Professional Documents
Culture Documents
AP8 Q3 W5-8 Modules-4-6
AP8 Q3 W5-8 Modules-4-6
ARALING PANLIPUNAN
Ikatlong Markahan
Modyul para sa Sariling Pagkatuto 4
Unang Yugto ng Imperyalismong
Kanluranin
AGUSAN DEL SUR NATIONAL HIGH SCHOOL
San Francisco, Agusan del Sur
Magulang
mismo ang
magbigay ng
25 min. output ng
PAGSASANAY anak sa Guro
Pagsasanay: Poster Slogan sa paaralan o
di kaya ay sa
barangay
distribution
area.
ISAISIP 10 min. (Modular
• Mga mahahalagang kaalaman Printed)
na dapat tandaan (p.6)
ISAGAWA
• Gawain 5: Iguhit Mo! (p.6)
30 min.
• Gawain 6: Pagbuo ng Katha!
(p.7)
(Gamitin ang Rubrik sa
Pamantayan ng Pagmamarka)
TAYAHIN
10 min.
• Pagtataya (1-10) (p.7-9)
12:00 – 1:00 LUNCH
Ipasa o
ALAMIN
1:00 – 3:00 Natataya ang ipadala ang
• Panimula (p.1)
kahalagahan ng 10 min. output sa
(Module 2) ekonomiks sa • Pamantayan sa pagkatuto facebook
pang-araw-araw • Mga Nilalaman (Paksa/Aralin) Messenger o
na pamumuhay ng Group Chat
bawat pamilya at na gawa at
ng lipunan. BALIKAN binigay ng
• Gawain 1: Isip-Isip! (p.2) Guro o mga
10 min.
(Week 2 – AP9 ) Pamprosesong Tanong (1-3) iba pang
paraan ng
pagpasa ng
inirekomenda
TUKLASIN ng paaralan o
• Gawain 2: Which is which? anumang
(p.2) napili ng guro
15 min.
Pamprosesong Tanong (1&2) para sa Klase.
(Modular
Digitized)
SURIIN
• Kahalagahan ng Ekonomiks
15 min. Magulang
(p.3)
mismo ang
Pamprosesong Tanong (1&2)
magbigay ng
output ng
PAGYAMANIN anak sa Guro
15 min. sa paaralan o
• Gawain 3: Word Web (p.4)
di kaya ay sa
barangay
ISAISIP 15 min. distribution
• Mga mahahalagang kaalaman area.
na dapat tandaan (p.4) (Modular
Printed)
ISAGAWA
• Gawain 3: Gamitin Mo! (p.5)
(Gamitin ang Rubrik bilang
gabay)
30 min.
• Gawain 4: Interview Portion
(p.5)
(Gamitin ang Rubrik bilang
gabay)
TAYAHIN 10 min.
• Pagtataya (1-10) (p.6-7)
Prepared by:
Basahin ng mabuti ang bawat tanong. Isulat ang Fact kung tama ang pahayag at Bluff kung
hindi batay sa mga salitang may salunnguhit.
1. Ang paggamit ng spices ay mahalaga sa mga Europeo dahil ginagamit nila ito bilang
pang-araw-araw na pagkain.
2. Gumamit ang mga manlalakbay at mandaragat na Europeo sa kanilang mga
eksplorasyon ng mga kagamitang makakatulong sa kanila upang tuntunin ang kanilang mga
destinasyon, ang mga sumusunod ay mga kagamitan sa paglalakbay tulad ng compass at
astrolabe.
3. Imperyalismo ang panghihimasok, pag-impluwensiya o pagkontrol ng isang
makapangyarihang bansa sa isang mahinang bansa.
4. Ang Bullion ay tumutukoy sa Pilosopiya at Relihiyon.
5. Sina Marco Polo at Ibn Battuta ay dalawang manlalakbay na nagdagdag ng sa
limitadong kaalaman ng mga Kanluranin sa Asya dahil sa kanilang mga sinulat.
ARALIN
Sa isang kapirasong papel ay isulat ninyo ang mga lugar o bansa na inyo nang napuntahan at
nais pang puntahan.
Anu-anong mga lugar o bansa ang inyong napuntahan na at nais pang puntahan? Ano ang
mga pangunahin ninyong layunin sa pagpunta at pagnanais na mapuntahan ang mga lugar na
ito?
