Kamila Buczak

PISMA PROCESOWE W POSTĘPOWANIU CYWILNYM

PoniŜej zostaną przedstawione podstawowe informacje

dotyczące sporządzania pism procesowych z zakresu procedury
cywilnej, jak teŜ przykładowe wzory pism z ich krótką
charakterystyką.

Co to jest pismo procesowe i jak je przygotować?

Zgodnie z art. 125 Kodeksu postępowania cywilnego, pismo

procesowe jest pismem obejmującym wnioski
i oświadczenia stron, które kierowane są do sądu poza rozprawą.
Pismo procesowe powinno być sporządzone w języku
polskim oraz powinno odpowiadać warunkom formalnym
zawartym w art. 126 KPC, jak teŜ szczególnym wymaganiom
przewidzianym dla poszczególnych pism. Przepis szczególny
moŜe nałoŜyć obowiązek wniesienia pisma procesowego na
formularzu urzędowym (dostępnym w siedzibie sądu) lub na
elektronicznych nośnikach informatycznych.

Co powinno zawierać pismo procesowe?

Sporządzając pismo procesowe powinniśmy zapoznać się z art.

126 Kodeksu postępowania cywilnego, który określa wymagania
formalne pisma procesowego. Podobne wymagania dotyczą
pism składanych w postępowaniu nieprocesowym, z tym, iŜ
zamiast stron występuje tu wnioskodawca (tj. ten, kto złoŜył
wniosek) i uczestnicy (osoby zainteresowane wynikiem
postępowania).

58
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Oto wskazane warunki:

• oznaczenie sądu, do którego kierujemy pismo,
z podaniem:
o nazwy i rodzaju sądu,
o nazwy oraz numeru wydziału sądu,
o miejscowości, w której dany sąd się znajduje;

• określenie stron i ich przedstawicieli ustawowych oraz

pełnomocników, poprzez wskazanie danych poszczególnych
osób;

• oznaczenie rodzaju pisma, czyli jego zatytułowanie,

zgodnie z jego treścią i merytorycznym przeznaczeniem (np.
pozew); naleŜy zaznaczyć, iŜ błędne oznaczenie pisma nie ma
wpływu na jego dalszy bieg;

• osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na

poparcie przytoczonych okoliczności, czyli uzasadnienie
wnoszonego pisma;

• podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub

pełnomocnika – podpis powinien być własnoręczny; musi
zawierać nazwisko oraz posiadać indywidualne, powtarzalne
cechy pozwalające odróŜnić go od innych, ale zarazem
utrudniające jego podrobienie. Brak podpisu stanowi brak
formalny, który moŜna uzupełnić; jeŜeli strona nie moŜe
samodzielnie podpisać pisma procesowego, to osoba
upowaŜniona przez nią do tej czynności powinna przywołać
przyczynę takiej sytuacji

• wymienienie załączników – podanie liczby odpisów

składanego pisma oraz rodzaju innych załączników
(oryginałów lub odpisów), np. pełnomocnictwo.
59
 Vademecum prawno-administracyjne

Dodatkowo pamiętajmy o tym, Ŝe:

W sytuacji, gdy składane przez nas pismo procesowe jest

pierwszym pismem w sprawie naleŜy podać miejsce
zamieszkania (dokładny adres, pod którym osoba przebywa
z zamiarem stałego pobytu) lub siedziby stron (miejscowość,
w której ma swoją siedzibę organ zarządzający osoby prawnej).
Pisma dalsze powinny wskazywać sygnaturę akt.
JeŜeli działamy przez pełnomocnika, który podejmuje pierwszą
czynność procesową lub wcześniej działał bez umocowania,
wówczas do pisma procesowego naleŜy dołączyć
pełnomocnictwo. NaleŜy pamiętać, iŜ działanie osoby, która nie
miała odpowiedniego umocowania prowadzi do niewaŜności
postępowania. Pełnomocnictwo podlega opłacie na rzecz gminy.
KaŜde pismo powinno określać równieŜ wartość przedmiotu
sporu lub wartość przedmiotu zaskarŜenia – moŜe to mieć
wpływ na właściwość rzeczową sądu, wysokość opłaty lub
dopuszczalność środka odwoławczego. PowyŜsze wartości podaje
się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego.
Do pisma naleŜy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników, dla
strony przeciwnej.

