑﺨښﻨﮫ دا ھﻢ ﭘﻮره ﻧﮫ دي‪.‬‬

‫ﻟﮫ دې څﺨﮫ د ﻣﺨﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﻣﻮﺿﻮع ﭘﯿﻞ ﮐﻮم‪ ،‬د اړﺗﯿﺎ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﻏﻮاړم دا ﻻﻧﺪې ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻣﺦ‬
‫ﺗﮫ ﮐﯿږدم‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﺳﺘﺎﯾﻨﻨﻮم‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﺧﭙﻠﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ﺧﻮي وی ﻟﯿﮑﻠﯽ‪.‬‬

‫ﺳﺘﺎﯾﻨﻨﻮﻣﻮﻧﮫ ﺑﮫ ﻧﻮﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ څﻨګﮫ وي؟‬

‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره د ﻧﻮروژﺑﻮ ﭘﮫ څﯿﺮ د ﺳﺘﺎﯾﻨﯥ ﺟګﻮﻧﮫ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ .‬زﻣﻮږزﯾﺎت‬

‫ﻟﯿﮑﻮاﻻن‪ ،‬ﭼﯥ زه ګﻮرم‪ ،‬ډﭔﺮ اوﺧﻮرا ډﭔﺮ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﯿﮑﻲ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﯿﻠګﮫ ‪ :١‬ﭼټﮏ‪،‬ډﭔﺮ ﭼټﮏ‪ ،‬ﺧﻮرا ﭼټﮏ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﯿﻠګﮫ‪ : ٢‬ﺟګ‪ ،‬ډﭔﺮﺟګ‪ ،‬ﺧﻮرا ﺟګ‪.‬‬

‫دا ﮐړی ﺷﻮ ﻧﻮر ھﻢ وﺳﺘﺎﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ وﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﻻ ﻧﻮر ھﻢ ﭼټﮏ‪ ،‬ــــ ډﭔﺮ ــ‪ ،‬ــ ﺧﻮرا ـــ اوﻧﻮر‪.‬‬

‫دا ﻻر ﭼﯥ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﯾﻮه ﻗﺮارداد ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ﭘﻮھﺎﻧﻮﻟﮫ ﺧﻮا‬
‫وﻣﻨﻞ ﺷﻲ او ﯾﺎ ﯾﻮﺑﻞ څﮫ ورﺗﮫ ﭘﯿﺪا ﮐړي‪ .‬داد ﻗﺮارداد ﻟﮫ ﻻرې ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ھﯿﻠﮫ ده‬
‫ﻧﻮرڅﮫ ﺳﺮه ﭘﯿﺪا ﻧﮫ ﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯿﺎ د ﻗﺮارداد ﻧﻮم ﭘﺮې ﮐﯿږدو‬

‫اوس راځﻢ ﺧﭙﻠﻮ اري ﺧﺒﺮو ﺗﮫ ﯾﻌﻨﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﺗﮫ‪:‬‬

‫زﻣﻮږزﯾﺎت ﯾﺎ ﻧږدې ټﻮل ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ اوﻟﯿﮑﻮاﻻن ژﺑﭙﻮھﺎن د ﺷﯿﺎﻧﻮ ﯾﻮد ﺑﻞ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ او‬
‫ﭘﮫ ھﻤﺪې ډول ﯾﯥ د ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﺳﺘﺎﯾﻨﮫ ﭘﮫ ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﮐﻮي‪ .‬ﻣﻮږ ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﭘﻮره څېړﻟﯽ‪ ،‬ﭼﯥ څﮫ‬
‫ﺷﯽ او څﻨګﮫ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪.‬‬
‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬رﻣﻮږﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ ﭘﮫ دې اﻧﺪ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ د ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﺳﺮه ﮐﯿږي‪.‬ﯾﻌﻨﯥ ‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﺗﺮ ﺷﯿﻦ)ھﻐﯥ ھﻐﮫ‪،‬ھﻐﻮي‪،‬ﺗﺎ‪،‬ﺗﺎﺳﻮ‪،‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻮږ( )ډﭔﺮ‪، -‬ﺧﻮرا – ( ښﮑﻠﯽ دۍ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ډول ﯾﯥ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ ھﯿﻮادوال ﭘﮫ ﺑﯿﻼﺑﯿﻠﻮځﺎﯾﻮﻧﻮﮐﯥ ﮐﺎروي‪:‬‬
‫ھﻐﮫ د ‪ ،،‬ﻟﮫ … څﺨﮫ ‪ ،،‬ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ ‪ 59‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ ‪ :‬ﻟﮫ دوي‪ ،‬ﺗﺎﺳﻮ…او … څﺨﮫ ﮐﻮم ښﮑﻠﯽ دۍ؟‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﻟﮫ ﺷﯿﻦ )ھﻐﯥ ھﻐﮫ‪،‬ھﻐﻮي‪،‬ﺗﺎ‪،‬ﺗﺎﺳﻮ‪،‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻮږ( څﺨﮫ ښﮑﻠﯽ )ډﭔﺮ‪، -‬ﺧﻮرا – ( دۍ‪.‬‬
‫درﯾﻢ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ )را‪ ،‬ور‪ ،‬در( څﺨﮫ ښﮑﻠﯽ ) ډﭔﺮ – ‪ ،‬ﺧﻮرا – ( دۍ‪.‬‬
‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ دا د ‪ ،،‬ور څﺨﮫ‪ ،،‬ﭘﮫ ځﺎی ځﻨﯥ ﻟﯿﮑﻮاﻻن ﮐﻠﮫ ﮐﻠﮫ ‪ ،،‬ﺗﺮ ﯾﺎ ﻧﻮره ‪ ،،‬ﻟﯿﮑﻲ‬
‫ﯾﻌﻨﯥ‪:‬‬
‫ﮐﮫ ﭘﻮښﺘﻨﮫ وﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺳﭙﯿﻦ اوﺷﯿﻦ څﺨﮫ ﮐﻮم ښﮑﻠﯽ دۍ اوﺳﭙﯿﻦ ور څﺨﮫ ښﮑﻠﯽ وي‪،‬‬
‫ﻧﻮواﯾﻮ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ﺗﺮ ﺷﯿﻦ ښﮑﻠﯽ دۍ‪ .‬دﻟﺘﮫ ‪ ،،‬ﺗﺮ څﺨﮫ‪ ،،‬ﻧﮫ واﯾﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺮ د ھﻐﮫ ﻣﮭﺎل‪ ،‬ځﺎی اوﯾﻮه څﮫ د ﭘﺎی ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﺳﺮه ﯾﻌﻨﯥ ‪،،‬ﺗﺮ…ﭘﻮرې‪ ،،‬ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ‬
‫ﻟﺮي‪.‬‬
‫ګﻮرو ﭼﯥ دا ﭘﻮرﺗﮫ ‪،،‬ﺗﺮ ﯾﺎ ﺗﺮې‪ ،،‬د ‪،،‬ورڅﺨﮫ‪ ،،‬ﭘﮫ ځﺎی راﻏﻠﯽ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺧﮫ‪ :‬ﭘﺮﺗﻠﮫ وﻧﮫ د ھﻐﮫ ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﺳﺮه ﭼﯥ ﻣﻮﺧﮫ ورڅﺨﮫ د …‪.‬ﭘﺎی وي‪ ،‬ﻧﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې‬
‫ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﮐﯥ ‪ ،،‬ﺗﺮ‪،،‬‬
‫ﺳﭙﯿﻦ ﺗﺮ)ﻣﺎ‪،‬ھﻐﮫ‪ ،‬ﺗﺎﺳﻮ او…( ښﮑﻠﯽ ) ډﭔﺮ ‪،-‬ﺧﻮرا ‪ (-‬ښﮑﻠﯽ دۍ‪ ،‬ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ .‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﯾﻌﻨﯥ دا ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ھﻐﮫ اړﯾﮑﻮی ﻧﮫ دۍ‪ ،‬دا ﻟﮫ ﯾﻮڅﮫ ﯾﺎ ﭼﺎ ﯾﺎ ﺷﻲ څﺨﮫ ښﮑﻠﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫زﯾﺎت ﮐﺴﺎن ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻲ‪ ::‬ﺗﺮې ښﮑﻠﯽ…‪ ..‬ﭼﯥ دا ﺗﺮې ھﻐﮫ د ‪ ،،‬ورڅﺨﮫ ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻣﻮﺧﮫ ﯾﺎ ﻣﺎﻧﺎ‬
‫دۍ‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ‪:‬‬

‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮګﯥ ﻧﺴﺒﺖ ټﮫ څﮫ واﯾﻮ؟ ) څﮫ وواﯾﻮ ﺳﻢ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ځﮑﮫ دا ﻣﻮږﻧﮫ واﯾﻮ‪ ،‬دا څﮫ‬
‫ورﺗﮫ وﯾﻠﮑﯿږي‪ ،‬دۍ‪ .‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‪ :‬څﮫ واﯾﻮ‪،‬دۍ(‪.‬‬

‫دﻟﺘﮫ ھﻢ ﺷﯿﺎن ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﯿږي‬

‫دا ﭼﯥ ﻧﺴﺒﺖ ﭘښﺘﻮ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﻧﻮﮐﺎروﻧﮫ ﯾﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﻟﮫ ﻋﺮﺑﻲ څﺨﮫ ﺑﻞ ډول وي‪ ،‬ﺧﻮﻣﻮږ ﯾﯥ‬
‫ھﻐﮫ ﭘښﺘﻮ ډول ﺳﺮه ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭘﮫ ﻋﺮﺑﻲ ﺧﻮټﻮل ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږو‪.‬‬
‫ﭘﮫ ګڼﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﻟﻮﯾﻮاﻟﯽ‪ ،‬ﮐﻮﭼﻨﯿﻮاﻟﯽ اوﺑﺮاﺑﺮواﻟﯽ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫‪ ٢‬ﻧﺴﺒﺖ ‪) ۴‬ﺗﮫ( ﮐﻮﭼﻨﻲ )دۍ(‬
‫ﭘﮫ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﯾﺎ ﺷﯿﺎﻧﻮﮐﯥ‪ ،‬ﻟﻮﯾﻮاﻟﯽ‪ ،‬ښﮑﻼ‪ ،‬ﭘﻠﻨﻮاﻟﯽ‪… ،‬‬
‫ﮐﺴﺎن ﯾﺎ ﺷﯿﺎن‪:‬‬
‫اﻟﻒ ﻧﺴﺒﺖ ب )ﺗﮫ( ښﮑﻠﯽ ) ﺟګ‪،‬ﭘﻠﻦ‪ (…،‬دۍ‪.‬‬
‫ﺗﻨﺎﺳﺐ‪ :‬ګڼﻮﻧﻮ ﮐﯥ‪:‬‬
‫د دوه ګڼﻮﻧﻮ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ ﮐﮫ دا ﺳﯥ وي‪ ،‬ﻟﮑﮫ د ﻧﻮرودوه ګڼﻮﻧﻮ‪،‬ﻧﻮ واﯾﻮ‪:‬‬
‫‪ ٢‬ﻧﺴﺒﺖ ‪ ۴‬ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ‪ ٣‬ﻧﺴﺒﺖ ‪ ۶‬ﺗﮫ‬
‫ﯾﺎ ﯾﯥ اﻧډول ‪ ٢‬ﭘﺮ څﻠﻮر ﺑﺮاﺑﺮدي ﻟﮫ ‪ ٣‬ﭘﺮ‪ ۶‬ﺳﺮه‪ .‬ﯾﺎ دا ﻻﻧﺪې ‬

‫ ‪ 60‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دوه و ‪ ۴‬ﺗﮫ داﺳﯥ دۍ ﯾﺎ ﺑﺮاﺑﺮ دي دې ﺗﮫ ﻟﮑﮫ ‪ ٣‬و ‪ ۶‬ﺗﮫ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﮫ ﻧﻮ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮڅﮫ وي؟‬

‫ﭘﮫ ګڼﻮﻧﻮﮐﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪:‬‬
‫‪ ٢‬و ‪ ۵‬ﺗﮫ ﮐﻮﭼﻨﻲ دي ‬

‫ﮐﺴﺎﻧﻮ ﯾﺎ ﺷﯿﺎﻧﻮ ﮐﯥ‬

‫ﺳﭙﯿﻦ وﺷﯿﻦ ﺗﮫ ښﮑﻠﯽ)ﺟګ‪ (.…،‬دۍ‬
‫د ﻧﻨګﺮھﺎر اﻧګﻮر د ﮐﺎﺑﻞ اﻧګﻮرو ﺗﮫ ځﻮاږه )ﺗﺮوه‪ ،‬ﺳﺘﺮ…‪ (.‬دي‬
‫ ‬ ‫ﻧﻮګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ د ﻋﺮﺑﻲ ‪،،‬ﻧﺴﺒﺖ‪ ،،‬د ﭘښﺘﻮ ‪ ،،‬و‪..‬ﺗﮫ‪ ،،‬ﺳﺮه اﻧډول دۍ‪.‬‬

‫ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﮫ ﻧﻮﭘﮫ ﭘښﺘﻮ څﮫ وي؟‬

‫‪ ٢‬و‪۴‬ﺗﮫ داﺳﯥ دي ﻟﮑﮫ ‪ ٣‬و‪۶‬ﺗﮫ‬
‫ﯾﻌﻨﯥ ‪ ٢‬ﭘﮫ څﻠﻮرو ﺑﺮاﺑﺮدي د ‪ ٣‬ﭘﺮ ‪ ۶‬ﺳﺮه‪.‬‬
‫ﺳﭙﯿﻦ وﺷﯿﻦ ﺗﮫ داﺳﯥ ﺟګ) ښﮑﻠﯽ‪ (.…،‬دۍ ﻟﮑﮫ ﺑﺮګ وﺧړﺗﮫ‪.‬‬
‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ﻧﻮﺗﻨﺎﺳﺐ د ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﮫ ﻣﺎﻧﺎ دۍ ‬

‫ﯾﺎ داﺳﯥ ھﻢ واﯾﻮ ﭼﯥ‪:‬‬

‫ﺳﭙﯿﻦ وﺷﯿﻦ ﺗﮫ ﭘﮫ ﺟګﻮاﻟﻲ ﮐﯥ داﺳﯥ ځﺎن ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ﻟﮑﮫ ﺑﺮګ وﺧړ ﺗﮫ‪.‬‬
‫ګﻮروﭼﯥ دﻟﺘﮫ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺗﮫ د ﭘښﺘﻮ اﻧډول‪،،‬ځﺎن ﻧﯿﻮﻧﮫ‪ ،،‬ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪.‬‬

‫ﮐﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ ﺗﮫ ﭘﺎم وﮐړو‪،‬ﻧﻮﻣﺘﻨﺎﺳﺐ دﺑﺮاﺑﺮﭘﮫ ﻣﺎﻧﺎ راځﻲ‪.‬‬

‫اﻟﻒ وﺑﮫ ﺗﮫ داﺳﯥ ﺟګ دۍ‪ ،‬ﻟﮑﮫ پ و ت ﺗﮫ‬
‫ﯾﺎ‬
‫اﻟﻒ و ب ﺗﮫ ﺑﺮاﺑﺮ ﺟګ دۍ ﻟﮑﮫ پ و ت ﺗﮫ‪.‬‬
‫ﺗﻨﺎﺳﺐ داﺳﯥ ھﻢ ﻟﯿﮑﻮ‪.‬‬
‫‪a/b = c/d‬‬
‫ﭘﺨﻮا ﻣﻮداﺳﯥ ھﻢ ﻟﯿﮑﮫ‪:‬‬

‫‪a:b::c:d‬‬

‫ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ اﻧګﺮﭔﺰي ﮐﯥ ﯾﯥ اوس ھﻢ داﺳﯥ ﻟﯿﮑﻲ‪.‬‬

‫ ‪ 61‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻻس ﺗﮫ راوړﻧﮫ‪ :‬ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ د ‪،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﺳﺮه ﻧﮫ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ وﺷﯿﻦ ﺗﮫ ښﮑﯽ دي ﯾﺎ‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﻟﮫ ﺷﯿﻦ څﺨﮫ ښﮑﻠﯽ دۍ‪.‬‬

‫ﻧﺎﺳﻢ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ﺗﺮ ﺷﯿﻦ ښﮑﻠﯽ دي‪.‬‬

‫ﺧﻮ ﺳﻤﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ﻟﮫ ﺷﯿﻦ څﺨﮫ ښﮑﻠﯽ دۍ‪.‬‬

‫ﻧﻮ د ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ وﻧﮫ ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐﯿﺪی‪،‬دا د ‪،،‬ﻟﮫ … څﺨﮫ‪ ،،‬ﺳﺮه ﮐﯿږي‪.‬‬

‫د ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﺗﻞ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻠﮫ او ﺗﻞ ﺗﺮﺗﻠﮫ‬

‫ﻣﺎ څﻮﮐﺎﻟﮫ د ﻣﺨﮫ د ﺗﺎﻧﺪ درﻧﯥ ﺧﭙﺮوﻧﯥ ﮐﯥ د ﯾﻮه ډﭔﺮدراﻧﮫ او راﺗﮫ ګﺮان اﺳﺘﺎد ﯾﻮه ﻟﯿﮑﻨﮫ‬
‫وﻟﻮﺳﺘﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ﯾﯥ د ﺷﺮﯾﮑﻮﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﮫ ھﻐﯥ دا ﻻﻧﺪې را اﺧﻠﻢ او ﭘﮫ دوه‬
‫ﺑﺮﺧﻮ ﯾﯥ وﭔﺸﻢ‪:‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﺨﻮا ﻣﯥ ﭘﮫ دې ﯾﻮه اوږده ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐړې وه‪،‬ﺧﻮاوس ﻣﯥ دا ﻧﻮې وﻟﯿﮑﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻟﯿﮑﻨﯥ‬
‫ډول ﯾﯥ ھﻢ ﺑﺪل ﻏﻮﻧﺪې دۍ‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬د ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪:‬‬

‫‪ ) ،،‬د ﺗﻞ ﻟﭙﺎره( ﭘﮫ ګﺮاﻣﺮي ﻟﺤﺎظ ﻗﯿﺪي ﻋﺒﺎرت دی‪ .‬دﻏﮫ ﻗﯿﺪ د ﭘښﺘﻮ ﭘﮫ ﭘﺨﻮاﻧﻮ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ ﮐﯥ‬
‫ﻧﮫ ﻣﻮﻣﻮ‪ ،‬ﭘﮫ ﻏﺎﻟﺐ ګﻮﻣﺎن ﭘﮫ ﺷﻠﻤﮫ ﭘﯿړۍ ﮐﯥ ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ راﻏﻠﯽ دی او د اﻧګﻠﯿﺴﻲ ژﺑﯥ د‬
‫‪ FOR EVER‬ﺗﺮﺟﻤﮫ ښﮑﺎري‪،،.‬‬

‫—‪،، -‬ﮐﮫ څﻮک د ﻣﺘﻮﻓﻲ ﭘﮫ اړه وﻟﯿﮑﻲ ﭼﯥ ‪ :‬ھﻐﮫ ﻟﮫ ﻣﻮږ د ﺗﻞ ﻟﭙﺎره ﻻړ ؛ دﻟﺘﮫ ﯾﯥ ﻧﮫ ) ﺗﻞ‬
‫( او ﻧﮫ ھﻐﮫ د ﮐﻼﺳﯿﮑﻮ اﺛﺎرو ﻋﺒﺎرﺗﻮﻧﮫ ﻣﻌﺎدل دي‪ .‬ځﯿﻨﯥ ﺧﻠﮏ ) د ﺗﻞ ﭘﮫ ﻣﺨﮫ ( ﻋﺒﺎرت‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎﻟﻮي ﭼﯥ ﺷﺎﯾﺪ ) د ﺗﻞ ﻟﭙﺎره( ﺗﺮ ګﺮدو ﻧږدې ﻣﻌﺎدل وي‪ .‬ﻣﻮږ وﯾﻼی ﺷﻮ ﭼﯥ ‪ :‬ھﻐﮫ ﻟﮫ‬
‫ﻣﻮږ د ﺗﻞ ﭘﮫ ﻣﺨﮫ ﻻړ‪،،.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﺗﻞ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻠﮫ اوﺗﻞ ﺗﺮﺗﻠﮫ‪:‬‬

‫ ‪ 62‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ )،،‬ﺗﻞ( ډﭔﺮه ﻟﻨډه‪ ،‬ﯾﻮه ﺳﯿﻼﺑﻲ ﮐﻠﻤﮫ ده ﺧﻮ د اﺑﺪﯾﺖ ﻟﻮﯾﮫ ﻣﻌﻨﺎ ﭘﮑﯥ ﻧﻐښﺘﯥ ده‪ .‬ﭘﮫ ھﻤﺪې وﺟﮫ‬
‫ډﭔﺮ ځﻠﮫ ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ د ھﻐﯥ ﺗﺮﻣﻌﻨﻮي اﺛﺮ ﻻﻧﺪې راﺷﻲ او ﯾﻮ څﮫ ﻧﻮر ﺗﻮري ورﺳﺮه زﯾﺎت‬
‫ﮐړي ﭼﯥ ﭘﮫ ﺻﻮرت ﮐﯥ ﯾﯥ ھﻢ د ﻣﺤﺘﻮا ﻗﻮت ﭘﯿﺪا ﺷﻲ‪ .‬ﭘﺨﻮاﻧﻮ ﭼﯥ ) ﺗﺮ ﺗﻠﮫ ( ﺟﻤﻊ ﮐړی او‬
‫) ﺗﺮ ﺗﻠﻮ( ﯾﯥ ﺑﻠﻠﯽ دی‪ ،‬ﯾﺎ ﭔﯥ د )ﺗﺮ ﺗﻠﮫ( ﭘﮫ ځﺎی ) ﺗﻞ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ ( راوړی دی‪ ،‬وﺟﮫ ﯾﯥ ھﻤﺪا د‬
‫ټﯿﻨګﺎر ﻏﻮښﺘﻨﮫ ده‪،،.‬‬

‫ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ!‬

‫زه ﭘﮫ دې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻧﻮر څﮫ ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻢ‪ ،‬ﺧﻮ دې د ‪ ،،‬ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻠﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره ﻏﻮاړم‬
‫ﯾﻮاځﯥ ﯾﻮڅﻮ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮﺳﺮه ﺷﺮﯾﮑﯥ ﮐړم او ﭘﮫ ﺗﻞ ﺗﺮﺗﻠﮫ ﻟږ ﺗﻢ ﺷﻢ ‪:‬‬

‫ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﻣﻮﺧﮫ څﮫ ﻟﯿﮑﻮ اړﯾﯿﻦ ﺑﻮﻟﻢ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﻢ اﻧﺪ)ﻣﻨﻄﻖ( څﺨﮫ روښﺎﻧﮫ‬
‫وﻧﮫ وﮐړم‪.‬‬

‫ﯾﻮ‪ :‬ﻣﻨﻄﻖ‬

‫راځۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ھﺮڅﮫ د ﻣﺨﮫ ﻟﻮﻣړی د ﺳﻢ اﻧﺪ ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ‪،،‬وﯾﻨﺎ‪ ،،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐړو‪:‬‬

‫ﭘﯿﮋﻧﺪ ) دا ﭘﯿﮋﻧﺪ د ﺷﻤﯿﺮ ﭘﻮھﻨﯥ ﺳﻢ اﻧﺪ څﺨﮫ دی(‪ :‬وﯾﻨﺎ د وﯾﻮﻧﻮ ﯾﺎ ﮐﻠﻤﻮ ﻣﻮﺧﮫ وره څﻨګ ﭘﮫ‬
‫څﻨګ اﯾښﻮوﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ‪،،‬رﯾښﺘﯿﺎ ارزښﺖ‪ ،،‬رښﺘﯿﺎ ﯾﺎ ﻧﺎ رښﺘﯿﺎ وﻟﺮي‪.‬‬

‫ﮐﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ‪:‬‬

‫ﻧﻦ د ﮐﺎﺑﻞ دښﺎر د ھﻮا ﺣﺎﻻت‪.‬‬

‫دا وﯾﻨﺎ ﻧﮫ ده‪ ،‬ځﮑﮫ ﻣﻮﺧﮫ وره ﻧﮫ ده‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ‪،،‬رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ‪ ،،‬رښﺘﯿﺎ ﯾﺎ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ ﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﮐﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ‬

‫ﻧﻦ ﮐﺎﺑﻞ ﮐﯥ ورﯾﻨګﻲ )ورښﺖ‪ (.‬ورﯾږي‪.‬‬

‫دا وﯾﻨﺎ ده‪ ،‬ځﮑﮫ ﻣﻮﺧﮫ وره ده او ﯾﻮ رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ ﻟﺮي‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ ﯾﺎ ﺑﮫ ورﯾﻨګﻲ ورﯾږي)‬
‫ﺑﺎران ﻧﮫ ورﯾږي‪ ،‬ﺑﺎران ﻣﯿﺒﺎرد(‪ ،‬ﭼﯥ رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ ﯾﯥ رښﺘﯿﺎ دی او ﯾﺎ ﺑﮫ ورﯾﻨګﻲ ﻧﮫ‬
‫ورﯾږي‪ ،‬ﭼﯥ رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ ﯾﯥ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ دی‪.‬‬

‫ﭘﻮرﺗﮫ ﺟﻤﻠﮫ وﯾﻼی ﺷﻮ‪:‬‬

‫ ‪ 63‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﻧﻦ ﭘﮫ ﮐﺎﺑﻞ ﮐﯥ ورﯾﻨګﻲ ورﯾږي‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﮐﺎﺑﻞ ﮐﯥ ﻧﻦ ورﯾﻨګﻲ ورﯾږي‪.‬‬

‫ورﯾﻨګﻲ ورﯾږي ﻧﻦ ﭘﮫ ﮐﺎﺑﻞ ﮐﯥ‪.‬‬

‫د ﺳﻢ اﻧﺪ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ دا وﯾﻨﺎوې دي ‪ .‬وﯾﻮﻧﮫ ﻣﻮﺧﮫ ور ﺳﺮه ځﺎي ﭘﮫ ځﺎی ﺷﻮي‪ ،‬ﺧﻮ دا ﭼﯥ ژﺑﮫ‬
‫ﯾﯥ څﮫ ډول ﻟﯿﮑﻨﮫ ﻏﻮاړي‪ ،‬دا ﺑﯿﺎ ﺑﻠﮫ ﺧﺒﺮه ده‪.‬‬

‫ﺟﻤﻠﮫ ﯾﺎ ﺑﮭﺘﺮه وﯾﻨﺎ ﻟﺮو‪ ،، :‬اﺳﺘﺒﺪادي ﻧﻈﺎم د ﺗﻞ ﻟﭙﺎره ﻧﺴﮑﻮر ﺷﻮ‪ .،،‬دا وﯾﻨﺎده‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ‬
‫‪،،‬رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ‪ ،،‬رښﺘﯿﺎ ﯾﺎ ﻧﺎ رښﺘﯿﺎ ﻟﺮي‪.‬‬

‫دا ﭼﯥ دا ‪ ،،‬اﺳﺘﺒﺪادي ﺣﮑﻮﻣﺖ‪ ،،‬ﺑﮫ ﺑﯿﺎ راځﻲ او ﮐﮫ ﻧﮫ ‪ ،‬د دې ﺳﺮه ﯾﯥ ﻣﻮږ ﺳﺮ او ﮐﺎر ﻧﮫ‬
‫ﻟﺮو‪ .‬دا د ﯾﻮه ﮐﺲ اﻧﺪ دی او څﺮګﻨﺪ ﯾﯥ ﮐړ‪.‬‬

‫دوه‪ :‬ﻟﮫ ﭘﺨﻮاﻧﯿﻮ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ څﺨﮫ ګټﮫ اﺧﺴﺘﻨﮫ اړﯾﯿﻨﮫ ده‪ ،‬ﺧﻮ دې ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ ګﻮﺗﮫ وﻧﯿﺴﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ‬
‫ﻟﮫ ﭘﺨﻮا څﺨﮫ ډﭔﺮ څﮫ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﻣﻮږ ھﻤﺪا اوس ﺧﭙﻠﯥ ژﺑﯥ ﺗﮫ وده ورﮐﻮو او دا – د ﻟﻮي‬
‫څښﺘﻦ ﭘﮫ ﺑﺮﮐﺖ‪ -‬ﭘﮫ وده ﮐﯥ ﭘﻮره ﭼټﮑﮫ ده‪ .‬زﻣﻮږ ھﺮ ﺷﺎﻋﺮ او ھﺮ ادﯾﺐ د ھﻐﮫ وﺧﺖ ﻟﮫ اد‬
‫ﯾﺒﮫ او ﺷﺎﻋﺮه ښﮫ ﭘﻮھﯿږي او دا ﺑﺎﯾﺪ ھﻤﺪاﺳﯥ وي‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دا ﯾﻮه طﺒﯿﻌﻲ ﭘﺮوﺳﮫ ده‪.‬‬

‫اوس راځﻮﺧﭙﻠﯥ اري ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺗﮫ‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړي ﺗﮫ‪:‬‬

‫دوه ﺑﺮﺧﯥ دي‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ – ١‬د دﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﯥ اﻏﯿﺰ‪:‬‬

‫دا ﺳﻤﮫ ﺧﺒﺮه ده‪ ،‬ﮐﯿﺪی ﺷﻲ دا وي‪ ،‬ځﮑﮫ ﻣﻮږاړﯾﻮﭼﯥ ھﺮ څﮫ ﯾﺎ ټﻮﻟﯥ ﭘﻮھﻨﯥ – ژﺑﮫ ھﻢ – د‬
‫د ﺑﺎﻧﺪﻧﯿﻮ ژﺑﻮ ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ ﺑﻮځﻮ‪ ،‬ﻧﻮ اﻏﯿﺰﺑﮫ ﯾﯥ ھﺮوﻣﺮو وي‪ ،‬ﺧﻮ اﯾﺎ دا اﻏﯿﺰﯾﯥ د‬
‫ژﺑﻼرو او د ﻣﻮﺧﮫ ورﺗﯿﺎ ﺳﺮه ﺳﻢ دۍ؟‬

‫دې ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻞ ﭘﻮره ﭘﺎم وي‪.‬‬

‫اوس راځﻮ د ‪ ،،‬ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،،‬ﺗﮫ‬

‫ ‪ 64‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دې ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎم وﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ دا د ‪ FOR EVER‬اﻧډول دۍ اوﮐﮫ ﻧﮫ؟ ﯾﻌﻨﯥ ﻣﻮﺧﮫ وردۍ‪ ،‬ﮐﮫ‬
‫ﻧﮫ؟‬

‫ﯾﺎ زﻣﻮږژﺑﻼر ﺑﮫ دا وي‪ ،‬ﮐﮫ ﻧﮫ؟‬

‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬ټﮑﺴﻲ دې )د( څﮫ وﺧﺖ ) ﻟﮫ ﭘﺎره( راﻏﻮښﺘﯽ؟‬

‫ﻟﮫ ھﺮڅﮫ دﻣﺨﮫ ﺑﺎﯾﺪ دې ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺗﮫ ﭘﺎم وﮐړو ﯾﺎ ﭘﺎم راوګﺮځﻮو‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږﭘښﺘﻮھﻤﺪاﺳﯥ ده‬
‫او ﮐﮫ ﻧﮫ؟‬

‫ﮐﮫ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﺳﻤﮫ وي‪ ،‬ﻧﻮﻻﻧﺪې ځﻮاﺑﻮﻧﮫ ﯾﯥ ھﻢ ھﺮوﻣﺮوﺳﻢ دي‪.‬‬

‫— د ﺳﺒﺎ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯥ ﭘﮫ ﯾﻮوﻟﺴﻮﺑﺠﻮ ﺗﮑﺴﻲ راﻏﻮښﺘﯽ دۍ‪.‬‬

‫— د … ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯥ ﭘﮫ ﯾﻮوﻟﺴﻮ ﺑﺠﻮ ﺗﮑﺴﻲ راﻏﻮښﺘﯽ دۍ‪.‬‬

‫— … ﺗﮫ ﻣﯥ…‪.‬‬

‫— … ﭘﮫ ﯾﻮوﻟﺴﻮ ﺑﺠﻮ ﻣﯥ ﺗﺎﮐﺴﻲ راﻏﻮښﺘﯽ دۍ‪.‬‬

‫د ﺳﺒﺎ ﭘﮫ ځﺎی ﭼﯥ درې ټﮑﻲ ځﺎی ﭘﮫ ځﺎی ﺷﻮې‪ ،‬ھﺮ ﻣﮭﺎل )د ژﺑﺪود اوﺳﻢ اﻧﺪ ﺳﺮه ﺳﻢ(‬
‫ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪.‬‬

‫داﺳﯥ ھﻢ وﯾﻠﯽ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ‪:‬‬

‫— د ﺗﻞ )د درې ورځﻮ‪ ،‬د ﯾﻮې اوﻧۍ‪ ،‬د راﺗﻠﻮﻧﮑﻮڅﻮورځﻮ‪ ،‬د ھﺮې ورځﯥ( ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯥ ﭘﮫ‬
‫ﯾﻮوﻟﺴﻮ ﺑﺠﻮ ﺗﺎﮐﺴﻲ راﻏﻮښﺘﯽ دۍ‪.‬‬

‫دا ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ‪،،‬رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ‪ ،،‬رښﺘﯿﺎ ﯾﺎ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ ﻟﺮودی ﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮږ ﯾﯥ دﻟﺘﮫ د رښﺘﯿﺎ‬
‫ارزښﺖ ﺳﺮه ﺳﺮ اوﮐﺎر ﻧﮫ ﻟﺮو‬

‫دوﯾﻢ ﺗﮫ‪ ، :‬ﺗﻞ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻠﮫ‪ ،‬ﺗﻞ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ‬

‫ ‬ ‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ ‪ :١‬ﺗﮫ څﻮﻣﺮه )وﺧﺖ( دﻟﺘﮫ ﭘﺎﺗﯿږي؟‬

‫زه څﻠﻮر ورځﯥ)ﯾﻮ ﮐﺎل‪ ،‬ﺗﻞ(دﻟﺘﮫ ﭘﺎﺗﯽ ﮐﯿږم‪.‬‬

‫ ‪ 65‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ ‪ :٢‬ﺗﮫ د څﮫ وﺧﺘﮫ ﭘﻮرې دﻟﺘﮫ ﯾﯥ؟‬

‫زه دﻟﺘﮫ د څﻠﻮر ورځﻮ) ﯾﻮﮐﺎل‪ ،‬ﺗﻞ( ﭘﻮرې دﻟﺘﮫ ﯾﻢ‪.‬‬

‫دﻟﺘﮫ ھﻢ ګﻮره ھﻤﻐﮫ د ‪،،‬ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،،‬ﭘﮫ څﯿﺮ څﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ رښﺘﯿﺎ ارزښﺖ ﻟﺮي‪ .‬دا ﺑﮫ ﯾﺎ‬
‫رښﺘﯿﺎ وي ﯾﺎ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ‬

‫ ‬ ‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ : ٣‬ﺗﮫ ﻟﮫ څﮫ وﺧﺖ ﺗﺮ څﮫ وﺧﺖ دﻟﺘﮫ ﯾﯥ؟‬

‫ ‬ ‫زه د ‪ -۵‬م ﺗﺮ ‪ – ١٠‬م د ﺣﻤﻞ دﻟﺘﮫ ﯾﻢ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﻨﺴټﯿﺰه ﭘﻮښﺘﻨﮫ ‪: ۴‬‬

‫اﯾﺎ ﺗﻞ ﺗﺮﺗﻠﮫ د ﺗﺮﺗﻠﮫ ﻟﭙﺎره ټﯿﻨګﺎر دی؟‬

‫ﺑﯿﺎ ﻟﻨډ‪:‬‬

‫څﻮﻣﺮه وﺧﺖ ؟ ﺗﻞ‪.‬‬

‫د څﮫ وﺧﺖ ﻟﮫ ﭘﺎره؟ د ﺗﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره‪.‬‬

‫ﺗﺮ څﮫ وﺧﺘﮫ؟ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﺑﮫ دې ﺗﻞ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ ﺗﮫ ﻟږ ﺗﻢ ﺷﻮ‪.‬‬

‫اﯾﺎ ھﺮ څﮫ ﭼﯥ ﺷﺘﮫ وي‪ ،‬ھﻐﮫ ﭘﯿﻞ اوﭘﺎی ﻟﺮي؟‬

‫و ﺑﮫ واﯾﻮ‪،‬ﭼﯥ ھﻮ‪.‬‬

‫ھﺮ څﮫ ﭼﯥ ﭘﯿﺪا ﮐﯿږي‪،‬ھﻐﮫ ﭘﯿﻞ اوﭘﺎی ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﯾﻮ څﻮ ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ ﻣړﺳﺘﻮن ﮐﯥ د ﻣړي ﭘﮫ ﺧښځﺎی داﺳﯥ ﻟﯿﮑﻲ‪٢٠١٨ . ٨ . ٣ – ١٩٧٨. ۵ .۶ :‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ ﺗﻮروﯾﯥ ﻟﯿﮑﻮ‪ :‬ﺷﭙږم د ﭘﻨځﯥ ‪ ١٩٧٨‬ﺗﺮ ‪ ٣‬د اﺗﻤﯥ ‪٢٠١٨‬‬

‫ ‪ 66‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ‪ :‬ﻟﮫ …‪ .‬ﺗﺮ …‪.‬‬

‫اوس ﻧﻮﭘﻮښﺘﻨﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺷﺘﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮﭘﯿﺪا ﻧﮫ وي؟‬

‫اﯾﺎ داﺳﯥ څﮫ ﺷﺘﮫ؟ ھﻮ اوھﻐﮫ زﻣﻮږ رب دۍ‪.‬‬

‫رب ﺗﺮ ﺗﻠﮫ ﺑﺮﻗﺮار دۍ اوﭘﯿﻞ ﯾﯥ ھﻢ ﻟﮫ ﺗﻠﮫ ﺑﺮﻗﺮار دۍ‪ ،‬ﻧﻮ‬

‫دﻟﺘﮫ ﺑﮫ ھﻐﮫ د رﺣﻤﺎن ﺑﺎﺑﺎ د ﺷﻌﺮ د ﯾﻮه ﻧﯿﻤﺒﯿﺘﻲ راوړو‪،‬ﭼﯥ دا دراﻧﮫ اﺳﺘﺎد ھﻢ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ‬
‫ﮐﯥ راوړې‪:‬‬

‫‪،،‬ﺗﻞ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ ﺑﺮﻗﻮاردۍ رب زﻣﺎ‪،،‬‬

‫دا د رب ﻟﮫ ﭘﺎره داﺳﯥ ﻟﯿﮑﻮ‪ :‬ﺗﻞ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ‬

‫دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﻟﮫ ﺗﻞ څﺨﮫ ﺗﺮ ﺗﻠﮫ ﭘﻮرې‪ .‬ﯾﻌﻨﯥ دا ﻟﻮﻣړی ‪ ،،‬ﺗﻞ‪ ،،‬د ‪ ،،‬ﺗﺮﺗﻠﮫ‪ ،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره‬
‫ټﯿﻨګﺎر ﻧﮫ دۍ‪.‬‬

‫ﻧﯿﻮﻧﮫ‪ ،‬ښﻮوﻧﮫ‪ ،‬ﻏﻮښﺘﻨﮫ‬

‫دا وﯾﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ دﻟﺘﮫ اوس د ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮﺳﺮه ﺷﺮﯾﮑﻮم‪ ،‬زﯾﺎت ﭘﮫ ﺷﻤﯿﺮ ﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ‬
‫ﮐﺎروﻟﮑﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ورځﻨﻲ ژوﻧﺪ اوﻧﻮروﭘﻮھﻨﻮﮐﯥ ھﻢ ورﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږو‪.‬‬

‫زه زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ څﺨﮫ راژﺑﺎړم‪ .‬زه ﺑﺎوري ﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﻣﺎﻧﻮر ﺗﮑړه ﮐﺴﺎن ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ دا‬
‫ﮐﺎرښﮫ ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻲ‪ ،‬ﮐﮫ دوي ﯾﯥ ﭘﺨﭙﻠﮫ ﻧﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﻧﻮھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻟږﺗﺮﻟږه ﺧﻮﻣﺮﺳﺘﮫ وﮐړي‪.‬‬

‫ ‬ ‫وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ) ‪ preconditio‬ﻟﻨډ‪ :‬ﻧﯿﻮﻧﮫ ‪ ،‬ﻓﺮﺿﯿﮫ(‬

‫ ‪ 67‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ﯾﻮ ﺣﺎﻟﺖ او ﯾﺎ ﯾﻮ ﺧﻮي دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﻮره وي‪ ،‬ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ ﭼﯥ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺣﺎﻟﺖ‪،‬‬
‫ﯾﻮه ﮐړﻧﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﺑﻞ ﺧﻮي او ﯾﺎ ﯾﻮه ﺑﻠﮫ ﭘﺮوﺳﮫ د ښﻮﻧﻲ ﺷﻲ ﯾﺎ وښﻮل ﺷﻲ‪ .‬‬

‫د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ ﯾﻮه څﮫ ﮐﯥ د ﻧﻨﻮﺗﻨﯥ ﻣﻨﻠﻮ ﯾﺎ داﺧېﻠېﺪو اﺟﺎزې د ﻣﺴﺘﺤﻖ ﮐېﺪو ﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره ازﻣﻮﯾﯿﻨﮫ زﯾﺎت وﺧﺖ ﯾﻮه وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ ﻓﺮﺿﯿﮫ ده ‬

‫ﯾﻮه وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ﮐېﺪی ﺷﻲ ﯾﻮاځﻲ د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ ﯾﻮه ﺧﻮی ﯾﻮه وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ وي‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ ﺳﻢ اﻧﺪ ﮐﯥ وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﻻﺗﯿﻦ ﮐﯥ د ﭘﺮﯾﻤﯿﺲ ‪ Premise‬ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ د ﯾﻮې ښﻮوﻧﻼري ﯾﻮه ﻏﻮره ﺑﺮﺧﮫ ﺟﻮړوﻟﯽ ﺷﻲ‬

‫ﭘﮫ دې ﺗﻮګﮫ اﯾﻨﺪﮐﺸﻦ وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ‪induction precondition‬‬

‫‪ Induktionsvoraussetzung‬ﭘﺎﯾﻮﻧﮫ د اﯾﻨﺪﮐﺸﻦ ښﻮوﻧﮫ )‪(the prove of induction‬‬
‫‪) Induktionsbeweis‬د ځﺎﻧګړو څﺨﮫ ﭘﮫ ټﻮﻟﯿﺰو ﭘﺎﯾﻮﻧﮫ( ﭘﯿﻞ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‪ .‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ ‪ :‬ﭘﮫ ډﭔﺮو ھېﻮادوﻧﻮ ﮐﯥ د ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﻣﻨﻠﻮ ﻟﭙﺎره ﭘﮫ ﭘﻮره ﺳﻮﯾﮫ د ژﺑﯥ زده ﮐړه ﻣﺦ‬
‫د ﻣﺨﮫ وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ده‪ .‬‬

‫ﭘﮫ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﮐﯥ د ﭘﻮھﻨﺘﻮن ﻧﻨﻮﺗﻨﯥ ﻟﭙﺎره د ﮐﺎﻧﮑﻮر ازﻣﻮﯾﻨﮫ وړاﻧﺪﻧﯿﻮﻧﮫ ده‪.‬‬

‫ﻗﻀﯿﮫ ﯾﺎ ﺟﻤﻠﮫ ‪:‬‬

‫ﺟﻤﻠﮫ ﭘﮫ ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﮫ او ﺳﻢ اﻧﺪ ﮐﯥ ﯾﻮه ﻧﻮې ﭘﻮھﮫ ﯾﺎ ﭘﯿﮋﻧﺪﻧﮫ ده ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ اﮐﺴﯿﻮﻣﻮﻧﻮ‪،‬‬

‫ټﺎﮐﻨﺪوﯾﻮ)ﭘﯿﮋﻧﺪوﻧﻮ ﯾﺎ ﺗﻌﺮﯾﻔﻮﻧﻮ( او څﺮګﻨﺪه ﺟﻤﻠﻮ څﺨﮫ ﻓﺮﻣﻮﻟﺒﻤﺪي ﮐﯿږي‪ .‬ددې ﻟﭙﺎره‪ ،‬ﭼﯽ‬
‫د ﯾﻮې ﺟﻤﻠﯥ وﯾﻨﺎ و ﻣﻨﻞ ﺷﻲ ﯾﺎ وﭘېﮋﻧﺪل ﺷﻲ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ و ښﻮول ﺷﻲ ‪ .‬ﮐﮫ ﭘﮫ ﮐﺮه ﺗﻮګﮫ وﻧﯿﺴﻮ‬
‫ﻧﻮ دا ﯾﻮې ﻣﻨﻠﯥ ‪ ) legitimierte‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ( ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ ټﻮﻟګﯿﺰ )ﺻﻨﻔﻲ( ﭘﺮﯾﺪﯾﮑﺎﺗﻲ ﺳﻢ اﻧﺪ د‬
‫ﭘﺎﯾﻮﻧﯥ ﭘﺮﻟﭙﺴﯥ ده ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏﺮاړۍ ﭘﺎﯾﻠﮫ ده‪ .‬‬

‫ښﻮوﻧﮫ‪:‬‬

‫ﭘﮫ ﺷﻤﯥ رﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ښﻮوﻧﮫ د ﯾﻮې وﯾﻨﺎ د رښﺘﯿﺎواﻟﻲ ﯾﺎ ﻧﺎرښﺘﯿﺎواﻟﻲ ﺑﺎوري راوﭔﺴﺘﻨﮫ‬
‫) ښﻮوﻧﮫ( ده‪ .‬دا د اﮐﺴﯿﻮﻣﻮﻧﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﺮ ﻟﮫ ﺳﺮه رښﺘﯿﺎ ﻧﯿﻮل ﺷﻮي وي او ﻧﻮرو وﯾﻨﺎ و څﺨﮫ‪،‬‬

‫ ‪ 68‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭼﯥ رښﺘﯿﺎﯾﻨﮫ ﯾﯥ ﺗﯿﺎره ښﻮول ﺷﻮي وي راوﭔﺴﺘﻞ ﮐﯿږي‪ ..‬دﻟﺘﮫ ﻟﮫ اﮐﺴﯿﻮﻣﺎﺗﯿﮑﻲ‬

‫‪ axiomatischen‬ښﻮوﻧﯥ ﺧﺒﺮې ﮐﻮو‪ .‬‬

‫ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯿﺰﭔښﻮوﻧېﺰﯾﺎت وﺧﺘﭙﮫ وړو‪،‬وړوﭘﻠﻮ د ﻧﻮرو ﻏﻮﻧډاﻟﻮﯾﺎ ﺟﻤﻠﻮﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﺳﺮﺗﮫ‬

‫رﺳﯿږي‪.‬‬

‫ﺟﻮړښﺘﯿﺰې ‪ -‬او ﻧﺎ ﺟﻮړښﺘﯿﺰې ښﻮوﻧﯥ‪.‬‬

‫ﺷﺘﻮﻧښﻮوﻧﮫ‪:‬‬
‫ﺷﺘﻮﻧښﻮوﻧﮫ ﭼﯥ وښﺎﯾﻲ ده‪ ،‬ﯾﺎ ﯾﻮه ﺗﻠﻨﻼر ورﮐړ ﺷﻮې‪ ،‬ﭼﯥ اوﺑﯽ ﺗﮫ ﻣﻮﺑﯿﺎﯾﻲ‪،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‬
‫ﭼﯥ‪ ،‬ﯾﻮاوﺑﯽ ﺟﻮړﯾږي ﯾﺎ ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ‪.‬‬
‫د ﯾﻮه ﻧﮫ ﺟﻮړښﺘﯿﺰې ښﻮوﻧﯥ ﺳﺮه د ﺧﻮﯾﻮﻧﻮ ﻟﺮﻟﻮﺳﺮه د ﯾﻮه اوﺑﯿﺸﺘﻮن ﭘﺎی ﮐﯿږي‪ .‬ﮐﻠﮫ‬
‫ﺧﺘﯿﻨﺎﺳﯿﺪه ﻧﯿﻮﻧﯥ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ اوﺑﯿﺪې ﺷﺘﻮن ﻧﮫ ﻟﺮي‪ .‬ﻟﮫ دې ښﻮوﻧﻮ ﻻس ﺗﮫ ﻧﮫ راځﻲ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﺳړی څﻨګﮫ اوﺑﯽ ﻻﺳﺘﮫ راوړي‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻏﻮښﺘﻨﮫ )ﺛﺒﻮت( ‪Behauptung‬‬

‫ﻏﻮښﺘﻨﮫ )ﺛﺒﻮت( ‪ Behauptung‬ﯾﺎ ‪ ،،‬څﺮګﻨﺪ ﯾﺎ روښﺎﻧﮫ ﺣﮑﻢ ‪،،‬ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺷﻮی ﻗﻀﺎوت‪،،‬‬

‫ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﯾﻮه ﺟﻤﻠﮫ ده د ځﺎﻧګړې ﻣﺎﻧﺎ ﺳﺮه او ﻟﮫ وﯾﻮﻧﮑﻲ څﺨﮫ داﺳﯥ وﯾﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ټﻮﻟﯿﺰه او د ﺗﻞ ﻟﭙﺎره وي‪ .‬ﮐﮫ د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ څﻮک ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺗﮫ ‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎﻟﻨﺪن ﻟﮫ ﭘﺎرﯾﺲ‬
‫څﺨﮫ ﻟﻮي دۍ‪،‬؟ ‬

‫ځﻮاب واﯾﻲ‪ :‬ﻟﻨﺪن ﭘﮫ ‪ ٢٠٠٠‬ز ک ﮐﯥ د ﭘﺎرﯾﺲ څﺨﮫ زﯾﺎت اوﺳﯿﺪوﻧﮑﻲ ﻟﺮل‪ ،،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې‬
‫ﺳﺮه دی ﻏﻮښﺘﻨﮫ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﻮي‪.‬‬

‫ﯾﻮه ﻏﻮښﺘﻨﮫ ﻧﮫ ﯾﻮاﺧﯥ ﻟﮑﮫ ) څﺮﮐﻨﺪوﻧﮫ( وﯾېﻨﮫ ﯾﻮه ﺟﻤﻠﮫ ده د ټﺎﮐﻠﯥ ﺧﻮﻧﺪﯾﻮﻧﯥ ) ﻣﺘﻦ(‬
‫ﺳﺮه‪ ،‬ﺑﻠﮑﯥ ﯾﻮ ټﻮﻟﯿﺰ ه ﮐړﻧﮫ ﮐﺎرواﯾﻲ ده‪ :‬د وﯾﻞ ﺷﻮې وﯾﻨﺎ ﻟﭙﺎره ﯾﻮه ټﻮﻟﯿﺰه ﭘﮫ اﺧﺘﯿﺎر ﮐﯥ‬
‫ﻧﯿﻮﻧﯽ ) ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې د ټﯿﮑﻮاﻟﻲ دﻋﻮا ﭘﺮې ﺷﻮي وي( ﺑﺎوري ﮐﯿﺪﻧﮫ ‪John R. Searl .‬‬
‫ددې ﻟﭙﺎره د ﺧﺒﺮوﮐﺎر“‪ “speach act‬ﮐﻠﻤﮫ و ﮐﺎروﻟﮫ‪.‬‬

‫ﻏﻮښﺘﻨﯥ ﮐېﺪی ﺷﻲ ټﯿﮏ ) ھﻤﺪاﺳﯥ رښﺘﯿﺎ ( وي ﯾﺎ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ‪ .‬دا ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻣﻮﺧﮫ ورې دي‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻏﻮښﺘﻨﻮ ﺑﺎﻧﺪې د ﻣﻨﻠﻮ او ردوﻧﻮ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﺧﺒﺮې اﺗﺮې ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ ﻣﺒﺎﺣﺜﮫ وﺷﻲ‪ ،‬ﺷﮏ‬
‫ﭘﺮې راﺷﻲ‪ ،‬وﻣﻨﻞ ﺷﻲ ﯾﻌﻨﯥ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ زور ﭘﺮې واﭼﻮل ﺷﻲ‪ ،‬وښﻮول ﺷﻲ‪ ،‬رد‬
‫ﮐړاي ﺷﻲ) ﯾﺎﻧﻲ ﺗﻀﺎد ﯾﯥ وښﻮوﻟﯽ ﺷﻲ(‪ .‬‬

‫ ‪ 69‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ﻧﻮرو ژﺑﻨﯿﻮ څﺮګﻨﺪوﻧﻮ څﺨﮫ ﯾﯥ راﺑېﻠﻮﻧﮫ‬

‫ ‬ ‫ﻏﻮښﺘﻨﯥ) ﺛﺒﻮﺗﻮﻧﮫ( ﻧﮫ دي ﻟﮑﮫ دا ﻻﻧﺪې‪:‬‬

‫‪ - ١‬ﭘﮫ ﻧﯿﻮﻧﻮ وداﻧﯥ ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﻧﯿﻮﻟﺸﻮې ﯾﺎ ﻧﺎ ﺟﺪي ﺟﻤﻠﯥ‪ .‬ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ ادﺑﯿﺎﺗﻮ‪،‬‬
‫ژﺑﺘﻤﺮﯾﻨﻮﻧﮫ ﯾﺎ ټﻮﮐﯥ ټﮑﺎﻟﯥ ﻟﮑﮫ ) ‪،،‬ﭘﮫ ﯾﻮه وﺧﺖ ﮐﯥ ﯾﻮ ﭘﺎﭼﺎ وو‪(،،............‬‬

‫‪ – ٢‬ﭘﻮښﺘﻨﯥ‪،‬ﺷﮏ‪ ،‬ګﻮﻣﺎن)‪ ،،‬ﻧﮫ ﭘﻮھېږم‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ دا ﺑﺎ راﺷﻲ‪(،،‬‬

‫‪ – ٣‬ﺗﯿﻮرﯾﺘﯿﮑﻲ ﻧﯿﻮﻧﯥ)‪ ،،‬ﻧﯿﺴﻮ‪،‬ﭼﯥ ھﺮ ﻣﺎﻟﮏ د ﺟګﯥ ګټﯥ ھﻠﯥ ځﻠﯥ ﮐﻮي‪(،،‬‬

‫‪ –۴‬اﻣﺮ ) ‪ ،،‬ﻻﺳﻮﻧﮫ ﺟګ‪(،،‬‬

‫‪ – ۵‬ﮐﻠﯿﻤﮫ ټﺎﮐﻨﮫ ﯾﺎ ﻧﻮﻣﯿﻨﺎل ﭘېﮋﻧﺪ )‪ ،،‬د زﯾﺎﺗﻮ اﺗﻮﻣﻮﻧﻮ ټﯿﻨګ ﺗړﻧﮫ دې ‪ ،،‬ﻣﺎﻟﯿﮑﯿﻮل ‪ ،،‬و ﺑﻠﻞ‬
‫ﺷﻲ‪.‬‬

‫‪ – ۶‬د ځﺎﻧﯿﺰ ﺧﻮﻧﺪ ﯾﺎ ﻣﺰې څﺮګﻨﺪوﻧﮫ)‪ ،،‬دا ﻣﻮزﯾﮏ ﻣﯥ ښﮫ راځﻲ‪(،،‬‬

‫ﮐﻮﻣﮫ ګټﮫ ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ دﻟﺘﮫ د رښﺘﯿﺎﭘﻮښﺘﻨﮫ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐړو‪ .‬دا ډول ﺟﻤﻠﯥ ﻟﮫ ﺑﻠﮫ اړﺧﮫ ﭘﮫ‬
‫ارزښﺖ ﮐﯿږي‪ ،‬د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﻣﻮﺧﮫ ورﺗﯿﺎ‪ ،‬ھﻨﺮي ﺧﻮﻧﺪﯾﻮﻧﮫ‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ارزښﺖ‪.‬‬

‫د ﻏﻮښﺘﻨﻮ ډوﻟﻮﻧﮫ‪.‬‬

‫ﻏﻮښﺘﻨﯥ د ﺧﭙﻠﻮ ﻣﻨځﭙﺎﻧګﻮ ﻟﮫ ﻻرې ﭘﮫ ﺑﺮﺧﻮ وﭔﺸﻞ ﮐﯿږي ‪ ،‬د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ‪:‬‬

‫‪ --‬ﻏﻮښﺘﻨﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧړۍ څﻨګﮫ ﺟﻮړه ﺷﻮې‪ ،‬داﺳﯥ ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ‪ empirische‬ﯾﺎ ﭘﮫ ﺗﺠﺮﺑﻮ ودان‪ ،‬ﭘﮫ‬
‫رښﺘﯿﺎ ‪ faktische‬ﯾﺎ ﻣﺜﺒﺖ ‬

‫ښﻮوﻧﮫ)‪ ،،‬دا وﻧﮫ ﻟﮫ ﻟﺴﻮﮐﺎﻟﻮزړه ده‪ ،، ، ،،‬ﺳﺮپ ﻟﮫ وﺳﭙﻨﯥ دراﻧﮫ دي‪.(،،‬دا ډول ﻏﻮښﺘﻨﯥ‬
‫ ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﮫ‪ -‬ﭘﻮھﻨﮫ ده‪ ،‬ﭘﮫ ځﻨګړې ﺗﻮګﮫ ‪ empirische‬اﯾﻤﭙﺮﯾﮑﻲ ﮐﺎروﻧﮫ ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﯥ ﭘﻮھﻨﻮ ﮐﯥ‪.‬‬

‫‪ --‬ﺳﻢ ادﯾﺰ‪-‬ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯿﺰې ﻏﻮښﺘﻨﯥ)‪،،‬د ‪ ١۴۴‬څﻠﻮرۍ رﯾښﮫ ‪ ١٢‬ده‪ .(،،‬دا د‬

‫ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨېﺎوﺳﻢ اﻧﺪ اﻟﮫ ده‪.‬‬

‫‪ --‬ارزښﺘﯿﺪوﻧﮑﻲ ﻏﻮښﺘﻨﯥ ) ‪ ،،‬ﺳﭙﯿﻦ و ﺑﺮګ ﺗﮫ ښﮫ ﺑﺎﺟﮫ ﯾﺎ رﺑﺎب وھﻲ‪.(،،‬‬

‫ ‪ 70‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ --‬ﯾﻮه ﻻر ‪،‬ﯾﻮه ﮐﭽﮫ‪ ،‬اﺧﻼﻗﻲ ﻏﻮښﺘﻨﯥ)‪،،‬ﺳړی ﺑﺎﯾﺪ ﻟﮫ دوي ﺳﺮه ﻣﺮﺳﺘﮫ وﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ‬
‫ﮐﻮﻣﯥ ﺗﯿﺮوﺗﻨﯥ ﯾﺎ ﻧﺎوړه ﮐړﻧﯥ ﯾﺎ ګﻮﻧﺎه اړ ﺷﻲ‪ .(،،‬دا ډول ﻏﻮښﺘﻨﯥ د ﻧﻮرﻣﺎﺗﯿﻮ‪-‬ﯾﺎ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫اﺧﻼق ‪ Ethik‬اﻟﯥ دي‪ .‬‬

‫‪ hermeneutische --‬روښﺎﻧﮫ‪ ،‬ﻣﻮﺧﮫ ښﻮوﻧﯿﺰې ﻏﻮښﺘﻨﯥ )‪،،‬د ﺳﭙﯿﻦ ﺑﯿﺮغ ښﮑﺎره‬

‫ﮐﻮﻧﮫ دا ﻣﺎﻧﺎ ﻟﺮي‪،‬ﭼﯥ‪ ،، :‬ﻣﻮږﺗﺴﻠﯿﻢ ﯾﻮ‪ .(،،‬دا ډول ﻏﻮښﺘﻨﯥ د ژب – او ﮐﻠﺘﻮرﭘﻮھﻨﯥ اﻟﯥ‬
‫دي‪ .‬‬

‫دﻧﻨﯿﺴﺎﯾﮑﻮﻟﻮژﯾﮑﻲ ﯾﺎ دﻧﻨﮫ )ځﺎن( ﮐﺘﻨﯥ ﻏﻮښﺘﻨﯥ ‪innerpsychische oder‬‬

‫‪ introspektive Behauptungen‬‬

‫)‪ ،،‬زه د ﻏﺎښ درد ﻟﺮم‪ ،، .،،‬ګﺒﯿﻨﯽ ﺧﻮږﺧﻮﻧﺪ ﻟﺮي‪ ،، ، ،،‬زه ګﻮرم‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﺗﺮﻣﻮﻣﺘﺮ‪١٠‬درﺟﯥ څﯿﻠﺰﯾﻮس ښﺎﯾﻲ‪ .(،،‬‬

‫ﻏﻮښﺘﻨﯥ ﭘﮫ ﻧﻮروﺑﺮﺧﻮ ھﻢ وﭔﺸﻞ ﮐﯿږي ﭘﮫ‪:‬‬

‫‪ --‬ﻏﻮښﺘﻨﯥ ﭘﮫ ﭘﺨﻮاﻧﻲ وﺧﺖ ﮐﯥ ﭘﮫ ﯾﻮګړو ﯾﺎ ځﺎﻧګړو ﭘېښﻮ‪ ،‬اوﺳﻤﮭﺎل ﯾﺎ راﺗﻠﻮﻧﮑﻮ ﭘېښﻮ‪.‬‬

‫)‪ ،،‬ګﻮﭔﺘﯥ ﭘﮫ ‪ ١٨٣٢‬ﮐﯥ وﻣړ‪ ،،‬ﮐﮫ د ګﻮﭔﺘﯥ ﭘﮫ ځﺎی ﻣﯥ ﮐﻮم اﻓﻐﺎن ﻟﯿﮑﻠﯽ‪،‬ﻧﻮد زﭔږﭔﺪﻧﯥ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺮګ ورځ ﻣﯥ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺎﻧﮫ ﭘﯿﺪاﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮی‪ ،‬دا ﭼﯥ دا ﻣﯥ ﻧﮫ ﺷﻮﮐﻮﻟﯽ‪ ،‬اړ ﺷﻮم ھﻤﺪا‬
‫اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﺮﭔږدم‪.‬ﭘﮫ ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ(‪.‬دا ډول ﻏﻮښﺘﻨﯥ د ﺗﺎرﯾﺨﭙﻮھﻨﯥ اﻟﯥ دي‪.‬‬

‫‪ ---‬د ټﺎﮐﻠﻮ ډوﻟﻮﻧﻮ ﺷﯿﺎﻧﻮ ﺷﺘﻮن ﻏﻮښﺘﻨﮫ )‪ ،،‬ﭘﮫ دې ځﻨګﻠﮫ ﮐﯥ ډﯾﻨګﺮۍ ﺷﺘﮫ‪.(،،‬‬

‫‪ ---‬ﭘﮫ ﺗﺠﺮﺑﻮي ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪۍ ﯾﺎ ﻻراړوﻧﺪواﻟﻲ ﻏﻮښﺘﻨﯥ )‪ ،،‬ﮐﮫ څﻮک ﯾﻮه ﮐﺮﯾﺴﺘﺎل ګﻠﻨۍ ﭘﮫ‬
‫ﻣﺮﻣﺮځﻤﮑﮫ وﻏﻮرځﻮي‪ ،‬زرې زرې ﮐﯿږي‪(،،‬‬

‫‪ ---‬د ﻋﻠﺘﻮﻧﻮﻏﻮښﺘﻨﮫ )‪،،‬ﺳﭙﯽ ﻣړ ﺷﻮی‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺳﺮطﺎن ﻟﺮوده‪.(،،‬‬

‫ﻣﻮږ د ﺛﺒﻮت ﭘﮫ ځﺎی د دې ﻧﻮي وی ‪ ،،‬ﻏﻮښﺘﻨﮫ‪ ،،‬ﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﻧﮫ ﯾﻮ‪ ،‬ﺧﻮګﻮرو ﭼﯥ دا ﺳﻢ ھﻤﻐﮫ‬
‫ﺛﺒﻮت دۍ‪.‬‬

‫ﻏﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬ﺳﭙﯽ ﭘﮫ ﺳﺮطﺎن ﻣړ ﺷﻮی‪.‬‬

‫ښﻮوﻧﮫ‪ :‬دا ﺑﯿﺎ ﺑﺎﯾﺪ وښﻮول ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻤﺪاﺳﯥ ده اوﮐﮫ ﻧﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ Imperativ‬ﭘﮫ اﻣﺮﯾﮫ ﺑڼﮫ‪ ،‬ﻏﻮښﺘﻨﯥ‪ ،‬اﻣﺮ‬

‫ ‪ 71‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫‪ Implikation‬ﭘﮫ ﮐﯥ رادﻧﻨﮫ ﮐﻮﻧﮫ‬

‫ﺟﻤﻠﮫ )ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ(‬

‫ﺟﻤﻠﮫ ﭘﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ اوﺳﻢ اﻧﺪ ﮐﯥ ﯾﻮه ﻧﻮې ﭘﯿﮋﻧﺪﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻟﮫ اﮐﺴﯿﻮﻣﻮﻧﻮ‪ ،‬ﭘﯿﮋﻧﺪوﻧﻮ او‬
‫ﺗﺎزه ﭘﯿﮋﻧﺪل ﺷﻮو ﺟﻤﻠﻮ څﺨﮫ وﺗﻠﯥ ﻓﺮﻣﻮﻟﺒﻨﺪي ﮐﯿږي ﯾﺎ ﺟﻮړﯾږي‪.‬د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﭼﯥ د ﯾﻮې‬
‫ﺟﻤﻠﯥ وﯾﻨﺎ دﭘﯿﮋﻧﺪﻟﺸﻲ‪،‬ﺑﺎﯾﺪ دا وښﻮول ﺷﻲ‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﻧﻮرﻣﺎل ډول ﺟﻤﻠﯥ د ﺧﭙﻞ ﻏﻮره واﻟﻲ ﭘﮫ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﮫ ﯾﻮه اھﺮاﻣډوﻟﮫ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﮭﺒﺮﺧﻮ ووﭔﺸﻞ‬
‫ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﯾﯥ داﺳﯥ ﺑﺮﭔښﻲ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ Lemma - ١‬ﻣﺮﺳﺘﻨﺪوی ﺟﻤﻠﮫ ) د ﯾﻮه ﻏﻮره ښﻮوﻧﮫ ﮐﯥ ﻣﺮﺳﺘﻨﺪوی ﺟﻤﻠﮫ(‬

‫‪ Korollar - ٢‬د ﮐﺮه ﮐﻮﻧﻮ ﯾﺎ ﺗﺮې ﻻس ﺗﮫ راوړﻧﻮ ﯾﻮځﺎﯾﮑﻮل‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻟﮫ ﯾﻮې ﺟﻤﻠﯥ ﯾﺎ ﯾﻮه‬
‫ﭘﯿﮋﻧﺪ ﺑﯥ د ﻟﻮﯾﻮ ﺑﻮﺧﺘﻮاﻟﻮراﮐﻮل ﮐﯿږي‪ .‬زﯾﺎﺗﻮﺧﺖ ﭘﺎی ﻻﺳﺘﮫ راړوﻧﯥ( ‬

‫ ‬ ‫‪ ) Proposition - ٣‬ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰې وﯾﻨﺎوې(‪.‬‬

‫‪ – ۴‬ﺟﻤﻠﮫ ﯾﺎ ﺗﯿﻮرﭔﻢ ‪ ) Theorem‬ﭘﻮھﻨﯿﺰه – او ﺑﻨﺴټﺠﻤﻠﮫ ﯾﺎ ﺳټﺠﻤﻠﮫ‪ Theorem .‬ﺗﺮ اوﺳﮫ‬

‫ﭘﮫ زﯾﺎﺗﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ ﮐﺎروﻟﮑﯿږي‪ .‬‬

‫ﺗﻞ ژﺑﻨﯿﺰ – ﯾﺎ ورځﻨﻲ ژﺑﻨﯿﺰ ﻟﯿﺪﻧﯥ ﻏﻮښﺘﻨﮫ‬

‫‪ ---‬ﺗﻞ ژﺑﻨﯿﺰ ﻟﯿﺪﻧﯥ ﻏﻮښﺘﻨﮫ ﭘﮫ ټﻮﻟﯿﺰه ﺗﻮګﮫ ﻓﮑﺮ دۍ‪ ..‬ﮐﮫ ﺳړي ﺗﮫ ﯾﻮ ﻓﮑﺮ ﯾﺎ ﭘﯿښﮫ ﭘﯿﺪا ﺷﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻮ ﺳړی ﮐړی ﺷﻲ دا ﯾﻮه ﻏﻮښﺘﻨﮫ وﺑﻮﻟﻲ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ‪ -‬ﻏﻮﻧډاﻟﮫ‪ :‬زﻣﺎ ﻏﻮښﺘﻨﮫ ده‪،‬ﭼﯥ زه ﻣﻮټﺮ ﺑﯿﺎﯾﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺎﻧﺎ‪ :‬زه اوس ﭘﮫ دې ﻓﮑﺮراﻏﻠﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻣﻮټﺮ ﮐﯥ ځﻢ‪.‬‬

‫ ‪ 72‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻏﻮښﺘﻨﮫ د ﻓﻠﺴﻔﯥ ﻟﮫ ﻟﯿﺪه ﯾﺎ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ‪:‬‬

‫د ﻓﻠﺴﻔﯥ ﭘﻮھﻨﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ‪) Immanuel Kanntichnochnicht‬اﯾﻤﺎﻧﻮل ﺗﺮاوس ﻣﯥ‬

‫ﻧﮫ ﭘﯿﮋاﻧﺪ( ﮐﺎﺗﯿګﻮري ) ډﻟﯥ( ﻏﻮښﺘﻨﮫ د اﺣﺘﻤﺎﻟﻮاﻟﻲ ﻻرو ‪ - -‬ﯾﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪۍ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﭘﮫ درې‬
‫ﺑﺮﺧﮑﺎﺗﯿګﻮرﯾﻮ وﭔﺸﻠﮑﯿږي‪ :‬دروغ‪ ،‬ﭘﻮھﯿﺪﻧﮫ اوﺗﻮﮐﻠﻲ ﭘﯿښﯿﺪﻧﮫ‪ .‬د ‪kategorischen‬‬
‫‪ Konjunktivs‬ﯾﺎ ﻧﺎﺳﯿﺪه وﯾﻨﺎو ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ دروغ ھﻐﮫ د ﻏﻮښﺘﻨﯥ زﯾﺎﺗﮫ ﭘﯿښﯿﺪوﻧﮑﯥ ﺑڼﮫ ده‪.‬‬

‫وﯾﻨﺎډوﻟﻮﻧﮫ ﯾﺎ وﯾﻨﺎﺑڼﯥ‪:‬‬
‫ ‬ ‫درې ‪ Modi‬ﻣﻮدوﻟﮫ ﯾﺎ وﯾﻨﺎډوﻟﻮﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ :‬اﯾﻨﺪﯾﮑﺎﺗﯿﻮ‪ ،‬ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑﺘﯿﻮ اواﯾﻤﭙﯿﺮاﺗﯿﻮ‬
‫ ‬ ‫اﯾﻨﺪﯾﮑﺎﺗﯿﻮ ‪ Indikativ‬ﻧﻮﻣﯿﻨﺎل وﯾﻨﺎﺑڼﮫ ده‪ :‬ﺗﮫ ځﯥ‪ ،‬ھﻐﮫ ځﻲ او داﺳﯥ ﻧﻮر‪.‬‬
‫ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑﺘﯿﻮ ﯾﺎ ﻧﺎﺳﯿﺪه وﯾﻨﺎﺑڼﮫ‪ :‬ﻏﻮښﺘﻦ‪ -‬ﯾﺎ ھﯿﻠﮫ ﺑڼﮫ‪ :‬زه ﺑﮫ ﻻړ ﺷﻢ‪ ،‬ﺗﮫ ﺑﮫ ﻻړ ﺷﯥ‪.‬‬
‫ ‬ ‫اﯾﻤﭙﯿﺮاﺗﯿﻮ ‪ Imperativ‬اﻣﺮﺑڼﮫ‪ :‬ﻻړ ﺷۍ‪.‬‬

‫‪ Konjunktiv‬ﻧﺎﺳﯿﺪه وﯾﻨﺎ‪:‬‬
‫ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑﺘﯿﻮﭘﮫ ھﻐﮫ ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﻮﮐﯥ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ رﯾښﺘﻮﻧﯽ ﻧﮫ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮫ ﯾﻮاځﯥ ﺷﻮﻧﯽ ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫وي‪ .‬ﯾﺎ دا‪:‬‬

‫زﯾﺎت وﺧﺖ وﯾﻨﺎ ﭘﮫ ﻧﺎﺳﯿﺪه وﯾﻨﺎﮐﯥ د اﻣﮑﺎن ﭘﮫ ﭼﺎﭘﯿﺮﯾﺎل ﮐﯥ راځﻲ‪ ،‬دا د اﻣﮑﺎﻧﺒڼﮫ ﯾﺎ ﺷﻮﻧﺘﯿﺎ‬
‫ﺑڼﮫ او ﯾﺎ ﮐېﺪﻧﺘﯿﺎﺑڼﮫ ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ .‬ﮐﻮﻧﯿﻮﻧﮑﺘﯿﻮدا ﻧﮫ ښﺎﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ څﮫ ﺷﻮﻧﻲ دي‪.‬‬

‫زه ﺑﮫ ﻻړ ﺷﻢ‪ ،‬ﺗﮫ ﺑﮫ ﻻړ ﺷﻲ اوداﺳﯥ ﻧﻮر‪.‬‬

‫دا ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻮره اوږد او ﭘﮫ زړه ﭘﻮرې د ﺧﺒﺮوڅﮫ ﻟﺮي‪.‬‬

‫دا څﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ ﭼﯥ وﮐړې‪ ،‬ﻧﻮد ژﺑﯥ ﺳﺮه ﻣﯥ ﻣﯿﻨﮫ ﻧﻮره ھﻢ زﯾﺎﺗﮫ ﺷﻮه اوداﺳﯥ واﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﭘﮫ دې زاړه ﺑﺪن ﯾﺎ ﺗﯿﺮوﺧﺖ د ژﺑﯥ زده ﮐړی ﺷﻢ‪.‬‬
‫دا زﻣﺎ ﯾﻮه ﻣﺸﻮره ځﻮاﻧﺎﻧﻮ اوﭘﮫ ﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ھڅﺎﻧﺪو ﺗﮫ ـ ﭘﮫ ھﺮه ﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ﭼﯥ وي‪ -‬دا ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ ﯾﻮې ﭘﺮﻣﺨﺘﻠﻠﯥ دﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﯥ – ﭼﯥ وړاﻧﯿﺰﻣﯥ اﻧګﺮﯾﺰي ده‪ -‬ھﯿڅ ﻧﮫ ﮐﯿږي‪،‬‬
‫ﻣﻮږډﭔﺮ د زده ﮐړو وروﺳﺘﮫ ﭘﺎﺗﯥ ټﻮﻟﻨﮫ ﯾﻮ اوژﺑﮫ ﻣﻮﺗﻮاﻧﻤﻨﺪه‪ ،‬ﺧﻮ ھﻢ وروﺳﺘﮫ ﭘﺎﺗﯥ ده او‬
‫ھﺮڅﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ راوﻧﯿﺴﻮ‪.‬‬

‫ ‪ 73‬‬
‫ ‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

Smakhan1946@gmail.com

74

‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ډاﮐﺘﺮﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ‪Neologismus‬‬

‫ﻣﻨﻠﻲ اﻧﺠﻨﯿﺮ ﺻﯿﺐ ﺳﺘﺎﻧﮫ ﻣﯿﺮزھﯿﺮ ﭘﮫ م ک ﮐﯥ وړاﻧﺪﯾﺰ ﮐړی وو‪ ،‬ﭼﯥ د ﻋﻠﻮﻣﻮاﮐﺎدﻣﻲ ﻟﮫ‬
‫ﺧﻮا دې ﯾﻮه ډﻟﮫ ﺟﻮړه ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ د څﯿړﻧﯥ‪ ،‬ﭘﺮاﺧﻮﻧﯥ اوورﺳﺮه‬
‫ﺑﻠﺪوﻧﯥ اوﺑﻠﺪﭔﺪﻧﯥ ﮐﺎرﻣﺦ ﺗﮫ ﯾﻮﺳﻲ‪ .‬زه داﺳﯥ ﻟږ ﭘﻮھﯿﺪم‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا ﺧﻮد ﻧﻮو وﯾﻨﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺳﺮ اوﮐﺎر ﺑﺎﯾﺪ وﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮﺑﯿﺎ ﻣﯥ ھﻢ وﻏﻮښﺘﻞ‪ ،‬ﭼﯥ ځﺎن داﺳﯥ ﻟږ څﮫ ﭘﺮې وﭘﻮھﻮم‪ ،‬ﻧﻮ د‬
‫اﻟﻤﺎﻧﻲ ن ج ﻟﮫ ﻻرې ﻣﯥ دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺑﺮاﺑﺮه ﮐړه‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮﺳﺮه ﯾﯥ ھﻢ ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ ګډوم‪.‬‬
‫دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺑﮫ دوه ﺑﺮﺧﯥ وﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﻮﻣړۍ ﺑﮫ ﯾﯥ د ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ﺳﺮه ځﺎن ﺑﻮﺧﺖ ﮐړي او‬
‫دوﯾﻤﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ ﻧﯿﻮﻟﺠﯿﺰم ﺗﮫ د ﭘښﺘﻮ اړﺗﯿﺎ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ وي او ﭘﮫ دې اړوﻧﺪ ﺑﮫ دژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﮐﺎر څﮫ‬
‫وي او ﮐﮫ ﻧﻮرې اړﺗﯿﺎ ﺑﮫ ﻣﻮ اړﯾﯿﻨﯥ وي‪.‬‬
‫ﮐﮫ زﻣﺎ د ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺳﺮه څﻮک داﺳﯥ ﻟږ ﺑﻠﺪ وي‪ ،‬ﻧﻮ دې ﺗﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ ھﻢ ﭘﺎم ﺷﻮی وي‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ‬
‫ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮﮐﯥ ﭘﺮدې وﯾﻮﻧﮫ ﮐﻢ ﻟﯿﺪل ﮐﯿږي‪ ،‬ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ھﻐﮫ ﭘﻮره اړﯾﯿﻨﻮﯾﻮﻧﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ اﻧډول‬
‫ورﺗﮫ ﻧﮫ ﭘﯿﺪاﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﮫ ھﻢ زﯾﺎت ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ وﯾﻮﻧﮫ ﻧﮫ وي او ھﻐﮫ ﺑﮫ ھﻢ د ھﻐﯥ اړوﻧﺪه‬
‫ژﺑﯥ د ودې ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﻣﻨځ ﺗﮫ راﻏﻲ وي‪.‬‬
‫ﯾﻮه داﺳﯥ ځﻮان ﭘښﺘﻮن راﺗﮫ ﻟﯿﮑﻠﻲ وو‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﯾﯥ ﻟﻮﺳﺘﻠﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ډﭔﺮ ﺳﺎده‬
‫دي‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړۍ ﺑﺮﺧﮫ‬
‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم‪:‬‬
‫ﯾﻮ ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ‪ Neologismus‬ﭘﮫ ﯾﻮې ژﺑټﻮﻟﻨﯥ ﮐﯥ ﭘﮫ ټﻮﻟﯿﺰه ﮐﺎروﻧﮫ ﮐﯥ د ﻣﺨﮫ ﺗﺮې‬
‫ﺗﯿﺮﺷﻮی ﯾﻌﻨﯥ د ﭘﺮﭔښﻮدو ژﺑﻨﻲ وﯾﻮﻧﻮ ﺑﯿﺎ ﻧﻮې ﮐﺎروﻧﮫ ده‪ ،‬واﯾﻲ‬
‫‪ -‬ﯾﻮ ﻧﻮی راﭘﯿﺪا ﮐړی وی )ﻧﻮی وی( ﭘﮫ ھﻤﺪې ﺗﻮﮐﮫ ﯾﻮ ھﻤﺪاﺳﯥ وﯾﯿﻨﮫ ) اﻓﺎده( ﯾﺎ‬
‫‪ -‬ﯾﻮه ﻧﻮې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﯥ ﺳﺮه ھﻤﺪا اوس ﻟﺮﻟﯽ وی‪ ،‬ﭘﮫ ھﻤﺪې ﺗﻮګﮫ ﭘﺨﭙﻠﮫ وﯾﯿﻨﮫ ) اﻓﺎده(‬
‫ﺑﺎﻧﺪې ﺳﻤﺒﺎﻟﯿږي )ﻧﻮې ﻣﺎﻧﺎ( ﯾﺎ دا ﻧﻮې ﻣﺎﻧﺎ ورﺗﮫ ورﮐﻮﻟﮑﯿږي‪ ،‬ﯾﺎ ھﻢ دا وی ﭘﮫ ھﻤﺪې ﺗﻮګﮫ‬
‫وﯾﯿﻨﮫ ﭘﺨﭙﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮې ﻣﺎﻧﺎ ﻏﻮره ﮐﻮي‪.‬‬
‫ﮐﮫ دا دﯾﻮې ژﺑټﻮﻟﻨﯥ ﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ ﭘﺮاﺧﻮﻧﮫ وﻣﯿﻨﺪي ﯾﺎ دژﺑټﻮﻟﻨﯥ ﭘﮫ دﻧﻨﮫ ﮐﯥ وزﻏﻠﻲ‪ ،‬او د‬
‫ژﺑﻮﯾﻮﻧﻮ ﮐﺘﺎب ) ډﮐﺸﻨﺮي( ﯾﯥ را واﺧﻠﻲ او د دې ژﺑﯥ ژﺑﭙﺎﻧګﮫ ﮐﯥ ځﺎی وﻧﯿﺴﻲ‪ .‬د‬
‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﺮﮐﺘﺮﯾﺴﺘﯿﮏ ﯾﺎ ﺧﻮﯾﻐﻮره‪-‬واﻟﯽ ﯾﺎ ﺧﻮﯾټﺎﮐﻮﻧﮑﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ وﯾﻮﻧﮑﯽ دا ﭘﮫ‬
‫ﯾﻮه وﺧﺘﻮاټﻦ ﮐﯥ د ﻧﻮي ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﺧﭙﻠﻮي‪ .‬ﮐﻮم وﯾﻮﻧﮫ )ﻻ( ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم دي‪ ،‬ﭘﮫ دې ﭘﻮرې اړه‬
‫ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﮐﻮم وﺧﺘټﮑﻲ څﺨﮫ ﺳړی د ﯾﻮې ژﺑﯥ وﯾﻮﻧﭙﺎﻧګﮫ )وﯾﻮﻧﻮ ﭘﺎﻧګﮫ( ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ ﻧﯿﺴﻲ‬
‫ﯾﺎ څﯿړي‪ .‬د دې ﭘﮫ څﻨګ ﮐﯥ ﭘﮫ ټﻮﻟﯿﺰ‪-‬ژﺑﻨﯿﺰ ﺳﺘﺎﻧﺪارد وﯾﻮﻧﮑﺘﺎﺑﻮﻧﻮ) د وﯾﻮﻧﻮ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ ﯾﺎ‬

