You are on page 1of 40

anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavlebis aqtivobebis cxrili

meTodi / aqtivoba resursi gverdi


xuTi sabaziso meTodi

saCvenebeli/samodelo kiTxva moswavleebis codnis Sesabamisi donis mxatvruli an


sainformacio teqsti
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

saCvenebeli/samodelo wera dafa da carci/didformatiani qaRaldi da markeri

erToblivi kiTxva da misi didi wigni/didformatian qaRaldze, posterze an


variaciebi dafaze didi asoebiT dawerili teqsti/proeqtoriT
gaSvebuli eleqtronuli wigni
erToblivi wera dafa da carci/formati da markeri
enobrivi praqtika anu `mas- dafa da carci/didformatiani qaRaldi da markeri,
wavlebeli _ kalami~ sasurvelia TvalsaCinoeba

anbanis swavlebis aqtivobebi


asoebis dalageba suraTiani baraTebi; asoebiani baraTebi, romlebic
saWiroa suraTze gamosaxuli sagnis/mcenaris/cxov-
elis da a. S. asawyobad
anbanis loto boTlis Tavsaxurebze/baraTebze dawerili asoebi
anbanis furclebi feradi fanqrebi, Jurnal-gazeTebi, plastelini,
makrateli, garemoSi arsebuli sagnebi, webo, `skot-
Ci~, furceli (SesaZlebelia specialurad damza-
debuli `anbanis furclis~ gamoyenebac. ix. danar-
Ti)
anbanis maZieblebi feradi fanqrebi, furclebi
mzareulobana markeri, muyao/furclebi, jami da kovzi, qaRaldis
an plastmasis TefSi, saTamaSo fuli
anbanis buStebi buStebi (Ria feris), permanentuli markerebi (muqi
feris)
anbani wreSi feradi baraTebi anbanis asoebiT (TiTo baraTze
TiTo aso), magnitofoni/leptopi, qudi/tomara
lurji da wiTeli asoebi dafa da carci/formati da markeri; rveuli/
furceli, ori feris fanqari/kalami
feradi sityvebi dafa da carci/formati da markeri; rveuli/
furceli, ori feris fanqari/kalami
asoebi gazeTSi Zveli Jurnal-gazeTebi, msxvili SriftiT dabeWdi-
li teqstebi, broSurebi, furceli, webo, makrateli
sityvis asoebi gzajvared- didi formatis furceli/dafa, markeri/carci
inze
yiramala da misi variaciebi teqsti/wigni/ saxelmZRvanelo moswavleTa raode-
nobis mixedviT
klasis anbani sityvis baraTebi, gamogonili kodebis cxrili
Secvale aso erTi didi zomis sityvis baraTi, dafa da carci
anbanuri sityvebis kedeli asoebis baraTebi, sityvis baraTebi
sityvebis wakiTxvis swavlebis aqtivobebi
dRis mesiji didformatiani qaRaldze dawerili teqsti, fanqre-
bi/flomasterebi, furclebi
sityvebis kedeli sityvebis baraTebi (Tabaxis furclis mesamedis
zomis)
iarliyebi klasSi didi zomis sityvis baraTebi
sityvebi magidaze an iatakze sityvis baraTebi
sityvebis amokiTxva sityvebis sia/didi zomis sityvis baraTebi, wam-
wyvilebSi mzomi, dafa da magnitebi/carci
ipove wyvilebi banqos zomis kvadratuli baraTebis dasta sityveb-
iTa da naxatebiT
sinonimebis banqo naxatebiT banqos zomis baraTebis dasta sityvebiTa da nax-
atebiT
boTlis datrialeba sityvis baraTebi, plastikatis boTli
sityvebis loto sityvis baraTebi
sityvebis marketi sityvis baraTebi
mokarnaxe zmnebi sityvis baraTebi
sityvebis gariTmva sityvis baraTebi, furceli, kalami
sityvebis masaJi mcire zomis sityvis baraTebis dasta
davimaxsovroT sityvebis sityvis baraTebi
mwkrivi
daxede, gadaabrune, dawere, sityvis baraTebi
Seamowme
gaelveba sityvis baraTebi
sityvebis maTematika sityvis baraTebis dasta, furceli, kalami
sityvebis moZebna (snaiperi) wignebi, Jurnalebi, broSurebi, gazeTebi
fostalioni mcire zomis sityvis baraTebi
`bax~ banqos zomis sityvis baraTebi, 5-6 baraTi sityviT
`bax~
rTuli _ advili sityvis baraTebi
cxovelebis saxli dafa, carci, sityvis baraTebi (saWiroebisamebr)
damatebiTi efeqturi aqtivobebi anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavlebisaTvis
afrinda, afrinda!
sityvaSi marcvlis identifi-
cireba
qurds unda...
Secvale aso
ipove sityva
gadaxaze araswori sityva
aklia marcvali
areuli marcvlebis dakav-
Sireba
sityvebis anbanuri rigiT
dawyoba
mocemuli marcvlebiT si-
tyvebis Sedgena
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

sityvebis gadawera sigrZis


mixedviT
Sesabamisi sityvis povna da
gadawera
sityvebis garkveuli niSniT
gadawera
Sinaarsobrivi wyvilebi
sityvis transformireba
did sityvaSi patara sityvis
povna
sityvebis gadawera da nakar-
naxev sityvebTan dawyvileba
idumali sityva
wakiTxuli winadadebis Sesa-
bamisi variantis povna
pica
saCvenebeli samodelo kiTxva

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
saCvenebeli kiTxva (maswavleblis mier moswavleebisaTvis xmamaRla kiTxva) aris erT-er-
Ti yvelaze sasargeblo meTodi, romelic maswavlebelma SeiZleba gamoiyenos moswa-
vleTa wignierebis ganviTarebisaTvis. rodesac moswavleebi usmenen, rogor kiTxul-
obs maswavlebeli xmamaRla, maT uviTardebaT wignierebisaTvis saWiro umniSvnelovanesi
unarebi, umaRldebaT kiTxvis motivacia. isini iwyeben imis gaazrebas, rom kiTxva aris
axali informaciis mopovebis, swavlisa da siamovnebis miRebis saSualeba. gawafuli, bge-
rebis sworad da mkveTrad gamoTqmiT kiTxva amdidrebs msmenelis leqsikons. xmamaRla
wakiTxuli wignebis mosmena da maT Sesaxeb saubari moswavleebs uviTarebs zepirmetyve-
lebis unars, exmareba gageba-gaazrebis im strategiebis CamoyalibebaSi, romelTa gamo-
yeneba maT Tavadac SeuZliaT kiTxvis dros (mag., mTavari azrisa da damxmare detalebis
aRmoCena, vizualizeba, pirad gamocdilebasTan dakavSireba da sxv.). saCvenebeli kiTxvis
gamoyenebiT maswavlebeli acnobs moswavleebs sxvadasxva tipis teqstebis struqturas.

saCvenebeli kiTxvis mniSvnelovani nawilia maswavlebelsa da moswavles Soris verbalu-


ri interaqcia. maswavleblis komentarebi da SekiTxvebi teqstis wakiTxvamde da wakiTx-
vis Semdeg, aseve, periodulad, wakiTxvis procesSi mis mier xmamaRla fiqris meSveobiT
kiTxvis sxvadasxva strategiis demonstrireba mniSvnelovnad exmareba moswavleebs te-
qstis gageba-gaazrebaSi.

muSaobis forma: mTeli klasi an mcire jgufi


resursi: moswavleebis codnis Sesabamisi donis mxatvruli an sainformacio teqsti.
msvleloba
safexuri 1. wasakiTxi wignis/teqstis winaswari mimoxilva. uSualod kiTxvis procesze ga-
dasvlamde maswavlebeli gaacnobs moswavleebs wasakiTxi wignis saTaurs, aCvenebs ydas,
ilustraciebs da warmarTavs xanmokle saubars moswavleTa molodinebisa da STabeWdi-
lebebis Sesaxeb.
safexuri 2. saCvenebeli kiTxva. maswavlebeli kiTxulobs teqsts xmamaRla, mka-
fiod, gamometyvelebiT. gzadagza Cerdeba, svams wakiTxul monakveTTan dakav-
Sirebul SekiTxvebs, ganmartavs bundovan sityvebsa da frazebs, gamoaTqmevinebs
moswavleebs varaudebs da a.S. amgvarad kiTxulobs maswavlebeli mTel teqsts.

SeniSvna: kiTxvis dasrulebis Semdeg saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebeli xelaxla uki-


Txavs moswavleebs teqsts, kvlav Cerdeba monakveTebis wakiTxvis Semdeg, cvlis SekiTx-
vebs da exmareba moswavleebs, ufro siRrmiseulad daukvirdnen teqstis detalebs.

safexuri 3. wakiTxuli teqstis Sejameba. momdevno etapze moswavleebi gadmoscemen


wakiTxuls (xatviT, zepirad an werilobiT, saWiroebis mixedviT). muSaobis dasru-
lebis Semdeg maswavlebeli moswavleebTan erTad saubrobs maT namuSevrebze da
SekiTxvebis meSveobiT warmarTavs teqstis Sesaxeb msjelobas/diskusias.
anbanisa da sityvebi

saCvenebeli/samodelo wera
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
saCvenebeli weris gamoyenebiT maswavlebeli mTeli klasis winaSe axdens weris romelime
saCvenebeli weris gamoyenebiT
konkretuli aspeqtis demonstrirebas maswavlebeli
da yu-radRebas amaxvilebs teqstis Janrze, for-
mTeli klasis winaSe axdens weris romelime
mat-ze, struqturaze da sxv. meTodi aqtiurad ga-moiyeneba manam, sanam moswavleebi
konkretuli aspeqtis
gaiwafebian weris demonstrirebas
strategiebis da yu-
gamoyenebaSi da SeZleben damoukideblad weras. maswav-
radRebas amaxvilebs teqstis Janrze, format-
lebeli winaswar geg mavs weris process moswavleTa saWiroebebi-dan gamomdinare. te-
ze,
qsti,struqturaze da sxv. meTodi
romelic maswavlebel-ma aqtiurad ga- unda daweros saCvenebeli weris dros,
dafaze/formatze
moiyeneba
gakveTilzevemanam, sanambavSvebisa
iqmneba moswavleebi gaiwafebian mier. mniSvnelovania, rom teqstis
da maswavleblis
weris strategiebis gamoyenebaSi da SeZleben
Tematika iyos moswavleebisTvis
damoukideblad weras. maswavlebeli avTenturi,
winaswareyrdnobodes maT winare codnasa da ga-
moc-dilebas,
geg raTa bavSvebs
mavs weris process gauadvildeT
moswavleTa Seqmnis procesSi CarTva. maswavlebels mwer-
saWiroebebi-
dan gamomdinare. teqsti, romelic maswavlebel- meSveobiT axdens im nabijebis demon-
lis roli aqvs morgebuli. igi xmamaRla fiqris
stri-rebas,
ma romelTacunda
dafaze/formatze avtori gadis saCvenebeli
daweros weris procesSi (mag., ideebis generireba, fiqrebisa
da emociebis gadmocemisaTvis Sesaferisi
weris dros, gakveTilzeve iqmneba bavSvebisa formis
da SerCeva, winare codnis gaaqtiureba
da sxv.). werismier.
maswavleblis dros ama Tu im sityvis
mniSvnelovania, sworad SerCevisas, gramatikis/marTlweris we-
rom teqstis
sebis gamoyenebisas maswavlebeli xmamaRla
Tematika iyos moswavleebisTvis avTenturi, eyrdnobodes fiqriT ganmartavs Taviscodnasa
maT winare qmedebebs. weris
da gamoc-
proces-SiraTa
dilebas, igi aqtiurad iyenebs saklaso
bavSvebs gauadvildeT resusebs
Seqmnis (sityvebis
procesSi kedeli,
CarTva. leqsikoni mwerlis
maswavlebels da sxv.)
roli aqvs morgebuli. igi xmamaRla fiqris meSveobiT axdens im nabijebis demonstri-
maswavlebelze dakvirvebisas moswavleebi acnobiereben, rom mwerlebmac SeiZleba dauS-
rebas, romelTac avtori gadis weris procesSi (mag., ideebis generireba, fiqrebisa da
van Secdomebi, rom weris procesSi namuSevari SeiZleba araerTxel Seicvalos da/an
emociebis gadmocemisaTvis Sesaferisi formis SerCeva, winare codnis gaaqtiureba da
Caswordes.
sxv.). weris dros ama Tu im sityvis sworad SerCevisas, gramatikis/marTlweris wesebis
gamoyenebisas maswavlebeli
sasurvelia, saCvenebeli xmamaRla
wera fiqriT
gakveTilis ganmartavs Tavis
yoveldRiur, qmedebebs.
10-wuTian weris
nawils proces-
Seadgendes.
Si igi aqtiurad iyenebs saklaso resusebs (sityvebis kedeli,
misi gamoyeneba SesaZlebelia moswavleebTan 5-6 wlis asakidan da zeviT. leqsikoni da sxv.)

maswavlebelze
muSaobis forma:dakvirvebisas
mTeli klasi moswavleebi acnobiereben, rom mwerlebmac SeiZleba dauS-
van Secdomebi, rom weris procesSi namuSevari SeiZleba araerTxel Seicvalos da/an
Caswordes.
resursi: dafa da carci/didformatiani qaRaldi da markeri.

msvleloba

safexuri 1. weris miznis gacnoba. maswavlebeli gaacnobs moswavleebs, Tu ris Sesaxeb


mouwevT maT wera (mag., sayidlebis siis Sedgena).

safexuri 2. winare codnis gaaqtiureba. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gamoTqvan


mo-sazrebebi dasaxelebul TemasTan dakavSirebiT (mag., rogor adgenen maTi mSoblebi
sa-yidlebis sias, ras yiduloben sxvadasxva maRaziaSi da a.S.).

safexuri 3. saCvenebeli wera. maswavlebeli wers teqsts dafaze, gzadagza xmamaRla fiq-
ris meSveobiT aRwers weris process da ganmartavs, rogor unda SearCios dasawyisisa
da dasasrulis winadadebebi an esa Tu is sityva, rogor unda iyos teqsti struqtu-
rirebuli (mag., rogor unda Sedges sayidlebis sia, raSi exmareba am siis Camowera, ra
produqtebi unda iyidos amjerad da sxv.).

safexuri 4. teqstis gadaxedva/redaqtireba. maswavlebeli xmamaRla kiTxulobs teqsts,


raTa Caasworos Secdomebi, Seavsos an amoiRos zedmeti monakveTebi, gzadagza xmamaRla
fiqris meSveobiT ganmartavs Tavis nabijebs.