Nagsimula noong ika-15 siglo ang dakilang panahon ng eksplorasyon o ang panahon
ng pag-galugad ng mga lugar na hindi pa nararating ng mga Europeo. Ang eksplorasyon ay
nagbigay daan sa Kolonyalismo ay patakaran ng isang bansa ng pagpapalawak ng lupain sa
pamamagitan ng pananakop. Tatlong bagay (3 G’s) ang itinuturing na motibo para
sa kolonyalismong
eksplorasyon:1) paghahanap mg kayamanan (Gold); 2) pagpapalaganap ng Kristiyanismo (God) at
3) paghahangad ng katanyagan at karangalan (Glory).
Ang ika-15 hanggang ika-17 siglo ang unang yugto ng imperyalismomg Kanluranin.
Ang Imperyalismo ay tumutukoy sa panghihimasok, pag-impluwensiya o pagkontrol ng isang
makapangyarihang bansa sa isang mahinang bansa, Tuwiran man o Di-Tuwirang anyo ng
pananakop.
Holy Land
Krusada simula ika-11 siglo upang mabawi ng mga Kristiyano sa Europe
ang Holy Land mula sa pananakop ng mga Muslim. Ninais din ng mga
Europeo na palaganapin ang Kristiyanismo sa mga lupaing narating at
nasakop nila. Ito ang dahilan kung bakit may ipinapadalang mga
misyonero sa mga ekspidisyon.
PAGSASANAY
Poster Slogan
Panuto: Gumawa ng isang Poster Slogan na magpapaliwanag sa iyong pananaw o
saloobin sa mga naging motibo at salik ng eksplorasyon
PAGLALAHAT
Panuto: Story Pyramid (Unang Yugto ng Kolonyalismo)
Kahulugan ng Kolonyalismo
1. Ang mga bansa na nagpaligsahan sa eksplorasyon at nabigasyon noong ika-14 hanggang ika-15 siglo.
2. Kasunduan na nilagdaan ng Portugal at Espanya na nagsasaad ng pagkilos ng line of demarcation
patungong pa-Kanluran at maglatag ng tuluyan nilang paghahati sa mga iba’t ibang lugar sa mundo
na di pa naabot ng eksplorasyon.
3. Pinasimulan niya ang pagtatayo ng paaralan para sa mga magiging mahusay na mandaragat sa
hinaharap at inanyayahan niya ang mga mahuhusay na tagagawa ng mapa, matematisyan, at
astronomero upang mag-aral ukol sa nabigasyon
4. Gumuhit ng Demarcation line na naghahati sa mga babsang sasakupin ng mga kanluranin
5. Isang Portuges na naglayag sa ngalan ng Espanya
BALIK-ARAL
Panuto: Tukuyin ang salita na tinutukoy sa mga sumususunod na pangungusap. Bilugan ang tamang sagot
2. Aklat na isinulat ni Marco Polo na nagpabatid sa mga Europeong kaunlarang taglay ng China.
The Voyage of Marco Polo The Travels of Marco Polo
Bullion Merkantilism
ARALIN
Aralin 2: Mga Europeong Nanguna sa Eksplorasyon
Gawain 2: Flag Identification
2
Paghahati ng Mundo
Dahil sa lumalalang paligsahan ng
pagpapadala ng mga ekpidisyon ng Portugal at
Espanya ay humingi sila ng tulong kay Papa
Alexander VI upang mamagitan sa kanilang mga
paglalabanan. Sa pamamagitan ng Treaty of
Tordesillas noong 1493 ay gumuhit ng line of
demarcation ang Papa, isang di nakikitang linya
mula sa gitna ng Atlantiko tungo sa Hilagang Pola
hanggang sa Timugang Pola.
Ibig sabihin ng linya ng demarkasyon, may
karapatan ang Spain sa mga teriryong
masasakop nito sa kanlurang bahagi ng daigdig Papa Alexander VI
samantalang ang Silangan ay sa Portugal.
3
Ang Inglatera at Pransiya
Kung ikukumpara ibang mga bansa sa Kanluran hindi gaanong malaki ang naging
kontribusyon ng Pransiya at Inglatera sa unang bahagi ng eksplorasyon dahil sa kapwa kinaharap
nilang mga suliranin sa relihiyon at digmaang sibil.
