VAKİFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YAYINLARI

VAKIFLAR DERGİSİ
Metinden iıariç 364 Resim, 48 Plfin ve Kroki,
43 Fotokopi, 38 Desen ve 13 Levha'yı havidir.

SAYI : IX

T I P K I BASIM

PYS V A K I F SİSTEM MATBAASI - ANKARA - 2006

 İÇİNDEKİLER
Sayfa

Prof. Dr. Şakir BERKİ : Türkiye'de İmparatorluk ve Cumhuriyet Devrinde Vakıf Çeşitleri 1

Ord. Prof. H. Ziya ÜLKEN : Vakıf Sistemi ve Türk Şehirciliği 13

Prof. Dr. Neş'ot ÇAĞATAY . Osmanlı İmparatorluğumla Riba-f aiz Konusu Para Vakıfları ve Ban­
kacılık 39

Rıba and Interest concept and baıdcıng Inteha ottoman arapira 57

Av. Hasan GÜNERİ : Vakıf Suları ve Su Vakıfları 67

Osman KESKİOĞLU : Bulgaristanda Türk Vakıfları ve Bâli Efeı>dinln Vakıf Paralar Hak­
kında Bir Mektubu 81

Arkeolog. Erdem YÜCEL Büyükçekmece'de Türk Eserleri 95

Ord. Prof. Ömer LütfI BARKAN : Süleymaniye Camii ve imareti Tesislerine A i t Yıllık Bir Muha­
sebe Bilânçosu 993/994 (1585-1586) 109

i . Hakkı KONYALI : Ç e ş m e . Ç e ş m e ' d e Kanuni'nin Eşsiz Bir Kitabesi, Ç e ş m e Kervan­

sarayı 163

Y. Mimar Sahabettin UZLUK : İstanbul'daki Eski Fatih Camil'nln Bir Benzeri Konya'da Selimiye
Camii 173

Y. Mimar Emre MADRAN : Aydın Nasuh Paşa ICülilyesi 183

The complex of Nasuh Paşa et Aydın (Summary) 189

Ara ALTUN : Mardin Ulu Camii ve Çifte Minareler Üzerine Birkaç Not 191

Y. Mimar. Filiz A Y D İ N : Seyitgazi Aslanbey Köyünde " Ş e y h SOcaeddin" KOlliyesl 201

Şey SOcaeddin Complex İn Aslanbey Village of Seyitgazi 222

Y. Mimar Alpay ÖZDURAL : Bir Mimari Fotogrametri Uygulaması-Karacabey Törbesl 227

Assoc. Prof. Dr. Abdullah KURAN : Orta Anadolu'da Klasik Osmanlı Mimarisi Çağının Sonlarında
pılan İki Külliye 239
Summary
Two Baikting Complex In Central Anatolia Built Tov/ards The
End Of the Ottoman Classical Architectural Era 248

Prof. Dr. F. Nafiz UZLUK : Hekim - Başı yalısı 251

Fazıl AYANOĞLU : Tahrip Edilen Eski Eserler Serisi Lütfü Efendinin Mezarı 261

Ord. Prof. Dr. Süheyl O N V E R : Türkiye'de Lâle Tarihi 265

The History of Tulips In Turkey 271

Azade AKAR : Ayasofya'da Bulunan Türk Eserleri ve Süslemelerine Dair Bir

Araştırma 277
 80LEYMANİYE CAM| VE İMARETİ TESİSLERİNE AİT YİUIK BİR MUHASEBE
BİLANÇOSU 993/W4 C15SS/1586)
1 — İmaretlere ftlt Yıllık Muhase­
be BUlııÇOİMnıuı Tarihi Bir Vesika
Olarak önemi
Tetkikleri türlü bakımlardan ehem­
miyet arz eden tmâret Slteleri'nin ku­
ruluş ve İşleyiş tarzlarına dftir bilgi
edinmek için mevcut kaynaklu* bir hay­
li çok ve çeşitlidir ve bunlardan bazı­
ları daha evvel neşredilmek suretiyle
araştıncmın gözü önüne de konmuş bu-
hınmaktadır.
Bahis mevzuu kaynaklardan en
mühimleri, şüphesiz, vakıfların tesis se-
nedleri ve organik sitatü'leri vaziyetin­
de olan vakfiye'lerdir.
Gerçekten, vakfyelerde testsin gelir
kaynaklan etraflı bir tarzda sayılıp
tasvir ve tesbit edilmekte ve vakfı ya-
panm bu gelirlerin sarfı şekline ve te­
sisin idaresine ftlt vazettiği esaslar ve
koyacağı şartlarla vakfın mâhiyeti,
gayesi ve işleyiş tarzı hakkında kıymet­
li bilgiler mevcut bulunmaktadur. Fa­
kat vakfiyelerden birçoğu zâyi olmuş­
tur veya henüz neşredilmemiştir. Ayrı­
ca ve bilhassa, vakıfların tesis sened*
ferinde (vakfiyelerde) tesbit edilmiş
olan gelir kaynaklan ile idart esaslann
zamanla ehemmiyet ve mâhiyetlerini
kaybetmeleri de. bu müesseselere mah­
sus tarih! gelişme kanunlan bakımın­
dan, âdetâ mukadderdir:
Paranın satın alma gücünün ve f i -
atlann değişmesi gibi iktisadi; yangm-
lar, salgın hastalıklar, binalann hara-
bisi gibi fiziki veya ıızvi ola^ar ve ni­
hayet idarecilerin yetkilerini kötüye
kullanma]an ve hizmetlilerin zamanla
ÖHMT BARKAN
vazifelerine şahsi veya zümrevl bir im­
tiyaz ve inhisar olarak sahip çıkmala-
nyla vakfın gelir kaynaklannın kira­
cılar v ^ a memurlar elinde irst bir
mülk haline sokulmasına ve (devre hâ­
kim umumi fiat hareketlerine rağmen)
kiralann dondurulmasına sebep olan
içtima! ve iktisadî temâyUUer gibi be­
şeri âmillerin tesiri altında da vakfın
bazı şartlannın yerine getirilmez oldu­
ğu çok defa görülmüştür.
Bilhassa, burada tetkik mevzuu
olan imâret siteleri'nde olduğu gibi, bü­
yük sultan vakıflannın gelir kaynakla-
nııda veya idare şekilleriyle hizmetliler
kadrolannda zamanla esash değişiklik-
leı yapılmış olması da her zaman müm­
kün olmuşdur.
Her padişah değiştikçe, mevcut
vakıflann durumlarının gözden geçiri­
lerek bozulmuş olan düzenin bir niza­
ma sokulmak üzere yeniden tertibi; si­
yasî mülâhazalar; vakfın gelir fazlalar
nndan yeni memuriyetler ihdâsı veya
maaşlara zamlar yapılması; vakfa daha
faydah olacağı bahanesiyle e^lir kay^
naklannda bazı mübadelelerin yapıl­
ması., gibi tasarruflar, umumiyetle va­
kıflar için mukadder olan bünye deği­
şikliklerini, büyük sultan ve vüzerâ va-
kıflannda daha fazla kolaylaştırmış
gözükmektedir.
Bu sebeple, "vâkıfın şartlannın Şe­
riat vâz'ımn nas'lan gibi" de^şmezliği
prensibinin dini ve hukuki bir esas ola­
rak umumiyetle kabul edilmiş olması­
na rağmen, vakıf tesislerinin uzun
ömürleri boyunca çok enteresan safha­
lar arzeden zengin bir tarihleri olması

liaiiı«elir. Vakıflmıı bu hayat hÜtJkre-
leriVd İ M oalann t«'«ls aeaedlerindan
(«akfiyckrden) çıkarmamn mOmkan
oiamıyacıtı İ«ikirdbr. t|te burada Ör
nddcrindcQ birini vcıoıck tftadiğiıniı
Ydkk liohaMba MİBçolan, içtimai w
İktisadı varhklar olarak vakıflarm de-
yiricrtefn umunrf şartianna. konjonk­
tür Kusttsiyeıleriııe ve kendi yaşlanna
fOK nftna kafanif olabilecekleri deli-
diklikleri bütttn teferraâtıyla tAkip ve
rakanlaria teabit etmefe mOsüt malA-
mab U h İ V A etmektedirler.
Difer taraftan. bahi$ mevıuu YıUık
Muhasebe BUtefiOİart'Mtt hakikî bir
vakıflar tarihinte yaakbifaMsi için
hlis oldttUan asiNHA vesika kıyaasti.
«nhnnbu teslslcrte hayatlaruiıa nmh-
telif merhaleleriadeki lS|kilAt hususi­
yetlerini, f d i r kayaaklaruun durumu­
nu ve faaliyet fdUUsrini tesbit husu­
sunda vakfiyekritt boşhıfunu doldur
maktan da ibAret deglMir.
Onlar, vakıf tesislerin vakfiyelerde
belirtilen idaıt «akillerinin v« fonksi­
yon Cadliklerinin tatbikatta aMığı
şekilleri l a k s a l ı r » dftyfa ve MMn
tafiflitıyhı İlada ve issMi ctmi» obna
gibi bOyttk bir hususiyeti hAis buhm-
mak Itibarij^ vAbftn «artUunnm ay
nea utbik ediMikleri ilk devirler için
bile, vakfiyeleıe naaran bilyOk bir tta-
tttnlOk arz etmektedirler:
Gerpdtten. vakf^ıelerde umumiyet*
le yahuz dagtnlacak yemefe. hastalara
verilecek ilâçlara ve Icab ettikçe yapıla­
cak tAmiriere veya ittve insaâta sarfe-
dileoek paralarm bkSillan. âıami mik­
tarları ve nisbetkri kaydadihnif btthm-
maktadır. Fakat, bu hizmetleri yerine
fctirmek için lUzumhı malzemenin
muhtelif zaman ve piyasa imkânlarına
fSıe. hatifi fuıtlaria nasıl temin edile-
bileceği ve çeşitleri rakamlarla aynnuh
bir şekilde tesbİt edibaemiştir.
Tetkik mevsuumuz YUhk Muhase­
be Bilânçolan'nda ise. vâkıfu tesbit et­
miş olduğu hizmetli k a d r ( ^ isim-
lendirttmiş olduğu gibi. y a p ı l a n
raflar da nevi, mikdar ve fiat itibariyu
ve rakam halinde teferruâtıyla b e l i r t j
mil buhınmaktadır. Aynca, bu v e s i U
b ı d a gelir kaynaklarmın miktar ve t».
Kkkttb tarzlanndaki yıllık dalgalanın»,
lann ve tâmirât masraflanmn seyriıüB
ve kullanılacak malzemenin nevi v«
miktarları ile işçi ücretlerinin o devi^
deki bareminin tesbit edilmiş olman
«fak. bu cedvelleri ydmz vakfılann taıiy
dsifl. fakat vdof teaialerlnln
da bnhmduiu emniyetin aoayal ve iktt.
sadi konjonktttr durumunu tâyin için da
ı m - " - ^ Mr tarihi vealka haline sok<
muş bulunmaktadır.
Gerçekten, aynı vakıf testsIerİM
âit olmak ttzere nwmtamm aerller tsş.
kil edecek auratle, d d d l ve CafsUâdı
Mr şeklMa taNdm edilmiş olan çok la.
yıda Senelik Muhasebe BUânçolan'ıaa
buhmup İşlenmesi veya a y n serilctta
metodhı Mr «eklide tetkik ve mukay*.
sesi İktisadı ve içtimai tarih araştırms»
tan bakımından çok verimli bir iş olı-
caktır:
Bu gibi çalışmalar bizim için yû-
nız muhtdif vakıf tesislerinin yaptikbt-
n hizmetlerin hacim ve chemmiyetial
(kı^ıasitesiııi) zaman ve mekân şartlan
içinde rakamlarla tesbit ve mukaye«
ve dolayısıyla vakıflar hakkında ura»
mt bir kıjnnet httkmU vermeğe yanys<
cak objektif ve kantitatif ölçülerin tef
bitini mümkün kılmıyacak, aynı zr
manda bu serilere tekabül eden tariU
devlrierdekt Hat harsketleri'nin ve muh­
telif içtimat zümrelerin geçim sevi-
yelerinin tâyinine de imkân verecek*
tir. Ancak bu suretle yazılabilecek otas
bir flat tarlhl'nin ise. umumiyetle ilc
tisadt tarih tetkikleri için hâiz oiduii
ehemmiyet pek büyüktür.
2 ^ Tetkik Konusu YıUık Muhas»
ba BIIAnçolan ne İçin ve nasıl hazırii*
aıyoıdtt?
Burada yeni bir örneğini verdi^"
miz Yıllık Muhasebe Bilânçolan'nm W*
 aUv^wrtYt CAMI ve İMAKETI TetisuniNe A İ T
nıını >k hazırlanma tarzları ve onlan
hazırlamakla vazifeli memurlar hak­
kında, âit oldukları vakfiyelerde, kâfi
isahât mevcuttur.
Meselft, F&tih Sultan Mehmed'in
İstanbul'da inşa ettirdiği cftmi ve ima­
lat tesblerine ve Ayosafya evkafına âit
olup. Vakıflar Umum Müdürlüğü tara­
fından neşredilmiş olan Türkçe Vakfiye­
ye' nazaran; bahis mevzuu vakıf tesis­
lerinin "tevliyet ve nezâret ve cemi
urnûr^ vakf-ı şerife mübaşeret (s. 336)"
evkafın usul ve şartlarım tebdil ve tağ­
yir selftbiyeti, sağ kaldıkça vakfı ya­
pan sultanın kendi re'yine tâbi kala­
cak, ölümlerinden sonra ise, bu vazi­
feler, sultanın yerine geçecek evlâdla-
nna âit bulunacakdır. B u sıfatla vakfın
gelirinin onda yarımı (nıf-ı öş-i h â s ı l ) ,
dhet-i tevliyet olarak, sultanların hazi­
nelerine teslim olunacaktık
Bu suretle hakiki mtttevdll'nin
(mtttevellH evvelin) zamanın padişahı
olması lâzımgelmekle beraber, sulta­
nın fiilen bu işlerle meşgul olmasına
İmkân bulunmadığından, kendilerine
vekâleten ayrı birer nâzır ve mütevelli
tâyin edilmesi lâzımgelmiş ve bu nâzır
ve mütevellilerin emrine de birer kâtip
verilmiştir.
Aynı vakfiyeye nazan. "ehl-i ka­
lem" kimseler arasından seçilmesi lâ-
zımgelen kâtipler, "ahvâl-i vakf-ı şerifi
ma'rifetH nâzır ile, erbâb-ı smâ'at mâ-
beyninde müte'flref olan tanyk-ı me'-
I. Fallh Mehmet 11. vttUytü, VakıHar VIIMIM M U -
dOrHlA Ncfri)'*!!- Ankara 1 9 » . Tttrk Vakıflyelerl No. I .
2 Difer Mr vesikaya t<ire. Suttan Beyant I I . ken­
di hniimine âit «İmau Hucinitcten bu hb«eyi almak-
laa. bntretde da|Milan yemek miktannın arttınUbil-
meti için, t-ante^Muftlr:
"Sultan Be>atit Han'a .maibah-ı 'imlre-i mexkArcde
f«rt-ı vikıt ilMrine pl«en la'am fukartya kifayet cyle>
m » , deyu 'arx etliklerinde msf-ı '6tr-{ mahsul U »art-t
hıact-i vMnf Uaerine evltd-> kirâm ve cslıM>-ı 'İzamdan
laht-ı 'itıet ve terir-l lıafmcte kim cttlûs ider Ue
aniarm haıtne-i 'âmiKİerine fmkk-i levUyet içUn teslim
okMsa gerek kU. Ol hitan dahi la'Ama halt otum* i m -
me-i fukaraya w hademe-i im«rei-i 'irairc ve c«ml-i
Krif ve medirU-i mOntfe ımlsıevfâ virile, deyu ferman
Itmifler imi»" SlUıtyt Otıver. FalUı afİMuıesl Tevılntone-
ıl. IsiaıdHd I9M. S. ) .
VILLIK en «iMuteae »IUNÇOSU « M / ^ M (isi$/ıste) ıii
lûf üzere zabt ve kltâbet eylcyüb" (s.
333) vakfuı ayrıca "her senenin 'avâid-i
ihracâtını mUstakil bir defterde zabta
himmet" ederek vakfın varidât ve mas­
raflarının tefenu'âtını tesbit ettiği ae-
ncSlk defleri mühürleyip bir kese içine
vaz ve ke&eyi nftzır'a teslim edecektir.
Mütevellinin türlü tasarrufları bu
suretle hazırlanacak "defter-i vakf-ı şe-
rîfde mazbut ve 'âmme-i ahvâl-ı vakf-ı
şerif Defter-i mu'teberi nâzır'a dâir ve
manût" (s. 332) olacak ve bu defter
"sandukça-i mütevellide dâima mazbût
ve umûr<-ı vakf ol defter-i mu'tebere
merbut kalacakdır" (s. 313)
B u suretle hazırlanacak ve aynca
mütevellinin de mühürü ile mühürle-
lîıecek olan defter, MvâR-ı Sultanl'ye
tesUm edilerek, her sene "nâzır-ı vakf-ı
şerifin muhasebesi D i v â n ı humayûn'da
gttrillüb sıdlı-u emâneti zâhir olur İse
ibkaa-i m â kân 'âlâ mâ kân ta'zim ve
tevkıyr, hilâfın mUtebeyyen olur ise
ref ve nasb-ı âhar ile zecr-ü tahkiyr-ü
ta'zir" (s. 351) olunacaktır.
Büyük sultan ve vüzerâ vakıfları
ffhi zamanlarının mühim işletme ve
idare müesseselerindeki defter tutma
ve muhasebe usuUerile teftiş ve mu*
rakebe yollan hakkında Bayazid I I . nin
Edirne'deki vakıf tesislerine âit vakfi­
yede* de şu kayıtlar vardır:
Mütevelli, "kâtibe emr ide ki yevmt
vekayi' bir defterde senevi defter-i
âharda icmâlen ve tafsilen sebt etdirüb
tâ k l âhıp-ı senede mUteveltt Mtttevellt-I
Evvele (padişaha) defterlerden hlsab
vlre". Vâkıfın şartlarının yerine getiri-
lüb getirilmediğini teftiş ve tahkik idüb
mütevelliye haber vermekle vazifeli
s r<yy<ft GfkbHtin. X V w X V I . asırlarda, Edir­
ne ve Pa«a Uvası, Vakıflar, mOlkler \-e muiula'alar.
Edebiyâl Fakaited nefriyatı, istanbul I9S2. Tıpkı bası
i. M.
SUleymaniye cami \t imareü vakfiyesinde de tu ka-
yular mevcuttur: "Ve cfinıle evJte/w tetrf re harcı htr
ytt Mmh-i 'JU'-dt poftOar ve kaduskerler ve deflerdir-
laf UlifaktarlyU ve uufrifelkriyh glMOe v« S«f/<ui'ıı
arz duttü". VakıfUr Umum MUdiirtOia nefrijatı. IM2
Kalkan s. 1(3.
 ÖMElt
112
oian nâznr <iahi, "CemT muhasebât ve
vekayi'e yevmi ve şehri ve senevi ve ka*
lil ve kesir, her ne ki ola kemâ yembaspi
vukufu olub mütevellH s&n! ve kâtibin
defterferi biği (gibi) bunun dahi def­
terleri olup, her muhasebe bunun ma'-
rifetiyle ola."
Ayrıca "şöyle şart itdi: evkaf-ı mez-
bûrede kavanln-1 deftcr'de mfthlr ve
efanîn-i muhasebâta kaadir bir kâtib
nasb oluna. Cümle müstegallât ve 'âm-
me-i icâır&t ve mukata'ât yû evvelinden
âhırına vannca cemT vckaayf yevmf
ve şehrî ve senevi her ne ki ola, nıkır
ve kıtmîr rûznftme'de mufassal kayd
ede ve bir defterde dahî müfredâtı ve
cümle mâ höve 'aleyh tafsîlen yazub
şöyle ki yıl âhınnda hisab görülicek
her neden su'âl oluna 'alâ mâ vdw'a
'aleyh cevâba kaadır ola", (s. 63)
Burada yeni bir ö m ^ n i neşretti­
ğimiz yıllık Muhasebe Bilânçosu, bu
vakfiyelerde bahis mevzuu edilen şek­
liyle, yıl sonunda tanzim ve Divân-ı Hu-
nıâyunca tetkik ve tasvip edilerek res­
men katiyyet kazanmış olan hetapkr'a
aittir.
3 — Neşre âit «çıUapnalar.
Bahis mevzuu Yıllık Muhasebe Bi-
lânçolan'nm mâhiyet ve kıymetleri
hakkında bir fikir verebilmek için, on­
lardan bazı örnekleri neşre hazırlamış
bulunuyoruz. Bu örneklerin hususiyeti,
istanbul. Bursa ve Edime gibi büyük
merkezlerde bu gibi vakıf tesislerinin
en tipik ve büyüklerine âit nümuneler
olmasıdır.
Bu nevi orijinal arşiv vesikalarının
ilmî kıymetlerinden bir şey kaybetme­
den neşredihniş olmalan için, bu neş­
rin aynen ve tam olarak yapılmış olma­
sı şarttır. Onlann bazı kısımlanmn
atılması suretiyle neşirleri bu cedvelle-
rin Yıllık Muhasebe Bilânçosu olarak
ve âit oldukları idare veya işletmele­
rin muhasebe ve deftcr-tutma usulleri
hakkında bir fikir vermeğe yanyacak
aMtKAN
örnekler olmak bakımından h â i z bulun,
duklan sistem ve m â n â kıymetlerini
kaybettirmektedir.
Bu sebeple biz burada bahis mev­
zuu vesikaların aynen ve b i r e r b ü t ü n
olarak neşri işinin ortaya k o y d u ğ u tür^
lü müşkülleri y e n m e ğ e ve o n l a r ı n aslî
şekillerinden ve m u h t e v â l a n n d a n b ü ­
yük bir fedakâriık yapmadan, metni
aynen ve tam olarak v e r m e ğ e çalıştık.
Ayrıca, yine bir hayli emek sarfı
suretiyle,* bu nevi cedvellerdeki muha­
sebe slsteaal'nl meydana koyacak şe­
kilde, onlann şemalarını t e b â r ü z etti­
recek bir usul de tesîs ve t â k i p ettik:
Gerçekten, neşrettiğimiz Muhase­
be Bilânçolan'nın anlaşılabilir b i r hale
sokulabilmesi için, onlann aslî şekille-
rindeki tertip tarzlarını biraz değiştire­
rek, zihnimizin b u g ü n k ü i'tiyâd ve an­
layış şemalanna uygun bir tarzda, ra-
kamlan (cedvel tekniğine g ö r e ) alt-alta
istif etmek lâzımgelmiştir. Aksi takdir­
de, bu vesikalan tetkik edecek olanla-
nn, asil şeklin (pek alışık o l m a d ı k l a r ı )
tertip tarzı içinde, rakamlann h a k ı y k i
yerini ve manâsını kavramakta zorluk
çekmesi muhakkaktı. Bizim hususi b i r
dikkat ve itinâ ile tertipliyebildiğimiz
tarzda İse; rakamlar, cedvellerin umu­
mî şeması içinde kolaylıkla yerlerini
bulmakta, kontrol edilip m a n â l a n d ı n -
labilmektedir.
Bu neşirde, ayrıca mevzuun m ü t e ­
hassısı olmıyan okuyucular d ü ş ü n ü l e ­
rek, lisan hususiyetleri ile b a z ı lügat
ve ıstılahlann kolay anlaşılabilir bir
hâle sokulması için, bir ç o k yerlerde
aslî şekiller Arap harfleriyle (taban
notlan hâlinde) gösterilmiş, fakat keli­
melerin ıstılah m a n â l a n notlar i ç i n d e
aynca tahlil ve îzah e d i l m e m i ş t i r .
Bundan başka, m a k s a d ı m ı z î m â r e t
Siteleri hâlinde teşkilâtlanmış olan b i r
kısım büyük sultan veya vezir vakıfla-
4 Bv kutusla kıymetli t«lı«mâ srta<U4im Enver
Meriftt'nin yardımUrı çok fayxUli o t m u f t u r .
 JÜUYMANİYe CAMİ V t İMAR6Tİ TCSİSUI>İNe AİT Y.LUK BİR MUMASeeC eİLÂNÇOSU 9 » 3 / » 4 ( , î 8 , / , » 4 ,
113

nna âit Yıllık Muhasebe Cedvelleri gi­ E s k i senelerden d e v r e d i l m i ş olan

bi, iktisadî ve içtimaî t a r i h tetkikleri hesaplan ş i m d i l i k b i r kenara b ı r a k ı p
için ehemmiyeti büyük b i r kısım a r ş i v vakfın asıl yıllık gelirini teşkil eden ve
vesikalarının mevcudiyeti ve mahiyeti b i l a n ç o d a ' " a n i ' l - m a h s u l â t " n â m ı altın­
hakkında dikkati çekecek bazı ö r n e k l e r da g ö s t e r i l m i ş olan 5 277759 akçelik
vermek o l d u ğ u n d a n , bu gibi İ m a r e t Si­ gelirin k a y n a k l a r ı n ı tetkik edecek olur­
telerine dâhil tesislerden her birine âit sak, o n l a n da a ş a ğ ı d a k i şekilde sıra­
türlü meselelerin tahlillerine bu yazıda lanmış bulmaktayız:
yiT verilmemiştir.
C E D V E L No. 1
4 — BUânçonun tahlili
Akçe
Süleymaniye cami ve imareti va­
crfarak %
kıf tesislerinin burada aynen ve tam
gelir nlsbeti
olarak neşrettiğimiz Yıllık Muhasebe
Bilânçosu, İ s t a n b u l ' d a B a ş b a k a n l ı k Aı^ I ) Mukata'a'lar 4 286 300 81,2
şiv Umum M ü d ü r l ü ğ ü n d e , Maliyeden
I I ) Hamam, d ü k k â n
devredilmiş belgeler a r a s ı n d a , 1954 nu­
gibi, binaların
marada kayıtlı b i r defterden (yp. 1-18)
ayhk k i r a l a r ı
alınmış olup, 1585 yılı Mart ayı başın­
('an mahsûl-i mü-
dan (9 Ra. 993) 1586 Ş u b a t ı sonuna
şahare) 126 872 2.4
(19 Ra. 994) kadar tam b i r güneş-yıh
devresine âit b u l u n m a k t a d ı r . I I I ) " M ü t e f e r r i k " ge­
lirler 145 498 2,8
Benzeri diğer b i l â n ç o l a r d a o l d u ğ u I V ) Devir e s n a s ı n d a
gibi, burada neşrettiğimiz bilanço da k i r a c ı l a r d a n alı­
biri "kasa", diğeri " k i l e r " h e s a p l a r ı n a
nan "icare-i mu-
âit olmak üzere, m ü s t a k i l i k i k ı s ı m d a n
'accele'ler 222 408 4.2
teşekkül etmektedir.
V ) Vakfa â i t re'ayâ-
Bir nevi "kasa h e s a b ı " mahiyetin­ n m clıye'leri 453 194 8.6
de telekki ettiğimiz b i r i n c i kısım, I )
V I ) Bazı satışların
Gelirler (Asl-ı m a l ) ; II) Masraflar
hasılı (el-mebî-
(Vuzı'a mîn zâlike) ve I I I ) Bakiyyeler..
'ât) 43 487 O fi
fasılalarından t e ş e k k ü l e t m i ş bulun­
maktadır. 5 277 759 100,0