safexuri 5. gaziareba/prezentacia. maswavlebeli dakidebs teqsts TvalsaCino adgilas,


raTa moswavleebs hqondeT misi wakiTxvis saSualeba.
erToblivi kiTxva da misi variaciebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
erToblivi kiTxva saukeTeso meTodia gawafuli kiTxvis sabaziso unarebis gasaviTareb-
lad, rac xels uwyobs teqstebis Segnebulad wakiTxvas. es aris damwyeb mkiTxvelebTan
samuSao meTodi, romelic ori ZiriTadi nawilisgan Sedgeba. pirvel nawilSi maswavlebeli
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

saCvenebeli kiTxviT acnobs teqsts moswavleebs, xolo meore nawilSi kiTxvis procesSi
moswavleebic erTvebian. sasurvelia, rom maswavlebelma gansakuTrebuli mniSvneloba
mianiWos am meTodis sistematur gamoyenebas. erToblivi kiTxvisaTvis gamoiyeneba ro-
gorc mxatvruli, ise sainformacio tipis teqstebi. Zalze mniSvnelovania, rom teqstebi
iyos moswavleTa SesaZleblobebis Sesabamisi sirTulis, raTa bavSvebSi demotivacia da
imedgacrueba ar gamoiwvios.

muSaobis forma: mcire jgufebi, mTeli klasi

resursi: didi wigni/didformatian qaRaldze, posterze an dafaze didi asoebiT dawe-


rili teqsti/proeqtoriT gaSvebuli eleqtronuli wigni.

msvleloba

safexuri 1. wignisa da ilustraciebis winaswari mimoxilva. maswavlebeli warudgens


moswavleebs wigns (teqsts), gaacnobs saTaursa da avtors, mimoixilavs ydasa da wignSi
arsebul ilustraciebs. moswavleebi gamoTqvamen varaudebs, Tu ris Sesaxeb SeiZleba
iyos teqsti. SesaZlebelia, maswavlebelma winaswar gaacnos bavSvebs teqstSi arsebuli
ucnobi leqsikuri erTeulebi, gamoaTqmevinos maTi mniSvnelobebis Sesaxeb varaudebi da
maTi pasuxebi CainiSnos dafaze, mogvianebiT ki moswavleebi miabrunos sityvebis ganmar-
tebebTan da daexmaros maT, konteqsturi gasaRebebis meSveobiT daadginon/gadaamowmon
sityvebis mniSvnelobebi.

safexuri 2. saCvenebeli kiTxva. maswavlebeli saCvenebeli kiTxvis meTodis gamoyenebiT


xmamaRla da mkafiod ramdenjerme ukiTxavs moswavleebs teqsts da kiTxvisas xels gaa-
yolebs sityvebs.

safexuri 3. erToblivi kiTxva _ moswavle da maswavlebeli. maswavleblis mier saCvenebeli


wakiTxvis Semdeg moswavleebi mas gundurad ahyvebian im sityvebisa da frazebis wakiTxvisas,
romelTac ukve cnoben. maswavlebeli moswavleebTan erTad xmamaRla kiTxulobs teqsts.

safexuri 4. erToblivi kiTxva damoukideblad. moswavleebi erToblivad, maswavleblis Ca-


revis gareSe kiTxuloben teqsts (zogjer maswavlebeli xels gaayolebs wasakiTx sity-
vebs).

mniSvnelovania, rom es aqtivoba ramdenjerme gameordes, oRond imgvarad, rom moswa-


vleebisTvis saxaliso iyos. amisaTvis maswavlebelma martivi, saxaliso maxasiaTeblebiT
unda SearCios mkiTxvelebi yoveli momdevno wakiTxvisas (mag., waikiTxon maT, visac uy-
vars Sokoladi; maT, visac aqvT yavisferi Tvalebi da sxv.).

safexuri 5. ganvrcobis aqtivobebi. moswavleebi asruleben mravalferovan davalebebs


teqstis garSemo. es SeiZleba iyos sayvareli monakveTis an konkretuli abzacis ilus-
trireba, `damaluli~ sityvebis gaxseneba konteqstis mixedviT, areuli winadadebebisa
da sityvebis dalageba da sxv.
erToblivi kiTxvis variaciebi
gunduri kiTxva: maswavlebeli da moswavleebi erTad kiTxuloben teqsts. kiTxvis pro-
cesSi maswavlebeli xelis/joxis gamoyenebiT miuTiTebs wasakiTx sityvebs.

eqos tipis kiTxva: maswavlebeli kiTxulobs erT winadadebas. Semdeg moswavleebi erTx-
mad kiTxuloben maswavleblis mier wakiTxuls. amgvarad ikiTxeba mTeli teqsti.

qoros tipis kiTxva: maswavlebeli klass yofs or gundad. teqstis erT winadadebas
kiTxulobs erTi gundi, momdevno winadadebas – meore gundi. amgvarad, qoros
principiT, ikiTxeba mTeli teqsti.
variacia: erTi moswavle waikiTxavs teqstis pirvel striqons, momdevno striqonze
gadasvlisas mas SeuerTdeba meore moswavle, mesame striqons ukve sami moswavle
kiTxulobs da ase grZeldeba, vidre kiTxvis procesSi mTeli jgufi ar CaerTveba.
SesaZlebelia, procesi warimarTos piriqiTac - moswavleebma erTdroulad daiwyon
kiTxva da yovel momdevno striqonze gadasvlisas gamoeTiSos TiTo moswavle.

rekomendaciebi didi wignis SeqmnisTvis

• aiReT mcire zomis teqsti da dayaviT nawilebad (4-6 nawili);


• teqsti SeiZleba iyos erToblivi weris procesSi SeTxzuli, cnobili adaptirebuli
zRapari, Tqven mier SeTxzuli ambavi;
• SeqmeniT wignis yda. daxateT masze sakvanZo ilustracia, romelic saSualebas
miscems patarebs gamoTqvan varaudebi wignis Sinaarsis Sesaxeb. daawereT saTauri
da avtori. kargi iqneba Tu gamocemis wels da `gamomcemlobasac~ miuTiTebT;
• wignis TiToeul ganSlaze unda iyos ilustracia da teqsti. gaiTvaliswinT,
asoebis zoma unda iyos daaxloebiT 6-8 sm, saklaso oTaxis bolodanac rom
advilad ikiTxebodes;
• sasurvelia, teqsti ar iyos gadatvirTuli rTuli sityvebiTa da grZeli
winadadebebiT. kargi iqneba, Tu gamoyenebuli iqneba xSiri da cnobadi sityvebi,
Sorisdebulebi, asoTa dublirebebi (mag., Cuuuu! frrrrrr!);
• yuradReba miaqcieT asoebsa da sityvebs Soris daSorebebs da asoebis moxazulobas,
rom teqsti TvalisTvisac advilad aRsaqmeli iyos.

erToblivi wera

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
erToblivi wera weris swavlebis erT-erTi yvelaze efeqturi meTodia. es aris Suale-
duri rgoli saCvenebel werasa (maswavleblis mier weris modelireba) da moswavlis
mier damoukideblad weras Soris. erToblivi weris procesSi maswavlebeli akvirdeba
moswavleebs da iTvaliswinebs, Tu ra saxis daxmareba esaWiroeba TiToeul bavSvs weris
unaris gasaumjobeseblad.

maswavlebeli dafaze/formatze wers teqsts da, amave dros, moswavleebs aqtiurad rTavs
rogorc uSualod weris procesSi, aseve teqstis SedgenasTan dakavSirebul diskusiaSi.
mniSvnelovania, maswavlebelma winaswar gansazRvros da moswavleebs gaacnos weriTi aq-
tivobis mizani, es bavSvebs procesSi CarTvis ukeTes SesaZleblobas miscems da maT
motivacias gazrdis (mag., statia saklaso gazeTisaTvis; wesebi axali TamaSisaTvis; saxu-
maro ambavi; sainformacio teqsti da sxv.).

calke unda iTqvas weris dros bavSvebis mier daSvebul Secdomebze reagirebis Sesaxeb.
mniSvnelovania, rom maswavlebelma Tavad ki ar Seasworos es Secdomebi, aramed SekiTxvebis
saSualebiT mianiSnos moswavles da misces Secdomis damoukideblad gamosworebis saSualeba.
tivobis mizani, es bavSvebs procesSi CarTvis ukeTes SesaZleblobas miscems da maT
motivacias
muSaobis gazrdis
forma: (mag., statia
jgufebi, saklaso gazeTisaTvis; wesebi axali TamaSisaTvis; saxu-
mTeli klasi
maro ambavi; sainformacio teqsti da sxv.).
resursi: dafa da carci/formati da markeri
calke unda iTqvas weris dros bavSvebis mier daSvebul Secdomebze reagirebis Sesaxeb.
mniSvnelovania, rom maswavlebelma Tavad ki ar Seasworos es Secdomebi, aramed SekiTxvebis
msvleloba
saSualebiT mianiSnos moswavles da misces Secdomis damoukideblad gamosworebis saSualeba.
safexuri 1. winare codnis gaaqtiureba. saweri Temis erToblivi SerCeva. weris dawyebamde
wakiTxvis swavleba

muSaobis forma: jgufebi, mTeli klasi


maswavlebeli da moswavleebi saubroben da SearCeven sakiTxs, romlis Sesaxebac surT
wera. maswavlebeli
resursi: ganavrcobs bavSvebis
dafa da carci/formati zogad/fonur codnas da aseve enobriv codnas
da markeri
maTTvis saintereso TemasTan an gamocdilebasTan dakavSirebiT.
msvleloba
safexuri 2. maswavlebeli Tavad wers mTel teqsts dafaze/formatze moswavleebis
Tvalwin
safexurida, amave codnis
1. winare dros, sTxovs bavSvebs,
gaaqtiureba. monawileoba
saweri miiRon SerCeva.
Temis erToblivi weris procesSi. magali-
weris dawyebamde
swavleba

Tad, zogierT moswavles wertils daasmevinebs, zogs ama Tu im sityvis an saTauris


maswavlebeli da moswavleebi saubroben da SearCeven sakiTxs, romlis Sesaxebac surT ad-
gilmdebareobas
wera. maswavlebeli SearCevinebs,
ganavrcobszogierTs asos daawerinebs,
bavSvebis zogad/fonur zogs
codnas da–aseve
mTlian sityvas,
enobriv zo
codnas
gierTs ki sTxovs winadadebis ganvrcobasa Tu SemoklebaSi
maTTvis saintereso TemasTan an gamocdilebasTan dakavSirebiT. daxmarebas.
da sityvebis
anbanisa wakiTxvis

safexuri
safexuri 2.3. maswavlebeli
teqstis wakiTxva Tavaddawers Secdomebis
mTel teqsts dafaze/formatze moswavleebis
Casworeba.
Tvalwin da, amave dros, sTxovs bavSvebs,maswa-
weris procesis dasrulebamde monawileoba miiRon weris procesSi. magali-
vlebeli
Tad, zogierTperiodulad
moswavlesTavidan
wertils gadaukiTxavs
daasmevinebs, zogs ama Tu im sityvis an saTauris ad-
teqsts moswavleebs,
gilmdebareobas riTac zogierTs
SearCevinebs, weris erT-erTi
asos daawerinebs, zogs – mTlian sityvas, zo
mniSvnelovani
gierTs ki sTxovs strategiis
winadadebismodelirebasac
ganvrcobasa Tu ake-SemoklebaSi daxmarebas.
anbanisa da sityvebis

Tebs maTTvis. am procesSi is moswavleebs eki-


safexuri
Txeba, 3. teqstis
ramdenad wakiTxva
sworadaa da Secdomebis
gadmocemuli teqstis Casworeba. weris procesis dasrule-
safexuri 3. teqstis wakiTxva da Secdomebis
bamde maswavlebeligamarTulia
Sinaarsi, periodulad Tavidan ragadaukiTxavs teqsts moswavleebs, ri-
Casworeba.ramdenad winadadebebi,
weris procesis dasrulebamde maswa-
Tac
unda weris
daiweros erT-erTi mniSvnelovani
Semdeg da Tavidan strategiis
a.S. amave gadaukiTxavs
dros, maswa- modelirebasac akeTebs maTTvis.
vlebeli periodulad
am procesSi
vlebeli is moswavleebs
SekiTxvebisa Tu ekiTxeba,
miniSnebebis, e.w.ramdenad
`xa- sworadaa gadmocemuli teqstis
teqsts moswavleebs, riTac weris erT-erTi
Sinaarsi,
raCoebis~ ramdenad
meSveobiT gamarTulia
exmareba winadadebebi,
moswavleebs Sec- ra unda daiweros Semdeg da a.S. amave dros,
mniSvnelovani strategiis modelirebasac ake-
maswavlebeli
domebis SekiTxvebisa Tu miniSnebebis, e.w. `xaraCoebis~ meSveobiT exmareba moswav-
gasworebaSi.
Tebs maTTvis. am procesSi is moswavleebs eki-
leebs Secdomebis gasworebaSi.
Txeba, ramdenad sworadaa gadmocemuli teqstis
safexuri 4. Sejameba.
Sinaarsi, ramdenad weris dasrulebis
gamarTulia Semdeg
winadadebebi, ra
maswavlebeli
unda daiweros Semdeg da a.S. amave dros, maswa- moswavleebs da aZlevs maT SesaZleblo-
ukiTxavs dasrulebul moTxrobas
bas, zepirad
vlebeli Seajamon teqsti,
SekiTxvebisa isaubron,e.w.
Tu miniSnebebis, erTi mxriv, ra Seityves axali im Temis Sesaxeb,
`xa-
razec werdnen, meore mxriv ki, ra iswavles
raCoebis~ meSveobiT exmareba moswavleebs Sec- uSualod weris procesis Sesaxeb.
domebis gasworebaSi.
sasurvelia, teqsti gamoifinos saklaso oTaxSi da moswavleebs hqondeT saSualeba, Sem-
degi ramdenime
safexuri dRis/kviris
4. Sejameba. ganmavlobaSi Semdeg
weris dasrulebis ikiTxon da gamoiyenon igi.
maswavlebeli ukiTxavs dasrulebul moTxrobas moswavleebs da aZlevs maT SesaZleblo-
bas, zepirad Seajamon teqsti, isaubron, erTi mxriv, ra Seityves axali im Temis Sesaxeb,
enobrivi
razec praqtika
werdnen, anu `maswavlebeli
meore mxriv _ kalami~weris procesis Sesaxeb.
ki, ra iswavles uSualod
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
sasurvelia, teqsti gamoifinos saklaso oTaxSi da moswavleebs hqondeT saSualeba, Sem-
degi ramdenime
enobrivi dRis/kviris
praqtikis ganmavlobaSi
meTodi aris wignierebisikiTxon da gamoiyenon
unar-Cvevebis igi. efeqturi saSua-
Camoyalibebis
leba, romelic erTdroulad aviTarebs yvela enobriv unars: zepirmetyvelebas, kiTx-
vasa da weras. meTodis mixedviT maswavlebeli dafaze TvalsaCinod wers moswavleebis
enobrivi
mier praqtika
mofiqrebul anu romelsac
teqsts, `maswavlebeli
Semdeg _erToblivad
kalami~ amuSaveben. amrigad, igi oTxi
sabaziso meTodis (saCvenebeli kiTxva, saCvenebeli wera, erToblivi kiTxva, erToblivi
meTodis/aqtivobis
wera) erTgvar nazavsSesaxeb
warmoadgens.
enobrivi praqtikis meTodi aris wignierebis unar-Cvevebis Camoyalibebis efeqturi saSua-
meTodis sasargeblo
leba, romelic Sedegebs Soris
erTdroulad erT-erTi
aviTarebs yvela umTavresia nafiqrsa
enobriv unars: da dawerils Soris
zepirmetyvelebas, kiTx-
kavSiris gabma, aseve, teqstis ZiriTadi maxasiaTeblebis gaazreba, rac moswavles
vasa da weras. meTodis mixedviT maswavlebeli dafaze TvalsaCinod wers moswavleebis exmare-
ba,
miergaacnobieros
mofiqrebulkomunikaciis sakvanZo
teqsts, romelsac aspeqtebi.
Semdeg kerZod: amuSaveben. amrigad, igi oTxi
erToblivad
sabaziso meTodis (saCvenebeli kiTxva, saCvenebeli wera, erToblivi kiTxva, erToblivi
wera) erTgvar nazavs warmoadgens.

