PEMBENTUKAN

MALAYSIA
BAB 5 SEJARAH TINGKATAN 5 KSSM
 KONSEP GAGASAN MALAYSIA
▪ Konsep yang menggabungkan beberapa bekas tanah jajahan British di Asia Tenggara

▪ Idea lain yang pernah dilahirkan termasuk Melayu Raya oleh Gerakan nasionalis sebelum PD ke-2 yang mahu
dapatkan kemerdekaan wilayah Alam Melayu dari kuasa penjajah British, Belanda dan Amerika Syarikat tapi
tidak berjaya dilaksana

▪ Bagi pihak pegawai British, mereka kemukakan idea penyatuan wilayah penguasaan British di Asia Tenggara
dalam satu sistem pentadbiran dan ekonomi

▪ Langkah ini bertujuan memudahkan pentadbiran pihak British

▪ Idea gagasan Malaysia yang dicadang Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj ialah penggabungan persekutuan
Tanah Melayu dengan Sarawak, Sabah, Singapura dan Brunei untuk merdeka dalam satu sistem Kerajaan
Persekutuan
 PERKEMBANGAN IDEA DAN USAHA
PEMBENTUKAN MALAYSIA
IDEA PEGAWAI BRITISH
1887
Cadangan awal dikemuka Lord Brassey, 1952
Pengarah Syarikat Berpiagam Borneo Utara di Sir Gerald Templer, Pesuruhjaya Tinggi British
Dewan Parlimen Britain tahun 1887. Beliau di Tanah Melayu minta penggabungan wilayah
cadang penggabungan Sarawak, Sabah, negeri ini disegerakan bagi tujuan keselamatan.
Melayu dan NNS supaya jadi tanah jajahan 1960, mesyuarai pegawai tinggi British di
besar. Cadangan dikemuka kerana pegawai Borneo setuju dengan cadangan pertahanan
British lihat potensi ekonomi melalui dan keselamatan
penggabungan wilayah ini

1951
Setelah tamat PD ke-2, Sir Malcolm MacDonald,
Gabenor Jeneral British di Asia Tenggara bagi
bentuk satu entity politik dan ekonomi. Ini 1960
bertujuan sesuaikan dengan rancangan Sir Geofroy Tory, Pesuruhjaya Tinggi British di
dekolonisasi. 1951, Sir Malcolm adakan PTM cadangkan penyatuan Singapura dan PTM
perbincangan dengan Dato’Onn Jaafar, pemimpin atas kepentingan ekonomi. Cadangan ini dapat
UMNO dan ahli Majlis Perundangan Persekutuan sokongan Pejabat Kolonial
berkaitan usaha gabungkan Tanah Melayu,
Singapura dan wilayah Borneo
 PERKEMBANGAN IDEA DAN USAHA
PEMBENTUKAN MALAYSIA
IDEA PENDUDUK TEMPATAN

1906
Majalah Al-Imam gesa penyatuan raja dan orang
Melayu dalam Pendidikan dan pembangunan
ekonomi di Alam Melayu
1955
Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj dalam
ucapan Persidangan Agung UMNO bulan
Oktober 1955 cadang Singapura, Sarawak,
Sabah dan Brunei sertai PTM

