Para sa Mag-aaral

San Isidro College

INTEGRATED BASIC EDUCATION
City of Malaybalay

Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto tungo sa Pananaliksik

First Quarter, First Semester
School Year 2020-2021

Name of Learner: Venze Adrianne D. Macaday___________Grade/Section: ABM G11-St. Catherine

Date of Release: __________ Date of Submission: ___________Date Received: ____________

GAWAING PAGKATUTO BILANG: 3

Paksa: Ang Tekstong Impormatibo

A. Mga Layunin
Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral sa ikalabing-isang baitang ay inaasahang:
a. natutukoy ang katuturan at kahalagahan ng tekstong impormatibo,
b. naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa binasang teksto sa sarili, pamilya, komunidad, bansa at
daigdig; at
c. nakasusulat ng sariling tekstong impormatibo gamit ang iba’t ibang paksa.

B. Malinaw at Detalyadong Panuto

1. Basahin ang kaligirang impormasyon at susing konsepto sa likod ng papel na ito.
2. Pagkatapos basahin at maunawaan ang tekstong impormatibo, maaari mo nang sagutin ang
sumusunod na pagsasanay sa ibaba. Isulat ito sa isang buong papel ang Gawain 2 at gumamit lamang ng
itim na ballpen. Kung hindi magkasya ang tugon/sagot sa isang papel lamang, gumamit ng panibago.

C. Mga Pagsasanay
Gawain 1: Suriin Mo Pa (Bilang 1-2)
a. Anong impormasyon ang binibigay sa tekstong “Makulay ang Pasko?”
Ang tekstong ito sa impormasyon ay nagsasabi tungkol sa kung paano nila ipinagdiriwang ang bisperas
ng Pasko at kung paano nila ginugugol ang kanilang oras sa kanilang pamilya. Ipinaaalam nito sa mga
tao kung gaano kapana-panabik na ipagdiwang ang Pasko kasama ang pamilya at kung gaano kasaya
makipagpalitan ng mga regalo sa mga bata at matatanda.

b. Mabisa ba ang pagkakalahad ng mga impormasyon?

Para sa aking oo ang paglalahad ng isangimpormasyon ay napakahalaga sa araw araw dito mo
malalaman kung ang isang balita at mga detalye sa kung paano ipinagdiriwang ng ibang tao ang oras sa
Pasko. Sa bawat henerasyon sa ating buhay hindi parin nawala sa tao ang paglalahad ng kani-kanilang
mga impormasyon. Para bang naging kaugaliaan na nila ito. Ngayon sa aking pagaaral mahalaga din ang
paglalahad ng impormasyon upang malaman natin ang hakbang o gabay sa ating pagaaral.

Gawain 2: Ngayon ay ikaw naman ang sumulat ng sarili mong halimbawa ng tekstong impormatibo. Dahil
katotohanan at hindi sarili mo lang na opinyon ang pagbabatayan sa iyong isusulat, mangangailangan ito ng
pagkuha o pangangalap ng datos upang mapaunlad ang tekstong iyong isusulat. Isulat ito sa isang long bond
paper at siguraduhing ito ay binubuo ng 3-5 na talata. Maaari kang mag-isip ng sariling paksang susulating
ihihingi mo ng pahintulot sa iyong guro o maaari kang pumili ng alinman sa mga paksang inilahad sa ibaba:
 Mga paraan ng pagpapanatiling malusog ang katawan
  Paglalakbay sa iba’t ibang lugar sa bansa kahit limitado ang badyet
 Pagsisimula ng isang negosyong puwedeng pagkakitaan kahit nag-aaral pa lamang
 Epekto sa katawan ng mga pagkaing naproseso tulad ng de-lata, instant noodles, at iba pa
 Mga puwedeng gawin upang mas madaling maunawaan ang mga paksang pinag-aralan at makakuha ng
mas magagandang marka sa paaralan
 Isang balitang lohikal na persona

D. Rubrik sa Pagpupuntos (kung kailangan)

Pamantayan para sa susulating tekstong impormatibo (Gawain 2)

Puntos Pamantayan
50 Ang tekstong impormatibo ay siksik sa mga bagong kaalamang nakabatay sa
mga angkop na datos mula sa pananaliksik
40 Ang tekstong impormatibo ay may taglay na mga bagong kaalamang
nakabatay sa mga angkop na datos mula sa pananaliksik
20 Ang tekstong impormatibo ay may taglay nailing bagong kaalamang
nakabatay sa ilang mga datos mula sa pananaliksik
10 Ang teksto ay hindi maituturing na impormatibo dahil wala itong mga
bagong kaalamang taglay at wala ring mga datos na pinagbatayan kundi
pawing opinyon lamang.

