HG, w.

Obecnie PKB Polski stanowi 60% PKB krajów zachodnich.

W 1989 roku PKB Polski stanowiło 30% PKB krajów zachodnich

Pierwszy kraj wolnorynkowy - Anglia

“Stwierdzono, że demokracja jest najgorszą formą rządu, jeśli nie liczyć

wszystkich innych form, których próbowano od czasu do czasu.” -
Winston Churchill
to samo dotyczy kapitalizmu

Współczesne państwa socjalistyczne: Korea Północna, Kuba

1820-1970 - tempo wzrostu 2,8% w krajach kapitalistycznych

Geneza dualizmu rozwoju gospodarczego Europy

Feudalizm
nazwa określająca ustrój społeczno-gospodarczo-polityczny
rozpowszechniony w średniowiecznej Europie, uznany za metodę rządzenia opierającą się na systemie
hierarchicznej zależności
jednostek, z podziałem społeczeństwa na trzy stany: duchowieństwo,
rycerstwo i chłopstwo. W skład społeczeństwa feudalnej Polski
wchodziły: szlachta, duchowieństwo, mieszczanie i chłopi, aczkolwiek
systemy o podobnej konstrukcji i działaniu odnaleźć można również w
innych okresach i w innych kręgach kulturowych. Również na
kontynencie europejskim pewne pozostałości systemu feudalnego
odnaleźć można jeszcze dziś, co więcej niektóre jego elementy były
istotną częścią ustroju ekonomicznego niektórych państw jeszcze w XIX
stuleciu. W teorii marksistowskiej feudalizm jest formacją
społeczno-ekonomiczną następującą po niewolnictwie, a przed
kapitalizmem. Feudalizm był powodem wielu powstań i buntów które
jednak nie doprowadziły do jego upadku.

HG, w.2

Feudalizm utrzymywał się przez 1000 lat

Europa Zachodnia
początek: VI w.
kształtowanie: do X w.
feudalizm klasyczny: XI-XII w.
schyłek feudalizmu: XIV-XV w.

Europa Wschodnia
kształtowanie: VII-XII w.
feudalizm klasyczny: XIII-XVII w.
schyłek feudalizmu: XVII-XVIII w

feudum- prawo na rzeczy cudzej, własność podzielona

474 r. - upadek imperium zachodniorzymskiego

Frankowie osiedlili się w Galii, aktualnie te tereny nazywamy Francją.

Demokracja wojenna:
- Kobiety bez praw
- Mężczyźni mieli prawa, lecz każdy sprzeciw był boleśnie zamieniany na zgodę.

Główny sposób gratyfikacji

- beneficjum - dobrodziejstwo

głównie nadawano ziemię - V, VI, VII w.

koloni - pracownicy na ziemi gratyfikanta

precaria - prośba do kościoła

precaria data - pomyślna prośba o ziemię

precaria remuneratoria- prośba o powiększenie ziemi, ale jak proszący umrze to ziemia trafia do kościoła

precaria oblata - oddanie ziemi, a kościół ja daje jako swoją własną bezpieczeństwo: socjalne, brak służby
wojskowej, łatwiejsze zbawienie

komendacja - polecenie do osoby świeckiej

renta gruntowa- czynsz naturalny, pańszczyzna, czynsz pieniężny

Uwłaszczenie- 1864r. - koniec systemu feudalnego

Chłop + ziemia = nierozdzielne

Władca nie może z ziemi wyrzucić

Chłop nie może sprzedać ziemi

Państwo patrymonialne- ojcowizna władcy

patres - ojciec

1138r. - rozbicie dzielnicowe - Bolesław Krzywousty

proces immunitet

immunitet ekonomiczny - brak podatków

immunitet sądowniczy - brak jurysdykcji sądownicznej

immunitet ekonomiczny + immunitety sądowniczy = alodium

Wasal mojego wasala jest moim wasalem - tylko w Anglii

Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem - reszta

1066r. - Normanowie zdobywają Angli

Robin Hood - ilustruje konflikt w Anglii

Consilium - rada
Auxilium- pomoc
Możnowładcy byli zobowiązani do pomagania zbrojnego jak i dawania
rad swojemu władcy

