Professional Documents
Culture Documents
Тематско планирање
ПРИЛОЗИ
Планирањата за наставата по сите наставни предмети за IV одд. се изготвени во согласност со Наставниот план и програм за IV одд.
во деветгодишно основно образование, изработени од Бирото за развој на образованието и донесени од Министерството за
образование и наука од 2021 год.
НАСТАВНИ ПРЕДМЕТИ
КОИ СЕ ИЗУЧУВААТ ВО IV ОДДЕЛЕНИЕ
ДРУГИ АКТИВНОСТИ
ОРГАНИЗАЦИЈА НА РАБОТА
МЕТОДИ НА РАБОТА
• Метод на директна настава;
• Метод на индиректна настава;
• Метод на игра;
• Метод на решавање проблеми;
• Истражувачки (откривачки) метод;
• Метод на работа со текст;
• Метод на покажување;
• Илустративен метод;
• Демонстративна метода
• Метод на усно изразување;
• Метод на набљудување;
• Аналитичко - синтетичка метода;
• Метод на објаснување;
• Говорен метод (монолошки, дијалошки и метод на дискусија)
• Метод на практична работа.
ФОРМИ НА РАБОТА
• Фронтална,
• Групна,
• Индивидуална,
• Тандем - работа во парови.
АКТИВНОСТИ НА НАСТАВНИКОТ
• Ја осмислува активноста;
• Ја организира работата;
• Изготвува наставни средства и наставни ливчиња;
• Демонстрира, мотивира, поттикнува;
• Проверува;
• Укажува на грешки, пофалува.
МЕСТО НА РЕАЛИЗАЦИЈА
• Училница (соодветно катче - центар); Училишен двор;
• Непосредната околина; Пошироката средина;
• Отворен спортски терен; Спортска сала и сл.
СОРАБОТКА СО РОДИТЕЛИТЕ
1. Постојано информирање на родителите преку различни форми:
• Писмено преку огласна табла, информативни листови, брошури, испраќање на пораки.
• Усно преку средби сандачиња за пораки, индивидуални разговори.
2. Одржување на родителски средби:
• Работилници по повод празници.
• Работилници со теми за едукација на родители (самодоверба самоконтрола,
јакнење на детската личност, идеи за игри во домот).
• Повикување на стручни соработници за одржување на отворени трибини на различни теми
3. Вклучување на родители како:
• Волонтери за изведување на активност во катче.
• Набљудување на активностите во училницата.
• Член на родителски совет.
• Родител како инструктор.
• Родител стручен соработник, односно извор за добивање на нови информации
• Вклучување на родител во изработка на дидактички материјал
ТЕМАТСКО ПЛАНИРАЊЕ
ПО ИСТОРИЈА И ОПШТЕСТВО
во IV (четврто) одделение
УЧЕБНА 2021/2022 година
МОЕТО ОПКРУЖУВАЊЕ 10
- Наставникот подготвува
незавршена приказна во која има
индиции за непотизам (на пример,
како одреден ученик кој ги има
сите
петки се подготвува да оди на
натпревар во странство, но во
последен момент се одлучува
наместо него да оди друг ученик
којшто е роднина на директорот).
Потоа наставникот ги дели -незавршена
учениците во групи и им дава приказна (за
1 насоки да подготват можен крај на наставникот)
приказната. Притоа, половина од
групите нудат крај во кој, сепак,
оди ученикот којшто бил првично
- Разликува планиран, а другата половина
од групите нудат крај во кој оди
непотизам во
ученикот којшто е роднина на
дадени директорот. Учениците ги читаат
примери на приказните и сите заедно
ситуации. дискутираат за непотизам – -усни
користење на роднинските или одговори на
-Наведува пријателските врски за прашања
примери на обезбедување незаслужени во
ситуации од придобивки и за дискусија
реалноста во начинот на спречување на -придонес
кои е можно да таквата појава. во групните
активности
се јави
-придонес
непотизам. (Да во
се определи изведување
контекстот – -Учениците одговараат на прашања на
училиште и сл.) напишани на наставни листови заклучоцит
поврзани со реални ситуации е
(пример: Твојот другар сака дагледа -наставни листови со -одговори
натпревар и не може да ја напише прашања (по еден за на квиз
домашната. Ти нуди 50 денари за да секој ученик)
му ја напишеш. Како ќе постапиш?;
Сведок си на
2 случка кога едно дете со топка крши
прозорец на куќа. За тоа е обвинето
друго дете кое случајно поминува. -текст за подарување
Детето кое го скап подарок (за
скрши прозорецот ти ја дава топката наставникот)
само за да не ја кажеш вистината. -ливчиња со 3
Како ќе постапиш?; Твојот другар им различни опишани
кажува на околности (по 2 за
сите дека е болен, но тој останува да секоја активност)
игра на игралиштето. Ти дава
- Препознава чоколадо за да ја чуваш тајната. Како
подмитување ќе постапиш?).10 -усни
во дадени Потоа доброволно се јавуваат одговори на
ситуации. ученици кои ги читаат одговорите и прашања
се дискутира за постапките во во
-Наведува конкретните ситуации и се дискусија
примери за воведува поимот подмитување -придонес
(мито). во групните
правилно активности
постапување во -придонес
ситуации, на во
-Наставникот подготвува текст во кој изведување
пример,обид за
е прикажано едно дете како му на
подмитување. подарува скап подарок на друго дете. заклучоцит
Потоа ги дели е
учениците во 6 групи за да може да -одговори
дискутираат за можните причини на квиз
поради кои едно дете му подарува
скап подарок на друго во
една од следните околности (по 2
групи работат на секоја околност): 1)
кога го купило подарокот од парите
1 што ги заработило,
помагајќи им на соседите, 2) кога го
украло подарокот, 3) кога го купило
од парите што родителите му ги дале
за да си купувапојадок во текот на
една недела. Во рамките на секоја -прашања за квиз
околност едната група дискутира за точно/неточно
ситуации кога детето имало добра (непотизам,мито,кору
намера, а другата за ситуација кога пција)
сакало да извлече некаква корист од
тоа. На крајот сите групи ги
презентираат своите -усни
заклучоци и се води дискусија со одговори на
-Го дефинира сите за подмитување. прашања
поимот во
корупција со дискусија
-Учениците разговараат за -придонес
свои зборови.
одговорноста на одредени професии во групните
(на пример, наставник, полицаец, активности
-Ги објаснува лекар, инспектор). Потоа наведуваат -придонес
последиците од хипотетички ситуации – што ќе се во
корупцијата со случи доколку некој од луѓето од изведување
наведените професии не си ја на
свои зборови.
извршува работата11чесно и заклучоцит
- Наведува одговорно (на пример, наставникот е
добива скап подарок за да напише -одговори
предлози за
петка на некој ученик, полицаецот на квиз
спречување на зема пари однесовесен возач кој
корупцијата направил престап за да не му
опишана во напише казна, лекарот зема пари од
дадени сиромашни луѓе за да ги
лекува,инспекторот за животна
примери. средина зема пари од директорот на
фабриката која ја загадува локалната
река итн.). Потоа се воведувапоимот
корупција, се дискутира за штетноста
од таквите постапки и се наведуваат
предлози како треба учениците да
постапатдоколку самите се најдат во
ситуација кога некој се обидува да ги
подмити. Тие треба да го одбијат тој
кој се обидува да гипоткупи за да не
бидат корумпирани. Дискусијата се
проширува на тоа: 1) како би
постапиле на местото
наполицаецот/наставникот/лекарот/и
нспекторот на кој му се нуди скап
подарок за да се постигне нешто и 2)
како би требало луѓетода постапат
доколку имаат сознание дека некој
нивен колега
полицаец/наставник/лекар/инспектор
земал поткуп за да заврши
некому некоја работа.
-Родови норми на Препознава 1 -Наставникот означува три агли во -три листа за -усни
однесување особини и училницата со листови на кои означување одговори на
(емпатија, родови однесувања пишува: „Се согласувам“, „Не се -тврдења за родови прашања
стереотипи и што се согласувам“ и „Не можам стереотипи(за во
предрасуди, родово очекуваат од даодлучам“. Потоа чита тврдења кои наставникот) дискусија
базирано момчињата и одразуваат родови стереотипи (на -придонес
насилство). девојчињата пример, момчињата се силни, а во групните
врз основа на девојчињата се слаби; активности
родово девојчињата подобро лажат од -придонес
базирани момчињата; момчињата смеат да се во
норми. тепаат, а девојчињата не смеат; изведување
-Ги вреднува девојчињата смеат да плачат, назаклучоц
родово а момчињата не смеат). По секое ите
базираните тврдење учениците се -одговори
норми на распоредуваат во соодветниот агол и на квиз
однесување секој ученик одделно, наглас,
како даваобјаснување зошто се
непосакувани позиционирал во конкретниот агол
(како поддршка (наставникот внимава да не дојде до
на родовите меѓусебни препирки). Постапкатасе
стереотипи и повторува по секое тврдење. На
предрасуди). крајот се води дискусија околу тоа: 1)
какво мислење доминира меѓу
децата и возрасните за дасе заклучи
дека повеќето очекуваат да постојат
наведените разлики меѓу
девојчињата и момчињата; 2) дали
разликите меѓумомчињата и
девојчињата наведени во тврдењата
се вродени или се научени за да се
заклучи дека средината ги прави да
бидаттакви и 3) дали треба да се
прават такви разлики во
однесувањето на момчињата и
девојчињата за да се заклучи дека
она што енесоодветно однесување
(како на пример, лажење, тепање) е
несоодветно и за едните и за
другите, а дека и едните и
другитеможат да имаат исти особини
(да се однесуваат како силни или
слаби и да плачат ако им се плаче).
На крајот се дискутира и задруги
разлики во однесувањето и во
особините на момчињата и
девојчињата што ги наметнува
средината.
Предмет:Историја и општество
Teмa: СРЕДИНАТА ВО КОЈА ЖИВЕАМ Време за реализација: 26 часа (13 недели)
Изготвиле: Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за часови активности средства следење на
(и поими) оценување напредокот
-Население -Објаснува што 1 -Учениците ја анлизираат -графикони --усни одговори
(структура значи поимот структурата на ниво на на прашања во
на структура училиште дискусија
население, -придонес во
пол, групните
возраст, активности
етничка -придонес во
припадност изведување на
, заклучоците
образовани
е,
графикон). -Објаснува што 1 -Користејќи графикони, -лап --усни одговори
значи полова, учениците ја анализираат топ,график на прашања во
структура на половата структурата на они дискусија
населението. населението на ниво на -придонес во
општина и на држава. групните
активности
-придонес во
изведување на
заклучоците
-листови
за
бележење
на
добиени
одговори -придонес во
донесувањето
на заклучоците
-Учениците го
посетуваатседиштето на
1 општината и разговараат -усни одговори
со градоначалникот и на прашања во
претставниците од дискусија
општината за да добијат -Листови -придонес во
одговор на прашањата. за групните
-Проценува колку бележење активности
општината во која на -придонес во
живее е - Дискусија на одговорите добиените изведување на
инклузивна за во училница и подготвуваат одговори заклучоците
лицата предлози за подобрување
сопопреченост и на грижата на општината -усни одговори
за лицата од 1 кои ги на прашања во
ранливите групи пишуваат во вид на барања дискусија-
(стари лица и до градоначалникот -Листови за придонес во
сиромашни бележење групните
лица). -Учениците истражуваат колку активности-
општината се грижи за лицата придонес во
1 со попреченост и ранливите изведување на
групи заклучоците
- усни одговори
- Наведува на прашања во
примери од дискусија
културно- -придонес во
историското -Сликички групните
наследство на 1 со стари активности
општината(стари градби,нар -придонес во
градби, предмети - одни изведување на
од минатото, носии,спом заклучоците
културно- еници,интр -усни одговори
историски ент,лап топ на прашања во
споменици дискусија
обичаи, народни -придонес во
носии) групните
- активности
-Ги одредува географска -придонес во
Географска страните на светот карта изведување на
карта на географска 1 заклучоците
(населба, карта.
град, село, Учениците поделени во групи
местополо изработуваат албуми со стари -усни одговори
жба, градби,споменици,обичаи,нар -блок за на прашања во
географска одни носии.Секој група скицирање дискусија
карта, изработува различен вид на -придонес во
картографс - Запознавање со албум групните
ки знаци). картографските активности
знаци -придонес во
изведување на
1 -Учениците ги одредуваат заклучоците
страните на светот на
географска карта
- -усни одговори
географска на прашања во
карта дискусија
-придонес во
- Лоцира села, групните
градови, реки, активности
планини, езера на 1 -Учениците бараат места со -придонес во
географската дадени картографски знаци изведување на
карта заклучоците
наРепублика
Северна
Македонија преку -усни одговори
основни 1 - на прашања во
картографски географска дискусија
знаци. карта -придонес во
печатена групните
Учениците лоцираат или активности
села,градови,река,планини,ез електронск
ера а -усни одговори
-Го лоцира своето на прашања во
место на живеење 1 дискусија
на географска -придонес во
карта на групните
Република активности
Северна
Македонија
(печатена и -
електронска) -Учениците на географска географска -усни одговори
карта на Република Северна карта на прашања во
Македонија (печатена и печатена дискусија
електронска),го лоцираат или -придонес во
своето место на живеење електронск групните
а активности
-На географска
карта 1 -
идентификува географска
градови,села,реки, карт
планини во Учениците поделени во групи -блок за
близина на идентификуваат и лоцираат скицирање
местото на градови,реки,села,планини во
живеење близина на местото на
живеење
-усни одговори
-Ги опишува 1 на прашања во
местоположбата и -ливчиња дискусија
природните -Учениците поделени во групи со називи -придонес во
одлики(планините, ги опишуваат местоположбата на групните
реките,езерата ),в и природните одлики во и стопански активности
о и околу местото околу местот во кое живее дејности
во кое живее 1
-усни одговори
на прашања во
-Именува дискусија
стопански -придонес во
Животна дејности – -Игра Погоди стопанска групните
средина земјоделство,сточ 1 дејност. Учениците, седнати активности
Стопански арство во круг, на челото имаат
дејности занаетчиство залепени ливчиња со називи -усни одговори
(земјоделст ,трговија на стопански дејности(по една на прашања во
во, рударство дејност на секој ученик), при дискусија
сточарство, ,индустија што ученикот не може да види -придонес во
занаетчист ,угостителство која дејност ја „застапува“. -ливчиња групните
во, туризам,шумарств 1 Преку посредни да/не со називи активности
трговија, о,градежништво. прашања,(без директно на
рударство, прашање што ја именува стопански
индустрија, дејноста) што им ги поставува дејности
угостителст на другите ученици секој -усни одговори
во, треба да открие која на прашања во
туризам, 1 стопанскадејност ја дискусија
шумарство, „застапува“. -придонес во
градежниш групните
тво). активности
-ливчиња
со Т-табели -усни одговори
-Објаснува на прашања во
стопански дискусија
дејности – -придонес во
земјоделство,сточ групните
арство -ливчиња активности
занаетчиство Учениците седнати во круг со Т-табели
,трговија ,извлекуваат ливчиња на кои
рударство се напишани различни
,индустија стопански дејности,потоа
,угостителство секоја стопанска дејност ја
туризам,шумарств објаснуваат
о,г
радежништво.
Интернет,л
-Ги идентификува ап топ
и опишува
стопанските -Учениците ,поделени во мали
дејности во групи ,пополнуваат Т-табели
стопанските во кои внесуваат една
дејности во своето стопанска дејност (различна
опкружување и во за различни групи),потоа ја Хамер,слик
државата опишуваат внесената ички,интерн
стопанска дејност. ет
-Ги поврзува
стопанските
дејности во своето - Учениците, поделени во
опкружување и во мали групи, пополнуваат Т-
државата со табела во која внесуваат една
рељефот ,климата стопанска дејност (различна
и природните за различни групи)и најмалку
ресурси три фактора (поврзани со
климата, релјефот и
природните ресурси) од кои
зависи развојот на таа
-Наведува дејност. Напишаното
Природни последици по го презентираат пред другите
ресурси, животната и го лепат на заеднички
загадување средина од постер
, екологија, неодговорното
селекција однесување на
на отпад, луѓето при -Учениците ги истражуваат
рециклира користење на последиците од
ње. природните неодговорното однесување на
ресурси луѓето при користење на
природните ресурси од кои
зависи развојот на таа
-Наведува дејност.
примери за
одговорно
однесување кон
животната
средина со кое се -Учениците ,поделени во
намалува групи изработуваат
штетното влијание истражувачки проект за тоа
врз неа како се загадува животната
-Ги наведува и средина во нивната општина и
опишува нудат решенија како да се
придобивките од спречи загадувањето.
