Professional Documents
Culture Documents
leqsikuri maragi
165
leqsikuri maragis aqtivobebis cxrili
meTodi / aqtivoba resursi gverdi
166
ra aris leqsikuri maragi da ratom aris igi mniSvnelovani?
mdidari leqsikuri maragi kiTxvasa da swavlaSi warmatebis mniSvnelovani winapirobaa.
gaazrebuli kiTxvaca da werac mniSvnelovanwilad leqsikur maragzea damokidebuli.
gageba-gaazrebasTan dakavSirebuli problemebis umTavresi mizezi swored leqsikuri
maragis simwirea. kargi mkiTxvelebi gamoirCevian sityvebis codniT da SeuZliaT, didi
Zalisxmevis gareSe gamoiyenon isini saWiroebis mixedviT. sityvebis codna mWidrod uka-
vSirdeba akademiur warmatebas yvela saganSi, vinaidan mdidari leqsikuri maragis mqone
moswavle ufro swrafad da ukeT igebs axal cnebebs, azrebsa da ideebs, vidre mwiri
leqsikuri maragis mqone.
leqsika aris enaSi arsebuli sityvebis maragi, romlis saSualebiTac Cven vamyarebT
zepir da weriT komunikacias. sityvebis codna marTlac arsebiTia gageba-gaazrebisa-
Tvis. adamiani ver gamoitans azrs wakiTxulidan, Tuki teqstis sityvaTa umravlesobis
mniSvneloba ar esmis. rac Seexeba saswavlo donis teqstebs, arsebobs rekomendacie-
bi maTSi nacnobi sityvebis sasurveli raodenobis Sesaxeb. saSualod, nacnob sityvaTa
raodenoba unda meryeobdes 90-dan 95%-mde. kidev ufro aqtualuria nacnob sityvaTa
adekvaturi raodenoba kiTxvis teqnikis gamarTvis fazaSi, roca moswavlis kiTxva jer
kidev ar aris gawafuli.
sityvis codna niSnavs, rom bavSvs SeuZlia misi ganmarteba (Tavisi sityvebiT) da gamo-
yeneba sxvadasxva konteqstSi. unda ganvasxvavoT sityvis definiciuri codna (rodesac
SegviZlia sityvis ganmarteba) sityvis konteqstualuri codnisgan (roca SegviZlia si-
tyvis sxvadasxva konteqstSi gamoyeneba). magaliTad, moswavlem SesaZloa Tavisi sityve-
biT ganmartos esa Tu is sityva, magram ver SeZlos am sityvis mniSvnelobis adekvaturad
aRqma winadadebaSi an ver Seadginos winadadeba am sityvis gamoyenebiT. meore mxriv, Sei-
Zleba bavSvs ar gauWirdes ama Tu im sityvis mniSvnelobis gageba winadadebis konteqtSi,
magram ver ganmartos igi. sityvebis codna aseve SeiZleba moicavdes sityvis morfolo-
giur analizs, sityvis nawilebisa da maTi Tanmimdevrobis gaazrebas.
167
leqsikuri maragis swavlebis ZiriTadi midgomebi da strategiebi
mimovixiloT leqsikuri maragis swavlebis ZiriTadi midgomebi da strategiebi. pirvel
rigSi, gavmijnoT sityvebis swavlebisa da aTvisebis ori gza, esenia: pirdapiri (eqs-
plicituri) da Tanmdevi. bavSvebi sityvebis umravlesobas arapirdapiri, Tanmdevi gziT
iTviseben1.
leqsikuri maragi
1
arsebobs sityvebis aTvisebis mravalferovani wyaroebi. aRmoCnda, rom bavSvebi yvelaze met sityvas
yoveldRiuri saubrebidan, damoukideblad wakiTxuli wignebidan da Jurnalebidan, televizoridan
da internetidan iReben.
168
• sinonimebisa da antonimebis moSvelieba (msgavsi da/an sapirispiro mniSvnelobis
sityvasTan dawyvileba da dakvirveba);
• damxmare grafikuli sqemebis gamoyeneba (mag., `sityvis piramida~, `asociaciuri
ruka~, `sityvis verbaluri da vizualuri asociaciebis sqema~, `sityvis/cnebis
ruka~, `freieris sqema~ da sxv.).
arsebobs kidev ori sakvanZo strategia, romlebic xels uwyobs sityvebis gacnobierebas
da sityvebisadmi Sinagani interesis gaRvivebas. esenia: intensiuri kiTxva da Tavisufali
wera. sTxoveT moswavleebs, yuradReba gaamaxvilon avtorebis `sayvarel~ sityvebsa da
frazebze, SeTxzan leqsebi, Sairebi, repis Janris teqstebi da sxv. periodulad esau-
breT moswavleebs ama Tu im sityvis istoriaze da maTTan erTad imsjeleT, rogor Sei-
cvala sityvis mniSvneloba, rogor viyenebT mas dRes yoveldRiur metyvelebaSi.
1
gavixsenoT, rom teqstis sityvebis 90-95%-ze naklebis gageba mkiTxvelis frustracias iwvevs.
169
(rogorc wesi, Sesaswavl sityvebs saxelmZRvaneloebis avtorebi arCeven. isini qmnian te-
qstebs, leqsikuri erTeulebis ganmartebebs, leqsikur savarjiSoebs da sxv.). uSualod
saswavlo procesSi dasamuSavebel sityvebs maswavleblebi gamoarCeven. isini winaswar
gansazRvraven im leqsikur erTeulebs, romlebic, savaraudod, ucxo an bundovani iqne-
ba mocemuli klasis moswavleebisTvis.
dabolos, am msjelobidan kargad Cans, Tu ramxela roli aqvs bavSvis warmatebaSi ara
leqsikuri maragi
sityvebis ranJireba
roca swavlebisaTvis sityvebis SerCevas viwyebT, sasurvelia, gaviTvaliswinoT sami Zi-
riTadi faqtori:
1. ramdenad sasargebloa am sityvis codna? ramdenad xSirad Sexvdebian moswavleebi
mas sxva teqstebSi (mag., `agebuleba~, `xarji~)? ramdenad gamoadgebaT moswavleebs
es sityva sakuTari gamocdilebis aRsawerad (mag., `komentari~, `ganrisxda~, `aRri-
cxva~)? ramdenad daexmareba es sityva ama Tu im sagnis specifikuri sakiTxebis
gaazrebaSi (mag., `Sre~, `barometri~)?
2. ra mimarTebaa am sityvasa da sxva sityvebs/cnebebs/ideebs Soris, romlebic moswa-
vleebma ukve iswavles an romlebsac axla swavloben? ramdenad azustebs an gana-
vrcobs es sityva adre naswavl cnebebsa da ideebs?
