‫وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‬

‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ اﻣﻮر ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺮان‬

‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪1388‬‬
‫دﻓﺘﺮ اﻣﻮر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
 ‫ﺑﺴﻤﻪﺗﻌﺎﻟﻲ‬

‫ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳـﺮان‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗـﺮﻳﻦ ﺿـﻮاﺑﻂ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻋﺮﺻـﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮي در ﻧﻴﻞ ﺑﻪاﻫﺪاف ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷـﺖ‪ ،‬ﺳـﻼﻣﺖ و‬
‫ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ دارد و رﻋﺎﻳﺖ آن ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻫﺪاف ﻣـﺬﻛﻮر ﻣﻮﺟـﺐ ارﺗﻘـﺎي‬
‫ﻛﻴﻔﻴ‪‬ﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ اﻫﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﺔ ﻋﻄﻔﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﺸﻮر ﻣﺤـﺴﻮب ﻣـﻲﺷـﻮد‬
‫ﺑﻴﺶ از دو دﻫﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳـﻂ وزارت ﻣـﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳـﺎزي آﻏـﺎز و ﺑـﺎ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌـﺔ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺸﻮر و در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻛﻤﻴﺘـﻪﻫـﺎي ﺗﺨﺼـﺼﻲ‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﺑﻲوﻗﻔﻪ ﺳﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺧﻮد را ﻃﻲ ﻧﻤـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣـﺴﻴﺮ ﺿـﻤﻦ‬
‫ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﺷﺮاﻳﻂ ﻛـﺸﻮر‬
‫از ﺣﻴﺚ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟﺪﻳﺪي ﻫﻢ در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻬﺎﻳﻲ و ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺐ در اﺧﺘﻴﺎر ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﻗـﺮار‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺪارك ﻓﻨﻲ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻘـﺮرات ﻣﻠّـﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ در ﻛـﺸﻮر ﻣﻨﺘـﺸﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد و اﺳـﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﻻزم اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪﺗﻔﺎوتﻫﺎي آﻧﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف از ﺗﻬﻴﻪ ﻫﺮ ﻣﺪرك‪ ،‬ﻻزماﻻﺟﺮا ﺑﻮدن‪ ،‬ﻗﻠﻤـﺮو‪ ،‬ﺣـﺪود ﺗﻔـﺼﻴﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺘﻮا و ﺳﺎﻳﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﺎص ﻫﺮ ﻣﺪرك ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛـﻪ در ﻣـﻮرد ﻣﻘـﺮرات ﻣﻠّـﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻲﺗﻮان وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي زﻳﺮ را ﺑﺮﺷﻤﺮد‪:‬‬
‫ »ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن« در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻻزماﻻﺟﺮا اﺳﺖ‪.‬‬
‫ اﺣﻜﺎم »ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن« ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ و اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﻮدن »ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن« اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻮارد ﺗﻮﺻﻴﻪاي‬
‫و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ »ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن« ﺑﺮ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺨﺮﻳﺐ‪ ،‬اﺣـﺪاث ﺑﻨـﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺑﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ اﺳﺎﺳﻲ و ﻧﻈﺎﻳﺮ آن ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ب‬
‫پ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻪﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎنﻫـﺎ ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜـﻪ در‬
‫ﻛﻨﺎر ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪاﻣﺮ ﺗﺮوﻳﺞ و آﻣﻮزش آن در ﻣﻴﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛـﺸﻮر‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‪ ،‬داﻧﺶآﻣﻮزان و آﺣﺎد ﻣﺮدم ﺑﻪﻃﻮر ﻋﺎم از ﻳﻚﺳﻮ و اﻳﺠـﺎد ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫ﻛﺎرآﻣﺪ ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل و ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﻣﻘـﺮرات و ﺗﻨﻈـﻴﻢ رواﺑـﻂ دﺧﻴـﻞ در اﻣـﺮ ﺳـﺎﺧﺖ و ﺳـﺎز‪،‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺮح وﻇﺎﻳﻒ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺪاث‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮي و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪﻋﻨﻮان راﻫﻜﺎرﻫﺎ و ﺿﻤﺎﻧﺖﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺰاران‪ ،‬ﻣﺠﺮﻳﺎن و دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و در اﺟﺮاي ﻣﻔﺎد آن ﺑﻪوﻳﮋه ﻣﻮاد‬
‫‪ 33‬و ‪ 34‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬وﺿﻊ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن و اﻟـﺰام ﺑـﻪرﻋﺎﻳـﺖ آﻧﻬـﺎ در ﻃﺮاﺣـﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‪ ،‬اﺟﺮا‪ ،‬ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﻴﻨـﺎن از اﻳﻤﻨـﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺮهدﻫﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬آﺳﺎﻳﺶ و ﺻﺮﻓﺔ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن را در ﻣﻴﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﺻـﺎﺣﺒﺎن‬
‫ﺣﺮﻓﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺖﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻪاﻳﻔﺎي وﻇﻴﻔﻪاي ﻛـﻪ در ﺗﻮﺳـﻌﻪ و‬
‫آﺑﺎداﻧﻲ ﻛﺸﻮر دارﻧﺪ ﻣﺒﺎدرت ورزﻧﺪ و از اﻳﻦ رﻫﮕﺬر‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را در ﺗﺤﻘﻖ آرﻣﺎنﻫـﺎي واﻻي‬
‫اﻧﻘﻼب ﻋﻴﻨﻴﺖ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺻﺖ را ﻣﻐﺘﻨﻢ ﺷﻤﺮده از اﻋﻀﺎي ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و‬
‫ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻧﺤﻮي در ﺗﺪوﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺮوﻳﺞ و ﻛﻨﺘﺮل اﻋﻤﺎل ﻣﻘﺮرات‬
‫ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻛﺸﻮر ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻧﻤﻮده و از اﺳﺎﺗﻴﺪ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان‪،‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن و ﻛﻠﻴﻪ دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز اﻧﺘﻈﺎر دارد ﺑﺎ ﻧﻈﺮات و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺧﻮد اﻳﻦ‬
‫دﻓﺘﺮ را در ﻏﻨﺎي ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻘﺮرات ﻣﺬﻛﻮر ﻳﺎري رﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻫﻮاﺋـﻲ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ اﻣﻮر ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ت‬
 ‫ﻫﻴﺄت ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻘﺮرات ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫اﻟﻒ( ﺷﻮراي ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ اﺣﻤﺪي‬ ‫•‬

‫رﻳﻴﺲ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﺴﻦ اﻛﺒﺮزاده‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺗﻬﺮاﻧﻲزاده‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻲاﺻﻐﺮ ﺟﻼلزاده‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻗﺎﺳﻢ ﺣﻴﺪريﻧﮋاد‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲاﻛﺒﺮ رﻣﻀﺎﻧﻴﺎﻧﭙﻮر‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ رﻫﺎﻳﻲ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺻﻐﺮ ﺳﺎﻋﺪ ﺳﻤﻴﻌﻲ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﻏﻔﻮري آﺷﺘﻴﺎﻧﻲ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﮔﻼﺑﭽﻲ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﺮخ ﻣﺎﻟﻚ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﻘﺪم‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪرﺳﻮل ﻣﻴﺮﻗﺎدري‬ ‫•‬
‫دﺑﻴﺮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎدر ﻧﺠﻴﻤﻲ‬ ‫•‬
‫ب( اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ » ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ«‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﺣﺴﻦ ﺗﺎﺑﺶ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس اﺣﻤﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﭽﻴﺎن‬ ‫•‬
‫ﻣﺴﺌﻮل‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲاﻛﺒﺮ رﻣﻀﺎﻧﻴﺎﻧﭙﻮر‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻫﺮﻣﺰ ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ‬ ‫•‬

‫پ( ﺗﺪوﻳﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪:‬‬
‫ﻣﺸﺎور ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﺎﻟﻮ‬ ‫•‬
‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺟﻌﻔﺮﭘﻮر‬ ‫•‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻣﺎﺟﺪي اردﻛﺎﻧﻲ‬ ‫•‬

‫ث‬
 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬

‫‪1‬‬ ‫‪ 1-5‬ﻛﻠﻴﺎت‬
‫‪1‬‬ ‫‪ 1-1-5‬داﻣﻨﻪ و ﺣﺪود ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 2-1-5‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪2‬‬ ‫‪ 3-1-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 4-1-5‬اراﺋﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 5-1-5‬ﻛﻨﺘﺮل وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 6-1-5‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 7-1-5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد‬
‫‪3‬‬ ‫‪ 8-1-5‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 9-1-5‬اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 10-1-5‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﻛﺎرﮔﺎه‬

‫‪5‬‬ ‫‪ 2-5‬آﺟﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺎل‪ ،‬ﻛﺎﺷﻲ و ﺳﺮاﻣﻴﻚ‬

‫‪5‬‬ ‫‪ 1-2-5‬آﺟﺮ‬
‫‪8‬‬ ‫‪ 2-2-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﻔﺎﻟﻲ‬
‫‪9‬‬ ‫‪ 3-2-5‬ﻛﺎﺷﻲ‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 4-2-5‬ﻛﺎﺷﻲ ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ )ﺳﺮاﻣﻴﻚ(‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 5-2-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪12‬‬ ‫‪ 3-5‬ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪12‬‬ ‫‪ 1-3-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪12‬‬ ‫‪ 2-3-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫‪13‬‬ ‫‪ 3-3-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫ج‬
‫‪14‬‬ ‫‪ 4-3-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪15‬‬ ‫‪ 4-5‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬

‫‪15‬‬ ‫‪ 1-4-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪15‬‬ ‫‪ 2-4-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫‪17‬‬ ‫‪ 3-4-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬
‫‪17‬‬ ‫‪ 4-4-5‬اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫‪17‬‬ ‫‪ 5-4-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪19‬‬ ‫‪ 5-5‬ﺳﻴﻤﺎن و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن‬

‫‪19‬‬ ‫‪ 1-5-5‬ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي آﺑﻲ‬
‫‪22‬‬ ‫‪ 2-5-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪23‬‬ ‫‪ 3-5-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪26‬‬ ‫‪ 6-5‬آﻫﻚ ﮔﭻ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻬﺎ‬

‫‪26‬‬ ‫‪ 1-6-5‬آﻫﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪27‬‬ ‫‪ 2-6-5‬ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪30‬‬ ‫‪ 3-6-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪31‬‬ ‫‪ 7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ‬

‫‪31‬‬ ‫‪ 1-7-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪31‬‬ ‫‪ 2-7-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫‪32‬‬ ‫‪ 3-7-5‬اﻧﻮاع ﻣﻼﺗﻬﺎ‬
‫‪34‬‬ ‫‪ 4-7-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬
‫‪ 5-7-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫‪34‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪ 8-5‬ﻓﻠﺰات‬
‫‪35‬‬ ‫‪ 1-8-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬

‫ح‬
‫‪35‬‬ ‫‪ 2-8-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫‪43‬‬ ‫‪ 3-8-5‬وﺳﺎﻳﻞ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫‪44‬‬ ‫‪ 4-8-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪46‬‬ ‫‪ 9-5‬ﭼﻮب‬
‫‪46‬‬ ‫‪ 1-9-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪46‬‬ ‫‪ 2-9-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫‪47‬‬ ‫‪ 3-9-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬
‫‪47‬‬ ‫‪ 4-9-5‬ﺷﺮاﻳﻂ اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫‪47‬‬ ‫‪ 5-9-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ‬
‫‪49‬‬ ‫‪ 6-9-5‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه و ﻧﺼﺐ‬
‫‪49‬‬ ‫‪ 7-9-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪51‬‬ ‫‪ 10-5‬ﻗﻴﺮ و ﻗﻄﺮان‬

‫‪51‬‬ ‫‪ 1-10-5‬ﻗﻴﺮ‬
‫‪55‬‬ ‫‪ 2-10-5‬ﻗﻄﺮان‬
‫‪55‬‬ ‫‪ 3-10-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪58‬‬ ‫‪ 11-5‬ﺷﻴﺸﻪ‬
‫‪58‬‬ ‫‪ 1-11-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪58‬‬ ‫‪ 2-11-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫‪59‬‬ ‫‪ 3-11-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬
‫‪59‬‬ ‫‪ 4-11-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪ اي‬
‫‪60‬‬ ‫‪ 5-11-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪61‬‬ ‫‪ 12-5‬رﻧﮓ و ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ‬

‫‪61‬‬ ‫‪ 1-12-5‬رﻧﮓ‬
‫‪62‬‬ ‫‪ 2-12-5‬ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي روﻳﻪ اي ﻧﺎﺻﺎف‬

‫خ‬
‫‪63‬‬ ‫‪ 3-12-5‬ﻻﻛﻬﺎ‬
‫‪63‬‬ ‫‪ 4-12-5‬ﺟﻼﻫﺎ‬
‫‪63‬‬ ‫‪ 5-12-5‬ﻟﻌﺎب ﻫﺎ‬
‫‪64‬‬ ‫‪ 6-12-5‬ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ‬
‫‪64‬‬ ‫‪ 7-12-5‬ﺳﻴﻠﺮﻫﺎ‬
‫‪64‬‬ ‫‪ 8-12-5‬ﻣﻮاد رﻧﮕﺰا‬
‫‪64‬‬ ‫‪ 9-12-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬

‫‪67‬‬ ‫‪ 13-5‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪67‬‬ ‫‪ 1-13-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪67‬‬ ‫‪ 2-13-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬

‫د‬
 ‫‪ 1-5‬ﻛﻠﻴﺎت‬

‫‪ 1-1-5‬داﻣﻨﻪ و ﺣﺪود ﻛﺎرﺑﺮد‬

‫اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ درﺑﺎرة ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﻣﻮاد‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﺎرف اﺳﺖ ﻛـﻪ در‬
‫اﺣﺪاث اﻧﻮاع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ و ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﻣﺮﺑﻮط‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫اﻫﺪاف زﻳﺮ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﻲ اﻧﻮاع ﻣﻮاد‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﺎرف؛‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓـﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺪام از ﻣـﻮاد‪ ،‬ﻣـﺼﺎﻟﺢ و ﻓـﺮآورده ﻫـﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه روﺷﻬﺎي آزﻣﺎﻳﺶ و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻛﻴﻔـﻲ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﻫـﺮ ﻛـﺪام از‬
‫آﻧﻬﺎ اﺳﺖ؛‬
‫‪ -‬ﻣﻌﺮﻓــﻲ اﻟﺰاﻣــﺎت ﻛــﺎرﺑﺮدي ﻋﻤــﻮﻣﻲ ﻫــﺮ دﺳــﺘﻪ از ﻣــﻮاد‪ ،‬ﻣــﺼﺎﻟﺢ و ﻓــﺮآورده ﻫــﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده درﺳﺖ از آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫ﻳﺎدآوري ‪ :1‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻴﺰ ﺑﻮدن ﻛﺸﻮر اﻳﺮان و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺒﻚ ﺳﺎزي و ﻛﺎﻫﺶ ﺟـﺮم‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ ﻣﻘﺎوم و ﺳﺒﻚ ﺑﺎ دارا ﺑﻮدن ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧـﺴﺒﺖ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ‬
‫وزن اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد ﺗﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺛﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎدآوري ‪ :2‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻃﺮاح ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت‪ ،‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻃﺮح ﻣﻌﺮﻓـﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻃﺮﺣﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻔﺎد اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎدآوري ‪ :3‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﻲ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از ﻣـﺼﺎﻟﺢ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-1-5‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬آﺟﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺎل و ﻛﺎﺷﻲ و ﺳﺮاﻣﻴﻚ‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن‬
‫‪ -‬آﻫﻚ‪ ،‬ﮔﭻ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻬﺎ‬
‫‪ -‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬ﻓﻠﺰات و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻬﺎ‬
‫‪ -‬ﭼﻮب و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮ و ﻗﻄﺮان‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺸﻪ‬
‫‪ -‬رﻧﮓ و ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي ﺗﺰﻳﻴﻨﻲ‬
‫‪ -‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-1-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬــﺎ و روش آزﻣــﺎﻳﺶ ﻣــﻮاد و ﻣــﺼﺎﻟﺢ و ﻓــﺮآورده ﻫــﺎي ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳــﺪ ﻣﻨﻄﺒــﻖ ﺑــﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺴﻤﺖ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻣﺪت اﻋﺘﺒﺎر اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ ﺟﺪﻳﺪي ﺗﺪوﻳﻦ ﻳـﺎ ﻣـﻮرد ﺑـﺎزﻧﮕﺮي ﻗـﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ در ﻫﻤﻪ ﺟـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳـﺮان اﺳـﺖ و در‬
‫ﻫﻤﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن رﺟﻮع ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ در ﭘﺎره اي از ﻣﻮارد‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان وﺟﻮد ﻧﺪاﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻼك ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 4-1-5‬اراﺋﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و واردﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣـﻮاد و ﻣـﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ را ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨـﺪ و در ﺻـﻮرت درﺧﻮاﺳـﺖ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ وارد ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اراﺋﻪ آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 5-1-5‬ﻛﻨﺘﺮل وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﺆﺳـﺴﻪ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﻳﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﺗﺄﻳﻴـﺪ ﺻـﻼﺣﻴﺖ ﺷـﺪه از ﻃـﺮف ﻣﺆﺳـﺴﻪ ﻣـﺬﻛﻮر‬
‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ 6-1-5‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫‪ -‬ﻃﺮاﺣﺎن و ﻣﺠﺮﻳﺎن ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ و ﻣـﺪارك ﻓﻨـﻲ ﻣﺮﺑـﻮط‪ ،‬وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي ﻣـﻮاد و ﻣـﺼﺎﻟﺢ و‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑـﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي ﻧﺎﻣـﺸﺨﺺ و ﻏﻴـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻗﺒﻮل ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ 7-1-5‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧـﻮع‬
‫ﻣﺼﺮف آن ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 8-1-5‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬

‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از آﻧﭽـﻪ ﻧـﺎم و ﻣﺸﺨـﺼﺎت‬
‫آﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﻳﺎ ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺠﺎز رﺳﻴﺪه و ﻣﺸﺨﺼﺎت و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آن ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺷﻮد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺧﺬ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 9-1-5‬اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن‬
‫اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ آﺳﺎن ﺑﻮده‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ ﻛﻪ زودﺗﺮ وارد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ زودﺗﺮ ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﺸﺪه و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺎﻋﺚ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي آﻧﻬـﺎ ﻧـﺸﻮد ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫اﻣﻜﺎن رخ دادن آﺗﺶ ﺳﻮزي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 10-1-5‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﻛﺎرﮔﺎه‬

‫‪ -‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﻛﺎرﮔﺎه و ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺟﺎن ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺗـﺪاﺑﻴﺮ اﻳﻤﻨـﻲ ﻻزم‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-5‬آﺟﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺎل‪ ،‬ﻛﺎﺷﻲ و ﺳﺮاﻣﻴﻚ‬

‫‪ 1-2-5‬آﺟﺮ‬
‫‪ 1-1-2-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫آﺟﺮ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻧﻮاع رﺳﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻠﻲ و ﺷﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ و ﺑﺘﻨﻲ و‬
‫ﺷﻜﻞ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه و ﻋﻤﺪﺗﺎً در دﻳﻮار ﭼﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻤﺎﺳﺎزي‪ ،‬ﻛﺮﺳﻲ ﭼﻴﻨﻲ‪،‬‬
‫ﻛﻒ ﺳﺎزي و ﻛﻔﭙﻮﺷﻲ‪ ،‬ﺳﻘﻒ ﻃﺎق ﺿﺮﺑﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﺑﺎم )ﺿﺎﻳﻌﺎت آﺟﺮ( و‪ ....‬ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣـﻲ‬
‫رﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-1-2-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫آﺟﺮ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻮاد ﺧﺎم ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺎﺧﺖ آن ﺑﻪ اﻧﻮاع زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫آﺟﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻠﻲ و ﺷﻴﺴﺘﻲ‪ :‬آﺟﺮ ﻫﻢ از ﭘﺨﺖ ﺧﺸﺖ ﺧﺎم رﺳﻲ و ﻫـﻢ از ﭘﺨـﺖ ﺧـﺸﺖ ﺗﻬﻴـﻪ‬
‫ﺷﺪه از ﺷﻴﻞ و ﺷﻴﺴﺖ‪ ،‬در دﻣﺎﻫﺎي ﺣﺪود ‪ 1000‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ 7‬اﻳﺮان‪ ،‬آﺟﺮرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي زﻳﺮ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ( آﺟﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ :‬آﺟﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از آن در ﺳﺎﺧﺖ اﻋﻀﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ب( آﺟﺮﻧﻤﺎ ‪ :‬آﺟﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺪودﻛﺎري ﻳـﺎ ﭘﻮﺷـﺸﻬﺎي دﻳﮕـﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑـﺮاي‬
‫ﻧﻤﺎﺳﺎزي ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫پ( آﺟﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ‪ :‬آﺟﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ داراي ﺟﺴﻢ ﻣﺘﺮاﻛﻢ و ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع آﺟﺮ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺟﺬب آب ﺑﻪ ﺳﻪ درﺟﻪ ‪1‬‬
‫و ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ‪ :‬آﺟﺮﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ از ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺎﺳﺔ ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﻳﺎ ﺳﻴﻠﻴﻜﺎﺗﻲ )ﻳـﺎ ﺳـﻨﮓ‬
‫ﺧﺮد ﺷﺪه ﻳﺎ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از اﻳﻦ دو( و آﻫﻚ‪ ،‬در زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺨـﺎر آب و ﮔﺮﻣـﺎ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮرة آﻫﻨﮕﺪازي و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗـﻮﭘﺮ و‬
‫ً‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع آﺟﺮ ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﺟﺮﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ‬
‫ﺳﻮراﺧﺪار ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﺣﺪود آﺟﺮ رﺳﻲ ﻳﺎ ﻣﻀﺎرﺑﻲ از آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓـﺸﺎري‬
‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻣﻮاد رﻧﮕﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮان اﻧﻮاع رﻧﮕﻲ آن را ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫آﺟﺮ ﺑﺘﻨﻲ ‪ :‬آﺟﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺘﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻠﻮك ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺗـﻮﭘﺮ اﺳـﺖ ﻛـﻪ از ﺳـﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪا ﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و آب ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه ﮔﻴـﺮي از اﺛﺮﻫـﺎي وﻳـﮋه‪ ،‬ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮان ﻣﻮاد دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آن اﻓﺰود‪.‬‬

