‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬

‫اﻣﺮوزه‪ ،‬ﻧﻘﺶ و اﻫﻤﻴﺖ ﺿﻮاﺑﻂ‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و آﺛﺎر اﻗﺘﺼﺎدي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ و‬
‫ﻣﺴﺘﻤﺮ آﻧﻬﺎ‪ ،‬در ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺟﻮاﻣﻊ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ و ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ را ﺿﺮوري و اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ داﻣﻨﻪ ﻋﻠﻮم‬
‫و ﻓﻨﻮن در ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﺿﻮاﺑﻂ‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻓﻨﻲ ‪ -‬ﺗﺨﺼﺼﻲ واﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب در اﻳﺮان‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺑﺨﺶ آب‪ ،‬از‬
‫اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و از اﻳﻦ رو‪ ،‬اﻣﻮر آب وزارت ﻧﻴﺮو ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب اﻗﺪام ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ −‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺨﺼﺺ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﺷﺎﻏﻞ در ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ‬
‫‪ −‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣ‪Ĥ‬ﺧﺬ ﻣﻌﺘﺒﺮ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‬
‫‪ −‬ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﺟﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪ −‬اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﻴﻪ‪ ،‬اﺟﺮا‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري و ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻃﺮحﻫﺎ‬
‫‪ −‬ﭘﺮﻫﻴﺰ از دوﺑﺎره ﻛﺎريﻫﺎ و اﺗﻼف ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ و ﻏﻴﺮﻣﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر‬
‫‪ −‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻮل و ﻣﻮازﻳﻦ ﻣﻮرد ﻋﻤﻞ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﻣﻴﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺠﺮﻳﺎن و دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران ﺑﺨﺶ آب‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻳﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺧﻮدﻛﻔﺎﻳﻲ اﻳﻦ‬
‫ﺑﺨﺶ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺗﻼش ﻧﻤﻮده و ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬در ﺗﻜﺎﻣﻞ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪II‬‬
 ‫ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ‬
‫ﻣﺘﻦ اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎﻳﺎن دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺎوش ﻟﻴﺘﻜﻮﻫﻲ و ﻣﻬﻨﺪس ﺑﻬﺮام اﻣﻴﻨﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب ﻛﺸﻮر ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه‬
‫داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب ﻛﺸﻮر ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﻓﻴﺮوزه اﻣﺎﻣﻲ‬
‫دﻛﺘﺮاي ﺳﺎزه و دﻛﺘﺮاي ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور آب ﻧﻴﺮو‬ ‫آﻗﺎي ﺣﺴﻴﻦ ﺟﻼﻟﻲ‬
‫ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﺪن )ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺳﻨﮓ(‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﻛﺎوﺷﮕﺮان‬ ‫آﻗﺎي ﻓﺮزان رﻓﻴﻌﺎ‬
‫دﻛﺘﺮاي ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ‪ -‬داﻧﺸﻜﺪه ﻓﻨﻲ‬ ‫آﻗﺎي ﺑﻬﺮوز ﮔﺘﻤﻴﺮي‬
‫دﻛﺘﺮاي ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك‬ ‫آﻗﺎي ﺳﻴﺎوش ﻟﻴﺘﻜﻮﻫﻲ‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻬﻴﺎرﻧﻮرﺑﺨﺶ ﭘﻴﺮﺑﺎزاري ﻃﺮح ﺗﻬﻴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آب ﻛﺸﻮر ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ‬
‫ﻓــﻮقﻟﻴﺴﺎﻧـﺲ ﻣﻬﻨـﺪﺳﻲ ﻣﻌــﺪن‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﺮق‬ ‫آﻗﺎي ﻋﻠﻲ ﻳﻮﺳﻔﻲ‬
‫)زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ(‬ ‫)ﻣﺸﺎﻧﻴﺮ(‬

‫‪III‬‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫‪1‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪1‬‬ ‫ﻫﺪف‬ ‫‪-1‬‬
‫‪1‬‬ ‫داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫‪-2‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺶ‬ ‫‪-3‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺘﻬﺎ‬ ‫‪-4‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪-5‬‬
‫‪4‬‬ ‫آﻣﺎدهﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪-6‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 1-6‬ﭘﻴﺶﻧﻴﺎزﻫﺎ‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 2-6‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫‪5‬‬ ‫روش اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪-7‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 1-7‬ﭘﻴﺶﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 2-7‬ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪5‬‬ ‫آﻫﻨﮓ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫‪1-2-7‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﭘﻠﻪاي‬ ‫‪2-2-7‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﻨﺎوﺑﻲ‬ ‫‪3-2-7‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫‪4-2-7‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮاي ﺧﺰش‬ ‫‪5-2-7‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪ 3-7‬ﺑﺎرﺑﺮداري‬
‫‪7‬‬ ‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫‪-8‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪ 1-8‬ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز‬
‫‪7‬‬ ‫‪ 2-8‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫‪9‬‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮروي ﺳﻄﺢ‬ ‫‪1-2-8‬‬
‫‪9‬‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ در ﻛﻒ ﭼﺎﻫﻚ و ﻳﺎ در دﺳﺘﻚ اﻓﻘﻲ‬ ‫‪2-2-8‬‬
‫‪9‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫‪3-2-8‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 3-8‬ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫‪10‬‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻣﺠﺎز‬ ‫‪1-3-8‬‬
‫‪10‬‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫‪2-3-8‬‬
‫‪11‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻲ‬ ‫‪3-3-8‬‬

‫‪IV‬‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫‪11‬‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش‬ ‫‪-9‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪ -10‬ﻣﺜﺎل‬
‫‪13‬‬ ‫‪ 1-10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز‬
‫‪13‬‬ ‫‪ 2-10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪول ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ‬
‫‪13‬‬ ‫‪ 3-10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻲ‬
‫‪17‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬

‫‪V‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫»آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي روي ﺧﺎك و ﺳﻨﮓ ﻧﺮم‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد‪ ،‬روش و ﺗﻔﺴﻴﺮ« ﺷﺎﻣﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺸﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ روﺷﻬﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎ و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﻔﺴﻴﺮي آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻲ ﺑﺎ اﻧﺪازه واﻗﻌﻲ و ﺑﺎرﮔﺬاري آن‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ اﻧﺠﺎم‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ آﻧﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ و دوم آﻧﻜﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻣﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﭘﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ اﻧﺪازه ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ و‬
‫اﮔﺮ ﭘﻲﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ اﻧﺪازه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮ روي‬
‫ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻮﭼﻚ و ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ )ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺟﻮاﻧﺐ ﻻزم(‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫ﻫﺪف‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻫﺪف از اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪول ﻳﺎﻧﮓ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺪه و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻣﻴﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫‪-2‬‬

‫‪ 1-2‬آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﻗﺮاردادن ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺻﻠﺐ )اﻏﻠﺐ ﻓﻮﻻدي( روي ﺧﺎك و اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺮ آن‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻴﺰان ﻓﺮورﻓﺘﻦ ﺻﻔﺤﻪ در ﺧﺎك‪ ،‬ﺑﻪازاي ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎري ﻛﻪ وارد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2-2‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬از ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﮔﺮد ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫﺎي ‪ 45 ، 30‬و ‪ 60‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ )ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 1/5 ، 1‬و ‪ 2‬ﻓﻮت( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﺑﺰرگﺗﺮ )ﺣﺘﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭘﻲ اﺻﻠﻲ( ﻧﻴﺰ راﻳﺞ و ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 3-2‬اﻏﻠﺐ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ اﻧﺪازه داﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك درﺷﺖﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ )ﺧﺎك ﻫﻤﮕﻦ‪ 1‬ﻧﺒﺎﺷﺪ(‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ و‬
‫داﻧﻪ ﺧﺎك ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﻄﺮ ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬از ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺪازه ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ 4-2‬ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ ،‬در ﻋﻤﻖ ﺑﺮ روي ﻛﻒ و ﻳﺎ روي دﻳﻮارﻫﺎ و ﺳﻘﻒ‬
‫‪ 5-2‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﺑﻌﺎد ﺻﻔﺤﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﭘﻲ اﺻﻠﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮده و ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﺗﻨﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﻲ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ اﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪ ،(1‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻻﻳﻪﺑﻨﺪي ﻳﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﺸﺨﺼﺎت ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻜﻲ در ﻣﺤﺪوده ﺗﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻲ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫‪ 6-2‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از آزﻣﺎﻳﺶ در راﺳﺘﺎي ﺑﺎر وارده‪ ،‬داراي اﻋﺘﺒﺎر اﺳﺖ و ﺑﻮﻳﮋه در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻧﺎﻫﻤﮕﻦ‬
‫‪2‬‬
‫‪ ،‬در ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫و ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‬

‫‪1 - Isotropic‬‬
‫‪2 - Nonisotropic‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪ Bp‬ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ ∆p‬ﻧﺸﺴﺖ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ D‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ Bf‬ﭘﻬﻨﺎي ﭘﻲ‬
‫‪ ∆f‬ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻲ‬
‫‪ n‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎي ﭘﻲ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ‬

‫اﺻﻠﻲ ]‪[7‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ -1‬ﺗﻔﺎوت در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺻﻔﺤﻪ و ﭘﻲ‬

‫‪1‬‬
‫ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺶ‬ ‫‪-3‬‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ را ﻣﻲﺗﻮان در آراﻳﺸﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﭘﺎرهاي از اﻳﻦ آراﻳﺸﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺷﻜﻞ ‪ 2‬آﻣﺪه‬

‫ﻳﺎدداﺷﺘﻬﺎ‬ ‫‪-4‬‬
‫زﻳﺮ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ ،2‬ﻳﺎدداﺷﺘﻬﺎي‬
‫ﻣﻬﺎرﻫﺎ ‪ :‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ‪ 2‬ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﻗﺮاردادهﺷﺪه در زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺻﻮرت در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﻣﻬﺎرﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ ﻛﺸﺶ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه از ﺟﺎي ﺧﻮد در آﻳﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﻚ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻬﺎر در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 3/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎر ﺗﺪاﺧﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد )ﺷﻜﻠﻬﺎي ‪ 2‬ح‪ 2،‬و(‪.‬‬
‫ﺟﻚ ‪ :‬ﺟﻚ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺟﻚﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﻴﺮوي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ‬
‫‪ ±%5‬ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ‪ : 3‬ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻋﻘﺮﺑﻪاي‪ 4‬ﻳﺎ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ‪ 5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ 2‬درﺻﺪ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر و ﻳﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ ‪ 0/1‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻛﺎﻓﻲ و دﺳﺖ ﻛﻢ ‪ 3‬ﻋﺪد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮﻧﻪاي‬
‫ﻧﺼﺐ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و ﻧﺎﺗﺮازي‪ 6‬ﺻﻔﺤﻪ را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﻗﺮار داده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1 - Layout‬‬
‫‪2- Reaction beam‬‬
‫)‪3 - Guage (gage‬‬
‫‪4 - Dial‬‬
‫‪5 - Electrical transducer‬‬
‫‪6 - Tilt‬‬

‫‪2‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -2‬ﭼﻴﺪﻣﺎن‪ ،‬آراﻳﺶ و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري‬