3. ra roli aqvs sityvas mocemuli teqstis nawilebis gagebis TvalsazrisiT? ram-
denad daexmareba misi codna mkiTxvels winamdebare konteqstis aRqmaSi? (mag.,
`bazieri~, `Caifufqa~ _ Tbilisze legendis gaazrebisaTvis).
L1 L2
qarTulis, rogorc meore enis maswavleblebisTvis
170
• maswavleblis mier mSobliur enaze sityvis dasaxeleba da moswavleebis mier
misi qarTulad warmoTqma (Tu maswavlebelma icis moswavleTa mSobliuri ena).
realuri sagnebisa da Tematuri posterebis gamoyenebis dros sasargebloa `bunebrivi
midgomis~ gamoyeneba, romelic sam safexurad SeiZleba davyoT:
o sruli fizikuri reaqcia _ am dros aqcenti gakeTebulia moswavleTa mosme-
nis unaris gawafvaze. maswavlebeli asaxelebs Sesabamis sagans, moqmedebas,
moswavleebi ki reagireben fizikurad _ aqneven Tavs dadebiTi an uaryo-
fiTi pasuxis niSnad (SeiZleba upasuxon diax/ara); asruleben maswavleblis
miTiTebebs (mag., `Tu es wignia, TiTi miideT cxvirze~, ` Tu es maisuri wi-
Telia, narine adges fexze~ da a.S.).
o erTsityviani pasuxebi _ realur sagnebsa da Tematur posterebze dayrd-
nobiT moswavleebi upasuxeben maswavleblis SekiTxvebs erTi sityviT (mag.,
`es ra aris? _ rveuli~, `sad devs CanTa? _ karadaSi~, `ras akeTebs ana? _
laparakobs~ da a.S.).
o ganvrcobili pasuxebi _ moswavleebi frazebiT, winadadebebiT upasuxeben
maswavleblis SekiTxvebs an/da TviTonve iwyeben saubars am sagnebis Tu
posterze asaxuli situaciis Sesaxeb.
leqsikis aTvisebas mniSvnelovanwilad exmareba iseTi meTodebis sistematuri gamoyene-
ba, rogorebicaa didi wignebis erToblivi kiTxva, saCvenebeli kiTxva, enobrivi praqtika
(es meTodebi dawvrilebiTaa aRwerili TavSi `anbanisa da sityvebis wakiTxvis swavleba~).
erTi semantikuri velis (mag., xili, saskolo nivTebi, Sinauri cxovelebi/frinvelebi,
ferebi, transporti, kviris dReebi da sxv.) sityvebis gamoyenebiT Sedgenili savarji-
Soebi aadvilebs velSi Semavali leqsikuri erTeulebis aTvisebas, damaxsovrebas. am
sityvebTan periodulad mibruneba, maTze saubari ganamtkicebs leqsikur codnas da
Tavdajerebulobasac Sehmatebs moswavles.
sityvebis swavlebisTvis metad sasargebloa sityvebis baraTebis gamoyeneba. sityvebis
baraTebis sxvadasxva formati (mxolod suraTiani, suraTiani da warweriani, mxolod
warweriani) iZleva maTi gamoyenebiT mravalferovani aqtivobebis dagegmvis saSualebas.
maswavlebelma intensiurad unda gamoiyenos baraTebi, riTac mniSvnelovnad Seuwyobs
xels moswavleTa leqsikuri maragis gamdidrebas da mis integrirebas sityvebis wakiTx-
vis swavlebasTan.
qvemoT mocemulia sxvadasxva meTodi/aqtivoba, romlebic gvexmareba leqsikuri maragis
dagrovebasa da gamdidrebaSi. savaraudod, zogierTi maTgani rTuli iqneba qarTulis,
rogorc meore enis Semswavleli konkretuli klasis moswavleebisTvis. maswavlebelma
Tavad unda gaamartivos meTodi da moargos moswavleTa saWiroebebs.
171
sityvebis mniSvnelobis swavlebisa da leqsikuri maragis
gamdidrebis meTodebi/aqtivobebi
gonebrivi ruka
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
leqsikuri maragi
`gonebrivi ruka~ aris grafikuli sqema, romelic exmareba moswavles informaciis Tval-
saCinod organizebasa da warmodgenaSi. igi gamoiyeneba rogorc sainformacio-Semecne-
biTi, ise mxatvruli teqstebis gaazrebisaTvis, axali da/an rTuli leqsikuri erTeule-
bis Sesaswavlad. gonebrivi rukis centrSi moTavsebulia cneba/Tema, xolo misgan iSleba
am cnebasTan/TemasTan dakavSirebuli ZiriTadi maxasiaTeblebi/cnebebi/qveTemebi. imis
gamo, rom maxasiaTeblebi gonebrivi rukis centridan klasterebad1 iSleba, mas xSirad
klasterul rukasac uwodeben.
SeniSvna: mniSvnelovania, rom sawyis etapze maswavlebelma Tavad gaakeTos klasis winaSe
`gonebrivi rukis~ Sevsebis modelireba xmamaRla fiqris2 meSveobiT.
1
klasteri _ saganTa jgufi, romelic Sedgenilia msgavsi niSan-Tvisebebis mixedviT.
2
xmamaRla fiqris gamoyenebam ar unda daafrTxos qarTulis, rogorc meore enis maswavlebeli TviT
pirvel klasSic ki. cxadia, am SemTxvevaSi misi `fiqri~ unda iyos rac SeiZleba martivi, moswavleTa
172
nimuSebi:
sityvis/cnebis ruka
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
`cnebis ruka~ gamoiyeneba rogorc axali leqsikuri erTeulis Sesaswavlad, ise ukve nac-
nobi sityvis/cnebis mniSvnelobis siRrmiseulad gasaazreblad. is gansakuTrebiT sasar-
gebloa sainformacio teqstebze samuSaod. sityvis/cnebis ruka efeqturad gamoiyeneba
gageba-gaazrebis unaris gasaviTarebladac. arsebobs am meTodis sxvadasxva varianti,
romlebic qvemoTaa SemoTavazebuli. maswavlebeli sakuTari SexedulebiT SearCevs ro-
melime maTgans konkretuli sagakveTilo miznebis Sesabamisad.
msvleloba
• maswavlebeli winaswar SearCevs teqstis gasaazreblad mniSvnelovan ucnob cne-
bas/sityvas;
• maswavlebeli warudgens moswavleebs dasamuSavebel leqsikur erTeuls;
• Tu moswavleebi pirvelad asruleben am tipis savarjiSos, maswavlebeli gaacnobs
maT sityvis/cnebis rukas da aswavlis Sevsebis wess. procedura damokidebulia
imaze, Tu rukis romeli varianti ivseba (variantebi ix. qvemoT). amisaTvis SearCe-
vs sityvas, Cawers mas sqemis centrSi da nabij-nabij Seavsebs rukis sxva ujrebs.