1938
Konsep Melayu Raya diperjuang oleh nasionalis
Tanah Melayu. Antaranya Ibrahim Haji Yaakob,
Harun Aminurrashid, Ahmad Boestamam, Ishak
Haji Muhammad (Pak Sako) dan Dr. Burhanuddin
al-Helmi sejak sebelum PD ke-2. Idea mereka
untuk gabungkan Tanah Melayu dengan Indonesia.
Idea tidak berhasil bila Presiden Soekarno
isytiharkan kemerdekaan Indonesia tahun 1945
tanpa libatkan Tanah Melayu
1958
Datu Mustapha Datu Harun, pemimpin Sabah
dalam satu pertemuan dengan Tunku Abdul
Rahman Puta al-Haj di Kuala Lumpur tahun 1958
nyatakan minat untuk bawa Sabah bergabung
dengan PTM
 RASIONAL IDEA PEMBENTUKAN MALAYSIA
▪ Ancaman Komunis di Singapura
Ancaman komunis gugat keselamatan PTM. Tunku Abdul Rahman anggap Singapura akan jadi pusat kegiatan
komunis. Langkah penyatuan dengan Singapura dapat beri kuasa pada Kerajaan Persekutuan dalam bidang
KESELAMATAN keselamatan dan pertahanan bagi bendung ancaman komunis
▪ Perkembangan di Sarawak
Sarawak berhadapan dengan ancaman komunis melalui Gerakan Clandestine Communist Organization
(CCO). Dengan penyertaan Sarawak, British harap dapat bendung ancaman komunis

KESEIMBANGAN ▪ Keputusan untuk terima Singapura akan wujudkan ketidakseimbangan komposisi penduudk antara Melayu
dengan Cina. Perkara ini diimbangi Tunku Abdul Rahman dan pemimpin UMNO. Penggabungan Sarawak,
KOMPOSISI PENDUDUK Sabah, dan Brunei akan seimbangkan komposisi antara kaum

MEMPERCEPAT ▪ Bagi British, pemebentukan Malaysia dapat realisasikan rancangan dekolonisasi serta percepat
kemerdekaan wilayah Borneo, terutama Sarawak dan Sabah. Walau bagaimanapun, British perlu pastikan
KEMERDEKAAN usaha ini dapat sokongan penduduk di wilayah ini

PEMBANGUNAN ▪ Cadangan penyertaan PTM, Sarawak, Sabah, Singapura dan Brunei bentuk sebuah negara bertujuan agar
wilayah ini dapat Bersatu dalam usaha percepat pelbagai bidang pembangunan. Pembentukan Malaysia

WILAYAH
boleh tingkatkan taraf hidup peribumi dalam pelbagai aspek seperi infrastruktur, social dan ekonomi yang
lebih seimbang
REAKSI TEMPATAN DAN NEGARA JIRAN
TERHADAP PEMBENTUKAN MALAYSIA
REAKSI TEMPATAN

PERSEKUTUAN ▪Rancangan pembentukan Malaysia dapat sambutan baik dari penduduk danparti
politik. Parti politik setuju dan terima cadangan itu walau wujud perbezaan

TANAH MELAYU pendapat dalam pelaksanaan. Tunku Abdul Rahman dapat sokongan UMNO

▪MENYOKONG
BARJASA sokong pembentukan Malaysia, PANAS dan PESAKA turut menyokong

SARAWAK
▪MENENTANG
Pada awal, SUPP tentang cadangan ini
▪MENENTANG KEMUDIAN MENYOKONG
Pada awal, SNAP tentang rancangan ini, namun kemudian sokong berdasarkan
cadangan JSKM

▪MENYOKONG
Menjelang pembentukan Malaysia, ada parti politik utama ditubuhkan, antaranya
UNKO, USNO, Pasok Momogun dan SCA. USNO sokong sejak awal. Parti politik
tubuhkan gabungan menyokong yang dinamakan Sabah Alliance pada Oktober
1962. Gabungan terdiri dari UNKO, USNO,UPKO, Democratic Party dan Sabah