E. Pagpapahalaga/Repleksiyon
 Excellence
Nakagagawa ang mga mag-aaral sa ika-11 baitang ng isang makabuluhang halimbawa ng tekstong
impormatibo na maaari niyang maibahagi sa kanyang pamilya, kaibigan, kakilala at iba pa upang maibatid ang
impormasyong lingid sa kaalaman ng iba.
Gabay na Tanong sa Repleksiyon
1. Sa paanong paraan magiging mas epektibo pang maipararating ng manunulat ng isang tekstong
impormatibo ang mahahalagang impormasyon sa kanyang mambabasa?
Magiging epektibong maipaparating ng manunulat ang mahahalagang impormasyon sa kanyang
mambabasa sa pamamagitan ng malinaw na pagsasalaysay ng mga impormasyon. Mas mainam rin na
suportado pa ito ng mga iba pang mga detalye katulad na lamang ng pagbibigay ng halimbawa.
Nakakatulong rin ang pagbanggit sa mga pinagmulan ng mga impormasyon, nakakatulong ito upang
mas paniwalaan ng mambabasa ang mga impormasyon na iyong isinulat. Nakakatulong din ang mga
larawan, bidyu at graph upang mas lalong maintindihan ng mga mambabasa ang mga impormasyong
nais mong iparating.

Kaligirang Impormasyon/Susing Konsepto

Ang tekstong impormatibo ay isang uri ng babasahing di piksyon. Ito ay naglalayong magbigay ng
impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol sa iba’t ibang paksa tulad ng sa mga
hayop, isports, agham, o siyensiya, kasaysayan, gawain, paglalakbay, heograpiya, kalawakan, panahon at iba
pa. Ang mga impormasyon o kabatirang inilahad ng may-akda ay hindi nakabase sa kanyang sariling opinyon
kundi sa katotohanan at mga datos kaya’t hindi nito masasalamin ang kanyang pagpabor o pagkontra sa paksa.

Mga Uri ng Teksto

 1. Paglalahad ng Totoong Pangyayari/Kasaysayan
Sa uring ito ng teksto inilahad ang mga totoong pangyayaring naganap sa isang panahon o
pagkakataon. Maaaring ang pangyayaring isasalaysay ay personal na nasaksihan ng manunulat tulad ng
mga balitang isinusulat ng mga reporter ng mga pahayagan o maaari ding hindi direktang nasaksihan ng
manunulat kundi mula sa katotohanang nasaksihan at pinatutunayan ng iba tulad ng sulating
pangkasaysayan o historical account.
Kung ito ay isang balita, mababsa sa bahaging ito ang pinakamahahalagang impormasyon tulad
ng kung sino, ano, saan, kailan, at paano nangyari ang inilahad.

2. Pag-uulat Pang-impormasyon
Mahahalagang kaalaman o impormasyon patungkol sa tao, hayop, iba pang bagay na nabubuhay
at di nabubuhay, gayundin sa mga pangyayari sa paligid. Halimbawa: Teknolohiya, global warming,
cyberbullying, mga hayop na malapit nang maubos, mpormasyong kaugnay ng mga halaman, at iba pa.
Ang pagsulat ng ganitong uri ng teksto ay nangangailangan ng masusing pananaliksik sapagkat ang mga
impormasyon at detalyeng taglay nito ay naglalahad ng katotohanan ukol sa paksa at hindi dapat
samahan ng personal na pananaw o opinyon ng manunulat.

3. Pagpapaliwanag

Nagbibigay paliwanag kung paano o bakit naganap ang isang bagay o pangyayari. Karaniwan itong
ginagamitan ng mga larawan, dayagram, o flowchart na may kasamang mga paliwanag. Halimbawa: Siklo ng
buhay ng mga hayop at insekto tulad ng paruparo, palaka, at iba pa.

