Professional Documents
Culture Documents
นาฎศิลป์
นาฎศิลป์
รายงาน
เรื่อง รำวงมาตรฐาน
จัดทำโดย
มัธยมศึกษาชัน
้ ที่ 3.11
นำเสนอ
ชัน
้ มัธยมศึกษาปี ที่ 3 ภาคเรียนที่ 1/2562
2
คำนำ
ร า ย ง า น ฉ บ ับ น เี ้ ป็ น ส ่ว น ห น ึ่ง ข อ ง ว ิช า ศ 23101 น า ฎ ศ ล
ิ ป์ ช น
ั้
มัธยมศึกษาปี ที่ 3 โดยมีจุดประสงค์ เพื่อการศึกษาประวัติและความเป็ นมา
ของรำวงมาตรฐาน ซึ่งรายงานนีม
้ ีเนื้อหาเกี่ยวกับประวัติของรำวงมาตรฐาน
ท่ารำของรำวงมาตรฐาน ตลอดจนการแต่งกาย ท่า รำ คำร้อง ทำนอง และ
เครื่องตนตรี
ผู้จัดทำ
วันที่ 9/11/2021
3
สารบัน
ประวัติความเป็ นมารำวงมาตรฐาน 4
ความหมายของรำวงมาตรฐาน,ชื่อเพลงและท่ารำ 6
ประกอบเพลงรำวงมาตรฐาน
ลักษณะการแต่งกาย,ท่ารำ,คำร้อง,ทำนอง,เครื่อง 8
ดนตรี
เพลงงามแสงเดือน 11
4
เพลงชาวไทย 14
เพลงรำซิมารำ 17
เพลงคืนเดือนหงาย 19
เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ 21
เพลงดอกไม้ของชาติ 26
เพลงหญิงไทยใจงาม 28
เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้ า 30
เพลงยอดชายใจหาญ 33
เพลงบูชานักรบ 35
บรรนนานุกรม 39
ประวัติความเป็ นมารำวงมาตรฐาน
รำวงมาตรฐาน เป็ นการแสดงที่มีวิวัฒนาการมาจาก “รำโทน” เป็ นการ
รำและร้องของชาวบ้าน ซึ่งจะมีผช
ู้ ายและผูห
้ ญิง รำกันเป็ นคู่ ๆ รอบๆ ครก
ตำข้า วที่วางคว่ำไว้ หรือ ไม่ก ็รำ กัน เป็ นวงกลม โดยมีโ ทนเป็ นเครื่อ งดนตรี
5
เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ด้วยเหตุนจ
ี ้ ึงเป็ นบทเพลงที่ขาดการบันทึกไว้เป็ น
หลักฐาน ไม่ปรากฏว่า ใครเป็ นผู้แต่งบทร้องและทำนองในช่วงระหว่าง
พ.ศ. 2484 – 2488 เป็ นช่วงสงครามโลกครัง้ ที่ 2 ทหารญี่ปุ่นได้ยกพลขึน
้ ที่
ตำบลบางปู จังหวัดสมุทรปราการ เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2484 เพื่อเจรจาขอ
ตัง้ กองทัพในประเทศไทย โดยใช้เส้นทางต่างๆ ในแผ่นดินไทยลำเลียงเสบียง
อาหาร อาวุธและกำลังพล เพื่อใช้ในการต่อสู้กับประเทศสัมพันธมิตร
อังกฤษ อเมริกา
ซึง่ ในขณะนัน
้ ประเทศไทยมี จอมพล ป. (แปลก) พิบูลสงคราม เป็ นนายก
รัฐมนตรี ได้ตัดสินใจยอมให้ประเทศญี่ปุ่นเข้ามาตัง้ ฐานทัพในประเทศไทย
เพราะเกรงว่าหากปฏิเสธคงจะถูกปราบปรามแน่ ด้วยเหตุนเี ้ องประเทศไทย
จึงได้รับผลกระทบจากการรุกรานของฝ่ ายพันธมิตร ที่ส่งกองทัพเข้ามาโจมตี
ฐานทัพญี่ปุ่นทางอากาศ โดยเฉพาะในยามที่เป็ นคืนเดือนหงาย จะมองเห็น
จุดยุทธศาสตร์ได้ง่าย ข้าศึกมักจะเข้ามาโจมตีอย่างหนักด้วยการทิง้ ระเบิด
ซึ่งสร้างความเสียหายทำลายชีวิตและทรัพย์สินบ้านเรือนเป็ นจำนวนมาก
โดยเฉพาะบ้านเรือนที่อยู่ใกล้กับฐานทัพญี่ปุ่น
เมื่อช่วงคืนเดือนหงายผ่านไปคืนเดือนมืดเข้ามา ข้าศึกจะมองเห็นจุด
ยุทธศาสตร์ไม่ชัดเจนจึงพักการรุกราน ประชาชนชาวไทยได้รับความเดือด
ร้อน ต่างอยู่ในสถานการณ์ที่หวาดกลัวเป็ นอย่างมาก จึงได้หาวิธีผ่อนคลาย