Co w sytuacji, gdy pismo nie spełnia wymogów formalnych?

W sytuacji gdy sporządzając pismo procesowe nie spełniliśmy
wymogów formalnych lub, gdy od pisma nie została uiszczona
odpowiednia opłata, przewodniczący wzywa stronę do
uzupełnienia lub poprawienia wniesionego pisma procesowego
w terminie tygodnia.
Bezskuteczny upływ terminu skutkuje zwrotem pisma,
a w przypadku środków odwoławczych – ich odrzuceniem, co
powoduje, Ŝe nie wywołują one skutków prawnych; pismo

www.bio.tomaszow.info
60
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

poprawione lub uzupełnione wywoła skutki prawne z chwilą jego

wniesienia.

Uwaga! Tygodniowy termin jest terminem ustawowym, więc nie

moŜe być przedłuŜony ani skrócony; moŜna jedynie wystąpić
z wnioskiem o jego przywrócenie.
Zwolnienia od kosztów moŜe domagać się osoba, która złoŜy
oświadczenie, iŜ nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku
koniecznego utrzymania siebie i rodziny.

Ze zwolnienia od kosztów mogą korzystać takŜe osoby prawne

i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej lecz
posiadające zdolność prawną. Przesłanką konieczną do zwolnienia
jest wykazanie braku dostatecznych środków na uiszczenie
kosztów.

Gdzie i w jaki sposób naleŜy złoŜyć wniosek?

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłasza się na

piśmie lub ustnie do protokołu. Sądem właściwym miejscowo jest
sąd, w którym sprawa ma być wytoczona lub juŜ się toczy. JeŜeli
osoba składająca wniosek nie ma miejsca zamieszkania
w miejscowości, która jest siedzibą tego sądu, moŜe ona złoŜyć
powyŜszy wniosek w sądzie rejonowym ze względu na swoje
miejsce zamieszkania. Sąd ten przesyła niezwłocznie wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych właściwemu sądowi.

61
 Vademecum prawno-administracyjne

Wzór nr 1 WNIOSEK O ZWOLNIENIE OD KOSZTÓW

SĄDOWYCHKatowice, dnia 10 lipca 2007 r.
Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Katowicach

Powód: Jan Kaczmarski,

zam. w Katowicach, ul. Kamienna 8/2
Pozwany: Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA
Inspektorat w Katowicach, Plac Wolności 2
Wartość przedmiotu
sporu: 13 000 zł

WNIOSEK POWODA
o zwolnienie od kosztów sądowych
Wnoszę o: zwolnienie mnie od kosztów sądowych w sprawie przeciwko PZU o
zapłatę kwoty 13 000 zł.

Uzasadnienie
Dnia 10 października 2005 r. uległem wypadkowi komunikacyjnemu, do
którego doszło na skutek nieprawidłowego prowadzenia pojazdu
mechanicznego przez Antoniego Dąbka. Za ten czy kierowca został skazany
prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Katowicach.
Dowód: akta Sądu Rejonowego w Katowicach, sygn. IV K 28/05.
W wyniku tego wypadku została ograniczona moja zdolność do samodzielnego
poruszania się.
Dowód: zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia.
Ze względu na moją sytuację materialną nie jestem w stanie ponieść kosztów
sądowych bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego dla siebie i mojej Ŝony.
Utrzymujemy się jedynie z mojej emerytury wynoszącej 830 zł. Nie mamy
innych dochodów, z których mógłbym ponieść koszty sądowe. W tych
warunkach wniosek mój jest uzasadniony.
Jan Kaczmarski
Załączniki:
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia
- oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania

www.bio.tomaszow.info
62
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Kto moŜe domagać się zwolnienia od kosztów sądowych?

Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych naleŜy

dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie.
UWAGA! Oświadczenie to powinno być złoŜone na ustalonym
formularzu. Dodatkowo sąd moŜe odebrać od osoby starającej
się zwolnienie przyrzeczenie, w którym osoba ta zapewnia
o prawdziwości i rzetelności swojego oświadczenia. Sąd zwalnia
od kosztów jedynie na wniosek i nie działa z urzędu.

W jaki sposób moŜemy być zwolnieni od kosztów sądowych?