‫ ‪ 75‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ډﮐﺸﻨﺮي( راﻧﯿﻮﻟﺸﻮي ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰﻣﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ډﭔﺮو ژﺑﻮﮐﯥ ځﺎﻧګړي وﯾﻮﻧﮑﺘﺎﺑﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ‬

‫دوي ځﺎﻧﻠﮫ ﯾﺎ ټﯿﮏ د ھﻤﺪې وﯾﻮﻧﭙﺎﻧګﮫ) ﮐﮫ وﯾﻮﻧﻮﭘﺎﻧګﮫ؟( څﯿړي ﺷﺘﻮن ﻟﺮي‪ .‬د ﻧﯿﻮﻟﻮﭼﯿﺰم‬
‫وﯾﻨﯥ ) اﻓﺎدې( ﺗﮫ د زړې ﯾﻮﻧﺎﻧﻲ وﯾﻮﻧﮫ ‪،، “νέος neos „neu‬ﻧﻮی ‪ ،‬او ‪λόγος logos‬‬
‫‪ ،، “„Wort‬وی‪ ،،‬ﺑﻨﺴټ ﺗﮫ ﭘﺮاﺗﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ ﻧﻮﯾﻮی )ﻧﻮوی ﯾﺎ ﻧﻮی وی( ﺑﻠﻠﯽ ﺷﻮ‪.‬‬

‫د دې ﮐﻠﯿﻤﯥ ﺟﻨﺠﺎﻟﭙﺮاﺑﻠﻢ ﺗﮫ‬

‫دا د ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم وی ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻤﮫ ﭘﮫ ژﺑﭙﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ ﺑﯿﺨﯥ ﺳﺎده ﯾﻮوﻧﻮاﻟﯽ ﯾﺎ ﯾﻮاﻧﺪواﻟﯽ ﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬‬
‫‪ ) Hadumod Bußmann‬ھﺎدوﻣود ﺑوﺳﻣن( داﺳﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪ ورﮐﻮي‪:‬‬
‫ﻧﻮې ﭘﮫ ﮐﺎراﭼﻮﻟﺸﻮې ﯾﺎ ﻧﻮې ﻣﻨځ ﺗﮫ راﻏﻠﻲ ژﺑﻨﯿﺰې وﯾﯿﻨﯥ‪ .،،‬داﺳﯥ وﯾﻮﻧﮫ ﭘﮫ وﯾﺠﻮړوﻧﯥ‪،‬‬
‫وﯾﭙﻮروﻧﯥ ﯾﺎ د ﻣﺎﻧﺎوړوﻧﻮاﻟﻲ ﻟﮫ ﻻرې ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ‪ .‬ځﺎﻧﻠﮫ د ﻧﯿﻮﻟﻨګﻮﯾﺴﺘﯿﮏ‬
‫‪ Neurolinguistik‬ﯾﺎ ﻧﯿﻮژﺑﭙﻮھﻨﮫ ) ﻧﻮې ژﺑﭙﻮھﻨﮫ( ﮐﯥ د دې وی ﻟﮫ ﭘﺎره د دې وی ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻤﯥ د‬
‫ﻧﻮي ﭘﯿﺪاﭔښﺖ ﻣﻨﻞ ﻣﻨځ ﺗﮫ راځﻲ ﯾﺎ د دې وی ﻣﻨﻞ ﻣﻨﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫ھﻠﻤﻮت ګﻠﻮک ‪ Helmut Glück‬ﻟﮫ ﯾﻮې ﻟﻮر ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ﻟﮫ ﻧﻮﯾﭙﯿﺪاﭔښﺖ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ وټﺎﮐﮫ‬
‫ﯾﺎ ﮐﯿښﻮد او ﭘﮫ ﭼﻮﺧﻮﻧﯽ ‪،،‬وﯾﻨﻮﯾﭙﯿﺪاﭔښﺖ‪ ،،‬ﺳﺮه ﭘﮫ ﺣﻮاﻟﮫ ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم‪ ،‬دا ورﮐړﻟﺸﻮې ﺑﯿﻠګﯥ‬
‫ﻣګﺮ ټﯿﮏ د وﯾﺠﻮړوﻧﯥ‪ ،‬ﭘﻮروﻧﯥ ﯾﺎ ﻣﺎﻧﺎوړﻧﯥ ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ دي‪ .‬د ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ورځﻨﯿﻮاﻟﻲ ﯾﺎ رواج‬
‫ﮐﯥ ﮐﮫ ھﺮڅﻮﻣﺮه ﻧﺎوﺧﺘﮫ ﻧﻮ د ‪-١٩‬ﻣﯥ ﭘﯿړۍ ﭘﺎی څﺨﮫ ‪ ،،‬وﯾﭙﯿﺪاﮐﻮﻧﮫ‪ /‬ﭘﯿﻠﭙﯿﺪاﮐﻮﻧﯥ‪ ،،‬ﻟﮫ ﯾﻮې‬
‫ﻟﻮرې او ‪ ،،‬وﯾﺠﻮړوﻧﯥ‪ ،،‬ﺑﻠﯥ ﻟﻮر ﺗﮫ ﺗﻮﭘﯿﺮوي‪.‬‬
‫ﺑﯿﻠﻮﻧﮫ‬
‫د ژوﻧﺪۍ ژﺑﯥ ﺧﺒﺮﭔﮑﻮوﻧﮑﻲ ھﺮه ورځ ﻧﻮي وﯾﻮﻧﮫ ﺟﻮړوي ﯾﺎ ﭘﯿﺪاﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﻮی ﺳﺮه‬
‫دوي ﺳﻤﻼﺳﻲ ﯾﺎ ﺗﻮﮐﻠﻲ ﺑﻠﻨﺘﺸﯿﺎوي ﯾﺎ ﻧﻮﻣﻮﻧﺘﺸﯿﺎوې ډﮐﻮي ﯾﺎ ﺑﻨﺪوي‪ .‬زﯾﺎت ﻟﮫ دې وﯾﻮﻧﻮ‬
‫ټﯿﮏ ﯾﻮځﻞ ﭘﮫ ﮐﺎرﻟﻮﯾږي‪ .‬زﯾﺎت وﺧﺖ د دې وﯾﻮﻧﻮ ﻣﻮﺧﮫ ﭘﮫ دې ﮐﯥ ده‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﮫ ﺳﺮه ﯾﻮ‬
‫ﻧﻮﻣﻮﻧﺤﺎﻟﺖ ﭘﻮره ﮐړي‪.‬‬
‫د ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ډوﻟﻮﻧﮫ‬
‫د ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ﻻﻧﺪې ډوﻟﻮﻧﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ ﺷﻲ‪.‬‬
‫ﻧﻮوﯾﻮﻧﮫ)ﻧﻮی وﯾﻮﻧﮫ(‬
‫وﯾﯿﻨﯥ او ﻣﺎﻧﺎوي ﻧﻮې دي‪ .‬د ﻧﻮي ځﻮان وﺧﺖ ﺑﯿﻠګﮫ ﯾﯥ د ﻟﻨډﺧﺒﺮﻟﯿږل ﻟﮫ ﭘﺎره وﺗﻮﻧﻮی‬
‫‪ simsen‬ﻟﮫ ‪ SMS‬څﺨﮫ دۍ‪.‬‬
‫ﻧﻮي ﻣﺎﻧﺎوي‬
‫ﯾﻮ زوړ وی ټﯿﮏ ﯾﻮه ﻧﻮې ﻣﺎﻧﺎ ) ﭘﺴﯥ ﯾﺎ ﺑﻠﮫ ﻣﺎﻧﺎ ھﻢ( اﺧﻠﻲ‪ .‬ﭘﮫ دې ﺗﻮګﮫ ګﻮﻧﺪې ﻟﮫ ﯾﻮه زاړه‬
‫وی د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﻣﻮږک ‪ Maus‬ﭘﮫ ﯾﻮه ‪ ،،‬ﺗﺨﻨﯿﮑﻲ اﻟﯥ‪ ،‬د ﺷﻤﯿﺮوﻧﯥ ورﺷﻮ‪ ،،‬ﮐﯥ ھﻢ‬
‫ځﺎی ﭘﮫ ځﺎی ﺷﻲ‪.‬‬

‫ ‪ 76‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻧﻮي ﮐﻤﺒﯿﻨﯿﺸﻨﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﻧﻮي ګډوﻟﮫ ﻟﮑﯿﻨﮫ‪:‬‬

‫دﻟﺘﮫ ھﻐﮫ ﮐﺎروﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی ﮐﯿږي ) ‪ Internetcafé‬اﻧﺘﺮﻧﺘﮑﺎﻓﯽ ‪,‬ﻟﭙﺘﺎپ ﺑﮑﺲ‬
‫‪ ,Laptop-Tasche‬اﻧﺎﻟﻮګ ﺳﺎﻋﺖ ‪.(Analoguhr‬‬
‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم او ژﺑﻨﻮرم‬
‫ﮐﮫ ﻧﻮی وی ﮐﺎروﻧﯥ ﺗﮫ رﯾﺸﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﺧﺒﺮﭔﮑﻮوﻧﮑﯽ زﯾﺎت وﺧﺖ د ﻧﻮرم د ﻧﮫ ﺑﺎورﺗﯿﺎ ﺳﺮه‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫وﯾﯿﻨﮫ‪ ،‬ﻣﺎﻧﺎ اوﮐﯿﺪی ﺷﻲ د ډﭔﺮﻣﺎﻧﺎواﻟﻲ‬
‫‪ -‬وﯾﯿﻨډول ﯾﯥ ﻟﻮﻣړی ﭘﮫ ورځﻨۍ ﮐﺎروﻧﮫ ﮐﯥ ﺳﺎﺗﻞ ﮐﯿږي‪ .‬ﭘﮫ ځﺎﻧګړي ﺗﻮګﮫ ﭘﻮروﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ دا‬
‫زﯾﺎت ﭘﯿښﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ ﻧﮫ ﺗﻞ‪ ،‬ﯾﻮه د اﻋﯿﺎروﻧﯥ)ﭼﻤﺘﻮﮐﻮﻧﯥ( ﭘﺮوﺳﮫ ﭘﯿښﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﯥ ﺳﺮه‬
‫د ﺗﺮې ﭘﻮر ﺷﻮې ژﺑﯥ وﯾﻨډول د ﻓﯿﻨﻮﻣﯿﻨﺴﯿﺴﺘﻢ ﺳﺮه ﺳﺮ وﺧﻮري‪ .‬د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﯿﻠګﮫ‬
‫ډوﻧﻠﻮډ‪ Download‬دۍ‬
‫ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﭘﺮدي وﯾﻮﻧﮫ ځﺎی ﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘښﺘﻮ ژﺑﮫ ﮐﯥ ورﺗﮫ اﻧډول‬
‫ﻧﮫ ﭘﯿﺪاﮐﯿږي‪.‬‬

‫‪ Kunstwort‬ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ وی ﯾﺎ ھﻨﺮي وی) ھﻨﺮوی(‬

‫د ھﻨﺮوي ﺳﺮه ھﻐﮫ وی ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮو‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮې ژﺑﯥ د وﯾﺠﻮړوﻧﯥ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ اﻻﺗﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺟﻮړ ﻧﮫ وي او د ﯾﻮې ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ څﺨﮫ ھﻢ ﻧﮫ وي ﭘﻮر ﺷﻮی‪ .‬دا ﯾﻮه ﻧﻮې رﯾښﮫ ﺟﻮړوي‬
‫اوزﯾﺎت ﺟګﺴﻮﻣﺒﻮﻟﯿﮏ ﯾﺎ زﯾﺎت ﻧﻤﻮﻧﮫ‪-‬ﯾﯿﺰ ) ﻧﻤﻮﻧﯿﯿﺰ؟( دۍ‪ .‬ﻧﻮي ﺟﻮړ ﺷﻮي ھﻨﺮوﯾﻮﻧﮫ‬
‫زﯾﺎت وﺧﺖ د ﻧﯿﻮﻟﻮﯾﺠﺰﻣﻮﻧﻮ ﭘﮫ ﺣﯿﺚ ﺑﺎوري وو‪.‬‬
‫د ﺷﻌﺮوﻧﻮ ﺗﺮﺗﯿﺐ او ﺑﯿﺘﻮﻧﻮﮐﯥ ﺳړی زﯾﺎﺗﻮﺧﺖ د ھﻨﺮوﯾﻮﻧﻮﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﺟﻮړښﺘﻨﻮﻣﻮﻧﮫ‬
‫د ھﻨﺮوﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره زﯾﺎت ﺟﻮړښﺘﻨﻤﻮﻧﮫ‪ :‬د وﯾﻮﻧﭙﯿﻠﻮ ) د وﯾﻮﻧﻮ د ﭘﯿﻞ( ﯾﻮځﺎی راﮐښﻨﮫ‪،‬‬
‫ﯾﻮځﺎی اﯾښﻮوﻧﮫ‪ ،‬او د ګﺮاﻓﯿﻤﻮﻧﻮ ‪ Graphemen‬د ګډوﻟﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﻟﻨډوﻧﮫ‪.‬‬
‫ﯾﻮځﺎﯾﺮاﮐښﻨﮫ‪:‬‬
‫ﭘﮫ دې د ھﻨﺮوﯾﻮﻧﻮﮐﯥ دوه ﯾﺎ زﯾﺎت وﯾﻮﻧﮫ و ﯾﻮه وي ﺗﮫ راﮐښﻠﮑﯿږي )‪ ،،‬ﺳﺮه وﯾﻠﯿﮑﻮل‪،(،،‬‬
‫ﭼﯿﺮﺗﮫ ﭼﯥ ﺳﺮه ﯾﻮﺑﻞ ﺑﺎﻧﺪې اوښﺘﻮﻧﯥ ﺑﺮﺧﮫ ﻟﺮې ﮐﯿږي‪ .‬د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﻼﺑﯿﻠﯥ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ‪-‬وﻧﯥ‬
‫ﺷﺘﮫ‪ ،‬د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ‪ ،‬ﯾﻮځﺎی راﮐښﻨﻮی‪ ،‬ﺳﺮه وﯾﻠﯿﮑﻮﻟﻮی‪ ،‬ګډوﻟﮫ‪-‬وی‪....‬‬
‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ‪Q)teuer‬ران( او ‪)Euro‬ﯾورو(‬ ‫‪Teuro‬‬ ‫‪-‬‬

‫ ‪ 77‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ‪ Demokratie‬او ‪Diktatur‬‬ ‫‪Demokratur‬‬ ‫‪-‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ډارووﻧﮑﻲ ‪ Grusel‬او ‪ Musical‬ﻣوزﯾﮏ ‪5‬ﺧﮫ‬ ‫‪Grusical‬‬ ‫‪-‬‬

‫ ‬ ‫‪ Informatik -‬ﻟﮫ ‪ Information‬او ‪) Automatik‬ﯾﺎ ‪5 (Mathematik‬ﺧﮫ‬

‫اﯾﻧﻔورﻣﺎﺗﯾﮏ ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ﭘوھﻧ\ﯽ ﺷﺗﮫ اوﻟوﺳﺗل ﯾﯥ واﯾﻲ ﭼﯥ ﻟﮫ ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺳﺗوﻧ\ﻣن دي‪.‬‬

‫ﻣوږ د ﮐﻣﭘﯾوﺗرﺳﺎﯾﻧس ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ﭘوھﻧ\ﯽ ﻟرو‪ ،‬ﻧﮫ ﭘوھﯾږم‪ ،‬ﭼﯥ ھﻠﺗﮫ ﺑﮫ ‪5‬وﻣره د ‬
‫اﯾﻧﻔورﻣﺎﺗﯾﮏ ﺳره ﺳراوﮐﺎرﻟري‪ ،‬ﺧو‪Q‬وﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ دوﻣره ډﭔرﺑﮫ ﻧﮫ وي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ‪ Mechanik‬او ‪5 Elektronik‬ﺧﮫ‪.‬‬ ‫‪Mechatronik‬‬ ‫‪-‬‬

‫دا ﯾوه ﻧوې د ﻣو‪P‬رو ﻣﺳﻠﮑﻲ زده ﮐړه ھم ده‪\ ،‬ﮑﮫ د ﻧوﯾو ﻣو‪P‬رو ﻣﺎﺷﯾﻧوﻧﮫ ‪P‬ول ﭘﮫ ‬
‫ھﻣداﺳﯥ اﻟو ﺳﻣﺑﺎل دي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﯾ‪L‬ﺎﺗروﻧﯾﮑﺎن ورﺳره ﺳر اوﮐﺎرﻟري‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ‪ Globalisierung‬او ‪5 Lokalisierung‬ﺧﮫ‪.‬‬ ‫‪Glokalisierung‬‬ ‫‪-‬‬

‫ ‬
‫‪Zusammensetzung von Wortanfängen‬‬
‫د وﯾﻮﻧﻮ ﭘﯿﻠﯥ ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی اﯾښﻮوﻧﮫ‬
‫دا ھﻨﺮوﯾﻮﻧﮫ د ﺳﯿﻠﺒﻮﻟﻨډوﯾﻮﻧﻮﺳﺮه ﺧﭙﻠﻮان دي‪:‬‬
‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ‪ Modulator‬او ‪5 Demodulator‬ﺧﮫ‬ ‫‪Modem‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ Moped -‬ﻟﮫ ‪ Motor‬او ‪5 Pedal‬ﺧﮫ‪ .‬دا د ډﺑډﺑﻲ اوﺑﺎﯾﺳﮑل ‪5‬ﺧﮫ ﺟوړ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ووھن‪-‬اﻻﺗو ‬
‫\ﯥ ﯾﺎ ﺑﯾول ﮐﯾږي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫‪ Chipitts -‬ﻟﮫ ‪ Chicago‬او ‪5 Pittsburgh‬ﺧﮫ ‬

‫‪ Haribo -‬ﻟﮫ ‪ )Hans Riegel Bonn‬ھﺎﻧس رﯾ‪V‬ل ﻧوم دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺑن ووﯾﺎ دۍ)؟( (‬
‫‪5‬ﺧﮫ‪ .‬دا ﯾوه ﺧوږه دﺧوږوﺟوړه ﻣﯾوه ده‪ ،‬ﭼﯥ ﮐوﭼﻧﯾﺎن ﯾﯥ ﭘﮫ ﻣﯾﻧﮫ ﺧوري‪ .‬‬

‫ ‬ ‫‪ Milka -‬ﻟﮫ ‪ Milch‬ﺷودو او ﮐﺎﮐو ‪5 Kakao‬ﺧﮫ ﺟوړ ‪5‬ﮫ دي‪ .‬ﺧواږه ﺧو ھروﻣرودي‪.‬‬

‫ ‪ 78‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬
‫‪ Abkürzungen‬ﻟﻨډوﻧﯥ‬
‫ ‬

‫ﻟﻧډوﻧﯥ ھم ﮐﯾدی ﺷﻲ ھﻧروﯾوﻧﮫ وﺑﻠل ﺷﻲ ‬

‫ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬‬

‫ ‬ ‫„‪ “Nato‬د ‪ North Atlantic Treaty Organisation‬ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﻧډوﻧﮫ‪.‬‬

‫دا ﻟوﻣړۍﺑرﺧﮫ زﻣوږﻟﮫ ﭘﺎره دﻟﺗﮫ ھﻣدوﻣره ﺑﺳﯾﺎ ﮐوي او اوس را\و دې ‬

‫ ‬ ‫دوﯾﻣﯥ ﺑرﺧﯥ ﺗﮫ‪:‬‬

‫ ‬ ‫د ﭘ‪L‬ﺗو ﺳﺗوﻧ\ﯥ اوﻧﯾوﻟوﺟﯾزم‪:‬‬

‫د ﭘ‪L‬ﺗو د ﭘوھﻧﯾزې ودې ﻟﮫ اﻣﻠﮫ او ﮐﮫ ﻏواړۍ‪ ،‬د ﻧﮫ ودې ﻟﮫ اﻣﻠﮫ دﭘ‪L‬ﺗو ژﺑﯥ ﺳﺗوﻧ\ﯥ ھم ‬
‫زﯾﺎﺗﯥ دي‪ .‬ﻣوږ اوﺗﺎﺳود دې ﻟﯾﮑﻧﯥ ﺳره داﺳﯥ ﻟږ ﺳر ﻧﯾوﻟوﺟﯾزم ﺗﮫ ور‪L‬ﮑﺎره ﮐړ او وﻣو ‬
‫ﻟﯾدل‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﯾوﻟوﺟﯾزم د ﯾوې ژﺑﯥ وﯾوﻧﮑو د ودې ﺳره ھم ﺳﯾده ﺗړاو ﻟري ‬

‫ھﻨﺮوﯾﻮﻧﮫ او ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰﻣﻮﻧﮫ‬
‫ټﻮل ھﻨﺮوﯾﻮﻧﮫ ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰﻣﻮﻧﮫ ﻧﮫ دي‪ .‬ﯾﻮه وﯾﮑﺘﺎﺑﯿﺰه ) د ډﮐﺸﻨﺮي( ﻧﺨښﮫ ﯾﻮ اوږد وﺧﺖ د‬
‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ﭘﮫ څﯿﺮ ګڼﻞ ﮐﯿږي‪ .‬د زﯾﺎﺗﯥ ﭘﺮاﺧﯿﺪﻧﯥ او د ﮐﺎروﻧﯥ دوام ﺳﺮه د ټﻮﻟﮋﺑﻨﯿﺰ‬
‫وﯾﭙﺎﻧګﯥ د ورﺳﺮه ورځﻨﯥ ﯾﺎ اري ژﺑﯥ ﺑﺮﺧﮫ ګﺮځﻲ‪.‬‬
‫دا ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﺑﮫ ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰﻣﻮﻧﮫ ﮐﻮم وي‪ ،‬زه ﺗﺮې ﻧﮫ ﯾﻢ ﺧﺒﺮ اوﻧﮫ ﭘﺮې ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬د دې‬
‫دې ﻣﺎﺗﮫ ﺑﺨښﻨﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ ھﻐﮫ وﯾﻮﻧﮫ ﭼﯥ ﻣﻮږ ﺑﺪل ﮐړي ﯾﺎ د ﻧﻮرو وﯾﻮﻧﻮ ﭘﮫ ځﺎی‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ګﻮﻧﺪې ﻣﻮږ ﯾﯥ ﭘښﺘﻮ ﮐﻮو ﭼﯥ ﺗﺎﺳﻮﺗﮫ ﺑﮫ ھﯿﻠﮫ ده زﻣﺎ د ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻣﻌﻠﻮﻣﯥ وي‪ -‬ھﻐﮫ ‪ -‬ﭘﮫ ﭘﻮره‬
‫ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ ﺑﺎﯾﺪ وواﯾﻢ ‪ -‬ﭼﯥ ﻟﮫ ھﺮه اړﺧﮫ ﻧﺎﺳﻤﯥ دي ﻟﮑﮫ‪:‬‬
‫ﻣﺎﯾﻊ ﺗﮫ اوﺑﻠﻦ وﯾﻞ اود ﺳﻠﻤﯥ ﭘﮫ ځﺎی ﺳﻠﻨﮫ ﮐﺎرول‪ ،‬د ﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺳﻄﺤﯥ ﺳﻮﯾﻲ ﭘﮫ ځﺎی ﮐﭽﮫ‬
‫ﮐﺎرول او داﺳﯥ ﻧﻮر‪.‬‬
‫دﻟﺘﮫ ﭔﮫ ﻣﯥ ھﻢ وړاﻧﺪﯾﺰدادۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧﻮروژﺑﻮ ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﺑﮫ ھﺮې ﭘﻮھﻨﯥ ﺗﮫ وده ورﮐﻮو‬
‫اوھﻠﺘﮫ ﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮﮐﯥ زﯾﺎﺗﻮﺧﺖ د ﭘﯿﺪاﭔښﺘﯥ وﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﭘﯿﺪاﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮ‬
‫اوﮐﮫ ﻧﮫ ڼﻮ ﺑﯿﺎ د ھﻤﻐﯥ ژﺑﯥ ھﻤﻐﮫ وي ﻟﯿﮑﻮ اوﮐﮫ ﭘﮫ ﻋﺮﺑﻲ اﻧډول ﺑﺎﻧﺪې ﯾﯥ ﭘﻮھﯿﺪو‪ ،‬ﻧﻮھﻐﮫ‬
‫ھﻢ ﻟﮫ ﻧﻮروښﮫ دۍ‪.‬‬

‫ ‪ 79‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ځﺎن ﭘﺎﻟﻨﮫ دې ﻧﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ دا ﺑﮫ وواﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻧږدې څﻠﻮﭔښﺘﻮ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮﮐﯥ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫راټﻮﻟﻮﻧﯥ اوژﺑﺎړې دي‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻟﯿﮑﻠﯥ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎن‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﯾﻌﻨﯥ ټﻮل‬
‫ﻣﺴﻠﮑﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮدي اودا ﻣﺎ ﺟﻮړﮐړي ﻧﮫ دي‪ ،‬دا ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰﻣﻮﻧﮫ ﻧﮫ دي‪ ،‬دا ﻣﻮږ ﭘﮫ‬
‫ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻟﺮﻟﻲ وﯾﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﺑﮫ ﻟﻮﻣړي ځﻞ ﺗﺮې ﮐﺎر اﺧﺴﺘﯽ وي ﯾﺎ ﺑﮫ ﻣﯥ ﻟﻮﻣړي څﻞ‬
‫ﭘﮫ ﮐﺎراﭼﻮﻟﻲ وي او ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دزﯾﺎﺗﻮ ګﻮﺗﻨﯿﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ھﻢ ﯾﻢ‪ ،‬ﺧﻮﺑﺎورﻟﺮم‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ‬
‫ھﻐﮫ ﺧﭙﻞ ځﺎی ﻧﯿﺴﻲ‪ .‬ﻣﺎﺗﮫ ﻏﻮره دا ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ ﻧﺎﺳﻤﻮن ﭘﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ اوﮐﮫ وو‪،‬‬
‫ﻧﻮھﻐﮫ ﺑﮫ د راﺗﻠﻮﻧﮑﻮځﻮاﻧﺎﻧﻮ دﻧﺪه وي‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﻢ ﯾﯥ ﮐړي‪.‬‬
‫زﻣﻮږﻟﻮﻣړۍ دﻧﺪه‪ :‬ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ ﻟﮫ ﻧﻮروژﺑﻮ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ژﺑﺎړل‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺴﻠﮑﻲ وﯾﻮﻧﻮ‬
‫ﺗﮫ ھﻢ د ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﭘﯿﺪاﮐﻮل ﻟﮑﮫ د ﻣﺸﺒﻮع ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﻮړ ﯾﺎ ﻣﺎړه ﻟﯿﮑﻞ او د داﺳﯥ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ‬
‫ډﭔﺮول‪.‬‬
‫ﺑﯿﺎ زﻣﺎ ﺗﻞ ځﻮاﻧﺎﻧﻮ ﺗﮫ ﻣﺸﻮره‪ :‬ﮐﮫ ﻏﻮاړو وﭘﻮھﯿږو اوﭘﻮھﮫ ﻣﻮ ﻧﻮروﺗﮫ ورﮐړی ﺷﻮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ‬
‫ﯾﻮه ﭘﺮﻣﺨﺘﻠﻠﯥ د ﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﮫ ښﮫ وﭘﻮھﯿږو‪.‬‬

‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫دا ﻣﻮ د ﺳﺘﻮﻧځﻮﺑﯿﻮ ﻻر ﻧﮫ ده‬

‫زه – ﻟﮑﮫ د ﺗﻞ ﭘﮫ څېﺮ‪ -‬د ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ او ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ﻧﻮښﺖ ﻣﯿﻨﻮاﻟﻮ څﺨﮫ ﺑﺨښﻨﮫ ﻏﻮاړم‪،‬‬
‫ﭼﯥ دا د دوي د ژﺑﺴﻤﻮن او ﻧﻮښﺘﻮﻧﻮ ﺳﺮه ھﻢ اﻧﺪی ﻧﮫ ﯾﻢ‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﺎور وﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا څﮫ ﭼﯥ‬
‫زه ﻟﯿﮑﻢ ھﻢ‪ ،‬د ځﺎن ﻏﻮښﺘﻨﯥ او ﺳﺘﺎﯾېﻨﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﻧﮫ دي‪.‬‬

‫دا ﭼﯥ ژﺑﮫ ﻣﻮ ﻧﻮې د دوﻟﺖ د ژﺑﯥ ﭘﮫ څېﺮ ﻣﯿﺪان ﺗﮫ راوﺗﻠﯥ‪ ،‬ﻧﻮ دا ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻣﻮ ﺗﺮ ﯾﻮه‬
‫وﺧﺘﮫ ﭘﻮرې ﺷﺘﮫ‪ .‬دا ﺳﺘﻮﻧځﯥ ټﻮﻟﯥ ژﺑﯥ ﻟﺮي‪ ،‬ھﻐﮫ ﭼﯥ ډﭔﺮې ﭘﺮﻣﺨﺘﻠﻠﯥ ژﺑﯥ ھﻢ دي‪ .‬دا‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﭼﯥ ﻣﻮږ ﯾﯥ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ګﻮرو‪ ،‬داﺳﯥ ﺳﺘﻮﻧځﯥ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ورﺳﺮه ﺳﻢ ژوﻧﺪ‬
‫ﮐړی ﺷﻮ او ﻟﮑﮫ څﻨګﮫ ﭼﯥ د ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﺧﺎوﻧﺪان د ﺧﭙﻠﻮ ژﺑﻮ ﺳﺮه ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ‬
‫ﻟﺮي او ﯾﺎ ﻧﮫ دې راﭘﯿﺪاﮐړي‪ ،‬ﻣﻮږ ﯾﯥ ورﺳﺮه ﻧﮫ ﻟﺮو او ﻟﮫ ﻣﻮږ څﺨﮫ ھﺮ ﯾﻮ ھﻢ ﻟﮑﮫ د‬
‫ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﺧﺎوﻧﺪان د ﺳﻤﭙﻮھېﺪﻧﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ د ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﻧﮫ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږو‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﺎﯾﺪ راﭘﯿﺪاﯾﯥ‬
‫ھﻢ ﻧﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫ﯾﻮه ﺑﻠﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زه ﭼﯥ د ﺧﭙﻠﻮ ﺧﻮاﻧﻮ ﻟﯿﮑﻮاﻻﻧﻮ او ژﺑﭙﻮھﺎن ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﻮﻟﻢ‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﺎور وﮐړۍ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ورﺗﮫ ﺧﻮښېږم‪ .‬دوي ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪه ﮐﺴﺎن دي او زه ورﺗﮫ د راﺗﻠﻮﻧﮑﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ډﭔﺮ ښﮫ ﻟﯿﺪ‬
‫ﻟﺮم او د ﻧﻮرې ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯾﮑېﺪو ھﯿﻠﮫ ﯾﯥ ﻟﺮم‪.‬‬

‫ ‪ 80‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻣﻮ څﮫ دي؟‬

‫ﻧﻮرې ﺳﺘﻮﻧځﯥ څﻨګﮫ زﭔږوي؟‬

‫زﻣﻮږ ژﺑﭙﻮھﺎن او ژﺑﻤﯿﻨﻮال‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﺮه ﮐښېﻨﻲ او د ﺧﻮب ﺗﮫ ﺗﻠﻠﻮ وﺧﺖ ﭼﺮت ﮐﯥ ﻻړﺷﻲ‬
‫او ﯾﻮ څﮫ ورﺗﮫ ﻓﮑﺮ ﺗﮫ راﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺪﻟﻮ ﯾﺎ ﺳﻤﻮن ﯾﺎ ﭘﯿﺪاﮐېﺪﻧﮫ ﮐﯥ ﻓﮑﺮ ﻻړ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ‬
‫ﺳﻤﻼﺳﻲ ﻏﻮاړي ﯾﻮ څﮫ ورﺗﮫ ﭘﯿﺪا ﮐړي او ﯾﺎ ﮐﻠﮫ‪ ،‬ﮐﻠﮫ ﯾﻮ زدﮐړﯾﺎل ﯾﺎ زدﮐﻮوﻧﯽ ﺗﺮې دﯾﻮه‬
‫څﮫ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ وﭘﻮښﺘﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻮ دی ﺑﺎﯾﺪ دې ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺗﮫ ﯾﻮ ځﻮاب ﭘﯿﺪا ﮐړي‪ ،‬داﺳﯥ ﻧﮫ ورﺗﮫ واﯾﻲ‪،‬‬
‫ﭼﯥ دا ﺧﻮ د ﻧړۍ ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ دا ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫ﯾﻮ څﻮ ﺑېﻠګﯥ ﺑﮫ ﯾﯥ دﻟﺘﮫ راوړم‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړي‪ .‬ﭘﻮښﺘﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ‪ :‬ھﻐﮫ راﻏۍ او ھﻐﮫ ﮐﺘﺎب وﻟﻮﺳﺖ‪ .‬دا ﺧﻮ ﻧﻮ ﯾﻮ ډول ه ګﺎﻧﯥ دي‬
‫څﻨګﮫ ﺑﮫ ﭘﻮه ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﻧﻮ څﻨګﮫ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ ګړو‪ .‬ﻣﻮږ ﺧﻮ د ﻋﺮﺑﻲ ﭘﮫ ﺑﺮﮐﺖ ﯾﻮ ګﻮډی‬
‫اﻟﻒ ﻟﺮو ﺳﻤﻼﺳﻲ دا اﺳﺘﺎد د ﯾﻮې ه ﭘﮫ ﺳﺮ ﯾﻮ ګﻮډی اﻟﻒ وروﺗﭙﯽ‪ .‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﯾﻮ ژﺑﻤﯿﻨﻮال دﺷﭙﯥ ﭘﮫ ﭼﺮت ﮐﯥ وي او ﻓﮑﺮ ﺗﮫ ﯾﯥ راﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﻓﺎرﺳﻲ ﺻﺪم ﺧﻮ‬
‫د ﭘښﺘﻮ د ﺳﻠﻢ ﻏﻮﻧﺪې دۍ‪ ،‬ﺧﻮ راځﮫ دا ﺳﻠﻦ ﮐړه‪ .‬دﻟﺘﮫ ﻧﻮ ژﺑﻼر‪ ،‬ﺳﻢ اﻧﺪ‪ ،‬د ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﯥ‬
‫ﻻر ﺗﮫ ﻓﮑﺮ ﻧﮫ ﮐړي او ھﻐﮫ ﺳﮭﺎر ﺑﯿﺎ ټﻮﻟﻮ ﭘښﺘﻨﻮ ﺧﭙﻠﮫ د ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻻر ګﺮځﻮﻟﯥ وي‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬ﭘښﺘﺎﻧﮫ ﭘﻮھﺎن ﺳﺮه ﮐښﯿﻨﯥ او واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻣﺎﯾﻊ ﺧﻮ ﻋﺮﺑﻲ دۍ‪ ،‬دا ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ‬
‫ﺷﻲ) دا ﮐېﺪی ﺷﻲ او اﻧډول ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ وي‪ ،‬ځﮑﮫ دا ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ وی دۍ(‪ ،‬ﻧﻮ ﯾﻮ واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ‬
‫ﺧﻮ ورﺗﮫ ﭘﮫ ﭘﮑﺘﯿﺎﮐﯥ اوﺑﻠﻦ واﯾﻮ‪ ،‬ﻧﻮ ﺳﻤﻼﺳﻲ دا اوﺑﯿﻦ ﺷﻲ‪ .‬دا ځﮑﮫ ﭼﯥ دا ژﺑﯥ ﻣﯿﻨﮭﻮال‬
‫ﺧﻮ ﻧﮫ ﭘﻮھږي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻣﺎﯾﻊ څﮫ ﭘېﮋﻧﺪ ﻟﺮي او د ﻓﺰﯾﮏ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﯥ دا ﭘېﮋﻧﺪ څﻨګﮫ ورﮐړل‬
‫ﺷﻮی دی‪ .‬ھﻐﮫ ﻧﻮم اوس ځﻮږ ﭘﮫ درﺳﻲ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ ﮐﯥ ھﻢ ﮐﺘﻞ ﮐﯿږي او اوﺑﻠﻦ ﻏﺎز ھﻢ واﯾﯥ‪،‬‬
‫ﺑﯥ ﻟﮫ دې ﭼﯥ ﭘﮫ اوﺑﻠﻦ وﭘﻮھﯿږي او ﯾﺎ ﭘﮫ ﻣﺎﯾﻊ‪.‬‬

‫څﻠﻮرم‪ :‬د ﻏﻼﻣۍ ﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ واﯾﻲ ﻣﺎﺗﯥ ﮐړۍ‪ ،‬ﻧﻮ ﺳﻤﻼﺳﯥ واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دﻟﺘﮫ ﺧﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﻮه ﯾﯥ‬
‫ﺑﺪﻟﮫ ﺷﻲ‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ دﻟﯿﻞ راوړي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﻏږ او دوه ﯾېګﺎﻧﯥ‪ .‬دا ژﺑﻼر ﻧﮫ ده دا ژﺑﻼرې ﭘﮫ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﻻر ده‪،‬‬
‫ﺧﻮ دا اوس ھﻢ زﻣﻮږ ھﻐﮫ وﺗﻠﻲ ژﺑﭙﻮھﺎن او ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﭘﻮھﺎن ھﻤﺪاﺳﯥ ﻧﺎﺳﻤﮫ ﻧﺎﺳﻤﮫ ﻟﯿﮑﻲ‪.‬‬

‫ ‪ 81‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐﮫ ﭘﮫ ﮐړۍ او ﮐړۍ ﮐﯥ ﺳﺘﻮﻧځﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ د دې ﯾﻮه ﭘﮫ ک ﮐﯥ ده‪ ،‬ﭼﯥ ځﺎﻧﻠﮫ ﺳﯿﻠﺒﯥ ﻟﺮي‪ ،‬دا‬
‫ﺧﻮ د ۍ ﮐﺎر ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﺮﭼﻮ ﺗﺎو ﻟﮫ ﮐﻮﭼﻮ ﺑﺎﺳﻲ‪ .‬دﻟﺘﮫ ﺧﻮ ګﻮره ﺑﺎﯾﺪ ک ﺗﮫ ﯾﻮ‬
‫څﮫ ورﭘﮫ ﻏﺎړه ﮐړې او ﻧﮫ ‪ ،،‬ۍ‪ ،،‬ﭘﮫ ګﻮډي اﻟﻒ وزوروي‪.‬‬

‫ﮐﮫ ﻣﻮږ داﺳﯥ ﺧﻮﺑﻮﻧﮫ ګﻮرو ﻧﻮ راځۍ ﭼﯥ دا ﺳﯥ ﯾﻮ څﻮ ﺑېﻠګﯥ ﯾﯥ راوړو‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬وﻟﯥ وﻟﯥ وﻟﯥ؟‬

‫دﻟﺘﮫ ﻧﻮﻣﻮی‪ ،‬ﭘﻮښﺘﻨﻮی او ﮐړﻧﻮی دي‪ ،‬ﭼﯥ ھﺮ ﯾﻮ ﯾﯥ ھﺮ ﯾﻮ ﮐېﺪی ﺷﻲ‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﺑﮫ ﻧﻮ د‬

‫درﻧﻮ ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ دا وي‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮ ﻣﻮږ څﻨګﮫ ﭘﻮه ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﻮم ﯾﯥ ﮐﻮم دۍ؟‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ﺧﻮ ا دوه ﻧﮫ داﭼﯥ ﯾﻮ ډول ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﯾﻮ ډول وﯾﻞ ﮐﯿږي ھﻢ او دادرﯾﻢ ﮐﯥ د‬
‫وﯾﻠﻮ ﻟﮫ ﻻرې ﺑېﻠﻮاﻟﯽ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ھﻠﺘﮫ ﺑﮫ ﻧﻮ دې د ﭘﻮښﺘﻨﻮی د و ﺳﺮه ﯾﻮ څﮫ ﮐﻮو ﯾﺎ ﺑﮫ اﻟﻒ ﭘﺮې‬
‫د ﭘﺎﺳﮫ ﺗﭙﻮ او ﯾﺎ ﺑﮫ ڼﻮ ﻧﮫ ﭘﻮھېږم‪.‬‬

‫دوﯾﻢ ‪ :‬د ﺗﺮه ) د ﭘﻼر ورو( او ﺗﺮه) ھﻐﮫ د ﺑﺎدرﻧګ ﭘﮫ څېﺮ ﺧﻮﻧﺪور( ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﺑﮫ ﻧﻮ ﻟﮫ ه‬
‫ﭘﺮﺗﮫ د ﺳﯿﻠﺒﯥ ﻟﮫ ﻻرې ﺗﻮﭘﯿﺮ ﮐﻮو او ﮐﻮم ﺑﮫ ﮐﻮم ﻧﻮم وي؟ دﻟﺘﮫ ﻧﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﯾﻮھﺖ څﮫ و ﺗﭙﻮ‪،‬‬
‫ﭼﯥ دواړه ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ھﻢ دي‪.‬‬

‫راځۍ ﭼﯥ ﯾﻮه ﺑېﻠګﮫ ‪ -‬زﻣﺎ ﻟﮫ ﻟﻮرې ﮐېﺪی ﺷﻲ ﯾﻮه ﺑﯥ ﺳﻢ اﻧﺪه ﺑېﻠﮑﮫ وي ‪ -‬ﺧﻮ راوړو‪.‬‬

‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﮐﯥ ﻟﻮﻣړی اﻟﻒ ﺑﻞ ډول وﯾﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧﻮښﺖ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﻮ ګﻮډی اﻟﻒ‬
‫ورﺑﺎﻧﺪې ﺳﻮر ﮐړو‪ ،‬ﮐﮫ څﻨګﮫ؟ او ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې څﻨګﮫ ﺑﺎﯾﺪ وﭘﻮھﯿږو ‪ ،‬ﭼﯥ دا ن ھﻐﮫ د ﻋﺮﺑﻮ‬
‫ﭘﮫ څېﺮ زﭔﺮ ﻟﺮي‪ ،‬زور او ﮐﮫ ﯾﺎ ﭘېښ‪ .‬ﻣﻮږ ﺧﻮ ﭘﮫ ﺷﻤېﺮوﻧﻲ ﮐﯥ ھﻤﺪا ﯾﻮ ګﻮډی اﻟﻒ‬
‫ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﺮ ﺗﻮري ﯾﯥ ﺳﻮروﻟﯽ ﺷﻮ‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬د ﺗﺮور ) د ﭘﻼر ﯾﺎ د ﻣﻮر ﺧﻮر( او ﺗﺮور) ﭼﯥ ﭼﺎ ﺗﮫ ﯾﻮ څﮫ ورﭘېښ ﺷﻲ او ﺗﺮور‬

‫ﯾﻮې او ﺑﻠﯥ ﺧﻮا ﺗﮫ ګﻮري( ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﺑﮫ ھﻢ څﻨګﮫ ټﻮﭘﯿﺮ وﮐړی ﺷﻮ؟‬

‫ﯾﻮه ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬ﻣﻮږ واﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دوه ووﻧﮫ ﻟﺮو‪ .‬اﯾﺎ ﻣﻮږ ﯾﯥ ﭼﯥ ﯾﻮ ډول ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬د ﮐﻮﻣﻮ‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﯾﯥ ﻣﺦ ﮐړي ﯾﻮ؟ ﭼﯥ ﺗﺮاوﺳﮫ ﯾﯥ د ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﻧﮫ ﯾﻮ ﻣﺦ ﮐړي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې‬
‫وروﺳﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ﭘﺴﯥ ﭘښﺘﺎﻧﮫ ﺧﻮ ﻻ ښﮫ ﺑﺎﯾﺪ وﭘﻮھﯿږي‪ ،‬دوي ﺑﮫ ﻧﻮ څﻨګﮫ ﻟﮫ ﺳﺘﻮﻧځﻮ‬
‫ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐړي؟‬

‫ ‪ 82‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﯾﻮه ﭘﮫ ﯾﺎدو راوړﻧﮫ‪ :‬ﯾﻮه ورځ څﻮﮐﺴﺎن ﺳﺮه ﻧﺎﺳﺖ وو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻏﺒﺮګﻮن ﺧﺒﺮې ﺷﻮې‪ ،‬ﻧﻮ‬
‫دې ﯾﻮه ووﯾﻞ ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا وی د ده ﻟﮫ ﻟﻮرې روځﻨﯽ ﺷﻮی‪ ،‬دا ﯾﯥ ﻧﻮښﺖ وو‪ .‬ﻣﺎ ورﺗﮫ‬
‫ووﯾﻞ‪ ،‬ﮐﮫ وواﯾﻮ ﭼﯥ‪.. :‬ﻏﺒﺮګﻮن وﻧﮫ ښﻮده دا ﺑﮫ ښﮫ وي او ﮐﮫ وواﯾﻮ ﭼﯥ ‪ ..‬څﮫ وﻧﮫ وﯾﻞ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﺗﻞ ﺳﻢ دۍ او ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﯾﯥ ھﻢ ﺳﻤﮫ ده‪.‬‬

‫ﭘﺎی ﯾﺎدوﻧﮫ‪:‬‬

‫زﻣﻮږ د ﻓﺎرﺳﻲ وروﻧﮫ ﭘﻮھﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﺷﯿﺮی او ﺷﯿﺮ ﺳﺮه ﻧﮫ ﺑﺪﻟﻮي او دوي ﺗﺮاوﺳﮫ د دې‬
‫ﯾﻮې ي ﺳﺮه ژوﻧﺪ ﮐړی او ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﯾﯥ ځﺎﻧﻮﻧﻮ ﺗﮫ ﻧﻮرې ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ دي زﭔږوﻟﻲ او‬
‫ھﻤﺪاﺳﻲ د ‪ night‬ﺳﺮه اﻧګﺮﭔﺰي ژﺑﻮ وﻟﺴﻮﻧﻮ ھﻢ ﮐﻮﻣﮫ ﺳﺘﻮﻧځﮫ ﻧﮫ ده ﻟﺮﻟﯥ او ﻧﮫ ﭼﺎ ﻧﺎﯾګټ‬
‫ﯾﺎ ﻧﺎﯾﻐﺖ او ﯾﺎ ﺑﻞ څﮫ وﯾﻠﯽ او دا ﭘﮫ ﭘېړﯾﻮ ھﻤﺪاﺳﯥ ده‪ .‬‬

‫زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧﺪ ﺑﮫ ﻣﻮږ ھﻢ ﺳﻮر‪ ،‬ﺳﻮر او ﺳﻮر‪ ،‬ﺳﻮر ﺳﺮه ﻧﮫ ﺑﺪﻟﻮو‪.‬‬

‫ﺳﻮر)رﻧګ(‪ ،‬ﺳﻮر )ﭼﺎی(‪ ،‬ﺳﻮر) د ﯾﻮه ﭘټﯥ(‪ ،‬رﺑﺎب ﺳﻮر‪ .‬دا دوه دروﻧﺪ ‪ ،،‬و ‪ ،،‬ﻟﺮي او دا‬
‫ﺑﻞ ﯾﯥ ﺳﭙﮏ ‪ ،،‬و ‪ ،،،‬ﺧﻮ ﺑﯿﺎ د دې ﻧﻮرو دوو ﺳﺮه څﮫ ﮐﻮو‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻐﮫ ‪ ،،‬و ‪ ،،‬ﻟﺮي؟‬

‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﻣﯥ د ﻻﻧﺪې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ وﮐړه‪:‬‬

‫ﻣﺎ دا څﻮ ورځﯥ د ﻣﺨﮫ د ﭘﻮھﻨﺘﻮن د ﯾﻮه اﺳﺘﺎد ﻟﯿﮑﻨﮫ وﻟﻮﺳﺘﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮه زدﮐړي ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺗﮫ‬
‫ﯾﯥ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ‪،،‬ه‪ ،،‬ګﻮډی اﻟﻒ ﺗړﻟﯽ وو‪ ،‬ﻧﻮ دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ﻣﯥ ﭘﮫ ورزﯾﺎﺗﮫ ﮐړه‪ ،‬ﮐېﺪی ﺷﻲ ﺗﮑﺮار‬
‫ﯾﯥ ډﭔﺮ وي‪ ،‬ﺧﻮ ﻏﻮرځﻮل ﻣﯥ ﯾﯥ زړه ﻧﮫ ﻏﻮاړي‪.‬‬

‫زه ﭘﮫ دې اﺧﺮو وﺧﺘﻮﻧﻮ ﮐﯥ ‪ ،،‬ه ‪ ،‬ا ‪ ،‬و او ی‪ ،،‬ګﻮرم‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﯥ ورﺗﮫ اوس ﭘﺎم را اووښﺘﯽ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﭘﮫ ﮐﮑﺮه ﯾﺎڅﻨګ ﮐﯥ ﯾﯥ ورﺗﮫ ګﻮډی اﻟﻒ ﺳﻮر ﮐړی‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻣﯥ داﺳﯥ ﻟږې او‬
‫وړې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺗﮫ زړه راﭘﻮورﺗﮫ ﮐړ‪ ،‬د ﯾﻮه ﺳﻮال ﺳﺮه‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ د ﭘښﺘﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻮرې‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ وﻧﮫ زﭔږوو‪.‬‬

‫د دې ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﻣﻮ ژوﻧﺪ ﮐړی او دا د ھﯿڅ څﮫ ﻣﺨﮫ ھﻢ ﻧﮫ ﻧﯿﺴﻲ او ټﻮل ﭘﺮې ﺑﻮھﯿږي‪.‬‬
‫ﮐﻠﮫ ﮐﻠﮫ زﻣﻮږ ګﺮان ژﺑﭙﻮھﺎن او ﻧﻮر ﻟﯿﮑﻮاﻻن ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﭘښﺘﻮ د ې د ﻧﻮرو ژﺑﻮﯾﻮﻧﮑﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره‬
‫ﺳﺎده ﺷﻲ‪ .‬دا ﻣﻮ ﻧﮫ دﻧﺪه ده او ﻧﮫ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ دﻧﺪه وګﺮځﻮو‪ ،‬دا څﮫ ﭼﯥ ﻟﺮو‪ ،‬دا ﺑﮫ د ﻧﻮرو‬

‫ ‪ 83‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ژﺑﻮاﻻو ﺳﺮه ھﻢ ګډوو‪ .‬ﻟﮑﮫ ﻣﻮږ ﭘﮫ ﻧﻮر ژﺑﻮ څﻨګﮫ ﭘﻮھېږو‪ ،‬دوی ھﻢ زﻣﻮږ ﭘﮫ ژﺑﮫ‬
‫ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﻮھېﺪﻟﯽ ﺷﻲ‪ .‬ﻣﻮږ ﺗﮫ زﻣﻮږ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ﻟﻮﻣړۍ ﻟﯿﮑﮫ زﻣﻮږ ژﺑﮫ ﻏﻮرواﻟﯽ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زه دﻟﺘﮫ داﺳﯥ ﻟږ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻟﺮم‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻏﻮرواﻟﯽ او ﮐﮫ ﻏﻮره واﻟﯽ وﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ‬
‫ھﺮڅﻨګﮫ وي ھﻢ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ورﺳﺮه ﻧﮫ ﺷﻮ ﭘﯿﺪاﮐﻮﻟﯽ‪.‬‬

‫زﻣﺎ ھﯿﻠﮫ ھﻤﺪا ده‪ ،‬ﭼﯥ راځۍ ﻧﻮرې ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﺑﮫ ﻧﮫ زﯾﺎﺗﻮو‪.‬‬

‫ﻟﮑﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﻣﯥ ﭼﯥ ګﻮﺗﮫ ورﺗﮫ وﻧﯿﻮﻟﮫ‪ ،‬زﻣﻮږ ﻟﯿﮑﻮاﻻن او ژﺑﭙﻮھﺎن او ھﻤﺪاﺳﯥ ﻧﻮر د اﻧﺪ او‬
‫ﻧﻈﺮ ﺧﺎوﻧﺪان ﭘﮫ دې اﺧﺮو او ﯾﺎ ھﻢ ﺷﺎﯾﺪ ﻟﮫ ﭘﺨﻮا د ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻮ ﺗﻮرو د ﻟﯿﮑﻠﻮ ﺳﺮه ﺳﺘﻮﻧځﯥ‬
‫ﻟﺮي او ﯾﺎ ﺳﺘﻮﻧځﯥ راﭘﻮرﺗﮫ ﮐﻮي‪ .‬دا ﺳﺘﻮﻧځﯥ د ﻧړۍ ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ او دا د ﭘﺮﻣﺨﺘګ‬
‫ﻣﺨﮫ ﻧﮫ ﻧﯿﺴﻲ او ﻧﮫ د ژﺑﯥ ﺧﺎوﻧﺪان ورﺳﺮه ﮐﻮﻣﮫ ﺳﺘﻮﻧځﮫ را ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﻮي ﯾﺎ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﺧﻮ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې ھﻢ ﭘﮫ ژﺑﮫ او ھﺮه رﯾښﮫ ﮐﯥ ﭘﻮره ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﺎﯾﺪ اوﺑﯽ‬
‫)ﺣﻞ( ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ زه ھﻢ ﻏﻮاړم ﭘﮫ دې ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﻟږ دګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ ﺳﺮه ﺧﭙﻞ اﻧﺪ‬
‫ګډ ﮐړم‪.‬‬

‫ﻣﻮږ درې ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري ﻟﺮو ) او ﮐﮫ ه( ﭘﮫ ورزﯾﺎﺗﮫ ﮐړو‪ ،‬ﻧﻮ څﻠﻮر ﺑﮫ ﺷﻲ‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ا ﯾﺎ اﻟﻒ دۍ‪ .‬د اﻟﻒ ﻏږوې ﺷﺘﮫ ﺧﻮ ﺑﮫ ﻣﺎﺗﮫ ﻟﮫ دوه ډوﻟﮫ ﺷﺎﯾﺪ ډﭔﺮه وﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﺧﻮ‬
‫وﺑﮫ ﻧﯿﺴﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا دوه ﺧﻮ ھﺮوﻣﺮو ﺷﺘﮫ او د ﻧﻮرو ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻮ ﺗﻮرو ﺳﺮه ﺧﻮ ﯾﯥ ‪-‬ﮐﮫ‬
‫ورﺳﺮه ﻣﻞ راﺷﻲ‪ -‬ﻧﻮر ھﻢ د ﻏږډوﻟﻮﻧﮫ ډﭔﺮﭔږي‪ ،‬ﻧﻮ ﮐﮫ دا ﺳﺮه د ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﺑېﻠﻮو ‪ .‬د‬
‫ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﮐﮫ وﻟﺮو ﺑﺎور) د دې ﺳﻤﮫ د ﻏږوﻧﻮ روښﺎﻧﻮﻧﮫ ﺑﮫ ﺑﯿﺎداﺳﯥ وي‪ ،‬ﭼﯥ د ﺑﺎ‬
‫څﺨﮫ ﭘﺮﺗﮫ وو ﺗﮫ ھﻢ ﯾﺎ اﻟﻒ ﯾﺎ ﯾﻮ ﺑﻞ څﮫ وﻟېﮑﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﺳړی ﭘﻮه ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﺟګ وﯾﻞ ﮐﯿږي‬
‫او ﻧﮫ دﭘېښ ﺳﺮه او ﻧﮫ د زﭔﺮ ﺳﺮه( دا ﻣﻮ ژﺑﮫ ده ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ څﻨګﮫ ﯾﯥ ﻟﻮﻟﻮ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬دا دوه ووﻧﮫ ﺧﻮ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ دروﻧﺪ وو ﻟﮑﮫ ﺗﻤﺒﺎﮐﻮ ) ﮐﮫ ﺗﻨﺒﺎﮐﻮ؟( او ﺳﭙﮏ وو‪ ،‬ﻟﮑﮫ‬
‫زاﻧګﻮ‪ .‬دﻟﺘﮫ ھﻢ ﺷﺎﯾﺪ ځﻨﯥ ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﺎن ﯾﺎ د وﯾﻠﮑېﺪﻧﯥ ﻣﯿﻨﻮال وﻏﻮاړي‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮې ﻧﺨښﯥ‬
‫ﻟﮫ ﻻر ﯾﯥ ﺳﺮه ﺑﺪل ﮐړي‪.‬‬

‫ځﻨﯥ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ا ھﻢ ګﻮډی اﻟﻒ ﻟﯿﮑﻲ او ﭘﮫ ‪،،‬ه‪ ،،‬ھﻢ‪ ،‬ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﮫ ‪،،‬و‪ ،،‬ھﻢ‪،‬‬
‫ﯾېګﺎﻧﯥ ﺧﻮ ﻻ څﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﻨځﮫ ﺷﻮې ﺧﻮ دي او ﮐﮫ دا ﻻر وي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﻟږﺗﺮﻟږه ﺧﻮ اﺗﮫ‬
‫ﺷﻲ‪.‬‬

‫اﯾﺎ ﭘښﺘﻮ ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې اړوﻧﺪه ﻏږوﻧﻮ ﻧﻮرې دﻧﺪې ﻟﺮي؟‬
‫ﯾﺎ اﯾﺎ د ﻏږ ﻟﺮوﻧﮑﻮ ﺗﻮر ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ‪ ،‬ﮐړﻧﮫ او ﻧﻮم ټﺎﮐﻠﯽ ﺷﻮ؟‬

‫ ‪ 84‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻧﮫ‪ .‬ﻧﻮرې دﻧﺪې ﻧﮫ ﻟﺮي‪ .‬د دې ﻟﮫ ﻣﺨﯥ څﻮک څﮫ ﺷﯽ ټﺎﮐﻠﯽ ﻧﮫ ﺷﻲ ﯾﺎ ﻧﮫ ټﺎﮐﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ‬
‫دوي‪ ،‬د ډﭔﺮګﻮﻧﻮ او ﯾﻮګﻮﻧﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ او ھﻤﺪاﺳﯥ د ﻧﺎرﯾﻨﮫ او ښځﯿﻨﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ د‬
‫روښﺎﻧﻮﻧﯥ دﻧﺪه ﻟﺮي‪.‬‬

‫د دوی ﻟﮫ ﻻرې څﮫ ﻧﮫ ټﺎﮐﻠﮑﯿږي‪ .‬دﻟﺘﮫ ګﻮره د ﭘېﮋﻧﺪﻧﯥ ﯾﺎ ور ﭘېﮋﻧﺪﻧﯥ ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻢ‪ ،‬ځﮑﮫ دا‬
‫ﭘېﮋﻧﺪﻧﮫ ﺑﯿﺎ ﭘﺨﭙﻠﮫ ﯾﻮه دﻧﺪه ده‪ .‬دا روښﺎﻧﻮﻧﮫ راﺗﮫ ﺳﻤﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪ .‬ﺑېﻠګﯥ ﯾﯥ‪ :‬ﻟﮑﮫ د ﯾېګﺎﻧﻮ ﻟﮫ‬
‫ﻻرې‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎرﯾﻨﮫ‪ ،‬ښځﯿﻨﮫ‪ ،‬ﯾﻮ او ډﭔﺮ روښﺎﻧﮫ ﮐﯿږي ﯾﺎ راﺗﮫ څﺮګﻨﺪﯾږي‪ ،‬ﮐﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪل ﮐﯿږي‬
‫وﻟﯿﮑﻢ‪ ،‬ﻧﻮ ﮐېﺪی ﺷﻲ دﻟﺘﮫ ﺑﯿﺎ ﻧﻮرې ﭘﻮښﺘﻨﯥ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ﯾﻮ ﮐﺎر ﭼﯥ ھﯿڅ وﺧﺖ د‬
‫ژﺑﻼر ﻟﮫ ﻻرې ﻧﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ھﻐﮫ دا دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﯿڅ ﺗﻮري ﯾﺎ ﻧﻮرھﻢ ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري ﻟﮫ‬
‫ﻻرې او ھﻤﺪاﺳﯥ ی ﻟﮫ ﻻرې ﮐړﻧﮫ او ﻧﻮم ﻧﮫ ټﺎﮐﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړوال او‬
‫ﻧﻮﻣﻮال ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻲ ﺗﻮري ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻻرې ﯾﯥ ﮐړﻧﮫ او ﻧﻮم ﺳﺮه ټﺎﮐﻞ ﮐﯿږي او ﺑېﻠﯿږي‪.‬‬
‫د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﮫ ټﻮﻟﯿﺰه ﻻر ﺷﺘﮫ او ﻧﮫ د ژﺑﻼرې ﻟﮫ ﻻرې‪ .‬دا ﺳﯥ ھﻢ ﻧﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﻏږ‬
‫ﻟﺮوﻧﮑﯽ ﺗﻮری او دوه ډوﻟﮫ ﻟﯿﮑﻞ‪ ،‬دا ھﻢ ژﺑﻼر ﻧﮫ ده‪.‬‬

‫د ﮐړﻧﻮ ﺳﺮه د ﮐړوﻧﻲ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟېﺪل‪:‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ﮐړﻧﻮ ډوﻟﻮﻧﻮ ﺳﺮه د ﺗېﺮ وﺧﺖ او اوﺳﻤﮭﺎل ﻟﮫ ﭘﺎره د ﮐړوﻧﻲ ﺑڼﮫ د ځﻨﻮ‬
‫ﮐړﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﺪﻟﯿږي او دا ھﻢ ﯾﻮه ﻻر ﻟﺮي‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی ‪ :‬ھﻐﮫ ﮐړﻧﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮې ﮐړوﻧﻲ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬ﭘﮫ ھﻐﻮ ﮐﯥ د ﮐړوﻧﻲ ﭘڼﮫ ﻧﮫ‬
‫ﺑﺪﻟﯿږي‪ .‬ﭘېﻠﮑﯥ ﯾﯥ‪ :‬ﺗﻠﻞ‪ ،‬ﮐښېﻨﺎﺳﺘﻞ‪ ،‬درﭔﺪل او ‪.‬ﻧﻮر‬

‫ﺑېﻠګﯥ ﯾﯥ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﭘﺨﭙﻠﮫ راوړﻟﯽ ﺷﻲ‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ھﻐﮫ ﮐړﻧﯥ دي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﻮ ﮐړﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﺮﭔﮑړوﻧﻲ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﭘﮫ ھﻐﻮ ﮐړﻧﻮ ﮐﯥ د‬
‫اوس ﻣﮭﺎل او د ﺗېﺮﻣﮭﺎل ﻟﮫ ﭘﺎره د ﮐﻮوﻧﮑﻮ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟﯿږي‪ .‬ﺑېﻠګﯥ ﯾﯥ‪ :‬وھﻞ‪ ،‬ﺧﻮړل‪ ،‬او‬
‫ﻧﻮر‬

‫ﭘښﺘﻮ ﻣﺎﺗﮫ ﯾﻮه ﺗﻮاﻧﻤﻨﮫ‪ ،‬ﺧﻮ داﺳﯥ ﻟږ د ﻧﻮرو ﻟﮫ ﭘﺎره ﺳﺘﻮڼځﻤﻨﮫ ژﺑﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ او‬
‫ﯾﺎ داﺳﯥ وﯾﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬روﺳﯥ ﺗﮫ ﭘﺎم راواړوو‪ ،‬ھﻐﮫ ھﻢ ھﻤﺪاﺳﯥ ﺳﺘﻮﻧځﻤﻨﯥ ژﺑﯥ دي‪ ،‬ﺧﻮ زده‬
‫ﮐﯿږي او زه ھﻢ ﻻﺗﺮاوﺳﮫ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﮫ د ډﭔﺮو ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږم‪ .‬اﻟﻤﺎﻧﯿﺎن‪.‬‬
‫زﻣﻮږ ﭘﮫ ﻏﻢ ﮐﯥ ﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻧﻮر ﺑﺪﻟﻮﻧﻮﻧﮫ راوﻟﻲ‪ .‬‬

‫د داﺳﯥ ﻟږ څﮫ ﺑﻮﺧﺘﯿﺎﻟﮫ ﭘﺎره‪:‬‬

‫ ‪ 85‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﯾﻮه ﺑﻠﮫ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯥ زړه دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ګډه ﮐړم او ھﻐﮫ د ھﻐﮫ څﮫ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻣﻮږ ﯾﯥ دواړه ﻟﺮو‪:‬‬

‫ﻣﻮږ ﻟﺮو‪ ،، :‬زﻣﺎ‪ ،‬زﻣﻮږ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ‪ ،،‬او ھﻢ ﻟﺮو‪ ،، :‬دﻣﺎ‪ ،‬دﻣﻮږ‪ ،‬دﺗﺎ‪ ،‬دﺗﺎﺳﻮ‪ ،،‬زﻣﻮږ‬
‫ورځﻨﯽ ﺷﻮی ‪ ،،‬زﻣﺎ او ﻧﻮر دي‪ ،‬ﺧﻮ اﯾﺎ د ژﺑﻼر ﻟﮫ ﻻرې ھﻢ داﺳﻢ دي او ﮐﮫ دا ‪ ،،‬دﻣﺎ‪،،...‬‬
‫ﺳﻢ دي؟‬

‫دﻣﺎ ﻟﮫ اﻧﺪه او څېړﻧﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﺧﻮ ‪ ،،‬دﻣﺎ‪ ،‬دﻣﻮږ‪ ،‬دﺗﺎ‪ ،‬دﺗﺎﺳﻮ‪ ،،‬ﺳﻢ دۍ‪ .‬ﻟﯿﮑﻨﮫ ﻣﯥ ﭘﮫ دې‬
‫ھﮑﻠﮫ ﭘﮫ ﺗﺎﻧﺪ او دﻋﻮت ﻣﻨﻠﻮ ﺧﭙﺮوﻧﻮ ﮐﯥ ﺧﻮره ﺷﻮې او د ژﺑﻼر ﮐﺘﺎب ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻟﻨډ وﺧﺖ‬
‫ﮐﯥ ﺑﮫ ﺧﻮر ﺷﻲ‪ ،‬ھﻢ وي‪..‬‬

‫ﻟﮫ ﺳړې ﺳﯿﻨﯥ ﻣﻮ ﻣﻨﻨﮫ او راﺗﮫ روغ او ھڅﺎﻧﺪ اوﺳۍ‪.‬‬

‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ ﻧﺎﺳﻢ راﻧﻨﺒﺎﺳﻠﺸﻮي وﯾﻮﻧﮫ‬

‫او ﻟﮫ ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ څﺨﮫ ھﯿﻠﮫ‬

‫دا داﺳﯥ ﻟﻨډ‪ ،‬ﺑﯥ ﻟﮫ اوږدې ﺷﻨﻨﯥ راوړم‪ .‬دا ټﻮﻟﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ د ﺗﺎﻧﺪ او دﻋﻮت ﭘﮫ ﻣﻨﻠﻮ ﭘﺎڼﻮ ﮐﯥ‬
‫ﺧﻮرې ﺷﻮي او ھﻢ دا ﮐﯥ ھﻢ ﮐﺘﻞ ﮐېﺪی ﺷﻲ ‪ketabton. com‬زﻣﺎ ﭘﮫ ھﻤﺪې ﻧﺎﻣﮫ‬
‫ﮐﺘﺎب ﭘﮫ ‬

‫څﻨګﮫ ﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﺎ ﯾﻮ وی وﻟﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ؟‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﯾﻮ ﻧﻮم‪ ،‬ﯾﻮ وی ﯾﺎ ﮐﻮم ﺗﻮری‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﮫ ورﮐړ ﺷﻮي ﻧﻮم ﯾﺎ ﺑﻞ څﮫ ﺧﻮي وﻧﮫ ﻟﺮي‪،‬‬
‫ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﯾﻮ ﻧﻮم ﯾﺎ ﺑﻞ ﮐﻮم وی‪ ،‬ﭼﯥ ټﻮﻟﯿﺰ ﻧﮫ وي او ټﻮﻟﯿﺰ ﮐېﺪی ﻧﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬د ژﺑﻼرې ﺳﺮه ﭘﮫ ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ ﮐﯥ راځﻲ‪.‬‬

‫ ‪ 86‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫څﻠﻮرم‪ :‬د ھﺮ څﮫ د ﺳﻢ او ﻧﺎﺳﻢ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﭼﯥ ښﻮوﻧﯥ او دﻻﯾﻞ راوړل ﮐﯿږي‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻟﮫ‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ ﺧﭙﻠﻮاک ﯾﺎ ازاد وي‬

‫ﭘﻨځﻢ ﺑﯿﺎ د ﭘﻮرﺗﮫ ﻟﻨډ‪ :‬ﭘﻮھﻨﯿﺰ دﻟﯿﻞ ﮐﻮم دي؟ ھﻐﮫ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ ﺧﭙﻠﻮاک ﯾﺎ ازاد‬
‫وي‪.‬‬

‫داﺳﯥ ﭘﯿﻞ ﮐﻮو‪:‬‬

‫ﯾﻮ‪ :‬ﺳﻠﻦ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ :‬د ﺳﻠﻢ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺳﻠﻦ راوړل ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ .‬دا د ژﺑﯥ او ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﯥ ﻟﮫ ﻻري‬
‫او ټﻮﻟګﯿﺰ ھﻢ ﻧﮫ دۍ او دا دې ھﻢ ﭘﮫ ﯾﺎد وي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺳﻠﻨﮫ ﺷﻠﮑﻠﻦ ﻧﺎﺳﻤﻮن دۍ‪ ،‬ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ‬
‫دا ﻧﺎﺳﻤﻮن ﻧﮫ وو‪.،‬‬

‫دوه‪ :‬اوﺑﻠﻦ ‪ :‬دا ھﻢ ﻧﺎﺳﻢ د ﺑﮭﯿﺪوﻧﮑﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ .‬اوﺑﻠﻦ ﯾﻮاځﯥ او ﯾﻮاځﯥ د واورو‬
‫ﺧﻮي دۍ او ﺑﺲ‪.‬‬

‫درې ‪ :‬ﺗﺮ ‪ :‬ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ھﻐﻮ ځﺎﯾﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﺗﺮ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ داﺳﯥ ﻧﮫ وي‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی اړﯾﮑﻮی‪ :‬ﻟﮫ ﺟﻼﻟﮑﻮټ ﺗﺮ ﮐﺎﺑﻠﮫ ﯾﺎ ‪ ...‬ﺗﺮﮐﺎﺑﻞ ﭘﻮرې‪.‬‬

‫دوﯾﻢ ﺗړﻧﻮی‪ :‬ﭘﮫ ﮐﻮټﮫ ﮐﯥ ‪ ٢٠‬ﺗﺮ ‪ ٣٠‬ﮐﺴﺎن ځﺎﯾېږي‪.‬‬

‫درﯾﻢ د ﻣﮭﺎل ﯾﺎ ﯾﻮ څﮫ ﭘﺎی‪ :‬ﺗﺮ ﻧﮭﻮ ﺑﺠﻮ درځﻢ‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ داﺳﯥ ﻏﻮﻧډاﻟﻮ‪ ،‬ﭘﮫ ﺑﻞ ھﺮ ځﺎی ﮐﯥ ‪ ،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪.‬‬

‫څﻠﻮر‪ :‬ﻟﮫ ﺗﺮ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪ :‬دا ھﻢ ﺳﻮﭼﺒﻮچ ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐېﺪی‪ ،‬زﻣﺎ ﮐﺘﺎب ﮐﯥ روښﺎﻧﮫ ﺷﻮي‪..‬‬

‫ﭘﻨځﮫ‪ :‬ئ‪ :‬زﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ داﺳﯥ ‪ ،،‬ئ‪ ،‬ځﺎی ﻧﮫ ﻟﺮي‪ .‬دا ژﺑﻼر ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻏږ دې ﯾﻮ او‬
‫‪ ،،‬ئ‪ ،،‬دې دوه ‪ -‬ﯾﺎ ان درﯾﻮ ﺗﮫ ھﻢ ر ﺳېﺪﻟﯽ ﺷﻲ ‪ -‬وي‪.‬‬

‫ﺷﭙږ‪ :‬ﺳږﮐﺎل ﺗﺮ ټﻮﻟﻮ ډﭔﺮ اﻧګﻮر ﺷﻮې‪ ،‬ﻧﺎﺳﻤﮫ ده‪ .‬ﮐﮫ وواﯾﻮ ﭘﮫ ټﻮﻟﮫ ﮐﯥ‪ ،‬دا ﯾﻮ ﺗﮑﯿﮫ ﮐﻼم‬
‫دۍ ﭘﺮوا ﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬‬

‫اوه‪ :‬ﺗﺮ ډﭔﺮه ﺑﺮﯾﺪه ﯾﺎ ‪ ...‬ﭘﻮﻟﯥ‪ ،‬او ھﻢ ﯾﺎ ﮐﭽﯥ ﻧﺎﺳﻢ دي‪.‬‬

‫اﺗﮫ ‪ :‬ﮐﭽﮫ ﻣﻮږ زﯾﺎت وﺧﺖ ﻧﺎﺳﻤﮫ ﮐﺎروو‪ ،‬د ﺳﺘﺎﻧﺪارد ﯾﺎ ﻣﻌﯿﺎر‪ ،‬ﺳﻄﺤﯥ او ﺳﻮﯾﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره‪.‬‬

‫ﻻﻧﺪې ﺑﮫ ﯾﻮ څﻮ وﯾﻮﻧﮫ راوړو‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮم او اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ دي او ﺗﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻠﻮ ﮐﯥ ﭘﺎم ورﺗﮫ‬
‫وﺷﻲ‪.‬‬

‫ ‪ 87‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ .‬ﻧﻮره ﮐﺎروﻧﮫ ﯾﯥ د اړﯾﮑﻮي ده‪.‬‬

‫ﻧﮭﮫ‪ :‬ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځټﮑﯽ‪ :‬ﯾﻮاځﯥ د ﯾﻮه ﺷﻲ ﯾﺎ ﯾﻮه څﮫ ھﻨﺪﺳﯥ ﻣﻨځ ﺑﺎﯾﺪ وي‪.‬‬

‫ﻧﻮر ﻣﻨځ اړﯾﮑﻮی دۍ‪.‬‬

‫ﻣﺦ‪ .‬ﭘﮫ ﻣﺦ ﯾﯥ داﻧﮫ ده‪ .‬ﭼﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ داﺳﯥ ﮐﺎروﻧﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﻓﺰﯾﮑﻲ ﻣﺦ دۍ‪ ،‬ﻧﻮر ﮐﺎرول ﯾﯥ‬
‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ دي‪ .‬ﻣﺦ ﺗﮫ ‪ ،‬دﻣﺨﮫ‪ ،‬ﺧﻮ ﺗﺮﻣﺨﮫ ﺳﻮﭼﺒﻮچ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او ھﻤﺪاﺳﯥ ﺗﺮ ﻣﺨﮑﯥ‪ .‬دا ﺗﺮ‬
‫ﺧﻮ ﻧﺎﺳﻢ او دا ﻣﺨﮑﯥ ھﻢ ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ وﯾېﻨﮫ ده‪.‬‬

‫ھﻤﺪاﺳﯥ څﻨګ او ﺷﺎ‪ .‬ﭘﮫ دې ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﻠﮫ ﻓﺰﯾﮑﻲ او ﮐﻠﮫ دا ﻓﺰﯾﮑﻲ څﻨګ او ﺷﺎ ﻣﻮﺧﮫ‬
‫ﺗﺮې ﻧﮫ ده‪.‬‬

‫دا ھﻢ ﻧﺎﺳﻢ دي‪:‬‬

‫روﻏﺘﻮن‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ د ﻧﺎروﻏﺎﻧﻮ ځﺎی ﺗﮫ واﯾﻮ ﻧﺎﺳﻢ ډۍ‪ .‬ﺳﻢ ﯾﯥ ﻧﺎروﻏﺘﻮن‪ ،‬رﻏﻨﺘﻮن ﯾﺎ‬
‫رﻏﻨځﯽ دي‪.‬‬

‫رﻏﻨځﯽ ﻣﺎﺗﮫ ډﭔﺮ ښﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪.‬‬

‫د ﮐﻮرﻧﯿﻮ ﭼﺎرو وزارت ﻧﺎﻣﻮﺧﻮر دۍ‪ ،‬ﻣﻮﺧﻮرﯾﯥ د دﻧﻨﻨﯿﻮ ﭼﺎرو وزارت‪.‬‬

‫دې وګﻮري‪.‬‬

‫دې وګﻮري‪Ketabton: com .‬ھﻐﮫ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ‪ ،‬د دې اوﻧﻮرو ﺳﻤﻮﻧﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﻣﯿﻨﮫ‬
‫ﻟﺮي‪ ،‬ﻧﻮ ‬

‫ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ‪:‬‬

‫دا ﻣﺎ ﺗﮫ ﯾﻮه ﺑﺎﺑﯿﺰه او ﺑﯥ ارزښﺘﮫ ﺧﺒﺮه ﻧﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬دا ﻣﻮ ژﺑﮫ ده‪ ،‬څﻮک ھﻢ ﭼﯥ دا ژﺑﮫ‬
‫ﻧﺎﺳﻤﮫ ﮐﺎروي‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻤﻮن ﺗﮫ راوﺑﺒﻞ ﺷﻲ‬

‫ﻣﻮږ ﭘﻮھﻨﯿﺰ ﻣﺮﮐﺰوﻧﮫ ﻟﺮو‪ .‬ﻟﮫ ھﻐﻮ څﺨﮫ ﻏﻮاړم‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﮫ ﻏﻮر وګﻮري او ھﺮ ﯾﻮ ﭼﯥ‬
‫ﻧﺎﺳﻢ وو‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﮐﮫ ﯾﻮ ھﻢ‪ ،‬ﻧﻮ دوي ﺣﻖ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﺗﮫ ﻣﻨﺎﺳﺒﮫ ﺟﺰا وټﺎﮐﻲ او‬
‫ﺳﻤﮫ ﺳﺘﺮه ﺟﺰا ﺑﮫ داوي‪ ،‬ﭼﯥ دوی راڅﺨﮫ د ډاﮐﺘﺮۍ ﺷﮭﺎدﺗﻨﺎﻣﮫ واﺧﻠﻲ او ﮐﮫ ﻧﮫ‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ دې‬
‫راﺗﮫ د ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ډاﮐﺘﺮي راﮐړي‪ ،‬دا ﭘﺮې ارزي‪ .‬‬

‫ ‪ 88‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫او ﻟﮫ ټﻮﻟﻮ ﻟﯿﮑﻠﻮﺳﺖ ﺧﺎوﻧﺪاﻧﻮ ھﯿﻠﮫ ﮐﻮم‪ ،‬ﭼﯥ د دې ﭘﺮﭔﮑړې ﻣﻼﺗړ وﮐړي‪ ،‬دا د ھﺮ ﯾﻮه ﮐﺎر‬
‫دۍ او ټﻮل د دې ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮ ﺳﺮه ګﯿﺮ دي‪ ،‬د ﻋﻠﻮﻣﻮ اﮐﺎدﻣﻲ د ﭘښﺘﻮ څﺎﻧګﻲ او ﭘﻮھﻨﺘﻮﻧﻮﻧﻮ‬
‫ﭘﻮھﻨﯿﺰ ﮐﺎدروﻧﮫ دې دې ﮐﺎر ﺗﮫ راوﺑﻮﻟۍ‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﺎی ﮐﯥ دې د ﯾﻮې ﯾﺎدوﻧﯥ اﺟﺎزه وي او ھﻐﮫ دا ﭼﯥ‪ :‬دا ﭘﻮھﻨﯿﺰه ځﺎﻧﻨﯿﻮﻧﮫ ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ‬
‫ﯾﻮه ﭘﻮھﻨﯿﺰه ﻟﯿﮑﻨﮫ‪ ،‬د ﺳﻤﯥ او ﻧﺎﺳﻤﯥ ﭘﺮﭔﮑړه وﻏﻮاړو او ﻣﻮږ ورﺗﮫ ﭼﭙﮫ ﺧﻮﻟﮫ ﭘﺎﺗﯥ ﺷﻮ‪،‬‬
‫ﮐﮫ ﭘﮫ ھﺮ ﻻﻣﻞ ھﻢ وي‪.‬‬