ความตึงเครียดความหวาดผวา ด้วยการนำศิลปะพื้นบ้านที่ซบเซาไป กลับมา
ร้องรำทำเพลง นั่นก็คือ “การรำโทน”
7
วิธีการเล่นนัน
้ จะเล่นรวมกันเป็ นวง และเคลื่อนย้ายเวียนกันไปเป็ นวงทวน
เข็มนาฬิกา และด้วยเหตุนเี ้ องจึงได้เปลี่ยนชื่อ “รำโทน” เสียใหม่มาเป็ น
“รำวง” ต่อมาท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ได้ประพันธ์เนื้อร้องขึน
้ มา
ใหม่อีก 6 เพลง คือ ดวงจันทร์วันเพ็ญ,ดอกไม้ของชาติ, หญิงไทยใจงาม,ดวง
จันทร์ขวัญฟ้ า,ยอดชายใจหาญ,บูชานักรบ มอบให้กรมศิลปากรบรรจุท่ารำ
ไว้เป็ นแบบมาตรฐาน
8
ส่วนทำนองนัน
้ รับผิดชอบแต่งโดยกรมศิลปากรและกรมประชาสัมพันธ์
เป็ นเพลงที่มีเนื้อร้องสุภาพ ใช้คำง่าย ทำนองเพลงง่าย มุ่งให้เห็นวัฒนธรรม
ของชาติเป็ นส่วนใหญ่ การแสดงจะใช้ผู้แสดงหญิงชายไม่น้อยกว่า ๕ คู่
ครัน
้ เมื่อสงครามโลกครัง้ ที่ 2 สิน
้ สุดลง ชาวไทยก็ยังคงให้ความนิยมการ
เล่นรำวงสืบมาจนถึงปั จจุบัน และชาวต่างชาติก็นิยมเล่นกันอย่างแพร่หลาย
ทัง้ ในงานเต้นรำต่างๆ จนกระทั่งมีนักประพันธ์ผู้หนึ่งเป็ นชาวอเมริกันที่ช่ อ
ื ว่า
Foubion Bowers ที่ได้มาพบเห็นศิลปะการรำวงของไทย และนำไปกล่าวไว้
ในหนังสือ Theatre in the East ซึง่ มีสำเนียงการเรียก “รำวง” เพีย
้ นไป
บ้างเล็กน้อยเป็ น “รำบอง” (Rombong)
ความหมายของรำวงมาตรฐาน
9
ชื่อเพลงและท่ารำประกอบเพลงรำวงมาตรฐาน
เพลงที่ใช่ประกอบการแสดงรำวงมาตรฐานมีทงั ้ หมด 10 เพลง
เพลงงามแสงเดือน (เพลงที่ 1)
เพลงชาวไทย (เพลงที่ 2)
เพลงรำมาซิมารำ (เพลงที่ 3)
เพลงคืนเดือนหงาย (เพลงที่ 4)
ท่านผู้หญิงละเอียด พิบล
ู สงคราม แต่งเนื้อร้องเพิ่มอีก 6 เพลงคือ
เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ (เพลงที่ 5)
เพลงดอกไม้ของชาติ (เพลงที่ 6)
เพลงหญิงไทยใจงาม (เพลงที่ 7)
เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้ า (เพลงที่ 8)
เพลงยอดชายใจหาญ (เพลงที่ 9)
เพลงบูชานักรบ (เพลงที่ 10)
10
ลักษณะการแต่งกาย
ลักษณะการแต่งกายของรำวงมาตรฐานก็บ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของความเป็ น
ไทยได้เป็ นอย่างดีเช่นกันและยังเป็ นการสืบสานวัฒนธรรมการแต่งกายของ
ไทยสืบต่อไปอีกด้วย
ลักษณะการแต่งกายรของการำวงมาตรฐานแต่งได้ 3 แบบคือ
1 แบบพื้นเมือง
2 แบบไทยพระราชนิยม
3 แบบสากลนิยม
หญิง - แต่งชุดไทย
ท่ารำ
คุณครูศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก,คุณครูมัลลี คงประภัศร์และคุณครูลมุล ยมะ
คุปต์ได้ร่วมกันประดิษฐ์ท่ารำขึน
้ ทัง้ หมด ๑๔ แม่ท่า เป็ นชื่อท่ารำที่อยู่ในรำ
แม่บท มีทงั ้ หมด ๑๐ เพลง ได้แก่ เพลงงามแสงเดือน,เพลงชาวไทย,เพลงรำ
ซิมารำ เพลง,คืนเดือนหงาย,เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ,เพลงดอกไม้ของชาติ,