meTodis sasargeblo Sedegebs Soris erT-erTi umTavresia nafiqrsa da dawerils Soris


kavSiris gabma, aseve, teqstis ZiriTadi maxasiaTeblebis gaazreba, rac moswavles exmare-
ba, gaacnobieros komunikaciis sakvanZo aspeqtebi. kerZod:
 rasac vfiqrobT, SeiZleba gamoiTqvas.
 rasac vambobT, SeiZleba daiweros.
 rac dawerilia, SeiZleba wavikiTxoT.
 me SemiZlia wavikiTxo is, rac TviTon davwere da, agreTve, isic, rac sxvam
dawera CemTvis wasakiTxad.

enobrivi praqtikis gakveTili moswavleebis mier maswavleblis daxmarebiT Sedgenil


teqsts efuZneba. aseTi teqstebi saukeTesoa patara mkiTxvelebis gaaqtiurebisaTvis.
moswavleebi Tanaavtoris rols asruleben, Sesabamisad, teqsti nacnob leqsikur erTeu-
lebs Seicavs da advili gasagebia bavSvebisTvis, rac zrdis maT motivacias.

enobrivi praqtika efeqtianad gamoiyeneba winasaanbano periodidanve, 5-6 wlis asakidan,


rodesac moswavleebs ukve gamomuSavebuli aqvT metyvelebis unarebi da iwyeben wera-ki-
Txvis swavlas. meTodi gamoiyeneba sxvadasxva tipis teqstebis Sesaqmnelad. damwyebi
mkiTxvelebi ecnobian teqstis iseT maxasiaTeblebs, rogorebicaa, mag., saTauri, abzaci,
striqoni da a.S. imavdroulad, moswavleebs uviTardebaT fantazia, informaciis stru-
qturirebisa da Txzvis unarebi.

sawyis etapze maswavlebels SeuZlia, enobrivi praqtikis meTodi kargad gamoiyenos sxva-
dasxva funqciiT, magaliTad, saganTa klasifikaciisTvis, martivi sainformacio teqstis
Sesaqmnelad. III-IV klasebSi enobrivi praqtika SeiZleba gamoviyenoT marTlwerisa da gra-
matikis swavlebisaTvisac, aseve, problemur mkiTxvelebTan muSaobisas.

muSaobis forma: mTeli klasi an erTi jgufi

resursi: dafa da carci/didformatiani qaRaldi da markeri, sasurvelia TvalsaCinoeba.

msvleloba

safexuri 1. Temis SerCeva da mimoxilva. maswavlebeli SesTavazebs bavSvebs maTTvis sain-


tereso Temas da eubneba, rom male isini am Temaze teqsts/ambavs/moTxrobas daweren.
maswavlebeli uZRveba moswavleTa saubars SerCeul Temaze. maswavlebels SeuZlia:
• asaubros bavSvebi saintereso saklaso an klasis gareT gamarTuli aqtivobis Sesaxeb.
es SeiZleba iyos ezoSi TamaSi, eqskursia, xelsaqme, naxatebis daTvaliereba da sxva;
• sasaubro masalad gamoiyenos vizualuri masala _ posterebi, fotoebi, saxelmZRvaneloSi
an sabavSo JurnalSi mocemuli suraTebi, saTamaSoebi, nivTebi da sxva;

• gamoiyenos sasaubro Temad is sityva, romelic saxelmZRvaneloSia mocemu-


li konkretuli aso-bgeris Seswavlis mizniT. magaliTad, Tu bavSvebi swavloben
aso-bgera `z~-s, maswavlebels SeuZlia, enobrivi praqtikis Temad airCios `Tevzi~.
SesaZlebelia, saubarSi saxelmZRvanelos teqstidan erTi-ori iseTi sityvis Semo-
tanac, romlebsac bavSvebi teqstis Sedgenis dros gamoiyeneben (mag., `zvigeni~).

safexuri 2. teqstis Seqmna. maswavlebeli cdilobs gaaaqtiuros moswavleTa diskusia. igi


TvalsaCinod wers moswavleebis mier gamoTqmul winadadebebs dafaze an did qaRaldze ise,
rom gamovides moTxroba/teqsti.

sasurvelia, maswavlebelma winadadebebis Cawerisas gamoiyenos erToblivi weris meTo-


di da bavSvebic CarTos teqstis weris procesSi. magaliTad, zogierT moswavles wertili
daasmevinos, zogs ama Tu im sityvis an saTauris adgilmdebareoba SearCevinos, zogierTs
aso an mTliani sityva daawerinos.
Tvis saTauris mofiqreba. maswavlebels SeuZlia Tavad
SesTavazos sakuTari versia an ise warmarTos diskusia,
rom bavSvebi TviTonve mividnen `sasurvel~ saTauramde.

safexuri 3. wakiTxva. maswavlebeli xmamaRla, xelis ga-


SeniSvna:
yolebiT zogjer moswavleebs
waukiTxavs uWirT dasaweri
bavSvebs erToblivad teqstis-Tvis
Seqmnil mo- saTauris mofiqreba. mas-
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

wavlebels SeuZlia Tavad SesTa vazos sakuTari


Txrobas/teqsts. Semdeg moswavleebi maswavlebelTan versia an ise warmarTos diskusia, rom
bavSvebi TviTonvegundurad
erTad xmamaRla mividnen `sasurvel~
kiTxulobensaTauramde.
teqsts da sau-
broben Sinaarsis Sesaxeb. bavSvebi kiTxuloben teqsts
safexuri 3. wakiTxva. maswavlebeli xmamaRla, xelis ga-yolebiT waukiTxavs bavSvebs
erToblivi kiTxvis variaciebis gamoyenebiT (ix. meTodi
erToblivad Seqmnil mo-Txrobas/teqsts. Semdeg moswavleebi maswavlebelTan erTad
#3). SesaZlebelia, moswavleebma mcire jgufebSi an da-
xmamaRla gundurad kiTxuloben teqsts da sau-broben Sinaarsis Sesaxeb. bavSvebi kiTx-
moukidebladac scadon wakiTxva.
uloben teqsts erToblivi kiTxvis variaciebis gamoyenebiT (ix. meTodi #3). SesaZlebe-
lia, moswavleebma mcire jgufebSi an da-moukidebladac scadon wakiTxva.
SeniSvna: zogjer SesaZlebelia, maswavlebelma moswa-
vleebis daxmarebiT
SeniSvna: daweros gadamuSavebuli
zogjer SesaZlebelia, maswavlebelmaversia. ami-
moswa-vleebis daxmarebiT daweros gada-
saTvis is ekiTxeba bavSvebs, surT Tu ara teqstSi cvli-
muSavebuli versia. ami-saTvis is ekiTxeba bavSvebs, surT Tu ara teqstSi cvli-lebebis
lebebis Setana.
Setana.

safexuri 4. teqstis daSla da awyoba. bavSvebi wyvilebSi an individualurad Slian teqsts


winadadebebad, winadadebebs – sityvebad. winadadebebis daSlisa da awyobisaTvis iyeneben
zolebad daWril furclebs, romlebzec teqstis Semadgeneli winadadebebi da sityve-
bia dawerili. SesaZlebelia calkeul cnobad sityvebze, marcvlebze da anbanis asoebze
mravalferovani praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba.

mniSvnelovania, rom bavSvebis mier Seqmnili teqsti maswavlebelma Semdgom gakveTile-


bzec aqtiurad gamoiyenos sxvadasxva mizniT (magaliTad, sityvebis amocnoba, teqstSi
asoebisa da marcvlebis identificireba, sityvebisa da winadadebebis gadawera...). ar
aris aucilebeli, es meore dResve moxdes, SesaZlebelia, maswavlebeli ramdenimedRiani
intervalis Semdeg daubrundes imave teqsts, raTa moswavleebs mieceT teqstTan damou-
kideblad muSaobis saSualeba da gaumyardeT SeZenili/gavarjiSebuli unarebi.

safexuri 5. ganvrcobis aqtivobebi. moswavleebi asruleben mravalferovan davalebebs


teqstis gamoyenebiT. es SeiZleba iyos ilustrireba, SekiTxvebis dasma, wignis damzadeba
da sxv.
anbanis swavlebis aqtivobebi

asoebis dalageba

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
am meTodiT muSaobisas moswavleebi aqtiurad iyeneben fonologiur unarebs, kerZod,
bgerebad daSlis unars ukavSireben anbanis (aso-bgerebis) codnas.

resursi: suraTiani baraTebi; asoebiani baraTebi, romlebic saWiroa suraTze gamosaxu-


li sagnis/mcenaris/cxovelis da a. S. asawyobad.
msvleloba
dafaze gakrulia puris suraTi. iqve areulad aris damagrebuli asoebis baraTebi [p],
[u], [r], [i].

i u
p r
maswavlebeli: `elene, ra bgerebia sityvaSi `puri~?

elene: `p-u-r-i.~
maswavlebeli: `modi, Sen kidev warmoTqvi bgerebi. me asoebs davalageb.~
elene: `p-u-r-i.~
TiToeuli bgeris warmoTqmisas maswavlebeli TiTo asos gadaitans suraTis marjvena
mxares.

p u r i
maswavlebeli: `elene, axla Sen gaakeTe igive sityvaze `bali~.

a l
i b
anbanis loto

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi varjiSoben aso-bgerebis sworad da swrafad amocnobaSi.

meTodis gamoyenebiT moswavleebi:


anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

• ganimtkiceben anbanis codnas;


• ganiviTareben asos Sesabamis bgerasTan dakavSirebis unars;
• gaiaqtiureben dekodirebis unars.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi

resursi: boTlis Tavsaxurebze/baraTebze dawerili asoebi

msvleloba
• maswavlebeli polieTilenis boTlis Tavsaxurebis Sida mxares wers aso-bgerebs.
TiTeul TavsaxurSi unda eweros TiTo aso. resursis uqonlobis SemTxvevaSi
SesaZlebelia asoebi daiweros baraTebzec (TiTo aso TiTo baraTze).
• maswavlebeli A4 zomis furcels dayofs 9 tol nawilad. TiToeul ujredSi
Cawers TiTo aso-bgeras areuli TanmimdevrobiT.
• maswavlebeli furclebs daurigebs TamaSis monawileebs. aqtivobis wyvilebSi
warmarTvis SemTxvevaSi TiTo furceli Sexvdeba moswavleTa wyvils.
• maswavlebeli Cayris boTlis Tavsaxurebs/baraTebs tomaraSi an yuTSi.
• maswavlebelma an wamyvanis rolis Semsrulebelma erT-erTma moswavlem rigrigobiT
unda amoiRos Tavsaxurebi/baraTebi tomridan, xmamaRla warmoTqvas aso-bgera da
uCvenos monawileebs.
• monawile moswavleebi akvirdebian TavianT furclebs. Tu tomridan amoRebuli
aso maT furcelzec aRmoCnda, moswavlem mas kenWi/niJara an raime patara nivTi
unda daados.
• vis dafazec pirvelad daemTxveva mwkrivSi sami aso _ horizontalurad,
vertikalurad an diagonalze, daiyvirebs: `bingo!~, amoikiTxavs asoebs da yvela
darwmundeba, rom asoebi marTlac daemTxva.
• Tuki moswavlis baraTze yvela aso moiniSneba, man unda daiZaxos sityva
`superbingo~.
• amis Semdeg gamarjvebuli xdeba wamyvani, isev agrovebs boTlis Tavsaxurebs/
asoebis baraTebs, tomaraSi yris da TamaSi Tavidan iwyeba.

anbanis furclebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi moifiqreben da Seagroveben sityvebs aso-bgerebze. aqtivoba ar moicavs
mxolod erT an ramdenime gakveTils. maswavlebels SeuZlia igi mini saswavlo proeqtad
gadaaqcios da misi xangrZlivoba saanbano periodis bolomde gazardos.

meTodis daxmarebiT moswavleebi:


• ganimtkiceben anbanis codnas;
• gaimdidreben leqsikur marags;
• ganiviTareben asos Sesabamis bgerasTan dakavSirebis unars.

muSaobis forma: individualuri.