‫‪3‬‬
 ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ‪ :‬ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﺻﻠﺐ‪ 1‬ﺑﻮده و ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس آن ﺑﺎ ﺧﺎك ﺻﺎف‬
‫وزن ﻣﺮده‪ : 2‬وزن ﻣﺮده روي ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻗﺮار داده ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در آراﻳﺸﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻣﻬﺎر ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻤﻜﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬وزن ﻣﺮده را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﻋﻤﺎل ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺪاﺧﻠﻲ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻬﺎ( ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﺗﻨﺶ در زﻳﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺎ ﻟﺒﻪ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه دﺳﺖ ﻛﻢ ‪3/5‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﺻﻔﺤﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻗﺮﻗﺮي ‪ : 3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺮﻗﺮي ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺟﻚ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮﻗﺮي‪ ،‬در ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬از دو‬
‫ﺻﻔﺤﻪ روي ﻫﻢ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺳﺎﭼﻤﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام از دو ﺻﻔﺤﻪ داراي‬
‫آن ﮔﻮدي ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﻮدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﭼﻤﻪ در‬
‫ﻧﻘﺎط ﺛﺎﺑﺖ‪ : 4‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﺸﺴﺖ ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺛﺎﺑﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻧﻘﺎط ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﺗﻴﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﺒﻨﺎ‪ 5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻨﺲ ﺗﻴﺮﻫﺎ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻗﺮارﮔﻴﺮي آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ از اﺛﺮ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ دﻣﺎ و ﺑﺎد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻟﺒﻪ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻬﺎي ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺒﻨﺎ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ ‪ 2/5‬ﻣﺘﺮ از ﻣﺮﻛﺰ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري دور ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪-5‬‬

‫‪ 1-5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫‪ 2-5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ )ﻣﺪول ﻛﺸﺴﺎﻧﻲ‪ 6‬و ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ‪(7‬‬
‫‪ 3-5‬ﺑﺮآورد ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬

‫آﻣﺎدهﺳﺎزي آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪-6‬‬

‫ﭘﻴﺶﻧﻴﺎزﻫﺎ‬ ‫‪1-6‬‬
‫ﭘﻴﺶ از ﺷﺮوع ﻫﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎرﮔﺎﻫﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﻚﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎرﺳﻨﺠﻬﺎ‪ ،‬ورارﺳﺎﻧﻬﺎ و وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬
‫واﺳﻨﺠﻴﺪه‪ 8‬ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دﺳﺖ ﻛﻢ ﻫﺮﺷﺶ ﻣﺎه ﻳﻚﺑﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻛﺎرﻛﺮد درﺳﺖ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ ﭘﻴﺶ از‬
‫ﺷﺮوع ﻫﺮآزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1 - Rigid‬‬
‫‪2 - Dead weight, kentledge or counterweight‬‬
‫‪3 - Ball and socket joint‬‬
‫‪4 - Fixed points‬‬
‫‪5 - Refernce beam‬‬
‫‪6 - Modulus of elasticity‬‬
‫‪7 - Modulus of subgrade reaction‬‬
‫‪8 - Calibrated‬‬

‫‪4‬‬
 ‫آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪2-6‬‬
‫در آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ روي ﺧﺎك و رس ﻳﺎ ﺳﻨﮓ ﻧﺮم اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ دﺳﺖﻧﺨﻮرده ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ دﺳﺖﺧﻮرده ﻳﺎ ﺳﺴﺖﺷﺪه را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺎف ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ آﻣﺎدهﺳﺎزي‬
‫ﺑﺎ دﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﺳﻄﺢ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﮔﭻ ﻳﺎ ﻣﻼت ﺳﻴﻤﺎن ﺻﺎف ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﮔﭻ ﻳﺎ ﻣﻼت ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﺳﻄﺢ ﻛﺎﻣﻼً ﺻﺎف ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬در آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫روي ﺳﻄﺢ اﻓﻘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﻻﻳﻪ ﻧﺎزﻛﻲ از ﻣﺎﺳﻪ ﻧﺮم و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آن‬
‫اﻏﻠﺐ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ اﺳﺖ و در ﻣﻮاردي ﻛﻪ داﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﻧﻴﺰ در ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦﻣﻘﺪار ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻻﻳﻪ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ زﻫﻜﺸﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ را در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻋﻬﺪه دارد‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮاردي‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان اﻃﺮاف‬
‫ﺻﻔﺤﻪ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﻣﺎﺳﻪ ﻧﺮم و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﭘﻮﺷﺶ داد‪.‬‬

‫روش اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪-7‬‬

‫ﭘﻴﺶﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫‪1-7‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از دﺳﺖﺧﻮردﮔﻲ زﻣﻴﻦ زﻳﺮﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻴﺶ از ﺑﺎرﮔﺬاري اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﻨﺎوﺑﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺎ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻛﻢ‪،‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫‪2-7‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬در ﭘﻠﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺑﺎر و ﻣﺪت دوام ﺑﺎر در ﻫﺮ ﭘﻠﻪ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻜﺎت دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎز‬
‫ﻃﺮاح ﭘﻲ‪ ،‬ﻣﺪلﺳﺎزي ﺑﺎر وارد ﺑﺮ ﭘﻲ‪ ،‬و ﻳﺎ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ .‬آﻧﭽﻪ در زﻳﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﻨﺞ روش زﻳﺮ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از آﻧﻬﺎ‬