‫ﺗﺎﺳﻮ ژﺑﭙﻮھﺎن دې ﭘﺮﭔﮑړې ﺗﮫ ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ راﺑﻮﻟﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎور وﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ﻣﻠګﺮي او ﭘېﮋﻧﺪﮐﻠﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ښﮫ ﻋﺎﻟﻤﺎن او ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ وﺗﻠﻲ ﮐﺴﺎن‬
‫دي او ﺳﻠﻨﮫ ﯾﺎ ﺑﮭېﺪوﻧﮑﻮ ﺗﮫ اوﺑﻠﻦ وواﯾﻲ او دا ‪ ،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﻧﺎﺳﻢ وﮐﺎروي‪ ،‬ډﭔﺮ زورﭔږم‪ .‬او‬
‫رښﺘﯿﺎ ډﭔﺮ زورﭔږم‪ .‬ﮐﮫ دوي ﺗﮫ دا ﺳﻢ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﻧﻮ زه ﺑﮫ د دوي ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ ارام ﺷﻢ‪ ،‬ھﻐﮫ دې‬
‫ﻣﻮږ ﺗﮫ راوښﺎﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﻮم ﭘﺨﻮاﻧﻲ او ﮐﻮم ﺟﻮړﺷﻮي دي‪.‬‬

‫‪ .‬زﻣﻮږ ځﻨﯥ د ادب ﻣﯿﻨﮫ وال ﭘﮫ دې اﻧﺪ دي‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ ژﺑﭙﻮھﺎن دي‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮﻧﮫ داﺳﯥ ﻟږ د‬
‫ﻧﯿﻮﻟﻮﺟﯿﺰم ﺳﺮه ﺑﻮﺧﺖ ﮐړي‪ ،‬ﺧﻮ زه ﭘﮫ دې اﻧﺪ ﻧﮫ ﯾﻢ‪ .‬ﻣﻮږ دا ﺧﭙﻞ ﻟﺮﻟﻲ او ﻧﮫ ﻣﯿﻨﻠﻲ وﯾﻮﻧﮫ‪،‬‬
‫ﭼﯥ د ﻣﺴﻠﮏ ﭘﮫ زور وﻣﯿﻨﺪل‪ ،‬دا ﺑﮭﻨﻮ ﭘﻮرھﺒﺮﯾﺎﻟﯿﺘﻮب وي‪ ،‬ودې ﺗﮫ ﻧﻮي وﯾﻮﻧﮫ ﭘﯿﺪا او‬
‫ﺟﻮړ ﮐړو‪ .‬ﺗﺎﺳﻮ ﻣﺎﺗﮫ ﯾﻮ څﮫ وښﺎﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﮫ ﻧﻮم ﺟﻮړﭔﺪی ﺷﻲ او ﻣﻮږ ﯾﯥ ﻧﮫ ﺟﻮړوو‪..‬‬

‫ﺳﺘﺎﺳﻮ د ټﻮﻟﻮ ﻟﮫ ﺳړې ﺳﯿﻨﯥ ډﭔﺮه ﻣﻨﻨﮫ‪.‬‬

‫ ‬
‫ ‬

‫ ‬ ‫ ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږی ﺷﯾﻧواری‬

‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ) ھﻢ‪ :‬ﻟﮫ ﭘﺎره وﯾﻮﻧﮫ(‪:‬‬ ‫‪Pronomen‬‬

‫ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ ﭘﮫ ﻧﻮم ﻏږﯾږو؛‬
‫ ‬
‫ ‬ ‫‪ Nomen‬ﻧوم ) ﻧوﻣوﻧﮫ(‬
‫ ‬

‫ ‪ 89‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﯾﻠﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﯾوﭼﺎ ﻟﯾﮑﻠﻲ وو‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯾﮑﻧﮫ ﻣﯥ ﮐﯾدی ﺷﻲ د اﻟﻣﺎﻧﻲ د اﻏﯾز ﻻﻧدې وي‪ .‬ﭘﮫ دې ﮐﯥ ‬
‫ﺧو ﺷﮏ ﻧﮫ ﺷﺗﮫ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ وﺗوﻧژﺑﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ده او ﻟﯾﮑﻧﯥ ﻣﯥ ﻟﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ را ﻧﯾﺳم‪ ،‬ﻧو ھروﻣروﺑﮫ ‬
‫ﯾﯥ اﻏﯾززﯾﺎت وي او دا ﺧﭘﻠﮫ اﻏﯾز دۍ‪ ،‬ﺧو زﻣﺎ ﭘﮫ اﻧد د ﭘ‪L‬ﺗو ﻟﯾﮑﻧدود ﺳره ﺑﮫ ﻧﺎﺳﻣون ﻧﮫ ‬
‫راوﻟﻲ‪ .‬زﻣﺎ ‪P‬وﻟﮫ زده ﮐړه ﻟﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ده او د اﻟﻣﺎﻧﻲ ﻟﯾﮑﻧﮫ ﺑﯾﺎ د ﭘ‪L‬ﺗو د ) دﻟﺗﮫ ‪،،‬ﺗر‪ ،،‬ﻧﮫ ‬
‫ﻟﯾﮑم‪،‬ﻧﺎﺳم دۍ( اﻏﯾز ﻻﻧدې ده‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﺧواﺷﯾﻧ‪ O‬ﺑﺎﯾد وواﯾم‪ ،‬ﭼﯥ ﻣوږ ﺑﺎﯾد ‪P‬وﻟﯥ ﭘوھﻧﯾزې ﻟﯾﮑﻧﯥ ﻟﮫ ﻧورو ژﺑو را وژﺑﺎړو‪ .‬ﭘﮫ ﺧﭘﻠﮫ ‬
‫ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺧو ﻣو ﺗراوﺳﮫ دوﻣره ‪5‬ﮫ ﻧﮫ دي ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﺳﺎده ﻟﯾﮑﻧﯥ ھم ﭘ‪L‬ﺗو ‬
‫ﮐړو‪ .‬‬

‫ ‬ ‫دا دې \ﺎﻧﺳﺗﺎﭔﻧﮫ ﻧﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ اوس ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﮫ او داﺳﯥ ﻟږ ‪5‬ﮫ ﻓزﯾﮏ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐړي‪.‬‬

‫‪ Einleitung‬ﭘﯿﻠﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ﻧﻮم ) ﺷﯽ ھﻢ دۍ‪ ،‬ﺷﻲ وی‪،‬ﺑﻨﺴټﻮی ﯾﺎ ﻧﻮﻣﻮی ﺑﻠﻠﮑﯿږي( ﺷﯿﺎن ښﺎﯾﻲ)ﻟﮑﮫ ﻣﯿﺰ‪ ،‬ﮐﺎﺳﮫ(‪،‬‬
‫ژوﻧﺪي ﺷﯿﺎن) ښځﮫ( اوذھﻨﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ) ھﻮا(‪ .‬ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻧﺎرﯾﻨﮫ او ښځﯿﻨﮫ ﺑﺎﻧﺪې‬
‫وﭔﺸﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﻧﺮ‪ -‬ښځېﻮاﻟﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ‪Genus‬‬

‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ګﯿﻨﻮس ﯾﺎ ﻧﺮ‪-‬ښځﯿﻮاﻟﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ارﺗﯿﮑﻠﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﻮﻟﮫ‬
‫ﻣﺨﯥ ن‪ ،‬ښ او ﻧﺮښځﯽ ﭘﯿﮋﻧﺪل ﮐﯿږي‪ .‬ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﻧﺮښځﻲ ﻧﻮم ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ څﺨﮫ‬
‫ﭘﮫ ﻧﻮروﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﮐﯥ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ .‬ھﻤﺪا ﻧﺮـ ښځﯿﻨﻮاﻟﯽ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ دا زﯾﺎت ﯾﯥ ﻟﮫ ﭘﺎی ﺗﻮري څﺨﮫ‬
‫ﺟﻮﺗﯿږي‪ .‬زرﮐﮫ‪ ،‬ﺳﭙﻮږﻣۍ‪ ،‬ﻟﻤﺮ‪ ،‬ﺳﺘﻮری او ﻧﻮر‪.‬‬

‫ښځﯿﻨﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ داﺳﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪل ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺎی ﮐﯥ ﯾﯥ دا ﺗﻮري وي‪ :‬ې‪،‬ۍ‪،‬ه ‪....،‬‬

‫ﻧﺎرﯾﻨﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ داﺳﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪل ﮐﯿږي‪،‬ﭼﯥ ﭘﺎی ﯾﯥ ﯾﺎ ﺑﯽ – ﯾﺎ ﻧﺎﺧﻮزﻧﺪه ﺗﻮری وي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې‬
‫ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺎی ﯾﯥ ﮐﻮم ﻏږﻟﺮوﻧﮑﯽ ﺗﻮری ﻧﮫ وي‪ ،‬ﻟﮑﮫ ﺳﭙﮏ‪ ،‬دروﻧﺪ‪ ،‬ﭼﯿﻨﺎر او ‪.....‬‬

‫ﺧﻮ دا ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﮐﻠﮑﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐړم‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘﺎی ﺗﻮري ﭘﮫ دې اﻏﯿﺰ ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ګﻮﻧﺪې ﯾﻮ وی ﯾﮫ ﭘﺎﯾﻮې ﻟﮫ دې ﯾﺎدو ﺗﻮرو وﻟﺮي‪ ،‬ﻧﻮھﻐﮫ دې ښځﯿﻨﮫ ﯾﺎ ﻧﺎرﯾﻨﮫ ﻧﻮم وي‪ ،‬دا ﭘﮫ‬
‫دې ﻣﺎﻧﺎ‪،‬ﭼﯥ دا ﺗﻮرې ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻧﮫ ﺟﻮړوي‪ ،‬د ﺗﻮرو ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﻧﺮ‪-‬ښځﯿﻮاﻟﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪل‬
‫ﮐﯿﺪی ﺷﻲ او ﻧﮫ ټﺎﮐﻞ ﮐﯿﺪی‪.‬‬

‫د ﻏږﻟﺮوﻧﮑﻮ ﺗﻮروﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ﮐړﻧﯥ او ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﺗﻮﭘﯿﺮھﻢ ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐﯿﺪی‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻣﻮږﻧﮫ ﺷﻮ وﯾﻠﯽ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړﻧﮫ ده‪ ،‬ځﮑﮫ ﯾﯥ د ‪ ،،‬ئ‪ ،‬ﺳﺮه ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣﯿﺎﻟﮫ‬
‫اوﮐړﯾﺎﻟﮫ ‪ ،،‬ۍ ‪ ،،‬او‪ ،،‬ئ‪ ،،‬ﻏﺒﺮګﯥ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ‪ ،،‬ئ ‪ ،،‬ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫ ‪ 90‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﮫ ډﭔره ﺑﺧ‪L‬ﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د دې ﭘورﺗﮫ ‪ ،،‬ئ ‪ ،،‬ﺳره ﻣﯥ داﺳﯥ ﻟږ ﺗﺎوﺗرﯾﺧواﻟﯽ دۍ‪ .‬زه واﯾم‪،‬ﭼﯥ دا ‬
‫ﻧﮫ ﺷﺗﮫ‪ ،‬ﻧو \ﮑﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬و ﮐﯥ زﯾﺎﺗﮫ راوړم‪ ،‬ﭼﯥ ‪L‬ﺎﯾﻲ ھﻠﺗﮫ اړﯾﯾﻧﮫ ھم ﻧﮫ وي‪ ،‬ﺧو ‪5‬ﮫ ‬
‫وﮐړم؟ ﺑﯾﺎ ھم ﺑﺧ‪L‬ﻧﮫ ﮐوۍ‪ .‬‬

‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ) ھﻢ‪ :‬ﻟﮫ ﭘﺎره وﯾﻮﻧﮫ(‪:‬‬ ‫‪Pronomen‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ زﺑﭙﻮھﺎن ورﺗﮫ ﻧﻮﻣځﺮي)؟( وای‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﻮره ﺑﺎوري ﻧﮫ ﯾﻢ‬
‫او ﭘﮫ ﺑﻞ ﻧﻮم ﯾﯥ ھﻢ ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬داﺳﯥ ﺑﺨښﻨﯥ راﺗﮫ ﮐﻮۍ‪ ،‬ﻣﻼﻣﺖ ﯾﻢ‪ ،‬ﺧﻮ څﮫ وﮐړم‪ ،‬زﻣﻮږد‬
‫ﭘښﺘﻮ ﯾﺎ ﺑﯿﺨﻲ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﻨﯥ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ﮐﻮرﺗﮫ ﻧﮫ دي راﻏﻠﻲ‪ ،‬ﻟﮑﮫ دا ﭘﮫ ﻧﻮروژﺑﻮ ﭘﻮھﻨﯥ‪.‬‬
‫ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ داﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟﮫ ﮐﻮرڅﺨﮫ ﺑﯥ ﻟﮫ ﮐﺘﺎب او ﮐﺘﺎﺑﺘﻮن ﺳﺮﺗﮫ رﺳﻮو‪ .‬دا دې دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ‬
‫وي‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮی ھﺮو ﻣﺮو د ﭘﺮوﻧﻮم اﻧډول دۍ او ھﻤﺪاﺳﻲ دۍ‪ ،‬ﮐﮫ ﻏﻮاړو او ﮐﮫ ﻧﮫ ؟‬

‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‪:‬‬
‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ راﻧﯿﻮﻟﯥ ورﺗﮫ ‪،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،،‬وﯾﻮﻧﮫ ھﻢ واﯾﻲ‪ .‬ﭘﺮوﻧﻮم د ﻧﻮم ځﺎی ﻧﯿﺴﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي اوګﺮداﻧﯿږي ﯾﻌﻨﯥ ﺑﺪﻟﯿږي‪ .‬ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﮐﯥ ﺑﮫ‬
‫وھڅﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ څﻨګﮫ ﻣﻮږ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ څﺨﮫ دا ﭘښﺘﻮ رااﺧﺴﺘﻠﯽ ﺷﻮ اوڅﻨګﮫ ﻟﮫ دې ﺳﺮه ﻣﺦ ﺗﮫ‬
‫ځﻮ‪.‬‬

‫د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻻﻧﺪې ﭘﺮوﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ څﯿړو‪:‬‬

‫‪Personalpronomen, Possessivpronomen, Reflexivpronomen, Relativpr‬‬

‫‪ onomen‬او ‪.Interrogativpronomen‬‬

‫‪ Personalpronomen‬ځﺎﻧﯿﺰ ﯾﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‬

‫ځﺎﻧﯿﺰ ﯾﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي دي‪ :‬زه‪ ،‬ﺗﮫ‪ ،‬ھﻐﮫ)ن او ښ(‪ ،‬ﻣﻮږ‪ ،‬ﺗﺎﺳﻮ)ن‪،‬ښ(‪ ،‬ھﻐﻮي او د‬
‫ھﻐﻮي ﺑﺪﻟﯿﺪوﻧﮑﯥ ﺑڼﯥ دي‪.‬‬

‫ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ) د ﻧﻮرو ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻠﻮ ﮐﯥ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ‪ ،،‬ګړﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،،‬ﭘﻮھﻨﯿﺰه وﯾېﻨﮫ‬
‫ﻧﮫ ده‪ ،‬ﻧﻮ زھﺒﮭﻮواﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎور ﻣﯥ دۍ(‪ ،‬ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ﭘﻮرﺗﮫ دا ﻻﻧﺪې ھﻢ ځﺎﻧﯿﺰ‬
‫ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي دي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﯾﯥ ﻟږﺗﺮﻟږه د اﻟﻤﺎﻧﻲ او ﻓﺎرﺳﻲ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮوي‪ :‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻮږ‪ ،‬ﺗﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺎﺳﻮ‪ ،‬ھﻐﮫ‪ ،‬ھﻐﯥ‪ ،‬ھﻐﻮي)ن‪،‬ښ(‪ .‬دا ﭘﻮرﺗﮫ ﭘﮫ ﯾﺎد راوړو‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ځﺎﯾﻮﻧﮫ ﺳﺮه‬
‫ﺑﺪﻟﻮي ﯾﺎ ﺳﺮه ﺑﺪﻟﯿږي‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دﻟﺘﮫ ھﺮوﻣﺮوزﻣﻮږ د ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺗﮫ ﭘﻮره اړﺗﯿﺎ ده‪ ،‬زه ﺧﻮ ﺑﮫ داﺳﯥ ﻟږ ﺳﺮﺳﺮي‬
‫ﻣﺦ ﺗﮫ ځﻢ‪ ،‬ژوره ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ډﭔﺮه ﺑﺨښﻨﮫ زه ھﻢ ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ ﺗﮫ ﭘﺮﯾږدم‪.‬‬

‫ ‪ 91‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﻮږ ځﺎﻧﯿﺰ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﮐړی ﺷﻮ دا د ﺑﻠﻞ ﺷﻮې ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﭘﮫ ځﺎی وﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﭘﮫ ﺧﭙﻞ ځﺎن ﺧﺒﺮې‬
‫وﮐړو ھﻤﺪاﺳﯥ ﻟﮫ ﻧﻮرو ﮐﺴﺎﻧﻮﺳﺮه څﮫ وواﯾﻮ ﯾﺎ ﺧﺒﺮې وﮐړو‪.‬‬

‫ﺧﻮدﻟﺘﮫ داړﯾﯿﻨﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﯾﺎدوﻧﮫ ھﻢ ﻧﮫ ده‪،‬دا دﻣﻮﺿﻮع اړوﻧﺪه ﺑﺮﺧﮫ ﺟﻮړوي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ‬
‫درې‪ ،‬اﻟﻤﺎﻧﻲ او ﭘښﺘﻮﮐﯥ ﯾﯥ ﻏﻮﻧډﻟﯥ څﻨګﮫ ﺟﻮړﯾږي او ﮐﻮم ﻧﻮﻣځﺎﻧﯿﻮي ورﺗﮫ راوړل‬
‫ﮐﯿږي‪:‬‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ واﯾﻮ‬

‫ ‬ ‫‪.Ich habe eine Katze. Sie ist schwarz‬‬

‫زه ﯾوه ﭘﯾﺷو ﻟرم‪ ،‬ھﻐﮫ ﺗوره ده ‬
‫ﻣن ﯾﮏ ﭘﺷﮏ دارم‪،‬او ﺳﯾﺎه اﺳت ‬
‫ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ او درې ژﺑو ﮐﯥ د ھر وﺧت ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻣدا ‪ Ich‬او‪ ،،‬ﻣن‪ ،،‬را\ﻲ او ﯾوا\ﯥ ﮐړوﻧﯽ ‬
‫ﺑدﻟﯾږي ﯾﺎ ﺑ‪f‬ﮫ ﺑدﻟﯾږي‪ ،‬ﺧو ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗوﮐﯥ داﺳﯥ ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻻﻧدې ﯾﯥ راوړو‪ :‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﮐړوﻧﻲ ھم ﺑ‪f‬ﮫ‪-‬ﺑدﻟﯾږي او ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي ھم ﺑدﻟﯾږي‪.‬‬

‫ ‬ ‫زه ﯾوه ﭘﯾﺷوﻟرم = ﻣن ﯾﮏ ﭘﺷﮏ دارم‬
‫ ‬ ‫زه ﺑﮫ ﯾوه ﭘﯾﺷو وﻟرم = ﻣن ﯾﮏ ﭘﯾﺷﮏ ﺧواھﯾم داﺷت‪ ،‬ﺧو‬
‫ ‬ ‫ﻣﺎ ﯾوه ﭘﯾﺷو ﻟرﻟﮫ = ﻣن ﯾﮏ ﭘﯾﺷﮏ داﺷﺗم‬
‫ ‬
‫ ‬ ‫ﺑﻠﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ ‪:‬‬
‫)‪ Das ist mein Koffer. (Begleiter‬دا زﻣﺎ )دﻣﺎ( ﺑﮑس دۍ ) ورﺳره ﯾﺎ ﻣل( ‬
‫)‪ Das ist meiner. (Ersatz‬دا زﻣﺎ )دﻣﺎ( دۍ ) ﭘﮫ ﺑدل ﮐﯥ( ‬

‫ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ او درې ﮐﯥ ‪Q‬ورو‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړﻧوی ﺑدﻟﯾږي‪ ،‬ﺧو ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﻧﮫ دا ﭼﯥ ﮐړﻧوی ‬
‫ﺑدﻟﯾږي‪ ،‬ﺧﭘﻠﮫ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوی ھم ﺑدﻟﯾږي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻟږ ﺗرﻟږه ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ اوﻓﺎرﺳﻲ ﯾﺎ درې ‬
‫ﮐﯥ داﺳﯥ ﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ زه ھﻣدې دې ﻟﯾﮑﻧﯥ ﺗﮫ راوﺑﻠﻠم ﯾﺎ راوھ‪5‬وﻟو‪ .‬‬

‫ ‬ ‫دا ﺑﮫ وروﺳﺗﮫ ﻟږﻧوره ھم رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫ ‬

‫‪ Possessivpronomen‬ﺧﺎوﻧﺪواﻟﻲ ‪ -‬ﯾﺎ څښﺘﻨﻮاﻟﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‬

‫ ‪ 92‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫)‬

‫دا ﭘﻮﺳﺴﯿﺴﯿﻮ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي) ﺧﻮﻧﺪﯾﻮاﻟﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي( اړوﻧﺪواﻟﯽ ﯾﺎ ﺧﺎوﻧﺪواﻟﯽ ﯾﻌﻨﯥ ﻣﻠﮑﯿﺖ‬

‫ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﻣﻮږدا دوه ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮوو د ﻣﻞ ﭘﮫ څﯿﺮ او د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﭘﮫ څﯿﺮ د ﭘﮫ ځﺎی ﭘﮫ‬
‫ﺑڼﮫ ﯾﺎ ﭘﮫ څﯿﺮ‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ‬

‫دا زﻣﺎ ﺑﮑﺲ دۍ او ﮐﮫ دا د ﻣﺎ ﺑﮑﺲ دۍ‬

‫دا زﻣﺎ دۍ‪ .‬دا دﻣﺎ دۍ‬

‫ ‬ ‫را‪Q‬ر\ﯾدوﻧﯥ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي ‪Reflexivpronomen‬‬

‫رﻓﻠﮑﺳﯾو‪ -‬ﯾﺎ را‪Q‬ر\ﯾدوﻧﻲ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي ﻣوږ د را‪Q‬ر\ﯾدﻧﯥ ﯾﺎ ﺑﯾرﺗﮫ را‪Q‬ر\ﯾدﻧﯥ ﺳره )\ﺎن ‬
‫ﺗﯾرﺑﺎﺳل ﯾﺎ \ﺎن ﺗﯾروﺗل‪\ ،‬ﺎن ﻧﺎﺳﻣﯾدل) ﻏﻠﺗﯾدل)ﻏﻠطﯾدل؟((( او راﻣﺎت ﮐړﻧو ) \ﺎن ‬
‫ﭘﯾژﻧدل( ﺳره ﮐﺎروو ‬
‫ﺑﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬‬
‫‪ .Ich habe mich verlaufen‬ﻣﺎ \ﺎن ﺗﯾرﺑﺎﺳﮫ ﯾﺎ زه ﺗﯾروﺗﻠم ) ﺧﺑره ﭘﮫ ﻣﺎ اوزه ﮐﯥ ده( ‬
‫‪ Wir kennen uns‬ﻣوږﺳره ﭘﯾژﻧو ‬

‫ ‬ ‫ﮐﮫ ﭘﺎم وﮐړو‪ ،‬ﻧودﻟﺗﮫ ھم ھروﻣروﭘ‪L‬ﺗو او اﻟﻣﺎﻧﻲ‪،‬ھﻣداﺳﯥ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑل ډول دي‪.‬‬

‫‪ Relativpronomen‬ﻧﺴﺒﺘﻲ ﻧﻮﻣځﺎی ﻧﯿﻮي‬

‫د ﻧﺴﺒﺘﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ) ھﻐﮫ‪ ،‬دا‪ ،‬ﮐﻮم‪ (...،‬ﺳﺮه ﻣﻮږ ﻧﺴﺒﺘﻲ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮو‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪:‬‬
‫ ‬ ‫‪.Die Polizei sucht den Mann, der die Bank überfallen hat‬‬
‫ ‬ ‫ﭘوﻟﯾس ﺳړی ﻟ‪P‬وی‪ ،‬ﮐوم)ھﻐﮫ( ﭼﯥ ﺑﺎﻧﮏ وھﻠﯽ‪.‬‬

‫‪ Interrogativpronomen‬ﭘﻮښﺘﻨﻮﯾﯿﻨﯿﺰ‪ -‬ﯾﺎ ﭘﻮښﺘﻨﯿﺰ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‬

‫ﭘﻮښﺘﻨﯿﺰﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ) څﻮک‪ ،‬څﮫ ﺷﯽ‪ ،‬ﭼﺎﺗﮫ‪ ،‬د ﭼﺎ( ﭘﮫ ﭘﻮښﺘﻨﻐﻮﻧډاﻟﮫ ﮐﯥ د ﻧﻮم ﭘﮫ ﺧﺎي‬
‫راځﻲ‪ ،‬د ھﻐﮫ ﭘﺴﯥ ﯾﺎ د ﮐﻮم ﭼﯥ ﻣﻮږ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﮐﻮو‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ‪:‬‬

‫ ‪ 93‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫د درې ﺳره ﺑﮫ ﻟږ ﺳﺗوﻧ\ﯥ وﻟرم‪ ،‬ﺧوزه ﭘوھﯾږم‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺎﺳوﻟﮫ ﻣﺎ ‪L‬ﮫ ﭘوھﯾږۍ‪.‬‬
‫ ‬ ‫‪ ?Wer wird das sagen‬دا ﺑﮫ ‪5‬وک وواﯾﯥ؟‬
‫ ‬ ‫دا ‪5‬وک واﯾﻲ‬ ‫‪?Wer sagt das‬‬
‫ ‬ ‫‪ ?Wer hat das gesagt‬دا ﭼﺎ ووﯾل؟‬
‫ ‬ ‫‪ ?Wer hat das gesagt gehab‬دا ﭼﺎ وﯾﻠﻲ وو؟‬
‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دﻟﺗﮫ ‪Q‬وره ﻟﮫ‪5 ،،‬وک‪5 ،،‬ﺧﮫ ‪،،‬ﭼﺎ ﺗﮫ‪،،‬ﻻړه‪ .‬درې ﺳره ﯾﯥ ﭘوره ﺗوﭘﯾر ﺷﺗﮫ‪.‬‬

‫‪ Demonstrativpronomen.‬ﭘﺎم راګﺮځﻮﻧﯥ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي دي‪ :‬دا‪،‬ھﻐﮫ ‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﭘﺎم راګﺮځﻮوﻧﻲ ڼﻮﻣځﺎی ﻧﯿﻮي ھﻠﺘﮫ ﮐﺎروو‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ څﮫ ) د ﻧﻮرو ﻟﮫ ډﻟﯥ( راوﺑﺎﺳﻮ ﯾﺎ‬
‫ﻏﻮره ﮐﻮو ﯾﺎ د ﭘﺎﻣﻮړ ګﺮځﻮو‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫‪ ?Möchten Sie dieses Hemd oder jenes‬ﺗﺎﺳﻮ دا ﮐﻤﯿﺲ ﻏﻮاړې ﯾﺎ ھﻐﮫ؟‬

‫‪ Indefinitpronomen‬ﻧﺎټﺎﮐﻠﻲ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي‪.‬‬

‫دې ﻧﺎټﺎﮐﻠﻮ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ﭘﻮرې د ﺑﯿﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ اړه ﻟﺮۍ ﯾﻮڅﮫ‪ ،‬ﻧﮫ‪،‬ﺳړی‪ ،‬ﯾﻮڅﻮک‪ ،‬ھﺮ‪.‬‬
‫ﻣﻮږ دا ﮐﺎروو‪ ،‬ﮐﻠﮫ ﭼﯥ ﻣﻮږ ﯾﻮﺷﯽ ټﻮﻟﯿﺰﮐﻮو‬
‫ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬‬
‫ ‬ ‫ ‪ ) ?Kannst du etwas für mich tun‬اﯾﺎ( ﺗﮫ زﻣﺎ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾو‪5‬ﮫ ﮐړی ﺷﯥ؟‬

‫‪ Deklination von Pronomen‬د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ﺑﺪﻟﯿﺪﻧﮫ‬

‫د ﻟﺘﮫ د ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮو ﭘﮫ ﺑﺪﻟﯿﺪﻧﯥ او ﭘﻮﺳﯿﺴﯿﻮ ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮوﺑﺎﻧﺪې ﭘﻮره ﻏږﯾږو‪:‬‬

‫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬‬

‫ ‬ ‫‪Er hat seinen Kaffee nicht getrunken‬‬

‫ھﻐﮫ ﺧﭘﻠﮫ ﮐﺎﻓﯥ ﻧﮫ ده ‪L5‬ﻠﯥ‪ ) .‬ﮐﮫ ‪P‬ﮑﻲ ﭘﮫ ‪P‬ﮑﻲ ﯾﯥ وژﺑﺎړو‪ :‬ھﻐﮫ د ھﻐﮫ ) د ھﻣده( ﮐﺎﻓﯥ ﻧﮫ ده ‬
‫‪L5‬ﻠﯥ( ‬

‫ﭘﺎی ﯾﺎوﻧﮫ‪ :‬د ﻣﺧﮫ ﻣﯥ ھم ‪Q‬وﺗﮫ ورﺗﮫ وﻧﯾوه‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي او ﻧوﻣوﻧﮫ ﯾﯥ ﻟﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ‬
‫راﻧﯾول ﺷوي‪ .‬زﻣﺎ ھﯾﻠﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺎم دې ورﺗﮫ وﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ ﺑﻠل ﮐﯾږي ‬
‫اوﮐوم او ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ دي‪ .‬‬

‫ ‪ 94‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫دا د ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوو ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﺑﻠﻧﮫ ﮐﯥ دې ‪Q‬ران ژﺑﭘوھﺎن ﻣرﺳﺗﮫ وﮐړي‪.‬‬

‫ ‬

‫ﭘﺳﯥ ﻟﯾﮑﻧﮫ‪ :‬د دري ژﺑو اﻓﻐﺎﻧﺎﻧو ﺳﺗوﻧ\ﯥ د ﭘ‪L‬ﺗو )ﻟﮫ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوو( ﺳره اود اوﺑﻲ ﻻرې ‬
‫ﭼﺎرې ﯾﯥ‪).‬؟(‪ .‬‬

‫ﻣوږ ﭘﮫ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوو ﮐﯥ د ژﺑو ﭘﮫ ﺑرﺗﻠﮫ ﺳﺗوﻧ\ﯥ ھم ﻟرو او دا ھم ﭘﯾداﭔ‪L‬ﺗﻲ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾد داﺳﯥ ‬
‫ﺗوﭘﯾرون وي‪ ،‬ﺧو د ﯾوه ‪5‬ﮫ ﭘﭔژﻧد ﭘﮫ ‪P‬وﻟو ژﺑوﮐﯥ ھﻣﻐﮫ دۍ‪ .‬داﺳﯥ ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ‪Q‬وﻧدې ﭘﮫ ‬
‫اﻟﻣﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوی ﭘﮫ ﭘﺷﺗو ﮐﯥ ﻧوم ﯾﺎ ﯾو ﺑل ‪5‬ﮫ ﺷﻲ ﯾﺎ ھﻣداﺳﯥ ﮐړﻧﮫ دې د ﻓﻌل ﺳره ‬
‫ﺗوﭘﯾر وﻟري‪ .‬‬

‫د ‪،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﻻﻧﺪې ﻣﻮږ څﮫ ﭘﻮھﯿږو؟‬

‫ﻣﻮږ ﭘﮫ دا دوﻣﺮه ﻣﮭﺎل ﮐﯥ واﺣﺪ د ﮐﭽﻮﻧﻮ ﻟﻮﯾﻮ ﯾﻌﻨﯥ ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮګﺮام او ﻧﻮرو ﺗﮫ واﯾﻮ‪،‬‬
‫ﭼﯥ دا ﻧﺎﺳﻢ دۍ او ﺗﻞ ﻧﺎﺳﻢ وو‪ ،‬ﺧﻮ ﯾﺎ ﻣﻮ ورﺗﮫ ﻓﮑﺮ ﻧﮫ دۍ ﺷﻮی او ﯾﺎ ﻣﻮ د ﺳﻤﻮن ﭘﮫ‬
‫ﺑﺎورﯾﻮاﻟﻲ ﺑﺎﻧﺪې ځﺎﻧﻮﻧﮫ ﻧﺸﻮ ﭘﻮھﻮﻟﯽ‪ .‬زﻣﺎ ھﻢ ﻟﮫ ھﻐﮫ وﺧﺘﮫ ورﺗﮫ ﭘﺎم ﺷﻮی‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮاو‬
‫ژﺑﺎړو ﻣﯥ ﭘﯿﻞ وﮐړ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻣﯥ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ دې ﻟﻮﯾﻮ ﺗﮫ واﺣﺪ ﻧﮫ دۍ وﯾﻠﯽ‪ .‬دا‬
‫ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻧﻮرو وﺗﻠﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ دا ھﺮ څﮫ ﺳﻢ روښﺎﻧﮫ او ﺑﻠﻞ ﺷﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ‬
‫اﻧډول ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ وﻟﯿﮑﻞ ﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮ دا ھﻢ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ د ﺑﺎور ﮐﻤﯽ او ھﻢ ﭘﮭځﺎﻧﻮﻧﻮ دﺑﺎور ﮐﻤﯽ‬
‫دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﻤﻮن زورﺗﯿﺎ ﻣﻮ ﺗﺮ اوﺳﮫ ﻧﮫ ده ﮐړې‪ .‬واﺣﺪ ﯾﻮه ﺗﮫ واﯾﻲ او ﺑﺲ‬
‫ﻟﮫ ﻣﺨﮫ ﯾﻮ څﻮ ﯾﺎدوﻧﯥ‪:‬‬
‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬زﻣﺎ وړاﻧﺪﯾﺰ‪ :‬ﮐﮫ څﻮک ﻏﻮاړي ﯾﻮ ﭘﻮ ھﻨﯿﺰ څﮫ وﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ټﻮﻟﻨﯥ ﺗﮫ ﯾﯥ وړاﻧﺪې‬
‫ﮐړي‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ اول ﮐﯥ دا د ﯾﻮې وﺗﻠﯥ دﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﯥ راوﻧﯿﺴﻲ‪ .‬ﭘﮫ ﭘﻮره ﺧﻮﺷﻨۍ ﺑﺎﯾﺪ وواﯾﻢ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻣﻮږ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ﭘﻮھﻨﯿﺰ څﮫ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ ﻟﺮو ﯾﺎ ﭘﻮره ﻧﮫ ﻟﺮو او دا ﻣﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‬
‫ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮن ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﻮي‪ .‬ﮐﮫ دا ﮐﻮﻣﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﻟﮫ دﺑﺎﻧﺪن وﺗﻠﯥ ﻟﮑﮫ اﻧﺮﭔﺰي ژﺑﯥ څﺨﮫ‬
‫راوژﺑﺎړو‪ ،‬ﻧﻮ د اﻧګﺮﯾﺰي ﯾﻮﻧﯿټ ﭘﮫ ځﺎی ﺑﮫ واﺣﺪ وﻧﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ – ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ‬
‫ښﮫ څﮫ وﻟﯿﮑۍ‪ ،‬ﻧﻮ ﯾﻮه وﺗﻠﯥ ژﺑﮭښﮫ د ﭘﻮره ﺗﻮان ﺳﺮه زده ﮐړۍ او ﭘﮭﻨﯿﺰې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺗﺮې‬
‫راوﺑﺎړۍ‪ .‬ﻣﻮږ د ټﻮﻟﻮ ﭘﯿﺪاﭔﺸﺘﻲ وﯾﻮﻧﻮ ﻟﮭﭙﺎره ﭘﮫ ﺧﭙﻠﻮ ژﺑﻮ دﭘﯿﺪاﭔﺸﺖ ﺳﺮه ﺳﻢ ﭘﮭﭙښﺘﻮ اﻧډول‬
‫ﻟﺮو‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﻣﻮږ ﮐﮫ ﯾﻮ څﮫ ﺧﺒﺮو ﺗﮫ رااﭼﻮو‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ راوړل ﺷﻲ‪ ،‬ښﮫ روښﺎﻧﮫ‪،‬‬
‫ټﻮﻟﭙﻮھﻮړ او ټﻮﻟﭙﻮھﯿﺰ‪.‬‬
‫زﯾﺎﺗﮫ ﺷﻨﻨﮫ د ﺳړي څﺨﮫ ﻻر ورﮐﻮي‪ ،‬ﻟﻨډ او ﺑﯥ ﻟﮫ ﮐﻮﻣﻮ زﯾﺎﺗﻮﻧﻮ ﺑﺎﯾﺪ ھﻐﮫ ﻣﻮﺧﮫ ورﮐړل‬
‫ﺷﻲ ‪.‬‬

‫ ‪ 95‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬ﮐﮫ د ﺑﻞ ﭼﺎ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﭘﮫ ﻧﺎﺳﻤﻮن ﺧﺒﺮې ﮐﻮو‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺑﺎﯾﺪ راوړو او ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺧﭙﻞ‬
‫اﻧﺪ ھﻐﮫ ﺳﻤﻮن ورﺗﮫ وړاﻧﯥ ﮐړو‪.‬‬
‫داﺳﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﮫ څﮫ ﻣﯥ وﻟﻮﺳﺘﻞ ښﮫ ﻧﮫ وو‪ ،‬ﯾﺎ ﺗﺮې ﺳﻤﮫ ګټﮫ ﻧﮫ اﺧﺴﺘﻞ ﮐېﺪه‪.‬‬
‫دا ﺑﺎﯾﺪ و ښﻮول ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ﮐﻮم ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ وو او دا څﻨګﮫ ﺳﻤېﺪﻟﯽ ﺷﻲ‪ .‬د‬
‫دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﺎﯾﺪ ښﮫ روښﺎﻧﮫ او ﭘﻮھﻮړ دﻻﯾﻞ راوړل ﺷﻲ‪.‬‬
‫څﻠﻮرم‪ :‬ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ اړﯾﯿﻨﻮ څﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻤﻼﺳﯥ ﺧﭙﻠﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺑﺎﻧﺪې ﭘﯿﻞ وﮐړو‬
‫‪.‬‬
‫اوس راځﻢ ﺧﭙﻠﯥ ﻣﻮﺧﯥ ﯾﻌﻨﯥ ‪ ،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﺗﮫ‪.‬‬
‫زه ﭼﯥ زﻣﻮږ د ﻟﯿﮑﻮاﻻﻧﻮ اﻧﺪوﻧﮫ او د واﺣﺪ ﭘﯿﮋﻧﺪ د دوي ﭘﮫ اﻧﺪ د دوي ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ګﻮرم‪،‬‬
‫ورﺗﮫ ﺧﻮاﺷﯿﻨﯽ ﺷﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دې ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺗﮫ راوھڅﻮل ﺷﻮم‪ ،‬ﮐﮫ څﮫ ھﻢ دا زﻣﺎ‬
‫ﭘﮭﭙﺨﻮاﻧﯿﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ او ھﻤﺪا ډول د ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﯥ وﯾﻮﻧﻮ ﮐﺘﺎب ﮐﯥ ھﻢ ﺷﺘﮫ‪. .‬‬
‫ﻣﻮږ ﭼﯥ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ واﺣﺪ ﮐﺎروو‪ ،‬ﻧﻮ ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ﺗﻞ د ﯾﻮه څﮫ د ﮐﭽﻮﻟﻮ ﻟﻮﯾﯥ ﻟﮑﮫ ﻣﺘﺮ‪،‬‬
‫ﮐﯿﻠﻮګﺮام او ﺳﺎﻋﺖ ﺗﮫ ‪،،‬واﺣﺪ‪)،،‬؟( واﯾﻮ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ ﮐﮫ اوږدوال ﯾﺎ ﯾﻮ ﺑﻞ څﮫ ﮐﭽﻮو‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﯥ د‬
‫ﮐﭽﻮﻧﻮ اﻟﻮ ﯾﺎ ﮐﭽﻮن اﻟﻮ ﻟﮫ ﻻرې‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ روښﺎﻧﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪ او ﻧﻮم ﻟﺮي‪ ،‬دا ﭘﮭﺪې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ﮐﮫ‬
‫اوږدواﻟﯽ ﮐﭽﻮو‪ ،‬ﻧﻮ دا ﭘﮫ ﻣﺘﺮ ﮐﻮو‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﮐﭽﻮﻧﯥ واﺣﺪ ﺑﻮﻟﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﻮره ﻧﺎﺳﻢ ﺑﻠﻞ دي‪.‬‬
‫ﭘﮫ ﭘﻮره ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ ﺑﺎﯾﺪ وواﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ اوس ھﻢ دا ﭘﺨﻮاﻧﯽ ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ ھﻤﮭﻐﺴﯥ ﻧﺎﺳﻢ‬
‫ﮐﺎروو‪ .‬د دې ﮐﺎر ھﻐﮫ ﺳﺘﺮ ﻻﻣﻞ دادۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ھﻐﮫ د دﺑﺎﻧﺪﻧﯿﻮ ژﺑﻮ راﻧﯿﻮﻟﻮ څﮫ ﺗﮫ ھﻢ ﻓﮑﺮ‬
‫ﻧﮫ ﮐﻮو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﻮ ﮐﯥ دا څﻨګﮫ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮږ ﭘﮫ ھﻤﺪې ‪ ،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﭘﺎﺗﯥ ﺷﻮي ﯾﻮﭼﯥ زه‬
‫ﻏﻮاړم دا ﻟږ روښﺎﻧﮫ ﮐړم‪.‬‬

‫زه ﻏﻮاړم‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ دا ‪ ،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﻟږ رږښﺎﻧﮫ ﮐړم او ﻣﺴﻠﮑﻲ ﭘېﮋﻧﺪ ﯾﯥ ﻟﮫ‬
‫ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ګډ ﮐړم‪ ،‬ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ‬
‫راﺗﮫ وﺑﺨښﯥ‪ ،‬ﮐﻮم ځﺎﻧﯿﺰ څﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ ﻟﺮم او ھﯿﻠﮫ ﻣﯥ زﻣﻮږ او ﺳﺘﺎﺳﻮ ھﻤﻐږﯾﺰواﻟﻲ دۍ‬
‫‪.‬‬
‫دا ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ورځﻨﯽ ﺷﻮی وی ‪،،‬و اﺣﺪ‪ ،،‬ﻣﻮږ ﻟﮫ ﻋﺮﺑﻲ ﻧﺎﺳﻢ رااﺧﺴﺘﯽ دۍ‪ .‬د ‪ ،،‬واﺣﺪ‪،،‬‬
‫ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﺑﻞ څﮫ دي وھﻐﮫ ﺗﮫ ﭼﯥ ﻣﻮږ ﺗﺮې ﭘﻮھېږو‪ .‬د واﺣﺪ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ‪ ،،‬ﯾﻮ ‪ ،،‬دۍ‬
‫ﭼﯥ ﭘﺴﯥ دوه‪ ،‬درې او ﻧﻮر راځﻲ او ﺑﺲ‪ ..‬دا ﭼﯥ ﻣﻮږ ورﺗﮫ واﺣﺪ واﯾﻮ ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ‪ ،،‬ﯾﻮ‪،،‬‬
‫ﻧﮫ دۍ‪ .‬ﯾﻮ ﯾﻮ دۍ او ﻧﻮر څﮫ ﻧﮫ واﯾﻲ او ھﻤﺪاﺳﯥ ﻟﮑﮫ دوه‪ ،‬درې او ﻧﻮر ھﻢ‪ .‬ﯾﻮ ﮐﮫ د ﯾﻮه څﮫ‬
‫ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ ھﻐﮫ ﺷﯽ ﯾﻮ ھﻐﮫ څﮫ دۍ‪ ،‬ﻟﮑﮫ ﯾﻮﮐﺘﺎب ﯾﺎ ﯾﻮ ﻣﺘﺮ‪ - ،‬ﮐﯿﻠﻮ‪ - ،‬ﺑﺠﮫ او‬
‫ﻧﮫ دوه ﯾﺎ درې او ﻧﻮر‪..‬‬
‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﻓﺰﯾﮏ ﮐﯥ وﯾﻠﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻓﺰﯾﮑﻲ ﻟﻮﯾﻮ د ﮐﭽﻮﻟﻮل ﻟﮫ ﭘﺎره زﻣﻮږ ﭘﮫ ﺑﻠﻠﻮ‪ ،،‬واﺣﺪوﻧﮫ‪،،‬‬
‫ﮐﺎروو‪ ،‬ﭼﯥ ‪ ،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﯾﯥ ﻧﺎﺳﻤﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﺑﻠﻞ دي‪.‬‬

‫ ‪ 96‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دا ﻧﻮ څﻨګﮫ ﺳﻤﻮو؟ ﻣﻮږ وﺗﻠﻮ ژﺑﻮ ﺗﮫ ځﻮ او د ھﻐﻮ څﺨﮫ دا ﺳﻢ راﻧﯿﺴﻮ‪:‬‬

‫د ﮐﭽﻮﻧﻠﻮﯾﻮ د څﻮﻣﺮھﻮاﻟﻲ ﻟﮭﭙﺎره‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﺎروو‪ ،‬دا ﭘﮫ ﻧﻮرو‬
‫ژﺑﻮ ﮐﯥ ﻟﮑﮫ اﻧګﺮﭔﺰي ﮐﯥ‬
‫‪Die Einheit‬دۍ او اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ‪unite‬‬
‫او ھﻤﺪاﺳﯥ ﯾﯥ ﻋﺮﺑﻲ ﻣﺎﻧﺎ‪ ،،‬وﺣﺪهّ‪ ،،‬دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ﯾﯥ ﭘﻮره ﻧﺎﺳﻢ ‪،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﺑﻮﻟﻮ‪ .‬ﻟﮫ دې‬
‫درﯾﻮاړو ژﺑﻮ څﺨﮫ د دې ﭘښﺘﻮ اﻧډول ‪ ،،‬ﯾﻮواﻟﯽ‪ ،،‬دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ وﯾﻮون ﺑﻠﻠﯽ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا ﺑﮫ ھﻤﺪا ﯾﻮواﻟﯽ وي او ﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬
‫ﻣﻮږ ﺗﮫ دا ﯾﻮواﻟﯽ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ‪،،‬ﯾﻮون‪ ،،‬ﺑﻠﻠﯽ‪ ،‬ﻟږ ﺑﻠډول ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻠﺪ دۍ او ګﻮﻣﺎن ﻣﻮ راځﻲ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا ﯾﻮواﻟﯽ‪ ،‬ﺧﻮ ﯾﻮ ﺑﻞ څﮫ دي‪ .‬دا ھﻤﺪاﺳﯥ دۍ او ﻧﮫ ﯾﯥ ﺑﻞ څﻮک ﭘﯿﺪاﮐﻮي‪ ،‬ﮐﮫ‬
‫ﻧﮫ ھﻐﮫ ﺑﮫ ھﻤﺪاﺳﯥ ﻟﮑﮫ دا ‪ ،،‬واﺣﺪ‪ ،،‬ﻧﺎﺳﻢ وي‪ .‬دا وﯾډول دۍ‪ ،‬دا ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ژﺑﻮ ﮐﯥ ھﻤﺪاﺳﯥ‬
‫دۍ ‪،‬د ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﯾﯥ ھﻢ ھﻤﺪا دۍ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﮫ دۍ ﭘﯿﺪاﮐړی او ﻧﮫ دوﻣﺮه ﺗﻮان ﻟﺮم‪ .‬د دې‬
‫روښﺎﻧﮫ وﻟﻮ ﻟﮭﭙﺎره داﺳﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ ځﻮ‪:‬‬

‫‪.‬ﻓﺰﯾﮑﻲ ﻟﻮﯾﯥ څﮫ ﺷﯽ دۍ؟‬

‫ﻓﺰﯾﮑﻲ ﻟﻮﯾﯥ اوږدواﻟﯽ‪ ،‬دروﻧﺪواﻟﯽ او ﻣﮭﺎل دي او د ﻓﺰﯾﮑﻲ ﻟﻮﯾﻮ د څﻮ واﻟﻲ او څﻮﻣﺮه‬
‫واﻟﻲ د روښﺎﻧﻮﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﻮواﻟﻲ ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﮐﯿﻠﻮګﺮام‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﻮي او واړه ﯾﻮواﻟﻲ ﺑﯿﺎ‬
‫ﻟﺮي‪ .‬ﮐﮫ ﻣﻮږ او ﺗﺎﺳﻮ د ھﺮ څﮫ اوږدواﻟﯽ ﮐﭽﻮو‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﮫ ﻣﺘﺮ ﺑﮫ دا ﮐﺎر ﮐﻮو او دا ﻣﺘﺮ ﻟﮫ دې‬
‫اﻣﻠﮫ ﯾﻮ ﯾﻮواﻟﯿﺰ ﯾﻮواﻟﯽ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ھﺮ ډول اودواﻟﯽ ﭘﺮې ﮐﭽﯿږي او ﺑﺲ‪.‬‬
‫‪ Grad Celsius, Kelvin und Fahrenheit :‬د ﺗﺒﯥ ﯾﻮواﻟﻲ‬
‫دا ﭘﻮرﺗﮫ د ﺗﺒﯥ ﯾﻮواﻟﻲ ﯾﺎ ﯾﻮوﻧﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ ﺑﻞ اړول ﮐﯿږي ﯾﺎ اړوﻟﮑېﺪی ﺷﻲ‪.‬‬
‫رښﺘﯿﺎ درﺳﺮه ﺷﺮﯾﮏ ﮐړم ھﻐﮫ ﺑﻞ ﯾﯥ زﻣﺎ ﻟﮫ ﯾﺎده ووﺗﻠﻮ‪ .‬ﭘﮫ ﭘﻮره ﺑﺨښﻨﮫ ‪.‬‬
‫د ھﺮې ﺑﻠﯥ ﻟﻮي ﻟﮫ ﭘﺎره د ﮐﭽﻮﻟﻮ ﯾﻮواﻟﯽ ﺷﺘﮫ ﻟﮑﮫ د ﻣﻮټﺮ زور‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ اﺳﺰور ﮐﭽﯿږي او‬
‫داﺳﯥ ﻧﻮر‬
‫اوس ﺑﮫ ﻧﻮ راﺷﻮ‪ ،‬دې د ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﯾﻮواﻟﻮ ﺗﮫ‪ ،‬ﭼﯥ دﻟﺘﮫ ﺑﮫ څﻨګﮫ وي؟‬

‫ژﺑﮫ ﻣﻌﯿﺎري ﮐﻮﻧﮫ‬

‫ﻣﻌﯿﺎري ژﺑﮫ ﻧﻮڅﮫ؟‬

‫ﻣﻌﯿﺎري ژﺑﮫ ﺑﺎﯾﺪ د ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ ژﺑﯥ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮوﻟﺮي‪ ،‬ژﺑﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﭙﻞ ګﺮاﻣﺮ وﻟﺮي اووی ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ‬
‫اود اړﺗﯿﺎوﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ﻣﻌﯿﺎري ژﺑﮫ ﯾﺎ ﻟﻮړه ژﺑﮫ اوﯾﺎ اﮐﺎدﻣﯿﮏ ژﺑﮫ د ﻟﻮﺳﺘﻠﻮ اوﻣﺮﺳﺘﮫ اﺧﺴﺘﻠﻮﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره ﭘﻮره ﭘﺎﻧګﮫ وﻟﺮي‬

‫ ‪ 97‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺗﺮاوﺳﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ژﺑﮫ ﮐﯥ څﮫ ﺷﻮي‪ ،‬دا ځﺎﻧﻠﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﯾﻮﮐﺲ ﮐړي اودا ھﺮوﻣﺮو ﺳﺘﺮ ﮐﺎر‪،‬‬
‫ﺧﻮ ډﭔﺮ ﮐﻢ دي‪ .‬‬

‫ﻟﻨډ ورځﻨۍ ژﺑﮫ ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ زﭘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﮫ ژﺑﮫ ﭼﺎﭘﯿﺮﯾﺎل ﮐﯥ‪ ،‬د ټﻮﻟﻮﯾﻨﮋﺑﯥ ﺳﺮه ﭘﮫ وﯾﻠﻮ او‬
‫ﻟﯿﮑﻠﻮ ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي او ﻟﻮړه ﯾﺎ ﻣﻌﯿﺎري ژﺑﮫ ھﻐﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﯥ ژﺑﯥ ټﻮل وﯾﻮﻧﮑﻲ ﭘﺮې ﻟﯿﮑﻨﮫ‬
‫اوﻟﻮﺳﺘﻨﮫ ﮐﻮي‪.‬‬

‫داﻧﻮ ﭘﮫ څﮫ ﻣﺎﻧﺎ؟‬

‫دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺧﺘﯿﺰ‪ ،‬ﺳﮭﯿﻠﻲ او ﻟﻮدﯾﺰ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺧﻠﮏ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﻮ ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ ژﺑﻮ ﻏږﯾږي‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﺳﺮه ﺗﻮ ﭘﯿﺮ ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻌﯿﺎري ژﺑﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ ټﻮل ﯾﻮ ډول ﻟﯿﮑﻞ ﭘﺮې ﮐﻮي‪.‬‬

‫ﻟﻨډ‪ :‬ﻣﻌﯿﺎري ژﺑﮫ د ھﻐﯥ ژﺑﯥ د ﺧﻠﮑﻮد ﭘﻮھﯥ ﻻس ﺗﮫ راوړﻧﻮاړﺗﯿﺎوې ﭘﻮره ﮐﻮي‪.‬‬

‫درﯾﻢ ﺗﮫ‪ :‬ﭘﻮھﻨﯿﺰه ژﺑﮫ ھﻐﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د اړﺗﯿﺎ ټﻮﻟﯥ ﭘﻮھﻨﯥ ﻟﮑﮫ د ﻣﺨﮫ ﻣﻮګﻮﺗﮫ ورﺗﮫ وﻧﯿﻮﻟﮫ‬
‫ﭘﻮره ﮐړي‪ .‬دا داﺳﯥ ﺑﺮﯾښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دژﺑﯥ ﺳﻮﭼﮫ ﮐﻮﻧﮫ اود ژﺑﯥ ﻣﻌﯿﺎري ﮐﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﺧټﮫ ﮐﯥ د‬
‫ژﺑﯥ ﭘﻮھﻨﯿﺰه ﮐﯿﺪﻧﮫ ده‪.‬‬

‫ﭘﺎم‪:‬‬

‫د ژﺑﯥ ﻣﻌﯿﺎري ﮐﯿﺪﻧﮫ ﯾﺎ ﮐﻮﻧﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ دې ﻣﻮﺧﮫ ﻧﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮﺧﯿﺎﻟﻲ – ﺑﯥ ﻟﮫ ﮐﻮم ژﺑﻨﻲ او‬
‫ﺳﻢ اﻧﺪﯾﺰدﻟﯿﻞ‪ -‬څﮫ ژﺑﯥ ﺗﮫ ورواﭼﻮو‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې ﯾﻮڅﮫ ﺧﻮوﺷﻮ‪.‬‬

‫ﻟﮑﮫ‪:‬‬

‫‪ ،،‬ﻏﻨﻲ د ﺗﺮﻣﭗ د ﺧﺒﺮو ﭘﮫ ﻏﺒﺮګﻮن ﮐﯥ ووﯾﻞ‪ ،،‬ﯾﺎ ‪.... ،،‬ﻏﺒﺮګﻮن وښﻮده‪ .،،‬ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪،‬‬
‫ﭼﯥ ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻏﺒﺮګﻮن ﮐﯥ ووﯾﻞ‪ ،،‬ﮐﯥ ﺑﮫ د ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ ﻣﻮﺧﮫ څﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮﻣﺎﺗﮫ څﮫ ﻧﮫ واﯾﻲ‪ .‬دا ﺑﮫ‬
‫ﻧﻮر ﮐﺴﺎن وواﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﺎ ھﻐﮫ ﯾﺎ دﻏﮫ ﻣﻮﺧﮫ ﻟﺮي‪ .‬دا ﭼﯥ ﻣﻮﺧﮫ ﯾﯥ ﮐﮫ ھﺮڅﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮدا‬
‫ﯾﻮه ﺳﻤﮫ وﯾﻨﺎ ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ څﻮک ﺗﺮې څﮫ ﭘﻮه ﺷﻲ‪.‬‬

‫داﭼﯥ ژﺑﯥ ﺳﺮه ﻏﺒﺮګﯥ دي اود ﯾﻮې ژﺑﯥ اړول ﭘﮫ ﺑﻠﮫ ژﺑﮫ اوس ـ زﻣﻮږ ﻟﮫ ﭘﺎره – اړﺗﯿﺎ ده‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ دا ﺧﭙﻠﯥ ژﺑﯥ اﻧډول ﭘﮫ ﺑﻠﮫ ژﺑﮫ ھﻢ ﭘﮫ ھﻤﻐﮫ اﻧډول واړوﻟﯽ ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻣﻮ ﻧﻮ د دې ‪،،‬‬
‫ﻏﺒﺮګﻮن‪ ،،‬ﺳﺮه وران ﮐړ‪.‬‬

‫ﮐﮫ د ﻏﺒﺮګﻮن ﭘﮫ ځﺎی ‪ ،،‬ګړﻧګﻮن‪ ،،‬ھﻢ وﻟﯿﮑﻮ ھﻤﺪا ﯾﻮډول ﺑﮫ ﺗﺮې ﭘﻮه ﺷﻮ‪ .‬ﻧﻮ اوس ﺑﺎﯾﺪ و‬
‫اﻧﺪو‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮﺧﮫ ﺑﮫ څﮫ ﯾﯥ وي‪.‬‬

‫ ‪ 98‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫واﯾﻮ‪ :‬ﻏﻨﯥ د ﺗﺮﻣﭗ د ﺧﺒﺮو ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﯾﺎ ﻣﺨﺎﻣﺦ‪ ،‬او ﯾﺎ ﭘﮫ ﭘﻠﻮۍ څﮫ ووﯾﻞ ﯾﺎ ﻏﻨﯥ د ﺗﺮﻣﭗ د‬
‫ﺧﺒﺮو ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﺧﭙﻞ اﻧﺪڅﺮګﻨﺪ ﮐړ‪.‬‬

‫دا ﻧﻮڅﻨګﮫ ﮐﯿږي؟‬

‫دا داﺳﯥ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د ښﻮﻧځﻲ څﺨﮫ ﻧﯿﻮﻟﯥ ﺗﺮ ﭘﻮھﻨﺘﻮن اوﻟﮫ دې وراﺧﻮا د ھﻐﯥ ټﻮﻟﻨﯥ‬
‫اړﺗﯿﺎوې ﭘﻮره ﮐړي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﮫ ﭘﻮھﻨﯿﺰې څﯿړﻧﯥ ھﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ وﮐړی‬
‫ﺷﯥ‪.‬‬

‫ﻣﻮږﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ دې ﺳﺘﺮ ﮐﺎر ﺗﮫ ﭘﻮره ھﻠﯥ ځﻠﯥ ﮐﻮل ﻣﺦ ﺗﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﺧﻮدا ﮐﺎر د ﺣﮑﻮﻣﺖ دۍ او‬
‫ﭘﮫ ځﺎﻧﻠﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ څﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮﺳﺮﺗﮫ ﻧﮫ ﺷﻲ رﺳﯿﺪﻟﯽ‬

‫زه دا ﻟﯿﮑﻨﮫ دﻟﺘﮫ راﻟﻨډوم اود ﻧﻮرﺧﺒﺮو ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﻮراړﯾﻨﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ھﻢ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺒﺮې‬
‫ﺳﺮه ﭘﮫ وﮐړو‪ ،‬ھﯿﻠﮫ ده ﭼﯥ د ﺗﺎﻧﺪ درﻧﮫ ﭘﺎڼﮫ ﯾﺎ ﺧﭙﺮوﻧﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ دې ﻻر ﮐﯥ ﻣﺮﺳﺘﮫ وﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ددرﻧﺎوي وړ‪.‬‬

‫ﻻس ﺗﮫ راوړﻧﮫ‪ :‬ﭘښﺘﻮ ﺳﻮﭼﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪ - ،‬ﻣﻌﯿﺎري ﮐﻮﻧﮫ او – ﭘﻮھﻨﯿﺰه ﮐﻮﻧﮫ ھﻤﻐﮫ ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﻨﯿﺰه‬
‫ﮐﻮﻧﮫ ده‪.‬‬

‫اﯾﺎ دا ﮐﺎر ﺷﻮﻧﯽ دۍ؟‬

‫ﭘښﺘﻮ ژﺑﮫ د ﻧﻮروژﺑﻮﭘﮫ څﯿﺮ ﭘﻮھﻨﯿﺰه ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺎی ﮐﯥ ﯾﻮاځﯥ دوه ﺑﯿﻠګﯥ د‬
‫ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ اوﻓﺰﯾﮏ څﺨﮫ راوړم‪.‬‬

‫ﻟﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ ﯾﺎ ﻧﻮره ھﻢ ښﮫ ﻟﮫ ځﻤﮑﮑﭽﭙﻮھﻨﯥ څﺨﮫ‪:‬‬

‫ﮐﺮه‪ ،‬ﻗﻮس‪ ،‬ﻗﻄﺮ‪ ،‬وﺗﺮ‪ ،‬ﻗﻄﻌﮫ‪ ،‬ﻗﻄﺎع‪ ،‬ﺳﻄﺤﮫ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ‬

‫ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ ) ﺧﻮ ورﭘﻮرې ﺧﺎﻧﺪۍ ﻣﮫ‪ ،‬دا ھﻤﺪاﺳﯥ دي‪ ،‬ﮐﮫ زﻣﻮږزړه ﻏﻮاړي اوﮐﮫ ﻧﮫ(‪:‬‬

‫ګﺮدۍ‪،‬ﻟﯿﻨﺪه‪ ،‬ﻧﯿﻤۍ‪ ،‬ټﻮټﮫ وﻧﯥ‪ ،‬ټﻮټﮫ‪ ،‬ﺑﺮﺧﮫ‪ ،‬ھﻮاره‪ ،‬ﭼﺎﭘﯿﺮﯾﺎل‪.‬‬

‫ﻟﮫ ﻓﺰﯾﮏ څﺨﮫ‪:‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﭘښﺘﻮ ﻧﻮﻣﻮل ﯾﯥ اړﯾﯿﻦ دې اوﮐﮫ ﻧﮫ؟‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ اړﯾﯿﻨﻮاﻟﻲ ﻧﮫ ﻏږﯾږم‪ .‬ﻣﻮﺧﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﯥ ورﺗﮫ اﻧډول ﻟﺮواوﮐﮫ ﻧﮫ‪.‬‬

‫ ‪ 99‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪) :‬ﺑﺮﭔښﻨﺎ( ﺗړوﻧﯽ‬

‫ﭘﮫ ﮐﻮټﻮﮐﯥ ﭼﯥ ﺑﺮﭔښﻨﺎ څﺮاغ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮو‪ ،‬ﻧﻮ اﻧګﺮﭔﺰي ورﺗﮫ ﺳﻮﯾﭻ ‪ Switch‬ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫ورﺗﮫ ‪ Schalter‬واﯾﻲ‪ ،‬وھﻮ ﯾﺎ ﮐﯿﮑﺎږو‪ .‬ﮐﮫ دا ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﻮو ﯾﺎ ﻧﻮره ھﻢ ښﮫ‪ ،‬ﭘﮫ ﭘښﺘﻮورﺗﮫ ‬

‫اﻧډول ﻟټﻮو‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﻮﻣړی ﺑﺎﯾﺪ وﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﻓﺰﯾﮏ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ څﮫ دﻧﺪه ﻟﺮي‪ ،‬د دې‬
‫ﻧﻮروژﺑﻮ ﻣﻮﺧﮫ ﺑﮫ ھﻤﺪا وي اوﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬

‫د ﻓﺰﯾﮏ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ دا ھﻐﮫ اﻟﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دوه ﺳﯿﻤﻮﻧﮫ )) ﺑﺮﭔښﻨﺎ( وړوﻧﻲ( ﺳﺮه ﺗړي او ﯾﺎ د‬
‫ﻣړﮐﯿﺪو وﺧﺖ ﮐﯥ ﯾﯥ ﺳﺮه ﺑﯿﺮﺗﮫ ﺑﯿﻠﻮي‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ﮐﮫ ﻣﻮږ د ﺳﻮﯾﭻ ﭘﮫ ځﺎی‬
‫‪،،‬ﺗړوﻧﯽ‪ ،،‬وﺑﻮﻟﻮ‪ ،‬ﻧﻮ ﻣﻮﺧﮫ ور ﺑﮫ ﻧﮫ وي؟‬

‫د ﭘﻮرﺗﮫ اﻧګﺮﭔﺰي او اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﻮ وﯾﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره اﻧډول ھﻤﺪا ‪،،‬ﺗړوﻧﻲ‪ ،،‬دۍ‪.‬‬

‫دا ﭼﯥ داﺳﯥ ﺑﻠﻞ ﯾﯥ ښﮫ ﮐﺎر دۍ او ﮐﮫ ﻧﮫ ﯾﺎ ﭘﮫ داﺳﯥ ﺑﻠﻨﻮﺳﺮه ھﻢ اﻧﺪه ﯾﻮﮐﮫ ﻧﮫ‪ ،‬ﭘﮫ دې ﺑﺎﻧﺪې‬
‫ﺧﺒﺮې ﻧﮫ ﮐړو‪ ،‬ﺧﻮ دا ھﻤﺪاﺳﯥ دۍ‪ ،‬دا ﺗړوﻧﯽ دۍ اوﻧﮫ ﺑﻞ څﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږی ﺷﯾﻧواری‬

‫ژﺑﮫ ﻗرارداد دۍ او ﮐﮫ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ؟ ‬

‫ځﻨﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﯥ ﻧﺎﺳﻢ ورځﻨﻲ ﺷﻮي وﯾﻮﻧﮫ ﭼﯥ ﻟﮫ ﭼﺎ ﺳﺮه ﺧﺒﺮو ﺗﮫ راواﭼﻮو اوﻧﺎﺳﻤﻮن ﺗﮫ‬
‫ﯾﯥ ګﻮﺗﮫ وﻧﯿﺴﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻣﻮﺧﮫ ور ﻧﮫ ده‪ ،‬ﻧﻮ ﺳﻤﻼﺳﻲ اورو‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﮫ ﺧﻮ ﻗﺮارداد‬
‫دۍ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﮫ ﻣﻮږ ﯾﻮ څﮫ ﻧﺎﺳﻢ وواﯾﻮ اودا ﺧﻠﮏ ھﻤﺪاﺳﯥ ﻧﺎﺳﻢ واﺧﻠﻲ او‬
‫ورځﻨﻲ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ د ﻗﺮارداد ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﺑﯿﺎ ﻣﻨﻠﻲ ګڼﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯿﺎﻧﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻢ وي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﺧﻮ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ د ژﺑﺴﻤﻮن ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﻮﻣﮫ ژﻣﻨﮫ ټﻮﻟﻨﮫ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﮐﺎر ﺳﺮﺗﮫ ورﺳﻮي‬
‫اوﮐﮫ وي ھﻢ‪ ،‬زﻣﻮږد ژﺑﯥ د ځﻮاﻧۍ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ځﻨﯥ ﻧﺎﺳﻢ وﯾﻮﻧﮫ ﻣﻮژﺑﯥ ﺗﮫ راﻧﻨﻮﺗﻲ‬
‫وي‪.‬‬

‫ﺗﺮ ھﻐﮫ ځﺎﯾﮫ ﭼﯥ زﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﮫ ده‪ ،‬ﻣﻮږﺗﺮاوﺳﮫ ژﺑﯥ ﺗﮫ ﮐﻮم داﺳﯥ وی ﻧﮫ دې راﻧﻨﺒﺎﺳﻠﯽ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ھﻐﮫ دې د ھﻐﮫ وي ﻏﻮښﺘﻮﻧﯽ ﺧﻮي ورﮐړي‪.‬‬

‫زﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﮫ – ﭘﮫ ډﭔﺮه ﺧﻮاﺷﯿﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ وواﯾﻢ – داﺳﯥ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﯾﻮﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪ‬
‫ﻟﺮوﻧﮑﻲ ﯾﺎ ﭘﯿﮋﻧﺪل ﺷﻮي وی د ﯾﻮه ﺑﻞ ﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪﻟﺮوﻧﮑﻲ وي ـ ﭼﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﯾﯥ ھﻢ ﮐﺮه روښﺎﻧﮫ‬
‫وي ‪ -‬ﭘﮫ ځﺎی ﻧﺎﺳﻢ ځﺎی ﭘﮫ ځﺎی ﮐﻮو‪ .‬دا ﻧﻮ ﻗﺮار داد ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐﯿﺪی‪.‬‬

‫‪ 10‬‬
‫ ‬
‫ ‪0‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﻮږ دې ﻣﻮﺿﻮع ﺗﮫ داﺳﯥ ﺧﭙﻞ ﭘﺎم رااړوو‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪:‬‬

‫ھﻐﮫ وﯾﻮﻧﮫ ﭼﯥ ﻟﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﮫ ﻧﻮروژﺑﻮ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ ﻧږدې ټﻮل ﯾﯥ ﻣﻮږھﻢ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻟﺮو‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻣﻮږ ﯾﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﺧﭙﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ راﭘﯿﺪا ﮐړی ﺷﻮ او دا ﮐﺎر د ﻣﺴﻠﮏ اوﭘﮫ ژﺑﮫ ﭘﻮھﯿﺪﻧﯥ ﻟﮫ‬
‫اﻣﻠﮫ ﺷﻮﻧﯽ دۍ‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬دا ﮐﺎر ﻣﺴﻠﮑﻲ ﮐﺴﺎن‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﺴﻠﮏ ﺑﺮﺳﯿﺮه ﭘﮫ ﯾﻮه ﺑﻠﮫ دﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﮫ ھﻢ ښﮫ ﭘﻮه وي‪.‬‬

‫ﮐﮫ څﻮک داﺳﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮﺑﺎﻧﺪې د ﭘښﺘﻮ ﭘﮫ اﻧډول ‪ -‬د ﻣﺴﻠﮏ او ژﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ – ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږي‬
‫اودا ﺑﯿﺎ ﻏﻮاړي ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ اﻧډول وﻧﻮﻣﻮي‪ ،‬ﻧﻮ ﻧﺎﺳﻤﻮن ورﺳﺮه ﻟﮭﭙﯿﻠﮫ ﻣﻞ دۍ‪.‬‬

‫ﻣﻮږﯾﯥ دﻟﺘﮫ ﯾﻮه ﺑﯿﻠګﮫ راوړو‪:‬‬

‫د ﻣﺎﯾﻊ اوﺑﻠﻦ ﺑﻠﻞ‪ .‬اﯾﺎ دا ﺑﮫ ﻧﻮ ھﻢ ﺑﯿﺎ ﻗﺮارداد وي او ﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﺑﯿﻠګﮫ روښﻨﺎﯾﻲ اﭼﻮم‪ ،‬د ﻓﺰﯾﮏ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ د ﺗﻨﻮﻧﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻟڼﺪ‬
‫اﺧﻠﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ درې ټﻮﻟګﯿﻮ وﭔﺸﻞ ﺷﻮي‪ ،‬ﺑﯥ ﻟﮫ زﯾﺎﺗﯥ ﺷﻨﻨﯥ‪:‬‬

‫‪ – ١‬د ﮐﻠﮏ ﺗﻨﻮﻧﻮټﻮﻟګﯽ‪ ،‬ﭼﯥ زرې ﯾﯥ ﯾﻮد ﺑﻞ څﺨﮫ ﭘﺨﭙﻠﮫ ﻧﮫ ﺑﯿﻠﯿږي‪.‬‬

‫‪ - ٢‬د ﺗښﺘﯿﺪوﻧﮑﻮ ﺗﻨﻮﻧﻮ ﯾﺎ ﻏﺎزوﻧﻮ ټﻮﻟګﯽ‪ ،‬ﭼﯥ څﻨګﮫ ازاد ﺷﻲ ﯾﻮې اوﺑﻠﯥ ﻟﻮرﺗﮫ ځﻐﻠﻲ‪.‬‬

‫‪ – ٣‬د ﺑﮭﯿﺪوﻧﮑﻮ ﺗﻨﻮﻧﻮ ټﻮﻟګﯽ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﮭﯿږي‪.‬‬

‫زﻣﻮږژﺑﭙﻮھﺎن‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﺎﯾﻊ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ‪ -‬د ﻣﺴﻠﮏ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ھﻢ – ﻧﮫ ﭘﻮھﯿﺪل‪ ،‬دا ﯾﯥ‬
‫اوﺑﻠﻦ وﺑﻠﻞ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﻮره ﻧﺎﺳﻢ اود ﻣﺴﻠﮏ څﺨﮫ ﻟﺮې دۍ‪.‬‬

‫اوﺑﻠﻦ څﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮي؟‬

‫ګﻮروﭼﯥ اوﺑﻠﻦ ځﺎن ﺗﮫ ﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮي‪ .‬دا د د دوه ھﺎﯾﺪروژن اوﯾﻮه اﮐﺴﯿﺠﻦ ﺧﻮي دۍ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻻ اوﺑﮫ ھﻢ ﻧﮫ دي او ﭘﮫ ﮐﻠﮑﻮ ﺑﺪﻧﻮﻧﻮﮐﯥ ګڼﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫اوﺑﮫ واوره ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﻠﮏ ﺑﺪن ﯾﺎ ﺗﻦ دي‪ ،‬دا واوره ﺑﯿﺎ اوﺑﻠﻨﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺮﻣﯿږي‪،‬ﺧﻮﻻ‬
‫ﺗﺮاوﺳﮫ ﮐﻠﮑﮫ ده اواوﺑﮫ ﺷﻮې ﻧﮫ ده‪.‬‬

‫ﮐﮫ د دې ﺗﻮدوﺧﻲ ﻧﻮره ھﻢ ﺟګﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ دا اوﺑﻠﻨﮫ واوره ﺑﯿﺎ اوﺑﮫ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫‪ 10‬‬
‫ ‬
‫ ‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دې ﺗﮫ دې د ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ ﭘﻮره ﭘﺎم وي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮاځﯥ او ﯾﻮاځﯥ د اوﺑﻮ ﺧﻮي دۍ او د‬
‫ﺗﻨﻮﻧﻮ د ﮐﻮم ټﻮﻟګﻲ ﺧﻮي ﻧﮫ دۍ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﺷړوﻣﺒﯥ ﯾﺎ ﺷﯿﺪې ﻧﮫ اوﺑﻠﻨﯿږي او ﻧﮫ‬
‫ﮐﻮم ﻏﺎز ﯾﺎ ﺗښﺘﯿﺪوﻧﮑﯽ اوﺑﻠﻨﯿږي‪ .‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ اوﺑﻠﻦ ﻏﺎزﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫ﻧﻮ ﻟﻨډ‪ :‬ټﻮل ھﻐﮫ ﺗﻨﻮﻧﮫ ﭼﯥ ﺑﮭﯿږي ﺑﮭﯿﺪوﻧﮑﻲ ﺗﻨﻮﻧﮫ دي او ﻧﮫ اوﺑﻠﻦ‪ .‬دا ﺑﮭﯿﺪﻧﮫ ﯾﯥ ګډ ﺧﻮي‬
‫دۍ‪.‬‬

‫دا ﻧﻮﻗﺮارداد ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮم د ﺑﻞ ﻧﻮم ځﺎﯾﻨﺎﺳﺘﯽ ﮐﯿږي او ان د ﯾﻮه ټﻮﻟګﻲ ﺗﺮ ﻧﻮم ﭘﻮرې‪.‬‬

‫د ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮﯾﺎ وﯾﻮﻧﻮﯾﻮه ﺑﻠﮫ ﺑﯿﻠګﮫ‪ :‬ﺳﻠﻢ ﺗﮫ ﺳﻠﻦ وﯾﻞ ھﻢ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ ،‬دا د ځﻨﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮ د‬
‫ﯾﻮه ﻧﺎﺳﻤﯥ ﻣﯿﻨﯥ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ھﻤﺪاﺳﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ ﭘﺮې ﭘﻮھﯿﺪﻧﯥ او ﮐﻮم دﻟﯿﻠﮫ ﻣﻨځ ﺗﮫ راوړل ﺷﻮي‪.‬‬

‫دا ھﻢ ﮐﻮم ﻗﺮارداد ﻧﮫ دۍ او ﻧﮫ ﻗﺮارداد ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪:‬‬

‫ځﻨﯥ داﺳﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﯥ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﮫ ﺳﻢ ﻧﻮم‪ ،‬د ﻧﻮرو ژﺑﻮﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ‬
‫ﻟﺮودی ﺷﻮ‪ ،‬ﺧﻮ دا ﭼﯥ زﻣﻮږ د ژﺑﯥ ﺳﻤﮫ وده ﻟﮫ څﮫ ﺑﺎﻧﺪې ﺷﭙﯿﺘﮫ ﮐﺎﻟﮫ را ﭘﮫ دې ﺧﻮا ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ځﻨﯥ ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ راﻏﻠﻲ‪ ،‬ﭼﯥ اوس ښﮫ ﺑﺮﯾښﻲ‪ ،‬ﺧﻮ د ﻧﺎﺳﻤﻮ ﻧﻮﻣﮫ وﻧﻮ‬
‫ﭘﮫ ډﻟﮫ ﮐﯥ ﺑﺎﯾﺪ راﺷﻲ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ ‪: ١‬‬

‫روﻏﺘﻮن ﺗﮫ ﭘﮫ ټﻮﻟﻮ ژﺑﻮﮐﯥ د ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﻧﺎروﻏﺘﻮن ﯾﺎ رﻏﻨﺘﻮن ﯾﺎ رﻏﻨځﯽ وﯾﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ﻟﮫ ﺧﻮي او ژﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﯾﯥ ھﻤﺪا ﺳﻤﮫ ﻧﻮﻣﮫ وﻧﮫ ھﻢ ده‪.‬‬

‫دا ھﻢ ﻗﺮارداد ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﺧﻮ دا ﭼﯥ ﻣﻮږ ډﭔﺮ ﯾﺎ ﻟﮫ ﺳﺮه داﺳﯥ ﺑﻠﻠﯽ‪ ،‬اوس ﯾﯥ ﺑﻠﮫ ﻧﻮﻣﮫ وﻧﮫ راﺗﮫ‬
‫ﭘﺮدۍ ﺑﺮﭔښﻲ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ ‪: ٢‬‬

‫د ﮐﻮرﻧﯿﻮﭼﺎرو وزارت‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾﺪ د دﻧﻨﻨﯿﻮ ﭼﺎرو وزارت ﺑﻠﻞ ﺷﻮی وي‪ ،‬ﺧﻮﻣﻮږداﺳﯥ ﺑﻠﻠﯽ‪.‬‬
‫د ﮐﻮرﻧﯿﻮﭼﺎرو وزارت ھﻢ ﺑﺎﯾﺪ وﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ د ﮐﻮرﻧﯿﻮ ﭼﺎرو ﺳﺮه ﺳﺮ اوﮐﺎر ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ دې ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮ ﮐﯥ دﻟﯿﻞ ﻧﮫ ﺷﻲ وﯾﻞ ﮐﯿﺪی‪ ،‬ﭼﯥ دا روﺣﯿﺎﺗﻮ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ښﮫ ﯾﺎ ﺑﺪ ﺑﺮﭔښﻲ‪،‬‬
‫ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ھﺮ څﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ځﻨﯥ ﺑﮫ ﭘﮫ ځﻨﻮ ﮐﺴﺎﻧﻮښﮫ او ﭘﮫ ځﻨﻮ ﺑﺪ اﻏﯿﺰ ﻟﺮي‪.‬‬

‫دا ھﻢ د ﻗﺮارداد ﺳﺮه ﺳﺮ اوﮐﺎر ﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬‬

‫‪ 10‬‬
‫ ‬
‫ ‪2‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دوﯾﻢ‪:‬‬

‫ھﻐﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭼﯥ د اﻧﺴﺎﻧﻲ ټﻮﻟﻨﯥ د ودې ﺳﺮه د ﭘﺮﺗﻠﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﻣﻨځﮫ ﺗﮫ راﻏﻠﻲ‪:‬‬

‫زه ﯾﯥ دﻟﺘﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ ﮐﻮم‪ .‬زﻣﺎ ﭘﮫ ﺑﻠﮫ د ﻣﺨﮫ ﺗﯿﺮې ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ اوﯾﻮاځﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﯾﯥ اﺧﻠﻢ‪،‬‬
‫ﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮي او ﭘﺮ ځﺎی ﯾﯥ د ﯾﻮه ﺑﻞ ﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪ وی ﺗﺎﺳﻢ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠﮑﮫ‪:‬‬