Bilânçonun bahis konusu "kasa
hesabı" b ö l ü m ü n ü n "gelirler" faslında
1585/1586 Malî yıh için 9039 602 a k ç e
kaydedilmiştir ve b u p a r a n ı n içinde:
A) "yedek" n â m ı a l t ı n d a geçen so­
neden devredilmiş olan 3 341 733;
B ) Eski yılların hesaplarından
"bakayâ" olarak tahsil edilen 420110;
C) Ve malî-yıl zarfında vakıf ida­
resinin muhtelif kaynaklardan elde et­
miş b u l u n d u ğ u 5 277 759 a k ç e mevcud-
dur.
İBilânçomuzun b i r ş e m a s ı n ı y u k a r ı ­
ya çıkardığımız "gelirler" faslının muh­
telif b ö l ü m l e r i h a k k ı n d a aşağıdaki açık-
lamalan kısaca yapmak yerinde olacak­
tır:
I . Yukardaki cedvelde g ö r ü l d ü ğ ü
veçhile; S ü l e y m a n i y e Cami ve İmareti­
ne d â h i l vakıf tesislerin 1585/1586 yılı­
na âit gelirinin % 81,2 si gibi b ü y ü k b i r
k ı s m ı "mukata'a" lardan gelmektedir.
M u k a t a ' a l a r ı , memleketin muhtelif
bölgelerinde vakfa tahsis edilmiş olan
k ö y ve k a s a b a l a r ı n çeşitli gelirlerinin
114
uhstli İşinin vakıf idaresi tarafından
mOltcztnılere mUzftyedc İle satıyı neti*
cesi meydana çıkan vergi - bölgeleri ve­
ya birlmkrl olarak tarif etmek müm­
kündür. B u makata'alar bü&nçomuzda
14 gurup halinde tesbit edilmiş ve bu
iltizam guruplarından her birinin mül­
tezimi ile, ödenen taksitin iltizam mu­
kavelesinin hangi yılına âit bulunduğu
kayd ve aradan geçen zaman zarfında
sahip değiştirilmiş ise. bölge eski mül­
tezimin uhdesinde iken ödenmekte olan
senelik "mukata'a bedeli" ne nazaran,
mukata'a'nm yeni bir mültezime devri
suretiyle, elde edilen artış miktarı da
ayrıca tesbit edilmiş bulunmaktadır
(Bak. bu bölümde 6 ve 14 numaralı ci-
bayct bölgeleri.)
Mukata'atar bölümü ile dikkati çe­
ken mühbn bir cihet, Süicymaniye va­
kıf tesislerine tahsis edilen gelirlerin
pek büyük bir kısmının şehirlerdeki
hamam, dükkân, oda., gibi gayr-i men­
kullerin kiralarından ziyade, köylerde
ziraatle meşgul kalabalık bir re'ayâ
zümresinin devlete ödemekle mükellef
bulunduğu vergilerden teşekkül etmiş
bulunmasıdır.
Gerçekten, cedvelin V. numarasın-
daki cizye vergisini de aynı mahiyette
mütalaa edecek olursak, vakfın geliri­
nin % 81,2 sinin benzeri zira! vergiler
olduğu meydana çıkmakudır. Halbu ki,
diğer imaretlere ait bilânçolara gö-
ı-e*, 1489 • 1491 tarihleri arasında;
istanbul'daki Fatih imareti gelirinin
% 17'si, Ayasofya Vakıflanmn % lOO'ü;
Edirne'deki Bayezid I . imareti gelirleri­
nin % 22'si, Bayezid I I . imaretinin
% 27,6 sı, Murad I I . imaretinin %12'si
ve Dârülhadfsnin % 61% Eski Cami'in
gelirinin ise % lOO'ü vakıf adına şehir^
lerde inşa edilmiş olan han, hamam,
dükkân., gibi binalann aylık kiralann-
dan gelmekte idi.
5. O. SarU». Imtttt Siwlertoia kurulu» vc Meyi»
u r u M âlı anpırmtttr. IkıbM P*k(II(e*i MecnuiMi, d i l
X X m . » y » . 1-2. Ituobul 1«1. ». İSİ. TMo No
Get^kten, S ü l e y m a n i y e C a m i ve
tesislerine âit vakfiyede* de g ö d ü l ç .
ceği üzere (s. 6-7); bu vakfa, hemen
hepsi Rumeli'den olmak üzere, 217 ka­
dar köy ve 30 mezre'a vakf e d i l m i ş bu>
lunmakta idi. Bu vakfiyenin mahkeme­
de tescili tarihini (nâşirle birlikte) 964
yılı Recep ayının yedinci g ü n ü (6. V .
1557) olarak kabul edersek (s. 3, not
1), otuz sene kadar sonra t e r t i p l e n m i ş
olduğu anlaşılan b i l â n ç o m u z u n âit bu­
lunduğu 993/994 (1585/1586) y ı l l a r ı n d a
da durumun aynı olması lâzımgelir.
Mehmed I I I (982-1003) devrinde yapıl­
dığı için bilançomuzla aynı senelere
rastladığı kabul edilebilecek olan bir
"tahrir"e âit neticeleri tesbit eden di­
ğer bir vakıf defterinde^ de, bu k ö y l e r i n
bölgeler arasında dağılışı vakfiyeye na­
zaran bazı farklar arzetmekle beraber,
219 köy ve 5 kasabanın vakfa âit v e r ç î
ve reayaları kayıtlı b u l u n m a k t a d ı r :
Bu kayıtlara göre, k ö y l e r d e n 75 i
ve 2 kasaba Gelibolu s a n c a ğ ı n a ; 3 ka­
saba ile 124 köy. Paşaeli livası kazala­
rından Filibe, Drama, Kavala, Yenice-i
karasu ve Samakov.. bölgelerine; 6 k ö y
Çirmen ve 13 köy de Vize s a n c a k l a r ı n a
âit olup ve yalnız hir köy Anadolu'da
Kütahya livasında bulunmakta idi.
Bu köy ve kasabalarda ise, defte­
rin yazıldığı tarihte 6 896'sı M ü s l ü m a n
ve 13 192'si Hıristiyan olmak üzere,
cem'an 20088 (evli veya b e k â r ) vergi
mükellefi yetişkin erkek n ü f u s y a ş ı y o r
ve bunlardan 541 574 akçesi "cizye"
vergisinden ve 3 406 193 a k ç e s i d i ğ e r zi­
raî gelirlerden olmak üzere, toplanabi­
lecek vergi yekûnu 3 947 767 a k ç e ola­
rak tahmin edilmiş bulunuyordu*.
6. SttleymMİye Vak(l)«u. K. E. KUrkçioğh, ncfri.
Vtkıdar Umum Ma<iUrlU«a neıriyaıı. Ankara t962.
7. Tapu v« Kadastro Umum MOdUrNlttt E s k i Kavil-
lar Ar»lvi. No. M U .
I . Yine »\nı devirde Kanuni Suttan Sttlcyman ta­
ralından lıianbul'do infa clllrllmlf olan Kâflılhanc su-
)X)llarının bakım \-e t&mir masraflanna kartıltk olmak
Üzere Bulgaristan'ın Aydoa kazasından vakfedilmiı olan.
4t6 veni mükellefi erkek nüfusunun ya»adı(ı 11 k « y
\v bu küylerin 91 MI akçelik seneUk geliri bu hesaptan
t. harW idi.
 Bilânçomuzdan çıkanlıp yukarda-
Ici cedvele kaydedilmiş olan rakamlara
gÖı«, 1585/1586 malî yılı içinde. 1) mu-
İcata'alardan ve V ) cizyeden elde edilmiş
olan (4 286 300 +453 194 = ) 4 739 494
akçelik gelir ise, biraz evvel tetkik ko­
numuz olan "tahrir" i yapanların tah­
minlerinin o yıl % 20,5 fazlasıyle ta­
hakkuk etmiş bulunduğunu göstermek­
tedir.
Bilânçomuzda "mukata'a"Iar yo­
luyla elde edilmiş olan gelirlere âit ka-
yıtlann tetkikinden çıkan diğer m ü h i m
bir netice de; bu devirde diğer vakıfla­
ra da sirayet etmiş olduğunu daha ev­
vel de tesbit etmiş olduğumuz u m u m î
bir temayüle uygun olarak*, Süleyma-
niye Cami ve imaretine ait vakıf köyler
gelirlerinin de, emniyetli memurlar
(emînler) eliyle doğrudan doğruya va­
kıf idaresi n â m ve hesabına cibayet et­
tirilecek yerde, açık arttırma usulü
ile mültezimlere satılmakta olmasıdır.
Bahis mevzuu temâyülü îzah için,
devre hâkim ehemmiyetli fiyat hareket­
lerine rağmen nevi ve miktarları kolay­
ca değiştirilemiyecek bir şekilde kar
nunlarla dondurulmuş olan geleneksel
zirai vergilerin randmanlaruiı arttır­
mak, kolayca ve emniyetle tahsillerini
garanti etmek için bu usulün daha elve­
rişli olduğunun tecrübe ile sâbit o l m u ş
bulunması bir sebep olarak hatıra gele­
bilir. Gerçekten, sırrını yalnız mülte­
zimlerin tanıdığı ve pervasızca kullana­
bildiği usullerle mevcud nizamların dı-
şma çıkıp reayâdan fazla vergi topla­
mak imkânlarının bulunması dolayısıy
le; bazı hallerde "mukata'a" bedelleri­
nin mUzâyedelerle ehemmiyetli bir şe­
kilde arttınimış olduğu görülmektedir.
Bu sebebJe, muhtelif dereceden çeşitli
mültezim guruplarının ve askerî zümre
mensuplarınm elinde her sâhada devlet
gelirini toplama işini iltizama alacak
9. O. Barkm. Edime ve civanndaki bozı imkrel
(etillerinin Yıllık Muhasebe Bilincotarı, Bcigeler Der-
till c. I . tayı 2. TQrk Taıih Kunımu yayınUrı. Ankara
na. t. 2S4.
büyük sermâyelerin birikmesi ve geniş
ölçüde teşkilâtlanması olayının bu de­
virlerde hızını arttırmış bulunduğunu
söylemek mümkündür.
I I . Bilânçonun "Gelirler" bölümü­
nün " 'an mahsûl-i müşahare" faslında
(s. 127) vakfa âit hamam, başhane, dük­
kân ve oda., gibi binaların aylık kiraları
olarak 126 872 akçe kaydedilmiştir. B u
kayıtlara göre, vakfın elinde, hepsi de
İstanbul'da olmak üzere, 150 dükkân
ile 70 oda mevcut bulunmaktadır.
I I I . müteferrik gelirler bölümünde
ise, 29 290 akçesi Langa bostanlarının
kiralarından; 82 151 akçesi (s. 128) Zih­
ne ve Drama kasabalarında mevcut 1703
parça bağın rüsûmundan (bk. metinde
no. 7 ) ; 1100 akçesi türbe ve cami
avlularında yetiştirilen çiçek ve meyve­
lerin satışı mahsûlünden (no. 5 ) :
16 987 akçesi îmâretin Dârüşşifasında
ölen kimsesizlerin Beytül'l-mâle kalan
eşyalarının satışından ve nihayet 23 ak­
çesi de cami vc imaretteki vazifelilerin
devamını kontrol eden "noktacı"mn
kestirdiği cezalardan olmak üzere cem'-
an 145 498 akre mevcuttur.
I V . Bilânçonun gelirler bölümünün
I V . faslı (s. 129-131) "icâre-i mu'accele"
ler başlığını taşımaktadır. B u tâbir, bu
devirde çifte-kirah (icareteynli) olarak
kiralanmakta olan vakıf dükkân, oda ve
bostan., gibi gayr-ı menkullerin (muta­
sarrıflarının ö l ü m ü veyahut gayr-ı men-
kuli terki neticesi) yeni bir kiracıya
devri esnasında bir nevi "hava parası"
mâhiyetinde tahsil edilmekte olan "pe­
şin kira" mukabili olarak kullanılmak­
tadır. B u suretle oldukça mühim bir
para ödeyerek gayr^i menkulü tasarru­
funa geçirmiş bulunan yeni kiracının
bundan sonra ödeyeceği aylıklar (Bk.
I I . fasıl. (s. 127) ise, aylık taksitler ha­
linde ödenecek olan "te'cilli" kiralar
(icare-i müecceler) ismini almakta
idi'».
10. Mili arâzi rejimlttde topn^tm tasarrufu (gin
pefin olarak ödenen "lapu recmi" d« Islâroi Hukuk an­
layışı ve lisanı ile bir "icarc-i mu'accele" olup, her
 ÖMEK BAKKAN
116
"çifte-kirah" vakıf dükkânlannın
m u t a s a m f l a n n ı n bir müddet sonra ki­
racılık haklarını evvelâ erkek, sonra da
kız çocuklarına nakledebileceklerine
göre", peşinen ödedikleri "icare>i mu'ac
cele" ile g a y H menkulü âdeta "yaşa­
dıkları müddet için (ve hatta bilâhare
mtrascılanna da geçirebilecek şekilde)
satın almış bulundukları ve bu suretle
yapılan satışların, gayı^i menkul ile
alâkasını temamiyle kesmemiş olan va­
kıf idarelerine, aylık kiralardan başka,
sık-sık vukubulacak münhallcr dolayı­
sıyla, satış bedellerini defalarla tahsil
edebilmek imkânını sağladıkları anla­
şılmaktadır".
Bilânçomuzun bahis konusu faslı­
nın tetkiki, bize "icare-i mu'acccle"
gelirlerinin bu devirdeki miktar ve nis-
betleri hakkında bir fikir edinmemize
müsâit neticeler de vermektedir:
Gerçekten, bu maksatla yapılan
ufak bir araştırmamıza göre, t l . bölüm­
de s. 126) ayhk-kira (müşahere) gelir­
leri kayıtlı 150 vakıf dükkân ile 70 oda­
dan 35 ve Langa bostanlanndan 18 ka­
darı, bilânçomuzım âit olduğu yıl için­
de türiü sebeplerle kiracısız kalarak,
yeniden icra-i mu'acceleleri alınmak su­
retiyle başka bir mutasarrıfa devr edil­
mişlerdir ki (bu derecede yüksek bir
devir nisbcU pek te normal bir tempo
sayılamamakla bcraber( bu gibi geliı^
lerin (sıkı bir idare rejimi ve kontrol
ile) müeccel icareler gelirine nazaran
daima oldukça yüksek bir seviyede tu­
tulabileceği anlaşılmaktadır.
İcare-i mu'accele ile aylık kiralar
(müeccel icareler) arasındaki nisbet de
wne •whtuklfw bir hine KİUiade "««Mr" Bftmı «Hıada
<Me«e« TcnUkr be M p n « m l e ' d l i r icaı««i" ( k i m i )
telkkU MUlaMfciedir.
)). O. Btrkm,, Edime Askeri K M I A I S I ' M İ M Ten-
ke Defterleri. Tflrk Tarih Kurumu yayiahnndan B«l(e-
Irr 0««i*i, cih İ l i , «. 56-ST. İ M Ankan.
12. BİZİ yatartM- Tütkiytdt • iotrtltfitli" x^ktlhriu
iMâutm Km devirlerde vâkrf bioatona lurap olması
ile eruyt çıkan» «lan untrr<lerlc iıırii etmekledirler.
Burd» leUk e4li«iaaiz beltc iıe. (erek tarihi ve gtrtkae
«il otdıM* v^tf «cıbin wn(inH|i bakımından, bo uuı-
HİB kayaaklanaia «taba bafka sahalarda araaması Uzun
tMiiM tMemektedir.
ayrıca alâka çekicidir. Meselâ, bahis k o ­
nusu yıl içinde tahsil e d i l m i ş olan "pe-
şin-kira" lann mahsulü, 35 vakıf dük­
kândan 72 808 ( I V / A . ) ve 17 bostandan
146600 ( I V / B ) olmak üzere, cem'an
222 408 akçeyi bulduğu halde; a y m se­
ne içinde tahsil edilmiş olan b ü t ü n ay-
hk-kiralann yekûnu, (62 112 akçesi
dükkân ve odalardan ve 29 290'ı Langa
bostanlarından olmak üzere) 91 406 yı
geçmemişti. B u hesaba göre. yalnız 35
dükkân ve oda ile 18 bostanın b i r sene­
lik icare-i mu'accelesi, vakfın bütün
dükkân, oda ve bostanlarının aylık-kira-
lanndan 2,5 defa kadar daha fazladır.
Netekim, bu faslın 2, 3 ve 16 nu­
maralı kayıtlarının tetkikinden de anla-
şılacağı üzere. Odabaşı Mehmed'in o n
yıldanberi fuzuli olarak işgal ettiği an­
laşılan bir dükkân için kendisine, aylık-
kira bedeli olarak 15'cr akçe hesabiyle,
on yıl için 1 800 akçelik bir tazminat
ödetilmiştir. B u hesaba göre bir d ü k k â -
nm senelik kirası 180 akçe olmiası lâzım-
gelir. Halbuki aynı şahsı yeniden kirala­
dığı 6 dükkân için 2 000 akçe (yani her
dükkân için 333 akçe) "icare-i m u ' ­
accele' ödemiştir B u hesaba g ö r e
de. bahis konusu dükkânların hep aynı
kıymette oldukları farzedilmek şartiylc.
bir dükkânın icare-i mu'accelesi, a y n ı
dükkânm iki senelik aylık kiraları ( m ü ­
eccel icareleri) mecmuuna yaklaşık bir
nisbte ulaşmaktadır.
Bilânçomuzun gelirler faslının "ica­
re-i mu'accele"lere âit bulunan I V . bö­
lümündeki kayıtlarda dikkati ç e k e n di­
ğer bir nokta da, bir ç o k d ü k k â n l a r ı n
kadın kişilerin tasarrufu altında bu­
lunmakta olmasıdır ( B k . metinde no.
4, 20. 22, 26, 27, 34).
V. "Gelirler" faslının V . b ö l ü m ü
(s. 132) evkafa âit köy ve kasabalarda
oturan reayanın ergin erkeklerinden alı­
nan "cizye" vergilerine âittir. B u b ö l ü m ­
deki hesablara göre, 1585/1586 m a l î yılı
içinde 9 290 evli h ı n s t i y a n erkekden
(hane başına ortalama 46,7 den) cem'an
433 341 akçe toplanmıştır. Ayrıca, 69