‫‪ 3-1-2-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫آﺟﺮﻫﺎي رﺳﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻠﻲ و ﺷﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي زﻳﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻛﺎﻣﻼً ﭘﺨﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﺳﺨﺖ ﺑﻮده‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‪ ،‬ﺟﺬب آب و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت آﻧﻬﺎ ﺑـﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 7‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وزن وﻳﮋه آﺟﺮ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف در اﺟﺰاي ﺑﺎرﺑﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 1/7‬و وزن ﻓـﻀﺎﻳﻲ آن از ‪ 1/3‬ﮔـﺮم ﺑـﺮ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺗﻜﻪ آﺟﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻗﺪ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ‪ ،‬ﭼﺎرك و ﻛﻠﻮك در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دروﻧﻲ و ﭘﺸﺖ ﻛﺎر و ﻧﻴﺰ‬
‫در ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف آﺟﺮ درﺳﺖ ﻣﻘﺪور ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف آﺟﺮﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺸﺨـﺼﺎت ﺑـﻮده و ﻛـﺎﻣﻼً ﺗﻤﻴـﺰ ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﺟﺮﻫﺎي ﻧﻮ و در ﭘﺸﺖ ﻛﺎر از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف آﺟﺮﻫﺎي ﺗﺮك دار‪ ،‬ﻛﺞ و ﻣﻌﻮج‪ ،‬ﮔﻮد و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻪ اﻧﺤﻨﺎ‪ ،‬ﮔﻮدي و ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ از‬
‫‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ از ‪ 20‬درﺻـﺪ ﻛـﻞ آﺟﺮﻫـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻧـﺸﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻼاﺷﻜﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف آﺟﺮﻫﺎي ﻧﻤﺎ ﻛﻪ داراي آﻟﻮﺋﻚ ﻳﺎ ﺗﺮك ﺟﺰﺋﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ در ﭘﺸﺖ ﻛـﺎر ﻣﺠـﺎز اﺳـﺖ‪.‬‬
‫آﺟﺮﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ داراي وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻇﺎﻫﺮ آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻴﺰ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﻋﺎري از ﺗﺮك و ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري آﻧﻬﺎ ‪ 7/5‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 15‬دورة ﻳﺦ زدن و آب ﺷﺪن را ﺗﺤﻤـﻞ ﻛﻨﻨـﺪ و ﭘـﺲ از آزﻣـﺎﻳﺶ ﻳﺨﺒﻨـﺪان‪،‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 20‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﺬب آب آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ وزﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول ‪ 1-2-5‬اﻧﻮاع آﺟﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-2-5‬آﺟﺮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫آﺟﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜـﻲ ﻣﻤﺘـﺎز‪ -‬آﺟـﺮ رﺳـﻲ‬
‫زﻳﺮ ﻻﻳﻪ ﻧﻢ ﺑﻨﺪي ﻳﺎ ﻣﻜﺎن ﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺎ آب ‪:‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫اﻟﻒ( ﻣﺤﻞ ﭘﺮآب ﺑﺎ اﻣﻜﺎن ﻳﺦ زدﮔﻲ‬ ‫‪1‬‬
‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳـﻪ آﻫﻜـﻲ ﭘـﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‪ -‬آﺟـﺮ‬
‫ب( ﻣﺤﻞ ﻛﻢ آب‬
‫رﺳﻲ ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬
‫اﻧﻮاع آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ و رﺳﻲ ﻣـﺸﺮوط‬
‫ﺑﺎﻻي ﻻﻳﻪ ﻧﻢ ﺑﻨﺪي دﻳﻮار‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﺑــﺮ رﻋﺎﻳــﺖ ﺳــﺎﻳﺮ ﺷــﺮاﻳﻂ و اﻧﻄﺒــﺎق‬ ‫‪2‬‬
‫ﻃﺎق زﻧﻲ و ﺗﻴﻐﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﺑﺎﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﺮوژه‬
‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜـﻲ ﻣﻤﺘـﺎز‪ -‬آﺟـﺮ رﺳـﻲ‬ ‫دﺳﺖ اﻧﺪازﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻠﻪ ﻫـﺎ‪ ،‬ﻓـﺮش ﻛـﻒ‪ ،‬ﻧﻘـﺎط واﻗـﻊ در‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺑﺎز‪ ،‬آب روﻫﺎ‪ ،‬ﻃﻮﻗﻪ ﭼﺎﻫﻬﺎ و دودﻛﺶ ﻫﺎ‬
‫اﻧﻮاع آﺟﺮ رﺳﻲ‪ -‬آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫‪4‬‬
‫آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﻤﺘـﺎز‪-‬‬
‫آﺟﺮ رﺳﻲ ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣـﺸﺮوط‬ ‫ﻓﺮش ﻛﻒ و ﭘﻠﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫‪5‬‬
‫ﺑﺮ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﺮوژه‬

‫‪٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-2-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﻔﺎﻟﻲ‬

‫‪ 1-2-2-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﺳﻔﺎل‪ ،‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎك رس‪ ،‬ﺷﻴﻞ و ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻨﺸﺎء رﺳﻲ دارﻧﺪ در دﻣﺎي ﺑﻴﺶ از ‪ 930C‬ﭘﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺳـﺎﺧﺖ دﻳﻮارﻫـﺎي ﺑـﺎرﺑﺮ و‬
‫ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺎم و ‪ ....‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-2-2-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺳﻔﺎل ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﺎﻣﭙﻮش ﺳﻔﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺳﻔﺎل دواري )ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ( و ﺳﻔﺎل‬
‫ﻧﻤﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎﻣﭙﻮش ﺳﻔﺎﻟﻲ‪ :‬از ﺳﻔﺎل ﺑﺎم‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﭘﻮﺷـﺶ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻄﺤﻲ ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﻔﺎل ﺑﺎم ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﻣـﺴﻄﺢ ﻳـﺎ‬
‫ﻣﻮﺟﺪار ﺑﺎ ﺷﻜﻠﻬﺎ‪ ،‬اﻧﺪازه ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ‪ ،‬رﻧﮓ و ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻔﺎل دﻳﻮاري )ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ( ‪ :‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻔﺎل ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ دﻳﻮارﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺮ و دﻳﻮارﻫﺎي ﻣﻘﺎوم‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ آﺗﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻮراخ دار ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻔﺎل ﻧﻤﺎ ‪ :‬ﺳﻔﺎل ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧـﺪودﻛﺎري ﻳـﺎ ﭘﻮﺷـﺶ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ دﻳﻮارﻫﺎي داﺧﻠﻲ‪ ،‬ﺧﺎرﺟﻲ و ﺟﺪاﮔﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻔﺎل ﺳﻘﻒ ‪ :‬ﺳﻔﺎل ﺳﻘﻒ ﺑﺮاي ﭘﺮ ﻛﺮدن ﺑﻴﻦ ﺗﻴﺮﭼﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣـﻲ رود‪ .‬ﺷـﻜﻞ و اﺑﻌـﺎد آن‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﺳﻘﻔﻲ ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ )ﺑﻨﺪ ‪ (2-2-5-5‬اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺒﻪ ﺳﻔﺎﻟﻬﺎي ﺳﻘﻔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑـﻮده‬
‫و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ روي ﻟﺒﻪ ﺗﻴﺮﭼﻪ ﻫﺎ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-2-2-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻧﻮاع ﺳﻔﺎﻟﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي زﻳﺮ را دارا ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪:‬‬

‫‪٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻛﺎﻣﻼً ﭘﺨﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﺳﺨﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬داراي ﺳﻄﻮح ﺻﺎف و ﻋﺎري از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺟﺬب آب آﻧﻬﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ وزﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻄﻮح آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻳﺠﺎد ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻼت ﻳﺎ ﭼﺴﺐ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-2-5‬ﻛﺎﺷﻲ‬
‫ﻛﺎﺷﻲ ﻓﺮآورده اي ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺘﺸﻜﻞ از داﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﺮﻳﻒ ﺑﻠﻮرﻳﻦ و ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫در ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 1000‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس ﭘﺨﺘﻪ ﺷﺪه و در اﻧﻮاع ﻟﻌﺎﺑﺪار و ﺑﺪون ﻟﻌﺎب ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬روﻳﻪ ﻟﻌﺎﺑﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاق‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺮاق‪ ،‬ﻣﺎت‪ ،‬ﺳﺎده‪ ،‬ﮔﻠﺪار ﺳﻔﻴﺪ و ﻳﺎ رﻧﮕـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-3-2-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻛﺎﺷﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻛﻔﻲ و دﻳﻮاري ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎ اﻋﻢ از ﻟﻌـﺎب دار و‬
‫ﺑﺪون ﻟﻌﺎب ﺑﺎ روش ﭘﺮس ﻛﺮدن ﮔﺮد ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و در داﺧﻞ وﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻫﻤﺠﻨﺲ ﻛﺎﺷﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه آن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺮﻧﻴﺰ ﭘﻠﻪ‪،‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎﻳﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻟﺒﻪ ﻫﺎ و ﻛﻨﺎره ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻛﻪ دراﺳﺘﺨﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ‬
‫روﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎﺷﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎﺷﻲ ﻛﻔﻲ و دﻳﻮاري از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﺳـﻪ درﺟـﻪ ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬درﺟـﻪ ﺑﻨـﺪي ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻄﺢ اﻧﻮاع ﻛﺎﺷﻲ اﻋﻢ از ﻟﻌﺎب دار ﻳـﺎ ﺑـﺪون ﻟﻌـﺎب‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬اﻧﻮاع ﺗﺮك‪ ،‬ﺗﺮك ﻫﺎي ﻣﻮﻳﻲ ﻟﻌﺎب‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻟﻌﺎب در ﺑﻌـﻀﻲ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺻﺎف ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ‪ ،‬اﻧﻮاع ﺳﻮراخ ﻫﺎ‪ ،‬ذوب ﻧﺸﺪن ﻟﻌﺎب‪ ،‬وﺟﻮد ﺧـﺎل‪ ،‬ﻟﻜـﻪ‬
‫ﻳﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺿﺎﻳﻌﺎت اﺿﺎﻓﻲ ﺳﻄﺤﻲ‪ ،‬اﺷﻜﺎﻻت زﻳﺮ ﻟﻌـﺎب‪ ،‬اﺷـﻜﺎﻻت ﭼـﺎپ و دﻛـﻮر‪ ،‬ﺳـﺎﻳﻪ دار‬
‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﻟﺐ ﭘﺮﻳﺪﮔﻲ و ﮔﻮﺷﻪ ﭘﺮﻳﺪﮔﻲ‪ .‬اﻧﻮاع ﺗﺮﻛﻬﺎ در ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي درﺟﻪ ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪3‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﻨﺪرج در اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 4-2 -5‬ﻛﺎﺷﻲ ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ )ﺳﺮاﻣﻴﻚ(‬

‫ﻛﺎﺷﻲ ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻔﻲ و دﻳﻮاري اﻋﻢ از ﻟﻌﺎب دار و ﺑﺪون ﻟﻌـﺎب ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ روش ﻛﺎﺷـﻲ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و در داﺧﻞ ﻳﺎ ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﺤـﺎظ ﻛﻮﭼـﻚ ﺑـﻮدن‬
‫اﺑﻌﺎد ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ )ﺳﻄﺢ ﻫـﺮ ﻗﻄﻌـﻪ ﻛﺎﺷـﻲ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ اﺳـﺖ(‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﺗﻌﺪادي از آﻧﻬﺎ در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻚ ورﻗﻪ ﻟﻔﺎف ﻳﺎ ﺗﻮري ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ و‬
‫ﻋﺮﺿﺔ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوﻫﻲ اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻠﻴـﺔ ﻗﻄﻌـﺎت ﺳـﺮاﻣﻴﻜﻲ ﻫﻤﺠـﻨﺲ ﻛﺎﺷـﻲ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻛﺎﺷﻲ ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋـﻪ ﺷـﺪه در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 4289‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-4-2-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﺳﻪ درﺟـﻪ ‪2 ،1‬‬
‫و ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﺗﺮﻛﻬﺎ در ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از درﺟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮق ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒـﻮل ﻧﻴـﺴﺖ و‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﻨﺪرج در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 4289‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-2-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع آﺟﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺎل‪ ،‬ﻛﺎﺷـﻲ و ﺳـﺮاﻣﻴﻚ ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :7‬آﺟﺮ رﺳﻲ‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ و روش آزﻣﻮن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3992‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺘﮕﺬاري‪ ،‬رده ﺑﻨﺪي ﻛﺎﺷﻴﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3993‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺑﻌﺎد و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3994‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺬب آب ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3995‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪول ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﻲ( ﻛﺎﺷﻴﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3996‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺎﺷﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3997‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺎﻳﺶ ﻋﻤﻘﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﺑﺪون ﻟﻌﺎب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3998‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺮارﺗﻲ ﺧﻄﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3999‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﺷﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮك ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫‪١٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4000‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺮارﺗﻲ‪ -‬رﻃﻮﺑﺘﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻫـﺎي‬
‫ﻟﻌﺎب دار‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4001‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﺑﺪون ﻟﻌﺎب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4002‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻟﻌﺎب دار‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4003‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻟﻌﺎب دار‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4004‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺒﺴﺎط رﻃﻮﺑﺘﻲ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﺑﺪون ﻟﻌﺎب ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫آب ﺟﻮﺷﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4005‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﺷﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺦ زدﮔﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4006‬روش ﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و ﺟـﺪاول ﺑﺎزرﺳـﻲ ﻛﺎﺷـﻲ از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﺎص‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4007‬روش ﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و ﺟـﺪاول ﺑﺎزرﺳـﻲ ﻛﺎﺷـﻲ از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﻋﻴﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4008‬آﻳﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮد اﻧﻮاع ﻛﺎﺷﻲ ﺑﺮاي اﻣﺎﻛﻦ و ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4289‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﻮزاﻳﻴﻜﻲ ﮔﺮوﻫﻲ‬

‫‪١١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-5‬ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 1-3-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﺳﻨﮓ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻛﺎﻧﻴﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪه و‬
‫در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﭘﻲ ﺳﺎزي‪ ،‬دﻳﻮار ﭼﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻛﻔﺴﺎزي و ﺳﻨﮓ ﻛﻒ‪،‬‬
‫ﭘﻠﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﺳﺎزي‪ ،‬راﻫﺴﺎزي‪ ،‬ﭘﻞ ﺳﺎزي و ‪ ...‬ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻜﻞ دادن و ﻗﻮاره ﻛﺮدن ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻳﺪ از اﺑﺰارﻫﺎي ﺳـﺎده ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘﺘـﻚ‪ ،‬ﭼﻜـﺶ‪ ،‬ﻗﻠـﻢ‪،‬‬
‫ﺗﻴﺸﻪ و اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮش و ﺳﺎب ﺑﺮﻗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-3-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ،618‬ﺑﻠﻮك ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻔﺴﺎزي‪ ،‬ﻧﻤﺎ‬
‫و ﺗﺰﺋﻴﻨﺎت ﻣﻲ رﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﮔﺮاﻧﻴﺖ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﻣﺮﻣﺮﻳﺖ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ‬
‫‪ -‬ﺗﻮف ﻫﺎ‬
‫ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮓ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﺎﻣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ اي و ﻛﻮﻫﻲ؛‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮓ ﻛﺎر ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻗﻮاره‪ ،‬ﺑﺎدﺑ‪‬ﺮ )ﺳـﺮﺗﺮاش‪ ،‬ﺳـﺮ ﺗـﺮاش ﮔﻮﻧﻴـﺎ ﺷـﺪه و ﺑﺎدﻛﻮﺑـﻪ اي(‪،‬‬
‫ﻣﻜﻌﺒﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﺮاش‪ ،‬ﭼﻨﺪ وﺟﻬﻲ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻻﻳﻪ ﻻﻳﻪ‪ ،‬ﻟﻮﺣﻪ ﺳﻨﮓ ﻳﺎ ﺳﻨﮓ ﭘﻼك‪.‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-3-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ اﻧﻮاع ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎدي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑـﺎ در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ‬
‫اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 618‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ داراي رﻧﮕﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﺑﻮده و ﺧﻮاص آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮي ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ و ﺗﺨﻠﺨﻞ آن‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻨﮓ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺑﺪون ﺷﻴﺎر‪ ،‬ﺗﺮك و رﮔﻪ ﻫﺎي ﺳﺴﺖ و ﻣﻮادي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟـﻮي و ﻫـﻮازدﮔﻲ‬
‫ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺳﻨﮓ ﻟﻄﻤﻪ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺘﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﻫﻤﮕﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻳﺪ در آب واﻧﺮود ﻳﺎ ﺣﻞ ﻧﺸﻮد و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎوم و ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﻮرد ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻤﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﻳﺐ اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎﻧﻲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳـﻨﮓ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻼت ﭘﺸﺖ آن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﺧﺮد ﺷﺪن ﺳﻨﮓ و ﺟﺪا ﺷﺪن آن از ﻣﻼت‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ در اﻗﻠﻴﻤﻬﺎي ﺳﺮد ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺨﺒﻨﺪان ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺬب آب‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺣـﻞ ﺷـﺪن در آب‪ ،‬ﭘﺎﻳـﺪاري در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻫـﻮازدﮔﻲ‪ ،‬اﺳـﻴﺪﻫﺎ و ﻗﻠﻴﺎﻫـﺎي‬
‫ﺳــﻨﮕﻬﺎي ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛــﻪ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻋﻮاﻣــﻞ ﮔﻮﻧــﺎﮔﻮن ﻗــﺮار ﻣــﻲ ﮔﻴﺮﻧــﺪ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬــﺎي‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎﻳﺶ و ﺿﺮﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﻛﻔﻬﺎي ﭘﺮآﻣﺪ و ﺷﺪ و ﭘﻠﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف‬
‫آن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﺳﻨﮕﻬﺎ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 15‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 15‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻮﻓﺎﻧﻬـﺎي آﺗﺸﻔـﺸﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﮔﭻ و ﺳﻨﮓ ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ )ﺗﺎﻟﻜﻮم( ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮاً در ﻛﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺿﺮﻳﺐ ﻧﺮم ﺷﺪن ﺳﻨﮓ در آب‪ ،‬در ﻣﻮرد ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺑﺎرﺑﺮ و ﻧﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 70‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر ﻳﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ از ‪ 5‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﻛـﺎﻓﻲ و ﻣﺠـﺎز ﺑـﺮاي ﻋـﺎﻳﻖ‬
‫ﻛﺮدن ﻣﺤﻴﻂ ﻳﺎ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻣﻮاد ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر رود ﺗﺎ دﻣﺎ از ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑـﺎﻻ ﻛﻤﺘـﺮ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻤﻴﺰ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎ آب ﻣﺮﻃﻮب ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻼت ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻮع ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻧـﻮع‬
‫ﻣﻼت ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻼت ﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﺎرد ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ داراي ﻳﺨﺒﻨﺪان‪ ،‬ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﺨﺒﻨﺪان ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ در ﺟﺪول ‪ 1-3-5‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺼﺐ ﺳﻨﮓ و اﺗﺼﺎﻻت و ﺑﻨﺪ و ﺑﺴﺘﻬﺎي ﻓﻠﺰي ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻓﻠﺰ زﻧﮓ ﻧﺰن ﺑﺎﺷﺪ و ﻳـﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي آن در داﺧﻞ ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻼت و دوﻏﺎب ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ از زﻧـﮓ زدﮔـﻲ آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎرﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﺑﺎراﻧﺪازي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﻮاع ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي و اﻧﺒﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-3-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ وروﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑـﻪ ﺷـﺮح‬
‫زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :578‬روﺷﻬﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺟﺬب آب و ﺗﺎب ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳـﻨﮕﻲ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻳﺨﺒﻨﺪان‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :617‬روﺷﻬﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎب ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ ﻓﺸﺎري و ﺧﻤﺸﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :618‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮش ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻤـﺎ‪،‬‬
‫ﻛﻒ و ﺗﺰﺋﻴﻨﺎت‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :619‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﺗﺎب ﺳﺎﻳﺸﻲ ﺳﻨﮓ ﻛﻪ روي آن رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﻲﺷﻮد‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :665‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎب ﻓﺸﺎري ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ‬

‫‪١‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 4-5‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬

‫‪ 1-4-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻼت‪ ،‬ﺑﺘﻦ و ﺑﺘﻦ آﺳﻔﺎﻟﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-4-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ در دو ﮔﺮوه رﻳﺰداﻧﻪ )ﻣﺎﺳﻪ( و درﺷﺖ داﻧﻪ )ﺷﻦ( دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪازه ذرات ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و اﻧﺪازه ذرات ﺷـﻦ ﺣـﺪاﻗﻞ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ آن ﺑـﻪ ﻧـﻮع ﻛـﺎرﺑﺮد‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﻮده وﻳﮋه ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ 1-2-4-5‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬

‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻴﻞ روﻫﺎ و رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻮﻫﻬﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﻣـﻲ آﻳﻨـﺪ و ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد ﻳﺎ ﺧﺮد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮي ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬
‫ﻳﺎ ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ دارﻧﺪ و ﺑﺮﺧﻲ از ﺧﻮاص آﻧﻬـﺎ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛـﺎﻧﻲ ﻫـﺎي ﺗـﺸﻜﻴﻞ‬
‫دﻫﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮدة وﻳﮋه‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬رﻧﮓ و ‪ ....‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاص ﺳﻨﮓ ﻣﺎدر دارد‪.‬‬

‫‪ 2-2-4-5‬ﺳﺒﻚ داﻧﻪ ﻫﺎ‬

‫ﺳﺒﻚ داﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ داﺷﺘﻦ ﺗﺨﻠﺨﻞ زﻳﺎد داراي ﺗﻮدة وﻳﮋه ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻤﺪﺗﺎً در ﺳﺎﺧﺖ اﻋﻀﺎي ﺳﺒﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻳﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ از آﻧﻬﺎ‬

‫‪١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺧﻮد در دو ﻧﻮع ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺸﺎء آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻲ ﻳـﺎ ﻏﻴـﺮ آﺗﺸﻔـﺸﺎﻧﻲ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﺎﺗﻮﻣﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﭘﺎ‪ ،‬ﭘﻮﻛﻪ ﺳﻨﮓ و ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻮﻓﻬﺎ‪.‬‬
‫ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺧﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎك رس‪ ،‬ﺳﻨﮕﻬﺎي رﺳـﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﻟﻮح‪ ،‬ﭘﺮﻟﻴﺖ‪ ،‬ورﻣﻴﻜﻮﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎرة ﻛﻮرة آﻫﻨﮕﺪازي ﻃﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻲ از ﺟﻮﺷﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ و داﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎء آﻟﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ در‬
‫اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-3-5‬ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫ﻧﻮع ﺳﻨﮓ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف‬ ‫ردﻳﻒ‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻓﻬـﺎ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻴـﺖ‪ ،‬دﻳﻮرﻳـﺖ‪،‬‬ ‫اﺑﻨﻴﻪ ﻓﻨﻲ راه و ﻛﺎرﻫﺎي آﺑﻲ‬ ‫‪1‬‬
‫ﮔﺎﺑﺮو‪ ،‬ﺑﺎزاﻟﺖ و دﻳﮕﺮ ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺳﺨﺖ و ﺑﺎدوام‬
‫ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺮوژه ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻲ ﺳﺎزي ﻫﺎ و ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎ‬ ‫‪2‬‬
‫ﺳﻨﮓ ﻫﺎي آﻫﻜﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺮﻣﺮﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪،‬‬ ‫ﻧﻤﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫‪3‬‬
‫ﺗﻮﻓﻬﺎي آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻴﺖ‪ ،‬زﻳﻨﻴﺖ‪ ،‬دﻳﻮرﻳﺖ‪ ،‬ﻻﺑﺮادورﻳﺖ‪ ،‬ﮔـﺎﺑﺮو‪،‬‬
‫ﺑﺎزاﻟﺖ و دﻳﮕﺮ ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺮوژه‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ‪ ،‬دوﻟﻮﻣﻴﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮔﭽﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻓﻬـﺎي‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎ‬ ‫‪4‬‬
‫آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻲ و ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﺮاي ﺗﻬﻴـﻪ ﺳـﻨﮓ ﺷﻜـﺴﺘﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ ﻣﺮﻣﺮﻳﺖ )ﺷﺒﻪ ﻣﺮﻣﺮ(‪ ،‬ﻣﺮﻣﺮﻫـﺎ‪ ،‬ﺳـﻨﮕﻬﺎي ﮔﭽـﻲ‪،‬‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻄﻮح داﺧﻠﻲ دﻳﻮارﻫﺎ‬ ‫‪5‬‬
‫ﺗﻮﻓﻬﺎ‪ ،‬ﻛﻨﮕﻠﻮﻣﺮاﻫﺎي ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻲ و ﺳﻨﮕﻬﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫اﻟﻒ( ﺿﺪ آﺗﺶ‪ -‬ﺳﻨﮓ ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ)ﺗﺎﻟﻜﻮم(‪ ،‬ﺗـﻮف‪ ،‬اﻧـﺪزﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزاﻟـﺖ و‬ ‫ﺳـــﻨﮕﻬﺎي ﺳـــﻔﺖ ﻛـــﺎري‪ ،‬ﻧﻤـــﺎ و‬ ‫‪6‬‬
‫دﻳﺎﺑﺎز‬ ‫ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي وﻳﮋه‬
‫ب( ﺿــﺪ اﺳــﻴﺪ‪ -‬ﮔﺮاﻧﻴــﺖ‪ ،‬دﻳﻮرﻳــﺖ‪ ،‬ﻛﻮاﺗﺰﻳــﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺳــﻪ ﺳــﻨﮕﻬﺎي‬
‫ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬اﻧﺪزﻳﺖ‪ ،‬ﺗﺮاﻛﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎزاﻟﺖ و دﻳﺎﺑﺎز‬
‫ج( ﺿﺪ ﻗﻠﻴﺎ‪ -‬ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‪ ،‬دوﻟﻮﻣﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻴﺰﻳـﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺳـﻪ‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻴﺖ‪ ،‬دﻳﻮرﻳﺖ‪ ،‬زﻳﻨﻴﺖ‪ ،‬ﮔﺎﺑﺮو و ﺑﺎزاﻟﺖ‬ ‫ﭘﻠﻪ ﻫـﺎ‪ ،‬ﻛـﻒ ﻫـﺎ و دﺳـﺖ اﻧـﺪازﻫﺎي‬ ‫‪7‬‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫ﻣﺮﻣﺮ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻴﺖ و ﻻﺑﺮادورﻳﺖ‬ ‫ﭘﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻒﻫﺎ و دﺳﺖاﻧﺪازﻫﺎي داﺧﻠﻲ‬ ‫‪8‬‬