resursi: feradi fanqrebi, Jurnal-gazeTebi, plastelini, makrateli, garemoSi arsebu-


li sagnebi, webo, `skotCi~, furceli (SesaZlebelia specialurad damzadebuli anbanis
furclis gamoyenebac. ix. danarTi)

msvleloba
• maswavlebeli urigebs moswavleebs Tabaxis/saxatav furclebs da sTxovs, rom
daweron axlad Seswavlili aso-bgera da moifiqron masze dawyebuli ramdenime
sityva. moswavleebs SeuZliaT: a) daxaton sagani; b) gamoZerwon da daakran
furcelze; g) maswavleblis mier winaswar momzadebul Jurnal-gazeTebSi moZebnon
da amoWran sasurvel aso-bgeraze dawyebuli sityvis gamosaxuleba; d) skolis
ezoSi/saklaso oTaxSi moiZion Sesabamisi sagani da daawebon furcelze (mag., f _
foToli, q-qva, t-toti, c-carci da sxv.).
• davalebis Sesrulebis Semdeg msurveli moswavleebi waradgenen TavianT
namuSevrebs klasis winaSe.
• `anbanis furclis~ meore gverdze moswavleebi etapobrivad miamateben konkretul
aso-bgeraze dawyebul axalSeswavlil sityvebs.
SeniSvna: mas Semdeg, rac moswavleebi daagroveben `anbanis furclebis~ garkveul
raodenobas, maswavlebels SeuZlia moswavleebs ramdenime forma SesTavazos maTi
namuSevrebis gamosafenad: a) wignebad akinZva; b) furclebis sigrZeze gadabma da `anbanis
kedlis~ gakeTeba; g) TiTo aso-bgeraze klasSi dagrovil namuSevrebs Soris saukeTeso
naSromis SerCeva Tavad moswavleebis mier da `anbanis gamofenis~ mowyoba (aucilebelia,
rom SeirCes yvela bavSvis TiTo namuSevari mainc).

anbanis maZieblebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi moifiqreben sityvebs maswavleblis mier dasaxelebul aso-bgerebze da
xataven Sesabamis sagnebs. aqtivoba tardeba mas Semdeg, rac moswavleebi daeuflebian,
sul mcire, 7-8 aso-bgeras.

meTodis gamoyenebis dros moswavleebi:


• ganimtkiceben anbanis codnas;
• ganiviTareben dekodirebis unars;
• gaimdidreben leqsikur marags.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi

resursi: feradi fanqrebi, furclebi

msvleloba
• maswavlebeli dafaze Camowers Seswavlil asoebs da sTxovs moswavleebs, rom
rac SeiZleba swrafad gaixsenon am aso-bgerebze dawyebuli sagnebi. moswavleebs
SeuZliaT sakuTar nivTebs Soris an saklaso garemoSi moZebnon am aso-bgerebze
dawyebuli sagnebi, xolo Tu ver ipovian, moifiqron da daxaton. TiTo aso-bgeraze
SeiZleba mxolod erTi sagnis moZieba an daxatva. davalebis Sesasruleblad mos-
wavleebs eZlevaT 5 wuTi.
• drois amowurvis Semdeg maswavlebeli TanmimdevrobiT dausaxelebs moswavleebs
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

aso-bgerebs da sTxovs maT, rom aCvenon am aso-bgeraze dawyebuli sagani an naxati.


mniSvnelovania, rom maswavlebelma waaxalisos gansxvavebuli sityvebis maZiebeli
moswavleebi.

mzareulobana

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi `gamoacxoben~ sityvebs asoebis patara baraTebiT.

meTodis gamoyenebiT moswavleebi:


• ganimtkiceben anbanis codnas;
• ganiviTareben dekodirebis unars;
• gaiaqtiureben sityvebis verbaluri da vizualuri xatis erTmaneTTan dakavSirebis
unars.
muSaobis forma: individualuri, wyvilebi, mcire jgufebi.
resursi: markeri, muyao/furclebi, jami da kovzi, qaRaldis an plastmasis TefSi, saTa-
maSo fuli.
msvleloba
• maswavlebeli winaswar Camowers muyaoze an furcelze anbanis yvela aso-bgeras
erTmaneTisgan daaxloebiT ori TiTis intervalis daSorebiT (SesaZlebelia
am procesSi moswavleebis CarTvac). Semdeg ki daWris maT patara kvadratebad.
mniSvnelovania, rom xuTive xmovani minimum or-or firfitaze mainc eweros.
• maswavlebeli eubneba moswavleebs, rom dRes isini iTamaSeben mzareulobanas anu
eqnebaT sacxobi da `gamoacxoben~ `gemriel~ sityvebs. fqvilisa da Saqris magivrad
ki gamoiyeneben aso-bgerebis baraTebs.
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, rom erTad Seadginon meniu da Camoweron,
romeli sityvebis `gamocxoba~ SeuZliaT (Tu moswavleebs jer ar aqvT weris unari
saTanadod ganviTarebuli, maswavlebeli Tavad Camowers dafaze).
SeniSvna: es SeiZleba iyos erTmarcvliani sityvebi (romelTa didi nawilis Seswavla xdeba
winasaanbano periodSive, mag.: xe, tba, mTa, mze, ca, gza, ru, bu, ska, frTa da a.S.), saxelmZR-
vanelodan axlad Seswavlili sityvebi, sxvadasxva TemasTan dakavSirebuli sityvebi da sxv.
• maswavlebeli anawilebs rolebs: bavSvebis nawili iqneba `mcxobeli~, nawili _
`myidveli~. `mcxobelebi~ jamSi Cayrian aso-bgerebis baraTebs da kovziT areven.
`myidvelebi~ naxaven menius da `SeukveTen~ sxvadasxva sityvis `gamocxobas~.
mas Semdeg, rac `mcxobeli~ gaigonebs `SekveTil~ sityvas, man unda aurios
`ingredientebi~, Semdeg ki Caixedos jamSi im aso-bgerebis mosaZieblad, romlebic
`SekveTil~ sityvaSia. mag., Tuki `SekveTili sityvaa `tye~, bavSvma jamSi unda
moZebnos `t~, `y~ da `e~, daawyos isini TefSze da uTxras `myidvels~, rom misi
`SekveTa~ mzadaa. Tuki sityva sworad aris dawerili, `myidveli~ gadaixdis
`safasurs~
`safasurs~ da
da madlobas
madlobas etyvis
etyvis `mzareuls~.
`mzareuls~. im
im SemTxvevaSi,
SemTxvevaSi, Tu
Tu `myidveli~
`myidveli~ sityvaSi
sityvaSi
Secdomas
Secdomas aRmoaCens, man unda uTxras `mcxobels~, rom es ar aris misi SekveTa da
aRmoaCens, man unda uTxras `mcxobels~, rom es ar aris misi SekveTa da
SesaZlebelia
SesaZlebelia daexmaros
daexmaros Secdomis
Secdomis moZebnaSi.
moZebnaSi.
•• mogvianebiT
mogvianebiT moswavleebi
moswavleebi gacvlian
gacvlian rolebs.
rolebs.
SeniSvna:
SeniSvna: aqtivoba
aqtivoba efeqturia
efeqturia zepirmetyvelebis
zepirmetyvelebis unaris
unaris gasavarjiSebladac.
gasavarjiSebladac. maswavlebe-
maswavlebe-
li
li Seaxsenebs bavSvebs, rom maT unda gamoiyenon mimarTvis Tavaziani formebi (mag.,
Seaxsenebs bavSvebs, rom maT unda gamoiyenon mimarTvis Tavaziani formebi (mag., `Tu
`Tu
SeiZleba~,
SeiZleba~, `inebeT~,
`inebeT~, `gemrielad
`gemrielad miirTviT~,
miirTviT~, `gmadlob~,
`gmadlob~, `bodiSs
`bodiSs gixdiT~,
gixdiT~, `kargad
`kargad brZan-
brZan-
debodeT~
debodeT~ da da sxv.).
sxv.).

anbanis
anbanis buStebi
buStebi
meTodis/aqtivobis
meTodis/aqtivobisSesaxeb
Sesaxeb
moswavleebi
moswavleebi varjiSoben
varjiSoben aso-bgerebis
aso-bgerebis cnobasa
cnobasa da
da warmoTqmaSi.
warmoTqmaSi.
meTodis
meTodisgamoyenebiT
gamoyenebiTmoswavleebi:
moswavleebi:
•• ganimtkiceben
ganimtkiceben anbanis
anbanis codnas;
codnas;
•• ganiviTareben
ganiviTareben asos
asos Sesabamis
Sesabamis bgerasTan
bgerasTan dakavSirebis
dakavSirebis unars.
unars.
muSaobis
muSaobisforma:
forma:jgufebi,
jgufebi, mTeli
mTeli klasi.
klasi.
resursi:
resursi:buStebi
buStebi (Ria
(Ria feris),
feris), permanentuli
permanentuli markerebi
markerebi (muqi
(muqi feris).
feris).
msvleloba
msvleloba
•• maswavlebeli
maswavlebeli winaswar
winaswar gaberavs
gaberavs buStebs.
buStebs. TiToeul
TiToeul buStze,
buStze, sul
sul mcire,
mcire, oror
adgilas, rac SeiZleba msxvilad daawers TiTo Seswavlil aso-bgeras permanentuli
adgilas, rac SeiZleba msxvilad daawers TiTo Seswavlil aso-bgeras permanentuli
markeriT.
markeriT. mniSvnelovania,
mniSvnelovania, rom
rom bavSvebma
bavSvebma advilad
advilad dainaxon
dainaxon haerSi
haerSi agdebul
agdebul buStze
buStze
gamosaxuli
gamosaxuli aso. umjobesia maswavlebelma gamoiyenos Ria feris buStebi da muqi
aso. umjobesia maswavlebelma gamoiyenos Ria feris buStebi da muqi
feris
feris markerebi.
markerebi.
•• maswavlebeli
maswavlebeli sTxovs
sTxovs bavSvebs,
bavSvebs, rom
rom dadgnen
dadgnen wreze.
wreze. aagdebs
aagdebs buSts
buSts haerSi
haerSi da
da
daiZaxebs masze gamosaxul aso-bgeras. bavSvebma buSti rac SeiZleba
daiZaxebs masze gamosaxul aso-bgeras. bavSvebma buSti rac SeiZleba didi xniT didi xniT
unda
unda gaaCeron
gaaCeron haerSi
haerSi ise,
ise, rom
rom is
is iataks
iataks ar
ar Seexos.
Seexos. vinc
vinc buSts
buSts xels
xels Seaxebs,
Seaxebs, Tan
Tan
unda daiZaxos masze gamosaxuli aso-bgera.
unda daiZaxos masze gamosaxuli aso-bgera.
•• maswavlebeli
maswavlebeli mcire
mcire intervalebiT
intervalebiT daamatebs
daamatebs TiTo
TiTo buSts
buSts da
da Seaxsenebs
Seaxsenebs bavSvebs,
bavSvebs, rom
rom
unda
unda ama Tu im buStze Sexebisas unda daiZaxon swored masze gamosaxuli aso-bgera.
ama Tu im buStze Sexebisas unda daiZaxon swored masze gamosaxuli aso-bgera.
SeniSvna:
SeniSvna: aRniSnuli
aRniSnuli aqtivobis
aqtivobis gamoyeneba
gamoyeneba SesaZlebelia
SesaZlebelia mxolod
mxolod adre
adre naswavli
naswavli asoe-
asoe-
bis gasaxseneblad, axali aso-bgeris gasacnobad, axlad naswavli aso-bgerebis
bis gasaxseneblad, axali aso-bgeris gasacnobad, axlad naswavli aso-bgerebis codnis codnis
gansamtkiceblad.
gansamtkiceblad. aseve
aseve SesaZlebelia
SesaZlebelia aso-bgerebi
aso-bgerebi sagangebod
sagangebod SeirCes,
SeirCes, raTa
raTa bavSvebma
bavSvebma
SeZlon maTi gamoyenebiT sityvebis Sedgena.
SeZlon maTi gamoyenebiT sityvebis Sedgena.

variacia
variacia
leqsikuri
leqsikuri maragis
maragis TandaTanobiT
TandaTanobiT gamdidrebasTan
gamdidrebasTan erTad
erTad maswavlebels
maswavlebels SeuZlia
SeuZlia sTxo-
sTxo-
vos
vos bavSvebs, rom buStze Sexebisas daiZaxon Sesabamisi aso-bgeriT dawyebuli sityva.
bavSvebs, rom buStze Sexebisas daiZaxon Sesabamisi aso-bgeriT dawyebuli sityva.
anbani wreSi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
am meTodis gamoyenebis dros moswavleebi asaxeleben mocemuli asos Sesabamis bgeras da
am bgeraze dawyebul sityvas.
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meTodis gamoyenebis dros moswavleebi:


• ganimtkiceben anbanis codnas;
• ganiviTareben fonologiur unarebs.

muSaobis forma: mTeli klasi

resursi: feradi baraTebi anbanis asoebiT (TiTo baraTze TiTo aso), magnitofoni/lep-
topi, qudi/tomara.

msvleloba
• moswavleebi sxdebian wreze. maswavlebeli ferad baraTebze daweril asoebs
moaTavsebs qudSi an daiWers xelSi ise, rom asoebi ar Candes.

SeniSvna: Tu moswavleebma ar ician anbanis yvela aso-bgera, SesaZlebelia maswavlebelma


qudSi/tomaraSi an dastaSi moaTavsos mxolod Seswavlili aso-bgerebi.
• moswavleebi morigeobiT iReben TiTo baraTs, jer asaxeleben asos-bgeras, Semdeg
ki masze dawyebul sityvas.
• mas Semdeg, rac yvela moswavle daasaxelebs aso-bgeras, moswavleebi iatakze
wriulad awyoben baraTebs. maswavlebeli rTavs musikas (mag., saxaliso ritmul
simReras an marSs) an ukravs taSs da moswavleebi iwyeben wreze moZraobas saaTis
isris mimarTulebiT.
• maswavlebeli wyvets musikas/taSis dakvras. moswavleebi Cerdebian maT win
mdebare baraTTan da asaxeleben am aso-bgeraze dawyebul sityvas. Tu moswavle
ver axerxebs sityvis an bgeris dasaxelebas, maswavlebeli sTxovs sxva moswavles,
daexmaros megobars.
• maswavlebeli iyenebs ganmaviTarebel Sefasebas da am aqtivobisTvis sagangebod
Seqmnil dakvirvebis furcelze moiniSnavs, anbanis romel asos amoicnobs
moswavle da romels – vera, SeuZlia Tu ara moswavles asos dakavSireba bgerasTan,
konkretul bgeraze sityvis gaxseneba, ramdenad swrafad axerxebs amas da sxv.