dul kadından (biveden) (ölen kocaların­
dan kalan ziraî düzeninin fi'ili olarak
idarecisi durumunda olduklarından) 16'
şar akçeden 1 318 akçe; 56 toprak mülk
(baştine) sahibinden ortalama (52,3'
er akçeden) 2 825 akçe ve cizye vergi­
sine o sene yeni kaybedilmiş olan (nev-
yâfte) 118 kişiden (ortalama 53,5 akçe­
den) 6 302 akçe ve ayrıca, "bîve"lerle
"baştaine"ler hariç,, her haneden birer
akçe "resim-i hane" olmak üzere, cem­
'an 453194 akçe tahsil edilmiştir.
Yukarıda bahis konusu ettiğimiz'
bir "tahrir" defterine göre de Murad
III, devrinde (983-1003) Süleymaniye
vakıflarına âit köy ve kasabalarda evli
ve bekâr karışık olarak kayıtlı bulunan
20088 kişiden 13 192'si hırıstiyan idi ve
bunlardan tahsil edilecek "cizye" vergi­
sinin hâsılı 541 574 akçe olarak hesap
edilmişti. B u miktar, vakıf arazisinin
yekûnu 3947 767 akçe tahmin edilmiş
olan umumî gelirinin % 11,2'sini teşkil
etmekte idi.
VI. Gelirler faslının V I . bölümü
(s, 132) "cl-mebî'at" nâmı altında vakıf
idaresi tarafından bozuk ve işe yaramaz
addedilerek veya diğer bir sebeple sa­
tılmış olan bazı zehire ve eşyanın be­
delleri kaydedilmiştir. Bunlar ara­
sında kilesinin alış fiyatı o sene için
ortalama 23,38 olduğu halde, bir un-
cunya kilesi 25 akçeden devir edilen,
1200 kile buğdayın satış bedeli olan
30000 akçe ile (no. 9 ) , okkası 119,61
akçeden satm alınmış olduğu halde 14'a
satılmış olan 40 okka karabiberin satı­
şından hâsıl olan 5 600 akçe (no. 8);
kantarı ortalama 401,10 akçeye alındığı
halde 440'e satılan 2.18 kantar balın tu­
tan 1222 akçe (no.l2) ve umûmiyetle
kilesi 33 akçe üzerinden satın alınmak­
ta olan 40 kile pirinç'in kilesi 35'er ak­
çe hesabiyle imaret kilerinden Dârüşşi-
fa'ya devredilmesi ile hâsıl olan 1400
akçe (no. 4) dikkati çekmektedir.
•
Bilânçomuzun 2724 536 akçe he­
saplanmış olan masraflar (vuzı'a min
117
zâlike) faslı: A) Cami ve imarete âit
tesislerde vazifeli bulunanların maaş­
ları (s. 133-138) ve B ) masraflar (el-ih-
racât) (s. 139-147) böRimlerini ihtivâ
etmek üzere şu şekli almaktadır:
A) Maaşlar : 1 237 546 54,5
8) Masraflar: 1486 990 45,5
%
I) Kiler için 971 378 65,3
II) Diğer 515612 34.7
Toplam 2 724 536 100
A ) Maaşlılara âit tahsisler bölü­
münde 936 kişilik bir personel kad­
rosunun, sene içinde 1 237 546 akçeyi ve
yıllık masraflar içinde % 45,5 bulan,
ödenekleri ayrı guruplar halinde gös­
terilmiştir. Bütün bir seneyi doldura-
madan vazifeden ayrılmış olanların ay
ve gün hesabına göre ödenmiş olan is­
tihkakları da bu yekûnun içinde olarak
"el-müşahere" nâmı altında ayrıca belir­
tilmiştir.
Vazifeliler cedvelinin başında birin­
ci numara olarak "müderrislere tâbi
cemaatler" kaydedilmiştir. Başdan b e ş
medresenin 21 'er kişilik kadro mevcut­
ları, vakfiyede verilen izahlara da uy­
gun olarak ( B k . s. 8), 1 müderris ile
1 müzâkereci (mu'id) ve "hücrelerde
sâkin 15 öğrenci, 1 kapıcı, 1 hademe
(ferraş), 1 helâ temizleyicisi ve 1 kan­
dilci olmak üzere cem'an 21 kişiden iba­
rettir. B u kadrolarda, vakfiyeye göre,
müderrislerin günlük ücreti medrese­
lerden birinde 50, diğeri üçünde 60; mü­
zakerecilerin 5, öğrencilerle diğer hiz­
metlilerin 2'şer akçe olması lâzımgelir.
Gerçekden, bilânçomuzda da gündelik­
leri yekûnu I03*er akçe olarak hesaplan­
mış olan dört medrese için bu hesap
doğrudur. Fakat, vakfiyede müderrisi­
nin yevrriiyesi 50 akçe olarak tesbit edi­
len ve Dârülhadis olması lâzımgelen
"medrese-i evvel" in görevlilerinin yev­
miyelerinin yekûnunun 93 yerine bilân­
çomuzda 253 akçe olarak hesap edilmiş
bulunmasını îzah etmek güçtür, Çünki,
kadro-mevcudunda bir değişiklik yapıl-
 0Mllt BMKAN
118
nuıdığına ve şüpheyi dâvet eden "253"
nkAmuun, bahis konusu medrese men-
suplannm 12 ayhk {360 günlük) yev­
miyeleri t u u n n m hesaplanmaswda ay­
nen bir daha kuNamlarak 91060 raka-
mmm tesbit edilmiş bulunmasına göre;
d i ^ r medreseler personellinden farklı
olarak bu medrese mensuplannm yev>
miyelerine zamanla bazı zamlar yapıl­
m ı ş olması l&zımgelir. B u zamların da­
ha ziyade şöhretli bir ilim adammın
medreseye kazandması için ihtiyar edil­
miş olabileceği akla uygun bulunduğun,
dan. Dârülhadls Müderrisinin vakfiyede
tesbit edilmiş olan 50 (Sultan Süleyman
Hani) akçelik yevmiyesine 160 akçe da­
ha zam edilerek (belki de yeni para
râyicine uydurmak için) 210 akçeye çı-
k a n l m ı ş olduğunu kabul etmek zarûre-
li hâsıl olmaktadır, (s. 133))
Dürüşşifa'dan ayn bir kadroya sa­
hip olduğu anlaşılan tıp medresesinin
vakfiyeye de uygun düşen I I kişilik
kadrosu: 20 akçe yevmiyeli bir müder­
ris ile, 2'şer akçe yevmiyeli 8 dftnlf-
mend, bir kapıcı ve bir hademeden ibo-
rettir. Yüksek öğrenime hazırlık devre­
sinde bulunan sAhtelerin müderrisi ise,
15 akçe yevmiye almaktadır.
Görevliler cedvdinin 2'inci bölümü
ise (s. 134). câmiye âit görevli kadroları-
m ihtiva etmektedir. Bunlar arasında
benzeri tesislerin imam, hatip, müezzin,
kayyum... gibi asil personeli yanında
günün her saatinde camide Kur'ân oku­
mak, teşbih çekmek., gibi çeşitli ibadet
şekilleriyle meşgul kalabalık bir görev­
li zümresinin mevctıdiyeti dikkati çek­
mektedir :
Sabah, öğle ve ikindi postalan mev­
cudu 125'i bulan (vakfiyede 120),
Kur'ândan cüz'ler okuyanlan (cüz-
hânları); Kur'ânm En'am sûresini oku­
makla görevli (6'sı "atiyk" ve 43 u "ce-
did") "En'amhânlan"; "salavatl" "mü-
sebbih". "devirhân" ve "musalll" unvâ-
nmı taşıyan diğer duâcılarla güzel ses­
li 24 müezzinin ve benzeri görevlilerin
mâbedi nasıl ruhant bir hava içinde de­
vamlı olarak şenlendirdikleri tasavvur
edilebilmektedir.
"3" numaralı b ö l ü m d e (s. 134) S u l .
tan Süleyman'ın. " A " numaralı b ö l ü m d e
zevcesi Hunrem Sultan'ın t ü r b e l e r i n d e
kayıtlı vazifeliler ise; gerek adedleri ve
gerekse tertipleri b a k ı m ı n d a n , a y r ı c a
dikkati çekicidirle*-:
Bu türbelerin her birinde 31 veya
32 kişilik "eczfthâr" postaları sabah,
öğle ve ikindi vakitlerinde K u r ' â n d a n
"cüz"ler okumakla meşguldürler. Ayrı­
ca her türbe için b u h u r u , n o k t a c ı , saka
ve cüz'leri okuyuculara dağıtıp toplayan
ve muhafaza edenler ş e k l i n d e türlü
nâmlar altında aynca 6-7 vazifeli bu­
lunduğu gibi; vakf'yede g ö r e m e d i ğ i m i z
halde, Sultanın türbesinin 40 ve Hur-
rem Sultan'ın türbesinin 36 b e k ç i s i n i n
bilânçomuzda kayıtlı b u l u n m a s ı da dik­
kati çekmektedir. B u suretle, b i l â n ç o -
muzun Sultanm türbesi b ö l ü m ü n d e 141
ve Hurrem Sultan'ın t ü r b e s i n d e 136
görevli kaydedilmiş b u l u n m a k t a d ı r .
Görevli kadrolarının "5" inci b ö l ü ­
mü (s. 134), imaretin türlü i ş l e r i n d e ça­
lışan 64 kişiye âit b u l u n m a k t a d ı r . Aşçı,
ekmekçi ve bulaşıkçılar ile p i r i n ç ve
buğday ayıklayanlar, yemek k â s e l e r i n i
dağıdanlar, et ve ekmek tevziâtına neza­
ret edenler de bunlar arasındadır.
Cami, türbe ve imaretteki görevli­
lerden sonra 6'ıncı b ö l ü m d e ; Dârüşşi-
fa'daki 40, Cihangir cami'indeki 19, K a ­
ra Bali Cami'inde 4 kişi ile Edirne'de
Büklüce Zâviyesi şeyhine ve 11 vakıf
tamircisine âit olmak üzere m ü t e f e r r i k
vazifeli kadrolarının ve istanbul'da Ha­
kim Efendi Zâviycsinin dervişlerinin yi­
yecek ve elbise masrafları ve zaviye
mescidinin senede 50 160 a k ç e tutan
tahsilâtlan mevcuttur.
Görevliler (A: el vezâif) faslının 7'-
inci bölümü (s. 136) evkaf m û t e m e d -
lerine, 8'inci b ö l ü m ü ise (s. 136) CâbI
ve kât.iblerin isimli kadrolanna tahsis
edilmiştir. Mütemedlerin sayısı, piyade
ve süvari olmak üzere 11. C â b î l e r i n i n k i
 ÎÜUYAWIİY6 CAMİ V t İMAltCTİ TESİSLERİNE AİT YİLLİK ejft
ise 47 dir. Vakıf idaresinin gelirinin mü­
him bir kısmmm cibâyeti işini, yukarda
kaydettiğimiz gibi, mültezimlere devret-
(niş olmasma rağmen, bu derecede ka­
labalık bir mûtemed ve câbî kadrosu­
nun mevcud bulunuşu dikkati çekmek­
tedir. Aynı faslın 9'uncu bölümünde ise
(s. 138) kâgıthane su-yollannda hizmet­
li bulunanlara âit 42 kişilik kadrolar
kaydedilmiştir.
Bilânçomuzun mecmuu 2 724 536
akçe tutan giderler ( I I . Vuzi'a min zâ-
iike) faslının (senelik tutan 1 237 546
akçe ile % 45,5 ini teşkil eden) maaşlar
bölümünden sonra en önemli kısmı,
971 378 akçe ile 1 486 990 akçelik umu­
mî masraflar yekûnunun % 65,3 ünü
teşkil eden imaret kileri için yapılan
lürlU erzak mübayaalanna mahsus I. bö­
lümüdür (s. 139) (Aşağıdaki "2" numa­
ralı cedvelin birinci kısmı da bölümdeki
bilgilere dayanılarak tesbip edilmiştir.)
Geriye kalan 515 612 akçe (% 34,7 ise,
II) müfteferrik diğer masraflara aittir.
Bunlar arasında da, bazı dini günlerde
icra edilen merasimler sırasında verilen
ziyafetlerle, Dârüçşlfanm, cami ve tür­
belerin, Hac'ca gidecek olanların ve
mektebin bazı masrafları vardır.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşı­
lıyor ki, imaretin kasa hesaplan'na göre
sene içinde vakıf idaresinin emrine gir­
miş bulunan 9 039 602 akçeden 2 724 536
akçesi harcanmış ve geriye kalan
6315 066 akçenin hesapları "bakiyeler"
bölümüne aktarılmıştır.
Bununla beraber bu paranın hep­
sini tam mânasiyle "bakiyye" saymak
ta doğru olmıyacaktır. Çünkü "Bakiy­
ye" bölümünde kayıtlı bulunan paranın
mühim bir kısmı (2059001 akçesi) bu
bölümde mevcut kayıtlara göre, sene
içinde henüz tahsil edilemeyip mülte­
zimlerin uhtesinde kalmış olan ala­
caklardır. Dolayısıyle "kasa"ya gerçek­
ten girmiş olan paranın hakiki mevcu­
du 4 254 765 akçeden ibarettir.
W"HASCe6 BİLANÇOSU ^ « 9 / 9 , 4 <ls»8/>SW>
119
Bu paradan da 935164 akçe bi­
raz aşağıda izah edeceğimiz veçhile,
"gelir fazlalarından yeyen" (zevâid-hor)
lara sene içinde maaş olarak ödenmiş­
tir. Ayrıca 239 822 akçe de padişah ha­
zinesine teslim edilmiştir". Bu sebeb-
le, hakiki kasa mevcudu olarak (yuka­
rıda tesbit edilmiş olan 4 275 765 akçe­
den bu son iki kalem harcamalann ye­
kûnu olan 1 174 986 akçeyi de çıkaracak
11. "Teslim bc Hazino ı •Amire" n i m ı alcıtKİa padifah
hazinesine teslim cdllnılş oton bu paranın oe için Men.
aiği <)e malbinumxiz delildir. Bu hususta. Hazinenin
paraya ihtiyacı oMuftu hallerde, bö>'Ü1c Sultan ve vttxart
^vakıflarının felir faidatanndan bir kısmına el-konulmuf
oUbileccti hatıra gelebilir Fakat, afatıdaki kayıtlan
anla$ıldı«ı veçhile, vtktt idereltrinâen paJifok hatined-
ne ya/utan para devMerinin daha esastı ve hukuki bau
scbeMeri de butmıabilir. Vakliyeda de kayıt edildiü
gibi (s. 71) hududlan belli köyler. vakıfnAmede zikr
edilmi» olsun veya olmasın (metcid. ytA, mezarlık, w
gayrin emUki gibi «eı'an \«kfı caiz olmayanlar dışında)
hertUrltt hukukiyle imaı^eie vakıf edilmişlerdir. Fakat,
buraxla netrcttiftiraiz bil«n«onun bulundutu defterin S»'
inci yaprağında (imartlc iii gelir hesaplan arasında)
mevcut bir kaytttan anladıgunıza göre, vakfı caiz olına.
yan gelir kaynaklan arasında "riisâm-ı Srfiyyc" de zikir
edilmekte \-e bu sebeple bu gibi rUsAmun yine vakıf
idaresi urafından tahsil edilmekle beraber, vakıf için
sarf edlİRKyip ınUte\-ellt »rafından her tene Hazineye
dcvr edilmesi lâzım geleceti belirtilmekledir. "Resra-i
çift" w tcferru'atı "ralyyet rüsOmlan" U« tapu resmi.,
gibi ehemmiyetli vergiler de, Mr tclikkiye gttre. örfi
rUsAm sayıldıftından ve vakıflara t i l diğer rouimcleler-
de ve vakfiyelerde her zaman btiyle bir kayda rattlaniM-
dıCmdan. bu gün burada bu mUhim meselenin tefsiri
münakatasına girmeden bu mUhim kaydi aynen ver­
mekle yetineceğiz:
"Pe* imn edUb buyurdular ki,
AsU WIsdiii-i 'Srftyye mal-ı vakfa halt otunmaytb,
cümle-i evkaftan Şet'-i Şerife ve din-i mUnife muvafık
olan n u h s u l i l ı n ı mütevelli alıp. kabz edib masarif-l
mu'ay)«ncye sarf ede.
Am mâ, evkafın karyelerinin rUsûm-ı örfiyesinc ve
ispençesine w sair hukuk-ı «eı'iyyesine ve Haraana
\v BeytUlmaline ve »lal-i mefkud'ıına vt bllciimle her
larik ile metkûr, eger gayr-ı metkür mahsnUm aslA ha-
ricden kimsenin dalıt eımeyib, matıslUlbt ve küUiyyen
rilsOm-ı arfi>7esln ve Haracın mUbatirtn-1 evkaf cem'
cdUp mötovelllyv teslim cdUp. mUtevein dahi furttt-ı
mu'ayyene muktezAıı lizcre vakf için t i y i » olunan nes­
neleri vakf ifiin labt idUb.
Vakf içün «iyin olunmayan ooabsuUtı oaUtevelU-i
cvk*f-ı ma'mûre-i mezkûre yedinden HIzane-i •katin-
ye vftsıl ola. Ve bilcilmlc rUsOm-ı 'örfiyyeyi vesair vwk-
fı sahih almayan mahsuUlt dahi bil-kaiiiyye mttteveUt-i
mezbur zabt idüb, ammâ mal-i vakfa halt etmeyüb rO*
süro-j ftrfivyeden vesair vakfı sahih olnMyan mahsul&t-
dan ne ktfez iderse mezkûr mUevein götUrUp Hıtane-i
'Amireye teslim ede."
Afağıya aynen derccttiğimU bir hUkOm suretinin
de. "zevâyidi", yani lUzumlu masraflar yapıldıktan »on-
n geriye kalan getir fazlalan devlet tarafından topla­
nan (HniM-i Amireye *il olan) Sulloo, « r i r veya tt-
ineri vakıflarından bahsetntesi, bu nevi vakıfların j d l ı i
120
olursak) geriye ancak 3 079779 akçe
kalnıaktadır kt bu paranın da 200000
akçesi "mütevellînin hayvanlarının ar­
pa masrafı" olarak sarf edildiğine gö­
re, "yedek" (temin&t) nâmı altında ge­
lecek yıla devredilecek gerçek "bakiy
ye"nin 3 059 779 akçe olması icab eder.
Tetkik konumuz bilânçoda bir ev­
velki seneden devredilmiş olan akçenin
miktarının 3 341 7:3 olduğu (s. 12S)
malûmumuz bu'unduğuna göre, vakıf
idaresinin 1586/1586 mal! yılı muhase­
besini (ayni yılın fiili gelirine nazaran)
281954 akçelik b<t açıkla kapatmış ol­
duğu anlaşılmaktadır. Bununla bera­
ber bu açığın nereden ve nasıl telâfi
edildiği ve hiç olmazsa "ge^^cek yıla
devir e d i l o ı zahire fazlası" olarak an-
barda mevcut oluf olmadığı tetkike
muhtaçtır.
vc konlrataMin ehnwmlye-
••SAbdtâ Mckke^
•« hOkflm U
HUcn iMİw««e.i ItlanbuU* »c «n/MMU v«ki' ofan
CVUTH ı d M ı ı «e vttaerft v« e«ka<-ı mkimkto \x «im-
ı« n O l r tmmym H K M M ^ A w r a a c rAcf «IIM 'MO*-
ytr vc ocvAmf ve mcMcid «c «air mtiirit vt u*4yâ-
kri ytdek «ktaton mtwttnmA»T. 4eiilmMlr? StUdt i
Sc-McthiMk mUvm O I M K nMInMHtMİMi <ıtmt4m. wain
kcoMM 4iyan« w Mhıv-i i»bk«n«İM i'timtdı hOmayA-
M M oMu(u cdMea bu tuttun « t ı i H A V C M «âyin tdib
buywrfi— U . <rwttl bMİdıricda nkroluıua cvkalıa n ü -
MvcitIkTİn «c U l i b k r l a «c cMOcrin «e Mir aiBbaiir-
kfte ctm- aHb <c aWrcdlt dcfwrkna frtOrdap. b«r-
aMritu«M S"'-' k i trim )«rli yerinde mlıaMbelefin U
m « n İMk ttıere lefü« w «TâhİMn eykyib tHıttkk, xik-
rohMM cvkrfM lwr MrİMkn nc MİİHtar redek
U n »«nlır »e lâ'arir »e m f i t n ı ı u İ I M I > K ramudır
«e M nik<Ur aicça Mriahmumşılur. nicedir ve ahval I
« e d i f w UtdAs-i ctk»t ve tereUl Hrt ı rikıf-a m m -
fıkımaır. mulıalir olmalla vakfa tarar tertttttb Ider-
mi vc bilcttale aiafewl-i «rkaTı iMsarir-< teı'iyyvfiae
tolbik edi» her MCvMdı KMdâ OndA » M u t i Oactc
«•a'luaı edioib ve Hu«ne-I AanircMc fici' o h n levtyldi
cfer aıAtcveinteHir v« cfer gtfıtâv ktim'edüb alız vc
eki edenleri yMub a r ı cyie^vtin ki «azMİn e«tirilUb
eereü (İM haklanndat teUnOb laiıc nıMb-i I b m
«*kf ela. VeltMııl evkaf alrv«n lamaa (Sr«mb taibth
oiwuBak eltca«n.4 mUMoaraAulamİH- kemal.< bMİrM ve
İMlbtt Baerc oMb lasldh e«U> vc ne veçhile oUıiın-
m r f a ı n l yantb «eftcr edOb wku'i Oacre lOddc-l «a'a-
detime a a tiitjttim. Bu huıuaa DerfAk-ı Mv'alUm ça-
vuflardaa Kttıeyin Çavu> tide kadrvMı a»l>ba«ir ayin
o*Hcımu}iur.
Uaşarü-n-ileylı laralmda» felea «anitmed'e verildi
» S e m i Kf.
»•rrekAki Ar«iv Vtmm M U a r « « i ) . MOMtnn* Def­
teri No: )». Mtkta İM.
Bilânçomuzun Kiler Muhasebesi'ne
âit son bölümünde ( s . 154) I m â r e t ki­
lerinde sene içinde bulunan ve l ü z u m
hasıl oldukça sarfedilmiş olan her ç e .
şit zehirenin nevi ve miktarları ayrı ay.
n gösterilmiş bulunmaktadır.
Bu bölüme âit hesapların türlü ba­
kımlardan alâka çekici o l d u ğ u muhak-
katır. Bu arada onlardan imaret mutfa-
ğında hazırlanmakta olan yemeklerin
çeşni, mikdar ve kaliteleri h a k k ı n d a sa-
rih bilgiler elde--tmck m ü m k ü n olmak­
tadır. Mesela, 1585/1586 muhasebe yıU
içinde imaret kilerine, herbiri 20 okka
olarak hesaplanmakta olan Istanbul ki­
lesi ile 12 887 kite 3,5 sinik b u ğ d a y gir-
miş v«« br. buğdayın 8 405 kilesi ekmek­
lik un h.-ılinc sokularak g ü n l ü k fodula
tevzfâtmda kullanılmıştır. Geriye kalan
buğdayın 1743 kilesi. Cuma, Ramazan
ve bayrom geceleri dışındaki g ü n l e r d e
pişirilmekte olan bulgur çorbalarına
sarf edilmiş, 10 kilesi ile Aşure haixi ya­
pılmıştır. Geriye kalan b u ğ d a y d a n 1363
kilesi değirmenci hakkı ve ö ğ ü t m e es-
nâsındaki zâyi'ât ve tartı farkları ola­
rak hesaptan düjülınüş, 1366 kile buğ-
daym da satılmış o l d u ğ u k a y d e d i l m i ş
tir. (s. 155).
İmaretin pirinç muhasebesi dc a y n ı
yıl için herbiri 10 okkalık 4 378,5 kile
pirinci ihtivâ etmektedir. B u m i k d a r ı n
1332,5 kilesi senenin Cuma. bayram vc
Ramazan geceleri (Cem'an 82 gecede)
verilmekte olan pilâva sarfedilmekte-
dir. Bu maksatla anbardan h e r g ü n 16
kile 1 şinik mikdannda pirinç çıkarıl­
mıştır. B u mikdar pirinç ile hazırlan­
makta olan pilâv için anbardan çıkarı­
lan sâde yağ mikdan da g ü n d e 48 okka
300 dirhem olarak g ö s t e r i l m i ş d i r . T â b -
hane de misafir edilenler i ç i n o sene
içinde dağıtılmış olan d ö r d e r kişilik
12 167 sofranın pirinç p l â v l a n ise her
bir sofraya 300 dirhtm p i r i n ç ve 120'şer
dirhem sâde yağ olarak h e s a p e d i l m i ş -
dir.

plâvla birlikte verilmekte olan zer^
4c için de, bu 82 şerefli-günler için her
ggünde beşer kile pirinç, 10 okka sâde
yağve SO'şer okka bal verilmektedir. Mi­
safirlere verilen zerde için ise, dörder
kişilik 1893 sofra için, her sofraya 150'
şer dirhem pirinç. 50'şer dirhem sâde
yağ ve 150'şer dirhem bal hesap edil­
mektedir.
Cuma. Bayram ve Ramazan gece­
leri gibi dinî gecelerde (Cem'an 82 ge­
cede) dağıtılmakta olan zirfaaç denilen
zamanın makbul bir tatlısı da. her defa­
sında 62 okka bal, 38 okka nişasta, 7
okka kayısı, 25 okka kırmızı üzüm, 10'
ar okka badem ve 7'şer okka siyah
erikle hazu-lanmakta ve içine ayrıca kâ­
fi mikdarda za'afran konmaktadır.
İmaret kilerine ait masraflar bö­
lümündeki bilgilerden bazıları, özet ola­
rak aşağıdaki "2" numaralı cedvele ak­
tarılmıştır. Bu cedvelin birinci kısmın­
da 993/994 (1585/1586) malî yılı için­
de satın alınmış bulunan zahirenin her
çeşidinin nev'i ve miktarları ile bu mü-
baya'alar için ödenmiş olan akçe tutar-
lan (s. 139) kaydedilmiştir. B u rakam­
lardan, bahis konusu malların okka.
kantar, kile veya çeki., olarak kullanıl­
mış bulunan ölçü blrlmlerl'ne göre se­
ndik ortalama flatlan tarafımızdan ay­
rıca hesaplanarak cedvele ilâve edil­
miştir.
Sene içinde satın alınmış bulunan
zahirenin senelik sarfiyâtm tamamını
teşkil etmediği, malzemelerden bir kıs­
mının kiler baklyyesi olarak geçen se­
neden devredilmiş bulunması veya bir
kısmının sene içinde tamamiyle sarf
edilmiyerek fazlasının gelecek yıla bıra­
kılması mümkün olduğundan, her nevi
zahire için senelik tüketim yekûnunu
bilânçomuzun Kiler Hesapları <bölü-
münden (s. 154-160) ayrıca çıkarmak
icab etmiştir.
Bu suretle cedvelimizin ikinci kıs-
ımnda bahis konusu mutfak malzeme­
sinden her birinin sene İçinde sarfe-
dllmlş olan mtiktaırtyle daha evvel bilân-
İLMKCaO «93/994 (1S8S/15«6) ^21
ç o n u n "mubaya'lar" (s. 139) kısmın­
daki bilgilerden faydalanarak tesbit
etmiş olduğumuz birim fiatlanna gö­
re hesaplanmış maliyet kıymetleri ve
bu kıymetlerin u m u m î mutfak masraf­
ları y e k û n u İçindeki yüzde nisbetlerl
kaydedilmitşir. B u nisbetlere göre, Sü-
leymaniye imaretinin mutfağında ha­
zırlanmış olan ekmek ve yemeklerin
nevi ve çeşitleri icabı, yemek masraf­
ları içinde % 25.96 ile ekmeklik un
baçta gelmekte, un'u % 20,53 ile et,
% 12.62 ile pirinç, % 10,34 ile bal,
% 9,63 ile sâdeyag. % 9.21 ile çorbalık
buğday ve % 5 ile odun tâkib etmekte
ve yalnız bu zahirelerin değeri cedvel-
deki 34 maddenin tutarının % 93,20'sini
teşkil etmekledir. Geriye kalan nişasta,
badem, kayısı, üzüm, karabiber, soğan,
yoğurt gibi diğer maddeler ise (hepsi
bir arada) mutfak masraflarının % 6,71
inden ibaret kalmaktadır.
Gerçi bu suretle hesaplama tarzı­
mızda da bir evvelki yılda çok daha
ucuz veya pahalı bir fiatla tedarik edil­
m i ş olan bir k ı s ı m malzemeyi cârî yıl
fiatlarına göre kıymetlendirmiş olma­
mız bir mahzur teşkil etmekte ise de,
birbirini tâkip eden iki yılın fiatları
arasında her zaman büyük bir farkın
mevcut bulunmayışı ve bir evelki yıldan
devredilmiş olması muhtemel zahirenin
ehemmiyetsizliği, zarurî olarak başf'
urduğumuz bu yohi, mahzurlarına rag­
men kabullenmemize sebeb olmuştur.
*
* •
Bilânçomuzun bu suretle bir ced­
vel haline sokulmuş bulunan rakam­
ları, iktisadi ve içtimai yönleriyle tüt^
kiye tarihinin birçok problerlnln aydın­
latılabilmesi İçin pek lUzümlu olan bir
flatlar tarihi'nin, hiç olmazsa ana çiz­
gilerle, tesisine yardımcı olabilecek ni­
telikte bir k ı s ı m arşiv veslkalannm kıy­
metlendirilme tarzı hakkında bir fikir
vermektedir.
Gerçekten, yeniden tesîs edilmesin­
de zaruret bulunan bir Türkiye Flatlar
Tarihi üzerinde çalışacak olanlar için
 ÖMnt tAKKAN
122

CEDVELNo. 2
SOLEYMANtYE tMARETt İ I U T F A C I tÇtN 1S8S/1S66 MALİ Y I U
tÇtNDE SATIN ALINMIŞ OLAN ZAHİRENİN MİKDAR VE FİYATLARI
İLE SENE İÇİNDE KULLANILMIŞ OLAN MİKTARLARININ DEĞERİ
VE MUIFAK MASRAFLARI YEKÛNU İÇİNDE YÜZDE NİSBETLERİ

Birim Sendik
Tutan Flatı Mod* tüketimin
Satm IM-Içlı»
cinsi (Ak«a) (Akça) tOkcUka tutan de M*
miktar (akça) nlsb«ti

Koyun eti 77 615 Okka 232 845 3.00 77 615 232 845 20,53
Bu«day 6^49 Kile j57 760 2338 4482.5 104789 9,21
Un 1 237^ İOİe 31590 ^534 J 1 5 2 r 294 246 25.96
Mısır 1 194^ Kiİe 39418 33.00 4338 143154 12.62
Pirinci
212.17 Kantar 111476 525,41 208.40 109495 9,63
Bal 24436 Kantar 98092 401.10 29232 217 330 10,34
Badem _ 28.15 Kantar 13011 462.20 2234 10 326
8 Kayısı 19.47 Kanur 5996 3 0 7 ^ 14.26 4 391 038
Siyah erik 12^ Kantar IJ29 Tn.73 J7.70 1978 0A7