Sąd moŜe zwolnić stronę zarówno z części kosztów jak

i z całości. Częściowe zwolnienie nastąpi, gdy strona będzie
w stanie pokryć część kosztów. Zwolnienie to moŜe zostać
określone w róŜny sposób – sąd moŜe ustalić ułamek albo
procentową część kosztów, od których strona będzie zwolniona;
moŜe takŜe określić konkretną wysokość kwoty bądź konkretne
opłaty lub wydatki, od których strona będzie zwolniona. Osoba
zwolniona częściowo musi uiszczać koszty w pozostałym
zakresie.
Czy i w jaki sposób sąd moŜe sprawdzić
moŜliwości finansowe ubiegającego się o zwolnienie?
JeŜeli sąd poweźmie wątpliwości co do rzeczywistego stanu
majątkowego strony ubiegającej się o zwolnienie od kosztów,
moŜe zarządzić dochodzenie, które wyjaśni tę kwestię. W
przypadku wykazania w czasie dochodzenia, Ŝe okoliczności,
które stanowiły podstawę zwolnienia od kosztów sądowych uległy
zmianie, strona będzie obowiązana uiścić wszystkie opłaty
i zwrócić wydatki (sąd moŜe określić zakres tych obowiązków
w zaleŜności od zmian w sytuacji majątkowej strony).
63
 Vademecum prawno-administracyjne

Co się dzieje gdy osoba świadomie podała nieprawdziwe

okoliczności?
W przypadku gdy strona w sposób świadomy podała
nieprawdziwe okoliczności, stanowiące podstawę do zwolnienia
od kosztów (dochodzenie wykazało, iŜ okoliczności takie nigdy
nie istniały), sąd skazuje ją na grzywnę w wysokości do 1 000
złotych. Poza tym strona będzie obowiązana uiścić wszystkie
opłaty i zwrócić wydatki.
JeŜeli osoba po raz kolejny złoŜy wniosek o zwolnienie od
kosztów opierając się na nieprawdziwych informacjach o stanie
majątkowym, wówczas sąd poza odrzuceniem wniosku nakłada
grzywnę w wysokości 2 000 złotych.

W jaki sposób sąd moŜe rozpatrzeć nasz wniosek?

Sąd odmówi zwolnienia od kosztów sadowych w sytuacji gdy

wniosek jest oczywiście bezzasadny. W przypadku oddalenia
przez sąd wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, strona nie
moŜe ponownie domagać się zwolnienia w oparciu o te same
okoliczności. Wniosek taki zostanie odrzucony.

Co w sytuacji gdy nie zgadzamy się z decyzją sądu?

Jeśli sąd odmówi nam zwolnienia od kosztów (albo zwolni nas

tylko częściowo, mimo Ŝe ubiegaliśmy się o zwolnienie
całkowite), moŜemy na to postanowienie złoŜyć zaŜalenie (art.
394 § 1 pkt 2 kpc). ZaŜalenie składamy w terminie 7 dni od daty
doręczenia (albo ogłoszenia) postanowienia, za pośrednictwem
sądu, który wydał postanowienie. Wniesienie zaŜalenia jest
bezpłatne.

www.bio.tomaszow.info
64
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Kto moŜe domagać się ustanowienia adwokata (radcy

prawnego)?
Zgodnie z art. 117 Kodeksu postępowania cywilnego, prawo
do złoŜenia wniosku o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy
prawnego ma strona zwolniona z ponoszenia kosztów sądowych
(bez względu na źródło i zakres takiego zwolnienia).
Jakie są przesłanki ustanowienia wykwalifikowanego
pełnomocnika procesowego?
Fakt, czy w toczącym się postępowaniu konieczny jest udział
wykwalifikowanego pełnomocnika procesowego podlega
swobodnej ocenie sądu.
Udział adwokata (radcy prawnego) w sprawie, sąd moŜe
w szczególności uznać za potrzebny, gdy strona wnosząca o jego
ustanowienie jest nieporadna lub ma trudności z samodzielnym
podejmowaniem czynności procesowych albo gdy sprawa jest
skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym.
Przesłanką ustanowienia adwokata (radcy prawnego) dla strony
zwolnionej od kosztów sądowych z mocy ustawy jest wykazanie,
Ŝe nie moŜe ona bez uszczerbku dla utrzymania swego i rodziny
ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata.

Uwaga! Do powyŜszego wniosku naleŜy dołączyć formularz

urzędowy zawierający oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku,
dochodach i źródłach utrzymania.

