GIÁO TRÌNH BÀI 26+27

 So sánh cảm ứng ở thực vật và động vật (nêu hai hành động rồi ra cái
bảng )

 Ở động vật , do hệ thần kinh và hệ vận động nên tính cảm ứng diễn ra
nhanh và linh hoạt hơn rất nhiều so với thực vật .
 Hoạt động của hệ thần kinh động vật dựa trên nguyên tác phản xạ . Phản
xạ là một đáp ứng của cơ thể đối với kích thích từ môi trường thông qua
hệ thần kinh.
 Phản xạ được coi là dạng điển hình của cảm ứng ở động vật có hệ thần
kinh , được thực hiện bởi cung phản xạ bao gồm:
+ Bộ tiếp nhận kích thích
+ Đường truyền vào
+ Bộ phân tích và tổng hợp thông tin để quyết định hình thức và mức độ phản
ứng
+ Bộ phận thực hiện phản ứng
+ Đường dẫn truyền ra
Ví dụ dễ hiểu
Lưu ý : cần phải có hết các điều kiện trên mới đc gọi là cung phản xạ . Ví dụ
như đụng vào cây trinh nữ thì hoa sẽ rụt lại nhình thì khá giống việc mình động
 tay vào đồ vật nóng rồi rụt lại nhưng có sự khác nhau về bộ xử lí . Cong người
có thần kinh trung ương để phân tích còn hoa thì ko có nên hoa trinh nữ ko phải
cung phản xạ nha.

Đơn bào Hệ thần kinh Hệ thần kinh Hệ thần kinh dạng ống
dạng lưới dạng chuối
hạch
Đối ĐV đơn Động vật Động vật có Động vật có xương sống như cá , lưỡng cư , bò
tượng bào như thuộc ngành cơ thể đối sát, chim và thú
amip, ruột khoang xứng hai bên:
trùng như thủy giun dẹp, giun
giày,trùng tức, sứa… tròn, chân
roi. Cơ thể có khớp.
đối xứng toả
tròn.
Hình Phản ứng Khi bị kích Mỗi hạch thần Theo nguyên tắc phản xạ.
thức co rút toàn thích thì toàn kinh điều  Phản xạ không điều kiện:
bộ cơ thể bộ cơ thể khiển hoạt  Định nghĩa: Là phản xạ sinh ra đã có,
hoặc co phản ứng động của một không cần phải học tập
rút chất bằng cách co vùng xác  Đặc điểm:
nguyên mình lại. định. Phản Bẩm sinh, có tính chất bền vững.
sinh. ứng lại kích Di truyền, mang tính chủng loại.
thích theo Số lượng hạn chế.
nguyên tắc Chỉ trả lời những kích thích tương ứng.
phản xạ. Cung phản xạ đơn giản.
 Trung ương: trụ não và tủy sống.
 Ý nghĩa: Giúp sinh vật khi mới sinh ra
có thể đáp ứng với các điều kiện môi
trường.
 Phản xạ có điều kiện:
 Định nghĩa: Là những phản xạ hình
thành trong đời sống qua học tập và rèn
luyện
  Đặc điểm:
Dễ mất, không bền vững.
Không di truyền, mang tính cá thể.
Số lượng không hạn chế.
Trả lời bất kỳ kích thích nào.
Hình thành đường liên hệ tạm thời.
 Trung ương ở vỏ não.
 Ý nghĩa: Giúp sinh vật thích nghi với
điều kiện sống luôn biến đổi.
Cấu ĐV chưa Các tế bào Các tế bào Cấu trúc hệ thần kinh theo giải phẫu:
tạo có hệ thần thần kinh thần kinh tập  HTK trung ương gồm não và tủy sống.
kinh nằm rải rác trung lại  HTK ngoại biên gồm dây thần kinh và
(không có trong cơ thể thành các hạch thần kinh.( đoạn này đọc sách giáo
cung phản và liên hệ hạch, các khoa trang 111 để hiểu rõ hơn nhen , có
xạ ) với nhau qua hạch nối với thể lấy trong sách giáo khoa ra diễn
các sợi thần nhau bằng các giải )
kinh, tạo dây thần kinh
thành mạng tạo ra dạng
lưới thần chuỗi hạch
kinh. (riêng ở chân
Các tế bào khớp có não -
thần kinh hạch thần
liên hệ với kinh đầu lớn
các tế bào hơn các hạch
cảm giác và còn lại)
tế bào biểu
mô cơ.