10 NisasU 62.73 Kantar 10892 173.70 7Î30 12420 1.09

11 Kırmm 4238 Kantar 3 792 87.99 50,20 4417 039
OzUm
12 Zafran 1530 Dirhraı 27 963 1.66 74,23 J2322 1.08
13 Nohud 400 Kile 12000 30.00 192 5760 031_
14 Karabiber 253 Okka 3 050 119.61 6630 7 934 0.70
15 Masukt Okka 890 _127.14 7,25 920 0.08
16 Soğan 5 277 Okka 4 871 _0.92 3762 3461 030
19 Üzüm 240 Desti 4020 16.75 240 4020 035
Turşusu
21 Kuru nâne 20 Okka 80 4.00 83 34
25 JMaydanoz^ 1658 1658 0.14
26 Yofturt 1400 Okka 2 240 1.60 1400 2 240 020
27 Koruk 1 120 Okka 1 120 1 1 120 1 120 0,10
28 Kabak 1344 Okka 434 032 1344 434 0,04
29 Kimyon 164 Okka 1461 124 3 nıo 0,10
30 Ntrdenk 2.27 Kantar 399 175,77 2,40 _422 0,03
İL Yufka 3080 Adet 494 0.16 3 080 494 0,04
32 Odun 3 899 Ceki 47 256 12.12 4683 56758 5,00
YekOn : 1 134078 100
 riXeVMAHiYE CAMI VE İMAHETİ TESİŞLERİNe AİT
^ ve hizmet fiatlanna ait bUyiik
,4eıUerde ve ımmtazaın seriler tenkil
edecek tanda standardize edilmiş ra-
bunlara ihtiyaç vardır. Elde mevcut
münlerid bazı tarihî eşya fiatlan ise.
çok defa mahallin piyasa şartlarına,
^ l ı n kalitesine, mevsimlere, siyasi
ve askerî duruma göre birbirinden ç o k
farklı ve dağınık bazı rakamlardan iba-
ı«ttir. Bu sebeble. tesadüflerle ve gelişi
güzel derİNimiş olan birkaç rakama da­
yanarak Hyat hareketlerinin hakiki sey­
rini tâkibe çalışmak ve hattâ benzeri
rakamlarla hazırlanacak yetersiz ista­
tistik tabloları ve grafiklerden hareket­
le bütün bir devrin iktisadî ve malî
konjonktürünü tâyine ve dolayisiyle si­
yasî ve içtimaî olayları tefsire çalışmak,
çok tehlikeli ve ekseriya içinden çıkıl­
maz, tutarsız bir yol teşkil etmektedir.
Halbuki, imaret tesislerinin bura­
da bir örneğini tetkik etmekte olduğu­
muz Yıllık Muhasebe Bilânçolarınm
masraflar faslında, oldukça seviyeli bir
aile mutfağı için bir senede yapılması
lâzım gelen her çeşit masrafları 400-500
defa büyütülmüş ve aynı şartlar altın­
da aynı bölgede bilfiil geçerli olmuş ha­
kîki fiatlar üzerinden senelerce yapıl­
mağa devam edilmiş mübayaalar olarak
kaydedilmiş bulmaktayız. B u bakım­
dan, tanzim ettiğimiz şekliyle "2" nu­
maralı cedvelin rakamlarını, fiat ha­
reketleri tarihine ait tetkikler için za-
rurû olan nitelikte, ilmî usullere olduk­
ça uygun şekilde derlenmiş, büyük ra­
kam serileri olarak kabul etmek müm­
kündür.
Bu rakamların zamanımızda oldu­
ğu gibi. hayat pahalılığı hesaplan için
lüzumlu fiyat endekslerini tanzime de
müsâit bulunması ise, onların ayrı bir
üstünlüklerini teşkil etmektedir. Ger­
çekten, cedvelimizdeki şekillerile b u
rakamlar, bilhassa tetkik ettiğimiz ta­
rihî devirler için, aile bütçelerindeki
mevkii çok mühim olan yiyecek madde­
leri fiatlarındaki iniş ve çıkışları her
madde için sadece ayrı ayrı tesbit et­
Y.LL,K eİR MUHASctE «LANÇOSU
9 W / » 4 (I5«S/IS»*)
123
mekle kalmayıp, ayrıca (o maddeler­
den herbirinin ailenin yiyecek masraf­
larının toplam değeri içindeki ehemmi­
yetlerine göre) nlsbl değerini de hesap­
lamamıza elverişli bir durumdadırlar.
Bilindiği gibi, ekmeğe, ete. yağlara,
süt veya sebzelere ait masrafların aile
bütçeleri içindeki nisbet ve ehemmiyeti
devlrfere, beslenme rejimlerine âlt ma­
hallî örf ve âdetlere ve nihayet zümre­
nin içtimai mevkiine göre, birbirinden
çok farkh olabilmektedir. Tetkik etti­
ğimiz Yıllık Muhasebe Bilânçoları'nm
imaret mutfağı masraflarına ait rakam­
ları ise, o devirde oldukça seviyeli bir
aile sofrasında sene içinde yenilmesi
m ü m k ü n olan türlü yemeklerin nevlle-
riyle birlikte çeşni ve tertiplerini de
aksettirmektedir. B u bakımdan muay­
yen bir devirde belirli seviyedeki bir
aile mutfağının' masrafları arasında
etin, yağın, pirincin, tuzun, biberin mev­
ki ve değer nisbeti bilinmekte ve bu mal­
zemeden herbirinin fiatında vuku bula.
cak bir fiat yükselişinin aile bütçesi
ve hayat pahalılığı üzerindeki tesiri he­
sap edilebilmektedir. Aynı surette, ara­
dan geçmiş olan kısa zaman süreleri
zarfında Türk toplumunun beslenme
şekillerinde ve yemek hevllerinde esas­
lı bir değişiklik yapılmadığı farz edil­
mek şartıyle, herhangi bir devirde olur
ise olsun mutfak zahiresine ait ayrı
ayrı malum fiatlardan elde mevcut tip-
lerdeki yemek çeşitlerine ve beslenme
itiyâdlarına göre, ailelerin yiyecek mas­
raflarının hakiki değerini hesaplamak
da mümkün olmaktadır.
Aynı imaretin mutfağında bütün
bir sene zarfında hazırlanan türlü ye­
tmeklerin aynı hacimde ve aynı miktar
ve nisbetlerde kullanılacak aynı mal­
zeme ile, fakat bu defa başka bir sene­
ye ait fiat listeleri üzerinedn satın alı­
nan zahire ile hazırlandığını farz ettiği­
miz takdirde elde edilecek mutfak mas­
rafları yekûnunun her iki halde aynı
olmayacağı aşikârdır. Aynı nevi ve mik­
tarlardaki mutfak malzemesinin, aynı
 ÖMEK BARKAM
124

pazâiiama şartlan altında tedarik edil­
miş olmalarına rağmen aradan geçen
zaman zarfında zahire fiatlannda vu­
kua geioü farklardan ileri gelen bu de­
ğişikliğin, yiyecek fiatlannın topla­
mına âit olmak üzere ve o devirler Içi^
uygulanması mttmkttn tek yol olan pra-
tik bir usul ile yiyecek maddelerhdn
kompoze bir endeksini hanriamamıta
nrilsait bulunmaktadır.
 (Bllânçonun metni)
Muhasebe-l mahsulât ve İhracât-ı m«rhum maitfurü'n leh Sultan Süleyman Han
'alcyhl'r-rahmctl ve'l-gufran, der mahrûsa-l İstanbul Der tahvîl-i Bali cd-da'î el-
mütevellî ve bi-kalemi'l-fakir Sinan el-kâtib. 'An evvel-i Mart el- vâki' ft 9 Ra. s.
993 İlâ «aye-l Felvar' el- vâki' fl 19 R«. s. 994 (1585/1586)

I
M A H S U U T V E YEDEK» V E BEKAYÂ-YI MUHASEBECİ MAZİYE
ASL-IMAL: JL» J-»^ 9039602

A — 'An baklyye-1 yedek-1 muhasebe-l mâ­

liye : 3341 733
B — 'An bekayâ-yı sftbıka, Can) zaıhan-ı
Bali cd-dâ'î, 'an zaman-ı 'Abdi Çelebi
mütevellt-i sâbık: 420110
1) 'An zaman-ı Bali ed-dâ'î, 'an vacib-i
sene 992 (1) 331310
2) 'Abdi Çelebi, mütevellî-i sâbık (2 ) 88 800

C — 'Anll mahsulât : 5 277 759

I ) 'An mukata'ât 4 286 300

'An mukata'a-1 mahsulât-ı :
I ) cibayet-i Istanimaka ve Karnofol ve
Dej^irmen-deresi ve Çepne ve Razlos,
der kaza-i Filibe ve Tatar-pazarı ve
Hasköy, der 'uhde-i Osman b. İbra­
him 'An evvel-i Mart ve Nevrûz,
vâcib-i sene 993 'An kıst-ı sene-i
sâniye, f! sene-i kâmile 766666

<l) 'An lahvll-i :

a) BaU B«t v« Mehmed. mUlıezimAn-ı mukata'a-i Zıhııa 24 795
b) DimitrI, mUllezim-l mukata'a-l Evrcfc vc IcnAbl'uM 157(26
c) HOıeyin ve Mıuıafa, tnUlıezimto l mukau'a-i Kan-yaya> 107 tü
«) Ceyvan b. Abdullar, maitezim-i mukata'a-i karye-i Yafcı vo tct'AM'uh& 3 400
d) Makridi vc Todorak). mU llcnmAn-ı ımıka<a'a-i Çok-sckbcn \v levibi'uhi 3İ017
c) HUMyin b. Abdullah ser-funif*, 'an kare-l clUkkân-ı serhane 414
() Musa CİM vc Hasan kttib-i mOfahere, 'an mukala'a-k zeminhA-i bagçe-i Tophane 2M0
g) Musa cibl vc Hasan ktlib-i mtt^ahcrv, 'an mukaia'a i zemintdı-i botlanhk-ı Lanka 425
h) HUse)-in cibl, 'an baha-1 gendttm kl der Trablus furuhl \-« ba'de'l-hisab der zlmmet-i hod
mtnde ««»

(2> 'Aa tahva-i:

a) Timur, mUUezim-l asl-ı sâbık-j nuıkaıa'a-i Ece-abftd ve KarıH'ay». '»n vacib i sene Wl 2} 000
b) Dtanitri, mUllezim-i stbık ı n»«ka»a'a-i t.vrefe ve tevâbi'uhi, 'an %-acib-i ı«ne 990 52 400
c) Mustafa b. Davud. nftUI(ezln>-l kar>'e-i Tatarlar, 'an vlkib-1 teat 990 U400
i2t

2) dbayetH Drama v« tevâbi'uhâ. <lor 'uhde-i

Ali ve Muslihiddin ve Kara Murad bi'Hştirak
'An e w d - i Nevrûz,vâcib-i sene993'An kıst-ı*
sene-i sâlise fl sene-i kâmile (yp. 2/a) 666 668
3) ctbayethâ-i Zıhna ve Boma ve tevâbi'uhâ.
der uhde-i Mehmed b. Ptrİ ve el-Hac Mustafa
bi1-i$tirak 'An ewel-i Mart el-vaki' ft 9 R a . s.
993 'An kıst-ı sene-i evvel fi sene>i kâmile 526666
• ) Ffkısıl 'an mukata'a-i mczburc 476666
b) Ez-ztyade. ft sene-i kâmile SO 000
4) cibayet-i Yenice-i Karasu, der 'uhde-i Hüse­
yin 'An evvel-i Mart el-vâki' fl 9 Ra. s. 993
'An kıst-ı sene-i sâniye fî sene-i kâmile 153 333
5) karye-i Uysallar, der kaza-i Gümülcine. der
'uhde-i Ahmed b. Hasan 'An ewel-i Mart el-
vâki' fl 9 Ra. s. 993 'An kıst-ı sene-t sâlise ft
sene-i kâmile 21668
6) dbayet-i Evreşe ve Süntünân-ı Sirem ve mu­
kata'a-i Kan-yaya* ve karye-i Yafeu tevâbi-
'uhâ,der uhde-i Ali Beft 'Ân ewel-i Mart el-
vâki' fl 9 Ra. s. 993 'An kıst-ı sene-i evvel fl
sene-i kâmile 761666
a) Fi'Usd '«II mukau'a-i mczburc 661666
b) Ez-ziyMİc, n sene-i kAmik 100000
7) dbayet-i Ece-abâd der kaza-i Gelibolu, der
'uhde-i Ali b. Mahmud. 'An ewel-i Mart el-
vâki' ft 9 Ra. s. 993 'An kıst-t sene-i sâniye
fl sene-i kâmile 683 333
8) karye-i Çok-sekban ve Çiçe-sekban ve Pasalu-
a«a ve tevâbi'uhâ, der 'uhde-i Mavridi ve
Yodraki bî'Hştirak 'An e w e h Mart el-vâki*
fl 9 Ra. s. 993 'An kıst-ı sene-i sâniye fl sene-i
kâmile 150000
9) cezire-i İmroz ve Semendirek, der 'uhde-i !s-
tefan zimmi 'An evveti Mart el-vaki' ft 9 Ra.
s. 993 'An kıst-ı sene-i sâlise fl sene-i kâmile 366 668
10) karye-i Ohlaz, der 'uhde-i Mavridi 'An ewel-i
Mart el-vâki' fl 9 Ra. s. 993 'An kıst-ı sene-i
sânive fl sene-i kâmile 15000
11) karye-i Tatarlar ve tevâbi'uhâ. der 'uhde-i
tstemad zimmt 'An ewel-i Mart el-vâki' fl
9 Ra. s. 993 'An kıst-ı sene-i evvel fl sene-i
kâmile 26666
12) karyo-i Aıtani. der vilâyet-i Anadolu der kaza-i
Gök-öyük. der 'uhde-i Ahmed b. Hasan 'An
evvel i Mart el-vâki' fl 9 Ra. s. 993 An kıst-ı
sene-i evvel fi sene-i kâmile 13 333
13) karye-i Tatariar ve tevâbi'uhâ, der 'uhde-i
Şeyh Yusuf b. Sinan 'An ewel-i Mart
fl't-tarihil-mezbur sene 993. fl sene-i kâmile 1300
 tOUYMANtYt CAMİ Ve İMAK6Tİ TeslSUKlMC AİT YHJUK tİH MUHAStBe » İ L A K O S U (ıSM/ıSI»)

14) nefs-i kasaba-t Aydos ve tevâbi'uhâ, der 'uh-

de-i Durah Çavuş 'An evvel-i Abrîl el-vâki' fî
10 R. s. 993 'An kıst-ı sene-i evvel fî sene-i
kâmile 133 333
a) Fi'l-asü 'an mukata'a-i mezbure 1 İS 000
b) Ez-ziya4e fî sene-i kâmile 18 333

II) 'An mahsûM mttşahere der mahrûse-l IsUmbul

'An Rurre-i Ra. s 993 ilâ «aye-i S. s. 994

B e ^ b H Musa câbi ve Hasan kâtib, ma'a
mahsul-ı kıst-ı hamam ve icare-i serhane 126 872
A) 'An mahsul-ı kıst-ı hamam ve icare-i
serhane* 64 760
a) 'An kıst-> hamam-ı vakf, der 'uhd&ıi
Hacı Mustafa 'An gurre-i Ra. s. 993 ita
gAye.i S. s. 994. ber-vech-i muhtelife 57 500
b) 'An icare-i serhane-i vakf, der 'uhde-i
Hasan b. Abdullah 'An gurre-i^ Ra. s. 993
ilft gaye-i S. s. 994, fî yevm 22. fl 12 eşhUr 7 260

B) 'An mahsul-ı icare-i dekâkfn ve odahâ.

'an Rurre-i R a . s. 993 ilâ «aye-i S. s. 994 62 112
1) 'An mahsul-ı icare-i dekâkin (yp. 3/a) 35 292
'Anlcaı«4 dcUkIn : bâbfcn İt 12 e ^ ü r
a) ma'aodahi-j fev­
kani 19 7980
b) der mukabele-i
serhane 18 3 600
c) der canib-î med-
reseteyn, cüz bat-
taliye-1* dUkkân-ı
börekçi 31 7260
ç) der mukabele-i
medreseteyn 35 6 912
d) der mukabele-i
cami*-i şerif 35 7 080
e) der tah(-t r&h-ı
ftb 10 2100
f) der nezd-i ahûr-ı
tmaret-i 'Amire 2_ 360
(isof

2) 'An mahsul-i odahâ-i vakf-ı serif 26 820

'An İCM«-1 odahM:
a) derûnrı Medre-
se-i Tıb, cüz oda-i
ser ve ferrâş 24 6 420
 ÖMCK SAJUCAM
128
b) mütefeiTİk. cüz
oda4 Şeyh Hindt 6 22»
c ) taht-ı D«ıü'v9i-
fa4 ma'mure 9 5040
ç) imameyn ve mü-
ezzinân 31 13 080
(70)

I I I ) 'An mahsul-I mütiferrUuhi medcûrtn.

ma'a mukata'a-i zeminhft-i b a i ^ i Topha­
ne 145 498

'AnmıdısuM :

1) mukata'a-i sebus-ı' fırın-ı fodula ve

çevrindi-i gendüm'* ve erz" ve tulum-
hâ-i revgan-ı Kefe ve fuçıhft-i 'asel k l
der kilâr teht m â n d e d e r 'uhde-i
Mustafa 'An evvel-i Mart. el-vâki' fl 9
Ra. s. 993, f! sene 7 333

2) icare-i hane-i vakf. der bfrûn*ı Bftb-ı

Cebe-Alt 'An Kurre-i Ra. s. 993 ilft Raye-i
S. s. 994. f! yevm 8. fî 12 eşhUr 2 880
3) mukata'a-i zeminhâ-i besfttimi
Lanka, 'an vâcib-i sene 993 29 290
4) icare-i sundurma ve mahzen-i ptş-i
han-ı Cekme-i Kebir, der 'uhde-i Musta­
fa cr^racil 'An Kurre-i Ra. s. 993 ilâ
Raye-i S. s. 994, ber-vech-i muhtelife 990
a) An icarc-i sundurma, 'an gurre-i Ra. s.
993 ilâ gayc-i S. s. 994. ft yevm 2, fl 12
cçhür'i 720
b) 'An kare-i mahzen, 'an gurre-i Z. s. 993
ilâ ga>-e-i S. s. 994, fl yevm 3, fl 3 eşhür" 270

5) şükûfe vc meyve-i bağçe-i türbe-i şeri­

fe ve baftçe-i harcm-i cami'-i şerif, der
'uhde-i Hacı Hasan Gılman-ı 'Acemiyân
'An vacib-i s. 993 1 100
6) mukata'a-i zem!nhft-i baitçe-i Tophane,
'an vacib-i s. 993 2 600
7) rüsûm-ı baRaat-ı Drama ve Zıhna, v&-
cibri sene 993. kıt'a 1703 (yp. 3/b). 82 151
8) bahâ-i âhen k i sâbıkaa mütevell!-i 'atîk
'Abdi Celebi berâ-yi nev-sâhten-i bftb-ı
kilar, be-âhenRerân teslim kerde-bud,
ne^hte'* ve semen-i âhen sitâdcnd" 2 100
9) Ocret-i Raraı^ı vakf k i Rendünvi Mav-
ridi mültezim, 'an sefine ilâ anbar ke­
şide 44

»)^^^ 10) ^jS II) Uj.JcU^ W U)*^L.^ 15) Jk,.,tL. ^ 1

 SOUYMAWlYC CAMİ VE İMARETİ TESİÎUKİNt AİT YİLLİK »İH MUUSEBe tiOnçOSU m/9»4 (IStS/ISM) ^£9

10) Beylül'l-mâl-i Darü'ş-şifa-i ma'mure 'An

ewel-i Mart, el-vâki' fî 9 Ra. s. 993. ilâ
){ave-i Felvar, ft sene 16 987
11) noktaî-i eczâ-hânân'* ve müezzinân ve
«ayruhu 23

IV) 'An mahsûH İcâre-I mu'accele * ^ » * • ; ^ - ' ,

'an dekâktin-l evkaf ve 'an besftt!n-l Lanka 222 408
A) 'An mahsûl-î icâre-i mu'accele, *ttn de-
kâldn-i evkaf 72 808
1) 'An yed-i Ayşe Hâtûn ibneti Musta­
fa, berâ-yi dükkân-ı Musa ve Hasan
ki müteveffâ-şudend", der muka­
beleci serhâne, fî Za. s. 992 (yp.
3/b) 1000
2) 'An yed-i tiyas, berâ-yi dükkân-ı
Mehmed Odabaşı ki fuzuli tasarruf-
kerde, fî 4 M. s. 993 600
3) 'An yed-i Mehmed odabaşı, 'an icâ­
re-i Küzeşte-i dükkân-ı hod ki be-
vakf edâ ne-kerde »^j^'^^fî 10 se­
ne, beher şehr fî 15 1 800
4) 'An yed-i 'Abdi, berâ-yi dükkân-ı
Rummâne Hatun ki müteveffâ şud,
der mukabele-i cami'-i şerîf, fî 26
M. s. 993 3000
5) 'An yed-i Manol Save, berâ-yi dük­
kân-ı hod ki der asl-ı icare-i mu'ac­
cele ne-sitâde. fî selh-i'» S. s. 993 600
6) 'An yed-i Hristo v. Nikola, berâ-yi
dükkân-ı hod, der mukabele-i med-
reseteyn, fî 27 S. s. 993 480
7) 'An yed-i Timo v. Yorgo, berâ-yi
dükkân-ı hod, der cânib-i medrese-
teyn. fî 27 S. s. 993
8) 'An yed-i î s t e m a d Polo, berâ-yi dük­
kân-ı hod, der mukabele-i medrese-
teyn, fî 27. S. s. 993 480
9) 'An yed-i îzor hayyat ve Dimo Niko­
la, berâ-yi dükkân-ı hodşân", fî
gurre-i R a . s. 993 1000
10) 'An yed-i Miço ve Dimo î s t e m a d ve
Apostol ve Mihal ve Angelo zimmi-
yân, berâ-yi dükkân-ı hod, der câ-
nlb-i medreseteyn, 6 neferen, fî 21
Ra. S.993 3 000
11) 'An yed-i İbrahim Çelebi, müteferri-
ka-i Dergâh-ı 'Âlî, berâ-yi dekâkîn-i
190

bod$ân. der câniM medneseteyn.

2 bâbftn. f! 28 Ra. s. 993 1 170
12) 'An yedn Ca'fer b. Bayram, berft-yi
dükkâna hod, der mukabde4 med-
reseteyn. fi Ra. s. 993 700
13) 'An yed-i İbrahim Celebi. mUtefer
rika-i Dergfthı Alt, berft-yi dOkkân-ı
hod. der mukabele-i medreseteyn,
fi 2 R. s. 993 500
14) An yedn Hacı HUseyin ve Sakine
HAtun. berâ-yi dükkân-ı hod. der
mukabele ve cftnib-i medreseteyn,
2 nefen». fi 26 C. s. 993 1000
15) 'An ved-i Kiro ve Nikola zimmiyân.
berihyi dükkân-ı hodşân, der câr
nib-i medreseteyn, f! 26 C. s. 993 1 000
16) 'An yed-i Mehmed Odabaşı, berft^
dükkân-ı hod, 2 bâbân der cAnib-i
medreseteyn ve 4 b&bân der muka-
bele4 serbâne, fi 26 C. s. 993 2 000
17) 'An yedn Hamza b. Maksud, b e r â ^ i
dUkkân-ı hod. der mukabele-i med­
reseteyn. fi 26 C. s. 993 1 000
18) 'An yed-i Nikola ve Manol zimmî-
yAn**, berft-yi dükkAn-ı hodşftn. der
cânib-i ve mukabele-i medreseteyn,
fi 7 Ş. s. 993, neferen 2 1000
19) 'An yed4 Murad b. Abdullah, berft-
yi dükkftn-ı hod, der zir-i kemerftn,
fi şehr4 $. s. 993 300
20) 'An yed-i Zevce-i Hasan Beft mUte-
veffâ, berft-yi dUkkftnn mttteveffft-i
mezkûr, der zfr-i kemerftn, ft 15.
N. S.993 4 000
21) 'An yed4 Mustafa Çelebi, kfttib-1
Divftn-ı Hilmftyun, berft-yi zemtn-l
hftliye-t mezbelelik der kurb-ı Ca-
mi'-i Cihanxir, fi 10 Za s. 993 1 500
22) An yed4 Emine Hatun. berft-yİ
oda4 hod, der canib-i serhane, fi
şehr^ Za. s. 993 920
23) 'An yedH Malkoç b. Abdullah, be-
rft^i dUkkftn-ı hod, (der) mukabe­
le-i medreseteyn, fi 15 Za. s. 993 500
24) 'An yed-i MusUhiddin C I H A C I P ' . be­
rft-yi mahzen-i muttasıl-ı han-i Çek­
mek kebir, fi şehH Za. s. 993 2 000
25) An yed-i Mehmed v. Dede-Balt
bAzaıl. berft-yi dUkkftn-ı Dede Halt
ki müteveffft-şud. fi 15 S. s. 994 10400

m jU» 21) j » . » J \
 jüUYMANİVe CAMİ VE İMARETİ TCSİSteRİNe AİT YILLIK BİR MUHASgBE BİLANÇOSU (1SB5/1S»»)

26) 'An yed-i Fatma Hatun, berâ-yi dük­

kân der canib-i medreseteyn, fî 13
S. s. 993 (vp. 4 / a ) 738
27) 'An yed-i Sâkine Hatun ibneti Mus­
tafa, berâ-yi mahlûl-i hisse-i dük-
kân-ı lorhane-i Hasan Abdullah ki
müteveffa şud, fî Ca. s. 993 10 000
28) 'An ved-i Usta Sefer dökmeî, berâ-vi
dükkân-ı hod, der mukabclc-i med­
reseteyn 500
29) 'An yed-i ...(?) ve Dimo zinımîvân.
berâ-yi dükkân-ı hodşân, fî 22 Za. s.
993 1 500
30) 'An yed-i Mehmed ve Ali, veledân-ı
Hayrullah, bcrâ-yi dükkân-ı h o d ş â n ,
fî C . s. 994 500
31) 'An yed-i Miço v. Dimo, bcrâ-yi dük­
kân-ı hod, fî C. s. 994 640
32) 'An yed-i Mehmed b. Ali, berâ-yi
dükkân-ı hod. fî jçurre-i B . s. 994 600
33) 'An yed-i el-hac Bekir, berâ-yi dük­
kân-ı hod, 3 bâbân, fî evvel-i şehı>i
B , s. 994 1 900
34) 'An yed-i Sâkine Hatun ibneti Mus­
tafa, berâ-yi hisse-i dükkân-ı serha-
ne ki Raziye n â m hatun fuzulî ta-
samıf-kerde, mahlûleş zâhir-şud",
f î 3 Ş . S.994 16000
35) 'An ved-i Musa, berâ-yi oda ve dük­
kân-ı Mahmud b. Ahmed ki müte-
veffâ şud, fi şehr-i Ş. s. 994 2 000