‫* ﻣﺼﺮف ﺳﻨﮓ ﻣﻨﺤﺼﺮاً در ﻛﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-2-4-5‬ﺳﻨﮕﻴﻦ داﻧﻪ ﻫﺎ‬

‫ﺳﻨﮕﻴﻦ داﻧﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮده وﻳﮋه ﺑﻴﺶ از ‪ 4‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً در ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﻫﺎي‬
‫ﺳﭙﺮ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪ اي و زﻳﺎﻧﺒﺎر ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫـﺎ در دو ﻧـﻮع ﻃﺒﻴﻌـﻲ‬
‫)ﺑﺎرﻳــﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻴﺘﻴــﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﺗﻴــﺖ‪ ،‬ﻟﻴﻤﻮﻧﻴــﺖ‪ ،‬اﻳﻠﻤﻨﻴــﺖ‪ ،‬ﺳــﺮﭘﺎﻧﺘﻴﻦ( و ﻣــﺼﻨﻮﻋﻲ )آﻫــﻦ‪ ،‬ﻓــﻮﻻد‪،‬‬
‫ﻓﺮوﻓﺴﻔﺮﻫﺎ و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺑﺮ( وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-4-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻤﻔﺎد ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن »ﻃـﺮح و‬
‫اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ« ﺑﺎد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﺳﺎزه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار‬
‫ﻣﻮاد زﻳﺎن آور‪ ،‬ﺟﻨﺲ و ﺳﺎﻳﺮ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ آن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ 4-4-5‬اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي اﻧﺒﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﻲ و زﻳﺎن آور آﻧﻬﺎ را آﻟﻮده ﻧﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺣﺴﺐ اﻧﺪازة دﻧﻪ آﻧﻬﺎ در ﻣﺤﻠﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺒﺎر ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 5-4-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳـﺮان ﺑـﻪ ﺷـﺮح زﻳـﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :300‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ رﻳﺰداﻧﻪ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ و ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :302‬ﺷﻦ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ و ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :446‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮادي از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ از اﻟﻚ ‪ 75‬ﻣﻴﻜﺮون ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬرﻧﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :447‬روش داﻧﻪ ﺑﻨﺪي داﻧﻪ ﻫﺎي رﻳﺰ و درﺷﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳـﻨﮕﻲ ﺑـﺎ اﻟـﻚ‬
‫)ﻣﺎﺳﻪ و ﺷﻦ(‬

‫‪١٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :448‬روش آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺎﻳﺶ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ درﺷـﺖ داﻧـﻪ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻟﻮس آﻧﺠﻠﺲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :449‬روش آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :578‬روش ﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴـﺰان ﺟـﺬب آب و ﺗـﺎب ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺳـﻨﮕﻲ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺨﺒﻨﺪان‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :611‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺷﻦ رﻳﺰ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :617‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎب ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ ﻓﺸﺎري و ﺧﻤﺸﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :665‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎب ﻓﺸﺎري ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :669‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎب ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺮﺑﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1685‬روش آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻫﻢ ارز ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺮاي ﺧﺎﻛﻬﺎ و ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫رﻳﺰداﻧﻪ‬

‫‪١٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 5-5‬ﺳﻴﻤﺎن و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن‬

‫‪ 1-5-5‬ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي آﺑﻲ‬
‫‪ 1-1-5-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن آﺑﻲ‪ ،‬ﻣﺎدة ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﻮا و زﻳﺮ آب و ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻮا ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﮔﻴـﺮد‬
‫و ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺘﻦ و ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن در اﺧﺘﻼط ﺑﺎ آب ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه و ﺟﺴﻤﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-1-5-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي آﺑﻲ‬

‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي آﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‪ :‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻓﺮآورده اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣـﺎً از اﺧـﺘﻼط ﺳـﻨﮓ آﻫـﻚ و‬
‫ﺧﺎك رس ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ وزﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬آﺳﻴﺎب ﻛﺮدن و ﻫﻤﮕﻦ ﻛﺮدن ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﺗـﺮ ﻳـﺎ‬
‫ﺧﺸﻚ‪ ،‬ﭘﺨﺘﻦ ﻣﻮاد در ﻛﻮره ﺗﺎ ﻣﺮز ﻋﺮق ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ داﻧﻪ ﻫﺎ و ﭼﺴﺒﻴﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺟﻮش )ﻛﻠﻴﻨﻜﺮ(‪ ،‬ﺳﺮد ﻛﺮدن و آﺳﻴﺎب ﻛﺮدن ﻛﻠﻴﻨﻜﺮ ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﺳﻨﮓ ﮔﭻ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﻲ‬
‫آﻳﺪ‪ .‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ در ﭘﻨﺞ ﻧﻮع ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 389‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي آﻣﻴﺨﺘﻪ‪ :‬ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي آﻣﻴﺨﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺟـﺰء اﺻـﻠﻲ آﻧﻬـﺎ ﻛﻠﻴﻨﻜـﺮ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺑﻮده و داراي ﻣﻘﺎدﻳﺮي از ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﻣـﺼﻨﻮﻋﻲ ﻳـﺎ‬

‫‪١٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ وﻳﮋه ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬اﻧـﻮاع ﺳـﻴﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ آﻣﻴﺨﺘـﻪ‬
‫ﻣﺘﺪاول در اﻳﺮان ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎره اي‪ ،‬ﺑﻨﺎﻳﻲ و آﻫﻜﻲ‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎن ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ،3432‬ﺳﻴﻤﺎن ﺳﺮﺑﺎره اي‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺷﻤﺎره ‪ ،3517‬ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﻤﺎره ‪ 3516‬و ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ آﻫﻜـﻲ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 4220‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺳﻴﻤﺎن ﺳﻔﻴﺪ‪ :‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﻧـﻮع ‪ 1‬اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ در ﺗﻮﻟﻴﺪ آن از ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت رﻧﮕـﺰاي آن در ﺣـﺪود ﻣﺠـﺎز‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﺳﺎزي‪ ،‬ﺑﻨﺪﻛﺸﻲ و ﻛﺎرﻫﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 2931‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎن رﻧﮕﻲ‪ :‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي رﻧﮕﻲ از ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺑﻲ اﺛﺮ )ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ( ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻛﺴﻴﺪ‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮوم و ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮوم در ﺣﺪود ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻲ اﻓﺰاﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي رﻧﮕﻲ ﺳﻴﺎه و ﺗﻴﺮه از دوده ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-1-5-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻳﺎد ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄـﻲ و ﻣﺸﺨـﺼﺎت ﻓﻨـﻲ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 1-5-5‬ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑـﺮاي ﻣـﺼﺎرف ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن اراﺋـﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-1-5-5‬ﺷﺮاﻳﻂ اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪ -‬اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻧﻢ و ﻫـﻮاي ﻧﻤﻨـﺎك ﺑـﻪ آن ﻧﺮﺳـﻴﺪه و‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-5-5‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﻜﻠﺖ ﻫﺎي ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ‪،‬‬
‫ﭘﻠﻬﺎ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ‪ ،‬ﺟﺪول و ﻓﺮش ﻛﻒ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ )ﻧﻮع ‪(1‬‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻼﺗﻬﺎ و اﻧﺪودﻫﺎ و ﭘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻌﺮض‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺳﻔﻴﺪ و رﻧﮕﻲ‬ ‫ﻣﻼﺗﻬﺎ و اﻧﺪودﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ‪ -‬ﺑﺘﻦ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﺎن‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ ،2‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎره اي )ﺑﺎ‬
‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻌﺮض ﺣﻤﻠﻪ ﺿﻌﻴﻒ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ و‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ ﺳﺮﺑﺎره( ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ )ﺑﺎ‬
‫ﺑﺘﻦ رﻳﺰي و اﻧﺪودﻛﺎري در ﻫﻮاي ﮔﺮم‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ ﭘﻮزوﻻن(‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎره اي ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از‪ 25‬درﺻﺪ ﺳﺮﺑﺎره‪،‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 25‬درﺻﺪ درﺻﺪ‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎي ﻗﻮي‬
‫ﭘﻮزوﻻن‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪5‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎره اي ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 50‬درﺻﺪ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎي ﻗﻮي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻳﻮن ﻛﻠﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺳﺮﺑﺎره‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 50‬درﺻﺪ‬
‫واﻛﻨﺶ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﻛﻢ‬
‫ﭘﻮزوﻻن )ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪(2‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن آﻫﻜﻲ‪ -‬ﭘﻮزوﻻﻧﻲ و ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻼﺗﻬﺎ و اﻧﺪودﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدي‬
‫آﻫﻜﻲ ﺳﺮﺑﺎره‬

‫‪ -‬ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﻤﺎن ﻓﻠﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﺳﻴﻠﻮ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‬

‫‪ -‬ﻧﮕﻬﺪاري و ذﺧﻴﺮه ﺳﻴﻤﺎن در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮا از ‪ 90‬درﺻﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻛﻴﺴﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ و در ﺳﻴﻠﻮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﺶ از ‪ 3‬ﻣﺎه ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت‬
‫ﺗﺠﺎوز از اﻳﻦ زﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﻛﻠﻮﺧﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺒﺎر ﻏﻠﺘﺎﻧﺪن ﻛﻴﺴﻪ ﻫـﺎي آن ﻧـﺮم ﻧـﺸﻮد‪ ،‬ﺑـﺪون‬
‫اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ و اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﺳﻴﻤﺎن در ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺎﻳـﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﻨـﺪرج در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 2761‬رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪٢١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-5-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 1-2-5-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدة ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه آﻧﻬﺎ ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﻳﺎد‬
‫ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 2-1-5-5‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-2-5-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺑﺘﻦ‪ :‬در ﺧﺼﻮص ﺑﺘﻦ و اﺟﺰاي ﻣﺘﺸﻜﻞ آن ﺑﻪ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠـﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن »ﻃـﺮح و‬
‫اﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ« ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻠﻮك ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‪ :‬ﺑﻠﻮك ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻠﻮك ﺑﺘﻨﻲ از اﺧﺘﻼط ﺳﻴﻤﺎن و آب ﺑﺎ ﺷﻦ رﻳﺰداﻧﻪ و ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻟﺮزاﻧﺪن و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﻮدن ﻣﺨﻠـﻮط و ﻋﻤـﻞ آوري و ﻣﺮاﻗﺒـﺖ از‬
‫آﻧﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ در ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ دﻳﻮاري‪ ،‬ﺳﻘﻔﻲ‪ ،‬ﻧﻤﺎدار‪ ،‬ﺳـﺒﻚ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬آﺟﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺑﺘﻨﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮزاﻳﻴﻚ‪ :‬ﻣﻮزاﻳﻴﻚ‪ ،‬ﻛﻔﭙﻮش ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ و ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬
‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭼﻬﺎرﮔﻮش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮزاﺋﻴﻚ در اﻧﻮاع ﺳﻨﮓ دار‪ ،‬ﺷﻴﺎردار‪ ،‬ﺷـﺴﺘﻪ و ﭘﻼﻛـﻲ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي آزﺑﺴﺖ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن‪ :‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي آزﺑـﺴﺖ‪ -‬ﺳـﻴﻤﺎن ﺷـﺎﻣﻞ ورﻗﻬـﺎي ﺻـﺎف و‬
‫ﻣﻮﺟﺪار و ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي آزﺑﺴﺖ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن ﺧﻄﺮاﺗﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﻴﻂ زﻳـﺴﺖ و ﺳـﻼﻣﺘﻲ‬
‫اﻧﺴﺎن دارد ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ورﻗﻬﺎي ﻣﻮﺟﺪار آزﺑﺴﺖ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷـﻤﺎره‬
‫‪ 631‬و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ 1166‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-2-5-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﺪون ﻋﻴﺐ ﺑﻮده و ﺳﻄﻮح آن ﻃﻮري ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫اﻧﺪودﻛﺎري ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎ اﻧﺪود اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﺼﺮف ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﻣﻌﻴﻮب ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدداري ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ‪ 12‬ﺑﻠﻮك ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 280‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ )ﺑﺮاي ﺳـﻄﻮح‬
‫ﭘﺮ( ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻫـﻴﭻ ﻳـﻚ از ﺑﻠﻮﻛﻬـﺎ از ‪ 75‬درﺻـﺪ ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه از ‪ 2‬درﺻﺪ ﺑﺮاي ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ‪ 1400‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﻜﻌﺐ و ‪ 5‬درﺻﺪ ﺑﺮاي ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺑﺎ وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 1400‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﺑـﺮ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌـﺐ‬
‫ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 70‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻄﻜﺎك ﺳﻄﺢ روﻳﻪ ﻣﻮزاﻳﻴﻚ ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﺮ ﺧـﻮردن روي آن‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﻣﻮزاﻳﻴﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ‪ 755‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-5-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :70‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :389‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :390‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :391‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺒﺴﺎط ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :392‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‪ -‬روش آزﻣﻮن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :393‬روش آزﻣﻮن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎ‪ -‬ﺗﺎب ﻓـﺸﺎري و ﺧﻤـﺸﻲ ﻣـﻼت‬
‫ﺧﻤﻴﺮي‬

‫‪٢٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :394‬ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺮارت ﻫﻴﺪراﺗﺎﺳﻴﻮن‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :405‬ﺳﻴﻤﺎن – ﭘﻨﺒﻪ ﻧﺴﻮز‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :629‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و ﺑﺎزرﺳﻲ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬ﭘﻨﺒﻪ ﻧﺴﻮز‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :631‬ورﻗﻬﺎي ﻣﻮﺟﺪار ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬ﭘﻨﺒﻪ ﻧﺴﻮز‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :755‬ﻣﻮزاﺋﻴﻚ – وﻳﮋﮔﻲ و روش آزﻣﻮن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :989‬ﮔﺮد ﺗﺮاس‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪:990‬ﺳﻴﻤﺎن ﺗﺮاس‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1165‬ﻗﻄﻌﻪ ﻫﺎي اﺗـﺼﺎﻟﻲ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﺳـﻴﻤﺎن‪ -‬ﭘﻨﺒـﻪ ﻧـﺴﻮز‪ -‬ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺼﺎرف ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1166‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ از ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬ﭘﻨﺒﻪ ﻧﺴﻮز‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1192‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻋﻨﺎﺻـﺮ اﺻـﻠﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1193‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻓﺮﻋـﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1194‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‪ -‬اﻧـﺪازه ﮔﻴـﺮي ﮔـﻮﮔﺮد ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺳﻮﻟﻔﻮر‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1195‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﻛﺴﻴﺪ ﺳﺪﻳﻢ و اﻛـﺴﻴﺪ‬
‫ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1748‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ورﻗﻪ ﻫﺎي ﺧﻮرده ﭼﻮب ﺑﺎ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺷــﻤﺎره ‪ :2761‬آﺋــﻴﻦ ﻛــﺎرﺑﺮد ﺣﻔﺎﻇــﺖ و اﻧﺒــﺎر ﻛــﺮدن ﺳــﻴﻤﺎن در ﻛﺎرﮔــﺎه‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2931‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3422‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3433‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﭘﻮزوﻻن ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3516‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻨﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3517‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﺳﺮﺑﺎره اي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪:4217‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻴﺰان ﻛﻞ ﻛﺮﺑﻦ آﻟﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻨﮓ آﻫﻚ‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4218‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻴﺰان ﻣﻮاد ﻣﺘﻮرم ﺷﻮﻧﺪه در ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﻫـﺎي‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4220‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ آﻫﻜﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :4543‬ﭘﺎﻛﺘﻬﺎي ﻛﺎﻏﺬي ﺳﻴﻤﺎن و ﮔﭻ‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن‬

‫‪٢‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 6-5‬آﻫﻚ ﮔﭻ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻬﺎ‬

‫‪ 1-6-5‬آﻫﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ 1-1-6-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫آﻫﻚ ﻣﺎده ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕـﺮ ﻧـﻮﻋﻲ ﺳـﻴﻤﺎن اﺳـﺖ‪ .‬آﻫـﻚ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت و ﻧﺤﻮة ﭘﺨﺖ و ﺧﻠﻮص ﺳﻨﮓ آﻫـﻚ‪ ،‬ﻛـﻢ و ﺑـﻴﺶ ﺣـﺎوي‬
‫ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬آﻫﻚ زﻧﺪه )‪ (Cao‬ﻣﻴﻞ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ زﻳﺎدي ﺑﺎ آب داﺷﺘﻪ و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ آن ﻣـﻲ ﺷـﻜﻔﺪ ﻳـﺎ‬
‫ﻫﻴﺪراﺗﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻴﺪروﻛﺴﻴﺪ ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻳﺎ آﻫﻚ ﺷﻜﻔﺘﻪ )‪ (Ca(OII)2‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 2-1-6-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫‪ -‬آﻫﻚ ﺧﺎﻟﺺ‪ :‬ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ اﺳﺖ و وﺟﻮد ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧـﮓ‬
‫آن ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬آﻫﻚ ﻣﻨﻴﺰﻳﻮﻣﻲ ﻳﺎ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ‪ :‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﺳﻨﮓ آﻫﻚ‪ ،‬ﻛﺮﺑﻨـﺎت ﻣﻨﻴـﺰﻳﻢ ﺑﺎﺷـﺪ آن را‬
‫ﺳﻨﮓ آﻫﻚ دوﻟﻮﻣﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ و از ﭘﺨﺘﻦ آن آﻫﻚ ﻣﻨﻴﺰﻳﻮﻣﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬آﻫﻚ آﺑﻲ و ﻧﻴﻤﻪ آﺑﻲ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﺳﻨﮓ آﻫﻚ‪ ،‬ﻣﻮاد رﺳﻲ و ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎﺷـﺪ از ﭘﺨـﺘﻦ‬
‫آن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ آﻫﻚ ﻧﻴﻤﻪ آﺑﻲ ﻳﺎ آﻫﻚ آﺑﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع آﻫﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 270‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-1-6-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻫﻜﻲ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ آﻫﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺼﺎرف زﻳﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪:‬‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬آﺟﺮ ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻜﻲ‪ :‬ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪ 2-1-2-5‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺘﻦ آﻫﻜﻲ ﺳﺒﻚ‪ :‬ﺑﺘﻦ آﻫﻜﻲ ﺳﺒﻚ از ﺟـﻨﺲ ﺳـﻴﻠﻴﻜﺎت ﻛﻠـﺴﻴﻢ اﺳـﺖ‪ .‬از ﺧـﻮاص آن‬
‫ﺳﺒﻚ ﺑﻮدن و ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻳﻦ ﺑـﺘﻦ در ﺳـﺎﺧﺖ ﺳـﻘﻒ‬
‫دﻳﻮارﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺑﺎرﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 4-1-6-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع آﻫﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 270‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬رﻳﺰي داﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﺮد اﻧﻮاع آﻫـﻚ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﻗـﺴﻤﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ‪ 95‬درﺻـﺪ آن از اﻟـﻚ ‪300‬‬
‫ﻣﻴﻜﺮوﻧﻲ و ﺻﺪ در ﺻﺪ آن از اﻟﻚ ‪ 180‬ﻣﻴﻜﺮوﻧﻲ ﺑﮕﺬرد‪.‬‬
‫‪ -‬آﻫﻚ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﺎﻳﻲ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﻮا ﻧﻤﻨﺎك ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ آن را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 28‬روز ﺑﺎ‬
‫وﺳﺎﻳﻠﻲ ﻧﻤﻨﺎك ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﻧﻮاع آﻫﻚ در ﺟﺪول ‪ 1-6-5‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬آﻫﻚ ﺷﻜﻔﺘﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان اﻧﺒﺎر ﻛﺮد و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آن از آﻫﻚ زﻧﺪه آﺳﺎﻧﺘﺮ اﺳـﺖ و در اﻧﺒـﺎر‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪن از ﻫﻮا ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آن ﻛﻢ ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬آﻫـﻚ زﻧـﺪه ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ از ﻫـﻮا‬
‫رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺷﻜﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﻳـﺪ آن را در ﺟـﺎي ﺧـﺸﻚ ﻧﮕﻬـﺪاري‬
‫ﻧﻤﻮد و از ﻧﻔﻮذ ﻫﻮا‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ و ﻳﺎ آب در آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 2-6-5‬ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ 1-2-6-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ از ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪة ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ )ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﻫﻮاﻳﻲ( ﻛﻪ در ﺻـﻮرت ﺧـﺎﻟﺺ‬
‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ـ ﮔﭻ را ﺑﺎﻳﺪ از اﺛﺮ آب و رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮا ﺣﻔﻆ ﻛﺮد و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻤﺎن در ﻣﺨﺎزن ﻣﺨﺼﻮص ﻳـﺎ‬
‫ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎي آب ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-6-5‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﻧﻮاع آﻫﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻧﻮع آﻫﻚ‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫ﺧﻤﻴﺮ ﻳﺎ ﮔﺮد آﻫﻚ ﺷﻜﻔﺘﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻼﺗﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻚ‪ ،‬ﮔﻞ آﻫﻚ‪ ،‬ﮔﭻ و ﺧﺎك‪ ،‬ﺑﺎﺗﺎرد‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪار ﻛﺮدن ﺧـﺎك در‬
‫ﺻﻮرت دوﻏﺎب درآﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ )آﻫﻚ‬ ‫راﻫﺴﺎزي‪ ،‬ﺧﺸﺘﻬﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﺑـﺎ آﻫـﻚ‪ ،‬ﺷـﻔﺘﻪ آﻫﻜـﻲ‪ ،‬ﭘـﻲ ﺳـﺎزي در‬
‫ﺳﻔﻴﺪ(‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻛﻬﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺘﻦ آﻫﻜﻲ‬
‫آﻫﻚ ﻫﺎي آﺑﻲ‬ ‫ﻣﻼت و اﻧﺪود ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي درﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﭘﻲ ﺳﺎزي در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﺳـﻮﻟﻔﺎت دار ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎت زﻳﺎد‬
‫آﻫﻜﻬﺎي ﻧﻴﻤﻪ آﺑﻲ )ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي(‬ ‫ﭘﻲ ﺳﺎزي در ﺧﺎﻛﻬﺎي ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻛﻢ‬
‫آﻫﻚ زﻧﺪه ﻛﻠﺴﻴﻤﻲ‬ ‫ﭘﺎﻳﺪار ﻛﺮدن ﺧﺎك در راﻫﺴﺎزي‪ ،‬آﺟـﺮ ﻣﺎﺳـﻪ آﻫﻜـﻲ‪ ،‬ﺑـﺘﻦ آﻫﻜـﻲ‪ ،‬ﻣـﻼت‬
‫ﺳﻴﻤﺎن آﻫﻚ ﭘﻮزوﻻن‪ ،‬ﻣﻼت آﻫﻚ‪ -‬ﺳﺮﺑﺎره‬
‫دوﻏﺎب آﻫﻚ ﻛﻢ ﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﺷﻔﺘﻪ ﭘﻲ ﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﻛﻢ ارﺗﻔﺎع‬