SABAH
Indian Congress
▪MENENTANG
Cadangan ini kejutkan pemimpin dan penduduk. Mereka lahirkan keinginan
merdeka berasingan atau bentuk Kesatuan Negeri-negeri Borneo. Kebanyakan
anggap TM terasing . Mereka persoalkan keadaan pemimpin tempatan yan gperlu
sesuaikan diri dengan politik, pilihan raya dan berkerajaan sendiri. Jarak antara
Sabah dengan KL jadi masalah. Disebabkan itu, para pemimpin Borneo bentuk
Barisan Bersatu untuk cabar rancangan itu. Namun mereka kemudian menyokong
 ▪ MENYOKONG
People’s Action Party (PAP) sambut baik rancangan ini. Bagi pedagang dan pengusaha industri sokong
pemebentukan ini kerana buka peluang pasaran yang lebih besar. Parti lain seperti Parti Buruh
SINGAPURA Singapura setuju tapi anggap gabungain ini sukar dilaksanakan
▪ MENENTANG
Parti Rakyat Singapura tentang gagasan ini. Barisan Nasionalis tentang penggabungan kerana anggap
sebagai penjajahan baru. Mereka cadang agar pandangan rakyat diperoleh sebelum menyertai
▪ MENYOKONG
Sultan Brunei alu-alukan cadangan ini. Rakyat Brunei juga pada awal berminat menyertai namun
mereka ingin capai kemerdekaan dahulu
▪ MENENTANG
BRUNEI Parti Rakyat Brunei tentang cadangan kerana lebih berminat untuk gabungkan Brunei, Sarawak, Sabah
dan Kalimantan Utara dalam satu kesatuan. A.M. Azahari berpendapat pembentukan ini satu cara
British kekalkan pengaruh agar dapat kuasai ekonomi dan jamin keselamatan. Mereka khuatir Brunei
hilang sebahagian besar kekayaan jika menyertai

REAKSI NEGARA JIRAN

INDONESIA FILIPINA THAILAND

▪ Pada awal, Indonesia ▪ Presiden Diosdado ▪ Thailand beri reaksi

tidak menentang. Dr.
Mohammad Hatta (Naib
Presiden) dan Dr.
Subandrio (Menteri Luar)
alu-alukan
Pangan Macapagal positif dan terima idea
tentang pembentukan ini ini. Pembentukan ini
kerana tuntut Sabah. dianggap memperkuat
Namun bagi PTM usaha ke arah keamanan
tuntutan ini di bawah di rantau Asia Tengara
urusan kerajaan British
 LANGKAH PEMBENTUKAN MALAYSIA
SIRI LAWATAN
Julai 1961, Tunku Abdul Rahman melawat ke
Sarawak dan Brunei untuk tinjau dan
November 1962, Lawatan Tunku Abdul Rah,an
bertemu pemimpin tempatan bagi
ke Sarawak dan Sabah
menerangkan rancangan pembentukan
Malaysia

PTM atur lawatan pemipin Sarawak dan Sabah
ke PTM. Pada Ogos 1962, Datu Bandar Abang
Haji Mustapha, Temenggung Jugah anah
Barieng, Donald Stephens dan Datu Mustapha
Datu Harun adakan lawatan untuk tinjau
kemajuan PTM
Lawatan rombongan Dr. Burhanuddin al-Helmi
dan Ghafar Baba ke Sarawak dan Sabah. Ini
menunjukkan kesepakatan dalam kalangan ahli
politik di TM untuk jelaskan gambaran sebenar
tentang rancangan Malaysia kepada penduduk
Sarawak dan Sabah

JAWATANKUASA SETIA KAWAN MALAYSIA (JSKM)