173
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs, moifiqron sinonimebi, antonimebi, arazusti
magaliTebi, ilustraciebi, am sityviT nawarmoebi sxva sityvebi, romlebic daex-
marebaT mis gaanalizebasa da damaxsovrebaSi.
sqema 1.
sityva
winadadeba ilustracia/suraTi
174
sqema 2.
sqema 3.
sityva
ganmarteba
sinonimi antonimi
fraza/winadadeba teqstidan
moswavlis fraza/winadadeba
175
sqema 4.
winadadeba/fraza teqstidan
aveji,
xis
romelzec vjdebi
rbili
skami
zurgiani
176
sityvis verbaluri da vizualuri asociaciebis ruka
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
verbaluri da vizualuri asociaciebis ruka kidev erTi sqematuri aqtivobaa leqsikur
erTeulebze samuSaod. moswavleebi avseben sqemas maswavleblis mier winaswar SerCeul
sityvaze (axal da/an mniSvnelovan leqsikur erTeulze).
sityva naxati
resursi: Sesavsebi sqema (sqemis amosabeWdi versia ix. danarTSi), kalami, flomasteri an
fanqari.
msvleloba
• mawavlebeli winaswar SearCevs sqemaSi gansamart sityvebs (mag., wasakiTxi teqstis
mniSvnelovan an/da axal leqsikur erTeulebs,);
• maswavlebeli arigebs winaswar gamzadebul Sesavseb sqemas;
• zeda marcxena ujraSi moswavle wers Sesaswavl (gansamart) sityvas;
• zeda marjvena ujraSi xatavs/xazavs am sityvis Sesabamis gamosaxulebas;
• qveda marcxena ujraSi wers am sityvis/cnebis ganmartebas sakuTari sityvebiT;
• qveda marjvena ujraSi wers Sesabamis magaliTebsa da asociaciebs.
177
Sevsebuli nimuSebi
leqsikuri maragi
178
Camowere da ganmarte sityvebi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi maswavleblis instruqciis mixedviT Camoweren sityvebs da ganmar-
taven maT.
resursi: furclebi.
msvleloba
• maswavlebeli moswavleebs yofs or an met gundad;
• moswavleebma 3-5 wuTis ganmavlobaSi unda Camoweron rac SeiZleba bevri sityva
miTiTebul Temaze, aso-bgeraze, ilustraciaze da sxv.;
• gundebi morigeobiT kiTxuloben TiTo sityvas da ganmartaven. im SemTxvevaSi, Tu
gundi ver axsnis sityvas, mas mowinaaRmdege gundi ganmartavs.
• imarjvebs is gundi, romelsac yvelaze meti sityva eqneba Camowerili da sworad
ganmartebuli.
sityvebis gamomZiebeli
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi jer sakuTari varaudiT/codniT ganmartaven maswavleblis mier SeTavaze-
bul sityvebs, Semdeg – konteqstis mixedviT, bolos – leqsikonis gamoyenebiTac.
179
msvleloba
• maswavlebeli kedelze akravs (an dafaze xazavs) sagangebod momzadebul samsve-
tian cxrils saTauriT: `sityvebis gamomZiebeli~. moswavleebi cxrils gadaixaza-
ven TavianT rveulebSi. SesaZlebelia, maswavlebelma moswavleebs winaswar damza-
debuli sqemebi daurigos.
• cxrilis pirvel svetSi maswavlebeli Camowers rame konkretuli teqstidan
leqsikuri maragi
variaciebi
• SesaZlebelia cxrilisTvis meoTxe svetis damateba. am svetSi moswavleebi teqs-
tis wakiTxvis Semdeg leqsikonSi moZebnian sityvebis ganmartebas da Caweren. an
SeiZleba maswavlebelma leqsikonidan amowerili ganmartebebi (mag., anbanis mixed-
viT dalagebuli) Tavad SesTavazos moswavleebs.
• aseve SesaZlebelia, meoTxe svetSi moswavleebma moifiqron da Caweron am sityve-
bis gamoyenebiT Sedgenili winadadebebi.
magaliTi
sityvis piramida
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
sityvis piramida efeqtiru saSualebaa axal leqsikur erTeulebze samuSaod.
180
misi meSveobiT moswavle:
• ganmartavs axal, samizne sityvas;
• moiSveliebs sinonims am sityvis mniSvnelobis kidev ufro dasazusteblad;
• iaqtiurebs ukve naswavli leqsikuri erTeulebis codnas;
• iviTarebs axali leqsikuri erTeulis praqtikulad gamoyenebis Cvevas.
msvleloba
• maswavlebeli moswavleebs urigebs winaswar gamzadebul sqemebs.
• piramidis wveroSi, sul zeda safexurze, weria samizne sityva.
• am sityvis qveS moswavleebi weren am sityvis ganmartebas.
• ganmartebas qveS miuweren sinonims.
• sul qveviT, bolo safexurze, moswavleebi weren am sityvis gamoyenebiT Sedgenil
winadadebas.
nimuSebi:
181
dakarguli sityvebi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi avseben teqstis monakveTs, romelSic gamotovebulia ramdenime sityva.
am meTodis gamoyenebiT moswavle:
leqsikuri maragi
msvleloba
• maswavlebeli winaswar SearCevs mcire zomis teqts/teqstis monakveTs, romlida-
nac amoiRebs ramdenime sityvas. mniSvnelovania, rom es sityvebi advilad amosac-
nobi iyos konteqstis mixedviT da met-naklebad Tanabrad gafantuli teqstSi;
• moswavleebi kiTxuloben da cdiloben, daubrunon teqsts `dakarguli~ sityvebi,
anu gamoicnon da saWiro adgilas Caweron gamotovebuli sityvebi;
• erTi gamotovebuli sityvis adgilas moswavleebs SeuZliaT, ramdenime savaraudo
varianti Caweron, Tuki mocemuli konteqsti iZleva amis SesaZleblobas;
• muSaobis dasrulebis Semdeg SesaZlebelia moswavleebma, Tu damoukideblad mu
Saobdnen, wyvilebSi erTmaneTs gauziaron TavianTi namuSevrebi. Seajeron da ga-
daamowmon, sworad Casves Tu ara gamotovebuli sityvebi.
• moswavleebi msjeloben, Tu ra daexmaraT ama Tu im sityvis SerCevaSi.
