NOT

6
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Unang Modyul

Pagbabago sa Lipunan sa Panahon

ng mga Amerikano

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

 Published by the
Department of Education
Region X - Northern Mindanao
Division of Tangub City

Paunawa Hinggil sa Karapatang-Sipi

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatangsipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng
kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng

produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.)
na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa
paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-
akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Published by the Department of Education – Region X – Northern Mindanao,

Division of Tangub City, Misamis Occidental
Schools Division Superintendent: Agustines E. Cepe , CESO V
Office Address: Anecito St. Mantic, Tangub City
Araling Panlipunan Grade 6
Alternative Delivery Mode

Ikalawang Markahan – Modyul 1 Pagbabago sa Lipunan sa Panahon ng mga

Amerikano
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatangsipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna
ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon- Sangay ng Lungsod ng Tangub

Pansangay na Tagapamanihala : Agustines E. Cepe, CESO V

Development Team of the Module

Author/s: Joseph H. Malalis
Reviewers: Evelyn B. Rodriguez
Gladys Ann E. Cuasito
Terry Lou D. Lumacad
Illustrator and Layout Artist: Joselito B. Escala
Management Team
Chairperson: Agustines E. Cepe, CESO V
Schools Division Superintendent

Co-Chairpersons: Lorena P. Serrano, CESE

OIC- Assistant Schools Division Superintendent

Members
Carmelita A. Jubay, CID Chief
Lorna C. Peňonal, EPS-Araling Panlipunan
Gina L. Mandawe, LRMS Manager
Marilou S. Garlvez, PDO II
Binepie M. Tapao, Librarian II

Printed in the Philippines by

Department of Education – Division of Tangub City
Office Address: Anecito Siete St.,Mantic, Tangub City,
Telefax: (088) 395-3372
E-mail Address: www.depedtangub.net

6
 Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan
Unang Modyul

This instructional material was collaboratively developed and reviewed

by teachers, school heads and education program supervisors of the
Department of Education - Tangub City Division. We encourage teachers
and other education stakeholders to email their feedback, comments, and
recommendations to the Department of Education at action@ deped.gov.ph.

We value your feedback and recommendations

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

FAIR USE AND DISCLAIMER:

This SLM (Self Learning Module) is for educational purposes only.
Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos,
brand names, trademarks, etc.) included in this module are owned by
their respective copyright holders. The publisher and authors do not
represent nor claim ownership over them. Sincerest appreciation to
those who have made significant contributions to this module.
 Talaan ng Nilalaman

Aralin 1: Pahina

Sistema ng Edukasyong Ipinatupad ng mga Amerikano…………………………………..1

Layunin……………………………………………………………1
Tuklasin …………………………………………………………..1
Suriin………………………………………………………………2
Pagyamanin ……………………………………………………...3
Isaisip……………………………………………………………...4
Tayahin ……………………………………………………………5
Aralin 2:

Kalagayang Pangkalusugan ng mga Pilipino sa panahon ng mga

Amerikano…………………………………………………..…………………………………..6
Layunin……………………………………………………………6
Tuklasin …………………………………………………………..6
Suriin………………………………………………………………6
Pagyamanin ……………………………………………………...8
Isaisip……………………………………………………………...9
Tayahin ……………………………………………………………9
Aralin 3:

Pag-unlad ng Transportasyon at Komonikasyon

sa Pilipinas…………………………………………………..…………………………………..10
Layunin……………………………………………………………10
Tuklasin …………………………………………………………..10
Suriin………………………………………………………………10
Pagyamanin ……………………………………………………...15
Isaisip……………………………………………………………...15
Tayahin ……………………………………………………………17
Susi sa Pagwawasto………………………………………………………………18-24
Apendiks ……………………………………………………………………………25-34
Sanggunian…………………………………………………………………………35
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o
sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot
sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Mga Simbolong Ginamit sa Modyul

What I Need to
Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga
Know
dapat mong matutuhan sa modyul.
( Layunin )

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

What’s New ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
(Tuklasin) ng isang kwento, awitin, tul, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Sa bahaging ito, bibigyan ka ng maikling

What is It pagtatalakay sa aralin. Layunin nitong
(Suriin) matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay
What’s More ang iyong pag-unawa at mga kasanayan sa
(Pagyamanin) paksa. Maari mong iwasto ang mga sagot sa
pagsasanay gamit ang mga susi sa
pagwawasto.

What I Have Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunuan ang patlang ng pangungusap o
Learned
talata upang maproseso kung ano ang
(Isaisip) natutuhan mo mula sa aralin.

What I can do Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
(Tayahin) pagkamit ng natutuhang kompetensi.
 Aralin Sistema Ng Edukasyong

1 Ipinatutupad ng mga
Amerikano

Layunin:
Inaasahang pagkatapos ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay:

1. Nasusuri ang mga pagbabago sa lipunan sa panahon ng mga

Amerikano

 Natatalakay ang sistema ng edukasyong ipinatutupad ng

mga Amerikano at ang epekto nito

Panimula:
Sa loob ng mahigit apat-napung taong pananakop ng mga Amerikano sa
bansa, mararamdaman ang epekto nito sa sistema ng pampublikong edukasyon na
itinayo nila sa bansa. Ito ang nagpabago sa pamumuhay ng mga Pilipino.

Tuklasin

Ang mga Amerikano ang nagdala ng mas pinahusay na sistema ng

edukasyon na pinakilala ng mga Espanyol. Pinayagan ng mga Amerikano
na mag-aral ang mga kababaihan at mahihirap na Pilipino gamit ang
wikang Ingles sa pagtuturo na naging daan sa pagsalin ng mga kaalamang
Kanluranin
.
Sino- sino kaya ang mga
nagsilbing guro noong
Panahon ng mga
Amerikano?

Ang mga sundalong Amerikano

ang naging guro ng mga Pilipino.