собирањето
,издвојувањето
,повторна -Учениците подготвуваат мали
употреба и постери кои содржат –
преработка на илустрации на неодговорно
отпадните однесување кон животната
материјали средина и текстуална порака
за заштита на животната
средина
Предмет:Историја и општество
Teмa: Мојата држава Време за реализација: 18 седмици
Изготвиле: Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за оценување часов активности средства следење
(и поими) и на
напредоко
т
Минатото на -Наведува кога се 1 -Учениците гледаат -лап топ,видео -усни
современата случилоИлинденското кратки видео инсерти бим,фотографии одговори на
македонска востание(Крушевската ,фотографии од прашања
држава(Илинденс република)и објаснува подготовките и во
ко какотоапридонело/влијаело избувнувањето на дискусија
востание,Крушевс засоздавањетонасовремената Илинденското востание -придонес
ка македонска држава. во групните
република,Крушев активности
ски -придонес
манифест,АСНО во
М, референдум, изведување
8 Септември) то на
- лап топ,видео заклучоцит
-Наведува кога се случило 1 -Наведува кога се бим,фотографии е
Првото заседание на АСНОМ и случило
како тоа придонело за Првотозаседание на
создавањето на современата АСНОМ и како
македонска држава тоапридонело за -усни
создавањето на одговори на
современатамакедонска прашања
држава. лап топ,видео бим во
1 -Го разбира Крушевскиот дискусија
-Го објаснува мултиетничкиот манифест како и -придонес
карактер на Прогласот на манифестот и во групните
КрушевскатаРепублика/Круше решенијата на АСНОМ активности
вскиот манифест и на
решенијата на АСНОМ. -усни
-интернет,лап одговори на
топ,видео бим прашања
-Учениците, поделени во во
1 мали групи, истражуваат дискусија
-Наведува најмалку три заличности кои -придонес
значајни личности од различни придонеле за во групните
етнички зедници кои создавањето на активности
придонеле за формирањето на современата македонска
современата македонска држава,
држава а потоа подготвуваат
мултимедијална -усни
презентација во која одговори на
претставуваат три од нив прашања
кои се припадници на во
различни етнички дискусија
заедници. -придонес
во групните
активности
-претходно
1 подготвени
прашања за
Учениците прават интервју
интервју со повозрасни
-Го наведува Денот личности, со претходно
нанезависноста на Република подготвени прашања од
Северна Македонија страна на наставникот, за
иобјаснува како дошло до создавањето
нејзино осамостојување. на независната држава
Република Северна
Македонија. Потоа ги -усни
споделуваат одговорите одговори на
со сите. прашања
во
- претходно дискусија
подготвени -придонес
-Посебна група прашања за во групните
1 истражува за првиот интервју активности
претседател Киро -презентација -квиз
Глигоров и за него прашања
-Го наведува името на првиот подготвува
претседател на мултимедијална
независнатамакедонскадржава презентација -презентација
. 1
-усни
-Изработка на проект за -квиз прашања одговори на
настанувањето на 1 Работа во групи –Секоја прашања
современата македонска група работи на во
држава различните периоди од дискусија
создавањето на -придонес
-Ги опишува карактеристиките македонската држава во групните
на главниот град на нашата активности
држава -Наставникот организира -квиз
(население, етничка структура, квиз (со прашања со прашања
местоположба, реки, планини, повеќечлен избор) за
Скопска Котлина) градот Скопје, за бројот -придонес
на жители, етничката во групните
структура, активности
местоположбата (Скопска
-Скопје – главен Котлина, река Вардар,
град околни планини) и по -усни
(солидарност, одговарањето на секое одговори на
земјотрес,Камен прашање ги презентира прашања
мост, Скопско точните во
кале, Стара одговори преку дискусија
скопска илустрации и/или -придонес
чаршија,Стара графикони. Доколку е во групните
железничка можно, квизот може да се активности
станица, реализира преку -квиз
Даутпашин апликацијата прашања
амам,музеј, mentimeter.com.
театар) 2
-
текстови,слики,пост
ер
-Го идентификува Скопје
какороден град на Мајка
Тереза и како град на
солидарноста .
-усни
-Наставникот подготвува одговори на
неколку текстови за прашања
различни периоди од во
животот на Мајка Тереза дискусија
и за незјината хуманост. -придонес
Учениците,поделени во во групните
групи, влечат по еден од активности
текстовите и откако ќе го
проучат од него ги
избираат
најкарактеристичните
пасуси и/или цитати и ги
подготвуваат за -документарен
заеднички постер. филм за скопскиот
Постерот е продукт на земјотрес
работата на сите групи и
1 откако ќе биде готов -фотографии за
учениците различни културни
гопрезентираат пред знаменитости -усни
целата паралелка лоцирани во одговори на
-Наставникот го главниот град прашања
презентира во
-Именува значајни градби и документарниот филм за дискусија
културни знаменитости скопскиот земјотрес по -придонес
лоцирани во главниотград што организира дискусија во групните
(Камен мост, Скопско кале, со учениците за активности
Стара скопска чаршија, Стара катастрофалните
железничкастаница, Даут последици од -усни
пашин амам, Скупи) и ги земјотресот и за тоа како одговори на
наведува основните Скопје станал град прашања
карактеристикипо кои се насолидарноста. Во во
препознатливи. дискусијата посебно се дискусија
обрнува -придонес
внимание на поимот во групните
солидарност активности
1 -Учениците креираат
албум од фотографии (во -квиз прашања
хартиена или
електронска форма),
проследени со кус текст,
преку кој се
презентираградот Скопје
1 со неговите значајни
градби и -интренет,лап топ
- Го препознава Скопје како културнизнаменитости
седиште на државните (Камениот
институции мост,Скопското кале,
Стараскопскачаршија,Ста
рата железничка станица, -квиз
Даут пашиниот амам, прашања
-Ги наведува Владата, Музејот на холокаустот,
Собранието и претседателот 2 Музејот на современа
на државата каконајзначајни уметност, театрите).
државни институции. -презентација
-усни
одговори на
-Наставникот организира прашања
-Државни квиз (со прашања со во
институции и повеќечлен избор) за дискусија
симболи (Влада градот Скопје како -придонес
наРепублика -Објаснува како граѓаните ги седиште на државните во групните
Северна бираат пратениците во институции активности
Македонија, Собранието за да ги -Наставникот организира
Собрание застапуваат нивните интереси Виртуелна прошетка во -гласачки
наРепублика Владата,Собранието и кутии,гласачки
Северна претседателот на ливчиња -усни
Македонија, државата. одговори на
претседател на 1 прашања
РепубликаСеверн во
а Македонија, дискусија
УставнаРепублик -презентација за -придонес
а работата на во групните
СевернаМакедони собранието активности
ја, закон, знаме на -Учениците го
РепубликаСеверн споредуваат изборот на
а Македонија, грб пратениците во
наРепубликаСеве Собранието со изборот - усни
рна Македонија, - Го препознава Собранието на ученичките тела во одговори на
химна како институција во која се 1 училиштето и ги прашања
наРепублика носи Уставот и сите бараатсличностите во во
Северна закони на државата. процедурите и улогата на дискусија
Македонија). избраните претставници -подготвени -придонес
на народот, односно на ливчиња со во групните
учениците. членови од Уставот активности
на Република -- усни
-Игра-Симулација на Северна одговори на
парламентарни избори Македонија прашања
1 во
дискусија
-Го препознава Уставот како
највисок акт со кој се утврдени -подготвени
правата на ливчиња за
граѓаните. -Учениците се различни ситуации
запознаваат со работата од реалноста,во
на собранието кои се даени
одговирте за --- усни
функционирање на одговори на
државата во прашања
-Ја препознава Владата како ралични свери во
институција која е одговорна за 1 дискусија
функционирање на државата
во сферите: образование,
здравство,стопанство,
безбедност и меѓународна - Наставникот подготвува
соработка. ливчиња со членови од -презентација
1 Уставот на Република --- усни
Северна Македонија во одговори на
кои се наведени прашања
гарантиранитправа на во
образование, дискусија
здравствена заштита и
-Ја препознава улогата на заштита на животната -интернет,видео
претседателот како шеф на средина. бим
државата и врховен
командант на воените сили. -Наставникот подготвува
ливчиња.Секоја група
ученици влече по едно
ливче (за еденчлен) и
-Ги препознава и опишува смислува ситуации од -усни
државните симболи на реалноста преку кои се одговори на
Република Северна гледа како Владата и прашања
Македонија (знамето, грбот и другите институции во во
химната) државата се грижат за дискусија
обезбедување на овие
права.
-усни
одговори на
-Наставникот подготвува прашања
презентација со која ги во
запознава учениците за дискусија
улогата на претседателот
-Учениците ги опишуваат
државните симболи на
Република Северна
Македонија
1
-Ги наведува најзастапените
религии во Република Северна -лап топ,интернет
Македонија иправи разлика
меѓу верските објекти на секоја -придонес
религија -Учениците поделени во во групните
групи истражуваат кои активности
1 верски објекти припаѓаат -
-Ги препознава Бајрам, Божиќ на дадената религија хамер,сликички,леп
и Велигден како верски ило
празници и гиопишува
обичаите карактеристични за
нивното празнување. -придонес
во групните
-Учениците поделени во активност
групи ги запишуваат
1 карактеристичните -лап топ, интернет
обичаи за различни
-Препознава дека има граѓани верски празници како
кои не припаѓаат на ниту една
религија Бајрам,Божиќ и Велигден
1 -ливчиња,лап --придонес
топ,интернет во групните
-Учениците преку активност
-Ги препознава основните истражувањето
елементи на културата: откриваат дека има
јазикот, обичаите, граѓани кои не припаѓаат
традицијата, храната, на ниту една религија
фолклорот.
- усни
одговори на
-Учениците влечат прашања
ливчиња на кои се во
напишани етничките дискусија
заедници во Република
Северна Македонија, врз -придонес
основа на што сгрупираат во групните
во групи. Секоја група активности
истражува за
традиционалната храна
на етничката заедница
што ѝ се паднала и
подготвува кустекст
1
проследен со илустрации -квиз прашања
што ги става на слајд од
-Ги препознава мултимедијалнапрезента
традиционалните јадења и ција. Потоа наставникот
десерти карактеристични за гиобединуваслајдовитево
различните култури во заедничка презентација
државата и ги опишува
која се прикажува пред
сличностите меѓу нив.
сите ученици во
1 паралелката.
-квиз прашања
- Ги препознава народните
песни, ора и носии
карактеристични за етничките -Ученицте ги
заедници во државата и ги
препознаваат
опишува сличностите меѓу нив.
традиционалните јадења
1 на различни култури -одговор на
-интернет,лап топ квиз
прашања
Наставникот подготвува
календар со сите
празници во Република -одговор на
Северна Македонија. поставени
Учениците ги издвојуваат прашања
празниците
коигипразнуваат само
припадниците на
одделните етнички
заедници во Република
Северна Македонија, а се
поврзани со
нивнатакултура (Св. -лап топ
Кирил и Методиј, Ден на
албанската азбука, Ден
-Го објаснува мултикултурното на наставата на турски
општество како заедница на јазик, Национален ден на
луѓе одразлични култури Власите, Свети
коиживеат во иста држава, кои 1 Сава,Меѓународен ден на
меѓусебно се почитуваат Ромите, Меѓународен ден
и соработуваат заостварување на Бошњаците). Откако -лап
на заеднички цели. топ,презентација
наставникот ќе го
презентира значењето на
секој празник,учениците
-Ја објаснува Република преку заедничка
Северна Македонија како дискусија ги констатираат
заедничка држава на сличностите во поводите
сите граѓани кои живеат во за празнување на
неа, без оглед на нивната 1
празникот на својата
етничка припадност -изработка на
етничказаедница и презентација
празниците на другите
етнички заедници
- Од учениците се бара
- придонес
-Проектна активност да понудат решенија за
-Мултикултурниот и во групните
тоа какоучениците,
мултиетничкиот карактер на активности
односно граѓаните, може
државата
да придонесат за
надминување на таквите
ситуации
вореалноста.Преку
1
изработка на
мултимедијална
презентација
-Учениците изработуваат
проект за правото на сите
-- придонес
граѓани да се здружуваат
во групните
во граѓански организации
активности
-Ученицитеподелени во
-придонес
две групи изработуваат
во групните
проект за
активности
мултикултурните
сличности и разлики во
државата
ОУ„Стив Наумов ״Битола
ТЕМАТСКО ПЛАНИРАЊЕ
ПО МАКЕДОНСКИ ЈАЗИК
во IV (четврто) одделение
ЈАЗИК И КОМУНИКАЦИЈА 80
ЛИТЕРАТУРА И ТВОРЕЊЕ 90
1
За користење на аудио и видеозаписите се користат средства според можностите на наставниците (компјутери, проектори, телевизори и сл.). Учебниците и
тетратките постојано се користат во наставата и не се наведени поединечно во секоја содржина.
8 Аудиозап Изработките
иси на ученикот;
Издвојува и Наставникот изразно чита
Слушањ Видеозап Усните
посочува клучни литературен текст, а учениците
е иси одговори на
зборови и фрази добиваат насока внимателно да
литературни Печатени прашања
поврзани со слушаат. Потоа, поделени во
и материјал поставени од
главната идеја во парови, смислуваат една
нелитературн и наставникот или
литературни и реченица која ја содржи
и текстови. Наставни соучениците;
нелитературни суштината на текстот и секој
листови Одговори
текстови индивидуално ја запишува.
(известувања, Потоа секој пар ја презентира дадени во
упатства, покани, својата реченица и сите заедно наставни листови;
најави, реклами, (под водство на наставникот) ги Практични
аудио- и вреднуваат речениците според вежби (читање,
видеосодржини на тоа колку добро ја одразуваат пишување);
различни теми). суштината на текстот. Домашни
задачи;
Препознава, Учениците слушаат Одговори на
разликува и снимена тридневна временска квизови или
посочува важни и прогноза (со голема разлика во тестови.
неважни факти и температурата од еден до друг
податоци и описи на ден). Потоа наставникот ги дели
лица, предмети и во три групи (прва група – прв
појави од слушнати ден, втора група – втор ден,
текстови. трета група – трет ден) и им дава
насока секоја група да опише (во
Репродуцира кус
кус пишан текст) како би се
текст од аудио- и
облекле согласно добиената
видеозаписи со
информација од временската
разни содржини и со
прогноза за конкретниот ден.
свои зборови
пренесува делови Учениците по двапати
од содржината или слушаат неколку куси текстови
целосната за еднонасочна комуникација,
содржина, усно и т.е. информација на која не
писмено. можат и не треба да одговорат,
на пример, звучно известување
Согледува и
во трговски центар, на автобуска
кажува кои се
станица, во спортска сала, во
структурните (вовед,
театар, на аеродром и сл.
главен дел и
Наставникот им посочува дека
заклучок) или
треба да ги бележат податоците
хронолошките
за кои сметаат дека се
(почеток, развој и
релевантни за информацијата,
крај) елементи на
бидејќи потоа ќе ги повторуваат
слушнат текст и
информациите во автентичната
набројува клучни
или во изменета форма.
моменти според
редоследот на Наставникот организира
содржината. гостување на пекар/пекарка во
паралелката, кој/која зборува за
Составува устен
својата професија, чита рецепт
и пишан текст
за правење ѓеврек, а учениците
според слушнати
слушаат и издвојуваат податоци
содржини во кои
потребни за подготовката на
употребува
ѓеврекот (може да се искористи и
соодветни јазични
видеозапис за рецептот).
форми.
Алтернативно може да гостува
готвач/готвачка и да кажува
рецепт за подготовка на
едноставно јадење.
Учениците слушаат
македонска народна приказна, а
потоа неколку од нив ја
прераскажуваат усно и сите ги
изнесуваат своите впечатоци
преку краток пишан текст.
Неколку од нив го читаат
напишаното пред целата
паралелка.
Учениците гледаат детска
образовна емисија „Животни кои
живеат на фармата“. Потоа
раскажуваат за содржината, ги
опишуваат животните кои живеат
на фармата и водат разговор за
придобивките од одгледувањето
на овие животни за луѓето.
Учениците слушаат
аудиозапис од реклама за некој
производ за деца. Поделени во
парови дискутират за што е
рекламата и потоа составуваат
сличен текст за реклама за друг
производ за деца.
Учениците гледаат
видеозаписи од детски емисии
во кои се кажуваат вицови.
Потоа заеднички се разговара за
целта и содржината на овие
кратки хумористични дела.
Учениците ги кажуваат нивните
омилени детски вицови пред
своите соученици.
3 Учениците следат Видеоз Изработките
видеозапис од интервју. Го апис на ученикот;
Разговара во
Слушањ согледуваат концептот на Усните
група и води дијалог
е и читање поставување и одговарање на одговори на
по слушната и по
дијалози на прашања. Учениците во парови прашања
прочитана тема.
различни рекреираат интервју во кое се поставени од
теми* Се вклучува во води дијалог меѓу новинарот и наставникот или
разговор по личноста гостин. Меѓусебно се соучениците;
слушната и по договараат кој која улога ќе ја Практични
прочитана тема. преземи, избираат професија вежби (читање,
* темите на гостинот и тивко усно
Поттикнува пишување);
треба да се работат во парови.
усогласат со разговор по Домашни
слушната и по Наставникот им чита на задачи;
содржините
прочитана тема. учениците приказна со тема за
од другите
пријателство. Конкретко во
предмети, Составува случајот пријателство од корист
главно од дијалог во пишана (Корелација со Историја и
Природни форма според општество). Учениците
науки и слушнат или откриваат во кој дел од
Историја и прочитан дијалог. дијалогот на ликовите го
општество.
детектираат лажното
пријателство. Предложуваат
алтернативен дијалог со кој ова
пријателство може да се смета
за вистинско.
Учениците замислуваат
дека водат разговор со нивните
родители за тема по нивен
избор (Дозвола да си играат
надвор, желба да си ја купат
омилената играчка и сл.).
Замислениот разговор го
пишуваат како дијалог,
пишувајќи ги своите реченици,
како и речениците што
претпоставуваат дека нивните
родители би им ги кажале во
однос избраната тема од
измислениот разговор.
3 Аудио Изработките
или на ученикот;
Посочува Учениците слушаат снимен
Симулир видео Усните
општоприфатени материјал од детска емисија за
ање разговор запис одговори на
правила и соодветни правилата на културна
во прашања
јазични фрази (со комуникација при возење во Картич
официјални и поставени од
својствената автобус и патување на ки
неофицијални наставникот или
интонација) на екскурзија. Потоа играат улоги
комуникациск соучениците;
културната на возач и патници во автобус во
и ситуации. Практични
комуникација и ги различни ситуации, применувајќи
применува во ги правилата за културно вежби (читање,
различни ситуации однесување (поздравување, пишување);
од секојдневниот тивко прашување/одговарање, Домашни
живот – во замолување за помош и сл.). задачи;
симулираните
Ги повторуваме правилата
разговори успешно
за бон тон однесување.
презема различни
Учениците се делат во групи и
улоги.
секоја група добива картичка со
место (училиште, парк, гости,
продавница, ресторан и сл.) па
им се дава задача да креираат
драматизација во која прво ќе
прикажат некултурно
однесување, а потоа ќе покажат
како тоа треба културно да се
реализира. Драматизацијата е
предвидена за наредниот час.
Драматизација на
некултурно/културно
однесување. (Од претходниот
час)
5 Картич Изработките
ки на ученикот;
Раскажува за Неколку ученици
Изразув наслов Усните
различни сопствени раскажуваат за сопствените
ање на и на одговори на
доживувања и доживувања и искуства од игри
зададена дадена прашања
искуства. во паркот, игри на снег, викенд
тема или на тема поставени од
на село, посета на театар, летен
тема по Усно и писмено наставникот или
распуст, празнување, користејќи Картич
избор. раскажува на соучениците;
придавки заедно со именките. ки/
зададена тема или Одговори
Другите ученици, додека коцки
на тема по избор (од дадени во
слушаат, ги запишуваат за
научно-популарни и наставни листови;
именките и придавките кои биле приказ
новинарски текстови Практични
употребени, а потоа ги читаат на
или во врска со вежби (читање,
наглас и споредуваат кој повеќе (Ликов
содржини кои се пишување);
именки/придавки и,
изучуваат по другите Домашни
идентификувал. место,
предмети), задачи;
користејќи Наставникот им дели на пробле
соодветен учениците картички со клучни м и сл.)