B) 'An mahsul-i icâre-i mu'accele. 'an be-

sftttn-1 Lanka 149 600

1) 'An yed-i Nikola Papa Barminos

ve Kostandin Papa Lubro, berâ-yi
bostan-ı hod, fî 25 M. s. 993 (yp.
4/a) 6000
2) 'An yed-i Meryem Hatun zimmiyye,
berâ-yi bostan-ı Yakos zimmt ki
mürde-şud, mahlûl mânde^. fî 10
Ca.s.993 5 000
3) 'An yed-i Cebeci-başı, berâ-yi bos-
tân-ı hod, fi 24 s. 993 4 550
4) 'An yed-i Şemsâ Hatun, berâ-yi
(bostan-ı) hod, fi 2 B. s. 993 5 000
5) 'An yed-i lliyâ zimmî. berâ-yi bos­
tan-ı çizek-i*" hod. fi 17 Ca. s. 993 2 100

a) JLİjt.\l J i ^ 2î) . A U M) İİ_>^

132

6) An yed-i Garbil veled-i Hırsaf E r ­

meni, berihn bostann hod. fî 15
C«. s. 993 5 500
7) 'An yed-i Avanos kuyumcu Ermeni,
berây-i bostann hod. ft gurre-i B. s.
993 5 450
8) 'An yed-i tstemad bostani, berft-yi
bostan-ı hod. fî 16 Ca. s. 993 12 000
9) 'An yed-i Yani Nikola, beri yi bos­
t a n ı hod. fl 16 Ca. s. 993 3000
10) 'An yed-i Torna îvrana zimmiyye,
berft-yi bostan-ı hod. ft 16 Ca. s. 993 3 000
11) 'An yed-i Hali Hatun Ermeni, be­
rft-yi bostan-ı hod. fî 16 Ca. s. 993 6 000
12) 'An yed-i Mısırşah Ermeni. ber&-yi
bostan-ı hod. fî 3 C . s. 993 6 000
13) 'An yed-i Yani v. Kosta, berft-yi
bostan-ı hod, fî 23 C a . s. 993
14) 'An yed-i Süleyman Aga xewftk** 12000
berft-yi bostan-ı Mehmed Çavuş, fî
3 C. s. 993 5000
15) An yed4 Manol v. Yftni. berft-yi
bostan-ı hod. fî 22 Ca. s. 993
16) 'An yed-i Mehmed b. Sinan müezzin,
berft-yi bostan-ı hod, fî 3 C. s. 993 10 000
17) 'An yed-i Yftni v. Kosta bocat, berft-
yi bostan-ı çizek-i'" hod der Sulu*
manastır, fî 3 C . s. 993 3 000
18) 'An yed-i Süleyman Aga zewftk-ı
DerR&bH Alt, berft-yi bostan-ı Ayşe
Hatun ki der vakt-i mahlûl-i muay­
yen mezftda bft-ziyade-i icare-i mu-
'accele sitade. fî evfthir-l şehri Za.
s. 993 50000

V) Cizye4 gcbrftiM evkaf, 'an vftcib-i sene 993 (yp. 4/b) 453 194
Cizye
Hane 9290 433341
Baştina 54 2 825
Blve 69 1318
Ncv-yftfte 118 6 302
Resm-i hane. fî 1 9408

VI) El-roebrftt» : 43 487

1) 'An baha-i gendüm". 'an anbar furuh be-muka-
bele-i vazîfe-i zevftyid-i Şeyh Yozgadt ve Mehmed
ve Hasan : 70 kile. fî 15 1050
 SOUYMWlVE O M I V t İ>*mTİ TCSijteRlNE A I T YILLIK B I R M U H A S C W ULAHÇOSO (1SSS/1S86) ^33

2) 'An baha-i levse-i zeyt" 'an anbar, furuht be-Mus-

lihiddin 'attar: 431 kıyye fî 4,5 1939
3) 'An bahâ-i bakrac-ı köhne, furuht 'an matbah-ı
'ftmire, be-'Abdi kal'î-ger^: 2 'aded. 7 vakıyye, ft 16 112
4) *An bahâ-i erz ki 'an kilâr-ı 'İmâret-i 'Amire füruht
be-Dârüş-şifâ-i ma'mûre: 40 kile, fl 35 1 400
5) 'An bahâ-i revgan-ı bezir furuht be-tsmail Çavuş,
nâzır-ı râh-ı â b . berây-i ta'mfr^i kâriz: 50 müdre,
fl 35 1 750
6) 'An bahâ-i keten-i râh-ı âb, füruht be-naziN müşa-
r'ün ileyh, berâ-yi ta'mir-i kâriz**: 30 vakiyye. fî 8 240
7 ) 'An bahâ-i resen-i keten, furuht" be-nazır-ı müşar'-
ün-ileyh. berâ-yi ta'mir-i kâriz: 28 'aded, fî 9 252
8) 'An bahâ-i fülfül» ki 'an kilâr füruht be-Ali Çelebi:
40 vakıyye, fî 140 5 600
9 ) 'An bahâ-i «endüm ki 'an anbar furuht, be-Yavaş-
Ali daktyk!»: 1 200 kile, fi 25 30000
10) 'An baha-i nişadır ki 'an kiF^r furuht be-'Abdi kal'î-
ger: 500 dirhem 94
11) 'An Baha-i revj(an-ı bezir, 'an anbar furuht be-
Mustafa Çelebi el-nıüderris • 25 müdre, fî 42 1 050

12) 'An baha-i 'asel ki 'an kilâr furuht be-Darü'ş-şifa^i

ma'mure: 2 kantar 18 lodra, ft 440 1 222

II
VÜZI'A MİN Z A L t K E vil< j 2724 536

A — El-vezalf (yp. 5/a)

Ncfcraı Fİ yevm Ft 12 eşfattr^ El-mü$ahere

936 3 253 1 171080 66466 1 237 546

1) Cema'at-i müderrisîn-i medâris-i şerife :

Be-dheM; neferen tl yevm ft 12 eşhtir

a) Medrese-i evvel 21 253 91080

b) Medrese-i sâniye 21 103 37 080
c) Medresen sâlise 21 103 37080
ç) Medrese-i râbi'a 21 103 37 080
d) Mednsse-îhâmise 21 103 37 080
e) Medrese-i tib II 40 14400
f) Müderris-i sûhtegân 1 iŞ 5 400
Yekûn 117 720 259 200
 0M0t İMKAN
134

2) (MulMdifvazifdiler):
Cema'atH ; neferm ft yevm ft 12 eşhür d-mttşahta^
a) Mutefenika-i ca-
mT-i 9erif. gayrez
tevliyet 36 21S 77400
b) ınusaniyâıı**derca*
mr-i şerif 6 42 15 120
c) En'âm-hanâiH 'aük 6 10800
30
ç) 'En'âiD4ıanftiM ce-
did 43 (57600) (3) 98
160
d) devir4ıanân-ı mdı-
fil4 cami'-i »erif 10 15 840
44
e) eolblaanâm noec-
U»4evvd.ftvakUV
subh 31 62 22 320
f) cczâ-hanftiH ınec>
Us4 sant. der vakti'-
rsubh** 31 62 22 320
g) eczİhhaııâiM vakti'z-
aıhr»' 32 62 22320
h) eczâ^ıanâm der
vakt-ı 'a$r 31 62 22 320
ı) ımud>bihtıı-ı** der
vakti'»uhr 20 41 14760
i) salavitivân-ı*' der
vakti's^uhr 10 21 7560
O mikaninâiM cami'-i
lerif 24 140 50400 1837
k) siradyftM'* cami'-i
«erif 8 40 14400
1) kayyunân-ı cami'-i
şerif 11 55 19800
m) ferraşân*' ve bev-
vftbân-ı cami'-i şe­
rif 16 5760
YckAa 303 1052 378720 3119 (4)

3) VaılfHiociiM t O r M şerife-i merhum ve magfurtt'n^eh Sultan Stt-

kgrmaii Han tâbe serlhu**:
Cema'at-ı : ft srevm ft 12 eşhUr
a) eczâ-hanâiM vakti'-
s-subh 31 62 22320
b) eczMttnftnn vakti'-
Kuhr 32 62 22^320
J) NM:
«imk 7S«e «kç* kajrHhdır.
4) Hoc
•Bra n^wa m ms

0 ^ w^LM^ «)öt»'/-
 c ) eczâ-hanftiM vakt-i
•a$r 31 62 22320
ç ) bekgyân-ı tttrbe4
40 28800
d) müteferrikari tttı^
be4 şerife 7 29 10440
141 295 106200
4) Vaılfe4ıorftıın tiiıbe^ ferifed merinıme sultan tâbe ser&hu :
Ceroa'at-ı ; neferen I I yevm f l 12 e<fattr
a) eoA-hanAn-ı vakti'-
9«ubh 31 74 26 640
b) eczft-hanân-ı vakti'-
z4Euhr der tttıbe*i
Şehzade Sultan
MehmedHan 33 66 23760
c) eczft^ıan&n-ı vakt-i
*a$ı^ (vp. 6/a) 30 67 24120
ç) bekgyân-ı türbe-i
36 72 25920
d) müteferrika^ tür
be-i şerife 6 23 8280
136 302 106720
S) ( C e m a a t ı müteferrika>i imaret-i âmire):
Cema'at-ı:
a) mtttdPerrika-i ima*
ret4 'âmire 23 90 32400
b) tâbbahln-i^ imaret 6 32 11520
c) habbaztn-i^ 'imaret 6 25 9000
c) naktbân nân ve
12 4320
d) nakkadân-ı erz
. ve Kendüm 6 12 4 320
e) kâse-keşftn^ 4 4 1440
f) kâse-şûyân** 2 4 1440
g) ^ r y ı m â n - t tâbha-
2 6 2160
h) ferraşân-ı tâbhane 2 6 2160
ı) siradyftn-ı tâbhane 2 6 2160
i ) ferraşân-ı helâhâ-i
harem-i cami'-i şe­
rif ve nezd-i hamam
ve odahâd mttltezl-
n l n ve ferrâşı ha*
rem*i btnm ve ibri-
kt" 21 7560
62 218 78480

<»)C>!rM' «>0ı3^i- « > c - i / > o''*J^:* «T)^Uli; *9)Jı,y.

 ÖMfR «MHUN
136

6) (Muhtelif vazifeUler):
Cema'aM : nefcraı ft yevm fl 12 c«httr el-mU«aher«*

a) Duü'^İfft-i ma',
mure 40 177 63 720
b) hüddâm-t Cami' İ
Cihangir tâbe serft-
hu 19 70 25200
O netçiyâiH
evkaf ve kftüİM
evkaf ve k â t i b i me-
remmât ve kâtib-i
anbar ve anbaıt ve
mani'-i nukuş" ve
meremmâtH âyine-
hiA tob-ı cami'-i şe­
rif 11 42 15 120 960 (5)
Be<ihet-t :
ç) mevacib-i zaviye-i
Hakim Efendi ma'a
harc-t ta'am-ı sftki-
nftn-ı zaviye ve mel-
busât ve bah*4
Kuşt: f l $ehr 3 010 36120
d) vezaif-i huddâm-ı
cami'-i şerif-i zavi­
ye: ft şehr 1 170 14040
e) huddAm-ı mescid-i
Kara Bali 14 5 040
f) Seyyid Mustafa b.
Seyyid Ali. şeyh i
zaviye-i Büklüce".
der kurb-ı Edime,
müteveffa - $ud. ft
şehr-i N . s. 993 El-
mü>ahere. f l 16 e$-
hür 360
75 303 109 080 51480

7) Cema'at-ı rnu'lcmedâiM evkaf :

ft yevm ft 12 e«httr cl-mUşahere

a) Abdullah b. Mustafa, süvari (6) 5 1500

b) Ahmed b. Abdullah 5 (1800)
c) Hasan, mu'temed, süvari (7) 5 750

(*) • y ^ l ^ HcriMBitbir ı ı > ı t l ı vaxifelerinc bOtan bir ««ne dcvun edenıcari» « İ M meoMrUrın maM-
lwı ay « • gitat olarak hrti|itoaırak BdcM»i« oluyordu.
S) fflmaıalnrr4 •ırfiaanıH tob TC H a a Natuh. bafcevan ı tOıbe-i »ertfe.
«) 'Aa gmn4 Ka. ». M } İM «Q«-> Za. (cne-i miah, cl-mO*alMre n 10 «fhUr.
7) - t a g w T » t L . ». m U* S. «. 9M, «NaO«ahere fl S «fkUr.
 SOUtYM*WVg CAMİ V t İMAHCTİ m l S U K İ N C AİT V I U I K BİR MUmSEPE BİONÇOSÜ m/V,A (»S85/1S86)

ç) FazluUah. mu'temed süvari (8) 5 750

d) Haydar b. Abdullah mu'temed
süvari 5 (1800)
e) Şaban b. Bave2(id), mu'temed
süvari 5 (1800)
f) Mehmed. mu'temed süvari (9) 5 150
g ) Muzaffer b. Abdullah, mu'temed
süvari 5 (1 800)
h) Perviz b. Abdullah, mu'temed pi­
yade 4 (1440)
ı) Ferruh b. Abdullah, piyade 4 (1440)
i) Husrev b. Abdullah 5 (1800) 3150

8) Cema'at-ı cabiyân ve kâtibân-ı evkaf :

ftyevm ft 12 eghür el-mu»ahere

1) Musa b. Nasuh, câbH müşahere 5 (1 800) (10)

2) Hasan, kâtib-i müşahere 6 (2160)
3) Ali b. Abdullah, câbî-i (karye-i)
Paşalu-aüa 6 (2160)
4) tlyas. kâtib-i Paşalu-ai^a (11) 4 960
5) Sinan b. Abdullah, c â b H Çok-
sekban (12) 5 750
6) tbrahim b. Abdulkerim, kâtib-i
Çok>«ekban (13) 5 750
7) Ahmed, câbi-i Kmıklu S (1800)
8) Ali, ser-kâtib-i Kmıklu (1440)
9) Mahmud b. tsfendiyar. câbî-i
perakende (14 ) 6 (?)
10) Ptr Mehmed b. Ali. kâtib-i pera­
kende (15) 5 1500
11) Mevlud b, Abdullah, câbî-i Ece-
abâd(16) 6 1800
12) Yusuf b. Abdullah, kâtib-i Ece-
abâd 6 (2160)
13) Câbî-i Ece^bâd 6 (2160)
14) Kâtib-1 difter-i Ece-âbad 5 (1800)
I) B e c l y e t » Mu$Uf« b. MehUMd. Amed fi L . t. 99). 'An forre-i L . ». 993 itt c»ye-i S. s. 994, el-müfa-
hmaS «fMr.
)> Be-ciyt« MahmiKİ b. Ufcndiywr, tmed n 24 L . t. 99), d-mOtahere fl «ehr-i Şevval.
10) Not: Mttfredâta ( » n İt ırevm ) ) , fl 12 «»hür | ] itû a k ^ olması Uzraxtir.
I I ) 'An ««rre-l R. ». 99» İli ««orM t . « n e - l minh. «I mUşahere ft S ejhOr.
« ) 'AA f u m 4 Ra. ». 99) U gaye-l N. »«n«-i midh, «l-mü|ahere « 5 eıhür.
U) B » « t m Mehmed Haaçerti. Amed 'an gurre-l Ra. ». 99) l U «aye-i B. scoe-l minh, ci-mUjahert-i
Ibnkim-i metbAr n S ef httr.
14) B ^ c t m Behnm b. Abdullah, tmed ft 6 Za. ». 99).
U) tiKkftf Musfh. b. Sttleyman. Amtd fl 13 Ca. t. 993 'An «urre-i Ca. t. 993 » i saye-i S. sene-i
minh, n K) cşhUr.
1« Be^üycf Ha$an b. Abdullah tm«d fl Ca. s. 993 An furre-i Ra. s. 993 i U jaye-i Za. is«n«.i toitA,
cl-nOfabert ft 19 ««har.
13»

15) Ptrviz b. Abdullah. cftbt-İ Kara-

baba 6 (2160)
16) Mehmed b. Mustafa, kâtib-l Ka-
r»baba S (1800)
17) H a m ı a b- Abdullah, câbl-i tzvor 6 (2160)
18) Ömer b. Dervif. kâUb4 tıvor 5 (1800)
19) Hıztr b. HUsevin. kAtib-i Yenice-i
Karasu 4 (1440)
20) Behram b. Abdullah. cAbt-i Yeni-
cei Karasu (17) 6 — (?)
21) KAUb4 Zıhna 5 (1800)
22) Câb|.i Boma 5 (1800)
23) Câbt-i Zıhna 6 (2160)
24) Mustafa, k â t i b i Boma S (1800)
25) Nasrullah. câbM Drama (18) 6 540
26) Perviz b. Abdullah, kâtibn
Drama 5 (1800)
27) CAbM oebel-i Drama 6 (2160)
28) Kâtib-i cebel i Drama 5 (1800)
29) CftbH baz'ı karye-i Drama 6 (2160)
30) Câbt-i Istanimaka 6 (216Q)
31) Veli, kâtib4 tstanimaka S (1800)
32) Mehmed b. Kemal. câbH Ccpnc
(19) 6 (?)
33) Mahmud b. Nesimt. k â t i N Cepne
veRazkw 5 (1800)
34) Osman b. Mustafa. câbM Kanuk
fol 6 (2160)
35) Veli. kâüb-i Kamafol 5 (1800)
36) Ahmed b. Ali. câbM Deftirmen^ie-
ırsi 6 (2160)
37) Mahmud. kâtib-i Deftirmen-deresi S (1800)
38) Kâtibe Evreşe 5 (1800)
39) HUsevin b. Mustafa. câbM difteri
Evrese 6 (2160)
40) Derviş Mehmed. câbt-i difter-i Ev^
rese 6 (2160)
41) Hamza b. Yusuf, câbt-i SUrsU-
nân-ı Sirem 6 (2160)
42) Perviz b. Abdullah, kâtib-i Sttr-
Kttnân-t Sirem 5 (1800)
43) Musa b. Nasuh. câbt-i Avdos (20) 6 180

IT> • » c i y t » * tl»Mâ» ¥ . MdMMd. ârned ft f u m ^ $. ». m.

İ t ) 'A* gmn4 Za, «. m üt S. t. fM. fl aMInlıtfi n M c«Mk.
m Bc-dbw* Vma Vmm. Imtâtt« d M $. t. m.
m 9^<*9^ NaMtt k. M c k M d , Imcd fl 21 K . •. « • ) . 'Âa gıarrH K . «. « S Uâ f k r ^ i <«hr-| n W h .
 SiUXWNiVE CAMİ ^ '"^^J'J^^^'M^X'Ne V'ttIK eİK MUHAScCe BİONÇOSU (IStS/ISM) ^39

44) Yusuf b. Abdullah, kâtib-i So

mendirek 5 (1880)
45) Pir Mehmed, k&tib-i Aydos (21) 5 (?)
46) Hızır b. Kulfal, câbî-i Agani (22) 4 840
47) Câbî-i karye-i tryor 2 (720)
Yekûn, 47 neferen 160 ( 23) 57600 7320

9 ) (Difter hizmetliler):

Cema'aM: ncfepcn ftyevm fl 12 e«hür ekmifaheie

a) H h - iftbiyftn-i**cami'-i
şerif ve çeşmehâ-ı
Hisarlu ve Cami'-i
Cihangir 15 59 21240
b) râh-ı âbiyân-ı Kâ-
itıdhane (yp, 7/b) 17 74 26640
c) mu'temedân-ı râh-ı
âbiyân-ı Kâi^ıdhanc
ve kâtib-i merem-
mât 22 7 920
ç ) bennâyân ve necca-
rân-ı râh-ı âb-ı Kâ-
ğıdhane 11 3960 1397
d) meremmetçiyân-ı
cisr-i Çekme-i Ke­
bir ma'a râh-i âbf
ve kârbansarayî 3240
42 175 63000 1397

B — El'thracat : i 4 8 6 990

Berâ-yi mübaya'ât-ı kiiar-ı İmaret-i 'Amire ve ihracât-ı lâzıme-i Cami'-i şerif

ve tiirbeteyn ve gayruhu ve harc-ı mukarrere-i Darü'ş-şifa-i ma'mure ve harc-ı hân-
den-i"/» mevlûdü'n-Nebi 'an M, ve akçe-i hacc-ı şerife ve harc-ı ta'am-ı 'Aşurâ
ve ta'am-ı hatme-i'* şerıfe-i deviı4ıânân ve ihracât-ı meremmât-ı evkaf ve müba-
ya'ât-ı anbar ve ihracât-ı lâzıme-i bîrunî" ve ihracât-ı müteferrika ve gayruhu
I ) Be<ihet-i mttbaya'ftt-ı kllâr-ı tmaret-i 'Amire ve baha-i guşt-ı yevmiye ve
navIun-ı sef!ne-i dakıyk ve ihracât-ı hammalân-ı esb ve piyade ve resm-i kapan ve
gayruhu ve harc-ı ziyafet-i eşraf-ı misafirin 971 378 (24)

21) B»ciye(» Mahmud b. AMulbh, İmed (I 21 R. s. m.

22) Be«tyc( Hasan b. Durmu», imcd ft 2 C t. 9 9 3 . 'An gurrc-i C . s. 9 9 3 itt gaye-i Zilhkce-i minb.
d-wOtahera fl 7 «fMkr.
23) Kot: MUrrcdti rakamlarının toplamları bu hesaba fün ft yvna ı8S. ve fl 1 2 e«hUr M < 0 0 ak«e
«der.
2 « ) K M : MOfredlt rakamlarımn toplamı. 1 0 7 6 5 S 4 akçe eder. Bu hesaba göre de aradaki lOS 176 akçelik
faikm, sıra numaralan afatıda gfeıerilml} olan w kayıtların hesaba kaiılmamif olmasından ileri
gekliü anlanlıyon
20) 1520
21) m
32) 412S6
36) S63»

(•). Be«sm4n-ı muhtelife 10S176

S*)jLy,\j SS)^\A S$/ajA«^ 56) L i - 57) J j j ^

140 ÖMER aMlKAN

1) ftu$M Ranem**: 361 yevmen, 215 vakıyve.

77615kıwe,f!3 232 845
2) jtendiinvi dakıvk-ı» sâde* 157 760
3) dakıyk: 1237 kile 2 3 sinik* 31 590
4) crz-i** Mısri: 11Q4.5 kile. f! 33 39 418
kantar lodra
5) rev(pm-ı sâde 212 17* İ l i 476
6) 'ascl« 244 56* 98 092
7) badem 28 15* 13011
8) kayısı 19 47, n 308 5 996
9) âlû-i** siyah 12 79* 1429
10) nişasta 62 73* 10 896
11) Mevtz-i sürh** 42 38. f! 88 3 729
12) za'fran, 15030 dirhem* 24 963
13) nohud. 400 kile. f! 30 12 000
14) fülfiil". 253 vakıyyc 3 050
15) nnastakî**. 7 kıyye 890
16) piyai*'. 5 277 vskıyye (—) 4 871
17) kal'r*. 42 (—) 1871
18) paçe-i nanem berâ-vi bisafirfn,
3 387 Kâse. f! 2 6 794
19) turş-ı engür**. 240 sebu,**, fi 16 ve 6 pul 4 020
20) 9em'-i 'asel-i sefld. 40 vakıyye, fl 38 1 520
21) na'na-i huşk", 20 vakıyye. fl 4 (yp- 8/a) 80
22) penbe. berâ*yi mühimm-i kal'titer" 206
23) alef», 800 kile, fl 7 5600
24) şem'-i revgan-ı plh'" 250 deste 2 500
25) maydanos. 287 yevmen (—)? 1658
26) mast", berâ-yi surbâ-i erz, 1 400 kıyye,
beher 250 dirhem, fl 1 2 240
27) Rure**. berâ-yi şurbâ-i crz, 120 vakıyye, fî 1 1 120
28) kedû", berâ-yi şurba-i erz. 1 344 kıyye ( — ) ( — ) 434
29) kemmûn". 164 vakıyye (—) 1461
.30) nârdens:»*. 2 kantar 27 lodra, fî 176 399
31) rikak*». berâ-yi baklava ! misafirin, 3080 'aded 494
32) hiyroe»', 3 899 vezne, fî 12 47 256
BMİhet-l :
33) harc-i turş-ı kedû*' ve batıncan ve g. 538
34) harc-ı ziyafet-i e$raf-ı misafirin, berft-yi
baha-t mâkiyân ve s^ayruhu 737
35) bedel>l t a W i talebe-l medârU ve sair
huddâm-ı cami'-i şerif ve 'imaret-i 'âmi­
re ve huddâm-ı darü'ş-sifa-i ma'mure ve
gavruhu: 284 ta'am. 'an gurre-i Ra. s.
993 ila gaye-i S . s 994, fî sene ber-vech-i
muhtelife 189 290
36) El-İcârftt : 56 320
a) Be<ihet-i navlun-ı gendttm vc da-
byk'k tmâret-i âmire, bi'd-defe'ât 35 825

M) cJ^T

74>O j « . j ^ 75) C—t. 76) V) yjS" tt) ^jyS 7») d t ^ ^ . f ») y. «)-k*-»

