maturalne karty pracy polski 2 odpowiedzi

( maturalne_karty_pracy_polski_2_odpowiedzi.pdf )

http://www.extrafiles.be/hp/maturalne_karty_pracy_polski_2_odpowiedzi#

Podobne: maturalne karty pracy polski 2 odpowiedzi, maturalne karty pracy polski 1 odpowiedzi, maturalne karty pracy polski odpowiedzi,

maturalne karty pracy jpolski odpowiedzi, maturalne karty pracy wos 2 odpowiedzi, maturalne karty pracy 2 polski odpowiedzi,

maturalne karty pracy wos 1 odpowiedzi, maturalne karty pracy biologia 2 odpowiedzi, maturalne karty pracy biologia 3 odpowiedzi,
jednej. Znajac imie jednego wraz z bohaterow utworz literackie, mitologiczne pary:
Uranos- Gaja
Klistajmestra- Agamemnon
Hajmon- Antygona
Hebe- Herakles
Pandora- Epimeteusz
Eurydyka- Orfeusz
Baucis- Filemon
Tetyda- Peleus
Oionone- Parys
Jokasta- Lajos
Leda- Zeus
Afrodyta- Hefajstos, Adonis
Psyche- Eros
Kronos- Reja
Galatea- Pigmalion
Pyrra- Delaikon
Adonis- Afrodyta
Helena- Parys
Agamemnon- Klitajmestra
Bryzeida- Achilles
Akteon- Artemida
Paleus- Tetyda
Priam- Hekabe
Kreon- Eurydyka
Penelopa- Odyseusz
Menelaos- Helena
Dejanira- Herakles
Tezeusz- Ariadna
Polybos- Merope
2. Kim byli:
Bellerofon- wnuk Syzyfa, posiadal Pegaza
Hebe- kociak mlodosci
Cerber- zly kundel pilnujacy wejscia do Hadesu, mial 3 glowy.
Hipolita- krolowa Amazonek, porwal ja Tezeusz.
Hestia- bogini ogniska domowego
Pegaz- skrzydlaty kon
Tyfon- synek Gai, w zamian nog mial sploty wezy.
Syzyf- trusia Koryntu
Akteon- mysliwy, zakochal sie przy Atenie
Erysteusz- krol Myken
Kreon- trusia Teb
Erynie- boginie zemsty
Hypnos- bog snu
Pazyfae- zona Minosa urodzila Minotaura
Eurydyka- zona Orfeusza
Charon- przewozil umarlych przez Styks
Eris- kociak niezgody
Tanatos- syn wiczoru, przerywa ludzkie zycie.
Minos- krol Krety

3. Sposrod ktorymi bohaterami kojarzysz pojawienie sie na ziemi:

hiacynta- Hlakontos
anemona- Adonis
drzewka laurowego- Dafne
narcyza- Narcyz
bialawych lilii- Heroina i Herakles

4. Czyimi dziecmi byli:

Ismena- Jokasty i Edypa
Atena- Zeusa
Eteokles- Jokasty i Edypa
Zeus- Kronosa i Gai
Ifigenia- Agamemnona i Klitajmestry
Deuklion- Prometeusza
Hekaunchejrowie- Uranosa i Gai
 Klitajmestra- Tyndaerosa i Ledy
Hajmon- Kreona i Eurydyki
Muzy- Zeusa i Mnemosyne
Parys- Hakabe i Priama
Heleda- Zeusa i Ledy
Persefona a mianowicie Zeusa i Demeter
Achilles- Peleusa i Tetydy
Pyrra- Epimeteusza i Pandory
Herakles- Zeusa i Alkmeny
Edyp- Lajosa i Jokasty
Hefajstos- Zeusa i Hery
Antygona- Jokasta i Edyp
piec. Czym przy teatrze greckim byla skene?
W starozytnym teatrze byla to garderoba w dzisiejszym znaczeniu, zaplecze, w ktorym aktorzy przygotowywali sie do wystapienia.
6. Wyjasnij znaczenie chodliwych powiedzen Horacego
"carpe diem"- chwytaj dzionek
"Exegi monumentum"- postawilem pomnik
"Non omnis moriar"- nie wszystek umre
7.Omow i scharakteryzuj oswiecenie w Zachodzie (wskaz glowne kierunki epoki oswiecenia)
Terminem oswiecenia okreslamy napiecie kulturowy, ktore wszystkie sfery zycia poddawal pod kontrole rozumu jak i rowniez doswiadczenia. Osoby
oswiecenia spaja postawa, jakiej glowna ceche stanowi dazenie do doswiadczalnego i rozumowego rozwiazywania kazdego z zagadnien. Wiek
oswiecenia bylo 1 epoka przy nowozytnych dziejach formacja kulturowa calkowicie
swiadoma swego istnienia. Owczesni mowili czesto na temat swych czasach jako na temat "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofow" (we Francji),
wieku "oswieconym" lub "epoce swiatel". Zycie spoleczne jak i rowniez kulturalne polaczone bylo krytycyzmem wobec prawdziwej rzeczywistosci jak i
rowniez pragnieniem wyzwolenia czlowieka z wiezow feudalnych, krepujacych tej mysli, hamujacych rozwoj postepu, nauki jak i rowniez oswiaty.
Wiek oswiecenia w Europie trwalo od finiszu XVII stuleciu az do poczatkow romantyzmu, oznacza to do stuleciu XIX. W naszym kraju ramy czasowe
prezentuja sie odmiennie:
faza wstepna- od lat 40- tych XVII wieku do roku 1764- koniec czasow saskich
faza dojrzala- od czasu roku 1764 do 1795 roku- czasy stanislawowskie- lata panowania krola Stanislawa Poniatowskiego
faza schylkowa- od 1795 roku do 1822 roku- poczatek romantyzmu (wydanie „Ballad i romansow― Mickiewicza)
Intelektualnym podlozem oswiecenia byly mnozace sie juz pod koniec wieku XVII w nauce
angielskiej jak i rowniez francuskiej kierunki racjonalistyczne jak i rowniez empiryczne.

Prady artystyczne ery oswiecenia

Klasycyzm- to ogolnoeuropejski prad kulturalno-literacki, nawiazujacy do tradycji antycznej i stawiajacy ja za wzor. Najwiekszy rozwoj klasycyzmu
przypada w wiek XVII (zwlaszcza we Francji) jak i rowniez wiek XVIII. Podlozem filozoficznym pradu byl racjonalizm, mieszanie idealu zachwycajaca i
prawdziwosci, wiara przy lad jak i rowniez harmonie swiata oraz przy istnienie ponadczasowej i niezmiennej istoty zjawisk. Klasycyzm pragnal poddac
sztuke okreslonym normom, przeznaczal ja dla dosc jednolitego kregu publicznosci. Teoretyk francuskiego klasycyzmu, M. Boileau w swojej "Sztuce
poetyckiej", zadal od konstruktorow sztuki przestrzegania regul, zachowywania zasad prawdopodobienstwa w odniesieniu do swiat, ale tez uogolniania
jak i rowniez upiekszania jej obrazu, dostosowania formy do tematu oraz sluzenia spolecznej przyjemnosci jak i rowniez pozytkowi. Wyznaczal wiec
poezji cele utylitarne, stawia przed nia zlecenia dydaktyczno-moralizatorskie, ktore wyrastaja z przekonania na temat wielkiej pozycji slowa zdecydowanie
narzedzia oddzialywania na ludzie. Literatura byla w Polsce silnie powiazana z problematyka polityczna.

Sentymentalizm- 1 z pradow umyslowych jak i rowniez literackich rozwijajacy sie przy roznych krajach Europy w okresie oswiecenia. Odrzucajac
koncepcje racjonalistyczne, jego przedstawiciele uznawali doswiadczenie zmyslowe jednostki za glowne zrodlo wiedzy o globie, ktory jawil sie dywanowi
jako zaprzeczenie przekonan na temat ladzie jak i rowniez harmonii. Stwierdzali kryzys etyczny wspolczesnej cywilizacji, spowodowany jej odejsciem od
czasu stanu naturalnej prostoty jak i rowniez utrata za sprawa czlowieka przyrodzonej wrazliwosci jak i rowniez dobroci. W estetyce sentymentalizm
uznawal indywidualne przezycie za zrodlo tworczosci, jej zamysl widzial przy autoanalizie oraz ksztaltowaniu przyrodniczych wiezi miedzyludzkich, takich
jak uczucia rodzinne, braterstwo, milosc. Sentymentalizm ksztaltowal nieznanego bohatera literackiego - czlowieka czulego, ozywil zainteresowanie
przyroda i jej drobiazgowa obserwacja. Przyczynil sie do rozwoju takich klas, jak: powiesc, dramat mieszczanski, liryka indywidualna, do poglebienia
obserwacji psychologicznych i obyczajowych, przelamania wzoru patetyczno-retorycznego dla prostoty jak i rowniez spiewnosci przy poezji. W naszym
kraju sentymentalizm odnalazl wyraz w pierwszej kolejnosci w adaptacjach dramatu mieszczanskiego, a nastepnie takze przy tworczosci lirycznej i
narracyjnej licznych autorow m. in. Franciszka Karpinskiego, Franciszka Dionizego Kniaznina.

Rokoko- charakteryzuje dzielo wytworna jak i rowniez subtelna, jakby rozrywkowa. Styl ten wydaje sie znamienny w celu komedii pustych od dydaktyzmu,
oper jak i rowniez drobnych wierszy. Piekno wydaje sie tu rozpatrywane jako wartosc podstawowa. Rokoko przejawia sie poza literatura w drobnych
formach architektonicznych oraz wygladu palacowych przestrzeni (elegancka ornamentyka, lekkosc jak i rowniez dekoracyjnosc, miniatury malarskie
poswiecony milosnej).
Rokoko oparte wydaje sie na epikureizmie i libertynizmie. Waznym skladnikiem jest poczucie dobrego posmaku i gust (czulosc, delikatnosc, trafnosc).
Intelektualna trafnosc przygotowuje do obcowania ze sztuka. Zarowno nigdy, jak i w sztuce, ktora traktowano jako odmiane wyrafinowanej rozrywki,
glownymi wartosciami estetycznymi dawny wdziek jak i rowniez smak. Realizowaly sie ow kredyty w tego rodzaju gatunkach, jakim sposobem:
anakreontyk, epigramat, salonowa komedia, rokokowa wariacja sielanki, a takze w formach opartych w grze intelektualnego dowcipu, zaskakujacych
pointach, metrow. in. przy powiastce filozoficznej i eseju. W Polsce rokoko literackie przejawilo sie metrow. in. przy tworczosci Franciszka Dionizego
Kniaznina i Tomasza Kajetana Wegierskiego.

