1. Przemiany społeczne w XIX wieku a. dzięki rozwojowi przemysłu bardzo szybko rosło znaczenie BURŻUAZJI b.

rozwój fabryk przyczynił się do liczebnego wzrostu KLASY ROBOTNICZEJ – robotnicy byli źle wynagradzani i pracowali w
bardzo uciążliwych warunkach – warunki pracy powodowały, że robotnicy organizowali strajki c. stopniowo rozwijała się również tzw. klasa średnia 2. Zmiany w organizacji państw – demokratyzacja życia politycznego a. formy rządów–
MONARCHIA KONSTYTUCYJNA– MONARCHIA PARLAMENTARNA– REPUBLIKA b. wzrost znaczenia PARTII POLITYCZNYCH 3. Przemiany w ruchu robotniczym a. wyodrębnienie się socjaldemokracji – dążenie do reform w drodze walki
parlamentarnej– powstanie Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD) – 1869 r.– powstanie Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji – 1898 r.– powstanie Partii Pracy w Wielkiej Brytanii – 1900 r. b. w 1864 r. z inicjatywy KAROLA
MARKSA utworzono I Międzynarodówkę – międzynarodową organizację komunistyczną d. w 1889 r. powstała II Międzynarodówka e. rozłam w ruchu robotniczym – partie marksistowskie dążyły do obalenia kapitalizmu w drodze
rewolucji – partie socjaldemokratyczne (nazywano je też reformistycznymi lub rewizjonistycznymi) dążyły do poprawy warunków życia robotników w drodze reform f. anarchizm(likwidacja władzy i własności, zerwanie z tradycją i religią)–
MICHAIŁ BAKUNIN– PIERRE PROUDHON 4. Nowe ideologie przełomu XIX i XX wieku a. powstanie chrześcijańskiej demokracji – chadecji– partie chadeckie działały w oparciu o społeczną naukę Kościoła – w 1891 r. papież LEON XIII wydał
encyklikę Rerum novarum – Leon XIII propagował solidaryzm społeczny, który polegał na współdziałaniu różnych grup społecznych b. w XIX wieku wykształcił się NACJONALIZM – ideologia uznająca naród za najwyższe dobro(solidaryzm
narodowy, rozwój oświaty i kultury) c. SYJONIZM – nacjonalistyczny ruch żydowski, głoszący potrzebę budowy państwa żydowskiego w Palestynie 5. Ruch na rzecz kobiet a. EMANCYPACJA kobiet – ruch społeczny zmierzający wyzwolenia
kobiet b. SUFRAŻYSTKI – ruch społeczny kobiet walczących o uzyskanie praw wyborczych c. FEMINIZM – ruch dążący do równouprawnienia kobiet w życiu politycznym i społecznym Dominium – nazwa posiadłości brytyjskich, które
uzyskały autonomię; system dominialny zlikwidowano po II wojnie światowej. Współcześnie określenie posiadłości brytyjskich, które uzyskały niezależność ale uznały za głowę państwa brytyjskiego monarchę i pozostały członkiem
brytyjskiej Wspólnoty Narodów. . Protektorat – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego. Kolonializm to polityka państw rozwiniętych
gospodarczo polegająca na utrzymywaniu w zależności politycznej i ekonomicznej krajów słabo rozwiniętych oraz wykorzystywaniu ich zasobów ludzkich i surowcowych. Przyczyny ekspansji kolonialnej: 1.zdobycie nowych ziem,
2.pozyskanie taniej siły roboczej, 3.zwiększenie zysków 4.podkreślenie wyższości cywilizacyjnej Europy nad innymi terytoriami. Największe mocarstwa kolonialne to:Wielka Brytania,Francja,Belgia,Hiszpania,Holandia. Skutki ekspansji
kolonialnej: 1.zanik kultur i lokalnych tradycji, 2.zniszczenie środowiska 3.wyniszczenie grup ludności, które przeciwne były kolonizacji, 4.rozwój komunikacji i szlaków handlowych. Imperium kolonialne Wielkiej Brytanii: kontrolowała
25% globu, była największym imperium kolonialnym, najstarsze kolonie brytyjskie w których przeważała ludność biała pochodzenia europejskiego, uzyskały status dominium.Były to: Kanada, Australia, Nowa Zelandia, Nowa Funlandia,
Związek Południowej Afryki Przyczyny wojny secesyjnej: przemysł na Południu przeszkadzał rozwojowi rynku towarów przemysłowych na Północy, protest farmerów przeciwko zwiększaniu się wpływów plantatorów, powstanie partii
republikańskiej w 1854 roku, w której skład wchodziła głównie burżuazja z wielkich ośrodków przemysłowych Północy. Przebieg wojny secesyjnej 1. Wybór na prezydenta Abrahama Lincolna w listopadzie 1860 roku. 2. Secesja, czyli
wystąpienie stanów południowych z Unii ze stanami północnymi w grudniu 1860 roku - protest przeciwko wyborowi Lincolna na prezydenta. 3. Stworzenie przez stany: Południową Karolinę, Północną Karolinę, Tennessee, Teksas, Wirginię,
Missisipi, Florydę, Alabamę, Georgię, Luizjanę i Arkansas Konfederacji w lutym 1861 roku. 4. Prezydentem Konfederacji został Jefferson Davis. 5. Atak Konfederatów na Fort Sumter w Karolinie Południowej 12 kwietnia 1861 roku -
początek krwawej wojny domowej (1861-1865). 6. Krwawe działania wojenne Skutki wojny secesyjnej: spustoszenie gospodarcze i moralne kraju,
olbrzymie straty demograficzne po obu stronach, zniszczenia wielkich połaci rolniczego Południa, prześladowanie Murzynów