65
 Vademecum prawno-administracyjne

Wzór nr 2 WNIOSEK O USTANOWIENIE ADWOKATA (LUB

RADCY PRAWNEGO)

Katowice, dnia 5 września 2007 r.

Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Katowicach

Powódka: Anna Krakowiak,

zam. w Katowicach, ul. Górnicza 7 m. 11.
Pozwany: Powszechny Zakład Ubezpieczeń
SA Inspektorat w Katowicach,
Plac Wolności 2

Sygn. akt I Co 36/06

WNIOSEK POWÓDKI
o ustanowienie adwokata (lub radcy prawnego)

Wnoszę o: ustanowienie dla mnie adwokata w sprawie przeciwko PZU o

zapłatę odszkodowania.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2006 r., sygn. akt I Co 36/06, Sąd

Rejonowy w Katowicach przyznał mi w sprawie przeciwko PZU
o zapłatę odszkodowania w kwocie 5 500 zł zwolnienie od kosztów sądowych,
poniewaŜ bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla mnie
i mojej rodziny nie mogę ich ponieść.
Charakter sprawy, jak równieŜ mój wiek i stan zdrowia wymagają pomocy
adwokata do jej wszczęcia i prowadzenia.

Anna Krakowiak

www.bio.tomaszow.info
66
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Który sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku o ustanowienie

adwokata lub radcy prawnego?
Strona moŜe zgłosić wniosek o ustanowienie adwokata lub
radcy prawnego w sądzie, w którym sprawa się toczy lub będzie
wytoczona, albo w sądzie rejonowym miejsca jej zamieszkania.
Natomiast sądem właściwym do rozpoznania wniosku jest sąd,
który zwolnił stronę od kosztów sądowych lub sąd, w którym
sprawa będzie wytoczona albo juŜ się toczy. Sąd ten nie moŜe
ustanowić adwokata z urzędu.
Czy powyŜszy wniosek moŜna łączyć z wnioskiem o zwolnienie od
kosztów sądowych?
Tak. W przypadku sprawy, w której zwolnienie od kosztów
sądowych nie przysługuje z mocy ustawy, wniosek
o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego moŜna łączyć
z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych.
Jakie są następstwa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego?
Fakt ustanowienia adwokata lub radcy prawnego dla strony
zwolnionej od kosztów sądowych jest równoznaczny
z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego.
Kiedy wygasa ustanowienie adwokata lub radcy prawnego?
Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, podobnie jak
zwolnienie od kosztów sądowych, wygasa ze śmiercią strony,
która je uzyskała. JednakŜe na zasadzie tego ustanowienia
adwokat lub radca prawny podejmuje czynności niecierpiące
zwłoki, czyli takie, których zaniechanie (w oznaczonym terminie
ustawowym lub wyznaczonym przez sąd) mogłoby pociągnąć dla
strony (jej następcy procesowego) niekorzystne skutki.

67
 Vademecum prawno-administracyjne

Czy istnieją środki odwoławcze?

Na odmowę ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub
ich odwołanie stronie przysługuje zaŜalenie do sądu II instancji.

Jaki jest termin na wniesienie wniosku o przywrócenie

uchybionego terminu?

Na wniesienie pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu

strona ma tydzień od czasu ustania przyczyny uchybienia
terminu. W razie niezachowania tego terminu wniosek podlega
odrzuceniu.
Po upływie roku od uchybionego terminu jego przywrócenie
jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych.

Do którego sądu kierujemy wniosek?

Pismo z wnioskiem o przywrócenie uchybionego terminu

wnosimy do sądu, w którym czynność miała być dokonana.

Jakie warunki przy wniesieniu takiego wniosku dodatkowo naleŜy

spełnić?

We wniosku o przywrócenie terminu naleŜy wykazać, Ŝe

uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony, która nie
dokonała w wyznaczonym terminie danej czynności procesowej.
Okoliczności, które uzasadniają brak winy naleŜy
uprawdopodobnić (jeŜeli nie wskaŜemy Ŝadnej okoliczności,
będzie to brak formalny, który podlega uzupełnieniu).
Przywrócenie terminu nie będzie dopuszczalne, jeŜeli
uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych skutków
procesowych.

www.bio.tomaszow.info
68
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Wzór nr 3 WNIOSEK O PRZYWRÓCENIE UCHYBIONEGO

TERMINU
Łódź, dnia 14 stycznia 2007 r.
Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Łodzi
Powód: Jan Ratajczak, zam. Łódź, ul. Krótka 2,
reprez. przez pełnomocnika – adwokata
Stefana Króla, Kancelaria Adwokacka w Łodzi,
przy ul. Spornej 2.
Pozwany: Stefan Zyskowski, zam. Łódź, ul. Długa 20.