‫‪1‬‬
‫‪ 1-2-7‬آﻫﻨﮓ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺴﺖ‬
‫در اﻳﻦ روش‪ ،‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﺧﺎﻛﻬﺎي رﻳﺰداﻧﻪ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬آﻫﻨﮓ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮاﺳﺎس ﺿﺮﻳﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﺧﺎك و اﻧﺪازه‬
‫ﺻﻔﺤﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ آزﻣﺎﻳﺶ در ﺷﺮاﻳﻂ زﻫﻜﺸﻲﻧﺸﺪه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬آﻫﻨﮓ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ‪ 30‬ﺗﺎ ‪90‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ )‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻓﻮت( را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ‪ 2/5‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺗﺎ ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 15‬درﺻﺪ ﻗﻄﺮ ﺻﻔﺤﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪1 - Constant rate of penetration‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪1‬‬
‫‪ 2-2-7‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﭘﻠﻪاي‬
‫ﻓﺸﺎر ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻀﺮﺑﻲ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز‪ ،‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ‪ 10‬ﭘﻠﻪ ﻣﺴﺎوي ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﺎر‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ ﺑﺎر در ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ﺑﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬در ﺧﺎﻛﻬﺎي درﺷﺖداﻧﻪ ‪ 8‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫)ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي در دﻗﻴﻘﻪﻫﺎي ‪ 4 ،2 ،1‬و ‪ 8‬و ﻳﺎ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي در ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ( و در ﺧﺎﻛﻬﺎي رﻳﺰداﻧﻪ ﭼﺴﺒﻨﺪه از راﺑﻄﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ‬
‫زﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪﮔﻮﻧﻪايﻛﻪ ﺗﺤﻜﻴﻢ اوﻟﻴﻪ ﺑﻪدﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬درﻫﺮﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ روش ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري زﻫﻜﺸﻲﺷﺪه را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫‪1‬‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﺧﺎك در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻃﺮاح ﭘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ﺑﺎر‪،‬‬
‫‪10‬‬
‫و زﻣﺎن ﻫﺮ ﭘﻠﻪ را ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﺪوﻟﻬﺎﻳﻲ اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﺣﺪ رواﻧﻲ‪ ،‬درﺻﺪ ﺗﺨﻠﺨﻞ‪ ،‬درﺟﻪ اﺷﺒﺎع‪ ،‬ﭼﮕﺎﻟﻲ‬
‫)داﻧﺴﻴﺘﻪ( و ﻏﻴﺮه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪ 3-2-7‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﻨﺎوﺑﻲ‬
‫در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻨﺎوﺑﻲ ﭘﻲ در ﻃﺮح‪ ،‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﻨﺎوﺑﻲ را اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ‬
‫ﺑﺎر ﺗﻜﺮار‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﭘﺲ از ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺑﺎرﮔﺬاري را ﺑﺮاﺳﺎس ﻳﻜﻲ از روﺷﻬﺎي ﮔﻔﺘﻪﺷﺪه در‬
‫ﺗﻨﺎوﺑﻲ را اﻋﻤﺎل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻻ اﻓﺰاﻳﺶ داد و ﻳﺎ در ﻳﻚ ﭘﻠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﻳﺎدداﺷﺖ ‪ :‬ﺑﺮاي ﺑﺎرﮔﺬاري ﺗﻨﺎوﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﺮح روﺳﺎزي ﻓﺮودﮔﺎﻫﻬﺎ و ﺷﺎﻫﺮاﻫﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ 4-2-7‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫در اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺑﺎ اﻟﮕﻮﺑﺮداري از ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺳﺎزه‪ ،‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات دوران ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬رﻓﺘﺎر درازﻣﺪت ﻣﺼﺎﻟﺢ زﻳﺮ ﭘﻲ‬

‫‪4‬‬
‫‪ 5-2-7‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺮاي ﺧﺰش‬
‫از اﻳﻦ روش‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ رﻓﺘﺎر ﺧﺰﺷﻲ ﺧﺎك ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﺳﺎزهﻫﺎ اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي داﺷﺘﻪ و ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎرﺑﺮداري‬ ‫‪3-7‬‬
‫ﺑﺎرﺑﺮداري‪ ،‬اﻏﻠﺐ در ﭘﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آن دو ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬دﻓﻌﺎت ﭼﺮﺧﻪ ﺑﺎرﺑﺮداري‪ ،‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻴﺎز‬
‫ﺛﺎﺑﺖ و داﺋﻤﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ زﻳﺮ ﭘﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮح ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺑﺎرﺑﺮداري‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ درﺑﺎره ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﻜﻠﻬﺎي‬

‫)‪1 - Incremental loading (maintained loading‬‬

‫‪2 - Cyclic‬‬
‫‪3 - Direct design‬‬
‫‪4 - Creep‬‬

‫‪6‬‬
 ‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫‪-8‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز‬ ‫‪1-8‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﻤﻮداري ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ و ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ آن اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار‪،‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي اﻟﻒ‪ ،‬ب ﻳﺎ ج ﺷﻜﻞ ‪ 3‬دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮاي رﺳﻢ ﻣﻨﺤﻨﻴﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻳﻬﺎي دﺳﺖ ﻛﻢ ﺳﻪ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺳﻨﺠﺸﮕﺮ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اﻟﻒ‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﻣﻤﻜﻦ‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ب‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ در ﭘﻠﻪاي از ﻓﺸﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ در ﭘﻠﻪ ﻗﺒﻠﻲ‪ ،‬آﺷﻜﺎرا اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺮوع اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ج‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ رو ﺑﻪاﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از دو ﺣﺎﻟﺖ )اﻟﻒ( ﻳﺎ )ب( ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺻﻮرت‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﻧﺸﺴﺖ ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 15‬درﺻﺪ ﻗﻄﺮ ﻳﺎ ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﺗﺒﺼﺮه )‪ - (1‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ رﺳﻢ ﻧﻤﻮدار ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻧﻘﻄﻪ ‪ qu‬را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ و ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫‪2-8‬‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‪ ،‬راﺑﻄﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ زﻳﺮ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ ‪: 1‬‬

‫‪Q‬‬
‫=‪E‬‬ ‫‪(1 − µ 2 ) × I‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫‪δD‬‬

‫‪q‬‬
‫‪ks = × I‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫‪δ‬‬

‫ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫‪ = E‬ﻣﺪول ﻳﺎﻧﮓ‪ 2‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‪،‬‬
‫‪ = Q‬ﺑﺎر وارد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ‪،‬‬
‫‪ = δ‬ﻧﺸﺴﺖ ﺻﻔﺤﻪ‪،‬‬
‫‪ = D‬ﭘﻬﻨﺎ ﻳﺎ ﻗﻄﺮ ﺻﻔﺤﻪ‪،‬‬
‫‪ = µ‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻮاﺳﻮن‪،3‬‬
‫‪ = I‬ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼح ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آراﻳﺶ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آزﻣﺎﻳﺶ )ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 2-2-7 ،1-2-7‬و ‪،(3-2-7‬‬
‫‪ = ks‬ﻣﺪول ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪ آزﻣﺎﻳﺶ‪،‬‬
‫‪ = q‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي داﻳﺮه و ﻣﺮﺑﻊ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2 - Young’s modulus‬‬
‫‪3 - Poisson’s ratio‬‬

‫‪7‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ -3‬ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ‬