‫‪ 2-2-6-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫اﻧﻮاع ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي آﻧﻬﺎ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 269‬آﻣﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ از‬
‫آن ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-2-6-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﭽﻲ‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﭽﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽﻲ‪ :‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽﻲ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺒﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣـﻮاد اﻓﺰودﻧـﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻮاد ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ ﺑﺪون آﻧﻬـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻗﻄﻌـﺎت ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﺪاﺳﺎزي ﻓﻀﺎﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻜﻌﺐ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﻛﺎﻣﻼً ﺻﺎف ﺑﻮده و ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎس اﻳـﻦ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺮ روي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎم و زﺑﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺳﺎده ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽﻲ در ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ‪ ،‬ﻧﻮع ﻳﻚ و ﻧﻮع دو ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف آﻧﻬﺎ‬
‫در وزن ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه و اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽـﻲ ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﻣﻌـﺎﻳﺒﻲ در ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬
‫ﺑﻠﻮﻛﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻜﻔﺘﻪ ﺷﺪن و ﻳﺎ ﺷﻮره زدن اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 2786‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٢٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ورق ﻫﺎي ﮔﭽﻲ‪ :‬اﻳﻦ ورق ﻫﺎ در اﺑﻌﺎد و ﺿﺨﺎﻣﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻛﻪ دو ﻃـﺮف آن‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ورق ﻫﺎي ﮔﭽﻲ در اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و در اﺑﻌﺎد ﻫﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﻧﻮع ﻟﺒـﻪ‪ ،‬وزن‪ ،‬ﭘﺎﻳـﺪاري در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫رﻃﻮﺑﺖ و ﻓﺸﺎر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﮔﭽﻲ ﺳﻘﻒ ﻛﺎذب‪ :‬اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت از ﻣﺨﻠﻮط ﮔﭻ‪ ،‬آب و ﻣﻘﺪار ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﻛﻤﻲ اﻟﻴﺎف ﺷﻴﺸﻪ و اﻓﺰودﻧﻴﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻘﻔﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﺗﺰﺋﻴﻦ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺻـﺪاﮔﻴﺮ در ﭘﻮﺷـﺶ ﺳـﻘﻒ )روي‬
‫زﻳﺮﺳﺎزي ﻣﺨﺼﻮص( ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-2-6-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﮔﭻ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 269‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻄﻌﺎت ﮔﭽﻲ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ اﻋﻀﺎي ﺑﺎرﺑﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺣﺘﻲ اﻟﻤﻘﺪور ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻼت ﮔﭻ ﺑﺮاي ﭼﺴﺒﺎﻧﻴﺪن واﺣﺪﻫﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑـﺎرﺑﺮ ﻣﺤـﺪود‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﮔﭻ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﭽﻲ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب در ﻣﺠـﺎورت ﻗﻄﻌـﺎت‬
‫ﻓﻮﻻدي ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶ از ﮔﭽﻜﺎري‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ رﻧﮕﻬﺎي ﺿﺪزﻧﮓ ﭘﻮﺷـﺎﻧﻴﺪه‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب‪ ،‬ﮔﭻ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﭽﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻣﺠﺎورت ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﻧﻮاع ﮔﭻ در ﺟﺪول ‪ 2-6-5‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮔﭻ را ﺑﺎﻳﺪ از اﺛﺮ آب و رﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮا ﺣﻔﻆ ﻛﺮد و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻤﺎن در ﻇﺮوف ﻣﺨﺼﻮص ﻳـﺎ‬
‫ﻛﻴﺴﻪ اي آب ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ 2-6-5‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﻧﻮاع ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻧﻮع ﮔﭻ‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻼﺗﻬﺎي ﮔﭻ‪ ،‬ﮔـﭻ و ﺧـﺎك‪ ،‬ﮔـﭻ و‬
‫)‪(CaSO
,٠H٢O‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﮔﭽﻲ‪ ،‬ﺑـﺘﻦ‬
‫ﮔﭽﻲ در ﻧﻘﺎﻃﻲ ﻛﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮا ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %60‬ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮔﭻ اﻧﺪود ) ‪( CaSO
,٠٣H٢O‬‬ ‫اﻧﺪودﻫﺎي داﺧﻠـﻲ و ﻧﻤﺎﺳـﺎزي در ﻣﻨـﺎﻃﻘﻲ ﻛـﻪ رﻃﻮﺑـﺖ‬
‫ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮا ﻛﻤﺘﺮ از ‪ %60‬ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮔﭻ ﻣﺮﻣﺮي و ﻣﻼت ﮔﭻ و آﻫﻚ‬ ‫اﻧﺪودﻫﺎي داﺧﻠـﻲ و ﻧﻤﺎﺳـﺎزي در ﻣﻨـﺎﻃﻘﻲ ﻛـﻪ رﻃﻮﺑـﺖ‬
‫ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮا ﺑﻴﺶ از ‪ %60‬ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪ 3-6-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع آﻫﻚ‪ ،‬ﮔﭻ و ﻓﺮآورده ﻫـﺎي آﻧﻬـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :269‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :270‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن آﻫﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1161‬ﺳﻘﻒ ﭘﻮش ﮔﭽﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2785‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﮔﭻ ﻗﺎﻟﺒﺴﺎزي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2786‬ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ دﻳﻮارﮔﭽﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :5029‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﮔﭽﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :5030‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺳﻨﮓ ﮔﭻ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪:5031‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﮔﭻ اﺳﺘﺮﻳﺶ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :5032‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺑﺘﻦ ﮔﭽﻲ‬
‫‪ -‬اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺷــﻤﺎره ‪ :5033‬وﻳﮋﮔﻴﻬــﺎي ﺳــﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫــﺎي ﻣﻌــﺪﻧﻲ ﻣــﻮرد اﺳــﺘﻔﺎده در ﮔــﭻ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :5481‬روش آزﻣﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﮔﭻ ﭘﻼﺳﺘﺮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :5482‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﮔﭽﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪٣٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ‬

‫‪ 1-7-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻣﻼت ﺟﺴﻤﻲ اﺳﺖ ﺧﻤﻴﺮي ﻛﻪ از اﺧﺘﻼط ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﺴﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻏـﺎب ﺳـﻴﻤﺎن و‬
‫ﺟﺴﻢ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت وﻳـﮋه‬
‫ﻛﺎرﺑﺮي از ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ در آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﻼت ﺑﺮاي ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﺴﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺎر‪،‬‬
‫اﻧﺪودﻛﺎري‪ ،‬ﻧﻤﺎﺳﺎزي‪ ،‬ﺑﻨﺪﻛﺸﻲ و ‪ ....‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-7-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻣﻼﺗﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﮔﻴﺮش و ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻫﻮاﻳﻲ و آﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳـﺮ ﺗﻘـﺴﻴﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-2-7-5‬ﻣﻼت ﻫﻮاﻳﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻼت ﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در ﻫﻮا ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و آب آزاد آﻧﻬﺎ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻼت ﮔﻞ و ﻛﺎﻫﮕﻞ( ﻳﺎ ﮔﻴﺮش آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫـﻮا اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻼت ﮔﭻ و ﻣﻼت آﻫﻚ ﻫﻮاﻳﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻼﺗﻬﺎ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺳﺨﺖ ﺷﺪن و ﺳﺨﺖ ﻣﺎﻧـﺪن‬
‫ﺑﻪ ﻫﻮا ﻧﻴﺎزدارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٣١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-2-7-5‬ﻣﻼت آﺑﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻼﺗﻬﺎ زﻳﺮ آب ﻳﺎ در ﻫﻮا ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺳﻔﺖ و ﺳـﺨﺖ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و ﮔﻞ آﻫﻚ‪.‬‬

‫‪ 3-7-5‬اﻧﻮاع ﻣﻼﺗﻬﺎ‬
‫ﻣﻼﺗﻬﺎ در اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ 1-3-7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﮔﻠﻲ‬
‫ﻣﻼت ﮔﻞ و ﻛﺎﻫﮕﻞ در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺎدة ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪة آﻧﻬﺎ ﮔﻞ رس اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﻼت ﮔﻞ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻛﺎه ﻣﻲ اﻓﺰاﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-3-7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﮔﭽﻲ‬
‫ﺧﻤﻴﺮ ﮔﭻ و ﻣﻼﺗﻬﺎي ﮔﭻ و ﺧﺎك‪ ،‬ﮔﭻ و ﻣﺎﺳﻪ و ﮔﭻ و ﭘﺮﻟﻴﺖ در اﻳﻦ ﮔـﺮوه ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﻼﺗﻬﺎ دوﻏﺎب ﮔﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﮔﭽﻲ زودﮔﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﺴﺒﺖ ﺧﺎك ﻳﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﮔﭻ از ‪ 2‬ﺑﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪ 1‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻼت ﮔﭻ و ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺷـﻤﺎره ‪ 301‬اﻳـﺮان‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘـﺮﻳﻦ‬
‫اﻧﺪازه ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻼت ﮔﭻ و ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺟﺎذب ﺻﻮﺗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻧـﺪود ﺧﻄـﺮ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش آﺗﺶ را ﻛﺎﻫﺶ داده و ﺑﻪ واﺳﻄﺔ ﻋﺎﻳﻖ ﺑﻮدن در ﻛـﺎﻫﺶ ﻧﻔـﻮذ ﺣـﺮارت ﺑـﻪ اﺳـﻜﻠﺖ‬
‫ﻓﻮﻻدي و ﺑﺘﻨﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﻨﮕﺎم آﺗﺶ ﺳﻮزي ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 3-3-7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي آﻫﻜﻲ‬
‫ﻣﻼﺗﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻚ‪ ،‬ﮔﻞ آﻫﻚ‪ ،‬ﮔﭻ و آﻫﻚ‪ ،‬ﭘﻮزوﻻن آﻫﻚ و ﺳﺎروج در اﻳﻦ ﮔـﺮوه ﻗـﺮار ﻣـﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٣٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ آﻫﻚ ﻣﻼﺗﻲ ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﮔـﺮﻓﺘﻦ و ﺳـﻔﺖ و ﺳـﺨﺖ ﺷـﺪن ﺑـﻪ دي‬
‫اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﻮا ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻼت ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﻻي درز ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ زﻳﺮ دي‬
‫اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﻫﻮا ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ آن ﻧﻔﻮذ ﻛﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺳﻄﺢ روﻳﻲ آن ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻲ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺪود ﺳﻄﺢ روﻳﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﻼت ﮔﻞ آﻫﻚ و ﺷﻔﺘﻪ آﻫﻚ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺖ ﻛﺮدن آب و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﭘﺎﻳـﺪار‬
‫ﻛﺮدن زﻣﻴﻦ ﺑﺮاي ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﻼت ﮔﭻ و آﻫﻚ ﺑﺮاي اﻧﺪود ﻛﺮدن در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻼت ﭘﻮزوﻻن‪ -‬آﻫﻚ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑـﻪ وﻳـﮋه‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﮔﺮد آﺟﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮزوﻻن در ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻼت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻣﻼت ﺳﺮﺧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﻼت ﺳﺎروج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻼت ﭘﺎﻳﺪار در ﺑﺮاﺑﺮ آب و رﻃﻮﺑﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ آوري ﻣﻼﺗﻬﺎي آﻫﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 28‬روز ﻣﺮﻃﻮب ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-3-7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻼﺗﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن – آﻫـﻚ )ﺑﺎﺗـﺎرد(‪ ،‬ﻣﺎﺳـﻪ‪ -‬ﺳـﻴﻤﺎن‪-‬‬
‫ﭘﻮزوﻻن و ﻣﻼﺗﻬﺎي اﻧﺪود ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ )ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬ﺧﺎك ﺳﻨﮓ‪ -‬ﮔﺮد ﺳﻨﮓ( در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻗﺮار ﻣـﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺎده ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه آﻧﻬﺎ دوﻏﺎب ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪١‬‬
‫‪ ٢‬ﺗﺎ ‪ ٣‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎده ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -‬ﺣﺠﻢ ﻣﺎده ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻦ‬
‫
‬
‫‪ -‬ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺳﻨﻴﻦ اوﻟﻴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ ،‬در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﻧﻮع ‪ 5 ،2‬ﻳﺎ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ از اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻨﺎﻳﻲ و ‪ ....‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار آﻫﻚ در ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ‪ -‬ﺳﻴﻤﺎن‪ -‬آﻫﻚ زﻳﺎدﺗﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ آب ﻧﮕﻬـﺪاري و‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﻼت اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ وﻟﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري آن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪٣٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻼﺗﻬﺎي اﻧﺪود ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺷﻜﻠﻬﺎي ﺗﺨﺘﻪ ﻣﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺷﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺗﮕﺮﮔﻲ و ‪ ....‬روي ﺳﻄﻮح‬
‫اﻧﺪود ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از اﺧﺘﻼط ﮔﺮد رﻧﮓ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ وزﻧﻲ ﻣﻮاد ﭼـﺴﺒﺎﻧﻨﺪه در ﻣﻼﺗﻬـﺎ و اﻧـﺪودﻫﺎي‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و آﻫﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻼت رﻧﮕﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬رﻧﮕﻬﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻲ اﺛـﺮ‬
‫ﺑﻮده و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻮر و ﻗﻠﻴﺎﻫﺎ ﭘﺎﻳﺪاري ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺮاي ﻣﻼت ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 299‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-3-7-5‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﻗﻴﺮي )ﻣﺎﺳﻪ‪ -‬آﺳﻔﺎﻟﺖ(‬

‫اﻳﻦ ﻣﻼت از اﺧﺘﻼط ﻗﻴﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺘﻬﺎي ﻣﻌﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه و در ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﻻﻳـﻪ‬
‫روﻳﻪ ﭘﻴﺎده روﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻻﻳـﻪ ﻧـﻢ ﺑﻨـﺪي ﺑﺎﻣﻬـﺎ‪ ،‬ﭘـﺮ ﻛـﺮدن درز ﻗﻄﻌـﺎت ﺑﺘﻨـﻲ ﻛـﻒ‬
‫ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺎده روﻫﺎ و ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 4-7-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴﻞ و ﻛﻤﭽﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً از ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ اي ﺑﺎ ﺣﺠﻢ‬
‫ﻣﻌﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬از اﻓﺰودن ﺧﺎك ﺑﻪ ﻣﻼت ﺑﺮاي ﻟﻮز دادن آن ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 5-7-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع ﻣﻼﺗﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1-20‬ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن ﻣﻼﺗﻬﺎي ﺑﻨﺎﻳﻲ‪ -‬ﺑﺨﺶ اول‪ :‬ﻣﻼﺗﻬﺎي ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن و ﺑﺎﺗﺎرد‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :706‬ﻣﻼت ﺑﻨﺎﻳﻲ‬

‫‪٣‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 8-5‬ﻓﻠﺰات‬

‫ﻓﻠﺰات در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﮔﺴﺘﺮده داﺷﺘﻪ و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺧـﺎﻟﺺ ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﭼﻨﺪ ﻓﻠﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-8-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻓﻠﺰﻫﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎده اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در دﻣﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺟﺎﻣﺪﻧﺪ )ﺑﺠﺰ ﺟﻴﻮه( و ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬـﺎ داراي‬
‫وزن وﻳﮋه زﻳﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﺰﻫﺎ ﻧﻮرﮔﺬران ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه ﻛﻪ ورق ﻧﺎزك آﻧﻬﺎ ﻧﻮزﮔﺬران‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﻣﺎرﺳﺎﻧﻲ و ﺑﺮق رﺳﺎﻧﻲ ﻓﻠﺰﻫﺎ ﺧﻮب اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻳﻮن ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻠﺰﻫﺎ ﺷﻜﻞ ﭘﺬﻳﺮ و ﭼﻜﺶ ﺧﻮارﻧﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﻗﻪ و ﻣﻔﺘـﻮل در آورد‪.‬‬
‫ﻓﻠﺰﻫﺎ ﺟﻼﭘﺬﻳﺮﻧﺪ و ﻫﺮﮔﺎه ﺳﻄﺢ آﻧﻬﺎ ﺟﻼ داده ﺷﻮد‪ ،‬درﺧﺸﻨﺪﮔﻲ وﻳﮋه اي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻼي ﻓﻠـﺰي‬
‫ﻣﻮﺳﻮم اﺳﺖ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻧﻮر را ﺑﺎز ﻣﻲ ﺗﺎﺑﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎدآوري‪ :‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت و اﺗﺼﺎﻻت آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﻣـﻮارد ﻣﻨـﺪرج در‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ )ﻣﺒﺎﺣﺚ ‪ 14‬و ‪ 16‬و ‪ (17‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-8-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻓﻠﺰات ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﻪ دو ﮔﺮوه آﻫﻨﻲ و ﻏﻴﺮآﻫﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-2-8-5‬ﻓﻠﺰات آﻫﻨﻲ‬
‫آﻫﻦ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﺼﺮف ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬اﻣﺎ اﻧﻮاع ﻓﻮﻻد و ﭼﺪن ﻛﻪ آﻟﻴﺎژﻫﺎي آن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣـﻲ‬
‫آﻳﻨﺪ از ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰي اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﭼﺪن‬
‫ﭼﺪن از ذوب ﻣﺠﺪد و ﺗﺼﻔﻴﺔ آﻫﻦ ﺧﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ آن ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺲ ﭼﺪن ﺑﻪ ﺟﻨﺲ آﻫﻦ ﺧﺎم ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﭼﺪن ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮب اﻣـﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺸﺸﻲ آن ﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬از ﭼﺪن در ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي آﺑﺮﺳـﺎﻧﻲ و ﻓﺎﺿـﻼب و ﻗﻄﻌـﺎت‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﺎﻧﻨﺪ زاﻧﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺳﻪ راﻫﻪ‪ ،‬ﭼﻬـﺎر راﻫـﻪ و ﺷـﻴﺮ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ دﻳﮕﻬـﺎي ﺣـﺮارت ﻣﺮﻛـﺰي‪،‬‬
‫رادﻳﺎﺗﻮرﻫﺎي وﻳﮋه ﺟﺎﻫﺎي ﻧﻤﻨﺎك ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﺎﻣﻬﺎ و در ﺳﺎﺧﺖ درﻳﭽﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزدﻳﺪ و ﻛﻨﺘـﻮر آب‪،‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت درﭘﻮش و ﭘﻠﺔ آدم رو ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﺿﻼﺑﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭼﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻬﺎ و ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت ﺑﺮاي ﺧﻄـﻮط ﻟﻮﻟـﻪ ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎر ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 426‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻮﻻد‬
‫ﻓﻮﻻد آﻟﻴﺎژي از آﻫﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻮزاﻧﺪن ﻛﺮﺑﻦ آﻫﻦ ﺧﺎم ﺳﻔﻴﺪ و ﻫﻤﺠﻮش ﻛﺮدن آن ﺑﺎ ﻛﻤﻲ‬
‫ﻛﺮﺑﻦ و اﻓﺰودن ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻد را ﺑﻪ روﺷﻬﺎي رﻳﺨـﺘﻦ‪ ،‬آﻫﻨﮕـﺮي‪،‬‬
‫ﻧﻮردﻳﺪن‪ ،‬ﻛﺸﻴﺪن و ﭘﺮس ﻛﺮدن ﺷﻜﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻓـﻮﻻد در آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫ﻛﺸﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ ﻛﻪ آن را ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل و ﺑﺎ ﻧﻤـﺎد ‪ St‬ﻧـﺸﺎن ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫و ‪.......‬‬ ‫ﻓﻮﻻد ‪St‬‬
‫ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎي زﻳﺮ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ورق و ﺗﺴﻤﻪ‪ :‬ورق و ﺗﺴﻤﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺮﻛﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ‪ ،‬ﺳﺘﻮﻧﻬﺎي ﻣﺮﻛﺐ‬
‫و ﺗﻘﻮﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه اي در ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎزه اي ﻓﻠﺰي دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ورﻗﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﺮض آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 160‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺴﻤﻪ ﻧﺎﻣﻴـﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ورﻗﻬـﺎ و‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ در اﻧﻮاع ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺿﺪ زﻧﮓ و ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻴﻠﮕﺮد‪ :‬اﻧﻮاع ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ از ﻧﻈﺮ روش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﮔﺮم ﻧـﻮرد ﺷـﺪه و ﺳـﺮد‬
‫اﺻﻼح ﺷﺪه‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﺳﻄﺢ روﻳﻪ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﺳﺎده و آﺟﺪار‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻪ ﺳـﻪ‬