Felonia- wiarołomostwo
jedyny sposób zmiany władcy to oskarżenie o wiarołomostwo

Sąd parów- jedynie osoby równe stanowo mogą sądzić innego

Par - osoba równa stanowo co oskarżony

Struktura społeczna feudalna - stanowa

Stan trudno zmienić

Klasę da się zmienić

Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie

osoby z tego samego stanu były sobie niezaprzeczalnie równe

Szlachta klamkowa - Szlachta będąca w pełni zależna od innej szlachty

Nobilitacja - przejście do stanu szlacheckiego osób niemających dotąd

tytułu szlacheckiego

1789 rok - rewolujca francuska

Stagnacyjny charakter gospodarki feudalnej

I w. PKB 100 mld $

X w. PKB 120 mld $
XV w. PKB 250 mld $
XIX (1800 rok) w. PKB 600 mld $
1870 rok. PKB 1bln 200mld $

HG, w.2

Monokauzalizm - uznawanie jedynej przyczyny sprawczej jako czynnika

rozwoju dziejowego oraz przemian społecznych i politycznych

spadek dochodów szlachty (psucie pieniądza) ->rośnie aktywność

gospodarcza -> folwarki pańszczyźniane -> rynek zbytu

rośnie aktywność gospodarcza -> zaostrzenie stosunków poddańczych

-> dominacja publiczna szlachty

Wartość tych samych artykułów zbożowych w różnych państwach

Europy
Francja - 100
Włochy - 120
Hiszpania - 135
Anglia - 65
Niemcy - 55
Polska - 30

Gdy powiększano folwarki to nie zabierano ziemi chłopom.

Gospodarstwo chłopa było na tyle duże by ten mógł sobie kupić
narzędzia i konia.

Ofiarami szlachty byli zasadźcy, gdzie po nich rządził sołtys.

Szlachcic mógł usunąć sołtysa, a jego ziemię wcielić w teren folwarku.

Między rokiem 1500, a 1600 nie doszło do zmian cen w Europie

zachodniej.

W latach 1550-1600 ceny wzrosły o 91% w Europie

środkowo-wschodniej

Dogmat spichlerza - Mikołaj Rej:

Dogmat spichlerza był przekonaniem polskiej szlachty, że Europa nie
jest w stanie się wyżywić bez polskiej pomocy, bez polskich dostaw zboża. Zwykło się mawiać, że
Rzeczpospolita Obojga Narodów była spichlerzem Europy. Szlachecka ideologia gospodarcza zakładała, że
handel zbożem jest podstawą i przynosić może ogromne zyski.

W XVII wieku doszło do załamania cen zboża co spowodowało ogromne

problemy szlachty w Europie środkowo-wschodniej.

W XVII wieku Szlachta zaczynać zabierać ziemie chłopom i wcielać je w

tereny folwarku.

Produkcja ekstensywna - produkcja bazują na ilość wyprodukowanych

produktów.

Pańszczyzna stała się mniej wydajna.

Gospodarka kapitalistyczna

Rewolucja przemysłowa była procesem długotrwałych i dotyczyła 3 sfer:

1. sfera techniczna
2. sfera ekonomiczna
3. sfera społeczna

Manufaktura - zakład produkcyjny gdzie praca jest wykonywana za

pomocą ludzkich rąk. W manufakturach wprowadzono podział pracy.;
Manus (reka) - manufaktury; podzial pracy miedzy pracownikami
Rzemieslnik - od poczatku do konca,

Zmiany ekonomiczne:
Fabryka - Duża ilość produkowanych produktów, niskie ceny, duży rynek
zbytu

Warsztat rzemieślniczy - wysokie ceny, mały rynek zbytu.

Zmiany w strukturze społecznej

Powstały nowe klasy społeczne takie jak: klasa kapitalistyczna, klasa
robotnicza.