Sygn. akt I C 212/07

WNIOSEK POWODA
o przywrócenie uchybionego terminu
W imieniu powoda, którego pełnomocnictwo załączam, wnoszę
o przywrócenie terminu do złoŜenia zaŜalenia na postanowienie tutejszego
Sądu z dnia 5 stycznia 2007 r. Powód, w okresie od dnia 11 stycznia do dnia 12
stycznia 2007 r., a zatem obejmującym takŜe dwa ostatnie dni (11-12 stycznia
2007 r.) terminu do wniesienia zaŜalenia na postanowienie o zawieszeniu
postępowania, przebywał na leczeniu w szpitalu w Płocku w związku z nagłym
zasłabnięciem w dniu 11 stycznia 2007 r. podczas podróŜy do Łodzi.
Dowód: zaświadczenie z pogotowia ratunkowego, odpis historii leczenia
szpitalnego.
Powód powrócił do domu w dniu 12 stycznia 2007 r., następnego dnia
ustanowił pełnomocnika procesowego, któremu zlecił sporządzenie zaŜalenia
w sprawie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Przedstawione okoliczności wskazują, Ŝe powód uchybił terminowi do
wniesienia zaŜalenia bez swojej winy, a ponadto zachował tygodniowy termin
do złoŜenia wniosku o przywrócenie terminu. Wniosek zatem jest uzasadniony.

Stefan Król
(adwokat)
Załączniki:
1) pełnomocnictwo,
2) odpis wniosku,
3) zaŜalenie oraz odpis zaŜalenia.

69
 Vademecum prawno-administracyjne

Jednocześnie wraz ze złoŜeniem wniosku naleŜy dokonać

czynności procesowej.
Do wniosku naleŜy dołączyć równieŜ pełnomocnictwo, jeŜeli
wnosi je pełnomocnik, który wcześniej nie złoŜył
pełnomocnictwa.

Czy w kaŜdej sprawie dopuszczalne jest przywrócenie

uchybionego terminu?

Nie. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złoŜenia

środka odwoławczego od wyroku orzekającego uniewaŜnienie
małŜeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie
małŜeństwa, jeŜeli chociaŜ jedna ze stron zawarła po
uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małŜeński.

Co powinniśmy wnieść: wniosek o przywrócenie uchybionego

terminu czy zaŜalenie na odrzucenie środka odwoławczego?

Te dwa pisma wyłączają się wzajemnie. JeŜeli strona twierdzi,

Ŝe dokonała czynności w terminie, a sąd błędnie uznał, Ŝe
uchybiła terminowi, strona powinna wnieść zaŜalenie.
Natomiast wniosek o przywrócenie uchybionego terminu jest
aktualny, gdy strona nie neguje uchybienia terminu i wskazuje
przyczyny usprawiedliwiające to uchybienie. W tej sytuacji
wnoszenie zaŜalenia jest niecelowe.

www.bio.tomaszow.info
70
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Wzór nr 4 WNIOSEK O STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU

Cieszyn, dnia 10 czerwca 2007 r.
Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Cieszynie
Wnioskodawca: Henryk Mirski, zam. w Cieszynie, ul. Basztowa 8.
Uczestnicy: 1)Wacław Mirski, zam. w Cieszynie, ul. Krótka 27/3,
2) Anastazja Dłubik, zam. w Cieszynie, ul. Wantuły 97,
3) Helena Mirska, zam. w Cieszynie, ul. Wantuły 97.
WNIOSEK
o stwierdzenie nabycia spadku
Wnoszę o stwierdzenie, Ŝe:
Spadek po Karolu Mirskim, zmarłym dnia 2 lutego 2007 r. w Cieszynie, tam ostatnio
stale zamieszkałym, nabyli na podstawie ustawy:
1) Ŝona Helena Mirska w ¼ części,
2) dzieci: Henryk Mirski, Wacław Mirski, Anastazja Dłubik - kaŜde z nich po ¼
części.
Wnoszę teŜ o orzeczenie, Ŝe koszty postępowania znoszą się wzajemnie.
Uzasadnienie
Nasz ojciec, a mąŜ uczestniczki postępowania Heleny Mirskiej, Karol Mirski,
zamieszkały stale w Cieszynie, zmarł w dniu 2 lutego 2007 r. w swym miejscu
zamieszkania.
Dowód: odpis skrócony aktu zgonu.
Do kręgu osób powołanych z ustawy do dziedziczenia naleŜą: wnioskodawca, jego
rodzeństwo i uczestniczka Helena Mirska, Ŝona spadkodawcy.
Dowód: skrócone odpisy aktów urodzenia wnioskodawcy i uczestnika Wacława
Mirskiego, aktu urodzenia i aktu małŜeństwa uczestniczki Anastazji Dłubik oraz odpis
skrócony aktu małŜeństwa uczestniczki Heleny Mirskiej.
Spadkodawca nie pozostawił testamentu. Nie ma innych spadkobierców.
Dowód: zapewnienie wnioskodawcy.
Spadkobiercy przyjęli spadek wprost przez upływ czasu. Do spadku nie naleŜy
gospodarstwo rolne.
Dowód: zeznanie wnioskodawcy.
Wniosek zatem jest w pełni uzasadniony.
Henryk Mirski
Załączniki:
1) odpisy wniosku,
2) pięć odpisów skróconych aktów stanu cywilnego

71
 Vademecum prawno-administracyjne

Dlaczego składamy wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Stwierdzenie nabycia spadku jest to postanowienie sądu,
w którym wskazuje on kto jest spadkobiercą zmarłego i w jakiej
części dziedziczy dana osoba. Śmierć spadkodawcy powoduje
przejście jego praw i obowiązków na jego spadkobiercę z mocy
samego prawa, czyli automatycznie, bez jakichkolwiek wniosków,
ale aby moŜna było to udowodnić, potrzebne jest wydanie
postanowienia o stwierdzenia nabycia spadku. Nawet, gdy istnieje
testament, w którym jest zapisane, Ŝe dana osoba dziedziczy po
zmarłym, to i tak osoba ta musi zwrócić się do sądu o wydanie
postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. W innym
wypadku, osoba ta nie będzie mogła udowodnić, Ŝe jest
uprawniona do określonych przedmiotów po zmarłym np.
samochodu zmarłego. Sąd wydaje postanowienie po
przeprowadzeniu rozprawy. Pamiętajmy, iŜ w skład spadku
wchodzą zarówno aktywa jak i pasywa (długi) zmarłego.
Który sąd jest właściwy do rozpatrzenia wniosku?
Sądem właściwym do rozpoznania wniosku o stwierdzenie
nabycia spadku jest sąd spadku - sąd ostatniego miejsca
zamieszkania spadkodawcy, a jeŜeli jego miejsca zamieszkania
w Polsce nie moŜna ustalić będzie to sąd miejsca, w którym
znajduje się majątek spadkowy lub jego część; jeŜeli nie moŜna
ustalić równieŜ takiego sądu, sądem spadku będzie Sad Rejonowy
dla m. st. Warszawy. Na mocy art.508 § 2 k.p.c. moŜemy ubiegać
się o przeniesienie sprawy do innego sądu ze względów
celowościowych (np. bliŜej miejsca zamieszkania).

www.bio.tomaszow.info
72
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Kto moŜe złoŜyć taki wniosek?

Wniosek o wydanie postanowienia o nabyciu spadku przez sąd
moŜe złoŜyć kaŜda osoba mająca w tym interes prawny,
a więc przede wszystkim którykolwiek ze spadkobierców.
Pozostali są uczestnikami tego postępowania.

Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku oprócz wymogów

formalnych dla pisma procesowego z art. 126 KPC powinien
zawierać:
- imię, nazwisko i dokładny adres składającego wniosek,
- imię i nazwisko oraz datę śmierci i miejsce ostatniego
zamieszkania spadkodawcy,
- dokładne dane personalne i adresy wszystkich
spadkobierców.
We wniosku naleŜy równieŜ podać czy spadkodawca
pozostawił testament. Koniecznie do wniosku naleŜy dodać odpis
skróconego aktu zgonu spadkodawcy, odpisy skróconych aktów
urodzenia dzieci zmarłego i aktów małŜeństwa zamęŜnych córek
(chodzi o ustalenie pokrewieństwa), a takŜe aktu małŜeństwa
wdowy czy wdowca.