‫‪٣‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﮔﺮوه ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮ ﻣﺸﺮوط و ﺟﻮش ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻧـﺮم‪،‬‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺨﺖ و ﺳﺨﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻴﻠﮕﺮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻼف‪ ،‬ﺷﺎﺧﻪ و ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺟـﻮش داده ﺷـﺪه ﻳـﺎ ﺑﺎﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺼﺮف ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﻄﺮ اﺳﻤﻲ‪ 1‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻴﻠﮕــﺮد ﺑﺮاﺳــﺎس ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﺗــﺴﻠﻴﻢ ﻣﺸﺨــﺼﻪ ﻃﺒﻘــﻪ ﺑﻨــﺪي ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬ﻃﺒﻘــﻪ ﺑﻨــﺪي‬
‫ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ . S٠٠ , S٠٠ , S٣٠٠ , S٢٢٠ :‬ﻛﻪ اﻋـﺪاد ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻴﻠﮕﺮد ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ‪ 2‬ﻓﻮﻻد ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻘﺪار ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ آن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻴﻠﮕﺮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه در ﺑﺘﻦ آرﻣﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﺎي ﻧﻮرد ﺷﺪه‪ :‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮع و ﺷﻜﻞ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻴﻤﺮخ ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﻧﻮرد ﮔﺮم ﻳﺎ ﺳﺮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺗﻴﺮآﻫﻦ ﻧﻴﻤﺮخ ‪ :I‬اﻳﻦ ﻧﻴﻤﺮخ از ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﺎي ﻣـﺼﺮﻓﻲ در ﺳـﺎزه ﻫـﺎي ﻓﻠـﺰي‬
‫اﺳﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ آن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻤﺲ زﻳﺎد اﺳﺖ‪ .‬اﻧﻮاع ﻣﺘﺪاول آن ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬ﻧﻴﻤـﺮخ ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ‬
‫‪ ،INP‬ﻧﻴﻤﺮخ ﺑﺎل ﭘﻬﻦ ‪ IPB‬و ﻧﻴﻤﺮخ ‪.IPE‬‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮخ ‪ U‬ﻳﺎ ﻧﺎوداﻧﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﻧﻴﻤﺮخ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻚ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻤﺶ ﺿـﻌﻴﻒ اﺳـﺖ و ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﺒﺮان اﻳﻦ ﺿﻌﻒ آن را در ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ و ﻣﺸﺒﻚ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻔﺖ ﺑﻪ ﻛـﺎر ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﻤﺮخ ﻧﺎوداﻧﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ UNP‬و ‪ CNP‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮخ ﻧﺒﺸﻲ‪ :‬ﻧﺒﺸﻲ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻧﺒﺸﻲ ﺑﺎ ﺑﺎﻟﻬﺎي ﻣﺴﺎوي و ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻴﻤﺮخ را در ﺳﺎزه ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺷﻜﺎل ﻣﺮﻛﺐ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮخ ﺳﭙﺮي )ﺳﻪ ﭘﺮي(‪ :‬اﻳﻦ ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﺎ در دو ﻧﻮع ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺳﭙﺮي ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪه آﻧﻬﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ ارﺗﻔﺎﻋﺸﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﭙﺮي ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع و ﻗﺎﻋﺪه ﺷﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻳﻦ ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻴﻤﺮخ ﻧﺒﺸﻲ در ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ 1‬ﻗﻄﺮ اﺳﻤﻲ ﻣﻴﻠﮕﺮد‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻗﻄﺮ داﻳﺮه ﻫﻢ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻴﻠﮕﺮد ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 5‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻬﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺣﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ از آن‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٣٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮخ ‪ :Z‬اﻳﻦ ﭘﺮوﻓﻴﻞ را ﺑﺮاي زﻳﺮﺳﺎزي و ﺑﺴﺘﻦ ورق ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻳﺎ ورق ﻫـﺎي آزﺑـﺴﺖ‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ در ﺳﻘﻒ ﻫﺎي ﺷﻴﺐ دار ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﻮش و ﺷـﺶ ﮔـﻮش‪ :‬ﻧﻴﻤـﺮخ ﻫـﺎي ﭼﻬـﺎرﮔﻮش از ﻣﻘﻄـﻊ
×
ﺗـﺎ‬
‫‪ ١٠× ١٠‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﺎي ﺷﺶ ﮔﻮش ﺑﺎ اﺑﻌﺎد از ‪ 13‬ﺗﺎ ‪ 103‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻗﻄﺮ اﺳﻤﻲ ﻣﻴﻠﮕﺮد‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻗﻄﺮ داﻳﺮه ﻫﻢ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻴﻠﮕﺮد ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 5‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻬـﺎي اﻧـﺪازه‬
‫ﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺣﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ از آن ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ‪ :‬ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ را ﻃﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪي از ورق ﻓﻮﻻدي و ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﮔﺮد ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﻟﻨﮕﺮ اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﺣﻮل اﻗﻄﺎر ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ دارﻧﺪ‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري در اﺳﻜﻨﺖ ﻫﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑـﻪ وﻳـﮋه ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﺧﺮﭘﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮن‪ ،‬دارﺑﺴﺖ و ‪ ....‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ در اﻧﻮاع ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﺳﺎزه اي ﺳـﺮد ﺷـﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﺪون درز‪،‬‬
‫ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﺳﺎزه اي ﮔﺮم ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺪون درز‪ ،‬ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﻛﺮﺑﻦ ﻛﻢ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺼﺎرف ﺳﺎزه اي و ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ ﺳﺎزه اي ﺑﺪون درز ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ زﻳـﺎد ﺑـﺎ ﻣﻘـﺎﻃﻊ ﮔـﺮد‪،‬‬
‫ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ و ‪ ....‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‪ :‬از ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﮔﺮد ﺑﺮاي ﺷﻮﻓﺎژ و آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﺳﺮد و ﮔﺮم‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ورق ﻓﻮﻻد ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﻠﺰ روي )ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه(‪ ،‬آﻟـﻮﻣﻴﻨﻴﻢ‬
‫ﻳﺎ آﻟﻴﺎژ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ – روي ﭘﻮﺷﺶ داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻴﻤﺮخ ﻫﺎ‪ :‬ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﺳﺮد ﻧﻮردﻳﺪه در اﺷﻜﺎل و اﻧﺪازه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺳﺎﺧﺘﻦ در و ﭘﻨﺠﺮه آﻫﻨﻲ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮازم اﺗﺼﺎل‪ :‬ﻟﻮازم اﺗﺼﺎل ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﭻ‪ ،‬ﻣﻬﺮه‪ ،‬ﭘـﺮچ و واﺷـﺮ در ﺳـﺎﺧﺖ اﻋـﻀﺎ و اﺳـﻜﻠﺘﻬﺎي‬
‫ﻓﻠﺰي ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﻴﭻ‪ :‬ﭘﻴﭽﻬﺎ در ﺳﻪ ﻧﻮع ﭘﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﭘﻴﭽﻬﺎي دو ﺳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻓﻮﻻد آﺑﺪﻳﺪه‬
‫و ﭘﻴﭽﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎز ﭘﺨﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٣٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻬﺮه‪ :‬ﻣﻬﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻴﭻ در ﻛﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻛـﺎر ﻣـﻲ روﻧـﺪ و در اﻧـﻮاع‬
‫ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﻓﻮﻻد آﻟﻴﺎژي و ﻓﻮﻻدي زﻧﮓ ﻧﺰن وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮچ‪ :‬ﭘﺮﭼﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻓﻮﻻد ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻓﻮﻻد ﻣﻨﮕﻨﺰدار ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و در ﺳﻪ‬
‫ﻧﻮع درﺟﻪ ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫در ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻳﺎد و ﻓﻮﻻدﻫـﺎي ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻛـﻢ آﻟﻴـﺎژ‪ ،‬و ﭘﺎﻳـﺪار در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺧﻮردﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫واﺷﺮ‪ :‬واﺷﺮﻫﺎ در ﻛﺎرﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻴﭻ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﭻ ﻫـﺎي دوﺳـﺮ و ﻣﻬـﺮه ﻫـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ و ﻓﺸﺎي ﺑﺎرﺑﺮي را اﻓﺰاﻳﺶ داده و از ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪.‬‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع ورق و ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷـﻤﺎره‬
‫ﻫﺎي ‪ 3694 ،3693 ،440‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻣﻴﻠﮕﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎره ‪1797‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﻧﻮرد ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷـﺪه در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان‬
‫ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ‪ 1792 ،1791 ،1600‬و ‪ 1796‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻟﻮﻟﻪ ﻫـﺎي ﻓـﻮﻻدي‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ‪ 421 ،396‬و ‪ 422‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻛﻠﻴﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻠﺰي ﺑﺎﻳﺪ از زﻧﮕﺰدﮔﻲ و ﻧﻮاﻗﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻳﺎ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي آﻧﻬﺎ ﻟﻄﻤـﻪ‬
‫ﻣﻲ زﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺎري ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻄﻌﺎت زﻧﮓ زده و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺮس زدن ﻳﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﭘﺎﺷﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺮس زدن ﻳﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﭘﺎﺷﻲ ﺑﺮ روي ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻠﺰي‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آﻧﻬـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑـﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ واﻗﻌﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﺑﺮش ﺑﺎ ﺷﻌﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ و ﻋـﺎري از ﻧﺎﻫﻤﻮارﻳﻬـﺎي ﺑـﻴﺶ از ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ زدن و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮش ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٣٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-2-8-5‬ﻓﻠﺰات ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ‬

‫ﻋﻤﺪهﺗﺮﻳﻦ ﻓﻠﺰات ﻏﻴﺮ آﻫﻨﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣـﺲ‪ ،‬ﺳـﺮب‪ ،‬روي و‬
‫ﻗﻠﻊ‪ .‬از ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻠﺰات ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻴﻜﻞ و ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ در ﺳﺎﺧﺖ آﻟﻴﺎژﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮﺷﺶ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﻓﻠﺰي اﺳﺖ ﻧﻘﺮه اي رﻧﮓ‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﻼي ﻓﻠﺰي‪ ،‬ﻧﺮم‪ ،‬ﺳﺒﻚ و داراي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺷﻜﻞ ﭘـﺬﻳﺮي‬
‫زﻳﺎد و ﭘﺲ از ﻓﻮﻻد ﭘﺮﻣﺼﺮف ﺗﺮﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻣﺰاﻳﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ و آﻟﻴﺎژﻫﺎي آن ﺳﺒﻜﻲ وزن و زﻧﮓ ﻧـﺰن ﺑـﻮدن اﺳـﺖ وﻟـﻲ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﻛﻢ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ زﻳﺎد آﻧﻬﺎ زﻳﺮ ﺑـﺎر و ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﮔﺮﻣﺎ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﺴﻮس در ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ آﻧﻬﺎ در ﮔﺮﻣﺎي ﺑـﻴﺶ از ‪ 100‬درﺟـﻪ ﺳﻠـﺴﻴﻮس‪،‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺳﺎزه اي اﻳﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ را ﻣﺤﺪود ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -‬آﻟﻴﺎژﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( آﻟﻴﺎژﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ورق ﺳـﺎده ﻳـﺎ ﻣـﻮج‬
‫دار‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﺷﻴﺮواﻧﻲ ﻫﺎ‪ ،‬درزﺑﻨﺪي و درزﭘﻮش‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨـﻲ‪ ،‬در و ﭘﻨﺠـﺮه‪ ،‬ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺎﻳﻌﺎت و ‪ ...‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب( آﻟﻴﺎژﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻳﺎد ﻛﻪ در ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎرﺑﺮ اﺻﻠﻲ در ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و‬
‫ﺳﺎﺧﺖ اﺳﻜﻠﺖ ﺳﺒﻚ ﺳﺎزﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﮔﺮد آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ در ﺳﺎﺧﺘﻦ رﻧﮓ و ﺑﺘﻦ ﮔﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬آﻟﻴﺎژﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ورق‪ ،‬ﻣﻴﻠﮕــﺮد‪ ،‬ﭼﻬــﺎرﮔﻮش و ‪ .....‬وﺟــﻮد دارﻧــﺪ‪ .‬ﺑــﺮاي اﺗــﺼﺎﻻت ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ‪ ،‬از ﭘﺮچ‪ ،‬ﺟﻮش و ﭘﻴﭻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮچ ﻛﺮدن ﺑـﺮاي آن دﺳـﺘﻪ از آﻟﻴﺎژﻫـﺎي‬
‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮش ﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎي زﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ورق آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ )ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻬﺎي ﺳﺎده و ﻣﻮﺟﺪار( ﺑـﺮاي ﭘﻮﺷـﺶ ﺑـﺎم‪ ،‬درزﭘـﻮش‪ ،‬ﻛﻼﻫـﻚ‬
‫ﺷﻮﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺠﺎري ﻫﻮا‪ ،‬ﻛﺮﻛﺮه ﻫﺎ و ﭘﻮﺷﺶ ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ و رﻃﻮﺑﺘﻲ و ﺑﺎزﺗﺎب ﮔﺮﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ‬

‫‪٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺷﻮد‪ .‬از ورﻗﻬﺎي ﻧﺎزك آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤـﺎﻓﻆ رﻃﻮﺑـﺖ در دﻳﻮارﻫـﺎ و ﺳـﻘﻔﻬﺎ و ﻋـﺎﻳﻖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ )در ﺳﺎﺧﺖ ﭼﺎرﭼﻮب و ﻗﺎب در و ﭘﻨﺠـﺮه‪ ،‬ﻗـﺎب دﻳﻮارﻫـﺎي ﻏﻴـﺮ‬
‫ﺑﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﭼﺎرﭼﻮب‪ ،‬ﻛﻒ ﭘﻠﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺮده‪ ،‬رﻳﻠﻬﺎ و ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ و آﻟﻴﺎژﻫـﺎي آن‬
‫را ﺑﺎ ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﺮﻫﺎي ‪ I‬و ‪ H‬ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻧﺎوداﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺒـﺸﻲ و ﻣﻘـﺎﻃﻊ ‪ T‬و ‪ Z‬ﺷـﻜﻞ‬
‫ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ و ﻗﻮﻃﻲ ﻫﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺮده‪ ،‬اﺗﺼﺎل‬
‫زﻧﺠﻴﺮي‪ ،‬ﺟﺎن ﭘﻨﺎﻫﻬﺎ‪ ،‬ﺣﻔﺎظ ﻫﺎ و دﻳﻮارﻛﻮﺑﻬﺎي روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻧﻴﻤﺮﺧﻬﺎي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي اراﺋـﻪ ﺷـﺪه در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 2384‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺲ‬
‫ﻣﺲ ﻓﻠﺰي اﺳﺖ ﺳﺮخ رﻧﮓ‪ ،‬ﺟﻼﭘﺬﻳﺮ و ﻧﺮم‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭼﻜﺶ ﺧﻮاري آن ﺧﻮب ﺑﻮده و ﺑﻪ آﺳـﺎﻧﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮد ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺷﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﺲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟـﻮش‬
‫داد و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ از آﻫﻦ و آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﭘﺮﻣﺼﺮف ﺗﺮﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﺲ و آﻟﻴﺎژﻫﺎي آن ﻛﻪ اﻧﻮاع ﺑﺮﻧﺞ و ﻣﻔﺮغ اﺳﺖ در آب ﺑﻨﺪي و درزﺑﻨـﺪي و ﻛﺎرﻫـﺎي‬
‫ﺗﺰﺋﻴﻨﺎﺗﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺷﻴﺮآﻻت و ﻳﺮاق آﻻت و ﻟﻮﻟﻪ ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬از ورﻗﻬﺎ و ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﻲ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺑﺎم و آب ﺑﻨﺪي ﻛﺮدن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫درزﭘﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل آب و ﺑﺨﺎر آب اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﻣﺎرﭘﻴﭻ آب ﮔﺮم ﻛﻦ را از ﻣﺲ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪-‬ﻣﺲ ﺑﺮاي ﮔﺮﻣﺎﺳﺎزي و ﺑﺮق رﺳﺎﻧﻲ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 480‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺳﺮب‬
‫ﺳﺮب ﻓﻠﺰي اﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ آﺑﻲ‪ .‬ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪه و ﺧﺮاش ﺑﺮﻣـﻲ دارد‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ و ﻧﺮم ﺗﺮﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮب را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺷﻜﻞ داد و ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺳﺮد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺮش‪ ،‬ﭼﻜﺶ ﺧﻮاري‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻮردن‪ ،‬ﻧﻮرد و ﻣﻨﮕﻨﻪ دارد و ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺮد‬
‫و ﺟﻮش داد‪.‬‬
‫ورق ﺳﺮب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻐﺰي ﻋﻴﻘﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آب ﺑﻨﺪي ﺳﺮ ﻧﺎوداﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻛﻨﺎره‬
‫ﻫﺎ و ﻛﻨﺠﻬﺎي ﺑﺎم ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪ ﻫـﺎي ﺷﻴـﺸﻪ ﺳـﺎزي‪ ،‬اﺗﺎﻗﻬـﺎي ﻋﻜـﺴﺒﺮداري‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻋﻨﺎﺻﺮ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻒ و ﺳﻘﻒ آﻧﻬـﺎ‬
‫را ﺑﺎ ورﻗﻬﺎي ﺳﺮﺑﻲ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬از ورق ﺳﺮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮاز ﻛﺮدن ﺧﺮﭘﺎﻫﺎ و ﺗﻴﺮﻫﺎي ﻓـﻮﻻدي ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان زﻳﺮﺳﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫روي‬
‫روي ﻓﻠﺰي اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻪ رﻧﮓ آﺑﻲ و ﺟﻼدار‪ .‬در ﮔﺮﻣﺎي ﺗﺎ ‪ 100‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس ﺗﺮد اﺳـﺖ و در‬
‫ﮔﺮﻣﺎي ‪ 100‬ﺗﺎ ‪ 250‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس از ﺗﺮدي آن ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑـﻪ آن ﺷـﻜﻞ داد‪،‬‬
‫آن را ﻧﻮرد ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻴﻢ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬در ﮔﺮﻣﺎي ﺗﺎ ‪ 300‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﻴﻮس ﺑﻪ اﻧـﺪازه ي ﺗـﺮد‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﻛﻮﺑﻴﺪ و از آن ﮔﺮد ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬روي ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ورق‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻮﻻدي و ﻧﻴﺰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از زﻧﮓ زدن آن ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺒﻴـﻞ ﻣﺤـﺼﻮﻻت ﺑـﻪ‬
‫آﻫﻦ ﺳﻔﻴﺪ ﺷﻬﺮت دارﻧﺪ‪ .‬در ﺟﺎﻫﺎي ﻧﻤﻨﺎك ار ورق‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ‪ ،‬ﭘـﻴﭻ و ﻣﻬـﺮه و ﻣـﻴﺦ ﻓـﻮﻻدي روي‬
‫اﻧﺪود اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ زﻧﮓ ﻧﺰدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﻠﻊ‬
‫ﻗﻠﻊ ﻓﻠﺰي اﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﻘﺮه اي ﺟﻼدار‪ ،‬ﻧﺮم ﺑﻮده و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴـﺮد‪ .‬ﻗﻠـﻊ را‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان رﻳﺨﺖ و ﻟﺤﻴﻢ ﻛﺮد و ﺑﻲ آﻧﻜﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺮم ﻛﺮدن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آن را ﭼﻜﺶ ﻛـﺎري و‬
‫ﻧﻮرد ﻛﺮد‪ .‬ﻗﻠﻊ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روي‪ ،‬ﺑـﺮاي ﭘﻮﺷـﺶ ﻗﻄﻌـﺎت ﻓـﻮﻻدي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻮاع آﻟﻴﺎژﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮﻧﺰ ﻳﺎ ﻣﻔﺮغ ﻛﻪ آﻟﻴـﺎژي از ﻣـﺲ و ﻗﻠـﻊ‬
‫اﺳﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-8-5‬وﺳﺎﻳﻞ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫ﺟﻮش دادن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻳﺠﺎد ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻣﻠﻜﻮﻟﻲ ﺑﻴﻦ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﻄﻌﻪ ﻓﻠﺰي ﻛـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺣﺮارت ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻤﻴﺮي ﻳﺎ ﻣﺬاب درآﻣﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻧﺠـﺎم‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺟﻮ ﺷﻜﺎري ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺧﺖ و اﻧﺘﺨﺎب ﺻﺤﻴﺢ وﺳـﺎﻳﻞ و ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺟـﻮ ﺷـﻜﺎري اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﻮ ﺷﻜﺎري داراي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 1-3-8-5‬اﻟﻜﺘﺮود ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫اﻟﻜﺘﺮود ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﻠﺰ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه ﺟﻮش درز ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻔﺘﻮل و ﻳﺎ ﻣﻴﻠﮕﺮد ﻧﺎزك ﺑـﺪون‬
‫روﻛﺶ و ﻳﺎ روﻛﺶ دار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻴﻦ اﻧﺒﺮك ﺟﻮﺷﻜﺎري و ﻗﻮس اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺧﻮاص ﻣﻴﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻓﻠﺰ اﻟﻜﺘﺮود ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﻮاص ﻣﻴﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻓﻠـﺰي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻮش داده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن در ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﺟﻮﺷـﻜﺎري اﻓﻘـﻲ‪،‬‬
‫ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎﻻ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ( ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮش ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻟﻜﺘﺮود ﺟﻮﻛﺎري از دو ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﻓﻠﺰ ﺟﻮﺷﻜﺎري‪ :‬ﻓﻠﺰ ﺟﻮﺷﻜﺎري ار ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و ﮔـﺎﻫﻲ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺳﺎزه ﻫﺎي ﻓﻠﺰي از اﻟﻜﺘﺮود ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫـﺎي ﺑـﺰرگ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب( ﭘﻮﺷﺶ روي ﻓﻠﺰ‪ :‬ﻓﻠﺰ ﺟﻮﺷﻜﺎري را ﺑﺎ ﻣﻮادي ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎزك و ﻳﺎ ﺿـﺨﻴﻢ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬روﻛﺶ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮود‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻓﻠﺰ ﺟﻮش را ﻛﻨﺘـﺮل و‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬روﻛﺶ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻛﺴﻴﺪﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬اﺳﻴﺪي‪ ،‬ﺳﻠﻮﻟﺰي ﻳﺎ ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎ داراي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ب( اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ‬
‫ج( اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣـﺮارت و‬
‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻ‪.‬‬

‫‪٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-3-8-5‬ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺷﻜﺎري‬
‫ﺳﻴﻢ ﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري در ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺑﺎ ﮔـﺎز و در وﺿـﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ و در ﻟﺤـﻴﻢ ﻛـﺎري ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻴﺰ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻟﻮدﮔﻲ و ﻧﺎﺧﺎﻟـﺼﻲ ﺑـﻮده و‬
‫ﺳﻄﺢ آن ﻋﺎري از زﻧﮓ زدﮔﻲ‪ ،‬روﻏﻦ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 3-3-8-5‬ﭘﻮدر ﮔﺪازآور ﺟﻮﺷﻜﺎري‬