вокабулар и зборови на одредена тема, на
граматички правила. пример, Убавините на мојот
роден крај; Моето населено
место; Сличности и разлики со
моите соседи итн. Потоа, три
ученика кажуваат по една
реченица, употребувајќи го
клучниот збор од картичката која
му се паднала. Четвртиот ученик
ги обединува слушнатите
реченици во што е можно
посмислен заеднички текст.
Постапката продолжува со
преостанатите ученици од
паралелката.
Наставникот чита извадок
од дневен печат за
загадувањето во Битола. Се
разговара со учениците за
видовите на загадување.
Учениците усно кажуваат
примери како тие придонесуваат
во загадувањето на околината,
но и предложуваат начини како
може да помогнат во
намалување на загадувањето.
Учениците фрлаат три
коцки за приказна. На првата
коцка има 6 ликови, на втората 6
места, а на третата 6 глаголи).
Учениците составуваат состав
според елементите кои им се
паднаа во фрлањето на коцките,
почитувајќи ги структурите
(Воведен, главен и завршен
дел). *Наместо коцки може да се
користи извлекување на
картички.
Читање и анализа на
составите кои учениците ги
пишуваа на претходниот час.
5 Списан Усните
ие одговори на
Чита наглас, Учениците добиваат текст
Читање прашања
течно и јасно во за читање и ја играат играта ТВ- Сликов
наглас и поставени од
согласност со спикер, трудејќи се да читаат ници
читање во наставникот или
читачката и течно и точно. При играње на
себе. соучениците;
јазичната возраст. оваа игра може да се користат Книги
различни видови текстови. Практични
Чита наглас вежби (читање,
изразно (усогласено Секој од учениците избира Енцикл
пишување);
со видот и омилен текст и изразно го чита опедии
Домашни
природата на на часот пред соучениците. задачи;
текстот – песна,
Учениците самостојно
краток расказ,
читаат текст во кој има
басна, драмски
информации за денот на
творби, новинарски
планетата Земја, а наставникот
текст и научно-
им дава кратка листа со барања
популарни текстови).
за издвојување информации од
Чита наглас текстот. По читањето усно се
изразно во однос на споделуваат издвоените
реченичната информации од текстот.
интонација, т.е. ги
Изразно читање на драмски
препознава
творби по сопствен избор или по
интерпункциските
избор на наставникот. (2 часа)
знаци и знае како се
толкуваат
„звуковно“.
Чита во себе по
насочени барања
(на пример,
издвојува
информации од
текстот).
Опишување на стари
градби, предмети од
минатото, културно-
историски
споменици, обичаи,
народни носии. .
(интеграција со
премдетот Историја
и општество)
Учениците
опишуваат илустриран материјал
планини/реки/езера - енциклопедии
во и околу местото - - компјутери
на живеење. .
(интеграција со
премдетот Историја
и општество)
Учениците ги
опишуваат
симболите на
- Изготвена
општината (знаме,
презентација од
грб). (интеграција со страна на
премдетот Историја наставникот
и општество)
Учениците ги
опишуваат
стопанските дејности
во својата земја
според претходно
истражување на
интернет. .
(интеграција со
предметот Историја
и општество)
Учениците ги
опишуваат обичаите - Графикони З-С-Н
по еден за секоја
на верските
група
празници
карактеристични за
нивното празнување
преку истражување
на интернет.
(интеграција со
предметот Историја
и општество)
Учениците ги
опишуваат
сличностите меѓу
карактеристиките на
различните етнички
заедници ( јазик,
обичаи, традиција,
храна, фолклор).
Учениците се
поделени во групи и
истражуваат на
интернет.
Презентираат и се
дискутира.
(интеграција со
предметот Историја
и општество).
Учениците се
поделени во групи и
истражуваат за
планетата
Земја(каде се наоѓа,
која е по ред според
оддалеченост од
Сонцето, настанок,
изглед, итн.).Преку
наставната техника
графикон З-С-Н (што
знам- што сакам да
знам- што научив),
која го поддржува
информативното
пишување,
селектираат,
класифицираат и
презентираат
информации. -компјутери
(интеграција со
предметот Природни
науки).
Учениците поделени
во групи ја
опишуваат формата
на Земјата, нејзините - Ливчиња А4
сфери и природните формат со
појави, служејќи се илустрации од
со илустриран сообраќајни
материјал, ситуации по едно
енциклопедии и за секој пар
интернет.
(интеграција со
предметот Природни
науки).
Наставникот преку
визуелна
презентација ги
запознава учениците
со одредени
животни.Учениците
ги опишуваат
особините на
животните и
растенијата како што
се: дишење,
движење, исхрана,
осетливост,
размножување и
растење.
(интеграција со
предметот Природни
науки).
Учениците работат
во групи.
Истаржуваат за
‘рбетни и без’рбетни
животни и ги
опишуваат.
(интеграција со
предметот Природни
науки).
Учениците ги
опишуваат семените
и бессемените
растенија во
училишниот двор
или во блиското
опкружување. .
(интеграција со
предметот Природни
науки).
Преку визуелна
презентација и
изведување на
експерименти,
учениците ги
опишуваат
процесите на топење
и мрзнење, односно
испарување и
кондензација.(
интеграција со
предметот Природни
науки).
Учениците се
поделени во групи.
Истражуваат на
интернет за
постапките кои се
применуваат за
изработка на
продукти од
полупроизводи од
дрво и истите ги
опишуваат. Се
презентира и се
дискутира.
(интеграција со
предметот Техничко
образование и
информатика).
Учениците се
поделени во парови.
Секој пар опишува
ситуација во која би
се примениле
правилата и
прописите за
движење на сите
учесници во
сообраќајот во
различни ситуации,
како на
пр.регулирана и
нерегулирана
крстосница. Секој
пар добива слика и
според неа треба да
ја опише
соодветната
ситуација.
(интеграција со
предметот Техничко
образование и
информатика).
Учениците пишуваат
состав на тема
,,Едно незаборавно
доживување’’.
Раскажува (усно и 20 Учениците со помош
писмено) на наставникот • изработките на
замислени или прават резиме за тоа ученикот (творби, искази
доживеани што виделе на и сл.);
настани. последната • усните одговори на
Раскажува со прошетка/еднодневн прашања поставени од
промена на иот заеднички излет наставникот или од
граматичкото лице. во блиската околина, -Ливчиња со даден соучениците;
запишуваат пет почеток за раскажување • одговорите дадени
Раскажува со во наставните листови;
клучни збора во
измена на крајот • практичните
однос на излетот, а
на прочитана изведби (читањето,
потоа пишуваат
содржина. пишувањето);
текст во кој ги
употребуваат • домашните задачи;
клучните зборови.
Учениците, поделени
во парови, еден на
друг ги читаат
напишаните
текстови.
Учениците
раскажуваат за
посетено место
(град, село, место - Илустриран
покрај река, езеро, материјал (слики)
друга држава, итн.) по еден комплет
Учениците за секоја група
раскажуваат за
посетена ликовна
изложба.
Учениците пишуваат
извештај за посета
на театарска
претстава.
Учениците пишуваат
извештај за
спроведена еко –
акција во
училишниот двор.
Учениците поделени
во групи раскажуваат
по серија слики.
Секоја група добива
слики (изготвени од
страна на
наставникот) кои
најпрво ќе треба да - Ливчиња со
го откријат дадени клучни
зборови за
правилниот раскажување
редослед (техника
сложувалка), а потоа
да раскажуваат,
подредувајќи ги
настаните правилно.
Групите
презентираат и се
дискутира.
Учениците
раскажуваат
замислен настан по
даден почеток.
Учениците
раскажуваат на
тема: ,,Како го
помнав зимскиот
распуст’’.
Учениците
раскажуваат со
примена на
персонификација на
тема :,,Ноќе
месечината ми ги
кажува нејзините
тајни’’ по дадени
клучни зборови.
Учениците
опишуваат измислен
настан со волшебни
ликови при што
користат глаголски
форми за минато
време.
Учениците писмено
раскажуваат на
тема:,, Патување
околу Земјата’’.
Учениците заедно со
наставникот прават
реиме за тоа што
виделе, односно како
се одвивал
сообраќајот на
крстосница, како бил
регулиран, кои
сообраќајни знаци ги
забележале, итн.
Потоа пишуваат
текст во кој ја
раскажуваат
набљудуваната
ситуација.
(интеграција со
предметот Техничко
образование и
информатика).
Наставникот чита
текст наглас кој се
однесува на
вистинското
пријателство и
пријателството од
корист. Учениците
дискутираат. Следи
самостојна работа на
учениците, односно
секој индивидуално
раскажуава една
случка која ќе ја
поврзе со неговиот
реален живот, а која
ќе се однесува на
рзграничување на
вистинското и лажно
пријателство.
(интеграција со
предметот Историја
и општество).
Учениците играат
,,Асоцијација’’. Тие
треба да состават
приказна преку
раскажување случки
од секојдневниот
живот, но можат да
употребат и
фантастични
елементи во истата. -Ливчиња со кратки
Наставникот го раскази изготвени од
истакнува насловот. страна наставникот
Започнува еден
ученик и има право
само на една
реченица, па потоа
се надоврзува друг
ученик... се до
последниот ученик.
Притоа треба да
внимаваат
раскажувањето да
биде во логична
целина.
Учениците усно
раскажуваат како
замислуваат дека би
го поминале летниот
распуст со својот
омилен лик (од
видео игра, цртан,
филм, расказ)
Учениците читаат
расказ кој потоа го
прераскажуваат
усно, а потоа и
писмено, менувајќи
го граматичкото
лице.
Учениците читаат
расказ. Секој ученик
влечи ливче на кое е
запишано
граматичкото лице
во кое ќе треба да
раскажува преку
драматизација.
Учениците слушаат
текст (расказ) кој го
чита наставникот, ја
коментираат
содржината, а потоа
го прераскажуваат,
давајќи му нов крај
на расказот.
Учениците се
поделени во парови.
Секој пар добива
краток текст(расказ).
Преку активноста-
размисли – состави
пар – сподели,
партиципиентите го
прераскажуваат
текстот и потоа го
изменуваат крајот.
На крај се споделува
со целото
одделение.
БРОЕВИ И БРОЕЊЕ 40
ГЕОМЕТРИЈА 25
ОПЕРАЦИИ СО БРОЕВИ 80
МЕРЕЊЕ 25
РАБОТА СО ПОДАТОЦИ 10
Предмет: Математика за IV одд.
Тема: БРОЕВИ И БРОЕЊЕ Време на реализација: 40 часа ( 8 недели)
Изготвил : Од ОУ
Адаптирале: Од ОУ ......
● Го поставува три- 2 ● Секој ученик извлекува карта со Празна бројна права од ● усните одговори
цифрениот или чети- трицифрен број (пример: 150, броеви од 0 до 1 000 или прашања поставени
рицифрениот број на 490, 710 и сл.) и со штипка ја од 0 до 10 000, карти со наставникот;
необележана бројна закачува на соодветно место на напишани трицифрени и ● придонес во и
права од 0 до 1 000 и жица за простирање облека со четирицифрени броеви, дување на заклучо
од 0 до 10 000. означени стотки. лизгачки ленти или лен- те;
● Наставникот за секоја група ти од хартија ● придонес во груп
обезбедува лента од хартија, им те активности;
кажува на учениците дека таа ● одговори/реше
претставува бројна права од бро- во работните лист
еви од 0 до 1 000 или од 0 до наставните листов
10 000, а учениците одредуваат сл.
каде на лентата би биле поставе-
ни дадените трицифрени и
четирицифрени броеви
● Еден ученик гледа настрана, Жица или врвка , штип- ● усните одговори
додека на останатите ученици од ки, бројна низа со обеле- прашања поставени
паралелката им се покажува број. жани полни десетки и наставникот;
Ученикот кој не го знае бројот оди стотки, карти со напиша- ● придонесот во и
по празна бројна права обележа- ни трицифрени и чети- дување на заклучо
на со полни десетки или полни рицифрени броеви те;
стотки. Учениците од паралелка- ● придонес во груп
та го водат ученикот, извикувајќи те активности;
ладно’ (доколку е далеку од бро- ● одговори/реше
јот), ‘тополо’ или ‘жешко’ (кога е во работните лист
блиску). Ученикот го погодува наставните листов
бројот. сл.
● На врвка или жица за пружање
алишта на која се означени
полните стотки, побарајте од
учениците, со помош на штипки,
точно да ги сместат картите со
броеви
● Чита и пишува 2 ● Учениците играат Бинго. Картички за Бинго, карти
● усните одговори
броеви до 10 000. Наставникот им дели на учени- или ливчиња со запиша-
прашања поставени
ците ливчиња со запишани чети- ни четирицифрени брое-
наставникот;
рицифрени броеви. Потоа нас- ви ● придонесот во и
тавникот чита броеви, а секој уче- Осумнасочник дување на заклучо
ник кој што ќе го најде прочитани- те;
от број на своето ливче го заокру- ● придонес во груп
жува и извикува ,,Бинго!“. те активности;
● Игра Осумнасочник: Секој уче- ● одговори/реше
ник добива осумнасочник со циф- во работните лист
ри. Наставникот им задава брое- наставните листов
ви, а тие ги пронаоѓаат во сите сл.;
насоки на осумнасочникот. ● Придонес во и
Бинго, Осумнасочни
● Игра Меморија. Наставникот Картички со броеви со ● усните одговори
изработува картички од броеви со цифри и картички со прашања поставени
цифри и броеви со збор. Учени- броеви со збор, наставникот;
ците, поделени во парови, ги от- ● придонесот во и
вораат и ги спојуваат картичките дување на заклучо
што се со иста вредност (број со те;
цифра и број напишан со збо- ● придонес во груп
рови). те активности;
● Математички акростих. Настав- ● одговори/реше
никот кажува четирицифрени во работните лист
броеви, а учениците вертикално наставните листов
ги запишуваат броевите со циф- сл.;
рите, а хоризонтално како се пи- ● Придонес во и
шуваат броевите со зборови Меморија.
Месна вредност ● Именува цифри со 3 ● Учениците користат карти за Карти за месна вред- ● усните одговори
на цифрите (еди- месна вредност на месна вредност и ја пресметува- ност, коцки, абакус, кар- прашања поставени
ници, десетки, единица, десетка, ат вредноста (пример: 1 000 + тички со стрелки наставникот;
стотки, илјади, стотка, илјада на 500 + 40 + 30 + 1). ● придонесот во и
десет илјади, конкретен трициф- ● Учениците фрлаат четири коцки дување на заклучо
едноцифрен рен број и конкретен и според добиените вредности на те;
број, двоцифрен четирицифрен број коцките го формираат најмалиот ● придонес во груп
број, трицифрен и најголемиот четирицифрен те активности;
број, четирициф- број. ● одговори/реше
рен број, месна во работните лист
вредност). наставните листов
сл.;
● придонес во игрит
● Учениците, поделени во мали Карти со напишани три- ● усните одговори
групи, од картичките со напишани цифрени или четири- прашања поставени
трицифрени или четирицифрени цифрени броеви, карти наставникот;
броеви треба да пронајдат две со броеви од 0-9, абакус ● придонесот во и
или повеќе картички со броеви дување на заклучо
каде што месната вредност на те;
цифрите е иста (на пример, 4 276 ● придонес во груп
и 7 287... месната вредност на те активности;
стотките е цифрата 2). ● одговори/реше
● Игра игри со карти со броеви во работните лист
како што се: Најдете два броја наставните листов
кои имаат иста цифра како онаа сл.;
на местото на стотките. ● придонес во игрит
● Игра игри со карти со цифри
како што се: Составете го
најголемиот четирицифрен број
од четири карти кои ќе ги
извлечете од шпилот карти.
● Учениците, поделени во групи, Комјутер, таблет, лап- ● усните одговори
користат виртуелна коцка топ/интернет, образовни прашања поставени
(FreeOnlineDice.com) за да софтвери наставникот;
создаваат четирицифрени броеви ● придонесот во и
на кои потоа им ја определуваат Карти со напишани три- дување на заклучо
месната вредност и позицијата на цифрени или четири- те;
цифрите во бројот. цифрени броеви ● придонес во груп
● Математички акростих. Настав- те активности;
никот кажува четирицифрени ● одговори/реше
броеви, а учениците вертикално во работните лист
ги запишуваат цифрите, а хори- наставните листов
зонтално ја запишуваат месната сл.;
вредност со цифри и зборови. ● придонес во игрит
● Заокружува три- 3 ● Учениците, поделени во мали Бројна оска, бројна низа ● усните одговори
цифрени и четири- групи, определуваат кои трициф- на ѕидот во училницата, прашања поставени
цифрени броеви до рени/ четирицифрени броеви се Карти со напишани три- наставникот;
најблиската десетка заокружуваат до најблиската де- цифрени или четири- ● придонесот во и
или стотка. сетка на даден број ( на пример, цифрени броеви дување на заклучо
260/4 800). те;
● Учениците во парови добиваат ● придонес во груп
задачи да заокружуваат броеви те активности;
(на пример, броевите 137 и 2 ● одговори/реше
137) до најблиската десетка и да во работните лист
го објаснат одговорот наставните листов
сл.;
●придонес во игрит
● Наоѓа делови од 2 ● Се користат постојани форми и Форми што се преполо- ● усните одговори
форми и од број форми што се преполовуваат вуваат (правоаголник, прашања поставени
(пример: од правоа- (правоаголник, квадрат, круг...). квадрат, круг...) поделе- наставникот;
голник, од бројот ● Учениците работат во мали гру- ни на еднакви делови, ● придонесот во и
100) пи или парови, извлекуваат раз- чоколадо или илустра- дување на заклучо
лични форми поделени на ед- ција на чоколадо. те;
накви делови и се искажуваат. ● придонес во груп
● На колку делови е поделен пра- те активности;
воаголникот? Колкав дел од фи- ● одговори/реше
гурата е обоен? Колкав дел од дадени во работн
фигурата е необоен? ... листови, наставн
● Со учениците се вежба нао- листови и сл.;
ѓање на дропка од група мали ● придонес во игрит
предмети. Прашајте, пр. Колку е
1/4 од 24 коцки чоколадо? Утвр-
дете дека ова значи делење на
24 коцки чоколадо на 4 лица под-
еднакво. По колку коцки чоколадо
добива секој?