‫ﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺳﻄﺤﯥ‪ ،‬ﺳﻮﯾﯥ‪ ... ،‬ﺗﮫ ﮐﭽﮫ وﯾﻞ ﭘﻮره ﻧﺎﺳﻢ دي‪.‬‬

‫زﻣﻮږ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺧﻮدا ټﻮل ﻧﺎﺳﻢ ﺑﻠﻞ ﺷﻮي وﯾﻮﻧﮫ د ﯾﻮه ﮐﺲ د ﺷﭙﯥ د ﭼﺮت څﺨﮫ راوﺗﻠﻲ او‬
‫ﺳﮭﺎر ﺑﯿﺎ دا ﻧﻮرو ﮐﺴﺎﻧﻮرااﺧﺴﺘﻠﻲ او ټﻮﻟﯿﺰ ﺷﻮي‪.‬‬

‫د ژﺑﻮ د اﺳﺎﻧﺘﯿﺎو ﻟﮫ ﭘﺎره د ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﭘﻮھﺎن ھﻢ د ﻟﯿﮏ ﺑڼﮫ ﺑﺪﻟﻮن اوﻧﻮروﻧﻮښﺘﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﺑﺎره‬
‫ﮐﺎر ﮐﻮي‪.‬‬

‫دا څﻮ ﮐﺎﻟﮫ دﻣﺨﮫ د اﻟﻤﺎن دوﻟﺖ ﻟﮫ ﺧﻮا ﭘﻨځﮫ ﻣﯿﻠﯿﺎرده ﯾﻮرو وټﺎﮐﻞ ﺷﻮ‪ ،‬ځﻨﯥ ﺑﺪﻟﻮﻧﻮﻧﮫ ﭘﮫ ژﺑﮫ‬
‫ﮐﯥ راﻏﻠﻞ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧﻮې ﺑڼﯥ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﻨځﮫ ﮐﺎﻟﮫ وﺧﺖ ورﮐړﺷﻮی وو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ښﻮوﻧځﯿﻮ‬
‫او ﻧﻮرو دﻓﺘﺮوﻧﻮ ﮐﯥ دا ﻧﻮې ﺑڼﮫ ورځﻨۍ ﺷﻲ‪ .‬ﭘﮫ دې ﮐﯥ ورﺳﺮه ﺳﻮﭔﺲ اﺗﺮﯾﺶ او‬
‫ﻟﯿښﺘﻨﺸﺘﺎﯾﻦ ھﻢ ګډ وو‪.‬‬

‫ز ه ﯾﯥ ﯾﻮه ﺑﯿﻠګﮫ راوړم‪:‬‬

‫ﭘﺨﻮا دوي ﻓﯿﻞ ‪ Elephant‬ﻟﯿﮑﮫ او اوس ﯾﯥ ‪ Elefant‬ﻟﯿﮑﻲ‪.‬‬

‫ﮐﮫ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﮐﻮي او د ﻗﺮارداد ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﺳﻢ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻏﻮره ﺷﻮي وي‪ ،‬ھﯿﻠﮫ‬
‫ده‪ ،‬ﭼﯥ وﯾﯥ ﻟﯿﮑﻲ‪.‬‬

‫‪ 10‬‬
‫ ‬
‫ ‪3‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫اﯾﺎ ﻣﻮږ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﯥ ﭘﻮھﻨﯥ ﭘښﺘﻮﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮ؟‬

‫ﻣﻮږ ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﭘﻮھﻨﻮﮐﯥ ﭘﻮھﻨﯿﺰ څﮫ ﻟﻮﻟﻮ‪،‬ھﻐﮫ ﻋﺮﺑﻲ دي‪ .‬ﭘﻮښﺘﻨﮫ دا ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ اﯾﺎ ﻣﻮږدا ﭘﻮھﻨﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻟﯿﮑﻠﯽ ﺷﻮ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ ﻣﻮږ د دې ﭘﻮھﻨﻮ ﭘﻮھﻨﯿﺰو‬
‫وﯾﻮﻧﻮ ﺗﮫ ھﻢ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﻟﺮو او دا ﭘﯿﺪا ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮ‪ .‬دا ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭘﯿﺪا ﮐﻮو ﻧﮫ‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﻮښﺘﻨﮫ دا ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ ددې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﺷﺘﮫ اوﮐﮫ څﻨګﮫ؟‬

‫دا ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ ھﻮځﻮاب ﮐړو‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﺮه ژﺑﮫ د ﭘﻮھﻨﯿﺰه ﮐﯿﺪوﺗﻮان ﻟﺮي‪ ،‬ﺧﻮﻟﻮﻣړی ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ځﺎن ﭘﮫ ھﻐﮫ ﭘﻮھﻨﮫ ﭘﻮه ﮐړو او ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ھﻐﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ د ﺑﺎﻧﺪﻧۍ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ اوﭘښﺘﻮ اﻧډول ﯾﯥ‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻮو‪.‬‬

‫ﭘﮫ ھﻤﺪې ځﺎی ﮐﯥ دې اﺟﺎزه وي‪ ،‬وواﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﭘﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ ﻧږدې څﻠﻮﭔښﺖ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ‬
‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐړي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﻣﺴﻠﮑﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻣﯥ ﭘﮫ اﻧډول ﭘښﺘﻮ ﮐړي‪ ،‬ﺑﯥ ﻟﮫ‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﻮ او ھﻤﺪاﺳﯥ ﻣﯥ ﭘﮫ ﻓﺰﯾﮏ ﮐﯥ درې ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ ژﺑﺎړﻟﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮﻟﮫ ھﻐﻮد ښﻮوﻧځﻲ د‬
‫ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮﺳﺮﻟﯿﮑﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ھﻐﮫ ﻓﺰﯾﮑﻲ وﯾﻮﻧﮫ ﻣﯥ ﻧﮫ د ډﮐﺸﻨﺮي ﭘﮫ ﺑڼﮫ‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﻣﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫وﯾﻮﻧﻮ ﺗﮫ اﻧډول ﭘﯿﺪا ﮐړی ﯾﺎ ﻣﯿﻨﺪﻟﯽ‬

‫دا ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﯾﺎ د ﭘښﺘﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮﺳﺮه ﻣﻮ ﭘﻮھﻨﮫ ھﻢ ﺳﺎده ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ دﻟﺘﮫ د ﯾﻮڅﻮ ﺑﯿﻠګﻮ ﺳﺮه‬
‫ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻟﻨډ ﭘﺎم را اړوم‪ .‬دا ﭘﮫ ورزﯾﺎﺗﮫ ﮐړم‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ھﯿڅ وﺧﺖ ﻧﻮم ﻟﮫ ځﺎﻧﮫ ﻧﮫ دۍ ﭘﯿﺪاﮐړی‬
‫او اﻧډول ﻣﯥ ﻟټﻮﻟﯽ او ﭘﯿﺪا ﮐړی دۍ‪.‬‬

‫ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ اوږدې ﺧﺒﺮې ﻧﮫ ﮐﻮم‪ ،‬ﻟﻨډ ﯾﻮڅﻮﺑﯿﻠګﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮﺳﺮه ګډوم‪.‬‬

‫ﻣﺸﺒﻮع ﺑﮫ ﻧﻮڅﮫ وﺑﻮﻟﻮ؟‬

‫ﻣﺸﺒﻮع داﺳﯥ ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮي‪:‬‬

‫‪ --‬ھﻐﮫ ﻣﺤﻠﻮل ﭼﯥ ﻧﻮر ھﻤﻐﮫ څﮫ ﭘﮫ ځﺎن ﮐﯥ ﻧﮫ ﺷﻲ ﺣﻞ ﮐﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺒﻮع ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ واﯾﻮ‪ :‬ﯾﻮ څﻮک ﭼﯥ ډﭔﺮﺧﻮراک وﮐړي ھﻢ ورﺗﮫ واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺸﺒﻮع ﺷﻮی اوﻣﯿږي‪،‬‬
‫ﭼﯥ ډﭔﺮ واښﮫ وﺧﻮري‪ .‬ﻧﻮ واﯾﻮ ﭼﯥ ﻣﯿږه ټﻨډه ﺷﻮې ‪.‬‬

‫ ‪ 104‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﯾﻮ څﻮک ﭼﯥ ﻧﻮره ﻣړۍ ﻧﮫ ﺷﻲ ﺧﻮړﻟﯽ‪ ،‬ﺧﻮﻣﻮړوي او ھﻤﺪاﺳﯥ ﻧﻮر ژوي ﻣړﯾږي‪.‬‬

‫ﮐﻮﭼﻨﯿﺎﻧﻮ ﺗﮫ ھﻢ ﭼﯥ ﻣﻮرډﭔﺮ ﺧﻮاړه ورﮐړي‪ ،‬راګﺮځﻮي ﯾﯥ‪.‬‬

‫ځﻨﯥ ﺧﻮاړه دي‪ ،‬ﭼﯥ ﺳړی ﯾﺎ څﻮک ښﮫ ﭘﮫ ﻣړﯾږي‪ ،‬ﻧﻮ واﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺧﻮاړه ﻣړووﻧﮑﻲ دي‪.‬‬
‫ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﮐﻠﻲ ﺧﻠﮏ واﯾﻲ ﻣړوﺧﮫ دي‪ ،‬ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم ﺳﻢ ﺑﮫ وي او ﮐﮫ څﻨګﮫ‪ ،‬ځﮑﮫ‬
‫ﭼﯥ ﻣړوﺧﮫ ګﻮﻣﺎن ﻣﯥ دۍ ھﻐﯥ ښځﯥ ﺗﮫ ھﻢ واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﯿړه ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﭘﮫ ھﻤﺪې ﺗﻮګﮫ ﻣﻮ ﻣﺤﻠﻮل ﯾﺎ ﺣﻞ ‪،،‬اوﺑﯽ‪ ،،‬ﺑﻠﻠﯽ‪ ،‬ﻧﻮﻣﺸﺒﻮع ﺗﮫ ﺑﮫ څﮫ وواﯾﻮ؟‬

‫ﻟﮑﮫ ﭼﯥ ژوي ﻣړﯾږي‪ ،‬ﺧﻮ ھﻤﺪاﺳﯥ ﯾﻮ اوﺑﯽ ھﻢ ﻣړﯾږي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﻧﻮ ﭘﻮرﺗﮫ ﭘﯿﮋﻧﺪ اوس ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ دا ﺳﯥ ﻟﯿﮑﻮ‪:‬‬

‫ھﻐﮫ اوﺑﯽ ﭼﯥ ﻧﻮرڅﮫ ځﺎن ﮐﯥ ﻧﮫ ﺷﻲ اوﺑﯽ ﮐﻮﻟﯽ ) دا ګﻮره اوﺑﮫ ﮐﻮﻟﯽ ﻧﮫ ﺑﻮﻟﻮ( ﻣﻮړ وي‪.‬‬

‫ﻣﺸﺒﻮع = ﻣﻮړ‬

‫ﺑﯿﺎ واﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﻞ ډول ﻧﮫ ﺷﻲ ﺑﻠﻞ ﮐﯿﺪی‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺑﮫ ﻧﮫ ﺟﻮړوو‪ ،‬ھﻐﮫ‬
‫ﺧﭙﻞ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺑﮫ راﺑﺮﺳﯿﺮه ﮐﻮو ﯾﺎ ﻟﮫ ﮐټﻼﻧﺪې څﺨﮫ راﺑﺎﺳﻮ‪.‬‬

‫ﻟﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﯥ څﺨﮫ ﯾﻮه ﺑﯿﻠګﮫ‪:‬‬

‫ﻣﺎ ﺧﻮ ﻧږدې ټﻮﻟﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻟﯿﮑﻠﯥ‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﯿﺎ ﺑﮫ ھﻢ ﯾﻮه ﺑﯿﻠګﮫ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ګډه ﮐړم‪:‬‬

‫داﯾﺮه‪ ،‬ﭼﯥ د داﯾﺮې د ﻣﻨﺤﻨﻲ ﯾﻮه ﻟږه ﺑﺮﺧﮫ ﻗﻮس ﺑﻮﻟﻮ او وﺗﺮ او ﻗﻄﺮ ﻟﺮو او داﺳﯥ ﻧﻮر‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ‪:‬‬

‫ګﺮدۍ ) ﻣﻮږﯾﯥ ﭘﮫ ھﺴﮑﮫ ﻣﯿﻨﮫ ﮐﯥ ګﺮدۍ ﺑﻮﻟﻮ(‪ ،‬ھﻐﮫ وړه د ګﺮدۍ د ﮐږې ﺑﺮﺧﯥ ﺗﮫ ‪،،‬‬
‫ﻟﯿﻨﺪه‪ ،،‬واﯾﻮ‪.‬‬

‫داﯾﺮه = ګﺮدۍ‬

‫ﻗﻮس = ﻟﯿﻨﺪه‬

‫وﺗﺮ ‪ :‬ھﻐﮫ ﮐﺮښﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ګﺮدۍ ﯾﻮه ټﻮټﮫ ﺑﯿﻠﻮي‪ ،‬ﻧﻮ دا ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ټﻮټﮫ ووﻧﯽ ) ټﻮټﻮوﻧﯽ(‬
‫ﺑﻮﻟﻮ) ﺑﻮﻟﻮﯾﯥ ﻧﮫ‪،‬دا ټﻮټﻮوﻧﯽ دي(‪.‬‬

‫وﺗﺮ = ټﻮټﻮوﻧﯽ‬

‫ ‪ 105‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ټﻮټﮫ ﯾﺎ ﭼﯥ ﻗﻄﻌﮫ ورﺗﮫ واﯾﻮ‪ :‬د ګﺮدۍ ھﻐﮫ ھﻮاره ده‪ ،‬ﭼﯥ د ﻟﯿﻨﺪې او ټﻮټﻮوﻧﯥ ﻣﻨځ ﮐﯥ‬
‫ﭘﺮﺗﮫ ده‪.‬‬

‫ﻗﻄﻌﮫ = )ګﺮدۍ( ټﻮټﮫ‬

‫ﻧﯿﻤۍ‪ :‬ھﻐﮫ ﮐﺮښﮫ ﭼﯥ ګﺮدۍ ﻧﯿﻤۍ ﻧﻮ دا ﺑﮫ ﻧﯿﻤۍ ﻧﮫ وي؟‬

‫ﻗﻄﺮ = ﻧﯿﻤۍ ) اړﯾﯿﻦ ﻧﮫ ده ﭼﯥ ﮐﺮښﮫ ورﺳﺮه ﯾﺎده ﮐړو‪ ،‬ﭘﻮھﯿږو ﭼﯥ دا ﮐﺮښﮫ ده(‪.‬‬

‫ګﺮدۍ ﺑﺮﺧﮫ ﯾﺎ ﻗﻄﺎع ) دا د ﻗﻄﺎع ﻧﻮم ھﻢ ډاروﻧﮑﯽ دۍ(‪ :‬دا د ګﺮدۍ ﺑﺮﺧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د دوه‬
‫وړاﻧګﻮ او ګﺮدۍ ﻟﯿﻨﺪې ﻣﻨځ ﮐﯥ ﭘﺮﺗﮫ ده‪.‬‬

‫ﻗﻄﺎع = )ګﺮدۍ( ﺑﺮﺧﮫ‬

‫وړاﻧګﮫ =ﺷﻌﺎع‬

‫ﻟﮫ ﻓﺰﯾﮏ څﺨﮫ‬

‫ﺳﯿﻢ ﯾﺎ څﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺮﭔښﻨﺎ وړي‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ ھﺮوﻣﺮو ‪) ،،‬ﺑﺮﭔښﻨﺎ( وړوﻧﯥ دي او ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﯾﯥ‬
‫ﺑﺮﭔښﻨﺎ وړوﻧﻲ ﯾﺎ ﻟﻨډ وړوﻧﻲ ﺑﻮﻟﻮ‬

‫دا د ښﻮوﻧځﻲ د ﻓﺰﯾﮏ ﻧږدې ﺳﺘﺮه ﺑﺮﺧﮫ ﻣﯥ ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ را اړوﻟﯥ‪ .‬ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﭘﮫ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﺘﻮن‪ .‬ﮐﻮم ﮐﯥ ﮐﺘﻠﯽ ﺷۍ‪.‬‬

‫دا د ګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﻮ څﮫ وړاﻧﺪې ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﺘﻞ او اﻧﺪوﻧﮫ ﺳﺮه ﯾﻮ ﮐﻮل ﻧﮫ‪،‬‬
‫ﺳﺮه ﻧږدې ﮐﻮل ﯾﯥ زﻣﺎ ھﯿﻠﮫ ده او ﻧﮫ ﺑﻞ څﮫ‪.‬‬

‫ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﯾﺎ وﯾﻮﻧﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺪا ﻧﮫ ﺷﻲ‪ .‬ھﺮ څﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ ﺑﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﭘﮫ‬
‫ﭘښﺘﻮﮐﯥ ھﻢ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫دوه ﭘﻮښﺘﻨﯥ دي‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﯾﻮ څﮫ ﺗﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻧﻮم اﯾښﻮل ) دا ﺑﮫ د ﺧﺒﺮو وي(‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬د ﯾﻮه څﮫ ﭘﮫ ﻣﺎﻧﺎ ځﺎن ﭘﻮھﻮل ) دا ﺑﺎﯾﺪ وي(‬

‫ﻧﻮ ﮐﮫ د دې وﯾﻮﻧﻮ ﻣﺎﻧﺎ وﻟﯿﮑﻮﯾﻌﻨﯥ ﻣﺨﮑﺘﺎب‪ ،‬ﻧړﯾﻮال ﺟﺎل‪ ،‬ﻣﻠﻔﻮن‪ ،‬ﺷﻤﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬دا ﺑﮫ اړﯾﯿﻦ‬
‫وي‪ .‬دا ﭼﯥ څﻨګﮫ ﯾﯥ وﺑﻮﻟﻮ‪ ،‬دا ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ ﻧﯿﻮﻟﺸﻮي وي‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﭘﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ وي‪.‬‬

‫ ‪ 106‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫‪ - ١‬ﻣﻮږ ﭘﮫ ﮐﻮروﻧﻮ اوﮐﻮټﻮﮐﯥ ﯾﻮﺟﻮړښﺖ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺮﭔښﻨﺎ ﭘﺮې روښﺎﻧﮫ ﮐﻮو اوﻣړه ﮐﻮو‪.‬‬
‫دا ﺟﻮړښﺖ د ﯾﻮه واړه اړﻣګﻮټﻲ ﯾﺎ ﯾﻮې ﺗﺨﺘﯥ او ﯾﺎ د ﯾﻮه څﺮخ ﭘﮫ څﯿﺮ وي‪ .‬دې ﺗﮫ‬
‫اﻧګﺮﭔﺰي ﺳﻮﯾﭻ‪ ،‬اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎﻟﺘﺮ واﯾﻲ‪ .‬ددې دﻧﺪه داده‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺮﭔښﻨﺎ وړوﻧﻲ ﯾﺎ ﺳﯿﻤﻮﻧﮫ ﺳﺮه‬
‫ﯾﻮځﺎی ﮐﻮي اوﺑﯿﻠﻮي‪ .‬د ﯾﻮځﺎی ﮐﯿﺪوﺳﺮه ﺑﺮﭔښﻨﺎ ﭘﮫ ﺑﺮﭔښﻨﺎ وړوﻧﻮ ﯾﺎ ﺳﯿﻤﻮﻧﻮﮐﯥ ﺑﮭﯿږي‬
‫اوڅﺮاغ روښﺎﻧﮫ ﮐﯿږي اود ﺑﯿﻠﯿﺪوﺳﺮه ﺑﺮﭔښﻨﺎګﺮوپ ﻣړﮐﯿږي‪ .‬دا ﻧﻮ )ﺑﺮﭔښﻨﺎ( ﺗړوﻧﯽ ﺑﻮﻟﻮ‬
‫اودا ﻧﻮم ھﻤﺪاﺳﯥ دۍ‪.‬‬

‫‪ – ٢‬ﭘﻮرﺗﮫ ﻣﻮﺑﺮﭔښﻨﺎ وړوﻧﻲ ﻧﻮم وﻟﯿﺪل‪ ،‬دا ھﮑﭙﮏ ﮐﯿﺪوﻧﮑﯽ ﻧﻮم ﻧﮫ دۍ‪ ،‬دا ﺑﺮﭔښﻨﺎ ﻟﮫ ﯾﻮه‬
‫ځﺎﯾﮫ ﺑﻞ ځﺎی ﺗﮫ وړي‪ ،‬ﻧﻮوړوﻧﻲ دي‪.‬‬

‫ګﻮرو‪،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ ژﺑﮫ د ﭘﻮھﻨﯿﺰه ﮐﯿﺪو ﺗﻮان ﻟﺮي او ھﺮه رﯾښﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ او ھﻐﮫ‬
‫داﺳﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ھﺮڅﻮک ﭘﺮې ښﮫ وﭘﻮھﯿږي‪.‬‬

‫زﻣﺎ اﺧﺮﻧﻲ وړاﻧﺪﯾﺰدادۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺑﮫ ﻟﮫ ځﺎﻧﮫ ﻧﮫ ﺟﻮړوو اوﯾﻮ ﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪل ﺷﻮی وی ﺑﮫ‬
‫د ﺑﻞ ﮐﺮه ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﺮﻧﮑﻲ وي ﭘﮫ ځﺎی ﻧﮫ ځﺎی ﭘﮫ ځﺎی ﮐﻮو‪ .‬‬

‫ﻗﺮارداد زﻣﺎ‪ ،‬ﯾﻤﺎ‪ ،‬دﻣﺎ دا درې ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي د ھﻤﻐﮫ ﯾﻮه ﻧﻮﻣځﺎﯾﻨﯿﻮي ﻟﮫ ﭘﺎره وﯾﻞ ﮐﯿږي‪،‬‬
‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ داده‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ دﻟﺘﮫ ﯾﻮ ﻗﺮارداد اړﯾﯿﻦ دۍ؟ ﻧﮫ‪ .‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دﻟﺘﮫ ھﻢ د ژﺑﻼر ﻟﮫ ﻻرې ھﻐﮫ‬
‫ﺳﻢ ﺗﺮې راوﺑﺎﺳﻮ‪ .‬دا ﺑﮫ ﻧﻮ څﻨګﮫ وي؟‬

‫ ‬ ‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ او ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ او د ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﭘښﺘﻮ‬

‫د ځﻨﻮ ﻟﯿﮑﻮاﻻﻧﻮ ﻟﯿﮑﻠﻮ ﮐﯥ ﻣﯥ ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ وﻟﻮﺳﺘﻠﮫ او دا ﻣﯥ م ک ﮐﯥ ﺧﻮرھﮑړه‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ او‬

‫ﮐﮫ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪ .‬ځﻨﻮ ﻣﻠګﺮو او ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﮫ ﯾﻮه ﻧﺎﺳﺘﮫ ﮐﯥ دژﺑﻤﯿﻨﻮاﻟﻮ او ژﺑﭙﻮھﺎن ﺳﺮه ﭘﮫ‬
‫ﺧﺒﺮو ﮐﯥ دا وﯾﻮﻧﮫ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ او ﮐﮫ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﭘﺮﺗﻠﮫ وﻧﮫ ﺳﻢ دۍ او‬
‫ھﻤﺪا ډول دا ھﻢ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﺷﻮه‪ ،‬ﭼﯥ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺗﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ‬

‫څﮫ واﯾﻲ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ د ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﯾﯥ؟‬

‫زﯾﺎت وﺧﺖ‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ وﯾﻮﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪې ﺧﺒﺮې راځﻲ‪ ،‬ﻧﻮ زﻣﺎ د ﭘېﺰﻧﺪګﻠﻮۍ ﻟﮫ ډﻟﯥ د ځﻨﻮ ﭘﮫ‬
‫ژﺑﮫ ﮐﯥ ورځﻨﻲ ﻣګﺮ د ﭘﺮدﯾﻮ وﯾﻮﻧﻮ د ﭘﺮﭔﭙﻮھېﺪﻧﯥ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮه ورځ ﯾﻮه دراﻧﮫ‬

‫ ‪ 107‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﻮھﺎﻧﺪ ھﻢ راڅﺨﮫ وﭘﻮښﺘﻞ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﻮ د ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺣﻞ ﺗﮫ ﺑﮫ څﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ځﻮاب ورﺗﮫ‬
‫ﺳﻤﻼﺳﻲ د ﻣﻠګﻮﺑﻲ څﺨﮫ ﺧﻮﻟﯥ ﺗﮫ راﻏۍ او ﺳﺘﻮﻧځﻮﺑﯽ ﻣﯥ ورﺗﮫ ووﯾﻞ‪ ،‬ﭼﯥ اوس ﯾﯥ‬
‫ھﻤﺪاﺳﯥ ﻟﯿﮑﻢ ھﻢ‪ .‬اوس راځﻮ ﺧﭙﻠﯥ ﻣﻮﺧﯥ ﺗﮫ‪ :‬‬

‫د ﺷﻨﻨﯥ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ زﻣﺎ ﭘﺮﭔﮑړه دﻟﺘﮫ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا د ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﭘښﺘﻮ‬
‫اﻧډول دې ورځﻨﯽ ﺷﻲ ﯾﺎ وﮐﺎرول ﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮﺧﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ وﭘﻮھېږو‪ ،‬د دې اﻧډول ﭘﮫ‬
‫ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ او ﮐﮫ وي‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ ﺑﮫ څﮫ وي وي؟‬

‫دا دوه څېړﻧﯿﺰې ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﮫ داﺳﯥ ﭘﯿﻞ ﮐړو‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ ﮐﮫ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ؟‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ‪ :‬د ﺗﻠﻞ ﻧﻮم ﺗﻠﻨﮫ ده‪ .‬ﺷﯿﺎت ﺗﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﺧﻮ اﻧډول ﯾﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺮاﺑﺮ دي او ﭘﮫ څﮫ ﮐﯥ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ دي او ﮐﮫ ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﮫ دي‪ .‬دا ﺗﻠﻞ ﺷﻮي ﺷﯿﺎن ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐېﺪی ھﻢ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ګډ ﺧﻮﯾﻮﻧﮫ‬
‫وﻟﺮي‪ .‬دې ﺗﮫ ﺑﮫ ﮐېﺪی ﺷﻲ د ﭘﺴﯥ ﻣﻮﺿﻮع څﺨﮫ ﺑﯿﺎ ښﮫ روښﺎﻧﮫ ﺷﻲ‪.‬‬

‫ب ‪ :‬ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪ :‬دا وی ﯾﻮاځﯥ د دې ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﮫ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د ﺷﯿﺎﻧﻮ دروﻧﺪواﻟﯽ ﺳﺮه‬
‫ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﻮم دروﻧﺪ دۍ او څﻨګﮫ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﯿږي ﯾﻌﻨﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﺳﺮه اﯾښﻮل ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ ﭘﮫ دې ﭘﺮﭔﭙﻮھېﺪﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دوه ﯾﺎ ډﯾﺮ ﺷﯿﺎن ﭘﮫ ھﻐﮫ ﮐډ ﺧﻮي ﮐﯥ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ دي‬
‫او ﮐﮫ څﻨګﮫ‪ .‬د دې روښﺎﻧﻮﻟﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره د ھﺮ ﯾﻮه ﺧﻮي ھﻐﮫ اﻧډول ﮐﭽﻮوﻧﯽ ﯾﺎ ﮐﭻ اﻟﮫ ﭘﮫ ﮐﺎر‬
‫ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ھﻐﯥ ﮐﭽﻮﻧﯥ وروﺳﺘﮫ ﺑﯿﺎ ﮐﺘﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ دي او ﮐﮫ څﻨګﮫ‪.‬‬

‫ﯾﻮ‪ :‬ﮐﮫ ﭼېﺮې وﻏﻮاړ وﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ دوه ﯾﺎ ډﭔﺮ ﮐﺴﺎن ﭘﮫ ﺟګﻮاﻟﻲ ﮐﯥ ﺳﺮه ﺑﺮاﺑﺮ دي او‬
‫ﮐﮫ ﻧﮫ‪ ،‬ﻧﻮ څﻨګ ﭘﮫ څﻨګ ﯾﯥ ﺳﺮه دروو او ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺑﺮاﺑﺮواﻟﻲ ﭘﺮﭔﮑړه ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮ‪ .‬ﮐﮫ د‬
‫ﯾﻮځﺎی دروﻟﻮ ﺷﻮﻧﺘﯿﺎ ﻧﮫ وي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎھﺮ ﯾﻮ د اوږدواﻟﻲ ﮐﭻ اﻟﮫ ﺑﺎﻧﺪې‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮوال ﯾﺎ ﯾﻮون ﯾﯥ‬
‫ﻣﺘﺮ دي ﭘﮫ ﮐﭽﮫ ﮐﻮو او دا روښﺎﻧﻮﻧﮫ ﯾﯥ ﺑﯿﺎګﻮرو‪.‬‬

‫دوه‪ :‬ﮐﮫ ﭼېﺮې وﻏﻮاړو وﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ د ګﻼب ګﻞ‪،‬ﮐﺴﺘېﺮې او ﮐﮫ د ﺧﻮړچ ﺑﻮي‬
‫ﺳﺮه ھﻤﻐﮫ دۍ‪ ،‬ﮐﮫ ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﻮﯾﻮو ﯾﯥ او ﺑﯿﺎ ﭘﺮﭔﮑړه ﭘﺮې ﮐﻮو‪.‬‬

‫درې‪ :‬ﮐﮫ وﻏﻮاړو‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮه ﻣڼﮫ او ﯾﻮ ﻧﺎک ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐړو‪ ،‬ﭘﮫ ﺧﻮﻧﺪ‪ ،‬دروﻧﺪوال او ھﻤﺪاﺳﯥ‬
‫ﭘﮫ ﭘﻠﻨﻮاﻟﻲ ﮐﯥ‪ ،‬ﻧﻮ دا د ﭘېﻼﺑېﻠﻮ ﻻرو ﻟﮫ ﻻرې ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ ھﺮ ﯾﻮه ﻣﻮږ ﭘﺮﭔﮑړه‬
‫ﯾﺎ ﻗﻀﺎوت ﮐﻮﻟﯽ ﺷﻮ‪.‬‬

‫ ‪ 108‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﺎی ﯾﯥ‪ :‬ګﻮرو ﭼﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ د ﺗﻠﻠﻮ ﺳﺮه ﯾﻮاځﯥ ﺳﺮاوﮐﺎر ﻧﮫ ﻟﺮي‪ .‬ځﻨﯥ دﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﺷﯿﺎن‬
‫د ﭘﺮﺗﻠﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﻠﻞ ﮐﯿږي او دا ﻧﻮر ﯾﯥ ﺑﯿﺎ د ﺑېﻼﺑېﻠﻮ ﻻرو ﻟﮫ ﻻرې ﮐﭽﻮل ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د‬
‫ټﻮﻟﻮ دا ﭘﻮرﺗﻨﯽ ﻧﻮم ﺑﯿﺎ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ ده‪ .‬ﻟﮫ دې څﺨﮫ دا ﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ ﺳﯿﺪه د ﺗﻠﻠﻮ‬
‫ﺳﺮه ﻧﮭﺸﻮ ﺷﻮ ﺑﺮاﺑﺮوﻟﯽ‪.‬‬

‫ﻧﻮ ﻟﮫ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ د ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻧﺎﺳﻢ ﺑﻠﻞ دي‪.‬‬

‫ﺑﻞ ﻏﻮړه ﺑﭙﻠﻮواﻟﯽ ﯾﯥ ﭘﮫ دې دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﻠﮫ ﻧﻮم دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﯾﯥ د ﻣﺨﮫ اړﯾﮑﻮی ‪،،‬‬
‫ﭘﺮ‪ ،،‬راﺗﻠﻠﯽ ﺷﻲ ﯾﺎ ښﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺗﻠﮫ ﮐﯥ ﯾﺎ ﭘﺮ ﺗﻠﮫ ﺑﺎﻧﺪې اﭼﻮل ﮐﯿږي او ﺗﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮭﺪې‬
‫اﻣﻠﮫ ﺗﻠﻞ ﯾﻮ ﮐړﻧﻮی دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﺨﮫ ﯾﯥ د ‪ ،،‬ﭘﺮ‪ ،،‬ﻟﯿﮑﻞ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﭼﯥ‬
‫دا ‪،،‬ﭘﺮﺗﻠﻞ‪ ،،‬ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﻧﻮ ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ ھﻢ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زﻣﻮږ ځﻨﻮ د ادب ﺧﺎوﻧﺪاﻧﻮ ﺗﮫ دا ‪ ،،‬ﮐﻮﻧﮫ‪ ،،‬ﻟږ ښﮫ ﻧﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ښﮫ او‬
‫ﻧﺎ ښﮫ‪ ،‬ښﮑﻠﯥ او ‪ ...‬ټﻮل ﺷﺘﮫ‪ ،‬دا دﭼﺎ د اﻧﺪ او ﺧﻮﻧﺪ ﺳﺮه ﺳﺮ او ﮐﺎر ﻧﮫ ﻟﺮي‪ ،‬دا ژﺑﮫ‪ ،‬ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ څﻨګﮫ ده‪.‬‬

‫ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زﻣﻮږ ژﺑﭙﻮھﺎن او د ژﺑﯥ ﻣﯿﻨﻮال ﺑﺎﯾﺪ ‪ -‬ﮐﮫ ﭼېﺮې دﭘښﺘﻮ ډﮐﺸﻨﺮي ﻣﻨځ ﺗﮫ‬
‫راﺗﻠﮫ‪ -‬د ﭘښﺘﻮ ﺷﻨﻨﯿﺰه وﯾﮑﺘﺎب ﯾﺎ ډﮐﺸﻨﺮي ﮐﯥ ھﻢ ھﺮ ﯾﻮ وی داﺳﯥ روښﺎﻧﮫ ﮐړي‪ .‬او‬
‫ھﻤﺪاﺳﯥ دا ﻻﻧﺪې‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ ﻟﻨډ‪ :‬ﺗﻠﻞ ﮐړﻧﮫ ده او د ﮐړﻧﯥ د ﻣﺨﮫ اړﯾﮑﻮی‪ ،‬دﻟﺘﮫ ‪ ،،‬ﭘﺮ‪ ،،‬ځﺎی ﻧﮫ ﻟﺮي او ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﺮﺗﻠﻨﮫ‬
‫ھﻢ ﺳﻤﮫ ﻧﮫ ده‪ .‬ﺧﻮ ﺗﻠﮫ ﯾﻮه اﻟﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﺨﮫ ﯾﯥ ‪،،‬ﭘﺮ‪ ،،‬ځﺎی ﻧﯿﻮﻟﯽ ﺷﻲ ﯾﺎ راﺗﻠﯽ ﺷﻲ او‬
‫ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮل او ﻟﮭﺪې اﻣﻠﮫ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐﻮﻧﮫ ﺳﻢ دي‪.‬‬

‫اوس راځﻮ زﻣﻮږ دې ﺑﻠﯥ د ﺧﺒﺮو ﻣﻮﺿﻮع ﺗﮫ‪:‬‬

‫دوﯾﻢ‪:‬‬

‫ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ‬
‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺗﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ څﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﮫ ﯾﯥ څﮫ وﺑﻮﻟﻮ؟‬

‫د ﻋﻤﻞ او ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ اﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻧګﺮﯾﺰي او ﻻﺗﯿﻦ ﯾﯥ‪:‬‬

‫ ‪ 109‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫‪Aktion ;Reaktion; actio, reaction; actio; reactio‬‬

‫ﻣﻮږ ﺑﮫ دا ﻟﻮﻣړی‪ :‬د ﯾﻮه وﯾﮑﺘﺎب څﺨﮫ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﮫ ﻋﺮﺑﯥ او ﭘښﺘﻮ وژﺑﺎړو‪ ،‬ﭼﯥ وﭘﻮھﯿږو‪،‬‬
‫دوی ﯾﻮ وﯾﮑﺘﺎب څﻨګﮫ ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ھﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﺎ د ﯾﻮه ﺷﻨﻨﯿﺰې ډﮐﺸﻨﺮي ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺮې زده‬
‫ﮐړه وﮐﻮ‪ .‬دوﯾﻢ ﺑﮫ ﺑﯿﺎ ﻣﻮږ دا د ﻓﺰﯾﮏ او ﻧﻮر ﭘﻮھﻨﻮ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ھﻢ داﺳﯥ ﻟږ روښﺎﻧﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی د ‪ Reaktion‬ﻋﺮﺑﻲ ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﭼﯥ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ دۍ او ﭘﮫ څﻨګ ﮐﯥ دا ﻻﻧﺪې‬

‫ھﻢ‪ .‬‬

‫اﺳﺘﺠﺎﺑﮫ ‪ ،‬رد ﻓﻌﻞ‪ ،‬ردود‬

‫ﺗﻔﺎﻋﻞ‬ ‫ﮐﯿﻤﯿﺎوي ﮐﺎروﻧﻮ ﮐﯥ‬

‫ﺳﯿﺎﺳۍ رﺟﻌﮫ‬

‫ﭘﮫ ﻋﺮﺑﻲ ﺧﻮ ﻧﮫ ﭘﻮھېږم‪ ،‬ﺧﻮ دا د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻏﻨډاﻟﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮭﻌﺮﺑﻲ ژﺑﺎړل ﺷﻮي‪ ،‬زه ﯾﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫څﺨﮫ ﭘښﺘﻮو ژﺑﺎؤم‪ ،‬ﭼﯥ داﺳﯥ ﻟږ ھﮑﭙﮑﮑﻮﻧﮑﻲ ﺑﮫ وﺑﺮﯾښﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﻧﮫ ﯾﻮ‪.‬‬

‫‪ .Reaktion Das ist eine unglaublich primitive emotionale‬‬

‫إﻧّﮫ ر ﱡد ٍ‬
‫ﻓﻌﻞ ﺑﻨﺴﺒ ِﺔ واﺣ ٍﺪ ﻣﻦ ﻣﻠﯿﻮن‬
‫دا ﻟﮫ ﺑﺎور ﻟﺮي ﺳﺎده اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ )ﭘﮫ څټﮑړﻧﮫ ) ﮐړﻧﻐﻨﺪﻧﮫ(( ده‬
‫‪ .richtig Reaktion Vielleicht war die erste‬‬

‫رﺑّﻤﺎ رد اﻟﻔﻌﻞ اﻷوّل ﻛﺎن ﺣﻘﯿﻘﯿّﺎ ً ﻛﻨﺎ ّ ﻓﻘﻂ ﺷﺨﺼﯿﻦ ﻋﻠﻰ ﻣﻘﺮﺑﺔ ‬

‫ﮐېﺪی ﺷﻲ ﻟﻮﻣړۍ ﭘﮫ رد ﻋﻤﻞ )ﭘﮫ څټﮑړﻧﮫ( ﺳﻤﮫ وي‬

‫د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻋﺮﺑﻲ څﺨﮫ ﻣﻮ ﯾﻮ څﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐړل‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ ﯾﯥ وﻟﺮو‪ .‬ﻧﻮر ھﻢ ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ د‬
‫ﻟﯿﮑﻠﻮ ﭘﻮره څﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﺧﻮ ھﻐﮫ دې ګﺮاﻧﻮ د ژﺑﯥ ﻣﯿﻨﮫ واﻟﻮ ﭘﺎﺗﯥ وي‪ .‬اوس راځﻮ‬

‫ ‪ 110‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دوﯾﻢ ﺗﮫ‪ :‬د ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻓﺰﯾﮑﻲ ﭘېﮋﺑﻨﺪ‪:‬‬

‫ﮐﮫ ﯾﻮه ﻏﻮﻧډوﺳﮑﮫ ﭘﮫ دﯾﻮال وﻟﻮ‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ دﯾﻮال دا ﻏﻮﻧډوﺳﮑﮫ ﭘﮫ څټ راﻟﯿږي ﯾﺎ ﭘﮫ څﺖ‬
‫راوﻟﻲ‪.‬‬

‫دا ﭘﮫ دﯾﻮال وﭔﺸﺘﻞ ﻋﻤﻞ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﯾﯥ ﮐړﻧﮫ ده او دا ﭘﮫ څﺖ وﭔﺸﺘﻞ ﯾﯥ ﻋﮑﺲ‬
‫اﻟﻤﻞ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﯾﯥ ﭘﮫ څټ ﮐړﻧﮫ ده‪.‬‬

‫ﻟﮫ دې څﺨﮫ ﻧﻮ د ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﭘﮫ څټﮑړﻧﮫ ﺷﻮه‪.‬‬

‫ﺑﻠﮫ ﺑېﻠګﮫ ﯾﯥ ارواﭘﻮھﻨﯿﺰه ده‪ :‬ﮐﮫ څﻮک ﭘﮫ څﭙړه ووھﯥ‪ ،‬ھﻐﮫ ﯾﺎ ﺗﺎ ﺑېﺮﺗﮫ ﭘﮫ څﭙېړه وھﻲ‬
‫او ﯾﺎ ﮐﮫ دا ﮐﺎر ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻧﻮ ﻣﺦ ﺑﮫ ﯾﯥ د وﯾﻨﻮ ﭘﮫ څېﺮ ﺳﻮر ﺷﻲ‪ .‬داﻟﺘﮫ دا وھﻨﮫ ﻋﻤﻞ او‬
‫ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﮐړﻧﮫ ﺷﻮه او دا ﭘﮫ څټ وھﻨﮫ او ﯾﺎ د ﻣﺦ ﺳﺮه ﮐېﺪل ﯾﯥ ﭘﮫ څټ ﮐړﻧﮫ ده‪.‬‬

‫ﻣﻮږ دﻟﺘﮫ ﭘﮫ ھﻤﺪې ﺑﺴﯿﺎ ﮐﻮو‪ .‬ﻟﮫ دې څﺨﮫ دې ﻣﻮﺧﮫ دا ﻧﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې ھﻤﺪا ﺑﻠﺪ دې ﻧﮫ‬
‫وي‪ ،‬ﺧﻮ دا ﮐﺎر ﻣﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﮐړی وي‪ ،‬وﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﻋﮑﺲ اﻟﻤﻞ څﺨﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ څﮫ‬
‫ﭘﻮھېږو‪.‬‬

‫ځﻨﯥ ﻣﻠګﺮي او ﯾﺎ ﭘﮫ م ک ﮐﯥ ھﻢ ډﭔﺮ ﮐﻢ د م ک ﻣﻠګﺮي دا ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ‬

‫ﺳﺘﻮﻧځﻤﻨﯥ دي او ځﻨﯥ راﺗﮫ واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ اﻏﯿﺰ ﻻﻧﺪې دي‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮې‬
‫ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﺳﺘﻮﻧځﻤﻨﮫ ﮐﻮي‪ .‬زه ﭘﻮھېږم‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ﺑﮫ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ځﮑﮫ وي‪ ،‬ﭼﯥ د‬
‫ﺑﺎﻧﺪﻧﻲ وﯾﻮﻧﮫ ﮐﻢ ﻟﺮي او داﺳﯥ څﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ ھﻢ راځﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﻧﮫ ﯾﻮ‪ .‬زﻣﺎ ﭘﮫ دې‬
‫ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐﯥ ھﻢ څﻮ ځﺎﯾﮫ داﺳﯥ وﯾﻮﻧﮫ راﻏﻠﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ورﺗﮫ ﭘﮭﺒﻠﺪ ډول ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻌﻨﺎ ﯾﺎ ﻣﻌﻨﯽ ﻟﯿﮑﻠﯥ‬
‫وي‪ ،‬ﺧﻮ ﻟﮫ دې ﻣﻌﻨﺎ څﺨﮫ ﭘﮫ څﻨګ ﺗېﺮﺷﻮی ﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ښﺎﯾﻲ ﺷﺘﺎﺳﻮ ﺑﮫ ورﺗﮫ ﭘﺎم رااوښﺘﯽ‬
‫وي‪.‬‬

‫ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ﺧﻮا د ځﻨﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ ﻟﮫ ﻟﻮرې ﭘﻮره ﺳﺘﺎﯾﻞ ﺷﻮي‪.‬ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻨﻮﻧﮫ‬

‫ ‬
‫) ‪Q‬وﻣﺎن ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣوږﻣﺧﺗړي‪ ...‬ﻧوﻣوﻟﻲ‪،‬ﺧو ﭘﮫ ﺧ‪P‬ﮫ ﮐﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﮭﺎل‪\ ،‬ﺎی ‬
‫او ﯾو ‪5‬ﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ ﯾﺎ \ﻧﯥ ﺷﺎ ﺗﮫ)؟( را\ﻲ‪ .‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫اﯾﺎ د اړﯾﮑوی ﻟﮫ ﭘﺎره د ﻧوروژﺑو ‪5‬ﺧﮫ ‪PQ‬ﮫ اﺧﺳﺗل ﮐﯾدی ﺷﻲ؟‬

‫ ‪ 111‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ھروﻣرو‪Q .‬ورو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھره ژﺑﮫ ﮐﯥ د ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ اﻧډول پ ﺷﺗﮫ ﮐﯾدی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﯾوه ژﺑﮫ ‬
‫ﮐﯥ زﯾﺎت وي‪ ،‬ﺧوﺑﯾﺎ د ھﻐوزﯾﺎﺗو ‪5‬و ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ﺑﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﯾوپ ﺷﺗون وﻟري‪ ،‬ﻟﮑﮫ د اﻟﻣﺎﻧﻲ ‬
‫‪ ...،aus;ab ; von‬ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﯾو پ ﺷﺗون ﻟرې اوھﻐﮫ ‪،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬دۍ‪ ،‬ﺧو دا ﮐوﻣﮫ ‬
‫ﺳﺗوﻧ\ﮫ ﻧﮫ ده‪ .‬‬

‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ‪Prepositions‬‬
‫ﭘﯿﻠﯿﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻟﮫ دې ځﺎﯾﮫ زﻣﻮږ ﻟﮭﭙﺎره ﯾﺎد ﭘښﺘﻮ ژﺑﻂ ﻟﮭﭙﺎره ھﻐﮫ ﻏﻮرھﺒﺮﺧﮫ ﻟﮭﺪې اﻣﻠﮫ ﭘﯿﻠﯿږي‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﻣﺎ ﺗﺮاوﺳﮫ داﺳﯥ د دې اړﯾﮑﻮﯾﻮ ﯾﺎوﺧﺘﺎړو‪ ،‬ورﺳﺘﺎړو او ‪ ...‬داﺳﯥ ښﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ د ﺧﭙﺮوﻧﻮ‬
‫ﻟﮫ ﻻرې ھﻢ وﻧﮫ ﻟﯿﺪې‪.‬‬

‫د ځﺎی‪ ،‬ﻣﮭﺎل‪ ،‬ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ او ﺷﯿﺎﻧﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ د اړﯾﮑﻮ څﺮﻧګﻮاﻟﻲ ﺑﺎﻧﺪې ﺧﺒﺮې ﮐﻮي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې‬
‫اﻣﻠﮫ اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ‪.‬‬
‫ ‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﺑﺎوروﮐړۍ‪ ،‬ﭼﯥ دا ‪P‬ول ﮐﺎرﻣﺎ د ‪ ،،‬ﺗر ‪ ،،‬ﭘﮫ ﺧﭘﻠوﭘوﻟوﮐﯥ د راﺑﻧدوﻟو ﻟﮫ اﻣﻠﮫ وﮐﮫ‪ ،‬‬
‫ﭼﯥ ﯾوا\ﯥ او ﯾوا\ﯥ ډ ﻣﮭﺎل‪\،‬ﺎی او ‪...‬ﭘﺎي ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوﻟوﻟﮫ ﭘﺎره را\ﻲ اوﻧورﯾﯥ ھر \ﺎی ‬
‫ﮐﯥ راوړل ﻧﺎﺳم دي اود ژﺑﯥ د ‪P‬وﻟوﻻروﺳره ﻣﺧﺎﻣﺦ‪ .‬‬

‫ ‬

‫ﻧﺴﺒﺘﻲ وﯾﻮﻧﮫ ﯾﺎ )و( ﺗﮫ وﯾﻮﻧﮫ‬ ‫ﻣﺨﺘړي)؟(‬

‫د ﭘرﭔﭘوزﯾﺷن ﻻﻧدې ﭼﯥ ‪5‬ﮫ د ﭘوھﯾدﻟودي ‬
‫ ‬ ‫ ﻣﺦ \ﺎﯾﻧﯾوي اوﭘﺳﯥ \ﺎﯾﻧﯾوي‪ ،‬ﺧو ‪L‬ﮫ ﯾﯥ اړﯾﮑوﯾوﻧﮫ‬

‫ﯾﺎودﻧﮫ‪ :‬ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ ‪ -‬ﻟﮑﮫ د ﻧﻮم څﺨﮫ ﯾﯥ ﭼﯥ روښﺎﻧﮫ ده‪ -‬ﻣﺨځﺎﯾﻨﯿﻮي ﺗﮫ واﯾﻲ‪،‬ﭼﯥ ﭘﮫ‬
‫زﯾﺎﺗﻮھﻨﺪو و اروﭘﺎﯾﻲ ژﺑﻮﮐﯥ ھﻤﺪاﺳﯥ ده‪،‬ﺧﻮﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﯥ دا د ﻣځځﺎﯾﻨﯿﻮي ﺳﺮه ﻏﺒﺮګ ﯾﯥ‬
‫ډﭔﺮ ﭘﯿﺴﯿځﺎﯾﻨﯿﻮي دي‪.‬زه دا ﻟﮫ دﭔﺎﻣﻠﮫ ﻣﺨځﺎﻧﯿﻮي اوﭘﺴﯥ ځﺎﯾﻨﯿﻮي ﺑﻮﻟﻢ ﯾﺎ ﻣﺨﺘﺎړي‬
‫اووروﺳﺘﺎړي‪ .‬‬

‫ ‪ 112‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ھﻐﮫ وﯾوﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧور وﯾوﻧﮫ ﯾو د ﺑل ﺳره اړﯾﮑوﮐﯥ راوﻟﻲ اوﯾو ‪P‬ﺎﮐﻠﯽ) \ﺎﯾز‪ ،‬وﺧﺗﯾز ‬
‫اوداﺳﯥ ﻧور‪ ،‬ﺑﯥ ﻟﮫ ﺑدﻟون( ﻧﺳﺑت ورﮐوي‪ ،‬ﻧﺳﺑﺗوي د ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ ﭘﮫ ﺗو‪Q‬ﮫ ﭘﮫ‪ ،‬ﺑﺎﻧدې‪ ،‬ورﺳره‪ ،‬ﻟﮫ ‬
‫ﭘﺎره‪ ،،‬ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‪ ،‬ﺗﮫ‪ .‬‬

‫ ‬

‫ﭘرﭔﭘوزﯾ‪5‬ﯾون) ﻟﮫ ﻻﺗﯾن ‪5‬ﺧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﻟﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ راﻧﯾوﻟﯥ‪ ،‬ﻣﺦ ﺗﮫ \ﺎی ﻧﯾوی ﯾﺎ ھﻣﻐﮫ ﻣﺧﺗړی ‬
‫او ﯾﺎ ﻧﺳﺑﺗﻲ وی او ﯾﺎ و‪ ..‬ﺗﮫ( د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ‪Q‬راﻣر ﮐﯥ اړﯾﮏ وی ﯾﺎ ﻣﺦ ﺗﮫ او ﭘﺳﯥ وی ھم ‬
‫ﺑﻠل ﮐﯾږي او‪Q‬راﻣري ادﺑﯾﺎﺗو ﮐﯥ \ﺎی وﯾوﻧﮫ ﯾﺎ ﺣﺎﻟت زﯾﺎﺗووﻧﯥ ﺑرﺧﯥ ﺑﻠل ﮐﯾږي د وﯾوﻧو ‬
‫ډوﻟوﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾو ﺑﻧد – ﯾﺎ ﺗړﻟﯽ ‪P‬وﻟ‪V‬ﯽ ﺟوړوي ﭼﯥ ﻣﻧ_ ﭘﺎﻧ” وﯾوﻧو او ‪Q‬راﻣري وﯾوﻧو ﭘﮫ ‬
‫ﻧﺧ‪L‬وﻧو ﺗﮫ ورﻧﻧوﺗﻲ‪ .‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫دا ﻻﻧدې ﯾو ﭘوره ﻟﯾﮑﻧﮫ ﭼﯥ ‪Q‬راﻧوﻟوﺳﺗوﻧﮑوﺗﮫ وړاﻧدې ﮐوم‪ ،‬زﻣﺎډﭔره ‪L‬ﮫ راﻏﻠﮫ‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬وﺗﻮﻧﺰﺑﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ او ﻣﻮﺧﮫ ژﺑﯥ اﻧګﺮﭔﺰي او ﭘښﺘﻮ دي‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ ‪ : ٢‬پ ﭘﮫ ځﻨﻮ ژﺑﻮﮐﯥ زﯾﺎت او ﭘﮫ ﻧﻮروﮐﯥ ﺑﯿﺎ د څﻮ پ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﻮ پ ﭘﮫ ﻣﻮﺧﮫ ژﺑﮫ‬
‫ﮐﯥ ﺷﺘﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮاﻧډول ﺳﺮه ﻟﺮي‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ ﭘﮫ ژﺑﺎړه ﯾﺎ د ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ څﺨﮫ ﭘﮫ ګټﮫ اﺧﺴﺘﻨﮫ ﮐﯥ‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ ﭘﯿښﯿږي‪.‬‬
‫ﮐﮫ څﻮک دا ﻟﮫ اﻧګﻠﯿﺴﻲ ﭘښﺘﻮ ﮐړي ﮐﯿﺪی ﺷﻲ څﮫ ﺑﺪﻟﻮن ﭘﮫ ﮐﯥ راﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮﺧﮫ ھﻤﮭﻐﮫ ده‪.‬‬
‫د ﯾﻮه ﭘښﺘﻮن او ﻧﮫ ژﺑﭙﻮه ﻟﮫ ﭘﺎره او ھﻢ د ژﺑﭙﻮه ﻟﮫ ﭘﺎره ﻓﮑﺮ ﮐﻮم دا ﯾﻮډﭔﺮ اړﺧﯿﺰه اوﭘﯿﭽﻠﯥ د‬
‫ﺧﺒﺮو ﻣﻮﺻﻮع ده‪ ،‬ﺧﻮ زه ﺑﮫ وھڅﯿږم‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ اړﯾﯿﻦ څﮫ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮﺷﺮه ﺷﺮﯾﮏ ﮐړم ﯾﺎ ھﻐﮫ‬
‫څﮫ ﭼﯥ ﻣﺎﺗﮫ اړﯾﯿﻦ ﺑﺮﭔښﻲ اود ﺗﻮاﻧﮫ ﻣﯥ ﭘﻮره دي‪.‬‬
‫دا وس ﯾﯥ ﭼﯥ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮﺳﺮه ﺷﺮﯾﮑﻮم‪ ،‬د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﺳﺮه د اﻧګﺮﭔﺰي پ ﭘﺮﺗﻠﮫ ﺷﻮي ﯾﺎ د اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫پ ﭘﮫ اﻧګﺮﭔﺰي اړول ﺷﻮې‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ اړوم‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ وي‪،‬‬
‫ﺧﻮھﻐﮫ ﺑﮫ ﺳﺘﺎﺳﻮﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﺳﻢ ﮐړو‪.‬‬
‫زه ـ ﭘﮫ ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ ﺑﺎﯾﺪ وواﯾﻢ‪ -‬ﺗﺮاوﺳﮫ ﻧﮫ ﭘﻮھﯿﺪم‪ ،‬ﭼﯥ دا د پ ﻟﻤﻦ ﺑﮫ دوﻣﺮه ﻏﺰﭔﺪﻟﯥ وي‪،‬‬
‫زﻣﺎ ﭘﺮاﺑﻠﻢ ﯾﻮاځﯥ دا ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬وو‪ ،‬ﭼﯥ ټﻮﻟﻮاک ﺷﻮی‪ ،‬ﺧﻮ دا ﻟﯿﮑﻨﮫ راﺗﮫ ښﮫ وﺑﺮﭔښﯿﺪه اودا‬
‫دۍ ﺳﺘﺎﺳﻮﻣﺦ ﺗﮫ ﯾﯥ ږدم‪.‬‬

‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ‬

‫ ‪ 113‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ځﺎی‪ ،‬ﻣﮭﺎل‪ ،‬ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ او ﺷﯿﺎﻧﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ د اړﯾﮑﻮ څﺮﻧګﻮاﻟﻲ ﺑﺎﻧﺪې ﺧﺒﺮې ﮐﻮي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې‬
‫اﻣﻠﮫ اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ‪ .‬‬
‫ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ د ﻏﻮښﺘﻨﯥ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه ﺳﻢ ﯾﺎ د ﻣﺎﻧﺎ ﭘﺮﭔﭙﻮھېﺪﻧﯥ ﺳﺮه ﺳﻢ ټﻮﻟګﯿﺰاو ډﻟﯿﺰﮐﯿږي‬

‫د ِﻏﻮښﺘﻮن ﺣﺎﻟﺖ ټﻮﻟګﯿﺰول‬

‫ﭘﺮﭔﭙﻮزﯾﺸﻦ د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮﺳﺮه ‪:prepositions with the nominative‬‬
‫ ‬ ‫‪als (= than)...‬و‪ .‬ﺗﮫ‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪:‬دا ﭘﻮرﺗﮫ ‪..‬و‪...‬ﺗﮫ ﻣﺎ د دوه ﺷﯿﺎﻧﻮد ﭘﺮﺗﻠﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﯿﮑﻠﯽ ﻟﮑﮫ ب و پ ﺗﮫ ﯾﺎ ب ﻧﺴﺒﺖ‬
‫و پ ﺗﮫ‪.‬دﻟﺘﮫ ﻣﺎ دا اړﯾﻦ وﻧﮫ ګڼﻞ ﭼﯥ ﻧﺴﺒﺖ دې ورﺳﺮه وﻟﯿﮑﻢ او زه ﭘﮫ دې اﻧﺪ ﯾﻢ‪ ،‬ﭼﯥ دا‬
‫ب و پ ﺗﮫ ﺑﺴﯿﺎ ﮐﻮي او د ﻋﺮﺑﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻮره ﮐﻮي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زه ﭼﯥ ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ ﻟﯿﮑﻢ‪،‬ﻧﻮدﭘښﺘﻮﻣﻮﺧﮫ ﺑﮫ ﺗﺮې اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ وي‪.‬‬

‫ ‬ ‫ ‪prepositions with the dative‬ﭘرﭔﭘوزﯾﺷﻧوﻧﮫ د داﺗﯾوﺳره ‬

‫ ‪ab (= from‬ﻟﮫ ‪(than ) , außer (= other‬ﭘرﺗﮫ ﻟﮫ ‪) ) , aus (= out‬وﺗﻠﯽ ‪ ) ,‬‬

‫ ‪bei (= by‬ورﺳره‪ ) , gegenüber (= opposite‬ﻣﺧﺎﻣﺦ =( ‪ ) , mit‬‬
‫(‪with‬د ( ‪ ...‬ﺳره ‪) , nach (= after‬ﭘﺳﯥ‪ ) ,seit (= since‬ﻟﮫ ) د وﺧت ﭘﯾل ‪ () ,‬‬
‫ ‪von (= from‬ﻟﮫ ‪5 )...‬ﺧﮫ(‪) ) , zu (= to‬و( ﺗﮫ) ‬

‫ ‬ ‫ ‪prepositions with the accusative‬ﭘرﭔﭘوزﯾﺷن د اﮐوزاﺗﯾوﺳره‬

‫ ‬ ‫ =( ‪bis‬ﺗر =( ‪until) , durch‬ﺗرځ=( ‪ through) , für‬ﻟﮫ ﭘﺎره ‪ for) ,‬‬
‫ ‬ ‫ =( ‪um‬ﺷﺎوﺧوا =( ‪around) , gegen‬ﻣﺧﺎﻣﺦ‪against) ,‬‬
‫ ‬ ‫‪ohne (= without‬ﺑﯥ =( ‪ ) , entlang‬اوږدواﻟﻲ)‪ along‬‬
‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دﻟﺗﮫ ‪ ،،‬ﺗر‪Q ،،‬وره ‪P‬وﻟواک ﻧﮫ دۍ اوھﻣدا ﯾو \ﺎی ﻟري او ﺑس‪.‬‬

‫ ‬

‫‪ prepositions with dative or accusative‬‬

‫ ‬ ‫ ‪an (= on‬ﭘﮫ ‪)) , auf (= on‬ﭘر( ﺑﺎﻧدې‪) ) , in (= in‬ﭘﮫ( ﮐﯥ ‪ ) ,‬‬
‫ ‬ ‫ ‪über (= over‬د ﭘﺎﺳﮫ ‪) , unter (= under‬ﻻﻧدې ‪ ) ,‬‬
‫ ‬ ‫ ‪vor (= in front of‬ﻣﺦ ﺗﮫ ‪ ) , hinter (= behind‬وروﺳﺗﮫ ‪) ,‬‬

‫ ‪ 114‬‬
‫ ‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

)(‫ﻧ” ) ﮐﯥ‬5) , neben (= next to(‫ﻣﻧ_ )ﮐﯥ‬zwischen (= between

prepositions with the genitive

‫ ) ﺗرڅ‬, während (= while/during‫) ﻟﮫ ( اﻣﻠﮫ‬wegen (= due to

) , ‫ ) ﭘﮫ \ﺎی‬, statt (= instead ‫ ) ﭘﺳﯥ‬, infolge (= as a result (‫)ﮐﯥ‬

)(‫ﺳره ) ﻟﮫ دې‬trotz (= despite

Classification by meaning
‫ﯾزول‬V‫وﻟ‬P ‫د ﻣﺎﻧﺎ ﺳره‬

‫د \ﺎی ﭘرﭔﭘوزﭔﺷن‬Prepositions of place

.‫ ﭘﮭﻐور\وﻟو ﻣﯥ زړه ﻧﮫ ﮐﯾږي‬،‫ ﺧو ﺑﺎور ﮐړۍ‬،‫داﻻﻧدې ھم ﺗﮑرار اري‬

115

(c) ketabton.com: The Digital Library

prepositions with dative or accusative

‫ﭘﺮﭔﭙﻮزﯾﺸﻦ ﻟﮫ داﺗﯿﻮ او اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﺳﺮه‬
an

on

(‫ﭘﮫ ) ﺑﺎﻧﺪې‬

am (an + dem) Hauptplatz

on the main square
(‫ﭘﮫ ﻣﯿﺪان )ﺑﺎﻧﺪې‬
in

in

‫ ﮐﯥ‬..(‫)ﭘﮫ‬

in der Straßenbahn
on the tram
‫)ﭘﮫ( ﮐﻮڅﮫ ګﺎډي ﮐﯥ‬
auf

on

‫)ﭘﺮ( ﺑﺎﻧﺪې‬

auf dem Spielplatz

in the playground
‫ﭘﺮﻟﻮﺑځﺎی ﺑﺎﻧﺪې او اﻧګﺮﭔﺰي ﯾﯥ ﭘﮫ ﻟﻮﺑځﺎی ﮐﯥ‬
‫ ﺧﻮ‬،‫ وي‬،،‫ ﭘﮫ‬،، ‫ او د اﻧګﺮﭔﺰي ﺑﮫ‬،،‫ﭘﺮ‬،، ‫ ﭘﻮرﺗﮫ ﺑﮫ د اﻟﻤﺎﻧﻲ اﻧډول‬:‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬
.‫ دي‬،،‫ ﭘﺮ‬،، ‫ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﮐﯥ ﺑﯿﺎ دواړه‬
auf dem Schloßberg
on the castle hill

116

(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ ﻣﺎڼۍ ﺑﺎﻧﺪې‬-‫)ﭘﺮ( ﻏﺮه‬

über

over

‫د ﭘﺎﺳﮫ‬

über der Stadt

over the city

‫ښﺎر د ﭘﺎﺳﮫ‬..(‫ـ)د‬
unter

under

(‫ﮐښﺘﮫ) ﻻﻧﺪې‬

unter dem Schloßberg

below the castle hill
(‫د ﻣﺎڼﺊ ﮐښﺘﮫ )ﻻﻧﺪې‬
vor

in front o

‫ﻣﺦ ﺗﮫ‬

vor dem Brunnen

in front of the fountain
‫د ﭼﯿﻨﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ‬
(‫ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‬،‫ﺗﺮ د ﻣﺨﮫ‬،، :‫) ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ځﻨﯥ ﯾﯥ وﻟﯿﮑﻲ‬
hinter

behind

‫ﺷﺎ ﺗﮫ‬

117

(c) ketabton.com: The Digital Library

hinter dem Café

behind the cafe
‫د ﮐﺎﻓﻲ ﺷﺎ ﺗﮫ‬
zwischen

between

(‫ﻣﻨځ )ﮐﯥ‬

zwischen dem Brunnen und dem Rathaus

between the fountain and the town hall
‫د ﭼﯿﻨﯥ او ښﺎرواﻟۍ ﻣﻨځ ﮐﯥ‬
(‫ وګﻮرۍ‬،،‫ ﺗﺮ‬،، ) ‫ ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‬،‫ ﻟﯿﮑﻲ‬،،‫ ﺗﺮﻣﻨځ‬،، ‫زﻣﻮږ ځﻨﯥ ادﯾﺒﺎن‬
neben

next to

‫ ﺗﮫ‬- ‫څﻨګ ﺗﮫ ) ﭘﮫ ( څﻨګ ﮐﯥ ﯾﺎ‬

neben der Oper

next to the opera
(‫ ﺗﺮ څﻨګ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‬،، ) ‫د اوﭘﺮا څﻨګ ﺗﮫ‬

In answer to the question "where?” (where is something

located? where is something moving?), the noun after the
preposition is in the dative.
‫ ) ) ﯾﻮ( ﺷﯽ ﭼﯿﺮﺗﮫ اﯾښﻮدل ﺷﻮی؟ ﯾﻮ ﺷﯽ ﭼﯿﺮﺗﮫ‬،،‫ ﭼﯿﺮﺗﮫ؟‬،،‫ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺗﮫ ﭘﮫ ځﻮاب ﮐﯥ‬
( ‫ﺧﻮزښﺖ ﮐﯥ دۍ؟‬

Verbs which denote position:

‫ﮐړﻧﻮﯾﻮﻧﮫ ﭼﯥ ځﺎی اړوﻧﺪواﻟﯽ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‬

)‫ﭘﺮﭔﻮﺗﻞ‬liegen (= to lie •

118

(c) ketabton.com: The Digital Library

)‫درﭔﺪل‬stehen (= to stand •
)‫ﮐښﯿﻨﺎﺳﺘﻞ‬sitzen (= to sit •
)‫ځﻮړﻧﺪﭔﺪل ﯾﺎ ځﻮړﻧﺪول‬hängen (= to hang •
‫ﭼﻮﺧﻮل‬stecken (= to stick) •

Wo liegt die = Where is the ‫ﺧﺒﺮوﻧﯽ) اﺧﺒﺎر( ﭼﯿﺮﺗﮫ‬

Zeitung? – Auf dem newspaper? – On ‫ﭘﺮوت دۍ؟‬
Tisch the table. .‫ﭘﺮ ﻣﯿﺰ ﯾﺎ ﭘﺮ ﻣېﺰ ﺑﺎﻧﺪې‬

= Where is the ‫ﺳﻔﺮ ﺑﮑﺲ ﭼﯿﺮﺗﮫ دۍ؟‬

suitcase? ‫د اﻟﻤﺎرۍ ﺷﺎ ﺗﮫ‬
Wo steht der
Koffer? – Hinter – Behind the
dem Schrank cupboard.

= Where is your
‫ﺳﺘﺎ ﻣﻠګﺮې ﭼﯿﺮﺗﮫ ﻧﺎﺳﺘﮫ‬
Wo sitzt deine girlfriend sitting? –
‫ده؟‬
Freundin? – Vor In front of ithe lady
der Dame da there .‫ د ھﻐﯥ ﻣﯿﺮﻣﻦ ﻣﺦ ﺗﮫ‬-

Wo geht ihr am = Where do you ‫ﺗﺎﺳﯥ ﭼﯿﺮﺗﮫ ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ ﭼﮑﺮ ﺗﮫ‬

liebsten spazieren? like to go walking? ‫ځۍ؟‬
– Im (in + dem)
– In the woods (‫ځﻨګﻠﮫ ﮐﯥ)ﭼﮑﺮ ﺗﮫ ځﻮ‬
Wald.

= The cuttlery is on
the table
Das Geschirr steht ‫ﻟﻮښﯥ ﭘﺮ ﻣﯿﺰ ﺑﺎﻧﺪې ﭘﺮاﺗﮫ‬
auf dem Tisch. .‫دي‬

Die Messer liegen = The knives are .‫ﭼﺎړه د داش ﺷﺎﺗﮫ ﭘﺮﺗﮫ ده‬
hinter dem Herd behind the hob

119

(c) ketabton.com: The Digital Library

Die Schuhe liegen = The shoes are ‫ﺑﻮټﺎن د ﮐټ ﻻﻧﺪې ﭘﺮاﺗﮫ‬

unter dem Bett. under the bed .‫دي‬

Die Weinflaschen = The wine bottles -‫د واﯾﻦ ﺑﻮﺗﻠﻮﻧﮫ دﻏﻮر‬

stehen neben dem are next to the bin ‫ځﻮوﻧﻲ ﯾﺎ ﻧﺎوﻟﻨﻲ څﻨګ ﮐﯥ‬
Abfalleimer. .‫) ﺗﮫ( ﭘﺮاﺗﮫ دي‬
= Flowers are in
Blumen stehen vor front of the window .‫ګﻼن د ﮐړﮐۍ ﻣﺦ ﺗﮫ دي‬
dem Fenster.
= Socks are lying ‫ﺳﻮګﻠﯥ د ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮﻣﻨځ ﮐﯥ‬
Zwischen Büchern between books .‫ﭘﺮﺗﯥ دي‬
liegen Socken
= Chewing gum is ‫د ھﻨﺪارې د ﭘﺎﺳﮫ زاوﻟﯥ‬
Über dem Spiegel stuck above the .‫ﺳﻠﯿښ دي‬
kleben Kaugummis. mirror
‫ ﯾﺎ دﭔﻮال‬- -- ‫ﭘﮫ دﭔﻮال‬
An der Wand hängt = The mirror is ‫ﺑﺎﻧﺪې ھﻨﺪاره زوړﻧﺪه ده‬
der Spiegel. hanging on the
wall

In answer to the question "where (to)?” , the noun after the

preposition is in the accusative.
Verbs which indicate a "change of place”:

)‫اﯾښﻮل‬legen (sich) (= to lay •

)‫ځﺎی ﭘﮫ ځﺎی ﮐﻮل‬stellen (sich) (= to place •
)‫ﮐښﯿﻨﺎﺳﺘﻞ‬setzen (sich) (= to sit •
)‫زوړﻧﺪول‬hängen (= to hang •
)‫ﭼﻮﺧﻮل‬،‫ﻧﻨﺒﺎﺳﻞ‬stecken (= to stick •

120

(c) ketabton.com: The Digital Library

Wohin legst du die = Where are you - ‫ﺗﮫ ورځﭙﺎڼﮫ ﭼﯿﺮﺗﮫ ږدې؟‬
Zeitung? – Auf den laying the ‫ﻣﯿﺰ ﺑﺎﻧﺪې‬
Tisch newspaper? - On
the table.
.
= Where are you ‫ د‬- ‫ﺑﮑﺲ ﭼﯿﺮﺗﮫ ږدې؟‬
Wohin stellst du den placing the ‫اﻟﻤﺎرۍ ﺷﺎﺗﮫ) ﺗﺮ ﺷﺎ ﻧﺎﺳﻢ‬
Koffer? – Hinter den suitcase? - Behind .(‫دۍ‬
Schrank the cupboard.
.
Wohin setzt sich = Where is your
deine Freundin? – ‫ﺳﺘﺎ ﻣﻠګﺮې ﭼﯿﺮﺗﮫ ﻧﺎﺳﺘﮫ ده؟‬
girlfriend
Vor die Dame da .‫ دﻟﺘﮫ د دې ﻣﯿﺮﻣﻦ ﻣﺦ ﺗﮫ‬-
sitting? - In front of
the lady there.

= Where are you

Wohin geht ihr going walking ‫ﺗﺎﺳﻮ ﻧﻦ ﭼﯿﺮﺗﮫ ﭼﮑﺮ ﯾﺎ‬
heute spazieren? – today? - Into the ‫ ځﻨګﻠﮫ ﺗﮫ‬- ‫ګﺮځېﺪا ﺗﮫ ځۍ؟‬
forest.
In den Wald
.‫ﮐټ ګﻮډ ﮐﯥ راځﻲ‬
Das Bett kommt in = The bed goes in
the corner. ‫اﻟﻤﺎرۍ د ګټ څﻨګ ﺗﮫ راځﻲ‬
die Ecke
= The box goes
‫ﻟﯿﮑﻨﻤﯿﺰ د ﮐړﮐۍ ﻣﺦ ﺗﮫ ږدو‬
Der Kasten kommt next to the bed
neben das Bett.
= We will place the
Den Schreibtisch desk in front of the .‫دا څﺮاغ ﭘﮫ ﻣﯿﺰ ﺑﺎﻧﺪې ږدو‬
stellen wir vor das window.
Fenster = We will place this
lamp on the desk.
‫ﻏﻮاړې ﭼﯥ ﻏﺎﻟۍ د ﻟﯿﮑﻨﻤﯿﺰ‬
‫ﻻﻧﺪې ﺧﻮره ﮐړې؟‬

121

(c) ketabton.com: The Digital Library

Diese Lampe stellen = Would you like to .‫ھﻨﺪاره ﭘﮫ دﯾﻮال زوړﻧﺪوو‬

wir auf den lay the carpet under
Schreibtisch. the desk?

Möchtest du den = We hang the mirror

Teppich unter den on the wall. ‫د ھﻨﺪارې د ﭘﺎﺳﮫ ﺳﺎﻋﺖ‬
Schreibtisch legen?
،‫زوړﻧﺪوو‬
= We hang the clock
Den Spiegel hängen
above the mirror
wir an die Wand

= Turn into ‫د ھﺮن)ھﯿﺮﭔﻦ( ﮐﻮڅﮫ ﮐﯥ‬

Über den Spiegel
Herrengasse. .‫وګﺮځﮫ‬
hängen wir die Uhr

Biegen Sie in die

Herrengasse ab.

prepositions with the dative

aus

out

)‫)څﺨﮫ‬...‫ﻟﮫ‬

.Nimm die Kleidung aus dem Schrank

.Take the clothes out of the wardrobe
.‫ﮐﺎﻟﻲ ﻟﮫ اﻟﻤﺎرۍ څﺨﮫ را وﺑﺎﺳﮫ‬
bei

by

122

(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ ﺳﺮه‬...(‫)د‬

.Sie bleibt schon seit einer Stunde bei dem Arzt

.She has already been with the doctor for an hour
.‫ھﻐﮫ)ښځﯿﻨﮫ( ﻟﮫ ﯾﻮ ﺳﺎﻋﺖ را ﭘﮫ دې ﺧﻮا) د( ډاﮐﺘﺮ ﺳﺮه ده‬
Zuerst haben wir uns bei der Ausländerbehörde im
.Stadthaus erkundigt
First we informed ourselves at the foreign office in the
.town hall
. ‫ﻟﻮﻣړی ﻣﻮږ ﭘﮫ ښﺎرواﻟۍ ﮐﯥ د دﺑﺎﻧﺪﻧﯿﻮ دﻓﺘﺮ ﺳﺮه ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت د ﻻﺳﮫ ﮐړ‬
nach

after

(‫ ده‬،، ‫ ﺗﮫ‬،، ‫ﭘﺴﯥ ) دﻟﺘﮫ ﯾﯥ ﻣﺎﻧﺎ‬

.Wir fahren morgen nach Linz, nach Österreich

.We will drive to Linz tomorrow, to Austria
.(‫ اﺗﺮﯾﺶ ﺗﮫ ﺧﻮزو) ﻣﻮټﺮﮐﯥ‬،‫ﻣﻮږ ﺳﺒﺎ ﺗﮫ ﻟﯿﻨڅ‬
.Ich fliege nach Russland
.I am flying to Russia
.‫زه روﺳﯿﯥ ﺗﮫ اﻟﻮزم‬
von

from

(‫) څﺨﮫ‬....‫ﻟﮫ‬

.Sie wohnen nicht weit von uns

.They do not live far from us
.‫دوي ﻟﮫ ﻣﻮږ څﺨﮫ ﻟﺮې ﻧﮫ اوﺳﯿږۍ‬
!Nimm deine Füße vom (von + dem) Tisch
!Take your feet off the table

123

(c) ketabton.com: The Digital Library

.‫ﭘښﯥ دې ﻟﮫ ﻣﯿﺰ څﺨﮫ ﻟﺮې ﮐړه‬

.Er kommt gerade von seiner Freundin
.He is coming directly from his girlfriend
.‫ھﻐﮫ ھﻤﺪا اوس د ھﻐﮫ ﻟﮫ ﻣﻠګﺮې څﺨﮫ راﻏۍ‬
Sie ist vor kurzem von der Türkei nach Deutschland
.gezogen
.She recently moved from Turkey to Germany
.(‫ھﻐﮫ ﻟږ ﻣﺦ ﺗﮫ ﻟﮫ ﺗﺮﮐﯿﯥ څﺨﮫ ﺟﺮﻣﻨﻲ ﺗﮫ ﮐډه ﺷﻮې ) راﻏﻠﯥ‬
.Dann musst du zum (zu + dem) Schloss gehen
.Then you must go to the palace
.‫ﺗﮫ ﻧﻮﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎڼۍ ﺗﮫ ﻻړ ﺷﯥ‬
.Ich muss zum (zu + dem) Arzt
.I must go to the doctor
.‫زه ﺑﺎﯾﺪ ډاﮐﺘﺮ ﺗﮫ ﻻړ ﺷﻢ‬
.Man hat uns zum (zu + dem) Arbeitsamt geschickt
.One sent us to the employment office
.‫ﯾﻮ ﭼﺎ ﻣﻮږ د ﮐﺎر دﻓﺘﺮ ﺗﮫ واﺳﺘﻮﻟﻮ‬

(before or after anoun, always before a pronoun)

.Ich wohne gegenüber dem Park

.I live opposite the park

.‫زه ﭘﺎرک ﺗﮫ ﻣﺨﺎﻣﺦ اوﺳﯿږم‬

.Ich wohne dem Park gegenüber

.I live opposite the park

.‫زه د ﭘﺎرک ﻣﺨﺎﻣﺦ اوﺳﯿږم‬

124

(c) ketabton.com: The Digital Library

.Er sitzt mir gegenüber

.He sits opposite me

.‫ھﻐﮫ ﻣﺎﺗﮫ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﻧﺎﺳﺖ دۍ‬

Am besten tankst du bei der Tankstelle dem

.Freizeitzentrum gegenüber

It would be best for you to fuel up at the petrol station

.opposite the leisure center

.‫ﺎﻧﮏ ﮐړې‬P ‫ﺎﻧﮑ\ﺎی ﮐﯥ‬P ‫ﮫ ﺑﮫ وي ﮐﮫ ﺗﮫ د ازاد وﺧت ﭘﺎرک ﻣﺧﺎﻣﺦ‬L

in phrases of direction involving names of countries which

include the definite article, the preposition 'in' is used with
.the accusative

.Ich fliege in die Türkei

Ich fliege in die USA

Ich fliege in die Schweiz

‫ ﺳﻮﭔﺲ ﺗﮫ اﻟﻮزم‬،‫ ﻣﺘﺤﺪه اﯾﻼت‬،‫زه ﺗﺮﮐﯿﯥ‬

prepositions with the accusative

durch

through

(‫ﻣﻨځ ﮐﯥ ) د ﯾﻮه ﺗﻮﻧﻞ ﯾﺎ ورﺗﮫ څﮫ‬

.Wir fahren durch den Tunnel

.We are driving through the tunnel
.(‫ﻣﻮږد ﺗﻮﻧﻞ ﻣﻨځ ﮐﯥ ځﻮ) ﻣﻮټﺮ ﺑﯿﺎﯾﻮ‬
.Wir fahren durch die Stadt

125

(c) ketabton.com: The Digital Library

.We are driving through the town

.(‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ښﺎر ﮐﯥ ) د ښﺎر ﻣﻨځ ﮐﯥ( ځﻮ)ﻣﻮټﺮ ﺑﯿﺎﯾﻮ‬
.Dann fährst du durch die Unterführung
.Then you drive through the underpass
.(‫ﺑﯿﺎ د ځﻤﮑﻼﻧﺪې ﻻر ﮐﯥ ځﯥ ) ﻣﻮټﺮ ﺑﯿﺎﯾﯥ‬
über

over

.. ،‫ﭘﮫ ﺑﺎﻧﺪې‬،‫د ﭘﺎﺳﮫ‬

.Wir gehen über die Straße

.We go across the street
.‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﮐﻮڅﮫ )ﺑﺎﻧﺪې( ﭘﻮرې وځﻮ ﯾﺎ ﻣﻮږ د ﮐﻮڅﯥ د ﭘﺎﺳﮫ ځﻮ‬
.Du fährst über die Brücke
.You drive over the bridge
.‫ﺗﮫ ﭘﮫ ﭘﻠﮫ ځﯥ ﯾﺎ ﺗﮫ ﭘﮫ ﭘﻠﮫ ﭘﻮرﭔﻮځﯥ‬
entlang

along

‫اوږدواﻟﯽ‬

.Entlang den Fluss gibt es schöne Wege

.There are beautiful paths along the river
‫د ﺳﯿﻦ ﭘﮫ اوږدواﻟﻲ ښﮑﻠﯥ ﻻرې ﺷﺘﮫ‬
.Du fährst den Heidensee entlang
.You drive alongside the Heidensee
‫ﺗﮫ د ھﺎﯾﺪن ډﻧډ ﭘﮫ اوږدواﻟﻲ ځﯥ‬

:Preposition + noun + preposition / adverb

126

(c) ketabton.com: The Digital Library

an + Dativ + entlang

‫ ﭘﮫ‬+‫داﺗﯿﻮ‬+ ‫اوږدواﻟﻲ‬

.Ich gehe oft am (an + dem) Fluss entlang spazieren

.I often go walking alongside the river
.‫زه زﯾﺎت د ﺳﯿﻦ ﭘﮫ اوږدو ﭼﮑﺮ)ګﺮځﯿﺪا( ﺗﮫ ځﻢ‬
.Du fährst am (an + dem) Heidensee entlang
.You drive alongside the Heidensee
.‫ اوږدو( ځﯥ‬: ‫ﺗﮫ د ھﺎﯾﺪن اوﺑﻮ ﯾﺎ ډﻧډ ﭘﮫ اوږدواﻟﻲ ) ښﮫ ﯾﯥ‬
An + Dativ + vorbei

‫ ﭘﮫ‬+ ‫ داﺗﯿﻮ‬+ ‫ﺗﯿﺮﭔﺪل‬... ‫ﻟﮫ‬

.Ich komme oft an dem Museum vorbei

.I often pass the museum
.‫زه زﯾﺎت د ﻣﻮزﯾﻢ ﻟﮫ ﻣﺨﮫ ﺗﯿﺮﯾږم‬
.Du fährst am (an + dem) Hafen vorbei
.You drive past the harbour
.‫ﺗﮫ د ﺑﻨﺪر) د اوﺑﻮ( ﻟﮫ ﻣﺨﮫ ﺗﯿﺮﯾږې‬
Gegenüber von + Dativ
.Ich wohne gegenüber von dem Park
.I live opposite the park
.‫زه د ﭘﺎرک ﻣﺨﺎﻣﺦ اوﺳﯿږم‬
Am besten tankst du bei der Tankstelle gegenüber vom
.(von + dem) Freizeitzentrum
It is best if you fuel up at the petrol station opposite the
.leisure center
.‫ ﮐﮫ ﺗﮫ د ازادوﺧﺖ ﭘﺎرک ﺗﮫ ﻣﺨﺎﻣﺦ ټﺎﻧﮑځﺎی ﮐﯥ ټﺎﻧﮏ ﮐړې‬،‫ښﮫ ﺑﮫ وي‬
Bis zu + Dativ

127

(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ داﺗﯿﻮ‬+ ‫ﺗﺮ ﭘﻮرې‬

.Gehen Sie bitte bis zur Kreuzung

.Carry on to the junction
‫ھﯿﻠﮫ ده ﺗﺮ څﻠﻮرﻻرو ﭘﻮرې ﻻړ ﺷﮫ‬
.Dann fährst du bis zum (zu + dem) Supermarkt
.Then you drive as far as the supermarket
.‫ﺑﯿﺎ ﺗﮫ ﺗﺮ ﺳﻮﭘﺮﻣﺎرﮐﯿټ ﭘﻮرې ﻻړ ﺷﮫ‬
‫ ﭼﯥ دا‬،‫ پ ﺗﮫ ځﺎﻧګړې ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﮫ وﮐړي‬،،‫ ﺗﺮ‬،، ‫ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ دې د‬:‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬
.‫ټﻮﻟﻮاک ﻧﮫ دۍ اوﯾﻮاځﯥ اوﯾﻮاځﯥ ﭘﮫ ځﭙﻞ ټﺎﮐﻠﯥ ځﺎی ﮐﯥ راځﻲ اوﻧﮫ زﯾﺎت‬
um + Akkusativ + herum

‫ ګﺮد ﭼﺎﭘﯿﺮه‬+ ‫ اﮐﻮزاﺗﯿﻮ‬+ ‫ﭘﮫ‬

.Wir fahren um die Stadt herum

.We drive around the town
‫ﻣﻮږﭘﮫ ښﺎر ګﺮد ګﺮځﻮ‬
.Dann fährst du um den Supermarkt herum
.Then you drive around the supermarket
‫ر\ﯥ‬Q ‫رد‬Q ‫ﺑﯾﺎ ﺗﮫ ﭘﮫ ﺳوﭘر ﻣﺎرﮐﯾټ‬
Prepositions of time
prepositions with the dative

‫ﭘرﭔﭘوزﭔﺷن د داﺗﯾو ﺳره‬

an date Ich bin am (an + dem) 06.07.1975

day geboren.
on time of day I was born on 06.07.1975

‫ﭘﮫ‬ ‫ د‬،‫ ورځ‬،‫ﮫ‬P‫ﻧﯾ‬ ‫ زﭔږﭔدﻟﯽ ﯾم‬١٩٧۵ ‫ﻣﯥ‬-٧ ‫ –م د‬۶ ‫زه ﭘﮫ‬

‫ور\ﯥ وﺧت‬

128

(c) ketabton.com: The Digital Library

Am (an + dem) Morgen schlafe ich

lange.