เพลงหญิงไทยใจงาม, เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้ า, เพลงยอดชายใจหาญและ
เพลงบูชานักรบ
15
คำร้อง
จมื่นมานิตย์นเรศ (เฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการสังคีต กรมศิลปากร ได้
ประพันธ์ขน
ึ ้ ๔ เพลง คือ เพลงงามแสงเดือน, เพลงชาวไทย,เพลงรำซิมารำ
และเพลงคืนเดือนหงาย
คุณหญิงละเอียด พิบล
ู สงคราม ได้ประพันธ์คำร้องไว้ ๖ เพลง คือเพลงดวง
จันทร์วันเพ็ญ,เพลงดอกไม้ของชาติ,เพลงหญิงไทยใจงาม,เพลงดวงจันทร์
ขวัญฟ้ า,เพลงยอดชายใจหาญและเพลงบูชานักรบ
ทำนอง
อาจารย์มนตรี ตราโมท ผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทย กรมศิลปากร ได้แต่งทำนอง
ไว้ ๖ เพลง คือ เพลงงามแสงเดือน,เพลงชาวไทย, เพลงรำซิมารำ,เพลงคืน
เดือนหงาย,เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ,เพลงดอกไม้ของชาติ
ครูเอื้อ สุนทรสนาน หัวหน้าวงดนตรีกรมประชาสัมพันธ์ แต่งทำนองไว้ ๔
เพลง คือ เพลงหญิงไทยใจงาม,เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้ า,เพลงยอดชายใจ
หาญ,และเพลงบูชานักรบ
เครื่องดนตรี
เดิมนัน
้ รำโทนมีเครื่องดนตรีประกอบ คือ ฉิง่ กรับ ฉาบ และโทน เมื่อมีการ
พัฒนาการรำขึน
้ จึงได้พัฒนาเครื่องดนตรีที่ใช้โดยใช้วงดนตรีสากลบรรเลง
แทน
16
เพลงงามแสงเดือน
คำร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการสังคีต
กรมศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรมศิลปากร)
ทำนอง อาจารย์มนตรี ตราโมท
เนื้อเพลง
งามใบหน้าเมื่ออยู่วงรำ
งามแสงเดือนมาเยือนส่องหล้า
(ซ้ำ)
เราเล่นเพื่อสนุก เปลื้องทุกข์วายระกำ
ความหมาย ยามที่แสงจันทร์ส่องมายังโลกทำให้โลกนีด
้ ูสวยงาม ผู้คนที่มา
เล่นรำวงยามที่แสงจันทร์ส่อง ก็มีความงดงามด้วย การรำวงนีเ้ พื่อให้มีความ
สนุกสนาน มีความสามัคคีกัน และละทิง้ ความทุกข์ให้หมดสิน
้ ไป
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------
ท่าสอดสร้อยมาลา
มือซ้ายจีบหงายที่ชายพก (ระดับหัว
เข็มขัด)
มือขวาตัง้ วงสูงระดับหางคิว้ (ชายตัง้ วง
ระดับศีรษะ) เอียงซ้าย
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
18
มาเยือนส่องหล้า
เลื่อนมือซ้ายที่จีบให้ห่างออกจากลำตัว
เล็กน้อย
แล้วปล่อยจีบเป็ นมือแบหงาย มือขวาจีบ
คว่ำ
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------
-
งามใบหน้าเมื่ออยู่วงรำ
(ซ้ำ)
19
มือซ้ายพลิกข้อมือขึน
้ ตัง้ วง มือขวาเลื่อนวงลงข้างลำตัวเล็กน้อย
แล้วเปลี่ยนจากวงเป็ นจีบหงายที่ชายพก เปลี่ยนเป็ นเอียงขวา
ทำเช่นนีส
้ ลับกันซ้ายขวา
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
20
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
เราเล่นเพื่อสนุก
เปลื้องทุกข์วายระกำ
ขอให้เล่นฟ้ อนรำ
เพื่อสามัคคีเอย
หญิงหมุนตัวไปทางด้านซ้ายแล้วเปลี่ยน
มือ
คำว่า "เราเล่น" มือซ้ายจีบคว่ำ มือขวา