Czy złoŜenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest

bezpłatne?

Nie. Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku pobiera się

wpis stały w wysokości 50 zł. Wniosek naleŜy opłacić znakiem
opłaty sądowej lub przelewem.

73
 Vademecum prawno-administracyjne

Wzór nr 5 ZARZUTY PRZECIWKO NAKAZOWI ZAPŁATY

W POSTĘPOWANIU NAKAZOWYM
Opole, dnia 10 lipca 2007 r.

Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Opolu

Powód: Władysław Groński,

zam. w Krapkowicach, ul. Stroma 9 m. 3.
Pozwany: Anatol Wawrzyński,
zam. w Opolu, ul. Bytomska 28 m.7.
Sygn. akt N 31/07

Wartość przedmiotu sporu: 2 000 zł.

ZARZUTY
pozwanego Anatola Wawrzyńskiego przeciwko nakazowi zapłaty
Zgłaszam zarzuty
przeciwko nakazowi zapłaty Sądu Rejonowego z dnia 1 lipca 2007 r., doręczonemu mi
w dniu 5 lipca 2007 r., i nakazującemu mi zapłatę powodowi Władysławowi
Grońskiemu kwotę 2 000 zł z odsetkami oraz z kosztami procesu, z wnioskiem o:
1) uchylenie nakazu zapłaty,
2) oddalenie powództwa;
3) przyznanie mi od powoda kosztów procesu według norm przypisanych.
Jednocześnie wnoszę o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty.

Uzasadnienie

Przyznaję, Ŝe poŜyczyłem od powoda kwotę 2 000 zł, co potwierdziłem

w przedstawionym przez niego pokwitowaniu. Termin zwrotu poŜyczonej kwoty jednak
został zmieniony w ten sposób, ze zwrot poŜyczki miał nastąpić do dnia 31 października
2007r., co powód w pozwie przemilczał.
Dowód: świadek Magdalena Wawrzyńska, zam. w Opolu, ul. Ozimska 26.
W tej sytuacji Ŝądanie powoda jest przedwczesne. Z tych względów uzasadnione są
wnioski przytoczone wyŜej.

Anatol Wawrzyński
Załącznik:
odpis zarzutów

www.bio.tomaszow.info
74
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

W jakim terminie, do jakiego sądu moŜna wnieść zarzuty?

W postępowaniu nakazowym zarzuty od nakazu zapłaty moŜna
wnieść w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu.
Pismo zawierające zarzuty wnosimy do sądu, który wydał
nakaz zapłaty.
Co powinno zawierać pismo z zarzutami od nakazu zapłaty?
W piśmie zawierającym zarzuty pozwany powinien:
o wskazać, czy zaskarŜa nakaz w całości czy w części,
o przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty naleŜy
zgłosić przed wdaniem się w spór,
o pozostałe zarzuty przeciwko Ŝądaniu pozwu,
o okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie.
NaleŜy pamiętać o wniesieniu zarzutów na formularzu
urzędowym, jeśli na takim formularzu wniesiony został pozew.
Czy od wniesienia zarzutów pobierana jest opłata?
Tak. Od zarzutów od nakazu zapłaty wydanego
w postępowaniu nakazowym pobiera się ¾ opłaty podstawowej
i oblicza się ją w następujący sposób: wartość przedmiotu sporu
mnoŜy się przez 5% a następnie mnoŜy przez ¾ (np. Jan Z.
dostał nakaz, zobowiązujący go do zapłaty 16.000 zł na rzecz
Piotra B. Aby wnieść zarzuty Jan Z. musi wnieść 200 zł opłaty.
16.000 zł x 5% x ¾ = 200 zł).

W jaki sposób sąd moŜe rozpatrzeć zarzuty?

Sąd odrzuci zarzuty wniesione po upływie terminu lub
z innych przyczyn niedopuszczalne oraz zarzuty, których braków
pozwany nie usunął w terminie.