1
 Sila ang mga Thomasites
ang mga gurong galing sa
Amerika.
guro noong panahon ng
mga amerikano?

Ang pinakamalaking pangkat ng mga guro ay dumating sa Pilipinas

noong 1901 lulan ng barkong USS Thomas. Sila ang pumalit sa mga
sundalong Amerikano na nagturo sa mga Pilipino. Itinalaga sila sa Maynila
at mga lalawigan.

Suriin

Ano-ano ang mga epekto ng sistema ng

edukasyong ipinatupad ng mga Amerikano?

1. Sa ilalim ng Batas bilang 74, itinatag ang Kagawaran ng Pampublikong

Instruksiyon (Department of Public Instruction).

Sa pamamagitan din ng batas na ito

ay nabigyang-daan ang pagkakaroon
ng Philippine Normal University at ang
Philippine School of Arts and Trades
na kilala ngayon bilang Technological
University of the Philippines.

2. Noong 1906 nagpadala ng mga Pilipinong Iskolar ang Pamahalaang Kolonyal

sa Amerika.

Tinawag silang mga pensionado dahil

tinutustusan ng pamahalaan ang kanilang
pag-aaral.

2
3. Noong 1907, pinalabas ng Asamblea ng Pilipinas ang Batas Gabaldon na
isinulat ng mambabatas na si Isauro Gabaldon
ng Nueva Ecija.
- Nabigyan ng tig dalawang pampublikong
paaralan ang bawat lalawigan
- Sapilitan ang pag-aaral. Maaring
ipakulong ang mga magulang kapag
hindi pinag-aral ang mga bata.
- Libre ang matrikula, lapis, aklat at papel.
- Ingles ang gamit sa pag-aaral

Isauro Gabaldon
4. Naitatag ang: https://historycms2.house.gov/uploadedImag
 Unibersidad ng Pilipinas es/People/Listing/G/G000001.jpg

 Siliman University
 Far Eastern University
 University of Manila
5. Sa panahon ng mga Amerikano umusbong ang mga babaing propesyonal.

Pagyamanin

Gawain 1:
Itugma ang mga sanhi at bunga ng mga pangyayari sa sistema ng
edukasyan na pinairal ng mga Amerikano. Isulat sa palaso na nasa itaas kung ito ay
sanhi at kung ito ay bunga sa katapat naman na palaso sa ibaba.

Sistema ng
Edukasyon na
pinairal ng
mga
Amerikano?

Pagdating ng mga Thomasites Ingles ang gamit sa pagtuturo

Nagsalin sa mga kaalamang kanluranin Nagkaroon ng mga guro na pumalit sa

pagtuturo ng mga sundalong Amerikano

Umusbong ang mga babaeng propesyonal pinapayagan ang mga kababaihan at

mahihirap na Pilipino na makapag-aral

3
 Gawain 2:

Kilalanin kung ito ay Batas bilang 74, o Batas Gabaldon. Isulat sa patlang
ang inyong sagot.
______________1. Nagtatag sa Kagawaran ng Pampublikong Instruksiyon
(Department of Public Instruction).
______________2. Sapilitan ang pag-aaral. Maaring ipakulong ang mga magulang
kapag hindi pinag-aral ang mga bata.
______________3. Libre ang matrikula, lapis, aklat at papel.

______________4. Itinatag ang Philippine Normal University at ang Philippine School

of Arts and Trades.

______________5. Nabigyan ng tig dalawang pampublikong paaralan ang bawat

lalawigan.

Isaisip

Panuto: Piliin ang tamang sagot at isulat ito sa sagutang papel

_____ 1. Bakit tinawag na pensionado ang mga Pilipinong Iskolar ng Pamahalaang

Kolonyal sa Amerika?

a. dahil mamatanda sila

b. dahil pinilit sila ng mga amerikano
c. dahil tinutustusan ng pamahalaan ang kanilang pag-aaral.
d. dahil nagpapalipas lang sila ng oras

_____ 2. Ano ang mga Thomasites?

a. sila ang mga sundalong Amerikano
b. sila ang mga guro galing Amerika
c. sila ang nagpa-alis sa mga Espanyol
d. sila ang mga pensionado

_____ 3. Alin ang HINDI isinasaad sa Batas Gabaldon?

a. Libre ang matrikula, lapis, aklat at papel
b. Ingles ang gamit sa pag-aaral
c. Nabigyan ng tig dalawang pampublikong
paaralan ang bawat lalawigan
d. nagtatag ng Department of Public Instruction

4
 _____ 4. Kung ikaw ay nasa Panahon nga mga Amerikano, paano mo sasabihin sa
iyong magulang na gusto mong mag-aral?
a. Ikukulong kayo kapag hindi ninyo ako pinag-aral.
b. Wala kayong babayaran sa pag-aaral ko.
c. Payagan ninyo po ako dahil gusto kong matuto at makatulong
sa bayan
d. Gusto kong matuto ng ingles

_____ 5. Nakita mo ang isang batang huminto sa pag-aaral. Ano ang sasabihin mo?

a. bumalik ka sa pag-aaral, tutulungan kita

b. pagod ka na?
c. saan ang mga magulang mo?
d. nagtatrabaho ka na?

Tayahin

Panuto: Isulat ang TAMA kung ito ay wasto at MALI kung ito ay hindi wasto.

________1. Sisisihin ang mga Amerikano dahil sapilitan nila tayong pinag-aaral.
1.
________2. Mag-aral nang mabuti upang makatulong sa bayan.
2
________3. Igalang ang mga guro at magulang na nagtuturo.
________4. Huminto sa pag-aaral dahil wala kaming mapapala dito.
________5. Babasahin ang modyul at isasagawa ang mga gawain.
________6. Isasauli sa guro ang modyul dahil masyado itong mahirap.
________7. Humingi ng tulong sa nakatatanda at magtanong kung mayroong hindi naintindihan.
________8. Hindi tuturuan ang nakababatang kapatid o kapitbahay dahil mayroon akong sariling
modyul na tinatapos.
________9. Magpasalamat lagi pagkatapos tulungan ng nakatatanda o magulang sa pag-aaral.
________10. Tapusin muna ang lahat ng gawain sa modyul bago makipaglaro.
A.