แบมือหงาย
คำว่า "เพื่อสนุก" มือซ้ายยกขึน
้ ตัง้ วง มือขวาจีบหงายที่ชายพก
เดินไปครึ่งวงกลม ๔ จังหวะ
คำว่า "ขอให้เล่น" มือขวาจีบคว่ำ มือซ้ายแบมือหงาย
คำว่า "ฟ้ อนรำ" มือขวายกขึน
้ ตัง้ วง มือซ้ายจีบหงายที่ชายพก
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------การก้าวท้าว เริ่มก้าวเท้าซ้าย
ก่อน โดยเท้าที่ก้าวกับมือจีบต้องเป็ นข้างเดียวกัน ให้นับการก้าวเท้า ๘
ครัง้ จึงเปลี่ยนมือ ๑ ครัง้ และศีรษะเอียงข้างจีบเสมอ
21
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
22
เพลงชาวไทย
คำร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการสังคีต
กรมศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรมศิลปากร)
ทำนอง อาจารย์มนตรี ตราโมท
ขออย่าละเลยในการทำ
ชาวไทยเจ้าเอ๋ย
หน้าที่
การที่เราได้เล่นสนุก เปลื้องทุกข์สบายอย่างนี ้
เพราะชาติเราได้เสรี มีเอกราชสมบูรณ์
เราจึงควรช่วยชูชาติ ให้เก่งกาจเจิดจำรูญ
ความหมาย หน้าที่ที่ชาวไทยพึงมีต่อประเทศชาตินน
ั ้ เป็ นสิ่งที่ทุกคน
ควรกระทำ อย่าได้ละเลยไปเสีย ในการที่เราได้มาเล่นรำวงกันอย่าง
สนุกสนาน ปราศจากทุกข์โศกทัง้ ปวงนีก
้ ็เพราะว่าประเทศไทยเรามี
เอกราช ประชาชนมีเสรีในการคิดจะทำสิ่งใดๆ ดังนัน
้ เราจึงควรช่วยกัน
เชิดชูชาติไทยให้เจริญรุ่งเรืองต่อไป เพื่อความสุขยิ่งๆ ขึน
้ ของไทยเรา
ตลอดไป
23
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------ท่าชักแป้ งผัดหน้า
มือขวาจีบปรกข้าง มือซ้ายวงหน้า เอียงขวา
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
24
---------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------
---ลดแขนเลื่อนมือขวาลงมาอยู่ระดับ
อก ปล่อยจีบเป็ นแบมือหงาย
มือซ้ายจีบคว่ำ
25
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
ทำท่าเช่นนีส
้ ลับไปมาจนจบเพลง
ส่วนเท้าย่ำไปทุกจังหวะของเพลง เปลี่ยนมือทุกจังหวะที่ ๗
27
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
28
เพลงรำซิมารำ
คำร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการสังคีต
กรมศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรมศิลปากร)
ทำนอง อาจารย์มนตรี ตราโมท
รำซิมารำ เริงระบำกันให้สนุก
ถึงยามว่างเราจึงรำเล่น ตามเชิงเช่นเพื่อให้สร่างทุกข์
ตามเยี่ยงอย่างตามยุค เล่นสนุกอย่างวัฒนธรรม
เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ
ความหมาย ขอพวกเรามาเล่นรำวงกันให้สนุกสนานเถิดในยามว่างเช่น
นีจ
้ ะได้คลายทุกข์ ถึงเวลางานเราก็จะทำงานกันจริงๆ เพื่อจะได้ไม่
ลำบาก และการรำก็จะรำอย่างมีระเบียบแบบแผน ตามวัฒนธรรมไทย
ของเราแล้วจะดูงดงามยิ่ง
29
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ท่ารำส่าย
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