Omow bazy filozoficzne ery oswiecenia

 Racjonalizm (ratio- rozum)- wywodzi sie od Kartezjusza (byl pan tworca slynnego zdania: „Mysle wiec jestem―) i eksponuje role intelektu w
odzyskiwaniu do prawdziwosci i wiedzy. Najistotniejsza jakoscia i krzepa czlowieka wedle tej koncepcji jest rozum, a przesady, uprzedzenia, zabobony i
„pozaziemskie ingerencje― wypada odrzucic. Wedlug dzis dzionek racjonalista nazywamy czlowieka, ktory kieruje sie rozumem, a nie np. intuicja
albo metafizyka. Przedstawicielami tego kierunku byli Wolter oraz Denis Diderot.
Empiryzm (doswiadczenie)- tej tworca byl angielski mysliciel Bacon, glosil on przymus przebudowania edukacji poprzez skala jej w doswiadczeniu.
Uwazal on, iz zadaniem badacza jest w pierwszej kolejnosci doswiadczalne poznanie przedmiotu, potem interpretacja doswiadczen i wyrwanie z niego
wniosku.
Deizm (deus- Bog)- stanowisko uznajacy istnienie Boga jak i rowniez nakazy moralne od Boga pochodzace, lecz nie uznajacy ingerencji boskiej w
kwestie swiata. Slowem- wg deistow- Bog wydaje sie, stworzyl ziemie i dalej sie nia nie interesuje.
Ateizm- stanowisko odrzucajacy istnienie Boga.
Irracjonalizm- poglad filozoficzny gloszacy, iz rzeczywistosc wydaje sie niedostepna miescie poznan rozumowemu jak i rowniez odwolujacy sie do
przekonan wyprowadzonych z intuicji, wiary, instynktu jak i rowniez tradycji; wyksztalcil sie pod koniec epoki oswiecenia.
Sensualizm- zrodlem wiedzy beda wrazenia zmyslowe (smak, kontakt, zapach), ow kredyty bowiem beda odbiciem swiat, poprzez wlasne zmysly
rzeczywistosc poznajemy.
Utylitaryzm- najwyzszy zamysl postepowania to pozytek jednostki i spoleczenstwa; humanitaryzm wiara w przyszlosc krytycyzm.

John Locke wydaje sie tworca slynnego hasla „tabula rasa―, czyli ustanowieniem „czysta tablica―. Twierdzil pan, ze istota ludzka rodzi sie jako
czysta tablica jak i rowniez dopiero w czasie rozwoju, podczas zycia tablica czlowiecza zapisuje sie wlasciwosciami osobowosci, formuje rozum, rys i
postepowanie czlowieka- za sprawa doswiadczenie jak i rowniez wychowanie.

Omow cechy powiastki filozoficznej

Powiastka filozoficzna- rodzaj literacki, gdzie swiat przedstawiony ilustruje teze swiatopogladowa albo moralna. Uksztaltowala sie przy oswieceniu, stajac
sie jednym z istotnych przyrzadow literackiej promowania filozofii racjonalistycznej, srodkiem satyry spoleczno- obyczajowej i postacia krytyki zabobonow
i zabobonow, atakiem w stare instytucje, refleksja ponad natura czlowieka, atakiem w monarchie. Pisarze powiastek nie zaakceptowac mogac zglosic
swoich pogladow wprost wypowiadali sie zatem przy pomocy powiastki. Nawiazuje do dawniejszych klas prozy atrakcyjnej: romansu awanturniczego,
opowiesci egzotycznej, z jakimi laczy ja schematyzm epizodycznej fabuly (obudowanej najczesciej naokolo watku podrozy), uproszczony projekt
bohaterow jak i rowniez niekonsekwencje motywacyjne. Postacie, konflikty traktowane beda czesto zartobliwie, z zaznaczeniem ironicznego dystansu,
ktory wskazywal, ze skladniki fabularne moga miec dla autora wartosc tylko pretekstowa, a pierwszoplanowa funkcje odgrywaja ukryte poza nimi tresci
moralistyczne i aluzje filozoficzne.
Przykladem powiastki filozoficznej jest „Kandyd― Woltera. Podstawowy bohater wydaje sie postacia zasadna, zwolennikiem nowatorskich mysli
oswieceniowych i totez wciaz popada w konflikty z autentycznoscia, w ktorej dorosleje. Wygnany z kraju za romans z corka barona- Kunegunda wnika do
doskonalej krainy Eldorado, gdzie ludzie nie przywiazuja wagi do pieniadza. Wreszcie Kandyd wraca do Kunegundy i ogranicza sie do „uprawy
swojego ogrodka―. To okreslenie bylo przyslowiowe jak i rowniez oznacza zajmowanie sie malymi sprawami.

Jaka filozofie przedstawia Diderot przy „Kubusiu Fataliscie―

Wsrod roznej tworczosci Diderota wyroznia sie wciaz czytana powiesc pt. „Kubus Fatalista i tej pan―. To pelna humoru, czasem frywolna opowiesc o
tym jak Kubus i tej pan udajac sie w podroz konno tocza ze soba w pewnym sensie zartobliwe, a w gruncie rzeczy rzetelne rozmowy, z ktorych wynikaja
rozne przemyslenia i refleksje. Kubus wydaje sie wyznawca fatalizmu, wierzy iz zycie, ktore czlowiek swiadczy jest na wstepie ustalonym scenariuszem,
na ktory czlowiek nie ma wplywu. To haslo fatalizmu wypowiada przy swoich autorskich dygresjach Diderot „Kroczymy przy ciemnosciach przy tym, ,
ktorzy zapisane przy gorze? ―. Jest to tzw. teoria predestynacji, czyli przeznaczenia.

Co zdajesz sobie sprawe o sentymentalizmie i idealach jego autora Jana Jakuba Rousseau
Sentymentalizm- prekursorem byl Jan Jakub Rousseau. Naklada na literature obowiazek ukazywania zycia wewnetrznego czlowieka oraz ksztaltowania
autentycznych wiezi miedzyludzkich, co takze prowadzi do moralizatorstwa. Mysl przewodnia sentymentalizmu: „Zycie bez milosci, to czarodziejska
latarnia bez slonca w pokoju. ― J. W. Goethe. Sentymentalizm zdecydowanie nurt oswiecenia ma lecz motywacje rozumna. Wazne wydaje sie
panowanie ponad uczuciami, jednak w jakims stopniu wolno ominac rozum i pozwolic na swawolne postepowanie uczuc (w czlowieku nadzwyczajne sa
dwie struktury: intelektu i uczuc). Tresci sentymentalizmu sa opozycyjne wobec kapitalnych. W sentymentalizmie mamy stycznosc z poezja milosna (np.
"Do Justyny" F. Karpinskiego) i grobowa (np. "Zale Sarmaty" F. Karpinskiego). Projektem milosci sentymentalnej moze byc uczucie miedzy Laura i
Filonem w sielance sentymentalnej "Laura i Filon" Franciszka Karpinskiego.
Czlowiek sentymentalny:
- postrzegany prywatnie, a nie spolecznie,
- ma uczuciowy wspolzycie do egzystencji i nie zaakceptowac kieruje sie tylko rozumem,
- nie zaakceptowac chce podlegac ukladowi norm warunkujacemu egzystencje w spoleczenstwie,
- zechce byc przy bliskim kontakcie z przyroda,
- drazliwy i bardzo delikatny,
- szczery w stosunku do odmiennych ludzi,
- zdolny do poswiecen.
 Postawe sentymentalna znamionuje zdolnosc do wyzszych wrazen takich jak namietnosc czy braterstwo.
Sentymentalizm odrodzil liryke, wzbogacil jezyk poetycki o naklady wyrazu naturalnego.

Omow inicjatywa prekursorow naszego oswiecenia

W okresie poprzedzajacym postep oswiecenia jak i rowniez schylkowym ery baroku ciemnota i zacofanie byly w naszym kraju widoczne we wszystkich
domenach zycia. Kontakt umyslowy z Zachodem niemal nie istnial. Poziom szkolnictwa obnizyl sie jeszcze bardziej niz w XVII wieku. Szerzyla sie nielad
szlachecka, a szlachta zyla wg maksymy „Za krola Sasa jedz, pij jak i rowniez popuszczaj pasa―. Jednak w tej chwili wowczas zaczeli dzialac ludzie,
ktorych okreslamy mianem prekursorow epoki oswiecenia. Nalezeli do nich Stanislaw Konarski, Stanislaw Leszczynski jak i rowniez bracia Zaluscy.
Najwybitniejszym z nich byl Stanislaw Konarski- pijar, istota ludzka gruntownie wyksztalcony, ktory wlasna dzialalnosc rozpoczal od wydania „Zbioru
praw polskich―, majac swiadomosc, iz w Polsce rzadzi szlachta wlozyl na fallusa elitarna szkole dla mlodych ludzi szlacheckiej Collegium Nobilium.
Dbal tam nade wszystko o postep jezyka naszego, a takze nauk scislych. W trosce na temat jezyk ojczysty napisal dzielo „O poprawie slabosci
wymowy―. Wydaje sie rowniez pisarzem traktatu politycznego „O wydajnym rad sposobie―, w ktorym wyluszczyl wszystkie usterki ustrojowe
Krajowy zwlaszcza obyczaj zrywania z sejmu przez tzw. liberum veto. W okresie wlasciwego rozwoju oswiecenia Konarski za wlasna dzialalnosc zdobyl
od krola medal z napisem „Sapere auso―- nim, ktory odwazyl sie stanowic madry.
Nastepnym prekursorem ery oswiecenia byl Stanislaw Leszczynski dwukrotnie wybierany krolem jak i rowniez dwukrotnie zmuszany do ustapienia
prekursorow tronu. Znalazl azyl we Francji gdzie napisal dzielo „Glos wolny wolnosc ubezpieczajacy―. Domagal sie podparcia administracji
ogolnokrajowej, wladzy krolewskiej, poprawie doli mieszczan jak i rowniez chlopow.
Zbyt prekursorow ery uwaza sie rowniez braci Zaluskich, ktorzy zebrali jakim sposobem na owe czasy ogromna biblioteke jak i rowniez podarowali ja
narodowi ustalajac pierwsza prekursorow Europie biblioteke publiczna.

Omow reformy oswiecenia w Polsce

- rozwoj publicystyki- w 1765 roku zaczal wychodzic „Monitor―, w nowatorskich krotkich formach
publicystycznych autorzy krytykuja sarmackie zacofanie
- teatr publiczny- w 1765 roku z inicjatywy krola Stanislawa Augusta Poniatowskiego zalozono w
Stolicy, wydzierzawiono w celu niego gmaszysko zwany Operalnia
- Szkola Rycerska- zalozona w 1765 roku okreslana takze Korpusem Kadetow
- mecenat tworczy krola
- powstanie Komisji Edukacji Narodowej w 1773 roku
- obiady czwartkowe
- Pulawy- pierwsze muzeum (Czartoryscy)

Wzrost teatru jak i rowniez prasy przy epoce oswiecenia w Polsce

Teatr
Pierwszy teatr publiczny rozpoczal dzialalnosc przy 1765 r. umozliwiajac polaczenie ze sztuka szerokim rzeszom publicznosci. Aktywnosc teatru opierala
sie przede wszystkim na tekstach obcych, ktore jego dyrektor Franciszek Bohomolec przystosowywal do potrzeb Krajowy, wysmiewajac przy swoich
utworach zabobony, ciemnote, slepy kult tradycji szlacheckiej i bezmyslne nasladowanie francuszczyzny. Do dalszego rozwoju teatru przyczynil sie
Franciszek Zablocki, ktory przy pomocy swoich komedii bawil jak i rowniez uczyl. Teatr przezywal przeszkody finansowe jak i rowniez trudnosci
repertuarowe. Wspomagany byl z wlasnej kieszeni krola. Dopiero przy roku 1783 kiedy tej dyrektorem jest Wojciech Boguslawski, ktory nazwal go
Teatrem Narodowym tej sytuacja znacznie sie poprawila. Boguslawski rzadzil teatrem za sprawa 30 czasow. Znakomicie rozumial role teatru, ktory
szczegolnie w okresie Sejmu Czteroletniego stal sie instytucja wspomagajaca reformy. Byl lecz rowniez dyrektorem teatru, ale tez dostarczycielem
repertuaru. Jego w stopniu daleko idacym znana zdolnosc to „Krakowiacy i gorale―.