● Споредува и под- 2 ● Учениците согледуваат дека Ѕид на дропки, картички ● усните одговори
редува правилни има дропки со еднаков и разли- со правилни дропки со прашања поставени
дропки со еднаков и чен именител. еднаков и различен име- наставникот
различен именител, ● Учениците работат во мали гру- нител, карти со знаците ● придонесот во и
користејќи ги знаците пи, добиваат картички со правил- <и> дување на заклучо
> и <. ни дропки со еднаков и различен те,
именител, и со помош на Ѕид на ● придонес во груп
дропки ги споредуваат користејќи те активности
ги знаците > и <. ● одговори/реше
во работните лист
наставните листов
сл.
● Игра во група - Секој ученик Ѕид на дропки, картички ● усните одговори
има измешани карти со дропки со правилни дропки со прашања поставени
(слични на оние за активноста еднаков и различен име- наставникот;
погоре). Секој од нив ја врти гор- нител, карти со знаците ● придонесот во и
ната карта од своето купче. Игра- <и> дување на заклучо
чот со најголема вредност на кар- те;
тата ги зема и двете карти. Ги ● придонес во груп
споредува и подредува дропките те активности;
користејќи ги знаците > и <. Игра- ● одговори/реше
чот со најмногу карти победува во работните лист
на крајот на играта. наставните листов
сл.;
● придонес во игрит
● Именува еднакви 2 ● Учениците согледуваат дека Хартиени правоаголни- ● усните одговори
дропки има дропки со иста големина, но ци за превиткнување, прашања поставени
имаат различен броител и имени- боички, знакот =, ѕид на наставникот;
тел. Демонстрација со превитку- дроки, форми за да при- ● придонесот во и
вање хартија. кажат еднаквост дување на заклучо
Превиткајте го правоаголникот на те;
половина. Избројте ги деловите. ● придонес во груп
Обојте една половина. Која е те активности;
дропката? Запишете ја!. Повтор- ● одговори/реше
но превиткајте ја на друг начин. во работните лист
Сега колку делови имаме? Која наставните листов
дропка е обоениот дел? Запише- сл.;
те 2/4! ●придонес во игрит
● Учениците обојуваат делови од
форми за да прикажат еднаквост.
Запишуваат еднакви дропки една
до друга со користење на знакот
=.
● Играат игри за еднаквост на Домино со дропки, вир- ● усните одговори
дропки, пр. Домино со дропки, туелни игри, карти со прашања поставени
игри со совпаѓање на карти или дропки, бели табли, мар- наставникот;
виртуелни игри. кер, Сложувалка, карти- ● придонесот во и
● Кажете дропка, пр.4/8. Побарај- чки со модел на дропка дување на заклучо
те од секој ученик да запише те;
дропка еднаква на дадената на ● придонес во груп
нивните бели табли со маркер. те активности;
● Игра – Сложувалка. Учениците ● одговори/реше
работат во парови, извлекуваат во работните лист
картички со напишана дропка и наставните листов
картичка со модел на дропка. сл.;
Треба да ги сложат картичка со ● придонес во игрит
дропка и 2Д форма чии обоед
дел е прикажан со дропката.
Положба, дви- ● Препознава по- 1 ● Учениците, поделени во парови, Kоординатна мрежа, ● усните одговори на пра
жење и насока ложба на објект добиваат нацртана мрежа на квад- со обележани бројки ња поставени од наставни
(положба, ре- на мрежа на ква- ратчиња каде што редовите и коло- и букви , апликација ● придонесот во изведув
дови, колони, дратчиња каде ните се обележани со бројки (од 1 до со обележани објек- на заклучоците;
насока, агол, што редовите и 11) и букви (од А до И) и задача да ти, прибор за пишу- ● придонес во групните ак
прав агол, 90°, колоните се обе- обележат каде се наоѓаат нивното вање ности;
360°, 180°). лежани со бројки училиште (Д5), книжарница (В3), ● одговори/решенија во
и/или букви (ко- слаткарница (Е7). ботните листови, настав
ординатна мре- листови и сл.;
жа). ● придонес во игрите;
● изработки на модели, ф
ми, шеми.
● Брои колку па- 1 ● Мирјана игра табла, а нејзината Координатна мрежа, ● усните одговори на пра
ти ќе се совпад- фигура е на Д5. Учениците со обележани бројки ња поставени од наставни
не 2Д - формата одговараат на прашањето: Со кое и букви, прибор за ● придонесот во изведув
со првобитната движење нејзината фигура ќе се пишување, модели на заклучоците;
положба додека најде на Г7? (пр.со движење на 2 со 2Д форми ● придонес во групните ак
се врти за 3600. квадратчиња десно и 3 квадратчиња ности;
знаците > и <. горе.) ● одговори/решенија во
● Наставникот им покажува на уче- ботните листови, настав
ниците прав агол, потоа го врти за листови и сл.;
180 степени, па за 360 степени, а ● придонес во игрите;
учениците одговараат колку прави ● изработки на модели, ф
агли се содржат во 180 степени, а ми, шеми.
колку во 360 степени
● Учениците работат во пар- доби-
ваат модели со 2Д форми. Бројат
колку пати ќе се совпадне 2Д-
формата со првобитната положба
додека се врти за 3600. со знаците > и
<.
● Решава проб- 1 ● Еден ученик сокрива одреден Aналоген часовник, ● усните одговори на пра
лемски ситуации предмет во училницата, потоа им стрелки, разни пре- ња поставени од наставни
за положба, дви- дава насоки на другите ученици да го дмети од училница, ● придонесот во изведув
жење и насока. откријат „скриеното богатство“ (на координатна мрежа, на заклучоците;
пример, Оди право, сврти лево за 90 со обележани бројки ● придонес во групните ак
степени, по 5 чекори сврти десно, и букви ности;
сврти лево за 180 степени). ● одговори/решенија во
● Учениците на аналоген часовник ги ботните листови, настав
поставуваат стрелките во одредена листови и сл.;
позиција која може да ја читаат и ● придонес во игрите;
преку степени, на пример,90, 180 ● изработки на модели, ф
степени. Што се случува кога стрел- ми, шеми.
ката што покажува минути ќе помине
360 степени? Колку време ќе помине?
Користете го ● Вежби 1 ● Учениците одговараат на квизови Комјутер, таблет, ● исполнителност во реш
овој час за да на интернет или наставни листови за лап-топ/интернет ње на дадени задачи
повторите со- повторување на знаењата од Oбразовни софтве- ност, прецизност, логичко
држини (и пои- темата / програмското подрачје ри, мислување ...);
ми) од ,,Геометрија” Работен лист ● одговори/решенија во
темата ботните листови, настав
,,Геометрија” листови и сл.
Предмет: МАТЕМАТИКА
Teмa: ОПЕРАЦИИ СО БРОЕВИ Време за реализација: 80 часа
Изготвиле: Стручен актив IV (одделение Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
Содржини Стандарди за Часови Активности Средства Следење на
(и поими) оценување напредокот
1. Собирање на Запишува парови 1 ● Учениците брзо кажуваат Работен лист ● усните одговори на
парови од стотки чии од стотки чиј збир парови на броеви чиј збир е прашања поставени од
збир е 1 000 е 10 000 10, 20, 100, на пример, 7 + наставникот или од
соучениците,
(собирок, збир) = 10, + 80 = 100,
Наставникот бара од
учениците да кажат парови
броеви со полни стотки со
збир 1000, пр. 700 + = 1000.
Со учениците се води
дискусија за тоа како фактите
за парови броеви со збир
1000 ги поврзуваат со парови
полни илјадити со збир 10
000.
7 000 + = 10 000
2. Собирање на Запишува парови 1 ● Учениците преку игра Комплет карти ● усните и писмените
парови од илјади чии од илјади чиј ‘Паро-ви’. Секој со комлет Работен лист одговори на прашања
збир е 10 000 збир е 10 000 карти нао-ѓаат парови броеви поставени од наставн-
икот или од соучени-
собирок, збир чии збир е 10 000. Секоја
ците, практичната из-
карта има свој пар чии што ведба.
вкупен збир е 10000.
Притоа, наставникот ги
објаснува поимите намаленик,
намалител и разлика.
● Учениците пресметуваа
збир на двоцифрен со
четрицифрен број и ја
објаснуваат постапката која ја
користеле при собира-њето.
● Учениците во парови
пресме-туваат збир на
двоцифрен со че-тирицифрен
број и ја објаснува-ат
постапката која ја користеле
при собирањето.
18. Собирање на Собира 1 ● Учениците собираа два три- Работен лист ● усните и писмените
чети-рицифрен број четирициф-рен цифрени броеви без премин, одговори на прашања
со три-цифрен број број со трициф- ко-ристат стратеги, пр. 645 + поставени од наставни-
без пре-мин до 10 000 рен број без пре- 153. Нивните стратегии се кот или од соученици-
собирок, збир мин, избирајќи запишува-ат на таблата. те,
со-одветна
стратегија. пр. 600 + 100 = 700
40 + 50 = 90
5+3=8
700 + 90 + 8 = 798.
19. Собирање на Собира 1 ● Учениците решаваат задачи Работен лист ● усните и писмените
чети-рицифрен број четирициф-рен со собирање на трицифрени одговори на прашања
со три-цифрен број број со трициф- брое-ви со број кој ги поставени од наставни-
со премин до 10 000 рен број со преминува пол-на десетка или кот или од соученици-
собирок, збир премин, стотка, пр. 742 + 176. Ја те,
избирајќи објаснуваат постапката на
соодвет-на пресметување и стратегиите
стратегија. кои ги користат.
20. Собирање на Собира 1 ● Учениците решаваат задачи Работен лист ● усните и писмените
чети-рицифрен број четирициф-рен со собирање на одговори на прашања
со чети-рцифрен број број со четири- четирицифрени броеви без поставени од наставни-
без пре-мин до 10 000 цифрен број без премин, пр. 3 742 + 4 126. Ја кот или од соученици-
собирок, збир премин, објаснуваат постапката на те,
избирајќи пресметување и стратегиите
соодветна кои ги користат.
страте-гија.
Наставникот води дискусија
со учениците и ја објаснува
постап-ката на собирање на
четрициф-рен со
четирицифрен број без
премин, користејќи стратегии
понудени од учениците.
21. Собирање на Собира 1 ● Учениците решаваат задачи Работен лист ● усните и писмените
чети-рицифрен број четирициф-рен со собирање на одговори на прашања
со чети-рцифрен број број со четири- четирицифрени броеви со поставени од наставни-
со пре-мин до 10 000 цифрен број со премин, на стотки, десетки и кот или од соученици-
собирок, збир премин, единици, на пр. 2 358 + 3 724. те,
избирајќи Ја објаснуваат постап-ката на
соодветна пресметување и страте-гиите
страте-гија. кои ги користат.
24. Комутативно и Со користење на 1 ● Учениците во парови реша- Работен лист ● усните и писмените
асо-цијативно комутативно или ваат задачи од собирање на Коцки со брое- одговори на прашања
својство на асоцијативно броеви, каде што собироците ви поставени од настав-
собирањето до 10 својс-тво собира си ги променале местата. никот или од соучени-
000 броеви, ците,
групирајќи Вршат проверка на задачите и ● одговорите/решенија-
комутативно, парови чиj збир е изведуваат заклучок. та дадени во работните
асоција-тивно полна десетка, Настаникот води дискусија со листови, наставните
својство стотка или листови и сл.
учениците и се изведува
илјада. заклучок за непроменливоста
на збирот при промена на
местата на собироците
(комутативно својство).
● Учениците фрлаат три или
че-тири коцки и ги собираат
добие-ните броеви.
Наставникот води дискусија
со учениците за начи-нот на
собирање на броевите.
Разговарајте со учениците за
начинот на добивање на
парови броеви чии што збир е
10.
Истата постапка е со
собирање на повеќе броеви
чиј збир е полна стотка или
илјада.
Наставникот води дискусија
со учениците и изведуваат
заклу-чок за различно
групирање на собироците и
доаќање до истиот збир.
Учениците ги користат овие
стратегии при собирање на
парови броеви при решавање
на задачи во работниот лист.
25. Комутативно и Со користење на 1 ● Наставникот ги запишува Карти со брое- ● усните и писмените
асо-цијативно комутативно или броевите 70 + 90 + 30 на ви одговори на прашања
својство на асоцијативно табла. Учениците ги собираат стоперка поставени од наставни-
собирањето до 10 својс-тво собира броевите применувајќи ги кот или од со ученици-
000 броеви, претходно стек-натите те.
групирајќи знаења.
комутативно, парови чиj збир е
асоција-тивно ● Учениците запишуваат и
полна десетка,
својство стотка или соби-раат три полни десетки,
илјада. притоа користејќи ја
стратегијата за добивање
полна стотка.
28. Одземање на три- Одзема ● Наставникот на табла запи- Работен лист ● усните и писмените
цифрен број од трицифрен број шува задачи: 457 – 332, 652 - одговори на прашања
четири-цифрен број од четирициф- 251 Ги прашува учениците: поставени од наставни-
Кој е намаленик? Кој е
до 10 000 рени броеви, кот или од со ученици-
намалител? Што треба да
намаленик, изби-рајќи пресметате? Учениците те;
намалител, соодветна ст- одговараат на пра-шањата. ● практичната изведба
разлика ратегија. Потоа секој пар ученици да
размислат како би ги пресме-
тале разликите.
● Учениците знаењата за
одземање на триоцифрен од
тирицифрен број го користат
за да ги решаваат задачите:
29. Одземање на три- Одзема ● Наставникот на табла запи- Работен лист ● усните и писмените
цифрен број од трицифрен број шува задачи: 653 - 329, 842 - одговори на прашања
четири-цифрен број од четирициф- 251 Ги прашува учениците: поставени од наставни-
до 10 000 рени броеви, Кој е намаленик? Кој е кот или од со ученици-
намаленик, изби-рајќи намалител? Што треба да те;
намалител, соодветна ст- пресметате? Учениците ● практичната изведба
разлика одговараат на пра-шањата.
ратегија.
Потоа секој пар ученици да
размислат како би ги пресме-
тале разликите.
● Учениците знаењата за
одземање на триоцифрен од
тирицифрен број го користат
за да ги решаваат задачите:
30. Одземање на Одзема четири- 1 ● Наставникот на табла Работен лист ● усните и писмените
чети-рицифрени цифрени броеви, запишу-ва задачи: 3 992 – 1 одговори на прашања
броеви до 10 000 избирајќи 320. Ги пра-шува учениците: поставени од наставни-
Кој е намале-ник? Кој е
намаленик, соодвет-на кот или од со ученици-
намалител? Што треба да
намалител, стратегија. те.
пресметате?
разлика
Учениците одговараат на пра-
шањата и ја пресметуваат
раз-ликата, користејќи
различни ст-ратегии: броење
нанапред од најмалиот број,
наоѓање на раз-ликата кога
двата броја се блис-ку еден
до друг, разложување на
бројот ...
31. Одземање на Одзема четири- 1 ● Секој ученик смислува по Работен лист ● усните и писмените
чети-рицифрени цифрени броеви, три задачи со одземање на одговори на прашања
броеви до 10 000 избирајќи четири-цифрени броеви 5 000 поставени од наставни-
намаленик, соодвет-на – 2 000, 1 500 – 450, 3 992 – 1 кот или од со ученици-
намалител, стратегија. 320, 8 567 – 2 348, 6 те.
разлика 458 – 3 274 кои ќе ги заменат ● одговорите/решени-
со соученикот од парот во јата дадени во работ-
даден момент од часот, а ните листови, настав-
одговорите на своите задачи ните листови и сл.
ги запишува на посебен лист.
Учениците ги решаваат
задачи-те со соученикот од
парот, а потоа има соученичко
оценува-ње.
32. Збир на парни и Одредува дали е 1 ● Наставникот му покажува Работен лист ● усните и писмените
непарни броеви до парен или број на учениците (до 10 000) коцки одговори на прашања
10 000 непарен број и бара од нив да кажат дали е поставени од наставни-
парен или непарен број. Како
собирок, збир збирот на пар-ни кот или од со ученици-
знаете?
и непарни бро- ● Учениците решаваат те
еви. задачи со собирање на два ● практичната изведба.
парни броеви, два непарни
броеви и парен со непарен
број. Резул-татите се
запишуваат на табла.
Наставникот води дискусија
со учениците дали добиените
зби-рови се парни или
непарни. Дали забележувате
нешто?
Изведуваат заклучоци кои ќе
важат за сите непарни броеви
... парни броеви. Дали можете
да утврдите зошто ова
правило функционира?
Користете блок- коцки за да
покажете зошто овие
заклучоци важат, пр. парен +
непарен = непарен. (белиот
квадрат овде означува
непарен број).
33. Разлика на парни Одредува дали е 1 ● Наставникот му покажува Работен лист ● усните и писмените
и непарни броеви до парен или број на учениците (до 10 000) коцки одговори на прашања
10 000 непарен број и бара од нив да кажат дали е поставени од наставни-
парен или непарен број. Како
намалени, разликата на кот или од со ученици-
знаете?
намалител, разлика парни и непарни ● Учениците решаваат те
броеви. задачи со одземање на два ● практичната изведба.
парни броеви, два непарни
броеви и парен со непарен
број. Резул-татите се
запишуваат на табла.
Наставникот води дискусија
со учениците дали добиените
раз-лики се парни или
непарни бро-еви. Дали
забележувате нешто?
Изведуваат заклучоци кои ќе
важат за сите непарни броеви
... парни броеви. Дали можете
да утврдите зошто ова
правило функционира?
Користете блок- коцки за да
покажете зошто овие
заклучоци важат, пр. парен -
непарен = непарен. (белиот
квадрат овде означува
непарен број).
34. Собирање и Го одредува 1 ● Наставникот им дава на уче- Работен лист ● усните и писмените
одзема-ње до 10 000 бројот кој треба ниците решени задачи со одговори на прашања
собирок, збир да биде на соби-рање. Тие треба да ги поставени од наставни-
местото на зна- проверат одговорите со
намаленик, кот или од со ученици-
кот при собира- користење одзе-мање и да ги
намалител, ње и одземање. обележат точните или те.
неточните решени задачи.
разлика
35. Собирање и Решава проблем- 2 Учениците решаваат Работен лист ● усните и писмените
одзема-ње до 10 000 ски ситуации кои текстуални задачи, на пример, одговори на прашања
ги вклучуваат Две училиш-та имаат 1 458 поставени од наставни-
и 1 027 уче-ници, секое
опера-циите кот или од со ученици-
поединечно. Колку ученици
собирање и имаат заедно? те.
одземање. Учениците објаснуваат како
до-шле до одговорите.