5
 Aralin Kalagayang Pangkalusugan ng
mga Pilipino sa Panahon
2 ng mga Amerikano

Layunin:
Inaasahang pagkatapos ng modyul na ito ang mag-aaral ay:
1. Nasusuri ang mga pagbabago sa lipunan sa Panahon ng mga
Amerikano

 Natatalakay ang kalagayang pangkalusugan ng mga Pilipino sa

Panahon ng mga Amerikano

Tuklasin

Hindi lamang sistema ng edukasyon sa ating bansa ang binago ng

mga Amerikano kundi pati ang sistema ng kalusugan noon na ayon sa
kanilang obserbasyon ay hindi nabigyang pansin ng mga Kastila.
Nahirapan din ang mga Amerikano sa pagtuturo ng kalinisan sa mga
Pilipino dahil sa iba’t-ibang uri ng kanilang pamumuhay.

Suriin

Siya si Major Frank S. Burns

Major Frank S. Burns
https://render.fineartamerica.com/imag
es/rendered/default/poster/8/10/break/i
mages/artworkimages/medium/1/major
-frank-burns-murphy-elliott.jpg
na Chief Surgeon ng mga sundalong
Amerikano, ang itinalaga bilang
pinuno ng Board of Health sa bansa
para siyasatin at bigyang pansin ang
kalagayang kalusugan ng mga
sundalong Amerikano at ng mga
Pilipino dahil sa paglaganap ng
epidemyang bulutong-tubig at kolera
sa bansa.

6
 Paano kaya nila nilabanan
ang epidemyang kumalat
noon?

Ano kaya ang kaibahan at

pagkakatulad sa mga
ginawang hakbang ng mga
Pilipino upang labanan ang
paglaganap ng mga epidemya
noon sa pandemyang COVID-
19 sa kasalukuyan ?

Inilagay sa mga Quarantine

Facility ang mga taong may
nakakahawang sakit upang hindi na
makahawa at para lubusang mapaunlad
ang kalagayang-pangkalusugan ng mga
Pilipino. Ipinag utos na panatilihing

JRgABAQAAAQA
malinis ang katawan. Umiikot ang mga
pangkat ng Board of Health sa mga
lalawigan upang bakunahan ang mga
mamamayan. Itinatag din ng mga
Amerikano ang Philippine General
BAAD/2wCEAAkGBxQTEhU
Hospital (PGH) sa Maynila at ang
TExMVFRUXGBoXFxgYGB
cXGhkYGBcXFxcXGBcYHS Culeon Leper Colony (CLC) noong 1905
ggGBolHRUXITEiJSkrLi4uF sa isla ng Palawan na siyang
x8zODMtNygtLisBCgoKDg0 pagamutan ng mga may ketong.
OGxAQGy0lHyUtLS0tLS0tL
S0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tL
S0tLS0tLS0tLS0tLS0tLS0tL
S0tLS0tN//AABEIAL4BCQM
BIgACEQEDEQH/xAAbAAA
CAwEBAQAAAAAAAAAAAA
ADBAECBQYAB//EADcQAA
EDAgMFBwQCAgICAwAAA
AEAAhEDIQQxQRJRYXGB
BSKRobHB8BMy0eFC8RRS
BoIVcjNT0v/EABkBAAMBA
QEAAAAAAAAAAAAAAAEC 7
AwQABf/EACURAAICAgICA
gIDAQAAAAAAAAABAhEDI
RIxQVETIgRhMkJxFP/aAAw
DAQACEQMRAD8A+QOYis
ZwVXBWpNLiAkYRvCNzPT
 Pagyamanin

Panuto: Basahin sa kahon sa ibaba ang mga sitwasyon o pangyayari. Sa Venn

Diagram, isulat sa hanay A ang mga numero ng pangyayari tungkol sa epidemya sa
panahon ng Amerikano. Isulat sa hanay B ang mga numero ng pangyayari tungkol
sa pandemya ngayon at sa hanay C naman ang mga numero ng pangyayaring
magkatulad sa panahon ng Amerikano at ngayon.
.
Epidemya sa Pandemya ngayon
Pandemya
panahon ng (COVID 19)
ngayon (COVID
Amerikano
19)
A
Epidemya sa B
panahon ng
Pagkakatulad
Amerikano
C

1. Inilagay sa mga Quarantine Facility ang mga taong may

nakakahawang sakit upang hindi na makahawa.
2. Kumalat ang bulutong tubig, kolera at ketong.
3. Nagsusuot ng mask ang mga tao upang hindi mahawa sa
kumakalat na sakit.
4. Iminungkahi ng pamahalaan na maging malinis sa katawan upang
makaiwas sa sakit.
5. Siniyasat ang mga kababayan upang malunasan ang sakit.
6. Sundalong Amerikano ang nagsilbing doctor.
7. Inikot ang mga lalawigan upang bakunahan ang mga
mamamayan.
8. Manatili sa bahay upang makaiwas sa sakit.
9. Sundin ang mga mungkahi upang maging malusog palagi.
10. Panatilihin ang isa at kalahating metrong distansya kung nasa
matataong lugar.
B.

8
 Isaisip
Sagutin:

Panuto: Talakayin ang mga pahayag/ tanong sa ibaba. ( 5

puntos sa bawat tanong)

1. Sa iyong palagay paano kumalat ang epidemya sa Panahon ng mga

Amerikano? Paano nila ito nalutas?

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

2. Bakit mahalagang sundin ang mga mungkahi na ipinag-utos ng pamahalaan

sa pagkalat ng sakit sa bansa?

______________________________________________________________
______________________________________________________________
______
Tayahin

Sagutin:

Panuto: Talakayin ang mga pahayag/ tanong sa ibaba. ( 5

puntos sa bawat tanong)
1. Paano nahawa ng sakit ang mga tao sa Panahon ng
Amerikano?
2. Ano ang mga dapat gawin para hindi magkasakit?
3. Bakit mahalaga ang pagkaroon ng malinis na
pangangatawan at kapaligiran?

