Chị Em Thúy Kiều

I.Tìm hiểu chung :

1. Vị Trí đoạn trích :
Nằm ở phần mở đầu của tác phẩm, giới thiệu gia cảnh của Kiều. Khi
giới thiệu những người trong gia đình Kiều, tác giả tập trung tả tài sắc
Thúy Kiều và Thúy Vân.
2. Bố cục : 4 phần
- Phần 1 : 4 câu thơ đầu
-> Giới thiệu khái quát hai chị em Thúy Kiều
- Phần 2 : 4 câu tiếp
-> Gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân
- Phần 3 : 12 câu tiếp theo
-> Gợi tả vẻ đẹp của Thúy Kiều
- Phần 4 : 4 câu cuối
-> Cuộc sống của hai chị em
II. Tìm hiểu chi tiết :
1.Giới thiệu khái quát hai chị em Thúy Kiều:
- Chung: về hình dáng ( vóc dáng mảnh mai, tao nhã như mai ); về
tâm hồn ( tâm hồn trong trắng như tuyết ).  Hai chị em đều duyên dáng,
thanh cao, trong trắng. Cả hai đều đẹp “mười phân vẹn mười”.
- Riêng – “mỗi người một vẻ”.
2. Vẻ đẹp của Thúy Vân:
-  Nàng có vẻ đẹp cao sang, quý phái.
- Liệt kê => vẻ đẹp của Thúy Vân hiện lên một cách cụ thể, từ khuôn
mặt, nét ngài, tiếng cười, giọng nói, mái tóc, làn da.
- Ẩn dụ , so sánh :
+  Khuôn mặt đầy đặn, tươi sáng như trăng đêm rằm.
+ Lông mày sắc nét như mày ngài.
+  Miệng cười tươi thắm như hoa
+ Giọng nói trong trẻo.
+  Mái tóc đen óng nhẹ hơn mây
+  Da trắng mịn màng hơn tuyết.
 - Nhân hóa: “thua” , “nhường” => Vân đẹp hơn những gì mỹ lệ của thiên nhiên –
một vẻ đẹp tạo sự hòa hợp, êm đềm với xung quanh. Từ thông điệp nghệ thuật này,
ắt hẳn Vân sẽ có cuộc đời bình yên, không sóng gió.

=> Thúy Vân rất đẹp,vẻ đẹp phúc hậu, quý phái trang trọng.

3. Vẻ đẹp của Thúy Kiều :

- Nếu Thúy Vân có vẻ đẹp hoàn hảo, thì vẻ đẹp của Thúy Kiều còn vượt lên trên
cái hoàn hảo ấy. Vẻ đẹp của Thúy Kiều vượt lên trên vẻ đẹp của Thúy Vân về trí tuệ
( sắc sảo ) và tâm hồn ( mặn mà )

* Nhan sắc :

- Ẩn dụ: “Làn thu thủy nét xuân sơn” – gợi đôi mắt trong sáng, long lanh như làn
nước mùa thu; hàng lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân.

- Nhân hóa “hoa ghen”, “liễu hờn”– vẻ đẹp của Thúy Kiều làm cho thiên nhiên
sinh lòng đố kỵ,ghen ghét. Chân dung của Thúy Kiều cũng là chân dung mang tính
cách số phận => số phận nàng sẽ éo le, đau khổ.

* Tài năng :

-  Trí tuệ thông minh tuyệt đối

- Kiều là người con gái đa tài mà tài nào cũng đạt đến độ hoàn thiện, xuất chúng:
đủ cả cầm, kì, thi, họa.

-  Đặc biệt, tài đàn của nàng vượt trội hơn cả. Nàng đã soạn riêng một khúc bạc
mênh mà ai nghe cũng não lòng. 

* Tính cách :  Nàng có trái tim đa sầu, đa cảm.

- Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của cả sắc – tài – tình. Tác giả dùng thành ngữ
“nghiêng nước, nghiêng thành” để ca ngợi sắc đẹp tuyệt vời của nàng, làm cho bao
người say mê. Về sắc thì chỉ có một mình Kiều là nhất, về tài thì may ra có người
thứ hai.
 [ Như vậy, chỉ bằng mấy câu thơ trong đoạn trích, Nguyễn Du đã không chỉ miêu
tả được nhân vật mà còn dự báo được trước số phận của nhân vật; không những
truyền cho người đọc tình cảm yêu mến nhân vật mà còn truyền cả nỗi lo âu phấp
phỏng về tương lai số phận nhân vật.

4. Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em :

-  Cuộc sống êm ả, chưa có nhiều biến động.

- Hai chị em đã đến tuổi “xuân xanh”, thế nhưng vẫn “trướng rủ màn che”,
“Tường đông ong bướm đi về mặc ai”. Họ vẫn là những cô gái đoan trang, trong
sáng, có ý thức tránh xa những tình cảm không đứng đắn. Ở họ sáng lên vẻ đẹp
nhân cách đàng hoàng, trong sạch.

III. Tống kết :

 Ghi nhớ ( SGK )

Câu hỏi

1.Theo em , tại sao khi giới thiệu gia cảnh của

Thúy Kiều , tác giả lần lượt giới thiệu từ chị đến
em nhưng khi miêu tả vẻ đẹp của hai nàng tác giả
tả Vân trước , Kiều sau ? Phải chăng là vì Vân đẹp
hơn Kiều ?

Trả lời : Tác giả muốn lấy Vân làm nền để nêu
nổi bật lên vẻ đẹp và tài năng của Kiều : Vân đã
đẹp hoàn mỹ như vậy nhưng Kiều còn xuất sắc
hơn .
2. Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy
Kiều , em thấy bức chân dung nào nổi bật hơn , vì
sao ?

( Gợi ý : so sánh số câu thơ tả Thúy Vân với số

câu thơ tả Thúy Kiều . Những vẻ đẹp nào có ở
Thúy Kiều mà không có ở Thúy Vân ? )

Trả lời : trọng tâm của đoạn trích là vẻ đẹp tài

năng của Thúy Kiều và bức chân dung của Kiều
nổi bật hơn .

-Số câu thơ tả Thúy Vân chỉ có 4 trong khi số

câu thơ tả Thúy Kiều đến 12

- Khi tả Thúy Vân , tác giả chỉ miêu tả nhan

sắc , đến Thúy Kiều nàng không chỉ đẹp ở nhan
sắc , tâm hồn mà còn đẹp bởi tài năng .