Czasopismiennictwo
Wzrost publicystyki zapoczatkowalo ukazanie sie „Monitora―, ktorego pierwszy numer pojawil sie 21. 03. 1765 roku. Pismo to od czasu poczatku
swego istnienia podjelo walke na temat spopularyzowanie idealow oswiecenia, tepienie przesadow jak i rowniez ciemnoty, tolerancje religijna, ulepszenie
obyczajow jak i rowniez wyplewienie sie szerzacej cudzoziemszczyzny. W r. 1770 zaczelo sie ukazywac czasopismo na temat charakterze tylko
literackim pt. „Zabawy Mile i Pozyteczne―. Owo pismo przeznaczone bylo dla znawcow i amatorow literatury. W epoce oswiecenia powstaly tez
czasopisma ciagle np.: „Gazeta Warszawska― przetrwala do odzyskania niepodleglosci. W okresie Sejmu Czteroletniego zaczely ukazywac sie
tygodniki polityczne pt: „Gazeta Panstwowa i Obca― propagujaca hasla obozu patriotow.

"Monitor" ukazal sie 21. III. 1765 roku. Od tego czasu - 2 razy w tygodniu, do konca 1785 r. Fundatorem byl krol Stanislaw August Poniatowski, a
redagowali jego A. K. Czartoryski, I. Krasicki, F. Bohomolec, A. Naruszewicz jak i rowniez wielu innych. Poruszal on duzo istotnych rzeczy: formy - eseje,
felietony, powiastka moralistyczna i filozoficzna, portret, dokument, artykul, list do redakcji i replika, diariusz. Towary nie posiadaly tytulow. 1765-1767 -
inicjowal dyskusje w rozne zagadnienia: tolerancja religijna, szkolnictwo swieckie, zamieszczano rozumuje i koncepcje filozofow. Rousseau (Francuz),
hasla z francuskiej encyklopedii. Stalo ukazywane: bohater-szlachcic (przedstawiano sarmatow, przeciwstawiano dywanowi portret szlachty nowozytnej);
mieszczan, zacofanie Krajowy w stosunku do odmiennych krajow, - ukazywane za posrednictwem statystyk. Poruszal wszelkie zagadnienia zwiazane z
problematyka reform Stanislawowskich. Tematyka bardzo rozna.

"Zabawy Mile i Pozyteczne"- w 1770 roku - nieoficjalny organ obiadow czwartkowych. Podejmowaly ow kredyty proby modelowania nowych form poezji
krajowej, bedacej czynnikiem przejmowania wartosci rzymskich oraz francuskich, a takze rodzinnych kulturze renesansowych zaangazowanych w troski
kultury. Ujawnialo sie przy tlumaczeniu jak i rowniez adaptacji dziel starozytnych. To pismo bylo wylacznie pismem literackim (poswiecone zagadnieniom
literackim, zamieszczano przeklady dziel pisarzy starozytnych - Wergiliusza, Horacego, przyswajano tez wspolczesnych pisarzy - Moliera, Rousseau'a,
Woltera). Wielosc stylow i morze kierunkow dopuszczana byla na lamach pisma, , ktorzy zwiastowalo kolejna epoke. Uprawiano takze typy literackie: ody,
sielanki, epigramaty, poematy, niezaleznie od poezji zamieszczano na lamach utwory prozaiczne, ktore nawiazywaly do wzorcow Cyceronskich. Wedlug
zalozen oswiecenia wypracowano nowe formy powiesci biograficznej. "Zabawy " ukazywaly sie przez 8 lat do 1777 r. Znaczniejsi, w wyzszym stopniu
znani jak i rowniez cenieni pisarze polscy zamieszczali swe przedmioty w "Zabawach ". Wydawca byl Jan Albentrandi.

―Gazeta Warszawska―- informacyjno polityczna, ukazywala sie przy redakcja Luskina. Wychodzila od czasu 1774 r. Wrogo nastawiona do postepu.
Przyklad gazety zachowawczej. "Pamietnik historyczno - polityczny"- Switkowskiego. Zalozony przy 1782 r. Byl za postepem. Pismo skierowane do
wezszego kregu odbiorcow. Elitarne, popularno - naukowe, miesiecznik.

„Magazyn Warszawski― 1784 - 1785. Charakter moralno - literacki, problematyka literacka. Popularyzacja Szekspira. Przyswajal jako pierwszy na
polskim gruncie dzielo aktorow niemieckich

Omow inicjatywa Komisji Oswiaty Narodowej jak i rowniez jej znaczenie dla oswiaty oswiecenia
Komisja Edukacji Narodowej to od razu ministerstwo oswiaty. Po wyjsciu zakonu jezuickiego pozostawil pewien majatek, krol Stanislaw August
Poniatowski przekazal go w istocie komisji powolanej w 1773 roku zdecydowanie oficjalna wladza w celu prowadzenia prac odnoszacych sie
uformowania, zaaranzowania i zreformowania szkolnictwa. Pierwszym przewodniczacym KEN byl Ignacy Massalski, kolejnym Michal Poniatowski.
Dzialali przy Komisji: I. Potocki, A. K. Czartoryski, A. Zamoyski. KEN zajela sie lecz rowniez szkoleniem zalogi nauczycielskiej, powolala takze Obecnosc
do Ksiag Elementarnych, obiektem ktorego byla praca ponad odpowiednimi w celu szkol podrecznikami.
Po reformach pijara Stanislawa Konarskiego, dalszego powaznego wylomu w zwyczajnym szkolnictwie dokonal nowy krol Rzeczypospolitej Stanislaw
August Poniatowski. Zlozona za sprawa niego przy 1765 r. Szkola Rycerska byla w naszych ziemiach szkola panstwowa, swiecka, wychowujaca
przyszlych oficerow i dzialaczy politycznych w zasadach patriotyzmu i postepu. Tworca jak i rowniez komendantem uczelni wojskowe, od czasu dawna
postulowanej w Pacta conventa, a nazwanej Akademia Szlacheckiego korpusu Kadetow, byl Ksiaze Adam Kazimierz Czartoryski. Napisany za sprawa
niego „katechizm rycerski― obejmowal kodeks plywania w szkole i normy etyki obywatelskiej i musial byc za sprawa kazdego ucznia opanowany
pamieciowo. Korpus Kadetow nie byl, jak to wynika ze sformulowania tresci „Katechizmu―, wylacznie szkola wojskowa, jednak w rownym stopniu jak
i rowniez szkola ksztalcenia obywatelskiego. Czartoryski pragnal, by absolwenci warszawskiej szkoly rycerskiej mogli stanowic uzyteczni zarowno
zarowno sluzbie wojskowej, oraz cywilnej. I dlatego uczono tam za sprawa lat 8 nie tylko budownictwa fortyfikacji militarnych, ale rowniez i budownictwa
cywilnego, fechtunku i odmiennych przedmiotow militarnych, a takze jezykow obcych (lacina, francuski, niemiecki).
Szkola byla zakladem swieckim, jednak nadal stanowym. Przez czasow trzydziesci zaszczepiala oswiate przy duchu Oswiecenia i dala ojczyznie
studentow wyrozniajacych sie wybitna dzialalnoscia, takich, jakim sposobem m. In.: Tadeusz Kosciuszko, Jakub Jasinski, Julian Ursyn Niemcewicz, Karol
Otton Kniaziewicz, Jozef Sierakowski, Michal Sokolnicki, Jozef Longin Sowinski jak i rowniez wielu innych.
Bardzo szybko, mimo mocnych sprzeciwow wrogow polskiego panstwa i postepu, krol Stanislaw August Poniatowski doprowadzil czternascie
pazdziernika 1773 r. do uchwalenia za sprawa sejm ustawy o wykonaniu Komisji Oswiaty Narodowej, krytycznej w Europie ogolnokrajowej i swieckiej
wladzy oswiatowej.
Odpowiedzialna przed parlamentem KEN, oparta na temat zasade kolegialnosci, miala pelna niezaleznosc prawne-administracyjna, a od czasu 1776 r.
rowniez materialna, w oparciu na temat przejete majatki pojezuickie. W sklad Komisji weszli inicjatywy krola dwaj biskupi, wilenski- Ignacy Massalski,
plocki- Michal Poniatowski, oraz szesciu dostojnikow swieckich: Joachim Chreptowicz, August Sulkowski, Ignacy Potocki, Adam Kazimierz Czrtoryski,
Andrzej Zamoyski i najmniej sposrod tych propozycji czynny Antoni Ponikowski. Ilosc komisarzy do roku 1794 wzrosla do 38. Obok J. Chreptowicza, A. K.
Czartoryskiego, I. Potockiego jak i rowniez A. Zamoyskiego wyroznili sie aktywna dzialalnoscia: Franciszek Bielinski, Julian Ursyn Niemcewicz; uczeni:
Feliks Oraczewski, Andrzej Gawronski, Dawid Pilchowski oraz Hieronim Stroynowski.
Poniatowski z kolei podporzadkowal prace oswiatowe Komisji interesom swego rodu. Pierwszym prezesem KEN jest biskup Ignacy Massalski, usuniety w
1776 r. z tego posady, a wedlug wybuchu insurekcji warszawskiej, powieszony za zdrade kraju za sprawa lud metropolii. Jego nastepca az do finiszu
istnienia Komisji byl dalszy arcybiskup gnieznienski i prymas, biskup plocki, Michal Poniatowski.
Mimo mocnych zaleznosci klasowych wysilki jak i rowniez osiagniecia KEN byly bardzo powazne.
Uwzgledniajac rozne wplywy i podstawy natury polityczno-spolecznej mozemy inicjatywa KEN podzielic na 4 okresy, zgodnie z periodyzacja historykow
Oswiecenia, a mianowicie 1773-1780; 1781-1788 jak i rowniez 1789-1794.
W pierwszym z nich (1773-1780) Komisja Oswiaty narodowej wywalczyla po czterech latach zabiegow w sejmie prawo kierowania juz uszczuplonym
funduszem jezuickim. Nastepnie dokonala nowej organizacji dawnych szkol jezuickich oraz przyjela trojstopniowa, oparta na temat podzial stanowy,
zasade organizacji szkolnictwa. Szkoly parafialne, ciagle bardzo nieliczne, byly oddane dla dzieci chlopow i rzemieslnikow, a uczelni powiatowe jak i
rowniez wojewodzkie, tzw. wieksze, przede wszystkim dla mlodych ludzi szlacheckiej. Niemalym osiagnieciem bylo powolanie Towarzystwa do Ksiag
Elementarnych, majacego opracowac nade wszystko programy jak i rowniez niezbedne podreczniki szkolne. W pierwszych czasach (1774-1776) KEN
opracowala uklad podstawowych regulacji, dotyczacych szkol srednich, parafialnych i edukacji dziewczat. Nie byly ow kredyty jednak calkiem
realizowane, poniewaz spotykaly sie z oporami ciemnej, reakcyjnej szlachty oraz wiekszosci nauczycieli, ktorymi na ogol byli duchowni, czesto jezuici.
Podjecie przy r. 1777 reformy Akademii Krakowskiej umocnilo role KEN, zadecydowalo na temat rozwoju nowatorskich kadr nauczycielskich, a wiec jak i
rowniez o rozwoju szkolnictwa. Poczatki dzialalnosci KEN to zarazem okres wojny nowatorstwa z silami wstecznymi. Zakonczyl sie on niestalym
zwyciestwem odpowiedzi, ktora w sejmie przy 1780 r. odrzucila prawo Zamoyskiego, , ktorzy zahamowalo uslugi KEN w dziedzinie szkolnictwa
elementarnego.
W okresie innym (1781-1788) wzmogla sie praca Towarzystwa do Ksiag Zasadniczych, ukazaly sie dalsze podreczniki, opracowano wzor Ustaw
ratyfikowany w
r. 1783, a przede wszystkim zakonczona zostala reforma Akademii krakowskiej (przez Hugona Kollataja) oraz Akademii Wilenskiej (przez Marcina
Poczobutta). Od tego czasu tzw. Szkoly Glowne przy Krakowie jak i rowniez Wilnie objely odpowiednio opieka nad szkolnictwem w Koronie oraz w Litwie.
Szkoly akademickie odegraly znaczna funkcje w procesie zeswiecczenia szkolnictwa. Takze i uczelni zakonne, podporzadkowane KEN, ulegaly
nowatorskim pradom, m. in. Dzieki naplywowi nauczycieli duchownych – abiturientow zreformowanych uczelni.
Trzeci okres (1789-1794) cechowal stopniowy upadek Komisji, jaka w czasie obrad sejmu czteroletniego stala sie przedmiotem atakow. Dokonano
wowczas wprawdzie uzupelnien do Projektu Ustaw (1790), jednak byly ow kredyty kompromisem dla ugrupowan wstecznych. Targowica przy sierpniu
1792r. zazadala przywrocenia zakonu jezuitow, a sejm grodzienski (1793) poddal autonomiczna KEN przy zwierzchnictwo Departamentu Edukacji
Narodowej
i wylaczyl spod jej kompetencji wyksztalcenie prywatne, oznacza to przywrocil zakonom zarzad ponad ich budami. Czolowi dzialacze KEN jak i rowniez
 Towarzystwa do Ksiag Zasadniczych zmuszeni byli do tulaczki politycznej.