• muSaobis dasrulebis Semdeg maswavlebeli moswavleebs sTavazobs teqstis avto-
riseul variants.
dRis sityva
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
wakiTxuli teqstebidan an sityvis kedlidan SeirCeva erT-erTi sityva, romelsac im
dRis ganmavlobaSi gansakuTrebuli yuradReba eTmoba.
182
muSaobis forma: wyvilebi, individualuri.
msvleloba
• klasSi erToblivi msjelobiT SeirCeva `dRis sityva~.
• moswavleebi CamoTvlian `dRis sityvis~ rac SeiZleba met maxasiaTebels;
magaliTi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi sxvadasxva mravalferovan savarjiSos asruleben maswavleblis mier dafaze
Camoweril sityvebze.
msvleloba
• maswavlebeli, miznis Sesabamisad, winaswar SearCevs sityvebs konkretuli teqsti-
dan an nebismieri Temidan (sasurvelia, iyos naklebad cnobili sityvebi);
• Semdeg dafaze or svetad Camowers garkveuli raodenobis SerCeul sityvebs (Sei-
Zleba daiwyoT TiTo svetSi 3-4 sityviT da TandaTan gazardoT maTi raodenoba);
• klasidan SearCevs or moswavles, romlebic dgebian dafis win, erTmaneTTan axlos;
• maswavleblis niSanze moswavleebi rigrigobiT warmoTqvamen winadadebebs im si-
tyvebis gamoyenebiT, romlebic dafaze weria – erTi moswavle erTi svetidan,
meore – meore svetidan;
• moswavleebi TandaTan waSlian im sityvebs, romlebic gamoiyenes (sityvebis gamo-
yenebisas maT Tanmimdevrobas mniSvneloba ara aqvs); Tavidan SeiZleba moswavle-
Ta warmoTqmuli winadadebebi erTmaneTs azrobrivad ar ukavSirdebodes, magram,
183
Semdeg etapze, sasurvelia, moswavleTa warmoTqmuli winadadebebi erTmaneTs
agrZelebdes azrobrivad (erT Temas exebodes).
• imarjvebs is moswavle, romelic yvela (an ufro met) sityvas waSlis/Semoxazavs
(anu gamoiyenebs).
variacia
waSale sityva II
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
or gundad dayofili moswavleebi rigrigobiT ganmartaven maswavleblis mier dafaze
Camoweril sityvebs.
msvleloba
• maswavlebeli dafaze or svetad Camowers garkveuli raodenobis sityvebs (Sei-
Zleba daiwyoT TiTo svetSi 3-4 sityviT da TandaTan gazardoT maTi raodenoba);
• Semdeg moswavleebs dayofs or gundad. orive gundi Camwkrivdeba dafis win;
• maswavleblis niSanze jer erTi gundis wevri kiTxulobs sityvas Tavisi svetidan
da ganmartavs mis mniSvnelobas, Semdeg – meore gundis wevri;
• sityvis ganmartebis Semdeg moswavle waSlis sityvas da dgeba Tavisi mwkrivis bo-
loSi. Tu sityvis ganmarteba araswori iqneba, maSin moswavles ar eZleva sityvis
waSlis ufleba;
• ase rigrigobiT ganimarteba da waiSleba yvela sityva;
• imarjvebs is gundi, romelic yvela (an ufro met) sityvas waSlis (anu ganmartavs).
SeniSvna: moswavles ufleba aqvs, sityvis mniSvneloba nebismierad gamoxatos: pirdapiri gan-
martebiT, JestikulaciiT, mimikiT, gaTamaSebiT, daxatviT, sqemiT, uSualo CvenebiT da sxv.
184
sinonimebis banqo I
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi eZeben maswavleblis mier darigebul sityvaTa banqoSi mocemuli sityvis
sinonimebs.
msvleloba
• maswavlebeli amzadebs `banqos~ dastas – baraTebis wyvilebs sinonimuri sity-
vebiT (mag., lamazi, mSvenieri). TiTo baraTze weria sinonimuri wyvilis TiTo
sityva.
• TamaSobs ori moswavle an moswavleTa ori jgufi. aseve SesaZlebelia, TamaSi gai-
marTos moswavleTa wyvilebs Soris.
• maswavlebeli TiToeul moTamaSes (moswavles an moswavleTa wyvils/jgufs) dau-
rigebs Tanabari raodenobis baraTebs.
• maswavlebeli daitovebs baraTebis erT naxevars, daikavebs xelSi an dadebs magi-
daze warweriT qvemoT.
• TamaSis dasawyebad maswavlebeli dadebs (an amoabrunebs) magidaze erT baraTs.
• moswavleebi (an wyvilebi) eZeben magidaze dadebul baraTze dawerili sityvis si-
nonimur sityvas TavianT baraTebSi.
• sinonimis moZebnis SemTxvevaSi moswavle am sityvas dadebs magidaze dadebul ba-
raTze, Semdeg ki orive baraTs aiRebs.
• gamarjvebulia is moswavle (jgufi), romelic yvelaze met `banqos~ (sinonimebian
baraTebs) daagrovebs.
sinonimebis banqo II
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi eZeben sinonimuri wyvilebis baraTebs.
185
• gaiaqtiureben Seswavlili leqsikuri erTeulebis codnas;
• gaivarjiSeben yuradRebis koncentrirebis unars.
msvleloba
• maswavlebeli amzadebs sinonimebis dastas baraTebis wyvilebs sinonimuri sityve-
biT (mag., mamaci, guladi). TiTo baraTze weria sinonimuri wyvilis TiTo sityva;
• maswavlebeli yvela baraTs pirqve daawyobs magidaze, magaliTad: 5x4 an 6x5;
• yovel svlaze moswavles SeuZlia mxolod ori baraTis amobruneba;
• pirveli moswavle amoabrunebs nebismier 2 baraTs da aCvenebs danarCenebs. Tu
baraTebze weria sinonimebi, maSin moswavle itovebs maT. isev misi svlaa da axla
amoabrunebs sxva ors. Tu baraTebze mocemuli sityvebi ar Seadgens sinonimur
wyvils, moswavle, mas Semdeg, rac yvelas aCvenebs, Tav-Tavis adgilze abrunebs
baraTebs (isev sawyis mdgomareobaSi). moswavleebi imaxsovreben, romeli baraTi
sad devs;
sityva sityvaSi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi ukvirdebian rTul, nawarmoeb sityvas, amoicnoben mis mniSvnelobas, Slian
mas da asaxeleben msgavsad warmoebul sityvebs.