Potrzebne do rewolucji przemyslowej|:

- wiemy co chcemy produktowac, Wąski rynek zbytu
- Potrzebna akumulacja kapitału - kasa na inwestycje
- Odpowiednia sila robocza, musi byc mobilna, ma sie przemieszczac z miejsca na miejsca, wiec powinny
byc zlikwidowane sotsunki feudalne

Pierwszym krajem w którym doszło do rewolucji przemysłowej była

Anglia.

Wyznacznik akumulacji - na co przekazac pieniadz procentujacy, ktory przynosi zysk

Przyczyny rewolucji przemysłowej w Anglii:

1. Rynek zbytu
2. Akumulacja kapitału
3. Siła robocza (osłabienie stosunków feudalnych) Siła robocza stała
się mobilna.

Ogradzanie - tereny były dzielone i przyznawane ludziom. Pomagało to

w hodowli. W dużej ilości hodowano owce.

W XIX w. 75% gospodarstw stanowiły ziemie o powierzchni 40 ha

“Owce zjadły ludzi”, chłopów pozbywano się ze wsi, bo nie byli tam
potrzebni

Stosunek kosztów transportu przez morze, rzeki i drogą lądową: 1:3:27.

Londyn ściągał do siebie cały towar i dzięki temu utworzył się tam
gigantyczny rynek zbytu.

Pozyczanie kasy od rodziny fukiera

Witold Kula, Polityka kolonialna:

1. Kruszcowy
2. Korzenno-manufakturowy
3. Plantacyjny
4. Opodatkowanie ludzi.

Na początku Anglia skupiła się na plantacjach by utworzyć tam rynek

zbytu, potem zainwestowało w handel korzenno-manufakturowy
ponieważ był nie ekwiwalentny i ceny produktów w koloniach były dużo
większe niż w samej Anglii.

1651 r. - Akt nawigacyjny wydany przez prom Cromwella.

Towary mogą transportować statki angielskie lub sami producenci.

W koloniach nie mogły być produkowane podkowy, czy nawet gwoździe,

bo wtedy producenci z Anglii zaczynali protestować.

Wojna o niepodległość USA - wojna o niezależną gospodarkę.

1807 r. - zniesienie poddaństwa na ziemiach polskich.

Chłopi mogą opuścić swojego pana, ale muszą zostawić cały swój
dobytek.

Kapitał
Kaputa ( łac. głowa, bogactwo, skład, magazyn, pieniądz procentujący)
HG, w.3

1531r. - powstanie giełdy w Antwerpii, pierwsza

1566-70r. - powstanie giełdy w Londynie

Bubbles - spółki akcyjne, ludzie inwestowali nawet w spółki, który nic nie
robiły.

Giełda - źródło akumulacji kapitału,

DAnglia nie ma wiecznych wrogow ani wiecznych przyjaciol, ale wieczne interesy

Dług Anglii w czasie rewolucji przemysłowej wynosił 50 mln, ponieważ

finansowali wojnę przeciwko Francji, by ta nie objęła tronu
hiszpańskiego. XVIII w. - nie chca dynasti frnacuskiej tylko burbonow, tak jak u nich i hiszpanii —

Dlatego zalozona
South Sea Company - Kampania Morza Południowego aby wybic sie z dlugu

- Ceny akcji SSC z ceny 100 wzrosły do ceny 1050

- akcje mialy rosnac na wartosci
- jednak ta kampania w przeciwienstwie do wschodnio-indyjskiej byla flopem
- tak zrodzily sie buble, czyli akcje bez wartosci
Bubel - nie mający żadnej wartości
Kolonie - wazne zrodla akumulacji

Bubble Act - prawo bublowe:

Trzeba było mieć zgodę parlamentu by móc założyć spółkę akcyjną
Dochód Anglii w tym czasie wynosił 9 mln.
1694r. - powstanie Banku Anglii

Nowe banki różniły się tym, że pieniądze w nich należały do

depozytariuszy, a nie do właścicieli.