‫ﭘﻮدرﻫﺎي ﮔﺪازآور ﺟﻮﺷﻜﺎري در ﺟﻮش ﻗﻮس اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺎ اﻟﻜﺘﺮود ﻓﻮﻻدي ﺑﺪون روﻛﺶ ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ در ﺟﻮﺷـﻜﺎري ﺑـﺎ ﺳـﻴﻢ ﺟﻮﺷـﻜﺎري ﺑـﺮاي ﺑﺮﻗـﺮاري ﻗـﻮس‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻮدر ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺑﺎﻳﺪ داراي ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ و ﻓﺸﺎر وارد ﺑـﺮ آن‬
‫اﻧﻄﺒﻘﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﻃﻮﺑﺖ ﭘﻮدر ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 0/1‬درﺻﺪ ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-8-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع ﻓﻠﺰات و ﻟﻮازم اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :100‬ﻣﻴﺦ ﻣﻔﺘﻮﻟﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :396‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻋﻤﻞ آﻣﺪه و آﻫﻨﻲ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :421‬ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :422‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :423‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي دﻧﺪه ﭘﻴﭻ ﻛﺮدن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :424‬آزﻣﺎﻳﺶ اﻧﺒﺴﺎط ﺣﻠﻘﻪ در ﻣﻮرد ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :425‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺪون ﭘﻴﭻ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺎرف ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :426‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭼﺪﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :428‬ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :429‬ﺳﻮراخ ﻋﺒﻮر ﻣﻴﺦ ﭘﻴﭽﻬﺎي ﺳﺮ ﻣﺘﺮﻳﻚ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :432‬آزﻣﻮن ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮﻳﻨﻞ ﺑﺮاي ﭼﺪن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :440‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ورﻗﻬﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1600‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ -‬اﺻﻮل ﻛﻠﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1791‬ﺗﻴﺮآﻫﻨﻬﺎي ﮔﺮم ﻧﻮردﻳﺪه ﺑﺎل ﻧﻴﻢ ﭘﻬﻦ ﻣﻮازي‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش‬
‫آزﻣﻮن‬
‫‪ -‬اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺷـﻤﺎره ‪ :1792‬ﻧﺒــﺸﻴﻬﺎي ﻓـﻮﻻدي ﮔــﺮم ﻧﻮردﻳـﺪه ﺑـﺎ ﺑﺎﻟﻬــﺎي ﻣـﺴﺎوي و ﻳــﺎ‬
‫ﻧﻮرد‬ ‫ﻧﺎﻣﺴﺎوي‪ -‬روادارﻳﻬﺎي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1793‬آزﻣﻮن اﻳﺠﺎد ﻟﺒﻪ اﺗﺼﺎل )ﻓﻨﺞ( روي ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1794‬ﻧﺒﺸﻴﻬﺎي ﻓﻮﻻدي ﮔﺮم ﻧﻮردﻳﺪه ﺑـﺎ ﺑﺎﻟﻬـﺎي ﻣـﺴﺎوﻳﻮ ﻧﺎﻣـﺴﺎوي‪-‬‬
‫اﻧﺪازه ﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1797‬اﻧﺪازه ﻣﻴﻠﻬﺎي ﻓﻮﻻدي ﮔﺮم ﻧﻮردﻳﺪه‪ -‬ﻣﻴﻠﮕﺮد‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2384‬وﻳﮋﮔﻲ ﭘﺮوﻓﻴﻞ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3277‬ﺗﻴﺮآﻫﻦ ﻧﻮردﻳﺪه ﺑﺎل ﺑﺎرﻳﻚ ﺷﻴﺒﺪار‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3363‬ﺷﻴﺮﻫﺎي ﻛﺸﻮﻳﻲ ﭼﺪﻧﻲ‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3574‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﮔﺎز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﮔﺎزرﺳـﺎﻧﻲ‬
‫ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3664‬ﺷﻴﺮآﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3665‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﻛﺎرﭘﺬﻳﺮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3693‬ورق ﻓﻮﻻدي ﮔﺮم ﻧﻮردﻳﺪه ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻛﺸﺸﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3694‬ورق ﻓﻮﻻدي ﮔﺮم ﻧﻮردﻳﺪه ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 9-5‬ﭼﻮب‬

‫‪ 1-9-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﭼﻮب ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً از درﺧﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳـﺪ )ﭼـﻮب ﻃﺒﻴﻌـﻲ( ﻳـﺎ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ از ﺧﺮده ﭼﻮﺑﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻛﺸﺎورزي ﺑﻪ ﻫﻤـﺮاه ﭼـﺴﺒﻬﺎي ﻣﺨـﺼﻮص ﻃـﻲ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺧﺎص ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد )ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﺗﺨﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ( و در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺗﻴﺮ‪ ،‬ﺳﺘﻮﺋﻦ‪ ،‬ﺧﺮﭘﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﺳﺎزي و ﻛﻔﺴﺎزي ﺑﻪ ﻣﺼﺮف رﺳﻴﺪه و در ﻛﺎرﻫﺎي ﻛﻤﻜـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻗﺎب ﺑﻨﺪي و دارﺑﺴﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫‪ 2-9-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫‪ -‬ﭼﻮﺑﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ از ﻧﻈﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﭘﻬﻦ ﺑﺮﮔﺎن و ﺳـﻮزﻧﻲ ﺑﺮﮔـﺎن ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺷـﺪه ﻛـﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﭼﻮﺑﻬﺎي ﭘﻬﻦ ﺑﺮﮔﺎن »ﺳﺨﺖ ﭼﻮب« و ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺳﻮزﻧﻲ ﺑﺮﮔﺎن »ﻧﺮم ﭼﻮب« ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺷﻜﻠﻬﺎي ﮔﺮده ﺑﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻌﻞ‪ ،‬دو ﻧﻌﻞ‪ ،‬ﻗﻨﺪاق‪ ،‬ﺗﺮاورس‪ ،‬ﺑﺎزو‪ ،‬ﺗﺨﺘﻪ‪ ،‬اﻟﻮار و روﻛﺶ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﺗﺨﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﻛﺐ در اﻧﻮاع ﺗﺨﺘﻪ ﻻﻳـﻲ‪ ،‬ﺗﺨﺘـﻪ ﻓﻴﺒـﺮ‪ ،‬روﻛـﺶ و ﺗﺨﺘـﻪ‬
‫ﺧﺮده ﭼﻮب )ﻧﺌﻮﭘﺎن( ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت‪ ،‬اﺑﻌﺎد و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﭼﻮﺑﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌـﻲ در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎره ﻫـﺎي ‪،417‬‬
‫‪ 1403‬و ﭼﻮﺑﻬــﺎي ﺳــﺎﺧﺘﮕﻲ در اﺳــﺘﺎﻧﺪارد اﻳــﺮان ﺷــﻤﺎره ﻫــﺎي ‪،2492 ،2491 ،626 ،557‬‬
‫‪ 3725 ،3492 ،2708‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-9-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬ﭼﻮﺑﻲ ﻛﻪ در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ رﺳﺪ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮظ ﺑﺎﻓﺖ و ﻇـﺎﻫﺮ ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻤﻴﺰ و ﻋﺎري از ﺗﺮك و ﺻﻤﻎ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺎﺑﻴﺪﮔﻲ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﮔـﺮه‪ ،‬ﺑـﻦ‬
‫ﺷﺎﺧﻪ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﻴﺪه و ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺠﻤﻊ ﺷﻴﺮه ﮔﻴـﺎﻫﻲ و ﺻـﻤﻎ روي ﺳـﻄﻮح ﻧﻤﺎﻳـﺎن‬
‫ﭼﻮب ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﺎﻣﺮﻏﻮب ﺑﻮدن آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ در ﭼﻮب رﮔﻪ ﻫﺎي ﻣﺎﻳﻞ در ﭼﻮب ﺑﺎ اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﺑـﻴﺶ از ‪ 3‬ﺳـﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ در ﻫـﺮ ﻣﺘـﺮ ﻃـﻮل‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻣﺘﺪاد ﻃﻮﻟﻲ اﻟﻮار وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آن ﭼﻮب ﺑﺮاي ﺳـﺎﺧﺖ در و ﭘﻨﺠـﺮه ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-9-5‬ﺷﺮاﻳﻂ اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن و ﻧﮕﻬﺪاري‬

‫‪ -‬ﭼﻮب ﺑﺎﻳﺪ در اﻧﺒﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي آن ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻧﻜـﺮده و از ﮔﺰﻧـﺪ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ آﺳﻴﺐ رﺳﺎن دور ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺒﺎر ﻣﻮاد ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دور از آﺗﺶ و ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ اﺷﺘﻌﺎل ﺑﻮده و داراي ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي اﻋـﻼم و‬
‫اﻃﻔﺎي ﺣﺮﻳﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭼﻮب ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺸﺮات‪ ،‬آﺗﺶ و رﻃﻮﺑﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل ﻣـﻲ ﺗـﻮان از‬
‫ﻗﻴﺮ‪ ،‬ﻗﻄﺮان و ‪ ..‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ 5-9-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ‬

‫‪ 1-5-9-5‬ﭘﺎرﻛﺖ‬
‫ﭘﺎرﻛﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺗﻜﻪ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﭼﻮب )از ﮔﻮﻧﻪ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ( در اﻧـﺪازه ﻫـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوت و‬
‫ﻧﻘﺸﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-5-9-5‬ﺑﻠﻮك ﭼﻮﺑﻲ‬
‫ﺑﻠﻮﻛﻬﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺎرﻛﺖ ﺿﺨﻴﻢ ﺑﻮده و در اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻟﺘﺮﻳﻦ‬
‫اﻧﺪازه آن ‪ ٠ × ٠ × ٩٠‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-5-9-5‬ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎي ﭼﻮب ﭘﻨﺒﻪ اي‬

‫ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎي ﭼﻮب ﭘﻨﺒﻪ اي در دو ﻧﻮع زﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻮم‪ :‬ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻮم‪ ،‬روﻏﻦ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﮔﺮد ﭼﻮب ﭘﻨﺒﻪ‪ ،‬رزﻳﻦ و ﮔﺮد ﭼـﻮب‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺧﺎص از آﻧﻬﺎ ورﻗﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺗﻮﭘﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﺮض ‪ 1800‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻌﻲ ﺑﻪ اﺑﻌـﺎد ‪ 200‬ﺗـﺎ ‪ 300‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘـﺮ ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻛﺎﺷﻲ ﭼﻮب ﭘﻨﺒﻪ اي‪ :‬ﻛﺎﺷﻲ ﭼﻮب ﭘﻨﺒﻪ اي از اﺧﺘﻼط ﺗﺮاﺷﻪ ﻫـﺎ و ﺧـﺮده ﻫـﺎي ﭼـﻮب‬
‫ﭘﻨﺒﻪ ﺑﺎ رزﻳﻦ و ﻓﺸﺮدن ﻣﺨﻠﻮط ﺧﻤﻴﺮي در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎ ‪ 4/5‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 8‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و اﺿﻼع ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻌﻲ ‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ و اﻧﺪازه ﻛﺎﺷﻲ ﻫـﺎي ﻣـﺴﺘﻄﻴﻞ‬
‫‪ ١٠× ٣٠٠‬و ‪ ٣٠٠×
٠٠‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-5-9-5‬در ﭼﻮﺑﻲ‬
‫‪ -‬درﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎي ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﭼﻮب ﻣﺎﺳﻴﻮ و ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺎﺳـﻴﻮ ﺗﻮﻟﻴـﺪ و ﺑـﻪ ﻣـﺼﺮف در‬
‫اﺗﺎﻗﺮﻳﺎل در ﻛﻤﺪ‪ ،‬در ورودي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ‪ ....‬ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬درﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﺷـﻜﻠﻬﺎي ﻳـﻚ ﻟﻨﮕـﻪ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻟﻨﮕﻪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ اي‪ ،‬ﺑﺪون ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ و ﺷﻴﺸﻪ دار ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻄﺢ روﻳﻪ درﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻮار ﺑﻮده و ﻓﺎﻗﺪ ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬درﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺑﺮش ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮﻧﻴﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اﻧﻮاع درﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﭼﻮﺑﻲ داﺧﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره‬
‫‪ 748‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-5-9-5‬ﭘﻨﺠﺮه‬
‫‪ -‬ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ از اﻟﻮارﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﺷـﻮد ﺗـﺎ ﭘـﺲ از رﻧـﺪه ﻛـﺮدن‪،‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺘﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎزﺷﻮي ﭘﻨﺠﺮه ﺑﺮاﺣﺘﻲ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ از رﻧﺪه ﻛﺮدن و آﻣﺎده ﻧﻤـﻮدن‬
‫‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻓﻀﺎي آزاد )ﻓﻀﺎي ﺑﺎزي( ﻣﻴﺎن ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻨﺠﺮه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﻴﺶ از رﻧﮓ زدن ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻀﺎي ﺑﺎزي ﻣﻴﺎن ﭘﺮوﻓﻴﻞ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎزﺷﻮ و ﻗﺎب ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 3245‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 6-9-5‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه و ﻧﺼﺐ‬

‫‪ -‬ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه و ﻧﺼﺐ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺦ‪ ،‬ﭘﻴﭻ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻬﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺷﺮح‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻲ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 7-9-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن اﻧﻮاع ﭼﻮب و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳـﺮان ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻤﺎره ﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :417‬اﺻﻄﻼﺣﺎت و اﺑﻌﺎد ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :557‬ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﺨﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :626‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﺨﺘﻪ ﻻﻳﻲ ﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :748‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي درﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﭼﻮﺑﻲ داﺧﻠﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :807‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﻲ ﺗﺨﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1274‬روﻛﺸﻬﺎي ﭼﻮﺑﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1275‬ﭼﻮب )ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل در ﮔﺮده ﺑﻴﻨﻪ و درﺟﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1403‬ﺗﻌﺎرﻳﻒ و اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﻮﺑﻬﺎي اره ﺷﺪه ﺳﻮزﻧﻲ ﺑﺮﮔﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1495‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪه ﺳﻮزﻧﻲ ﺑﺮﮔﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1497‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭼﻮﺑﻬﺎي ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪه ﭘﻬﻦ ﺑﺮﮔﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2140‬روﺷﻬﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري از ﭼﻮب و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ آزﻣﺎﻳﺸﺎت‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2152‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭼﻮب ﺑﻪ ﻓﺴﺎدﭘﺬﻳﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2154‬ﺗﺨﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺨﺘﻪ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ و ﻧﻴﻤﻪ ﺳـﺨﺖ ﺑـﺮاي ﻣـﺼﺎرف‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺟﺬب آب و ﺗﻮرم در ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2330‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺨﺘﻪ ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ آﺗﺶ‬

‫‪٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2331‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺨﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮ و ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻛﺸﺶ ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺳﻄﺢ روﻳﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2332‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺸﺶ ﻋﻤـﻮد‬
‫ﺑﺮ ﺳﻄﺢ روﻳﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2334‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص و ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﺗﺨﺘﻪ ﭼﻨﺪ ﻻﻳﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2424‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻴﺦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎر اﻧﻔﺼﺎﻟﻲ در ﺗﺨﺘﻪ ﺧـﺮده‬
‫ﭼﻮب و ﺗﺨﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2488‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺬب آب ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2489‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ واﻛﺸﻴﺪﮔﻲ در ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2491‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺗﺨﺘﻪ ﻓﻴﺒﺮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2492‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2708‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﭼﻮب ﺿﺮﺑﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2838‬ﭼﻮب‪ ،‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ ﺣﺠﻤﻲ ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2896‬ﭼﻮب‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ واﻛﺸﻴﺪﮔﻲ ﺣﺠﻤﻲ ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3210‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﻤﺶ ﺗﺨﺘﻪ ﻻﻳﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3245‬آﻳﻴﻦ ﻛﺎر ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎي ﺳﺎده ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3492‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺗﺨﺘﻪ ﻻﻳﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3704‬روش آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3725‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﺨﺘﻪ ﺧﺮده ﭼﻮب‬

‫‪٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 10-5‬ﻗﻴﺮ و ﻗﻄﺮان‬

‫‪ 1-10-5‬ﻗﻴﺮ‬
‫‪ 1-1-10-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮ ﻣـﺎده اي اﺳـﺖ ﭼـﺴﺒﻨﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ رﻧـﮓ ﺳـﻴﺎل ﻣﺎﻳـﻞ ﺑـﻪ ﻗﻬـﻮه اي ﻛـﻪ از ﺷـﻤﺎر زﻳـﺎدي‬
‫ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻬﺎي آﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮ در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺟﺎﻣﺪ‪ -‬ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻣﺪ اﺳﺖ و ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣﺮارت روان ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮ در روﻏﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ و ﺣﻼﻟﻬﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﻟﻔﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ و ﺗﺘﺮاﻛﻠﺮﻳﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﺣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-1-10-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ از ﻣﻌﺪن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ ﻗﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻫﺮﮔـﺎه از‬
‫ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻧﺎم دارد‪.‬‬

‫ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻮاد ﻓﺮار ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﻣﻮﺟﻮد در اﻋﻤﺎق زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن و در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺟـﻮي‬
‫ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺷﻮد ﻣﺎدة ﺳﻴﺎﻫﻲ از آن ﺑﺮ ﺟﺎي ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺎم دارد‪.‬‬

‫ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‬
‫ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻛﻪ از ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬در اﻧﻮاع زﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ‪ :‬ﻗﻴﺮ ﺟﺎﻣﺪ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺗﻘﻄﻴﺮ ﻧﻔﺖ ﺧﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺟﺎت ﻧﻔﻮذ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود درﺟﺎت ﻧﻔـﻮذ ﻗﻴﺮﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در اﻳـﺮان‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 300‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً از ﺗﻘﻄﻴـﺮ ﻧﻔـﺖ‬
‫‪١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺧﺎم ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪،85/100 ،130/150 ،180/200 ،220/250 ،280 /320 :‬‬
‫‪ 60/70‬ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه‪ :‬اﻳﻦ ﻗﻴﺮﻫﺎ از اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪن ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻧﺮم ﺑﺎ ﻣﻮاد‬
‫روﻏﻨﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺮﻣﻲ و درﺟﻪ ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﻣﮕـﺬاري ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ‪R90/15 ،R 85/25 :‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷـﺪه در اﺳـﺘﺎﻧﺪارد اﻳـﺮان‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 126‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ‪ :‬اﻳﻦ ﻗﻴﺮﻫﺎ از ﺣﻞ ﻛﺮدن ﻳﻜﻲ از ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ در ﺣﻼﻟﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﻳﻴﻦ آوردن ﮔﺮاﻧﺮوي ﻗﻴﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣـﺎﻳﻊ ﭘـﺲ‬
‫از ﻣﺼﺮف و ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺣﻼل ﺳﻔﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺻﻮرت اوﻟﻴﻪ درﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻗﻴﺮﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑﺮﺣـﺴﺐ‬
‫ﮔﺮاﻧﺮوي ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺣﻼﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑـﺮده‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻣﻮاد ﻧﻔﺘﻲ ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻳـﺎ ﺳـﻨﮕﻴﻦ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧﻔﺘـﺎ‪ ،‬ﻧﻔـﺖ ﭼـﺮاغ و‬
‫ﻛﺎزوﻳﻴﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛـﻪ ﺣـﻼل ﻗﻴﺮﻫـﺎي ﻣـﺎﻳﻊ ﺗﺒﺨﻴـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣـﺼﺮف آن ﺑـﺮاي ﻣﺤـﻴﻂ زﻳـﺴﺖ‬
‫آﻟﻮدﮔﻴﻬﺎﻳﻲ درﺑﺮدارد و ﻣﺼﺮف آن در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ زودﮔﻴﺮ‪ :‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻗﻴﺮﻫﺎ از رﻗﻴﻖ ﻧﻤﻮدن ﻗﻴﺮ ‪ 85/100‬در ﺣـﻼل ﻧﻔﺘـﻲ‬
‫ﺳﺒﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻔﺘﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﭼﻮن ﺣﻼل آﻧﻬﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺰودي ﺗﺒﺨﻴـﺮ ﻣـﻲ‬
‫ﮔﺮدد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻗﻴﺮ زودﮔﻴﺮ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﻗﻴﺮﻫﺎي اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪RC ο , RC١, RC٢, RC٣, RC, RC‬‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ﻛﻨﺪﮔﻴﺮ‪ :‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ از ﺣﻞ ﻛﺮدن ﻗﻴﺮ در ﺣﻼل ﻧﻔﺖ ﺳـﻔﻴﺪ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﭼﻮن اﻳﻦ ﺣﻼل دﻳﺮﺗﺮ از ﺣﻼل ﻧﻔﺘﺎ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﻴﺮﻫـﺎي ﻣـﺎﻳﻊ‬
‫ﻛﻨﺪﮔﻴﺮ ﻣﻮﺳﻮم ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻧﻮاع اﻳﻦ ﻗﻴﺮﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪MC ο , MC١, MC٢, MC٣, ,MC, MC‬‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ دﻳﺮﮔﻴﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻗﻴﺮﻫﺎ ﻛﻪ از ﺣﻞ ﻛﺮدن ﻗﻴﺮ ‪ 85/100‬در ﺣﻼﻟﻬﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺎزوﻳﻴﻞ ﻳﺎ ﻧﻔﺖ ﺳﻴﺎه ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﺣﻼﻟﺸﺎن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﭘـﺲ از‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬اﻧﻮاع اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻗﻴﺮﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪SC ο , SC١, SC٢, SC٣, SC, SC‬‬

‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻲ اﻧﻮاع ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺷﻤﺎره‬
‫‪ 125‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻧﺎﻣﺒﺮده در ﻓﻮق ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﮔﺮاﻧﺮوي آﻧﻬﺎ در ﺣﺪ ﮔﺮاﻧـﺮوي‬
‫ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺬﻛﻮر اﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺣﻼل اﻳﻦ ﻗﻴﺮﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﺣﻼﻟﻬﺎي ﻧـﺎﻣﺒﺮده در ﻓـﻮق‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻮع از اﻳﻦ ﻗﻴﺮﻫﺎ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪ S125‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻼل‬
‫ﺳﺒﻚ )ﻧﻔﺘﺎ( ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ 3-1-10-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻗﻴﺮ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ -‬ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻔﻮذ ﺑﻮدن در ﻣﻘﺎﺑﻞ آب و رﻃﻮﺑﺖ؛‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎزﻫﺎ‪ ،‬اﺳﻴﺪﻫﺎ و ﻧﻤﻜﻬﺎ؛‬
‫‪ -‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ارﺗﺠﺎع؛‬
‫‪ -‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ؛‬
‫‪ -‬ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻮدن در ﺑﺮﺧﻲ ﺣﻼﻟﻬﺎ؛‬
‫‪ -‬ﻋﺎﻳﻖ ﺑﻮدن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎن اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ؛‬
‫‪ -‬ﺗﺸﻜﻴﻞ دادن ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺮ روي اﺟﺴﺎم؛‬
‫‪ -‬داﺷﺘﻦ رﻧﮓ ﺛﺎﺑﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻴﺮي ﻛﻪ در وﺿﻌﻴﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺧﻮاص ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪:‬‬
‫• ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪن در دﻣﺎي زﻳﺎد و ﺗﺒﺪﻳﻞ آن ﺑﻪ زﻏﺎل‬
‫• ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺮﻃﻮب و آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﺎك ﻧﺮم‬
‫• ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر و ﺣﻼﻟﻬﺎ‬
‫‪ -‬ﻗﺸﺮ آب ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻴﺮ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬در ﮔﺮﻣﺎي ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‬
‫ﻧﺮم و ﺟﺎري ﻧﺸﻮد و در ﺳﺮﻣﺎي زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺨﺖ ﻧﺸﻮد و ﺗﺮك ﻧﺨﻮرد و اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ را در دراز‬
‫ﻣﺪت در ﺧﻮد ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬در ﻣﻮرد ﻗﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﮔﺮم ﻛﺮدن اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺎن ﻋﻤـﻞ ﻛـﺮد ﻛـﻪ ﻗﻴـﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻊ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻧﺴﻮزد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﻣﻮﻟﺴﻴﻮﻧﻬﺎي ﻳﺦ زده و ﻛﻬﻨﻪ ﻛﻪ ﻗﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﺟﺪا و ﻟﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻮع ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﺣﻚ ﺷﺪه ﺑﺮ روي در ﺑﺸﻜﻪ ﻫﺎ و ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي روي ﻛﺎرﺗﻦ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 4-1-10-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻗﻴﺮي‬