36. Собирање и Решава проблем- 1 ● Наставникот запишува Флип чарт ● усните и писмените
одзема-ње до 10 000 ски ситуации кои задача со собирање на лист Маркери одговори на прашања
ги вклучуваат хартија. Ги става листовите Работен лист поставени од наставни-
низ училницата и ги
опера-циите кот или од со ученици-
поттикнува ги учениците да
собирање и се движат и даваат сопствени те.
одземање забелешки за добивањето на
решението. Се води дискусија
за различните предложени
стра-тегии: Зошто оваа
стратегија е добра за
решавање на оваа за-дача, но
не и за другата?
Секоја група добива
стратегија за собирање. Тие
пишуваат не-колку задачи со
собирање во кои е добро да
се користи даде-ната
стратегија. Потоа го споде-
луваат своето размислување
со соучениците.
● Наставникот запишува
задача со одземање на лист
хартија. Ги става листовите
низ училницата и ги
поттикнува ги учениците да
се движат и даваат сопствени
забелешки за добивањето на
решението. Се води дискусија
за различните предложени
стра-тегии: Зошто оваа
стратегија е добра за
решавање на оваа задача, но
не и за другата?
37. Повторување Ја оценува 1 ● Учениците одговараат на Работен л ● одговорите/решенија-
Собирање и одземање ефикас-носта на кви-зови или наставни комјутер та дадени во работните
до 10 000 различни листови за да се повтори листови, наставните
собирок, збир, намале- пристапи за наученото. листови и сл.
ник, намалител, реша-вање на Примена на знаењата во
разлика, комутативно, проблемот и ја писмено решавање на задачи,
асоцијатив-но својство подобрува пос- користење на стратегиите за
тапката на собирање и одземање
решава-ње. Продлабочување на
стекнатите знаења од
Користи матема- собирање и одзема-ње.
тички апликации
за решавање на
раз-лични
проблемски
ситуации и за
про-верување на
знае-њата.
38. Удвојување и Удвојува и препо- 1 ● Учениците објаснуваат Работен лист ● усните и писмените
препо-ловување на ловува броеви со удвоју-вање на броевите: 48, Картички со одговори на прашања
броеви до 10 000. полни илјади, 180, 350, 3 000, 1 250, 4 600. месни вреднос- поставени од наставни-
стот-ки и десетки. ти кот или од со ученици-
Наставникот поттикнува те.
диску-сија меѓу учениците за
стратеги-ите за удвојување на
овие брое-ви. Како можеме да
го надгра-диме она што го
знаеме за удво-јување
двоцифрени броеви? пр. за
180: Двојно од 100 е 200
Двојно од 80 е 160 200 + 160 е
360.
● Учениците, дискутираат за
шемите кои учениците ги
имаат забележано удвојувајќи
полни десетки и полни стотки
од 100 до 500, пр. Двојно од 4
е 8 Двојно од 40 е 80. Двојно
од 400 е 800. Учениците ги
користат шемите за
удвојување на поголемите
броеви.
39. Удвојување и пре- Удвојува и препо- 1 ● Учениците објаснуваат Работен лист ● усните и писмените
половување на ловува броеви со удвоју-вање и преполовување Картички со одговори на прашања
броеви до 10 000. полни илјади, на броевите: 39, 280, 450, 4 месни вреднос- поставени од наставни-
стот-ки и десетки. 000, 2 250, 3 600. ти кот или од со ученици-
те.
Наставникот води дискусија
за удвојување на броевите од
претходните лекции и се
фоку-сира на преполовување
на брое-вите до 10 000.
Заедно со учени-ците, се
вежба преполовување со
примена на разложување (на
стотки, десетки и единици),
пр. за 6 500: 6 000
преполовено е 3 000, 500
преполовено е 250 Значи
6500 преполовено е 3250.
● Предизвикајте ги учениците
да се обидат да ги продолжат
низи-те од претходната
активност за да надминат
1000. Кои страте-гии ги
користите за да ги удвои-те
трицифрените броеви.
41. Множење со 1, 2, Множи 1 ● Направете мрежа за Флип чарт ● усните и писмени од-
3, 4, 5, 6, 9 и 10 едноцифрен број множење: Со помош на Маркери говори прашања пос-
множител, производ со 1, 2, 3, 4, 5, 6, учениците, систе-матски се Мрежа за тавени од наставникот
9 и 10 пополнува табелата, множење или од со учениците.
објаснувајќи дека го
проверува-ме нашето знаење
на таблицата за множење со
1, 2, 3, 4, 5, 6, 9 и 10.
● Учениците решаваат
текстуални проблеми со
множење со 7.
44. Множење 8 Множи и 1 ● Наставникот преку примери од Карти со ● практичната изведба
едноциф-рен број секојдневни ситуации ја броеви
со 8. воведува таблицата множење со
8.
● Учениците решаваат
текстуални проблеми со
множење со 8.
46. Множење на Множи полни де- 1 ● Наставникот ја користи Картички со ● усните и писмени од-
полни десетки од 10 сетки од 10 до 90 табли-цата за множење за да броеви говори прашања пос-
до 90 со едноцофрен со едноцифрен ги пот-тикне учениците да тавени од наставникот
број размислу-ваат и да наоѓаат
бр-ој. или од со учениците.
решенија, на пример, Доколку
знаете дека 4 • 7 = 28, колку
мислите дека би било 40 • 7?
Зошто? итн.
● Учениците работат во мали
групи. Тие извлекуваат број
од секое купче (еден полна
десетка и еден едноцифрен
број) за да ги помножат. Ги
запишуваат множењата.
Дискутираат за начинот на
решавање. Како го добивте
овој одговор?
47. Множење на Множи полни де- 1 ● Игра со карта на кои има Кртички со ● усните и писмени од-
полни десетки од 10 сетки од 10 до 90 задачи. Секој ученик има задачи говори прашања по-
до 90 со едноцофрен со едноцифрен карта со множење на ставени од наставникот
број бр-ој. двоцифрен број со или од со учениците.
едноцифрен број на една
страна и производ на другата
страна. Еден ученик
започнува: “40 • 7”. Ученикот
со 280 кажува ‘Јас имам 280.
“50 • 6” Ученикот со 300
кажува, ‘Јас имам 300. “30 • 9”
итн.
48. Множење на дво- Множи 1 ● Заедно со учениците Карти со циф- ● практичната изведба
цифрен број со едно- двоцифрен број вежбајте како да пресметате ри
цифрен број со едноциф-рен 46 • 8 со примена на
број. разложување:
46 = 40 + 6
40 • 8 = 320
6 • 8 = 48
320 + 48 = 368
● Игра во групи. Учениците,
ед-ен по еден, влечат три
карти со цифра од купчето.
Составуваат двоцифрен број
од две карти и тој број го
множат со третиот извлечен
број. Добиваат еден поен за
точното решение. Доби-ваат
бонус поен доколку различ-но
ги подредат картите и ги по-
множат (промена на
редослед) и добијат точен
резултат.
49. Множење на дво- Множи 1 ● Учениците фрлаат коцка три Коцки ● практичната изведба
цифрен број со едно- двоцифрен број пати и ги запишуваат комјутер ● усните одговори пра-
цифрен број со едноциф-рен броевите. Составуваат шања поставени од
број. двоцифрен број од првите два наставникот или од со
броја и го множат со третиот. учениците.
Дали вашиот одговор е
разумен? Како знаете?
● Би можеле да ја користите
играта на:
http://www.mathplay.com/one-
digit-by-two-digitmultiplication-
game.html за добивање на
пра-шањата, или можете да ја
игра-те играта со опцијата за
“двајца играчи”, со внесување
на ими-њата на тимовите во
програмата
● Учениците рабоат во
парови. Кажуваат трицифрени
броеви и ги множат со 10,
како на пр. за 345, 345 • 10 =
3450.
51. Множење на три- Множи 1 ● Учениците ги подредуваат Комлет од трој- ● практичната изведба
цифрен број со 10 трицифрени кар-тите кои може да се спојат ки карти ● усните и писмени од-
броеви со 10. заедно за да се состават говори прашања пос-
задачи со множење. тавени од наставникот
или од со учениците.
● Предизвикајте ги учениците
да одредат колку множења и
деле-ња со 10 може да
запишат во една минута.
Партнерот прове-рува дали
сите цифри се на точно
место.
52. Содржатели на 2, Препознава содр- 1 ● Учениците наведуваат низи Листови во Усните одговори
3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 и 10 жатели на 2, 3, 4, од броеви добиени со боја прашања поставени од
до 100 5, 6, 7, 8, 9 и 10 множење со 2, 3, 4, 5 и 10. Табела стотка наставникот или од со
Користат дрвени боички за да
до 100. учениците.
потцртаат што забележале,
пр. кога множи со 5: сите
броеви кои завршуваат со 0
може да се заокружат со цр-
вено и сите броеви кои
завршу-ваат со 5 може да се
заокружат со сино. На табела
100 ученици-те ставаат црвен
круг околу сите содржатели на
бројот 2, син ква-драт околу
содржателите на бројот 3,
жолт триаголник околу
содржателите на бројот 4 итн.
Наставникот поттикнува
диску-сија во врска со
прашањата: Што
забележувате на табела-та
100? Доколку табелата 100
е проширена до 200 (300,
400), како би изгледал тој
модел? Кој е седмиот број во
третиот
ред? Зошто?
53. Содржатели на 2, Препознава содр- 1 ● Учениците од одделението Табела стотка ● усните одговори пра-
3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 и 10 жатели на 2, 3, 4, стојат во круг. Се договараат шања поставени од
до 100 5, 6, 7, 8, 9 и 10 за една таблица множење (пр. наставникот или од со
до 100. та-блица множење за бројот учениците;
4). Учениците почнуваат да ● практичната изведба.
бројат околу кругот, при што
секој кажу-ва по еден број (1,
2, 3, …). Кога некој ученик
треба да каже број кој е
содржател на 4, тие почну-
ваат да брмчат „брм“ (пр. 1, 2,
3, брм, 5, 6, 7, брм, 9, 10, 11,
брм, 13...) Доколку некој каже
„брм“ а требало да каже број
или ако каже број а требало
да каже „брм“, тогаш тој
ученик седнува. Победник е
ученикот кој после-ден
останал да стои. Како што
учениците стануваат подобри,
треба да станат и побрзо и
сед-нуваат кога ќе се двоумат
или кога ќе го кажат
погрешниот број!
Стратегиите за пресметување
ката наставникот ги пишува на
табла.
57. Делење на Дели двоцифрен 1 ● Секој ученик добива работен Работен лист ● усните и писмени од-
двоциф-рен број со број со едноциф- лист со 3 до 4 задачи во кои се говори прашања пос-
едноцифрен број без рен број без оста- бара де-лење на двоцифрен број тавени од наставникот
остаток и со остаток ток со едно-цофрен без остаток. или од со учениците.
Поттикнете ги на тоа дека
Дели двоцифрен исто така би можеле да го
број со едноциф- решат делењето со
рен број со користење факти од табли-
остаток (го цата за множење или со други
заокружува ре- ментални стратегии (како што
зултатот). е преполовување или
повторно преполовување за
делење со четири).
● Учениците запишуваат
тексту-ални проблеми кои
вклучуват делење
двоцифрени броеви со
едноцифрен број со остаток.
Тие исто така треба да го
најдат решението.
63. Одредување на Чита, поврзува 1 ● Наставникот на секој пар Работен лист ● усните и писмени од-
број на местото на ин-формации од уче-ници им дава работен говори прашања пос-
знакот при текс-туални лист со 3 до 4 текстуални тавени од наставникот
множење и делње. проблеми и проблеми. Од нив се очекува или од со учениците.
математички ги секоја задача да ја прочитат
за-пишува, внимателно, да на-прават
користејќи поврзување на информа-
множење или циите и да ја постават
деле-ње. матема-тички и решат со
користење на стратегија за
Го одредува множење и деле-ње.
бројот кој треба
да биде на Потоа наставникот поттикнува
местото на зна- дискусија за секоја задача од
кот при ас-пект на нејзиното
множење поставување и стратегијата
и делење. која е користена за
пресметување.
64. Бројни изрази без Пресметува 1 Наставникот им задава Работен лист ● усните и писмени од-
загради бројни изрази без задачи на учениците бројни говори прашања пос-
загради, изрази без загради со една и тавени од наставникот
користејќи го две операции и ја објаснува или од со учениците.
редо-следот на постапката на решавање на
опера-циите. бројните изрази.
65. Бројни изрази со Пресметува 1 ● Наставникот им задава Работен лист ● усните и писмени од-
загради бројни изрази со задачи на учениците бројни говори прашања пос-
загради, изрази со загради со една и тавени од наставникот
користејќи го две операции и ја објаснува или од со учениците.
редо-следот на постапката на решавање на
операци-ите во и бројните изрази.
надвор од
● Учениците решаваат бројни
заградата.
изрази.
66. Бројни изрази Пресметува 1 ● Наствникот им задава Работен лист ● усните и писмени од-
бројни изрази со решени задачи со бројни говори прашања пос-
и без за-гради, изрази, а уче-ниците прават тавени од наставникот
користејќи го проверка, ги откриваат или од со учениците.
редоследот на грешките, објаснуваат и ги
опе-рациите во и решаваат точно задачите.
над-вор од
заградата.
67. Операции со Чита и поврзува 2 ● Учениците решаваат тексту- ● усните и писмени од-
броеви до 10 000 ин-формации од ални проблеми. Усно го обра- говори прашања пос-
текс-туални зложува начинот на тавени од наставникот
задачи и из-бира решавање и размислувањето, или од со учениците.
соодветна вклучувајќи ги и почетните
стратегија за размислувања за можните
реша-вање. одговори на проблемот Што
би можеле да се обидеме
следно? Како ти успеа?
69. Повторување Ја оценува 1 ● Учениците одговараат на Комјутер одговорите/решенијата
ефикас-носта на кви-зови или наставни Работен лист дадени во работните
Операции со броеви различни листови за да се повтори листови, наставните
до 10 000 пристапи за наученото. листови и сл.
реша-вање на Примена на знаењата во пис-
проблемот и ја мено решавање на задачи, ко-
подобрува пос- ристење на стратегиите за
тапката на операции со броеви до 10
решава-ње. 000.
Користи мате- Продлабочување на
матички стекнатите знаења од
апликации за операции со броеви до 10
решавање на 000.
различни
проблем-ски
ситуации и за
проверување на
знаењата.
70. Парови правилни Одредува парови 1 ● Учениците имаат картички Картички со ● усни одговори на
дропки кои прават правилни дропки со правилни дропки. Ги дропки прашања поставени од
едно цело кои прават едно поврзуваат картичките со наставникот или од со
дропки кои собрани даваат
цело. учениците;
едно цело, на пример, 2/5 со
● практична изведба
3/5 ...
71. Собирање на пра- Собира правилни 1 ● Учениците во парови Флип чарт ● усните одговори
вилни дропки со ист дропки со ист запишу-ваат дропки со Маркери прашања поставени од
именител име-нител. еднакви имени-тели за наставникот или од со
(цело, правилна одредено време да напишат учениците.
дропка, еднакви што повеќе дропки.
дропки).
● Наставникот води дискусија
со учениците, запишува од
дроп-ките и ја објаснува
постапката на собирање на
дропките со исти именители.
72. Одземање на пра- Одзема правилни 1 ● Учениците во парови Флип чарт ● усните одговори
вилни дропки со ист дропки со ист запишу-ваат дропки со Маркери прашања поставени од
именител име-нител. еднакви имени-тели за наставникот или од со
(цело, правилна одредено време да напишат учениците.
дропка, еднакви што повеќе дропки.
дропки).
● Наставникот води дискусија
со учениците, запишува од
дроп-ките и ја објаснува
постапката на одземање на
дропките со исти именители.
75. Наоѓање дел од Наоѓа третина, 1 ● Учениците размислуваат за Предмети ● усните одговори
бро-еви до 100 чет-вртина, одговорот на прашањето: прашања поставени од
петтина, Колку е 1/8 од 24 бонбони? наставникот или од со
Учениците преку задачата
шестина, учениците.
треба да разбе-рат дека 24
седмина, осмина, бонбони треба да се поделат
деветтина и на 8 ученици, односно да
десеттина од согледаат која операција е
броеви до 100. поврзана со решавање на
пос-тавеното прашање и
зошто.
Се демонстрир со примената
на ресурси. Која пресметка се
сов-паѓа со барањето во
прашање-то? Зошто? (24 : 8 =
3) Потоа користете конкретни
активности со различни
предмети за да го покажете
истото и дискутирајте за
прашањата заедно. Како
дропката се запишува со
деле-ње?
76. Наоѓа дел од цело Наоѓа третина, 1 ● Ставете број на средина од Флип чарт ● усните и писмени
чет-вртина, еден лист хартија и побарајте Маркери одговори прашања
петтина, од учениците околу бројот да Два сада поставени од наставни-
шестина, ги запишат сите дропки кои Предмети кои кот или од со учени-
седмина, осмина, може да ги смислат од тој ќе бидат ставе- ците;
деветтина и број. ни во садовите ● практични изведби.
десеттина од ‘A’ и‘Б’ карти за
● На учениците им се две
бро-еви до 100. секој ученик
кар-ти, една со прикажано ‘A’
и една со ‘B’. Објаснете дека
во Садот А имате 1/4 од 32
бомбони и во Садот Б имате
1/5 од 45. Поба-рајте од
учениците да покажат дали би
го претпочитале.
77. Собирање и одзе- Решава 1 ● Учениците, поделени во Флип чарт ● усните и писмени
мање на правилни едностав-ни парови, ја решаваат задачата: маркери одговори прашања
дропки со ист проблеми со со- За Марија да направи Предмети поставени од наставни-
колачиња за 6 другарчиња ѝ
именител бирање и кот или од со учени-
требаат: 4 јајца, 8 шолји
(цело, правилна одзема-ње на брашно и ½ шолја млеко. Три ците.
дропка, еднакви правилни дропки другарчиња ѝ јавиле дека
дропки). со ист име-нител. нема да дојдат. Колку шо-лји
брашно и колку шолји млеко ѝ
се потребни за да направи
колачиња за 3 другарчиња?
За стратегијата на решавање
се дискутира на ниво на
паралелка.
78. Собирање и одзе- Решава 1 ● Учениците, поделени во Флип чарт ● усните и писмени
мање на правилни едностав-ни паро-ви, решаваат задачи. За Маркери одговори прашања
дропки со ист проблеми со со- страте-гијата на решавање се Предмети поставени од наставни-
именител бирање и дискути-ра на ниво на кот или од со ученици-
(цело, правилна одзема-ње на паралелка. те.