Phần mở rộng hen

Não là cơ quan quan trọng điều khiển mọi hoạt động của cơ thể. Những bí ẩn
liên quan đến trung khu thần kinh có thể khiến nhiều người kinh ngạc.
Tốc độ lan truyền xung thần kinh siêu tốc

Các xung thần kinh đến và đi từ não lan truyền với tốc độ 270 km/h, tương
đương với tốc độ của một siêu xe đua công suất lớn. Đã bao giờ bạn thắc mắc
rằng làm thế nào cơ thể phản ứng ngay lập tức với những tác động xung quanh
hoặc tại sao khi chân vấp vào một vật thì cảm giác đau xuất hiện ngay lập tức?
Đó là nhờ sự chuyển động siêu tốc của các xung thần kinh từ não tới mọi bộ
phận trên cơ thể và ngược lại.
Xung thần kinh truyền với tốc độ siêu tốc. Ảnh: Wikiperdia
Khả năng lưu trữ thông tin

Não có thể lưu giữ thông tin gấp 5 lần cuốn Bách khoa toàn thư Britannica. Các
nhà khoa học chưa thế các định chính xác dung lượng của não. Họ cho rằng, nếu
tính theo đơn vị lưu trữ điện tử, não có dung lượng từ 3 tới 1.000 terabyte.
Trung tâm lưu trữ quốc gia Anh lưu giữ các dữ liệu của hơn 900 năm lịch sử
nhưng chỉ tương đương khoảng 70 terabytes. Con số đó cho chúng ta thấy khả
năng lưu trữ dữ liệu khủng khiếp của não.

Nhu cầu sử dụng oxy

Mặc dù chỉ chiếm 2% khối lượng toàn bộ cơ thể nhưng não tiêu thụ tới 20%
lượng oxy trong máu. Não sử dụng oxy nhiều hơn mọi cơ quan. Tuy nhiên, nhu
cầu oxy quá lớn cũng khiến nó dễ gặp những tổn thương nghiêm trọng nếu thiếu
hụt dưỡng khí trong một thời gian ngắn. Vì vậy, hít thở sâu là cách giúp não
khỏe mạnh.

Công suất não

Công suất của não tương đương với bóng đèn 10 watt. Vì thế chúng ta thường
vẽ hình ảnh bóng đèn sáng phía trên đầu để minh họa mỗi khi ai đó nghĩ ra một
ý tưởng mới. Não tiêu hao năng lượng bằng một bóng đèn nhỏ ngay cả khi bạn
đang ngủ.

Công suất não tương đương bóng điện 10 watt. Ảnh: Facebook
Thời điểm não hoạt động nhiều nhất
Não hoạt động vào ban đêm nhiều hơn ban ngày. Nhiều người tin rằng, các hoạt
động di chuyển, tính toán, suy nghĩ, tương tác vào ban ngày sẽ khiến não lao
động mệt mỏi hơn nhiều so với khoảng thời gian ban đêm cơ thể nằm nghỉ trên
giường. Sự thật lại hoàn toàn trái ngược. Khi bạn nghỉ ngơi là lúc não bắt đầu
làm việc. Các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích được hiện tượng này. Tuy
nhiên, họ cho rằng nhờ những hoạt động này của não mã bạn có thể trải qua
những giấc mơ đẹp.

Người thông minh thường mơ nhiều

Những người có IQ càng cao thì giấc mơ xuất hiện khi ngủ càng nhiều. Tuy
nhiên, bạn không nên cảm thấy mất tự tin nếu như bạn không thể nhớ nổi những
diễn biến trong giấc mơ. Hầu hết mọi người đều không thể nhớ hết tất cả sự kiện
trong giấc mơ bởi nó chỉ kéo dài 2 - 3 giây, quá ngắn để não ghi lại.

Sự phát triển của tế bào thần kinh

Tế bào thần kinh vẫn tiếp tục phát triển trong suốt cuộc đời con người. Trong
nhiều năm qua, các nhà thần kinh học và bác sĩ cho rằng, não và các mô thần
kinh không thể phát triển và hồi phục. Mặc dù không hoạt động giống các cơ
quan khác trong cơ thể nhưng chúng vẫn có khả năng phát triển. Phát hiện này
mở ra một hướng mới trong việc nghiên cứu não bộ và những bệnh ảnh hưởng
tới trung khu thần kinh.

Tế bào thân kinh phát triển không ngừng suốt cuộc đời. Ảnh: Wikipedia
Tốc độ truyền thông tin khác nhau

Các tế bào thần kinh khác nhau truyền thông tin với tốc độ khác nhau. Nhiều
loại nơron tồn tại trong não. Một vài loại chỉ có tốc độ lan truyền 0,5 m/s trong
khi số khác truyền thông tin mới mức siêu tốc là 120 m/s.

Não không cảm thấy đau

Là trung tâm tiếp nhận những đau đớn khi bạn cắt vào tay hoặc bỏng nhưng
chính não lại không thấy đau khi nó tổn thương do không có tế bào thụ cảm đau.
Những cơn đau đầu khủng khiếp xuất hiện do vô số các mô, dây thần kinh và
mạch máu bao bọc xung quanh tiếp nhận đau đớn từ những vị trí tổn thương.

80 % não là nước

Não không phải là một khối màu xám giống như hình ảnh bạn thấy trên phim
ảnh. Các mô não sống là một khối mềm, màu hồng và giống như thạch nhờ một
lượng lớn nước và máu tồn tại bên trong. Vì vậy, mỗi khi bạn cảm thấy khát,
hãy uống một chút nước để bộ não cảm thấy dễ chịu hơn.