I sleep in in the morning

.‫ﺳﮭﺎر اوږد ﺑﯾدﭔږم ﯾﺎ اوده ﮐﯾږم‬

Am (an + dem) Sonntag arbeite ich
nicht.
I do not work on Sundays

‫ﮐﺎر ﻧﮫ ﮐړم‬O‫زه ﭘﮫ ﯾوه ﻧ‬
bei

by simultaneity
Bei der Arbeit kann ich nicht
‫ﺳره‬ telefonieren.
I cannot telephone at work.

‫ﭘﮫ ﮐﺎرﮐﯥ ﺗﻠﻔون ﻧﮫ ﺷم ﮐوﻟﯽ‬

....‫ )زه( د ﮐﺎرﺳره‬:‫ﯾﺎ‬

In einer Stunde bin ich bei dir.

I will be with you in an hour
in later
.‫زه ﺑﮫ ﭘﮫ ﯾوه ﺳﺎﻋت ﮐﯥ )د( ﺗﺎﺳره وم‬

in
Was hast du im (in + dem)
months
September gemacht?

What did you do in September?

‫ﮫ وﮐړل؟‬5 ‫ﺗﺎ ﭘﮫ ﺳﭘﺗﻣﺑر ﮐﯥ‬
seasons
Im (in + dem) Winter fahre ich oft
Ski.

In winter I often go skiing

129

(c) ketabton.com: The Digital Library

.‫ﭘﮫ ژﻣﯥ ﮐﯥ زﯾﺎت ﺷﯾﺧﻐﺎﺳﺗﯥ ﺗﮫ \م‬

at night In der Nacht muss sie arbeiten.

She must work at night

‫ د ﺷﭘﯥ ﺑﺎﯾد ﮐﺎر‬.‫ﭘﮫ ﺷﭘﮫ ﮐﯥ ﺑﺎﯾد ﮐﺎر وﮐړم‬

.‫وﮐړم‬

Nach zwei Stunden ist er

zurückgekommen.
He came back after two hours.

Schon nach einer Woche konnten wir

die Ergebnisse sehen.
We could see the results after just one
nach Afterwards week.

after
‫ وروﺳﺗﮫ ﻻس ﺗﮫ‬O‫ﻣوږ وﮐوﻻی ﺷود د ﯾوې اوﻧ‬
‫ﭘﺳﯥ‬،‫وروﺳﺗﮫ‬ ‫ورو‬Q‫راوړﻧﯥ و‬

Vor dem Schlafen geht sie baden.

Before sleeping she bathes.
vor

in front of ‫ﻟﮫ ﺧوب د ﻣﺧﮫ ھﻐﮫ ﻻﻣﺑﻲ‬

‫د ﻣﺧﮫ‬ Es ist 5 vor 7.

It is 5 to 7.
‫ﯾﺎ ﺗﮫ‬
‫ﭘﻧ\ﮫ اﺗوﺗﮫ ﭘﺎﺗﯥ دې‬

Beforehand Es regnet seit gestern.
It has been raining since yesterday.
vorher
before

130

(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ﻟﮫ ﭘروﻧﮫ ورﯾږي‬

Seit gestern bin ich wieder fit.

Since yesterday I have been well
seit
again.
since
‫ﻟﮫ ﭘروﻧﮫ ﺑﯾرﺗﮫ ﺗﺎزه ﯾم‬

Ab heute rauche ich nicht mehr.

I will not smoke any more from
refers to the today on.
past
ab .‫رت( ﻧﮫ ﺳﮑوم‬V‫ﺧﮫ ﻧور)ﺳ‬5 ‫ﻟﮫ ﻧن‬

from
Ab November arbeite ich am

nächsten Abschnitt.
I will work on the next section from

November.


‫ﺧﮫ ﭘﮫ ﺑﻠﮫ ﺑرﺧﮫ )وﺧت( ﮐﯥ ﮐﺎر ﮐوم‬5 ‫ﻟﮫ ﻧوﻣﺑر‬
refers to the

present and von 8.00 Uhr bis 10.00 Uhr
the future from 8 o'clock until 10 o'clock

‫ ﺑﺟو‬١٠ ‫ ﺑﺟوﺗر‬٨ ‫ﻟﮫ‬

Von Montag bis Freitag bin ich an der
Uni.
I attend university from Monday to

Friday

‫ زه ﭘﮫ ﭘوھﻧﺗوﻧﮑﯥ ﯾم‬O‫ ﺗر اوﻧ‬O‫ﻟﮫ دوه ﻧ‬

131

(c) ketabton.com: The Digital Library

prepositions with the accusative

von von 8.00 Uhr bis 10.00 Uhr

from from 8 o'clock until 12 o'clock

pr with the (‫ ﺑﺟو)ﭘورې‬١٢ ‫ ﺑﺟو ﺗر‬٨ ‫ﻟﮫ‬

accusative
Von Montag bis Freitag bin ich an der
Uni.

I attend university from Monday to
bis
Friday.

until
‫ زه ﭘﮫ ﭘوھﻧﺗون ﮐﯥ ﯾم‬O‫ ﺗر اوﻧ‬O‫ﻟﮫ دوه ﻧ‬
‫ﺗر‬
with 'until' Ich habe heute nur bis 15.00 Uhr
Zeit.
‫ ﺳره‬،،‫ ﺗر‬،، ‫د‬
I only have time until 15:00.

.‫ ﺑﺟو وﺧت ﻟرم‬١۵ ‫ﯾﮏ ﺗر‬P ‫زه ﻧن‬

Um 7.30 Uhr fährt meine S-Bahn ab.

My train leaves at 07:30.
um

‫ اودﭔرﺷو زﻣﺎ ﺑس \ﻲ‬٧ ‫ﭘﮫ‬
around

‫ﭘﮫ‬ Um 15.30 Uhr habe ich einen

Termin.
(‫ﭘﮫ )ﺷﺎوﺧوا‬ I have an appointment at 15:30

‫ اودﭔرﺷوﯾوه وﻋده ﻟرم‬١۵ ‫زه ﭘﮫ‬
with 'from' prepositions with the dative

132

(c) ketabton.com: The Digital Library

mit ‫ ﺳره‬،،‫ ﻟﮫ‬،،‫ د‬Ich schreibe gern mit dem Bleistift.

I like to write with a pencil.
with

‫زه ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ )د( ﭘﻨﺴﻞ ﺳﺮه ﻟﯿﮑﻢ‬

‫ﺳﺮه‬

‫زه ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ ﭘﮫ ﭘﺘﺴﻞ ﻟﯿﮑﻢ‬

Ich fahre oft mit dem Bus.

I often take the bus.

‫زه زﯾﺎت د ﺑﺲ ﺳﺮه ځﻢ‬

clock time Ich fahre nicht gern mit dem

Auto.
I do not like to drive the car.

‫زه د ﻣﻮټﺮ ﺳﺮه ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ ﻧﮫ ځﻢ ﯾﺎ زه د ﻣﻮټﺮ د‬

.‫ﺑﯿﻮﻟﻮ ﺳﺮه ﻣﯿﻨﮫ ﻧﮫ ﻟﺮم‬

‫ه‬

‫ﮫ ھم وﻟري‬5 ‫ ﺧو ﮐﭔدی ﺷﻲ ﻧوي‬،‫دا ﻻﻧدې ﺑرﺧﮫ ﺑﮫ ﻟږ او ډﭔر ﺗﮑﺎر وي‬

133

‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬

‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ د ﻏﻮښﺘﻨﯥ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه ﺳﻢ ﯾﺎ د ﻣﺎﻧﺎ ﺳﺮه ﺳﻢ ټﻮﻟګﯿﺰاو‬

‫ډﻟﯿﯿﺰﮐﯿږي‬

‫‪ Nominativ‬ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ )ﻟﮫ ﻻﺗﯿﻦ څﺨﮫ‪ ،‬ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ( ﭘﮫ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ده‪،‬‬
‫ﭼﯥ د ھﺮڅﮫ ﻟﮫ ﻣﺨﮫ ﭘﮫ ﺟﻤﻠﮫ ﮐﯥ د ﺷﻲ د ﻧﺨښﻮﻧﯥ ﭘﮫ ﭼﻮﭘړﮐﯥ دۍ‪ ،‬د دې ﻟﮫ ﭘﺎره دا ھﻢ‬
‫ﺗﯿﭙﯿﮑﻲ دۍ ﭼﯥ د ﯾﻮه ﺷﻲ د ﺧﭙﻠﻮاک ﮐﺎروﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي ) دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ‬
‫ﺑﯥ د ﺑﻞ ﻟﮫ واﮐﮫ(‪ .‬ﻟﻨډ‪ :‬دا ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ‪،،‬څﻮک‪-‬ﺣﺎﻟﺖ‪ ،،‬ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬د ﯾﻮه ﺣﺎﻟﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ – اﮐﻮزاﺗﯿﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬د څﻮک‪ -‬اود څﮫ‬
‫ﺷﻲ ﺣﺎﻟﺖ‪.‬‬
‫د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮ ﯾﺎ د ‪ ،،‬څﻮک‪ ،،‬او ‪،،‬څﮫ ﺷﻲ‪ ،،‬ﺣﺎﻟﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻮر ﮐﺎر ﺗﮫ ځﻲ‪.‬‬
‫څﻮک ﮐﺎر ﺗﮫ ځﻲ؟ ځﻮاب‪ :‬ﻣﻮر‬
‫ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﻮﻧﯽ ﺧﺮاﺑﯿږي‪.‬‬
‫څﮫ ﺷﯽ ﺧﺮاﺑﯿږي؟ ځﻮاب‪:‬ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﻮﻧﯽ‬
‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﺎﺗﮫ ھﻢ دا ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺗﻮﮐﻠﯥ د ﻟﯿﮑﻮﻧﯥ ) ﻗﻠﻢ( ﺧﻮﻟﯥ ﺗﮫ راځﻲ‪.‬ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪،،‬ﭼﯥ دا اﻟﮫ‪،‬‬
‫ﭼﯥ ﮐﺎﻟﻲ ﭘﺮﭔﻤﯿﻨځﻲ‪،‬ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﻮﻧﯽ ﯾﺎ ﮐﺎﻟﯿﻤﯿﻨځﻮﻧﮑﯽ وﺑﻮﻟﻮ‪ .‬او ﮐﮫ ﻧﮫ‪،‬ﻧﻮ ﮐﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﯿﻨځﻠﻮ اﻟﮫ‪ .‬څﻨګﮫ ﻣﻮ ﭼﯥ ﺧﻮښﮫ وي‪.‬‬

‫ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ ‪Der Genitiv‬‬

‫ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ګﺮاﻣﺮدوﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪.‬دا ﺣﺎﻟﺖ د ﻣﻠﮑﯿﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ د ﭼﺎﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ‬
‫ھﻤﯿﺎدﯾږي‪.‬‬
‫ﺑﯿﻠګﯥ‪،، :‬د ګﺎوﻧډې ﮐﻮر‪ ،، .،،‬د ﯾﻮه ﻟﺮې زﻧګ ﻏږ‪.،،‬‬
‫د ﺟﯿﻨﯿﺘﯿﻮ ﭘﮫ څﮫ ﺷﻲ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ھﻐﮫ ﭘﮫ ﻏﻼ ﺗﻮرن دۍ‪.‬‬
‫ھﻐﮫ ﭘﮫ څﮫ ﺷﻲ ﺗﻮرن دي ؟ ځﻮاب‪ :‬ﭘﮫ ﻏﻼ‬

‫داﺗﯿﻮ‬ ‫‪Der Dativ‬‬

‫ ‪ 134‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫داﺗﯿﻮ د اﻟﻤﺎﻧﯿﮋﺑﯥ درﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ دۍ ﯾﺎ ﭘﮫ ﺟﻤﻠﮫ ﮐﯥ درﯾﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ .‬داﺗﯿﻮ د ﭼﺎﺗﮫ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫د داﺗﯿﻮﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﭼﺎ ﺗﮫ؟‬
‫ﺑﯿﻠګﯥ‪ :‬زه دې ﻣﯿﺮﻣﻦ ﺗﮫ د ﯾﺎدښﺖ ﮐﺘﺎﺑﭽﮫ ورﮐﻮم‪ .‬ﭼﺎ ﺗﮫ د ﯾﺎدښﺖ ﮐﺘﺎﺑﭽﮫ ورﮐﻮم؟ ځﻮاب‪:‬‬
‫ﻣﯿﺮﻣﻦ ﺗﮫ‪.‬‬
‫ھﻮګۍ ﺳﻮﻏﺎت ﺳﭙﯿﻦ ﺗﮫ ورﮐړ‪.‬‬
‫ھﻮګۍ ﺳﻮﻏﺎت ﭼﺎ ﺗﮫ ورﮐړ؟ځﻮاب‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ﺗﮫ‬
‫زه زﻣﺎﻣﻠګﺮي ﺗﮫ ﯾﻮﮐﺘﺎب ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮم‪.‬‬
‫ﭼﺎ ﺗﮫ ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮم؟ځﻮاب‪ :‬زﻣﺎ ﻣﻠګﺮي ﺗﮫ‪.‬‬

‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ‪Akkusativ‬‬
‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﯾﻮګﺮاﻣﺮي ﺣﺎﻟﺖ دۍ‪ .‬ﭘﮫ ورځﻨﯥ اﻟﻤﺎﻧﻲ ګﺮاﻣﺮ ﮐﯥ دا د څﻠﻮرم ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮه‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺒﯿږي‪ .‬د دې د روښﺎﻧﺘﯿﺎ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ څﮫ ﺷﯽ ﯾﺎ څﻮک او ﮐﮫ‬
‫د ﭼﺎ؟؟؟‪ ،‬ﻧﻮ دا ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د څﻮک ﺣﺎﻟﺖ ھﻢ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬
‫اﮐﻮزاﺗﯿﻮ‪ :‬د ‪ ،،‬ﭼﺎ ‪ -‬ﯾﺎ څﮫ ﺷﻲ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ښﺎﻏﻠﯽ ﺳﭙﯿﻦ ﺧﭙﻠﻮرور ګﻮري‬
‫ښﺎﻏﻠﯽ ﺳﭙﯿﻦ د ﭼﺎ ﻟﯿﺪﻧﮫ ﮐﻮي؟ ځﻮاب‪ :‬د ﺧﭙﻞ ورور‬
‫زه ﺧﭙﻞ ﻣﻠګﺮﯾﺘﮫ ﯾﻮﮐﺘﺎب ﺳﻮﻏﺎت ورﮐﻮ‪.‬‬
‫زه ﺧﭙﻞ ﻣﻠګﺮي ﺗﮫ څﮫ ﺷﯽ ﺳﻮﻏﺎﺗﻮم؟ ځﻮاب‪ :‬ﯾﻮﮐﺘﺎب‬

‫دﻟﺘﮫ ﻟﮫ ھﺮڅﮫ د ﻣﺨﮫ ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎم ﻣﻮورﺗﮫ وي‪:‬‬
‫ﻣﺎ دﻟﺘﮫ ﺳﺮﺑﻞ ﻟﯿﮑﻠﯽ ﯾﺎ پ‪،‬دﻟﺘﮫ د ﭘښﺘﻮ اوﺳﺘﺮﺑﻠﻮﻧﮫ زﯾﺎت دي او ھﻤﺪاﺳﯥ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‬
‫ﺳﯿﺮﮐﻮﻣﭙﻮزﭔﺸﻨﻮﻧﮫ ھﻢ وي‪،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﮫ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﭘﮫ اړوﻧﺪه ځﺎی ﮐﯥ وﻟﻮﺳﺘﻠﯽ ﺷﻲ‪.‬‬
‫د ﻧﮫ ﮐﺎرڅﺨﮫ ﻧﯿﻤګړی ﮐﺎر ھﻢ ھﺮوﻣﺮو ښﮫ دۍ‪ ،‬ﭘﮫ ډﭔﺮه ﺑﺨښﻨﮫ‪ ،‬ﮐﮫ دا ﮐﺎر ﻣﻮﺳﺘړي ﮐړي‪.‬‬

‫د ِﻏﻮښﺘﻮن ﺣﺎﻟﺖ ټﻮﻟګﯿﺰول‬

‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮﺳﺮه ‪:prepositions with the nominative‬‬
‫ ‬ ‫)‪...als (= than‬و‪ .‬ﺗﮫ‬

‫ ‪ 135‬‬
‫ ‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ﺗﮫ ﻣﺎ د دوه ﺷﯿﺎﻧﻮد ﭘﺮﺗﻠﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﯿﮑﻠﯽ ﻟﮑﮫ ب و پ ﺗﮫ ﯾﺎ ب ﻧﺴﺒﺖ‬...‫و‬.. ‫دا ﭘﻮرﺗﮫ‬:‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬
‫ ﭼﯥ دا‬،‫دﻟﺘﮫ ﻣﺎ دا اړﯾﻦ وﻧﮫ ګڼﻞ ﭼﯥ ﻧﺴﺒﺖ دې ورﺳﺮه وﻟﯿﮑﻢ او زه ﭘﮫ دې اﻧﺪ ﯾﻢ‬.‫و پ ﺗﮫ‬
.‫ب و پ ﺗﮫ ﺑﺴﯿﺎ ﮐﻮي او د ﻋﺮﺑﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻮره ﮐﻮي‬

‫ﻧﻮدﭘښﺘﻮﻣﻮﺧﮫ ﺑﮫ ﺗﺮې ﺳﺮﺑﻞ وي ﯾﺎ ﯾﯥ ﮐﻠﮫ ﻟﯿﮑﻢ‬،‫ زه ﭼﯥ ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻦ ﻟﯿﮑﻢ‬:‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬

.‫ﻣﺨځﺎﯾﻨﯿﻮی او ﭘﺴﯥ ځﺎﯾﻨﯿﻮی وي‬

‫اړﯾﮑوﯾوﻧﮫ د داﺗﯾوﺳره‬prepositions with the dative

) , aus (= out (‫ ) ﭘرﺗﮫ)ﻟﮫ‬, außer (= other than‫ﺧﮫ‬5 (‫)ﻟﮫ‬ab (= from

) , gegenüber (= ‫ ) ورﺳره‬, bei (= by ‫ﺧﮫ‬5 (‫وﺗﻠﯽ )ﻟﮫ‬
) , nach (= after ‫ ﺳره‬... ( ‫ ) )د‬, mit (= with‫ﻣﺧﺎﻣﺦ‬opposite
() , von (= from ‫ ) ﻟﮫ ) د وﺧت ﭘﯾل‬,seit (= since‫ﭘﺳﯥ‬
)‫ ) )و( ﺗﮫ‬, zu (= to(‫ﺧﮫ‬5 )... ‫ﻟﮫ‬

‫ﭘرﭔﭘوزﯾﺷن د اﮐوزاﺗﯾوﺳره‬prepositions with the accusative

for) , ‫ ﻟﮫ ﭘﺎره‬through) , für (=‫ﺗرځ‬until) , durch (= ‫ﺗر‬bis (=
against) ,‫ﻣﺧﺎﻣﺦ‬around) , gegen (= ‫ﺷﺎوﺧوا‬um (=
along)‫ ) اوږدواﻟﻲ‬, entlang (= ‫ﺑﯥ‬ohne (= without
.‫وﻟواک ﻧﮫ دۍ اوھﻣدا ﯾو \ﺎی ﻟري او ﺑس‬P ‫وره‬Q ،،‫ ﺗر‬،، ‫ دﻟﺗﮫ‬:‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬

prepositions with dative or accusative)))) durch, für, gegen,

ohne, um ««««

) , ‫ ) )ﭘﮫ( ﮐﯥ‬, in (= in‫ ))ﭘﮫ( ﺑﺎﻧدې‬, auf (= on ‫ﭘﮫ‬an (= on

) , ‫ )ﻻﻧدې‬, unter (= under ‫د ﭘﺎﺳﮫ‬über (= over
) , ‫ ) وروﺳﺗﮫ‬, hinter (= behind ‫ﻣﺦ ﺗﮫ‬vor (= in front of
)(‫ﻧ” ) ﮐﯥ‬5) , neben (= next to(‫ﻣﻧ_ )ﮐﯥ‬zwischen (= between

prepositions with the genitive

‫ ) ﺗرڅ‬, während (= while/during‫) ﻟﮫ ( اﻣﻠﮫ‬wegen (= due to

) , ‫ ) ﭘﮫ \ﺎی‬, statt (= instead ‫ ) ﭘﺳﯥ‬, infolge (= as a result (‫)ﮐﯥ‬

136

(c) ketabton.com: The Digital Library

)(‫ﺳره ) ﻟﮫ دې‬trotz (= despite

Classification by meaning
‫ﯾزول‬V‫وﻟ‬P ‫د ﻣﺎﻧﺎ ﺳره‬

‫د \ﺎی ﭘرﭔﭘوزﭔﺷن‬Prepositions of place

prepositions with dative or accusative

‫ﭘﺮﭔﭙﻮزﯾﺸﻦ ﻟﮫ داﺗﯿﻮ او اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﺳﺮه‬
an

on

(‫ﭘﮫ ) ﺑﺎﻧﺪې‬

am (an + dem) Hauptplatz

on the main square
(‫ﭘﮫ ﻣﯿﺪان )ﺑﺎﻧﺪې‬
in

in

‫ ﮐﯥ‬..(‫)ﭘﮫ‬

in der Straßenbahn
on the tram
‫)ﭘﮫ( ﮐﻮڅﮫ ګﺎډي ﮐﯥ‬
auf

on

‫)ﭘﮫ( ﺑﺎﻧﺪې‬

‫ اﻧﺪوﻧﮫ‬.‫ ﭘﮫ دې درﯾﻮ ﮐﯥ ﺑﮫ ﻧﻮڅﮫ وواﯾﻮ‬.‫ ﻣﯿﺰ ﺑﺎﻧﺪې اوﭘﺮﻣﯿﺰ ﺑﺎﻧﺪې‬،‫ ﭘﺮ ﻣﯿﺰ‬: ١‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬
.‫ ﻣﺮﺳﺘﮫ ﺑﮫ ﻣﻮوي‬،‫ﻣﻮﮐﮫ څﺮګﻨﺪ ﮐړۍ‬

137

(c) ketabton.com: The Digital Library

.‫ ﮐﻮر ﮐﯥ او ﭘﮫ ﮐﻮرﮐﯥ‬،‫ ﭘﮫ ﮐﻮر‬:‫ ﻟﮑﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ھﻤﺪاﺳﯥ‬: ٢ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‬

auf dem Spielplatz

in the playground
(‫ﭘﮫ ﻟﻮﺑځﺎی )ﮐﯥ؟‬
auf dem Schloßberg
on the castle hill
‫ ﻣﺎڼۍ ﺑﺎﻧﺪې‬-‫)ﭘﺮ( ﻏﺮه‬
über

over

‫د ﭘﺎﺳﮫ‬

über der Stadt

over the city

‫ښﺎر د ﭘﺎﺳﮫ‬..(‫ـ)د‬
unter

under

(‫ﮐښﺘﮫ) ﻻﻧﺪې‬

unter dem Schloßberg

below the castle hill
(‫د ﻣﺎڼﺊ ﮐښﺘﮫ )ﻻﻧﺪې‬
vor

in front o

‫ﻣﺦ ﺗﮫ‬

vor dem Brunnen

in front of the fountain

138

‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ﭼﯿﻨﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ‬
‫(ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ځﻨﯥ ﯾﯥ وﻟﯿﮑﻲ‪،، :‬ﺗﺮ د ﻣﺨﮫ‪،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ)‬
‫‪hinter‬‬

‫‪behind‬‬

‫ﺷﺎ ﺗﮫ‬

‫‪hinter dem Café‬‬

‫‪behind the cafe‬‬
‫د ﮐﺎﻓﻲ ﺷﺎ ﺗﮫ‬
‫‪zwischen‬‬

‫‪between‬‬

‫ﻣﻨځ )ﮐﯥ(‪ :‬دا ﻟږ ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﯥ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﻞ ځﺎی ﮐﯥ ﺑﮫ راوړﻟﺸﻲ‪.‬‬

‫‪zwischen dem Brunnen und dem Rathaus‬‬

‫‪between the fountain and the town hall‬‬
‫د ﭼﯿﻨﯥ او ښﺎرواﻟۍ ﻣﻨځ ﮐﯥ‬
‫زﻣﻮږ ځﻨﯥ ادﯾﺒﺎن ‪ ،،‬ﺗﺮﻣﻨځ‪ ،،‬ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ ) ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬وګﻮرۍ(‬
‫‪neben‬‬

‫‪next to‬‬

‫څﻨګ ﺗﮫ ) ﭘﮫ ( څﻨګ ﮐﯥ ﯾﺎ ‪ -‬ﺗﮫ‬

‫‪neben der Oper‬‬

‫‪next to the opera‬‬
‫د اوﭘﺮا څﻨګ ﺗﮫ ) ‪ ،،‬ﺗﺮ څﻨګ ﻧﺎﺳﻢ دۍ(‬

‫ ‬ ‫ﺑﯿﺎ ﻟﻨډ‪:‬‬

‫ ‬ ‫اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ د ﺧﭙﻠﯥ ﮐﺎروﻧﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ‪ -‬ﯾﺎ ﺑﯿﻞ ﺷﻲ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ځﺎی اړوﻧﺪ اړﯾﮑﯥ‪ /‬ﭘﻮښﺘﻨﻮﯾﻮﻧﮫ‪ :‬ﭼﯿﺮﺗﮫ ‪ ،‬ﭼﯿﺮﺗﮫ) ﭘﮫ ﮐﻮﻣﯥ ﻟﻮر(‪ ،‬ﻟﮫ ﮐﻮﻣﮫ )ﮐﻮم ځﺎي(‬

‫ ‪ 139‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زه د داﺳﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺳﺮه ﭘﮫ ﻟﻮﻣړي ځﻞ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږم‪ .‬د ټﻮﻟﻮھﯿﻮادواﻟﻮﻣﺮﺳﺘﯥ ﺗﮫ‬
‫اړﺗﯿﺎ ﺷﺘﮫ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﺗﮫ ﭼﯿﺮﺗﮫ اوﺳﯿږې؟ ﭘﮫ ﺧﻮﺳﺖ ﮐﯥ‪.‬‬

‫ښﺎﻏﻠﯽ ﺳﭙﯿﻦ ﭼﯿﺮﺗﮫ ځﻲ؟ ډاﮐﺘﺮ ﺗﮫ‬

‫ ‬ ‫دا ﮐﺘﺎب دې ﻟﮫ ﮐﻮﻣﮫ ﮐړی؟ ﻟﮫ ﮐﺘﺎﺑﺘﻮن څﺨﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫وﺧﺖ اړوﻧﺪه اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﮐﻠﮫ‪،‬ﭘﮫ څﻮ ﺑﺠﻮ‪ ،‬ﺗﺮ ﮐﻠﮫ )ﭘﻮرې(‪ ،‬ﻟﮫ ﮐﻮﻣﮫ وﺧﺘﮫ ﯾﺎ ﻟﮫ څﮫ وﺧﺘﮫ‪،‬‬

‫ ‬ ‫د ﭘﻮﮐﺎل ﭘﺎﯾﻠﻮﺑﮫ ﮐﻠﮫ ده؟ ﭘﮫ راﺗﻠﻮﻧﮑﯥ ﯾﻮه ﻧۍ‪.‬‬

‫ﻓﯿﻠﻢ ﭘﮫ څﻮ ﺑﺠﻮ ﭘﯿﻠﯿږي؟ ﭘﮫ اﺗﮫ اوﭘﻨځﻠﺲ ﺑﺠﻮ‬

‫ﻟﮫ ﮐﻮﻣﮫ ) وﺧﺘﮫ( اﻟﻤﺎﻧﻲ زده ﮐﻮې؟ ﯾﺎ ﻟﮫ ﮐﻠﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ زده ﮐﻮې؟ ﻟﮫ څﻠﻮروﻣﯿﺎﺷﺘﻮ) را ﭘﮫ دې‬
‫ﺧﻮا( ‬

‫ ‬ ‫ﻣﻮدال‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬وﻧﮫ ‪ /........‬ﭘﻮښﺘﻨﯥ‪ :‬څﻨګﮫ‪ ،‬وﻟﯥ‪ ،‬د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺗﮫ ﭘﺮون وﻟﯥ ﻣﻮږﺳﺮه را ﻧﮫ ﻏﻠﯥ؟ د ﺧﺮاﺑﯥ ھﻮا ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫اﻟﻤﺎﻧﻲ د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره زده ﮐﻮې؟ د ﻣﺴﻠﮑﻮدې) ﮐﺮﯾﺮې ( ﻟﮫ ﭘﺎره‬

‫ ‬ ‫ﮐﻠﮫ ﺧﺮاب ﺑﯿﺪﭔږې؟ د ﭘﻮره ﺳﭙﻮږﻣۍ ﺳﺮه‬

‫ ‬ ‫د ﯾﻮه څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯿﻞ ﻟﺮل‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ د څﮫ ﺳﺮه ﻣﯿﻞ ﻟﺮي؟ ټﯿﮏ د ﻣﻮټﺮو ﺳﺮه‪.‬‬

‫ ‬ ‫څﮫ ﺑﺎﻧﺪې ﺧﻨﺪل‪ :‬ﭘﮫ څﮫ ﺑﺎﻧﺪې ﺧﺎﻧﺪې؟ ‪ -‬د ھﻐﮫ ﭘﮫ ټﻮﮐﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ژوﻧﺪ ﮐﻮل‪ :‬زده ﮐړی ﻟﮫ څﮫ ژوﻧﺪ ﮐﻮي؟ د ﺧﭙﻞ ﭘﻼر ﻟﮫ ﭘﯿﺴﻮ‪.‬‬

‫و ‪ ..‬ﺗﮫ ﭼﻤﺘﻮﭘﺎﺗﯥ ﮐﯿﺪل‪ :‬ﺗﮫ د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺮ اوﺳﮫ ﭼﻤﺘﻮ ﻧﮫ ﯾﯥ؟‬

‫د واده ﻟﮫ ﭘﺎره‬
‫ﺗﮫ څﮫ ﺗﮫ ﭼﻤﺘﻮ ﻧﮫ ﯾﯥ ؟‬
‫واده ﺗﮫ‪.‬‬
‫ﭘﮫ ﺑﺎﻧﺪې ﭘﮫ ﻗﮭﺮﭔﺪل‪ :‬ﭘﮫ ﭼﺎ ﺑﺎﻧﺪې ھﯿڅ وﺧﺖ ﻧﮫ ﺷﯥ ﺑﺪﭔﺪﻟﯽ ﯾﺎ ﻗﮭﺮﭔﺪﻟﯽ؟ زﻣﺎ ﺑﭽﯿﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪې‪.‬‬
‫څﮫ ﺗﮫ ﭼﻤﺘﻮﮐﯿﺪل‪ :‬ھﻐﮫ څﮫ ﺗﮫ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﻧﮫ دۍ؟ ﮐﺎرﮐﻮﻟﻮ ﺗﮫ‪.‬‬
‫ﻧﻈﻢ ﺗﮫ راوړل‪ :‬دا ﺑﯿﺮﺗﮫ ﻧﻈﻢ ﺗﮫ راوﻟﮫ! دا ﺑﯿﺮﺗﮫ ﭘﮫ ﻧﻈﻢ ﺗﮫ راوړه!‬

‫ ‪ 140‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ارام ﭘﺮﭔږده‪ :‬ھﯿﻠﮫ ده ﻣﺎ ﭘﮫ ارام ﭘﺮﭔږده‪.‬‬

‫ﭘﺎی ﺗﮫ ﻻړ ﺷﮫ‪ :‬ھﺮڅﮫ ﯾﻮ وﺧﺖ ﭘﺎی ﺗﮫ ځﻲ‪.‬‬
‫ﯾﻮ اړﯾﮑﻮی ھﯿڅ وﺧﺖ ځﺎ ﻧﻠﮫ ﻧﮫ وي‪ .‬ﺗﺮ ﻟږو ځﺎﻧګړو ﭘﻮرې دا ) ﯾﻌﻨﯥ اړﯾﮑﻮی( د ﯾﻮه‬
‫ﻧﺴﺒﺘﻲ وی د ﻣﺨﮫ )ﻣﺦ ﺗﮫ( ﯾﺎ ﭘﺴﯥ راځﯥ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﻏﻮﻧډﻟﮫ ﮐﯥ ﻣﺎﺗﮫ ‪ ،،‬دﻣﺨﮫ‪ ،،‬څﺨﮫ ‪ ،،‬ﻣﺦ ﺗﮫ‪ ،،‬ﺳﻢ ﺑﺮﭔښﻲ‪.‬‬

‫ځﻨﯥ څﻮ ﮐﺮښﯥ ﻧﻮرې ھﻢ د ﻟﯿﮑﻠﻮ وې‪ ،‬ﺧﻮ د ﯾﻮې ﺧﻮا ﯾﯥ زه ﭘﮫ ھﻐﮫ ګﺮاﻣﺮي ﻣﺎﻧﺎ ﻧﮫ‬
‫ﭘﻮھﯿﺪم‪ ،‬ﻧﻮﻟﻮﻣړی ﻣﯥ ﺑﺎﯾﺪ ځﺎن ﭘﮫ ﭘﻮه ﮐړی وی‪ ،‬ﺑﯿﺎ ﻣﯥ ھﺮ ګﺮاﻣﺮي ﻧﻮم ﺑﺎﯾﺪ د ﭘﯿﮋﻧﺪ ﺳﺮه‬
‫څﯿړﻟﯽ وی‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺑﯿﺎ ﻧﻮره ھﻢ ﻏﺰﭔﺪه‪ .‬‬

‫دا دې ﭘﮫ ﯾﺎد وي‪،‬ﭼﯥ داھﻢ ﯾﻮه اوږده ﻣﻮﺿﻮع ده‪ ،‬ﭼﯥ ګﺮان ژﺑﭙﻮھﺎن ﭘﺮې ﭘﻮھﯿږي او د‬
‫ژﺑﭙﻮھﻨﯥ ﻣﯿﻮﻧﻮال ﭘﮫ دﭔﻼرﻧﻮرھﻢ ھڅﯿﻠﯽ ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﺎی ﮐﯥ ﯾﻮه ھﯿﻠﮫ‪ :‬دا ﮐﺎراوﻧﻮرﺑﮫ زﻣﻮږډﯾﺮوﭘﻮھﺎﻧﻮﻟﮫ ﻣﺎ څﺨﮫ د ﻣﺨﮫ ھﻢ ﮐړی وي‪ ،‬ﺧﻮدا‬
‫دې ﻟﮫ ﻣﺎڅﺨﮫ ﻧﮫ زړه ﺑﺪي ﮐﯿږي ﻧﮫ‪ .‬زدﮐړه ﺧﻮ ﺑﺎﯾﺪ د ھﺮﭼﺎ ﺣﻖ وي اوﮐﮫ څﻮک ﻟﮫ ﻣﺎﺳﺮه‬
‫ﻣﺮﺳﺘﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﻧﻮﻟﮫ ﻣﺎﺳﺮه دې زﻣﺎ ﭘﮫ ﻧﺎﺳﻤﮫ زدﮐړه اوﻟﯿﮑﻠﻮﮐﯥ د ﺳﻤﻮن ﻣﺮﺳﺘﮫ وﮐړي اوﻧﮫ د‬
‫زړه ﺑﺪۍ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﺴﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ‪:‬‬

‫ﮐﯿﺪی ﺷﻲ د دې ﭘﻮرﺗﮫ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻟږﺗﮑﺮارراﺷﻲ اوځﻨﯥ اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ښﮫ روښﺎﻧﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﺴﯥ‬
‫ﺑﮫ ھﻐﯥ ﺧﭙﻠﯥ اري ﻣﻮﺧﯥ ﯾﻌﻨﯥ د ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬د ﺧﭙﻞ ﺳﺮۍ ﻣﺨﮫ ﻧﯿﻮل او دا ﭼﯥ ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬د ﭘﺮﺗﻠﯥ‬
‫ﺳﺮه ﺳﺮ اوﮐﺎر ﻧﮫ ﻟﺮي‪ .‬‬

‫‪von' with surnames،‬‬

‫'‪Von' with surnames indicates possession or origin of things or people‬‬

‫‪ Von 'mit Nachnamen zeigt Besitz oder Herkunft von Dingen oder Personen an‬‬

‫ ‬ ‫ دا د ﺷﯾﺎﻧو او ﮐﺳﺎﻧو د ﻟﻮﻣړي ﻧﻮم ﺳﺮه ﺧﺎوﻧﺪﺗﻮب ﯾﺎ ﺧﺎوﻧﻮاﻟﯽ او ﯾﺎ ﮐﻮرﻧﯿﻮاﻟﯽ)ﻧﺴﺐ( ښﺎﯾﻲ‬

‫‪Thomas Mayr ist der Vater‬‬ ‫‪= Thomas Mayr is the‬‬ ‫ﺗﻮﻣﺎس ﻣﺎﯾﺮد ھﺎﻧﺎ‪،‬ﻻورا او ‬
‫‪ von Hana, Laura und Niklas‬‬ ‫‪father of Hana, Laura‬‬
‫ﻧﯿﮑﻼس ﭘﻼردۍ‪ .‬‬
‫‪and Niklas.‬‬
‫‪Jolana Mayr ist die Mutter‬‬
‫‪ von Hana, Laura und Niklas.‬‬ ‫ ‬

‫ ‪ 141‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ Das ist die Bluse von Katrin.‬‬ ‫‪= Jolana Mayr is the‬‬ ‫ﺟﻮﻟﯿﺎﻧﺎ ﻣﺎﯾﺮ د ھﺎﻧﺎ‪،‬ﻻورا ‬
‫‪mother of Hana, Laura‬‬
‫‪Das ist das Bild von‬‬ ‫‪and Niklas.‬‬
‫او ﻧﯿﮑﻼس ﻣﻮر ده ‬
‫‪ Botticcelii.‬‬
‫‪= That is Katrin's‬‬ ‫ ‬ ‫دا د ﮐﺎﺗﺮﯾﻦ ﮐﻤﯿﺲ دۍ‪.‬‬
‫‪Das ist die Kaffeemaschine‬‬ ‫‪blouse.‬‬
‫‪ von Tchibo.‬‬ ‫ ‬

‫‪= That is the photo of‬‬ ‫دا د ﺑﻮﺗﯿﭽﻠﻲ )ﮐښﻠﯥ( څﯿﺮه ‬

‫‪ Botticcelii.‬‬ ‫ده‪ .‬‬

‫‪= That is the coffee‬‬ ‫ ‬

‫‪machine from Tchibo.‬‬
‫ ‬ ‫دا دﭼﯿﺒﻮﮐﺎﻓﯥ ﻣﺎﺷﯿﻦ دۍ‪.‬‬

‫دا د ﮐﺎﻓﻲ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻟﮫ ﭼﯿﺒﻮ ‬

‫ ‬ ‫څﺨﮫ دۍ‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ﺑﯾﺎ ﻟﻧډ‪:‬‬

‫ ‬ ‫پ ﮐﯾدی ﺷﻲ د ﺧﭘﻠﯥ ﮐﺎروﻧﯥ ﻟﮫ ﻣﺧﯥ ﺳره ﺗوﭘﯾر‪ -‬ﯾﺎ ﺑﯾل ﺷﻲ‪:‬‬

‫‪Lokale Präpositionen / Fragewörter: wo, wohin, woher‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫\ﺎی اړوﻧد پ‪ /‬ﭘو‪L‬ﺗﻧوﯾوﻧﮫ‪ :‬ﭼﯾرﺗﮫ ‪ ،‬ﭼﯾرﺗﮫ) ﭘﮫ ﮐوﻣﯥ ﻟور(‪ ،‬ﻟﮫ ﮐوﻣﮫ )ﮐوم \ﺎي(‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬زه د داﺳﯥ ﻟﯾﮑﻧﯥ ﺳره ﭘﮫ ﻟوﻣړي \ل ﻣﺧﺎﻣﺦ ﮐﯾږم‪ .‬د ‪P‬وﻟوھﯾوادواﻟوﻣرﺳﺗﯥ ﺗﮫ ‬
‫اړﺗﯾﺎ ﺷﺗﮫ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﺗﮫ ﭼﯾرﺗﮫ اوﺳﯾږې؟ ﭘﮫ ﺧوﺳت ﮐﯥ‪.‬‬

‫‪L‬ﺎﻏﻠﯽ ﺳﭘﯾن ﭼﯾرﺗﮫ \ﻲ؟ ډاﮐﺗر ﺗﮫ ‬

‫ ‬ ‫دا ﮐﺗﺎب دې ﻟﮫ ﮐوﻣﮫ ﮐړی؟ ﻟﮫ ﮐﺗﺎﺑﺗون ‪5‬ﺧﮫ‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‪ 142‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‪ Temporale Präpositionen / Fragewörter: wann, um wie viel Uhr,‬‬

‫‪ bis wann, seit wann‬‬

‫ ‬ ‫وﺧﺖ اړوﻧﺪه پ‪ :‬ﮐﻠﮫ‪،‬ﭘﮫ څﻮ ﺑﺠﻮ‪ ،‬ﺗﺮ ﮐﻠﮫ )ﭘﻮرې(‪ ،‬ﻟﮫ ﮐﻠﮫ) ﻟﮫ ﮐﻮﻣﮫ وﺧﺘﮫ ﯾﺎ ﻟﮫ څﮫ وﺧﺘﮫ(‪،‬‬

‫د ﭘﻮﮐﺎل ﭘﺎﯾﻠﻮﺑﮫ ﮐﻠﮫ ده؟ ﭘﮫ رﺗﻠﻮﻧﮑﯥ ﯾﻮه ﻧۍ‪ .‬‬

‫ﻓﯿﻠﻢ ﭘﮫ څﻮ ﺑﺠﻮ ﭘﯿﻠﯿږي؟ ﭘﮫ اﺗﮫ اوﭘﻨځﻠﺲ ﺑﺠﻮ ‬

‫ﻟﮫ ﮐﻮﻣﮫ ) وﺧﺘﮫ( اﻟﻤﺎﻧﻲ زده ﮐﻮې؟ ﯾﺎ ﻟﮫ ﮐﻠﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ زده ﮐﻮې؟ ﻟﮫ څﻠﻮروﻣﯿﺎﺷﺘﻮ) را ﭘﮫ دې‬
‫ﺧﻮا( ‬

‫ ‬

‫ ‪Modale, kausale, finale, konzessive Präpositionen, / Fragewörter:‬‬

‫‪ wie, warum, wozu,‬‬

‫ﻣﻮدال پ ‪ /........‬ﭘﻮښﺘﻨﯥ‪ :‬څﻨګﮫ‪ ،‬وﻟﯥ‪ ،‬د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ .‬‬

‫ت ﭘﺮون وﻟﯥ ﻣﻮږﺳﺮه را ﻧﮫ ﻏﻠﯥ؟ د ﺧﺮاﺑﯥ ھﻮا ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‪ .‬‬

‫اﻟﻤﺎﻧﻲ د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره زده ﮐﻮې؟ د ﻣﺴﻠﮑﻮدې) ﮐﺮﯾﺮې ( ﻟﮫ ﭘﺎره ‬

‫ﮐﻠﮫ ﺧﺮاب ﺑﯿﺪﭔږې؟ د ﭘﻮره ﺳﭙﻮږﻣۍ ﺳﺮه ‬

‫ ‪Verben mit Präpositional-Ergänzung: / Fragewörter: womit,‬‬

‫‪worauf, wozu, ...‬‬
‫ ‬

‫ ‬ ‫د ﯾوه ‪5‬ﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻣﯾل ﻟرل‪ :‬ﺳﭘﯾن د ‪5‬ﮫ ﺳره ﻣﯾل ﻟري؟ ‪P‬ﯾﮏ د ﻣو‪P‬رو ﺳره‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪5‬ﮫ ﺑﺎﻧدې ﺧﻧدل‪ :‬ﭘﮫ ‪5‬ﮫ ﺑﺎﻧدې ﺧﺎﻧدې؟ ‪ -‬د ھﻐﮫ ﭘﮫ ‪P‬وﮐﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ژوﻧد ﮐول‪ :‬زده ﮐړی ﻟﮫ ‪5‬ﮫ ژوﻧد ﮐوي؟ د ﺧﭘل ﭘﻼر ﻟﮫ ﭘﯾﺳو‪.‬‬

‫‪:Adjektive mit Präpositionen‬‬

‫و ‪ ..‬ﺗﮫ ﭼﻤﺘﻮﭘﺎﺗﯥ ﮐﯿﺪل‪ :‬ﺗﮫ د څﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺮ اوﺳﮫ ﭼﻤﺘﻮ ﻧﮫ ﯾﯥ؟ ‬
‫د واده ﻟﮫ ﭘﺎره ‬
‫ﺗﮫ څﮫ ﺗﮫ ﭼﻤﺘﻮ ﻧﮫ ﯾﯥ ‬
‫ ‬

‫ ‪ 143‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫واده ﺗﮫ‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﺑﺎﻧﺪې ﭘﮫ ﻗﮭﺮﭔﺪل‪ :‬ﭘﮫ ﭼﺎ ﺑﺎﻧﺪې ھﯿڅ وﺧﺖ ﻧﮫ ﺷﯥ ﺑﺪﭔﺪﻟﯽ ﯾﺎ ﻗﮭﺮﭔﺪﻟﯽ؟ زﻣﺎ ﺑﭽﯿﺎﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪې‪ .‬‬
‫څﮫ ﺗﮫ ﭼﻤﺘﻮﮐﯿﺪل‪ :‬ھﻐﮫ څﮫ ﺗﮫ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﻧﮫ دۍ؟ ﮐﺎرﮐﻮﻟﻮ ﺗﮫ‪ .‬‬
‫ ‪Nomengefüge‬‬
‫ﻧﻈﻢ ﺗﮫ راوړل‪ :‬دا ﺑﯿﺮﺗﮫ ﻧﻈﻢ ﺗﮫ راوﻟﮫ! دا ﺑﯿﺮﺗﮫ ﻧﻈﻢ ﺗﮫ راوړه!‬
‫ارام ﭘﺮﭔږده‪ :‬ھﯿﻠﮫ ده ﻣﺎ ﭘﮫ ارام ﭘﺮﭔږده‪.‬‬
‫ﭘﺎی ﺗﮫ ﻻړ ﺷﮫ‪ :‬ھﺮڅﮫ ﯾﻮ وﺧﺖ ﭘﺎی ﺗﮫ ځﻲ‪.‬‬
‫ ‬

‫ﯾو پ ھﯾ‪ È‬وﺧت \ﺎ ﻧﻠﮫ ﻧﮫ وي‪ .‬ﺗر ﻟږو \ﺎﻧ‪V‬ړو ﭘورې دا ) ﯾﻌﻧﯥ پ( د ﯾوه ﻧﺳﺑﺗﻲ وی د ﻣﺧﮫ ‬
‫)ﻣﺦ ﺗﮫ( را\ﯥ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﭘورﺗﮫ ﻏوﻧډﻟﮫ ﮐﯥ ﻣﺎﺗﮫ ‪ ،،‬دﻣﺧﮫ‪5 ،،‬ﺧﮫ ‪ ،،‬ﻣﺦ ﺗﮫ‪ ،،‬ﺳم ﺑرﭔ‪L‬ﻲ‪.‬‬

‫\ﻧﯥ ‪5‬و ﮐر‪L‬ﭔﻧورې ھﻣد ﻟﯾﮑﻠووې‪ ،‬ﺧو د ﯾوﭔﺧوا ﯾﯥ زه ﭘﮫ ھﻐﮫ ‪Q‬راﻣري ﻣﺎﻧﺎ ﻧﮫ ‬
‫ﭘوھﯾدم‪،‬ﻧوﻟوﻣړی ﻣﯥ ﺑﺎﯾد \ﺎن ﭘﮫ ﭘوه ﮐړی وی‪،‬ﺑﯾﺎ ﻣﯥ ھر ‪Q‬راﻣري ﻧوم ﺑﺎﯾد د ﭘﯾژﻧد ﺳره ‬
‫‪5‬ﯾړﻟﯽ وی‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻟﮑﻧﮫ ﺑﯾﺎ ﻧوره ھم ﻏزﭔده‪ .‬‬

‫دا دې ﭘﮫ ﯾﺎد وي‪،‬ﭼﯥ داھم ﯾوه اوږده ﻣوﺿوع ده‪،‬ﭼﯥ ‪Q‬ران ژﺑﭘوھﺎن ﭘرې ﭘوھﯾږي؟ ‬

‫ﺗﺮ || ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫‪ ،،‬ﺗﺮ‪until ،،‬‬
‫د اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﻣﯥ اړﯾﮑﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ وﻧﯿﻮﻟﯥ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﺮﺑﻞ ‪ ،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﺳﺮه ﻣﯥ داﺳﯥ ﻟږ‬
‫څﮫ ﺟﻨﺠﺎل ﺗﮫ ﻧﯿﺖ وو او داﺳﯥ ﻟږڅﮫ ګﻮﺗﮫ ورﺗﮫ ﻧﯿﺴﻢ اوﯾﻮڅﻮﻧﻮر ھﻢ ھﻤﺪاﺳﯥ ﻏﻮره ﯾﯥ ﯾﺎ‬
‫ھﻐﮫ ﭼﯥ ﻣﺎﺗﮫ ﻟږ د ﺷﻨﻠﻮ وړ ﺑﺮﭔښﻲ ﻟږ ﻏﺰول ﯾﯿﯥ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻣﺦ ﺗﮫ ږدم‪.‬‬

‫دا ﺧﺒﺮې ﺑﮫ داﺳﯥ ﻟږڅﮫ اوږدې ﺷﻲ‪ ،‬ﺧﻮدا ﭼﯥ ﮐﺎﻏﺬ ﻧﮫ ﻟږﯾږي او ﭼﺎﭘﻮم ﯾﯥ ھﻢ ﻧﮫ ﻧﻮګﻮﻣﺎن‬
‫ﻣﯥ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺎﺳﻮ ﺑﮫ ھﻢ را څﺨﮫ ورﺳﺮه وﻧﮫ زورﭔږۍ‪.‬‬

‫د اﻧګﺮﭔﺰي ژﺑﯥ څﻮ ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻨﻮﻧﮫ راوړم د اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﺎړې ﺳﺮه او ﺑﯿﺎ ﯾﯥ د ﭘښﺘﻮ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ‬
‫ﮐﻮو‪.‬‬

‫ ‪ 144‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د اوس دﭘﺎره ﺑﮫ دا درې ﺑﺴﯿﺎ وﮐړي او ﮐﮫ ﻧﻮر ﯾﯥ ﭘﮫ دا ﻣﻨځ ﮐﯥ راﻏﻠﻞ‪ ،‬ھﻐﮫ ﺑﮫ ھﻤﻠﺘﮫ ﭘﮫ‬
‫ګﻮﺗﮫ ﮐړو‪.‬‬

‫‪With; from; until‬‬

‫اﻟﻤﺎﻧﻲ ﯾﯥ‪mit; von; bis :‬‬

‫ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ‪:‬‬

‫ﻟﮫ … ﺳﺮه‪ ،‬ﻟﮫ … څﺨﮫ ‪،‬ﺗﺮ ﯾﺎ د )ﻟﮫ( … ﺳﺮه‪ ،‬ﻟﮫ …)څﺨﮫ(‪ ،‬ﺗﺮ‬

‫زه ﻟﻮﻣړی د ﺟﺮﻣﻨﻲ څﺨﮫ د‪) bis‬اﻧګﺮﭔﺰي‪ ،(until :‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ ﻣﻌﻨﺎ ﯾﯥ ﺗﺮ )… ﭘﻮرې(‬
‫ده ﯾﻮ څﻮ ﺟﻤﻠﯥ د ‪ ،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﻟﭙﺎره راوړم‪ ،‬ﭘﮫ دې ھﯿﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﺑﮫ ﯾﯥ ﺑﯿﺎ د‬
‫) دﻟﺘﮫ ‪،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻢ‪ ،‬ﭼﯥ وروﺳﺘﮫ ﭘﺮې ﻏږﭔږو( ﭘښﺘﻮ ﺳﺮه ﭘﺮﺗﻠﮫ ﮐړي‪ ،‬ﻧﮫ داﺳﯥ ﻧﮫ ﭼﯥ‬
‫ﭘﺮﺗﻠﮫ ﯾﯥ ﮐړي‪ ,‬ﺑﻠﮑﮫ وګﻮري‪ ،‬ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ ﯾﯥ ھﻢ ھﻤﺪاﺳﯥ ﺳﻤﮫ ده او ﮐﮫ څﻨګﮫ او ﭘﮫ ھﻐﮫ ﺧﭙﻞ‬
‫وﺧﺖ ﮐﯥ ﺑﯿﺎ دا ﻧﻮر دوه ھﻢ د څﯿړﻧﯥ ) ﻣﻮږ ﺑﻠﺪ ﯾﻮ ﭼﯥ ﺗﺮ)ﺳﻢ ﻧﮫ دۍ( څﯿړﻧﯥ( ﻻﻧﺪې‬
‫وﻧﯿﺴﻮ‪.‬‬

‫ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ د ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﮐﺎروﻧﮫ ‪:‬‬

‫اړﯾﮑﻮی ﺗﺮ‪ :‬ﻟﮫ دې ﺳﺮﺑﻞ ‪ ،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﺳﺮه ﻣﻮږ د ﯾﻮڅﮫ ﯾﻌﻨﯥ ﭘﯿښﯥ‪ ،‬ﻧﻮم‪ ،‬ﻣﮭﺎل او ھﻤﺪاﺳﯥ د‬
‫ځﺎي ﭘﺎی ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮو‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ دا ﭘﮫ ھﻐﮫ وﺧﺖ ﮐﺎروﻟﮑﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﻮرﺗﮫ ﯾﺎد څﮫ ﭘﻮﻟﮫ‬
‫وﻟﺮي ﯾﺎ ﭘﻮﻟﯥ ﺗﮫ ورﻧږدې ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﻟﻨډ‪ :‬د ﭘﯿښﯥ‪ ،‬ﻣﮭﺎل ھﻤﺪاﺳﯥ ځﺎی او ﯾﻮ څﮫ اﺧﺮﻧﻲ ټﮑﯽ ﯾﺎ ﭘﻮﻟﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا دې دﻟﺘﮫ ﺑﯿﺎ ھﻢ ﭘﮫ ﮐﻠﮑﮫ ووﯾﻞ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﺑﻞ ھﺮځﺎی ﮐﯥ ﮐﺎروﻧﮫ ﯾﯥ ﻧﺎﺳﻤﮫ ده‪،‬‬
‫ﻻﻣﻠﻮﻧﮫ ﯾﯥ راوړو‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﮐﮫ داﺳﯥ ﻟږځﯿﺮ ﺷﻮ‪ ،‬ﻧﻮ څﮫ ﭼﯥ ﭘﺎی ﻟﺮي ﯾﻌﻨﯥ ‪،،‬ﺗﺮ‪ .. ،،‬وي‪ ،‬ﻧﻮھﻐﮫ ﺑﮫ ھﺮوﻣﺮو‬
‫ﯾﻮﭘﯿﻞ ھﻢ ﻟﺮي‪ ،‬ﮐﮫ دا څﺮګﻨﺪ او ﯾﺎ ﻧﺎ څﺮګﻨﺪ وي‪.‬‬

‫ﮐﮫ وواﯾﻮﭼﯥ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ﺗﺮ ﮐﺎﺑﻠﮫ ﭘﻮرې ﻻړ‪ ،‬ﻧﻮدا ھﺮوﻣﺮو ﻟﮫ ﯾﻮځﺎی څﺨﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﯿﻞ دۍ‪ ،‬ﺗﻠﻠﯽ‪.‬‬
‫ﮐﮫ ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﺗﮑﺮاروﻟﺮو‪ ،‬ﻧﻮ راڅﺨﮫ زړه ﺑﺪي ﮐﯿږۍ ﻣﮫ‪ ،‬واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﮑﺮار د زده ﮐړې‬
‫ﻣﻮرده او ﯾﺎ د ﭘﺎم ﺑﻨﺴټ دۍ‪.‬‬

‫ ‪ 145‬‬
‫ ‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

‫ ﺳﺮه‬Bis ‫دادي څﻮ اﻟﻤﺎﻧﻲ اﻧګﺮﭔﺰي اوﭘښﺘﻮ ﻏﻮﻧډاﻟﯥ د ﺳﺮﺑﻞ ﺗﺮ‬

(US) through ,to ,(temporal) until

.Meine Tochter ist bis zwei Uhr in der Schule

.My daughter is at school until two o’clock

.‫زﻣﺎ ﻟﻮر ﺗﺮ دوه ﺑﺠﻮ ﭘﮫ ښﻮوﻧځﻲ ﮐﯥ ده‬

.Ich war von Montag bis Freitag krank

.I was sick from Monday to Friday

.‫زه دوه ﻧۍ ﺗﺮ ﺟﻤﻌﯥ ﭘﻮرې ﻧﺎروغ وم‬

(temporal) by

.Die Aufgabe muss bis Donnerstag fertig sein

.The task must be complete by Thursday

،‫ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺮ څﻠﻮرﻧﻲ ) ﭼﮭﺎر ﺷﻨﺒﯥ( ﭘﻮرې ﺗﻤﺎﻣﯥ وي‬

all the way to ;(local) to

.Der Zug fährt bis Köln

.The train goes to Cologne

.‫ګﺎډی ﺗﺮ ﮐﻮﻟﻦ )ﭘﻮرې( ځﻲ‬

:‫ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ﺗﻮګﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ ځﻮ‬

.‫ اﺧﺮ ټﮑﯽ ښﺎﯾﯽ‬:‫ – ﺗﻤﭙﻮرال ﯾﻌﻨﯥ‬١

146

‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ – ٢‬ﭘﮫ ﻣﺨﮫ ښﮫ ﮐﯥ ھﻐﮫ د ﺑﯿﺎ ﻟﯿﺪﻟﻮ وﺧﺖ ډﭔﺮ ﯾﺎ ﻟږ ﭘﻮره‪ :‬ﺗﺮﺑﯿﺎ ﭘﻮرۍ‪.‬‬

‫‪ – ٣‬ځﺎی‪ :‬اﺧﺮﻧۍ ﻣﻮﺧﮫ ښﺎﯾﯽ‪.‬‬

‫‪ – ۴‬ﻟﮫ …څﺨﮫ … ﺗﺮ … د وﺧﺖ ﯾﺎ ځﺎی واټﻦ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪.‬‬

‫‪ – ۵‬د ﯾﻮه ﻏﺰﭔﺪا ﺳﻮر‪ ،‬د ﯾﻮه ﺳﭙﮑﺘﺮوم ) د ﯾﻮې څﯿﺮې ﯾﺎ څﮫ ﺑﺮﭔښﯿﺪﺗﮫ‪ ،‬د دې ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻣﻌﻨﺎ‬
‫ﻟږ ﺳﺘﻮﻧځﻤﻨﮫ ده‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﮐﯥ ﮐﺘﻞ ښﮫ دي او ﭘﮫ ﻓﺰﯾﮏ ﮐﯥ راځﻲ(‪ ،‬د ﯾﻮې ﭘﻮرﺗﮫ‬
‫– او ﯾﻮې ﮐښﺘﮫ ﭘﻮﻟﯥ ورﮐﻮﻧﮫ‪.‬‬

‫‪ – ۶‬د ﭘﮫ ﺧﻮښﮫ اړﯾﮑﻮی ﺳﺮه‬

‫‪ bis zu – ٧‬د اﻟﻤﺎﻧﻲ ﭘﮫ څﯿﺮ ﭘﺮﭔﭙﻮزﯾﺸﻦ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ ،‬دا ھﻢ ھﻤﻐﮫ ‪،،‬ﺗﺮ …‬
‫ﭘﻮري‪ ،،‬دی‪ :‬ﭘﻮرﺗﮫ ﭘﻮﻟﮫ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﯾﻮ ﭘﻮﻟﮫ ارزښﺖ‬

‫‪ ٨‬ـ ‪ : bis auf‬ﯾﻮ اﺧﺮ ﺷﻲ ﭼﯥ ﺳړی ردوي‬

‫ﻟﮑﮫ ﭼﯥ واﯾﻮ ټﻮل ﺧﻠﮏ ﻣﯿﻠﻤﺎﻧﮫ دې ﺗﺮﺳﭙﯿﻦ ﭘﻮرې) ﯾﻌﻨﯥ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ …(‬

‫د دې ﭘﮫ څټ‪ :‬ټﻮ ل ﻣﯿﻠﻤﺎﻧﮫ دې د … ﭘﮫ ګډون ﭘﻮرې‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﻣﻮږ ﺗﺮ … ﭘﻮرې ﻟﺮو‪.‬‬

‫دوي دا ھﻢ ﻣﻌﻠﻮﻣﮫ ﮐړې‪ ،‬ﭼﯥ دا وی ﮐﻠﮫ ژﺑﯥ ﺗﮫ راﻧﻨﻮﺗﯽ دی‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﯾﯥ زه دﻟﺘﮫ ﻧﮫ‬
‫راوړم‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫— ﺗﺮ ﺑﻠﯥ ﻣﯿﺎﺷﺘﯥ )ﭘﻮرې( ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻮر ﺟﻮړ وي‪.‬‬

‫– ھﻐﮫ ﺗﺮ ﺑﻠﯥ ﻣﯿﺎﺷﺘﯥ )ﭘﻮرې( ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‬

‫– ﺗﺮ اوﺳﮫ)ﭘﻮرې( ھﺮڅﮫ ښﮫ دي‪.‬‬

‫– څﻮک ﭼﯥ ﺳﺮه ﺑﯿﻠﯿږي ﯾﺎ ﻣﺨﮫ ښﮫ اﺧﻠﻲ‪ :‬ﺗﺮ وروﺳﺘﮫ ﭘﻮرې‪.‬‬

‫ ‪ 147‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫– ‪،،‬ښﮫ اوﺳﮫ‪ ،‬ﺗﺮﺑﯿﺎ ﭘﻮرې‪،،‬‬

‫– ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻣﺨﮫ دې ښﮫ‪ ،‬ﺗﺮ ﺑﻠﯥ اوﻧۍ )ﭘﻮرې(‪.‬‬

‫— ﺗﺮ دې ځﺎﯾﮫ)ﭘﻮرې( او ﻧﮫ وړاﻧﺪې‪.‬‬

‫)‪،،‬ﭘﻮرې‪ ،،‬ﺗﮫ دې ﭘﺎم وي‪ ،‬ﭼﯥ ورڅﺨﮫ )ﻣﻮږ دﻟﺘﮫ ھﻢ ﮐﻠﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮې‪)..‬ھﻐﮫ زﻣﻮږ ﭘﮫ‬
‫ﮐﻠﯿﻮاﻟﻲ ﺧﺒﺮو ﮐﯥ واﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮ ﻧﮫ ﺗﯿﺮﯾﺪﻟﯽ‪ ..‬دا ﺗﺮﻧﮫ ﻣﻌﻨﺎ ورڅﺨﮫ دي او ﻧﮫ ﺗﺮ(( ﺗﯿﺮﯾﺪﻟﯽ‬
‫ھﻢ ﺷﻮ(‪.‬‬

‫– ﺗﺮ ﺟﻼل اﺑﺎده ﭘﻮرې ﻣﻮټﺮ ﻧﯿﺴﻮ‪ ،‬وروﺳﺘﮫ ﺑﯿﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ﭘښﻮ ﻻړ ﺷﻮ‪.‬‬

‫— ﺳﺘﺎ ﻣﻮر ﻟﮫ ﺳﮭﺎر څﺨﮫ ﺗﺮ ﻣﺎښﺎم )ﭘﻮرې( ﭘﮫ ﭘﺨﻠﻨځﻲ ﮐﯥ وﻻړه وه‪.‬‬

‫— دا ﯾﻮ ﺳﻔﺮ دی‪ ،‬ﻟﮫ ﺟﻼﻻﺑﺎد څﺨﮫ ﺗﺮ ﮐﻨﺪھﺎر ﭘﻮرې‪.‬‬

‫— ﺳﭙﯿﻨﮫ ﻟﮫ ﭘﺎﺳﮫ )څﺨﮫ( ﺗﺮ ﮐښﺘﮫ )ﭘﻮرې( ﻟﻤﺪه وه‪ .‬ﯾﺎ ﻟﮫ ﺳﺮ څﺨﮫ ﺗﺮ ﭘښﻮ ﭘﻮرې ﻟﻤﺪه) ﮐﮫ‬
‫ﻟﻨﺪه( وه‪.‬‬

‫‪ ،،‬ﺗﺮ‪ Bis ،،‬د ﺗړﻧﻮي ‪ Conjunction‬ﭘﮫ دﻧﺪه ﮐﯥ‬

‫ﺑﺮاﺑﺮارزښﺘﮫ ﺟﻤﻠﯥ‪ -‬ﺑﺮﺧﯥ ﺳﺮه ﺗړي‪.‬‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﭘﮫ ﻣﯿﻠﻤﺴﺘﻮن ﮐﯥ ﻧﺎﺳﺘﻮو‪ ،‬ﺗﺮ ھﻐﯥ ﭼﯥ ﻣﯿﻠﻤﺎﻧﮫ ﮐﻮروﺗﮫ وﻻړل‪.‬‬

‫ﯾﻮ څﻮاﻟﻤﺎﻧﻲ اﻧګﺮﭔﺰي او ﭘښﺘﻮ ﻏﻮڼﺪاﻟﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪(subordinating,temporal) until‬‬ ‫•‬

‫‪.Wir warten hier, bis das Gewitter vorbei ist‬‬

‫‪.We’ll wait here until the thunderstorm is over‬‬

‫ﻣﻮږ دﻟﺘﮫ ﺗﻤﯿږو‪ ،‬ﺗﺮ څﻮ ﺟﮑړ ﺗﯿﺮﺷﻲ‪.‬‬

‫ ‪ 148‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫‪(coordinating)to‬‬ ‫‪.1‬‬

‫‪.Ich arbeite 40 bis 50 Stunden in der Woche‬‬

‫‪.I work 40 to 50 hours a week‬‬

‫زه ﭘﮫ اوﻧۍ ﮐﯥ ‪ ۴٠‬ﺗﺮ ‪ ۵٠‬ﺳﺎﻋﺘﮫ ﮐﺎر ﮐﻮم‪.‬‬

‫‪.Ihre Haare sind braun bis dunkelbraun‬‬

‫‪.Her hair is brown to dark brown‬‬

‫د ھﻐﯥ وﯾښﺘﺎن ﻧﺴﻮاري ﺗﺮ ﺗﯿﺎره ﻧﺴﻮاري دي‬

‫دا ﻧﻮرې ﻏﻮﻧډاﻟﯥ دې ھﻢ ورﺳﺮه وي‪:‬‬

‫– اﺳﻤﺎن ﻟﮫ ﺑﺮګ څﺨﮫ ﺗﺮ ﺷﯿﻦ وو‪.‬‬

‫— ﺳﭙﯿﻦ ‪ ٢۵‬ﺗﺮ ‪ ٣٠‬ﮐﺴﺎن ﻣﯿﻠﻤﺎﻧﮫ ﮐړي‪.‬‬

‫) دﻟﺘﮫ دې ﭘﺎم وي‪ ،‬ﭼﯥ ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ٢۵‬ﺗﺮ…‪ .،‬ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻢ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﯿﺎ ﺧﭙﻠﮫ ﻣﻮﺧﮫ ﺑﺪﻟﻮي(‬

‫— ﭘﮫ دې ﻟﻤﻨځﺘﻮن ﮐﯥ دې ‪ ٣٠٠‬ﺗﺮ ‪ ۵٠٠‬ﮐﺴﺎن ځﺎی ﺷﻲ؟‬

‫— زه ﭘﮫ اوﻧۍ ﮐﯥ زﯾﺎت وﺧﺖ ‪ ۵٠‬ﺗﺮ ‪ ۶٠‬ﺳﺎﻋﺘﻮ ﮐﺎر ﮐﻮم‪ ) .‬ﭘﺎم دې وﺷﻲ‪ ،‬ﻟﮫ ﯾﯥ ﻣﺦ‬
‫ﺗﮫ راﺷﻲ او ﮐﮫ ﻧﮫ‪ ،‬ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ورﺳﺮه ﻟﮫ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﻧﮫ ! داﺳﯥ ﻧﮫ ده‪ .‬ﻟﮫ ورﺳﺮه ﻧﮫ راځﻲ‪،‬‬
‫ځﮑﮫ ﭼﯥ دی ﻟﮫ ﺗﺮ ﮐﺎرﻧﮫ ﮐﻮي دی ﻟﮫ ‪ ١‬ﺗﺮ ‪ ۵٠‬ﯾﺎ ‪ … ۶٠‬ﯾﻌﻨﯥ ﻟﮫ ‪ ١‬ﺗﺮ ‪ ۵٠‬ﯾﺎ ﻟﮫ ‪ ١‬ﺗﺮ‬
‫‪ ۶٠‬ﺳﺎﻋﺘﮫ ﭘﻮري ﮐﺎر ﮐﻮي‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ‪ ۵٠‬ﺗﺮ ‪ ۶٠‬ﺳﺎﻋﺘﮫ ﭘﻮرې او ﻧﮫ ﻟﮫ ‪ ۵٠‬ﺗﺮ ‪۶٠‬‬
‫ﺳﺎﻋﺘﮫ…دﻟﺘﮫ دا ﺧﺒﺮه راڅﺨﮫ ﻟږ ﺳﺘﻮﻧﺰﻣﻨﮫ ﮐﯿږي‪ ،‬ﻟﮫ ‪ ۵٠‬ﺗﺮ ‪ ۶٠‬ﺳﺎﻋﺘﮫ ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ دي‪،‬‬
‫ﭼﯥ دۍ ﺧﻮﻟﮫ ‪ ١‬ﺗﺮ ‪ ۵٠‬ﮐﺎر ﮐﻮي‪ ،‬ﺧﻮ ﺑﮫ ﯾﯥ داﺳﯥ وﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ‪ ١‬ت ‪ ۵٠‬او ھﻤﺪاﺳﯥ ﮐﻠﮫ‬
‫ﮐﻠﮫ ﻟﮫ ‪ ۵٠‬څﺨﮫ ور اوړي ﺗﺮ‪ ۶٠‬ﭘﻮرې‪ .‬ګﺮان ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ دې ھﻢ ﭘﮫ ﮐﯥ ﺧﭙﻞ ﻓﮑﺮ وځﻐﻠﻮي‪.‬‬
‫)ﺑﯿﺎ‪ :‬ﺗﮑﺮار د زده ﮐړې ﻣﻮرده (‪.‬‬

‫— ﺳړی ﮐړی ﺷﻲ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺗﺮ اﺧﺮه ﭘﻮرې وګﻮري‪.‬‬

‫ ‪ 149‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫— ﺳﭙﯿﻦ ﮐړی ﺷﻲ ﭼﯥ ھﻐﮫ ﭘﮫ رڼﻮ اوﺑﻮ ﮐﯥ ﺗﺮ ځﻤﮑﯥ ﺗﻞ ﭘﻮرې وګﻮري ﯾﺎ د ځﻤﮑﯥ ﺗﺮ‬
‫ﺗﻞ ﭘﻮرې…‪.‬‬

‫— ﻣﻮږ ﻧﺎوﺧﺘﮫ د ﺷﭙﻲ ﺗﺮ دﻧﻨﮫ ) ﺗﺮ ﻣﻨځ( ﭘﻮرې ﺧﺒﺮې وﮐړې‪.‬‬

‫— ژوﺑﻦ ھﺮه ورځ ﺗﺮ زر ﮐﺴﺎﻧﻮ ﭘﻮرې ګﻮري‪.‬‬

‫— ﺳﭙﯿﻦ ﭘﮫ ښﺎر ﮐﯥ ﺗﺮ ﻧﻮي ﮐﯿﻠﻮ ﻣﺘﺮه ﭘﻮرې ﭘﮫ ﺑﺲ ﮐﯥ ځﻲ‪.‬‬

‫— د ﺳﻨﺪرﻏﺎړي ټﻮﻟﯥ ﺳﻨﺪرې ﭘﯿﮋﻧﻢ – ﺗﺮ اﺧﺮﻧۍ ﭘﻮرې دﻟﺘﮫ ﺗﺮ ﭘﮫ دې ﻣﻌﻨﺎ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫اﺧﺮﻧۍ ﺳﻨﺪره ﯾﯥ ﻧﮫ ﭘﯿﮋﻧﻢ‪..‬‬

‫ﺧﺒﺮ و اﺳﺘﻌﻤﺎل ﯾﺎ ﮐﺎروﻧﮫ‪:‬‬

‫ﺗﺮ زر‪ ،‬ﺗﺮ ﺑﯿﺎ‪ ،‬ﻟﮫ ﭘښﻮ ﺗﺮ ﺳﺮه‪ ،‬ﺗﺮ ګﯿډې‪ ،‬ﺗﺮ ﻻس ﺧﻮزوﻧﯥ) ﭘﮫ ﻣﺨﮫ ښﮫ ﮐﯥ(‪ ،‬ﺗﺮ څﻮ ﭼﯥ‬
‫ﻧﻮر اﻣﮑﺎن ﻧﮫ وو‪.‬‬

‫ﺗﺮې راﺑﯿﻞ وﯾﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ﺗﺮ وروﺳﺘﮫ‪ ،‬ﺗﺮ وروﺳﺘﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻏﺰوﻧﯥ‪ ،‬ﺗﺮ اوﺳﮫ‪.‬‬

‫ﻟﻨډ‪ :‬ﺗﺮ ﭘﮫ ھﻐﻮ ﺟﻤﻠﻮ ﮐﯥ راځﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﺳﺮه ‪ ،،‬ﭘﻮرې‪ ،،‬ﻣﻞ وي ﯾﺎ ﻣﻞ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪،‬‬
‫ﯾﻮاځﯥ ھﻤﺪې ﺗﮫ دې ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ﭘﺎم وﺷﻲ‪ ،‬ﺳﻢ دې وﮐﺎرول ﺷﻲ ﯾﻌﻨﯥ ﺗﺮ…)ﭘﻮرې(‪ ،‬ﺑﻞ‬
‫ډول ﮐﺎروﻧﮫ ﯾﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﯾﯥ ﻣﺎﺗﮫ ﻧﺎﺳﻤﮫ ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ګﺮان ژﺑﭙﻮھﺎن دې ھﻢ ورﺗﮫ ﭘﻮره‬
‫ﭘﺎﻣﻠﺮﻧﮫ وﮐړي‪ ،‬دا د ﻣﺎ ﺳﺮه ھﻢ ﻣﺮﺳﺘﮫ ده او د دې ﻣﺮﺳﺘﯥ د ﻏﻮښﺘﻨﯥ اﺟﺎزه دې وي‪.‬‬
‫د ﺗﺮ ﻣﺨﺎﻣﺦ اړﯾﮑﻮی ﻟﮫ‪ ...‬څﮫ دۍ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﻮ څﮫ ﭼﯥ ﺗﺮ ﯾﯥ ﭘﺎی ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ‬
‫ﮐﻮﻟﮫ‪ ،‬د ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ...‬څﺨﮫ‪ ،،‬ﯾﯥ ﭘﯿﻞ ښﺎﯾﻲ‪.‬‬
‫ ‬

‫ ‬ ‫ ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږی ﺷﯾﻧواری‬

‫ ‬ ‫ ‪from ،with‬‬ ‫‪،،‬ﻟﮫ ‪5 ...‬ﺧﮫ‪،، ، ،،‬د ‪ ...‬ﺳره‪،،‬‬

‫ ‬

‫ ‪ 150‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫دا ﭘورﺗﮫ ﺳﯾرﮐوﻣﭘوزﭔﺷﻧوﻧﮫ د ﺳرﺑل ‪،،‬ﺗر‪ ،،‬ﻣﺧﺎﻣﺦ ﯾﺎ ﭘﮫ ‪5‬ټ او ﮐﮫ ﻏواړۍ ﻣﻌﮑوس دي‪:‬‬

‫ﭘﮫ ﭘورﺗﮫ ﮐﯥ ﻣو رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐړل‪ ،‬ﭼﯥ ﺗر د ﯾوه ّ‪5‬ﮫ‪\ ،‬ﺎی‪ ،‬ﻣﮭﺎل اوﻧوﻣوﻧو ﭘﺎي ﭘﮫ ﮐوﺗﮫ ﮐوي ‬
‫اوﻧﮫ ﺑل ‪5‬ﮫ‪ .‬‬