‫‪8‬‬
 ‫‪ 1-2-8‬آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮروي ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪I =1‬‬ ‫در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ روي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮض اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ در ﻋﻤﻖ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻫﻤﮕﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-2-8‬آزﻣﺎﻳﺶ در ﻛﻒ ﭼﺎﻫﻚ و ﻳﺎ در دﺳﺘﻚ‪ 1‬اﻓﻘﻲ‬

‫دو ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ I‬از ﻣﻨﺤﻨﻴﻬﺎي ﺷﻜﻞ ‪ 4‬ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ‬

‫‪ I‬ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼح )راﺑﻄﻪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪(2‬‬

‫‪ µ‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻮاﺳﻮن‬

‫‪ b‬ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ‬
‫‪ z‬ﻋﻤﻖ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺻﻔﺤﻪ‬

‫)ب( ﺑﺎرﮔﺬاري ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ داﻳﺮهاي در دﺳﺘﻚ اﻓﻘﻲ‬ ‫)اﻟﻒ( ﺑﺎرﮔﺬاري ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ داﻳﺮهاي در ﻛﻒ ﭼﺎﻫﻚ‬

‫‪ - 4‬آزﻣﺎﻳﺶ در ﻛﻒ ﭼﺎﻫﻚ ﻳﺎ در دﺳﺘﻚ اﻓﻘﻲ ]‪[3‬‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫‪ 3-2-8‬ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ‬
‫در ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ آزﻣﺎﻳﺶ در ﻛﻒ ﭼﺎﻫﻚ ﺑﺪون ﭘﻮﺷﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻒ ﭼﺎﻫﻚ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ در ﺗﻮﻧﻠﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺳﻄﺢ ﺗﻮﻧﻞ وارد ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﺎ آراﻳﺸﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼح ‪ I‬ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه را اﺻﻼح ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺑﻮط‪ 2‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﻪروش‬
‫اﺟﺰاي ﻣﺤﺪود‪ 3‬اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد از اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ روﺷﻬﺎ و ﻣﺮاﺟﻊ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﺧﺎص دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻧﺸﺴﺖ و ﻏﻴﺮه ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -1‬ﻳﻚ ﮔﺎﻟﺮي ﻛﻮﺗﺎه و ﻛﻮﭼﻚ در ﺳﻴﻨﻪ ﻛﺎر )‪(Adit‬‬

‫‪ -2‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺮﺟﻊ ]‪ [4‬در ﺑﺨﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣ‪Ĥ‬ﺧﺬ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪3 - Finite element method‬‬

‫‪9‬‬
 ‫ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪3-8‬‬

‫‪ 1-3-8‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻣﺠﺎز‬

‫را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫) ‪(q u‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻓﺸﺎر ‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ )ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي اﻟﻒ ‪ ،‬ب و ج ﺷﻜﻞ ‪ (3‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن )‪ (SF‬و ﺿﺮﻳﺐ آراﻳﺶ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آزﻣﺎﻳﺶ )‪ (I‬ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪qa‬‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻣﺠﺎز‬

‫‪q .I‬‬
‫‪qa = u‬‬ ‫)‪(3‬‬
‫‪SF‬‬

‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ ‪2‬‬

‫‪ 2-3-8‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ‬

‫از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ‪:‬‬ ‫) ‪(k s‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ‬

‫‪q‬‬
‫‪kS = × I‬‬ ‫)‪(4‬‬
‫‪δ‬‬

‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫‪ks‬‬ ‫ﻛﻪ در آن‪ δ ،‬ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ اﺳﺖ ) ‪ . (q ≤ q a‬ﭼﻮن ﻣﻘﺪار‬
‫ﭘﻲ در‬ ‫‪ks‬‬ ‫ﭘﻲ ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ و ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫‪ks‬‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار ‪ k s‬ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪاي از ﺷﻜﻞ ‪ 5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺮاي ﭘﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫]‪[3‬‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎي ﭘﻲ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫‪10‬‬
‫در اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺧﺎﻛﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ ﻛﻪ‬
‫‪b‬‬ ‫‪k s1 b‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻬﻨﺎﻫﺎ و‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد )‬ ‫رﺳﻬﺎ( راﺑﻄﻪ ‪= < ≈ 3‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻋﻤﻖ اﺗﻔﺎق ﻧﻤﻲاﻓﺘﺪ )ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻫﻤﮕﻦ و از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫‪b1‬‬ ‫‪k s b1‬‬
‫‪k s1‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ اﺳﺖ(‪.‬‬
‫‪ks‬‬

‫‪ 3-3-8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻲ‬

‫ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ را از راﺑﻄﻪ‬ ‫‪( q ≤ q a ) ،q‬‬ ‫)ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-3-7‬و ‪ (2-3-7‬و داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﭘﻲ‬ ‫‪ks‬‬ ‫و‬ ‫‪qa‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫‪q‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮاي ﭘﻲ‪ ،‬از دﻳﺪ ﻃﺮاح ﭘﻲ ﻣﺠﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان اﺑﻌﺎد ﺟﺪﻳﺪي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻘﺪار‬ ‫=‪δ‬‬
‫‪ks‬‬

‫و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺟﺪﻳﺪ )‪ ، (q‬ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ )‪ (δ‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ را از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺷﻜﻞ ‪ 5‬ﻳﺎ راﺑﻄﻪ اﺷﺎره ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫‪ks‬‬

‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ :‬در ﺻﻮرت ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ وﺟﻮد ﺳﻄﺢ آب در ﻣﺤﺪوده ﺗﻨﺶ زﻳﺮ ﭘﻲ )ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺮاز زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﺗﺮاز آب‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺮاز‬
‫آﻳﺪ‪:‬‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻛﻒ ﭘﻲ و ﭘﻬﻨﺎي ﭘﻲ ﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻻزم ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دو ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺑﻪﻋﻤﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -1‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺧﺎك ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻏﺮﻗﺎب و اﺷﺒﺎعﺷﺪه‬
‫‪ -2‬در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪاي‪ ،‬ﻧﺎﭼﺴﺒﻨﺪه و ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي را در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدي اﻧﺠﺎم داد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ‪ ،‬اﺻﻼح ﻻزم را در ﻣﻮرد ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﻲ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻤﻞ آورد ‪:‬‬