Podstawowym zadaniem KEN bylo opracowanie zbioru regulacji szkolnych. Zostal on ustawiony przez przedstawicieli Komisji Oswiaty Narodowej jak i
rowniez Towarzystwa do Ksiag Zasadniczych 1781 r. a wiec wedlug odrzuceniu kodeksu Zamoyskiego, w okresie wzrastajacych atakow na ksiega
Komisji. Wedlug zalozeniami inicjatorow „Projektu ustaw― mial uznac wielkosc oraz wage podjetej pracy oraz byc prawna podstawa obrony reform
Komisji Edukacji Narodowej. Zawieral pan 26 punktow skodyfikowanych przy przepisy, dotyczace szkol kluczowych i zakresu akademickiego, szkolnictwa
parafialnego, konwiktow i gazy, spraw dydaktycznych, zagadnien wychowawczych, swiadczen spolecznych dla nauczycieli oraz problematyki
administracyjnej jak i rowniez wewnetrznej. Zostal on poddany weryfikacji podczas specjalnej wizytacji generalnej oraz narady powizytacyjnej na
posiedzeniu Towarzystwa przy 1782 r. W wyniku ludzi dzialan jest opracowana przy 1783 r. ostateczna redakcja „Ustaw Komisji Edukacji Narodowej
dla zakresu akademickiego jak i rowniez na uczelni w krajach Rzeczypospolitej przepisanych―. Analiza calosci materialow zaswiadcza o wielkosci
dziela, ktore bylo przepojone mysla postepowania i patriotyczna, glebokim humanitaryzmem stosunku do nauczycieli jak i rowniez wiara przy nowa
szkole, oraz przy nowe ludzie.
Trwalymi osiagnieciami moze pochwalic sie Towarzystwo do Ksiag Zasadniczych, faktyczne ministerstwo oswiaty, stworzone przez KEN 10 02 1775 r. i
kierowane przez I. Potockiego. Sekretarzem towarzystwa byl Grzegorz Piramowicz (1735-1801). Obecnosc opracowalo aplikacja szkoly przecietnej,
dostosowujac zakres wychowania obywatelskiego do potrzebami powstajacej gospodarki kapitalistycznej. Wyboru przedmiotow nauczania dokonano na
bazie o klasyfikacje nauk Bacona i „Encyklopedie― francuska.
Obecnosc wydalo 27 podrecznikow, podrecznikow, z czegoz tylko piec bylo opracowanych przez uczonych zagranicznych. Elementarz wydany przy 1785
r. moze byc potwierdzeniem rzetelnego zaintrygowania KEN szkolnictwem dla ludu. Wiekszosc podrecznikow dotyczyla sfery humanistyki, jednak dzieki
staraniom Towarzystwa, wbrew ogromnych przeszkody, w koncu czasow osiemdziesiatych znalazly sie pierwsze podreczniki z tzw. historii naturalnej,
czyli „Botanika― i „Zoologia―. Wiele lecz potrzebnych podrecznikow, jak np. z geografii, chemii, ogrodnictwa, rolnictwa, mineralogii, nie bylo
wydanych, a to z braku kompetentnych autorow jak i rowniez z powodu kolosalnych naukowo-dydaktycznych wymagan Towarzystwa. Aczkolwiek
pierwsze podreczniki na skutek bardzo dlugiego przebiegu ich przygotowywania docieraly do szkol dopiero od 1780 r. Najcenniejszym dorobkiem
wydawniczym KEN dawny tzw. „Przepisy dla nauczycieli―, czyli przewodniki metodyczne, propagujace nauczanie pogladowe, metody analityczne
jako postulat prawa natury oraz podajace literature naukowa przedmiotu. Sluzyly one podnoszeniu poziomu naukowego
i metodycznego nauczycieli.

Nastepnym powaznym osiagnieciem KEN przy dziele przygotowywania kadry nauczycielskiej bylo przeprowadzenie latach 1777-1781 reformy Akademii
Krakowskiej jak i rowniez Wilenskiej. Wedlug dlugich debatach uznano, iz jedynie zreformowanie Akademie Krakowska i Wilenska moga przygotowywac
pilnie przydatne kadry nauczycielskie. Obowiazek zreformowania Akademii Krakowskiej powierzono mlodemu wowczas Hogonowi Kollatajowi
(1750-1812) w r. 1777, a Wilenskiej Marcinowi Poczobuttowi (1728-1810) w r. 1780. W okresie ostatnich czasow dzialalnosci Szkoly Glownej Panstwa,
czyli bylej akademii krakowskiej i Szkoly Glownej Wielkiego Ksiestwa Litewskiego (bylej akademii wilenskiej), rozwinely sie doswiadczenia naukowe,
zaslyneli wtedy ignoranci wybitni uczeni, jak: Jan Sniadecki, Wawrzyniec Gucewicz, Hieronim Stroynowski, Stanislaw Bonifacy Jundzill i szeregu innych
takze jak i rowniez obcego pochodzenia. Reforma obu uniwersytetow, wbrew ostrych sprzeciwow, okazala sie dzielem przenoszacych ogromne korzysci.
W konsekwencji dokonanych reform zorganizowano nowa hierarchie szkol. Wladze nadrzedna zachowala KEN, jakkolwiek wszystkie uczelni w
Krolestwie i w Litwie podlegaly bezposrednio obu Szkolom Podstawowym, a katalogow rektorom kazdy nauczyciele szkol srednich. Stanowili oni, zgodnie
z dekretem z 29 IX 1780 r., stan akademicki, przeznaczony „do dawania ogolnej edukacji―.
Wedlug zreformowaniu obu uniwersytetow jak i rowniez utworzeniu zakresu akademickiego przystapiono do przygotowywania kadry nauczycielskiej. Dnia
2 X 1780 r. otwarto seminarium w celu profesorow wobec Szkole Podstawowej w Krakowie pod kierownictwem A. Poplawskiego, a przy r. 1783 przy
Szkole Glownej przy Wilnie. W niniejszym tez r. przystapiono do zorganizowania seminarium krakowskiego jak i rowniez poglebienia tej swieckosci. Czas
studiow trwal z zasadzie 4 lata, program opieral sie na temat wyklady wybieranego przedmiotu, cotygodniowe konwersatoria odnosnie tematu
interpretacji Ustaw KEN, nauczanie jezykow obcych, sporadyczna praktyke szkolna, funkcje korepetytora oraz na temat prace samoksztalceniowa w
osobnej seminaryjnej bibliotece. Studenci zdolali otrzymywac stypendia, a w razie szczegolnych wartosci specjalne nagrody. Kandydaci do zawodu
nauczycielskiego ksztalcili sie w aurze postepowej, zgodnie z pogladami fizjokratow, w duchu narodowym jak i rowniez patriotycznym. Ilosc swieckich
abiturientow seminarium profesorskiego przy Szkole Glownej przy Krakowie przekroczyla w czasach 1780-1793 liczbe stu.
Na szczegolne zaakcentowanie wsrod najwczesniejszych osiagniec KEN zasluguje argument podjecia prob zreorganizowania oswiaty dla ludu. Juz od
czasu konca 1773 r. postulowano zorganizowanie szkolnictwa parafialnego.
Drugim dokumentem swiadczacym o wielkiej trosce Komisji Edukacji Narodowej o postep oswiaty ludowej bylo wydanie w 1785 r. dlugo oczekiwanego
„Elementarza dla szkol parafialnych―. W pracach przygotowawczych nad poprzednio brali wklad wszyscy czlonkowie Towarzystwa do Ksiag
Zasadniczych. Ostatecznie „nauke czytania jak i rowniez pisania― przygotowal Onufry Kopczynski, autor krytycznej gramatyki krajowej.
Idea Komisji Edukacji Narodowej mimo upadku panstwowosci krajowej nie zamarla, lecz przeciwnie stopniowo urastala do wyzyn idealu. Pochodzace z
jej majatku i z zasad za sprawa nia opracowanych przyjmowano w okresie rozbiorow, przy warunkach walk z germanizacja i rusyfikacja, ideal calkowitego
unarodowienia nauczania oraz obywatelskiego i patriotycznego wychowania
Istota komisji Oswiaty Narodowej wbrew niekiedy jedynie polowicznych jej sukcesow dawny ogromne. To pierwsze na starym kontynencie swieckie
ministerstwo oswiaty dokonalo w imieniu panstwa ujednolicenia calkowitego systemu szkolnego. Przeprowadzilo reforme szkolnictwa sredniego i
wyzszego oraz rozpoczelo walke na temat stworzenie uczelni elementarnej, obowiazkowej dla kompletnej mlodziezy, abstrahujac od jej pochodzenia.
Prace Komisji Edukacji narodowej byly za sprawa caly ilosc lat XX punktem wyjscia w celu autorow dalszych projektow reform szkolnictwa naszego.

