Professional Documents
Culture Documents
Ang balita sa ibaba ay isang halimbawa kung bakit mahalagang maprotektahan mo ang iyong personal
at pribadong mga impormasyon sa social media. Basahin ang balita sa ibaba at kapulutan ng aral.
Hindi dapat isinasapubliko ang lahat ng posts sa social media account dahil maraming masamang
loob na maaaring manamantala, ayon sa isang technology expert.
Binitiwan ni Mark Milan Macanas, ang utak sa likod ng technology blog na TechPinas, ang babala sa
gitna ng pagtalakay ng mga paraan para maprotektahan ng mga magulang ang kanilang mga anak sa
social media.
Kapag nagda-download ng social media apps, awtomatiko raw na naka-"public" ang privacy settings
o puwedeng makita ng lahat ang mga posts.
"Ang settings talaga niyan ay default, kumbaga, halos public lahat... Nasa sa iyo 'yon kung paano mo
siya itutuwid na gawing mas private para sa anak mo o siguro para sa iyo na rin," sabi ni Macanas sa
programang "Sakto" ng DZMM.
Kaya sa Facebook, halimbawa, inirerekomenda ni Macanas na palitan ang settings sa "Friends Only"
kung saan mga kaibigan lamang ng taong nag-post ang makakakita sa post.
Marami na raw masasamang loob sa social media na maaaring magnakaw ng mga posts ng isang
tao.
"Napakadaling i-save and then 'pag nakuha na 'yan ng kung sino mang... masamang loob, madali na
nilang i-share 'yan," ani Macanas.
Pero bukod sa pagpalit ng privacy settings, mahalaga rin daw na nakakausap ng mga magulang ang
kanilang mga anak ukol sa aktibidad ng mga ito sa social media.
"Hindi lang 'yong parang siguro physically present ka kundi nagko-converse din kayo about ano ba
'yong mga pinapanood nila," aniya.
Nang tanungin kung dapat pa bang payagan ang mga bata na gumamit ng social media sa gitna
ng mga banta sa seguridad, sinabi ni Macanas na nakatutulong naman ang social media para maging
konektado ang bata at mahasa ang kaniyang communication skills.
"Sa panahon kasi ngayon, mahalaga 'yong connectedness," ani Macanas.
Nakasalalay daw talaga sa mga magulang ang pagbantay sa mga anak para maiwasang
mapahamak.
Naging usap-usapan muli kamakailan ang kaligtasan ng mga bata sa social media matapos maiulat
ang "Momo Challenge," isa umanong online challenge na naghihimok sa mga bata na saktan ang kanilang
mga sarili.
May ilang fact checking group naman ang nagsabing "hoax" o walang katotohanan ang "Momo
Challenge."
"Hoax" man o hindi, sinabi ni Macanas na mahalaga pa ring tutukan ang "nakikita ng mga anak natin
sa internet kasi mayroon talagang mga totoong threats."
Pag-aralan ang mga paraan upang maibahagi ang kakayahan upang maprotektahan ang personal at
pribadong impormasyon sa social media.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 1: Maglista ng limang paraan kung paano mo maibabahagi ang iyong kakayahan
at kaalaman upang maprotektahan ang personal at pribadong impormasyon sa social media batay sa mga
impormasyong iyong nabasa. Umisip ng mga sitwasyon na maaaring gawin mong batayan sa iyong ibabahaging
kakayahan at kaalaman. Gawin ito sa sagutang papel.
Halimbawa:
Sitwasyon: Nakita mo na ipinost ng iyong ate ang bagong bili niyang kwintas. Nilagyan pa niya ito ng caption
tungkol sa presyo nito.
Aking gagawin: Papaalalahanan ko si Ate na huwag na niyang ipost ito sa social media o kaya naman ay gawin
niyang pribado ang settings nito. Ito ay upang hind imaging takaw-pansin ang kwintas at halaga nito sa publiko.
Gawain Pagkatuto Bilang 2: Suriin kung nararapat mo bang ibahagi ang iyong kakayahan upang maprotektahan
ang personal at pribadong impormasyon sa social media. Lagyan ng tsek(✓) ang hanay ng iyong sagot. Gawin
ito sa sagutang papel.
Oo Hindi Hindi ko
Sa iyong palagay dapat bang...
Alam
1. Turuan ang iyong kaibigan kung paano magpalit ng privacy setting
mula “Public to Private” kung siya ay wala pang alam tungkol dito.
2. Pigilan ang sinumang magpopost ng mga larawan o gawain sa social
media na maaring magdulot ng kapahamakan sa kanya.
3. Palalahanan ang mga tao na ang pagsasapubliko ng mga ipinopost
na larawan, gawain at personal na impormasyon sa social media ay
mainam para sa lahat.
4. Paalalahanan ang lahat na ugaliing mag-sign out pagkatapos
gumamit ng kahit anong social networking sites.
5. Hayaan na lamang ang lahat na magpost ng mga bagay at
impormasyon tungkol sa sarili.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Basahin ang sitwasyon at ibigay ang hinihinging solusyon upang makapagbahagi
ng kakakyahan upang maprotektahan ang personal at pribadong impormasyon sa social media. Gawin ito sa
sagutang papel.
Nagpagawa sayo ng Tiktok account ang iyong nakababatang kapatid, ano-ano ang mga
maibabahagi mo tungkol sa mga dapat at di-dapat gawin sa paggamit nito upang makasiguro na
mapoprotektahan niya ang kaniyang personal at pribadong impormasyon?
MYRASOL D. BELTRAN
MA. LETICIA JOSE C. BASILAN, PhD
PHILIPS T. MONTEROLA