9
 Aralin

3 Pag-unlad ng Transportasyon
at Komunikasyon Sa Pilipinas

Layunin:
Inaasahang pagkatapos ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay:
1. Nasusuri ang mga pagbabago sa lipunan sa Panahon ng mga
Amerikano

 Natatalakay ang pag-unlad ng transportasyon at komunikasyon

at epekto nito sa pamumuhay ng mga Pilipino

Tuklasin

Noong naagaw na ng mga Amerikano ang ating bansa mula sa

pamamahala ng mga Kastila, mabilis nilang pinaunlad ang sistema ng
transportasyon at komunikasyon. Inayos nila ang mga kalsada,
nagpatayo ng mga pantalan at paliparan saka ipinakilala nila sa mga
Pilipino ang mga makabago at modernong uri ng sasakyang
pangkalsada, panghimpapawid, at pandagat. Sila rin ang nagdala ng
telepono rito sa ating bansa.
.
Pag-unlad ng Transportasyon

Suriin

Mga Sasakyang Panlupa

Ito ang Manila Railroad

Company noon na kilala na
ngayon bilang Philippine
National Railways (PNR).
https://scribblingblues.files.wordpress.com/2011/01/manila-tranvia-
1900s.jpg?w=600

10
 Sa pagdating ng mga Amerikano, maraming mga daan at tulay ang
nilikha upang mapag-ugnay ang mga bayan, lalawigan at pulo ng bansa.
Binago at ginawang mabilis ng mga Amerikano ang paraan ng paglalakbay ng
mga Pilipino kumpara sa panahon ng mga Espanyol. Pinalaganap ang
paggamit ng mga tren, tranvia, kotse at bus.

Ano-ano ang mga

naging epekto ng
pagbabago sa paraan
ng paglalakbay
Pilipinas?

Ang mga epekto nito ay:

 Umunlad ang mga pook na
dinaraan ng makabagong
transportasyon
 Dumami ang mga lungsod

 Pag-usbong ng Maynila
bilang sentrong komersyal
ng bansa

11
 Mga Sasakyang Pantubig

https://userscontent2.emaze.com/images/9c094671-
d55a-46ed-bac7-15d892b49905/95346cfa-94af-48bb-
a af3e-c01a0c20417a.jpg

Umunlad din ang transportasyong pandagat noong Panahon ng mga

Amerikano. Ang mga mababagal na bangka, kaskos at batel na ginagamit
noong Panahon ng mga Espanyol ay napalitan ng mga mabibilis na
bangkang de-motor, lantsa, steam tugboats at mga inter-island steamer.

Ano ang naging dulot nito

sa bansa?

Dahil dito, dumami ang pagbukas

ng mga daungan o seaports sa
bansa. Isa na rito ang Port of
Manila na sinasabing
pinakamalaking daungan sa Asya
noong panahong iyon.

12
Mga Sasakyang Panghimpapawid
Ipinakilala ng
mga Amerikano
ang eroplano
noong 1911.
sinimulan naman
ng Philippine
Aerial Taxi
Corporation o
PATCO ang
Pinagkuhaan ng larawan: unang komersyal
https://scribblingblues.files.wordpress. na eroplano sa
com/2011/01/china_clipper.jpg?w=278
bansa.

Ano ang hatid nitong

kabutihan sa bansa?

Naghatid ito ng pinakamabilis na

paraan ng napaglalakbay ng mga
Pilipino sa pamamagitan ng mga
eroplano

13
 Pag-unlad ng Komunikasyon

Radiophone
Pinagkuhaan ng
larawan:
https://lh3.googleu
sercontent.com/pr
oxy/qVWG0l32Ch
AKo7R1G8kehLcH
MoCbbIZyrUNcpK
b6yTJFRJ5xnERm
NHiO1ARAVJ-
Angs42Vc5UtxmB
UdV3RpDPqsgEt6
lcE_Mk5ABuNsjw
Telepono KGDWw
Pinagkuhaan ng larawan:
https://2.bp.blogspot.com/-oLz4f_-
9IjE/UJzHjxP490I/AAAAAAAAADc/Tqb_hs6dFiM/s1
600/old-telephone.jpg

Dinala ang unang serbisyo ng telepono

noong 1905 at Radiophone na gamit
komunikasyon sa pagitan ng mga lungsod sa
bansa noong 1933.

Paano ito nakatulong sa

mga Pilipino?

Ang mga ito ang nag- ugnay sa

mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagpapalitan ng mensahe
saanmang dako ng mundo.

14
 Pagyamanin

Gawain 1:

Panuto: Talakayin ang mga pahayag/ tanong sa ibaba. ( 5 puntos sa bawat tanong)

1. Bakit kailangan baguhin ng mga Amerikano ang sistema ng

transportasyon at komunikasyon sa ating bansa?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________

1. Magbigay ng isang epekto ng pag-unlad ng transportasyon o

komunikasyon sa pamumuhay ng mga Pilipino.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________

Isaisip

Panuto: Isulat ang tamang sagot sa patlang sa mga sumusunod na tanong.

_____ 1. Alin ang HINDI epekto ng pagpapaunlad ng transportasyon at

komunikasyon sa bansa?
a. Umunlad ang mga pook na dinaraan ng makabagong
transportasyon
b. Dumami ang mga lungsod
c. Nag-ugnay sa mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagpapalitan ng mensahe saan mang dako ng mundo
d. Pagdami ng mga tao sa mga lungsod

_____ 2. Sa anong paraan binago ng mga Amerikano ang sistema ng

transportasyon at komunikasyon sa ating bansa?
a. Nagpagawa sila ng maraming kalsada at tulay
15
 b. Nagpagawa sila ng mga daungan ng barko
c. Pinahaba nila ang riles ng tren at nagpagawa ng mga
d. Lahat ng nabanggit

_____ 3. Anong sasakyan ang pinagmulan ng pampublikong dyipni?

a. autocalesa o de-metrong taxi
b. de-kuryenteng tranvia
c. dyip ng militar
d. trackless trolley

_____ 4. Paano ka makatutulong sa pagpapanatili ng kalinisan sa

mga sakayan o terminal?
a. Bantayan na walang nakatingin at itapon ang balat
ng kendi kahit saan.
b. Ilalagay ko sa bulsa ang balat ng kendi na kinain ko.
c. Isiksik ko ang balat ng kendi sa gilid ng upuan para
hindi kumalat
d. Itatapon ko ang balat ng kendi sa gilid dahil wala
namang basurahan.