75
 Vademecum prawno-administracyjne

W przypadku prawidłowego wniesienia zarzutów

przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie ich
powodowi.
Po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok,
w którym nakaz zapłaty w całości lub części utrzymuje w mocy
albo go uchyla i orzeka o Ŝądaniu pozwu, bądź teŜ
postanowieniem pozew odrzuca lub umarza postępowanie.
W sytuacji cofnięcia zarzutów sąd, jeŜeli nie uzna cofnięcia za
niedopuszczalne, orzeka postanowieniem, Ŝe nakaz zapłaty
pozostaje w mocy.

W postępowaniu upominawczym sprzeciw od nakazu zapłaty

moŜna wnieść w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia
nakazu.
Pismo zawierające sprzeciw wnosimy do sądu, który wydał
nakaz zapłaty. W przypadku nakazu wydanego przez referendarza
sądowego, sprzeciw wnosimy do sądu, przed którym wytoczono
powództwo.
Co powinno zawierać pismo zawierające sprzeciw od nakazu
zapłaty?
W piśmie zawierającym sprzeciw pozwany powinien:
o wskazać, czy zaskarŜa nakaz w całości czy w części,
o przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty naleŜy
zgłosić przed wdaniem się w spór,
o pozostałe zarzuty przeciwko Ŝądaniu pozwu,
o okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie.
NaleŜy pamiętać o wniesieniu zarzutów na formularzu
urzędowym, jeśli na takim formularzu wniesiony został pozew.

www.bio.tomaszow.info
76
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

Wzór nr 6 SPRZECIW OD NAKAZU ZAPŁATY W

POSTEPOWANIU UPOMINAWCZYM
Częstochowa, dnia 16 lipca 2007 r.
Do
Sądu Rejonowego
Wydział Cywilny
w Częstochowie

Powódka: Ewa Bojarska,

zam. w Częstochowie, ul. Ogrodowa 2.
Pozwana: Katarzyna Kurzawa,
zam. w Częstochowie, ul. Marynarska 76.
Sygn. akt I 1V 10/07
SPRZECIW
od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Od nakazu zapłaty z dnia 8 lipca 2007 r., wydanego przez Sąd

Rejonowy, doręczonego mi w dniu 10lipca 2007 r., wnoszę sprzeciw
z wnioskiem o:
1) oddalenie powództwa,
2) zasądzenie od Ewy Bojarskiej na moją rzecz kosztów procesu według
norm przepisanych,
3) wezwanie na rozprawę świadka Bronisława Flisa, zam.
w Częstochowie, ul. RóŜana 8.
Uzasadnienie
śądanie powódki zgłoszone w pozwie jest bezzasadne. Przyznaję, Ŝe
poŜyczyłam od powódki kwotę 3 000 zł na czas do 30 listopada 2006 r. wbrew
twierdzeniom powódki wyjaśniam, Ŝe poŜyczona kwotę zwróciłam
w obecności Bronisława Flisa, naszego wspólnego znajomego.
Dowód: świadek Bronisław Flis, Częstochowa, ul. RóŜana 8.
Z tych względów sprzeciw jest uzasadniony.
Katarzyna Kurzawa
Załącznik:
odpis pisma

77
 Vademecum prawno-administracyjne

Czy od wniesienia sprzeciwu pobierana jest opłata?

Nie. Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu
upominawczym, w odróŜnieniu od zarzutów, nie podlega
opłacie.

W jaki sposób sąd moŜe rozpatrzeć sprzeciw?

Sąd odrzuci sprzeciw wniesiony po upływie terminu lub
z innych przyczyn niedopuszczalny oraz sprzeciw, których
braków pozwany nie usunął w terminie.
W przypadku prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz
zapłaty traci moc (w części zaskarŜonej sprzeciwem)
a przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie
sprzeciwu powodowi.

Literatura źródłowa:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - kodeks cywilny (Dz. U. 1964, Nr

16, poz. 93 z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964r. – kodeks postępowania cywilnego
(Dz. U. 1964, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
3. Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca
2005 r.(Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.)
4. Bugaja – Storczyk D., Gola A., Pietrzkowski H., śyznowski T., Wzory
pism procesowych w sprawach cywilnych, gospodarczych
i rejestrowych, Wydawnictwo prawnicze Lexis Nexis, Warszawa
2006.

www.bio.tomaszow.info
78
 Kamila Buczak Pisma procesowe w postępowaniu cywilnym

79