‫ﺑﺘﻦ آﺳﻔﺎﻟﺘﻲ‪ :‬ﺑﺘﻦ آﺳﻔﺎﻟﺘﻲ ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﺳﺖ ﻗﻴﺮي‪ ،‬ﻛﻪ از اﺧﺘﻼط ﻗﻴﺮ و ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از اﻧﻮاع آﺳﻔﺎﻟﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي روﻳـﻪ‪ ،‬در ﭘـﺸﺖ ﺑـﺎم ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬـﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻮﻃﻪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮕﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺑﺘﻦ آﺳـﻔﺎﻟﺘﻲ ﺑـﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي ﻣـﻮاد ﺗـﺸﻜﻴﻞ‬
‫دﻫﻨﺪه آن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬
‫ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎي ﻗﻴﺮي‪ :‬ﻣﺼﺮف ﻗﻴﺮ در ﻛﻔﭙﻮش ﺑﻪ ﺷﻜﻞ آﺳﻔﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺘﻴﻚ و ﻛﺎﺷﻲ آﺳﻔﺎﻟﺘﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫آﺳﻔﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﺘﻴﻚ ﺑﺎ ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﭼﺴﺐ ﻗﻴـﺮي‬
‫روي زﻳﺮﺳﺎزي ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎﺷﻲ آﺳﻔﺎﻟﺘﻲ در ﻃﺮﺣﻬﺎ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻫﺎ و رﻧﮕﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻲ ﺗﻮان آن را روي زﻳﺮ ﺳﺎزي ﭼﻮﺑﻲ‪ ،‬آﺳﻔﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺳﺘﻴﻚ ﻳﺎ ﺑﺘﻦ ﺑـﺎ ﭼـﺴﺐ ﻗﻴـﺮي‬
‫ﻧﺼﺐ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻋﺎﻳﻘﻬﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ‪ :‬ﻋﺎﻳﻘﻬﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺼﺐ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻗﻴﺮوﮔـﻮﻧﻲ‬
‫اﺟﺮا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ از اﻟﻴﺎف ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻳﺎ آﻟﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺑﺎﻓﺘـﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﻓﺘﻪ اي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻗﻴﺮي اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻮاد ﭘﻠﻴﻤﺮي آﻏﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-10-5‬ﻗﻄﺮان‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻮاد آﻟﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻮب‪ ،‬ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ و ﺗـﻮرب را در ﻇـﺮوف ﺳﺮﺑـﺴﺘﻪ و دور از ﻫـﻮا‬
‫ﮔﺮﻣﺎ دﻫﻨﺪ از آﻧﻬﺎ ﮔﺎزﻫﺎﻳﻲ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از ﺳﺮد ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ ﻗﻄﺮان ﺧﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﻲ‬
‫آﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﭘﺎﻻﻳﺶ و ﺗﻘﻄﻴﺮ ﻗﻄﺮان ﺧﺎم ﻣﻮاد ﻓﺮار آن ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺟﺴﻢ ﺟﺎﻣﺪ ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻣـﺪ‬
‫از آن ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ زﻓﺖ ﻗﻄﺮان ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ ﻗﻄﺮاﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن و‬
‫راﻫﺴﺎزي ﻣﺼﺮف دارد ﻗﻄﺮان زﻏﺎل ﺳﻨﮓ و زﻓﺖ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-10-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻗﻴﺮ و ﻗﻄﺮان و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳـﺮان‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :124‬ﻗﻴﺮ )ﻛﻠﻴﺎت و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :125‬ﻗﻴﺮ )ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻊ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :126‬ﻗﻴﺮ )ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :211‬ﻋﺎﻳﻘﻜﺎري ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﻴﺮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :597‬روش آزﻣﻮن ﺷﻨﺎور ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :602‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺸﺶ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1689‬روش آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﺘﺨﺮاج ﻛﻤﻲ ﻗﻴﺮ از ﻣﺨﻠﻮط ﻫﺎ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳـﻨﮕﻲ و‬
‫ﻗﻴﺮ روﺳﺎزي ﺟﺎده‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1690‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺨﻠـﻮط ﻫـﺎي ﻛـﻢ ﺗـﺮاﻛﻢ ﻗﻴـﺮي ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﺪود ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎراﻓﻴﻦ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1691‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ ﺗﺮاﻛﻢ روﻳﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﺨﻠﻮط ﻫﺎي ﻗﻴـﺮ و‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2949‬روش آزﻣﻮن اﺛﺮ ﻟﻜﻪ در ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2950‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ ﻧﻔﻮذ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2951‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺮﻣﻲ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2952‬وﻳﮋﮔﻲ ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن )ﻗﻴﺮﮔﻮﻧﻲ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2953‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﻼﻟﻴﺖ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي درﺗﺮي ﻛﻠﺮواﺗﻴﻠﻦ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2954‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﻌﺎل ﻗﻴﺮ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺑﺎز‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2955‬روش آزﻣﻮن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺸﺶ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2956‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ و ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻣﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2957‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3862‬ﺗﻌﻴﻴﺖ ﺛﺒﺎت ﺷﻜﻞ ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮﻣﺎ‬

‫‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3863‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎرﮔﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3864‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ )ﻋﺎﻳﻖ ﭘﻲ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3865‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ ﻧﻔﻮذ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3866‬روش آزﻣﻮن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺸﺶ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3867‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﻜـﺴﺖ ﻗﻴـﺮ و ﻣـﻮاد ﻗﻴـﺮي‪ -‬آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫ﻓﺮاﮔﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3868‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ ﻧﺮﻣﻲ ﻣﻮاد ﻗﻴﺮي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3869‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻗﻴﺮ اﺻﻼح ﺷﺪه‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3870‬روش آزﻣﻮن ﺗﺎب ﻛﺸﺸﻲ اﺗﺼﺎﻻت ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎم‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3871‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﮔﻮﻧﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬
‫از ﻧﻔﻮذ آب و رﻃﻮﺑﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3872‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻗﻴﺮﻫﺎي ﺟﺎﻣﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3873‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻗﻴﺮﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻣﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3874‬روش آزﻣﻮن اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻧﺴﺒﻲ ﻗﻴﺮ ﺟﺎﻣﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3875‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺷﻌﻪ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3876‬روش آزﻣﻮن ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣﺮارت در ﻣﺠﺎورت ﻫﻮا‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3877‬روش ﻧﺼﺐ ﻋﺎﻳﻘﻬﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3878‬روش آزﻣﻮن اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﺑﻌﺎد و ﺟﺮم واﺣﺪ ﺳﻄﺢ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3879‬روش آزﻣﻮن ﻣﻴﺰان ﺟﺬب آب از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻄﺢ ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘـﻴﺶ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3880‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﭘﻠﻲ اﺳﺘﺮ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف در ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي‬
‫رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3881‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان اﻧﻌﻄﺎف ﭘـﺬﻳﺮي )دﻣـﺎي ﺗـﺎب ﺧﻤـﺶ(‬
‫ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮﻣﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3882‬روش آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻮاص ﺑﺎر ﻛﺮﻧﺶ ﻋﺎﻳﻖ ﻫـﺎي رﻃـﻮﺑﺘﻲ ﭘـﻴﺶ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3883‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3884‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﺮ اﺻـﻼح ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎ )ﻋﺎﻳﻘﻬﺎ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3885‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﺑﺎم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن )ﻋﺎﻳﻖ ﺑﺎم(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3886‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻋﺎﻳﻘﻬﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻋﺎﻳﻖ ﭘﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3887‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ ﭘـﻴﺶ ﺳـﺎﺧﺘﻪ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫اوزن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3888‬روش آزﻣﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻋﺎﻳﻖ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻔـﻮذ ﺑﺨـﺎر آب‬
‫)ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3889‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﻨﺴﻮج ﭘﻠﻲ اﺳﺘﺮ ﻧﺒﺎﻓﺘﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3890‬روش آزﻣﻮن ﭘﺎﻳﺪاري ﻋﺎﻳﻖ ﻫﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺮارت‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3891‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻓﻠﺖ اﻟﻴﺎف ﺷﻴﺸﻪ )ﺗﻴﺸﻮ(‬

‫‪٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 11-5‬ﺷﻴﺸﻪ‬

‫‪ 1-11-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺴﻤﻲ اﺳﺖ ﺑﻲ رﻧﮓ‪ ،‬ﺷﻔﺎف‪ ،‬ﻧﻮرﮔﺬران‪ ،‬ﺳﺨﺖ و ﺷﻜﻨﻨﺪه‪ .‬ﺳـﺨﺘﻲ ﺷﻴـﺸﻪ ‪ 6‬ﺗـﺎ ‪ 7‬و‬
‫وزن ﺗﻮده وﻳﮋه آن ‪ 2/5‬اﺳﺖ‪ .‬از ﺷﻴﺸﻪ ﺑﺮاي ﻋﺒـﻮر ﻧـﻮر و در ﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي در داﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-11-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺷﻴﺸﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ اﻧﻮاع زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1-2-11-5‬اﻧﻮاع ﺷﻴﺸﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫ﺷﻴﺸﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛـﻪ ﻣﺘـﺸﻜﻞ از ﭼﻬـﺎر ﻣﺮﺣﻠـﻪ ذوب‪ ،‬ﺷـﻜﻞ دادن‪ ،‬ﺑﺎزﭘﺨـﺖ ﻳـﺎ‬
‫ﺗﺎﺑﺎﻧﺪن و ﭘﺮداﺧﺖ اﺳﺖ‪ ،‬در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-2-11-5‬اﻧﻮاع ﺷﻴﺸﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﻧﻤﺎي ﺳﻄﺢ و ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺼﺮف در اﻧﻮاع اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻠﺢ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻴﺪه‪ ،‬ﻧﺸﻜﻦ‪ ،‬ﻣﺘﻮرق‪ ،‬ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻮت‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ ﺿﺪ ﮔﻠﻮﻟﻪ‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨﺪه )رﻧﮕـﻲ و‬
‫ﭘﻮﺷﺶ دار(‪ ،‬وﻳﮋه )آﻳﻨﻪ اي‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺮارت‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬ﻣـﺎت و‬
‫ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ( ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 3-11-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﺻﺎف‪ ،‬ﺷﻔﺎف‪ ،‬ﺑﻴﺮﻧﮓ‪ ،‬ﻋﺎري از ﻣﻮج‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﺣﺒﺎﺑﻬﺎي ﻫﻮا‪ ،‬ﻫﺮ ﻧـﻮع ﻟـﺐ‬
‫ﭘﺮﻳﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻟﺐ ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﺮك‪ ،‬ﺧﺮاش‪ ،‬ﻟﻜﻪ‪ ،‬دودزدﮔﻲ و ﺧﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﺻﺎﻓﻲ و ﻳﻜﻨـﻮاﺧﺘﻲ ﺿـﺨﺎﻣﺖ آن‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ از زاوﻳﻪ ‪ 60‬درﺟﻪ ﭘﺸﺖ ﺷﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﻤﻲ ﻛﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻳـﻚ ﻣﺘـﺮي‬
‫آن ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬آن ﺟﺴﻢ ﻛﺞ و ﻣﻌﻮج ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﻧﮓ آﻣﻴﺰي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﺻﻴﺖ ارﺗﺠﺎﻋﻲ و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي و ﻫﻮازدﮔﻲ ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻮده و ﭘﺲ از ﮔﺬﺷـﺖ زﻣـﺎن ﻛـﺪر‬
‫ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺸﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ رﻧﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺮﻧﮓ‪ ،‬ﺷﻔﺎف ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻔﺎف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻟﺐ ﭘﺮﻳﺪﮔﻴﻬﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺎ ‪ 13‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮي ﻟﺒﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮ اﺛـﺮ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﮔﺬﺷﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬وﺟﻮد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﺮاش و ﺗﺮك در ﺷﻴﺸﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ 4-11-5‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪ اي‬

‫ﻛﺎﺷﻲ ﺷﻴﺸﻪ اي‪ :‬ﻛﺎﺷﻲ ﺷﻴﺸﻪ اي ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻠﻮك ﺷﻴﺸﻪ اي ﺗﻮﭘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺮاي رﺳﺎﻧﺪن ﻧﻮر از ﺑﺎم‬
‫ﺑﻪ زﻳﺮ ﻳﺎ از ﻛﻒ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ زﻳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎﺷﻲ ﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪ اي را ﺳﺎده‪ ،‬ﮔﻠـﺪار و‬
‫ﺗﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ آن ﺧﻤﻴﺮ ﺷﻴﺸﻪ را ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﭘﺮس ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻮك ﺷﻴﺸﻪ اي‪ :‬ﺑﺮاي ﮔﺮﻣﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮدن و ﮔﺬراﻧﺪن ﻧﻮر‪ ،‬آﺟﺮﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪ اي ﺗﻮﺧـﺎﻟﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬آﺟﺮ ﺷﻴﺸﻪ اي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ از دو ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﺗﻮﮔﺮد ﭘﺮس ﺷـﺪه ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻟﺒـﻪ‬
‫دﻫﺎﻧﻪ آﻧﻬﺎ را ﺗﺎ دﻣﺎي ﺳﺮخ ﺷﺪن ﮔﺮﻣﺎ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه و ﻛﻤﻲ ﻓـﺸﺎر‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﻮش ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع آﺟﺮﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪ اي ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋـﺎﻳﻖ ﺻـﺪا ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻣﻄﻠﻮب را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫اﻟﻴﺎف ﺷﻴﺸﻪ و ﭘﺸﻢ ﺷﻴﺸﻪ‪ :‬ﭘﺸﻢ ﺷﻴﺸﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻟﻴﺎف ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎزك ﺗﺎرﻫﺎي ﺷﻴـﺸﻪ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﮔﺮﻣﺎﺑﻨﺪي و ﺻﺪاﺑﻨﺪي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﺸﻢ ﺷﻴﺸﻪ را در ﻻي ﻛﺎﻏﺬ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻏﺬ ﻗﻴﺮاﻧﺪود و ﺗﻮر ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از اﻟﻴﺎف ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺪ ﺷﻴﺸﻪ اي و ﺷﻴﺸﻪ ﻓﻨﺮي ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-11-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﺷﻴﺸﻪ و ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :43‬ﺷﻴﺸﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :228‬روﺷﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺷﻴﺸﻪ آﻫﻚ ‪ -‬ﺳﻮدا‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :229‬روش آزﻣﻮن ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺎﻓﺘﮕﻲ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻓﺮوﻛﺶ ﺷﻴﺸﻪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :897‬وﻳﮋﮔﻲ و روﺷﻬﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﻴﺸﻪ ﺟﺎم ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2385‬ﺷﻴﺸﻪ ﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2386‬ﭘﺸﻢ ﺷﻴﺸﻪ‬

‫‪٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 12-5‬رﻧﮓ و ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ‬

‫‪ 1-12-5‬رﻧﮓ‬
‫‪ 1-1-12-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬رﻧﮓ ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻨﻈﻮر زﻳﺒﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺟﻬـﺖ ﺣﻔﺎﻇـﺖ اﺟـﺰاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺿﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺧﺮاش‪ ،‬ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺷـﺮاﻳﻂ‬
‫اﻗﻠﻴﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺟﺰاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه رﻧﮓ ﻣﺎﻳﻊ ﺷﺎﻣﻞ رزﻳﻦ‪ ،‬رﻧﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﺣﻼل‪ ،‬ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻮاد ﻛﻤﻜﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ رﻧﮓ ﻓﺎﻗﺪ رﻧﮕﺪاﻧـﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻻك ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺳﻄﺢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 2-1-12-5‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ رﻧﮕﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ آﺑﻲ‪ :‬ﻣﻨﻈﻮر از رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ آﺑﻲ‪ ،‬رﻧﮕﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﻗﻴﻖ ﺷﺪن ﺗﻮﺳﻂ آب‬
‫را دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از رزﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺎﻳﻪ آﺑﻲ ﺗﻮﻟﻴـﺪ و در ﺳـﺎﺧﺖ رﻧﮕﻬـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ آﺑﻲ در اﻳﺮان ﺑﺎ رزﻳﻨﻬﺎي ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ اﺳـﺘﺎت و آﻛﺮﻳﻠﻴـﻚ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻣﻮﻟﻮﺳﻴﻮن اﻧﺪ‪ .‬از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ اﻳﻦ رزﻳﺘﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﭘﻠـﻲ ﻳﻮرﺗـﺎن و‬
‫آﻟﻜﻴﺪﻫﺎ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﺣﻼﻟﻲ‪ :‬ﻣﻨﻈﻮر از رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﺣﻼﻟﻲ‪ ،‬رﻧﮕﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﺣﻼﻟﻬـﺎي‬
‫آﻟﻴﻲ ﻣﺤﻠﻮل اﻧﺪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺣﻞ ﺷﺪن در آب را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﺣﻼﻟﻲ در ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از‬
‫رزﻳﺘﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻟﻜﻴﺪ‪ ،‬ﭘﻠﻲ اﺳـﺘﺮ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﺋﻴـﺪ اوره‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﺋﻴـﺪ ﻣﻼﻣـﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻨﻮﻟﻴـﻚ‪ ،‬ﻧﻴﺘﺮوﺳـﻠﻮﻟﺰ‪،‬‬
‫‪١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫اﭘﻮﻛﺴﻲ‪ ،‬ﭘﻠﻲ اورﺗﺎن‪ ،‬ﺳﻴﻠﻴﻜﻮن‪ ،‬ﻛﻠﺮوﻛﺎﺋﻮﭼﻮ و آﻛﺮﻳﻠﻴﻚ )ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﺑﺮﺧـﻲ رزﻳﺘﻬـﺎي دﻳﮕـﺮ(‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف رﻧﮕﻬﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﺣﻼﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آﻟﻮدﮔﻴﻬﺎي زﻳـﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄـﻲ در ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﻧﮕﻬﺎي ﻏﻴﺮ ﺣﻼﻟﻲ )ﭘﻮدري(‪ :‬از اﻳﻦ رﻧﮕﻬﺎ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﭘﺮوﻓﻴﻠﻬﺎ و ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻠـﺰي‬
‫وﺳﺎﻳﻞ ﺧﺎﻧﮕﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و در آن ﺑﺎ ﺑﺎردار ﻛﺮدن ﺳﻄﻮح و اﻓﺸﺎﻧﺪن رﻧـﮓ روي آﻧﻬـﺎ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﭘﺨﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻧﮓ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ رﻧﮕﻬﺎ ﻧﻴﺰ از اﻧﻮاع رزﻳﺘﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻠﻲ‬
‫اﺳﺘﺮ و اﭘﻮﻛﺴﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫رﻧﮕﻬﺎي ﺳﻨﺘﻲ‪ :‬اﻳﻦ رﻧﮕﻬﺎ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دوام ﻛﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬از‬
‫اﻧﻮاع اﻳﻦ رﻧﮕﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻮارد زﻳﺮ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪:‬‬
‫رﻧﮓ ﻟﻌﺎﺑﻲ‪ ،‬رﻧﮕﻬﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬رﻧﮕﻬﺎي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎت ﺳﺪﻳﻢ‬

‫‪ 3-1-12-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي‬

‫‪ -‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع رﻧﮓ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛـﺎر و ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﻣﻜـﺎﻧﻲ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬رﻧﮕﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ داراي وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ‪ PH‬ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺎر؛‬
‫‪ -‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺮ؛‬
‫‪ -‬اﻣﻜﺎن رﻧﮓ آﻣﻴﺰي ﻣﺠﺪد؛‬
‫‪ -‬ﺛﺒﺎت در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮي؛‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ آﺛﺎر ﻧﺎﺷﻲ از آﻟﻮدﮔﻲ ﻫﺎي ﻫﻮا؛‬
‫‪ -‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﻛﺎﻓﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺨﺎر آب؛‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ آب ﺟﺎري؛‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺴﺘﺸﻮ؛‬
‫‪ -‬ﻋﺪم اﻳﺠﺎد ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ‪.‬‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-12-5‬ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي روﻳﻪ اي ﻧﺎﺻﺎف‬

‫‪ -‬از ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي روﻳﻪ اي ﻧﺎﺻﺎف )ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ( ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﻧﮓ ﺑﺮي ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻄﺢ زﻳﺮﻳﻦ و ﻳـﺎ‬
‫ﺗﺰﺋﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺎر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻮب‪ ،‬ﻓﻠـﺰ‪ ،‬ﮔـﭻ‪ ،‬ﺑـﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻠـﻮك ﻳـﺎ ﻣﻼﺗﻬـﺎي‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬آﺟﺮ و ‪ .....‬ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در داﺧﻞ ﻳﺎ ﺧﺎرج ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن واﻗﻊ ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺧﺎﺻﻲ را ﺑﺮاي رﻧﮓ ﻣﻠﺰم ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي روﻳﻪ اي ﻧﺎﺻﺎف ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ آﺑﻲ ﻳﺎ ﺣﻼﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻳﻦ ﭘﻮﺷﺸﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺘﺪاول رﻧﮓ آﻣﻴﺰي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻠﻢ ﻣﻮ‪ ،‬ﻏﻠﺘـﻚ ﻳـﺎ ﭘﻴـﺴﺘﻮﻟﻪ روي‬
‫ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺷﺶ داده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﺟﺮاي رﻧﮕﻬﺎي روﻳﻪ اي ﻧﺎﺻﺎف ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻏﻠﺘﻚ و‬
‫ﭘﻴﺴﺘﻮﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-12-5‬ﻻﻛﻬﺎ‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ رﻧﮓ ﻓﺎﻗﺪ رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻻك ﻳﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺷﻔﺎف ﻗﺎدر ﺑـﻪ ﺣﻔﺎﻇـﺖ از‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﻻﻛﻬﺎي ﺷﻔﺎف اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد ﻧﺘﻴﺠﻪ آن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻌﺎب ﻻﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد‬
‫داﻣﻨﻪ وﺳﻴﻌﻲ از ﻻﻛﻬﺎي ﺷﻔﺎف و رﻧﮕﻲ را ﺑﺮاي ﻣﻨﻈﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 4-12-5‬ﺟﻼﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺟﻼﻫﺎ ﻓﺮآورده ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺷﻔﺎف ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺤﺎﻓﻆ‬
‫ﺳﻄﻮح ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﻧﮕﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻄﺢ اﺻﻠﻲ ﻛﺎر را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﻼﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﻮاع رزﻳﻨﻬﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺻﻼح ﺷﺪه و ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 5-12-5‬ﻟﻌﺎب ﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﻟﻌﺎب از اﻓﺰودن رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﻼ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻌﺎﺑﻬﺎ از ﻫﺮ ﻧﻮع ﺟﻼﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و دوام آن ﺑﺴﺘﮕﻲ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬
‫رﻧﮕﺪاﻧﻪ دارد‪.‬‬
‫‪٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 6-12-5‬ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﻓﻴﻠﺮﻫﺎ ﻣﻮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻗﺸﺮ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺳﻄﺢ ﭼﻮب و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺮ ﻛﺮدن ﺣﻔﺮه ﻫﺎ و آﻣﺎده‬
‫ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ ﺻﺎف و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي رﻧﮓ زدن ﻳﺎ ﻻك زدن و ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي رﺳﺎﻧﺪن رﻧﮓ ﺑﻪ ﺣﻔﺮه‬
‫ﻫﺎي ﭼﻮب و ﺿﻮح رﮔﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 7-12-5‬ﺳﻴﻠﺮﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻴﻠﺮ ﻣﺎده اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﭼﻮب را ﭘﺮ ﻛﺮده و از ﺟﺬب ﻣﻮاد ﻗﺸﺮﻫﺎي ﺑﻌـﺪي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻴﻠﺮ ﺑﺎ ﻣﻮاد رﻧﮕﺰا ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺮ ﻧـﻮع ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ در ﭼـﻮب را ﺳـﻔﺖ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ و‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻤﺒﺎده زﻧﻲ را آﺳﺎن ﻣﻲ ﺳﺎزد و ﺑﻴﻦ ﭼﻮب و ﻻﻳﻪ ﻫﺎي رﻧﮓ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ اﻳﺠـﺎد ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 8-12-5‬ﻣﻮاد رﻧﮕﺰا‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد رﻧﮕﺰا‪ ،‬ﻣﻮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻧﮓ ﻛﺮدن ﺳﻄﻮح ﭼﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪ .‬ﻧﻘﺶ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮاد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮب را رﻧﮓ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ رﮔﻪ ﻫﺎي ﭼﻮب را ﭘﻨﻬﺎن ﻳﺎ ﻣﺤﻮ ﺳﺎزﻧﺪ وﻟﻲ‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺤﺎﻓﻈﺘﻲ را اراﺋﻪ ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮاد رﻧﮕﺰا ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﻮع ﺣﻼل ﺑﻪ ﻛﺮا رﻓﺘـﻪ ﺑـﺮاي ﺣـﻞ‬
‫ﻛﺮدن ﻣﺎده رﻧﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در آب‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در اﻟﻜﻞ‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد ﻧﻔﻮذ ﻛﻨﻨﺪه روﻏﻨﻲ‬
‫‪ -‬ﻣﻮارد ﺑﺎزدارﻧﺪه رﮔﻪ ﻫﺎي ﭼﻮب از ﺗﻮرم و ﻣﻮاد ﭘﺎك ﻛﻨﻨﺪه رﻧﮕﺪاﻧﻪ‪.‬‬