_____ 5. Nakita mo ang iyong tatay na nag-iwan ng basura sa upuan

dahil sa pagmamadaling makasakay kayo ng bus. Ano ang
iyong gagawin?
a. Magbulag-bulagan na lang ako kasi nagmamadali
naman ang tatay ko.
b. Pabayaan na lang kaysa sa hindi pa kami makasakay
ng bus.
c. Sasabihan ko ang tatay na balikan niya ang basura sa
upuan.
d. Sasabihin ko sa tatay na babalikan ko ang basurang
iniwan niya at itatapon ko ito sa tamang basurahan.

16
 Tayahin

Pagtambalin ang hanay A sa hanay B. Isulat ang titik iyong sagot sa patlang
bago ang bilang.

Hanay A Hanay B
1. uri ng sasakyan na dumadaan a. sasakyang pang-
sa riles at pinatatakbo ng himpapawid
kuryente.
b. kalesa
2. malaking uri ng sasakyang
c. bus
pandagat
d. barko
3. pinalitan ng mga sasakyan
pang dagat na mabibilis tulad ng e. tren
bangkang de-motor, lantsa, steam
tugboats at mga inter-island f. bangka
steamer. g. dyip
4. kaslukuyang sasakyan na ang
pinagmulan ay kalesa.

17
 Susi sa Pagwawasto

Gawain 1:
Itugma ang mga sanhi at bunga ng mga pangyayari sa Sistema ng
edukasyan na pinairal ng mga Amerikano. Isulat sa palaso na nasa itaas kung ito ay
sanhi at bunga nito sa katapat na palaso sa ibaba.

Pagdating ng mga Ingles ang gamit sa pinapayagan ang

sistema ng Thomasites pagtuturo mga kababaihan at
mahihirap na pilipino
edukasyon na makapag-aral
pinairal ng
mga
Americano
Nagkaroon ng mga guro na
pumalit sa pagtuturo ng mga Nagsalin sa mga
sundalong Amerikano kaalamang kanluranin Umusbong ang mga babaeng
propesyonal

Pagdating ng mga Thomasites Ingles ang gamit sa pagtuturo

Nagsalin sa mga kaalamang kanluranin Nagkaroon ng mga guro na pumalit sa

pagtuturo ng mga sundalong Amerikano

Umusbong ang mga babaeng propesyonal pinapayagan ang mga kababaihan at

mahihirap na Pilipino makapag-aral

Gawain 2:

Kilalanin kung ito ay Batas bilang 74, o Batas Gabaldon. Isulat sa patlang ang
inyong sagot.

Batas bilang 74 1. Nagtatag sa Kagawaran ng Pampublikong Instruksiyon

(Department of Public Instruction).

Batas Gabaldon 2. Sapilitan ang pag-aaral. Maaring ipakulong ang mga magulang kapag hindi
pinag-aral ang mga bata
Batas Gabaldon 3. Libre ang matrikula, lapis, aklat at papel.

Batas bilang 74 4. Itinatag ang Philippine Normal University at ang Philippine School of Arts and
Trades
Panuto: piliin ang tamang sagot isulat ito sasagutang papel
Batas Gabaldon 5. Nabigyan ng tig dalawang pampublikong paaralan ang bawat lalawigan

18
c 1. Bakit tinawag na Pensionado ang mga Pilipinong iskolar ang pamahalaang
kolonyal sa Amerika?

a. dahil mamatanda sila

b. dahil pinilit sila ng mga Amerikano
c. dahil tinutustusan ng pamahalaan ang kanilang pag-aaral.
d. dahil napapalipas lang sial ng oras

b 2. Ano ang mga Thomasites?

a. sila ang mga sundalong Amerikano
b. sila ang mga guro galing Amerika
c. sila ang nagpa-alis sa mga Espanyol
d. sila ang mga pensionado

d 3. Alin ang HINDI isinasaad sa batas Gabaldon?

a. Libre ang matrikula, lapis, aklat at papel
b. Ingles ang gamit sa pag-aaral
c. Nabigyan ng tig dalawang pampublikong
paaralan ang bawat lalawigan
d. nagtatag ng department of public instruction
c 4. Kung ikaw ay nasa panahon nga mga Amerikano, paano mo sasabihin
sa iyong magulang na gusto mong mag-aral?
a. ikukulong kayo kapag hindi ninyo ako panag-aral
b. wala kayong babayaran sap ag-aaral ko
c. payagan ninyo po ako dahil gusto kong matuto at
makatulong sa bayan
d. gusto kong matuto ng ingles

a 5. Nakita mo ang isang batang tumigil sa pag-aaral. Ano ang sasabihin

mo?
a. bumalik ka sa pag-aaral, tutulngan kita
b. tama ang ginawa mo
c. batang tamad mag aral
d. magsikap ka upang maging mayaman

Panuto: Isulat ang TAMA kung ito ay tama at MALI kung hindi.

MALI 1. Sisisihin ang mga Amerikano dahil sapilitan nila tayong pinag-aaral.

19
 TAMA 2. Mag-aral ng mabuti upang makatulong sa bayan.
TAMA 3. Igalang ang mga guro at magulang na nagtuturo.
MALI 4. Huminto sa pag-aaral dahil wala naming mapapala dito.
TAMA 5. Babasahin ang module at isasagawa ang mga Gawain.
MALI 6. Isasauli sa guro ang module dahil masyado itong mahirap.
TAMA 7. Humingi ng tulong sa nakatatanda at magtanong kung mayroong hindi
naintindihan.
TAMA 8. Hindi tuturoan ang nakababatang kapatid o kapitbahay dahil mayroon akong
sariling module na tinatapos.
TAMA 9. Magpasalamat lagi pagkatapos tulongan ng nakatatanda o magulang sap ag-aaral.
TAMA 10. Tapusin muna ang lahat ng Gawain sa module bago makipaglaro.

