WIOSNA LUDÓW W EUROPIE – „przebudzenie narodów” fala powstań i rewolucji (1848

– 1849)
Geneza – kongres wiedeński którego celem było przywrócenie starego ładu
Przyczyny:
1. Polityczne:
 Dążenie do rozszerzenia praw politycznych i zmiany ustroju
 Dążenie do niepodległości (Polacy, Węgrzy)
 Dążenie do zjednoczenia (Niemcy, Włosi)
2. Społeczne:
 Walka o zniesienie pańszczyzny i nadanie ziemi chłopom
 Trudne warunki życia robotników
3. Gospodarcze:
 Głód spowodowany nieurodzajem
 Bankructwo przedsiębiorstw i bezrobocie
Państwa biorące udział w Wiośnie Ludów:
Francja – rewolucja lutowa
Cel:
 Obalenie monarchii (abdykacja króla, prezydentem Francji zostaje Ludwik
Napoleon Bonaparte, od 1852 – cesarz)
 Konstytucja
 Republika
 Poszerzenie praw wyborczych (poszerzono prawa tylko dla mężczyzn)
 poprawa warunków życia (powstanie robotnicze – czerwiec 1848)
Węgry
Cel:
 Niepodległość (utrata niezależności i przekształcenie ich w prowincję
Austrii)
Prusy + ziemie niemieckie
03.1848 – rewolucja w Berlinie
Cel:
 Reformy polityczne
 Konstytucja królestwa Prus (później została zmieniona 1850 – prawa dla
zamożnych)
Austria
03.1848 – rewolucja w Wiedniu
Cel:
 Zniesienie pańszczyzny
 Nadanie chłopom ziemi na własność
 Skutek – uwłaszczenie chłopów
Ustępstwa: (nie były zadowalające)
 Uchwalenie konstytucji
 Prawa (zniesienie cenzury, powszechne wybory)
REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA (zapoczątkował ją James Watt, wynajdując maszynę
parową w 1763 roku ) – proces zmian w gospodarce który polegał na przejściu z
produkcji ręcznej do produkcji maszynowej
Najszybciej przemysł rozwijał się w Prusach Francji Belgi i stanach zjednoczonych a
najsłabiej w Rosji.
Manufaktury
 Produkcja ręczna
 Energia: siła rąk ludzkich wiatru i wody
 Ograniczone możliwości produkcji
 Wysokie ceny
Produkcja przemysłowa
 Fabryki: produkcja maszynowa
 Energia: dostarczana początkowo przez maszyny parowe
 Produkcja masowa
 Niska cena
Zastosowanie maszyny parowej:
 Przemysł włókienniczy
 Górny
 Produkcja maszyn
 Transport (drogą lądową i morską)
Skutki:
 Konflikt między burżuazją a robotnikami
 Wielki przemysł zapełnił Europie przewagę gospodarczą i polityczną na świecie
 Obszary uprzemysłowione zostały zanieczyszczone. Nie zwracano uwagi na
zdrowie
 W wyniku rewolucji zanikały stany. Odtąd drabinę społeczną tworzyły klasy
społeczne: klasa wyższa średnia i niska – dzieliła się na burżuazję i inteligencję
była też klasa robotnicza.
POWSTANIE STYCZNIOWE
 Początek: w nocy z 22 na 23 listopada 1863
 Koniec: (klęska Polaków) jesień 1864
 Była to wojna partyzancka (małe odziały atakowały z zaskoczenia)
 Było ok. 1200 bitew i potyczek
 Najsłynniejsza bitwa – pod Żyrzynem na Lubelszczyźnie
 Dwa ugrupowania:
 Biali – dążyli do wszechstronnego rozwoju kraju i stopniowych reform
 Czerwoni – chcieli dążyć do jak najszybszego wybuchu powstania i gruntownych
reform
 Bezpośrednia przyczyną wybuchu powstania była branka czyli przymusowy pobór
młodych Polaków do wojska rosyjskiego
 Ostatni dyktator powstania to Romuald Traugutt, słynny był też ksiądz brzózka
 Powstanie było największym zrywem niepodległościowym Polaków
KLĘSKA POWSTANIA STYCZNIOWEGO:
REGRESJE
 Publiczne egzekucje
 Więzienie zsyłanie na Syberię
 Katorga
 Konfiskaty majątków
 Emigracja
 Stan wojenny
 Rozbudowano policję
RUSYFIKACJA – proces niszczenia świadomości narodowej Polaków poprzez narzucenie
im kultury i języka rosyjskiego
 Pomniejszono osiągnięcia polskiej kultury i historii
 Zamykano polskie instytucje kulturalne i naukowe
POLACY WOBEC RUSYFIKACJI
  Posłuszeństwo wobec władz
 Sprzeciw wobec rusyfikacji:
 Mówiono po polsku
 Tajne nauczanie (geografia, historia i j. polski)
 Treści patriotyczne w prasie i sztuce
POZYTYWIZM – ruch upowszechniający idee pracy organicznej i konieczności
kształcenia ubogich warstw społeczeństwa. Pozytywiści nawoływali do działań
wzmocnienia sił narodu przez pracę organiczną i pracę u podstaw
PRACA ORGANICZNA – dążenie do postępu gospodarczego kraju i rozwoju kulturalnego
społeczeństwa (zwłaszcza chłopów)
PRACA U PODSTAW – to kształcenie ludu i rozbudzanie ich świadomości narodowej
GERMANIZACJA:
 Niemiecki językiem urzędowym
 Urzędy dla Niemców
 J. Niemiecki w szkołach – wyjątek religia (STRAJK DZIECI WE WRZEŚNI)
 Zmiana polskich nazw geograficznych i nazwisk
 Ustawa kagańcowa
 Kulturkampf – walka z kościołem katolickim
 Rugi pruskie – wysiedlanie 30 tys. polskich osadników z innych zaborów
 Komisja kolonizacyjna – wykupywała ziemię od Polaków
 Zniemczenie urzędów, sądów i szkół
AUTONOMIA GALICJI:
 Pełnienie funkcji urzędniczej przez Polaków
 Mieli duży wpływ na decyzje dotyczące rozwoju gospodarki i kultury Galicji
 Przywrócono j. polski w urzędach
 Swobodny rozwój kultury
 Drukowano polskie książki
 Działanie uniwersytetu we Lwowie
 Wolność zakładania stowarzyszeń
 Polak namiestnikiem
 Trójlojalizm – Polacy wierni byli państwu zaborczemu w którym żyli: