2.

Hafta: Antik Yunan Kültleri: Dionysos, Orpheus, Pisagorculuk

Homeros ve Hesiodos'un yaratmış oldukları tanrılar sistemi ve bu çoktanrılı dinin Yunan

dünyasının bütün sınıflarının veya farklı toplumsal tabakalarının yegane dini olmadığını
görüyoruz.
Homeros’un anlattığı tanrıları kendisi icat etmediğini belirtmek gerekir tüm bu tanrılar
Yunanlılar arasında yaşayan zaten Yunan dünyasında varlıklarına inanılan tanrılardır.
Homeros’un dünyasında insanların tanrıları insan biçiminde imgelemeleri kendilerine
benzetmelerinden yaşadıkları hayattan ve kendinden memnun olması dolayısıyla insanın
kendini tanrılaştırmaya layık gördüğü anlamı çıkarılmıştır.
Hesiodos ise homerostan yaklaşık bir yüzyıl sonra yaşadığı düşünülmekte ve
Homeros'unkinden farklı bir din değil, ama tamamen farklı bir dünya görüşü dile getirmiştir.
Homeros’un tam aksine Hesiodos yaşadığı çağdan hiç memnun değildir insanların
tembelliklerinden,adaletsizlikten,haksızlıklardan şikayet eder.
Hesiodos geçmişte bir altın çağ olduğuna inanır ve kendisinin 5.kuşak olan demir çağda
yaşadığını düşünerek sitem eder.

Homeros’un dünyasında bunları göremeyiz çünkü olan biten şeylere tanrılar yön vermiş
tanrılar öyle buyurmuştur.
Homeros'un tanrıları Hesiodos'ta da var olmaya devam ederler; ancak onlar artık eski ahlak-
dışı yaşayış ve özellikleriyle tasvir edilmezler.
Yunan dünyasında Homeros-Hesiodosçu gelenek dışında farklı inançlar da varlığını
sürdürmektedir.
Girit adasında doğa tanrıçası vardır ayrıca boğaya da tapmaktadırlar.
Giritlilerin ölümden sonraki hayata inandıkları düşünülüyor.
Homerosta önemsiz olan ölümden sonraki hayat fikri gittikçe önem kazanmış ve bazı yeni
kültler ortaya çıkmıştır.
Demeter kültü herkese açıktır ahlaki olarak arınmak için oruç tutup gizli ayinler yaparlar.
Dionizos kültüne bağlı olanlar geceleri müzik eşliğinde gürültülü törenler yapmakta ve bu
törenler esnasında bol şarap içip dansetmekte ve kendilerinden geçmekte ruhu bedenden
ayırıp vecd haline ulaşmaktadırlar Bu vecd anında da, kutsal hayvanları parçalamakta, onların
kanını şarapla karıştırıp içmekte veya etlerini çiğ çiğ yemekte, böylece tanrısal tözü
bedenlerine soktuklarına inanmaktadırlar.
Homeros’un tanrılarından farklı olarak dionizos ölen ve dirilen bir tanrıdır.
Dionizos kültünde öldükten sonra yeniden doğma.dirilme anlayışı vardır.
Orpheus kültünde bir ölümlünün yer altı dünyasına gitmesi ve geri dönmesi teması vardır.
Bazı bilimsel ve felsefi görüşlere, öğretilere de sahip olmalarından dolayı sadece bir kült
olarak ele alınmasa da felsefe tarihi içinde pythagorasçılıkta bir yaşam biçimi olarak
değerlendirildiğinde bir örgütlenme biçimi ortaya çıkarmıştır.
Ruh göçü öğretisine, ruhun ölümsüz olduğuna ve daima başka bir bedende dünyaya tekrar
geldiğine inanırlar.
Amaçları ruhu bu beden zindanından kurtarmaktır.
Arkhenin sayılar olduğunu düşünürler.doğada bulunan her şeyin bir sayısı vardır.
Pythagorasçılık kendisinden sonra gelen düşünürleri büyük ölçüde etkilemiştir.
Hazırlayan: Öykü KIR
Siyasi Bilimler Tarihi Staj Programı