^jLEYMAHİYC CAMİ VE İMAftETİ TESİSU^^İ^g AİT YILLIK Bİft MÜHAS€8C^İIJN<»SU 993/994 <)5«/,S»4)

b) Ücret-i hamtnalân-ı esb ve piyade vc

resm-i kapan ve Rayruhu, berây-ı ha-
vâyic-i kilar ma'a h a m m a l â n ve ır-
«adive ve nafaka-1 yasakçıyftn ve mu'-
temedâifi h î y m e ve ücret-i kat'îger
ve sayruhu 18 897
c) Ücret-i h a m m a l â n - ı esb ve piyade ve
keyyâl ve kilekesân, berây-ı keşîden-i
Rendüm-i ta'am ve şa'îr ve 'alef, 'an
anbar-ı yalu ilâ 'İmâret-i  m i r e i 610
I I ) Be<:ihet-1 İhrâcât-ı lâzune-İ cami'-l şerif
ve 'Imâret-i 'Amire ve türbe-i şerife ve
gayruhu ve hânden-i mevladü'n-Nebl,"
'an M . ve akçe-i hacc-ı şerife ve âdet-i
baklava-i imameyn ve m ü e z z i n â n ve
gayruhu ve melbusât-ı sıbyân-ı mekteb
ve haro4 mukarrere-i Darüş-şifâ-i ma'-
mure ve harc-ı ta'am-ı 'Aşurfl ve ta'am-ı
hatme 151
A) Be<ihet-i akçe-i hacc-ı şerif ve h â n ­
den-i mevlûdü'n-Nebi 'an M . ve 'âdet-i
baklava ve melbusât-ı sıbyân ve harfc-ı
mukarrere-i Darü'ş-şifa-i ma'mure ve
t a ' a m - ı ' A ş u r â ve « a y r u h u 216089
Be<lhet-İ:
1 — akçe-i hacc-ı şerif şerrefeh'allahu te-
'âlâ ilâ yevmil'l-ahire**. berâ-yi ruh-ı
revân-ı merhum Sultan S ü l e y m a n
Han, 'an vâcib-i sene 993, neferen 5,
fîSOOO 25 000
2 — harc ı h â n d e n i*^ mevlûdü'n-Nebi 'an
M . 'aleyhi's-salât ve's-selâm Fî şehr-i
Ra. s. 993 ve Ra. s. 994, 2 defa 42 607
a) Fî şehr i Ra. s. 993 19 836
b) Fî şehr.i Ra. s. 994 22 771
3 — ftdet-l baklava-i imameyn ve müezzi­
n â n ve k a y y ı m â n ve siracîyân ve ha-
fızân-ı mesahif ve m u ' a n i f ve hânen-
de-i cami'-i şerif, fî şehr-i N . s. 993 6 800
Be<lhet-1: IM: teren
a) İmameyn 2 IOOO
b) mUezzinân 24 1 000
c) kayyım&n ve kayyım-ı tabaka 11 lOOO
ç) siraciyân ve hafızîn-i mesahif*' 10 3 000
d) mu'arrif»* ve h&nendc (?) 800
4 — haro-ı ta'am-ı 'Aşurâ, der mâh-ı M .
s. 994. Rayr-ez mesarif-i kilar ( y p . 9/a) 2 824
5 — harc-ı ta'am-ı hatme-i *' şerif-i devir-
hânân-ı mahfil-i cami'^i şerif, f! 28 B .
s. 993, Rayr-ez-mesarif-i k i l a r 724
6 — melbusât-ı sıbyân-ı mekteb-i** şerif, fî
16 Ra. ve 22 N . s. 993 ve fî 18 Ra. s.
994, 13 323
142 OMf« SAMCAN

a) Bahft-i cimehâ-i bogasi 92 sevb 7 735

b) Bahan tafu-i kutnf^ 92 'aded 1035
c) B«ha-i miyinbend 92 'aded 385
ç) B«ha-i pabuç ve iç-«dik 92 'aded 3090
d) Bahai ptrUıen» 32 sevb»' 768
e) Baha4 nalça ve düğme 250
7 — harc-ı mukarrere-; Darü'ş-şifa-i ma'-
mure 'An gurre4 Ra. s. 993 ilâ Kaye-i
S. s. 994, beher şehr ft 9 000. ma'a
mahsult BeytU'l-nuıl-i Darü'ş>şifa 124987
a) HarC'i m u k a r r e r e 108 000
b) BeytiU-mal 16987
B) Be- cihet-i îhracâH lâzime-i cami-'i şerif
ve tUrbeteyn ve «layruhu ma'a harc-ı
lâzım-ı cami'-i ;erif-i Şehzade Sultan
Cihangir tâbe serâhu ve zaviye-i Ha-
ktm Efendi 44 727
1) B»€ihet-i harc-ı lâzime-i Cami'i şerif:
a — Be<ihcH harc-ı ta'mir ve termtm-i tob-ı âyinehâ-i derûun-ı
cami'-i şerif ve harc-ı tob-ı mukavva der mihrab 417
b — Ücret-i ırgadân. berâ-yi gusteriden-i** hasırhâ-i Mısrt ve ef-
şanden-i kaliçehâ-i cami-i şerif ve harc-ı çûyîdenri** şadır­
van ve kenden-i Rİyah** ve eşcar-ı fevk-ı dıvar-ı harem-i ke-
btr-i cami'i şerif ve gayruhu 321
c — Be-cihet-i bahâ-i kufi ve meremmet-i k u f k bâbn harem-i
kebir-i cami'-i şerif ve baha-i sabun, mühimm-i şûytden-i
rûy^ı kaiiçehâ. 71
Ç — Be<;ihet-i bahâ-i rişte-i penbe", berâ-yı filil-i şem'hâ-i mih­
rab ve şem'hâ-i hürde. 250
Be<;ihet-i bahâ-i badya-i hâk. berâ-yi sebil der pîş-i bâbhâ-i
cami'-i şerif, der loyâlt-i Ramazan ma'a Ucret-i âb-keşân ve
âb-dâdeî 358
e — Be<ihet-i baha-i cüz'-i 'Amme-i şerif ve 'an eczâ-i cami'-i şe­
rif zâyi' şude ve harc-ı meremmet-i cild-i eczâ-i şerife. 50
f — Becihet-i baha-i hasırhâ-i Mihaliç ve hammâliye-i o. 71 kıt'a 2 257
g ~ Ücret-i siraci, berâ-yi efrûhtcn-i** kanadîl-i şerefe-i minârc
ve kanadiH tabaka-i derûn vc efaıhterv-i kandtl-i mahye 5 168
h — Ücret-i siracî, berâ-yi efruhten-i kanadtl-i resm-i servhâ*' ve
resm-i serv-i mu'allak ve efrûhten-i kanadtl-i minare der
leyle-i donanma-i şehr 650
1 — Be<îhet-i bahâ-i çıbık-ı billur, berâ-yi termfm-i fener ve
bahâ-i çubuk-ı ahen, berâ-yi sâhten-i çatal-ı fener ve bahâ-i
tel-i pirinç ve mertek, berâ-yi sâhten-i resm-i serv-i kebîr 209
1 Be<Hİıehi bahâ-i resm-i servhâ-i*' âhen der tabaka4 derûn-ı
cami'-i şerif ve mahfil-i mUezzinân: 12 'aded. ff 65, ma'a
harc-ı reng-i sürh 988
I — Ücret-i şem'Rcr^, berâ-yı nhten-i** şem'hâ-i mihrab-ı cami'i
şerif ve zaviye ve Cihangir vc mescidi Kara Balı ve nhten-i
şem'hâ-i hürde 640

»\S'^X^ «5) K^**ÂJLj

»/•> j o \ i J ^ j ü l i T J T m J İ - j J \ «7) U j ^ « ) jC*Jt, t) j

 SOl£YMANİYe CAMİ V t İWAR€Tİ Tt$İÎU>İN6 AİT YILLIK ftİR WJHASt&E >İLANÇOW 9W/9W (15W/1S»4) ^43

İj Be-cihet4 bahâ-i âb-ı l i m o n ve teneke-i ç u b ve sabun, be-

râ-yi şûyîden-ı sincefhâ-i'* tob-ı âyinehâ-i derûn-ı cami'-i şe­
rif ve gayruhu 115
1 — BcKîihet-i harc-ı reng-i s ü r h ve sebz ve mukavva ve çiriş ve
tutkal, berâ-yi reng-zeden-i*' k a n a d î l der pîş-i m i h r a b - ı cami 127
m — Be<;ihet-i bahâ-i sincefhâ-i harîr-i reng-âmiz, berâ-yi tob-i
âyinehâ-i derûn-ı cami k i zâyi'-şüde, fî 12 N . s. 993: 107
'aded, be-esmân-ı" muhtelife 4 065
82 'aded, fî 45
25 'aded, fî 15
n — Be-cihet-i ücret-i Ü s t â d Sefer d ö k m e î . berâ-vi cilâkerden-i
kurade" ve şem'dan-ı büzürk-i taraf ey n-i m i h r a b - ı cami'-i
şerif ma'a tecdîd-i k a p a k ı kurade-i" m e z b û r . ber-vech-i
maktu' (yp. 8/a) 500
2) Bc-cihet-i harc-ı lâzime-i türbe-i şerîfe-i k e b î r :
a — Be-cihet-i harc-ı reng-i cengârî-i** şem'hâ-i büzürk-i türbe-i
şerife,ma'a ücret-i n a k k a ş , fî şehr-i Ra. s. 993 285
b — Be<ihet-i ihracât-ı zer-mühre-kerdcn-i ser-âyinehâ-i tob-ı
b ü z ü r k " âvihten-i'* derûn-ı t ü r b e , ma'a z e r - m ü h r e - i " 'alem-i
ser-i şem'hâ-i b ü z ü r k ve bahâ-i varak-ı zeheb ve çûb-ı ka-
p a k h â ve ücret-i n a k k a ş 2 716
c — Baha-i kanadîl-i Firengî ve zincir-i p i r i n ç ve sicim ve ma­
kara ve tob-ı ç u b , berâ-yi âvîhten-i derûn-ı t ü r b e 292
ç — Be-cihet-i baha-i hüve-i** musanna', berâ-yi â v i h t e n 'an me-
zar-ı şeriftti merhum, ma'a ihracât-ı lâzime ve ü s t â d i y e ve
bahâ-i s i n c a f ı " r e n g ^ m î z - i harîr-i hüve-i** mezbure 990
d — Be<ihet-i bahâ-i varak-ı zeheb ve s î m ve reng-i s ü r h ve mu­
kavva ve çiriş ve t u t k a l , berâ-yi renk-zeden-i kanadîl-i Şa-
mî ve İ s t a n b u l der devr-i t ü r b e 248
e — B e < i h e t - i baha-i verd"* ve zerrin- kadeh'**', bera-yi tezyîn-i
e t r a f ı m e z a H şerife-i m e r h u m , ma'a bahâ-i şişe-i şükûfe,
bı'd<lefe'ât 400
f — Be-cihet-i bahâhi k u f i , berâ-yi sanduk-i Eczâ-i türbe-i şerife
ve ücret-i ı r g a d â n efşânden-i'** kaliçehâ-i t ü r b e ve bahâ-i
nân-ı Gılman-ı 'Acemiyân k i bağçe-i t ü r b e t i m a ı ^ k e r d e n d 126
g — Be-cihet-i bahâ-i delv'*** ve resen, berâ-yi sakkay-i türbe-i şe­
rife k i der eyyâm-ı sayf, 'an serdâb-ı'°* mekteb âb-ı serd ke­
şide ilâ türbe-i şerife, ma'a bahâ-i miftah-i bâbri mekteb 63
h — Be-cihet-i bahâ-i h a s ı n Mısrî, berâ-yı m ü h i m m - i türbe-i şe­
rife. 3 k ı t ' a 350
Be-cihet-i babâ-i şem'-i 'asel', berâ-yi rıhten-i derûn-ı şem'-
dan li-ecli'*** istihkâm-ı şem'-i 'asel-i büzürk-i türbe-i şerife:
4 vakıyye, fî 38 152
i — l)cret-i kal'îger, berâ-yi kal'î-kerden-i evânW t ü r b e , ma'a
bahâ-i kal'-î ve penbe ve engişt 77
i — Be-cihet-i âdet-i sabun, berâ-yi şûyîden-i'** destarhâ-i mer­
hum, fî sene-i k â m i l e 30

»)l,jo«L. n ) ; ) y j ^ j M)jl£l- m » i \ J «> ^ s ^ l S S - d U ^ wJ^S^jT « ) . ^

m :y» ») JUJL. 100) WD Jİ^ jj m M») jj^ 104) J<a^;J- «») J>V K*) jA^..
144

Be-dlıet^ Iıare4lzuiM:
3) TOrbe-i şertfe-i merhume Sultan tâbe serfthu (25) 21
4) Medâris-i şertfe (26) 120
5) CaroH şerif i Cihangir tâbe ser&hu (27) 1 187
6) KiUtr-ı tmftret-i 'Amire (28) 332
7) Fınn-ı fodula-i tmâret-i 'Amire (29) 1 43*,
8) Matbab-ı tmâret-i 'Amire (30) 4 632
9) Zâvive-i Hâkfm Efendi (31) 580
10) Han-ı Çekme-i Kebîr (32) 1402
11) Ferraşân-ı tâbhane ve ferraşân-ı harem-i btrûn-ı cami'-i
şerif (33) 89
12) Hamam ı vakf ı şerif (34) 13 338
13) Serhane-i vakf ı şerif (35) 154
14) Mekteb-i şerif (36) 84
25) Ocm-t « ü d f t a . b«t«-yi Ht^uitmA-' luMçciiM MbW-i «ccirc 2|
)») a - Bc-dhet-l bakM UUd, httk-yi b«b-ı medreae-l i ı p ve mefcmmel-i UUd-i bU>-ı medmc-i E m i r
H a ı a M a d c Bfcadi 40
b - Vem4 » l a d t a . bcr« yı İİMnac-kcrdca-i seng-i molw, 'an me4re«e-l Su'udt Bfendl «o
2T> a — Be-cfltct-i balıâ4 heauM-i MitaHç. 3» kıl'a be-esmân-ı mvhicliCr. aaa'a hammaliye-i o 929
b — Ucm-i ttract. bcf«-y< ttr^tutn— kanadH-i miaare der leyalt-i Ramacan 2S0
c — UcvM-l b a ı n ı a l «« pcreaM. bcıi-y« bard«tipi>«» tem'-i B C T « I M eami'-l «erif t
2«) a - Ocrct-i hannalha 1 piyırfe. bcrft-yi Iteıldc» 1 crt-l Drama, 'an anbar İM anbar-ı di|er ve tehl-
kcrdnM'i* «uvalkM dakıyfc. ma'a bdw-i gııMI ve dftlHe»-!*" fuvalhM e n 2U
b - B » < A c t - i bahM (cMr-t nokud ve faMa-i gemHim. ma'a meremmct l pervte ı (albh-i ent-i 'atik
<yr. »/a). 94
2*) a - 0 c f « t 4 fepct-ftr, bw*o(< tetmtm-i acpc<hA-i fodula, M 'adcd 96
b B»cjltct-i baM-i fal. bect-yl mOWmm-l fodala: M top, fl « . « a ' a bakft i gubri*» (|«
c — » e dhc«4 hab«-i p a r i t y fodula ve b«b*-i Mnk berd^yl mtlliimm-i habbaita 2a«
C - B » < i h c ( 4 k«<aea4 â b v« çartvı fdekkaM-i b i V » «« baM-l per«lwn-l"« simld v« bahft-i
lak t ««*•'• ve tatov m
d - B C - C U M - İ babM mirean-ı IMC»*. bcf«-yi mUlıiaMa-i nân-t fodula «O
W> • - B » < i h c t 4 bah*4 bakracH mriM»ı oedld, betA-yi maMmm-i ubbahtn. 2 kıl a: 7 vakıyyv ISO
d i r İ M B . f! » 2»
b - Bc<ihet4 bafe*4 pw«-y< M M » «« baM4 tladr-l İken. ber« yi b*b4 malbah ve baM4 tebar4
t*tt>>' v« m ı ı c a ı ı U Icbcr4 'aOk I4S
c - Be<iket4 bahA4 açabil, bert-yi a t a t miuilıİM ve bahi-i «ttagcr vc »«ftsU İ i b bah«-l kufa
vc «ktaa-l «arup, berfty-i mOMamhl ferr««-ı maıb«h-ı irolıct İM
« - B » < a M t 4 harM tcnottoM kulb4 kaıaaa ve acr(t4 kariaer. b«ı«-yi kal-l keıdca-i «laihi ve -
lahanM ve laılıâ vc kaifaiw c n ve fUtMın ve dAne vc yahni %v gaytuhu ma'a bahA-i kal'I ve
penbe I 2S0
d — Be<ihet4 bahâ4 ıa$h*4 me'kcM tuhtcfln, ma'a ai«anter-i (ashf ve ttcı«t4 kartger, SO 'adet 2 $77
) l ) a — 0cfc(4 fiTMİ. bet«-yl e f n ı M e a l kaadB4 « c n f e - l camr4 «crif dcf^leyâH-i RamaİEan ıjo
b - B»«İİMt4 behM dctvh*"» bcrtt-yi mOMmm-i hao-ı p l f I laviyc: 4 adet. fl 4S. I»
c — U e m 4 kattocr. bcri-yi kari-kcrdcn4 cvAat-l lavİyc ve f«n'dAn-ı tarafeyB4 mihrab-ı cami'4
•aczbor, ma'a baM4 kaTI vc pmbc ve engiu. 2M
12) a — Bc-dhct4 b«kA4 ı c v f U M bcıir vc hare-ı fiül ve acret4 »İrad4 kaadU-i haa-ı ateıbAr, 'an
t a n « 4 M . «. m ilt pıy«-i Ş. ». 9M. I 010
b — Bc<awt4 harc-ı BMmlA-kctden4 aM|*klıa-i"* dcıika4 haa-ı mabOr, d-vftU' fl evâU4 fchr4 Za.
«. « U . b e r « ^ <lcret4 a r i t e 4 kcfldea4 hâk va Ocret-l ııi|»d*n (yp. 9/b). 392
U) Be<iiıct4 balı«4 tidm-i çar«b»* ve kcrdcr \ c •a>ıuhu. 'an surre4 Ra. • . 9M UA laye^i tcne4
kâaMe. S9
M) a - Be- dhet4 bahA4 aict %« n^N» «« mitmar ve kttat «« H K M Ahcn ve herc-ı lahliye-i hcUM-l
hamam v« aeret4 •wruiiiuttlyAm"'. katcaa. 7*7
b - Be<ihd4 baitally«4>a hmaam, tı-Aa ıcbeb ki (a'mir ve termim-i dB<cme-i kOlhaa ve ta'mir^i
k « « a ı ve ıııtrımm>l-ı d e ı ^ M hadac-t Ab vtS. bCd-defe'Ac 41 ycvmea ber-vech-i tmıMdife. 6 530
c —Bc-dbet4 k a d ı n B a 4 kamam, der vaki4 U'mir4 b«ııaliye4>>> mczbAre, fldefa 6 000
55) Ucrct4 kar%cr. bcrA-yi kaM-kcrdea-i kaifan ve «air ev«al-l tcrkAae, fl tdır>l Ramaıanll-mtt-
batdc « C M m. ma'a baha-i kaTI ve penbe. 154
56) Bc<ihct4 babA4 me'kttlAM bahariyye-l ub>«a ı mckteb,»' d-vAU' n |ehr4 Ca. a. m. pvr-«s
mc*ArU4 UIAr. M

İli) U}i I») V5V^ 1») y>jU- 121) jLUj» 122) O U a t 12J) j l w 4» ; V o V f U
 JiXEYMANiYE CAMİ VE İMARETİ TESİSLERİNE AİT YILLIK ftİR MUHASE8C eİLÂNÇOSU (ISSS/ISM)

Becihet-i harc-ı lâzime-i b i r û n i (37)

Becihet-i ihrâcât-ı m ü t e f e r r i k a :
a — B<H:ihet-i harc-ı cild-kerden-i defter-l mu'-
t e m e d â n ı evkaf ve cild-i defter-1 vezâif ve
bahâ-i takvlm-1 cedid ve ü c r e M k ö s e m i ' ^ ,
berâ-yi âverden-i ağnâm-ı k u r b a n - ı 'îyd-i
edha'" 135
b — Be-cihet-i bahâ-i kâj^ıd-ı h a ş e b î ve m ü r e k -
keb, berâ-yi defâtîr ve m e k â t î b - i evkaf, b i ' d .
defe'ât 195
c — B<M;ihet-i harc-ı ahk^m-ı şerife, berây-ı mü-
himm-i evkaf ve harc-ı sûret-i hüccet ve
gayruhu. bi'd-defe'ât 238
ç — Be-cihet-i bahâ-i astar ve sicim ve şem'-i
m ü h ü r , berâ-yi vezâif-i mevâli-i ' i z â m , bi'd-
defe'ât (yp. 10/b) 104
d — Be-cihet-i bahâ-i kufi'*», berâ-yi oda-i tah­
tan! ve fevkanî-i ' i m â r e t ve bâb-ı ahur ve
meremmet-i sepethâ-i m e z b e l e k c ş ve bahâ-i
sepet-i cedîd-i mezbelekeş 172
c — Be<:ihet-i teslim be-Hacı Mehmel tabib-i
Hassa, berâ-yi ta'mir i divar-ı hod ve ta'mir-i
kâriz-i helâhâ-i Cami'-i CihanRir k i der z î H
divaı^ı m e z b û r vâki'-şude, f i 27 $. s. 993 1 000
f — t)cret-i ı r g a d â n , berâ-yi keş!den-i kereste-
hâ-i hane-i Ş e y h Kaya k i kal'-kerden ve
pâk-keı-den-i câ-yi hane-i m e z b û r Ve bahâ-i
şinik-i ç û b , berâ-yi m ü h i m m - i 'alîk-ı misa­
f i r i n ve bahâ-t vezne-i d i n a r ve gayruhu 124
g — BcK;ihct-i bahâ-i sandık-ı kösele, berâ-yi
hıfz-kerden-i vakf ( i y e ) , s m u r n â m e ve def-
ter-i vilâyet-i evkaf ve sair t e m e s s ü k â t der
kilâı^ı i m â r e t ma'a bahâ-i k i l i d 160
h — Be-cihet-i ihracât-ı m e ' k û l â t ve harc-ı saire
der vakt-i tahmîn-i binâ-yi Abdi Çelebi, mü-
tevellî-i sâbık, der k e m e r h â - i K â ğ ı d h a n e ve
cisr-i Çekme-i K e b î r ve scdd-i râh-ı âb-ı çeş-
mehâ-i H a s ı r l u ve gayruhu 1 680
1 — Be<ihet-i mukata'a-i zemîn-i a n b a r - ı gallât
ve zemîn-i hane-i vakf, der bîrûn-ı bâb-ı
Cebe A l i , 'an vâcib-i sene 993 756
i — Be<ihet-i bahâ-i bo«asi-i m a î , berâ-yi mü­
himm-i yasdık-ı odahâ-i 'imaret 62
i — Bo<ıhet-i harc-ı lâzım der vakt-i teslîm-i
nukre be-Hızâne-i Amire, 'an bekayâ-yi 'Ab­
di Çelebi mütevellî-i s â b ı k 140
k — Be cihet-i mukata'a-i zemîn-i k â r i z li-vakf-ı
merhum Monla G ü r a n î , 'an vâcib-i sene 993 300
M ) » - Bc<lbel l hMC-« r4h \t naf»k«-i mu't«roe<J4n, bcrt yi »«Cwn>« be-muka-la'ftt ve âverden
Bukıv-l'" vakf "an mukata'it. bi'd-dcJc'il
b - Be-cnıci-i Wr»ye-J nukre i vakC ki '«n mukau'it Mcrdend bi'd-dcft^it.

mjİjJ^J > » ) . > ^ J j / 126) ^ w / ' 1 2 7 ) ^ W 128) Jiî

 ÖMER «AIUCAN
146

1 — Be-cihet-i bedeU a'şaiM müselltmân-ı Has-

köy. der liva-i Çirmen. 'an vâcib-i sene 993 2 400

D) Be^;ihet-i mubaya'ât-ı anbar-ı mühimm&t: 178 797

a — Be<ühetn bah&-i zeyt. 2631 mUdre 2 vakıy-
ye, be<snıAn-ı muhtelife 111 652
b — Be<ihet-i bahâ-i keten ve resen-î keten. 292
kıyye. be-esmân-ı muhtelife 3 623
c — Bc<ihet-i bahâ-i kufa ve kâse-i cûb ma'a
hammaliye ve parû-yi ç û b ve bahâ-i sünger
vc fuçi-i 'asel ve nayruhu 1 157
C — Be-cihet-i bahâ-i astar, berâ-yi mühimm-i
râh-ı âb ve resen-i ıhlamur ve resen-i Tire
ve bahâ-i penbe-i lökün ve bahâ-i alçı. mü­
himm-i carohâ ve gay ruhu 1 618
d — Be<ihet-i ücret-i mûytâb. berâ-yi tâften-i
resenhâ-i'» râh-ı âb. 'an keten: 110 'adet.
n 1 110
e — Be-cihet-i bahâ-i carûb-ı minder, berâ-yi mü­
himm-i ferrasân. 50 'adcd 95
f — Be<ihet-i bahâ-i keç-i'* Rumeli, berâ-yi
zahire-i mühimm-i lökün ve |{ayruhu. 249.5
kantar, f! 6 (vp- 10/a) 1 767
g — Be-cihet-i bahâ-i kanadfl-i istanbul ve bahâ-i
telhâ-i kaz-pâv"> ve kandtt-i Efrengt ve kaıı-
dtM minare ve bahâ-i camhâ-i büzürk ve
kûçek. bi'd-defe'ât 15098
h — Be^ihet-i bahâ-i revgan-ı bezir, berâ-yi za­
hire-i anbar: 1108 müdre. ft 40 40 720
1 — Bc-cihet-i carre-i'** Mısrt. berâ-yi mühimm-i
anbar. 10 'aded. fl 60 600
i — Be-cihet-i hammaliye-i zeyt ve revganı be­
zir ve harc-ı saire 2 658
i — Be-cihet-i bahâ-i lülefaâ-i tuç. berâ-yi za­
hire-i anbar, 10 'aded, ft 17 464