‫دا اړﯾﮑوی د ﺑل \ﺎی ﻧﺎﺳﺗﯽ ﻧﮫ ﺷﻲ ﮐﯾدی اوﻧﮫ ﺑل ‪5‬ﮫ ﯾﺎ اړﯾﮑوی د ‪،،‬ﺗر‪\ ،،‬ﺎی ﻧﺎﺳﺗﯽ ﮐﯾدی ‬
‫ﺷﻲ‪ .‬دا ھﻣداﺳﯥ ﻻر ده اوﺑس‪ .‬‬

‫اوس را\و دې ﭘورﺗﮫ ﺗﮫ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ﭘﮫ ‪Q‬وﻣﺎن او ﮐﮫ داﺳﯥ وي‪ ،‬د ﭘﯾژﻧد ﺳره ﺑﮫ ‬
‫ﺳﯾرﮐوﻣﭘوزﭔﺷﻧوﻧﮫ وي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﭘﮫ \ﻧو \ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ واﯾو‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪،،‬ﻟﮫ ‪5 ...‬ﺧﮫ‪،، ،،،‬ﻟﮫ ‪ ...‬ﺳره‪ ،،‬او \ﻧو \ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ ﺑﯾﺎ واﯾو‪ :‬د ‪5 ...‬ﺧﮫ ‪ ،‬د‪ ...‬ﺳره‪.‬‬

‫اﻧ‪V‬رﭔزي ﯾﺎ ) او ( اﻟﻣﺎﻧﻲ ﯾﯥ ﻟﯾﮑو او ﺑﯾﺎﯾﯥ د ﭘ‪L‬ﺗو د ژﺑﺎړې ﺳره ﭘرﺗﻠﮫ ﮐوو‪ .‬ﻣﺎ دا ﻟﮫ اﻟﻣﻠﻧﻲ ‬
‫‪5‬ﺧﮫ ژﺑﺎړﻟﯥ او اﻟﻣﺎﻧﻲ ﻣﯥ ﻟﮫ اﻧ‪V‬رﭔزي ‪5‬ﺧﮫ را ﻧﯾوﻟﻲ ﯾﺎ ‪L‬ﮫ ﯾﯥ‪ :‬راژﺑﺎړﻟﯥ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﯾل ﻟﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪5) ..‬ﺧﮫ(‪ ،،‬ﮐوو او داﺳﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ \و‪:‬‬

‫د اﻧ‪V‬رﯾزي ﺳرﺑل ‪ from‬ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ﮐﯥ ھﻐﮫ ﻏوره دا ﻻﻧدې درې ﺳرﺑﻠوﻧﮫ دي‪ ، aus ، ab :‬‬
‫‪ ، von‬‬

‫دا درﭔواړه ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ھم د ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪5...‬ﺧﮫ‪ ،،‬ﭘﮫ ﻣﻌﻧﺎ دي‪ .‬ﮐﮫ واﯾو ﭼﯥ ﻟﮫ ھﺳﮑﯥ ﻣﯾﻧﯥ ‬
‫‪5‬ﺧﮫ‪ ،‬ﻧو د ژﺑﻼرې ﺳره ﺳم دا ﺳﯾرﮐوﻣﭘوزﭔ‪L‬ن دۍ ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏواړۍ ﭘ‪L‬ﺗوﺷﻲ‪ ،‬ﻧوزﻣﺎ ﭘﮫ اﻧدﺑﮫ دا ‬
‫ﺑﯾﺎ ﻏﯾږﮐﯥ ﻧﯾوی وي‪ .‬دې ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ‪ ab‬را\ﻲ‪ ،‬ﮐﮫ واﯾو ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ‪ ، ...‬ﻧو ‪von‬‬
‫راوړل ﮐﯾږي‪ ،‬ﮐﮫ واﯾو ﻟﮫ اوﺳﭘﻧﯥ ﺟوړ دی‪ ،‬ﻧو واﯾو ‪ .aus ...‬‬

‫ﮐﮫ ‪،،‬ﻟﮫ ‪5 ...‬ﺧﮫ‪ ،،‬واﯾو‪ ،‬ﻧو ﻟﮫ ﯾو ‪5‬ﮫ ‪5‬ﺧﮫ ﯾو ‪5‬ﮫ راﺑﯾﻠﯾږي‪ ،‬ﯾﺎې د ﯾو ‪5‬ﮫ‪ ،‬ﻣﮭﺎل او ﻟﮫ \ﺎی ‬
‫‪5‬ﺧﮫ ﯾو ‪5‬ﮫ راﺑﯾﻠﯾدل‪ .‬‬

‫ﻟﻧډ‪ :‬دا د ﯾو ‪5‬ﮫ ﻟﮫ \ﺎی‪،‬ﻣﮭﺎل‪،‬ﮐس ﯾﺎ ﯾو ﺷﻲ ‪5‬ﺧﮫ د ﯾو‪5‬ﮫ ﭘﯾل دۍ‪،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د‪،،‬ﺗر‪ ،،‬ﭘﮫ ‪5‬ټ ‬
‫ﯾﺎ ﻣﺧﺎﻣﺦ ﺳﯾرﮐوﻣﭘوزﭔﺷن دۍ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮑﮫ‪ :‬ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ ﻣﯥ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت‪.‬‬

‫دا ﺟﻣﻠﮫ داﺳﯥ وﯾﻠﯽ ﺷو‪ :‬ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ﻣﯥ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت ﯾﺎ ﻟﮫ ﺳﭘﯾﻧﮫ ﻣﯥ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت او ﯾﺎ ﻟﮫ ‬
‫ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ ﻣﯥ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت‪ .‬‬

‫ ‪ 151‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ھﻣداﺳﯥ‪ :‬ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ ﻣﯥ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺧو ﺳم ﯾﯥ‪ :‬ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ ﻣﯥ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ،،‬ﺑﯥ ﻟﮫ ‪5،،‬ﺧﮫ‪ ،،‬او ھﻣداﺳﯥ ‪5،،‬ﺧﮫ‪ ،،‬ﺑﯥ ﻟﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ،،‬دی او ﮐﮫ دواړه؟‪.‬‬

‫وړاﻧدﯾز‪ :‬ﮐﮫ ‪5،،‬ﺧﮫ‪ ،،‬ورﺳره وي او ﮐﮫ ﻧﮫ ﺧو ‪،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬دې وي او ﯾﺎ ‪،،‬ﻟﮫ‪5 ...‬ﺧﮫ‪ ،،‬او ﯾﺎ دا ‬

‫دواړه‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﭘورﺗﮫ ﻣو وﻟﯾدل‪ :‬ﻟﮫ ھﺳﮑﯥ ﻣﯾﻧﯥ ‪5‬ﺧﮫ‪ ،...‬ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ‪ ...‬او ﻟﮫ اوﺳﭘﻧﯥ ‪5‬ﺧﮫ‪....‬‬

‫دا ﭘﮫ دې ﻣﻌﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ‪ :‬ﻟﮫ ﯾو \ﺎی ‪5‬ﺧﮫ \ﻲ‪ ،‬ﻟﮫ ﯾو ﭼﺎ ‪5‬ﺧﮫ ‪5‬ﮫ راﻧﯾﺳﯥ او ﻟﮫ ﯾو ‪5‬ﮫ ‪5‬ﺧﮫ ﯾو ‬
‫ﺷﯽ ﺟوړ دي‪ ،‬ﻟﮫ ﯾو ‪5‬ﮫ ‪5‬ﺧﮫ ‪5‬ﮫ ﺳﺎﺗﯥ‪ ،‬د ﯾو ﭼﺎ) ﻟﮫ ﺧوا ( ‪5‬ﺧﮫ ‪5‬ﮫ درﮐول ﮐﯾږي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ور ‪5‬ﺧﮫ در ‪5‬ﺧﮫ‪ ،‬را‪5‬ﺧﮫ‪ ،‬او داﺳﯥ ﻧورو ﺗﮫ دې ھم ﭘﺎم وي‪ ،‬ﺗرې ‪5‬ﺧﮫ اوداﺳﯥ ﻧورھم‪.‬‬

‫ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﺑﮫ ھم ﻟږ ﺗر ﻟږه ‪5‬ﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ راوړو ‬

‫ ‬ ‫د ﭘو‪L‬ﺗﻧﯥ ﭘﮫ \واب ﮐﯥ‪ :‬ﺗﺎ ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ ﮐﺗﺎب واﺧﺳت؟‬

‫ ‬ ‫ﻧﮫ! ور‪5‬ﺧﮫ اﺧﻠم ﯾﯥ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﯾﺎ داﺳﯥ‪ :‬ﻟﮫ ﺳﭘﯾن ‪5‬ﺧﮫ ﮐﺗﺎب اﺧﻠم‪ .‬او داﺳﯥ ﻧور‪.‬‬

‫ ‬ ‫دﻟﺗﮫ دې ‪،،‬ورﺗﮫ‪ ،،‬ﯾﻌﻧﯥ ‪ ،،‬ھﻐﮫ ﺗﮫ ‪ ،،‬ھم ﭘﺎم وﺷﻲ‪.‬‬

‫ ‬ ‫اوس را\و ‪ with‬ﺗﮫ‪ ،‬ﭼﯥ اﻟﻣﺎﻧﻲ ﯾﯥ ‪ mit...‬دی ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﻣوږ ﯾﯥ د اﻟﻣﺎﻧﻲ درې اﻧډول اړﯾﮑوﯾوﻧﮫ ﯾﺎ ﺳرﺑﻠوﻧﮫ را ا ﺧﻠو‪.Dabei ، bei ،mit :‬‬

‫‪5‬ﮫ وﮐړو؟ ‬

‫ ‬ ‫ ‪،،‬ﻟﮫ ‪ ...‬ﺳره‪ ،،‬او ﮐﮫ ‪ ،،‬د ‪ ...‬ﺳره‪،،‬؟‬

‫ﮐﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬ھﻐﮫ د ﻣﺧﮫ ﺗﯾر اړﯾﮑوي ﺳره وي ‪ ،‬ﻧو ﺑﯾﺎ ﺧو ﯾﯥ دﻟﺗﮫ ﻧﮫ ﺷو راوړی‪ ،‬ھﻐﮫ ‪،،‬ﺗرې ‬
‫ﻟرې ﮐﯾدل‪ ،،‬دي او دا ‪،،‬ور ﺳره ﯾو\ﺎی ﮐﯾدل دي‪ ،،‬ﯾﺎ ‪ ،،‬ﻧ‪L‬ﻠول‪ ،،‬دي‪ .‬دﻟﺗﮫ اړﯾو‪ ،‬ﭼﯥ ‪ ،،‬‬
‫د ‪ ...‬ﺳره‪ ،،‬وﻟﯾﮑو او ﻧﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ...‬ﺳره‪ .،،‬دا ‪Q‬وره ﯾو وړاﻧدﯾز دۍ‪ .‬‬

‫ ‪ 152‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ .‬ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ژﺑﮫ ﮐﯥ ‪،،‬د‪ ...‬ﺳره‪ ،،‬ﻟږ ﺗر ﻟږه دا درې اړﯾﮑوﯾوﻧﮫ ﮐﺎرول ﮐﯾږي‪ :‬ﮐﮫ وواﯾو‪ ،‬‬
‫ﮐﺗﺎب د‪ ...‬ﺳره دی‪ ،‬ﻧو دﻟﺗﮫ ﯾﯥ اﻟﻣﺎﻧﻲ ‪ mit‬دی‪ .‬ﮐﮫ وواﯾو‪ ،‬ﭼﯥ ﺳﭘﯾن د ﺑرګ ﺳره دی‪ ،‬ﻧو ‬
‫دﻟﺗﮫ ﯾﯥ ﺑﯾﺎ ‪ bei‬را\ﻲ او ﮐﮫ وواﯾو‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ورﺳره دی‪ ،‬ﻧو دﻟﺗﮫ د ‪ Dabei‬را\ﻲ‪ .‬‬

‫ﻧوﻣوﻧﮫ‪ :‬دا ‪ ،،‬د ‪...‬ﺳره‪ ،،‬ﺑﮫ ھم ﻟﮑﮫ ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪5 ...‬ﺧﮫ‪ ،،‬ﺳﯾرﮐوﻣﭘوزﭔﺷن ﯾﺎ ﻏﯾږﮐﯥ ﻧﯾوی وﺑﻠل ‬
‫ﺷﻲ‪ .‬‬

‫دا ‪Q‬وره زﻣﺎ وړاﻧدﯾزوﻧﮫ دې اود وړاﻧدﯾزاﺟﺎزه دې راﺗﮫ وي‪ ،‬زه ﭘﮫ ﺧﭘﻠﯥ ﻟﯾﮑﻧﯥ ‪P‬ﯾ‪V‬ﺎرﻧﮫ ‬
‫ﮐوم‪ .‬‬

‫ ‬ ‫دﻟﺗﮫ دې ﺑﯾﺎ ھم د ورﺳره ‪ ،‬درﺳره‪ ،‬را ﺳره ﺗﮫ ھم ﭘﺎم وي‪.‬‬

‫دﻟﺗﮫ ﺑﮫ ﭘﮫ دې ﺑﺳﯾﺎ وﮐړو او زﻣﺎ وړاﻧدﯾز ‪Q‬ران ﻟوﺳﺗوﻧﮑو ﺗﮫ دا دې‪ ،‬ﭼﯥ د ﻧورو زده ژﺑو ‬
‫‪5‬ﺧﮫ دې ‪PQ‬ﮫ واﺧﻠﻲ‪ ،‬دا دې ھﻐﮫ ژﺑﯥ وي‪ ،‬ﭼﯥ ﯾو ‪5‬ﮫ وده ﯾﯥ ﮐړې وي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﯾﺎ ﻟ‪f‬ډ‪ ،، :‬ﺗر‪ ،،‬د ﻣﮭﺎل‪\ ،‬ﺎی‪،‬ﻧوم او ﯾﺎ ﯾو ‪5‬ﮫ ﭘﺎي ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوي‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ ،،‬ﻟﮫ ‪5...‬ﺧﮫ‪ ،،‬د ﻣﮭﺎل‪\ ،‬ﺎی‪،‬ﻧوم‪،‬ﯾﺎ ﯾو‪5‬ﮫ ‪5‬ﺧﮫ ﻟرې ﮐﯾدﻟدي‪.‬‬

‫ ‬ ‫او‪ ،،‬د ‪ ...‬ﺳره‪ ،،‬دﻣﮭﺎل‪\،‬ﺎی‪،‬ﻧوم او ﯾﺎ ﯾو‪5‬ﮫ ﺳره ﯾو\ﺎﯾﮑﯾدل ﯾﺎ ﯾو\ﺎی واﻟﻲ دۍ‪.‬‬

‫‪Nimm die Kleidung aus dem Schrank.‬‬

‫‪Take the clothes out of the wardrobe.‬‬
‫ﮐﺎﻟﻲ ﻟﮫ اﻟﻤﺎرۍ څﺨﮫ را واﺧﻠﮫ‬

‫‪Sie bleibt schon seit einer Stunde bei dem Arzt.‬‬

‫‪She has already been with the doctor for an hour.‬‬
‫ھﻐﮫ)ښځﯿﻨﮫ( ﻟﮫ ﯾﻮ ﺳﺎﻋﺖ را ﭘﮫ دې ﺧﻮا د ډاﮐﺘﺮ ﺳﺮه ده‪.‬‬
‫‪Zuerst haben wir uns bei der Ausländerbehörde im‬‬
‫‪Stadthaus erkundigt.‬‬
‫‪First we informed ourselves at the foreign office in the‬‬
‫‪town hall.‬‬
‫ﻟﻮﻣړی ﻣﻮږ ﭘﮫ ښﺎرواﻟۍ ﮐﯥ د دﺑﺎﻧﺪﻧﯿﻮ دﻓﺘﺮ ﺳﺮه ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت د ﻻﺳﮫ ﮐړ) د ﻟﺘﮫ ﺗﺮ‬
‫ﻻﺳﮫ ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻮ(‪.‬‬
‫‪They do not live far from us.‬‬

‫ ‪ 153‬‬
‫ ‬
(c) ketabton.com: The Digital Library

.‫دوي ﻟﮫ ﻣﻮږ څﺨﮫ ﻟﺮې ﻧﮫ اوﺳﯿږۍ‬

Nimm deine Füße vom (von + dem) Tisch!
Take your feet off the table!
.‫ﭘښﯥ دې ﻟﮫ ﻣﯿﺰ څﺨﮫ ﻟﺮې ﮐړه‬
Er kommt gerade von seiner Freundin.
He is coming directly from his girlfriend.
.‫ھﻐﮫ ھﻤﺪا اوس د ھﻐﮫ ﻟﮫ ﻣﻠګﺮې څﺨﮫ راﻏۍ‬
Sie ist vor kurzem von der Türkei nach Deutschland
gezogen.
She recently moved from Turkey to Germany.
.(‫ھﻐﮫ ﻟږ ﻣﺦ ﺗﮫ ﻟﮫ ﺗﺮﮐﯿﯥ څﺨﮫ ﺟﺮﻣﻨﻲ ﺗﮫ ﮐډه ﺷﻮې ) راﻏﻠﯥ‬

Schon nach einer Woche konnten wir die Ergebnisse sehen.

We could see the results after just one week.

‫ورو‬Q‫ﺧﮫ وروﺳﺗﮫ ﻻس ﺗﮫ راوړﻧﯥ و‬5 O‫ﻣوږ وﮐوﻻی ﺷو ﻟﮫ ﯾوې اوﻧ‬

Vor dem Schlafen geht sie baden.

Before sleeping she bathes.

‫ﺧﮫ د ﻣﺧﮫ ھﻐﮫ ﻻﻣﺑﻲ‬5 ‫ﻟﮫ ﺧوب‬

Es regnet seit gestern.

It has been raining since yesterday.

‫ﺧﮫ ورﯾږي‬5 ‫ﻟﮫ ﭘروﻧﮫ‬

Seit gestern bin ich wieder fit.

Since yesterday I have been well again.

‫ﺧﮫ( ﺑﯾرﺗﮫ ﺗﺎزه ﯾم‬5) ‫ﻟﮫ ﭘروﻧﮫ‬

154

(c) ketabton.com: The Digital Library

Ab heute rauche ich nicht mehr.

I will not smoke any more from today on.

.‫رت( ﻧﮫ ﺳﮑوم‬V‫ﮑﻠﮫ )ﺳ‬5‫ﺧﮫ ﻧور ھﯾ‬5 ‫ﻟﮫ ﻧن‬

Ab November arbeite ich am nächsten Abschnitt.

I will work on the next section from November.

‫ﺧﮫ ﭘﮫ ﺑﻠﮫ ﺑرﺧﮫ )وﺧت( ﮐﯥ ﮐﺎر ﮐوم‬5 ‫ﻟﮫ ﻧوﻣﺑر‬

von 8.00 Uhr bis 10.00 Uhr

from 8 o'clock until 10 o'clock

‫ ﺑﺟو ﭘورې‬١٠ ‫ﺧﮫ( ﺗر‬5)‫ ﺑﺟو‬٨ ‫ﻟﮫ‬

Von Montag bis Freitag bin ich an der Uni.

I attend university from Monday to Friday

‫ ﭘورې زه ﭘﮫ ﭘوھﻧﺗون ﮐﯥ ﯾم‬O‫ﺧﮫ( ﺗر اوﻧ‬5) O‫ﻟﮫ دوه ﻧ‬

von 8.00 Uhr bis 10.00 Uhr

from 8 o'clock until 12 o'clock

(‫ ﺑﺟو)ﭘورې‬١٢ ‫ﺧﮫ ﺗر‬5 ‫ ﺑﺟو‬٨ ‫ﻟﮫ‬

Ich habe heute nur bis 15.00 Uhr Zeit.

I only have time until 15:00.

.‫ ﺑﺟو وﺧت ﻟرم‬١۵ ‫ﯾﮏ ﺗر‬P ‫زه ﻧن‬

Um 7.30 Uhr fährt meine S-Bahn ab.

My train leaves at 07:30.

‫ اودﭔرﺷو زﻣﺎ ﺑس \ﻲ‬٧ ‫ﭘﮫ‬

155

‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‪ Um 15.30 Uhr habe ich einen Termin.‬‬

‫‪ I have an appointment at 15:30‬‬

‫ ‬ ‫زه ﭘﮫ ‪ ١۵‬اودﭔرﺷوﯾوه وﻋده ﻟرم‬

‫‪prepositions with the dative‬‬

‫‪Ich schreibe gern mit dem Bleistift.‬‬

‫‪ I like to write with a pencil.‬‬

‫ ‬ ‫زه ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ )د( ﭘﻨﺴﻞ ﺳﺮه ﻟﯿﮑﻢ‬

‫‪Ich fahre oft mit dem Bus.‬‬

‫‪ I often take the bus.‬‬

‫ ‬ ‫زه زﯾﺎت د ﺑﺲ ﺳﺮه ځﻢ‬

‫‪Ich fahre nicht gern mit dem Auto.‬‬

‫‪ I do not like to drive the car.‬‬

‫ ‬ ‫زه د ﻣﻮټﺮ ﺳﺮه ﭘﮫ ﻣﯿﻨﮫ ﻧﮫ ځﻢ‪.‬‬

‫ ‬
‫ ‬
‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬
‫ﻣﻨځ)ﮐﯥ(‪ ،‬دﻣﺨﮫ‪ ،‬څﻨګ ﮐﯥ او ﺷﺎﺗﮫ ‬
‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ) دﻣﺎ)زﻣﺎ( د ﭘﺎم ﺗﮫ راﺗﻠﻨﯥ ﺳﺮه ( ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه دا ﻻﻧﺪې څﻠﻮر وﯾﻮﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬د‬
‫دوه ګﻮﻧﻮ ﻣﺎﻧﺎو ﯾﺎ ﺗﺮﭔﭙﻮھېﺪﻧﻮ ﺳﺮه‪ ،‬ﭼﯥ ھﻢ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ دي او ھﻢ اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ او دا ﻣﻨځ‪ ،‬ﻣﺦ او‬
‫څﻨګ او ھﻤﺪاﺳﯥ ﺷﺎ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ھﻢ ﮐﻠﮫ ﮐﻠﮫ ﭘﮫ ﻏﻮﻧډاﻟﻮ ﮐﯥ د دې د ﮐﺎروﻧﻮ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‬
‫ﻟﮫ ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږو‪ .‬دﻟﺘﮫ ﺑﺎﯾﺪ ډﭔﺮ ﭘﺎم وﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږ د ﻧﻮم او ﮐﮫ د اړﯾﮑﻮي ﺳﺮه‬
‫ﺳﺮاو ﮐﺎر ﻟﺮو‪ .‬ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه دا ﺳﯥ څﮫ ﭘﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ او د دې ھﺮ ﯾﻮه ﻟﮫ ﭘﺎره ځﺎﻧﻠﮫ وﯾﻮﻧﮫ‬
‫ﻟﺮي‪.‬‬
‫ﮐﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻣﺦ ﻣﯥ داﻧﮫ راﺧﺘﻠﻲ‪ ،‬ﻧﻮ دا څﺮګﻨﺪ ﻧﻮم او ﮐﮫ وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻻره ﺗﻮر‬
‫ﺳﭙﯽ ﻣﺨﯥ ﺗﮫ راﻏۍ‪ ،‬ﻧﻮ دﻟﺘﮫ ﻣﻮﺧﮫ ﺳﻤﻼﺳﯥ اړﯾﮑﻮی ﺗﺮې ﭘﻮھﯿږو‪.‬‬
‫ ‬

‫ ‪ 156‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﻮږ ﭘﮫ دې ﺑﺮﺧﮫ ﮐﯥ ﯾﻮ ﭘﮫ ﺑﻞ ﭘﺴﯥ څﻠﻮر اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ څﯿړوﭼﯥ ﭘﮫ ھﻤﺪې ﻣﮭﺎل ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ھﻢ‬
‫دي‪ :‬‬
‫ ‬ ‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﻣﻨځ اوﻣﻨځ‪ .‬دوﯾﻢ‪ :‬ﻣﺦ ﯾﺎ ﻣﺦ ‪ ،‬درﯾﻢ‪ :‬څﻨګ او څﻨګ او څﻠﻮرم ‪ :‬ﺷﺎ او ﺷﺎ‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﻣﻨځ او ﻣﻨځ‬

‫ ‬
‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ دوه ﻣﻨځ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮﯾﯥ ﻣﻨځټﮑﻲ ﺑﻠﻠﮑﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ اﻧډول ﻟﻨډﯾﺰ ﯾﯥ ﻣﻨځ‬
‫دۍ او ﺗﻞ ﻣﻨځ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي او دا ﺑﻞ ﻣﻨځ ﯾﯥ اړﯾﮑﻮی دۍ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﻨځ )ﮐﯥ( ‪: Zwíschen, between‬‬

‫ﯾﻮه ورځ ﭘﮫ م ک ﮐﯥ د ﻣﻨځ او ﻣﯿﻨځ ﭘﮫ ﺳﺮ څﮫ ﺧﺒﺮې وې‪ .‬زه ھﻢ ﭘﮫ ﮐﯥ ھﮑﭙﮏ ﺷﻮم‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫دا اوس ﻣﯿﻨځ دۍاوﮐﮫ ﻣﻨځ؟‬
‫ﻣﻮږ ورﺗﮫ ﭘﮫ ﺷﯿﻨﻮاروﮐﯥ ﻣﯿﻨځ واﯾﻮ‪ ،‬ﺧﻮﻣﺎ زﯾﺎت ﻣﻨځ ﻟﯿﮑﻠﯽ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﻮﻣﺎن ﻣﯥ دې‪ ،‬ﻟﮫ ﭘﺨﻮا‬
‫څﺨﮫ ورﺳﺮه ډﭔﺮ ﺑﻠﺪﯾﻢ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﻨځ )ﮐﯥ( ‪: Zwíschen, between‬‬

‫دا ﭘﻮﺳﺘﭙﻮزﭔﺸﻦ‪ ،‬اوﺳﺘﺮﺑﻞ ﯾﺎ ﭘﺴﯥ ځﺎﯾﻨﯿﻮی دۍ‪ ،‬ﭼﯥ زه ﯾﯥ اړﯾﮑﻮﯾﻮﻧﮫ ﺑﻮﻟﻢ ‪ .‬ﭘﮫ ﻧﻮرو‬
‫ژﺑﻮﮐﯥ )اﻧګﺮﭔﺰي‪.‬اﻟﻤﺎﻧﻲ( ﻣﺦ ځﺎی ﻧﯿﻮی) ﭘﺮې ﭘﻮزﭔﺸﻦ( دۍ‪ .‬‬
‫‪ - ١‬د ﯾﻮ ﭼﺎ‪ ،‬ﯾﻮه ﺷﻲ ﺷﺘﻮن‪ ،‬ﭼﯥ د ﯾﻮې د دوه ﭘﻮﻟﻮ راﺑﻨﺪې ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﺷﻮې ﻓﻀﺎ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ‬
‫ﮐﻮي‪.‬‬
‫‪ ،،‬ھﻐﮫ ھﻠﺘﮫ د ﺧﭙﻞ ﭘﻼر اوﺧﭙﻞ ورور ﻣﻨځ ﮐﯥ وﻻړ دۍ‪ .،،‬دا ﯾﻮه ﺑﻨﺪه ﻓﻀﺎ ده ددوه ﮐﺴﺎﻧﻮ‬
‫ﻣﻨځ ﮐﯥ‬
‫‪ – ٢‬ﻟﮫ دوه راﺑﻨﺪوټﮑﻮ دﻧﻨﮫ ﻟﮫ ﯾﻮڅﮫ ) څﺨﮫ( ‪ ،،‬د ﮐﻮروﻧﻮﻣﻨځ ﮐﯥ واټﻦ‪ ،‬د ټﮑﻮ ‪،،‬ا او ب‪،،‬‬
‫ﯾﻮه ﻏﺰوﻧﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪.‬‬
‫دا ﻣﻨځ ھﻐﮫ ھﻨﺪﺳﻲ ﯾﺎ ﺟﻐﺮاﻓﯿﻮي ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځټﮑﯽ ﻧﮫ دۍ‬

‫ﺑﯿﺎ ﯾﯥ ﻣﺎﻧﺎ‪:‬‬

‫‪ – ١‬دواړو ﯾﺎ ډﭔﺮو ﺧﻮاو ﺗﮫ داﺳﯥ ﭘﮫ ﻧﺎﻣﮫ ﺷﯿﺎﻧﻮ ﯾﺎ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﻟﺮل‪.‬‬

‫‪ ١‬اﻟﻒ – د داﺗﯿﻮﺳﺮه‪ ،‬ځﺎی اړوﻧﺪ‪:‬د ﯾﻮه ځﺎی ﺗﺸﺮﯾﺢ‪ ،‬ﯾﻮې ﭘﻮښﺘﻨﯥ ‪ ،،‬ﭼﯿﺮﺗﮫ‪ ،،‬د ﯾﻮې‬
‫ﭘﻮښﺘﻨﯥ ﺟﻮړښﺘﺒﺮﺧﮫ‪.‬‬

‫ ‪ 157‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ ١‬ب ‪ :‬د اﮐﻮزاﺗﯿﻮ ﺳﺮه‪ ،‬ځﺎی اړوﻧﺪ‪ :‬د ﯾﻮه ﻟﻮر ﺷﻨﻨﮫ‪ ،‬د ‪ ،،‬ﮐﻮﻣﯥ ﻟﻮرﺗﮫ‪ ،،‬ﭘﻮښﺘﻨﯥ د ﯾﻮه‬
‫ځﻮاﺑﺒﺮﺧﮫ‪.‬‬

‫‪ – ٢‬د داﺗﯿﻮﺳﺮه‪ :‬د ﯾﻮې ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﺷﻮې ډﻟﯥ ﯾﺎ ډﭔﺮۍ ﺑﺮﺧﮫ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ – ١‬د ﯾﻮه ﭘښﻮﺗﻮﭘﻠﻮﺑﯥ )ﻓﻮټﺒﺎل( د ﻧﯿﻢ وﺧﺖ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﭘﻨځﮫ دﻗﯿﻘﯥ ﺗﻔﺮﯾﺢ ده‪.‬‬

‫‪ ١‬اﻟﻒ‪ :‬د ﻣﻨځﻨۍ اﻣﺮﯾﮑﺎ او اﻓﺮﯾﻘﺎ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻟﻮﯾﯥ اوﺑﮫ اﺗﻼﻧﺘﯿﮏ دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ ١‬ب ‪ :‬ځﺎﻧﻤﯿﻨځﯽ د ﭘﺨﻠﻨځﻲ او اوﺳﯿﺪﮐﻮټﯥ ﻣڼﺦ ﮐﯥ دۍ ﯾﺎ ځﺎی ﻟﺮي‪.‬‬

‫‪١‬پ‪ :‬د ﯾﻮې ‪ ۴٠٠٠٠‬ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮه ﺳﺎﻋﺖ ﮐﯥ ﭼټﮑﺘﯿﺎ‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﻮږ‪،،‬ھﻮاﺑﯿړی ﯾﯥ دا اوس د‬

‫ځﻤﮑﯥ او ﺳﭙﻮږﻣۍ ﻣﻨځ ﮐﯥ‪ ،‬ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﻧږدې ‪ ۴‬ﭘﺮﭔښﻨﺎ ﮐﻠﻮﻧﮫ زﻣﻮږ د ﻟﻤﺮ ګﺎوﻧډ ځﺎی ﭘﮫ‬
‫ځﺎی ﺳﺘﻮرې ﺗﮫ ‪ ١٠٠٠٠٠‬ﮐﺎﻟﮫ وﻧﯿﺴﻲ‪.‬‬

‫‪ ١‬ب ‪ :‬ھﻐﯥ دا ﻟﯿﮏ د ﺧﭙﻞ ﻣﯿﻨﯥ ﮐﺘﺎب ﻣﻨځ ﮐﯥ ﮐﯿښﻮد‪.‬‬

‫‪ ١‬ب ‪:‬ﺗﻔﺮﯾﺢ ﯾﯥ د اول او دوﯾﻢ اﮐﺖ ) ﺗﯿﺎﺗﺮ ﮐﯥ( ﻣﻨځ ﮐﯥ راوﺳﺘﮫ‪.‬‬

‫‪ – ٢‬د دوﻣﺮه ډﭔﺮو ﺧﻠﮑﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻣﻮږ د ﭼﺎ ﭘﺎم ﺗﮫ ﻧﮫ راځﻮ‪.‬‬

‫ھﻤﺪاﺳﯥ ﺧﺒﺮوﮐﯥ راوﺳﺘﻞ‬

‫د ﮐﺮښﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻟﻮﺳﺘﻞ‬

‫د ﻟﯿﮑﻮ ﻣﻨﺦ ﮐﯥ درﭔﺪل‬
‫د ﮐﻠﻮﻧﻮﻣﻨځ ﮐﯥ‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﺳﺮﺑﻞ او اوﺳﺘﺮﺑﻞ ﯾﺎ د ﻧﻮﻣﻦ او ﯾﺎ ﭘﺮوﻧﻮﻣﻦ څﺨﮫ د ﻣﺨﮫ اوﯾﺎ ﭘﺴﯥ راځﻲ او ﻧﮫ د‬
‫ﺳﺮﺑﻞ اواوﺳﺘﺮﺑﻞ ﺳﺮه څﻨګ ﮐﯥ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د اوﺳﺘﺮﺑﻞ ﻣﻨځ )ﮐﯥ( ﺳﺮه څﻨګ ﮐﯥ ﻧﮫ‬
‫راځﻲ‪ .‬ﻟﮫ دې اوﺳﺘﺮﺑﻞ ‪ ،،‬ﻣﻨځ ﮐﯥ او ﻧﮫ ‪،،‬ﺗﺮﻣﻨﺦ‪ ،،‬ﭼﯥ ﺑﯿﺨﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ورﺳﺮه ډﭔﺮ ﺑﻠﺪ ﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځ ﮐﯥ دﻣﺨﮫ ‪،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ﻟﯿﮑﻮ ﯾﻌﻨﯥ ‪،،‬د دوه ﮐﺴﺎﻧﻮ ﭘﮫ‬
‫ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻣﯿﻨﮫ ده‪ ،،‬او ﮐﻠﮫ ‪،،‬ﺗﺮﻣﻨځ‪ ،،‬ھﻢ‪ .‬دا ﻧﺎﺳﻢ دي‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی ﺧﻮ ﺗﺮ د ﭘﯿﮋﻧﺪ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ ھﻢ ﻧﺎﺳﻢ دۍ او ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ﺧﻮا ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬او‪،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ھﻢ‬
‫ﺳﺮﺑﻠﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﻞ اړﯾﮑﻮي ﺳﺮه ﻣﻞ ﻧﮫ راځﻲ ﯾﺎ ﻧﮫ ﺷﻲ راﺗﻠﻠﯽ‪.‬‬

‫ ‪ 158‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫‪Die Mitte oder Mittelpunkt or center‬‬ ‫ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځټﮑﯽ‬

‫ﻣﻨځ ﯾﺎ د ﻣﻨځټﮑﻲ ﻟﻨډوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮږدﻟﺘﮫ ﺑﻞ ﺑﺪﯾﻞ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﻞ څﮫ ﯾﯥ وﻧﻮﻣﻮو‪ .‬دﻟﺘﮫ ﻣﻮﺧﮫ ھﻐﮫ‬
‫ھﻨﺪﺳﻲ ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځ ټﮑﯽ دۍ‪.‬‬

‫ﺑېﻠګﮫ ﯾﯥ‪ :‬د ګﺮدۍ ﻣﻨځټﮑﯽ‪.‬‬

‫ﯾﺎ د ﻏﻮﻧډوﺳﮑﯥ ﻣﻨځ ټﮑﯽ‪.‬‬

‫ﯾﺎ د ﯾﻮې ﮐﺮښﯥ ﻣﻨځټﮑﯽ ﯾﺎﻣﻨځ‬

‫دا اړﯾﮑﻮی ﻧﮫ دۍ‪ ،‬دا ځﺎی دۍ‪ .‬دې ﺗﮫ دې ﺗﻞ ﭘﺎم وي‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږﭘﮫ ﺧﺒﺮوﮐﯥ ﻟﮫ ﮐﻮم ﻣﻨځ‬
‫څﺨﮫ ﻏږﯾږو‪.‬‬

‫ﺳﺮﺑﻞ او اوﺳﺘﺮﺑﻞ ﻣﺎﻧﺎ‪:‬‬

‫ﺳﺮﺑﻞ او اوﺳﺘﺮﺑﻞ ﯾﻮ ټﺎﮐﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﯾﺎ ټﺎﮐﻠﯥ اړﯾﮑﯥ د دوه ﺷﻲ اړﯾﮑﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‪.‬‬
‫د ﻧﺴﺒﺖ د ډول ﯾﺎ رﻗﻢ ﺳﺮه ﺳﻢ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ ﺳﺮﺑﻞ او اوﺳﺘﺮﺑﻞ ﭘﮫ څﻠﻮر ﺑﯿﻼﺑﯿﻠﻮ ټﻮﻟګﯿﻮ‬
‫ووﭔﺸﻞ ﺷۍ‪:‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪:‬‬

‫ډﭔﺮ ﺳﺮﺑﻠﻮ ﻧﮫ ځﺎﻧﻠﮫ ﯾﺎ ټﯿﮏ ﯾﻮه ټﻮﻟګﻲ ﭘﻮرې اړه ﻟﺮي‪ .‬دا ﮐړی ﺷﻲ د اړﯾﮑﻮ‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮﮐﯿﺪوﻧﮑﻲ ډوﻟﻮﻧﮫ اﻓﺎده ﮐړی ﺷﻲ ﯾﺎ ووﯾﻠﯽ ﺷﻲ‪:‬‬
‫ﺑﯿﺎ‪ :‬ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځټﮑﯽ د ﻻﻧﺪې ﻟﮫ ﭘﺎره ځﺎی ﭘﮫ ځﺎی دۍ‪ :‬‬

‫‪ -‬ﻣﻨځټﮑﯽ‪ ،‬ﭘﮫ ځﻤﮑﮑﭽﭙﻮھﻨﮫ ﮐﯥ‬

‫‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﻲ ﻣﻨځ‪ ،‬ﯾﻮ ﺳﯿﺎﺳﻲ اﻧﺪ ﯾﺎ ﻧﻈﺮ ﭼﯥ د ټﻮﻟﻮﺳﯿﺎﺳﻲ اﻧﺪوﻧﻮ ﭘﮫ ھﻨﺪﺳﻲ ﻣﻨځ ﮐﯥ ځﺎی ﻟﺮي‬
‫ﯾﻌﻨﯥ د ښﻲ اوﮐﯿڼ ﻟﻮرو‪.‬‬

‫ﻣﺎﻧﺎ‪:‬‬

‫‪ – ١‬د ﻣﻨځټﮑﻲ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟﻨډه ﺑڼﮫ‬

‫‪ – ٢‬د ﯾﻮ ﺷﻲ ﻟﻨډ ﭼﺎﭘﯿﺮﯾﺎل‬

‫‪ – ٣‬د ﯾﻮې ﮐﺮښﯥ ﻧﯿﻤﺎﯾﻲ‪ ،‬د وﺧﺖ ﻧﯿﻤﺎﯾﻲ اوﻧﻮر‬

‫ ‪ 159‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻧﻮر ﺗﺮې را ﺟﻮړ وﯾﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫‪ -‬د ﺗﻦ ﻣﻨځ‪ ،‬د ښﺎر ﻣﻨځ‪ ،‬د ﺳﯿﻦ ﻣﻨځ‪ ،‬د ﯾﻮه ﮐﻠﻲ ﻣﻨځ‬

‫‪ -‬د ﮐﺎل ﻣﻨځ‪ ،‬د اوﻧۍ ﻣﻨځ‪ ،‬د ﻣﯿﺎﺷﺘﯥ ﻣﻨځ‪ ،‬د ژوﻧﺪ ﻣﻨځ‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫‪ – ١‬ﭘﮫ ﯾﻮه ګﺮدۍ ﮐﯥ د ﻏﺎړې ټﻮل ټﮑﯥ ﻟﮫ ﻣﻨﺦ څﺨﮫ ھﻤﻐﮫ ﯾﺎ ﺑﺮاﺑﺮ واټﻦ ﻟﺮي‪.‬‬

‫‪ – ٢‬د دې ﮐﻮټﯥ ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﯾﻮﻣﯿﺰ او څﻠﻮرﭼﻮﮐۍ ﺷﺘﻮن ﻟﺮي ﯾﺎ ﺷﺘﮫ‬

‫‪ – ٣‬دا ﭘﮫ اﺧﺮ ﮐﯥ ﻟﮫ ﺗﺎ ﺑﻠﻞ ﺷﻮی ﻧﺮخ ) ﺑﯿﻌﮫ؟( زﻣﺎ ﻟﮫ ﭘﺎره ﺗﺮ اوﺳﮫ ﺟګ دۍ‪ ،‬زه ﺑﮫ‬
‫وړاﻧﺪﯾﺰ وﮐړم‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﮫ اوزه ﺑﮫ دې ﻣﻨځ ﺗﮫ ﺳﺮه راﺷﻮ‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﻣﺦ‪،‬د ﻣﺨﮫ ﯾﺎ ﻣﺦ ﺗﮫ‬

‫دا اړﯾﮑﻮی ﻟﻮرﯾﺰواﻟﯽ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﻣﺎﻧﺎ‪:‬‬

‫‪ – ١‬د وﺧﺖ د ﻧﻈﻢ ﺳﺮه‪:‬‬

‫‪ – ٢‬ﭘﮫ ﻓﻀﺎﯾﻲ ﻧﻈﻢ ﮐﯥ‬

‫‪ - ٣‬داﮐﻮزاﺗﯿﻮﺳﺮه‪ .‬ﭘﮫ ﻓﻀﺎﯾﻲ ﻟﻮرﯾﺰواﻟﻲ ﮐﯥ د ﯾﻮه ځﺎی ﭘﺴﯥ‬

‫‪ – ۴‬د ﯾﻮه ﺷﻲ ﺣﺎﻟﺖ د ﺑﻨﺴټ ﯾﺎ دﻟﯿﻞ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮﻧﮫ‪.‬‬

‫ﻣﺨﺎﻣﺦ وی‪:‬‬

‫ﭘﺴﯥ‪ ،‬وروﺳﺘﮫ‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ – ١‬زاړه وﺧﺘﻮﻧﮫ ﻟﮫ ﻣﻨځﻨﯿﻮ ﭘﯿړﯾﻮ د ﻣﺨﮫ راﻏﻠﻲ‬

‫‪ – ١‬ﯾﻮ ﺳﺎﻋﺖ د ﻣﺨﮫ ورﯾﻨګﻲ ورﭔﺪﻟﮫ‬

‫ ‪ 160‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ – ١‬اﺗﮫ دﻗﯿﻘﯥ د اﺗﻮ دﻣﺨﮫ‬

‫ ‬ ‫‪ – ٢‬ﺑﻮټﺎن د ﻧﻨﻮﺗﻮن ) دروازې( ﻣﺦ ﺗﮫ ﭘﺮاﺗﮫ دي ﯾﺎ ‪ ---‬د ﻣﺨﮫ ﭘﺮاﺗﮫ دﯾـ )؟(‪.‬‬

‫‪ – ٢‬ﺗﺎ ﺳﭙﯿﻦ د ﻟﻤﻨځﺘﻮن د ﻣﺨﮫ ﯾﺎ ﻣﺦ ﺗﮫ وﻟﯿﺪ ) زﻣﻮږ ځﻨﯥ ژﺑﭙﻮھﺎن ﺗﺮﻣﺨﮫ ﻟﯿﮑﻲ او دا‬
‫ﻧﺎﺳﻤﮫ ﻟﯿﮑﻨﮫ ده( ‬

‫‪ – ٣‬ﺑﻮټﺎن د ﻧﻨﻮﺗﻮن ﻣﺦ ﺗﮫ ﮐﯿږده‪ .‬ځﻨﯥ ﯾﯥ ﯾﺎ ﻟﯿﮑﻲ‪ --- :‬ﺗﺮ د ﻣﺨﮫ ﭘﺮاﺗﮫ دي او دا ﻧﺎﺳﻤﮫ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﮫ ده‪ .‬‬

‫‪ – ٣‬ﺗﺎ ﻣﻮټﺮ د ﻟﻤﻨځﺘﻮن د ﻣﺨﮫ ﯾﺎ ﻣﺦ ﺗﮫ دروﻟﯽ‪.‬‬

‫‪ – ۴‬ﻟﮫ ډارڅﺨﮫ د ﻣﺨﮫ ھﻐﮫ ﻧﻮﮐﺎن ﺧﻮري‪.‬‬

‫‪ ۶۵ – ١‬ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﮫ ﮐﺎﻟﮫ د ﻣﺨﮫ‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دﻟﺘﮫ ھﻢ ګﺮان ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ ﺗﺮ ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﺧﻮدا ھﻢ ﺳﻮﭼﺒﻮچ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ د ﯾﻮه‬
‫اړﯾﮑﻮي د ﻣﺨﮫ ﯾﺎ وروﺳﺘﮫ ﺑﻞ اړﯾﮑﻮی ځﺎی ﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﺗﺮ د ﻣﺨﮫ او ﻣﺨﮑﯥ ﻧﺎﺳﻢ دي‪.‬‬

‫ﻟﻮﻟﻮ‪:‬‬
‫سل ﮐﺎﻟﮫ ﻣﺨﮑﯥ د اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن د‬

‫ﺳﻞ ﮐﺎﻟﮫ د ﻣﺨﮫ …‬

‫ﮐﺘﺎب ﻣﯥ ﻣﺦ ﺗﮫ ﭘﺮوﺗﺪۍ‬

‫ﺳﭙﯿﻦ ﻟﮫ ﻣﺎ د ﻣﺨﮫ راﻏۍ او ﺳﭙﯿﻨﺰﻣﺎ ﯾﺎدﻣﺎ ﻣﺦ ﺗﮫ وﻻړ دۍ‪.‬‬

‫ﻓﺰﯾﮑﻲ ﻣﺦ‪ .‬د ھﻐﮫ ﭘﮭﻤﺦ داﻧﯥ راﺧﺘﻠﻲ‪.‬‬

‫د ﺳﭙﯿﻦ ﭘﮫ ﯾﺎ ﭘﺮ ﻣﺦ ږﯾﺮه راټﻮﮐېﺪﻟﯥ‪.‬‬

‫ ‬ ‫درﯾﻢ‪،، :‬څﻨګ ‪،،‬‬

‫ﻣﺎﻧﺎ‪:‬‬
‫‪ – ١‬ﻓﻀﺎﯾﻲ ﭘﻮﻟﮫ ﺷﺮﯾﮏ‬
‫‪ – ٢‬ﻟﮫ دې ﺳﺮه ورزﯾﺎت ﯾﺎ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ دې ورﺳﺮه ﻧﻮر‬

‫ ‪ 161‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪ – ٣‬د ﯾﻮڅﮫ ﺳﺮه ﭘﮫ ﭘﺮﺗﻠﮫ‬

‫ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬‬
‫‪ - ١‬دواړه ﮐﻮټﯥ ﯾﻮد ﺑﻞ څﻨګ ﮐﯥ ﭘﺮﺗﯥ دي‪ ،‬ﺳړی ﭘﮫ دې ﯾﻮه ﮐﻮټﮫ ﮐﯥ اوري‪ ،‬څﮫ‬
‫ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﺑﻠﮫ ﮐﻮټﮫ ﮐﯥ وﯾﻞ ﮐﯿږي‪ .‬‬
‫‪ - ٢‬د دې ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﺷﻮو دﻻﯾﻠﻮ څﻨګ ﮐﯥ ﺑﺎﯾﺪ ﺳړی دا ھﻢ ﭘﮫ ﭘﺎم ﮐﯥ وﻧﯿﺴﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ‪....‬‬
‫‪ ،، - ٣‬د ﺟﯿﻦ ﺗﺨﻨﯿﮑﻲ ﺗﻐﯿﺮ ﯾﺎ ﺑﺪل ﺷﻮو ﺑﻮټﻮ د ډوﻟﻮﻧﻮ ډﭔﺮډوﻟﻮاﻟﻲ رﯾﺰﯾﮑﻮ څﻨګ‬
‫ﮐﯥ څﻨګﯿﺰې اﻏﯿﺰې ﻟﮑﮫ ﭘﮫ ﻧﺒﺎﺗﺎﺗﻮ ﮐﯥ د ﻧﻮﯾﻮ ﻧﺎﻏﻮښﺘﻠﻮ ﺧﻮﯾﻮﻧﻮ ﻣﻨځ ﺗﮫ راﺗﻠﻞ‪،‬‬
‫ﻣګﺮ دا ﺗﺮې ﮐﺎراﺧﺴﺘﻮﻧﮑﻮ ﯾﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎﻟﮑﻮﻧﮑﻮ ﮐﯥ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﯿﺪاﮐﯿﺪوﻧﮑﯥ ﭘﯿښﯥ ھﻢ‪.‬‬
‫‪ – ٣‬د ﺳﭙﯿﻦ څﻨګ ﮐﯥ ﺗﮫ ھﻢ ﯾﻮ ښﮫ اﻏﯿﺰ اﭼﻮې‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪:‬‬
‫اړﯾﮑﻮی ‪ ،،‬څﻨګ‪ ،،‬ﻻﻧﺪې ﻣﺎﻧﺎوې ﻟﺮي‪:‬‬
‫ځﺎی اړوﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ - ١‬ﯾﻮ ځﺎﯾڅﺮﻧګﻮاﻟﯽ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ :‬د ‪ ...‬ﭘﮫ ﺧﻮا‪ ،‬د ‪ ...‬ﺗﻮﻟﻲ ګﺎوﻧډﺗﻮب ﮐﯥ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻠګﮫ‪ :‬ھﻐﮫ ﯾﮫ څﯿﺮه )ﻋﮑﺲ( ﮐﯥ زﻣﺎ څﻨګ ﮐﯥ وﻻړدۍ‪.‬‬
‫‪ – ٢‬ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ‪ :‬ﭘﮫ ھﻤﻐﮫ وﺧﺖ د ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ﺳﺮه‪ .‬‬
‫ﺑﯿﻠګﮫ‪ :‬د ﺧﭙﻠﯥ ﺑډاﯾۍ څﻨګ ﮐﯥ ھﻐﮫ ﺗﻘﺎوت ھﻢ ﻻره‪ .‬‬

‫ﻓﺰﯾﮑﻲ څﻨګ‪ :‬ﺳﭙﯿﻦ ژړل‪ ،‬ﻣﺎ ﭘﮫ څﻨګ ﮐﯥ وﻧﯿﻮه‪.‬‬

‫ﺷﺎﺗﮫ‪:‬‬
‫ﺳﭙﻲ دې ﺷﺎ ﺗﮫ ﭘﺮوت دۍ‪ ،‬ﺗﮫ زﻣﺎ ﺷﺎﺗﮫ روان ﯾﯥ‪ ،‬ﺗﮫ ﻣﺎ ﭘﺴﯥ روان ﯾﯥ‪ .‬ﻣﺎ ﭘﺴﯥ ﻣﮫ راځﮫ‪.‬‬
‫زﻣﺎ ﺷﺎﺗﮫ ﻣﮫ راځﮫ‪.‬‬
‫ﭘﮫ څټ ﻟﻮر‪ ،‬ﭘﮫ ﺑﻞ ﻣﺦ‪ ،‬ﻏﻮﻧډاﻟﯥ ﯾﯥ ﭘﺨﭙﻠﮫ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ﺟﻮړې ﮐړي‪.‬‬
‫ﮐﺘﺎب د اﻟﻤﺎرۍ ﺷﺎﺗﮫ ﻟﻮﭔﺪﻟﯽ‪ ،‬دا ﺗﻐﺮ ﺑﻠﻤﺦ ﮐړۍ‪ ،‬ﮐﻤﯿﺲ دې ﭘﮫ څﺖ اﻏﻮﺳﺘﯽ‪.‬‬
‫د ﮐﻮر ﺷﺎ ﺗﮫ‪.‬‬
‫ ‬

‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ﻟږ څﮫ ﺑﯾﺎ او ﮐﺗل ﯾﯥ اړﯾن ﺑوﻟم ‬

‫د ِﻏﻮښﺘﻮن ﺣﺎﻟﺖ ټﻮﻟګﯿﺰول‬

‫ﭘﺮﭔﭙﻮزﯾښﻦ د ﻧﻮﻣﯿﻨﺎﺗﯿﻮﺳﺮه ‪:prepositions with the nominative‬‬

‫ ‪ 162‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫‪als (= than)...‬و‪ .‬ﺗﮫ‬

‫ـ ) و‪ ...‬ﺗﮫ(‪ :‬ﺳﭘﯾن ) و( ﺳﮭر ﺗﮫ ﺧوارﯾﮑښ دۍ‪.‬دا ‪ ،،‬ﺗﮫ ‪ ،،‬ﯾﺎ ‪ ،،‬ﺗﮫ ‪....‬ﺗﮫ‪ ،،‬د ‪،،‬ﻧﺳﺑت‪ ،،‬‬
‫ﻟﮭﭘﺎره دۍ‪5 ،‬ﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ واﯾ‪ .O‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ ‪prepositions with the dative‬ﭘرﭔﭘوزﯾﺷﻧوﻧﮫ د داﺗﯾوﺳره ‬

‫ ‬

‫ ‪ab (= from‬ﻟﮫ‪ ) , außer (= other than‬ﭘرﺗﮫ ‪ ) , aus (= out‬‬

‫وﺗﻠﯽ ‪ ) , bei (= by‬ورﺳره‪ ) , gegenüber (= opposite‬ﻣﺧﺎﻣﺦ =( ‪ ) , mit‬‬
‫‪)with‬د ( ‪ ...‬ﺳره ‪) , nach (= after‬ﭘﺳﯥ ‪ ) ,‬‬

‫‪seit (= since‬ﻟﮫ ) د وﺧت ﭘﯾل ‪ () , von (= from‬ﻟﮫ ‪5 )...‬ﺧﮫ(‪) ) , zu (= to‬و(‬

‫ﺗﮫ) ‬

‫ ‬ ‫ ‪prepositions with the accusative‬ﭘرﭔﭘوزﯾﺷن د اﮐوزاﺗﯾوﺳره‬

‫ =( ‪bis‬ﺗر =( ‪until) , durch‬ﺗرځ=( ‪ through) , für‬ﻟﮫ ﭘﺎره =( ‪ for) , um‬‬
‫ﺷﺎوﺧوا =( ‪around) , gegen‬ﻣﺧﺎﻣﺦ =( ‪against) ,ohne‬‬
‫‪without‬ﺑﯥ =( ‪ ) , entlang‬اوږدواﻟﻲ)‪ along‬‬

‫ ‬

‫‪ -‬ﻟﮫ‪ ،، :‬ﻟﮫ ‪ ،،‬ﮐﺎﺑل ﺗرﺟﻼل اﺑﺎد) ﭘورې( ‪ .‬د ﻟﮫ ﺳره ﯾو ‪5‬ﮫ ﭘﯾﻠﯾږي او ‪ ،،‬ﺗر ‪ ،،‬ﯾﯥ ﭘﺎی ‬
‫ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوي‪ .‬د ‪،،‬ﺗر‪،،‬ﺑل ھر\ﺎﯾﮑﯥ راوړل ﻧﺎﺳﻣدي‪ ،‬ﻧﺎﺳم دي اوﻧﺎﺳم دي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫‪ -‬ﭘرﺗﮫ )ﺑﯥ( ‪ :‬ﻧن ‪P‬ول ﮐﺳﺎن ﻣﯾﻠﯥ ﺗﮫ ﻻړل‪ ،‬ﭘرﺗﮫ )ﺑﯥ( ﻟﮫ ﺳﭘﯾن‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ -‬وﺗﻠﯽ‪ :‬ﺗوپ ﻟﮫ ﻣﯾداﻧﮫ وﺗﻠﯽ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ ﺳﭘﯾن د ﺧراﺑﯥ ﻟوﺑﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﻟﮫ ﻟوﺑﯥ وﺗل ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﺧﺎﻣﺦ‪ :‬ﻣﺎﺗﮫ ﻣﺧﺎﻣﺦ ﮐس ﻣﯥ ﻣﻠ‪V‬ری دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫)د( ﺳره‪ :‬ﺳﭘﯾن ﺳره ﮐﺗﺎب زﻣﺎ دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ ﭘرون ﻣﯥ )د( ﺳﭘﯾن ﺳره وﻟﯾدل‪.‬‬

‫ ‪ 163‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﺳره وروﺳﺗﮫ ﺷﻧﻧﯾز ھم ﮐﺗﻠﯽ ﺷ‪.O‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﺳﯥ ﯾﺎ وروﺳﺗﮫ‪ :‬ﺳﭘﯾن ﻟﮫ ﻣﺎ ﮐور ﺗﮫ ﭘﺳﯥ )وروﺳﺗﮫ( راﻏ‪.O‬‬

‫ ‬ ‫) ‪ von (= from‬ﻟﮫ ‪5 )...‬ﺧﮫ( ‪ :‬ﻟﮫ اﺗوﺑﺟو ‪5‬ﺧﮫ وروﺳﺗﮫ ﻣﯥ ﮐﺗﺎب وﻟوﺳﺗﮫ‪.‬‬

‫د ‪ ،،‬ﻟﮫ‪،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ ‪5‬ﻠور ﭘﮫ ﺷﺗون ﻟري‪،‬ﭼﯥ زه ﺧﺑرې ﻧﮫ ﭘرې ﮐوم‪ .‬ﺑل \ﺎي ﮐﯥ ‬
‫ﺷﺗﮫ‪ .‬‬

‫)و( ﺗﮫ ﻧﺳﺑت ‪ :‬ﺳﭘﯾن ﺗﮫ زړور ﺗﯾز ﺑري‪ .‬ﻧﺳﺑت ﺳﭘﯾن ﺗﮫ زړور ﺗﯾز ﺑرﭔ‪L‬ﻲ‪ .‬و ﺳﭘﯾن ﺗﮫ ‬
‫زړور ﺗﯾز ﺑرﭔ‪L‬ﻲ‪ .‬ﻧورھﯾﯥ ﺳﺗﺎﺳﯥ ﺧو‪L‬ﮫ ﭼﯥ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ ﯾﯥ ﺳﻣوۍ اوﯾﺎ ﺳﻣﮫ ده؟ ‬

‫ ‬ ‫ﭘو‪L‬ﺗﻧﮫ دا ‪)،،‬و(‪ ..‬ﺗﮫ‪ ،،‬د ﻧﺳﺑت ﻟﮫ ﭘﺎره ﺳﻣﮫ ده او ﮐﮫ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ‪.‬‬

‫ ‬

‫‪ prepositions with dative or accusative‬‬

‫ ‪an (= on‬ﭘﮫ‪) , auf (= on‬ه)پ( ﺑﺎﻧدې‪) ) , in (= in‬ﭘﮫ( ﮐﯥ ‪ ) , über (= over‬د ‬
‫ﭘﺎﺳﮫ ‪) , unter (= under‬ﻻﻧدې ‪ ) , vor (= in front of‬ﻣﺦ ﺗﮫ =( ‪ ) , hinter‬‬
‫ ‪behind‬وروﺳﺗﮫ ‪) , zwischen (= between‬ﻣﻧ_ )ﮐﯥ( ‪) , neben (= next‬‬
‫‪5to‬ﻧ” ) ﮐﯥ() ‬

‫ ‬ ‫ﭘر )ﭘﮫ ( ‪ :‬ﮐﺗﺎب ﭘر ﻣﯾز ﭘروت دي‪ .‬زه ﭘﮫ )ﭘر( ﺳرک روان ﯾم‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﯾزي ﭘﮫ ) ﭘر( ﮐو‪P‬ﮫ ﺑﺎﻧدې ﭘروت دۍ‪ .‬ﮐﺗﺎب ﭘﮫ ﻣﯾز ﺑﺎﻧدې ﭘروت دۍ‪.‬‬

‫)ﭘﮫ(‪...‬ﮐﯥ ‪ :‬زه ﻧن ﭘﮫ ﮐور ﮐﯥ ﯾم‪ .‬زه ﻧن ﭘﮫ ﮐور ﯾم‪ .‬زه ﻧن ﮐورﮐﯥ ﯾم‪) .‬ﺧﺑرې دې ﭘﮫ ‬
‫وﺷﻲ(‪ ..‬‬

‫ ‬ ‫د ﭘﺎﺳﮫ ‪ :‬ﻧن د ‪L‬ﺎر د ﭘﺎﺳﮫ اﻟوﺗﮑﮫ ‪P‬ﯾ‪P‬ﮫ واﻟوﺗﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻻﻧدې‪:‬ﺳﺗﺎ ﭘﻧﺳﻠد ﭼوﮐ‪O‬ﻻﻧدې ﭘروت دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﺦ ﺗﮫ ‪ :‬ﺳﭘﯾن ﺳﺗﺎ ﻣﺦ ﺗﮫ وﻻړ دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺷﺎ ) ﺗﮫ(‪ :‬ﺳﭘﯾن ﺳﺗﺎ ﺷﺎﺗﮫ وﻻړ دۍ‪ .‬ﺳﭘﯾن ﺳﺗﺎ ﺗر ﺷﺎ ﭘورې وﻻړ دۍ‪ .‬ﺗر ﺳره ﭘورې ﺷﺗﮫ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﻧ_‪ :‬د ﺳرک ﻣﻧ_ ﮐﯥ درﭔدل زﯾﺎن ﻟري‪.‬‬

‫ ‪ 164‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪5‬ﻧ”‪ :‬ﺳﭘﯾن ﺳﺗﺎ ‪5‬ﻧ” ﺗﮫ ﻧﺎﺳت دۍ‪ .‬ﺳﺗﺎ ﺗر‪5‬ﻧ” ﻧﺎﺳت دۍ‪،‬ھﻠﺗﮫ ﺳم دۍ‪،‬ﮐﮫ ﻣوﺧﮫ ‪،،‬ﺗر ‬
‫‪5‬ﻧ” ﭘورې‪ ،،‬وي‪ .‬‬

‫‪ prepositions with the genitive‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ اﻣﻠﮫ‪ :‬زه ﻧن د ﺳﭘﯾن د ﻧﺎروﻏ‪ O‬ﻟﮫ اﻣﻠﮫ درس ﺗﮫ ﻧﮫ \م‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺗرڅ )ﮐﯥ( ﯾﺎ ﭘﮫ ﺗرڅ ﮐﯥ‪ :‬زه د ‪L‬ووﻧﮑﯥ د ﺧﺑرو )ﭘﮫ( ﺗرڅ ﮐﯥ ﻟﮫ ‪P‬وﻟ‪V‬ﯥ ووﺗم‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﺳﯥ‪ :‬د ﮐﺗﺎب ﻟوﺳﺗﻠو ﭘﺳﯥ ﭘﮫ ﺧﭘﻠو ﺳﺗوﻧ\و وﭘوھﯾدم‪ ،‬ﭼﯥ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ اوﺑﯽ ﺷﻲ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﮫ \ﺎی‪ :‬زه ﻧن د ﮐر\ﯾدو ﻟﮫ ﭘﺎره د ﭘﻐﻣﺎن ﭘﮫ \ﺎی ﺑﺎﺑر ﺑﺎغ ﺗﮫ ﻻړم‪.‬‬

‫ﺳره ﻟﮫ دې‪ :‬زﻣﺎ ﭘﮫ ﺧوﺳت ﮐﯥ ﮐﺎر وو‪ .‬ﺳره ﻟﮫ دې ﭼﯥ زه ﺧوﺳت ﺗﮫ ﺗﻠﻠﯽ ﺷوم‪ ،‬ﺧو ﻣوﺧﮫ ‬
‫ﻣﯥ ﻏزﻧﻲ ﺗﮫ ﺗ” ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﺑدﻟﮫ ﮐړه‪ .‬‬

‫ ‪ )wegen (= due to‬ﻟﮫ ( اﻣﻠﮫ‪ ) , während (= while/during‬ﺗرڅ ‬

‫)ﮐﯥ( ‪ ) , infolge (= as a result‬ﭘﺳﯥ ‪ ) , statt (= instead‬ﭘﮫ \ﺎی =( ‪) , trotz‬‬
‫ ‪despite‬ﺳره ) ﻟﮫ دې() ‬

‫‪Classification by meaning‬‬
‫د ﻣﺎﻧﺎ ﺳره ‪P‬وﻟ‪V‬ﯾزول ‬

‫ ‬ ‫‪Prepositions of place‬د \ﺎی ﭘرﭔﭘوزﭔﺷن ‬

‫دا ﻻﻧﺪې ﺑﯿﺎ څﮫ ﺗﮑﺮاردۍ‪،‬ﺧﻮﻟﻮﺳﺘﻞ ﯾﯥ ﻣﺎﺗﮫ اړﯾﯿﻦ ﺑﺮﭔښﻲ‪.‬‬

‫پ او ﭘﺲ او ﺣﺎﻟﺘﻮﻧﮫ‪:‬‬

‫ھﺮ پ ﯾﺎ ﭘﺲ ﯾﻮ ټﺎﮐﻠﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻮاړي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﯥ اړوﻧﺪه وی ) ﻧﻮم‪،‬ﭘﺮوﻧﻮﻣﻦ‬

‫ارﺗﯿﮑﻞ)ﭘﯿﮋﻧﺪﻧﺨښﮫ( ( ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ وﮐﺎروﻟﺸﻲ‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﯾﻮه ﻧۍ )داﺗﯿﻮ( د ﯾﻮه ﻣﻮټﺮ د ﺧﺮاﺑۍ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ) ﺟﻨﯿﺘﯿﻮ( ﺑﯥ د ھﻐﮫ ﻟﮫ ﻣﻮټﺮه )اﮐﻮزاﺗﯿﻮ(‬
‫ﻟﮫ ﮐﺎر څﺨﮫ ﮐﻮرﺗﮫ راﻏﻠﻮ ‬

‫ ‪ 165‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻣﻧ_ )ﮐﯥ( ‪: Zwíschen, between‬‬

‫ ‬
‫ﭘﺳﯥ \ﺎﯾﻧﯾوی‪ .‬ﭘﮫ ﻧورو ژﺑوﮐﯥ )اﻧ”‪.‬اﻟم‪ (.‬ﻣﺦ \ﺎی ﻧﯾوی) ﭘرې ﭘوزﭔﺷن( دۍ‪.‬‬
‫‪ - ١‬د ﯾو ﭼﺎ‪ ،‬ﯾوه ﺷﻲ ﺷﺗون د ﯾوې د دوه ﭘوﻟو راﺑﻧدې ﭘﮫ ﻧﺧ‪L‬ﮫ ﺷوې ﻓﺿﺎ ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوي‪.‬‬
‫‪ ،،‬ھﻐﮫ ھﻠﺗﮫ د ﺧﭘل ﭘﻼر اوﺧﭘل ورور ﻣﻧ_ ﮐﯥ وﻻړ دۍ‪ .،،‬دا ﯾوه ﺑﻧده ﻓﺿﺎ ده ددوه ﮐﺳﺎﻧو‬
‫ﻣﻧ_ ﮐﯥ‪.‬‬
‫‪ – ٢‬ﻟﮫ دوه راﺑﻧدو‪P‬ﮑو دﻧﻧﮫ ﻟﮫ ﯾو‪5‬ﮫ ) ‪5‬ﺧﮫ( ‪ ،،‬د ﮐوروﻧوﻣﻧ_ ﮐﯥ وا‪P‬ن‪ ،‬د ‪P‬ﮑو ‪،،‬ا او ب‪،،‬‬
‫ﯾوه ﻏزوﻧﮫ ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوي‪ .‬‬
‫دا ﻣﻧ_ ھﻐﮫ ھﻧدﺳﻲ ﯾﺎ ﺟﻐراﻓﯾوي ﻣﻧ_ ﯾﺎ ﻣﻧ\‪P‬ﮑﯽ ﻣوﺧﮫ ﻧﮫ دۍ‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﺨځﺎﯾﻨﯿﻮی اوﭘﺴﯥ ځﺎﯾﻨﯿﻮی ﯾﺎ د ﻧﻮﻣﻦ او ﯾﺎ ﭘﺮوﻧﻮﻣﻦ څﺨﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ اوﯾﺎ وروﺳﺘﮫ‬

‫راځﻲ او ﻧﮫ د ﻣﺦ – ﯾﺎ ﭘﺴﯥ ځﺎﯾﻨﯿﻮې ﺳﺮه څﻨګ ﮐﯥ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د ﭘﺴﯥ ځﺎی ﻧﯿﻮي ﻣﻨځ‬
‫)ﮐﯥ( ﺳﺮه څﻨګ ﮐﯥ ﻧﮫ راځﻲ‪ .‬ﻟﮫ دې د ﭘﺴﯥ ځﺎﯾﻨﯿﻮي ‪ ،،‬ﻣﻨځ )ﮐﯥ ﯾﺎ ﺗﮫ( ﺗﺮﻣﻨﺦ ﭼﯥ ﺑﯿﺨﯥ‬
‫ﻧﺎﺳﻢ دۍ اوﻧﮫ ‪،،‬ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ(‪،‬ځﮑﮫ ‪،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬او‪،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ھﻢ ﻣﺦ ځﺎی ﻧﯿﻮي دي‪.‬‬

‫‪Die Mitte oder center‬‬

‫ﻣﻨځ‪ :‬ﻣﻮږدﻟﺘﮫ ﺑﻞ ﺑﺪﯾﻞ ﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﻞ څﮫ ﯾﯥ وﻧﻮﻣﻮو؟ دﻟﺘﮫ ﻣﻮﺧﮫ ھﻐﮫ ھﻨﺪﺳﻲ ﻣﻨځ ﯾﺎ ﻣﻨځ‬
‫ټﮑﯽ دۍ‪ .‬دا ﭘﺴﯥ ځﺎﻧﯿﻮی ﻧﮫ دۍ‪ ،‬دا ځﺎی دۍ‪ .‬دې ﺗﮫ دې ﺗﻞ ﭘﺎم‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﻮږﭘﮫ ﺧﺒﺮوﮐﯥ ﻟﮫ‬
‫ﮐﻮم ﻣﻨځ ﻏږﯾږو‪.‬‬

‫د ﻣﺨځﺎﯾﻨﯿﻮي او ﭘﺴﯥ ځﺎی ﻧﯿﻮي ﻣﺎﻧﺎ‪:‬‬

‫پ او ﭘﺲ ﯾﻮ ټﺎﮐﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﯾﺎ ټﺎﮐﻠﯥ اړﯾﮑﯥ د دوه ﺷﻲ اړﯾﮑﻮ ﻣﻨځ ﮐﯥ ﭘﮫ ﻧﺨښﮫ ﮐﻮي‪ .‬د ﻧﺴﺒﺖ‬
‫د ډول ﯾﺎ رﻗﻢ ﺳﺮه ﺳﻢ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ پ او ﭘﺲ ﭘﮫ څﻠﻮر ﺑﯿﻼﺑﯿﻠﻮ ټﻮﻟګﯿﻮ ووﭔﺸﻞ ﺷۍ‪ :‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪:‬‬

‫ډﭔﺮ پ ﻧﮫ ځﺎﻧﻠﮫ ﯾﺎ ټﯿﮏ ﯾﻮه ټﻮﻟګﻲ ﭘﻮرې اړړه ﻟﺮي‪.‬دا ﮐړی ﺷﻲ د اړﯾﮑﻮ ﺗﻮﭘﯿﺮﮐﯿﺪوﻧﮑﻲ‬
‫ډوﻟﻮﻧﮫ اﻓﺎده ﮐړﯾﺸﻲ ﯾﺎ ووﯾﻠﯽ ﺷﻲ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ځﺎﯾﺰ ‪ :Lokale‬ﮐﺎﺷﻎ‪ -‬ﻏﺎښۍ ﭘﮫ اﻟﻤﺎرۍ ﮐﯥ ﭘﺮﺗﯥ دي‪.‬‬

‫ ‬ ‫وﺧﺖ اړوﻧﺪ ‪ :Temporale‬ﻣﻮږﺑﮫ ﭘﮫ ‪ ٢٠‬دﻗﯿﻘﻮﮐﯥ درﺷﻮ)راﺷﻮ؟(‬

‫ ‬ ‫ﻣﻮدال ‪: Modale‬دا ډﭔﺮ ﭘﮫ ﺑﯿړه وو‬

‫ځﺎﯾﯿﯿﺰ‪ .:‬ھﻐﮫ د ﻧﻨﻮﺗﻮﻧﯥ) دروازې( ﻣﺦ ﺗﮫ وﻻړ دۍ‬

‫ ‪ 166‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫وﺧﺖ اړوﻧﺪ ‪ :‬ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﮫ ﻣړۍ د ﻣﺨﮫ ﻻﺳﻮﻧﮫ ﭘﺮﭔﻤﯿﻨځﯥ او ﮐﮫ ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﮫ ﻣړۍ څﺨﮫ ﻣﺦ ﮐﯥ‬
‫ﻻﺳﻮﻧﮫ ﭘﺮﭔﻤﯿﻨځﯥ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﮐﻮزال ‪ :Kausale‬ھﻐﮫ ﻟﮫ ﻗﮭﺮه ﺗﮑﺸﯿﻦ وو ﯾﺎ ﺑﯥ ځﺎﻧﮫ وه‬

‫پ داﺳﯥ ھﻢ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺷﻮﻧﯽ دۍ‪ ،‬دا ﻟﮫ دې څﻠﻮر ګﺮوﭘﻮﻧﻮڅﺨﮫ ﯾﻮه ګﺮوپ ﮐﯥ‬
‫راووﺳﺘﻞ ﺷﻲ ﯾﺎ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐړی ﺷﻲ‪ .‬پ او ﭘﺲ ﻧﻮرې اړﯾﮑﯥ ھﻢ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي ‬

‫‪Präpositionen werden oft auch so verwendet, dass es nicht möglich ist,‬‬

‫‪sie in eine dieser vier Klassen einzuordnen. Präpositionen bezeichnen‬‬
‫‪auch andere Verhältnisse. Oft sind sie sogar „leer“, d. h., sie dienen‬‬
‫‪nur dazu, Wörter syntaktisch miteinander zu verbinden. Dies gilt‬‬
‫‪insbesondere dann, wenn die Präposition fest von einem Verb oder‬‬
‫‪:einem Nomen abhängig ist‬‬

‫زﯾﺎت وﺧﺖ دا ‪،،‬ﺗﺶ‪ ،،‬دي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ‪ ،‬دا ﯾﻮاځﯥ ﭘﮫ دې ﭼﻮﭘړﮐﯥ دي‪،‬ﭼﯥ وﯾﻮﻧﮫ‬
‫ﺳﯿﻨﮑﺘﯿﮑﻲ ﯾﻮد ﺑﻞ ﺳﺮه وﺗړي‪ .‬دا ﭘﮫ ځﺎﻧګړي ﺗﻮګﮫ ھﻠﺘﮫ ﺑﺎورﻟﺮي‪ ،‬ﭼﯥ پ اوﭘﺲ ﭘﮫ ﮐﻠﮑﮫ د‬
‫ﯾﻮه ﮐړ ﯾﺎ ﻧﻮﻣﻦ ﭘﮫ واک ﮐﯥ وي‪.‬‬

‫ﯾﻮﭼﺎ ﺗﮫ اﻧﺘﻈﺎرﭔﺪل‬
‫ ‬ ‫ﻟﮫ ﯾﻮڅﮫ ﺧﺒﺮې ﮐﻮل‬

‫د ازادۍ ﺣﻖ‬

‫ﯾﻮﭼﺎ ﺳﺮه ﻣﯿﻨﮫ‪ ،‬ﭘﮭﯿﻮه ﭼﺎ ﺑﺮګﯿﺪل ﯾﺎ ﭘﮫ ﻗﮭﺮﭔﺪل‬

‫دې ﻻﻧﺪې ﺗﮫ ﻣﯥ ھﻤﺪا ﻧﻦ د اﮐﺘﻮﺑﺮ اول ‪ ٢٠١٨‬ﭘﺎم ﺷﻮ‬

‫د ﭘﺮﭔﭙﻮزﭔﺸﻨﻮﻧﻮ ﯾﺎ وروﺳﺘړو ﺳﺮه د ﭘښﺘﻮ ژﺑﯥ ﺳﺘﻮﻧځﯥ‪:‬‬

‫دا د اﻧګﺮﭔﺰي ‪ ،‬اﻟﻤﺎﻧﻲ پ زﻣﻮږ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ زﯾﺎت ﯾﯥ ﻣﺨﺘړي ﭘﮫ ځﺎی وروﺳﺘړي دي‪،‬ﭼﯥ ﮐﮫ‬
‫وﺧﺖ ﭘﯿﺪا ﺷﻮ ﺳﺮه ﺑﯿﻞ ﺑﮫ ﯾﯥ ﮐړو‪،‬ﮐﮫ ﻧﮫ دا ﮐﺎردې ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ وﮐړي‪.‬‬

‫ﻣﻨځ )ﮐﯥ(‪ ،zwischen; between‬څﻨګ )ﮐﯥ( ‪ ،‬ﺷﺎ )ﺗﮫ( او داﺳﯥ ﻧﻮر زﻣﻮږ ژﺑﮫ ﮐﯥ‬
‫وروﺳﺘړي دي اوﻧﻮروژﺑﻮﮐﯥ ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه اﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﯥ پ دي‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮږ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ‪ Mitte‬او‬
‫اﻧګﺮﭔﺰي ‪ center‬ﺗﮫ ھﻢ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻣﻨځ واﯾﻮ‪ .‬‬

‫ ‪ 167‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﺮو‪ :‬د ا او ب )ﭘﮫ( ﻣﻨځ ﮐﯥ ‪ zwischen‬ﻣﯿﻨﮫ) ﮐﯿﻨﮫ‪،‬ﺧﭙﻠﻮي‪ (...‬ده‪.‬‬

‫ ‬ ‫د ﮐﻮرﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ ‪...in der Mitten‬ﭼﯿﻨﺎر وﻻړ دي‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ﻟﻮﻣړی وروﺳﺘړی دۍاودا دوﯾﻢ ځﺎی دۍ‪ ،‬ﻧﻮ دا ‪،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ﭘﮫ دواړوﮐﯥ ﺳﻢ ﻧﮫ‬
‫دۍ‪.‬دا ﭼﯥ‪ ،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ﭘﺨﯿﻠﮫ پ دۍ‪ ،‬ﻧﻮ د وروﺳﺘړي ‪،،‬ﻣﻨځ ﮐﯥ‪ ،،‬ﺳﺮه دا ‪،،‬ﭘﮫ ‪،،‬ﻧﮫ راځﻲ‪،‬ځﮑﮫ‬
‫ﭼﯥ دوه ﻣﺨﺘړي ﯾﺎ ورﺳﺘړي څﻨګ ﭘﮫ څﻨګ ﻧﮫ راځﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﻟﻮﻣړۍ ﻏﻮﻧډﻟﮫ داﺳﯥ‬
‫ﻟﯿﮑﻮ‪:‬د ا اوب ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻣﯿﻨﮫ‪......‬ده‪.‬‬

‫ﯾﺎ ﺳﭙﯿﻦ د ﺑﺮګ څﻨګ ﮐﯥ ﻧﺎﺳﺖ دۍ‪...،، .‬ﭘﮫ څﻨګ ﮐﯥ‪ ...‬ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪.‬‬

‫ﯾﺎ ﺳﭙﯿﻦ د ﺑﺮګ ﺷﺎﺗﮫ وﻻړ دۍ‪).‬ﭘﺎم‪:‬زﻣﻮږزﯾﺎﺗﻠﯿﻮاﻻﻧﺪ دې ﭘﻮرﺗﮫ ﺳﺮه ‪ ،،‬ﺗﺮ‪ ،،‬ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎم‬
‫دۍ‪.‬‬

‫زﻣﺎ د اﮐﺘﻮﺑﺮﭘﮫ اول ‪ ٢٠١٨‬دې ﺗﮫ ﭘﺎم ﺷﻮ‪ ،‬ځﮑﮫ ډﭔﺮ ورﺳﺮه ﺑﻮﺧﺖ ﯾﻢ‪ .‬اوس دا ﺗﺎﺳﻮ ﺗﮫ ﻣﺦ‬
‫ﺗﮫ ږدم‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪:‬‬

‫)‪.Zwischen A und B ist die Liebe( freundschaft ......‬‬

‫‪.(.................) Between A an B is love‬‬

‫د ا او ب ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻣﯿﻨﮫ )ﻣﻠګﺮﺗﻮب‪ (.........‬ده‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪:‬‬

‫‪.In der Mitte des Hauses Steht ein Baum‬‬

‫‪............center......‬‬

‫د ﮐﻮرﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ وﻧﮫ وﻻړه ده‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﻟﻮﻣړي ﮐﯥ‪:‬‬

‫ ‪ 168‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Between ،Zwischen‬او ﻣﻨځ ﮐﯥ د دې ﻧﻮرو ژﺑﻮﻣﺨځﺎﯾﻨﯿﻮي او ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﯥ ﭘﺴﯥ‬