Brudny handel - handel ze skazą moralną. W XVIII wieku głównym

towarem byli niewolnicy.; takze akumulacja - niewolnicy

Armia zawodowa stworzyła rynek zbytu, ponieważ byli potrzebni ludzie,

którzy są w stanie zaopatrzyć taką armię.

Anglia pomagała przedsiębiorcą działającym na potrzeby kraju, ze zrodel poza przemyslowym

Rolnicy inwestowali w przemysł włókienniczy.

Teoria predystynacji - każdy człowiek ma z góry zaplanowaną

przyszłość przez Boga. -> Kalwiniści

Purytanie - przestrzegający zasad, uczciwy

Max Webber - religia katolicka utrudnia rozwój gospodarczy”etyka protestancka, a duch kapitalizmu”

O tym czy kraj się rozwija czy nie, decyduje etyka protestancka.

Żydzi mogli pożyczać pieniądze muzułmanom i chrześcijanom, ale

innym żydom już nie.
Chrześcijanie mogli pożyczać pieniądze żydom i muzułmanom, ale
innym chrześcijanom już nie.

“Paryż wart jest mszy” - Henryk IV uważał, że warto zmienić wyznanie,

aby zostać królem. Był hugenotem i przeszedł na wyznanie katolickie.

Hugenoci z Francji wyemigrowali do Anglii. Hugenoci byli wykształceni

technicznie, więc mogli się przydać przy rozwoju gospodarczym.
Inne fala hugenotów wyemigrowała też do Prus.

Polityka Anglii - sprzyjała rozwojowi gospodarczemu.

1624 r. - Wydanie prawa patentowego

I w. p.n.e. - pierwowzór maszyny parowej stworzył Heron

1733 - John Kay wynalazł “latające czółenko”, które zwiększało

wydajność tkaczy. Został za to wygnany z Anglii.

1769 - Richard Arkwright udoskonalił krosno tkackie

1786 - Edmund Cartwright opatentował krosno mechaniczne

Abraham Darby II opracował sposób w jaki węgiel kamienny mógł być

używany do produkcji żelaza. Uzyskał koks z węgla kamiennego, który
był do tego używany.

1784r. Henry Cort opracował proces pudlingowania, czyli mieszania

żelaza produkowanego przy użyciu węgla kamiennego w taki sposób, że
zanieczyszczenia były usuwane.

1698r. - Maszyna parowa Thomasa Sawyera

1712r. - Maszyna parowa Thomasa Newcomena, miała 17 metrów

wysokości, moc 5km

James Watt zminiaturyzował maszynę parową Newcomena, a jej moc

pozostała taka sama.

HG, w.4

Gospodarka socjalistyczna
42 mln km
2
- powierzchnia krajów socjalistycznych
2 mld - ludność w krajach socjalistycznych

Karol Marks
Fryderyk Engels

Cechy gospodarki socjalistycznej:

1. Społeczna własność środków produkcji
2. Społeczeństwo bezklasowe
3. Gospodarka centralnie planowana
4. Centralne zarządzanie
5. Gospodarka bezpieniężna (wszystko dla wszystkich)
6. Charakter ogólnoświatowy

Podział hierarchiczny gospodarki:

- Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego (PKBG)
- Ministerstwa np. hutnictwa (MH)
- Centralny Zarząd
- Zjednoczenia
- Przedsiębiorstwa

Rewolucja permanentna

Zaczyna się od krajów najbardziej rozwiniętych, a potem słabsze kraje

naśladują te lepsze.

1917 r. - Rewolucja październikowa

155 mln obywateli
3,5 mln robotników
20 tys. - liczebność bolszewików
100 tys. - liczebność bolszewików na najlepszym okresie

1917-1941

1917 - IX 1918 - budowa podstaw

IX 1918 - III 1921 - komunizm wojenny
1921 - XII 1925 - NEP (Nowa Ekonomiczna Polityka)
1926 - 1929 - Przygotowanie do industrializacji
1929 - 1932 - Pierwszy plan pięcioletni
1933 - 1937 - Drugi plan pięcioletni
1938 - 1941 - Trzeci plan pięcioletni