SeniSvna: SesaZloa, maswavlebelma cota gaarTulos davaleba da moswavleebs sTxovos


iseTi sityvis dasaxeleba, romelic ar iwyeba mocemul aso-bgeraze, magram Seicavs mas.
lurji da wiTeli asoebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
mocemuli meTodis gamoyenebis dros moswavleebi maswavleblis mier miTiTebuli sity-
vis aso-bgerebiT adgenen axal sityvebs.

meTodis daxmarebiT moswavleebi:


• gaiaqtiureben leqsikur marags;
• SeZleben sityvebis Sedarebas asoTa Sedgenilobis mixedviT.

muSaobis forma: wyvilebi, jgufebi, mTeli klasi (moswavleebi muSaoben individualu-


rad).

resursi: dafa da carci/formati da markeri; rveuli/furceli, ori feris fanqari/


kalami.

msvleloba
• maswavlebeli SearCevs sityvas da dawers dafaze (mag., sityva `fotoaparati~),
Semdeg ki sTxovs moswavleebs, rom am sityvaSi Semavali aso-bgerebis gamoyenebiT
Seadginon sxva sityvebi.
• moswavleebi maswavleblis mier winaswar daTqmuli drois ganmavlobaSi Camoweren
sityvebs.
• drois amowurvis Semdeg maswavlebeli sTxovs bavSvebs ukarnaxon maT mier
mofiqrebuli sityvebi da Camowers dafaze (mag., `foto~, `tirifi~ da a.S.).
• amis Semdeg maswavlebeli dafaze Tavad Camowers im sityvebsac, romelTac erTi
an ori gansxvavebuli aso-bgera aqvT Sereuli (mag., `fosta~, `Worfli~ da sxv.).
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen sityvebs da amoicnon erTnairi da
gansxvavebuli asoebi.
• dakvirvebis Semdeg maswavlebeli miuTiTebs moswavleebs, rogor gadaweron
sityvebi rveulSi – erTnairi asoebi (anu aso-bgerebi, romlebic `fotoaparatis~
asoebs emTxveva) lurji feriT, gansxvavebuli – wiTliT.
• samuSaos Sesrulebis Semdeg maswavlebeli moswavleebTan erTad ganaTavsebs
sityvebs specialur cxrilSi, romelic dafazea daxazuli da/an moswavleebsac
aqvT darigebuli.

fotoaparati

igive asoebi erTi gansxvavebuli aso ori gansxvavebuli aso


foto Jirafi Tafli
torti tomara kompoti
fari farani fanjara
ara parki tarzani
feradi sityvebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
aqtivobis gamoyenebisas moswavleebi aferadeben sityvebs maTSi Semavali aso-bgerebis
mixedviT.
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meTodis daxmarebiT moswavleebi:


• gaiaqtiureben aso-bgerebis codnas;
• SeZleben sityvebis daxarisxebas asoTa Sedgenilobis mixedviT.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi

resursi: dafa da carci/formati da markeri; rveuli/furceli, ori feris fanqari/


kalami.

msvleloba
• maswavlebeli gamoakravs dafaze or asos da TiToeuls Seusabamebs raime fers
(mag., x _ wiTeli ferisaa, v _ mwvane).
• Semdeg maswavlebeli moswavleebs SesTavazebs cxrilSi Casmul sityvaTa CamonaT-
vals.

ix. nimuSi:

zRarbi saxli xeli

Tagvi Tevzi bayayi

biWi yvavi xmali

• sityvebi, romlebic Seicavs x-s, moswavleebma unda gaaferadon wiTlad, xolo


sityvebi, romlebic Seicavs v-s _ mwvaned. zogierTi sityva, romlebic ar Seicavs
oridan arc erT asos, moswavleebma unda datovon gauferadeblad.

asoebi gazeTSi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi sxvadasxva teqstidan amoWrili asoe-
bisgan awyoben sityvebs.

am meTodis/aqtivobis gamoyenebiT moswavleebi:


• gaiwafebian sityvebis dekodirebaSi;
• gaiaqtiureben Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnas.

muSaobis forma: individualuri, wyvili, mcire jgufi.

resursi: Zveli Jurnal-gazeTebi, msxvili SriftiT dabeWdili teqstebi, broSurebi,


furceli, webo, makrateli.
msvleloba
• moswavleebi Zveli Jurnal-gazeTebidan amoWrian calkeul asoebs;
• moswavleebi amoWril asoebs awebeben qaRaldze ise, rom miiRon sityvebi;
• SesaZlebelia, maswavlebelma Tavad dausaxelos moswavleebs ramdenime sityva.
moswavleebma am sityvebis Sesabamisi asoebi unda moiZion Jurnal-gazeTebSi,
amoWran da Seadginon mocemuli sityvebi.

sityvis asoebi gzajvaredinze

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi weren da kiTxuloben sityvas sxvadasxva kombinaciaSi.

meTodi/aqtivoba moswavleebs exmareba:


• sityvebis amokiTxvis/amocnobis unaris ganviTarebaSi;
• Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnis gaaqtiurebaSi;
• mexsierebis gavarjiSebaSi;
• yuradRebis koncentrirebaSi.

muSaobis forma: individualuri.

resursi: didi formatis furceli/dafa, markeri/carci.

msvleloba
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, SearCion erTi sityva da dafaze an didi
formatis qaRaldze daweron sityva zemodan qvemoT;
• moswavleebi gamodian morigeobiT da TiToeul asos horizontalurad miaweren
asoebs ise, rom igive (vertikalurad dawerili) sityva miiRon yvela horizontalur
xazzec.

mag.:
T a g v i
T a g v i
T a g v i
v
i

SeniSvna: SesaZloa, maswavlebelma bavSvebs SesTavazos sityvis daweris gansxvavebuli


formac. magaliTad, sityva Camoweron samkuTxedis formiT.

mag.:
v
v x
v x a
v x a t
v x a t a
v x a t a v
yiramala da misi variaciebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi kiTxuloben sityvebis baraTebze mo-
cemul sityvebs, romlebic SemoTavazebulia sxvadasxva formiT (amotrialebuli, mar-
jvnidan marcxniv, mxolod Tanxmovnebi da sxv.)
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meTodis xSirad gamoyenebis SemTxvevaSi moswavleebs gamoumuSavdebaT:


• yuradRebis koncentrirebis unari;
• aso-bgerebis amocnobis unari.

muSaobis forma: jgufuri, individualuri, mTeli klasi.

resursi: teqsti/wigni/ saxelmZRvanelo moswavleTa raodenobis mixedviT.

msvleloba

1. `yiramala~. maswavlebeli kedelze an dafaze sityvis baraTebs Tavdayira daama-


grebs. moswavleebma unda waikiTxon (gaSifron) mocemuli sityvebi.
zebra

2. `arabuli~. maswavlebeli baraTze an dafaze ukuRma wers sityvebs (marjvnidan mar-


cxniv). moswavleebi cdiloben amoicnon/gaSifron SemoTavazebuli sityva.

iTrub atxaC ingiw

3. `sityvebi TanxmovnebiT~. maswavlebeli baraTze an dafaze wers sityvas xmovnebis


gareSe. bavSvebma unda daasaxelon nagulisxmevi sityva.

klm Wrxl

4. `areuli asoebi~. maswavlebeli dafaze an baraTze sityvis asoebs wers areulad.


bavSvebma unda gadaawyon asoebi da sworad warmoTqvan/aawyon sityva.1

finafar lamima

1
pirvel jerze kargi iqneba TviTon moswavleTa sakuTari saxelebis gamoyeneba. moswavleTa sakuTa-
ri saxelebi kargi `resursia~ rogorc mTliani sityvebis amokiTxvis unaris gamomuSavebisTvis, aseve
anbanis calkeuli aso-bgerebis swavlebisTvisac.
klasis anbani

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi sityvebs Caweren asoebisTvis SerCeu-
li kodebis gamoyenebiT.

am aqtivobis xSirad CatarebiT moswavleebi:


• ganiviTareben dekodirebis unars;
• daimaxsovreben anbanis rigs.

muSaobis forma: individualuri, mTeli klasi

resursi: sityvis baraTebi, gamogonili kodebis cxrili.

msvleloba
• maswavlebeli an moswavleebi SearCeven `klasis kodebs~. mag.; ricxvebi 1-dan 33-is
CaTvliT, romlebic Seesabameba anbanis asoebs; sxvadasxva simbolo – @ # $ % * +;
• maswavlebeli Camowers asoebs da maT Sesabamis kodebs da gamoakravs TvalsaCino
adgilas;
• maswavlebeli urigebs moswavleebs sityvebis baraTebs an Camowers sityvebs
dafaze;
• moswavleebi sityvebs rveulSi an dafaze daweren kodebis gamoyenebiT. mag.; kata
_ 10.1.19.1.

SeniSvna: asoebisTvis ricxviTi kodis miniWebis SemTxvevaSi sasurvelia, kodebi erTmane-


Tisgan wertiliT an mZimiT gamoiyos, rom sityvis sworad amokiTxva ar gaWirdes.

Secvale aso
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi mocemuli sityvis mixedviT adgenen
axal sityvebs.

am meTodis/aqtivobis daxmarebiT moswavleebs uviTardebaT:


• sityvis dekodirebis unari;
• sityvebis Sedgenis unari;
• leqsikuri maragi;
• warmosaxvis unari.

muSaobis forma: wyvilebi, jgufebi, mTeli klasi.

resursi: erTi didi zomis sityvis baraTi, dafa da carci.

msvleloba
• maswavlebeli dafaze wers sityvas an kedelze akravs didi zomis baraTs, romelzec
weria erTi sityva;
• moswavleebi adgenen axal sityvebs am sityvis mixedviT. sityvebs jer Caiweren,
Semdeg warmoadgenen;
• yovel momdevno sityvaSi moswavleebi cvlian mxolod TiTo asos. es SeiZleba
iyos rogorc pirveli, ise nebismieri sxva aso. magaliTad: bari − qari − qali −
bali − beli − boli.
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

anbanuri sityvebis kedeli

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi kiTxuloben sityvis baraTebs da
amoicnoben sityvis pirvel asos.

am meTodis/aqtivobis daxmarebiT moswavleebs uviTardebaT:


• mTliani sityvis amocnobis unari;
• calkeuli aso-bgeris amokiTxvis unari.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi.

resursi: asoebis baraTebi, sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs sityvis baraTebs da TiToeuls ukan akravs misawebebel
qaRalds (SesaZlebelia, baraTebi stikerebis gamoyenebiT damzaddes);
• maswavlebeli dafis zeda nawilze horizontalurad akravs anbanis ramdenime asos;
• maswavlebeli moswavleebs urigebs gakruli asoebis Sesabamis sityvis baraTebs;
• moswavleebi TavianT baraTebs akraven Sesabamisi asos qveS – im asos qveS, romelzec
iwyeba sityva.sityvebis wakiTxvis swavlebis aqtivobebi

sityvebis wakiTxvis swavlebis aqtivobebi

dRis mesiji

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
am aqtivobis gamoyenebiT moswavleebi eCvevian qargis mixedviT kiTxvasa da weras. maswav-
lebeli moswavleebis karnaxiT an/da erToblivi weriT avsebs specialurad momzadebul
didformatian teqsts, romelSic adgilebia gamotovebuli.

es aqtivoba moswavles exmareba:


• yalibis/qargis daxmarebiT kiTxvis unaris ganviTarebaSi;
• sityvebis dekodirebasa da cnobaSi;
• qargis mixedviT werisTvis SemzadebaSi.

muSaobis forma: individualuri, mTeli klasi.


resursi: didformatian qaRaldze dawerili teqsti, fanqrebi/flomasterebi, furcle-
bi.
msvleloba

• maswavlebeli didformatian qaRal- dRis mesiji


dze winaswar amzadebs `dRis mesi-
dRes aris __________ .
jis~ qargas, romelSic gamotovebu-
dRes aris ________ .
lia sityvebi/frazebi. es qaRaldi
saklaso oTaxSia gakruli da yovel- axla aris ___________ gakveTili. Cven
gvaqvs qarTuli ena.
dRiurad ivseba.
dRes gareT _________ .
• maswavlebeli moswavleebis daxmare- dRes ______________dabadebis dRea.
biT yoveldRiurad, gakveTilis da- ___________________________________ .
sawyisSi avsebs teqstSi gamotove-
bul adgilebs. amisaTvis
SesaZlebelia sityvis didi baraTebis gamoyeneba. SesaZlebelia, `dRis mesiji~ da-
fazec daiweros.

• sasurvelia, maswavlebelma Tavdapirvelad, modelirebis mizniT, Tavad Seavsos


mocemuli qarga saCvenebeli/samodelo werisa da xmamaRla fiqris gamoyenebiT.
am dros miakravs cariel furcels gamotovebuli sityvebis adgilas da dawers
saWiro sityvebs. meore dRes ki gamocvlis mikrul furclebs da informacias
ganaaxlebs. SesaZlebelia am procesSi TandaTanobiT bavSvebmac miiRon monawi-
leoba. mogvianebiT ki damoukideblad Seadginon `dRis mesiji~.

nimuSi:
dRis mesiji
dRes aris 12 noemberi.
dRes aris oTxSabaTi.
axla aris meore gakveTili. Cven gvaqvs
qarTuli ena.
dRes gareT civa.
dRes Teonas mamis dabadebis dRea.
me ar miyvars qari.

sityvebis kedeli
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
kedelze sagangebo adgilas gamokrulia sxvadasxva principiT dajgufebuli sityvebis
baraTebi. baraTebze mocemuli sityvebi SeiZleba SeirCes sayvareli wignebidan, saxel-
mZRvaneloebidan, Jurnalebidan da sxv. mniSvnelovania, sityva kedelze moTavsdes uSua-
lod Seswavlis dros. sasurvelia sityvebis kedeli ganTavsdes iseT adgilas, rom advi-
li iyos misi danaxva, sityvebis damateba da gadaadgileba.

meTodis/aqtivobis gamoyenebiT moswavleebi:


• kiTxuloben cnobad, xSirad gamoyenebul sityvebs, aseve Sesaswavl sityvebs;
• imaxsovreben sityvis vizualur xatebs;
• eCvevian sityvis mTlianad amokiTxvas/cnobas.

muSaobis forma: jgufebi, wyvilebi, individualuri, mTeli klasi.


resursi: sityvebis baraTebi (Tabaxis furclis mesamedis zomis).

msvleloba

1. sityvebis kedlis Seqmna. maswavlebeli kedelze sagangebo adgilas akravs mcire zomis
baraTebze daweril sityvebs. Sesaswavli sityvebi dajgufebulia sxvadasxva principiT
(mag., WurWeli, gareuli cxovelebi, zmnebi, b-ze dawyebuli sityvebi da sxv.).
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

2. sityvebis wakiTxva. maswavlebeli sityvebis kedelze mocemul sityvebs iyenebs mra-


valferovani aqtivobebis Casatareblad:
• moswavleebi kedelze eZeben maswavleblis mier miTiTebul sityvebs;
• moswavleebi sxvadasxva principiT gadaajgufeben kedelze mocemul sityvebs
(mag., sulieri da usulo sagnebi, mcenareebi, zedsarTavebi, msgavsi asoebis an
marcvlebis mqone sityvebi da sxv.); saamisod, SesaZloa kedelze gadaaadgilon
baraTebi an amoweron sityvebis jgufebi;
• moswavleebi maswavleblis mier miTiTebuli sityvebiT adgenen winadadebebs,
ambavs, dialogs da sxv.