Noong 1600, binigyan England ang English East India Company (EEIC) ng karapatang
makapagsulong ng interes na pangkalakalan. Binigyan ang EEIC ng monopolyo ng kalakalang
Inglatera sa East Eandies (tumutukoy sa pangkapuluang Timog Silangang Asya particular ang
arkipelagong Malay), gayundin sa Africa, Virginia at iba pang bahagi ng Africa. Ang unang
kolonyang English ay naitatag lamang Roanoke Island sa may silangang baybayin ng Amerika. Ika-
17 siglo, nakapagtatag naman sila ng kolonya sa Carribean at North America na magiging batayan
ng Imperyong British. Nakapagtatag din sila ng plantasyon ng tubo sa West Indies o ang
archipelago sa pagitan ng Timog Silangang bahagi ng North America at Hilagang bahagi ng South
America. Taong 1655 naagaw naman nila sa mga Espanyol ang Jamaica. Sa pagitan naman ng 1607-
1783, nagtatag ng kolonya sa dalampasigan ng atlantic Ocean sa North America ang mga English.
Ang unang kolonya ay ang Jamestown sa kasalukuyang estado ng Virginia sa United States.
Noong 1534, naabot ni Jaques Cartier ang St. Lawrence River na sa ngayon ay silangan
bahagi ng Canda at ipinasailalim sa France. Samantala, itinatag ni Samuel de Champlain noong
1608 ang Quebec bilang unang permanenteng kolonyang French. Noong 1673, naabot naman ni
Louis Jolliet at misyenerong Heswita na si Jacques Marquette ang Mississippi River at naglakbay
hanggang Arkansas River. Noong 1628, pinangunahan naman ni Rene-Robert Cavalier ang
ekspedisyon sa Mississippi hangang Gulf of Mexico. Ang lahat ng lupain dito ay inialay sa hari ng
France na si Louis XIV at tinawag itong Louisiana.
Jaques Cartier Samuel de Champlain Louis Jolliet Rene-Robert Cavalier Louis XIV
Gawain 1: WHO-LA-Who
Panuto: Hulaan ang tinutukoy na Europeong na nanguna sa eksplorasyon. Tukuyin ang kanilang
naging ambag.
RNADNEFIDAMLNALGAE
CODSGEAMAAB
EPESNIRPYRNEH
HUHEDSNRONY
MULOCSUBPOTHERRISHC
4
Panuto: Bilang Asyano, anong mga ambag ng mga Kanluranin ang malaki ang epekto sa iyo.
Ipaliwanag ang iyong sagot sa 5 pangungusap .
5
8
ARALING PANLIPUNAN
Ikatlong Markahan
Modyul para sa Sariling Pagkatuto 6
Unang Yugto ng Imperyalismong
Kanluranin
PAUNANG PAGSUBOK
Lagyan ng kung tama ang ipinapahayag na epekto ng Kolonyalismong Kanluranin at X kung
mali.
1. Ang paglaganap ng sakit.
2. Naging sentro ng kalakalan ang Europa.
3. Slave Trade.
BALIK-ARAL
Picture Call-Out
1. 2.
3. 4.
1
ARALIN
Mga Epekto ng Eksplorasyon.
Nang magsimula ang panahon ng paggalugad noong ika-15 siglo marami itong naging epekto hindi
lamang sa mga bansang Europeo higit lalo sa mga bansang naging kolonya nito. Una, naging sentro ng
kalakalang pandaigdig ang Europa. Dahil sa pagdami ng salapi, lumawak ang kalakalan at namuhunan ang
mga negosyante sa malalaking negosyo. Ikalawa, Umunlad at naitama rin ang maraming kaalaman tungkol
Heograpiya. Halimbawa nito ay nang mapatunayan ng circumnavigation ni Magellan na lahat ng karagatan
sa daigdig ay magkakaugnay at ang ating planeta ay bilog at hindi patag. Ikatlo,Ang pagtaas ng populasyon
ng Europe ay isa rin sa pangmatagalang epekto ng eksplorasyon. Dahil sa unti-unting pagtaas ng produksiyon
ng pagkain sa pagpasok ng yaman sa Europe ay nabawasan ang bilang ng mga namamatay dahil sa sapat na
nutrisyon. Ikaapat,Ang paglaganap ng sakit. Ang mga barkong Europeo ay nagdala ng mga sakit gaya ng
yellow fever at malaria mula sa Africa tungo sa New World. Malaking bahagdan ng populasyon ng Amerika
ang namatay dahil sa mga sakit at digmaan laban sa mga Europeo. Ikalima, ang pandarayuhan dahil sa
ekplorasyon ay naging sanhi upang mabuo ang mga bagong nasyon na may iba’t-ibang uri ng lahi at kultura.
2
3