“Jeden krok w tył, dwa kroki w przód” - Włodzimierz Lenin

1 etap - budowa podstaw

- Dekret o pokoju -
Wzywał on narody i rządy walczących stron do
zawarcia sprawiedliwego, demokratycznego pokoju bez aneksji i
kontrybucji, unieważniał wszelkie tajne układy zawarte przez Rząd
Tymczasowy i zapowiadał jawne przeprowadzenie wszystkich
rokowań.
- Dekret o ziemi - Znosił prywatną własność ziemi. Doprowadził do
nacjonalizacji ziemi obszarniczej i kościelnej oraz uczynił
własnością ogólnonarodową wszystkie bogactwa mineralne, lasy i
wody.
- Likwidacja aparatów przymusu

“Nawet kucharka może być ministrem” - rozdawanie stanowisk

w drodze losowania lub wyborów

2 etap - komunizm wojenny (gławkizm (gław-głowa))

- Kontrrewolucja (Biali generałowie)
- Pełna nacjonalizacja przemysłu
- Upaństwowienie przedsiębiorstw posiadających silniki lub
określoną ilość pracowników
- Centralne planowanie gospodarki (głównie produkcja
zbrojeniowa)
- Prób likwidacji pieniądza
- Pełen monopol państwa na obrót artykułami
żywnościowymi

- Terror (Liszeniec - osoba bez praw)

- Pracownik nie mógł zmienić pracy bez zgody pracodawcy
- Dzień pracy trwał 12-16 godzin
- Subotniki (prace społeczne w niedziele)
- Próba wprowadzenia idealnej gospodarki socjalistycznej
- Pierwsza fala głodu
- Rozwiastka ( państwo zabierało artykuły żywnościowe i
zostawiało tylko tyle ile wynosi minimum by przeżyć)
- W czasie pierwszych 3 miesięcy ilość zwierząt
hodowlanych spadła o 40%
- Bunt marynarzy w Kronsztadzie (Żądali więcej chleba i
wyborów demokratycznych) krwawo spacyfikowany
- Produkcja stanowiła 14% produkcji przedwojennej
- Wydatki przekraczały 8-krotnie wpływy do budżetu

III etap - NEP - przejscie z komunizmu wojennego, „rude czasy” - cofniecie sie do rozwiazan gospodarki
wolnorynkowej
Bialy- kapitalizm
Czerwony - komunizm

Zmiana polityki rolnej:

- Zrezygnowanie z “rozwiastki”( zagarniano chlopa art. Zywnosciowych Bez zadnej zaplaty) podatek
wynosił 10-15% zbiorów, wprowadzono podatek w naturze (⅕ ich produkcji)
- Państwo zrezygnowało z monopolu na artykuły żywnościowe, mogli sprzedac na wolnym rynku
- Zmiany profilu produkcji ze zbrojeniowej na produkty konsumpcyjne, produkty potrzebne do uprawy roli
- Bogaci chłopi kułaki byli zachecani do powiekszenia ich gospodarstwa, mogli dokupic, dzierzawic ziemie
- Sądowa ochrona własności prywatnej - nie mozna bylo pozbawic chlopa gospodarstwa na drodze
administracyjnej

Zmiana w przemyśle:
- Częściowa denacjonalizacja przemysłu - mozna tworzyc male i srednie prywatne firmy
- Ograniczenie centralnego planowanie i zarządzania -
- Dopuszczenie kapitału zagranicznego - inwestycje zagranicznych panstw
- Produkcja w 1925 r. była taka sama jak w 1913 r. (Efekty ekonomiczne)
- Rubel czerwoniec?
- NEP nie gwarantuje akumulacji kapitału
- Przeświadczenie, że ZSRR to jedyne państwo socjalistyczne (Mongolia też była socjalistyczna)
- Przeświadczenie, że ZSRR powinno być samowystarczalne
1925 rezygnaca z nepu, przyspieszona industrializacji panstwa