E) Ehnerenanât: 59 454

I ) Meremmât-ı müteferrika-i evkaf: 22 579

a — Be<ihet-i harc-ı meremmât-ı tob-ı â y î n e i derûn-ı cami'-i
şerif ve tecdtd ve term!m-i sandukhâ-i kanadtM minare
ve şûyîden-i'" mihrab-ı cami'-i şerif ve tahliye-i helâhâ-i
canib-i yemfn-i cami'-i şerif ve termfm-i kaldırımı fevk-i
bacahâ-i kâriz ve nev-sâhten-i kirişhâ-i sakiye'*' ve me­
remmât-ı camhâ-i Cami'-i şerif vc türbe ve tâmfr ve ter-
mtm-i bâb-ı medrese-i DaHil'hadts ve tahliye-i kâriz-i
helahâ-i medâris ve gayruhu, bi'd-defe'ât. bâ-tevarfh-i
muhtelife, 'an 25 C. s. 993 5 065
1) Mubaya'ât 1 116
2) tcârât 3 949
SÖLEYAMNtVt CAMİ VE İMARETİ TESİSLERİNE AİT YILLIK BİR MUHASEBE BİLANÇOSU 993/9W (1585/1586)

b — Be-cihet-i harc-ı nev-sâhten-i k a p a k h â - i kazgan-ı matbah

ve ü c r e t i ırgadân-ı keç-i t m r o z ( ? ) , der anbar ve bahâ-i
m i y z â b - ı ' " fevk-ı hane-i iskele-i vakf ve nev-sâhten-i lâk-i
hamîr-i fodula vc sair, tahliye ve termîm-i kâriz-i mek-
teb ve gayruhu 'an tevarîh-i muhtelife, 'an 21 Ra. s. 993 4 805
1) M u b a y a ' â t 2 658 ( y p . 11/a)
2) İ c â r â t 2 147
c — Be-cihet-i harc-ı m e r e m m â t - ı k a l d ı n m - ı kâriz-i s e r h â n e
ve pîş-i Bâb-ı M i m a r Ağa ve t e c d î d ve termîm-i derûn-ı
külhan-ı h a m a m - ı vakf ve m e r e m m â t - ı derûn-ı hazine-i
â b ve kazgan ve verdaşten-i'** bina-i hane-i fevkaanî, ca-
nib-i s e r h â n e ve m e r e m m â t - ı râh-ı âb-ı k e r m ve serd"'
ve tecdîd-i künkhâ-i derûn-ı hamam, bi'd-defa'ât, 'an
27 R. s. 993 (yp. 10/b). 6962
1) M u b a y a ' â t 2 688
2) i c â r â t 4 274
ç — Be-cihet-i harc-ı t e c d î d ve ta'mîr^i d o l a b h â ve pençere-
hâ-i imam-ı cedîd ve t a ' m î r ve termîm-i hane der iskele
ve m e r e m m â t - ı hane-i i m a m M a h m u d Çelebi bi'd-defe'ât
ve bazı termîm-i k a l d ı r ı m ve m e r e m m â t - ı elvâh-ı hamam
ve nev-sâhten-i sehpâ-yi derûn-ı cami'-i şerif - i zaviye ve
m e r e m m â t - ı â t e ş d â n ' " ve nev-sâhten-i perde-i b â b ve
pûşiş-i hankah ve hane ve âteşdân-ı şeyh-i zaviye ve gay­
r u h u , ' a n 4 C. s. 993 5747
1) M u b a y a ' â t 3 694
2) İ c â r â t 2 053
2) Be-cihet-i ihrâcât-ı râh-ı âb-ı cami'-i şerif: 10 244
a — Be<ihct-i bahâ-i l ü l e h â ve ücret-i k a l d ı r ı m î ve merem­
mât-ı râh-ı â b , kurb-ı hane-i Hz. Siyavuş P a ş a ve merem­
mât-ı musluk-ı t ü r b e ve ş a d ı r v a n ve m e r e m m â t - ı râh-ı
âb-ı t â b h â n e ve m e r e m m â t - ı râh-ı â b der divar-ı hamam
ve m e r e m m â t - ı râh-ı â b der yaylak-ı b ü z ü r k ve gayruhu,
der hizmet-i Üveys ser-bölük, 'an 15 Ra. s. 993 2 113
1) M u b a y a ' â t 938
2) k â r â t ( 1 175)
b Be-cihet-i ücret-i l â g ı m c ı y â n ve harc-ı m e r e m m â t - ı râh-ı
â b ve tahliye-i k â r i z ve kalay-kerden-i tas-ı musluk ve
ihrâcât-ı râh-ı âb-ı m ü t e f e r r i k a - i Hisarlu der hizmet-i
Hüseyin vc Yusuf ve M u r a d râh-ı â b i y â n . 'an 11 Ca. s. 993 6 548
1) M u b a y a ' â t 1 550
2) î c â r â t 4 998
c — Be-cihet-i harc-ı m e r e m m â t - ı râh-ı âb-ı zaviye ve ter­
mîm-i kaldırım-ı fevk-ı râh-ı â b ve m e r e m m â t - ı râh-ı âb-ı
çeşme-i K e b î r ve m e r e m m â t - ı râh-ı âb-ı cami'-i merhum
Şehzâde Sultan Cihangir t â b e s e r â h u 1 583
1) M u b a y a ' â t 392
2) î c â r â t 1 191
3) Be<ihet-i ihracât-ı râh-ı âb-ı K â ğ ı t h a n e : 62 631
a Be-cihet-i harc-ı m e r e m m â t - ı râh-ı âb-ı çeşme-i kasaba-i
hz. E b â Eyyûb-ı E n s a r î ve m e r e m m â t - ı lüle-i Çeşme-i
148

pS9-i Bâb-1 Dttvud Çavuf ve meremınât-ı sedd-i pif-i ke­

m e r i Dırâz ma'a b«îıâ-t keç"* ve meremmAt-ı kovuk-ı ke­
mer ve kemer-i Yamk-zade ve kemerhA-i k u r b ı Ayvad ve
kemerfaâ-î saire ve bahân keç-i zahire der anbar-ı karye-i
Burgaz der hizmet-i Hamza serbölUk, fl 27 Ca. s. 993 16 664
1) Mubaya'ât 109S0 (yp. 11/b)
2) tcftrât 5 714
b — Be-cihet4 h a r c ı meremmâfl-ı râh-ı âbn bi'r-i mâ-i câh-ı'*
Kapûy-ı Aita der kurb-ı saray-ı Rüstem Pasa ve me-
remnniât-ı râh-ı âb-ı çeşme-i Çarşu-yi Mdhmud Paşa ve
meremmât-ı râh-ı âb^ı çeşme-i mahalle-i Aşık Paşa ve
tahliye-i derûn-ı kâriz-i çeşme-i mezbûre ve raeremmât-ı
râh-ı âb-ı çeşme-i birûn-ı Bâb-ı Hîme ve çeşme-i şerbet-
ciyân ve m e r e m m â t ı rfth-ı âb-ı çeşme-i Kapan-ı Dakıyk.
'an tevarîh-i muhtelife, 'an 15 Ra- s. 993 4 095
1) Mubaya'ât 158
2) Icârât 3 937
c — Becihet-i harc-ı meremmât-ı rfth-ı â b ı mahalle-i Ekşi-
dut ve çeşme-i cânib-i Yedi-kuUe ve meremmât-ı lâğım-ı
kâriz-i cânib-i hamam-ı Ali Paşa ve meremmât-ı râh-ı
âb-ı mahalle^ Çerakçı ve meremmât-ı râh-ı âb-ı bi'r-i
mâ-i kurb-ı Bâb-ı tsa ve ba'zı termtm-i k a l d ı n m ve me­
remmât-ı lAh-ı âb-ı çeşme-i Mermer Musluk ve merem­
mât-ı râh-ı kurb-ı hane-i Hüseyin Paşa. 'an 21 R a . s.
993 S 872
1) Mubaya'ât 506
2) İcârât 5 364

III
ELpBAKt: 6 313766
A — Min zalikc'I bâki'*': be^ihet-i zevftid-horftn-i'** vakf ve tes-
limât be-Hızane-î 'Amire ve gayruhu ve vczaiR «üzeşte-i
ba'zı huddâm-ı evkaf. . 1 174 986
1 — Be-cihet-i zevâid-horân-ı evkaf-ı şerife, 'an Rurre-i Ra.
s. 993 ila Raye-i S. s. 994, fl 12 eşhür.
Ccma'at-ı : neferen fl yevm f| 12 eşhttr el-mttşahere (Yekûn)
a) mevall-i'*»
'izam ( A ) 9 930 334800 (334 800)
b ) meval^zâde.
Kân ( B ) 37 660 237600 30830 (268430)
c ) sâdât»'^ ve
mcşâyih(C) 65 547 196920 18 794 (215714)
ç ) sulehâ-i"»
müteferrika
(D) 43 162 58320 4 350 (62 670)
d) sipahi yân
(E) 27 89 32 040 2 250 (34 290)
e) havatîn'**
(F) 7 41 14760 4 500 . (19260)
188 (935 164)
 jUUYMWlve CAMİ ve tWMli TeSİSURİNE AİT YILLIK »İR MUHAW6E ftİLİNÇOSU Wm* (tS8S/IS«6)
149

Cema'tıt-ı mevâIt-1 'izam

ft yevm
^ ^ 1) Mevlânâ Şeyhî Çelebi Efendi 20
2) Mevlânâ Muhiddin Efendi, kadı'asker-1 sâbık-ı Ana­
dolu 150
3) Mevlânâ AbdüİKani Efendi, kadi'askct'l sâbık 150
- ' 4) Mevlânâ Bahaüddin Efendi, kadı'asker-1 sâbık 150
5) Mevlânâ Abdülkerim Efendi, İmâm-ı padişah- 100
6) Mevlânâ Muslihiddin Efendi, kadı'asker-i sâbık-ı Me­
dine i Münevvere 100
7) Mevlânâ Şemsüddin Efendi, kadı'askeı-l ( ? ) s â b ı k ı
Bursa 90
8) Mevlânâ Muhiddin Efendi, kadı-ı sâbık-ı Medlne-i
Münevvere 90
9) Mevlânâ Abdülvehhab Efendi, kadı-1 Izmir 80

ft yevm
Cema'ât-ı mevâll-zftdegân ft yevm
B - 1) Mehmed Ç e l e b i b . Yahya 16) D e r v i ş A l i Ç e l e b i ib. Ş e y h i
Efendi ( y p . l 2 / a ) 35 Çelebi 30
2) Mehmed Ç e l e b i z â d c 55 17) C c I â l e d d i n Ç e l e b i b . Mu-
hiddin Efendi 15
3) Mehmed Çeleb-i d i ğ e r z â d e 18) İ b r a h i m Ç e l e b i b . Monla
(1) 50 Çelebi Efendi 31
4) Mehmed Ç e l e b i b . M u h i d ­ 19) A b d u l l a h Ç e l e b i b . Şeyh
din 35 Muhiddin 20
5) Ahmed Ç e l e b i b . AbdUlke- 20) A b d u l b a k i Çelebi b . 'îvez
rim 35 Efendi 30
6) Mustafa Çelebi Bostan-zâ 21) M e h m e d Ç e l e b i b . Abdulga-
de ( 2 ) 30 n i Efendi 20
7) Mehmed Ç e l e b i b . Bostan- 22) M e h m e d Ç e l e b i b . M u s t a f a 10
z â d e Efendi ( 3 ) 30
23) i b r a h i m Ç e l e b i b . Muhid-
S) Yahya Ç e l e b i b . Bostan- d i n Efendi 10
z â d e Efendi ( 4 ) 25 24) M e h m e d Ç c l o b i b. Musli­
9) Mehmed Ç e l e b i b . A b d ü l - h i d d i n Efendi 20
k e r i m Efendi 20 25) M e h m e d Ç e l e b i b . Abdul-
10) Yusuf Ç e l e b i b. Ahmed lah Efendi 15
Efendi 20 26) A h m c d Ç e l e b i b . Abdullah
11) Yahya Ç e l e b i b . A l i Ç e l e b i Efendi 10
Efendi 20 27) M a h m u d Ç e l e b i H o c a z â d e 20
12) M e h m e d Ç e l e b i b . Ş c m s ü d - 28) M e h m e d Ç e l e b i b . Ş e m s ü d -
d i n Efendi 15 d i n Efendi 25
' m Hasan Ç e l e b i b . A h i z â d e 30 29) M u s t a f a Ç e l e b i b . Abdut^
14) H ü s e y i n Ç e l e b i b . A h i z â d e 30 rahman el-mütevellî 20

15) İ b r a h i m Ç e l e b i b . A h i z â d e 25 30) İ b r a h i m Ç e l e b i P i r i 7

1 Ibtktt fud '«n İt Ra. «. 99}. EI-ıntt$ıJwr« n 2 «şhttr 13 yevmen. 36S0

2 'An gurre-t Ra. s. 99$ l U gay« i Zilhicce Z. sene-i minh, el-mU««here n 10 e^hUr 9000

J 'An gurre-i Ra; ». 9» I1& gaye-l Z. senc-i minh, el-mOş«he<"e n 10 cşhiir 9000

4 'An gurre-i'Ra. $. 99Î IIA gaye-l 2. sene-l minh, «l-nıU$«here n 10 «»hür 7S0O
ISO Om* tAMCAM

31) Mahmud b. Mahmud 10 35) Yahya Çelebi b. Mustafa lo

32) tshak b. Canal Efendi 2 36) Scyyid Hasan b. Seyyid
Mustafa 5
33) Şeyh Mehmed b. Ltttfullah 10
37) Mehmed Çelebi b. Burhan
34) Ibrahim Çelebi b. Yahya 20 Efendi (S) %

fl ycvm

C — 1) Seyyid Emir G u i 40 29) Ahmed v. KuseyrI 10

2) Şeyh Ahmed Semerkaadi 20 30) Hüsftm 6
3) Seyyid Şa'ban 20 31) Ebubeklr 5
4) Mustafa b. Ibrahim 10 32) Ali Dede 2
5) Abdurrahman b. Ibrahim 10 33) Yunus Dede 20
6) Şayh Abdurrahim Kefd IS 34) Seyyid Zeynel-'Abidin s
7) Ş e ^ Abdurrahman b. Ba- 35) Receb Halife 10
yaiid S 36) Seyyid Ahmed 4
t ) MavlânA 9*yh Mehmed 20 37) Şeyh Hasan Vefat 9
9) Seyyid Kasrai 1 38) Şeyh Süleyman s
10) Şeyh Yusuf b. Sinan 10 39) Muhiddin Metnevihte 25
11) Şeyh Ahmed b. Mahmud 21 40) Beytullah Dede ıs
12) Seyyid Ismail Şeyh Yotfadi 10 41) Ali b. Murad 5
13) S^yyM Mehmed b. Seyyid 42) Şeyh AbdOlvehhab ttrgeri (9) 10
Ismail 10 43) Mustafa b. Şeyh Abdullah 5
14) Şeyh Ahmed NakfbcadI 11 44) Seyyid Ahmed b. Seyyid
15) MusUhiddin S Mehmed S
16) Şeyh Httsam 5 45) Şeyh Abdullah 10
17) Şeyh Mehmed b. Sinan (6) -o 46) Monla Hasan 10
İt) Şeyh ibrahim 30 47) Seyyid MusUfa b. Seyyid
19) HalU b. Oveys « Mehmed (10) 8
20) HOsam b. CelAleddin 4 48) Mehmed, mUtevelIt-i sâbık 10
21) Şeyh AbdiUkerim vA'h (7) S 49) MevlAnâ Abdi 2
22) Abchır'rahim 6 50) Şeyh Ebul-hayr 10
23) Osman I M c S 51) HaUlb. ibrahim 5
24) Mehmed b. Haa Behram 7 52) Mevlân* Mehmed 2
25) Mustafa, a'mft 25 53) MevlAnA Karabaf-zâde (11) 5
26) Şeyh Mehmed Şeydi b. 54) Sinan D M I * 2
55) Şeyh Nizamiiddin 2
Şeyh Ahmed İS
56) Mahmud. tanam 7
27) Şeyh Mehmed Hafimi 7
57) Şeyh Ramazan, a'mft 2
2S) Yusuf 6. Hacı Mehmed 20
• • d . fl « d v - i z . t. m. « M fdMTc ilâ laye-l N. fl 7 cfkOr \m
n «ckM Z. m. «l-attfıhera ft f ««Mr 1100
•A» fmr^ l U . t. f N M fl«r»i N. «aw-i Minb. d-mtt|ahcre n 7 ««hOr İON
fl U S. «. m. «Inıtt|«h«rı n I I CfhOr w 14 ycvmea 20M
fl «vtu-i « c a m B. s. m. a mattkm a < ««hor 1200
M -Aa t y n » 4 l U . « S M p v c - i M. ». fM. H^Ofdiere fl i l d l K l r 2 640
I I 'A« ( M T H Ra. «. « S L . ıcne-i mtelı, «l nıOt»fcMt fl I ««Mir 12»
 SİUV>WİVt CAMİ ve İM»»tTİ TtSİSLgUİNE AİT YILHK fclft MumSCBC »İIANÇÛSU 993/W4 ( ı S S V ı M )
151

58) Abdurrahman (12) 3 62) Seyyid Mustafa b. Abdul-

59) Ş ^ h Mmlihiddin BayatI 10 gani 5
(fi) Mahmud b. Mustafa 5 63) Şeyh Ahmed 10
61) Abdurrahim, v»'lz H 64) Hacı Mehmed Şucâ (13)

ÇıiuM'»U tulelUM mütcnUuı (yp.

lV«)j n yevm n yevm

P ^ I) SUleyman Halife 5 21) Pcrvîz b. Abdullah 5

2) Mustafa b. Receb 4 22) Behram to. Abdullah 5
. 3) Ş«rife-zâ<te Receb 4 23) Mustafa b. Mehmed, kftUb S
4) Mehmed b. Ahmed 3 24) Seyyid Mansur 4
5) Mustafa, cmlıvl flurre-i»^ 25) Mahmud, kemha(r) S
kaftancıyan
26) Hızır b. Üvcys 5
6) Mahmud, kctlıuda.| kaftan-
27) Receb Dede, a'mâ 2
ay*n 5
2S) Fertuıd Dede 3
7) Mehmed b. Ahmed 5
29) Hacı Bilâl 5
8) Rıdvan b. Abdullah Yozgadt 5
30) Ahmed Tatar 4
9) Haa Şa'ban Yozgadi 31) Mahmud b. 'Ali 2
10) Hacı İbrahim Yozgadî (14) 5 32) Mustafa, milsllm.1 nev 5
11) Sinan, cmln-l surre-İ sab- 33) Pir Ali, hadun 4
hafftn 4 ?4) Aydın, mu'tcmed-l rAb-ı
12) Memi b. Mustafa, kethu* Ab-ı Çoriu 5
dad bcrfoerân 4 35) Ali, kötUrttm 3
13) Behram b. Abdullah, şeyh-i .•6) Emin, a'mA 2
berber&n ( İ S ) 4 37) Mustafa, KötUrUm 2
194) Mehmed b. Ahmed (16) 5 38) Mehmed b. MIrftbt 7
15) Faik b. Abdullah 5 39) Elmas, hadun i
16) Mahmud b. İbrahim 5 40) Mehmed, yetim I
17) Haa Ali. kethüda 5 41) Hüsâm, kethUdft4 kefl^ge.
18) Mehmed b. Şa'ban (17) 5
19) Ferhad, nıenl0ııı4 sultan 8 42) Hasan, emln-l surre-1 ke-
20) İbrahim, koncı-1 HUM n^geriin
ftb-ı Çorlu 5 43) Muharrem, hamamt

Canaat4 Sipabiyan : fl y e v m ft y e v m

B -1) Ferhad b. Abdullah (18) 5 6) Yunus Delvinc (yp. 13/a) 4

2) Ali Canik 5 7) Süleyman, aipahi 5
3) Şah-Murad 10 8) Hasan Bosna 4

4) Hüseyin b. Mustafa 4 9) Ali Konya 6

5) Musa. rilahdâr 4 10^ Mahmud Yenişehir (19) 5

12 'Aa furre-l R». s. 9»} i l i 8»ye-l Ş. netted minh, «l-mOfahere fı 6 e«har 543
» n »ene 2C09
M •An gurre-l Ra. t. m « * gaye-1 C». scoe-l minh, el mUtalteır« i l J efhOr «M
IS MUMYiffâ-fud n I J Ş. ». 99i, el-mütahere tl 5 «»hOr «00
16 'An gurre-i R«. t. W i l i gaye-i Za. sene-i minh. el-mU$aher« fS 10 efhQr 1500
17 Mfllcvcni-tud n ev«hlr-l M. t. 9N, «t-mii«ahere n 11 e$hUr ı«se
IS 'An gune-i R*. *. 9»î »» 8»ye-i Za. »ene-1 minh, el-ooUîahere n 7 ejhUr 1050
M "An gurre-i R*. ». » 3 « » g8>*-i L . s«ne-l minh, el müsah«rc H i c^hür 1200
152 ÖMOt «AKKAN

11) ««duned b. Kasını. U l i r i 4 19) Hasan, mehter i

12) Mustafa b. AbduUah. meh- 20) Hüseyin, gulinM Der ^
Mr 1 21) Süleyman birader-i Yusuf 4
13) Beİdr Aia 10 22) Maksud Kethüda 6
14) Mustafa Dimetoka 8 23) Mustafa 3
15) Ahmed 8 24) Nasrullah. «tpahl 2
16) Yusuf Vardar 3 2S) İskender, sipahi 6
17) Süleyman Vodina 5 26) Ken'an, Çavuf 10
IS) Ferhad Abdullah 2 27) Hoca Mchmcd l

fi yevm n yevm

F—1) Nefise Hatun 5 5) Safiye Hatun 3

2) A y ^ Hatun 15 6) Cemile Hatun 10
3) Espe Hatun (20) 10 7) Ümmiyc Hatun (21) 5
4) Sakine Hatun 8

2 — E t teslimAt : 239822
a) Teslim be-Hizane-i 'Amire 'ammereha'Ilahu
te'alft ilA yevmi'l•ahire'*^ an bekavâ-vı 'Abdi C«>
lebi müteveilî-i sâbık, f! 3 M . s. 994 204060
b) Teslim be-tsmail Çavuş ztde kadrühu'^. nazır-ı s&-
bık-ı râh-ı âb, bcı^i-yi ta'mir-i kâriz-i râh-ı âb, R
$ebri B. s. 993 32 862
c ) Teslim be-Hasan Efendi, cl-müdcrris be-medrese-i
Çorlu, berâ-vi ihracât-i tcrmîm-i râh-ı âb, fî 13 B.
s. 993 1 000
ç ) Mevacib-i Ruzeşte-i Fazlı, mu'temcd-i evkaf ki 'an
vacib-i sene 993 baki mânde, 'an gurre-i L . s. 992
ilâ «aye-i S. s. 993 ma'a ta'amiyye-i o 1 000
d) Mevacib-i ftuze$te-i Osman, câbî'-i Karnafol ki 'an
vacib-i sene 992 bâki mânde, 'an gurrc-i L . s. 992
ilâ gaye-i S. s. 993, fî yevm 6, fî 5 eşhür. 900
B — Nassal-bâkî'- 5 138 730
1 •— Min zalike'n-nass'^ der zimem i 'ummâH'"
mukata'ât-t evkaf (yp. 14/a) 2059001
a) 'An vacib-i sene 992. Der zimmet-i: 331 310
1) Bali Beit ve Mehmed, mültezimân-ı mu-
kato'a-i Zıhna 247 795
2) Dimitri, mültezim-i mukata'a-i Evreşe
ve tcvabi'uhu 157 826
3) Hüseyin ve Mustafa, mültezim-i muka­
ta'a-i Kan-baba 107 833
4) Keyvan b. Abdullah, mültezim-i muka­
ta'a-i kaı^e-i Yaftcı 3 400 -
5) Mavridi ve Todoraki, müItezimân-ı mu­
kata'a-i Çok-sekban ve tevâbi'uhu 33017
6) Hasan b. Abdullah, ser-furuş'". 'an iça-
re-i dükkân-ı serhane 414
20 MMcvcflâ ptdt n ev«hir S. *. 9M,el-ma«ahre fi I I e « M r S<00
21 -Am « M T C ^ Ra. t. 9»} İM p y « - i U scnc-i rainh «l-ına»«hcre n » cfhür 1 20»
 SÜLCYMAMİVE CAMİ VE İMARETİ TESİSLERİN AİT YILLIK BİR MUHASEBE BİLANÇOSU (15«5/1586)
1

7) Musa ve Hasan, kâtib-i m ü ş a h e r e , 'an

mukata'a-i zeminhâ-i baftçe-i Tophane 425
8) Musa Câbî ve Hasan, kâtib-i müşahere-i
mukata'a-i z e m i n h â ilâ bağçe-i Top­
hane 2 600
9) Hüseyin câbi, 'an behâ-i g e n d ü m k i der
Trablus furuhte, ba'del-hisab b â k î m â n -
de'" 1000
b) 'An vacib-i sene 993 1 727 691
Der^immet-i :
1) Osman b. t b r a h i m , mültezim-i muka­
ta'a-i Filibe 408 054
2) Mushhiddin ve A l i ve M u r a d , mültezi-
mûn-ı mukata'a-i Drama 136 075
3) Mehmed b. Pîrî ve H a c ı Mustafa, mül-
tezimân-ı mukata'a-i Z ı h n a 58 682
4) Hüseyin, mültezim-i mukata'a-i Yenice-i
Karasu 84303
5) A l i Beji, mültezim-i mukata^a-i Evşere
ve Karı-baba ve karye-i Yajfcı 389 816
6) A l i Veli, mültezim-i mukata'a-i Ece-âbâd
der kaza-i Gelibolu 297 874
7) Istefan, mültezim-i mukata'a-i î m r o z ve
Semendirek 291 505
8) Mavridi, mültezim-i mukata'a-i karye-i
Ohlaz 15 000
9) Mavridi ve Todoraki, m ü l t e z i m â n - ı mu­
kata'a-i Çok-sekban ve t e v a b i ' u h â 19 590
10) Istemad, mültezim-i mukata'a-i karye
Tatarlar 3 536
11) Ahmed, mültezim-i mukata'a-i karye-i
ARani 7 028
12) Musa câbî ve Hasan kâtib-i m ü ş a h e r e ,
'an mukata'a-i zeminhâ-i bostanlık
Lanka 13162
13) Hasan b . Abdullah ser-füruş, 'an icare-i
dükkân-ı serhane 466
14) Musa câbi ve Hasan, kâtib-i m ü ş a h e r e .
'an mukata'a-i zeminhâ-i baftçc-i Top­
hane (yp. 14/b) 2 600
2 - Sahha'I-bâkî . ^^^^
Be«lhet-İ :
a) Sa'îr-baha, be-mukabele-i hizmet-i tevliyet-i
evkaf 20000
b ) ihracât-ı sene-i âtiye, ber-vech-i yedek 3 059 779
Ez'af'tt-l-'lbftd Bait el-mütevellî (Okuna­
mayan b i r m ü h ü r )
Tahriren fî evâll-i «ehr^l Ramazanl'l-
mübarek tİ şuhûr-1 sene erba'a ve
tis'în ve tis'a ml'e