‫ځﺎﯾﻨﯿﻮی دي‪ ،‬ﻧﻮﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ‪ ،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ﻣﻨځ ﮐﯥ ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دوه ﭘﺴﯥ ځﺎی‬
‫ﻧﯿﻮي څﻨګ ﭘﮫ څﻨګ ﻧﮫ راځﻲ‪ .‬او‪ ،،‬ﺗﺮ ‪ ،،‬ﺧﻮورﺳﺮه ﺗﯿﺮی ھﻢ دۍ‪ .‬‬

‫ﭘﮫ دوﯾﻢ ﮐﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ center ،Mitte‬او ﻣﻨځ ﮐﯥ ځﺎی دۍ‪ ،‬ﻧﻮﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ پ ‪ ،،‬ﭘﮫ‪ ،،‬ورﺳﺮه ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ھﯿﻠﮫ ده ﺧﺒﺮې ﭘﺮې وﺷﻲ‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ دې ﺗﮫ ﻣﯥ ﺗﺎزه ﻓﮑﺮ ﺷﻮی‪ .‬دﻟﯿﻞ ﻣﺎ راوړی‪،‬ﭼﯥ وﻟﯥ‪.‬‬
‫ھﯿﻠﮫ ده ﺗﺎﺳﻮﺑﮫ ھﻢ دﻟﯿﻠﻮﻧﮫ د ﺟﻤﻠﻮﺳﺮه راوړۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ center ،Mitte‬ﯾﺎ ﻣﻨځ‪:‬‬

‫اول‪:‬‬

‫اﻟﻒ ‪ :‬د ﯾﻮه څﮫ ﺑﺮﺧﮫ ﯾﺎ ټﮑﯽ‪ ،‬ﮐﻮم ﭼﯥ ﻟﮫ ټﻮﻟﻮ ھﻮارو ﯾﺎ راﺑﻨﺪو ﭘﮫ ﺑﺮاﺑﺮ واټﻦ ﻟﺮې دۍ‪.‬‬

‫ب ‪ :‬وﺧﺘټﮑﯽ‪ ،‬وﺧﺘﻔﻀﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دوه ﺑﻨﺪﭔﺪﯾﺰوﻧﻮ ) ﭘﻮﻟﻮ( ﻧږدې ﺑﺮاﺑﺮ واټﻦ ﻟﺮې وي‪.‬‬

‫دوﯾﻢ‪) :‬ﺳﯿﺎﺳﺖ( ﺣﺰب‪ ،‬دﻟﯥ د ښﯽ او ﮐﯿڼ ﭘﮫ ﻣﻨځ ﮐﯥ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﻧﮫ ﮐﻮم‪ ،‬ﻟﮫ ﺧﻮا اوﮐﮫ ﻧﺪۍ‪،‬ﻧﮑﻮم‪ ...‬څﻨګﮫ ﻟﯿﮑﻮ؟ ‬

‫اﻧﺠﻨﯿﺮ ﺻﯿﺐ ﺳﺘﺎﻧﮫ ﻣﯿﺮ زھﯿﺮ ﺷﯿﻨﻮاری ﭼﯥ ﭘﮫ م ک ﮐﯥ ھﻢ ﺧﻮرا ھڅﺎﻧﺪ دۍ او زﯾﺎت‬

‫وﺧﺖ ﭘﻮښﺘﻨﯥ راﻣﻨځ ﺗﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ﺳړی ﯾﯥ و ځﻮاﺑﻮﻧﻮ ﯾﺎ ﻧﻮره ھﻢ ښﮫ څﯿړﻧﻮ ﺗﮫ را‬
‫ھڅﻮي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﻮښﺘﻨﮫ ﻧږدې داﺳﯥ وه‪ ،‬ﭼﯥ‪ :‬ﻟﮫ ﺧﻮا‪ ،‬ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﻧﮫ ﮐﻮم‪ ،‬ﺳﺮه ﺑﯿﻞ ﺑﯿﻞ او ﮐﮫ ګډ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫زه ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ داﺳﯥ ﻣﻮﺿﻮاﺗﻮ ﺑﮫ ﺧﺒﺮې ﺷﻮې وي اوﮐﮫ ﻧﮫ‪ ،‬ﺧﻮﭘﮫ ھﺮﺻﻮرت‪ ،‬دا د‬
‫ټﻮﻟﻮﮐﺎردۍ اوزه دا ﺧﭙﻞ اﻧﺪ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮﺳﺮه ﺷﺮﯾﮑﻮم‪ .‬‬

‫ ‪ 169‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫راځۍ ﭼﯥ دا ﻣﻮﺿﻮع داﺳﯥ ﺳﺎده وﻧﮫ ﻧﯿﺴﻮ او ﻟږ ﯾﯥ ﺳﺮه وﺷﺎرﺑﻮ‪ .‬واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﺧﺒﺮو‬
‫ﺧﺒﺮې راوځﻲ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫زه ھﻢ دې ﭘﻮښﺘﻨﯥ دې ﺗﮫ راوھڅﻮﻟﻢ‪ ،‬ﭼﯥ ﻓﮑﺮ ﭘﮫ وﮐړم‪.‬‬

‫ﻟﮫ دې د ﻣﺨﮫ ) ﻣﺎ ﻟﯿﮑﻠﻲ وو‪ :‬د دې ﻟﮫ ﻣﺨﮫ‪ ،‬ﺧﻮزر ﻣﯥ ورﺗﮫ ﭘﺎم ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ ،‬ﻧﻮ‬
‫ ‬ ‫ﺳﻢ ﯾﯥ ﻟﮫ دې)څﺨﮫ( د ﻣﺨﮫ دۍ( ﭼﯥ د ﺧﭙﻠﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﻮﺧﯥ ﺗﮫ راځﻢ‪ ،‬ﯾﻮ دوه وړاﻧﺪﯾﺰوﻧﮫ‪:‬‬

‫‪ - ١‬ﮐﻠﮫ ﭼﯥ ﻣﻮږ د داﺳﯥ ﭘﻮښﺘﻨﻮ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﮐﯿږو او څﮫ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﻧﻮ ﭘﮫ ھﻐﮫ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫وﭘﻮھﯿږو‪ .‬‬

‫‪ – ٢‬داﺳﯥ دﻻﯾﻞ ﻧﮫ راوړو‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې ھﻐﮫ ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻲ اوﮐﻮم ﻟﯿﮑﻮال ﯾﺎ ﭘﻮه ﯾﯥ داﺳﯥ‬
‫ﻟﯿﮑﻲ ﯾﺎ ھﻐﺴﯥ‪ ،‬ﺑﯥ د ھﻐﮫ ﻟﮫ دﻟﯿﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻣﻮﺿﻮع د ﺳﻤﻮن ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﯥ راوړی وي‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ‬
‫وﻟﯥ ګډ ﯾﺎ وﻟﯥ ﺑﯿﻞ‪ .‬دا څﺮﻧګﮫ ﻟﯿﮑﻞ ﯾﯥ ھﺮوﻣﺮو ﯾﻮ ژﺑﻨﯿﺰﻻﻣﻞ ﯾﺎ ژﺑﻨﯿﺰه ﻻر ﺑﺎﯾﺪ وﻟﺮي‪،‬‬
‫ﭼﯥ د ھﻐﯥ ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﻣﻮږ اړ ﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ راوﺳﭙړو‪ .‬‬

‫ ‬ ‫اوس ﺧﭙﻠﯥ ﻣﻮﺧﯥ ﺗﮫ راځﻮ‪:‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪ و ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ دا څﮫ ﺷﯽ دۍ او ﻣﻮږ ﯾﯥ د ځﻮاب ﯾﺎ څﯿړﻧﯥ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ څﻨګﮫ ﻣﺦ ﺗﮫ ځﻮ؟‬

‫ ‬ ‫ﻣﻮږدا ﻣﻮﺿﻮع ﭘﮫ دوه ﺑﺮﺧﻮوﭔﺸﻮ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﻧﮫ دۍ )ﻧﺪۍ(‪ ،‬ﻧﮫ ﮐﻮم)ﻧﮑﻮم(‬

‫ ‬ ‫دوﯾﻢ‪ :‬دا ﻟﮫ ﺧﻮا او ﮐﮫ ﻟﺨﻮا دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﻮﻣړي ﺗﮫ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﻮږ د ﻟﺘﮫ اړ ﯾﻮﭼﯥ دې ﻟﻮﻣړي ﺗﮫ دوه ﺑﺮﺧﯥ ورﮐړو ﯾﺎ ﭘﮫ دوه ﺑﺮﺧﻮ و وﭔﺸﻮ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﻮﻣړی اﻟﻒ‪ :‬ﻧﮫ واﻟﯽ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻧﮫ ﺳﺮه ښﻮول – ﯾﺎ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‬

‫ ‪ 170‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﻮﻣړی ب ‪ :‬ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﯽ ﯾﺎ ﮐﮫ ﻏﻮاړۍ ﺗﻀﺎد‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﮫ ﻧﺎ ﺳﺮه ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‬

‫ﻟﻮﻣړي اﻟﻒ ﺗﮫ‪ ،، :‬ﻧﮫ ‪ ،،‬د ﯾﻮڅﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ وی ﻧﮫ واﻟﯽ ښﺎﯾﻲ ﻟﮑﮫ‪ :‬ځﻢ‪ ،‬ﻧﮫ ځﻢ‪ ،‬دا ھﻐﮫ ﺳړی‬
‫دۍ‪ --- ،‬ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ھﻐﮫ ﻏﻼ ﮐﻮي‪ --- ،‬ﻧﮫ ﮐﻮي‪ ،‬زه ھﻢ ﻏﻼ ﻧﮫ ﮐﻮم‪ .‬‬

‫دوﯾﻢ ب ﺗﮫ‪ :‬ﻣﻮږ ﭘﮫ ډﭔﺮو وﯾﻮﻧﻮ او ﭘﮫ ځﺎﻧګړې ﺗﻮګﮫ ﺧﻮﯾﻮﻧﻮ ﻣﺨﺎﻣﺨﻮﯾﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﻧﺎ ﺳﺮه ﻟﯿﮑﻮ‬
‫او دا ﻧﺎ د ھﻐﮫ څﮫ ﺳﺮه ﯾﻮځﺎی ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﻟﮑﮫ‪ :‬ھﻐﮫ وي ﺳﺮه ﭘﮫ ﻧﻮﮐﺎﻧﻮ ﮐﯥ ﯾﯥ ھﻐﮫ‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺦ وی ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬ﻟﮑﮫ‪ :‬ﺳﻢ ) ﻧﺎﺳﻢ(‪ ،‬روغ ) ﻧﺎروع( ﺟﻮړه ) ﻧﺎﺟﻮړه( ] ﺟﻮړه‬
‫اوﻧﺎﺟﻮړه ﺗﮫ‪ :‬ھﻐﮫ ګڼﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ دوه ﭘﻮره وﭔﺸﻞ ﮐﯿږي‪،‬ﺟﻮړه ګڼﻮﻧﮫ دي او ھﻐﮫ‪ ،،‬ﭼﯥ‬
‫ﭘﺎﺗﯥ ﯾﯥ ‪ ١‬راځﻲ‪ ،‬ھﻐﮫ ﻧﺎﺟﻮړه ګڼﻮﻧﮫ دي[ ﺟﻮړه ګڼﻮﻧﮫ ﻟﮑﮫ‪ ۵٠ ،١٨ ، ١٢ ، ۴ :‬اوﻧﻮر او‬
‫ﻧﺎﺟﻮړه ګڼﻮﻧﺪې‪ ،‬ﻟﮑﮫ‪ ١٢٣ ،٢١ ، ١۵ ، ١١ :‬او ﻧﻮر‪ .‬ﻧﻮرې ﺑﯿﻠګﯥ‪:‬ارام) ﻧﺎارام(‪،‬‬
‫رښﺘﯿﺎ) ﻧﺎرښﺘﯿﺎ(‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دې ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﮫ ګﺪه ﻓﮑﺮوﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ اودروغ ﺳﺮه ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي اوﮐﮫ ﻧﮫ؟‬

‫څﻮک ﭼﯥ ﻧﺎرښﺘﯿﺎ واﯾﻲ اﯾﺎ ھﻐﮫ ھﺮو ﻣﺮو دروغ دي؟‬

‫ ‬ ‫ﺑﻠﮫ ﭘﻮښﺘﻨﮫ‪ :‬اﯾﺎ ﻧﮫ روغ اوﻧﺎروغ ﯾﻮڅﮫ دي؟‬

‫داﺳﯥ ھﻢ ﻟﺮو‪ :‬دا ﻧﮫ ﺳړی دۍ او دا ﺳړی ﻧﮫ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮې ﭘﻮھﯿﺪﻧﮫ ﯾﯥ ﺳﺮه ډﭔﺮ ﺗﻮﭘﯿﺮ‬
‫ﻟﺮي‪ .‬‬

‫دوﯾﻢ ﺗﮫ‪ :‬راځۍ ﭼﯥ وګﻮرو‪ ،‬ﻟﮫ ځﻮا څﻨګﮫ ﭘﮫ ﺧﺒﺮو ﮐﯥ ﮐﺎرول ﮐﯿږي‪ .‬زﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎ‪،‬د‬
‫ھﻐﮫ‪ ... ،‬ﯾﺎ د ﯾﻮ څﮫ ﻟﮫ ﺧﻮا ﯾﻮ څﮫ ﮐﯿږي ﯾﺎ ﯾﻮڅﮫ ﺳﺮﺗﮫ رﺳﯿږي‪ .‬ﮐﮫ زﯾﺮ ﺷﻮ‪ ،‬ﻧﻮ د ﻟﺘﮫ د‬
‫ﯾﻮڅﮫ څﺨﮫ ﯾﻮڅﮫ ﺑﯿﻠﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ دﻟﺘﮫ ﺧﻮا ده‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ د ﯾﻮ څﮫ ﯾﺎ ﯾﻮ ﭼﺎ ﻟﮫ ﺧﻮا‪ .‬‬

‫دا ‪ ،،‬ﺧﻮا‪ ،،‬ادورب دۍ ﯾﻌﻨﯥ ﯾﻮ څﮫ ﯾﺎ ﯾﻮﺷﻲ څﺮګﻨﺪ ﯾﺎ ذھﻨﻲ ښﺎﯾﻲ ﯾﺎ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ .‬ﮐﮫ ‪،،‬‬
‫ ‬ ‫ﻟﮫ‪ ،،‬ورﺳﺮه ﻣﻞ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮداﺳﯥ د وﯾﻮﻧﻮﭘﺮﻟﭙﺴﯥ ﺗﺮې ﻻس ﺗﮫ راځﻲ‪ ،‬ﻟﮑﮫ د دوﻟﺖ ﻟﮫ ﺧﻮا‪...‬‬

‫ ‪ 171‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐﮫ زﻣﺎ ﻟﮫ ﺧﻮا ﯾﺎ د دوﻟﺖ ﻟﮫ ﺧﻮا ﯾﺎ د ﺑﻞ څﮫ ﻟﮫ ﺧﻮا ووﯾﻞ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮدا وﯾﻨﺎ ﻧﮫ ده اوڅﮫ ﻧﮫ ﭘﮫ‬
‫ګﻮﺗﮫ ﮐﻮي‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ وواﯾﻮ ﭼﯥ‪ :‬‬

‫زﻣﺎ ﻟﮫ ﺧﻮا داﺳﯥ ووﯾﻞ ﺷﻮ او ﯾﺎ د دوﻟﺖ ﻟﮫ ﺧﻮا داﺳﯥ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﯾښﻮل ﯾﺎ ﻟﯿﮑﻞ ﺷﻮي‪ ،‬ﻧﻮ دﻟﺘﮫ‬
‫ﯾﻮه وﯾﻨﺎ ﺑﺸﭙړه ﺷﻮې‪ .‬‬

‫دﻟﺘﮫ د وﯾﻨﺎ څځﮫ ھﻢ روښﺎﻧﮫ ده‪،‬ﭼﯥ دا ‪،،‬ﻟﮫ) څﺨﮫ ( دۍ اودا ﯾﻮاړﯾﮑﻮی ﯾﺎ ﭘﮫ دې ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ‬
‫‪،،‬څﯿﺮﮐﻮﻣﭙﻮزﭔﺸﻦ‪ ،،‬دۍ‪ .‬د اړﯾﮑﻮي ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ ﺗﺎﻧﺪ ﮐﯥ زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺷﺘﮫ‪،‬ھﻐﮫ ﮐﺘﻞ ﮐﯿﺪی ﺷﻲ‪.‬‬
‫ ‬ ‫دا ﻧﻮﭘﮫ ﺧټﮫ داﺳﯥ دي‪.‬‬

‫ﻏﻮﻧډاﻟﯥ داﺳﯥ ﺟﻮړﯾږي‪ :‬زﻣﺎ ﻟﮫ ﺧﻮا څﺨﮫ ﺗﺎ ﺗﮫ ﮐﺘﺎب درﮐړل ﺷﻮ‪ .‬د دوﻟﺖ ﻟﮫ ﺧﻮا څﺨﮫ‬
‫ﻻرې ﺟﻮړﯾږي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻣﺎ د ‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ...‬څﺨﮫ‪ ،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻢ ﯾﻮه ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐړې اوھﻐﮫ ﭘﮫ ﺗﺎﻧﺪ ﮐﯥ ﺧﭙﺮه ﺷﻮې‪.‬‬

‫ ‬ ‫دې ﺗﮫ ﺑﺎﯾﺪ زړه ﺗﻨګ ﻧﮫ ﮐړو‪ ،‬ﭼﯥ ګﻮﻧﺪې دا ﻣﻮﺿﻮع څﻮﻣﺮه وزﭔﺪه‪.‬‬

‫ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ داﺳﯥ څﮫ ﺑﮫ ګﺮان ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻲ ھﻢ ﺧﭙﻞ اﻧﺪ روښﺎﻧﮫ اوروښﺎﻧﮫ دﻻﯾﻞ راوړي‪.‬‬
‫ژﺑﮫ ھﻤﺪاﺳﯥ ﭘﻮره ﮐﺒږي او ھﻤﺪاﺳﯥ وده ﮐﻮي‪.‬‬

‫ ‬ ‫ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږی ﺷﯾﻧواری‬

‫ ‬ ‫د ﭘ‪L‬ﺗو ﺳره دﻧوروژﺑو زده‪-‬ﮐووﻧﮑوﺳﺗوﻧ\ﯥ‪:‬‬

‫‪Q‬راﻧو ﻟوﺳﺗوﻧﮑو! ‬

‫ﮐﮫ ﻣﺎ دا ﻟﯾﮑﻧﮫ ﯾو ﺳﺎﻋت د ﻣﺧﮫ ﺳرﺗﮫ رﺳوﻟﯥ وی‪ ،‬ﺑل ډول ﺑﮫ وی‪ ،‬ﺧوداﺳﯥ ﺑﯾﺎ د ﺧوب‬
‫ﺗﮫ ﺗ” وروﺳﺗﮫ ﯾﺎ ﺑﯾﺎ ﺧوب ﺗﮫ د ﺗ” وﺧت ﮐﯥ ورﺗﮫ ھﮑﭘﮏ ھم ﺷوم او د ﻟﯾﮑﻧﯥ ﺑ‪f‬ﯥ ﯾﺎ‬
‫ﺧوﻧدﯾوﻧﯥ ھم ﺑ‪f‬ﮫ ﺑدﻟﮫ ﮐړه‪ .‬زه دې ﮐﺎر ﺗﮫ ﻟږ ھﮑﭘﮏ ھم ﺷوم‪ ،‬ﭼﯥ ﭘ‪L‬ﺗور‪L‬ﺗﯾﺎ ﭘﮫ \ﻧو‬
‫ﺑرﺧو ﮐﯥ د ﻧوروژﺑو ﺳره ﭘوره ﺗوﭘﯾرﻟري او ﻏزﭔدﻟﯥ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د ﻧوروژﺑو‬
‫وﯾوﻧﮑو ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﯥ زده‪-‬ﮐړه ﻟږﺳﺗوﻧ\ﻣﻧﮫ ده‪ .‬‬

‫زﻣﺎ دې ﺧوب ﺗﮫ ﺗ” ﮐﯥ ﻓﮑر ﺷو‪ ،‬ﭼﯥ زﻣوږد ﭘ‪L‬ﺗو ﻏوﻧډاﻟو د ﮐړﻧو د ډول ﺳره ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ‬
‫ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي ﺑدﻟﯾږي؟ ‬

‫دا اوس ﻟږرو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐوو‪ :‬‬

‫ ‪ 172‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دﻟﺗﮫ ﺑﮫ ﻟﮫ ﺳره داﺳﯥ ﯾو‪5‬ﮫ ھم راوړو‪ ،‬ﭼﯥ زﻣوږد ﻧورو ژﺑو ﯾﺎﭘﮫ \ﺎﻧ‪V‬ړې ﺗو‪Q‬ﮫ درې‬
‫ژﺑﻲ اﻓﻐﺎﻧﺎن وﻟﯥ او‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ ﻟﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﺳره ﺳﺗوﻧ\ﯥ ﻟري اودا ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐوﻟﯽ ﺷو‪ ،‬ﭼﯥ دا‬
‫ﺳﺗوﻧ\ﯥ اوﺑﯽ ﮐړو؟ ‬

‫ ‬

‫زﻣﺎ دې ﺗﮫ ﭘﺧوا ﻓﮑرﻧﮫ وو‪ ،‬ﻣﺎ ﻏو‪L‬ﺗل‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوو ‪5‬ﮫ وﻟﯾﮑم‪ ،‬ﻧو دې ﺗﮫ ﻣﯥ راﭘﺎم‬
‫ﺷو‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﻧورو ژﺑو ﯾﺎ ﻟږﺗرﻟږه ﭘﮫ درې اواﻟﻣﺎﻧﻲ ﮐﯥ د ﮐړوﻧﻲ ﻟﮫ ﭘﺎره ﭘﮫ رول ﮐﯥ د راﺗﻠوﻧﮑﻲ‪،-‬‬
‫ﺗﻠوﻧﻲ‪ -‬ﻟﻧډ – او اوږد ﺗﯾر وﺧت ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑدﻟوﻧﻧﮫ را\ﻲ‪ ،‬ﺧوﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗوﮐﯥ داﺑل ډول دۍ‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫دﻟﺗﮫ ﻟږر‪f‬ﺎ ﭘﮫ اﭼوو‪ .‬‬

‫درې ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ ﺑﮫ راوړو‪ ،‬ﺑﯾﺎ ﺑﮫ ﺧﺑرې ﭘرې وﮐړ‪ .‬‬

‫ﻟوﻣړۍ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬ﺗﻠل ‬

‫زه \م‪ .‬‬

‫زه ﺑﮫ ﻻړ ﺷم ‬

‫زه ﻻړم‪ .‬‬

‫زه ﺗﻠﻠم ‬

‫زه ﺗﻠﻠﯽ وم‪ .‬‬

‫ﭘﮫ دې ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ ﮐړﻧﮫ وﺧت‪-‬اړوﻧد ﺑدﻟﯾږي او ﮐړوﻧﯽ ﻧﮫ ﺑدﻟﯾږي‪ .‬‬

‫د دا ډول ﮐړﻧو ډوﻟوﻧﮫ او ﮐوﻣواﻟﯽ ﺑﺎﯾد و‪5‬ﯾړل ﺷﻲ اورو‪L‬ﺎﻧﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐوم او ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ‬
‫ﺑدﻟﯾږي )‪Q‬رداﻧﯾږي(‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﭘو‪L‬ﺗﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﺗﻠﻧﮫ اوﺗ” ﮐﯥ ﺑﮫ ‪5‬ﮫ ﺗوﭘﯾروي؟‬

‫دوﯾﻣﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬ﻟﯾدل‪ ،‬ﮐﺗل‪ ،‬ﮐﮫ دا ﺳره ﭘﮫ ‪Q‬ډه ﺑ‪f‬ﮫ ﺑدل ﮐړو‪ .‬‬

‫ ‪ 173‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫زه ‪Q‬ورم‪ ..........‬زه وﯾﻧم ‬

‫زه ﺑﮫ و‪Q‬ورم‪ ....‬زه ﺑﮫ ووﯾﻧم ‬

‫ﻣﺎ ﮐﺗل ‪ ...........‬ﻣﺎ ﻟﯾدل ‬

‫ﻣﺎ وﮐﺗل‪........‬ﻣﺎ وﻟﯾدل ‬

‫ﻣﺎ ﮐﺗﻠﻲ وو‪ ....‬ﻣﺎ ﻟﯾدﻟﻲ وو ‬

‫دا ‪L‬ﯽ او ﮐﯾن د دوﯾﻣﯥ ﻟﯾﮑﯥ وروﺳﺗﮫ ﺳره ﺑدﻟﯾدﻟﯽ ھم ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﭘورﺗﮫ ﮐړﻧو ‪ ،،‬ﻟﯾدل‪ ،،‬او ھم ‪،،‬ﮐﺗل‪ ،،‬ﮐﯥ ‪Q‬ورو‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﻧورو ﮐړﻧو ﻏوﻧدې ﺑﻠدې‬
‫‪Q‬راﻣري ﻻرې ﻧﮫ ﻟري‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﻟﯾدل ‪5‬ﺧﮫ ‪Q‬ورم او ﮐﺗل را\ﻲ‪ .‬ﻣوږﺑﺎﯾد ﻧورداﺳﯥ ﺑﯾﻼرې‬
‫ﮐړﻧو وﯾوﻧﮫ ھم ﭘﯾدا ﮐړو او ھﻐﮫ \ﺎﻧ‪V‬ړي و‪5‬ﯾړو‪ .‬‬

‫ﭘو‪L‬ﺗﻧﮫ‪ :‬داﺳﯥ وﯾوﻧﮫ ﭘﮫ ﻧوروژﺑوﮐﯥ ھم ﺷﺗﮫ‪ ،‬ﺧوھﻠﺗﮫ ﯾﯥ ﻣوﺧﮫ ﺳره ﺑﯾﻠﯾدﻟﯽ ﺷﻲ‪ .‬ﭘو‪L‬ﺗﻧﮫ‬
‫دا ده‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ ‪ ،،‬ﻟﯾدل‪ ،،‬او ‪،،‬ﮐﺗل‪ ،،‬ھﻣﻐﮫ ‪5‬ﮫ ﯾﺎ ﮐ‪P‬ﻣټ دي اوﮐﮫ ‪5‬ﮫ ﺗوﭘﯾر ﺳره ﻟري؟ ‬

‫د دې رو‪L‬ﺎﻧﮫ‪-‬وﻧﮫ راﺗﮫ ﻟږ اړﯾﯾﻧﮫ ﺑرﭔ‪L‬ﻲ او ﺑﯾﺎ دا ﻟ‪P‬ول ﯾﺎ ﭘﻠ‪P‬ل ﺳره ‪5‬وﻣره ﻧږدﭔدي؟ ‬

‫درﯾﻣﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬ﻏوﻧډاﻟﯥ د ﮐړﻧﯥ‪ ،‬ﮐړوﻧﻲ او )ﭘرې( ﭘﮫ ﮐړوﻧﻲ ﺳره‪ .‬‬

‫ﺑﺧ‪L‬ﻧﮫ دې وي‪ ،‬ﭼﯥ د وھﻠوﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ راوړم‪ ،‬دا وھل ﻣوﭘﮫ ذھن ﮐﯥ داﺳﯥ ﮐﻠﮏ ﻧﺎﺳت دۍ‪ ،‬دا‬
‫وھل او ‪ ،...‬ﺧو اوس ﻣﯥ ﻟﯾﮑﻠﻲ اوﺑﯾﺎﯾﯥ ﺳﻣون راﺗﮫ ﻟږ ﺳﺗوﻧ\ﻣن ﺑرﭔ‪L‬ﻲ‪ .‬‬

‫درﯾم اﻟف‪ -‬د ﻟوﻣړي ﮐس ﻟﮫ ﭘﺎره‪ :‬‬

‫ ‬ ‫‪ - ١‬زه ﺗﺎ وھم ‪Ich schlage dich‬‬

‫ ‬ ‫‪ - ٢‬زه ﺑﮫ ﺗﺎ ووھم‪،‬ﺧو ‪, Ich werde dich schlagen‬‬

‫ ‬ ‫‪Ich habe dich geschlagen‬‬ ‫‪ - ٣‬ﻣﺎ ﺗﮫ ووھﻠﯥ‬

‫ ‬ ‫‪Ich schlagte dich‬‬ ‫‪ – ۴‬ﻣﺎ ﺗﮫ وھﻠﯥ‬

‫ ‪ 174‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫‪ – ۴‬ﻣﺎ ﺗﮫ وھﻠﯽ وې ‪Ich hatte dich geschlagen‬‬

‫د ﭘورﺗﮫ او ﻻﻧدې دري ﺗﺎﺳووﻟﯾﮑﻲ‪ ،‬د وړاﻧدﯾزوﻧو ﺳره ‬

‫درﯾم ب – ددوﯾم ﮐس ﻟﮫ ﭘﺎره ‬

‫ﺗﮫ ﻣﺎ وھﯥ‪ .‬‬

‫ﺗﮫ ﺑﮫ ﻣﺎ ووھﯥ‪ .‬‬

‫ﺗﺎ زه وھﻠم‪ .‬‬

‫ﺗﺎ زه ووھﻠم‪ .‬‬

‫ﺗﺎ زه وھﻠﯽ وم‪ .‬‬

‫دﻟﺗﮫ ﻧو ﮐوﻣﮫ ژﺑﻼرده‪ ،‬ﭼﯥ ﻟوﻣړي ﮐﯥ ﯾوا\ﯥ ﮐړﻧﮫ ﺑدﻟﯾږي او ‪f‬وﻣ\ﺎﯾﻧﯾوی ﻧﮫ ﺑدﻟﯾږي‬
‫اوﭘﮫ دې ﻧوروﮐﯥ ﺑﯾﺎ وﺧت‪-‬اړوﻧد ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي او ﮐړﻧﮫ دواړه ﺑدﻟﯾږي؟ ﺧﺑره ‪5‬ﮫ ﮐﯥ ﯾﺎ‬
‫ﭼﯾرﺗﮫ ده؟ ‬

‫دا د ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾووﺑدﻟﯾدﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ھم ﮐړﻧﮫ وﻧډه ﻟري ﯾﺎ د ﮐړﻧﯥ ﭘﮫ ﻏﺎړه دۍ‪ .‬‬

‫ﻣوږ دا ﺑدﻟون د دې ډول ﮐړﻧو ﭘﮫ ﺑﻧﺳټ ﮐوو‪ :‬‬

‫ﻟوﻣړی‪ :‬ﮐړﻧﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﯾو‪5‬ﮫ ﺗﮫ اړﻧﮫ وي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﮐړﻧﯥ ﭘرې ﮐﯾږي‪ ،‬ﮐﮫ‬
‫وواﯾو‪ ،‬ﭼﯥ ﺧﭘﻠواﮐﯥ وي‪ .‬‬

‫دوﯾم‪ :‬ھﻐﮫ ﮐړﻧﯥ دي‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﯾوﺑل ‪5‬ﮫ ﺗﮫ ﯾﺎ د ﯾوﺑل ‪5‬ﮫ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ دي‪ .‬‬

‫ﻟوﻣړي ‪P‬ﮫ‪ :‬د دې ﮐړﻧوﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ دي‪ .‬ﺗﻠل‪ ،‬ﺑﯾدﭔدل‪ ،‬ﭘﺎ‪5‬ﯾدل‪ .‬دﻟﺗﮫ ﯾوا\ﯥ ﮐړوﻧﯽ دۍ اود ھﻐﮫ‬
‫ﮐړﻧﮫ‪ .‬‬

‫دوﯾم ﺗﮫ‪ :‬د دې ﮐړﻧو ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ دي‪ :‬ﻟﯾدل‪،‬وھل‪ ،‬اورﭔدل‪ .‬دﻟﺗﮫ ﮐړﻧﯽ دي او د ﮐړﻧو ﺳره ﻣل ﯾو‬
‫ﺑل ‪5‬ﮫ وﻧډه ﻟري‪ ،‬ﮐﮫ ﯾﺎد ﯾﯥ ﺷوی وي ﯾﺎ ﻧﮫ‪ ،‬ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾو‪5‬ﮫ ﺑﮫ ‪Q‬ورې‪ ،‬ﯾو‪5‬ﮫ ﺑﮫ‬
‫اورې‪ ،‬ﯾو‪5‬ﮫ ﺑﮫ وھﯥ‪ ،‬ﮐﮫ ﯾو ﭘﮫ ‪-‬ﮐړوﻧﯽ وي اوﮐﮫ ﻧﮫ‪ .‬‬

‫ ‪ 175‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫د ھرې ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﮐﺳﺎن‪ ،‬ﭼﯥ ﭘ‪L‬ﺗوزده‪-‬ﮐوي‪،‬ﺳﺗو‪f‬ﺧﯥ ﯾﯥ ﭘﮫ ‪5‬ﮫ ﮐﯥ دي؟‬

‫دا ﺧﺑره ﻣو ﭘورﺗﮫ \واب ﮐړه‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ‪Q‬ړن‪-‬اړوﻧد ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوي ھم ﺑدﻟﯾږي‪ .‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ د ﻧﻮﻣځﺎی ﻧﯿﻮي ﮐﺎروﻧﯥ ﺳﺮه ﭘﻮره ﺗﻮﭘﯿﺮ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ ‬

‫داﺳﯥ ﻟږ ‪5‬ﮫ ‪Q‬ډې وډې ﺑﮫ راﺷﻲ‪ :‬‬

‫ ‬ ‫‪Q‬ورو ﭼﯥ د اﻟﻣﺎﻧﻲ ﻧوﻣ\ﺎﯾﻧﯾوو ﮐﯥ ﺑدﻟون ﻧﮫ دۍ راﻏﻠﯽ ﯾﺎ ﻧﮫ ر\ﻲ‪ ،‬ﺧو ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ‬

‫‪Q‬ورو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ راﺗﻠوﻧﮑﻲ او ﺗﻠن وﺧت ﮐﯥ د ﮐړوﻧﻲ اوﭘرﭔﮑړوﻧﯥ رول د ﻟﻧډ ‪ - -‬اواوږد‬
‫ﺗﯾر وﺧت ﺳره ﺗوﭘﯾر ﻟري اوﭘﮫ ﻧوروژﺑو ﯾﺎ ﻟږﺗر ﻟږه اﻟﻣﺎﻧﻲ اودري ﮐﯥ داﺳﯥ ﻧﮫ ده‪ .‬‬

‫دا ھم ﺑﺎﯾد ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د ﮐوﻣو ﮐړﻧوﻟﮫ ﭘﺎره‪ .‬‬

‫د ھر‪5‬ﮫ د ﻣﺧﮫ ﺑﺎﯾد ﭘﮫ ﯾﺎد وﻟرو‪ ،‬ﭼﯥ ھرد ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ زده‪-‬ﮐووﻧﮑﯽ)ردﮐووﻧﯽ( ﺧﭘﻠﮫ ﻟوﻣړۍ‬
‫ژﺑﮫ ﭘﮫ دوﯾﻣﮫ ژﺑﮫ ژﺑﺎړي‪ .‬ھﻐﮫ ﻏوﻧډاﻟﯥ‪ ،‬ﭼﯥ دوی ﭘﮫ دوﯾﻣﮫ ژﺑﮫ واﯾﻲ‪ ،‬د ھﻐﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره دا‬
‫ﻏوﻧډاﻟﮫ ﭘﮫ ﺧﭘﻠﮫ ژﺑﮫ ﻟږﺗرﻟږه ﭘﮫ ﻓﮑر ﮐﯥ واﯾﻲ اوﺑﯾﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ دوﯾﻣﮫ ژﺑﮫ اړوي‪ .‬دا ﮐﺎر ﺗر‬
‫ھﻐﮫ وﺧﺗﮫ ﮐﯾږي‪ ،‬ﭼﯥ دوﯾﻣﮫ ژﺑﮫ ھم ‪L‬ﮫ زده ﺷﻲ اوﭘﮫ ژﺑﻼر ﯾﯥ ھم ‪L‬ﮫ وﭘوھﯾږي ﯾﺎ د‬
‫ﻏوﻧډاﻟو ﺟوړوﻟو ﭘﮫ ﻻر‪ .‬‬

‫ﺗل ﭘﮫ ﻓﮑرﭘﺳﯥ ﻓﮑر را\ﻲ‪ :‬ﮐړل ﮐﯾدل دي او ﮐﮫ ﮐﯾدل؟؟؟ ﯾوه ﮐړﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړوﻧﯽ ﯾﯥ ﻧﺎ‬
‫‪5‬ر‪Q‬ﻧد دۍ او ﭘﮫ ﯾو ﭼﺎ ‪5‬ﮫ ﮐﯾږي‪ .‬اﯾﺎ دا ﭘﮫ‪-‬ﮐړوﻧﯽ دۍ اوﮐﮫ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ؟ ووھﻠم؟ دﻟﺗﮫ زه‬
‫وھﻠﮑﯾږم دﻟﺗﮫ وھل ﮐﯾدل اووھل‪ ،‬دا ھم ﺑﯾﺎ ﺑﻠﮫ ﻻر ده‪ ،‬ﭼﯥ ﯾوه ‪5‬ﮫ ﮐﯾږي او ﯾو ‪5‬ﮫ ﮐﯾدل‬
‫ﮐﯾږي‪ ،‬دې ﺗﮫ ھم ﺑﺎﯾد ﭘﮫ ﮐړﻧو ﮐﯥ ﭘﺎم وﺷﻲ‪ ........‬‬

‫زه ﻟﯾدل ﮐﯾږم‪ .‬ﺗﮫ ﻟﯾدل ﮐﯾږي‪ .‬زه ﻟﯾدل ﺷوی ﯾم‪ .‬دﻟﺗﮫ ﺑﯾﺎ ‪P‬ﺎﮐﻠﯽ ﮐړوﻧﯽ ﻧﮫ ﺷﺗﮫ‪ .‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﻣﺎ ﺗﮫ ﻧﮫ دھرو‪L‬ﺎﻧﮫ ﭼﯥ زه دﻟﺗﮫ ﭘﮫ ﮐړوﻧﯽ دۍ اوﮐﻧﮫ‪ .‬‬

‫ﻧواﯾﺎ دې ﺗﮫ اړﯾو‪،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗوﮐﯥ د ﻟﯾدﻟو او ﮐړﻟوﺗوﭘﯾر ھﻣوﮐړو‪،‬ﮐﮫ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ؟ ‬

‫ ‬ ‫اﯾﺎ دا ﮐړﻧﮫ او ﮐﯾدﻧﮫ ﭘﮫ ﻧوروژﺑو او ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ دي؟‬

‫ ‪ 176‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﮫ اﻟﻣﺎﻧﻲ او ھﻣداﺳﯥ ﭘﮫ ﻓﺎرﺳﻲ ﮐﯥ دوي ﺑﺎﯾد داﺳﯥ وواﯾﻲ‪ .‬دوي ﻓﮑرﮐوي‪ ،‬ﭼﯥ ‪Q‬وﻧدې ﭘﮫ‬
‫‪P‬وﻟوﻏوﻧډاﻟډوﻟوﻧو ﮐﯥ د ﮐړوﻧﻲ ﻟﮫ ﭘﺎره د درې ‪ ،،‬ﻣﺎ‪ ،،‬ﻟﮫ ﭘﺎره زه را\ﻲ‪ ،‬ﺧو داﺳﯥ‪ ،‬‬

‫‪– ٣‬م ﯾو ‪ :‬زه ﺗﺎﺗﮫ وھم ‬

‫‪ – ۴‬م ﯾو ‪ :‬زه ﺗﺎﺗﮫ وھﻠﯽ ﯾم ‬

‫دا \ﮑﮫ ﭼﯥ دوي دا ‪5‬ﮫ ﻟﮫ ﺧﭘﻠﯥ ژﺑﯥ ﭘ‪L‬ﺗوﺗﮫ را اړوي‪ .‬‬

‫د ﭘ‪L‬ﺗو ﭘوھﺎﻧودﻧده‪ :‬دوي ﺑﺎﯾد دا رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐړی ﺷﻲ او ﻻرې ﭼﺎرې ﯾﯥ ﺳﻣﯥ رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐړی‬
‫ﺷﻲ‪ .‬دې ﺗﻐﯾرﺗﮫ ﺑﺎﯾد دوي ﻟﮫ ﭘﯾﻠﮫ ﭘﺎم وﮐړي او دا د ﭘ‪L‬ﺗو زده ﮐووﻧﮑو ﺗﮫ ﻟﮫ ‪L‬ووﻧ\ﻲ‬
‫ ‬ ‫رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﮐړي‪.‬‬

‫‪Q‬ران ﻟوﺳﺗوﻧﮑﻲ ﺑﮫ راﺗﮫ دا ﺑﺧ‪L‬ﻧﮫ ﮐوي‪ ،‬ﭼﯥ زه ددې ﻟﯾﮑﻠو ‪5‬ﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ ﮐوم‪ .‬دا ﺑﮫ ﯾﺎ د ﻣﺧﮫ‬
‫رو‪L‬ﺎﻧﮫ او ﻟﯾﮑل ﺷوﯾوي او ﮐﮫ ﻧﮫ‪ ،‬ﻧو ﻣﺎ ﻟږ ﺗرﻟږه دا ﻻرورﺗﮫ ﭘرﻧﯾﺳﺗﮫ‪ .‬‬

‫دا ھره ﻣوﺿوع د ﯾوه ﭘوھﻧﯾز ﮐﺎر ﻟﯾﮑﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﭘوره رو‪L‬ﺎﻧﺗﯾﺎ ﺗﮫ اړﺗﯾﺎ ﻟري او دا ھم ‪L‬ﮫ‬
‫رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ دا د ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ﮐﺳﺎن دا ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ اﺳﺎﻧﮫ او ‪L‬ﮫ زده‪-‬ﮐوﻟﯽ ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا ﺑدﻟوﻧوﻧﮫ ﺑﺎﯾد د‪L‬ووﻧ\ﯥ ﻧﺻﺎب ﮐﯥ راﺷﻲ او د ﻧورو ژﺑورده‪-‬ﮐووﻧﮑوﻟﮫ ﭘﺎره‬
‫ﺑﺎﯾد ﻟﮫ ﭘﯾﻠﮫ دا ﺑدﻟوﻧوﻧﮫ ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐو ھﻣﻐﮫ ﻟﮫ ﭘﯾﻠﮭورﺗﮫ ﭘﺎم اوﺑﻠد ﺷﻲ‪ ،‬ﺧو‪ :‬‬

‫دا ﺑﺎﯾد ﻟﮫ ﭘﯾﻠﮫ ‪P‬ول و‪5‬ﯾړل ﺷﻲ او ژﺑﻼرې ﺗﮫ د ژﺑﻼرې ﻟﮫ ﯾوې ﻻرې ﺑراﺑرﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ د‬
‫ﺧﭘﻠﯥ ﭘوھﯥ ﺑرﺳﯾره‪ ،‬ﻧورھم ‪L‬ﮫ ﭘرې وﭘوھول ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ډاﮐﺘﺮ ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯿږی ﺷﯿﻨﻮاری‬

‫ګڼﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﺷﻤﯿﺮﻧﯿﺰه ﺑڼﮫ او ﭘﮫ ﺗﻮرو ﻟﯿﮑﻞ‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬د دې ﻧﺎﻣﮫ ﻻﻧﺪې ﻣﯥ ﯾﻮه ﻟﯿﮑﻨﮫ وﻟﻮﺳﺘﻠﮫ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا ﻟﯿﮑﻨﮫ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺧﮫ ﺗﺮې ګڼﻮﻧﮫ ﭘﮫ ادﺑﻲ او ﻧﻮر ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ څﻨګﮫ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ده‪.‬‬

‫ ‪ 177‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫داﺳﯥ ﯾﻮه ﻟﻨډه ﻧﻨﻮﺗﻨﮫ‪.‬‬

‫ﻣﺎ دا اوس ھﻢ ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ﺳﻠﻨﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻤﮫ ده‪ ،‬د ﻟﯿﮑﻮاﻻﻧﻮ زﯾﺎﺗﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ د ګڼﻮﻧﻮ ﻟﯿﮑﻠﻮ ﺳﺮه‬
‫ﯾﻮ ډول ﻧﮫ ﯾﻮ ډول ﺳﺘﻮﻧځﯥ وﻟﯿﺪﻟﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﯾﯥ ﻏﻮاړم د ﯾﻮه ﻣﺴﻠﮑﻲ ﭘﮫ څېﺮ دا ﻟﻮ‬
‫روښﺎﻧﮫ ﮐړم‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﮐﮫ رښﺘﯿﺎ درﺗﮫ وواﯾﻢ‪ ،‬زه ﭘﮭﺪې درﺟﻮ او طﺒﻘﻮ ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږم‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﻮږ‪ ،‬ﭼﯥ د ګڼﻮﻧﻮ‬
‫څﻮﻣﺮه واﻟﯽ ﻏﻮاړو راﺗﮫ څﺮګﻨﺪ ﮐړو‪ ،‬ﻧﻮ د ھﻐﯥ ﮐﻮروﻧﻮ ره ﺳﺮ او ﮐﺎرﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﻮﯾﺰ‪،‬‬
‫ﻟﺴﯿﺰ‪ ،‬ﺳﻠﯿﺰ ‪ ،‬زرﯾﺰ او اداﺳﯥ ﻧﻮر دي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﺷﻤﯿﺮﭘﻮھﻨﮫ ﮐﯥ د دوه ډوﻟﮫ ﺷﻤېﺮﻧﯿﺰو ﮐﺎروﻧﻮ ﺳﺮه ﺳﺮ او ﮐﺎر ﻟﺮو‪ .‬ګڼﻞ او‬
‫ﺷﻤﯿﺮل‪.‬‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻣﻮږ د ګڼﻠﻮ ﮐﺎروﻧﮫ ﻟﮫ ﭘﺎم ﻏﻮرځﻮﻟﯥ او دې ګڼﻠﻮ ﺗﮫ ﺷﻤﯿﺮل واﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﭘﮫ‬
‫ھﻤﺪې ﻟﯿﮑﻨﮫ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮو‪.‬‬

‫ﭘﯿﻞ‪:‬‬

‫‪ – ١‬ګڼﻞ‪ :‬د ګڼﻠﻮ د وي ﺳﺮه ﻣﻮږ ﻟﮫ ھﻤﻐﮫ ﮐﻠﯥ ﺑﻠﺪ ﯾﻮ‪ ،‬واﯾﻮ ﭼﯥ دا ﺧﻠﮏ و ګڼﮫ ﭼﯥ څﻮ دي‬
‫ﯾﺎ‬

‫دا ﭘﯿﺴﯥ وګڼﮫ!‬

‫د ګڼﻠﻮ ﺳﺮه ﻣﻮږ دوه څﮫ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮو‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ :‬د ﯾﻮې ﻟﻮﯾﯥ څﻮ – ﯾﺎ څﻮﻣﻮاﻟﯿﻮاﻟﯽ‬

‫د ګڼﻠﻮ دﻧﺪه‪ ............. :‬څﻮ ﻣﻨﮫ‪ ،‬ـﻤﺘﺮه‪-،‬ﺳﺎﻋﺘﮫ‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬د څﮫ ټﺎﮐﻠﻮ ﻏﻮښﺘﻮﻧﻮ ﺷﯿﺎﻧﻮ د څﻮواﻟﻲ‪ ،‬څﻮوﻣﻮاﻟﻲ او څﻮﻣﺮه واﻟﻲ ټﺎﮐﻞ دي‬

‫دا ﭘﮫ څﮫ ﮐﯿږي‪ .‬ﭘﮫ دې ﮐﯥ ﺷﯿﺎن ګڼﻞ ﮐﯿږي او دا ﭘﮫ ګڼﻮﻧﻮ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ګڼﻮﻧﮫ )ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ‪… ١٠٠.... ۵ ۴ ٣ ٢ ١ ٠:(-‬‬

‫ ‪ 178‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻟﻮﺳﺘﻞ‪ :‬ﯾﻮ‪ ،‬دوه) دوې(‪ ،‬درې‪ ،‬څﻠﻮر‪ ،‬ﭘﻨځﮫ‪.... ،‬‬

‫ﻟﻮﻣړی اﻟﻒ‪ :‬ﻟﮑﮫ ﭘﮫ ﯾﻮه ﻟﻮښﯥ ﮐﯥ د ﻣڼﻮ ګڼﻞ )ﺷﻤﯿﺮل ﻧﮫ ﻟﯿﮑﻮ‪ ،‬وروﺳﺘﮫ ﯾﯥ روښﺎﻧﮫ ﮐﻮو(‪،‬‬
‫ﭼﯥ څﻮ ﻣڼﯥ دي‪.‬‬

‫ﻟﻮﻣړی ب‪ :‬د ﺷﯿﺎﻧﻮ څﻮوﻣﻮاﻟﯽ‪ :‬ﻟﮑﮫ ﭘﮫ ﯾﻮه ﻟﯿﮑﮫ ﮐﯥ وﻻړ ﮐﺴﺎﻧﻮ ﯾﻮ ځﺎﻧګړی ﺳړی د‬
‫ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ ﺳﭙﯿﻦ څﻮم ﺳړی دۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ګڼﻠﻮ وروﺳﺘﮫ روښﺎﻧﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ‬
‫ﺗﻮګﮫ ﺳﻠﻢ ﺳړی دي ﯾﺎ ﺳﻠﻢ ځﺎی ﻟﺮي ﯾﻌﻨﯥ ﺳﻠﻢ دی ) ھﯿﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ د ﺳﻠﻢ ﭘﮫ ځﺎی د ﺳﻠﻦ‬
‫ﻧﺎﺳﻤﻮن ﺑﮫ ﻣﻮ اوس ﺳﻢ ﮐړی وي(‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﺗﺮﺗﯿﺐ داﺳﯥ ﻟﯿﮑﻮ‪:‬‬

‫‪ – ١‬م‪ – ٢ ،‬م‪ – ٣ ،‬م ‪ – ۴ ،‬م‪ – ۵ ،‬م ‪ – ١٠٠ ،.... ،‬م )ﻧﮫ ‪ - ١٠٠‬ن(‬

‫ﯾﻮم)ﻟﻮﻣړی( ‪ ،‬دوھﻢ ) دوﯾﻢ(‪ ،‬درﭔﻢ‪ ،‬څﻠﻮرم‪،‬ﭘﻨځﻢ‪ ،.... ،‬ﺳﻠﻢ)ﻧﮫ ﺳﻠﻦ(‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ ﮐﮫ دوه وي‪ ،‬ﻧﻮدوھﻢ اوﮐﮫ دوې وي‪،‬ﻧﻮدوﯾﻢ دۍ‪ .‬درﭔﻢ ﺳﻢ دۍ‪ .‬زﻣﻮږ‬
‫ځﻨﯥ ﻟﯿﮑﻮاﻻن ﯾﯥ ﭘﮫ دوه اوځﻨﯥ ﯾﯥ ﭘﮫ درې ﯾﯿګﺎﻧﻮ ﻟﯿﮑﻲ‪،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪.‬‬

‫ګڼﻞ‪ .‬د ﯾﻮ څﮫ څﻮواﻟﻲ اوڅﻮﻣﺮه واﻟﻲ ﻟﮫ ﭘﺎره ھﻐﮫ څﮫ ګڼﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړ ﯾﯥ ګڼﻞ دي او ھﻐﮫ څﮫ‬
‫ﭼﯥ ﭘﺮې ګڼﻮ ﯾﯥ ھﻐﮫ ګڼﻮﻧﮫ ) ﯾﻮ ﯾﯥ ګڼ( ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﺷﻤﯿﺮل‪ :‬ګڼﻮﻧﮫ ﭼﯥ د ﮐړﻧﻮ ﯾﺎ د ﻧښﻠﻮﻧﻨﺨښﻮ ﻟﮫ ﻻرې ﺳﺮه وﻧښﻠﻲ ﯾﺎ وﺗړﻟﺸﻲ‪ ،‬ﻟﮑﮫ‬

‫زﯾﺎﺗﻮن)ﺟﻤﻊ(‪ ،‬ﮐﻤﻮن‪ ،‬ځﻞ اوﻧﻮر‪ ،‬دې ﺗﮫ ﺷﻤﯿﺮل وﯾﻞ ﮐﯿږي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ د ګڼﻮﻧﻮﯾﺎ ﻋﺪدوﻧﻮد ﻟﯿﮑﻠﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره ﮐﻮروﻧﮫ ) ﮐﻮټﮫ ګۍ ﯾﺎ ځﺎﯾﻮﻧﮫ( ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ څﻨګﮫ‬
‫ﻟﻮﻟﻮ ﺑﯿﺎﯾﯥ ھﻤﮭﻐﺴﯥ ﻟﯿﮑﻨﮫ ھﻢ ده‪.‬‬

‫ﻣﻮږ د ګڼﻮﻧﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره )ارزښﺖ ( ﮐﻮروﻧﮫ ﯾﺎ ځﺎﯾﻮﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﻮﻣړی ﮐﻮر ﯾﺎ ځﺎی ﮐﯥ ﻟﮫ‬
‫ﺻﻔﺮ ﺗﺮ ﻧﮫ وﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي او ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا ځﺎی ﯾﻮﯾﺰ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ .‬دوﯾﻢ ) ځﺎی ارزښﺖ( ﮐﻮر‬
‫ﯾﺎ ځﺎی ﻟﺴﯿﺰ ﺑﻠﻞ ﮐﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﮫ ﮐﯥ‪ ،‬ﮐﮫ ﻧﻮر ګﻨﻮﻧﮫ ﭘﺴﯥ را ﻧﮫ ﺷﻲ ﯾﺎ ﺑﻞ ځﺎی وﻧﮫ‬
‫ﻟﺮي‪ ،‬ﻧﻮ ‪ ١‬څﺨﮫ ﺗﺮ ﻧﮭﮫ) ‪ ( ٩ – ١‬ﭘﮫ ﮐﯥ ﻟﯿﮑﻞ ﮐﯿږي او ﻟﺲ‪ ،‬ﺷﻞ‪،... ،‬ﻧﻮي ځﺎﯾﺎرزښﺖ‬
‫ﻟﺮي‪ ،‬ﻧﻮﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ د ځﺎی ارزښﺖ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ دا داﺳﯥ ګڼﻮ‪:‬‬

‫ﯾﻮﯾﺰ‪ ،‬ﻟﺴﯿﺰ‪ ،‬ﺳﻠﯿﺰ‪ ،‬زرﯾﺰ او ‪ ...‬ﮐﻮروﻧﮫ ﻟﺮو ﭼﯥ ارزښﺘځﺎﯾﻮﻧﮫ ھﻢ ورﺗﮫ وﯾﻠﯽ ﺷﻮ‬

‫ ‪ 179‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺑﯿﻠګﮫ‪ ۶١٨ :‬دا ﺷﭙږ ﺳﻮه اﺗﻠﺲ ﻟﻮﻟﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻤﺪا ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻨﮫ ده‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﮐﯥ د ﺳﻠﯿﺰ ﮐﻮر ﮐﯥ ﺷﭙږ‪،‬د ﻟﺴﯿﺰ ﮐﻮر ﮐﯥ ﯾﻮ او د ﯾﻮﯾﺰ ﮐﻮر ﮐﯥ اﺗﮫ دي‪.‬‬

‫ﻣﺎت ﯾﺎ ﮐﺴﺮ‪:‬‬

‫ﮐﮫ وﻟﺮو‪ ٨/٣ :‬ﻟﻮﻟﻮ‪:‬درې ﭘﺮ)ﭘﮫ( اﺗﮫ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯥ ﻟﮫ اﺗﻮﺑﺮﺧﻮڅﺨﮫ درې ﺑﺮﺧﯥ ﯾﺎ د ﯾﻮه ﯾﻮون‬
‫) واﺣﺪ‪،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻢ دۍ( څﺨﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ اﺗﮫ ﺑﺮﺧﻮ ټﻮټﮫ ﺷﻲ‪ ،‬درې ﺑﺮﺧﯥ واﺧﻠﻮ‪ .‬دا داﺳﯥ ﻟﻮﻟﻮ‪:‬‬
‫درې ﭘﺮ اﺗﮫ‪،‬ﭼﯥ ھﻤﺪا ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﯾﺎ ﻟﯿﮑﺒڼﮫ ھﻢ ده‪.‬‬

‫ﮐﮫ د ﭼﺎ ﭘﯿﺴﯥ زﯾﺎﺗﯿږي‪ ،‬ڼﻮواﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﯿﺴﯥ ﻣﯥ دوه ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﺎ ﯾﻮﻧﯿﻢ ﺑﺮاﺑﺮه ﯾﺎ درې ﺑﺮاﺑﺮه‬
‫ﺷﻮې‪ .‬دا ﭼﯥ څﻮک ﯾﯥ ﻧﺎﺳﻢ واﯾﯥ‪ ،‬د ھﻐﯥ ﻧﺎﺳﻢ وﯾﻠﻮ ﯾﺎ ﺑﻠﻠﻮ ﻟﮫ ﭘﺎره‪ ،‬ﻧﻮ ﻣﻮږﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ‬
‫ﮐﻮﻣﮫ ﻻر ﻧﮫ ﻟﺮو او ﻧﮫ ﺑﺮاﺑﺮوو‪.‬‬

‫ﻟﺴﻤﯿﺰ ﯾﺎ ﻋﺸﺎرﯾﮫ‪:‬‬

‫ﮐﮫ وﻟﺮو‪ ٣.٠٨٢ :‬ﻧﻮ دا داﺳﯥ ﻟﻮﻟﻮ‪ :‬درې ﻟﺴﻤﯿﺰ )ﻋﺸﺎرﯾﮫ( ﺻﻔﺮ‪ ،‬اﺗﮫ دوه او ھﻤﺪا ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻨﮫ‬
‫ھﻢ ده‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﭘﮫ ﺗﻮرو د ګڼﻮﻧﻮ د ﻟﯿﮑﻠﻮﺳﺮه ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ ﺷﻮ ﻟﺮﻟﯽ‪ ،‬دا ﯾﻮه ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ ﭘﺮوﺳﮫ ده اودا‬
‫زﻣﻮږ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ھﻢ ﻟﺮو‪.‬‬

‫ﮐﮫ وﻟﺮو‪ ۶٣۵.٨٠۴ :‬ﻧﻮ دا ﭘﮫ ﺳﻠﯿﺰ ﮐﻮرﮐﯥ ﺷﭙږ‪ ،‬ﭘﮫ ﻟﺴﯿﺰﮐﻮر ﮐﯥ درې ﭘﮫ ﯾﻮﯾﺰ ﮐﻮر ﮐﯥ‬
‫ﭘﻨځﮫ ﻟﺮي او ﭘﮫ ﻟﺴﻤﯿﺰ ﮐﻮر اﺗﮫ ﭘﮫ ﺳﻠﻤﯿﺰ ﮐﻮر ﮐﯥ ﺻﻔﺮ اوﭘﮫ زرﻣﯿﺮﮐﻮرﮐﯥ څﻠﻮرﻟﺮي‬
‫اوداﺳﯥ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺗﻮرو ﻟﯿﮑﻮ‪ :‬ﺷﭙږﺳﻮه ﭘﻨځﮫ دﭔﺮش ﻟﺴﻤﯿﺰ اﺗﮫ‪ ،‬ﺻﻔﺮ‪ ،‬څﻠﻮر‪ .‬ګﻮرو ﭼﯥ ﭘﮫ ﮐﻮم‬
‫ځﺎی ﮐﯥ ﭘﮫ ﺗﻮرود ﻟﯿﮑﻠﻮ ﺳﺮه ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻧﮫ ﻟﺮو‪.‬‬

‫ﭘﮫ ﺳﻠﻨﮫ ﻣﯥ ﯾﻮه ﻟﯿﮑﻨﮫ ﮐړې‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻤﮫ ده او ﺳﻤﮫ ﯾﯥ ﺳﻠﻤﮫ ده‪.‬‬

‫ﻟﻨډ ﺑﯿﺎ د ﭘﺎم وړ‪ :‬ﻣﻮږھﺮ ګڼ ﺑﯥ ﻟﮫ ﮐﻮﻣﻮﺳﺘﻮﻧځﻮ ﭘﮫ ﺗﻮرو ﯾﺎ د ﺗﻮروﺳﺮه ﻟﯿﮑﻠﯽ ﺷﻮ‪ .‬څﻨګﮫ‬
‫ﭼﯥ ﯾﻮ ګڼ دۍ‪ ،‬ﻧﻮ ھﻤﮭﻐﺴﯥ ﯾﯥ ﻟﯿﮑﻮ‪.‬‬

‫ګﺮان ﻟﯿﮑﻮﻧﮑﻲ دې ﭘﻮره ﭘﺎم وﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘﯿﺪاﭔښﺖ ﺳﺮه ﭘﮫ ﺧﭙﻠﻮ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ځﺎن د‬
‫ﻣﺨﺎﻣﺨﻮاﻟﻲ ﺳﺮه ﻣﺨﺎﻣﺦ ﻧﮫ ﮐړي‪ .‬زه دﻟﺘﮫ درې ګڼﻮﻧﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐﻮم‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﮫ څﻨګﮫ‬
‫دي‪ ،‬ﻧﻮ وﻟﯥ ﯾﯥ ﺑﯿﺎ ﺑﺪﻟﻮو؟ ﻣﻮږ ل دې اﻣﻠﮫ دژﺑﯥ ﺳﺮه ﺑﻮﺧﺖ ﻧﮫ ﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﻮ څﮫ ﻧﻮﯾﻮاﻟﯽ‬
‫ﻣﻮ راوﺳﺘﯽ وي‪ .‬ژﺑﮫ ھﻎ ﭘﮫ ﺧﭙﻞ ﭘﺴﺪاﭔښﺘﻲ ﺟﻮړښﺖ ﮐﯥ ﻧﻮﯾﻮﯾﺎﻟﻲ ﺗﮫ اړﺗﯿﺎ ﻧﮫ ﻟﺮي او ھﻐﮫ‬

‫ ‪ 180‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫څﮫ ﭼﯥ د ﻧﻮﯾﻮاﻟﻲ اړﺗﯿﺎ ﻟﺮي‪ ،‬ھﻐﮫ ﺑﯿﺎ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﻲ د ګڼﻮﻧﻮ اړوﻧﺪ څﮫ ﻧﮫ دي‪ ،‬ھﻐﮫ ﺑﯿﺎ ﭼﯥ ﻧﻮي‬
‫څﮫ ګڼﻮﻧﻮ ﮐﯥ راځﻲ ھﻐﮫ دی او ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮه ﺑﺪل وي‪.‬‬

‫ﺑﯿﺎ‪ :‬درﭔﻢ ﭘﮫ دوه ﯾﺎ درې ﯾېګﺎﻧﻮ ﯾﻌﻨﯥ درﯾﯿﻢ او ﯾﺎ درﭔﯿﯿﻢ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻞ ھﻤﺪاﺳﯥ ﻧﺎﺳﻢ دي‪ ،‬ﻟﮑﮫ‬
‫ﭼﯥ د ﺳﻠﻢ ﻟﮫ ﭘﺎره د ﺳﻠﻦ ﻟﯿﮑﻞ‪.‬‬

‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻟﺮو او دا ھﺮه ژﺑﮫ‪ ،‬ﺧﻮ د ھﻐﻮ ﺳﺘﻮﻧځﻮ ﺳﺮه ﻣﻮږ ﻟﮫ ﭘﯿﺪاﭔښﺘﮫ ﺑﻠﺪ ﯾﻮ او دا ﺑﯿﺎ ﺑﻠﺪې‬
‫ﺳﺘﻮﻧځﯥ دي او وي ﺑﮫ او ﻣﻮږ ﺑﮫ ھﻤﺪاﺳﯥ ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﭘﺎﺗﯥ ﺷﻮ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ د ژﺑو ﭘﯾدا ﭔ‪L‬ت‪ ،‬ﭼﯥ ﻏﺑر‪Q‬ﯥ ﭘﯾدا ﺷوي‪:‬‬

‫ ‬ ‫د ژﺑوﭘﯾداﭔ‪L‬ت‪:‬‬

‫زه ژﺑﭘوه ﻧﮫ ﯾم‪ ،‬ﺧوداﺳﯥ ﭘﮫ اﻧد ﯾم ‪ -‬ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﻣﯥ ﭘﮫ ن ج ﮐﯥ ھم د ﭘوھﯾدﻟوھﻠﯥ \ﻠﯥ ‬

‫وﮐړې‪ ،‬ﺧو اﻧد ﻣﯥ ھﻣدا ﭘﺎﺗﯥ ﺷو‪ ،-‬ﭼﯥ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﭘوه ﯾم او دا اﻧد ﺗﺎﺳو ﺳره ‪Q‬ډوم‪ :‬‬

‫د ﭘﯾداﭔ‪L‬ت ‪5‬ﺧﮫ ‪P‬وﻟﯥ ژﺑﯥ ﯾو د ﺑل ﺳره ﻏﺑر‪Q‬ﯥ دي‪ .‬ﮐﮫ ﭘﮫ اﻧ‪V‬رﭔزي ﮐﯥ ‪ until‬وﻟرو‪ ،‬ﻧو د ‬
‫ﭘ‪L‬ﺗو اﻧډول ﯾﯥ ‪ ،،‬ﺗر‪ ،،‬دۍ‪ .‬ﮐﮫ ﻣوږوﻏواړو ﭘﮫ ‪ ،،‬ﺗر ‪L ،،‬ﮫ وﭘوھﯾږو اود ﮐﺎروﻧﯥ \ﺎی ﯾﯥ ‬
‫راﺗﮫ ‪L‬ﮫ ‪5‬ر‪Q‬ﻧد ﺷﻲ‪ ،‬ﻧو د اﻧډول ﻟﮑﮫ ‪ until‬ﯾﺎ د اﻟﻣﺎﻧﻲ ‪ bis‬د ﮐﺗﻧﯥ ‪5‬ﺧﮫ ‪PQ‬ﮫ اﺧﺳﺗﻠﯽ ﺷو‪.‬‬
‫دوی ﭘﮫ ﺧﭘﻠوژﺑوﮐﯥ ډﭔر ﮐﺎر ﮐړی اوھر ‪5‬ﮫ ﯾﯥ ‪5‬و ﻟﺳواره ‪5‬ﯾړﻟﻲ‪5 .‬ﻧ‪V‬ﮫ ﭼﯥ د ﯾوه ‪5‬ﮫ‪ ،‬‬
‫وﺧت ﯾﺎ \ﺎی ﭘﺎی ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوي‪ ،‬ﭘﮫ ھﻣدې ډول ‪ ،،‬ﺗر‪ ،،‬ھم‪ ،‬ﭼﯥ دا ﯾﯥ ﯾوا\ﯥ او ﯾوا\ﯥ د ‬
‫ﮐﺎروﻧﯥ \ﺎی دۍ او ﺑس‪ .‬ھﻣداﺳﯥ دا ‪ ،،‬ﺗر‪ ،،‬ﺑﺎﯾد د ‪ ،،‬ﻟﮫ‪ ،،‬او ھﻣداﺳﯥ د ﻧورو \ﺎﯾﻧﺎﺳﺗﯽ ﻧﮫ ‬
‫ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ﯾو ‪5‬ﮫ ﭼﯥ ﭘﯾﻠﯾږي‪ ،‬د ھﻐﮫ ﻟﮫ ﭘﺎره ‪ ،،‬ﻟﮫ ‪ ،،‬را\ﻲ او ﯾو‪5‬ﮫ ﭼﯥ ﭘﺎی ﭘﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﮐوي‪ ،‬د ھﻐﯥ ﻟﮫ ‬
‫ﭘﺎره ‪ ،،‬ﺗر ‪ ،،‬را\ﻲ‪ ،‬ﯾود ﺑل \ﺎی ﻧﺎﺳﺗﯽ ﺑﺎﯾد ﻧﮫ ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﯾﺎ ﯾﯥ ﺗﮑرار‪.‬‬

‫دا د ﻧړۍ ژﺑﯥ ﭼﯥ ﻣﻧ_ ﺗﮫ راﻏﻠﻲ ﯾو د ﺑل ﺳره ﻏﺑر‪Q‬ﯥ ‪ -‬ﭘﮫ ھﻣﻐﮫ وﺧت ﯾﺎ ﯾوﭘﮫ ﺑل ﭘﺳﯥ ‪ -‬د ‬
‫ھﻣﻐو ﯾﺎ ورﺗﮫ ﺳﺗوﻧ\و ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﻣﻧ_ ﺗﮫ راﻏﻠﻲ‪ ،‬ﯾﻌﻧﯥ د ژﺑو ﭘﮫ ﻣﻧ_ ﮐﯥ ﯾو ﻏﺑر‪Q‬ون ﯾﻌﻧﯥ ‬
‫ﻣوازﯾت ‪ Parallelity‬ﺷﺗون ﻟري‪ .‬‬

‫ ‪ 181‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﮫ ھره ژﺑﮫ ﮐﯥ د ھﻐﯥ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ د وی)ﻟﻐﺎت( ﻟﭘﺎره اﻧډول ﯾﺎ ﺑراﺑر او ﮐﮫ ﻏواړۍ ﻣﻌﺎدل وی ‬
‫ﯾﺎ ﻟﻐﺎت ﺷﺗون ﻟري او ﮐﮫ ﻧﮫ ﻧو اﻧډول ﯾﯥ ﯾﺎ د ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ راﻧﯾﺳﯥ او ﯾﺎ ﯾﯥ ﭘﮫ ﺧﭘﻠﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ ‬
‫ﻣﻧﺎﺳب ډول ورﺗﮫ دا اﻧډول ﭘﯾداﮐوي‪ .‬‬

‫ﮐﮫ ﯾو وی )ﻟﻐﺎت( ور\ﻧﯽ ﻧﮫ وي ﯾﻌﻧﯥ ﮐورﻧﯽ ﺷوی ﻧﮫ وي او ﻏواړو ﭘ‪L‬ﺗو ﯾﯥ ورﺗﮫ ﭘﯾدا ‬
‫ﮐړو‪ ،‬ﻧو د ﻧورو زده او ﭘرﻣﺦ ﺗﻠﻠو ژﺑو ‪5‬ﺧﮫ ﭘﮫ ھﻣﻐﮫ ﻣوﺧﮫ ﯾﺎ ﺑراﺑر دا ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐوو‪ .‬‬

‫ﻟﮑﮫ د ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ ﭘﮫ ﺗو‪Q‬ﮫ زﻣوږ د ﮐﺎر ﻣﺳؤوﻟو ﻟﯾﮑواﻻﻧو د ﻋرﺑﻲ ‪،،‬ﻣﺎﯾﻊ‪ ،،‬ﭘﮫ اوﺑﻠن ژﺑﺎړې ﯾﺎ ‬
‫ﻣﺎﯾﻊ ﯾﯥ اوﺑﻠن ﺑﻠﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ دا ژﺑﯥ ﺳره ﺗﯾری دۍ اوﻟﮫ ﻣﺳﻠﮏ ﺳره ﺧوھﯾ‪ È‬ﺑﻠدﺗﯾﺎ ﻧﮫ ﺷﺗﮫ‪ .‬ﭘﮫ ‬
‫ھﯾواد ﮐﯥ ﯾﯥ واورې ھم ﺷﺗﮫ او ﭘﮫ دې ھم ﭘوھﯾږي‪ ،‬ﭼﯥ د ﺷﯾﺎﻧودا ‪P‬وﻟ‪V‬ﯽ ﺑﮭﯾږي او دوي ﯾﯥ ‬
‫د ﺧﭘﻠﯥ ﻧﺎﺗواﻧ‪ O‬ﺳره اوﺑﻠن ﺑوﻟﻲ‪ .‬دا ﻧور د اوﺑﻠن ﻟﯾﮑﻧﮫ ﮐﯥ رو‪L‬ﺎﻧﮫ دۍ‪ .‬‬

‫ﭘﮫ دې ﻻﻧدې ‪5‬ﯾړﻧﮫ ﮐﯥ \ﺎن داﺳﯥ ﻟږد ‪Q‬راﻧوﻟوﺳﺗوﻧﮑود ﺟﻧﺟﺎل ﺳره ﻣﺧﺎﻣﺦ ﮐوم‪ ،‬ﭼﯥ اړﯾﯾن ‬
‫راﺗﮫ ﺑرﭔ‪L‬ﻲ‪ ) .‬ﻣﺦ ﻟﮫ ﻣﺧﮫ دې راﺗﮫ ﺑﺧ‪L‬ﻧﮫ وي‪ .(.‬‬

‫ﮐﮫ ﯾو ‪5‬ﮫ دې ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ژﺑﯥ ‪5‬ﺧﮫ راﻧﯾوﻟﻲ وی ﻣوﺧﮫ ﻧﺎﺳﻣﮫ ﺷوه‪ ،‬ﻧو وی‪ ،‬ﺧوي اوﮐﮫ ﻧوم وي ‬
‫ﻧو ھم ﺑﯾﺎ ﻧﺎﺳم دی‪ .‬د ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ ﭘﮫ ﺗو‪Q‬ﮫ‪ ،‬ﮐﮫ ﻣوږ ﻣو ﭘﮫ ھﯾواد ﮐﯥ ﻻ ﺗراوﺳﮫ ) ﭘورې( ﺷﻔﺎﺧﺎﻧﮫ ‬
‫ﯾﺎ ﺑﯾﻣﺎرﺳﺗﺎن ﯾﺎ د اﻟﻣﺎﻧﯥ ‪ Krankenhaus‬ﻧﮫ ﻟرودی ﯾﺎ ﺗراوﺳﮫ ﻧﮫ وی ﻧوﻣوﻟﯽ‪ ،‬ﻧو د دې ‬
‫ﻟﭘﺎره ﺑﮫ ﻣوږ ھم ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ د ژﺑﯥ ﭘﮫ ﺑﻧﺳټ او ﺳم اﻧدﯾز اړوﻧده ﻧوم ﻟرودی ﯾﺎ ورﮐوﻟﯽ‪ ،‬دا ‬
‫ﭼﯥ دا د ﻧﺎروﻏﺎﻧو \ﺎی دۍ‪ ،‬ﻧو ﻣوږ ﺑﮫ دا ﻧﺎروﻏﺗون ﺑﻠﻠﯽ وی‪ .‬ﯾﺎ دا ﭼﯥ دا د ﺷﻔﺎ \ﺎی دی‪ ،‬‬
‫ﮐﯾدی ﺷﻲ رﻏﻧﺗون ﻣو ھم ﺑﻠﻠﯽ وی‪ .‬‬

‫دا ﻧوﻣوﻧﯥ ﻣوږ ﻟﮫ دې د ﺑﺎﻧدﻧ‪ O‬ژﺑو ‪5‬ﺧﮫ ﻧﮫ راﻧﯾﺳو‪ ،‬ﺑﻠﮑﮫ دا زﻣوږ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ھﻣداﺳﯥ دي ‬
‫ﯾﻌﻧﯥ ﻧﺎروغ ﻟرو او د ﻧﺎروغ ﻟﭘﺎره ﺑﺎﯾد \ﺎی وﻟرو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﻧﺎروﻏﺗون ﺷوی وی‪ .،‬زﻣوږ ‬
‫ﻣﺷراﻧو دا ﭘﮫ ھﻐﮫ وﺧت ﮐﯥ دا د روﻏﺎﻧو \ﺎی ﻧوﻣوﻟﯽ‪ .‬دې ﺗﮫ دې ﭘﺎم وي‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ وﻟس ﮐﯥ ‬
‫ﻣو ﭘﮫ ﭘﯾداﭔ‪L‬ﺗﻲ ﯾﺎ طﺑﯾﻌﻲ ډول داﺳﯥ ﻧوﻣوﻧﯥ ﻧﮫ ﺷﺗﮫ‪ .‬ﮐﮫ دا زﻣوږ د ﭘوھﺎﻧو ﮐﺎر ﻧﮫ وي او ﭘﮫ ‬
‫وﻟس ﮐﯥ ﻣﻧ_ ﺗﮫ راﻏﻠﯽ وی‪ ،‬ﻧو ﺑﺎور وﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ د ﻧﺎروﻏﺎﻧو \ﺎی ﯾﺎ ﻧﺎروﻏﺗون او ﯾﺎ ‬
‫رﻏﻧﺗون ﺑﻠل ﺷوی وی‪ ،‬ﺧو دا زﻣوږ د ﻟﯾﮏ ﻟوﺳت ﺧﺎوﻧداﻧو د ﺷﻔﺎﺧﺎﻧﻲ او ﺑﯾﻣﺎرﺳﺗﺎن ﭘﮫ ‬
‫\ﺎی ﻧﺎ ﺳم ﻟﯾﮑﻠﯽ ﯾﺎ راوړي‪ .‬‬

‫داﺳﯥ ‪5‬ﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎ ﺳم وﻧوﻣول ﺷﻲ‪ ،‬ﻧو ﺑﯾﺎﯾﯥ ﺳﻣﮫ وﻧﮫ ډﭔر زور ﻏواړي‪ .‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ﺑﺎﯾد ‬
‫وھ‪5‬ﯾږو‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ‪5‬ﮫ ھﻐﺳﻲ وﻧوﻣوو‪ ،‬ﭼﯥ ‪5‬ﻧ‪V‬ﮫ دي ﯾﻌﻧﯥ د ﻧوم ‪5‬ﺧﮫ ﻣوﺧﮫ ﯾﺎ ﺷﯽ ﺑﺎﯾد ‬
‫رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﺟوت ﺷﻲ ﯾﺎ ﻧوره ھم ‪L‬ﮫ ﻧوم ﺑﺎﯾد ﻟﮫ ﺧوي ‪5‬ﺧﮫ رو‪L‬ﺎﻧﮫ وي‪ .‬‬

‫ﯾوه ﺑﻠﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪ :‬زه ﭼﯥ د ﮐورﻧﯾوﭼﺎرووزارت ﮐﻠﮫ ﮐﻠﮫ ﺧﺑروﮐﯥ واﯾم‪،‬ﻧوزه ورﺗﮫ ‬
‫ﺗﻠد‪،،‬دﻧﻧﻧﯾوﭼﺎرووزارت‪،،‬واﯾﻣﺎودا \ﮑﮭﭼﭔد ﮐورﻧﯾوﭼﺎرووزارﺗد ﮐورﻧﯾوﭼﺎرودﻧدھﺑﺎﯾد ﭘﮫ ‬

‫ ‪ 182‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻏﺎړه وﻟري اود ‪ ،،‬ﻧﻧﻧﯾوﭼﺎرووزارت‪ ،،‬د دﻧﻧﻧﯾوﭼﺎرو دﻧده ﭘﮫ ﻏﺎړه ﻟري‪ .‬زه ‬
‫ﻧﮭﭘوھﯾږم‪،‬ﭼﭔﻣوږد ﮐورﻧﯾوﭼﺎرووزارت ‪5‬ﮫ ﺑوﻟو؟ ‬

‫ﺑﯾﺎ واﯾم‪ :‬ﭘ‪L‬ﺗﺎﻧﮫ ﭼﯥ ‪5‬ﮫ ژﺑﯥ ﺗﮫ را ﻧﻧﺑﺎﺳﻲ ﺑﺎﯾد دﻟﯾل ﯾﯥ راوړي‪ .‬د ﮐوﻣﯥ ژﺑﯥ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ‬
‫راﻧﻧوﺗﻲ ‪5‬ﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐوو‪ ،‬ﻧو ﭘﮫ ھﻐﮫ ﭘردۍ ژﺑﮫ ھم ﺑﺎﯾد ﭘوه وو او ﺑﯾﺎ ﻟږ ﺗر ﻟږه ﭘﮫ ھﻐﮫ ‬
‫وي)ﻟﻐﺎت( ﻣوﺧﮫ ﺑﺎﻧدې ھم ﻟﮫ ھره اړﺧﮫ ﺑﺎﯾد وﭘوھﯾږو‪ .‬‬

‫داﺳﯥ ﮐﯾدی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾو ‪5‬ﮫ ﯾﺎ ﯾو ﺷﯽ ﯾوه \ﺎی ﮐﯥ وی ﭘﮫ ﯾوه ﺑل \ﺎی ﮐﯥ ﻧﮫ وي‪\ ،‬ﮑﮫ ‬
‫ﭼﯥ ھﻠﺗﮫ ﺑﮫ ﯾﺎ دا ﺳﺗوﻧ\ﻲ ﻧﮫ وي او ﯾﺎ دا د ﺷﯾﺎﻧو ‪5‬ر‪Q‬ﻧدﯾدﻧﯥ‪ ،‬ﻧو ﺑﯾﺎ د ﺑل \ﺎی ﻧوم ﺑﺎﯾد ‬
‫وﮐﺎروو‪ .‬‬

‫ﮐﯾدی ﺷﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﯾو ‪5‬ﮫ ﭘﮫ ﺑﯾﻠو ﺑﯾﻠو \ﺎﯾوﻧو ﮐﯥ ﭘﮫ ﺑل ﻧوم ﻧوﻣول ﺷوي وي‪ ،‬ﭼﯥ دواړه ﯾﯥ ﺳم ‬
‫دي او دا ﭘﮫ ‪P‬وﻟو ژﺑو ﮐﯥ داﺳﯥ ﺷﺗﮫ‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﻠﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﯥ‬

‫ ‬ ‫د دﻧﻧﻧﯾو ﭼﺎرو وزارت ﺗﮫ د ﮐورﻧﯾو ﭼﺎرووزارت واﯾو‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳم دۍ‪.‬‬