Upang mas mapalawak ang iyong kaalaman ukol sa tekstong Impormatibo, maaari mong basahin at
unawain ang halimbawa ng tekstong impormatibo na pinamagatang “Huwag Papasukin sa Inyong Bahay ang
Kriminal na ito” sa pahina 28-29.

Gawain 2.
Pagpreserba ng pagkain
Napanatili ng mga kalalakihan ang kanilang mga pagkain mula sa sinaunang panahon upang mapanatili ang
mga resulta ng pag-aani para sa mga buwan ng taglamig, para sa muling pagbebenta, para sa pag-iimbak, at
para sa pagdadala mula sa dagat patungo sa isla, sa ibang bansa, o cross country. Upang magawa ito,
karaniwang ginagamit nila ang mga pamamaraan ng kalikasan, na kung saan ay namamatay, nagpaparada, at
nagpapalaki. Ang Parching ay ang pinaka natural na pamamaraan, ngunit sa loob ng libu-libong taon, ang iba ay
ginamit din. Ang direktang pagbuburo ng mga likido, kadalasan sa pamamagitan ng pagpapakilala ng lebadura,
ay hindi lamang napanatili ang mga likido ngunit pinahusay din ang kanilang kalidad, pareho ng kurso na
nalalapat sa pag-aasin. Ang paninigarilyo ay napanatili at kung minsan ay napabuti ang parehong mga isda at
karne. Ang kahoy na Hickory ay karaniwang ginagamit para sa sunog at natural na katas ay naglalaman ng
isang bahagyang patong ng creosote ng kahoy.

Hanggang ngayon na nauunawaan ang mga sanhi ng kabulukan, ito ang mga reaksyon ng bakterya, hulma,
lebadura, at micro-organismo. Ang ilang pagbuburo at hulma, siyempre, kinakailangan sa paggawa ng pagkain
at inumin; ang mga hulma, halimbawa, ginagamit sa paggawa ng keso. Ngunit ang tunay na tagumpay sa
pangangalaga laban sa mga sanhi ng kabulukan ay dumating nang malaman kung paano haharapin ang mga
micro-organismo na naroroon sa lahat ng mga pagkain at inumin, at kung saan tumutugon sa chemically sa
isang panahon upang makabuo ng hindi kasiya-siya o nakakalason na pagkain o inumin. Mayroong tatlong mga
pangunahing pamamaraan.

Una, ang pagkain ay maaaring mapangalagaan ng paglamig o pagyeyelo, sa napakababang temperatura kapag
kinakailangan ng pang-matagalang pangangalaga. Orihinal na ito ay ginawa sa pamamagitan ng pag-iimpake ng
pinaghalong asin at yelo; ngayon, ang malamig na imbakan ay malaking negosyo at ang pagpapalamig ay isang
agham na lubos na kaunlaran. Ang 'pag-aalis ng tubig' ay maaaring ma-bracket sa pamamaraang ito, dahil ang
prinsipyong kasangkot ay pareho, katulad na suspindihin ang pagpapatakbo ng bakterya na nangangailangan ng
normal na temperatura para sa reaksyong kemikal. Ito ang dahilan kung bakit hindi maipaglaban ang mga
muling itatag na itlog laban sa pagkatuyot, at natunaw na pag-refroze ng sorbetes, ang pangalawang
pamamaraan ng pagkasira ay sa pamamagitan ng mga proseso ng init, na sumisira sa lahat ng bakterya na
naroroon sa pagkain at inumin. Ginamit ang prosesong ito bago ang pag-canning ng mga pagkain sa mga
hermetically selyadong lalagyan, labis na pag-aalaga ng pagiging canning, ang pangatlong pamamaraan ay
upang mapanatili sa pamamagitan ng pagdaragdag ng mga kemikal, na kontrolin o sirain ang bakterya, ito ay
isang follow-up lamang ng mga lumang sistema ng pag-aas, paninigarilyo , at kandila.

Sa paglaon, ang pamamaraan ng 'malamig na isterilisasyon' ay inaasahang hahalili sa karamihan sa iba; ito ay
halaga upang mailantad ang mga pagkain sa ionizing radiation.