186
resursi: dafa, carci, furceli/rveuli, kalami.
msvleloba
• maswavlebeli dafaze dawers sityvas, romelic miRebulia sityvaze TavsarT-bo-
losarTis darTviT (mag., `gamxecebuli~, `mequde~, kudiani, ukudo, moSavo);
• moswavleebi akvirdebian am sityvas da cdiloben, amoicnon, romeli sityvisganaa
igi miRebuli;
• amocnobis Semdeg moswavleebi asaxeleben sayrden sityvas (am SemTxvevaSi – `mxe-
ci~, `qudi~);
• moswavleebi, maswavleblis daxmarebiT, nawilebad Slian asaxsnel sityvas _ gamoyo-
fen mis ZiriTad nawils da TavsarT-bolosarTs (am terminis Teoriuli ganmartebis
gareSe – mxolod praqtikul-konkretul konteqstSi. mag.: ga-mxec-ebuli, me-qud-e);
• moswavleebi ixseneben sxva, msgavsad miRebul, nacnob sityvebs (mag., `gaqvavebu-
li~, `gawyalebuli~, `mepure~, `mekare~...) da maTi gaTvaliswinebiT gaiazreben da-
samuSavebeli sityvis (`gamxecebuli~) mniSvnelobas;
• moswavleebi analogiiT TviTon qmnian msgavs sityvebs (jiuti _ gajiutebuli,
bavSvi – gabavSvebuli... mewigne, memawvne).
• bavSvebi aseve moifiqreben iseT sityvebs, romlebic am sayrdeni sityvisganaa
nawarmoebi (mag., samxece, mxecurad... qudiani, uqudo...).
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
es aqtivoba gamoiyeneba rTuli sityvebis (kompozitebis) mniSvnelobis gasaazreblad.
msvleloba
• maswavlebeli moswavleebs sTxovs, sityvebis grovidan (an miTiTebuli teqsti-
dan) amoiweron iseTi ucnobi sityvebi, romlebic ori (an sami) sityvisgan Sedgeba
(unda iyos udefiso sityvebi);
• moswavleebi eZeben da amoiweren udefiso rTul sityvebs (mag., `adgilmdebareo-
ba~, `dabalxmiani~, `cicinaTela~, `cisartyela~, `zurgCanTa~);
• maswavleblis miTiTebiT moswavleebi akvirdebian amoweril sityvas da asaxeleben
mis Semadgenel sityvebs (`adgili~ da `mdebareoba~, `dabali~ da `xma~);.
• Semdeg gaiazreben Semadgeneli sityvebis mniSvnelobas (isini maTTvis nacnobi
187
unda iyos) da, maTze dayrdnobiT, amoicnoben da gaiazreben ucnobi rTuli sity-
vis mniSvnelobas.
magaliTi
gasaazrebelia sityvis `qarborbala ~ mniSvneloba. moswavleebi akvirdebian am sityvas
da gamoyofen mis Semadgenel sityvebs: `qari~ da `borbali~. am orive sityvis mniSvnelo-
leqsikuri maragi
ba maT ukve ician da maTze dayrdnobiT Tavad aRmoaCenen ucnobi sityvis mniSvnelobas
(qarborbala – Zlieri qari, romelic borbaliviT trialebs).
sityvebis grova
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi maswavleblis mier SerCeuli sityvebis grovidan SearCeven saWiro sityvebs
da asruleben sxvadasxva davalebas.
msvleloba
• maswavlebeli, gakveTilis/aqtivobis miznis Sesabamisad, winaswar SearCevs sityvebs;
• SerCeul sityvebs uwesrigod mimofantavs dafaze (dawers an sityvis baraTebs
gaakravs);
• Semdeg moswavleebs aZlevs miznis Sesabamis davalebebs da gansazRvravs dros;
• moswavleebi akvirdebian sityvebis grovas da eZeben davalebis Sesabamis sityvebs;
• sityvebis moZebnis an SerCevis Semdeg moswavleebi asruleben davalebas da akeTe-
ben prezentaciebs.
davalebis magaliTebi
1. sityvebis grovaSi moZebnon 6 iseTi sityva, romlebsac daesmis kiTxva `sad?~ an
`rodis?~ da maTi gamoyenebiT Seadginon winadadebebi (sasurvelia, TiToeul
winadadebaSi ar iyos 5 sityvaze naklebi. SeiZleba, erT winadadebaSi 2 an 3 Ser-
Ceuli sityva erTad gamoiyenon).
188
2. survilisamebr amoirCion 10 sityva da maTi gamoyenebiT SeTxzan moTxroba, zRa-
pari an leqsi.
3. moZebnon da amoiweron msgavsi mniSvnelobis mqone sityvaTa wyvilebi.
4. moZebnon da amoiweron erTmaneTis sapirispiro mniSvnelobis mqone sityvaTa wyvi-
lebi.
5. moZebnon da Semdeg cal-calke svetebSi Camoweron sityvebi, romlebsac daesmis
kiTxva `ra?~, `ras?~, `vin?~, `vis?~.
6. moZebnon da amoiweron sityvebi, romlebic mravlobiT ricxvSia.
7. moZebnon da amoiweron sityvebi, romlebiTac gadmocemulia adamianis grZnobebi
(sixaruli, yoymani, SiSi da sxv.).
8. moZebnon da amoiweron sityvebi, romlebic gviCveneben, rogoria sagani.
9. moZebnon iseTi sityvebi, romlebic ori sityvisganaa Sedgenili. Semdeg cal-
calke svetebSi Camoweron defisianebi da udefisoebi.
10. sityvebis grovaSi moZebnon da amoiweron 5 wyvili iseTi sityvebisa, romlebic
erTmaneTs eriTmeba.
11. moZebnon da amoiweron kiTxviTi da uaryofiTi sityvebi.
mniSvnelovani sityvebi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
am meTodis gamoyenebisas moswavleebi wakiTxuli teqstidan amoiweren im sityvebs,
romlebic, maTi azriT, yvelaze mniSvnelovania am teqstSi.
am meTodis gamoyenebiT moswavleebi:
• imdidreben leqsikur marags;
• iviTareben axal sityvebze muSaobisa da sxvadasxva konteqstSi maTi adekvaturad
gamoyenebis unar-Cvevas;
• swavloben mTavari da meorexarisxovani informaciis garCevas da, aqedan gamomdi-
nare, mniSvnelovani da naklebmniSvnelovani sityvebis gamoyofas;
• iviTareben msjelobis, wakiTxuli teqstis gagebisa da analizis unarebs.