Isulat ang mga numero sa hanay A. kung ang pangyayari ay Epidemya sa panahon
ng Amerikano, sa hanay B. Kung Pandemya ngayon at hanay C kung magkatulad sa
Epidemia sa panahon ng Amerikano at Pandemia ngayon.
.

Epidemya sa panahon ng
Pandemya ngayon (COVID 19)
Amerikano

A B
Pagkakatulad

2,6, C 3,4,
7, 1,4,5, 10
9

1. Kwenarantin ang mga taong may nakakahawang sakit upang hindi na makahawa.
2. Kumalat ang bulutong tubig, kolera at ketong.
3. Nagsusuot ng mask ang mga tao upang hindi mahawa sa kumakalat na sakit.
4. Iminungkahi na maging malinis sa katawan upang makaiwas sa sakit.
5. Sinisiyasat upang malunasan ang sakit.
6. Sundalong amerikano ang nagsilbing doctor.
7. Umikot sa mga lalawigan upang bakunahan ang mga mamamayan.
8. Manatili sa bahay upang maka iwas sa sakit.
9. Sundin ang mga mungkahi upang maging malusog palagi.
10. Panatilihin ang isa at kalahating metrong distansya kung nasa matataong lugar.
C.

Sagutin:
20
1. Sa iyong palagay paano kumalat ang epidemya sa panahon ng mga Amerikano? at
paano ito nalutas?

Kumalat ang epidemya sa panahon ng mga Amerikano dahil hindi nila alam kung
nakahahawa pala ang sakit na iyon at dahil sa Sistema ng kanilang hygiene, nalutas
ito dahil sa pagsisiyasat ng mga doctor na Amerikano at binakunahan ang mga
mamamayan bilang lunas.

2. Bakit mahalagang sundin ang mga mungkahi na ipinag-utos ng pamahalaan?

Mahalaga itong sundin upang mapanatiling malusog an gating pangangatawan.

Panuto: Talakayin ang mga pahayag/ tanong sa ibaba.

1. Paano nahawa ng sakit ang mga tao sa panahon ng Amerikano?

Nahawa sa sakit ang mga tao sa panahon ng mga Amerikano sa
pamamagitan ng tradisyonal ng paggamot sa epidemya at paglapit sa
taong may sakit.
2. Ano ang mga dapat gawin para hindi magkasakit?
Panatilihin ang kalinisan sa katawan at kapaligiran.
3. Bakit mahalaga ang pagkaroon ng malinis na pangangatawan at
kapaligiran?
Dahil hindi namamahay ang mga mikrobyo sa malinis na pangangatawan
at kapaligiran.

21
Sagutin:

1. Bakit kailangang baguhin ng mga Amerikano ang sistema ng

transportasyon at komunikasyon sa ating bansa?
Kailangan baguhin ng mga Amerikano ang sistema ng transportasyon
at komunikasyon sa ating bansa upang maging maunlad ang mga
pook at mapabils ang transportasyon at komonikasyon.
1. Magbigay ng isang epekto ng pag-unlad ng transportasyon o
komunikasyon sa pamumuhay ng mga Pilipino.
Ang pagdala ng mga Amerikano sa kanilang technolohiya gaya ng telepono ,ito ang
nag ugnay sa mga Pilipino sa pamamagitan ng pagpapalitan ng mensahe saan
mang dako ng mundo.

Piliin ang tamang sagot at ipadala gamit ang SMS sa numerong

ito____________.

d1. Alin ang HINDI epekto ng pagpapaunlad ng transportasyon at

komunikasyon sa bansa?
a. Umunlad ang mga pook na dinaraan ng makabagong
transportasyon
b. Dumami ang mga lungsod
c. Nag-ugnay sa mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagpapalitan ng mensahe saan mang dako ng mundo
d. Pagdami ng mga tao sa mga lungsod

d 2. Sa anong paraan binago ng mga Amerikano ang sistema ng

transportasyon at komunikasyon sa ating bansa?
a. Nagpagawa sila ng maraming kalsada at tulay
b. Nagpagawa sila ng mga daungan ng barko
c. Pinahaba nila ang riles ng tren at nagpagawa ng mga
d. Lahat ng nabanggit

c 3. Anong sasakyan ang pinagmulan ng pampublikong dyipni?

a. autocalesa o de-metrong taxi
b. de-kuryenteng tranvia
c. dyip ng militar
d. trackless trolley

b 4. Paano ka makakatulong sa pagpapanatili ng kalinisan sa

mga sakayan o terminal?
a. bantayan na walang may nakatingin at itapon ang
balat ng kendi
b. ilalagay ko sa bulsa ang balat ng kendi na kinain ko.
c. isiksik ko ito sa gilid ng upuan para hindi kumalat
22
 d. itapon ang balat ng kendi sa gilid dahil wala namang
basurahan

d 5. Nakita mo ang iyong tatay na nag-iwan ng basura sa upuan dahil

sa pagmamadaling makasakay kayo ng bus. Ano ang iyong
gagawin?
a. magbulag-bulagan nalang ako kasi tama lang ang
ginawa ng tatay ko
b. pabayaan nalang kaysa sa hindi pa kami makasakay
ng bus
c. sabihan ko ang tatay na balikan niya ang basura sa
upuan
d. sasabihin ko sa tatay na babalikan ko ang basurang
iniwan niya at itapon ko ito sa tamang basurahan

Pagtambalin ang hanay A sa hanay B.