▪ Ditubuhkan ketika Persidangan Ahli-ahli Parlimen Komanwel di
Singapura pada 23 Julai 1961
▪ Mesyuarat diadakan 4 kali, iaitu di Jesselton, Kuching, Kuala
Lumpur dan Singapura
▪ Terdiri dari wakil pemimpin PTM, Singapura, Sarawak dan Sabah
▪ Donald Stephens pengerusi JSKM
▪ Mesyuarat ke-2, JSKM sokong rancangan Malaysia
▪ Jawatankuasa ini mainkan peranan penting dalam memberi
kefahaman pada pemimpin tempatan dan dapatkan sokongan
terhadap pembentukan Malaysia
TUJUAN PENUBUHAN
▪ Yakinkan penduduk Sarawak dan Sabah tentang pembentukan Malaysia
▪ Sediakan ruang perbincangan mendapatkan kata sepakat terhadap
pembentukan Malaysia
▪ Sebar maklumat berkaitan Malaysia
▪ Kumpul pandangan tentang pembentukan Malaysia
▪ Pupuk aktiviti penghebahan seperti dedahkan perkembangan kemajuan dalam
bidang pentadbiran serta projek pembangunan di PTM
 REFRENDUM SINGAPURA
▪ Rundingan antara PTM dengan Singapura
diadakan pada Ogos 1962 hingga
September 1962 hasilkan persetujuan
penyertaan Singapura dalam Malaysia
▪ Satu referendum diadakan di Singapura
pada awal September 1962 nyatakan
bentuk pilihan Singapura menyertai
▪ Keputusan referendum dapati rakyat
Singapura setuju untuk bergabung
membentuk Malaysia seperti syarat yang
ditetapkan Singapura dan PTM.
▪ Ini membolehkan Singapura sertai
Malaysia
RUNDINGAN LONDON
▪ Pada November 1961, rundingan
berhubung pembentukan Malaysia
diadakan di London antara PTM dengan
British
▪ Kedua-duanya bersetuju agar
ditubuhkan sebuah suruhanjaya bagi
meninjau reaksi penduduk Sarawak dan
Sabah
SURUHANJAYA COBBOLD
▪ Suruhanjaya dibentuk rasmi pada
Januari 1962
▪ Suruhanjaya Cobbold mengandungi wakil
dilantik British dan PTM
▪ Lord Cobbold jadi Pengerusi
▪ Ahli terdiri daripada Sir Anthony Abell,
Sir David Watherson, Muhammad Ghazali
Shafie dan Wong Pow Nee
▪ Suruhanjaya ini melawat 35 pusat
lawatan (20 Sarawak dan 15 Sabah)
▪ Menjelang Jun 1962, Suruhanjaya ini
serahkan laporan pada kerajaan British
dan PTM
▪ Laporan:
- Nyatakan dua pertiga penduduk sokong
pembentukan Malaysia
- Syorkan agar Perlembagaan PTM 1957
jadi asas Perlembagaan Persekutuan
baru
- Cadang kuasa autonomi dan jaminan
khas diberi pada Sarawak dan Sabah
yang tidak boleh dipinda atau dibatalkan
oleh Kerajaan Persekutuan tanpa
persetujuan Kerajaan Negeri berkenaan.
 PEMBENTUKAN JAWATANKUASA ANTARA KERAJAAN (JAK)
▪ British dan PTM umum penubuhan Inter-Govermental Committee atau JAK pada Ogos 1962
▪ Jawatankuasa ini diwakili British, PTM, Sarawak dan Sabah
▪ Penubuhan JAK bertujuan sediakan rangka perlembagaan dan bentuk keperluan melindungi kepentingan Sarawak dan Sabah
▪ Jawatankuasa ini dipengerusikan oleh Lord Lansdowne, Menteri Tanah Jajahan
▪ Timbalan Pengerusi ialah Tun Abdul Razak Hussien
▪ Wakil Sarawak ialah Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha Kewangan, Datu Bandar Abang Haji Mustapha, Temenggong Jugah anak Barieng,
Pengarah Montegrai, Ling Beng Siew dan Chia Chin Sin
▪ Wakil Sabah ialah Ketua Setiausaha, Peguam Negeri, Setiausaha Kewangan, Datu Mustapha Datu Harun, Donald Stephens dan Koo Siak Chiew
▪ JAK mempunyai 5 jawatankuasa kecil :
- Perlembagaan
- Kewangan
- Perkhidmatan Awam
- Perundangan dan Kehakiman
- Organisasi Jabatan
▪ Jawatankuasa ini telah adakan mesyuarat pertama di Jesselton, Sabah pada 30 Ogos 1962
▪ Mesyuarat terakhir di Kuala Lumpur 18 – 20 September 1962
▪ Jawatankuasa ini usul 18 perkara bagi Sarawak dan 20 bagi Sabah yang perlu dimasukkan dalam Perlembagaan Persekutuan :