‫‪Dw‬‬
‫‪C w =0/ 5 +0/ 5‬‬ ‫)‪(5‬‬
‫‪Df + B‬‬

‫در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬

‫‪ - Cw‬ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﻲ‪،‬‬
‫‪ - Dw‬ﻋﻤﻖ ﺳﻄﺢ آب از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪،‬‬
‫‪ - Df‬ﻋﻤﻖ ﻛﻒ ﭘﻲ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪ - B‬ﭘﻬﻨﺎي ﭘﻲ‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش‬ ‫‪-9‬‬

‫اﺳﺖ‪:‬‬ ‫در ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش‪ ،‬اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﺿﺮوري‬
‫اﺷﺎره ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‬ ‫‪−‬‬

‫ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري و ﺷﻤﺎره آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪−‬‬

‫اﻧﺪازه ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫‪−‬‬

‫ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪−‬‬

‫‪11‬‬
 ‫ﺗﺮاز ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫‪−‬‬

‫زﻣﺎن آﻏﺎز و ﭘﺎﻳﺎن آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪−‬‬

‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺧﺎك ﻳﺎ ﺳﻨﮓ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫‪−‬‬

‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺶ آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ و وﺳﺎﻳﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫‪−‬‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ واﺳﻨﺠﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬ ‫‪−‬‬

‫آﻫﻨﮓ ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري )ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري(‬ ‫‪−‬‬

‫زﻣﺎن و ﻣﻴﺰان ﻓﺸﺎر وارده ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫‪−‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺖ )ﺑﺎرﮔﺬاري و ﺑﺎرﺑﺮداري(‬ ‫‪−‬‬

‫ﺧﺰش در ﺣﻴﻦ ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري و ﻫﺮ ﺗﻨﺎوب‬ ‫‪−‬‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ زﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎر وارده ﻳﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬ ‫‪−‬‬

‫ﺧﻮاﻧﺪن زﻣﺎن و دﻣﺎ در ﻣﺤﻞ ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫‪−‬‬

‫در ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ ﻣﻼﺣﻈﻪ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ‬ ‫‪−‬‬

‫ﻣﺜﺎل‬ ‫‪-10‬‬
‫در ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ‪ 6‬ﻃﺒﻘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ آن در زﻳﺮزﻣﻴﻦ واﻗﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎر ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎ ﺣﺪود ‪ 160‬ﺗﻦ ﺑﺮآورد‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ زﻳﺮزﻣﻴﻦ‪،‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﭼﺎه دﺳﺘﻲ ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ‪ 3/5‬ﻣﺘﺮ ﺣﻔﺮ ﺷﺪ )اﻳﻦ ﻋﻤﻖ ﺑﺎ ﺗﺮاز ﻛﻒ ﭘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ(‪ .‬ﺳﭙﺲ دﺳﺘﻜﻲ اﻓﻘﻲ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 35‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ و ﺑﻪ ﻃﻮل ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺣﻔﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ در ﻛﻒ‪،‬‬
‫و ﺟﻚ روي آن و ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎﻻﺳﺮي ﺟﻚ )ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﻚ از ﺳﻘﻒ( ﻗﺮار داده ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻻزم‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﻧﺼﺐ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ و ‪ ...‬رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ روش ﭘﻠﻪاي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﭼﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﺎك ﺣﺪود ‪ 25‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺮآورد ﺷﺪه‪ 10 ،‬ﭘﻠﻪ ﻣﺴﺎوي‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﺣﺪود ‪ 2/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 700‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﺟﻚ در ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ‪ 1750‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ(‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮم آزﻣﺎﻳﺶ )ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ(‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﺮاﺋﺘﻬﺎ در ﭘﻴﻮﺳﺖ )ب( آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬از زﻳﺮ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ارﺳﺎل ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬داﻧﻪاي و ﻏﻴﺮﭼﺴﺒﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از درﺳﺘﻲ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪﺣﻴﻄﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﭘﻲ‪ ،‬ﭼﺎه دﺳﺘﻲ ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ‪ 10‬ﻣﺘﺮ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و دﻳﺪه‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﺎ ﻋﻤﻖ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻔﺎرﻳﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ و ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻲ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز ﺧﺎك‪،‬‬

‫‪12‬‬
 ‫‪ 1-10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ )ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ( رﺳﻢ ﻣﻲﺷﻮد )ﭘﻴﻮﺳﺖ ج(‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار ﺑﺎ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺷﻜﻞ ‪ 3‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺸﺎر ﻧﻬﺎﻳﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪q u =18 / 4 kg / cm2‬‬ ‫ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ )ب( ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار‬
‫)ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﺎك‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲرود( و‬ ‫‪µ =0/ 5‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ‪ ،I‬ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 4‬و ﻓﺮض‬
‫‪z 350‬‬
‫اﺳﺖ از‪:‬‬ ‫ﻋﺒﺎرت‬ ‫‪qa‬‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ ‪ I = 0/52‬ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﺮﻳﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ ،SF = 2‬ﻣﻘﺪار‬ ‫=‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪≅ 12‬‬
‫‪b 30‬‬

‫‪18 / 4 ×0/ 52‬‬

‫= ‪qa‬‬ ‫‪= 4 / 8 kg / cm2‬‬
‫‪2‬‬

‫‪ 2-10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪول ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ‬

‫)ﺻﻔﺤﻪ( از راﺑﻄﻪ )‪ (4‬ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ‪:‬‬ ‫‪k s1‬‬ ‫ﻣﻘﺪار‬

‫‪q‬‬ ‫‪4/ 8‬‬

‫= ‪k s1 = a × I‬‬ ‫‪×0/ 52 =12 / 5 kg / cm 3‬‬ ‫)‪ δ‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ از روي ﻣﻨﺤﻨﻲ و ﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ(‬
‫‪δ‬‬ ‫‪0/ 2‬‬