дропка, еднакви правилни дропки
дропки). со ист име-нител.
Должина (мер- ● Проценува дол- 1 ● Учениците се воведуваат во мер- Линијари, стапчиња ● усните
ни единици за жина и избира ните единици за должина дециметар со различна должи- одговори на
должина: соодветна мерна (dm), милиметар (mm). на, метро, ласер за прашања
деци-метар единица. ● Учениците прават проценка, избира- мерење должина, поставени од
ат соодветна мерна единица и мерат лента за мерење, наставникот;
(dm), ми-
предмети со различна должина во макара со конец ● придонесот во
лиметар (mm). училницата и ги споредуваат резулта- изведување на
● Претвора мер-
ни единици за тите од проценката и мерењето (пр. заклучоците;
должина од пого- должина на табла, должина на учил- ● придонес во
лема во помала и ница, висина на блок или тетратка, групните актив-
обратно. молив или боички, гума, острилка....). ности;
Мерењата ги запишуваат од една во ●
● Ги мери и ги за- друга мерна единица. одговори/решен
пишува резулта- ● Учениците работат во парови, мену- ија во работ-
тите од мерење- вајќи се наизменично. Еден ученик ните листови,
то должина со влече картичка со дадена должина во наставните лис-
стандардни мер- тови и сл.;
mm, cm,dm, а другиот ученик црта
ни единици и ● придонес во
отсечка, колку што може попрецизно. игрите.
нивните кратенки
(mm, cm, dm, m). Должината на отсечката ја проверува
наставникот. Се добиваат поени: 5 по-
ени за прецизност, 3поени за отстапу-
вање ворамките на 2 mm, 1 поен за
отстапување во рамките на 3 mm и 0
поени за отстапување повеќе од 3
mm. Улогите се менуваат.
Должина (мер- ● Проценува дол- 1 ● Учениците се воведуваат во мер- Линијари, стапчиња ● усните
ни единици за жина и избира ните единици за должина колпматар со различна должи- одговори на
должина: соодветна мерна (km). на, метро, ласер за прашања
● Учениците прават проценка, избира- мерење должина, поставени од
кило-метар единица.
ат соодветна мерна единица и мерат лента за мерење, наставникот;
(km). предмети со различна должина во макара со конец ● придонесот во
● Претвора мер- училницата и ги споредуваат резулта- изведување на
ни единици за тите од проценката и мерењето (пр. заклучоците;
должина од пого- должина на табла, должина на учил- ● придонес во
лема во помала и ница, висина на блок или тетратка, групните актив-
обратно. молив или боички, гума, острилка....). ности;
Мерењата ги запишуваат од една во ●
друга мерна единица. одговори/решен
● Ги мери и ги за- ●Секој пар треба да најде 5 предмети ија во работ-
пишува резулта- кои би ги мереле со m. Ги мерат и ги ните листови,
тите од мерење- запишуваат резултатите од мерењето. наставните лис-
то должина со ● Наставникот чита тврдења и за секој тови и сл.;
точен одговор се крева зелена, а за ● придонес во
стандардни мер-
неточен црвена карта, на пример, Мо- игрите.
ни единици и јата висина изнесува 145 m; или мо-
нивните кратенки ливот е долг 15 cm, должината на
(mm, cm, dm, m, клупата е 2 dm, гумата е долга 25
km). mm…)
Децимален за- ● Користи деци- ● Учениците, поделени во парови, ско- Метро, бележник ● усните
пис со една мални записи со каат во далечина (во двор или во са- одговори на
1 прашања
децимала на една децимала ла), ја мерат должината на скокот, ја
поставени од
резултати од за запишување запишуваат, а потоа ги споредуваат
наставникот;
мерење на на резултатите резултатите. Може да се постави и ● придонесот во
должина од мерењето (на задача (на пример, За колку е подолг изведување на
пример, 2,5 m, скокот на Миа од скокот на Ане?).Тие заклучоците;
1,3 m). ги запишуваат мерењата во cm и во m ● придонес во
како децимален број. Која беше разли- групните актив-
ката помеѓу вашата проценка и колку ности;
●
далеку всушност скокнавте?
одговори/решен
ија во работ-
ните листови,
наставните лис-
тови и сл.;
● придонес во
игрите.
Должина (мер- ● Претвора мер- 1 ● Во парови, учениците мерат дадени Линијари, , метро, ● усните
ни единици за ни единици за предмети со мали должини низ учил- разни предмети од одговори на
должина: мет- должина од пого- ницата и ги запишуваат нивните дол- училницата, прашања
наставен лист поставени од
ар (m), центи- лема во помала и жини во cm, cm и mm и во mm, пр.
наставникот;
метар (cm), обратно. Капаче на пенкало 3 cm 8 mm - 38mm- ● придонесот во
дециметар 3,8 cm. Земете ги мерењата од секој изведување на
(dm), милиме- пар. Запишете ги првите неколку ме- заклучоците;
тар (mm), ки- ● Ги мери и ги за- рења со вклучување намерењата како ● придонес во
лометар (km). децимален број, пр. групните актив-
пишува резулта-
3 cm 8 mm - 38 mm - 3,8 cm ности;
тите од мерење- ●
то должина со 13 cm 4 mm - 134 mm -1 3,4 cm
одговори/решен
стандардни мер- ● Постапката се повторува и обратно- ија во работ-
ни единици и да претвораат дадени предмети со ните листови,
нивните кратенки должини со m низ училницата и ги наставните лис-
(mm, cm, dm, m, запишуваат нивните должини во cm, тови и сл.;
dm или mm пр. ● придонес во
km).
2,5 m – 2 m 50 cm - 250 cm - 25 dm- игрите.
2500 mm
●На секој пар ученици дајте им
листови хартија со претходно
подготвени задачи за претварање во и
од децимални мерења во km и m пр.
Учениците мора да се осигураат дека
секој во парот ги разбира одговорите
кои ги пишува, пред да продолжи со
следната задача.
Учениците дискутираат за
запишување на должини со користење
на децимални броеви.Го објаснуваат
одговорот!
Решавање на ● Ги користи мер- 1 ●Учениците, поделени во парови, Наставен лист со ● усните
проблеми за ните единици за решаваат текстуални задачи, на проблемски одговори на
должина должина за да пример, ситуации прашања
поставени од
решава едно- - Орхан има молив со должина од 3
наставникот;
ставни проблем- dm, а Јане молив со должина од 25 ● придонесот во
ски ситуации. cm. Кој од нив може подолго да изведување на
пишува со својот молив?; заклучоците;
- Моливот на Фатима е со должина од ● придонес во
20 cm. Со пишување за еден час групните актив-
моливот се намалува за 0,5 cm. За ности;
колку часа ќе се потроши целиот ●
молив?; одговори/решен
- Kуќата на Давид е оддалечена од ија во работ-
училиштето 1 km 550 m, а na Емилија ните листови,
1 km 050m. Колкав дел од метарот ќе наставните лис-
биде разликата што ќе ја добиеш? тови и сл.;
●Учениците решаваат едноставни ● придонес во
проблемски ситуации, на пример, игрите.
учениците треба да измерат должина
на еден ѕид, но како алатка за мерење
да користат плочка/плочки со дадена
должина/должини, а резултатот да го
пресметаат во метри.
● Наставникот им задава податоци на
учениците (пример: чекорот на
глувчето е со должина 1 cm, на
мачето со должина од 10 cm, а на
кучето 15 cm) и според тие податоци
треба да состават текстуална
задача/задачи.
Mаса (мерни ● Проценува ма- 1 ● На групи од ученици давајте им па- Опрема за мерење ● усните
единици за ма- са и избира соод- кувања со различни тежини. Тие: маса (ваги, различ- одговори на
са: kg, g, кило- ветна мерна еди- - Ги подредуваат ни тегови за мере- прашања
поставени од
грам, грам). ница. -Ја проценуваат нивната тежина во g, ње маса под и над 1
наставникот;
kg kg, ваги до 1 kg, по- ● придонесот во
-Избираат едно пакување за мерење делени на секои 10 изведување на
● Ги мери и ги за- -Ја прилагодуваат проценката како g и ознаки на секои заклучоците;
пишува резулта- што е потребно 100 g); вага за мере- ● придонес во
-проверуваат ње (дигитална и групните актив-
тите од мерење-
Дискутирајте колку блиску биле терезија), намирни- ности;
то должина со ●
стандардни мер- нивните проценки. ци со различна маса
одговори/решен
ни единици и ● Дајте им на учениците, во групи, по- ија во работ-
нивните кратенки веќе намирници (со скриени ознаки за ните листови,
(kg, g). маси) за да ги мерат. Тие ги запишу- наставните лис-
ваат масите. Потоа покажете им ги тови и сл.;
масите од ознаките.Колку блиску беа ● придонес во
вашите мерења? Како ви помогнале игрите.
проверката и прилагодувањето на
една проценка? Дали бевте подобри
или полоши во проценка.
● Учениците објаснуваат зошто е
важно да бидеме прецизни кога мери-
ме маса (пример: масата на состој-
ките при готвење и сл.).
Mаса (мерни ● Мери и ги запи- 1 ● Потсетете ги учениците како да ги Опрема за мерење ● усните
единици за ма- шува резултати- користат вагите за мерење (пр. да не маса (ваги, различ- одговори на
са: kg, g, кило- те од мерењето ја притискаат вагата). Побарајте од ни тегови за мере- прашања
нив да измерат разни предмети во поставени од
грам, грам). маса со мерни ње маса под и над 1
училницата или намирници со различ- наставникот;
единици и нив- на маса со користење на најсоодвет- kg, ваги до 1 kg, по- ● придонесот во
ните кратенки (g, ната мерна единица (kg, g) и да ги за- делени на секои 10 изведување на
kg). пишат мерењата g и ознаки на секои заклучоците;
100 g); вага за ме- ● придонес во
● Наставникот чита тврдења и за секој рење (дигитална и групните актив-
● Претвора мер- точен одговор се крева зелена, а за терезија), намирни- ности;
ни единици за ●
неточен црвена карта, на пример ци со различна ма-
должина од пого- одговори/решен
(една пиперка има маса од 2 kg, вреќа са, зелена и црвена ија во работ-
лема во помала и
компири има маса од 10 кg и сл.) карта. ните листови,
обратно.
наставните лис-
тови и сл.;
● придонес во
игрите.
Децимален за- ● Користи деци- 1 ● Учениците работат во парови. Еден Картички со дадена ● усните
пис со една мални записи со влече картичка со дадена маса( пр. маса, опрема за ме- одговори на
децимала на една децимала 250 g , 2,3 kg, 1,5 kg, 10 g…) и другиот рење маса (ваги, прашања
поставени од
резултати од за запишување ја мери таа маса колку е можно по- различни тегови за
наставникот;
мерење на на резултатите прецизно. Масата ја проверува нас- мерење маса под и ● придонесот во
маса од мерењето (на тавникот. Поените се даваат на сл. на- над 1 kg, ваги до 1 изведување на
пример, 1,5 kg, чин: 5 поени за прецизно мерење, 3 kg, поделени на се- заклучоците;
200 g). поени заотстапување во рамките на 5 кои 10 g и ознаки на ● придонес во
g,1 поен за отстапување во рамките секои 100 g); вага за групните актив-
на 10 g и 0 поени за отстапување по- мерење (дигитална ности;
●
веќе од 25 g. и терезија), намир-
одговори/решен
Постапката се повторува и обратно , ници со различна ија во работ-
односно учениците си ги менуваат маса ните листови,
улогите. наставните лис-
тови и сл.;
● придонес во
игрите.
Децимален за- ● Претвора мер- 1 ● Дајте им на учениците задачи со Зелена и црвена, ● усните
пис со една ни единици за мерења - претворање мерни единици картички со дадени одговори на
децимала на течност од пого- за течност од поголема во помала и течности изразени прашања
обратно, пр. поставени од
резултати од лема во помала и во различни мерни
● Наставникот им покажува картички наставникот;
мерење на обратно. со тврдења и за секој точен одговор единици , наставни ● придонесот во
течност се крева зелена, а за неточен црвена листови изведување на
● Резултатите од
карта, на пример (3050 ml = 3 l 50ml заклучоците;
мерењето теч-
или 2 l 7 ml = 2007 ml или 50 cl =0,5 l.. ● придонес во
ност ги запишува
● Игра – Најди го парот! Учениците се групните актив-
со нивните озна-
делат во две групи. Секој ученик од ности;
ки (l, dl, cl, ml) со
првата група добива картичка на која ●
децимални запи-
се наоѓаат дадени течности изразени одговори/решен
си со една деци-
во различни мерни единици. Секој ија во работ-
мала за запишу-
ученик од втората група влечи карта ните листови,
вање на резул-
и го наоѓа својот пар од првата група наставните лис-
татите од мере-
(пр. влечи карта со 1,5 l и го наоѓа тови и сл.;
њето. парот 1500 ml.) Потоа групите ги изве- ● придонес во
дуваат активностите обратно, односно игрите.
ги менуваат улогите и им се даваат
нови картички на која се наоѓаат да-
дени течности изразени во различни
мерни единици
Решавање на ● Ги користи мер- 1 ● Учениците решаваат едноставни Наставни листови ●
проблеми за ните единици за проблемски ситуации. со едноставни проб- исполнителност
маса течност за да ре- - Тамара и Давид треба да наполнат лемски ситуации во решава-ње
шава едноставни шише со вода кое собира 750 ml, а на дадени
проблемски ситу- имаат чаша која собира 150 ml. Со задачи (точност,
ации. колку чаши вода ќе го наполнат прецизност,
шишето? логичко
- Имам голема кофа. За моето научно размислу-
истражување, јас треба да ставам 1 вање ...)
литар вода во неа. Но јас имам само ●
садови од 150ml и 25 ml. Како можам одговори/решен
да добијам 1 литар вода со користење ија во работ-
на овие садови? ните листови,
- Кате не сака млеко па ми ја даде наставните лис-
нејзината чаша со 300ml млеко. Зоре тови и сл.
истотака ми даде половина од
нејзините 300ml млеко бидејќи не
можеше да го испие. Колку млеко
имам?
Време (секун- ● Го чита време- 1 ● Дискутирајте за единиците за време часовници (дигита- ● усните
да, минута, то во часови, ми- кои се користат за мерење временски лен, аналоген), рач- одговори на
час). нути и секунди интервали, пр. секунда, минута, час. ни часовници, ѕидни прашања
Покажете како прецизно се користи поставени од
часовници штопе-
аналоген, дигитален часовник, штопе- наставникот;
рица. Учениците добиваат слики со рица, слики со раз- ● придонесот во
разни активности и картички со време ни активности изведување на
во часови, минути и секунди. заклучоците;
Учениците до секоја активност треба ● придонес во
да ја стават картичката со време во групните актив-
часови, минути и секунди која содејс- ности;
твува на времето за одвивање на ●
активноста .пр. спиење - 9 часа, ручек- одговори/решен
15 минути. ија во работ-
● Учениците вежбаат употреба на што ните листови,
перица за да измерат кратка актив- наставните лис-
ност, на пример, времето за кое уче- тови и сл.;
ник ја кажува таблицата за множење ● придонес во
со 5, времето за кое еден ученик скока игрите.
20 пати, пишување на некоја речени-
ца, отворање прозорец, собирање
книги и сл.
Време (секун- ● Чита во колку 1 ● Покажете им на учениците слики од Часовници (дигита- ● усните
да, минута, часот е конкрет- рутински активности,пр. миење на за- лен, аналоген), рач- одговори на
час, ден, ме- ната активност би, ручек, пишување домашна ни часовници, ѕидни прашања
на распоред од работа ....). Побарајте да кажат во кое поставени од
сец, година). часовници штопе-
активности и во време се случува со примена на наставникот;
кој ден се паѓа претпладне или попладне, односно во рица, слики со раз- ● придонесот во
одреден датум колку часот е конкретната активност ни активности, ка- изведување на
во годината. на распоред од активности. лендари заклучоците;
● Проверете дали учениците може да ● придонес во
читаат од календар, на кој ден се паѓа групните актив-
одреден датум во годината. ности;
Поставете прашања како сл.: Колку ●
дена има следниот месец? Колку дена одговори/решен
има неделата? ...годината? Кој датум ија во работ-
ќе биде за две недели? Кој датум ните листови,
беше во понеделникот оваа недела? наставните лис-
● Учениците, поделени во парови, тови и сл.;
пронаоѓаат на календар во кој ден ќе ● придонес во
биде нивниот роденден (во тековната игрите.
и наредната година).
●
одговори/решен
ија во работ-
ните листови,
наставните лис-
тови и сл.
Периметар на ● Мери и пресме- 1 ● Учениците, поделени во групи, ме- Жичени модели на ● усните
триаголник, тува периметар рат страни на жичени модели на тр- триаголник, право- одговори на
правоаголник на триаголник, иаголник, правоаголник, квадрат. Со аголник, квадрат, прашања
и квадрат правоаголник и нивно отворање и мерење на должи- метро, линијар, об- поставени од
(периметар/об квадрат. ната на жицата пресметуваат периме- разовни софтвери наставникот;
иколка, на пра- тар/обиколка и резултатите ги споре- ● придонесот во
воаголни дуваат со должините на страните. изведување на
форми) ● Зададете им проблем - Училишното заклучоците;
игралиште е во форма на квадрат и е ● придонес во
долго 100 метри. Рената одела по групните актив-
крајот на игралиштето, околу целото ности;
игралиште. Колку метри таа изодела? ●
итн. одговори/решен
● Учениците вежбаат мерење пери- ија во работ-
метар со користење интернет (на при- ните листови,
мер, ITP Ruler - Mathsframe). наставните лис-
тови и сл.;
● придонес во
игрите.