msvleloba
• maswavlebeli winaswar SearCevs aRweriTi tipis teqsts;
• TiToeul moswavles/wyvils urigebs teqstis TiTo egzemplars da 5-10 webovan
baraTs – stikers (Tavdapirvelad sasurvelia sityvaTa mcire raodenobiT dawye-
ba, magaliTad, 3-4 sityviT, Semdeg ki sityvebis raodenoba nel-nela gaizrdeba);
• moswavleebi winaswar gansazRvrul droSi (teqstis sididisa da sirTulis gaTva-
liswinebiT) yuradRebiT kiTxuloben teqsts da iqidan baraTebze amoiweren, maTi
azriT, teqstis Sinaarsis gasaazreblad yvelaze mniSvnelovan ramdenime sityvas
(TiTo baraTze – TiTo sityva);
189
• rodesac yvela moswavle daasrulebs sityvebis amoweras, dafaze (an formatis qa-
Raldze) iwyeben sityvebis svetebis Seqmnas: erTi moswavle/wyvili horizontalu-
rad ganaTavsebs Tavis baraTebs, meore ki im sityvebs, romlebic mis baraTebzec
meordeba, miakravs ukve gakruli amave sityvebis qveS (anu daiwyebs vertikaluri
svetis Seqmnas), xolo danarCenebs isev horizontalur rigSi ganaTavsebs;
• yvela moswavle analogiuri principiT ganalagebs Tavis amoweril sityvebs dafaze
leqsikuri maragi
(an formatze);
• maswavlebeli iTvlis, ramdenjer meordeba esa Tu is sityva da gamoavlens yve-
laze reitingul sityvebs.
• miRebul Sedegebze dayrdnobiT, gaimarTeba diskusia (mag., romeli sityvebi Seir-
Ca yvelaze xSirad? Tqveni azriT, teqstSi rom ar yofiliyo es sityva, moaklde-
boda Tu ara mniSvnelovani informacia teqsts? da a.S.).
SeniSvna: SesaZlebelia maswavlebelma mniSvnelovani sityvebis gamoyenebiT moswavleebs
wyvilebSi an jgufebSi Seasrulebinos sxvadasxva tipis davalebebi (mag., sinonimebis/
antonimebis SerCeva, asociaciuri rukis Sedgena, ilustrireba, pantomimiT gacocxleba
da a.S.).
winadadebis ganvrcoba
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi amdidreben, ganavrcoben SeTavazebul winadadebas SekiTxvebis mixedviT.
msvleloba
• maswavlebeli amzadebs baraTebs SekiTxvebiT. TiTo baraTze TiTo SekiTxvaa: sad?
rodis? rogor? rogori? ratom? risTvis?
• maswavlebeli moswavleebs urigebs an daawerinebs martiv winadadebebs (mag., `ma-
mam wamiyvana.~). SesaZlebelia erTi winadadeba daurigos yvelas, SesaZlebelia,
sxvadasxva;
• moswavleebi baraTebis saerTo dastidan rigrigobiT iReben SekiTxvebian bara-
Tebs da Caweril martiv winadadebebs am SekiTxvebis mixedviT ganavrcoben _ ama-
teben wevrebs zepirad an werilobiT (anda jer zepirad, Semdeg werilobiT);
• davalebis Sesrulebis Semdeg moswavleebi klass warudgenen TavianT ganvrcobil
winadadebebs.
190
magaliTi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi teqstis wakiTxvamde teqstSi arsebuli sityvebis gamoyenebiT adgenen wina-
dadebebs, erTgvarad prognozireben teqstis Sinaarss.
resursi: furclebi.
msvleloba
• maswavlebeli teqstidan winaswar SearCevs da dafaze (an formatze) Camowers sak-
vanZo leqsikur erTeulebs, romlebic mniSvnelovania teqstis gasaazreblad (Se-
saZlebelia, romelime sityva ucnobi iyos moswavleTa umravlesobisTvis);
• sityvebi Camoiwereba im TanmimdevrobiT, ra TanmimdevrobiTac gvxvdeba teqstSi;
• maswavlebeli xmamaRla da garkveviT kiTxulobs TiToeul sityvas;
• moswavleebi msjeloben am sityvebis mniSvnelobis Sesaxeb, azusteben mniSvnelo-
bebs;
• moswavleebi Camowerili sityvebis gamoyenebiT, werilobiT an zepirad, adgenen
SesaZlo winadadebebs, anu iseT winadadebebs, romlebic, savaraudod, teqstSi
SexvdebaT;
• teqstis wakiTxvis Semdeg moswavleebi isev miubrundebian wakiTxvamde Camoyalibe-
bul SesaZlo winadadebebs da TavianT versiebs Seadareben teqstSi amokiTxuls;
• moswavleebi msjeloben, Tu ramdenad daemTxva maTi winadadebebis Sinaarsi teqs-
tis winadadebebis Sinaarss.
191
SeniSvna: zogjer maswavlebeli sTxovs moswavleebs, teqstis kiTxvisas Tu nusxaSi moce-
mul sityvas ipovian, moniSnon igi (gaxazon/Semoxazon), an aswion Sekruli/gaSlili xeli.
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
leqsikuri maragi
msvleloba
• maswavlebeli klass yofs or jgufad. erT jgufs hqvia `fantaziorebi~, meores
– `realistebi~;
• maswavlebeli `fantaziorebisa~ da `realistebis~ wyvilebs/jgufebs urigebs si-
tyvebis baraTebs (orives erTnairs);
• `fantaziorebi~ am sityvebis gamoyenebiT adgenen ucnaur (absurduli Sinaarsis)
winadadebebs;
• `realistebi~ amave sityvebis gamoyenebiT adgenen Cveulebriv, realuri Sinaarsis
mqone winadadebebs;
• jgufebi waradgenen TavianT winadadebebs da dafaze akraven (an weren). isini erT-
sa da imave sityvebze Sedgenil winadadebebs erTmaneTis gverdiT ganaTavseben da
msjeloben maT Sesaxeb.
magaliTi
sityva: xorTumi.
`fantaziorebis~ winadadeba:
`realistebis~ winadadeba:
192
sityvebis dajgufeba kategoriebSi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi ajgufeben SeTavazebul sityvebs garkveuli niSan-Tvisebebis/kategoriebis
mixedviT da msjeloben amis Sesaxeb.
msvleloba
I varianti
• maswavlebeli TiToeul moswavles/jgufs urigebs furcels winaswar SerCeuli
sityvebis nusxiT; nusxa SesaZloa erTnairi iyos yvela moswavlisaTvis/jgufis-
Tvis, SesaZloa _ gansxvavebuli.
• Semdeg acxadebs kategorias/kategoriebs (mag., cxovelebi, sakvebi da a.S.);
• moswavleebi sityvebis nusxaSi eZeben dasaxelebuli kategoriis Sesabamis sityvebs
da amoweren furcelze;
• samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi xmamaRla kiTxuloben TavianT namuSevrebs
da, maswavleblis daxmarebiT, gadaamowmeben, sworad daajgufes Tu ara sityvebi.