3. cnobadi sityvebis kedeli. maswavlebeli calke amzadebs cnobadi, xSirad gamoyenebu-


li sityvebis kedels. sityvebi msxvili asoebiT aris dawerili. sityvebis kedeli xSi-
rad unda ganaxldes, magram ar gadaitvirTos (kviraSi 5-10 sityva). kedelze mxolod
is sityvebia gamokruli, romlebsac moswavleebi xSirad xedaven teqstSi an iyeneben
weris dros.

4. sityvebis kedlis xumrobebi. moswavleebi sityvis kedelze mocemuli sityvebis waki-


Txvasa da dekodirebaSi varjiSoben sxvadasxva variaciiT:
• `wiwilebi~ _ moswavleebi `frTebis~ qneviT warmoTqvamen TiToeul aso-bgeras,
Semdeg ki mTlianad sityvas;
• `kinovarskvlavebi~ – moswavleebi kocnis gagzavniT warmoTqvamen TiToeul aso-
bgeras, Semdeg ki mTlianad sityvas;
• `operis momRerlebi~ _ moswavleebi simReriT warmoTqvamen yvela bgeras, bolos
– gagrZelebuli bgerebiT, mTlianad sityvas;
• `vulkani~ _ moswavleebi sityvis yoveli aso-bgeris warmoTqmisas xmis tembrs
umateben. mTlian sityvas ki yviriliT amboben;
• `cxviri~ _ moswavleebi cxvirze moiWeren TiTebs da ise gamoTqvamen jer bgerebs,
Semdeg ki mTlianad sityvas.

iarliyebi klasSi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis `iarliyebi klasSi~ gamoyenebis dros saklaso oTaxSi sagnebze mikrulia ba-
raTebi/iarliyebi amave sagnis saxelwodebiT. moswavleebi yoveldRiurad kiTxuloben
iarliyebze daweril sityvebs.

aqtivobis gamoyenebiT moswavleebi


• eCvevian sityvis mTlianad amokiTxvas/cnobas.
• imaxsovreben sityvis vizualur xats.
muSaobis forma: individualuri, mTeli klasi.

resursi: didi zomis sityvis baraTebi.

msvleloba
1. iarliyebis damagreba. maswavlebeli ramdenime sagans miakravs baraTebs/iarliyebs
amave sagnis saxelwodebiT. magaliTad: dafa, kari, fanjara da a.S.
2. iarliyebis wakiTxva. yoveldRiurad am aqtivobas eTmoba gakveTilis mcire dro.
moswavleebi kiTxuloben iarliyebze daweril sityvebs.
3. iarliyebis damateba. garkveuli drois Semdeg (yovelkvira, sam dReSi erTxel da
a.S.) maswavlebeli amatebs axal baraTebs/iarliyebs;
4. swori adgilis povna. periodulad maswavlebeli gadaanacvlebs baraTebs, magali-
Tad: baraTs `dafa~ miakravs kars, xolo baraTs `kari~ miakravs fanjaras. Tu
moswavleebi ver SeniSnaven cvlilebas, maswavlebeli cdilobs miaxvedros isini,
ra Seicvala. mas Semdeg, rac moswavleebi aRmoaCenen Secdomas, areul iarliyebs
swor adgilas amagreben.

sityvebi magidaze an iatakze

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi amoikiTxaven baraTebze daweril sity-
vas/sityvebs da maTi gamoyenebiT adgenen winadadebebs.

meTodi moswavleebs uviTarebs Semdeg unarebs:


• sityvebis mTlianobiTi xatis damaxsovreba;
• sityvis swrafad da efeqturad amokiTxva;
• sityvis mniSvnelobis gaazreba;
• sityvis Sesabamis konteqstSi gamoyeneba.

muSaobis forma: jgufuri.

resursi: sityvis baraTebi.

msvlelobis ori varianti


1. sityvebis baraTebis amokiTxva. maswavlebeli pirqve gadabrunebul sityvis bara-
Tebs awyobs magidaze an iatakze. mis mier micemul niSanze moswavleebi morigeo-
biT aiReben TiTo baraTs, aCveneben klass da xmamaRla waikiTxaven.
2. winadadebebis Sedgena. maswavlebeli magidaze an iatakze ganaTavsebs iseT ba-
raTebs, romlebze mocemuli sityvebisganac SesaZlebelia winadadebis, leqsis
taepis, aforizmis, andazis da a.S. awyoba. maswavleblis miTiTebiT daniSnul
droSi moswavleebi iReben baraTebs, aCveneben klass, amoikiTxaven sityvas, Semdeg
cdiloben dadgnen im TanmimdevrobiT, rom maTi sityvebisgan Sedges winadadeba,
romelsac xmamaRla waukiTxaven klass.

variaciebi
1. moswavle iRebs sityvis baraTs da sityvis amokiTxvis Semdeg individualurad
adgens winadadebas am sityvis gamoyenebiT;
2. sityvebis amokiTxvis Semdeg moswavleebi dajgufdebian/dawyvildebian sxvadasxva
principiT (erTsa da imave asoze dawyebuli sityvebi, cxovelebis saxelebi, mcena-
reebis saxelebi, sinonimebi, antonimebi da a.S.).

sityvebis amokiTxva wyvilebSi


anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`sityvebi wyvilebSi~ aris TamaSi, romelic or gunds Soris imarTeba. moswavleebi amoi-
kiTxaven maswavleblis mier dafaze winaswar Camoweril/gakrul sityvebs. TamaSi ori
etapisgan Sedgeba. pirvel etapze A gundis wevrebi waikiTxaven sityvebs, xolo B gundis
wevrebi moZebnian Sesabamis baraTebs dafaze. meore etapze gundebi rolebs gacvlian.
gaimarjvebs is gundi, romelic ufro swrafad moZebnis mowinaaRmdege gundis mier amo-
kiTxul yvela sityvas.

aqtivoba moswavleebs uviTarebs Semdeg unarebs:


• sityvebis mTlianobiTi xatis damaxsovreba;
• sityvis swrafad da uSecdomod amokiTxva.

muSaobis forma: jgufebi, wyvilebi.

resursi: sityvebis sia/didi zomis sityvis baraTebi, wammzomi, dafa da magnitebi/carci.

msvleloba
• dayaviT klasi or gundad (pirobiTad, A da B).
• SearCieT sityvis baraTebi TamaSisTvis (baraTebis raodenoba 5-6 caliT unda
aRematebodes moswavleTa saerTo raodenobas). magidaze daawyveT baraTebi
naweriT qvemoT, dafaze ki gafantulad dawereT igive sityvebi.
• gamoiZaxeT dafasTan rigrigobiT TiTo wyvili A gundidan da dainiSneT dro
(TiToeuli gundisaTvis daaxloebiT 3 wT.).
• erT-erTi mewyvile aiRebs erT cal baraTs, amoatrialebs da xmamaRla waikiTxavs.
wyvilis meore wevrma swrafad unda moZebnos amokiTxuli sityva dafaze Camoweril
sityvebSi da Semoxazos/gaxazos.
• amis Semdeg wyvili ubrundeba Tavis adgils da maT Caanacvlebs meore wyvili,
romelic asrulebs imave davalebas. ase grZeldeba gundisTvis gankuTvnili
drois amowurvamde.
• drois amowurvisTanave mieciT moswavleebs niSani. daTvaleT A gundis mier
sworad Semoxazuli sityvebis raodenoba.
• zustad igive procedura SeasrulebineT B gunds.
• gamoavlineT gamarjvebuli.

imsjeleT moswavleebTan TamaSis procesis Sesaxeb (ra moewonaT da ratom; ra aris saWi-
ro warmatebisTvis).
ipove wyvilebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi magidaze dalagebul baraTebSi eZeben
naxatisa da sityvis baraTebis wyvilebs.

meTodi/aqtivobis gamoyeneba moswavleebs:


• uviTarebs sityvis naxatTan dakavSirebis unars;
• uaqtiurebs Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnas;
• umdidrebs leqsikur marags;
• gauvarjiSebs mexsierebas;
• uviTarebs yuradRebis koncentrirebis unars.

muSaobis forma: ori an meti moTamaSe.

resursi: banqos zomis kvadratuli baraTebis dasta sityvebiTa da naxatebiT.

msvleloba

• maswavlebeli amzadebs baraTebis wyvilebis dastas. baraTebis wyvili Seicavs si-


tyvasa da naxats;
mag.,

lomi

• TamaSobs ori moswavle an moswavleTa jgufi;


• maswavlebeli yvela baraTs pirqve daawyobs magidaze, ise rom gamovides didi
marTkuTxedi an kvadrati. magaliTad: 4x4 an 4x3.
• yovel svlaze moswavles SeuZlia mxolod ori baraTis amobruneba.
• pirveli moswavle amoabrunebs nebismier 2 baraTs da aCvenebs danarCenebs. Tu
Sexvda baraTebis wyvili, maSin moswavle itovebs maT. isev misi svlaa da bavSvi
amoabrunebs sxva ors. Tu baraTebze mocemuli sityva an naxati ar Seadgens
wyvils, moswavle, mas Semdeg rac yvelas aCvenebs, adgilze daabrunebs baraTebs
(isev pirqve). moswavleebi imaxsovreben, romeli baraTi sad devs (mniSvnelovania,
rom baraTebs adgilebi ar SeecvaloT). svla gadadis Semdeg moswavlesTan.
• momdevno moswavlec atrialebs 2 baraTs. jer iRebs erTs, Tu baraTze
mocemuli sityvis/naxatis wyvili ukve nanaxi aqvs, cdilobs, zustad gaixsenos
misi adgilmdebareoba da awyvilebs Tavis baraTTan. aseTive wesiT agrZelebs
dawyvilebas, sanam ar Sexvdeba iseTi baraTi, romlis wyvilic jer ar unaxavs an
mis mdebareobasac zustad ver gaixsenebs. Tu moswavlem pirvelive baraTs ver
mouZebna wyvili, magram gaixsena meore baraTis Sesatyvisis adgilmdebareoba, mas
ufleba aRar aqvs, daawyvilos es baraTebi. am SemTxvevaSi svla gadadis Semdeg
moswavleze.
• ase grZeldeba, sanam yvela baraTi ar gaTamaSdeba.
gamarjvebulia is moswavle, romelic met wyvils Seagrovebs.

SeniSvna: msgavsi aqtivobis ganxorcieleba SesaZlebelia leqsikis komponentSic sinoni-


mebis baraTebis wyviliT.

sinonimebis banqo naxatebiT


anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi SearCeven SeTavazebuli naxatis Sesabamis sityvas an piriqiT, sityvis Sesa-
bamis naxats.

am meTodis/aqtivobis gamoyenebiT moswavle:


• gaiwafeba sityvebis dekodirebasa da mTlianad amocnobaSi;
• gaiaqtiurebs Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnas;
• gaimdidrebs leqsikur marags.

muSaobis forma: ori an meti moTamaSe.

resursi: banqos zomis baraTebis dasta sityvebiTa da naxatebiT.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs wyvilebis `banqos~ dastas. baraTis wyvili Sedgeba
naxatisa da nawerisagan. erT baraTze weria sityva, meoreze ki misi Sesabamisi
gamosaxulebaa.

mag.,

komSi

• maswavlebeli TiToeul moTamaSes (moswavles an moswavleTa wyvils) daurigebs


Tanabari raodenobis sityvis baraTebs;
• maswavlebeli daitovebs naxatebian baraTebs, romlebsac daikavebs xelSi an
dadebs magidaze, naxatiT qvemoT;
• TamaSis dasawyebad maswavlebeli dadebs (an amoabrunebs) magidaze erT naxatian baraTs;
• moswavleebi eZeben magidaze dadebuli naxatiani baraTis Sesabamis sityvas TavianT
baraTebSi;
• Sesabamisi sityvis moZebnis SemTxvevaSi moswavle sityvis baraTiT `gaWris~
naxatian baraTs da Semdeg orives aiRebs;
• gamarjvebulia is moswavle (wyvili), romelic yvelaze met `banqos~ – baraTebis
wyvils daagrovebs.
boTlis datrialeba

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebma swrafad unda waikiTxon boTlis mier `miTiTebuli~ sityva.

am meTodis/aqtivobis gamoyenebiT moswavle:


• iwafeba sityvebis dekodirebasa da mTlianad amocnobaSi;
• iaqtiurebs Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnas;
• imdidrebs leqsikur marags.

muSaobis forma: mcire jgufebi, wyvilebi.

resursi: sityvis baraTebi, plastikatis boTli.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs sityvis baraTebs da awyobs wreze. SuaSi moaTavsebs
plastmasis boTls.
• moswavleebi morigeobiT atrialeben boTls da warmoTqvamen im sityvas,
romelTanac boTlis wveri gaCerdeba.

sityvebis loto

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi mocemuli sityvis baraTebidan Sear-
Ceven da furcelze gadaweren 8 sityvas. asaxeleben amoweril sityvas da moiniSnaven
klaselebis dasaxelebul sityvebs (romlebic maTsas emTxveva) sakuTar furcelSi.

meTodi moswavleebs exmareba:


• sityvis amokiTxvis, amocnobis unaris ganviTarebaSi;
• sityvis verbaluri da vizualuri xatis erTmaneTTan dakavSirebis unaris
ganviTarebaSi;
• Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnis gaaqtiurebaSi.

muSaobis forma: mcire jgufebi, mTeli klasi.