A B

e1. Uri ng sasakyan na dumadaan sa riles a. Sasakyang

pang-
at pinatatakbo ng kuryente.
himpapawid
d2. Malaking uri ng sasakyang pandagat b. kaskos
at batel

a3. Eroplano c. bus

b4. Pinalitan ng mga sasakyan pang dagat na

mabibilis tulad ng bangkang de-motor, lantsa, steam
tugboats at mga inter-island steamer. d. barko
e. tren
f. bangka
g. dyip

g 5. Kaslukuyang sasakyan na ang pinagmulan

ay Kalesa.

23
 Apendiks

Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____

Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Gawain 1.1
Itugma ang mga sanhi at bunga ng mga pangyayari sa sistema ng
edukasyan na pinairal ng mga Amerikano. Isulat sa palaso na nasa itaas kung ito ay
sanhi at kung it ay bunga sa katapat naman na palaso sa ibaba.

sistema ng
edukasyon na
pinairal ng mga
Amerikano?

Pagdating ng mga Thomasites Ingles ang gamit sa pagtuturo

Nagsalin sa mga kaalamang kanluranin Nagkaroon ng mga guro na pumalit sa

pagtuturo ng mga sundalong Amerikano

Umusbong ang mga babaeng propesyonal pinapayagan ang mga kababaihan at

mahihirap na Pilipino makapag-aral

Kilalanin kung ito ay Batas bilang 74, o Batas Gabaldon. Isulat sa patlang
Gawain 1. 2:sagot.
ang inyong
______________1. Nagtatag sa Kagawaran ng Pampublikong Instruksiyon
(Department of Public Instruction).
______________2. Sapilitan ang pag-aaral. Maaring ipakulong ang mga magulang
kapag hindi pinag-aral ang mga bata
______________3. Libre ang matrikula, lapis,aklat at papel.

______________4. Itinatag ang Philippine Normal University at ang Philippine School

of Arts and Trades

______________5. Nabigyan ng tig dalawang pampublikong paaralan ang bawat

lalawigan

24
 Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Isaisip

Panuto: Piliin ang tamang sagot isulat ito sasagutang papel

_____ 1. Bakit tinawag na Pensionado ang mga Pilipinong iskolar ng

pamahalaang kolonyal sa America?

a. dahil mamatanda sila

b. dahil pinilit sila ng mga amerikano
c. dahil tinutustusan ng pamahalaan ang kanilang pag-aaral.
d. dahil napapalipas lang sial ng oras

IKALAWANG
_____ ARAW
2. Ano ang mga Thomasites?
a. sila ang mga sundalong amerikano
Pangalan: _______________________________________________ Iskor:
b. sila ang mga guro galing america
_____
c. sila ang nagpa-alis sa mga Espanyol
Paaralan: ____________________________________________
d. sila ang mga pensionado Petsa:
______
_____ 3. Alin ang HINDI isinasaad sa batas Gabaldon?
a. Libre ang matrikula, lapis,aklat at papel
b. Ingles ang gamit sa pag-aaral
GAWAIN 1.3 c. Nabigyan ng tig dalawang pampublikong
Panuto: Gumawa ng paaralan
prediksyonang bawat
sa mga lalawigan maaring nangyari sa panahon
pagbabagong
ng Komonwelt base d.
sa nagtatag
larangangng department
inilaha of public instruction
d sa ibaba.
_____ 4. Kung ikaw ay nasa panahon nga mga amerikano, paano mo sasabihin
sa iyong magulang na gusto mong mag-aral?
a. Ikukulong kayo kapag hindi ninyo ako pinag-aral.
b. Wala kayong babayaran sap ag-aaral ko.
c. Payagan ninyo po ako dahil gusto kong matuto at
makatulong sa bayan
d. Gusto kong matuto ng ingles

_____ 5. Nakita mo ang isang batang huminto sap ag-aaral. Ano ang sasabihin
mo?
a. bumalik ka sa pag-aaral, tutulongan kita
b. tama ang ginawa mo
c. batang tamad mag aral
d. magsikap ka upang maging mayaman
Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____

25
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Tayahin

Panuto: Isulat ang TAMA kung ito ay tama at MALI kung hindi.

________1. Sisisihin ang mga Amerikano dahil sapilitan nila tayong pinag-aaral.
________2. Mag-aral ng mabuti upang makatulong sa bayan.
________3. Igalang ang mga guro at magulang na nagtuturo.
________4. Huminto sa pag-aaral dahil wala naming mapapala dito.
________5. Babasahin ang module at isasagawa ang mga Gawain.
________6. Isasauli sa guro ang module dahil masyado itong mahirap.
________7. Humingi ng tulong sa nakatatanda at magtanong kung mayroong hindi
naintindihan.
________8. Hindi tuturoan ang nakababatang kapatid o kapitbahay dahil mayroon akong
sariling module na tinatapos.
________9. Magpasalamat lagi pagkatapos tulongan ng nakatatanda o magulang sap ag-
aaral.
________10. Tapusin muna ang lahat ng Gawain sa module bago makipaglaro.

26
Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Gawain 2.1

Panuto: Basahin sa kahon sa ibaba ang mga sitwasyon o pangyayari. Sa Venn

Diagram, isulat sa hanay A. ang mga numero ng pangyayaring tungkol sa epidemya
sa panahon ng Amerikano, Isulat sa hanay B ang mga numero ng pangyayaring
tungkol sa pandemya ngayon. Isulat sa hanay C naman ang mga numero ng
pangyayaring magkatulad sa sa panahon ng Amerikano at ngayon.
.
Epidemya sa Pandemya ngayon
Pandemya
panahon ng (COVID 19)
ngayon (COVID
Amerikano
19)
A
Epidemya sa B
panahon ng
Pagkakatulad
Amerikano
C