‫اﮔﺮ ﺑﺎر ﺳﺘﻮن ‪ 160‬ﺗﻦ و ﺑﺎر ﻣﺠﺎز ‪ 4/8‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺑﻌﺎد ﺑﺮآوردي ﭘﻲ ‪ 1/85 × 1/85‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺷﻜﻞ ‪ 5‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﺮاﻛﻢ در ﺧﺎﻛﻬﺎي داﻧﻪاي‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫‪ks‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻲ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي ‪ 1/85‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪b 185‬‬
‫=‬ ‫‪= 6 /2‬‬
‫‪b1 30‬‬
‫‪k s1‬‬
‫‪= 2 / 85‬‬
‫‪ks‬‬
‫‪12 / 5‬‬
‫= ‪ks‬‬ ‫‪= 4 / 4 kg / cm 3‬‬
‫‪2 / 85‬‬

‫‪ 3-10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻲ‬

‫‪q‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫=‪δ‬‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ‬
‫‪ks‬‬
‫)‪(160× 1000) /(185 × 185‬‬
‫=‪δ‬‬ ‫‪=1 / 1 cm‬‬
‫‪4/ 4‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﺷﺪه ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر وارده ﺑﻪ ﭘﻲ )اﻓﺰاﻳﺶ اﺑﻌﺎد ﭘﻲ( و‬
‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻄﻠﻮب اداﻣﻪ داد‪.‬‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي آن ﭘﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﺗﺎ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪k s‬‬

‫‪13‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ‪:‬‬

‫ﭘﺮوژه‪:‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‪:‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ‪:‬‬
‫ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ‪:‬‬ ‫ﺷﻤﺎره آزﻣﺎﻳﺶ ‪:‬‬
‫ﺗﺮاز ﺻﻔﺤﻪ‪:‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺻﻔﺤﻪ و ﭘﻬﻨﺎي آن ‪:‬‬
‫روش ﺑﺎرﮔﺬاري‪:‬‬ ‫ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺶ آزﻣﺎﻳﺶ ‪:‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ‪:‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ آﺧﺮﻳﻦ واﺳﻨﺠﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ‪:‬‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﺷﻤﺎره‬ ‫ﻓﺸﺎر‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫ﻓﺸﺎر‬ ‫زﻣﺎن‬
‫ﺟﻚ‬ ‫(‬
‫)‪(mm‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﭘﻠﻪ‬ ‫ﺟﻚ‬ ‫(‬
‫)‪(mm‬‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﭘﻠﻪ‬ ‫) ‪kg/cm‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ‬ ‫)‪(mm‬‬ ‫) ‪kg/cm‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ‬
‫)‪(kg‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫)‪(kg‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫)‪(mm‬‬

‫‪14‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ب‬

‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫‪1377/3/30‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ‪:‬‬

‫ﭘﺮوژه‪ :‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﻻﻟﻪ‬
‫ﻣﺤﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‪ :‬ﮔﻮﺷﻪ ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﻲ – ﻃﺒﻖ ﻛﺮوﻛﻲ‬
‫ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ‪ :‬ﻣﺎﺳﻪ و ﺷﻦ‬
‫ﺗﺮاز ﺻﻔﺤﻪ‪-3/50m :‬‬
‫روش ﺑﺎرﮔﺬاري‪ :‬ﭘﻠﻪاي‪ ،‬ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ﺣﺪود ‪2/5 kg/cm2‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ‪- :‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ :‬دﻓﺘﺮ ﻓﻨﻲ وزارت ﻧﻴﺮو )اﻣﻮر آب(‬
‫‪CP12‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ‪:‬‬
‫‪PLT2‬‬ ‫ﺷﻤﺎره آزﻣﺎﻳﺶ ‪:‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺻﻔﺤﻪ و ﭘﻬﻨﺎي آن ‪ :‬داﻳﺮه ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ‬
‫ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺶ آزﻣﺎﻳﺶ ‪ :‬در دﺳﺘﻚ اﻓﻘﻲ و در ﻋﻤﻖ ‪ 3/5‬ﻣﺘﺮي‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ آﺧﺮﻳﻦ واﺳﻨﺠﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ‪77/3/27 :‬‬