Плоштина на ● Одредува 1 ● Објаснете што е плоштина. Корис- Правоаголник со ● усните
2Д - форми плоштина на пра- тете правоаголник со обележани квад- обележани квадра- одговори на
(плоштина на воаголни фигури рати на него и побарајте како да нај- ти, милиметарска прашања
правоаголни нацртани на мре- дат плоштина со броење на квадра- хартија со правоа- поставени од
форми, квад- жа од квадрати тите. голни фигури наставникот;
ратна едини- преку броење на ● Учениците, поделени во мали групи, ● придонесот во
ца, m2, cm2) квадратите. на милиметарска хартија треба да ја изведување на
одредат плоштина на правоаголни заклучоците;
фигури нацртани на мрежа од квад- ● придонес во
рати преку броење на квадратите. групните актив-
ности;
●
одговори/решен
ија во работ-
ните листови,
наставните лис-
тови и сл.;
● придонес во
игрите
Плоштина на ● Користи мрежа 1 ● Објаснете зошто е потребна плош- Милиметарска хар- ● усните
2Д - форми со квадрати за да тината, пр. да се знае колкав тепих е тија, линијар, план одговори на
(плоштина на објасни дека потребен за да се покрие подот во на училница дет- прашања
правоаголни плоштината се една соба. Објаснете дека плоштина- ска соба, ходник поставени од
форми, квад- изразува со та се мери во квадратни единици (пр. наставникот;
ратна едини- квадратни едини- m2 и cm2). ● придонесот во
ца, m2, cm2) ци (на пример, ● Учениците, поделени во мали групи, изведување на
cm2). на милиметарска хартија (мрежа со заклучоците;
квадрати) цртаат различни право- ● придонес во
аголници, но со иста плоштина дадена групните актив-
во cm2 .( пр. 24 cm2) ности;
● Учениците, поделени во мали групи ●
добиваат план на нивната училница одговори/решен
или детска соба, ходник и сл. и треба ија во работ-
да пресметаат колку m2 тепих е пот- ните листови,
ребно за истите да се покријат. наставните лис-
тови и сл.;
● придонес во
игрите.
Користете го ● Решава про- 1 ● Учениците одговараат на квизови на Картички со напи- ● усните
овој час за да блеми од секој- интернет или работни листови за да шани резултати од одговори на
се повторат дневен контекст се повтори наученото. мерење на должи- прашања
● Учениците, поделени во групи, поставени од
содржини во кои се приме- на, маса, течност и
добиваат картички со напишани ре- наставникот;
(и поими) од нуваат мерни зултати од мерење (на пример, 2 km, време, различни ● придонесот во
темата единици за дол- 10 ѕ, 30 kg, 1 l, 55 m, 7 dm, 7 min, 7cm, мерни инструменти, изведување на
,,Мерење” жина, маса, теч- 7 g, 7 dl, 15 часа, 2 децении, 10 mm, 10 наставни листови со заклучоците;
ности и време. ml, 10 века, 10 cl), ги групираат според проблемски ситу- ● придонес во
тоа што мерат и го пронаоѓаат соод- ации групните актив-
● Пресметува пе- ветниот мерен инструмент. ности;
риметар на пра- ● Учениците решаваат проблемска ●
воаголни 2Д фор- ситуација со прилагодување на позна- одговори/решен
ми. та приказна во математички контекст ија во работ-
со користење на единици мерки (на ните листови,
● Одредува пло- пример, Црвенкапа – должина на неј- наставните лис-
штина на право- зината наметка, маса на колачите во тови и сл.
кошничката, количество на млеко и ● придонес во
аголни 2Д форми
лимонада во шишињата во кошничка- игрите
преку броење на та, време кога треба да се врати дома,
квадратите од должина на патеката до куќата на ба- ●
квадратна мре- ба ѝ итн.). исполнителност
жа. во решава-ње
на дадени
задачи (точност,
прецизност,
логичко
размислу-
вање ...)
Користете го ● Решава про- 1 ● Учениците одговараат на квизови Комјутер, таблет, ●
овој час за да блеми од секој- или наставни листови за проверка на лаптоп/интернет,об исполнителност
се утврдат дневен контекст знаењата за да се утврди наученото разовни софтвери, во решава-ње
стекнатите од темата/програмското подрачје ,,Ме- наставни листови за на дадени
во кои се приме-
знаења од со- рење” проверка на задачи (точност,
држини (и пои- нуваат мерни знаењата,-тестови прецизност,
ми) од единици за дол- на знаење логичко
темата , жина, маса, теч- размислу-
,Meрење” ности и време. вање ...);
●
● Пресметува пе- одговори/решен
риметар на пра- ија во работ-
воаголни 2Д фор- ните листови,
ми. наставните лис-
тови, тестови на
● Одредува пло- знаења и сл.
штина на право-
аголни 2Д форми
преку броење на
квадратите од
квадратна мре-
жа.
ТЕМАТСКО ПЛАНИРАЊЕ
ПО ПРИРОДНИ НАУКИ
во IV (четврто) одделение
УЧЕБНА 2021/2022 година
ЗВУК 8
ЕЛЕКТРИЦИТЕТ И МАГНЕТИЗАМ 12
Предмет : Природни науки
Teмa: ФИЗИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЗЕМЈАТА
Време за реализација: 20 часа( 10 недели)
Изготвиле:Стручен актив IV одделение Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
да води критички и
конструктивен дијалог,
аргументирано
искажувајќи ги своите
ставови.
17. Природни Прави разлика меѓу 1 Учениците, поделени во мали Комјутер Усни и писмени
богатства и нивна необновливи извори групи, истражуваат примери за Проектор одговори на
заштита на енергија (јаглен, необновливи и обновливи прашања
нафта, извори на енергија на интернет поставени од
Поими
природен/земен гас) и , изработуваат презентација и наставникот
јаглен, нафта,
обновливи извори на ги презентираат заклучоците за Придонесот во
природен/земен
енергија (сонце, вода, заштита на природните изведување на
гас, сонце, вода,
ветер). богатства. заклучоците,
ветер, необновливи
Практични
извори на
изработки
енергија, обновливи
извори на енергија,
18. Природни Наведува мерки за 1 Учениците, поделени во мали Хамер Усни и писмени
богатства и нивна заштита на групи, изработуваат постери со Фломастери одговори на
заштита природните богатства мерки за заштита на природните Слики прашања
(филтри на оџаците од богатства. поставени од
Поими фабриките,
наставникот
јаглен, нафта, прочистување на
отпадните води, Придонесот во
природен/земен
пошумување, изведување на
гас, сонце, вода,
користење на заклучоците,
ветер, необновливи обновливи извори на Практични
извори на енергија, селекција и изработки
енергија, обновливи преработка на
извори на енергија отпад/рециклирање)
да води критички и
конструктивен
дијалог,
аргументирано
искажувајќи ги
своите ставови.
Прави разлика 1 Учениците, поделени во мали Слики Усни и
9. Поделба на меѓу безрбетници групи, дискутираат, споредуваат и Хартија писмени
животните и и 'рбетници и носат заклучоци за надворешните одговори на
фломастери
прашања
растенијата опишува карактеристики на некои
поставени
надворешни претставници на безрбетниците и од
Поими карактеристики на ’рбетниците (пример: пеперутка, наставникот
(безрбетници, некои нивни крап, жаба, гуштер, врапче, волк и
'рбетници,). претставници. сл.).
15. Поделба на Прави поделба 1 Учениците изработуваат клучеви Флип чарт, Усни и
животните и на растенијата на за идентификација (дихотомни маркери, хартија писмени
растенијата клучеви) за групирање на во боја , одговори на
бессемени (мов и
прашања
папрат) и семени бессемените (мов и папрат) и
Поими поставени
растенија (грав, семените од
бессемени
грашок, леќа, бор, растенија (грав, грашок, леќа, бор, наставникот
растенија,
даб, бука и сл.) и даб, бука и сл.). Придонесот во
семени растенија).
идентификува изведување на
разлики заклучоците
меѓу нив
Предмет:Природни науки
Teмa
АГРЕГАТНИ СОСТOЈБИ НА МАТЕРИЈАТА И ПРОМЕНИ НА АГРЕГАТНИТЕ СОСТОЈБИ
Време за реализација: 14
Изготвиле:Стручен актив IV одделение Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за оценување часови активности средства следење на
(и поими) напредокот
1. Агрегатни Прави разлика меѓу цврста, Дискусија со сите ученици Избор на Усни
состојби на течна и гасовитa агрегатна за агрегатните состојби на предмети одговори на
материјата состојба. материите (цврста, течна и што ќе прашања
поставени
(материја, Класифицира различни гасовита) преку илустрација претставува
од
супстанција, предмети/материјали/супстанции на конкретни примери. ат цврсти наставникот
агрегатна според нивната Учениците класифицираат материи,
Придонесот
состојба, цврста агрегатна состојба. различни течности и во
агрегатна предмети/материјали/супста гасови. изведување
состојба, течна нции според нивната на
агрегатна Шише полно заклучоците
агрегатна состојба. со песок
состојба, Шише полно
гасовита со вода
агрегатна Шише полно
состoјба, цврста со воздух,
материја, балон
течност, гас)
2. Агрегатни Објаснува дека при одредени Учениците набљудуваат Чаши, тегли, Усни
состојби на услови супстанциите може да различни цврсти материи, шишиња, одговори на
материјата постојат како течности и гасови и пластични прашања
поставени
(материја, цврста материја, како течност дискутираат за агрегатните садови,
од
супстанција, или како гас. состојби при одредени метален сад за наставникот
агрегатна услови . загревање со
Придонесот
состојба, цврста метален капак, во
агрегатна апарат за изведување
состојба, течна загревање на
агрегатна заклучоците
состојба,
гасовита
агрегатна
состoјба, цврста
материја,
течност, гас)
3. Наставникот со помош на
Карактеристики визуелна презентација ја
на цврстите илустрира врската меѓу
Ги опишува карактеристиките
материи, карактеристиките на
(форма и волумен) својствени на
течностите и агрегатните состојби на
секоја од
гасовите материите и
агрегатните состојби.
(честички, начинот на кој се
форма, волумен) распоредени/се движат
честичките од кои се состојат
и нивните меѓусебни
растојанија.
Учениците набљудуваат
различни цврсти материи,
течности и гасови и
дискутираат за
карактеристиките на секоја
од трите агрегатни
состојби.
5. Топење и Објаснува што се случува со Дискусија со сите ученици Чаши, тегли, Усни
мрзнење. агрегатната состојба на за промените на агрегатните шишиња, одговори на
супстанциите кога се состојби на материите при пластични прашања
поставени
загреваат или ладат. загревање и ладење. садови,
од
метален сад за наставникот
загревање со
Придонесот
метален капак, во
апарат за изведување
загревање на
заклучоците
6. Испарување и Дефинира топење, мрзнење, Дискусија со сите ученици Чаши, тегли, практичните
кондензација испарување и кондензација и за промените на агрегатните шишиња, изработки,
(промена на прави разлика состојби на материите: пластични непосредно
поврзани со
агрегатната меѓу нив, притоа користејќи топење, мрзнење, садови,
стандардите
состојба, примери од опкружувањето. испарување, кондензација. метален сад за Усни
топење, загревање со одговори на
мрзнење, метален капак, прашања
вриење, лажички, поставени
испарување, корпички за од
кондензација, колачи, наставникот
топлина,) алуминиумска Придонесот
фолија, апарат во
за загревање изведување
(решо, на
заклучоците
електричен
бокал и сл.),
термометар.
Вода, мраз,
чоколадо,
путер, алкохол,
ацетон.
11. Активности Да ги објаснува физичките Учениците поделени во Флип чар Усни и
за следење на појави и да користи научни мали групи работат на маркери писмени
постигањата на концепти во секојдневниот живот различни задачи , и одговори
учениците презентирање.
Да води критички и
конструктивен дијалог,
аргументирано искажувајќи ги
своите ставови
Предмет:Природни науки
Teмa :ЗВУК
Време за реализација: 14
Изготвиле: Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за часови активности средства следење на
(и поими) оценување напредокот
1. Создавање, Наведува Учениците, поделени во метални/стаклени практичните
пренесување и примери на мали групи/парови, чаши/шишиња наполнети изработки,
мерење јачина на звучни извори. создаваат звуци, користејќи со вода до непосредно
различни нивоа и стапче поврзани со
звукот (звук, Го објаснува метални/стаклени
за удирање на истите, стандардите
осцилација/треперење, создавањето на чаши/шишиња наполнети со линијар, звучна виљушка, Усни
звукот како вода до различни нивоа и ориз врз тапан одговори на
резултат на стапче за удирање на прашања
осцилирањето на истите, линијар, звучна поставени
предметите, виљушка, ориз врз тапан и од
сл., а потоа дискутираат наставникот
воздухот, дека звуците се Придонесот
материјалите создаваат со во
(метал, дрво, осцилирање/треперење на изведување
на
пластика и сл.). предметите, воздухот и
заклучоците
материјалите.
Наставникот потопува
звучна виљушка во водата,
а учениците дискутираат
зошто се бранува водата.
5. Видови звуци Препознава дека Учениците играат игра при Звучен запис од Практичните
(висина на звук, ниски различни која преку движења ги музика со повеќе изработки,
звуци, високи осцилации претставуваат звуците од очигледни високи и непосредно
ниски тонови поврзани со
звуци, тивки звуци, создаваат музички инструмент (високо
стандардите
гласни звуци). различни видови – летаат, ниско – пливаат, Усни
звуци. гласно – ги затвораат ушите, одговори на
тивко – ставаат рака на уво прашања
за да слушнат подобро). поставени
од
наставникот
Придонесот
во
изведување
на
заклучоците
6. Видови звуци Идентификува Учениците изработуваат Опрема за изработка на Практичните
(висина на звук, ниски дека побрзите инструменти како извори на музички инструменти, изработки,
звуци, високи осцилации звуци со различни висини на пример: еластични непосредно
поврзани со
звуци, тивки звуци, создаваат (на пример, флејта од шише, траки со различна
стандардите
гласни звуци). повисоки тонови, гитара со ластик и сл.). величина, најлонски Усни
а Учениците, поделени во ќесиња, кутиче за одговори на
побавните мали групи/парови, прават хартиен марамчиња, прашања
осцилации експеримент за тестирање празни кутичиња од поставени
создаваат пониски на висината на звукот сладолед, празни од
тонови. шишиња со широки наставникот
(ластичиња со различна
дебелина поставени на грла, вода, гумено Придонесот
во
пластична/метална/хартиена
кутија). цревце, картон, изведување
на
заклучоците
7. Видови звуци Учениците, поделени во Жичани инструменти Усни
Препознава дека одговори на
(висина на звук, ниски мали групи/парови,
поголемите прашања
звуци, високи истражуваат како се
осцилации поставени
звуци, тивки звуци, менуваат висината и
создаваат од
гласни звуци). јачината на тонот кај наставникот
погласни звуци, а
жичените инструменти Придонесот
помалите
(висината со промена на во
осцилации
должината на жицата, изведување
создаваат потивки на
јачината со промена на
звуци. заклучоците
ударот на жицата).
Предмет:Природни науки
Teмa : ЕЛЕКТРИЦИТЕТ И МАГНЕТИЗАМ
Време за реализација: 12
10.Магнети и Разликува и именува полови кај Учениците, поделени во мали Магнети, Придонесот во
магнетни магнетите. групи, истражуваат со магнети изведување на
сили (магнет, Демонстрира привлечни привлечни и одбивни магнетни заклучоците
практичните
јужен пол, магнетни сили меѓу сили меѓу различните, односно
изработки,
северен пол, разноимените полови и одбивни истоимените полови, соодветно. непосредно
привлекува, магнетни сили меѓу истоимените поврзани со
одбива) полови. стандардите
11. Магнети и Класифицира различни метали Учениците, поделени во мали Магнети, Придонесот во
магнетни од опкружувањето на магнетни и групи, откриваат кои метали ги спојувалки , изведување на
сили (магнет, немагнетни (во зависност од привлекува магнетот (на пример, ѓелезни заклучоците
предмети практичните
јужен пол, привлекувањето со магнет). железо), а кои не ги привлекува
изработки,
северен пол, (злато, сребро, алуминиум, бакар,
непосредно
привлекува, олово). поврзани со
одбива) Учениците, во мали групи, стандардите
истражуваат привлекување на исти
железни предмети/спојувалка од
магнети со различни јачини и
заклучуваат дека магнетот со
поголема јачина го привлекува
железниот предмет/спојувалка од
поголемо растојание, т.е. дејствува
на поголемо растојание.
да ги опишува својствата на
магнетите,
ОУ„Стив Наумов ״Битола
ТЕМАТСКО ПЛАНИРАЊЕ
ПО ТЕХНИЧКО ОБРАЗОВАНИЕ И ИНФОРМАТИКА
во IV (четврто) одделение
УЧЕБНА 2021/2022 година
МУЛТИМЕДИЈАЛНА ПРЕЗЕНТАЦИЈА 8
ТЕХНИЧКО ЦРТАЊЕ 8
РАБОТА СО МАТЕРИЈАЛИ И ДИЗАЈНИРАЊЕ 14
СООБРАЌАЈНА КУЛТУРА 6
ЦРТАЊЕ 9
СЛИКАЊЕ 15
ГРАФИКА 3
•Наставникот на учениците им
презентира видови
текстури(мазни рапави
,бодливи) им појаснува како
можат да ги претстават со
примена на различни
елементи и линии.Учениците
цртаат ,,мртва природа“ со
набљудување модел
(орев,костен ,желади) со
молив.
Учениците со
Создава облик или помош на
Пластично градба со користење 2 хартија
обликување, на пропорции, создаваат
моделирање, волумен, целина, релјефна
градење, детаљ и со форма со
тридимензионална перфорирање. мотив на
фигура, Прави разлика меѓу природа (на
пропорција, релјеф, портрет, пример, рид,
волумен, биста, скулптура, планина,
перфорирање, асамблаж и планински
релјеф, портрет, архитектура. венец).
биста, скулптура, Вреднува сопствена Учениците
архитектура, изработка или користат
асамблаж. изработка на глина,
соученик/соученичка глинамол и
пластелин за
обликување
на продавач
на пазар со
примена на
контраст на
форми.
Предмет:
Teмa: ГРАФИКА вкупно часови 3
Изготвиле: Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за часо активности средства следење на
(и поими) оценување ви напредокот
•Средства за •Идентификува и 1 •Наставникот ги демонстрира Компјутер,видео -усните одговори
печатење и користи различни средствата за печатење и бим,проектор,графич на прашања
нивна употреба средства за објаснува со помош на ки лист- поставени од
(матрица, печатење. прашања (користејќи ги отпечаток,картон наставникот или
графички лист – предзнаењата на учениците) печат,јаже,конец од соучениците
отпечаток, • Разликува за што се употребуваат. -практичната
картон-печат). различни средства Учениците печатат графичка активност за
за печатење. форма на хартија со употреба време на часот
на техниката колографија. (учество во
• Комбинира Притоа, изработуваат активностите);
различни средства отпечатоци со налепување -изработените
за печатење при на различни ткаенини, јаже, ликовни творби -
создавање графички конец и слично за да се - учеството во
отпечаток. постигнат ликовни форми со изработката на
ефекти на различни текстури заеднички
и структури. творби.