‫ ‬ ‫ﺑﻠﮫ ﺑﯾﻠ‪V‬ﮫ‪:‬‬

‫ﻟﮫ ﺳﻠو دﯾرش ﻟﮫ ﭘﺎره اوس زﻣوږ ژورﻧﺎﻟﺳﺗﺎن ﭘﮫ ډﭔر ﻧﺎﺳم ډول دﭔرش ﺳﻠﻧﮫ ﮐﺎروي‪ ،‬ﭼﯥ د ‬
‫ژﺑﯥ ﺗﺧرﯾب دۍ‪ .‬دې ﺗﮫ ﺗل دﭔرش ﺳﻠﻣﮫ وﯾل ﺷوی او ھﻣداﺳﯥ ﯾﯥ ژﺑﻧ‪ O‬او ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯾزه ﺑﻠل ‬
‫ھم دي‪ ،‬وﻟﻲ ﻧو دا د ﻧږدې ﺷﻠوﮐﺎﻟو راﭘﮫ دې \وا ﺳﻠﻧﮫ ﺷوي؟ اوﻧورو ھم ﭘﮫ ھﻣدې ﻧﺎﺳم ډول ‬
‫ﺧﭘﻠﮫ ﮐړې؟ ‬

‫ ‬ ‫دا ﭘﮫ ﺧﭘل اړوﻧد\ﺎی ﮐﯥ رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﺷوي‪.‬‬

‫ﺑﻠﮫ ﺑﯿﻠګﮫ ﯾﯥ‪ :‬د ﺳﺘﺎﻧﺪار ﯾﺎ ﻣﻌﯿﺎر ﻟﭙﺎره ﭘﮫ ﭘښﺘﻮﮐﯥ ﻧﻮم ﻧﮫ ﻟﺮو‪ ،‬ﻧﻮ ﻣﻮږ ورﺗﮫ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ‬
‫ﮐﯥ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧډول ګﻮرو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ رښﺘﯿﺎ ﮐﯥ ﺑﻞ څﮫ دۍ) ﭘﮫ ﺑﻞ ځﺎی ﮐﯥ ﺧﺒﺮې ﭘﺮې ﺷﻮي‪.‬‬

‫ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ ځﺎﻧګړې دي‬

‫ﻟﮫ ﭘﯿﻠﮫ ﯾﻮه اړﯾﯿﻨﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬دا څﮫ ﭼﯥ ﻣﺎ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪ ،‬دا ﻣﯥ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ څﺨﮫ راﻧﯿﻮﻟﻲ او راټﻮل‬
‫ﮐړي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ زه ﻧﮫ دوﻣﺮه ھﻮښﯿﺎر ﯾﻢ او ﻧﮫ دوﻣﺮه ﭘﻮه‪ ،‬ﺧﻮ ﯾﻮه وﺗﻠﯥ ژﺑﮫ‬

‫ ‪ 183‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫اﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﯥ زده او د ھﻐﯥ ﭘﮫ ﻣټﮫ او ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ وداﻧﯥ دي‪ .‬دې ژﺑﯥ راﺗﮫ دا ﺗﻮان ھﻢ‬
‫راﮐړی‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘښﺘﻮ ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﻮ ﺗﮫ ﻣﯥ ﭘﺎم را اوښﺘﯽ او ﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ ﯾﯥ د دې ژﺑﯥ ﭘﮫ ﻣټﮫ ﮐﻮم‪.‬‬

‫ﺑﺴﯥ‪:‬‬

‫ﭘﮫ دې ﮐﯥ ﺧﻮ زه ھﻢ ﮐﻮم ﺷﮏ ﻧﮫ ګﻮرم‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﻣﯥ ځﺎﻧګړې دي او ﭘﮫ ډﭔﺮو ځﺎﯾﻮﻧﻮ‬

‫ﮐﯥ ان ﺗﺮدې‪ ،‬ﺳﺘﺎﺳﻮ د ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻣﺨﺎﻣﺦ دي‪ ،‬ﺧﻮ ﺗﺮاوﺳﮫ ﻣﯥ دا اﻧﺪ دۍ‪ ،‬ﭼﯥ د ژﺑﻼرې ﺳﺮه‬
‫ﺑېﻼرې ﻧﮫ دي‪.‬‬

‫زﻣﺎ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ د ھﻐﮫ ﭘﻮھﻨﯿﺰ څﮫ ﺷﻨﻨﻮ او څېړﻧﻮ ﭘﺮﺗﮫ ﮐﻮم ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﯾﺎ ﻧﻮر وﯾﻮﻧﮫ ﻣﺎ ﻧﮫ‬
‫دی ﺟﻮړ ﮐړي‪ ،‬ھﻐﮫ څﮫ ﭼﯥ دي‪ ،‬ھﻐﮫ ﻣﻮ ﭘﮫ زﺑﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‪ .‬دا ﭼﯥ ﻣﻮږ ﭘﮫ ښﻮوﻧځﯿﻮ ﮐﯥ څﮫ‬
‫ﻟﻮﻟﻮ او ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ څﮫ وي‪ ،‬ﻧﻮ د دې ﭘﻮښﺘﻨﮫ ھﻢ ﻧﮫ ﮐﻮو‪ ،‬ﭼﯥ دا‬
‫ﺑﮫ ﻧﻮ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ څﮫ وي او وښﺎﯾﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ ښﻮوﻧﮑﯽ او ﯾﺎ ﺑﻞ ﭘﻮه ﯾﯥ ھﻢ ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږي‪ ،‬ﭼﯥ څﮫ‬
‫ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﻟﺮي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﺗﺮاوﺳﮫ‪ -‬دا ﭘﮫ ﺧﻮاﺷﯿﻨۍ واﯾﻢ‪ -‬ﭘﻮھﻨﮫ ھﻢ ﺧﭙﻠﮫ ﮐړې ﻧﮫ ده‪ ،‬دا ﻣﻮ ﻟﮫ ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﺳﺮه راﭘﻮر‬
‫ﮐړې‪ ،‬دا ﭘﮫ داﺳﯥ ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻓﮑﺮ ﭘﺮې ﻧﮫ ﮐﻮو او ﯾﺎ ﻧﮫ ﺷﻮ ﮐﻮﻟﯽ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺑېﻠګﯥ‬
‫ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ دا ﮐﺮه ﭼﯥ ﻟﻮﻟﻮ واﯾﻮ‪ ،‬دا ﺑﮭﻨﻮ ﭘﮭﭙښﺘﻮ څﮭﻮي‪.‬‬

‫ھﻐﮫ څﮫ ﭼﯥ ﻣﺎ دژﺑﯥ ﭘﮫ ﺗﻮان اﻧډول ﻧﻮﻣﻮﻟﻲ‪ ،‬دا ھﻤﺪاﺳﯥ ده او ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ورﺗﮫ ﺑﻞ څﮫ ﻧﮫ‬
‫ﺷﻮ وﯾﻠﯽ‪ .‬دې ﺗﮫ ﻣﻮ ﻓﮑﺮ ﻧﮫ دۍ ﮐړی ﭼﯥ ﭘښﺘﻮ ھﻢ ھﻤﺪاﺳﯥ ﯾﻮه ژﺑﮫ ده‪ ،‬ﻟﮑﮫ دا ﻧﻮرې ژﺑﯥ‪.‬‬
‫ﭘﮫ ﻧﻮرو ژﺑﻮ ﮐﯥ ﭼﯥ څﮫ وي‪ ،‬ھﻐﮫ زﻣﻮږ ﭘﮫ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‪ ،‬ﺧﻮ ﻣﯿﻨﺪل ﯾﯥ د ﻟﻮﻣړي ځﻞ ﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره داﺳﯥ ﻟږ ﺳﺘﻮﻧځﯥ ﻏﻮاړي‪.‬‬

‫ﻣﻮږ ﭼﯥ ﮐﻮﻣﮫ ﭘﻮھﻨﮫ راﭘﻮر ﮐړې‪ ،‬ﻧﻮ د ھﻐﯥ ھﻐﮫ ﺧﻮﻧﺪﯾﻮﻧﮫ ﻣﻮ راﭘﻮر ﮐړې‪ ،‬ھﻐﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ‬
‫ﻣﻮ راﭘﻮر ﮐړي او ﺧﭙﻞ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﯾﺎ و ﯾﻮﻧﻮ ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ ﻣﻮ راﺗﮫ ﭘﺮدي ﯾﺎ ﻧﺎ ﺑﻠﺪ دي‪.‬‬

‫ﮐﮫ د ﮐﺮې ﭘﮫ ځﺎی ﻏﻮﻧډوﺳﮑﮫ ﯾﺎ ﻏﻮﻧډاری وواﯾﯥ‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﮫ ﻧﺎﺳﺖ ﻟﻮﺳﺘﻲ ﮐﺴﺎن درﭘﻮرې‬
‫ﺧﺎﻧﺪي‪.‬‬

‫ﻟﮫ ھﻤﺪې اﻣﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ﮐﮫ اوس زﻣﻮږ ژﺑﭙﻮھﺎن ﻟﮫ ﻋﺮﺑﻲ زﻣﻮږ ﻟﮫ ﭘﺎره ورځﻨﻲ ﮐﻮم ﻧﻮم ﻟﮫ‬
‫ﭘﺎره ﭘښﺘﻮ ﻧﻮم ﻏﻮاړي ﭘﯿﺪا ﮐړي‪ ،‬ﻧﻮ ھﻐﻮي دا ﮐﺎر ﺑﯥ ﻟﮫ دې ﮐﻮي‪ ،‬ﭼﯥ د ھﻐﮫ ﻧﻮم ﭘﮫ ﺧﻮي‬
‫ځﺎن وﭘﻮھﻮي‪ ،‬ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻨﮫ ﺷﻨﮫ‪ ،‬ﭼﯥ‪ ،،‬ﭘښﺘﻮ ﻧﺎﺳﻢ راﻧﻨﺒﺎﺳﻠﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ‪ ،،‬ﺳﺮ ﻟﯿﮏ‬
‫ﻻﻧﺪې دي‪.‬‬

‫ ‪ 184‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﺧﺒﺮه ﺑﮫ ﻧﮫ اوږدوم‪ ،‬اوس ﺑﮫ راﺷﻢ ھﻐﯥ ﺧﭙﻠﯥ ﻣﻮﺧﯥ ﺗﮫ‪ ،‬د ښﻮوﻧځﻲ ﻟﯿﮑﻨﯥ څﻨګﮫ دي او دا‬
‫زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ ځﺎﻧګړې دي‪.‬‬

‫د ښﻮوﻧځﻲ ﻟﮫ زده ﮐړې زدﮐړې ﭘﮫ ﺑﻨﺴټ ﺑﮫ وﻟﯿﮑﻮ ‪:‬‬

‫ﭘﮫ داﯾﺮه ﮐﯥ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮي د داﭔﺮې ﺗﻮﮐﻲ‪:‬‬

‫ډاﭔﺮه‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ‪ ،‬ﺳﻄﺤﮫ‪،‬ﻗﻄﻌﮫ‪،‬ﻗﻄﺎع‪،‬ﻗﻄﺮ‪،‬ﻗﻮس‪،‬وﺗﺮ‪.‬‬

‫دا د ښﻮوﻧځﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ دي‪ ،‬ﺧﻮ زﻣﻮږ ﻟﻮي او واړه ﻧﮫ ﭘﺮې ﭘﻮھﯿږي او ﻣﻮږ ھﻢ ﻧﮫ ﭘﺮې‬
‫ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﺑﮫ ﻧﻮ څﮫ وي‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﮫ ھﻐﮫ ځﻤﮑﮑﭽﭙﻮھﻨﯿﺰ ﭘېﮋﻧﺪ ﯾﯥ ﭘﻮھﯿږو‪ .‬ﭘﮫ ﻣﺜﻠﺚ ﻧﮫ‬
‫ﭘﻮھېږو‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ څﮫ ﺗﺮې ﭘﻮه ﺷﻮ‪.‬‬

‫دا ﭘﻮرﺗﮫ ﻋﺮﺑﻲ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﮐﮫ واورو‪ ،‬ﻧﻮ ﻧﻮر ﭘﺮې ﻧﮫ ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﺧﻮ دوﻣﺮه ﭘﻮھﯿږو‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﮫ‬
‫ﯾﻮه ﯾﺎ ﯾﻮه ﭘﻮھﻨﯿﺰه رﯾښﮫ اړه ﻟﺮي‪ .‬ﻟﮫ ﺑﻠﯥ ﺧﻮا دا ﻣﻮږ ﺗﮫ ھﻐﮫ ﻟﮫ ﭘﯿﻠﮫ ځﮑﮫ ورځﻨﻲ او ﺑﻠﺪ‬
‫ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻠﻮﺳﺖ ﻣﻮ ﭘﮫ دري ﮐړی‪ -‬ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه ھﻐﻮ ﭘﺨﻮاﻧﯿﻮ‪ -‬او دا ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ راﺗﮫ ﺑﻠﺪ دي‬
‫ﯾﺎ د دې ﻧﻮﻣﻮﻧﻮ ﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﯾﻮ‪ .‬دا ﭼﯥ ﭘﮫ ھﻐﮫ وﺧﺖ ﮐﯥ او اوس ھﻢ زدﮐړې او ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ھﻢ‬
‫ﭘﮫ ﭘﻮره ﺗﻮګﮫ ﭘﮫ ﻋﺮﺑﻲ ﯾﺎ درې دي‪ ،‬ﻧﻮ ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ ﯾﯥ ﭼﺎ ﻓﮑﺮ ھﻢ ﻧﮫ ﮐﺎوه‪ ،‬ان ﺗﺮدې ﭼﯥ ھېڅ‬
‫ﭼﺎ ﺑﮫ ﻟﮫ ښﻮوﻧﮑﻲ ﭘﻮښﺘﻨﮫ ھﻢ ﻧﮫ وي ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ اﯾﺎ د ﺑېﻠګﯥ ﭘﮫ ﺗﻮګﮫ دې ﮐﺮې او ﻣﺜﻠﺚ ﺗﮫ‬
‫ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ھﻢ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﺷﺘﮫ او ﮐﮫ ﻧﮫ او ھﻤﺪاﺳﯥ ﯾﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﮐﯥ ښﻮﻧﮑﻮ ھﻢ ﻓﮑﺮ ﻧﮫ دۍ‬
‫ﮐړی‪..‬‬

‫ﻣﺎ د دې ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻣﯿﻨﺪﻟﻲ – دا ﭘﮫ دې ﺗﺮې ﭘﻮھېﺪﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﻧﮫ دې ټﺎﮐﻠﻲ او ﻧﮫ ﯾﯥ د‬

‫ټﺎﮐﻠﻮ ﺗﻮان ﻟﺮم او ﻧﮫ ﭘﮫ دې ھﮑﻠﮫ د ﺷﭙﯥ ﺧﻮب ګﻮرم‪ ،‬ﭼﯥ د راﭘﺎڅېﺪو ﺳﺮه ﺳﻢ ﻣﯥ ﺑﯿﺎ ﻧﻮم‬
‫ورﺗﮫ ﭘﯿﺪا ﮐړی وي‪ -‬او ھﻐﮫ داﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ ﭘﮫ ﻣﺮﺳﺘﮫ‪ .‬د داﭔﺮې ﻟﮫ ﭘﺎره ﺑﮫ داﺳﯥ وﻟﯿﮑﻢ ﯾﺎ ﻣﯥ‬
‫داﺳﯥ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪:‬‬

‫ګﺮدۍ‪ ،‬ﭼﺎﭘېﺮﯾﺎل‪ ،‬ھﻮاره‪ ،‬ټﻮټﮫ‪ ،‬ﺑﺮﺧﮫ‪ ،‬ټﻮټﻮوﻧﯥ‪ ،‬وړاﻧګﮫ‪ ،‬ﻧﯿﻤۍ‪.‬‬

‫ﮐﮫ دا د ﻟﻮﻣړي ځﻞ ﻟﮫ ﭘﺎره واورو‪ ،‬ﺧﻮ ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ﯾﻮ‪ ،‬د ﺧﭙﻠﯥ ژﺑﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻣﻮ دی‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ‬
‫وواﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ دا ﭘﮫ ځﻤﮑﮑﭽﭙﻮھﻨﮫ ﮐﯥ راځﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ ﺑﮫ ورﺗﮫ ھﮑﭙﮏ‪ ،‬ځﮑﮫ ﺷﻮ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ‬
‫ورﺳﺮه ﺑﻠﺪ ځﻤﮑﮑﭽﭙﻮھﻨﯿﺰ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻧﮫ دي‪.‬‬

‫ﮐﮫ د دې ھﻐﮫ ځﻤﮑﮑﭽﭙﻮھﻨﯿﺰ ﭘېﮋﻧﺪ ورﮐړ ﺷﻲ‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎﻟﮫ ﭼﺎ ﻧﮫ ھېﺮﯾږي‪ ،‬ﺧﻮ دا ﺑﮫ دا اوس‬
‫ھﻢ دﻣﻮږ ﻟﮫ ﭘﺎره څﻮﻣﺮه ھﮑﭙﮏ ﮐﻮوﻧﮑﯽ وي‪.‬‬

‫راځۍ ﭼﻲ ﯾﻮ څﮫ ﻟﮫ ﯾﻮه ﺑﻠﯥ رﯾښﯥ ھﻢ راوړو‪:‬‬

‫ ‪ 185‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﮐﮫ ﭘﮫ ﯾﻮه ﻣﺮطﺒﺎن ﮐﯥ ﯾﻮ ﻣﻤﺒﺮان ﻧﺼﺐ ) ﮐﮫ ﻧﺴﺐ( ﮐړو او د ﻣﻤﺒﺮان ﯾﻮه طﺮف ﺗﮫ ﯾﻮ د‬
‫ﻣﺎﻟګﯥ رﻗﯿﻖ ﻣﺤﻠﻮل واﭼﻮو او ﺑﻠﯥ ﻟﻮر ﺗﮫ ﯾﯥ ﻏﻠﯿﻆ ﻣﺤﻠﻮل‪ ،‬ﭼﯥ دا رﻗﯿﻖ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺸﺒﻮع‬
‫ھﻢ وي‪ ،‬ﻧﻮ دﻟﺘﮫ ﺑﮫ دا د اوﺑﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻟﮫ رﻗﯿﻖ ﻣﺤﻠﻮل څﺨﮫ د ﻏﻠﯿﻆ ﻣﺸﺒﻮع ﻣﺤﻠﻮل ﭘﮫ طﺮف‬
‫وي‪.‬‬

‫ګﻮرۍ‪ ،‬ﭼﯥ دﻟﺘﮫ ﺑﮫ د ﭘښﺘﻮ ﭘﮫ ﮐﯥ څﮫ وي؟‬

‫ﭘﺮﺗﮫ ﻟﮫ ھﻐﮫ ﺗړﻧﻮﯾﻮﻧﻮ ﺑﮫ ﻧﻮر څﮫ ﭘﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ وﻧﮫ ګﻮرو‪.‬‬

‫ﯾﻮه ﯾﺎدوﻧﮫ دې ھﻤﺪﻟﺘﮫ وي‪ :‬ﮐﮫ ﭼېﺮې ھﻤﺪاﺳﯥ ﻣﻮږ دا ﭘﻮر ﺷﻮي وﯾﻮﻧﮫ وﮐﺎروو‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﺮې‬
‫ﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ھﻤﺪا ﺑﮫ ﻣﻮ د ژﺑﯥ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ وګﺮځﻲ او د ﭘښﺘﻮ اﻧډول ﺑﮫ ﻧﻮر ﺧﭙﻠﮫ د ورﮐېﺪو ﻻر‬
‫وﻧﯿﺴﻲ‪.‬‬

‫راځۍ ﭼﯥ اوس دا ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ وﻟﯿﮑﻮ‪:‬‬

‫ﮐﮫ ﭼېﺮې ﭘﮫ ﯾﻮه ﺑﻮﺗﻞ ﯾﺎ ﺳﺎده ﯾﯥ ﻟﻮښﻲ ﮐﯥ ﯾﻮه ﭘﺮده ﮐﯿږدو او د ﭘﺮدې ﯾﻮه ﻟﻮر ﺗﮫ د ﯾﻮ‬
‫ﻧﺮی ﻣﻠګﻮﺑﯽ واﭼﻮ او ﺑﻠﯥ ﻟﻮر ﺗﮫ ﯾﻮ ﻣﻮړ ټﯿﻨګ ﻣﻠګﻮﺑﯽ واﭼﻮو‪ ،‬ﻧﻮ د اوﺑﻮ ﺧﻮزښﺖ ﺑﮫ د‬
‫ﻧﺮي ﻣﻠګﻮﺑﯥ څﺨﮫ د ﻣﺎړه ټﯿﻨګ ﻣﻠګﻮﺑﯥ ﭘﮫ ﻟﻮر وي‪ .‬دې ﺑﺎﻧﺪې ﺑﮫ ګﻮره ھﻐﮫ ﮐﻠﯿﻮال ﭘښﺘﻮن‬
‫ھﻢ ﭘﻮه ﺷﻲ او زده ﮐړه ﺑﮫ ﯾﯥ ھﻢ اﺳﺎﻧﮫ وي‪ ،‬ځﮑﮫ ﭼﯥ ﭘﮫ ﻟﻮﻣړي ﭘېﮋﻧﺪ ﮐﯥ ﺧﻮ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻣﺤﻠﻮل‪ ،‬رﻗﯿﻖ‪ ،‬ﻏﻠﯿﺾ‪ ،‬ﻣﺸﺒﻮع ھﻢ زده ﮐړې و دا ﭘﻮره ﺳﺘﻮﻧځﻤﻦ ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ دي‪.‬‬

‫زه ﭘﮫ ﻣﺸﺒﻮع ھﻠﺘﮫ ﭘﻮه ﺷﻮم‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ﮐﻮم ځﺎی ﮐﯥ ﻣﯥ ﭘﮫ ﻟﯿﮑﻠﻮ دا ﻧﻮم راﻏۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﻟﮫ اﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫څﺨﮫ ﻣﯥ ﯾﯥ ﺑﯿﺎﭘﮫ ﭘښﺘﻮ اﻧډول وﻣﯿﻨﺪه‪.‬‬

‫زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﻮ او ژﺑﺎړو ځﺎﻧګړﻧﻮاﻟﯽ‪:‬‬

‫ﻟﻮﻣړی‪ :‬ﻣﺎ ﭼﯥ ﻧږدې څﻠﻮﭔښﺖ د ﺷﻤېﺮ ﭘﻮھﻨﯥ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ھڅﮫ ﮐړې‪ ،‬ﭼﯥ‬
‫ھﯿڅ ﯾﻮ ﻧﻮم ھﻢ ﺟﻮړ ﻧﮫ ﮐړم او دا ﻧﻮﻣﻮﻧﮫ ﻣﯥ د ﭘښﺘﻮ ژﺑﮫ ﮐﯥ ﻣﯿﻨﺪﻟﻲ او ﺷﺘﮫ‪ .‬دا دې ځﺎﻧﻠﮫ د‬
‫ﺷﻤېﺮﭘﻮھﻨﯥ ﻣﯿﻨﮫ وال ﻧﮫ‪ ،‬ﺑﻠﮑﮫ د ﭘښﺘﻮ ﻣﯿﻨﮫ وال ھﻢ وګﻮري‪ ،‬ﭼﯥ د ژﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺨﯥ څﻨګﮫ‬
‫دي‪.‬‬

‫ ‪ 186‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دوﯾﻢ‪ :‬ﻣﺎ درې د ﻓﺰﯾﮏ ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ ھﻢ ژﺑﺎړﻟﻲ او ھﻐﮫ ھﻢ د ھﺮڅﮫ ﺳﺮھﭙﮭﭙښﺘﻮ دي او دا ھﺮڅﮫ‬
‫ﭘﮭﭙښﺘﻮ ﮐﯥ ﺷﺘﮫ‪ ،‬د ﮐېﺪوﻧﯥ ﯾﺎ ﺷﻮﻧﯥ ﭘﻮﻟﯥ ﭘﻮرې‪.‬‬

‫درﯾﻢ‪ :‬ﻣﺎ ﺷﭙږ او ﮐﮫ د ﻣﺨﮫ ور ﺳﺮه ﮐړو ڼﻮ اوه ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﮫ او څﻮ ﻣﺠﻠﯥ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪ ،‬ﻟﮫ‬
‫ډﻟﯥ ﯾﯥ ﯾﻮ د ﻓﻠﺴﻔﯥ ﮐﺘﺎب ژﺑﺎړه ده‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎﺗﮫ ﭘﮫ زړه ﭘﻮرې ﺑﺮﭔښﻲ او ھﺮو ﻣﺮو ﺑﮫ د ﻧﻮرو‬
‫ژﺑﺎړو او ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺳﺮه ﭘﻮره ډﭔﺮ ﺗﻮﭘﯿﺮ وﻟﺮي‪ .‬ﭘﮫ دې ﻣﯥ دوه دﻣﺨﮫ ﭼﯥ ﻟﯿﮑﻠﻲ وو‪ ،‬ھﻐﮫ ﻣﯥ‬
‫ﭘﻮره وﻏﺰول‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دوه ﻏﺰول ﺷﻮي دي‪.‬‬

‫ﭘﮫ دې ﮐﺘﺎﺑﻮﻧﻮ ﮐﯥ د ګﺮاﻣﺮ ﮐﺘﺎب ﻻ ﺗﺮاوﺳﮫ ن ج ﺗﮫ ﻧﮫ دې ﭘﻮرﺗﮫ ﺷﻮي‪ ،‬ﺧﻮ د ټﻮﻟﻮ ﻟﯿﮑﻨﯥ د‬
‫ﺗﺎﻧﺪ او د دﻋﻮت درﻧﻮ ﺧﭙﺮوﻧﻮ ﮐﯥ ﻻ د ﻣﺨﮫ ﺧﻮرې ﺷﻮي‪ ،‬ﭼﯥ ګﺮاﻧﻮ ﻣﯿﻨﻮاﻟﻮ ﺑﮫ ﻟﻮﺳﺘﯥ‬
‫وي‪.‬‬

‫د ﭘښﺘﻮ ﭘﮫ ﻻر ﮐﯥ د ګﺮاﻣﺮ ﻟﯿﮑﻨﯥ‪ ،‬ﭼﯥ د اﻟﻤﺎﻧﻲ ژﺑﯥ ﭘﮫ ﻣټ ﻣﯥ ﮐړي‪ ،‬ھﻢ ﻣﺎﺗﮫ دﭘﺎم وړ‬
‫ﺑﺮﭔښﻲ‪ ،‬ﺧﻮ ھﻐﮫ زه ﯾﯥ ﭼﯥ دګﺮاﻧﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ څﺨﮫ د ﻟﻮﺳﺘﻠﻮ ھﯿﻠﮫ ﮐﻮم‪ -‬ﺳﺮه ﻟﮫ دې‪ ،‬ﭼﯥ دا‬
‫ﺑﮫ ھﻢ ﺗﺎﺳﻮ د ﻣﺨﮫ ھﻢ ﭘﮫ ﭘﻮرﺗﮫ ﯾﺎدو درﻧﻮ ﺧﭙﺮوﻧﻮ ﮐﯥ ﻟﻮﺳﺘﻠﯥ وي – ﭼﯥ دا ﺑﯿﺎ ھﻢ وﻟﻮﻟﻲ‪.‬‬

‫دا د ‪ ،،‬ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﮐﯥ ﻧﺎﺳﻢ ﻧﻨﺒﺎﺳﻞ ﺷﻮي وﯾﻮﻧﮫ‪ ،،‬ﮐﺘﺎب دی‪ :‬دا ﻟﯿﮑﻨﮫ ـ ﭘﮫ ډﭔﺮه ﺑﺨښﻨﮫ –‬
‫ﺳﺘﺎﺳﻮ د ټﻮﻟﻮ ﭘﮫ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﯾﻮه ﻟﯿﮑﻨﮫ ده‪ ،‬او دا وﯾﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﭘﮫ ﭘښﺘﻮ ﻧﺎﺳﻢ ﺑﻠﻠﻲ‪ ،‬دا ﻧږدې‬
‫زﻣﻮږ ټﻮل ﻟﯿﮑﻮاﻻن ﻟﯿﮑﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‬

‫ھﯿﻠﮫ‪ :‬ګﺮاﻧﻮ ژﺑﭙﻮھﺎن او ژﺑﻤﯿﻨﻮاﻟﻮ! زه ﭘﮫ دې ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺳﻮچ ﺑﻮچ ځﺎﻧﻠﮫ ﯾﻢ‪ .‬دا ﺑﺪﺑﺨﺘﯥ او دا‬
‫ﻧﺎﻣﻨﻨﺪوﯾﮫ دﻧﺪه ﻟﻮي څښﺘﻦ ﯾﻮاځﯥ زﻣﺎ ﭘﮫ ﺑﺮﺧﮫ ﮐړې‪ .‬د ﮐﺘﺎب ﭘﮫ ﺳﺮ ﮐﯥ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻠﻲ‪ ،‬ﭼﯥ‪ :‬ﮐﮫ‬
‫ﭼﺎ راﺗﮫ دا وښﻮوﻟﮫ‪ ،‬ﭼﯥ دا دې ﻧﺎﺳﻢ دۍ‪ ،‬ﻧﻮ ﻟﮫ ﻣﺎ څﺨﮫ دې د ډاﮐﺘﺮۍ ﺷﮭﺎدﺗﻨﺎﻣﮫ واﺧﺴﺘﻞ‬
‫ﺷﻲ‪ ،‬ﮐﮫ ﻧﮫ د ﭘښﺘﻮ ژﺑﯥ ډاﮐﺘﺮي دې راﺗﮫ راﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯿﺎ دا دوﻣﺮه ھڅﯥ ﭘﮫ دې ارځﻲ‪.‬‬

‫زﻣﺎ ھﯿﻠﮫ ﻟﮫ ټﻮﻟﻮ ﻟﻮﺳﺘﻮﻧﮑﻮ ﺑﯿﺎ ﭘﮫ ځﺎﻧګړې ﺗﻮګﮫ ژﺑﭙﻮھﺎﻧﻮ څﺨﮫ دا ده‪ ،‬ﭼﯥ زﻣﺎ ﻟﯿﮑﻨﯥ‬
‫وﻟﻮﻟﻲ او ﻣﺎﺗﮫ ﺑﯿﺎ ﻟﮫ ھﻐﯥ وروﺳﺘﮫ ﭘﮫ ګﻮﺗﻨﯿﻮﻧﯥ ډول ﺧﭙﻞ اﻧﺪ وواﯾﻲ ﯾﺎ وﻟﯿﮑۍ‪ .‬ﮐﮫ دا ﺳﺎده‬
‫ﻧﯿﺴۍ‪ ،‬ﻧﻮزه ﺑﮫ داﺳﯥ ﺗﺮې وﭘﻮھېږم‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﺎ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ ﺑﯥ ارزښﺘﮫ دي او ﯾﺎ ﺗﺎﺳﻮ دې‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺗﮫ ﭘﻮھﻨﯿﺰ ځﻮاب ﻧﮫ ﻟﺮۍ او ﺧﻮﻟﮭﭙﮫ ﭘټﻮۍ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ دې ﺣﺎﻟﺖ ﮐﯥ ﺑﯿﺎ دا ﭘﻮھﻨﯿﺰ اﺧﻼق‬
‫ﻧﮫ دي او ھﺮوﻣﺮو ﺑﮫ ﭘړه ﯾﺎﺳﺘۍ‪.‬‬

‫ډﭔﺮه ﺑﺨښﻨﮫ ﻏﻮاړم‪ ،‬ﭼﯥ ځږه ژﺑﮫ ﻣﯥ وﮐﺎروﻟﮫ‪ ،‬ﺧﻮ ځﺎن راﺗﮫ ﭘﮫ ﺣﻖ ﺑﺮﭔښﻲ او ﯾﺎ ﯾﯥ ﺗﺎﺳﻮ‬
‫راﺗﮫ داﭘﮭڅټ ﯾﺎﻣﺨﺎﻣﺦ وښﺎﯾﺎس‪ .‬ﺑﯿﮫ ھﻢ ﭘﮫ ﺑﺨښﻨﮫ‪.‬‬

‫ ‪ 187‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻋﻠﻮﻣﻮ اﮐﺎدﻣﻲ ﭘښﺘﻮ څﺎﻧګﯥ ﻣﺤﺘﻮرم رﯾﺎﺳﺖ او ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه د ﮐﺎﺑﻞ ﭘﻮھﻨﺘﻮن د‬
‫ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﻨځﯥ ﻣﺤﺘﺮم رﯾﺎﺳﺖ ﺗﮫ ﭘﮫ ډﭔﺮ درﻧښﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮږ د وﻟﺲ ﭘﮫ زﯾﺎن ﯾﺎ ﻣﻮ وﻟﺴﯥ څﮫ ﺗﮫ زﯾﺎن رﺳﻮل‪ ،‬ﮐﮫ د ھﺮ ﭼﺎ ﻟﮫ ﻟﻮرې وي‪ ،‬ﺑﺎﺑﯿﺰ‬
‫ګﻮرو اوﻧﯿﺴﻮ‪ ،‬ﺧﻮ ﮐﮫ زﻣﻮږ ځﺎﻧﯿﺰ زﯾﺎن ﭘﮫ ﮐﯥ وي‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﯿﺎ دزﯾﺎﻧﺮﺳﻮﻧﮑﻲ ﺳﺮه ﻟﮫ ﻣﺮﯾﻮ‬
‫ﻧﯿﺴﻮ‪.‬‬

‫ھﺮڅﻮک ﭼﯥ ﻧﺎروا ﮐﻮي او دا د وﻟﺲ ﺳﺮه ﻧﻮ زﻣﻮږورﺳﺮه ﭘﮫ څﺘﮑړﻧﮫ ﻧﮫ ﺷﺘﮫ‪ .‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ‬
‫زه ﻏﻮاړم‪ ،‬زﻣﺎ ﭘﮫ ﺗﻦ‪ ،‬ﺑﺪن او اﻧﺪ د دې ﮐﺎر ﺳﺮه ﻟږ ﺗﺮ ﻟږه ﭘﮫ داﻣﺎﺗﮫ ﭘﮫ زړه ﭘﺮﺗﮫ ﻣﺴﺌﻠﮫ ﮐﯥ‬
‫د ﭘﺎی ټﮑﯽ ﮐېږدم‪ ،‬ﻟﮫ دې اﻣﻠﮫ دا ﻟﯿﮏ‪:‬‬

‫د اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن د ﻋﻠﻮﻣﻮ اﮐﺎدﻣﻲ ﭘښﺘﻮ څﺎﻧګﯥ او د اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن د ﭘﻮھﻨﺘﻮﻧﻮﻧﻮ د ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﻨځﯿﻮ‬

‫ﻣﺤﺘﺮﻣﻮ رﯾﺎﺳﺘﻮﻧﻮ او ﭘﮫ ځﺎﻧګړې ﺗﻮګﮫ د ﮐﺎﺑﻞ ﭘﻮھﻨﺘﻮن د ﭘښﺘﻮ ﭘﻮھﻨځﻲ ﻣﺤﺘﺮم رﯾﺎﺳﺖ ﺗﮫ‬
‫ﭘﮫ ﺧﻮرا درﻧښﺖ ﻏﻮاړم ﺧﭙﻠﮫ ﻏﻮښﺘﻨﮫ ﭘﮫ ﻻﻧﺪې ډول وړاﻧﺪې ﮐړم‪:‬‬

‫ﻣﺎ ﺳﺘﺎﺳﻮ او زﯾﺎﺗﻮ ﭘﻮھﺎﻧﻮ ﻟﮫ ﺧﻮا ﻟﯿﮑﻨﻮ ﮐﯥ ﻧﺎﺳﻢ وﯾﻮﻧﮫ راټﻮل ﮐړي او ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﻣﯥ ﻟﯿﮑﻨﯥ د‬
‫ﺗﺎﻧﺪ او دﻋﻮت او ﻧﻮرو زﯾﺎﺗﻮ ﺧﭙﺮوﻧﻮ ﮐﯥ ﺧﻮرې ﺷﻮي او ھﻤﺪاﺳﯥ ﻣﯥ د ‪ ،،‬ﭘښﺘﻮ ﺗﮫ ﻧﺎﺳﻢ‬
‫راﻧﻨﺒﺎﺳﻞ ﺷﻮي وﯾﻨﮫ‪ ،،‬د ﺳﺮﻟﯿﮏ ﻻﻧﺪې‪ ،‬ﭼﯥ دا ټﻮل ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ ﻣﯥ ھﻠﺘﮫ راﯾﻮځﺎی ﮐړي‪،‬‬
‫ﺧﭙﻮر ﺷﻮی‪ .‬دا ژﺑﮫ زﻣﺎ م ھﻢ ده او ﺣېږم‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ ﯾﯥ ﭘﮫ ګﻮﺗﮫ ﮐړم او ﻣﺴﺌﻮل ﯾﯥ‬
‫ﺳﻤﻮن ﺗﮫ راوﺑﻮﻟﻢ‪ ،‬ﮐﮫ داھﺮڅﻮﻣﺮھﺴﺘﻮﻧځﻤﻦ ﮐﺎر ھﻢ وي او ﯾﺎ دا ﭼﯥ زه د دې ﺧﭙﻠﻮ داﺳﯥ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮ ﺳﺮه ﺳﺘﺎﺳﻮ د ﻟﯿﮑﻨﻮ ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﻟﮫ ﺗﺎﺳﻮ ﺳﺮه ﺗېﺮی دې‪ ،‬ﭼﯥ ﺗﺎﺳﻮ ﯾﯥ ھﻢ ﺑﺎﺑېﺰه ﺑﺎﯾﺪ وﻧﮫ‬
‫ګڼۍ او زﻣﺎ د داﺳﯥ ﮐړﻧﻮ ﻣﺨﺎﻣﺦ ﺑﺎﯾﺪ ودرﭔږۍ‪ ،‬ﻣﺎ ﭘﻮھﻨﯿﺰ ﻣﺤﺎﮐﻤﮫ ﮐړۍ‪.....‬‬

‫زه ﭘﮫ ﺗﺎﺳﻮ دا دﻋﻮا ﮐﻮم‪ ،‬ﭼﯥ ﯾﺎ ﻣﯥ دا ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻧﺎﺳﻤﻮﻧﻮﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﻣﺎ ﺳﻢ ﮐړي وﻣﻨۍ او ﯾﺎ زﻣﺎ د‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮ ﭘﮫ ﻧﺎﺳﻢ ښﻮدﻟﻮ راﺗﮫ ﮐﻠﮑﮫ ﺳﺰا راﮐړۍ‪ .‬ﯾﻮ ځﻞ ﺑﺎﯾﺪ وښﺎﯾﻮ‪ ،‬ﭼﯥ څﻮک ﻣﻮږ ﺗﮫ ﭘﮫ ﻧﺎﺣﻖ‬
‫وﺑﻠﻮ او ﻧﺎ ﺣﻖ ﻣﻼﻣﺘﻮﻟﻮ ﻧﮫ ﭘﺮﭔږدو‪.‬‬

‫زﻣﺎ ﺟﺰا‪ :‬ﺷﮭﺎدﺗﻨﺎﻣﮫ راڅﺨﮫ واﺧﻠۍ او ﯾﺎ د ﭘښﺘﻮ ډاﮐﺘﺮي راﮐړۍ‪.‬‬

‫ ‬
‫د ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږي ﺷﯾﻧواري ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ ﯾﺎ ژﺑﺎړې او ﻟﯾﮑﻧﯥ ‬
‫ ‬

‫ ‪ 188‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫د ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﺷﯾﻧواري ﭘوھﻧﯾز ﮐﺎروﻧﮫ‪\ ،‬ﺎﻧ‪V‬ړي دي‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ ﭼﯥ د ﻧورو ﭘ‪L‬ﺗو ‬
‫ ‬ ‫ﻟﯾﮑﻧو ﺳره د ﭘ‪L‬ﺗو ژﺑﯥ ﻟﮫ ﻣﺧﯥ ﭘوره ﺗوﭘﯾر ﻟري او ﺳوﭼﯥ ﺑوﭼﯥ ﻧوې دي‪ .‬ﭘﮫ ﻻﻧدې ډول‪:‬‬

‫‪ – ١‬ډاﮐﺗر ﺷﯾﻧواري ﻧږدې ‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ت ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ د ﺷﻣﭔرﭘوھﻧﯥ رﯾ‪L‬ﮫ ﮐﯥ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐړې‪ ،‬دا ﭘﮫ ‬
‫دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ د ﻋرﺑﻲ وﯾوﻧو ﭘﮫ \ﺎی ﯾﺎ ﯾﯥ ﻧوره ھم ‪L‬ﮫ د ﻣﺳﻠﮑﻲ ﻧوﻣوﻧو اﻧډول ﭘ‪L‬ﺗو وﯾوﻧﮫ ‬
‫ﻟﯾﮑﻠﻲ‪ ).‬دا اﻧډول ﻧوﻣوﻧﮫ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﺷﺗﮫ‪ ،‬ﺟوړ ﺷوي ﻧﮫ دي( ‬

‫‪ – ٢‬ﭘﮫ درې ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﮐﯥ ﯾﯥ ﻓزﯾﮏ ھم ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو ﻟﯾﮑﻠﯽ‪ ،‬دا ﭘﮫ دې ﻣﺎﻧﺎ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘوھﻧﯾز او ﻣﺳﻠﮑﻲ ‬
‫وﯾوﻧﮫ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو دي‪ ،‬ﭼﯥ دا ھم د ﭘ‪L‬ﺗو ژﺑﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ﻟوﻣړی \ل دۍ‪ .‬‬

‫‪ – ٣‬دوه ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ د ژﺑﯥ ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ھﻠﺗﮫ ھم د ﻧورو ﻟﯾﮑواﻻﻧو د ﻟﯾﮑﻧو د ﺳﻣون ﺳره ﺳر او ‬
‫ﮐﺎر ﻟری ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧوﻣوړی ﭘﮫ ﮐﯥ ﺗراوﺳﮫ \ﺎﻧﻠﮫ دۍ‪ ،‬ﻟﮑﮫ ﭘﮫ دې ﻧورو ﻟﯾﮑﻧو ﮐﯥ ھم‪ .‬ﻣﻼﻣﺗﻲ ﺑﮫ ‬
‫د ﻧوﻣړي وي‪ ،‬ﺧو واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﮐړﻧﯥ ﯾﯥ د ژﺑﻼر ﺳره ﺳﻣﯥ او ﺳم اﻧدﯾزې دي‪ .‬‬

‫ﮐﮫ ژﺑﺳﻣون‪ ،‬ﭼﯥ ﺑﯾﺎ ھم ډﭔر ﻏزﭔدﻟﯽ او ﭼﺎپ ﺗﮫ ﭼﻣﺗو دۍ‪ ،‬ھﻐﮫ وﯾوﻧﮫ د ‪5‬ﭔړﻧﯥ ﻻﻧدطﯥ ‬
‫ﻧﯾوﻟﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ﻧﺎﺳم ژﺑﯥ ﺗﮫ را ﻧﻧﺑﺎﺳل ﺷوي‪ .‬‬

‫زﻣﺎ زﯾﺎﺗﯥ ﻟﯾﮑﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺧوا ﭘﮫ ‪P‬ول اﻓﻐﺎن او اوس ھﻣداﺳﯥ ھﻐﮫ زﯾﺎت ﯾﯥ د ﺗﺎﻧد ﭘﮫ ﺧﭘروﻧﮫ او د ‬
‫دﻋوت ﺧﭘروﻧﮫ ﮐﯥ ﺧواره ﺷوي او ﻧور ھم دا ﮐﺎر ﭘﺳﯥ روان دي‪ .‬‬

‫ ‬
‫ ‬ ‫د ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﺷﯾﻧواري ﭼﺎپ او ﻧﺎﭼﺎپ ﻟﯾﮑﻧﯥ‪:‬‬
‫‪ :Vienna (Austria) 1988‬‬

‫ﻟوﻣړی‪ :‬‬

‫ ‬

‫ ‪H.K. Kaiser , M. Shinwari : Aproximation compact topological algebra :‬‬

‫‪ contributions to general algebra 6 ; Page 117 – 122‬‬

‫‪ :Vienna (Austria) 1987‬‬

‫دوﯾم‪ :‬‬

‫ ‪ 189‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﻟوﻣړی‪Interpolation und Aproximation durch Polynime in -‬‬

‫‪ Universalen Algebren . Diss . Uni. Wien‬‬

‫دوﯾم‪Interpolation and Aproximation by Polynome in universal -‬‬

‫‪ Algebras, Dissertation at the University of Vienna/Austria‬‬

‫ﻻﻧدې د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﭘ‪L‬ﺗو‪P‬ول ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ ﭘﮫ اﻟﻣﺎن ﮐﯥ د ‪ ،،‬اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﮐﻠﺗوري ودې ‪P‬وﻟﻧﮫ‪،،‬ﻟﮫ ‬

‫ﺧوا ﭼﺎپ ﺷوي دي ‬

‫‪:Bonn (Germany) 2000‬‬

‫درﯾم‪ :‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺳﺗر ﮐﺗﺎب ‪ :‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺑرﺳﯾره د اﻧﺟﻧري‪ ،‬ﻓزﯾﮏ او اﻗﺗﺻﺎد ‬
‫ﻟﭘﺎره ‪ ،‬ھﻣداﺳﯥ د ‪L‬ووﻧﮑو او زده ﮐووﻧﮑو ﻟﭘﺎره ) دا ﮐﺗﺎب ﭘﮫ ‪ ٩٠٠‬ﻣﺧوﻧو ﮐﯥ ﭼﺎپ او دا ‬
‫ﻧوې ﻟﯾﮑﻧﮫ ﺑﮫ ﯾﯥ \ﻧو \ﺎﯾوﻧو ﻏزﭔدﻟﯥ او \ﻧﯥ \ﺎﯾوﻧﮫ ﺗرې ﻟرې ﺷوي دي( ‬

‫‪:Bonn (Germany) 2003‬‬

‫‪5‬ﻠورم‪\ :‬ﻣﮑﮑﭼﭘوھﻧﮫ) ھﻧدﺳﮫ( ‪ ،‬ﭘﮫ ﺳﻠو‪ ،‬زرو ﮐﯥ ﺷﻣﯾرﻧﮫ‪ ،‬د ‪PQ‬ﯥ – او ﮐ‪P‬ﯥ د ﮐ‪P‬ﯥ ﺷﻣﯾرﻧﮫ ‬
‫‪ ،‬د اﺧﺗﻣﺎﻟواﻟﻲ ﺷﻣﭔرﻧﮫ ﮐﺗﺎب د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ‪P‬وﻟﯥ اړ‪P‬ﯾﺎوې ﭘوره ﮐوي ‬

‫‪:Bonn (Germany) 2003‬‬

‫ ‬ ‫اﻟﺟﺑروﻧﮫ ) د اﻟﺟﺑر ﺑﻧﺳ‪P‬وﻧﮫ دي( ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬ ‫ﭘﻧ\م‪:‬‬

‫‪:Bonn (Germany) 2003‬‬

‫ ‬ ‫ﺷﭘږم‪ :‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ اﻧ‪V‬رﭔزي – ﭘ‪L‬ﺗو ډﮐﺷﻧري‪ ketabton:com ).‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫‪:Bonn (Germany) 2003‬‬

‫اووم‪ :‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ اﻟﻣﺎﻧﻲ ـ ﭘ‪L‬ﺗو‪ -‬او ﭘ‪L‬ﺗو اﻟﻣﺎﻧﻲ ډﮐﺷﻧري ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ‬
‫ﺷوی( ‬

‫‪ Mathematical dictionary German/ Pashto and Pashto/German‬‬

‫‪:Bonn (Germany) 2003‬‬

‫ ‪ 190‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫اﺗم‪ :‬دﻓرﻧ‪5‬ﯾﺎل ﺑراﺑرون ) دا ﮐﺗﺎب ﭘﮫ دې ‪5‬ﺎﻧ‪V‬ﮫ ﮐﯥ ﯾو ﭘﯾل دۍ‪ ،‬ﺳﺎده ﻟﯾﮑل ﺷوی(‬
‫) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫‪ Differential equation Translation; An Introduction‬‬

‫‪Bonn (Germany): 2003‬‬

‫ ‬ ‫ﻧﮭم‪ :‬د ﺷﻣﯾر ﭘوھﻧﯥ ﻓرﻣوﻟوﻧو ‪P‬وﻟ‪V‬ﮫ‬

‫‪Mathematical Formulas‬‬

‫‪:Bonn (Germany) 2003‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﺳم‪ :‬ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﮫ ﻟﮫ ﻋرﺑﻲ ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو‬
‫‪ :Bonn (Germany) 1997‬‬

‫ ‬ ‫ﯾووﻟﺳم‪ :‬د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﺳﭘﯾﻧﯥ ﺧﺑرې‪ :‬ﭘﮫ اﻟﻣﺎن ﮐﯥ‬

‫ ‬ ‫ ‪،،‬د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن روﻏﯥ او ﺑﯾﺎ اﺑﺎدوﻟو ‪P‬وﻟﻧﮫ‪ ،،‬ﻟﮫ ﺧو‬

‫ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬ﻟﮫ ‪ ٢٠٠٠‬ﮐﺎل دﻣﺧﮫ ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﺷﯾﻧواري د ‪،،‬د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن روﻏﯥ او ﺑﯾﺎ اﺑﺎدوﻟو ‬
‫‪P‬وﻟﻧﮫ‪ ،،‬ﻟﮫ ﺧوا درې ﺳﯾﺎﺳﻲ ﻣﺟﻠﯥ ھم را وﺳﺗﻠﻲ‪ .‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ژﺑﺎړې او ﻧورې ﻟﯾﮑﻧﯥ‪:‬‬

‫ ‬ ‫ )‪: Prof. Brinkmann. (From Brinkmann.du.de‬‬

‫ﻻﻧدې د ﺑرﯾﻧﮑﻣن ﻟﯾﮑﻧﯥ ﭼﯥ ﻟﮫ ﭘرﯾﻧﮑﻣن ن ج ‪5‬ﺧﮫ ژﺑﺎړل ﺷوي دي‪ .‬دا ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ‬
‫ﻟﮫ ﭘﺎره او ھﻣداﺳﯥ د ﮐﺎﻧﮑور ازﻣوﯾﭔﻧﯥ ﻟﮫ ﭘﺎره ‪PQ‬ور دي‪ .‬‬

‫ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﮫ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﭘﺎره ﻟوﻣړی ‪P‬وک ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ‬ ‫دوﻟﺳم ‪-‬‬

‫ﺷوی( ‬

‫ ‬ ‫دﯾﺎرﻟﺳم – ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﮫ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﭘﺎره دوﯾم ‪P‬وک) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫‪5‬وارﻟﺳم – ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﮫ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﭘﺎره درﯾم ‪P‬وک) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‪ 191‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ﭘﻧ\ﻠﺳم ‪ -‬د اﺣﺗﻣﺎﻟواﻟﻲ ﺷﻣﯾرﻧﮫ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﭘﺎره) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ‬

‫ﺷوی( ‬

‫ﺷﭘﺎړﺳم – اﺣﺻﺎﯾﮫ ﯾﺎ ﺳﺗﺎﺗﯾﺳﺗﯾﮏ د‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﭘﺎره) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ‬

‫ﺷوی( ‬

‫ﻻﻧدې ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ د ﺷﺗوﺗ‪V‬ﺎرت د ﭘوھﻧﺗون د اﺳﺗﺎداﻧو د ﻟﮑﭼروﻧو ‪5‬ﺧﮫ ﭼﯥ د ﺷﺗوﺗ‪V‬ﺎرت ‬

‫ﭘوھﻧﺗون ن ج ‪5‬ﺧﮫ ﺧﭘﺎره ﺷوي را ژﺑﺎړل ﺷوي‪ .‬‬

‫ ‬ ‫اوﻟﺳم – اﻧﺎﻟﯾزی ‪ ketabton:com ) ١‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫اﺗﻠﺳم – اﻧﺎﻟﯾزې ‪ ketabton:com )٢‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﻧوﻟﺳم – ﮐر‪L‬ﯾز اﻟﺟﺑر ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﺷﻠم ‪ -‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺑﻧﺳ‪P‬وﻧﮫ ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﯾوﭔﺷﺗم ‪ -‬د ﻓرﻣوﻟوﻧو ‪P‬وﻟ‪V‬ﮫ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫دوه وﯾﺷﺗم – ﻓﻧﮑﺷﻧل اﻧﺎﻟﯾز) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫دروﯾﺷﺗم – وﮐﺗور ﺷﻣﯾرﻧﮫ ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ﻧورې ژﺑﺎړې ‬

‫ ‪5١٣‬ﻠروﯾﺷﺗم – ﻟﮫ ‪5 .grundstudium.info/linearealgebra/www‬ﺧﮫ‪:‬ﮐر‪L‬ﯾز ‬
‫اﻟﺟﺑر ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫ﭘﻧ\وﯾﺷﺗم – ‪fQ Georg Gutenbrunner‬وﻧﭘوھﻧﮫ ﯾﺎ د اﻋدادو ‬

‫ﺗﯾوري) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫)‪:Bonn (Germany‬‬
‫ﺷﭘږوﯾﺷﺗم ‪ -‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺳﺗر ﮐﺗﺎب دوﯾم ﭼﺎپ ﻟوﻣړۍﺑرﺧﮫ‪ :‬د ﭘوره ﺗﻐﯾراﺗو ﺳره ‪ :‬دا ‬
‫ﮐﺗﺎب د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺑرﺧﯥ ﺑرﺳﯾره د اﻧﺟﻧري‪ ،‬ﻓزﯾﮏ او اﻗﺗﺻﺎد ﻟﭘﺎره ‪ ،‬ھﻣداﺳﯥ د ‪L‬ووﻧﮑو ‬
‫او زدھﮑووﻧﮑو ﻟﭘﺎره ﭘوره ‪PQ‬ور دی‪ .‬ﭘﮫ ﮐﺗﺎب ﮐﯥ د اړﺗﯾﺎ ﺳره زﯾﺎﺗوﻧﮫ او ﮐوﻧﮫ راﻏﻠﯥ ‬
‫) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫ ‪ 192‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫اوه وﯾﺷﺗم‪ -‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺳﺗر ﮐﺗﺎب دوﯾﻣﮫ ﺑرﺧﮫ ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫اﺗﮫ وﯾﺷﺗم ‪\ -‬ﻣﮑﮑﭼﭘوھﻧﮫ ) ھﻧدﺳﮫ( دوﯾم ﭼﺎپ د ﭘوره ﺗﻐﯾراﺗو ﺳره ) ‪ketabton:com‬‬
‫ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫ ‬ ‫ﻧﮫ وﯾﺷﺗم – اﻟﺟﺑر ﺑﻧﺳ‪P‬وﻧﮫ دوﯾم ﭼﺎپ ﻟﮫ ﺗﻐﯾراﺗو ﺳره ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫دﭔرﺷم ‪ -‬ډﭔرۍ ﭘوھﻧﮫ ﯾﺎ ﺳټ ﺗﯾوري ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﯾودﭔرﺷم – د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﺳم اﻧد ) ﻣﻧطق رﯾﺎﺿﻲ( ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫دوه دﭔرﺷم ‪ -‬د ﯾو ‪5‬و ﺷﻣﯾرﭘوھﺎﻧو ژوﻧدﻟﯾﮏ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫درﯾدﭔرﺷم – د ﺷﻣﯾر ﭘوھﻧﯥ ‪Q‬ډې وډې ﻟﯾﮑﻧﯥ‬

‫‪5‬ﻠوردﭔرﺷم‪ -‬داھم ژﺑﺎړه ده‪ ،‬ﺧو ﻟﯾﮑوﻧﮑﯽ ﯾﯥ ﻣﺗﺂﺳﻔﺎﻧﮫ را‪5‬ﺧﮫ ﻧﺎﺑﻠد ﺷوی‪ :‬د ﻣﺷﺗق او ‬
‫ ‬ ‫اﻧﺗﯾ‪V‬رال ﺷﻣﯾرﻧو ﺗﮫ ﺗﻣرﯾﻧوﻧﮫ او اوﺑﯾوﻧﯥ ﯾﺎ ﺣﻠوﻧﮫ ﯾﯥ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﭘﻧ\ﮫ دﭔرﺷم – د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ اﻧ‪V‬رﯾزې ﭘ‪L‬ﺗو او ﻋرﺑﻲ ‪ +‬درې ډﮐﺷﻧري‬

‫ ‬ ‫ﺷﭘږدﭔرﺷم – د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﭘ‪L‬ﺗو اﻧ‪V‬رﭔزي ډﮐﺷﻧري) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫اوه دﭔرﺷم – د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﭘ‪L‬ﺗو ډﮐﺷﻧري د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯾزو وﯾﯾوﻧو ﭘﮫ ﭘ‪L‬ﺗو رو‪L‬ﺎﻧﮫ ‬

‫وﻧﮫ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫اﺗﮫ دﭔرﺷم ‪ -‬د زړه ﻟﮫ ﮐوﻣﯥ) دا ھﻐﮫ ﻟﯾﮑﻧﯥ دي‪ ،‬ﭼﯥ \ﻧﯥ ﯾﯥ ﭘﮫ ﻧړﯾول ﺟﺎﻟوﻧو ﮐﯥ ﺧﭘرې ‬
‫ﺷوي دي‪ (.‬‬

‫ ‬ ‫ﻧﮫ دﭔرﺷم – د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﭘﮫ ھﮑﻠﮫ ﺳﭘﯾﻧﯥ ﺧﺑرې‪ ،‬ﭼﯥ وﺑﮫ ﻏزﯾږي‪.‬‬

‫ﻧوري ﻟﯾﮑﻧﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﭘﮫ ژﺑﺎړه ﯾﯥ ﭘﯾل ﺷوی‪ ،‬ﺧو ﻻ ﭘوره ﻧﮫ دي ‬

‫‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ﺗم– د ﺷﺗوﺗﮑﺎرت ﭘوھﻧﺗون ﻟﮑﭼرﻧو‪P‬وﻧو ‪5‬ﺧﮫ ‪ ،‬ﭼﯥ د ﺷﺗوﺗ‪V‬ﺎرت ﭘوھﻧﺗون ن ج ‪5‬ﺧﮫ ‬

‫ﺧﭘرﯾږي‪ :‬د ‪Q‬روﭘوﻧو ﺗﯾوري) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫ ‬ ‫‪ -‬د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﭘﺎره ﻓزﯾﮏ د ﺑرﯾﻧﮑﻣن ﻟﯾﮑﻧﮫ‬

‫ﻟﮫ ﭘﻧ\م ‪P‬وﻟ‪V‬ﻲ ‪5‬ﺧﮫ ﺗر اووم ‪P‬وﻟ‪V‬ﯥ ﭘورې ژﺑﺎړل ﺷوی ) دا ﭼﯥ زﻣﺎ دوﯾم ﻣﺳﻠﮏ ﻓزﯾﮏ ‬
‫دی‪ ،‬دا ﻟﯾﮑﻧﯥ ژﺑﺎړم‪ .‬دا ھم د دې ﻟﯾﮑوال ﯾوه ډﭔره ‪L‬ﮫ ﻟﯾﮑﻧﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ ‪-‬د ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﭘﮫ ‪5‬ﯾر‪-‬‬

‫ ‪ 193‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫دﻟﺗﮫ ھم زﯾﺎت ﺗﻣرﯾﻧوﻧﮫ د ﺣل ﯾﺎ اوﺑﯾوﻧﯥ ﺳره ﭘﮫ ﮐﯥ راﻏﻠﻲ او ﻣﺎﺗﮫ زﯾﺎت ‪PQ‬ور ﺑرﭔﺷﻲ( او ‬
‫داﻻﻧدې د ﺑرﯾﻧﮑن ‪5‬ﺧﮫ راژﺑﺎړﻟﻲ ‬

‫ ‬ ‫ﯾو‪5‬ﻠوﭔﺷﺗم ‪ -‬ﻓزﯾﮏ ﻟوﻣړۍﺑرﺧﮫ ) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫دوه ‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ﺗم – ﻓزﯾﮏ دوﯾﻣﮫ ﺑرﺧﮫ‪ .‬ﺑرﭔ‪L‬ﻧﺎ ﭘوھﻧﮫ‪ .‬ھﻣدا ﮐﺗﺎب‪ ketabton:com ) .‬ﺗﮫ ‬
‫ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫درﭔ‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ﺗم – د ﭘوھﻧﯥ وزارت ﻟﮫ ﺧوا ﭼﺎپ د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﺗﮫ ﮐﺗﻧﮫ‪ .‬دې ‬
‫ﮐﺗﺎب ﮐﯥ د د‪L‬ووﻧ\ﻲ ﮐﺗﺎﺑوﻧو د ھر ﮐﺗﺎب ﯾوې ﺑرﺧﯥ ﻧﺎﺳﻣوﻧوﻧو ﺗﮫ ‪Q‬وﺗﮫ ﻧﯾول ﺷوې او ‬
‫ﻧﺎﺳﻣوﻧوﻧﮫ ﺑﯾﺎ ﺳم ﺷوي ھم دي‪ ketabton:com ).‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی( ‬

‫ ‬ ‫‪5‬ﻠور‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ﺗم – د ﻓزﯾﮏ ﮐوﭼﻧ‪ O‬وﯾوﻧو دﮐﺷﻧري) ‪ ketabton:com‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﭘﻧ\ﮫ ‪5‬ﻠوﭔﺷﺗم – ﭘرﭔﭘوزﭔﺷن ﯾﺎ اړﯾﮑوﯾوﻧﮫ‪ ketabton:com ).‬ﺗﮫ ﭘورﺗﮫ ﺷوی(‬

‫ ‬ ‫ﺷﭘږ‪5‬ﻠوﭔﺷﺗم = ژﺑﺳﻣون) ﭘ‪L‬ﺗو ﮐﯥ ﻧﺎﺳم راﻧﻧوﺗﻲ وﯾوﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ﺳم ﺷوي دي(‬

‫ ‬ ‫اوه ‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ﺗم – ﭘ‪L‬ﺗو ژﺑﻼر ﯾﺎ ‪Q‬راﻣر ‪٢٠٢٠‬‬

‫اﺗﮫ ‪5‬ﻠوﭔﺷﺗم – ژﺑﺳﻧوم ) ﮐﮫ ﻏواړۍ دوﯾم ﻏزﭔدﻟﯥ ﻟﯾﮑﻧﮫ( ‪ :‬ﻟﮫ ﭘﺧواﻧ‪ O‬ﻟﯾﮑﻧﯥ ‪5‬ﺧﮫ ﻧوی ﺷوی ‬
‫او ﭘوره ﻏزﭔدﻟﯽ ‪ .٢٠٢٠‬‬

‫ﺗﺎزه ﻟﯾﮑﻠﻲ ﺧو ﺗراوﺳﮫ ﮐﺗﺎﺑﺗون ﺗﮫ ﻧﮫ دې ﭘورﺗﮫ ﺷوي او دا د \ﺎﻧﻠﮫ ﻟﯾﮑﻧو ﭘﮫ ﺗو‪Q‬ﮫ ﻟﮫ درې ‬
‫ﮐﺎﻟﮫ را ﭘﮫ دﯾﺧوا د ﺗﺎﻧد او ﭘﮫ دا ورﺳﺗﮫ ﮐﯥ د دﻋوت او ھﻣداﺳﯥ د ﻧورو د ج ‪5‬ﺧﮫ ﺧورﯾږي ‬
‫او ﺧواره ﺷوي دي‪ .‬ﭘﮫ دې ﮐﺗﺎب ﮐﯥ د ﭘ‪L‬ﺗو ﻧﺎﺳم ﻧﻧوﺗﻲ وﯾوﻧﮫ ‪5‬ﭔړل ﺷوي ﻧﺎﺳﻣوﻧوﻧو ﺗﮫ ‬
‫‪Q‬وﺗﮫ ﻧﯾول ﺷوي او ﭘﮫ دﻻﯾﻠو رو‪L‬ﺎﻧﮫ ﺷوي‪ ،‬ﭼﯥ ژﺑﻣﯾﻧواﻟو ﻟﮭﭘﺎرھﯾﯥ ﻟوﺳﺗﮫ او ‪Q‬وﺗﻧﯾوﻧﮫ ‬
‫اړﯾﯾﻧﮫ ده‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻧﮭﮫ ‪5‬ﻠوﭔ‪L‬ﺗم – داﺳﯥ ‪5‬ﮫ ﻟﮫ ﻓﻠﺳﻔﯥ ‪٢٠٢٠‬‬

‫ ‬ ‫ﭘﻧ\وﺳم – ژﺑﯥ ﻣري او ﻧورې ﻟﯾﮑﻧﯥ ‪٢٠٢٠‬‬

‫ ‬ ‫دا د ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﻧوﻣﻠړ ﺳره ﺗﭔر او ﺑﭔر راﻏﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺧ‪L‬ﻧﮭدې وي‪.‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫ډا ﮐ‪P‬ر ﺷﯾﻧواری ﻟﯾﮑﻧﻲ ﭼﭔرﺗﮫ ﻣﯾﻧدﻟﮑﯾږي؟‪:‬‬

‫ ‪ 194‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫زﻣﺎ ﻧږدې ﻟﮫ ‪ ٣٩‬ﻧﮫ دﭔر ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ ﭘﮫ ﮐﺗﺎﺑﺗون ‪P‬ﮑﯽ ﮐوم ‪ Ketabton.com‬زﻣﺎ د ﻏزﯾز او ان ‬
‫د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻟﮫ وﺧت ﻣﻠ‪V‬ري‪ ،‬ﺧو ﻟﮫ ﻣﺎ ﭘوره \وان ﺳﺗﺎﻧﮫ ﻣﯾر زھﯾر ﺷﯾﻧواري \وي زﻣﺎ د ‬
‫‪Q‬ران \وان وراره ‪Q‬ل ﺷﻣﺷﺎد زھﯾر ﺷﯾﻧواري ﻟﮫ ﺧوا ﺧواره ﺷوي او ھﯾﻠﮫ ده‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻧور ﺑﮫ ‬
‫ھم زر ﺗزره راﺗﮫ ﺧواره ﮐړي‪ ،‬ﭼﯥ ډﭔره ﻣﻧﻧﮫ ﺗرې ﮐوم‪ .‬‬

‫ ‬

‫ ‬ ‫د ډاﮐﺗر ﺷﯾﻧواري د ﭘوھﻧﯾزو ھﻠو \ﻠو ﻟﮫ اﻣﻠﮫ ﺳﺗﺎﯾﻧﻠﯾﮑوﻧﮫ‪:‬‬

‫ ‬ ‫‪ – ١‬د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﮐﻠﺗوري ودې ‪P‬وﻟﻧﮫ‪ .‬ﺟرﻣﻧﻲ‬

‫ ‬ ‫‪ – ٢‬د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﮐﻠﺗوري ‪P‬وﻟﻣﮫ ﮐوﻟن ﻣﯾﺷﻧﯾش‬

‫اړﯾﯾﻧﮫ ﯾﺎدوﻧﮫ‪ :‬د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﻧﮭم ‪P‬وﻟ‪V‬ﻲ ﺷﻣﯾرﭘوھﻧﯥ ﮐﺗﺎب ﮐﯥ ﻣﯥ ﻧوم ﻟﯾﮑل ﺷوی‪ ،‬ﺧو ﻣﺎ ﭘﮫ ‬
‫ﮐﯥ ‪5‬ﮫ ﻧﮫ دي ﻟﯾﮑﻠﻲ‪ .‬‬

‫د دوﻟﺳم ‪P‬وﻟ‪V‬ﻲ ﻟﮫ ﭘﺎره ﯾﯥ ﭘ‪L‬ﺗو او دري ﮐﺗﺎﺑوﻧﮫ ﻟﯾﮑﻠﻲ وو‪ ،‬ﭼﯥ ھﻐﮫ ﺑﯾﺎ ﭘﮫ ﺑل ﻧﺎﻣﮫ ﭼﺎپ ﺷو ‬
‫او ﭘوره ﻧﺎﺳﻣوﻧوﻧﮫ ﯾﯥ درﻟودل‪ ،‬ﭘرﺗﮫ ﻟﮫ ھﻐو ﭘو‪L‬ﺗﻧو ﯾﺎ ﻧور ﺟﻣﻠو اوﺑﯾوﻧو ﯾﺎ ﺣﻠوﻧو ‪5‬ﺧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ ‬
‫ھﻐﮫ ھﻣﻐﮫ د ډاﮐﺗر ﺷﯾﻧواري د ﻟﯾﮑﻧﯥ ﭘﮫ ﮐﯥ ﭘﺎﺗﻲ وو او د ده ﻧوم ھم ﭘﮫ ﮐﯥ ﻧﮫ وو‪ .‬د ﭘوھﻧﯥ ‬
‫وزارت او ﺗر ﺟﻣﮭوررﯾس ﭘورې ﯾﯥ ﻟﯾﮑﻧﯥ وﻟﭔږﻟﯥ‪ ،‬ﺧو د ﻧﺻﺎب اﺳﺗﺎداﻧو ﭘﮫ ﻏو‪L‬ﺗﻧﮫ ﯾﯥ د ‬
‫ﻧورو ﮐﺎروﻧو ‪5‬ﺧﮫ ډډه وﮐړه‪ ،‬واﯾﻲ‪ ،‬ﭼﯥ ‪5‬ﮫ ﻣﯥ ﺑﯥ ﻟﮫ دې ھم ﻧﮫ ﺷو ﮐوﻟﯽ ‬

‫‪ .‬‬

‫ ‬ ‫د ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږي ﺷﯾﻧواري ژوﻧد ﺗﮫ ﯾوه ﻟﻧډه ﮐﺗﻧﮫ‬

‫ ‬

‫ﻧوم‪ :‬ﻣﺎﺧﺎن ) ﭘﮫ ﻟوﻣړي \ل ﯾﯥ ﻧوم ‪،،‬ﻣﯾږی‪ ،،‬وو‪ ،‬ﭼﯥ د رﺣﻣﺎﺑﺎﺑﺎ ‬

‫ﻟﯾﺳﮫ ﮐﯥ ﻧوﻣﻠﯾﮑﻠو وروﺳﺗﮫ ﻣﺎﺧﺎن ﺑﺎﻧدې ﺑدل ﺷو( ‬

‫ ‬ ‫ د ﮐورﻧ‪ O‬ﻧوم ‪ :‬ﺷﯾﻧواری‬

‫ ‬ ‫د ﭘﻼر ﻧوم‪ :‬اروا‪L‬ﺎد ﻧوراﻟرﺣﻣﺎن‬

‫ ‬ ‫د ﻣور ﻧوم‪ :‬اروا‪L‬ﺎده ﭘﺳﺗو‬

‫ ‬ ‫د ﻧﯾﮑﮫ ﻧوم‪ :‬اروا‪L‬ﺎد ﺣﺳن ﺧﺎن‬

‫ ‪ 195‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ‬ ‫د ﻧﯾﺎ ﻧوم‪ :‬اروا‪L‬ﺎده ﺻﺑرﺑﻲ ﺑﻲ‬

‫دزﭔږﭔدو ﮐﺎل‪ :‬ډاﮐﺗر ﻣﺎﺧﺎن ﺷﯾﻧواری د ‪ ١٩۴۶‬ز ک د ﺳﭘﺗﻣﺑر ﭘﮫ ‪ ١۵‬ﻧﭔ‪P‬ﮫ زﭔږﭔدﻟﯽ دۍ ) دا ‬

‫ﺧو ھﻐﮫ رﺳﻣﻲ ز ک دۍ‪ .‬ﺳﻣﮫ ﻧﯾ‪P‬ﮫ ﯾﯥ ‪ ١٣٢٢‬او ‪ ١٣٢٠‬ش ه ﮐﻠوﻧو ﻣﻧ_ ﮐﯥ ﺑﺎﯾد وي‪ ،‬ﺧو ‬
‫ﺗره ﻣﯥ واﯾﻲ ‪ ١٣٢٠‬ه ک دۍ( ‬

‫د زﭔږﭔدو \ﺎی‪ :‬ﻧﻧ‪V‬رھﺎر د ﺷﯾﻧوارو د ھﺳﮑﯥ ﻣﭔﻧﯥ وﻟﺳوﻟﻲ ﭘﮫ ﻣور‪Q‬ﯥ ﮐﻠﻲ ﮐﯥ زﭔږﭔدﻟﯽ‪.‬د ‬
‫ﻣور‪ OQ‬ﻏﺎرﺧﻠﻲ ﮐﻠﻲ ﮐﯥ د ﻟﻣﻧ\ﺗون اﺳﺗﺎداﻧو ‪5‬ﺧﮫ ﻟﮫ ﻗراﻧﮑرﯾم ﺗر ﭘﻧﺟﮑﺗﺎب‪ ،‬ﺧﻼﺻﮫ‪ ،‬‬
‫ﻣوﻧﯾﮫ‪Q ،‬ﻠﺳﺗﺎن ﭘورې‪ ،‬ﭼﯥ دا ﻣو ﺑﯾﺎ ﭘﮫ ‪L‬ووﻧ\ﯥ ھم ﻟوﺳﺗل‪ ،‬ﻟوﺳﺗﻠﻲ‪ ،‬ﺧو ﺑﯥ ﻟﮫ دې ﭼﯥ ﭘوره ‬
‫ﭘرې ﭘوه ﺷﻲ‪ .‬‬

‫ﮐﻠﯾواﻟﻲ ‪L‬وﻧ\ﻲ‪ :‬ﻟﮫ ‪ ١٩۵١‬ﺗر ‪ ١٩۵۴‬ﭘورې د ھﺳﮑﯥ ﻣﭔﻧﯥ ﻣور‪ OQ‬ﻟوﻣړﻧﻲ ‪L‬وﻧ\ﻲ‪ ،‬‬
‫ﭼﯥ دی ﯾﯥ ھم د ﻟوﻣړﻧﯾو زوﮐووﻧﮑو ﻟﮫ ډﻟﯥ ‪5‬ﺧﮫ وو‪ .‬‬

‫د رﺣﻣﺎن ﺑﺎﺑﺎ ﻟﭔﺳﮫ ‪ :‬ﻟﮫ ﻟوﻣړي او ﺑﯾﺎ ﻟﮫ درﯾم ﺗر ‪P ١٢‬وﻟ‪V‬ﯥ ﭘورې ﻟﮫ ‬

‫‪ ١٩۵۴‬ﺗر‪ ١٩۶۵‬ﭘورې‪ .‬‬

‫ ‬ ‫دی د رﺣﻣﺎن ﺑﺎﺑﺎ ﻟﯾﺳﮫ ﮐﯥ ﻟﮫ درﯾم ﺗر ‪P ١٢‬وﻟ‪V‬ﻲ ﭘورې د ﺧﭘل ‪P‬وﻟ‪V‬ﯥ اوﻟﻧﻣره ﭘﺎﺗﯥ ﺷوی‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ ١٩۶۶‬ز ک د ﮐﺎﺑل ﭘوھﻧﺗون دطب ﭘوھﻧﺧﻲ ﭘﮫ ھﻣدې ﮐﺎل ﮐﯥ‬

‫ ‬ ‫‪ ١٩۶۶‬ز ک د ﺳﭘﺗﻣﺑر ﻣﯾﺎﺷت د ‪L‬ووﻧ\ﻲ ﺑرس ﻟﮫ ﻻرې اﺗرﯾش وﯾﺎﻧﺎ ﺗﮫ ﺗ”‪.‬‬

‫‪ ١٩۶۶‬ﺗر ‪ ١٩۶٧‬ﮐﺎل ﭘورې وﯾﺎﻧﺎ اړوﻧد ﻣودﻟﯾﻧ” ﮐﯥ د اﻟﻣﺎﻧﻲ ﯾﺎ ‪L‬ﮫ ‬

‫ﯾﯥ اﺗرﯾﺷﻲ ژﺑﯥ او د دﯾﺎرﻟﺳم ‪P‬وﻟ‪V‬ﻲ ﻟوﺳت‪ .‬‬

‫اﮐﺗوﺑر ‪ ١٩۶٧‬د وﯾﻧﺎ ﭘوھﻧﺗون ﮐﯥ ﻧوﻣﻠﯾﮑﻧﮫ‪ ،‬ﭼﯥ د ﭘوره زﯾﺎﺗو ﺳﺗوﻧ\و ﺳره ﭘﮫ ‪ ١٩٨٩‬ز ‬
‫ک ﮐﺎل ﮐﯥ د ډاﮐﺗرۍ ﭘﮫ اﺧﺳﺗﻠو ﺑرﯾﺎﻟﯽ ﺷو) دا ﻧو ﭘوره ﺳﺗوﻧ\ﯥ دي(‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ‪ ١٩٨٧‬ز ک ﺗر ‪ ١٩٨٨‬ز ک د ﻓﺑروري ﺗر ﭘﺎی د دﺑﺎﻧدﻧﯾو ﭼﺎرو وزارت ﮐﯥ ﻣﺎﻣور‪.‬‬

‫د ‪ ١٩٨٨‬ﻣﺎرچ ‪5‬ﺧﮫ ﺗر ‪ ١٩٩٢‬ﺟون ﭘورې ﭘﮫ ﺑون ﺟرﻣﻧﻲ ﮐﯥ د اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن ﺟﻣﮭورﯾت ‬

‫ﺳﻔﺎرت ﮐﯥ د ﺳﻔﯾر دﻧدې د ﺷﺎرژد اﻓﯾر) ﺻﻔر ﻧﮫ وو( ﺗر ﻧوم ﻻﻧدې‪ .‬‬

‫ ‬ ‫ﻟﮫ ھﻐﯥ وروﺳﺗﮫ ﭘﮫ ﺟرﻣﻧﯥ ﮐﯥ ﺳﯾﺎﺳﻲ ﭘﻧﺎه‪.‬‬

‫د ‪ ٢٠٠۴‬ز ک ﺟون ‪5‬ﺧﮫ د ‪ ٢٠٠۵‬ز ک ﺟﻧوري ﭘورې د ﮐﺎﺑل ﻋﻠوﻣو اﮐﺎدﻣﻲ د ﭘﯾداﭔ‪L‬ﺗﻲ ‬
‫ﭘوھﻧو ‪5‬ﺎﻧ‪V‬ﮫ ﮐﯥ دﻧده‪ .‬‬

‫ ‪ 196‬‬
‫ ‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫ ﻟﮫ ‪ ٢٠٠٨‬ز ک د ﻣﺎرچ ‪5‬ﺧﮫ د ‪ ٢٠٠٩‬زک دﺳﻣﺑر ﭘورې د رﯾﺎﺿﻲ ‪5‬ﺎﻧ‪V‬ﮫ ﮐﯥ د ﭘوھﻧﯥ ‬

‫وزارت درﺳﻲ ﻧﺻﺎب ﮐﯥ دﻧده‪ .‬‬

‫ ﻣﺎﺧﺎن ﺷﯾﻧواري ﺑﯥ ﮐﺎره ﻧﮫ دی او ﻟږ ﺗر ﻟږه ﻟﮫ ‪5 ١٩ ٩٧‬ﺧﮫ ھﻣدا د ﮐﺗﺎﺑوﻧو ﻟﯾﮑﻠو او د ‬

‫ژﺑﺎړې دﻧده ﭘﮫ ﻏﺎړه اﺧﺳﺗﯥ‪ ،‬ﭼﯥ ﺧﭘل ﻓﮑر ﺗر ﺷوﻧﯥ ﭘوﻟﯥ ﭘورې ﺗﺎزه وﺳﺎﺗﻲ‪ .‬‬

‫ﻣﺎﺧﺎن ﻣﯾږي ﭘﮫ ‪ ١٩٧٢‬ﮐﯥ ﻟﮫ ﻟرې د ﻣﯾرﻣن ‪L‬ﺎﭘﯾرۍ ﺳره واده ﺷوی‪ ،‬ﭼﯥ د واده ﺧﺑر ورﺗﮫ ‬
‫اﺗرﯾش وﯾﺎﻧﺎ ﺗﮫ ورﻏﻠ‪ .O‬‬

‫ ‬ ‫ده د ﻣﯾرﻣن ‪L‬ﺎﭘﯾری ﺳره ﭘﮫ ‪ ١٩۶٣‬ز ک ﮐﯥ ﮐوزده ﮐړې وه‪.‬‬

‫دوي ﺗﮫ ﻟوي ‪L5‬ﺗن ﭘﮫ اﺗرﯾش وﯾﺎﻧﺎ ﮐﯥ د ﻣﺎی ﭘﮫ ﺷﻠم ‪ ١٩٧٩‬ز ک دوه ﺑﭼﯾﺎن وﺑﺧ‪L‬ل‪ ،‬ﭼﯥ ‬
‫‪5‬ﺎﻧ‪V‬ﮫ او اﺑﺎﺳﯾن ﻧوﻣﯾږي‪5 .‬ﺎﻧ‪V‬ﮫ ﭘﮫ اﻟﻣﺎن ﮐﯥ د ﭘوھﻧﺗون ﻋﻠﻣﯥ ھﻣﮑﺎره ھم وه او د ﺣﻘوﻗو ‬
‫ډاﮐﺗره ده او اﺑﺎﺳﯾن ﻣﻠﻲ اﻗﺗﺻﺎد او ‪P‬وﻟﻧﯾزه ﺳﺎﯾﮑوﻟوژي ﻟوﺳﺗﻠﯥ‪ .‬‬

‫ ‬

‫ ‪ 197‬‬
‫ ‬
Get more e-books from www.ketabton.com
Ketabton.com: The Digital Library