Przedstaw posture tworcza Krasickiego

Ignacy Krasicki urodzil sie w 1735 roku przy rodzinie szlacheckiej, w Dubiecku nad Sanem. Przeznaczony do stanu duchownego ukonczyl kolegium
jezuickie. Studiowal we Lwowie, Warszawie, a takze w Rzymie. Byl zatem czlowiekiem pieczolowicie wyksztalconym. Wedlug powrocie do kraju jest
kapelanem jak i rowniez wspolpracownikiem krola Stanislawa Augusta Poniatowskiego. Krol mianowal jego prezydentem trybunalu malopolskiego,
pozniej zostal biskupem warminskim. Wedlug I rozbiorze Polski przy 1772 r. Warmia przeszla pod dominacja krola pruskiego. Nie zerwal on lecz
kontaktow z krajem. Bywal gosciem obiadow czwartkowych jak i rowniez nadal wspolpracowal z wladca. Mimo iz byl duchownym zajmowala go przede
wszystkim literatura. Uchodzil za najdowcipniejszego czlowieka ery. Pisal opowiesci, satyry, poematy heroikomiczne, a takze powiesci. Tej tworczosc ma
charakter dydaktyczny (pouczajacy). Wychodzil z zalozenia, ze wolno ludzi ksztalcic jednoczesnie katalogow bawiac. Haslo jego tworczosci zawiera sie w
 slowach: „I smiech niekiedy moze byc nauka, kiedy sie z przywar nie zaakceptowac z internautow natrzasa―. Wspolczesni nazwali jego
„ksieciem― poetow.
Wspoltworzyl ukazujace sie na warszawskim rynku czasopismo moralne „Monitor― przyczynil sie rowniez do powstania Towarzystwa Przyjaciol
Nauk. Tej tworczosc miesci dziela takie jak: "Myszeida" (1776), "Mikolaja Doswiadczynskiego przypadki" (1778), "Monachomachia" (1778), "Satyry"
(1779), "Bajki jak i rowniez przypowiesci" (1780), "Antymonachomachia" (1780), encyklopedie " Zbior potrzebniejszych wiadomosci" (1781) i "Satyry (II)"
(1784).

Krasicki, bedac uwaznym obserwatorem dostrzegal duzo przywar jak i rowniez ulomnosci czlowieczych. Zdajac samemu sprawe z ich oddzialywania na
zycie polityczne przy owczesnej Polsce oraz bedac swiadomym argumentu, do jakich konfliktow jak i rowniez klesk sa w stanie one sprawic, stal sie ich
najglosniejszym przeciwnikiem. Sluzace do walki z nimi sluzyly mu nade wszystko bajki jak i rowniez satyry.

Omow „Hymn do milosci Ojczyzny―, gdzie wykonywano ten dzielo

W 1774 roku „Zabawy Przyjemne jak i rowniez Pozyteczne― wydrukowaly „Hymn do milosci Ojczyzny―. Wiersz, ktory zdobyl ogromna
popularnosc jak i rowniez stal sie hymnem Korpusu Kadetow.
Ignacy Krasicki wskazuje uczucie do ojczyzny kultu, ktore czuja tylko owe osoby, ktore sa szczere. Czlowiek w celu ojczyzny winien zrobic calosc.
Powinien stanowic dumny z tego, iz w batalii zdobyl blizne. Milosc do ojczyzny wyzwala w czlowieku zdolnosc do roznych planow. Gdyby jedynie trzeba
wojowac, czlowiek oddalby nawet w celu ojczyzny zycie.

Omow bajke jako rodzaj literacki jak i rowniez wskaz jej cechy w przykladzie opcjonalnej bajki
Bajka- to przykrotki utwor majacy fabule, zwykle wierszowany jak i rowniez co najwazniejsze- zawierajacy rzeczywiste pouczenie, zdanie moralny, pointe,
ktora wynika z przytoczenia przykladu, sytuacji ilustrujacej myslenie. Naleza zatem do skladow dydaktyczno- moralizatorskich. Jezeli cala bajka
przesadza przenosnie mowimy wowczas, iz ma pani postac alegoryczna. Bajki dzieli sie w krotsze tzw. epigramatyczne jak i rowniez dluzsze tzw.
narracyjne. Krasicki stosuje dwie formy. Nierzadko jego opowiesci oparte beda na kontrascie np. sila- slabosc, dobro- zlo, madrosc- glupota. Z reguly sa
paraboliczne-
Czyli przedstawiony obrazek wydaje sie tylko pretekstem do wywnioskowania moralu. Bajki te zawieraja uniwersalne prawdziwosci, sa skrotowe i celne.
Calosciowo wystawiaja autorska wizje swiata, gdzie panuje sila i przebieglosc, a glupota wygrywa z madroscia. Autor nie zgadza sie z takim swiatem-
wydzwiek bajek mozna wyznaczyc jako sceptycyzm i krytycyzm autora. Bajki sa celne, cechuje halasuje: jasnosc, prostota, precyzja jak i rowniez
dydaktyzm. Basni nie nalezy mylic z basniami, w ktorych wspolwystepuja czarownicy, czarodziejki, duchy, zdarzenia fantastyczne jak i rowniez
szczesliwe zakonczenia. Bohaterami tresci sa zwierzeta, rosliny, towary, rzadziej ludzie. Wywodzi sie z kulturze starozytnej jak i rowniez czesto przybiera
charakter przenosny. Mozna zarekomendowac bajki:
- ezopowe (od imienia autora, Ezopa - pisarza greckiego z VI w. p. n. e. ). Do niej bohaterami beda zwierzeta prezentujace okreslone warianty ludzkich
charakteru: np. lew: odwaga, sila, lis: spryt, baran: glupota. ("Kruk jak i rowniez lis")
- narracyjne (epickie). Utwor zatrudnia postac wierszowanej nowelki na temat nieskomplikowanej fabule. Bohaterowie jak i rowniez zdarzenia pelnia
funkcje przypowiesci stosujacej sie do swiata ludzkiego. Sens utworu czesto pojawia sie w postaci wniosku wypowiadanego za sprawa narratora albo
bohatera, przy zakonczeniu opowiesci. (z tomu "Bajki nowe", np. "Przyjaciele")
- epigramatyczne (liryczne; wiekszosc z tomu "Bajki jak i rowniez przypowiesci"), najkrotsze bajki (typowa miara wydaje sie cztero- jak i rowniez
szesciowiersz);
- ujete przy regularne 13-zgloskowce parzyscie rymowane;
- na temat zwiezlej struktur (rownolegle, odmierzone rownymi odcinkami tekstu, wykazy dwoch istot,
zwiazanych kontrastem lub wspoldzialaniem);
- pozbawione elementow fabularnych;
- z niekiedy wystepujacymi cechami dramatycznosci (kleski czesto zawinionej, wynikajacej z
glupoty lub zarozumialosci

Jaki rys maja opowiesci Krasickiego, w wybranych przykladach

„Szczur jak i rowniez kot―
To bajka epigramatyczna. Krasicki z bezlitosnym obiektywizmem ukazal glupote zarozumialego szczura oraz zrecznosc i zwinnosc kota. Opisane
postacie jak i rowniez sytuacje moga miec sens symboliczny: szczur wydaje sie alegoria glupiej, bezpodstawnej wiary w siebie i zarozumialosci, ktore
kieruja do zguby, gdyz ziemia jest arena walki na temat zycie jak i rowniez przetrwanie, czyli szanse w przetrwanie moga miec tylko ostrozni, przezorni,
zwinni i szybcy jak kot. Moral tenze nie jest wyodrebniony w tekscie ale wynika z przebiegu zdarzen.
„Dewotka―
W tej bajce Krasicki opisal zachowanie sie modlacej kobiety. Bohaterka bajki wydaje sie dewotka, a takze sluzaca, jaka czyms zawinila. Dewotka, nie
zaakceptowac przerywajac modlitwy „Ojcze nasz―, zaczela bic dziewczyne. Krasicki w ten sposob ukazal powszechna usterke, czyli powierzchowna
poboznosc, nie zaakceptowac znajdujaca pokrycia w czynach.
„Ptaszki przy klatce―
To bajka polityczna. Krasicki porownuje dwa ptaki: starego czyzyka i mlodocianego czyzyka z dwoma obywatelami. Mlodemu podoba sie to, ze dorosleje
w klatce schodowej z wygodami, gdyz sie do tego przystosowal, a sedziwy wie, iz wolnosc to najwiekszy skarb. Krasicki myslal o ludziach zyjacych przy
zaborami. Staremu czlowiekowi nie zaakceptowac podoba sie takie zycie, gdyz ma pojecie jak bylo na wolnosci i nie powinna pogodzic sie z jej utrata.
Niedoswiadczony natomiast przyzwyczail sie w tej chwili do tego. Wymowa utworu wydaje sie gorzka jak i rowniez pesymistyczna: do niewoli wolno sie
przyzwyczaic, niewolnictwo upadla, demoralizuje. Tylko i wylacznie ktos znajacy smak wolnosci nigdy nie zaakceptowac pogodzi sie z jej utrata. Moral
ten wydaje sie ponadczasowy.
„Filozof―
Filozof z bajki Krasickiego jest zarozumialy, pewny zony, nie wierzy w Boga i kpi ze kultu religijnego. Jednak kiedy przyszly nieszczescia uwierzyl lecz
rowniez w Boga ale i przy upiory. Moral z tej bajki moze byc nastepujacy: „Jak trwoga to do Boga―.
„Jagnie jak i rowniez wilcy―
Bajka ta ilustruje bardzo dobrze wilcze prawa rzadzace swiatem. Krasicki mowi, iz pragnacy osiagnac korzysci zawsze znajdzie uzasadnienie swego
 postepowania. W pozostalych wersach demonstruje sytuacje jagniecia, ktore bylo glupie naiwne i bezbronne, zaskoczonego przy lesie za sprawa wilki,
ktore byly intensywne i surowe. Z dialogu miedzy nimi wynika, iz prawo guzik tu nie zaakceptowac pomoze, zwyciezy i tak sila.
„Kruk jak i rowniez lis―
Bajka ta zaczyna sie moralem: „Bywa niejednokrotnie zwiedzionym, ktory lubi stanowic chwalonym―. Pozniej poeta przytacza przyklad.
Krajobrazami alegorycznymi beda: kruk- posiadacz sera jak i rowniez lis- machiaweliczny, przebiegly jak i rowniez glodny. Lis wychwala kruka, mowiac iz
jest sliczny, ma urzekajace piora jak i rowniez sugeruje iz jego wotum jest jednakowo zachwycajacy. Naiwny i otumaniony pochwalami kruk otworzyl rylo,
w ktorym mial ser, a ten spadl na ziemie, skad zabral go lis. Kruk przeciwstawiony zostal sprytnemu lisowi. Postacie zwierzat beda alegoria czlowieczych
postaw: czlowieka bezkrytycznego jak i rowniez lasego w pochlebstwa oraz spryciarza wykorzystujacego slabosc lubiacych pochwaly.

Aktualnie te okazy swiadcza, iz poeta postawil sobie za cel w pierwszej kolejnosci uswiadomienie ludziom ich slabosci i przywar, po to aby sie ich
wystrzegali. Ksztalt tworczy bajek nade wszystko wiaze sie z ich nadzwyczajna zwiezloscia. Krasicki jak nikt inny potrafil w kilkunastu slowach odstapic
to, , ktorzy moze byc zobrazowane na duzej ilosci kartkach. Czesto uzywanym detergentem artystycznym wydaje sie antyteza, bowiem przewaznie
przytaczane sa postawy negatywne jak i rowniez pozytywne.
Bajki Krasickiego w rzeczywistosci ukazuja pesymistyczny sad na temat swiecie jak i rowniez stosunkach miedzyludzkich, bowiem wygrywa w tych
propozycji czesto zlo nad swietnym, sila ponad prawem, glupota nad madroscia, proznosc jak i rowniez pochlebstwo. Aczkolwiek mimo owego
pesymizmu przy sadach na temat swiecie opowiesci czyta sie z usmiechem, bowiem autor zgodnie wraz z swoja maksyma wypowiada wlasne poglady
troche, dowcipnie jak i rowniez z humorem, pragnac zaakcentowac, ze nie zaakceptowac potepia osoby. Smieje sie jedynie z ich slabosci i zdumiewa sie
katalogow nierozumnemu postepowaniu.