‫ﺷﻤﺎره‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ‬
‫زﻣﺎن‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ )‪(mm‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ‬
‫زﻣﺎن‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ ﺳﻨﺠﺸﮕﺮﻫﺎ )‪(mm‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻓﺸﺎر‬
‫ﺟﻚ‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ‬ ‫ﺷﻤﺎره ﭘﻠﻪ‬ ‫ﺟﻚ‬ ‫(‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﭘﻠﻪ‬ ‫(‬
‫)‪kg/cm2‬‬ ‫ﻗﺮاﺋﺖ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫) ‪kg/cm‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫)‪(kg‬‬ ‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(kg‬‬ ‫)‪(mm‬‬
‫‪11:01‬‬ ‫‪0/46‬‬ ‫‪0/40‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪12:03‬‬ ‫‪4/04‬‬ ‫‪3/52‬‬ ‫‪3/83‬‬
‫‪11:02‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪0/48‬‬ ‫‪0/54‬‬ ‫‪12:04‬‬ ‫‪4/09‬‬ ‫‪3/58‬‬ ‫‪4/01‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1750‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪12250‬‬ ‫‪17/3‬‬
‫‪11:04‬‬ ‫‪0/58‬‬ ‫‪0/51‬‬ ‫‪0/57‬‬ ‫‪12:06‬‬ ‫‪4/31‬‬ ‫‪3/77‬‬ ‫‪4/22‬‬
‫‪11:08‬‬ ‫‪0/58‬‬ ‫‪0/51‬‬ ‫‪0/57‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪12:10‬‬ ‫‪4/31‬‬ ‫‪3/77‬‬ ‫‪4/22‬‬ ‫‪4/10‬‬
‫‪11:10‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/92‬‬ ‫‪1/03‬‬ ‫‪12:15‬‬ ‫‪6/11‬‬ ‫‪4/85‬‬ ‫‪5/94‬‬
‫‪11:11‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪1/09‬‬ ‫‪1/22‬‬ ‫‪12:16‬‬ ‫‪6/40‬‬ ‫‪5/09‬‬ ‫‪6/11‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3500‬‬ ‫‪5/0‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪14000‬‬ ‫‪19/8‬‬
‫‪11:13‬‬ ‫‪1/31‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪1/29‬‬ ‫‪12:18‬‬ ‫‪6/58‬‬ ‫‪5/13‬‬ ‫‪6/32‬‬
‫‪11:17‬‬ ‫‪1/31‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪1/29‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪12:22‬‬ ‫‪6/58‬‬ ‫‪5/13‬‬ ‫‪6/32‬‬ ‫‪6/01‬‬
‫‪11:19‬‬ ‫‪1/51‬‬ ‫‪1/32‬‬ ‫‪1/48‬‬ ‫‪12:26‬‬ ‫‪7/42‬‬ ‫‪6/88‬‬ ‫‪7/32‬‬
‫‪11:20‬‬ ‫‪1/80‬‬ ‫‪1/57‬‬ ‫‪1/76‬‬ ‫‪12:27‬‬ ‫‪8/14‬‬ ‫‪7/24‬‬ ‫‪8/01‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪5250‬‬ ‫‪7/4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪15750‬‬ ‫‪22/3‬‬
‫‪11:22‬‬ ‫‪1/89‬‬ ‫‪1/66‬‬ ‫‪1/85‬‬ ‫‪12:29‬‬ ‫‪8/57‬‬ ‫‪7/91‬‬ ‫‪8/35‬‬
‫‪11:26‬‬ ‫‪1/89‬‬ ‫‪1/66‬‬ ‫‪1/85‬‬ ‫‪1/80‬‬ ‫‪12:33‬‬ ‫‪8/57‬‬ ‫‪7/91‬‬ ‫‪8/35‬‬ ‫‪8/28‬‬
‫‪11:30‬‬ ‫‪1/93‬‬ ‫‪1/69‬‬ ‫‪1/90‬‬ ‫‪12:37‬‬ ‫‪9/79‬‬ ‫‪8/82‬‬ ‫‪9/95‬‬
‫‪11:31‬‬ ‫‪2/30‬‬ ‫‪2/01‬‬ ‫‪2/25‬‬ ‫‪12:38‬‬ ‫‪10/24‬‬ ‫‪9/34‬‬ ‫‪10/47‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪7000‬‬ ‫‪9/9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪17500‬‬ ‫‪24/8‬‬
‫‪11:33‬‬ ‫‪2/42‬‬ ‫‪2/12‬‬ ‫‪2/37‬‬ ‫‪12:40‬‬ ‫‪10/82‬‬ ‫‪9/79‬‬ ‫‪10/65‬‬
‫‪11:37‬‬ ‫‪2/42‬‬ ‫‪2/12‬‬ ‫‪2/37‬‬ ‫‪2/30‬‬ ‫‪12:44‬‬ ‫‪10/82‬‬ ‫‪9/79‬‬ ‫‪10/65‬‬ ‫‪10/42‬‬

‫‪11:41‬‬ ‫‪2/44‬‬ ‫‪2/13‬‬ ‫‪2/39‬‬

‫‪11:42‬‬ ‫‪2/89‬‬ ‫‪2/53‬‬ ‫‪2/84‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪8750‬‬ ‫‪12/4‬‬
‫‪11:44‬‬ ‫‪3/05‬‬ ‫‪2/67‬‬ ‫‪2/99‬‬

‫‪11:48‬‬ ‫‪3/05‬‬ ‫‪2/67‬‬ ‫‪2/99‬‬

‫‪2/90‬‬

‫‪11:51‬‬ ‫‪3/11‬‬ ‫‪2/72‬‬ ‫‪3/05‬‬

‫‪11:52‬‬ ‫‪3/69‬‬ ‫‪3/33‬‬ ‫‪3/62‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪10500‬‬ ‫‪14/9‬‬
‫‪11:54‬‬ ‫‪3/89‬‬ ‫‪3/40‬‬ ‫‪3/81‬‬

‫‪11:58‬‬ ‫‪3/89‬‬ ‫‪3/40‬‬ ‫‪3/81‬‬

‫‪3/70‬‬

‫‪15‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ج‬

‫ﻓﺸﺎر )ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ(‬

‫ﻧﺸﺴﺖ )ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ(‬

‫ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ )ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ(‬

‫‪16‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬
1- Department of the Navy, May 1982, Soil Mechanics, Design Manual 7.1.
2- Bearing Capacity of Soil for Static Load and Spread Footings, ASTM 1194-72(87).
3- European Committe for Standardization, November 1995, Eurocode 7 part 3, Geotechnical design
assisted by field tests.
4- Pells, P.J.N. 1989. Plate Loading Test of Soil and Rock. Proceedings of an Extension Course on In-
situ Testing for Geotechnical Investigation Sydney.
5- Tomlinson, M.J. 1991. Foundation Design and Construction, Fifth Edition.
6- Site Investigation, 1981, BS 5930.
7- By J.E.Bowles, 1988, Foundation Analysis and Design, Fourth Edition.
8- Field Methods for Determining Deformation Characterisitcs National Soviet Standard-Gost 20276-83.

17
 In the Name of God
Islamic Republic of Iran
Ministry of Energy
Iran Water Resources Management CO.
Deputy of Research
Office of Standard and Technical Criteria

Plate Loading Test of Soil and Weak

Rock Application, Method and
Interpretation

Mar 2005 Publication No. 231

18
 ‫اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ‬
‫»آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺻﻔﺤﻪاي روي ﺧﺎك و ﺳﻨﮓ‬
‫ﻧﺮم‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد‪ ،‬روش و ﺗﻔﺴﻴﺮ« ﺷﺎﻣﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻴﺪﻣﺎن و آراﻳﺸﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ روﺷﻬﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺤﺪودﻳﺘﻬﺎ و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﻔﺴﻴﺮي‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ‪،‬‬
‫ﻛﻤﻚ ﻣﺆﺛﺮي ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﺪول ﻳﺎﻧﮓ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺴﺘﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻣﺠﺎز ﻣﺼﺎﻟﺢ آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