2
•Создава графички усните одговори
отпечаток со Пластични или на прашања
користење на картонски поставени од
•Основи на различни графички •Учениците изработуваат шаблони,глина наставникот или
ликовниот јазик: техники,ликовни шаблони од пластика или глинамол,бои,блок од соучениците;
ликовни елементи и картони и ги користат за ,компјутер,печатач ● практичната
елементи и принципи во печатање на платно со цел да активност за
принципи во печатењето. се добие декоративна време на часот
графиката • Прави разлика ткаенина со шара. (учество во
(графика, меѓу монотипија и • Учениците од глина или активностите);
монотипија, колографија во глинамол изработуваат ● изработените
колографија). печатењето. подлога (матрица) и со ликовни творби
•Печати со помош на длабење и обликување (графика)
компјутер, креираат мотив. Потоа, го ● учеството во
користејќи печатач и премачкуваат со бои и го изработката на
адаптирани пресликуваат на лист хартија. заеднички
програми. • Учениците наоѓаат творби.
• Вреднува сопствен уметнички графички дела на
отпечаток или интернет и ги печатат на
отпечаток на печатач.
соученик/соученичка
од аспект на
примена на
ликовните елементи
и принципи кои ги
усвоил/усвоила во
печатењето.
усните
•Основи на •Создава дизајн со 3 •Учениците одговори на
ликовниот јазик: користење на дизајнираат маска прашања
ликовни елементи различни техники, за одбележување поставени од
и ликовни елементи и настани (пример: наставникот
принципи во принципи во 1 Април, Нова или од
дизајнот и дизајнирањето и година, карневали соучениците;
визуелните визуелните и сл.), практичната
комуникации комуникации, со употребувајќи активност за
(дизајн, визуелни примена на материјали време на
комуникации, современа за колажирање и часот (учество
илустрација, технологија. обликување. во
корица, реклама, • Прави разлика • Учениците активностите);
стрип, спот, меѓу рачно дизајнираат стрип, изработените
визуелен знак, изработен дизајн и користејќи ликовни
фотографија и дизајн изработен во исечоци од стари творби со
др.). електронска или весници или дизајн и
дигитална форма. фотографии од визуелни
• Разликува дизајн омилени ликови. комуникации)
на илустрација, • Учениците учеството во
корица, реклама, создаваат дизајн изработката
стрип, спот, на корица (од на заеднички
визуелен книга, стрип, творби;
знак, фотографија. брошура, списание
•Вреднува сопствен и сл.) според
дизајн или дизајни текст кој се
од соучениците од обработува по
аспект на предметот мајчин
примена на јазик. Како
ликовните елементи изразно средство
и принципи кои ги употребуваат
усвоил/усвоила во компјутер.
дизајнирањето и • Учениците
визуелните прават спот и/или
комуникации. реклама на ниво
на училиште, при
што за
дизајнирање
користат компјутер
и други дигитални
уреди.
• Учениците
дизајнираат
фотоалбум на
ниво на паралелка
со употреба на
сопствени
фотографии
направени со
дигителен
фотоапарат.
https://www.youtube.com/watch?
v=KT_n1CofZV0 – Тоше
Проески, влашка песна.
https://www.youtube.com/watch?
v=UiIcfH0_Z3g – Есма
Реџепова, Ерделези.
ТЕМАТСКО ПЛАНИРАЊЕ
ПО ФИЗИЧКО И ЗДРАВСТВЕНО ОБРАЗОВАНИЕ
во IV (четврто) одделение
АТЛЕТИКА 20
СПОРТСКИ ИГРИ 52
Предмет: Физичко и здравствено образование
Teмa: АТЛЕТИКА Време за реализација: 20
Изготвиле: Од ООУ:
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за часови активности средства следење на
(и поими) оценување напредокот
Трчање Изведува 2 Учениците изведуваат - практичната изведба
(истрајно правилна трчање со промена на - препреки на активностите за
трчање, висок техника на правец и брзина. - конусни маркери време на часот;
старт, брзо трчање. Учениците изведуваат - активната
трчање, низок трчање со прогресија вклученост за време
старт). (забрзување). на часот;
- соработката со
соучениците во
изведување на
активностите;
-почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Изведува 2 Учениците трчаат со - штоперица - практичната изведба
висок старт. висок старт до 50 метри. на активностите за
Учениците изведуваат време на часот;
истрајно трчање од 1 до - активната
4 минути од висок старт. вклученост за време
на часот;
- соработката со
соучениците во
изведување на
активностите;
почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Применува 3 Учениците трчаат со - штоперица - практичната изведба
низок старт низок старт до 20 метри. - школски стартни на активностите за
при брзо Учениците трчаат со блокови време на часот;
трчање. низок старт до 20 метри - активната
- штафетна палка
со мерење на време. вклученост за време
- обрачи на часот;
Елементарни и - соработката со
штафетни игри со брзо соучениците во
трчање без и со изведување на
реквизити. активностите;
почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Скокање (скок Изведува 2 Учениците изведуваат - практичната
во височина правилно скок во далечина од - сантиметарска изведба на
„ножици“, скок скокање во место. пантлика активностите за
во далечина далечина. Учениците изведуваат време на часот;
од место, скок скок во далечина од - активната
во далечина место со мерење на вклученост за време
„згрчена должината на скокот. на часот;
техника’’). - соработката со
соучениците во
изведување на
активностите;
почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Изведува 2 Учениците изведуваат - практичната
скок во скок во далечина со - сантиметарска изведба на
далечина залет (техника „згрчено“). пантлика активностите за
„згрчена Учениците изведуваат - лента време на часот;
техника“. скок во далечина со - држачи - активната
залет (техника „згрчено“) вклученост за време
со мерење на должината на часот;
на скокот. - соработката со
соучениците во
изведување на
активностите;
почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Изведува 3 Учениците изведуваат - гимнастички - практичната
скок во скок во височина со кос душеци изведба на
височина залет со одраз со лева и - држачи активностите за
„ножици“. десна нога. - лента време на часот;
Учениците изведуваат - јаже или ластик - активната
скок во височина - маркери за вклученост за време
(техника „ножици“). подлога на часот;
Елементарни и - отскочна даска - соработката со
штафетни игри со - обрачи соучениците во
елементи на трчање и - конусни маркери изведување на
скокање. активностите;
почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Фрлање топче Фрла топче 3 Учениците изведуваат - тениски топчиња - практичната
(фрлање во далечина. фрлање на топче од - медицинки до 1 кг изведба на
топче во место во далечина со активностите за
далечина, лева и десна рака. време на часот;
гаѓање со Учениците изведуваат - активната
топче во цел). фрлање на топче во вклученост за време
далечина со залет. на часот;
Учениците изведуваат - соработката со
фрлање на медицинка соучениците во
во далечина до 1 kg со изведување на
двете раце. активностите;
-почитувањето на
правилата на
однесување во
спортска сала.
Погодува со 3 Учениците изведуваат - тениски топчиња - практичната
топче во цел. гаѓање со топче во цел - низок или изведба на
од различна импровизиран активностите за
оддалеченост во кош време на часот;
хоризонтална и - хоризонтална - активната
вертикална мета. мета вклученост за време
Учениците изведуваат - обрач на часот;
гаѓање во подвижна цел - препона ( до - соработката со
со топче (обрач, топка). висина од 60 цм) соучениците во
Елементарни и - гимнастички изведување на
штафетни игри со душек активностите;
елементи на трчањe, - држачи -почитувањето на
скокање и фрлање. - јаже или ластик правилата на
- медицинки (до 1 однесување во
кг) спортска сала.
Предмет: Физичко и здравствено образование
Teмa:Гимнастика,ритмика ,танци вкупно часови 36
Изготвиле: Од ООУ
Адаптирале: Од ООУ:
содржини стандарди за час активности средств следење на напредокот
(и поими) оценување ови а
Гимнасика Се поставува во 1 Наставникот ги Обележа -Придонес во правилно
Организациско две и четири потсетува учениците за н простор поставување во две,четири
поставување во редици поставување во колона, редици
простор редица, круг.Учениците -почитување на правилата
се постројуваат во
редица, колона и
кружна формација -
Движење во колона
праволиниски и кружно.
-Наставникот им го
покажува
(демонстрира)начинот и
чекорите на правилно
поставување во две и
четири редици.
Учениците се
поставуваат во две и
четири редици и колони
и во круг
Вежби за Изведува вежби 1 -Наставникот ги Обележа -Придонес во правилно
обликување на за обликување на запознава со н простор изведување на вежбите за
телото и телото во изведбата на основните загревање,
движењата. различни ставови движечки вештини растегнување,обликување
и (природни движечки на телото
положби. форми - локомоторни,
манипулативни и
нелокомоторни);
Учениците на одредено
растојание ги
изведуваат
елементарните облици
на движечки
вештини од различни
категории;
Гимнастичко Изведува 1 Наставникот Одбележ Практичната изведба на
одење гимнастичко демонстрира ан терен активностите за време на
одење во ритам гимнастичко одење со и часот;
со музика. променливо темпо и со должина - активната вклученост за
музика ЦД плеар време на часот;
Учениците изведуваат - соработката со
гимнастичко одење (со соучениците во изведување
променливо темпо и со на активностите;
музика). - почитувањето на
правилата на однесување
во спортска сала
Гимнастичко Изведува 1 Наставникот Одбележ Практичната изведба на
трчање гимнастичко демонстрира ан терен активностите за време на
трчање во ритам гимнастичко одење со и часот;
со музика променливо темпо и со должина - активната вклученост за
музика ЦД плеар време на часот;
Учениците изведуваат - соработката со
гимнастичко одење (со соучениците во изведување
променливо темпо и со на активностите;
музика). - почитувањето на
правилата на однесување
во спортска сала
Гимнастичко Применува 2 -Наставникот ги Скали -Придонес во правилно
одење гимнастичко одење, потсетува и насочува ,ниска изведување на на одење
,вртење,детски детски потскок, на правилно качување греда, и трчање
потскок,челна вртење и вага на рипсто -Почитување на
по скали, рипстол, на
вага(шветска шведска клупа л правилата
коса површина и ниски
клупа,ниска справи (шведски -Придонес во креативно
греда) изведување на чекори и
сандак, клупа и др.)
елементи одење и
Учениците се качуваат трчање
по скали и слегуваат со
мек доскок
Учениците се качуваат
по ниска греда,одат
праволиниски со
раширени раце за
рамнотежа и слегуваат
со мек доскок
Учениците се качуваат
по ниска греда,одат
праволиниски со
раширени раце за
рамнотежа,изведуваат
челна вага и слегуваат
со мек доскок –еленин
скок. Учениците
изведуваат гимнастичко
одење, детски поскок,
вртење (90˚ и 180˚),
клекнување, вага и
двоножен доскок на
шведска клупа
(елементите се
изведуваат поединечно
и во композиција).
Учениците изведуваат
качувања, висења,
нишања и слегувања на
гимнастички справи:
рипстоли, вратило,
алки, разбој (со помош
и самостојно).
Учениците изведуваат
натскок на шведски
сандак со двоножен
одраз од отскочна
даска (постепено
зголемување на
висината на
шведскиот сандак)со
згрчени нозе
зголемување на
висината на шведскиот
сандак).
Учениците изведуваат
колут напред на коса
рамнина (тркалање по
надолжна оска и колут
напред, со помош и
самостојно).
Колут назад Изведува елементи 1 Наставникот ги душек,ла Практичната изведба на
од партерна објаснува елементите и п активностите за време на
гимнастика – чекорите за правилно топ,виде часот;
акробатика- колут о - активната вклученост за
изведување на колут
назад, бим,прое време на часот;
назад со помош на ктор - соработката со
видео снимка или соучениците во изведување
демонстрира на активностите;
- почитувањето на
Учениците самостојно правилата на однесување
изведуваат „клацкалка“ во спортска сала
на стомак и грб (со нозе
згрчени на гради) и на
стомак (со фатени нозе
позади телото).
Учениците изведуваат
колут напред на коса
рамнина (тркалање по
надолжна оска и колут
назад, со помош и
самостојно).
каубојска полка,
макарена, кога сум
среќен).
Учениците изведуваат
чекори од современи
танци по избор, без и
со музика (на пример,
полка, хип-хоп, ча-ча-
ча, самба, твист,
рокенрол).
ПРИЛОЗИ
кон годишната програма
за IV одд.2021/2022
ГОДИШНА ПРОГРАМА
ЗА ПОДДРШКА НА ДЕЦАТА СО ПОСЕБНИ ОБРАЗОВНИ ПОТРЕБИ ВО ОДДЕЛЕНСКА
НАСТАВА
Учебна 2021/2022
Одделенски наставници:
-Прашалник за
наставниците
-Скала за самопроценка
1
на учениците
Анализа на резултатите Психолошко- Октомври
од тестирањето и педагошка
изработка на извештај служба Ноември
препознавање на Класни
раководители,
проблеми
наставници
Родители
Наставник
Одделенски наставници:
Наташа Костовска IV-а
Гордана Трифуновска IV-б
Никола Пискачев IV-в
Ирена Мацевска IV-г
АКЦИОНЕН ПЛАН
-Прашалник за
наставниците
-Скала за самопроценка на
учениците
Наставник
Учество на Континуирано во
натпревари,научни текот на 2020/2021
Соработка со фестивали,научни саеми, Ученици,
локалната и во организација на МОН, ментори,предметн учебна година
пошироката заедница БРО на РМ, Општина и наставници,
Битола, НВО, Народна наставници,психо
5 лошко-педагошка
техника, Црвен крст и др
служба, МОН,
БРО и др
СОВЕТ ЗА IV ОДД.
Учебна 2021/ 2022
НОЕМВРИ
1. Согледувања од реализацијата на наставната програма
2. Анализа на постигнатиот успех на учениците во првото тромесечие од учебната година
3. Предлози за подобрување на успехот на учениците
4. Организирање на родителски средби, индивидуални и групни
5. Предлози за подобрување на дисциплината на учениците
6. Примена на техники и методи за помош на учениците кои потешко го совладуваат наставниот материјал
ЈАНУАРИ
1. Анализа на успехот и поведението на учениците за прво полугодие
2. Изготвување на евидентни листови
3. Средување на педагошката евиденција и документација
4. Организирање родителски средби
5. Мерки за подобрување на успехот и поведението на учениците
6. Креативна работилница
АПРИЛ
1. Евалвација и следење на постигањата на учениците
2. Анализа на успехот и поведението на учениците во трето тромесечие
3. Средување и разгледување на портфолиото на учениците
4. Резултати од реализирање на дополнителна и додатна настава
5. Реализација на вон-наставни активности
6. Организирање на родителски средби
7. Избор на учебници за следната учебна година
ЈУНИ
1. Изготвување на годишен преглед на успехот и поведението на учениците
2. Изготвување на годишен извештај за работата на советот
3. Организирање на родителски средби
ПРОГРАМА
ЗА СОРАБОТКА СО РОДИТЕЛИТЕ
Учебна 2021/2022 година
Одделенски наставници:
Доделување на свидетелства
- разговор за резултатите во изминатата училишна година
На првата родителска средба родителите се информираат со Годишната програма за соработка со родители за учебната
2021/2022 год. со насока за отворена соработка и измена на содржините според интересите на родителите. Исто така им се
посочува на значењето на нивното активно учество во предложување на идеи и предлози за унапредување на работата на
училиштето, активно учество во процесот на вреднување и самовреднување на работата на училиштето.
Програмата за соработка со родители во IV одд. деветтолетка ќе се одвива преку:
запознавање на родителите со проблемите, со успехот, и со однесувањето на учениците;
собирање на податоци за социјално – економските услови на учениците т.е. нивните родители;
организирање и приготвување на родителски состаноци;
остварување на соработка со јавните институции и установи во кои работат родителите на учениците;
организирање работилници и предавања за родители;
организирање на отворени (јавни) часови со активно учество на родителите.
Соработката ќе се одвива низ целата година, најчесто низ три јавни форми на соработка и тоа:
Индивидуални средби на одделенсккиот раководител со родителот на ученикот;
Општи родителски состаноци
Вонредните родителски средби
Родителски средби со група родители
Приредби и отворени (јавни) часови
Работилници со родители
Во текот на учебната година ќе се одржат најмалку четири родителски средби од кои две во прво, а две во второ полугодие.
Покрај редовни родителски средби, одделенскиот наставник ќе организира и состаноци со група родители чии деца:
нередовно посетуваат настава;
пречат на часовите и прават штети;
заостануваат во една или повеќе наставни области (предмети);
не пишуваат или нередовно пишуваат домашна работа и не ги извршуваат другите обврски во училиштето.
Ќе се организираат приредби и отворени (јавни) часови и работилници со родители на кои родителите активно ќе учествуваат.
Содржини Време на
реализација
Прв училишен ден-прифаќање на учeниците IX
Запознавање со содржините и активностите од
Годишната програма,стандардите,техниките на
оценување.
Излети, посети, набљудувања и педагошко-
психолошкиот аспект на целите
Другарството и пријателстото кај врсниците IX
Психофизичките карактеристики на децата од оваа
возраст
Односот помеѓу родител, ученик, наставник IX
Соработка на семејството со училиштето
Уредување на училиштето, дворот и училницата IX
Организирање на работниот ден на ученикот во домот XI
Спорт и правилната исхрана на децата како фактор за XI
правилен развој
Видови на семејно воспитување и нивното значење XI
Најчести заболувања на училишни деца и нивна XI
превенција
Обврските на учениците XI
Успехот, изостаноците и однесувањето на ученикот XI, I, IV, VI
Влијанието на книгите, списанијата, ТВ, филмот, XI
интернетот
Анализа на успехот и поведението на учениците на XI
крајот од првото тромесечие
Социјализација на децата
Анализа на успехот и поведението на учениците на XII
крајот од првото полугодие
Како корисно и занимливо да се искористи зимскиот
распуст (напатствија, совети и сугестии)
Споведување анкети за повторно запознавање со
потребите на родителите и учениците
Психолошката позадина на невообичаените постапки и III
однесувања на учениците
Анализа на успехот и поведението на учениците на IV
крајот од второто тромесечие
Домашната работа на учениците IX, XI, IV
Анализа на успехот и поведението на учениците на VI
крајот на учебната година
Поделба на свидетелства
Како корисно и занимливо да се искористи летниот
распуст (напатствија, совети и сугестии)
Споведување анкети за повторно запознавање со
потребите на родителите и учениците
Наградувањето и казнувањето во семејството и нивната IX, XI, IV
рефлексија врз детското однесување и училишниот
успех
Хигиена и хигиенски навики IX, XI, III