resursi: sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs 20-25 sityvis baraTs da gamofens ise, rom kargad Candes;
• moswavleebi A4 zomis furcels kecaven 8 tol nawilad;
• moswavleebi gaSlian dakecil baraTs da miRebul ujrebs Seavseben 8 sityviT.
sityvebs airCeven gamokruli baraTebidan. SesaZloa, gamoiyenon sityvebis kedelic;
• furclis Sevsebis Semdeg moswavleebi morigeobiT xmamaRla warmoTqvamen TiTo
sityvas TavianTi furclidan;
• Tu klaselis mier dasaxelebuli sityva maT dawerils daemTxva, bavSvebi moniSnaven
sityvebs TavianT ujrebSi;
• moTamaSeebi daiZaxeben `bingo~, roca maT furcelze sityva moiniSneba. gamarjvebuli
iqneba is, vinc pirveli moniSnavs baraTze yvela sityvas. gamarjvebuli daiZaxebs
sityvas `superbingo~.

sityvebis marketi
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi sityvis baraTebs kiTxuloben da uc-
vlian erTmaneTs.

aqtivoba moswavleebs uviTarebs Semdeg unarebs:


• sityvis amokiTxva, amocnoba;
• Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnis gamoyeneba;
• sametyvelo situaciis Sesabamisi leqsikis SerCeva;
• sityvebis klasificireba.

muSaobis forma: wyvilebi, mcire jgufebi.

resursi: sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli urigebs moswavleebs Tanabari raodenobis gansxvavebul sityvis
baraTebs. baraTebi garkveuli principiTaa ganawilebuli. moswavleebis mizania
Seagrovon saerTo kategoriaSi Semavali sityvebi. magaliTad, erT moswavles
Sexvdeba `aguri~, `ficari~, `cementi~ da `pamidori~. misi mizani iqneba, `pamidori~
gadacvalos romelime samSeneblo masalis aRmniSvnel sityvaSi, romelic sxva
moswavles eqneba. am ukanasknels ki, Tavis mxriv, mosapovebeli eqneba bostneulis
aRmniSvneli sityva;
• yvela moswavle magidaze daawyobs Tavis baraTebs ise, rom jgufis TiToeuli
wevri kargad xedavdes;
• moswavleebi iwyeben `vaWrobas~. erTi moswavle ambobs: `levan, me gagicvli Cems
`kurdRels~ Sens `vaSlSi~. meore moswavles aqvs arCevani, gaucvalos Tu ara. mas
SeuZlia upasuxos: `ara, magram me gagicvli Cems `vaSls~ Sens `maisurSi~;
• moswavleebma unda moagrovon erTi saxeobis sityvebi. magaliTad, xili, Sinauri
cxovelebi, saswavlo nivTebi, lurji sagnebi, saWmelebi, saxatavi nivTebi da sxv.

mokarnaxe zmnebi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi asruleben baraTze dawerili zmnis
Sesabamis moqmedebas.

meTodi/aqtivoba moswavleebs uviTarebs Semdeg unarebs:


• sityvis amokiTxva, amocnoba;
• sityvis mniSvnelobis gageba;
• Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnis gamoyeneba.

muSaobis forma: individualuri, mcire jgufebi, mTeli klasi.

resursi: sityvis baraTebi

msvleloba
• maswavlebeli SearCevs moqmedebis gamomxatveli sityvis baraTebs da morigeobiT
aCvenebs TiTo moswavles/jgufs TiTo baraTs.
• moswavleebi asruleben baraTze mocemuli zmnis Sesabamis moqmedebas. mag., axta,
aiRo, iyvira, Tvalebi daxuWa, xeli aswia, aixeda, waikiTxa da sxv.

sityvebis gariTmva

aqtivobis Sesaxeb

aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi Camoweren sityvebs, romlebic eriTmeba moce-


mul sityvas.

am aqtivobis gamoyenebiT moswavleebi:


• ganiviTareben fonologiur unarebs;
• gaiaqtiureben Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnas;
• gaivarjiSeben SemoqmedebiT unarebs.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi, mcire jgufebi.

resursi: sityvis baraTebi, furclebi.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs sityvis baraTebs da urigebs moswavleebs an wyvilebs/
jgufebs.
• moswavleebi garkveuli drois ganmavlobaSi furclebze Camoweren im sityvebs,
romlebic eriTmeba baraTze mocemul sityvas.
• gaimarjvebs is moswavle/wyvili/jgufi, romelic yvelaze met sityvas gauriTmavs
erTmaneTs (mag., kalaTi-xalaTi-baraTi-salaTi).

sityvebis masaJi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi mewyvileebs zurgze TiTiT aweren si-
tyvebs. mewyvileebi cdiloben, gamoicnon sityva.

meTodi/aqtivoba moswavleebs uviTarebs Semdeg unarebs:


• sityvis amokiTxva, amocnoba;
• yuradRebis koncentrireba.

muSaobis forma: wyvilebi.

resursi: mcire zomis sityvis baraTebis dasta.


anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

msvleloba
• maswavlebeli daawyvilebs moswavleebs da TiToeul moswavles aZlevs mcire
zomis ramdenime baraTs;
• wyvilSi erTi moswavle TavisTvis, Cumad waikiTxavs baraTze mocemul sityvas da
mewyviles TiTiT aso-aso daawers zurgze. partniorma unda gamoicnos dawerili
sityva;
• moswavleebi cvlian rolebs;
• mewyvileebi aRricxaven (plus-minusiT moniSnaven rveulSi) Sedegebs da warmoad-
genen klasSi. mag., malxazma sworad gamoicno `saxli~ da `oTaxi~, magram ver
gamoicno `kibe~.

SeniSvna: maswavlebeli sityvebs SearCevs garkveuli principiT. magaliTad, im dRes aRwe-


rili suraTis sityvebs, Sinauri cxovelebis saxelebs, axlad an adre Seswavlil sity-
vebs da sxv.

davimaxsovroT sityvebis mwkrivi

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi imaxsovreben da asaxeleben sityvebis mwkrivs.

meTodi/aqtivoba moswavleebs exmareba:


• sityvebis amokiTxvaSi/amocnobaSi;
• Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnis gaaqtiurebaSi;
• damaxsovrebaSi;
• yuradRebis koncentrirebaSi.

muSaobis forma: mcire jgufebi an mTeli klasi.

resursi: sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs sityvis baraTebs da sam, oTx an xuT baraTs daawyobs
magidaze an gaakravs dafaze mwkrivSi;
• moswavleebi akvirdebian baraTebs da asaxeleben TiToeul sityvas marcxnidan
marjvniv;
• moswavleebi xuWaven Tvalebs, am dros maswavlebeli baraTebis Tanmimdevrobas
gadaanacvlebs;
• Tvalis gaxelis Semdeg moswavleebi warmoTqvamen baraTebze daweril sityvebs imave
principiT. Semdeg ki cdiloben, daawyon baraTebi pirvandeli TanmimdevrobiT;
• Semdeg etapze maswavlebeli cvlis amocanas, baraTebis mwkrivs moaklebs an
daumatebs erT baraTs. moswavleebi cdiloben, gamoicnon da daasaxelon amo-
Rebuli/damatebuli baraTi.

daxede, gadaabrune, dawere, Seamowme

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi imaxsovreben sityvis baraTze moce-
mul sityvas da Caweren mas furcelze. Semdeg amowmeben dawerils.

meTodi/aqtivoba moswavleebs uviTarebs Semdeg unarebs:


• sityvis amokiTxva, amocnoba;
• damaxsovreba;
• yuradRebis koncentrireba.

muaobis forma: individualuri, wyvilebi.

resursi: sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli aZlevs TiToeul moswavles ramdenime baraTs;
• moswavleebi Sexedaven sityvis baraTs, gadaabruneben, gaixseneben, ra weria
baraTze da daweren sityvas furcelze/rveulSi;
• moswavleebi amoabruneben sityvis baraTs da Seamowmeben, sworad daweres Tu ara.
Secdomis SemTxvevaSi Seasworeben nawers. imaves imeoreben yvela baraTze.

gaelveba

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi amoicnoben wamierad nanax sityvebs.

meTodis/aqtivobis xSirad ganxorcielebis SemTxvevaSi moswavleebs ganuviTardebaT:


• vizualuri mexsiereba;
• yuradRebis koncentrirebis unari;
• sityvis mTlianad amocnobis unari.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi, jgufebi.

resursi: sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli moswavleebs Zalian swrafad, wamierad aCvenebs sityvis baraTs.
moswavleebma unda warmoTqvan is sityva, romelic dainaxes. SesaZlebelia pasuxebis
gacema rogorc daswrebiT, aseve maswavleblis miTiTebiT;
• maswavlebeli arTulebs amocanas jer ori, Semdeg sami baraTis erTdroulad
CvenebiT.

SeniSvna: sasurvelia maswavlebelma cvalos baraTebis Cvenebis siCqare bavSvebis SesaZle-


blobebis mixedviT. saWiroebisamebr, maswavlebeli sxvadasxva bavSvs sxvadasxva siCqariT
aCvenebs baraTebs.
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

sityvebis maTematika

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi kiTxuloben sityvis baraTebs da
iTvlian sityvaSi asoebis raodenobas.

am meTodis/aqtivobis daxmarebiT moswavleebs uviTardebaT:


• sityvis dekodirebis unari;
• angariSis unari.

muSaobis forma: wyvilebi.

resursi: sityvis baraTebis dasta, furceli, kalami.

msvleloba
• maswavlebeli amzadebs luwi raodenobis baraTebis dastas;
• awyvilebs moswavleebs da TiToeul wyvils iatakze an magidaze uwyobs
gadabrunebuli baraTebis dastas luwi raodenobiT (4-8 cali);
• moswavleebi morigeobiT iReben TiTo-TiTo baraTs da xmamaRla kiTxuloben.
Semdeg Tvlian sityvaSi asoebis raodenobas da weren winaswar momzadebul
furcelze;
• mas Semdeg rac yvela baraTs waikiTxaven, moswavleebi Sekreben qulebs sakuTar
furclebze, daajameben wyvilebSi;
• gamarjvebulad CaiTvleba is wyvili, romelic sworad Sekrebs qulebs.

sityvebis moZebna (snaiperi)

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi Jurnal-gazeTebSi, wignebSi, amobeW-
dil teqstebSi eZeben maswavleblis mier miTiTebul sityvebs.

am meTodis/aqtivobis gamoyeneba moswavleebs:


• uviTarebs sityvis mTlianad amokiTxvis/cnobis unars;
• exmareba sityvis vizualuri xatis damaxsovrebaSi.

muSaobis forma: jgufebi, wyvilebi, individualuri, mTeli klasi.

resursi: wignebi, Jurnalebi, broSurebi, gazeTebi.


msvleloba
• maswavlebeli miuTiTebs moswavleebs konkretul sityvebs. moswavleebi wignebSi,
Jurnal-gazeTebSi, amobeWdil teqstebSi eZeben maswavleblis mier miTiTebul si-
tyvebs da fanqriT Semoxazaven maT.

SeniSvna: mosaZebni sityvebis SerCeva SesaZlebelia sityvebis kedlidan an dafaze Camowe-


rili sityvebidan.

fostalioni

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebs uviTardebaT:
• sityvis dekodirebis unari;
• yuradRebis koncentrirebis unari.

muSaobis forma: mTeli klasi, jgufebi.

resursi: mcire zomis sityvis baraTebi.

msvleloba
• erTi moswavle asrulebs fostalionis rols. is urigebs `werilebs~ (TiTo sity-
vis baraTs) danarCen moswavleebs. mniSvnelovania, baraTebi ise dauwyos, rom
sityvebi ar Candes;
• roca yvela `werili~ darigdeba, TiToeuli moswavle mimdevrobiT kiTxulobs
Tavis sityvas. baraTis amobruneba dasaSvebia mxolod wakiTxvis win;
• maswavlebeli moswavleebs iZaxebs sityvis sxvadasxva maxasiaTeblis mixedviT. mag.,
gamovidnen is moswavleebi, romelTa sityvebSic aris aso-bgera `e~, an romelTa
sityvaSic sami marcvalia, oTaxis karTan dajgufdnen moswavleebi, romelTa
sityvac iwyeba xmovanze da a.S.;
• gamoZaxebuli moswavleebi klasis win dgebian maRla aweuli baraTebiT, rom
sxvebmac waikiTxon maTi sityvebi.

`bax~

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi sityvis baraTebiT TamaSoben banqos da xmamaRla amoikiTxaven maTze dawe-
ril sityvebs.

meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebs:


• uviTardebaT sityvis amokiTxvisa da amocnobis unari;
• uaqtiurdebaT leqsikuri erTeulebis codna.

muSaobis forma: wyvilebi, oTxwevriani jgufebi.

resursi: banqos zomis sityvis baraTebi, 5-6 baraTi sityviT `bax~.


msvleloba
• maswavlebeli amzadebs: a) sityvis baraTebs, b) 5-6 baraTs sityviT `bax~. sityvis
baraTebis raodenoba moswavleTa raodenobaze meti unda iyos. Seurevs baraTebs
da aurevs dastas;
• moswavleebi morigeobiT iReben TiTo baraTs (dastis pirvel baraTs), amoabruneben,
xmamaRla kiTxuloben sityvas. Tu moswavlem sworad amoikiTxa sityva, is itovebs
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

aRebul baraTs. TamaSs agrZelebs sxva moswavle;


• Tu moswavle SecdomiT amoikiTxavs sityvas, mas mouwevs baraTis dastaSi
dabruneba. am SemTxvevaSic TamaSs agrZelebs momdevno moswavle;
• Tu moswavles Sexvda baraTi sityviT `bax~, igi itovebs `bax~ baraTs da ukan
abrunebs yvela manamde aRebul baraTs da Tavidan iwyebs baraTebis Segrovebas;
• igebs is, visac dastis damTavrebisas yvelaze meti sityvis baraTi darCeba.

rTuli - advili

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi ganalageben sityvis baraTebs sirTu-
lis mixedviT (rTulidan martivisken).

meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi:


• varjiSoben sityvis amokiTxvasa da amocnobaSi;
• akvirdebian sityvis maxasiaTeblebs;
• iviTareben kategorizaciis unars.

muSaobis forma: wyvilebi, mcire jgufebi.

resursi: sityvis baraTebi.

msvleloba
• maswavlebeli yofs klass wyvilebad an mcire jgufebad da TiToeul wyvils/
jgufs aZlevs ramdenime sityvis baraTs;
• moswavleebi sityvis baraTebs ganalageben sirTulis mixedviT. jer gamoyofen
yvelaze rTul sityvas da bolos – yvelaze martivs;
• moswavleebi da maswavlebeli msjeloben, ratom miiCnies bavSvebma konkretuli
sityva SedarebiT rTulad an martivad; svamen kiTxvebs da asaxeleben sxvadasxva
maxasiaTebels/kriteriums: mag.; dasawerad, dasamaxsovreblad, warmosaTqmelad,
gasaazreblad rTulia da sxva.