15» . j J U j l 154) 155) 1} ^tj^

 ÖMER »MtKAN
1S4

(AnİMur hcMpIan)
MHİiMebe4 gaUâtı hcrtde'** k l dm* bâlâ mukayyed cet, ma'a bakıyyc-İ
mnhaaebei maılye 'An evvd-l Mart el-vâld'fl'Harihl' l-mezbur Uâ gaye-l
Fdvar sene 994^

A*l-t gallât ma'a bakıyye-i muha$ebe-i, maziye (—)

'an 'an Ibtt-

bakıyyc yâ'»' fCem'an)
(küe) (kile) (kUe)

1) Ed-dakıvk ma'a fcendüm-i

dakıvk'» 9 176 7984 17 160
2) El-erz'*» 4 374 1 194 5 571
3) Nohud 201 400 601
4) Sa'îr ve aleP*» 3101 800 3 901
5) Nemek'*' 840 840

1 1 1
6) Er-revRan-ı sâde 144 55 28 212 17 356 72 28
7) E l ascI**» 234 72 162 244 56 479 28 162
8) Nişasta IS 31 144 ( ? ) 64 73 80 4 144
9) Kayısı 8 41 19 47 27 88 —
10) Badem 7 14 96 28 15 35 29 96
11) Alû-î'« siyah 6 48 96 12 79 19 27 96
12) Mevfzi sürh*** 51 89 96 42 38 94 27 96
13) Meviz-i siyah 35 16 112 27 60 52 76 112
14) Nardens 3 73 64 2 27 6 — 64
15) Sem i 'ascl-i zerd (62)15 73 112 15 73 112

Vakıyye dirhem Vakıyvc dirhem Vakıyye dirhem

16) Za'fran 1779 17 5990 19 369

17) Maştaki'" 2 320
7 9 320
18) Fülfül'** 42 396
25 200 68 196
19) Kemmûn'*' 28 294
164 192 294
20) Pivaz'« 1028 5 277 6 305
21) Na'na-t hu$k'«* 1 224 20 21 224
22) Nisadır ı safi 57 228 57 229
23) $em'.i scfîd 40 40
24) Zeyt"» 2 682 13 157 15 839
25) Kal'H safî 42 . 42
26) Sem'-i revRan-ı pîh"' 317.5 akçe 2500 akçe 2 817.5 a k ç e
27) Hivme'" 286 vezne 4 379 vezne 4 665 vezne

(•) Not: Bu <«d%'ckk defterdeki ka>ıt s ı m ı n a uyulmt^vrak, mUfredât. tttfU birimlerine (Bre sıcaUnmiMir.
Kıllar Lodr» Dirhem

iti) n 'An b^iyyc l kllar M 44 16

2) 'An b«kıyy«-i pMC-i t»rafe)i>-i mihrAb-ı eami'-l terit ve c«nıi'-1 Cttıtngir I 29 96

tm 172)
 SÖLEYMANİYE CAMİ V6 İMARETİ TESİSLERİNE AİT YILLIK BİR MUHASctE BlukNÇOSU « 3 / W 4 <ISeS/15*6>

II
Vuz-l'a min zâlike'"/-
A — E d dakıyk"' ma'a Kendüm-1 dakıyk ve ta'am
12 887 kile 3 ^ şlıuük
1) Edsiakıyk be-clhet-i nân-ı fodula"* ve fodula-l zaviye ve Mevlûd ve hatme ve zi­
yafet, 8 405 kile I «bük
Be<ihet4: Kile Şfaılk
a) N&n-ı fodula-i ' i m a r e t - i â m i r e , c ü z b a t l a l i y e - i yevmeyn-i !yd-i ş e r i f 8 094 _
'An e w e l 4 M a r t e>-vâki' « 2 1 M . : 362 y e v m e n (63)
c) Çörek-i t â ' â m - ı m e v l û d ü ' n - N c t o i 'an M . f i ' d - d c f a t e y n 274 2
fi 3 şinik
c) Çörek-i t â ' â m - ı m e v l û d ü ' n - N e b i ' a n M . {î'd<lef ' a i e y a 34 _
ç) Nân-ı ziyafet-i hatme-i ş e r i f e 2 —
d) Nftn-ı ziyafetti M i ' m a r A ğ a _ 3

2) El-hınta: 4 482 kile 2.5 «inik:

a) Be<ihet-i ş u r b a - i m u k a r r e r e , c ü z " * m â h - ı R a m a z a n i ' L m ü b a r e k l 743 —
ve ' l y d e y n : 36 y e v m e n , fî 5 k i l e 1 ş i n i k
b ) Be<ihet-i ta'ftm-ı ' A ş u r a 10 —
c) Bfrcihet-i h a k k . ı â s i y â b ' ^ » ve ç e v r i n d i ve h â k ' " ve kesr-i m i y z a n 1 363 2,5
ç ) F u r u h t k i der bâl& m u k a y y e d est 1366 —

B — Eherz, be<lhet'i danc ve zerde ve şurba-l mukarrere ve ziyafet-i

misafirtn-i tâbhane ve Mevlûd ve hatme ve ta'am-ı 'A;ştırâ ve gayruhu:
4 378 kile 2 «İnik
Kile Şinik
1) BeH;ihet-i d â n c " * ve zerde-i m u k a r r e r e d e r leyalS-i C u m ' â t ' " ve Re.
galb ve B e r a t ve leyalî-i R a m a z a n i ' l m ü b a r e k ve yevmeyn-i ' i y d - i şe­
rif ve şurb*-i m u k a r r e r e der e y y â m - ı s a i r e ( y p . 15/a) 3 229

Be<ihet-i: Kile şinik

a) danc-i m u k a r r e ı ^ d e r Ieyal!-i c u m ' â t ve Regaib ve B e r a t ve
leyalt-i Ramazan ve *iydeyn'«>: 82 y e v m e n , fî 16 k i l e 1 ş i n i k l 332
b ) zcrde-i m u k a r r e r e der leyali-i eşraf-ı>»' m e z k û r e : 82 y e v m e n , ft 5
kile 410 -
c) şurba-i m u k a r r e r e d e r eyyânr-ı s a i r e : 280 y e v m e n (64) I 487

2) Ziyafet-i m t s a f ı r l n - i t â b h a n e < « 2 : KUe Ştnlk

a) Becihet-1 d â n e - i m i s a f i r i n : 12167 sofra, f i 300 d i r t ı e m 912

b) Be«ihet-i zerde-i m i s a f i r i n : 1.893 s o t r a , fİ İSO d i r h e m 71
c) Bc<ihet-i t a ' a m - ı turş-ı'** m i s a f i r i n : 1 998 sofra, fî 50 d i r h e m 25
ç) Beohet-g ziyafeui m e v l û d U ' n - N e b i ' a n M . , f l 2 d e f a 93
d) Be<ihet-i t a ' a m - ı hatme-i ş e r i f e 3
e) Becihet-i ta'am-ı Aşurâ 3
f) Becihet-i t a ' a m - ı ziyafet-i M i ' m a r A ğ a 1
g) Füruht'*» k i d e r b â l â m u k a y y e d est 40

(«3) I) 2İİ Yevmen H 22 kile 1 »inik: 6296 kile 3 »İnik

2) 79 Y«vmcn n 22 kile } »inik: 1 797 kUe I »inik
(64) I) 212 yevnmı fl 5 kilo I »inik: i 113 kile
2) 6» yevmen n S kile 2 »inik: 374
»n/»>dii^^^ 173)jJjJ^ 174) 4!jJlijf 176) ^Ix-.^J». 177) i j l i - I7«) «"»J
 C E r r e v p m - ı sAde, be-clhet-i dAne ve zerdem mukarrere ve dAne ve
anrde-l misafirin ve gayruhu: 208 kantar, 40 lodra, 73 dirhem

Kmter iodra dlriieiQ

I) Be-cîhct-i dânc ve zerdc-i mukarrare
der ieylâll-i cum'&t ve Regaib ve
Berat ve mâhı Ramazani'l-mübarek
ve 'iydeyn I<» 47 152

Be<ihetl: k- I. d.
a) Dane i mukarrere der cyyâm-ı eş-
raf-ı mezbure: 82 yevınen, ft 48
vakıyyc K» dirhem 90 85 40
b) Zerde-i mukarrere, der leyâll-i
cşraf-ı mczburc: 82 ycvmen, ft 10
vakıyye 18 62 112
2) Ziyafet-i misafirin-i tâbhane \x gay­
ruhu; 98 92 97

Be^ihetl: k. I. d.

a) Dane-i misafirin, 12167 sofra, fi

120 (dirhem) 82 95 120
b) 2^rdc-i misafirin I 893 sofra, ft 50
dirhem S 37 138
c) Ta'am ı mevJûdU n-Ncbi 'an M., fî
dcf'ataeyn 7 45 80
ç) Hatme.i »erife — 56 144
d) Baklava-i misafirin 2 29 86
e) Ziyafet i Mi mar Ağa — 27 47

Ç — El- 'asel, be-clhet-l zerde ve ztrbaç-ı mukarrere der leyAll-l efraf-ı

mezbure ve horden-l*** misafirin ve ta'am-ı mevlûdtt'n-Nehl, 'an M . ve
hatme-l «erife ve 'Adet-i çerbet-l müezzInAn der levlAll-l N . ve baklava-i
misafirin
29S kantar, 30 lodra. 108 dirhem
KanUr lodra dlrtwm

I) Bocihet-i rcrdc ve zlrbaç-ı'«* mukar-

rcıc der leyftU-i cum'aât v : Regaib ve
Berat ve mâhı Ramaz;)nil'-mUbarck
vc'iy<leyn 208 72 128

Be-cihet-1 : K 1. d.
a) zerde-i mukarrere der leyall-i eş­
rafı mezkûre: 82 yeNTnen, ft SO
vakıyyc 93 18 32
b) zirbac-ı mukarrere der leyall-i ey
raf-ı mezkûre: 82 ycvmen, fî 62
vakıyye 115 '54 96
2) Ziyafet i nıisafirtn.i t&bhane ve gay­
ruhu 86 57 156
 jULtVMAWiYE CAMİ VE İMARCTİ TESİ«.eRİ>« AİT V.LLİK ŞİR MUHASEBE BİLANÇOSU W3/*94 (,Î85/,Î86,
157

a) zerde-i ınisarııin. 1893 sofra, fi

İSO d i r h e m 16 13 62
b) hurden-i m&-hazaM misafirin,
15 230 neferen, f! 50 d i r h e m 43 36 124
c) ziyafet-i mevlûdü'n-Nebi 'an M . ,
fi d e f atcyn 15 38 152
d) '&det-i ş e r b c t - i müezzinân der
leyâlU N .
e) ta'am-ı hatme-i ş e r i f e 86 64
f) baklavaJ m i s a f i r i n 36 64
g) ziyafet.] M i ' m a r A | a 36 64
h) şûyîden-i'*' s a ç a k h â - i h a r i r - i tob-ı
&ytnd-i d e r û n - ı cami'-i ş e r i f 31 1S4
I) Furuht k i der b â l â m u k a y y e d csi 78

D — Nişasta.. ( * ) : 71 kantar, 50 lodra, 96 dirhem

Beclhet-1: Kantar Lodra Dirhem

1) Zirbac-ı m u k a r r e r e der leyâlî-i c u m ' â t ve Regaib vc 70 80 144

mâh-ı Ramazan ve ' î d c y n , 82 y c v m e n , fi 38 v a k ı y y c
2) Ta'am-ı n K V İ û d ü ' n - N e b i , 'an M . , fi'd-def ' a t c y n 68 32
î ) Ziyafet i M i ' m a r Ağa 4 96

E Kayısı..: 14 Kantar, 26 lodra, 24 dirhem

Be<lhet<4: Kantar Lodra Dirhem
1) Zirbac-ı m u k a r r e r e , der leyâlî-i c u m ' â t ve Regaib vc
Berat ve m â h - ı R r » m a z a n ü ' l - m ü b a r e k ve ' î y d e y n : 82 yev-
men, ft 7 v a k ı y y e 13 4 96
2) M e v l û d ü n ' n - N e b i , 'an M . , fi'd-dcf'ateyn 70 80
3) Hatnie-i ş e r i f e II 64
• ) ta'am-ı A ş u r e 34 16
5) Ziyafet i M i ' m a r Ağa 5 120

F — Badem..: 22 kantar, 34 lodra, 16 dirhem

Be<lhet-1: Kanlar Lodra Dirhem

1) Zirbaç, der leyâlî-i eşraf-ı m r z b û r e : 82 y e v m e n , ft 10 18 63 122

2) Ta'am.ı m e v l û d ü ' n - N e b i , 'an M . , f i d e f a t e s o ı I
3) Ta'am-ı ' A ş u r a 34 16
4) Ziyafetti hatme-i ş e r i f e 6 144
5) Baklava.! m i s a f i r i n 25
6) Ziyafet-i M i ' m a r Ağa 4 %
G — Mevİzpİ sürh..: 50 kantar. 20 lodra, 30 dirhem
Be^ihet-1: Kantar Lodra Dlriıem
1)Zirbac-ı m u k a r r e r e , d e r leyâlî-i e ş r a f - ı m c z b u r c : 82
yevmen, fî 25 k ı y y e 46 59 16
2) Ta'am-ı turş-ı m i s a f i r i n : 1998, fî 25 d i r h e m 2 84 85
3) Ziyafet-i m e v l û d ü ' n . N e b i , 'an M . , fî 2 d e f a 63 112
4) Et'ime-i h a t m e i ş e r i f 6 144
5) T a ' a m . ı ' A ş u r â 50
6) Ziyafct-i M i ' m a r Ağa 2 48

(•) Ba^hkUrd* bulunupta «jatKİ» »>-ncn tekrar edilen söılcr yan yana i k i nokta ile Ijarct edilip atlanmıjtır.
 ÖMER BARKAN
158

H — Mevb>l siyah..: 36 kantar. 75 lodra, 352 dlriıem

Be-dhet4: Kantar Lodra Dirhem
1) T a ' a m - ı tur$-ı m i s a f i r î n : 1998 sofra, fî 200 d i r h e m 22 72 128
2) Et'ime-i m e v i û d ü ' n - N e b i , 'an M . , fî 2 d e f 8 160
3) T a ' a m - ı hatme-i şerife 11 64
4) Ta'am ı Aşurâ

I — Alû-yl siyah..: 17 kantar, 70 lodra, 70 dirhem

Be<iheH: Kantar Lodra Dtrbem

1) Zirbaoı m u k a r r e r e , der leyali4 eşraf-j m e z k û r c , 82 ycv.
men, fl 7 kıyye 13 4 96
2) Ta'am-ı turş-ı m i s a f i r i n : 1998 sofra, fî 25 d i r h e m 2 84 86
3) Ta'am i m e v I û d ü ' n . N e b i . 'an M . , fi 2 d e f a — 65 160
4) Ta'am-ı Aşurâ — 34 16
5) Ta'am ı hatme-i şerife — 11 64

1 — Nohud..: 191 kUe 3,5 «İnik

Be<ihet-i: Kll« Şinik
1) Ta'am-ı mukarrere-i imaret-i ' â m i r e , 362 yevmen, ft 2 şinik 181
2) T a ' a m . ı m e v l û d ü ' n - N e b i , 'an M . , f! 2 d e f a 5 2
3) Ta'am-ı hatme I
4) Ta'am-ı â ş u r â 3
5) Baklava-i m i s a f i r î n 2 0,5

3 — Nemek..: 390 kUe, 2 finik

Be<ihet-1: Kile Şinik
1) Ta'am-ı imaret ve ta'am-ı misafirin ve g a y r u h u : 362 yevmen, f i 2,5
şinik 201
2) N â n . | f o d u l a : 362 yevmen, ft 2 şinik 181
3) Ta'amri m e v l û d ü ' n - N e b i , 'an M . , f i 2 d e f a 6
4) H a t m w şerif
5) . Ta'am-ı'Aşurâ

K —Piyaz..: 3.762 kıyye

Ben^lhet^l: Kıyy«
1) T a ' a m - ı mukarrere-i imaret-i 'Amire, 362 yevmen, fî 10 kıyye 3 620
2) T a ' a m - ı m e v l û d ü ' j v N e b i , 'an M . 128
3) H a t m & j şerife 8
4) ZiyafeM M i ' m a r A t a 6

L — Za'fran..: 7423 dirhem

Be^iheM: DMwm
1) T a ' a m - ı z i r b a ç , der Icyâlî-i c u m ' â t ve Regaib ve Berat ve î d e y n : 82 y e v m c n ı ' a l â
kadri'l-kifâye'»» 4875
2) Zerde-i m u k a r r e r e der e y y â m ı eşraf ı mezbure: 82 yevmen ' a l â k a d r i ' l - k i f â y c 2445
3) Zerde-i m i s a f i r î n , a l â k a d r i ' l kifâye 673
4) T a ' a n u ı m e v l û d ü ' n - N e b i , 'an M . , 2 d e f a 100
5) T a ' a m - ı h a t m e ve t a ' a n M M i m a r Ağa 15

1«) A,}i$3\jMjt
 SiitEVAWNirc CAMİ VE İMARETİ TESİStEftİNC AİT YİLLİK BİR MUMASCBE BİLANÇOSU W/994 (15«$/15*4) I59

M — Fülfül..: 66 vakıyye 130 dirhem

Be<lheM: Vakıyye İMrhem

1) . T a ' a m - ı m u k a r r e r e - i i m a r e t , c ü z e y y â m - ı m a s f " ve
k e d u : 29C yevmen, fî 30 21 300
2) Dâne-i m i s a f i r i n : 12167 sofra, beher 8 sofra f i 1 ( ? ) 3 345
3) T a ' a m - ı m e v i û d , 2 d e f a _ 250
4} Ziyafet.) M i m a r A ğ a — 20
5) F u r ü h l k i der b â l â m u k a y y e t est 49

N — Maştaki, be-clhet-1 ta'am-ı mukarrere-1 imaret,

cüz eyftm-ı mast ve kedu***: 290 vevmen, H 10 ^ 100

O — Kemmûn, be-cihet-i 9urbâ-l Kendtim-1

ımıkarrere-i imaret: 362 vevmen, ^ 1 5 0 dirhem '24 200

ö — Nârdeng..: 2 kantar, 40 lodra, 134 dirhem

Be<lhet-i: Kantar Lodra IMrtMtn

1) T a ' a m - ı t u r ş - ı m i s a f i r i n : 1998 sofra, fî 13 d i r h e m l 47 102

2) E t ' i m c - i m e v I û d U ' h - N e b i , 'an M . , fî 2 d e f a — 75 32
3) Et'ime-i h a t m e 81 •2

P _ Na'ne^ huşk'": 8 vakıyye, 197 dirhem

Be<ihet-1: Vakıyye Dirhem

1) T a ' a m - ı şerif-i m i s a f i r i n : 1998 sofra, f i 1,5 d i r h e m 197

2) E t ' i m e - i m c v l û d U ' n - N e b i , 'an M . , vc hatme-i şerif

R — Nidadır..: 13 vakıyye, 350 dirhem

Be«ihet-1: Vakıyye Dirhem

1) Evânf-i i m a r e t ve m i s a f i r i n i t â b h a n e 10 200
2) E v â n î - i serhanc 200
3) Evânî-i t ü r b e 100
4) Ş e m ' d a n - ı tarafeyn-) m i h r a b - ı Cihangir 200
5) F u r u h t k i der b â l â m u k a y y e d est 200

S — Kal't, be<ihet-i evanl-İ imaret bl'd-defa'ât Vakıyye Dirhem

42

Ş Şem'-i 'asel-i sefld, be-clhet-1 şem'-l büzürk-1

mihrab-ı caml'-l «erlf ve cami'-i Cihangir ve zaviye ve
mescld-1 Kara Ball 33

T — Şem-1 'asel-İ zerd..: 10 kantar, 83 lodra, 24 dirhem

Beclhet-1: Kantar lodra Dirhem

1) Şem'-i b ü z ü r k - i tarafeyn-i m i h r a b - ı cami'-i ş e r i f 77 28

2) Cami'-i C i h a n g i r 27 48
3) Cami'-$ zaviye 90 60
4) Mescid-i K a r a B a l i 75
5) Ş e m ' - i - h ü r d e , beı-ây-i tarafcyn-i m i h r a b - ı c a m i ' . i şerif 9 16
 ÖUm BARKAN
160

6) T ü r b e - i şerife-i m e r h u m ve m a ğ f u r i e h 1 9 16
7) R â h ı â b ı c a m i ve K â ğ ı t h a n e — 75 loo
8) M ü h i m m ^ i tabbahin d e r teyali-i'îyd v e ' A ş u r e — — 124
9) Tabbahtn ve habbazin d e r leyle-i mevlûdU'n-Nebi, 'an M . ,
fî2dera - 15 60

V — Şcm'-I revgan-t pIh'*»: 2 313 akçe

Be<lhet-1: " » 12 eyhür

1) T ü r b e - i şerife-i m e r h u m p a d i ş a h 8 akçe 96
2) T ü r b c - i şerife-i m e r h u m Sultan 7^ akçe 90
3) Cami'-i şerif4 Cihangir S akçe 60
4) Siraciyân^ı t â b h a n e - i nnsafirtn 4 akçe 48
5) B â s b a n â n ve guşt-ı i m a r e t 2 akçe 24
6) Habbaztn-i ' i m a r e t : 362 yevmen, f! 2 724
7) Tabbahtn-i ' i m a r e t : 362 yevmen, fî 1 362
8) Kâriz-i râh-ı âb-ı cami'-l şerif ve k â j ı d h a n c ve g. 817
9) Tabbahtn vc h a b b â z t n d e r leyalH 'îyd-i şerif ve 'Aşurft 30
10) Tabbahtn vc h a b b a z î n der lcyâlî.i m e v l û d , fî 2 d e f a 62

Ü — Hiyme..: 4 683 vezne

Be^M Veme
1) Ta'am-1 ' t m a r e t - i ' A m i r e : 362 yevmen. fî 6 vezne 2 172
2) D â n c vc zerde-i m u k a r r e r e ve z i r b a ç der leyâlî i c u m ' â t vc Regaib ve B e r a t ve
mâh-ı Ramazan ve ' î d c y n : 82 yevmen, fî 4 vezne İ28
3) Nân-ı fodula-i ' İ m a r e t - i ' A m i r e : 362 yevmen, fî 3,5 I 167
4 ) T a ' a m - ı m i s a f i r i n : 362 yevmen, fî 1,5 vezne 543
5) Kâse-şûyân-ı ' i m a r e t : 362 yevmen, fî 1 vime 362
6) Kızdırma-i f ı n n - ı fodula der 'ideyn, fî 3 vezne 6
7) Sıbyân-ı m e k t c b d e r e y y â m - ı ş i t â ~ I5
8) Kal'î-kerdenri e v â n î - l ' i m a r e t i ' A m i r e , b i ' d ^ e f a ' â t 20
9) Et'imc-i mevlûdU'n-Nebi, 'an M . , K 2 d e f a 49
10) T a ' a m - ı A ş u r â I5
11) T a ' a m - ı hatme-i şerife 3
12) Rıhten-i ş e m ' 4 m i h r a b ve şem'-i h ü r d e 3

V — Şa'fr ve 'alef: 3190 kile 1 «İnik

Be^dbet-l: Mle şbük
1) 'Alik-ı esbân-ı misafirîn-i t â b h a n e : 2888 re's, fİ 3
yevmen 2556 3

Yevmen ttşlplk
2) 'Alik-i csb-i kâtib-i evkaf 362 I 90 2
3) 'AIIkM €sb4 ş e y h i ' i m a r e t 362 1 90 2
4) 'AUk4 esb-i k â t i b i m e r e m m â t 362 1 90 2
5) 'Alîk-i esb-i kâtab-i kilar-ı imaret 362 I 90 2
6) 'Alîkfi esb^i vekil-i h a r ç 362 1 90 2
7) 'Altk-i esb-i ser-bölük-i r â h ı âb-ı K â ğ j d h a n e 362 I 90 2
8) 'Alîk-i esbd ser-böliik-i yasakcıyân-ı ' I m a r e t - i
Amire 362 1 90 2
9) 'Alîk-i esb-i h a m m a l ı guşt-ı imaret-i ' A m i r e 362 1 90 2
10) ' A l t k - i e s b â n ı mezbelekeşjl 'Imaret-i 'Amler 362 2 181 —
11) 'Alîk-j esbân-ı m u ' t e m e d â n - ı evkaf, 7neferen 362 7 633 2
 SÜLEYMANİYE CAMİ VE İMARETİ TESİSLERİNE AİT Y I L L I K BİR MUHASEBE BİLANÇOSU 993/994 (1585/1586) •\Q^

Y — Zeyt, berâ-yi kanadîl-i cami'-i şerif ve g. Kıvve

9 444

El-bâki mevcud, der kUar ınânde*'*

Kile Sinik

1) El4ıınta m a a dakıyk-ı safî 4 272 0,5

2) El-erz 1 162 2
3) Nohud 409 0,5
4) Şa'îrve'alef 710 3
5) Nemek, ber-vech-i tahmin 449 2

Kantar Lodra Dirhem

6) Er-revgan-ı sâde 148 31 131

7) El-asel 80 98 60
8) Nişasta 8 5 80
9) Kayısı 13 61 152
10) Bâdem 12 95 80
11) Alû-Yİ siyah 2 27 26
12) Mevîz-i sürh 43 61 146
13) Mevîz-i siyah 16 1 112
14) Nârdeng 3 59 106
15) Şem'-i 'asel-i zerd 4 90 88

Vakıyye Dirhem

16) Piyaz, ber-vech-i tahmin 2 543

17) Za'fran
18) Mastakî 11946
19) Fülfül 2 220
20) Kemmûn 2 66
21) Şem'-i sefîd 68 94
22) Na'na-i huşk 7
23) Nişadır 13 27
25) Şem'-i revgan-ı p î h , 504,5 akçe 43 178
25) Ş e m ' - i revgan-ı p î h 504,5 akçe 6 395

193) . j / U