มือซ้ายวาดแขนลงระดับเอว พร้อมกับพลิกมือขวาหงายขึน
้ ระดับไหล่ สลับ
กันเช่นนีจ
้ นจบเพลง ส่วนเท้าก้าวตามจังหวะ เมื่อถึงเนื้อเพลงที่ว่า
"เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ" ให้ฝ่ายหญิงกลับหลังหัน
ตามจังหวะเพลง หมุนตัวทางซ้าย
เดินเปลี่ยนที่กับฝ่ ายชายเป็ นรูปครึ่งวงกลม เมื่อถึงเนื้อเพลง "มาซิมาเจ้าเอ๋ย
มาฟ้ อนรำ มาเล่นระบำของไทยเราเอย" ให้ฝ่ายหญิงหมุนตัวกลับหลังหันทาง
ด้านขวา เดินกลับที่เดิม ฝ่ ายชายก็เดินตามฝ่ ายหญิงต่อไป
31
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
32
เพลงคืนเดือนหงาย
คำร้อง จมื่นมานิตย์นเรศ (นายเฉลิม เศวตนันท์) หัวหน้ากองการสังคีต
กรมศิลปากร (ประพันธ์ในนามกรมศิลปากร)
ทำนอง อาจารย์มนตรี ตราโมท
เย็นอะไรก็ไม่เย็นจิต เท่าเย็นผูกมิตรไม่เบื่อระอา
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
ท่าสอดสร้อยมาลาแปลง
แปลงมาจากท่าสอดสร้อยมาลาในเพลง
งามแสงเดือน ท่าเตรียมโดยยืนเท้าชิดกัน
มือซ้ายตัง้ วงบน มือขวาจีบหงายที่ชาย
33
พก ศีรษะเอียงขวา พอเริ่มเพลงมือขวาที่จีบหงายที่ชายพกโบกขึน
้ ไปตัง้ วง
บน โดยไม่ต้องสอดหรือม้วนมือ มือซ้ายลดวงลงแล้วพลิกข้อมือเป็ นจีบหงาย
ที่ชายพก เปลี่ยนมาเอียงซ้าย
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
มือซ้ ายยกขึ ้นไปตังวงบน
้ มือขวาลดวงลงแล้ วพลิกข้ อมือเป็ นจีบหงายที่ชาย
พก เอียงขวา ทำเช่นนี ้สลับกันจนจบเพลง
การก้ าวเท้ า เริ่ มก้ าวเท้ าขวาตรงคำว่า "คืน" ก้ าวซ้ ายตรงคำว่า "เดือน" เท้ า
ขวาวางหลังด้ วยจมูกเท้ าตรงคำว่า "หงาย" เท้ าขวาเหยีบหนักลงไปตรงคำว่า
"เย็น" แล้ วก้ าวซ้ ายตรงคำว่า "พระพาย" ก้ าวขวาตรงคำว่า "พริ ว้ " แล้ วเท้ า
ซ้ ายวางหลังตรงคำว่า "มา"
เอียงศีรษะข้ างมือจีบ และเท้ าที่วางหลังก็ข้างเดียวกับมือจีบเสมอ
34
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
35
เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ
คำร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม
ทำนอง อาจารย์มนตรี ตราโมท
ดวงจันทร์วันเพ็ญ ลอยเด่นอยู่ในนภา
ทรงกลดสดสี รัศมีทอแสงงามตา
แสงจันทร์อร่าม ฉายงามส่องฟ้ า
ไม่งามเท่าหน้า นวลน้องยองใย
งามเอยแสนงาม งามจริงยอดหญิงชาติไทย
งามวงพักตร์ยิ่งดวงจันทรา จริตกิริยานิ่มนวลละไม
วาจากังวาน อ่อนหวานจับใจ
ความหมาย พระจันทร์เต็มดวงที่ลอยอยู่บนท้องฟ้ านัน
้ ช่างดูสวยงาม เพ
ราะเป็ นพระจันทร์ทรงกลด คือมีแสงเลื่อมกระจายออกรอบดวงจันทร์
ทัง้ ดวง แต่ถึงจะงามอย่างไรก็ยังไม่เท่าความงามของดวงหน้าหญิงสาว ที่
ดูผุดผ่องมีน้ำมีนวล อีกทัง้ รูปร่างก็ดูสมส่วน กิริยาวาจาก็อ่อนหวาน
ไพเราะ สมแล้วกับที่เปรียบว่าหญิงไทยนีค
้ ือดอกไม้ของชาติไทยเรา
36
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
ดวงจันทร์
ท่าแขกเต้าเข้ารัง , ผาลาเพียงไหล่