Co to jest satyra?
Satyra- to utwor literacki, ktory osmiesza lub pietnuje ukazywane w nim zjawiska np. wady osoby, obyczaje, charaktery itp. Nierzadko bywa wierszowana.
Satyra nie zamierza ukazywac sposobu napraw, ow firma po to, by rezygnowac, osmieszac jak i rowniez pouczac. Posrod satyr wyrozniamy:
- satyry spoleczno- obyczajowe
- satyry polityczne np. przeciw jednostkom znanym, spolecznym
- satyry literackie przeciw szablonom jak i rowniez konwencjom literackim
Mozna takze podzielic satyry ze wzgledu na rodzaj przedstawienia esencji:
- monolog- bezposrednia wypowiedz np. „Swiat zepsuty―
- monolog skierowany do kogos, wziety przy cudzyslow (autor jest zdystansowany wobec
wypowiedzi) np. „Do krola―
- satyra dialogowa- np. „Pijanstwo―

Omow problematyke satyr: „Pijanstwo―, „Zona modna―, „Swiat zepsuty―

"Zona modna"
Satyra ow ukazuje przy roznych momentach modna szlachcianke, tworzac swietny portret damy rozmilowanej przy zbytkach, kaprysnej i niejednokrotnie
bezmyslnie marnotrawiacej majatek partnera. Pelen humoru jest obraz przenoszacej sie do dorobku meza mlodej zony obladowanej niepotrzebnymi,
jednak za to modnymi drobiazgami, komiczne sa jej miny jak i rowniez humory w widok tradycyjnego dworku szlacheckiego, ktory w najblizszym czasie
za grube pieniadze ozdobi tak, iz "przeszedl warszawskie palace", bawia jej kaprysy i uspokajajaca uleglosc partnera, ktory wyzebral za nia w posagu
kilka wiosek - marnotrawienie majatkow jak i rowniez zycie ponad stan w sytuacji, gdy kraj podejmowal proby odbudowy gospodarki polski. Krasicki przy
„Zonie modnej― krytykuje kierunki wspolczesnej samemu szlachty do bezkrytycznego przyjmowania zagranicznych, a w szczegolnosci francuskich
obyczajow.
"Pijanstwo"
Jest to satyra dialogowa bowiem rozmawia ze soba dwoch znajomych. Rozmowcy beda szlachcicami. Jeden z tych propozycji jest nalogowym pijakiem,
a drugi stronnikiem trzezwosci. Nalogowy pijak, narzekajacy na cierpienie glowy wedlug kolejnej libacji, opowiada znajomemu o przebiegu suto
zakrapianych spotkan z kompanami. Sa w tych propozycji halasliwe, niemadre klotnie w tematy polityczne, sa jak i rowniez ordynarne bojki, ktorych
swiadkami jest sluzba. Dziesiec oproznionych butelek spowodowalo "nudnosci jak i rowniez guzy jak i rowniez plastry". W naszym kraju dzien
obchodzony uroczyscie symbolizuje dzien zakrapiany alkoholem. Wypowiedz drugiego rozmowcy dotyczy tamtego, ze straszne skutki pijanstwa
powoduja, iz brzydzi sie nimi „czlowiek prawy―. Mowi on tez o tym, iz nadmierne jedzenie alkoholu wydaje sie wbrew naturze i iz pijanstwo przytepia
rozum. Niepokojaco brzmi zakonczenie utworu, gdzie nie calkiem jeszcze trzezwy szlachcic, w pytanie "gdziez idziesz? " odpowiada- "napije sie wodki".
Aktualnosc satyry Krasickiego opiera sie na tym, iz podczas jakiejs uroczystosci niejednokrotnie sie pilo i w tej chwili jest identycznie, gdyz w roznych
imprezach zawsze wydaje sie wodka jak i rowniez czesto przystaje do awantur i bijatyk.
"Swiat zepsuty"
Satyre te mozna oszacowac za streszczanie sadow Krasickiego o czasach, w jakich mu nadeszlo zyc. Nie wystepuje w zonie nic zabawnego. Jest
kompletna gorzkiego szyderstwa, ostro atakuje zepsuty ziemia, ktory stworzylo zepsute ludzie. Jedyna maksyma jest: jakim sposobem najwiecej przezyc
i uzywac. Spoleczenstwo ukazane w satyrze nie jest warte by nosic miano szlachty. Dobre obyczaje minely, uczciwosc jak i rowniez prawda nie
zaakceptowac poplaca, "wszedzie nierzad, rozpusta, wystepki szkaradne". Od tego wziela poczatek ulomnosc naszego kraju.

Omow satyre „Do krola―, ktora jest jej wymowa

„Do krola―
To satyra atrakcyjnie skomponowana, w pierwszej chwili wydaje sie, iz jest nagana skierowana do krola Stanislawa Augusta. Mowi typowy szlachcic-
symbol jak i rowniez reprezentant „antystanislawowskiej― orientacji wsrod owczesnego spoleczenstwa. Zarzuca krolowi, ze:
- pochodzi wraz z szlachty, a nie z krolewskiego rodu
- wydaje sie zbyt niedoswiadczony (mial 32 lata, kiedy zostal wskazany na krola) do piastowania urzedu
- jest zbytnio lagodny, a powinien stanowic okrutny, wladac strachem jak i rowniez sila, a nie przyjaznia
- wydaje sie Polakiem, szlachta dotad pamieta czasy kiedy kwitla samowola
- wydaje sie uczony, troszczy sie o kulture i nauke, a to wartosci niewazne
- wydaje sie dobry, a powinien stanowic zly
 Te zarzuty nie zaakceptowac byly wadami, lecz zaletami. W satyrze „Do krola― Krasicki posluguje sie ironia. Jest to satyra bedaca monologiem
wzietym przy cudzyslow, , ktorzy znaczy, iz wypowiedz- monolog nie pochodzi od samego poety. Autor bowiem przy przewrotny rodzaj cytujac wrogow i
krytykow krola, sejmowych krzykaczy, ukazal ciasnote pogladow, bezmyslnosc, sklonnosc do doszukiwania sie slabosci w tym, , ktorzy w istocie bylo
zaleta. Przeto, mimo iz satyra nosi tytul „Do krola― ma w celu osmieszenie wad szlachty, a rownolegle Krasicki przy zgrabny rodzaj dokonal
pochwaly krola, bowiem madrosc, dobroc, mlodosc jak i rowniez polskie rodowod stanowily zalety.

Co to jest poemat heroikomiczny, tej cechy w przykladzie Manochomachii

Istota gatunku jakim wydaje sie poemat heroikomiczny wynika z samej nazwy: hero- i- komiczny, oznacza to polaczenie poematu heroikomicznego
(eposu bohaterskiego) jak i rowniez komicznego (o blahej tematyce). Caly meritum tego utworu opiera sie w sprzecznosci miedzy patetycznym,
wznioslym stylem narracji, charakterystycznym w celu eposu opiewajacego wzniosle czyny, a blaha, komiczna zawartoscia. Inaczej informujac sa to
„wielkim glosem opisane sprawy komiczne―. Najlepszy wzorzec to wojna zab z myszami opisana stylem homeryckiego eposu-czyli starozytna
„Batrachachomiomachia―. Ignacy Krasicki napisal trzy poematy heroikomiczne: „Myszeida― (wojna kotow z myszami: bohaterski Filus, wielki
wodz Myszogryz jak i rowniez Dusimyszek wspolwystepuja przeciw walecznym Gryzomirowi Gryzoslawowi), „Monachomachia―- wojna mnichow jak
i rowniez „Antymonachomachia―- pozorne odwolanie „Monachomachii―.
Dowod kardynalny to regula kompozycji: zderzenie komicznej esencji z postacia i wzorem poematu heroicznego.
Tresc: wojna mnichow, jaka wybuchla miedzy zakonami dominikanow i karmelitow, „w miescie ktorego nazwiska nie powiem―. Mnisi walcza za
pomoca sandalow, pasow, talerzy i szklanek wsrod wielkiej wrzawy jak i rowniez rumoru. Godzi zwasnionych dopiero puchar, , ktorzy wiele trunku mogl
pomiescic, na widok ktorego to naczynia kazdy walczacy zakrzykneli: zgoda.
Postac: wojne mnichow opisuje poeta stylem kompletnym patosu, opiewajac narady przed bitwa, wykorzystujac powaznych okreslen, porownan
homeryckich, bojki opisujac jak sceny batalistyczne, przytaczajac grecka boginie niezgody.
Cel utworu: osmieszyc stosunki panujace wsrod duchowienstwa np. pijanstwo, klotliwosc, nierobstwo.

Co sadzi Krasicki na temat zyciu duchowienstwa ( na bazie o „Monachomachie―)

„Monachomachia― wydaje sie przede wszystkim proba osmieszenia sposobu dzialania zakonow zebrzacych. Mialy one wiesc zywot ascetyczny, a
wiodly prozniaczy. Poeta ukazal jak i przy co obrocil sie wzorzec kontemplacyjny jak i rowniez cel istnienia tych zakonow. Autor odslania mnichow
uwiklanych w duzy, nazywa katalogow "swietymi prozniakami" i "wielebnymi glupcami", obnaza i demaskuje niski poziom moralny jak i rowniez
intelektualny zakonnikow. Przedstawia ujemne cechy kaplanow: ciemnote, zacofanie, nieuctwo, maly poziom kulturalny, prozniactwo, nierobstwo,
bezuzytecznosc spoleczna, zamilowanie do pijanstwa jak i rowniez obzarstwa, sklonnosc do bojek oraz oblude religijna. Autor wychodzi z slusznego
zalozenia, iz "nie habit robi swietym―. Dzielo opowiada na temat konflikcie, ktory wybuchl miedzy dwoma zakonami: karmelitow bosych i dominikanow.
Bogini niezgody Eris „widzac fortunny zycie spokojnych mezow― wywolala zamieszanie. Do tej pory opactwa te rywalizowaly ze soba przede
wszystkim w jedzeniu i piciu, ale postanowily sprobowac swych sil przy dyskusji teologicznej. Jednak zakonnicy nie pamietali nawet w ktorym miejscu
miesci sie katalogow biblioteka, dopiero po niemajacych konca poszukiwaniach odnalazl ja aptekarz i krawiec, po czymze mnisi zaczeli studiowac druki.
Uczona dysputa, prowadzona za sprawa kaplanow w dzien „konkursu― w zasadzie polemiki, szybko przeksztalcila sie przy powszechna bojke. Jako
broni uzyto sandalow, trepow, pasow, kufli od czasu piwa, lektury, a nawet wielkie uslugi oddawalo kropidlo, ktore zmoczone przy swieconej wodzie
pozwalalo zalewac oczy przeciwnikowi. Dopiero, kiedy w miejscu widocznym postawiono "dzban ponad dzbany" kaplani zachwyceni ozdobnoscia i
wielkosciami pucharu zaprzestali walk jak i rowniez wznowili pijanstwo. Mnisi ukoili emocje winem.
Satyra ma wyrazna wymowe moralizatorska: ludzie duchowne nie zaakceptowac moga byc wzniesione ponad powszednich smiertelnikow, a na wycena
wiernych zakonnicy musza zasluzyc sobie pokora i praca. Ignacy Krasicki nie atakuje jednak specyficznych osob, ogranicza sie do wskazania slabosci i
niedyspozycji ludzkiego charakteru: "Szanujmy uczonych, przykladnych, chwalebnych - Smiejmy sie z glupich, choc i przewielebnych"