1. Inilagay sa mga Quarantine Facility ang mga taong may

nakakahawang sakit upang hindi na makahawa.
2. Kumalat ang bulutong tubig , kolera at ketong.
3. Nagsusuot ng mask ang mga tao upang hindi mahawa sa
kumakalat na sakit.
4. Iminungkahi ng pamahalaan na maging malinis sa katawan upang
makaiwas sa sakit.
5. Siniyasat ang mga kababayan upang malunasan ang sakit.
6. Sundalong Amerikano ang nagsilbing doctor.
7. Inikot ang mga lalawigan upang bakunahan ang mga
mamamayan.
8. Manatili sa bahay upang maka iwas sa sakit.
9. Sundin ang mga mungkahi upang maging malusog palagi.
10. Panatilihin ang isang at kalahating metrong distansya kung nasa
matataong lugar.
D. 27
Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Isaisip

Sagutin:

3. Sa iyong palagay paano kumalat ang epidemya sa panahon ng mga

Amerikano? Paano nila ito nalutas?
_______________________________________________________
_______________________________________________________
____________________
4. Bakit mahalagang sundin ang mga mungkahi na ipinag-utos ng
pamahalaan sa ppagkalat ng pakalat ng sakit sa bansa?
_______________________________________________________
_______________________________________________________
____________________

28
Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Tayahin

Panuto: Talakayin ang mga pahayag/ tanong sa ibaba.

1. Paano nahawa ng sakit ang mga tao sa panahon ng
Amerikano?
2. Ano ang mga dapat gawin para hindi magkasakit?
3. Bakit mahalaga ang pagkaroon ng malinis na
pangangatawan at kapaligiran?

Gawain 3.1

Sagutin:

2. Bakit kailangan baguhin ng mga Amerikano ang sistema ng

transportasyon at komunikasyon sa ating bansa?
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

3. Magbigay ng isang epekto ng pag-unlad ng transportasyon o

komunikasyon sa pamumuhay ng mga Pilipino.
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

29
 Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______
Isaisip
Panuto: Piliin ang tamang sagot at ipadala gamit ang SMS sa numerong
ito__09__________.

_____ 1. Alin ang HINDI epekto ng pagpapaunlad ng transportasyon at

komunikasyon sa bansa?
a. Umunlad ang mga pook na dinaraan ng makabagong transportasyon

b. Dumami ang mga lungsod

c. Nag ugnay sa mga Pilipino sa pamamagitan ng pagpapalitan ng mensahe saan

mang dako ng mundo
d. Pagdami ng mga tao sa mga lungsod

_____ 2. Sa anong paraan binago ng mga Amerikano ang sistema ng

transportasyon at komunikasyon sa ating bansa?
a. Nagpagawa sila ng maraming kalsada at tulay
b. Nagpagawa sila ng mga daungan ng barko
c. Pinahaba nila ang riles ng tren at nagpagawa ng mga
d. Lahat ng nabanggit

_____ 3. Anong sasakyan ang pinagmulan ng pampublikong dyipni?

a. autocalesa o de-metrong taxi
b. de-kuryenteng tranvia
c. dyip ng militar
d. trackless trolley

_____ 4. Paano ka makatutulong sa pagpapanatili ng kalinisan sa mga sakayan o

terminal?
a. Bantayan na walang nakatingin at itapon ang balat ng kendi kahit saan.
b. Ilalagay ko sa bulsa ang balat ng kendi na kinain ko.
c. Isiksik ko ang balat ng kendi sa gilid ng upuan para hindi kumalat
d. Itatapon ko ang balat ng kendi sa gilid dahil wala namang basurahan.

_____ 5. Nakita mo ang iyong tatay na nag-iwan ng basura sa upuan dahil sa

pagmamadaling makasakay kayo ng bus. Ano ang iyong gagawin?
a. Magbulag-bulagan na lang ako kasi nagmamadali naman ang tatay ko.
b. Pabayaan na lang kaysa sa hindi pa kami makasakay ng bus.
c. Sasabihan ko ang tatay na balikan niya ang basura sa upuan.
d. Sasabihin ko sa tatay na babalikan ko ang basurang iniwan niya at
itatapon ko ito sa tamang basurahan.

30
Pangalan: __________________________________________ Iskor: _____
Paaralan: _________________________________________ Petsa: ______

Tayahin

Pagtambalin ang hanay A sa hanay B. Isulat ang iyong sagot sa patlang bago
ang bilang.

Hanay A Hanay B
1. uri ng sasakyan na dumadaan h. sasakyang pang-
sa riles at pinatatakbo ng himpapawid
kuryente.
i. kalesa
2. malaking uri ng sasakyang
j. bus
pandagat
k. barko
3. pinalitan ng mga sasakyan
pang dagat na mabibilis tulad ng l. tren
bangkang de-motor, lantsa, steam
tugboats at mga inter-island m. bangka
steamer. n. dyip
4. kaslukuyang sasakyan na ang
pinagmulan ay kalesa.

31
Rubric sa Pagbibigay ng Iskor sa Gawain 1.5, Pagyamanin at
Isaisip

Pamantayan 10 9 8 7
Pagsasaayos Malinaw at Maayos ang Magulo ang Walang
maayos ang kabuuan ng ibang datos kaayusan ang
paglalahad paglalahad mga
impormasyon
Kawastuhan ng Napakahusay Mahusay May Paligoy-ligoy
mga ng ang kahusayan ang mga
impormasyon pagkakabuo pagkabuo ang talata
ng talata sa talata pagkabuo
ng talata.
Kaangkupan ng Angkop na Angkop at Hindi Maraming
mga salita angkop at wasto ang angkop at kamalian sa
wasto ang mga salita wasto ang mga salita
mga salita mga salita

32
 Mga Sanggunian at Pinanggalingan

Antonio, Eleanor D
Banlaygas, Emilia L.
Dallo, Evangeline M. Kayamanan 6. Rex Bookstore, Manila Philippines, 2017

Project MISOSA 5

Project EASE, Araling Panlipunan 1, Modyul 13

33
For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education
Zone 1, DepEd Building Master Avenue, Upper Balulang, Cagayan De Oro City,
9000
Telefax: (088) 880 7072
Email Address: region10@deped.gov.ph

Division of Tangub City

Anecito St., Mantic, Tangub City
Telefax: (088) 395 – 3372
Website: www.depedtangub.net

34
35