ท่าแขกเต้าเข้ารัง มือขวาจีบสูง มือซ้ายจีบ
อยู่ใต้ศอกขวา เท้าซ้ายแตะเท้าขวา เอียง
ซ้าย
37
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------วันเพ็ญ
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
39
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
ลอยเด่น
ใช้เท้าขวาที่แตะหมุนตัวไปทางขวา มือขวา
ที่จีบอยู่ใต้ศอกเปลี่ยนเป็ นจีบปรกข้าง มือ
ซ้ายที่จีบสูงเปลี่ยนเป็ นตัง้ วง เอียงขวา ก้าว
เท้าซ้ายไขว้เท้าขวา
40
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------
-อยู่ในนภา
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
41
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ทรงกลด
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
สดสี
มือขวาจีบสูง มือซ้ายจีบอยู่ใต้ศอกขวา
เท้าซ้ายแตะเท้าขวา เอียงซ้าย
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
43
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------
-รัศมีทอแสง
ใช้เท้าซ้ายที่แตะหมุนตัวไปทางซ้าย มือ
ซ้ายที่จีบอยู่ใต้ศอกเปลี่ยนเป็ นจีบปรกข้าง
มือขวาที่จีบสูงเปลี่ยนเป็ นตัง้ วง เอียงซ้าย
ก้าวเท้าขวาไขว้เท้าซ้าย
44
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------งามตาหมุนตัว
ถอยเท้าซ้ายลงวางหลัง หันหน้ากลับที่เดิม
ท่าผาลา มือซ้ายตัง้ วง มือขวาแบหงายต่ำระดับเอว เอียงซ้าย ใช้เท้าขวาแตะ
เท้าซ้าย เอียงซ้าย
*** ทำท่าเช่นนีส
้ ลับหมุนซ้ายขวา ไปจนจบเพลง
45
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
เพลงดอกไม้ของชาติ
คำร้อง : ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม
ทำนอง : อาจารย์มนตรี ตราโมท
(สร้อย)
ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาศนวยนาดร่ายรำ (ซ้ำ)
เอวองค์อ่อนงาม ตามแบบนาฏศิลป์
ชีช
้ าติไทยเนาว์ถิ่น เจริญวัฒนธรรม
(สร้อย)
งามทุกสิง่ สามารถ สร้างชาติช่วยชาย
ดำเนินตามนโยบาย สู้ทนเหนื่อยยากตรากตรำ
(สร้อย)
ทำงานบ้าน ช่วยเหลืองานผูช
้ ายหรือแม้งานสำคัญ ๆ ระดับประเทศก็
สามารถช่วยเหลือได้เป็ นอย่างดีไม่แพ้ผู้ชาย
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
47
------------------------------------------------
------------------------------------------------
---------------------------------------ท่ารำ
ยั่ว
มือซ้ายตัง้ วงล่าง มือขวาจีบส่งหลัง เอียง
ศีรษะด้านเดียวกับวง ชาย-หญิงหันหน้า
เข้าหากัน โดยชายก้าวเท้าขวาออกนอกวง
รำก่อนคำร้องเล็กน้อย หญิงถอยเท้าขวา
ออกนอกวงรำเล็กน้อย
48
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ก้าวซ้ายเป็ นจังหวะที่ ๑ ก้าวขวา
เป็ นจังหวะที่ ๒ แล้วจรดส้นเท้าซ้ายสองครัง้ เป็ นจังหวะที่ ๓ และ ๔ เท้าซ้าย
