GŁÓWNE NURTY POLITYCZNE W EUROPIE W 1. POŁOWIE XIX w.

NARODZINY NOWOCZESNEJ ŚWIADOMOŚCI NARODOWEJ

-proces rozwoju Nowoczesnej świadomości narodowej trwał przez dziesięciolecia. u
Włochów było to możliwe dzięki królestwu Włoch utworzonemu przez napoleona, na rozwój
świadomości narodowej Niemców wpłynęła walka z napoleonem w latach 1813-1814.
Polakom okres napoleoński pomógł zrozumieć że upadek państwa nie oznacza zagłady
narodu.
LIBERALIZM- WOLNOŚĆ
-liberalizm to ideologia i ruch polityczny uznający że wolność stanowi nadrzędną wartość a
ustrój polityczny państwa powinien ją gwarantować. europejscy liberałowie żądali
wprowadzenia w swoich krajach konstytucji gwarantujących wolność i równość wobec
prawa, wolność prasy słowa i wyznania. swoboda działalności w zakresie produkcji i handlu.
-w latach 30 XIX w. wyodrębniła się grupa działaczy politycznych uznająca że celem działania
politycznego powinno być dobro ogółu, nazwano ich demokratami. uważali że powinna być
wprowadzona zasada pełnej równości politycznej. Wszyscy niezależnie od posiadanego
majątku i wykształcenia powinni mieć zagwarantowane prawo wyborcze
TAJNE OGRANIZACJE
- walka liberałów o prawa obywatelskie legalnymi metodami. tam gdzie było to niemożliwe
podejmowano działalność spiskową i zrzeszano się w tajnych organizacjach. zmierzały one do
przygotowywania rewolucji, zdobywały grono sympatyków wśród inteligencji, studentów
mieszczan i robotników
-wśród tajnych organizacji walczących z absolutyzmem największe wpływy zyskali
karbonariusze, czyli węglarze. ich pierwsza organizacja pojawiło się na terenie Włoch na
początku XIX w. karbonariusze stawiali sobie za cel zjednoczenie Włoch i zaprowadzanie
nich ustroju republikańskiego.
- W 1831 roku Giuseppe Mazzini włoski karbonariusz założył organizację pod nazwą Młode
Włochy. W 1834 roku stworzył Młodą Europę federacja organizacji konspiracyjnych
obejmujących m.in. młode Niemcy i młodą Polskę
SOCJALIZM- SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNA
-socjalizm to wspólna nazwa ideologii politycznych i ruchów społecznych powstałych w XIX
w. i dążących do równości oraz sprawiedliwości społecznej. Socjalizm był związany z ruchem
robotniczym, walczono o poprawę warunków pracy i życia robotników.
KOMUNIZM
-komunizm to ideologia głosząca potrzeby równości i wspólnotowości w życiu społecznym,
zniesienia podziałów klasowych i własności prywatnej
-w latach 40 XIX w. do głosu doszło nowe pokolenie socjalistów, ich poglądy określano
mianem socjalizmu utopijnego czyli głoszącego hasła słuszne ale niemożliwe do realizacji. ich
przedstawicielami byli Karol Marks i fryderyk Engels (1820-1895). Ukazali oni wizję dziejów
jako nieustanną walkę klas społecznych z których jedne próbują utrzymać dominującą
pozycję w społeczeństwie. uważali że liczba robotników będzie rosła i przejmie władzę.
KONSERWATYZM
-konserwatyzm to ideologię oparta na przekonaniu o konieczności zachowania lub
przywrócenia tradycyjnych form życia społecznego i politycznego.
-liberałom przeciwstawiali się konserwatyści ich poglądy kształtowały się pod wpływem
wstrząsu wywołanego przez rewolucję francuską. obalenie monarchii, egzekucja Ludwika XVI
i rewolucyjny terror. konserwatyści uważali rewolucję za groźny żywioł niszczący podstawy
na których opiera się społeczeństwu czyli prawa religię i moralność. część z nich
przeciwstawiała się wszelkim zmianom ustrojowym a za najlepszy system uznawała
monarchie w której pełnie władzy posiada kościół i szlachta
CHOROBA WIEKU- ROMANTYZM
-od końca XVIII w. Zaczęła się kształtować ideologia romantyzmu. romantycy przejmowali
część haseł oświecenia, uważali że świata nie można poznać przez zbieranie porządkowanie
obserwacji i doświadczeń. sądzili że rzeczywistość otaczająca człowieka jest tajemnicza pełno
zagadek i konfliktów.
-romantyzm nazywano chorobą wieku ponieważ zamiast oświeceniowego optymizmu i wiarę
i doskonalenia ludzkości romantycy akcentowali samotność jednostki która nie potrafi
odnaleźć się w istniejących realiach społecznych i politycznych
- poeci np. Adam Mickiewicz, George Byron Ale aktywny udział w życiu politycznym i w walce
o wolność narodów.
WPŁYWY NIEMIECKIE
- na rozwój romantyzmu istotnie wpłynęły idee filozoficzne, które pojawiły się w Niemczech
u schyłku XVIII w. w literaturze ten czas nazywano okresem burzy i naporu. twórcy zaliczani
do tego kręgu m.in. Johann Wolfgang Goethe oraz Friedrich Schiller. Opowiadali się za
polityczną i moralną wolnością jednostki.
-ideą późnego romantyzmu kształtowały się pod wpływem poglądów niemieckiego filozofa
Wilhelma Hegla, swojej filozofii dowodził że w dziejach ludzkości można dostrzec obecność
ducha zmierzającego ku coraz wyższym formom istnienia
ROMANTYZM W MALARSTWIE I MUZYCE
- romantyczni artyści postawili na autentyczność przedstawieniu uczuć, dlatego ich dzieła
często sprawiają wrażenie niepokojących. W twórczości niemieckiego malarza Caspara
Dawid Friedricha oddają romantyczną wizję człowieka jako samotnej jednostki a ruiny, skały i
cmentarze przypominają o przemijaniu i kruchości życia
-zmiany zachodziły również w muzyce romantycy tworzyli dynamiczne lub nastrojowe
kompozycje. kompozytorzy przywiązywali także ogromną wagę do motywów ludowych,
Ludwig van Beethoven, fryderyk Chopin