Omow tekst „Mikolaja Doswiadczynskiego przypadki― jak i rowniez wyjasnij czemu miala poslugiwac ta powiesc
W krytycznej czesci utworu Krasicki charakteryzuje zycie jak i rowniez obyczaje orszaku szlacheckiego. Poznajemy dziecinstwo jak i rowniez mlodosc
zasadniczego bohatera- rownolegle autor krytykuje wychowanie podopieczni, drwi z ciemnoty jak i rowniez zabobonow, demonstruje zgubny
oddzialywanie niedouczonych nauczycieli - cudzoziemcow.
Mikolaj urodzil sie przy rodzinie szlacheckiej, jego ojciec byl stolnikiem. Byl pan czlowiekiem odpowiednim, ale wychowanym wedlug sedziwych zasad.
Oryginal zas dawala przyklad surowa cnota, , ktorzy czesto jej brano za zle. Kochala syna tak bardzo, ze nie zaakceptowac chciala jego uczyc przy
trosce na temat jego slabowite zdrowie. Szczesliwie pewnego razu przyjechal do Doswiadczynskich przy odwiedziny brat matki- istota ludzka bardzo
szanowany przez ojca, ktory zawstydzil rodzicow, iz chlopak ma juz szostej lat, a nie umie czytac jak i rowniez pisac. Mikolaj zostal przekazany do szkol,
gdyz ojciec nie mial zaufania do rodzinnej nauki, bowiem w czasach tej mlodosci nie zaakceptowac istnialy tego typu praktyki. Mlodzian nie pragnal wcale
sie uczyc. Jak mial 16 lat zmarl mu ojciec. Matke przekonano, ze dalsza nauka nie wydaje sie byc Mikolajowi konieczna i winien on powrocic do
mieszkaniu. Gdy wrocil na wies obchodzily jego tylko rozrywki. Wkrotce przyjechal jego wuj, ktory wprowadzil go przy swiat kulturalnego towarzystwa.
Niedlugo potem matka zaangazowala guwernera dla syna. Niebawem Mikolaj zakochal sie w wychowance swojej mateczki i pragnal sie z nia ozenic,
jednak matka jego nie zaakceptowac chciala sie zgodzic jak i rowniez wyslala jego wraz z korepetytorem do miasta. Pozniej Mikolaj wyjechal do
Warszawy. Jednakze umiera tej matka, , ktorzy daje mu zupelna swobode. Mikolaj wyjechal do Paryza, ale niedlugo po tymze za uwiezienie za
dlugotrwaly musial uciekac. W koncu przy Amsterdamie wzruszyl sie tej niedola zyczliwy kapitan jak i rowniez zabral jego na wlasny statek. Statek jednak
rozbil sie jak i rowniez Mikolaj dobil do nieznanego ladu. Jak na przyklad sie pozniej okazalo lad ten nazywal sie Nipu.
Czesc druga ma rys utopijny. Mikolaj Doswiadczynski wnika na plaze Nipu. Panuje tam nieomal idealny ksztalt stosunkow spolecznych. Mieszkancy zyja
z rolnictwa, sprawiedliwie dziela owoce swego trudu, nie zaakceptowac znaja tego rodzaju zjawisk jakim sposobem klamstwo, zdrada, pochlebstwo albo
kradziez. Profesja jest w celu nich wartoscia ceniona najlepszej. Pracuja kazdy i czynia to chetnie, wysilek wydaje sie dla tych propozycji zrodlem stanu
zdrowia moralnego jak i rowniez fizycznego. Cechami charakterystycznymi w celu wyspiarzy beda takze wzajemna milosc, praworzadnosc i
poszanowanie tradycji. Na wyspie tej bohater naucza sie manipulowac, rownoczesnie obserwujac zachowanie jak i rowniez prawa oparte na zasadzie
rownosci kazdego z ludzi.

W czesci 3 bohater wraca do panstwie. Tutaj oddaje sie roboty na pozycji oraz przydatnej dzialalnosci ogolnej. Stara sie zlagodniec doli swych
poddanych- zwalnia ich wiec z panszczyzny i stosuje w praktyce oczynszowanie. Pierwotnie jego sasiedzi smieja sie z niego, z czasem dostrzegaja lecz
korzysci plynace z takiego stanu rzeczy, Doswiadczynski ma bowiem wyzsze plony.
 Przy wplywem zyciowych doswiadczen bohater powiesci adaptuje sie, dojrzewa i absolutnie nie wspomina juz starego fircyka. Z tej przyczyny autor
okresla go zainteresowanemu za desen.
Celem ksiazek Krasickiego mialo byc poparcie reform szczegolnie dzialalnosci KEN i wyksztalcenie czlowieka oswieconego. Negatywne okazy braku
wyksztalcenia zawarte przy powiesci posiadaly uswiadomic zainteresowanemu do czegoz prowadzi deficyt wyksztalcenia.

Jaki sad na temat spoleczenstwie polskim prezentuje Adam Naruszewicz przy „Chudym literacie―
„Chudy literat― to satyra dialogowa. Mizerny literat- to biedny uczony, wydawca jak i rowniez tworca ksiag, ktory uzala sie swemu rozmowcy, iz obral
zawile i niedochodowe rzemioslo, poniewaz ksiag nikt nie zechce ani odczytywac, ani nabywac. Scenka wydaje sie doskonalym pretekstem do
zaprezentowania stanu intelektualnego spoleczenstwa doby stanislawowskiej. Nic w tym dziwnego, ze krol szczegolna mase przykladal do nauki jak i
rowniez kultury. Nie chca odczytywac ani ksieza, ani szlachta. Literat proponuje „Kazania―, „Wiersze―, „Polskie dzieje―, dziela traktujace o
gospodarstwie i polityce. Wszystko to pobudza drwine jak i rowniez wyzwiska nabywajacego. Przy okazji Naruszewicz zarysowuje portret owczesnego
szlachcica z pelnym zestawem typowych wad: „wszystkowiedzacego―, wierzacego przy legendy, wpatrzonego tylko we wlasne kwestie. Pouczenie,
ktore wynika z utworu wydaje sie jednoznaczne- nie zaakceptowac chodzi autorowi tylko na temat ubolewanie ponad losem literata, ale nade wszystko
chce pan potepic ciemnote i spopularyzowac przychylnosc do ksiazki jak i rowniez do odwiedzania.

Omow problematyke „Powrotu Posla―, kiedy stanela ta komedia i ktory byl jej cel
,, Powrot Posla― Jan Ursyn Niemcewicz napisal przy burzliwym okresie 1790 r.. Utwor tenze jest 1 komedia polityczna w Polsce, oparta na ukazaniu
konfliktu miedzy sarmackimi konserwatystami a zwolennikami patriotycznego obozu reform. Komedia ta wydaje sie prezentacja 3 zasadniczo rozniacych
sie koncepcji Polski. 1 z tych propozycji to mysl obozu reform. W utworze przedstawicielem tamtego jest: Podkomorstwo oraz katalogow syn Walery. Z
takimi pogladami zgadza sie rowniez wychowana za sprawa nich Teresa. Oboz przeciwny, to ugrupowanie wrogi dazeniom reformatow. Reprezentowany
jest pan przez ojca Teresy- Staroste Gadulskiego, tej zone oraz przez Szarmanckiego. Postacie wolno podzielic ze wzgledu na poglady polityczne: na
zle, czyli czlonkow obozu konserwatystow oraz w pozytywne, oznacza to reformatow.
Komedia Juliana Ursynowicza „Powrot posla― jest utworem, w ktorym autor posluzyl sie znanym przy komediach politycznych chwytem. Przedstawil
on to znaczy bohaterow sztuki w 3 przeciwnych obozach. Do pierwszego naleza Podkomorstwo, Teresa, Walery, a takze dwojka sluzacych, Jakub i
Agatka. Ich zachowanie oraz wypowiedzi, wolne od czasu obcych zapozyczen oraz ubarwien, wskazuja na to, ze dysponujemy do czynienia z
prawdziwymi Polakami.
Drugi ugrupowanie to typowi na tamte czasy konserwatysci. Niemcewicz wcielil w katalogow m. in. Staroste-materialiste, w celu ktorego chociazby
szczescie wlasnej corki nie ma znaczenia- wazny jest tylko mienie. Jego zona Staroscina to szablonowa francuska kosmopolitka, zona innowacyjna, nie
potrafiaca wyslowic sie poprawnie wedlug polsku, wykorzystujac ciagle francuskich zwrotow. Szarmancki jest z kolei typowym modnisiem, fircykiem,
kochankiem i pasozytem spolecznym.
Komedia ta usiluje nam unaocznic to, , ktorzy sie istotnie dzialo przy owczesnej Polsce, jednak nie zaakceptowac w kompletnej. Przyklad Podkomorzego,
sarmaty, demonstruje nam, iz wyjatki lecz mialy miejsce. Przez wspolmieszkancow opisywany wydaje sie on zdecydowanie madry, wzorowy ojciec, ktore
nie ma w sumieniu jedynie siebie, jednak cala rodzine. Wynika to tez z wypowiedzi Agatki- tej sluzacej: „on jest ojcem anizeli panem―. Jego synek
Walery wyrosl na uczciwego czlowieka, w celu ktorego najbardziej wazne jest dobro ojczyzny. Pochodzace z jego czynu wynika tez, ze wydaje sie staly
przy uczuciach jak i rowniez nie traktuje kobiet jakim sposobem Szarmancki. Na rzecz milosci do Teresy zrzeka sie sutego posagu.

Komedia polityczna to odmiana komedii, w ktorej naczelny czynnik przesadza osmieszajaca charakterystyka zjawisk spolecznych oraz krytyka metod
rzadzenia, dazenia stronnictw oraz skostnienia aparatu wladzy. W zwiazku z tym w zamowienie obozu reform (, ktorego Niemcewicz byl zwolennikiem)
zostal napisany „Powrot posla―. Sam autor chcial dzieki temu wplynac na renome publiczna oraz na postawy polityczne niektorych poslow.
W utworze tymze poruszone beda aktualne zdarzenia, ktore posiadaly miejsce w kilka miesiecy przed zawiadomieniem Konstytucji 3 Maja. To przede
wszystkim przedmiotu zwiazane z: liberum veto, wzmocnieniem wladzy krolewskiej, dojsciem dziedzicznosci tronu, dazeniem do zawarcia przymierza z
Prusami, odrodzeniem sejmu jako sekcji ustawodawczej, zniesieniem ciemiezenia chlopow oraz reforma szkolnictwa. Wielki nacisk kladzie autor w
odpowiednie wyksztalcenie mlodziezy - ksztaltowanie postawy obywatelskiej.
Ukonczenie „Powrotu posla― jest pomyslne, mozna halasuje odczytac zdecydowanie wezwanie do zgody. W utworze tymze autor wydrwil
diametralna glupote i zacofanie przeciwnikow reform, ale nie zaakceptowac zaprzecza, iz na pojednianie jest za pozno.
Komedia ta jest zywo przyjeta przez publicznosc, a na temat jej sile oddzialywania ma mozliwosc swiadczyc argument, ze posel Suchorzeski (przeciwnik
reform) zazadal zdjecie jej ze sceny.