ถอยหลัง เป็ นจังหวะที่ ๕ พร้อมทัง้ เปลี่ยนเป็ นมือขวาตัง้ วงต่ำ มือซ้ายจีบส่ง
หลัง ศีรษะเอียงขวา รำเช่นนีไ้ ปจนจบเพลง
49
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
50
เพลงหญิงไทยใจงาม
คำร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบล
ู สงคราม
ทำนอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน
เดือนพราว ดาวแวววาวระยับ
แสงดาวประดับ ส่องให้เดือนงามเด่น
ดวงหน้า โสภาเพียงเดือนเพ็ญ
คุณความดีที่เห็น เสริมให้เด่นเลิศงาม
ขวัญใจ หญิงไทยส่งศรีชาติ
รูปงามวิลาส ใจกล้ากาจเรืองนาม
เกียรติยศ ก้องปรากฎทั่วคาม
หญิงไทยใจงาม ยิ่งเดือนดาวพราวแพรว
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------แล้วสอดจีบขึน
้ ไปตัง้ วงบัวบาน
เรียกว่าท่าพรหมสี่หน้า
52
53
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------จากนัน
้ มือทัง้ สองค่อยๆ ลดวงบัว
บานลงมา ส่งมือทัง้ สองไปด้านหลัง แขนตึงคว่ำมือปลายนิว้ เชิดขึน
้ เป็ นท่า
ยูงฟ้ อนหาง แล้วเปลี่ยนเป็ นท่าเชื่อมคือจีบคว่ำ การก้าวท้าวเช่นเดียวกับ
เพลง "คืนเดือนหงาย"
54
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
55
เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้ า
คำร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบล
ู สงคราม
ทำนอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน
ดวงจันทร์ขวัญฟ้ า ชื่นชีวาขวัญพี่
จันทร์ประจำราตรี แต่ขวัญพี่ประจำใจ
ที่เทิดทูนคือชาติ เอกราชอธิปไตย
ถนอมแนบสนิทใน คือขวัญใจพี่เอย
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
ท่าช้างประสานงา , จันทร์
ทรงกลด
56
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------
-
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ท่าเชื่อม ปล่อยจีบลงเป็ นแบมือ
หงาย ปลายนิว้ ตกลงอย่างรวดเร็ว
58
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
59
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------พลิกข้อมือทัง้ สองขึน
้ เป็ นตัง้ วง
หน้าให้ปลายนิว้ ชีข
้ น
ึ ้ ระดับคิว้ หย่อนข้อศอกพองาม
เป็ นท่า "จันทร์ทรงกลด"
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
61
เพลงยอดชายใจหาญ
คำร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม
ทำนอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน
โอ้ยอดชายใจหาญ ขอสมานไมตรี
น้องขอร่วมชีวี กอบกรณีย์กิจชาติ
แม้สุดยากลำเค็ญ ไม่ขอเว้นเดินตาม
น้องจักสู้พยายาม ทำเต็มความสามารถ
ความหมาย ขอผูกมิตรไมตรีกับชายผู้กล้าหาญ และจะขอมีส่วนในการ
ทำประโยชน์ทำหน้าที่ของชาวไทย แม้จะลำบากยากแค้น ก็จะขอช่วย
เหลือจนเต็มความสามารถ
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
62
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------โอ้ยอดชายใจหาญขอ