▪ Islam agama Persekutuan Malaysia tetapi dikecualikan Sarawak dan Sabah

▪ Bahasa Melayu Bahasa rasmi Persekutuan Malaysia tetapi Bahasa Inggeris juga diguna
sebagai Bahasa rasmi di Sarawak dan Sabah
▪ Sistem Pendidikan dikekalkan di bawah kawalan Kerajaan Persekutuan kecuali Sarawak
dan Sabah. Sistem Pendidikan Sarawak dan Sabah kekal di bawah kawalan Kerajaan
Negeri hingga Majlis Negeri buat pindaan
▪ Dalam Parlimen, 24 kerusi hendaklah diperuntukkan pada Sarawak, 16 kepada Sabah
dan 15 Singapura
▪ Kuasa imegresen di bawah Kerajaan Persekutuan tapi Sarawak dan Sabah diberi kuasa
tersendiri untuk kendalikan hal ehwal imigresen
 PERJANJIAN JULAI 1963 DAN
PERISTIWA PENGISYTIHARAN MALAYSIA
▪ Perjanjian Julai 1963 dikenali sebagai Perjanjian Malaysia atau Malaysia Agreement (MA63) – Sebuah dokumen yang ditandatangani kerajaan British,
PTM, Sarawak, Sabah dan Singapura
▪ Perjanjian ini ditandatangani pada 9 Julai 1963 London

INTI PATI PERJANJIAN MALAYSIA

▪ Tarikh pembentukan Malaysia pada 31 Ogos 1963
▪ Sarawak, Sabah dan Singapura akan jadi ahli dalam Persekutuan Malaysia Bersama PTM
▪ British akan iktiraf kedaulatan Sarawak, Sabah dan Singapura dalam Malaysia
▪ Beri kelebihan pada Sarawak dan Sabah tubuhkan cabinet negeri
▪ Peruntukkan tempoh masa peralihan , contoh dalam bidang pentadbiran awam serta Pendidikan pada Sarawak dan Sabah
▪ Kerusi parlimen diberi pada Singapura 15, Sarawak 24 dan Sabah 16
▪ Penduduk bumiputera Sarawak dan Sabah dapat pengiktirafan sama seperti orang Melayu dalam Perlembagaan Persekutuan
MISI PERTUBUHAN BANGS-BANGSA BERSATU (PBB)
▪ Indonesia buat bantahan rasmi pembentukan Malaysia di PBB
▪ Setiausaha Agung PBB, U Thant umum penubuhan sebuah jawatankuasa iaitu United Nations Malaysia Mission (UNMM) pada 12 Ogos 1963 untuk nilai dan
buat tinjauan di Sarawak dan Sabah
▪ Pembentukan Malaysia sepatutnya diisytihar pada 31 Ogos 1963 ditangguh kerana laporan Setiausah PBB dapat siap pada 14 September 1963.
PERISTIWA PENGISYTIHARAN MALAYSIA
▪ Malaysia diisytihar pada 16 September 1963