II varianti
• maswavlebeli TiToeul moswavles/jgufs urigebs furcels winaswar SerCeuli
sityvebis nusxiT; nusxa SesaZloa erTnairi iyos yvela moswavlisaTvis/jgufis-
Tvis, SesaZloa _ gansxvavebuli.
• moswavleebi, nusxis sityvebze dakvirvebiT, TviTon moifiqreben kategoriebs da
nusxis sityvebs am kategoriebSi daajgufeben;
• samuSaos dasrulebis Semdeg moswavleebi xmamaRla kiTxuloben TavianT namuSe-
vrebs da maswavleblis daxmarebiT gadaamowmeben, sworad SeurCies Tu ara sity-
vebs kategoriebi.
SesaZlo kategoriebi
• vin jgufis saxelebi, ra jgufis saxelebi, sityvebi mxolobiT ricxvSi, sityvebi
mravlobiT ricxvSi.
• WurWeli, aveji, tansacmeli, saTamaSo, sakvebi.
193
• mcenare, cxoveli, frinveli, mweri.
• Tvisebebi, grZnobebi, garemoebebi (sad, rodis, rogor...).
• rTuli sityvebi, sityvebi anbanis mixedviT, sityvebi marcvalTa/asoTa raodeno-
bis mixedviT.
L1 L2
qarTulis, rogorc meore enis maswavleblebisTvis
sityvebis banki I
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
moswavleebi agroveben sityvebs, romlebic klasSi sxvadasxva weriTi Tu zepiri aqti-
vobebis dros aris xolme gamoyenebuli (mag., `dakarguli sityvebis~ aqtivobis ganxor-
cielebisas `napovni~ sityvebi). moswavleebi periodulad ubrundebian am sityvebs da
asruleben sxvadasxva davalebas.
msvleloba
• maswavlebeli moswavleebs daawerinebs sityvebs baraTebze da Caawyobinebs sagan-
gebod damzadebul ujrebian yuTSi an jibeebian kedlis CanTaSi.
• roca `sityvebis bankSi~ sakmao raodenobis sityvebi dagrovdeba, SeiZleba maTi
dajgufeba, kategorizeba da Cawyoba sxvadasxva ujraSi/jibeSi, romelTac eqneba
Sesabamisi warwerebi (magaliTad., `cxovelebi~, `nivTebi~...).
194
aqtivobebi `sityvebis bankisTvis~:
• cxovelebis ujridan/jibidan amoiRe erTi baraTi da isaubre masze dawerili
cxovelis Sesaxeb (rogoria garegnulad, rogori Tvisebebi aqvs, ra zRapari, mo-
Txroba wagikiTxavs mis Sesaxeb da a.S.);
• nivTebis ujridan/jibidan amoiRe erTi baraTi da isaubre masze dawerili nivTis
Sesaxeb (raSi gamoiyeneba, sad ginaxavs, Sen gaqvs Tu ara Sin, aRwere rogoria da a.S.);
• saTamaSoebis ujridan/jibidan amoiRe 3 baraTi da ganmarte zed dawerili sityva;
• nebismieri ujridan/jibidan amoiRe erTi sityva da misi gamoyenebiT Seadgine
winadadeba, an raime teqsti (mag., ambavi, reklama, patara statia, zRapari da sxv.);
• nebismieri ujridan/jibidan amoiRe erTi sityva da dasvi/dawere masTan dakavSi-
rebuli 3 SekiTxva;
• nebismieri ujridan/jibidan amoiRe erTi sityva da gaixsene im teqstis mokle
Sinaarsi, romelSic es sityva Segvxvda.
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
saswavlo procesis mimdinareobisas klasSi SeiZleba Seiqmnas sityvebis banki/salaro,
sityvebis rveuli. aq moswavleebi `Seinaxaven~ gakveTilebze ganxilul sityvebs.
freieris sqema
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
freieris sqema saukeTeso saSualebaa ucnob leqsikur erTeulebze samuSaod. misi meS-
veobiT moswavleebi erTmaneTs ukavSireben nacnob da ucnob sityvebs. maT unda ganmar-
ton samizne sityva/cneba da gamoiyenon es ganmarteba zusti da arazusti magaliTebis
Sesadgenad. freieris sqema ufro xSirad gamoiyeneba sainformacio teqstebze samuSaod,
SedarebiT rTuli cnebebisa da terminebis ganmartebisaTvis.
195
freieris sqemis nimuSi
ganmarteba faqtebi/maxasiaTeblebi
ilustracia
sityva/cneba
leqsikuri maragi
msvleloba
• maswavlebeli winaswar Seadgens wasakiTxi teqstis sakvanZo sityvebis nusxas;
• gaacnobs moswavleebs freieris sqemas da auxsnis, Tu rogor ivseba igi.
modelirebis mizniT maswavlebeli xmamaRla fiqris meSveobiT moswavleebTan er-
Tad Tavadac avsebs sqemas romelime nacnobi sityvis/cnebis mixedviT;
ganmarteba maxasiaTeblebi
sityva/cneba
frinveli
gasasvleli sityvebi
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
es aqtivoba aris `gasasvleli baraTebis~ erT-erTi variacia.
msvleloba
• gakveTilis bolos maswavlebeli TiToeul moswavles urigebs TiTo baraTs da
sTxovs, masze daweros im dRes Seswavlili ramdenime (raodenobas maswavlebeli
gansazRvravs) sityva da ganmartos;
• moswavleebi baraTze weren miTiTebuli raodenobis axalSeswavlil sityvebs da
ganmartaven;
• klasidan gasvlisas moswavleebi Sevsebul baraTebs maswavleblis magidaze awyoben;
• maswavlebeli amowmebs baraTebs da, Tu romelime sityva arasworadaa ganmartebuli,
meore dRes klasSi kidev erTxel ganmartaven am sityvas.
197
sinonimTa da antonimTa wre
meTodis/aqtivobis Sesaxeb
sinonimTa da antonimTa wre Zalze martivi da saxaliso meTodia. is xels uwyobs leqsi-
kuri erTeulebis erTmaneTTan dakavSirebasa da damaxsovrebas.
leqsikuri maragi
msvleloba
• moswavleebi sxdebian wreSi;
• erTi moswavle ambobs sityvas, meore ki mis sinonims. ase grZeldeba manam, sanam
ar amoiwureba variantebi;
• is vinc ver moifiqrebs sinonims, ambobs dasaxelebuli sityvis antonims;
• Semdegi moswavle asaxelebs antonimis sinonims da ase grZeldeba manam, sanam si-
tyvaTa maragi ar gamoelevaT.