Przyczyny:
1. ideologiczno-społeczne - miała być rewolucja proletariacka, a tu kapitalistyczne, chcieli powortu do
czystosci ideologi
- Zróżniocowanie klasowe - pojawienie się burżuazji nepmańskiej, zabepieczali sie w zloto, zeby
przetrwali, bo wiedzieli, ze bolszewicy i tak im wszystko zabiora
- Rewolucja wybuchnela w kraju, gdzie 80% chłopów -> wyprodukowanie z nich klasy robotniczej
2. Militarny - rozbudowa przemyslu ciezkiego, bo dzieki niemu mozna wyrobic przemysl zbrojeniowy
- przestawienie gospodarki z lekkiej
- gospodarka autalgiczna, czyli samowystarczalna
3. Czynniki propagandowe
- nowoczesny przemysl, ktory bedzie mial produkty chetnie kupwane na zachodzie
- Rewolucja powinna miec charakter pernamanety- ma objac caly swait i ma stowrzyc jedno panstwo
robotnikow
- Wyzszosc socjalizmu nad kapitalizmem - pobudzenie rewolucji proletariackich w innych panstwach,
przescigiwanie sie na olimpiadzie

HG, w.5

Zalozenia industrailizacji:
1929-1934 - wybudowanie 1500 - planowana ilość stworzenia nowych przedsiębiorstw
produkcyjnych
1918 - 1928 r. - wydano 16 mld, 1929 - 1932 r. - planowano wydać 64 mld

Woluntaryzm - wola - chciejstwo, osiagniecie nawet najbardziej wygorowanych dazen

Zmiany w ZSRR z gospodarki rolniczej na gospodarkę rolniczo-przemysłową

Planowanie genetyczne, np. Kondratiew, Bazarow

Polega na: wychodzi sie od tego jaki ma sie zasób kapitału, infrastruktury, technologi, ludzi i na tej
podstawie budowa planu, maja wplyw ekonomisci, Kondratiew - ustalenie środków i dopiero próba
osiągnięcia celu

W zzsr przyjety planowanie teleologiczny -ekonomista Strumienin - najpierw ustalenie celu przez polityków,
ekonomisci dobieraja srodki tak aby sprostac cela, a potem dążenie do jego osiągnięcia

Koncepcje finansowania industrializacji

- Sokolnikowa - powtórzenie modelu angielskiego, rozwój rolnictwa pobudzi rozwój przemysłu

- Stalina - zmiany formy własności, zlikwidowanie burżuazji NEPmańskiej. ZSRR nie będzie płaciło długów
carskich i ich odsetek. Znacjonalizowanie handlu zagranicznego i systemu bankowego.
- Preobrażeńskiego - akumulacja kapitału, wewnętrznakolonia, pierwotna akumulacja kapitalistyczna, czyli
uczynnic z jednej grupy spolecznej wew kolonie i wyeksploatowac ich tak, aby z nich pozyskac pieniadze z
chłopów, nieekwiwaletne ceny tak jak element korzenne w angli, przemysłowy (na artykuły spożywcze
niskie ceny, a na przemysłowe wysokie ceny)

Stalin później realizował koncepcję Preobrażeńskiego, a ten został

skazany na śmierć podczas Wielkiej czystki

Wydobycie przed pierwszą 5-latką

11 mln t ropy naftowej - 35 mln t węgla

Planowana Wydobycie po pierwszej 5-latki

21 mln t ropy naftowej - 75 mln t węgla

Nakaz Stalina
35 mln t ropy naftowej - 105 mln t węgla
Faktyczna wydobycie po pierwszej 5-latce
16 mln t ropy naftowej - 65 mln t węgla

Wola kolektywna - mobilizacja spoleczna do efektywnej pracy, jesli wszyscy wykaza te chec doosiagniecia
tych wygorowanych celow

Przejawy: ruch stachanowszczyzny, zmuszał robotników do podnoszenia wydajności pracy, zazwyczaj

poprzez zawyżanie norm produkcyjnych. Zapoczątkowany został przez górnika radzieckiego Stachanowa,
który w kopalni w Donbasie ustanowił rekord w wydobyciu węgla kamiennego, przekraczając normę 14
razy.