สมานไมตรี
ท่าหญิง "ชะนีร่ายไม้" ท่าชาย "จ่อเพลิงกาฬ"
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------
-น้องขอร่วมชีวีกอบกรณีย์กิจชาติ
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
65
เพลงบูชานักรบ
คำร้อง ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม
ทำนอง ครูเอื้อ สุนทรสนาน
น้องรักรักบูชาพี่ ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ
น้องรักรักบูชาพี่ ที่มานะที่มานะอดทน
หนักแสนหนักพี่ผจญ เกียรติพี่ขจรจบ
น้องรักรักบูชาพี่ ที่ขยันที่ขยันกิจการ
ทำทุกด้านทำทุกด้านครัน
บากบั่นสร้างหลักฐาน
ครบ
น้องรักรักบูชาพี่ ที่รักชาติที่รักชาติยิ่งชีวิต
เลือดเนื้อพีพ
่ ลีอุทิศ ชาติยงอยู่ยงอยู่คู่พิภพ
ในชาติบ้านเมืองยิ่งกว่าชีวิต ยอมสละได้แม้ชีวิตและเลือดเนื้อเพื่อให้ชาติ
ไทยคงอยู่คู่โลกต่อไป
---------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
67
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------เที่ยวที่ ๑ ท่าหญิง "ขัดจางนาง"
ท่าชาย "จันทร์ทรงกลด"
(หญิง) มือทัง้ สองจีบคว่ำ
(ชาย) มือทัง้ สองจีบคว่ำระดับวงกลาง
68
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------
-รักบูชาพี่
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
69
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ที่มั่นคง
(หญิง) สลัดจีบเป็ นมือแบหงายปลายนิว้ ตก
(ชาย) สลัดจีบเป็ นมือแบหงายปลายนิว้ ตก ระดับวงกลาง
70
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ที่มั่นคงกล้าหาญ
(หญิง) พลิกมือขึน
้ ตัง้ วงล่าง มือยังไขว้กันอยู่เอียงซ้าย เป็ นท่า"ขัดจางนาง"
(ชาย) พลิกมือขึน
้ ตัง้ วงกลาง เป็ นท่า "จันทร์ทรงกลด"
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------น้องรักรักบูชาพี่
(หญิง) จังหวะที่ ๑ มือซ้ายเลื่อนขึน
้ ไปตัง้ วงบน มือขวาจีบล่อแก้วคว่ำ แล้ว
เปลี่ยนเป็ นจีบล่อแก้วหงาย หักข้อมือเข้าลำแขน แขนตึงต่ำกว่าไหล่เล็กน้อย
(ชาย) จังหวะที่ ๑ มือซ้ายตัง้ วงบน มือขวาช้อนมือหมุนข้อมือไปทางนิว้ ก้อย
72
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------บรรนานุ
กรม----------------------------------------------------------
http://www.banramthai.com/html/ramwong.html
https://sites.google.com/a/pongsanook.ac.th/krutanakorn1/k
hana-rayngan
https://sites.google.com/site/panomkorn1kong1/phelng-
dxkmi-khxng-cha
https://th.wikipedia.org/wiki/
%E0%B8%A3%E0%B8%B3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0
74
%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8
%90%E0%B8%B2%E0%B8%99
https://hilight.kapook.com/view/78920
--------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------