• TamaSi ganaxldeba wris im adgilidan, sadac moswavle ambobs axal leqsikur erTeuls.
variaciebi
198
leqsikuri maragis (sityvebis codnis) Semowmeba
arsebobs leqsikuri maragis (sityvebis codnis) Sefasebis mravalferovani instrumente-
bi. imis mixedviT, Tu Sefaseba konkretulad ra saxis codnis Semowmebas isaxavs miznad,
moswavles SeiZleba moeTxovebodes, rom:
• Seusabamos sityva mis gamosaxulebas;
• amoarCios mocemuli ganmartebis Sesabamisi sityva sityvebis CamonaTvalSi;
• daajgufos sityvebi kategoriebis Sesabamisad;
• amoicnos sityva, romelic ar miekuTvneba mocemul sityvaTa jgufs;
• gamoiyenos konteqsti, raTa amoicnos sityvis mniSvneloba;
• sworad SearCios mocemuli sityvis mniSvneloba, sinonimi an antonimi mocemuli
variantebidan;
• sworad Casvas winadadebaSi/teqstSi gamotovebuli sityvebi;
• moZebnos sityvis ganmarteba leqsikonSi da sxv.
testis Catarebis vadebi: qarTuli ena: meore, mesame, meoTxe, mexuTe da meeqvse klase-
bi. qarTuli, rogorc meore ena: mesame, meoTxe, mexuTe da meeqvse klasebi. sasurvelia
skriningis Catareba TiToeuli smestris dasawyisSi. diagnostikuri testireba SeiZleba
Catardes ramdenjerme saswavlo wlis ganmavlobaSi.
pirveli magaliTi:
199
am winadadebaSi sityva mxdali niSnavs: a) morcxvs, b) mSiSaras, g) swrafs.
meore magaliTi:
leqsikuri maragi
gasagebia, bavSvebo? maSin, axla Tqveni jeria. Tu SeiZleba, SemoxazeT is pasuxi, rome-
lic, Tqveni azriT, sworia. am davalebis Sesasruleblad 10 wuTi geZlevaT. me Segaxse-
nebT dasrulebis dros. axla yvelam miCveneT kalmebi. mzad xarT? maSin, SegiZliaT,
daiwyoT. imuSaveT mSvidad~.
qulebis miniWeba
moswavle yovel sworad Semoxazul variantSi 1 qulas iReben.
200
nimuSi: II klasi
pirveli magaliTi:
mxdali kurdReli daTvis danaxvisTanave buCqebSi miimala. am winadadebaSi sityva
mxdali niSnavs:
a) morcxvs b) mSiSaras g) swrafs
unda Semoxazo pasuxi b) mSiSaras, radganac am winadadebaSi sityva mxdali
mSiSaras niSnavs.
meore magaliTi:
futkari zuzunebs, cxeni __________ .
a) yroyinebs b) WikWikebs g) Wixvinebs
unda Semoxazo pasuxi g) Wixvinebs.
4. ani advilad mixvda pasuxs, radgan gonieri gogona iyo. ras niSnavs gonieri?
a) gonebadafantuls b) mamacs g) Wkvians
201
6. mTeli dRis sagzali moimaraga da CanTaSi Caiwyo. ras niSnavs sagzali?
a) saskolo nivTebs b) saWmels g) fuls
8. maradmwvane mcenarea:
a) vaSli b) muxa g) naZvi
202
`dakarguli sityvebis~ aqtivoba,
rogorc leqsikuri unaris Sefasebis saSualeba
`dakarguli sityvebi~ (da misi adaptirebuli varianti _ `amomxtari sityvebi~) efeqturi
strategiaa rogorc sityvebze muSaobis unaris ganviTarebisTvis, aseve leqsikuri
unaris Sesafasebladac.
testis Catarebis vadebi: meore, mesame, meoTxe, mexuTe da meeqvse klasebi. sasurvelia
skriningis Catareba saswavlo wlis dasawyisSi. diagnostikuri testireba SeiZleba
Catardes ramdenjerme saswavlo wlis ganmavlobaSi.
203
`dakarguli sityvebis~ testi
maswavleblis furceli
silis koSki
leqsikuri maragi
zRvis piras ori biWi gulmodgined agebs silis koSks. orives briala Taflisferi
Tvalebi aqvs, Calisferi Tmebi. verafriT gaarCevT erTmaneTisagan. albaT mixvdiT,
ratomac. diax, isini tyupebi arian: laSa da irakli, an ase vTqvaT: irakli da laSa.
Tumca, ra mniSvneloba aqvs?! maritam didxans ucqira maT gamalebul muSaobas, gulma
aRar mouTmina da moridebulad sTxova biWebs:
iraklim morcxvad CaRuna Tavi, mere Tavisi niCabi gauwoda gogonas. gaxarebulma
maritam gauRima, gamoarTva da biWebze aranaklebi mondomebiT Seudga muSaobas.
Sin wasvla aRar undodaT megobrebs. mzis Casvlamde isxdnen zRvis piras da aTasnair
ambavs Txzavdnen koSkSi Caketil mzeTunaxavsa da gulad raindze.
meore diliT adrianad miaSures biWebma sanapiros, magram sadRa iyo koSki?! mis
adgilas velosipedis borblis nakvalevi daxvdaT. erTmaneTs usityvod Sexedes,
usityvodve saswrafod Seudgnen axali, zustad iseTive koSkis agebas. Cqarobdnen, male
maritac gamoCndeboda sanapiroze.
204
`dakarguli sityvebis~ testi
moswavlis furceli
moswavle: TariRi:
silis koSki
zRvis piras ori biWi gulmodgined __________ silis koSks. orives briala Taflisferi
__________ aqvs, Calisferi Tmebi. verafriT gaarCevT __________ . albaT mixvdiT,
ratomac. diax, isini __________ arian: laSa da irakli, an __________ vTqvaT: irakli da
laSa. Tumca, __________ mniSvneloba aqvs?!
iraklim morcxvad CaRuna Tavi, mere __________ niCabi gauwoda gogonas. gaxarebulma
maritam __________, gamoarTva da biWebze aranaklebi mondomebiT __________ muSaobas.
koSki marTlac zRapruli gamouvidaT, __________ gogos rom Seefereboda, iseTi. Sin
__________ aRar undodaT megobrebs. mzis Casvlamde __________ zRvis piras da aTasnair
ambavs __________ koSkSi Caketil mzeTunaxavsa da gulad __________.
meore diliT adrianad miaSures biWebma __________, magram sadRa iyo koSki?! mis
__________ velosipedis borblis nakvalevi daxvdaT. erTmaneTs __________ Sexedes,
usityvodve saswrafod Seudgnen axali, __________ iseTive koSkis agebas. Cqarobdnen,
male __________ gamoCndeboda sanapiroze.
205