Stachanowiec - przodownik pracy (Aleksiej Stachanow), kto wydobedzie wiecej wegla niz ja

1929 r. - Kolektywizacja wsi - nacjonalizacja - kontrola wsi, ich towarow ktorzy sprzedaja poza
gospodarwstwo
Kołchoz - rolnicza spółdzielnia produkcyjna
Sowchoz - państwowe gospodarstwa rolne (W polsce odpowiednikiem
były PGR-y)

X 1929 r. - rok wielkiego przełomu

13 mln gospodarstw poddano kolektywizacji
gospodarka kułacka

Mołotow - podział kułaków

1. Kułacy zaangażowani w kontrrewolucje (jeśli stawiali opór to ich
zabijano)
2. Kułacy bierni (wysyłano ich na przymusowe roboty)
3. Kułacy popierający władze

Wysiedlono 1,8 mln ludzi, a dotarło do celu 1,3 mln (500 tysięcy zmarło
w czasie podróży)

188 mln > 84 mln - zmiana w ilości hodowanych zwierząt

32 mln > 17 mln - zmiana w ilości hodowanych koni

Zwiększono podatek w naturze - kontrola chlopow

15% -> 40%
W sklepach artykuły spożywcze sprzedawano poniżej kosztów produkcji
8 rubli - cena sprzedaży
28 rubli - koszt wytworzenia

MTS (Machine and Tractor Station) - sprzety maszynowe, za wypozyczenie placicili art. spozywczymi,
polityczna czapa nad rolnictwem, od tego pożyczano narzędzia do pracy, uzyskiwanie zrodel towarow

1928 - 1950
1 > 1 - ceny na artykuły spożywcze się nie zmieniły
1 > 10 - ceny na artykuły przemysłowe wzrosły 10-krotnie

Głód na Ukrainie
Prawo 5 kłosów - jak ktoś ukradł 5 kłosów zboża to minimalna kara to 10
lat więzienia, a maksymalna to śmierć

Prawo paszportyzacji wewnętrznej - by wyjechać do miasta potrzebne

było zezwolenie władz
Płacono artykułami żywnościowymi za pracę

Sfinansowanie industrializacji socalistycznej— Wymuszanie artykułów zywnosciowych - prywmitywna

robocza do tworzenia gigantycnzych budowli socjalistycznych, artykuly potrzebne by płacić za place tej sile
roboczej, szybkie gromadzenie kapitalu do sfinansowania, tylko jeden sposob czyli obnizka poziomu zycia
spoelczenstwa, obnizenie poziomu konsumpcji, zmuszenie do akceptacji tej polityki, tak staje sie panstwem
totalitarnym, ktory teroryzuje wlasnych obywateli

Kapitalistycznej - wiele zrodel, rozlozone w czasie, kapital zgromadzony kiedy trzeba bylo go pozyskac

Obniżenie poziomu życia

Totalitazycja życia społecznego - terror

Gułag - 28 mln ludzi przewinęło się przez Gułag

Różnice między industrializacją kapitalistyczną, a socjalistyczną

- w socjalistycznej obniżono poziom życia, a w kapitalistycznej
rozwijano rolnictwo
- w socjalistycznej doprowadzono do terroru ludności
- rozwój rolnictwa - w socjalistycznej industrializacji rolnictwo było
cały czas eksploatowane
- w socjalistycznej preferencje kładziono na przemysł ciężki, a
kapitalistycznej rozwijał się przemysł tekstylny

- w socjalistycznej było centralne planowanie

- industrializacja socjalistyczna było wydedukowana z teorii, a
kapitalistyczna indukowana
- w socjalistycznej dominowały czynniki ideologiczne

System feudalny - cechy, wlasnoc podzielona,

Dualizm rozwoju gspodarczego europy - dlaczego sie udalo na wschodzie
Rewolucja przemyslowa w anglii - rynek zbytu
Zwiazek radziecki
Model gospod socjalisycznej