Scharakteryzuj staroste Gadulskiego jak i rowniez Szarmanckiego z „Powrotu Posla―

Starosta Gadulski jest centralna postacia,, Powrotow Posla―, wyznawca konserwatywnych pogladow staroszlacheckich. Wydaje sie typowym Sarmata.
Slowo honoru nic w celu niego nie zaakceptowac znaczy, bowiem stara sie nie zaakceptowac dopuscic do przyrzeczonego kiedys malzenstwa Teresy z
Walerym. Do poslubienia drugiej zony sklonily jego powody materialne, miedzy poprzednio a Staroscina nie ma wybranki i uchwycenia. Zgodnie wraz z
swym nazwiskiem Starosta wydaje sie rozgadany, klotliwy i zrzedliwy Jego niekonczace tyrady zawieraja jednak tylko frazesy jak i rowniez puste
wyrazenia. Poglady polityczne Gadulskiego zaswiadczaja o tej zacofaniu umyslowym i beda wyrazem przesadnego, zaslepionego konserwatyzmu. Na
temat walki Rosji jak i rowniez Austrii przeciw turcji wypowiada nonsensowne sie. Starosta sprawowal dwie funkcji publiczne: urzad starosty jak i rowniez
deputata do trybunalu Gadulski to typowy pieniacz, skory do procesowania sie, klotni, chciwy, nakierowujacy sie nigdy prywata jak i rowniez brakiem
regul moralnych. W komedii politycznej wystepuje zdecydowanie zwolennik stronnictwa konserwatywnego. Sprzeczny wszelkim reformom, krytykuje
inicjatywa Sejmu Czteroletniego. Teskniac za wystawnym zyciem Polakow przy rzadami Sasow, Starosta stoi na strazy,, zlotej wolnosci― szlacheckiej,
broni liberum veto, ktore wskazuje,, wolnosci zrzenica―, popiera nieograniczona elekcje jak i rowniez konfederacje, nie zaakceptowac przeszkadza mu
obca interwencja w osobiste sprawy Krajowy. Idealem w celu niego beda czasy, kiedy,, wszyscy byli kontenci, robiono co chciano―. Argumentacja
bohatera poparta przyznaniem sie do nieuctwa, demaskuje go zdecydowanie czlowieka ograniczonego. Gadulski przy pelnieniu swych funkcji ucieka sie
do niesprawiedliwosci, motorem jego postepowania sa zazwyczaj pieniadze Forma ta nie zaakceptowac posiada jakosci pozytywnych.
Szarmancki to typowy fircyk, wychowany do dworskiego zycia, zalicza sie do obozu konserwatystow. Ceni ucieche i zabawe, a zamysle szuka przy
zdobywaniu aspektow kobiet. Niekoniecznie robi to w rodzaj uczciwy, o jakich kwestiach swiadczy przekupstwo malarza, gotowosc zdobyci Teresy
obietnicami dobrobytu. W rzeczywistosci nie zaakceptowac zalezy mu na uczuciach, wartoscia wazniejsza sa w celu niego finanse, posag, moznosc
szybkiego jak i rowniez latwego wzbogacenia. Wedlug faceta Polska przy wplywem reform zmienila sie na gorsze. Szarmancki calkiem podporzadkowal
 sie obcej modzie. Mimo ze ojciec nakazal mu udzial przy sejmikach, pan wybral zabawe. Szarmancki jakiegokolwiek zadania nie zaakceptowac potrafil
wlasciwie wypelnic: nie zaakceptowac zabawil dlugo w biurze prawnym krolewskiej, poniewaz nie potrafil dochowac tajemnicy, nie zatrzymala go tez na
dluzej sluzba przy piechocie. Byl we Francji, ale nie zaakceptowac rewolucja jego tam interesowala tylko dziewczyny, teatry, ogrody i foksale. Rzuca to
ogromny pozostalosc na tej osobe Zdecydowanie czlowiek niedoswiadczony powinien ciekawic sie zrobi narodu jak i rowniez toczacych sie obrad
sejmowych. On jakkolwiek umie rozmyslac tylko na temat milostkach. Forma tego bohatera jest zaprzeczeniem wszystkich staropolskich cnot
ziemianskich

Omow dzielo Franciszka Karpinskiego jako posrednika sentymentalizmu z uwzglednieniem wiersza „Laura jak i rowniez Filon―
Sentymentalizm jest replika na skrajny racjonalizm jak i rowniez klasycyzm oswieceniowy; neguje przekonanie o ladzie i harmonii swiata, dostrzegal
konflikty istniejace we terazniejszej cywilizacji; Rousseau mowil, iz kryzys wynika z odejscia od natury, powrot w jej lono dac mial szanse w ocalenie
najznamienitszych cech ludzkiej osobowosci, tego rodzaju jakie posiadal prosty jaskiniowiec; to obszar kulturowy wyksztaltowaly tego typu wady jakim
sposobem lenistwo, chciwosc, proznosc, umilowanie zbytku (co nie jest rzeczywistoscia, to wyksztaltowane zostalo za sprawa ewolucje);

„Laura i Filon―
Jeszcze dobitniej widac owe wartosci przy sielance „Laura i Filon―. Utwor, ktorego akcja rozgrywa sie w porownaniu do wsi jak i rowniez przyrody,
odslania pare zakochanych mlodych osoby. Opowiada pan o cierpieniach, rozterkach jak i rowniez radosciach, jakie niesie z soba namietnosc. Gdy Laura
przybywa w umowione zgromadzenie pod jaworem, spostrzega, iz ukochany w nia nie zaakceptowac czeka. Wywoluje to podejrzenie o zdrada i zdrade
oraz wyzwala atak zlosci i rozpaczy. Wtedy zza pobliskich zarosli wybiega Filon i tlumaczy, iz pragnal jedynie przekonac sie o wybranki swej wybranki.
Utwor konczy sie pogodzeniem sie wielbicieli i wyznaniem wzajemnej wybranki i przysiega wieczystej wiernosci. Najwazniejsze przy tej sielance wydaje
sie byc zwrocenie uwagi w swiat przezyc wewnetrznych, proba analizy psychiki zakochanych oraz wplywu wybranki na zachowanie sie czlowieka.
Charakterystyczny wydaje sie fakt, iz bohaterowie tej sielanki to „ludzie dworu―, przebrani tylko w wiejskie stroje.

To piesn melancholijna (sielanka). To sielanka standardowa. Nawiazuje pani do nurtu sielanek Wergiliusza. Swiadcza o tym:
*imiona zuchow (Laura, Filon) sa wystylizowane na ta konwencje
*glownym tematem wydaje sie milosc, uczucie i wbrew przeszkod jak i rowniez trudnosci zakonczenie jest pomyslne

Jest to takze sielanka melancholijna, poniewaz:

*zaprezentowana jest w porownaniu do przyrody
*tematem sa uczucia
*bohaterowie nadzoruja sie czuciem
*wyolbrzymione beda reakcje jak i rowniez uczuciowosc
*prymat uczuc ponad rozsadkiem
*literackie wyznaczniki uczuciowosci
*wystepuja skladniki ludowe
Karpinski wyglasza filozofie mowiaca na temat potedze wybranki.

Omow wiersz Franciszka Karpinskiego „Zale sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta― w kontekscie zdarzen historycznych ktore sklonily autora do
tej napisania
Wiersz „Zale sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta―, powstal wedlug trzecim rozbiorze Polski.
Wiersz „Zale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta― jest elegia zalobna wyrazajaca rozpacz wedlug ostatecznym upadku ojczyzny. Wiersz ma
odmiane apelu do zmarlego krola, ktorego odmiane symbolizuje miniona wielkosc ojczyzny. Tytulowy Sarmata nie ma zludzen, co do losu jego wybranki
ojczyzny, ma pojecie ze trudno bedzie podzwignac Polsce z tak wielkiego upadku, lecz gdzies przy jego sercu pozostaje zakamuflowana nikla mozliwosc,
ze tenze dzien nadejdzie. Podmiot poetycki szuka podstawy upadku Rzeczpospolitej, stawia samemu pytanie czymze zawinilismy, dlaczego Bog nas tak
ukaral. Nie znajdujac jednak riposty, rezygnuje z walki na temat wolnosc odkladajac swa szable, pozostaja mu lzy. Aczkolwiek wiezy przy to, iz znajdzie
sie ktos, ktory z pomoca boska bedzie potrafil podzwignac kraj z upadku.

Historia Hymnu Narodowego

Hymn jest to uroczysta piesn pochwalna lub swiateczna, pierwotnie slawiaca bostwo, pozniej takze zuchow i katalogow czyny oraz wielkie idee. Hymn
narodowy jest piesnia patriotyczna na temat zasiegu ogolnokrajowym, stanowiaca refleks i uzewnetrznienie poczucia wspolnoty i odrebnosci narodowej,
wyrazajaca uczucia zbiorowe wobec symboli, tradycji jak i rowniez instytucji okreslonego narodu.

W 1795 r. Polacy ostatecznie utracili wolnosc. Stalo sie to powodem rozpaczy wielu Mlodych polakow. Niektorzy przeplacili to zdrowiem. Wiekszosc lecz
poszukiwal drog ratunku. Aktualnie w r. 1797 przy wodza generala Henryka Dabrowskiego w Reggio we Wloszech u boku armii napoleonskiej zaczely sie
formowac Legiony Polskie, ktore mialy zbrojnie walczyc na temat utracona wolnosc. Legiony posiadaly polskie mundury, sztandary jak i rowniez polska
komende. w tym danym roku oficer legionow Jozef Wybicki druh Henryka Dabrowskiego napisal przy Reggio patriotyczna piesn zolnierska pt. „Piesn
legionow Naszych we Wloszech―. Jej patriotyczny charakter, prosta melodia mazurka spowodowaly, iz piesn ow stala sie hymnem Legionow Naszych
we Wloszech, a wraz z Legionami przywedrowala do Krajowy.
Polski Hymn Narodowy to "Piesn legionow polskich we Wloszech", nazwana z czasem "Mazurek Dabrowskiego", jaka zostala stworzona przez Jozefa
Wybickiego przy Reggio (Wlochy) miedzy 16 a 19 lipca 1797 r. w celu uswietnienia uroczystosci pozegnania odchodzacych z miasta legionistow. Jest
rowniez w tym momencie po jednego razu pierwszy odspiewana (prawdopodobnie za sprawa autora) w przyjeta melodie ludowa (autorstwo muzyki dlugo
mylnie przypisywano Michalowi Kleofasowi Oginskiemu). Wybicki napisal owe slowa przy Legionach Dabrowskiego we Wloszech. Stad ow nazwa „
Mazurek Dabrowskiego". Od 1831 hymn narodowy; od 1927 polski hymn panstwowy, przy 1948 ratyfikowany przez wladze PRL, przyjety do konstytucji w
 1976.
Dnia 26. II. 1927 roku w drodze glosowania "Mazurek Dabrowskiego" s