cxovelebis saxli

meTodis/aqtivobis Sesaxeb
meTodis/aqtivobis gamoyenebis dros moswavleebi akvirdebian maswavleblis mier da-
saxelebul sityvebs, amoicnoben pirvel bgeras, axdenen sityvebis klasifikacias pirve-
li bgeris mixedviT.
am meTodis/aqtivobis daxmarebiT moswavleebs uviTardebaT:
• fonologiuri unar-Cvevebi;
• asoebisa da sityvebis wakiTxvis unari.

muSaobis forma: individualuri, wyvilebi, jgufebi, mTeli klasi.

resursi: dafa, carci, sityvis baraTebi (saWiroebisamebr).

msvleloba
• maswavlebeli dafaze daxatavs didi zomis orsarTulian saxls, romelsac
vertikaluri da horizontaluri xazebiT gayofs oTx nawilad (es nawilebi
saxlis oTaxebia). auxsnis bavSvebs, rom am saxls aqvs oTxi oTaxi. yvela oTaxSi
cxovrobs TiTo cxoveli: qveda sarTulze marcxniv cxovrobs lomi, qveda
sarTulze marjvniv cxovrobs maimuni, zeda sarTulze marcxniv cxovrobs daTvi,
zeda sarTulze marjvniv cxovrobs kurdReli;
• maswavlebeli Cawers cxovelebis saxelebs Sesabamis `oTaxebSi~. am cxovelebTan
stumrad modian xolme sxva cxovelebi. maspinZeli cxovelebi mxolod im cxovelebs
uReben kars, romelTa saxelic imave aso-bgeriT iwyeba. magaliTad, Tu saxlTan
mela mivida, mas miiRebs maimuni da amitom mela maimunis `oTaxSi Seva~;
• fonologiuri savarjiSosTvis: maswavlebeli daasaxelebs cxovels. moswavleebi
amoicnoben dasaxelebuli cxovelis pirvel bgeras da ityvian, daxatuli saxlis
romeli cxoveli miiRebs mas stumrad;
• anbanuri savarjiSosTvis: maswavlebeli uCvenebs bavSvebs dawerili cxovelis
saxels. sityva SeiZleba daweros dafaze an gamoiyenos sityvis baraTebi. moswavleebi
ityvian, romeli cxoveli miiRebs stumrad ama Tu im sityvis Sesabamis cxovels.

variaciebi
• oTxi `oTaxis~ nacvlad ori `oTaxiT~ dawyeba;
• `oTaxebSi~ cxovelebis Canacvleba anu pirobaSi CamoTvlili cxovelebis nacvlad
sxvebis Cawera;
• bavSvebi Caweren sworad gamocnobil cxovelebs Sesabamis oTaxSi (damoukideblad
an erToblivi weriT);
• pirdapir dasaxelebis nacvlad maswavlebeli jer ambobs cxovelis ramdenime
maxasiaTebels, raTa moswavleebma gamoicnon (mag. `aqvs ulvaSebi da fumfula
kudi.~);
• stumari cxovelebis nacvlad `oTaxebSi~ nivTebis ganawileba;
• bavSvebisTvis baraTebis dastis micema imis mixedviT, Tu romeli unaris
gavarjiSebaa gamiznuli. Tu fonologiuri savarjiSoa, darigdeba suraTiani
baraTebi da dafazec `oTaxebSi~ didi zomis suraTiani baraTebi gaikvreba. Tu
anbanze varjiSoben, darigdeba sityvis baraTebi.
damatebiTi efeqturi aqtivobebi anbanisa da sityvebis wakiTxvis
swavlebisaTvis
aqtivobebi aRebulia wignidan `gzamkvlevi maswavleblebisaTvis. qarTuli ena da literatura
1-6 klasebi~, erovnuli saswavlo gegmebis centri, 2011

`afrinda, afrinda!~
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

maswavlebeli dafaze wers sityvebs, moswavleebi xels asweven mxolod maSin, roca maswa-
vlebeli winaswar miTiTebul asos dawers.

sityvaSi marcvlis identificireba


maswavlebeli moswavleebs Zlevs sam svetSi gadanawilebul sam marcvals (mag., ga, ti,
go) da iseT sityvaTa CamonaTvals, romlebic am marcvlebidan erT-erTs mainc Seicavs.
moswavleebma unda ipovon sityvebSi es marcvlebi da saTanado svetSi gadaanawilon isi-
ni.
SeniSvna: SeiZleba imave tipis savarjiSo gakeTdes asoebis gaTvaliswinebiT.

`qurds unda...~
maswavlebeli moswavleebs aZlevs teqsts an sityvaTa CamonaTvals da eubneba, rom
qurds surs, moiparos sityvebi, romlebSic aris esa Tu is aso/asoebi. maswavlebeli
moswavleebs sTavazobs: `ipoveT da xazi gausviT am sityvebs da qurdi maT ver waiRebs~.

Secvale aso
maswavlebeli moswavleebs sTavazobs sityvebs, romlebic erTi asos CanacvlebiT ic-
vlian mniSvnelobas (mag., xari-bari, qari-kari). miuTiTebs Casanacvlebel asoze da sTxo-
vs, rom mis nacvlad Casvan sxva iseTi aso, rom axali sityva miiRon.

ipove sityva
moswavleebs moeTxovebaT, gansazRvrul droSi teqstSi ipovon gansazRvruli raodeno-
bis or/sammarcvliani sityvebi.

gadaxaze araswori sityva


suraTebis qveS miwerilia Sesabamisi sityvebi (erTi an ramdenime arasworadaa miwerili).
moswavleebma unda moZebnon arasworad miwerili sityvebi da gadaxazon.

aklia marcvali
moswavleebma unda gadaiweron sityvebi da Caamaton saWiro marcvali.

aklia marcvali sityva dawere srulad

Tu__yuSi TuTiyuSi

yva__li _________________
areuli marcvlebis dakavSireba
cxrilSi areuladaa mocemuli sityvis marcvlebi. moswavlem unda amoicnos sityva da
gadaweros igi.

buS ga

bur ti

qol Ti

Ti Si

yu Tu

sityvebis anbanuri rigiT dawyoba


moswavleebma sityvaTa CamonaTvalSi mocemuli sityvebi unda daawyon anbanuri rigiT
(anbani xelmisawvdomi unda iyos).

mocemuli marcvlebiT sityvebis Sedgena


moswavleebma maswavleblis mier SeTavazebuli marcvlebiT gansazRvrul droSi unda
Seadginon rac SeiZleba meti sityva.

sityvebis gadawera sigrZis mixedviT


moswavleebs eZlevaT sxvadasxva sigrZis sityvebi. maT unda ganalagon da gadaiweron
sityvebi maTi Semadgeneli asoebis raodenobis mixedviT, zrdadi an klebadi saxiT.

Sesabamisi sityvis povna da gadawera


cxrilSi moTavsebulia suraTi da oTxi sityva, romelTagan mxolod erTi Seesabameba
suraTs. moswavlem unda ipovos da gadaweros Sesabamisi sityva.

daTo dali daTvi bali

burTi kudi qudi buSti


eros).

sityvebis garkveuli niSniT gadawera


leebs jer ar uvarjiSiaT.
moswavlem sityvebis kedlidan, didi wignidan unda gadaiweros an amoweros sityvebi,
romelTac:
li, da, ki, a) defisi
ia, Tu, ar) daaqvT; b) iwyeba b-ze; g) oTxasoiania da a.S.

i da sxv.).Sinaarsobrivi wyvilebi
maswavlebeli moswavleebs warudgens sityvebis or svets. moswavleebma unda daawyvilon
sityvebi, romlebic Sinaarsobrivad ukavSirdeba erTmaneTs. mag., erT svetSi: mepure,
leba sityvebis garkveuli
meyvavile, menayine... meore svetSi: nayini,
niSniT gadawera
puri, yvavili...
moswavlem sityvebis kedlidan, didi wignidan unda gadaiweros an amoweros sityvebi,
romelTac: a) defisi aqvT; b) iwyeba b-ze; g) oTxasoiania da a.S.
beli am sityvis
sityvebidan ram-
transformireba
unda miuweron saTanado
maswavlebeli moswavlesSinaarsobrivi wyvilebi
aZlevs oTx-xuT sityvas da instruqcias, romlis mixedviTac
moswavlem zogierT sityvas unda moswavleebs
maswavlebeli gamoaklos, Seucvalos,
warudgens sityvebisdaumatos esa Tu is
or svets. moswavleebma aso
unda (mag.,
daawyvilon
sityvebi, romlebic Sinaarsobrivad ukavSirdeba erTmaneTs. mag., erT svetSi: mepure,
sityva `vaSli~ _ sityvismeyvavile,
bolosmenayine...
daumatos aso `a~ da ise gadaweros).
anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba

meore svetSi: nayini, puri, yvavili...

did sityvaSi patara sityvis povna


sityvis transformireba
maswavlebeli Camowers sityvebs,
maswavlebeliromelTa wakiTxvazec
moswavles aZlevs moswavleebs
oTx-xuT sityvas jer arromlis
da instruqcias, uvarjiSiaT.
mixedviTac
Semdeg aZlevs mcire moswavlem
zomis zogierT
sityvebis sityvas unda
CamonaTvals gamoaklos,
(mag., Seucvalos,
xe, ali, daumatos
da, ki, esa
ia, Tu isar)
Tu, aso da
(mag.,
da amoicnon da gadaweron sityva `vaSli~ _ sityvis bolos daumatos aso `a~ da ise gadaweros).
sTxovs ipovon did sityvebSi patara sityvebi (mag.: maxe, Tvali da sxv.).
evs, mag., `idumali sityva did sityvaSi patara sityvis povna
a.S. sityvebis gadawera da nakarnaxev sityvebTan dawyvileba
maswavlebeli Camowers sityvebs, romelTa wakiTxvazec moswavleebs jer ar uvarjiSiaT.
moswavleebi gadaiweren dafidan 5-6mcire
Semdeg aZlevs sityvas.
zomis Semdeg
sityvebismaswavlebeli
CamonaTvals (mag., amxe,sityvebidan
ali, da, ki, ia,ram-den-
Tu, ar) da
sTxovs ipovon did
imes karnaxobs bavSvebs. moswavleebma sityvebSi patara
nakarnaxevi sityvebi
sityvebi (mag.:miuweron
unda maxe, Tvali saTanado
da sxv.). sityvas.
sityvebis gadawera da nakarnaxev sityvebTan dawyvileba
idumali sityva
moswavleebi gadaiweren dafidan 5-6 sityvas. Semdeg maswavlebeli am sityvebidan ram-
sTavazobs am winadadebis
dafaze Camowerili sityvaTa CamonaTvalidan moswavleebma unda amoicnon da gadaweron
denimes karnaxobs bavSvebs. moswavleebma nakarnaxevi sityvebi unda miuweron saTanado
mde wakiTxuli varianti. sityvas. maT garkveul miniSnebebs aZlevs, mag., `idumali sityva
`idumali sityva~. maswavlebeli
iwyeba `z~ asoTi da sruldeba `a~ asoTi, aRniSnavs cxovels da a.S.
idumali sityva
wakiTxuli winadadebis Sesabamisi variantis povna
dafaze Camowerili sityvaTa CamonaTvalidan moswavleebma unda amoicnon da gadaweron
moswavle kiTxulobs erT `idumali sityva~. maswavlebeli
winadadebas. maT garkveul miniSnebebs
Semdeg maswavlebeli aZlevs, mag.,
mas sTavazobs `idumali sityva
am winadadebis
iwyeba `z~ asoTi da sruldeba `a~ asoTi, aRniSnavs cxovels da a.S.
sam variants. moswavlem unda amoicnos, romelia mis mier manamde wakiTxuli varianti.
wakiTxuli
nimuSi: kombles oTxi TeTri cxvariwinadadebis
hyavda. Sesabamisi variantis povna
moswavle kiTxulobs erT winadadebas. Semdeg maswavlebeli mas sTavazobs am winadadebis
a) kombles ori TeTri
sam cxvari
variants.hyavda;
moswavlem unda amoicnos, romelia mis mier manamde wakiTxuli varianti.
nimuSi:
b) kombles oTxi TeTri kombles
cxeni oTxi TeTri cxvari hyavda.
hyavda;
a) kombles ori TeTri cxvari hyavda;
g) kombles oTxi TeTri cxvari
b) kombles hyavda.
oTxi TeTri cxeni hyavda;
g) kombles oTxi TeTri cxvari hyavda.
i pica
. erTjeradi TefSis anpicamrgvalad gamoWrili furclis Sua-Si maswavle-
erTjeradi
beli daakravs sityvis TefSis an an
Zirs, TavsarTs mrgvalad gamoWrili
bolosarTs. furclis
calke Sua-Si
baraTeb-
m maswavlebeli daakravs sityvis Zirs, TavsarTs an bolosarTs.
ze weria sityvis sxvadasxva nawili. moswavlem unda ipovos Sesabamisi
calke baraTebze weria sityvis sxvadasxva nawili. moswavlem
/ baraTi da samagriT daamagros
unda ipovos TefSs/furcels
Sesabamisi baraTi da Sesabamis adgilasTefSs/
samagriT daamagros (da-
sawyisSi an bolos). furcels Sesabamis adgilas (dasawyisSi an bolos).
variacia: SesaZlebelia, Sua wreSi Caiweros ramdenime marcvali,
variacia:
sxva SesaZlebelia, Sua maswavlebeli
wreSi Caiweros ramdenime
, romlebic SeiZleba
marcvali,
sTxovs moswavleebs,
sityvebis nawili iyos.
rom romlebic SeiZleba
danarCen wreebSi sxva
Caweron sityvebis nawili iyos.
sityvebi,
i romlebic SuaSimaswavlebeli sTxovs moswavleebs,
daweril marcvlebs rom danarCen wreebSi
Seicavs. davalebis
Sesrulebis Semdeg moswavleebi saubroben maT mier Cawerili
Caweron sityvebi, romlebic SuaSi daweril marcvlebs
, sityvebis mniSvnelobasa da maxasiaTeblebze.
Seicavs. davalebis Sesrulebis Semdeg moswavleebi sau-
s broben maT mier Cawerili sityvebis mniSvnelobasa da
maxasiaTeblebze.
i

You might also like