‫‪ 9-12-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن رﻧﮕﻬﺎ و ﭘﻮﺷﺸﻬﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :289‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن رﻧﮓ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ رزﻳﻦ اﻣﻮﻟﺴﻴﻮن‪-‬‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :307‬ﻣﺸﺨﺼﺎت رﻧﮓ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮﻫﺎي ﺷـﻨﺎ و ﺳـﺎﻳﺮ ﺳـﻄﻮح ﺑﺘﻨـﻲ و‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :339‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن رﻧﮓ ﺗﺮاﻓﻴﻚ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :526‬روش آزﻣﻮن رﻧﮕﻬﺎي آﻣﺎده ﺑﻪ ﻣﺼﺮف‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :914‬ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻧﺸﺖ رﻧﮕﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1171‬ﻟﻐﺎت و اﺻﻄﻼﺣﺎت رﻧﮓ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1176‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻧﮓ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻤﻲ آﻣﺎده ﻣﺼﺮف‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :100‬وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎ و روش آزﻣـﻮن رﻧـﮓ ﻣـﻮرد ﻣـﺼﺮف روي اﺳـﻜﻠﺘﻬﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1554‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺟﻼ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف داﺧﻠﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1555‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن رﻧﮓ آﺳﺘﺮي و روﻳﻪ اﺛﺎﺛﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1592‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن روﻏﻦ ﺑﺰرگ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در رﻧﮓ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1697‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻧﮓ ﭘﻮﺷﺶ زﻳﺮﻳﻦ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1698‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن رﻧﮓ آﻟﻜﻴﺪ ﺳﺒﺰ زﻳﺘﻮﻧﻲ ﻣﺎت‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷـﻤﺎره ‪ :1699‬وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎ و روش آزﻣـﻮن رﻧـﮓ آﺳـﺘﺮي ﻛﺮوﻣـﺎت روي ﺑـﺮاي‬
‫رﻧﮕﻬﺎي آﻟﻜﻴﺪ ﺳﺒﺰ زﻳﺘﻮﻧﻲ ﻣﺎت‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1700‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن روﻏﻨﻲ ﺑﺮاق ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻪ اﻟﻜﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1824‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن رﻧﮓ آﺳـﺘﺮي ﺑـﺮ ﭘﺎﻳـﻪ ﻛﺮوﻣـﺎت روي‪،‬‬
‫اﻛﺴﻴﺪ آﻫﻦ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف روي در و ﭘﻨﺠﺮه ﻓﻠﺰي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2064‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﻗﻠﻢ ﻣﻮ ﺑﺮاي رﻧﮓ ﻛﺎري ﭘﻨﺠﺮه‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2066‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﻗﻠﻢ ﻣﻮﻫﺎي ﻣﺪور و ﺑﻴﻀﻲ ﺷﻜﻞ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻣﺼﺎرف رﻧﮓﻛﺎري‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2067‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﻗﻠﻢ ﻣﻮﻫﺎي ﺗﺨﺖ ﺑـﺮاي ﻣـﺼﺎرف رﻧـﮓ‬
‫ﻛﺎري‬
‫‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2225‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻧﮓ روﻏﻨﻲ ﻣﺎت ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻪ رزﻳﻦ اﻟﻜﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2227‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻧﮓ روﻳﻪ ﻣﻘﺎوم ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف روي ﭼﻮب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2238‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻧﮓ روﻳﻪ آﺳﺘﺮي ﺿﺪ زﻧﮓ )ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻪ رزﻳـﻦ ﻛـﺎﺋﻮﭼﻮ‬
‫ﻛﻠﺮه(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2248‬آﻳﻴﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﻠﻢ ﻣﻮ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2919‬روش آزﻣﻮن رﻧﮕﻬﺎي اﭘﻮﻛﺴﻲ‪ -‬ﭘﻠﻲ آﻣﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2920‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رﻧﮕﻬﺎي اﭘﻮﻛﺴﻲ‪ -‬ﭘﻠﻲ آﻣﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2921‬روﺷﻬﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ رﻧﮕﻬﺎ و ﺟﻼﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2959‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﺑﺘﺎﻧﻪ روﻏﻦ ﺑﺰرك‬

‫‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 13-5‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 1-13-5‬ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫واژة ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪ ،‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﮔﺮوﻫـﻲ از ﻣـﻮاد ﻣـﺼﻨﻮﻋﻲ‬
‫دارد ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﻮاد ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻫﻤﭽﻮن زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﻧﻤﻚ‪ ،‬روﻏـﻦ؛ ﻧﻔـﺖ‪ ،‬ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌـﻲ‪،‬‬
‫ﭘﻨﺒﻪ‪ ،‬ﭼﻮب و آب ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻣﻮاد‪ ،‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺎده اي ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﻣﻨـﻮﻣﺮ‬
‫ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﻣﻨﻮﻣﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻬﺎي‬
‫زﻧﺠﻴﺮه اي ﺑﺎ ﺟﺮم ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻠﻴﻤﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮاد اﺻﻠﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ را‬
‫ﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷـﺪه اﺳـﺖ از ﺟـﺴﻢ ﭼـﺴﺒﻨﺪه و‬
‫ﺟﺴﻢ ﭘﺮﻛﻨﻨﺪه )ﮔﺮدﻫﺎي آﻟﻲ ﻳﺎ ﻣﻌﺪﻧﻲ‪ ،‬رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺨﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎ و ورﻗﻬﺎ(‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺴﻢ دﻳﮕﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲ ﺷـﻮد ﺗـﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ‬
‫دﻟﺨﻮاه در ﻓﺮآورده ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﻣﻮاد ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﻛﺎرﭘﺬﻳﺮي ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻮاد ﭘﺮﻛﻨﻨـﺪه ﺑـﺮاي‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ارزاﻧﺘﺮ ﺷﺪن‪ ،‬اﻟﻴﺎف ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺎب و ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﻣﻮاد ﺳـﺨﺖ ﻛﻨﻨـﺪه‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﻴﺮش ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 2-13-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﺎﻫﻴﺖ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ 1-2-13-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬

‫از اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ ﺳﺨﺖ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺨﺖ‪ ،‬ﻧﺮم و ﻛﺸﺴﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٧‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 2-2-13-5‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ رﻓﺘﺎر ﺣﺮارﺗﻲ و ﺳﺨﺖ ﺷﺪن‬

‫از اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺖ ﻫﺎ )ﮔﺮﻣﺎﻧﺮم ﻫﺎ(‬

‫ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻬﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﮔﺮم ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺮم ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺮد ﺷـﺪن‪،‬‬
‫دوﺑﺎره ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ دﻓﻌﺎت ﻣﻲ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺳﺮد و ﮔﺮم ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻜﺮار ﺳﻴﻜﻠﻬﺎي ﮔﺮﻣـﺎ و‬
‫ﺳﺮﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﻳﺎ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﻮاد ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪه در ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺷـﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ در ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي و دﻳﮕﺮ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي آن ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧـﻲ از اﻳـﻦ‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬آﻛﺮﻳﻠﻴﻜﻬﺎ‪ ،‬ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳـﺪ )‪ ،(PVC‬ﭘﻠـﻲ اﺳـﺘﺎﻳﺮن‪،‬‬
‫ﻧﺎﻳﻠﻦ )ﭘﻠﻲ آﻣﻴﺪﻫﺎ(‪ ،‬آﻛﺮﻳﻠﻮﻧﻴﺘﺮﻳﻞ‪ -‬ﺑﻮﺗﺎدﻳﻦ‪ -‬اﺳﺘﺎﻳﺮن )‪ ،(ABS‬ﭘﻠﻲ ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ‪.‬‬

‫ﺗﺮﻣﻮﺳﺖ ﻫﺎ )ﮔﺮﻣﺎﺳﺨﺖ ﻫﺎ(‬

‫ﺗﺮﻣﻮﺳﺖ ﻫﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺷـﺎن‪ ،‬ﺣـﺮارت ﻣﺠـﺪد ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻤﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ اﻳـﻦ ﭘﻼﺳـﺘﻴﻜﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ :‬آﻟﻜﻴـﺪﻫﺎ‪،‬‬
‫آﻣﻴﻨﻮزﻫﺎ )اوره ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ و ﻣﻼﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ(‪ ،‬اﭘﻮﻛﺴﻲ‪ ،‬ﭘﻠﻲ ﻳﻮرﺗﺎن‪.‬‬

‫‪ 3-2-13-5‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ‬
‫‪ -‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﮔﺴﺘﺮش روزاﻓـﺰون ﻣـﺼﺮف آﻧﻬـﺎ در ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد‪:‬‬
‫ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و ﻧﻮرﮔﺬراﻧﻲ‪ ،‬ﺛﺒﺎت رﻧﮓ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪاري در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﻮازدﮔﻲ‪ ،‬ﺛﺒﺎت اﻧﺪازه‪ ،‬ﻃﺎﻗـﺖ‪ ،‬ﺿـﺮﺑﻪ‬
‫ﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪاري در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺟﺬب آب ﻛﻢ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﭘـﺬﻳﺮي‪ ،‬ﭼـﺴﺐ ﭘـﺬﻳﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻳـﺪاري در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ واﻛﻨﺸﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻛﺜﺮ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺳـﻨﺘﻲ ﺳـﺒﻜﺘﺮﻧﺪ و‬
‫ﺗﻌﺪادي از آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﻔﻨﺞ و ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ در آورد و ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺒﻜﻲ‬
‫از آﻧﻬﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ 4-2-13-5‬ﻛﺎرﺑﺮد ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﻣﺼﺎرف ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺳﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎزه اي‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺎزه اي و ﻏﻴﺮ ﺳﺎزه اي ﺑﻮده و‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎدة ﻛﻤﻜﻲ ﻧﻴﺰ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ و ﮔـﺎﻫﻲ از ﻣـﻮارد ﺑﺨـﺸﻲ از ﻣـﻮاد‬
‫‪٨‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﺮﻛﺐ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ )ﻛﻤﭙﻮزﻳﺘﻬﺎ( را ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑـﺮاي ﻣـﺼﺎرف ﺳـﺎزه‬
‫اي‪ ،‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -‬ﺗﻬﻴﻪ ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي دﻳﻮارﻫﺎي ﺳﺎﻧﺪوﻳﭽﻲ‬
‫‪ -‬ﻣﺎده ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﺑﺮاي ﺳﺎﻧﺪوﻳﭽﻬﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻘﻔﻬﺎي ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫‪ -‬دﻳﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -‬ﻛﻔﭙﻮش‬
‫‪ -‬ﻗﺎب ﭘﻨﺠﺮه‬
‫‪ -‬واﺷﺮﻫﺎي آب ﺑﻨﺪي‬
‫‪ -‬درﻫﺎي ﻻﻳﻪ اي‬
‫‪ -‬ورق )ﻣﺴﻄﺢ و ﻣﻮج دار(‬
‫‪ -‬ﻧﺮده )ﺗﻮﭘﺮ و ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ(‬
‫‪ -‬ﭘﺎﻧﻞ‬
‫‪ -‬ﻣﻼت و اﻧﺪود‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ -‬ﻛﺎﺑﻴﻨﺖ و ﻣﺒﻠﻤﺎن‬
‫‪ -‬ﻟﻮﻟﻪ )زﻫﻜﺸﻲ‪ ،‬ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬آب و ﻓﺎﺿﻼب(‬
‫‪ -‬ﻟﻮازم اﺗﺼﺎل‬
‫‪ -‬ﻣﺨﺎزن‬
‫‪ -‬دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ و آﺑﺮﻳﺰﮔﺎه‬
‫‪ -‬ﻋﺎﻳﻖ‬
‫‪ -‬ﻛﺎﻧﺎل‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه‬
‫‪ -‬ﭼﺴﺒﻬﺎ‬
‫‪ -‬ﻣﻮاد درزﮔﻴﺮي و آب ﺑﻨﺪي‪.‬‬

‫‪٩‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ 5-2-13-5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :180‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ – ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﻣﻮاد ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪه از ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫اﺳﺘﻦ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :215‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :216‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﺪد ﮔﺮاﻧﻮري رزﻳﻨﻬﺎي ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳـﺪ در ﻣﺤﻠﻮﻟﻬـﺎي‬
‫رﻗﻴﻖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :217‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺲ دادﮔﻲ ﻣﻮاد رﻧﮕﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :341‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﺮاي‬
‫اﻧﺘﻘﺎل آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :357‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻮاص ﺧﻤﺸﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :358‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺛﺒﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴـﻞ ﻛﻠﺮاﻳـﺪ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎ و‬
‫روش آزﻣﻮن ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻧﮓ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :911‬ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺟﺬب آب‬
‫‪ -‬اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺷــﻤﺎره ‪ :912‬ﻣــﻮاد ﭘﻼﺳــﺘﻴﻚ‪ -‬اﻧــﺪازه ﮔﻴــﺮي ﻣﻘــﺪار اﺳــﺘﺎت وﻳﻨﻴــﻞ در‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎي ﻛﻠﺮﻳﺪ وﻳﻨﻴﻞ اﺳﺘﺎت‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :913‬ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﭘﻠﻲ اﺳﺘﻴﺮن ﻣﺤﻠﻮل در ﻣﺘﺎﻧﻮل‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :914‬ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻧﺸﺖ رﻧﮕﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :915‬ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ -‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣـﻮاد ﭘﻼﺳـﺘﻴﻚ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺷــﻤﺎره ‪ :916‬ﻣــﻮاد ﭘﻼﺳــﺘﻴﻚ‪ -‬اﻧــﺪازه ﮔﻴــﺮي ﻣﻘــﺪار ﻛﻠــﺮ در ﭘﻠﻴﻤﺮﻫــﺎ و‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎي وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :959‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺎرواﻧﻲ ﭘﻠﻲ آﻣﻴﺪﻫﺎ در ﻣﺤﻠﻮل ﻏﻠﻴﻆ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1091‬ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻧﺎزك ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1182‬ورﻗﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻲ اﺳﺘﻴﺮن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1215‬وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻮاد ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻴﺮي ﻣﻼﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1216‬روﺷﻬﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري از ﻣﻮاد ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻴﺮي دﻣﺎﺳﺨﺖ‬

‫‪٧٠‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1217‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻣﻮاد ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻴﺮي آﻣﻴﻨﻮﭘﻼﺳﺖ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1331‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ ﺑﺮاي آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1434‬ورﻗﻪ ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1435‬ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﺪار اﻛﺴﺘﺮود ﺷﺪه ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1436‬ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﺪار اﻛﺴﺘﺮود ﺷﺪه ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1437‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ورﻗﻪ ﭘﺎي اﺗﻴﻠﻦ ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص زﻳﺎد ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1470‬روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن دﻳﻮارﭘﻮﺷﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1471‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎي ‪ PVC‬ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1472‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎي ﻣﺮﺑﻊ ﺷﻜﻞ ‪ PVC‬آزﺑﺴﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1473‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي دﻳﻮارﭘﻮﺷﻬﺎي ﭘﻠﻲ اﺳﺘﻴﺮن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1612‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روش آزﻣﻮن ﺻﻔﺤﻪ اي ﭘﻠﻲ اﺳـﺘﻴﺮن ﻗﺎﺑـﻞ اﻧﺒـﺴﺎط‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﻋﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1651‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻛﻔﭙﻮﺷﻬﺎي ﻣﺮﺑﻊ ﺷﻜﻞ ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1652‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻮم ﺑﺎ آﺳﺘﺮ ﻧﻤﺪي‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1773‬آﻳﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺮاي ﻓﺎﺿﻼب‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1774‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻬﺎ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :1993‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺳﺨﺘﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﻨﺞ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2001‬آﻳﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮد روش اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ و وﺳﺎﻳﻞ ‪ PVC‬ﺑﺎ ﭼﺴﺐ ﺣﻼل‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2002‬آﻳﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺼﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ در زﻳـﺮ‬
‫ﺧﺎك‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2041‬روش آزﻣﻮن ﭘﺎﻳﺪاري اﺑﻌﺎد اﺳﻔﻨﺠﻬﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2042‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ذرات رزﻳـﻦ ﻫـﺎي ﻫﻤـﻮﭘﻠﻴﻤﺮ و ﻛـﻮﻳﻠﻴﻤﺮ وﻳﻨﻴـﻞ‬
‫ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺑﻪ روش داﻧﻪ ﺳﻨﺠﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2116‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻧﺮﻣﻲ وﻳﻜﺎت ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎ‬

‫‪٧١‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺷــﻤﺎره ‪ :2117‬ﺷــﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄــﻲ اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺑــﺮاي آﻣــﺎده ﺳــﺎزي و آزﻣــﻮن‬

‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2118‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﺪد ﮔﺮاﻧﺮوي ﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎ و ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮﻫﺎي ﻣﺘﻴﻞ ﻣﺘـﺎﻛﺮﻳﻼت‬
‫در ﻣﺤﻠﻮل رﻗﻴﻖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2178‬روﺷﻬﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و آزﻣﻮن ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﭘﻠـﻲ اﺗـﻴﻠﻦ ﺑـﺮاي‬
‫آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2208‬ﻗﺎﻟﺐ رﻳﺰي ﻓﺸﺎري ﺑﺮاي آزﻣﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮاد ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2209‬ﻗﺎﻟﺐ رﻳﺰي ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺑﺮاي آزﻣﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮاد ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2212‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ ذوب ﭘﻠﻲ آﻣﻴﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2315‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺬب آب اﺳﻔﻨﺠﻬﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2316‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﺑﻌﺎد ﺧﻄﻲ اﺳﻔﻨﺠﻬﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2317‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻫـﺪاﻳﺖ ﺣﺮارﺗـﻲ ﻇـﺎﻫﺮي ﭘﻼﺳـﺘﻴﻜﻬﺎي‬
‫اﺳﻔﻨﺠﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2318‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ رزﻳﺘﻬﺎي اوره ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻴﻮاوره ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻼﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮاد و اﺷﻴﺎي ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻴﺮي آﻣﻴﻨﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ )از ﺟـﻨﺲ ﻣﻼﻣـﻴﻦ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ و اوره ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ(‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2319‬روش آزﻣـﻮن ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﺷـﻴﺎي ﻗﺎﻟـﺐ ﮔﻴـﺮي ﺷـﺪه از ﺟـﻨﺲ‬
‫ﺗﺮﻣﻮﺳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺎﻳﻌﺎت در ﺣﺎل ﺟﻮش‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2320‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﺨﺮاج در ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻴـﺮي‬
‫ﻣﻼﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﻫﻴﺪ‬ ‫ﺷﺪه از ﺟﻨﺲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2407‬اﺑﻌﺎد‪ ،‬ﻓﺸﺎر اﺳﻤﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ از ﺟـﻨﺲ ﭘﻠـﻲ وﻳﻨﻴـﻞ‬
‫ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2408‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠـﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2409‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻟﻮﻟﻪ ﻫـﺎ و اﺗـﺼﺎﻻت از ﺟـﻨﺲ ﭘﻠـﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﺮاي ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ داﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫‪٧٢‬‬
 ‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2410‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﻟﻮﻟﻪ ﻫـﺎ و اﺗـﺼﺎﻻت از ﺟـﻨﺲ ﭘﻠـﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﻓﺮوروﻧﺪه ﺑﺮاي ﺧﻂ ﻟﻮﻟﻪ داﺧﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2411‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2412‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﺑﻌﺎد ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪:2413‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺟﺬب آب ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﭘﻠـﻲ وﻳﻨﻴـﻞ ﻛﻠﺮاﻳـﺪ‬
‫ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2414‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ ﺣـﺮارت ﻧﺮﻣـﻲ و وﻳﻜـﺎت ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﭘﻠـﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2415‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻪ ﺷﺪه در رزﻳـﻦ ﭘﻠـﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2417‬روش آزﻣﻮن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﺳﺘﺨﺮاج ﺳﺮب و ﻗﻠﻊ از ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ﭘﻠـﻲ‬
‫وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2418‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﺎﺗﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2419‬روش آزﻣﻮن ﭘﺎﻳﺪاري ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴـﻞ ﻛﻠﺮاﻳـﺪ ﺳـﺨﺖ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺳﺘﻦ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2430‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻮاص ﻛﺸﺸﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي اﺳﻔﻨﺠﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2431‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي اﺳﻔﻨﺠﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2432‬روش آزﻣﻮن ﺧﻤﺶ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻬﺎي اﺳﻔﻨﺠﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2433‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﺑﻌﺎد آزﻣﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮاد اﺳﻔﻨﺠﻲ ﻧﺮم‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2434‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻇﺎﻫﺮي ﻣﻮاد اﺳﻔﻨﺠﻲ از ﻧﻮع ﻧﺮم‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2435‬روش اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻋﺪد ﮔﺮاﻧﺮواﻧﻲ و ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺮاﻧﺮواﻧـﻲ ﻣﺤﻠـﻮل‬
‫رﻗﻴﻖ اﺳﺘﺎت ﺳﻠﻮﻟﺰ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2782‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ اﺳﺘﺎت‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2783‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و روﺷﻬﺎي آزﻣﻮن رزﻳﻦ اﻟﻜﻴﺪ‬

‫‪٧٣‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2915‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻇﺎﻫﺮي رزﻳﻦ ﻓﺸﺮده ﺷﺪه ﻫﻤـﻮﭘﻠﻴﻤﺮ و‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮ ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2916‬اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣـﻮاد ﻓـﺮار )آب( ﭘـﻮدر رزﻳـﻦ ﻫـﺎي ﻫﻤـﻮﭘﻠﻴﻤﺮ و‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮ ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2917‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺟﺬب ﻧـﺮم ﻛﻨﻨـﺪه رزﻳﻨﻬـﺎي ﻫﻤـﻮﭘﻠﻴﻤﺮ و‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻤﺮ ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﻋﺎم در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :2918‬وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي رزﻳﻨﻬﺎي ﭘﻠﻲ وﻳﻨﻴﻞ ﻛﻠﺮاﻳﺪ‬
‫‪ -‬اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺷــﻤﺎره ‪ :3857‬وﻳﮋﮔﻴﻬــﺎ و روﺷــﻬﺎي آزﻣــﻮن ﺑــﺮ ﭘﺎﻳــﻪ درﻳــﻦ آﻛﺮﻳﻠﻴــﻚ‪-‬‬
‫ﺗﺮﻣﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺳﺮد‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﻤﺎره ‪ :3880‬وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎ و روﺷـﻬﺎي آزﻣـﻮن ﭘﻠـﻲ اﺳـﺘﺮ ﻣـﺼﺮﻓﻲ در ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﻋﺎﻳﻘﻬﺎي رﻃﻮﺑﺘﻲ‬

‫‪٧‬‬