KUALA LUMPUR
YDPA membaca pengisytiharan Malaysia
di Stadium Merdeka disaksikan Tunku
Abdul Rahman
SARAWAK
Datu Abang Haji Openg Abang Sapiee angkat
sumpah jawatan YDPN Sarawak.
Pengisytiharan Malaysia dibaca Khir Johari
wakil Kerajaan Persekutuan di Kuching,
Sarawak. Turut hadir anggota kabinet negeri
SABAH
Datu Mustapha Datu Harun umum
Pengisytiharan Malaysia di Kota Kinabalu, Sabah
serta menandatangani surat sumpah jawatan
sebagai YDPN Sabah pertama. Tun Abdul Razak
Hussien mewakili Kerajaan Persekutuan
 KONFRONTASI DAN USAHA MENANGANI
▪ Kerajaan Indonesia tidak menentang pada peringkat awal pembentukan Malaysia
▪ Penentengan mula selepas Pemberontakan Brunei 7 Disember 1962, bila Tunku Abdul Rahman buat kenyataan Indonesia terlibat
membantu pemberontakan
▪ Partai Komunis Indonesia guna kesempatan ini selar rancangan Malaysia sebagai penerusan dasae neokolonialisme yang dirancang
British
KONFRONTASI
▪ 20 Januari 1963, Dr. Subandrio, Menteri Luar Indonesia umum dasar konfrontasi terhadap Malaysia dengan alasan ancam kedudukan Indonesia

PERISTIWA PENENTANGAN

20 Januari 1963 16 Januari – 27 Mac 1963

Ogos – Disember 1964
Lancarkan dasar konfrontasi terhadap Tentera Indonesia lancarkan serangan
Pendaratan gerila di Johor
TM “Ganyang Malaysia” gerila di Sarawak

Tindakan ketenteraan terawal 2 September 1963, berlaku Dr. Ismail Abdul Rahman bawa isu
29 Disember 1963, berlaku
berlaku bila pendaratan tentera peristiwa pendaratan seramai 30 serangan ini ke Majlis Keselamatan
peristiwa berbalas tembakan antara
dan separa tentera Indonesia di gerila Indonesia di Labis, Johor. PBB. Kaedah provokasi tidak ubah
tentera Malaysia dengan Indonesia
Tebedu Sarawak pada 12 April Gerila ini masuk ke Johor ditahan pendirian Malaysia untuk bertindak
di Kalabakan, Sabah
1963 pasukan tentera Malaysia selain cara diplomatik
 LANGKAH MENAMATKAN KONFRONTASI
Setiausaha Agung PBB utus wakilnya
C.V. Narasimhan pada Februari 1963
untuk berunding dengan pemimpin
kerajaan Indonesia dan PTM
Tun Abdul Razak hadir mesyuarat
peingkat Menteri Luar di Manila
pada 7 – 11 Jun 1963 bagi cari
penyelesaian konfrontasi. Menteri
Luar Indonesia hadir bagi pihak
negaranya
Peralihan kepimpinnan Indonesia
pada 30 September 1965 tamatkan
konfrontasi. Jeneral Suharto lantik
Jeneral Ali Moertopo dan Adam
Malik untuk berunding tamatkan
konfrontasi
Presiden Macapagal anjur rundingan
peringkat pegawai di Manila pada 9
April 1963. Negara kita diwakili
Muhammad Ghazali Shafie
Tunku Abdul Rahman hadir
mesyuarat Bersama Presiden
Soekarno dan Macapagal di Manila
pada 31 Julai- 5 Ogos 1963. Hasil
penting, penerimaan Indonesia dan
Filipina terhadap pembentukan
Malaysia selepas PBB buat penilaian
Sarawak dan Sabah
Indonesia umumkan penamatan
konfrontasi pada 4 Ogos 1966
Tunku Abdul Rahman terima
undangan Presiden Soekarno untuk
bertemu di Tokyo. Dalam
pertemuan ini, Tunku Abdul Rahman
terangkan tujuan pembentukan
Malaysia
Rundingan Malaysia, Indonesia dan
Filipina berlangsung tahun 1964
melibatkan 2 persidangan peringkat
Menteri di Bangkok dan 1 siding
kemuncak di Tokyo. Peranan utama
Thanat Khoman, Menteri Luar Thai
anjur pertemuan dengan Menteri
Luar Indonesia
Tun Abdul Razak tandatangan
perjanjian Persetujuan Normalisasi
Hubungan Indonesia – Malaysia di
Jakarta pada 11 Ogos 1966