Professional Documents
Culture Documents
Grade 7 EsP LAS
Grade 7 EsP LAS
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Ikalawang Markahan
GAWAING PAGKATUTO
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION II – CAGAYAN VALLEY
GAWAING PAGKATUTO SA EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
GRADE 7
COPYRIGHT PAGE
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines.
However, prior approval of the government agency or office wherein the work is created shall be
necessary for exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the
Curriculum and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational
purposes and the source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an
edited version, an enhancement of supplementary work are permitted provided all original works
are acknowledged and the copyright is attributed. No work may be derived from this material for
commercial purposes and profit.
Consultants:
Regional Director : ESTELA L. CARIÑO, EdD., CESO IV, DepEd R02
Assistant Regional Director : JESSSIE L. AMIN, EdD,CESO V, DepEd R02
Schools Division Superintendent : CHERRY S. RAMOS, EdD,, CESO V, Santiago City
Asst. Schools Division Superintendent: JONATHAN A. FRONDA, PhD, CESE, Santiago City
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID : JANETTE V. BAUTISTA, EdD
Development Team
Writers: Cabudol, Visitacion M., CHS , Castillo, Eden,SES, Lucas, Rovelyn R.,PNHS, Gonzaga,
Daisylyn A., Villa Gonzaga ES, Valdez, Editha B.,RNHS, Franco, Princess May R.,PNHS,
Bartolome, Jean P.CHS, Butoy, Lucia, Abra ES, Fernandez, Maria Cecilia, Naggasica HS, Mayormente,
Melowin, RNHS, Macayanan, Rowena V., San Andres ES, Corpuz, Nora, Buenavista ES, Pablo, Elvira,
Sinsayon ES. Allen Manuel, SNCS, Montemayor, Magdalena S.
RLQAT/Content Editors: Helen Grace J. Tabor, Marilou D. Desiderio, Noemi C. Soliven, PhD
ii
Nasusuri ang isang pasyang ginawa batay sa gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob. 6
EsP7PS-IIa-5.2
Nakikilala na natatangi sa tao ang Likas na Batas Moral dahil ang pagtungo sa 20
kabutihan ay may kamalayan at kalayaan. Ang unang prinsipyo nito ay likas sa tao na
dapat gawin ang mabuti at iwasan ang masama. EsP7PS-IIc-6.1
Nailalapat ang wastong paraan upang baguhin ang mga pasya at kilos na taliwas sa 25
unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral
EsP7PS-IIc-6.2
Nahihinuha na likas sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o sa masama; ngunit ang 53
kalayaan ay may kakambal na pananagutan para sa kabutihan. EsP7PT-IIf-7.3
Naisasagawa ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kaniyang 57
paggamit ng kalayaan. EsP7PT-IIf-7.4
Nakikilala na may dignidad ang bawat tao anoman ang kanyang kalagayang 65
panlipunan, kulay, lahi, edukasyon, relihiyon at iba pa
EsP7PT-IIg-8.1
iii
Napatutunayan na ang
a. paggalang sa dignidad ng tao ay ang nagsisilbing daan upang mahalin ang kapwa
tulad ng pagmamahal sa sarili at 75
b. ang paggalang sa dignidad ng tao ay nagmumula sa pagiging pantay at
magkapareho nilang tao. EsP7PT-IIh-8.3
iv
GAWAING PAGKATUTO
Isip at Kilos Loob
Ang isip ay ang kakayahang alamin ang diwa at buod ng isang bagay. Ito ay may
kapangyarihang manghusga, mangatwiran, magsusi, mag-alala at umunuwa ng kahulugan ng
mga bagay. May limang katangian ng isip: 1. katalinuhan (intellect) 2. Katwiran (reason) 3.
intelektuwal na kamalayan (intellectual consciousness) 4. konsensiya (conscience) at 5.
intelektuwal na memorya (intellectual memory)
KasanayangPampagkatuto at Koda
Gawain 1: Pagtatapat-tapat
Panuto: Tukuyin ang kahulugan o tinutukoy ng mga salita sa Hanay A. Hanapin ang sagot sa
Hanay B. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang bago ang bilang.
HANAY A HANAY B
_____1. katwiran (reason) a. pagkakilala ng tao sa tama o mali na
naging gabay sa kanyang kilos
_____2, katalinuhan (intellect) b. kamalayan ng tao na siya ay may
katalinuhan o angking talino
_____3. Intelektuwal na katalinuhan c. ang tao ay may kapangyarihang
(intellectual consciousness) mangatwiran
_____4. Konsensiya (conscience) d. kakayahan ng taong madaling makapag
memorya
_____5. Intelektuwal na memorya e. kakayahan ng taong makapag-isip
(intellectual memory) o magdesisyon
Gawain 2 “PAGTUKOY/PAKILALA
Panuto: Tukuyin ang mga salita o pahayag na tumutukoy sa katangian, gamit o
tunguhin ng isip at kilos-loob. Isulat ang ISIP o KILOS LOOB sa patlang
ng bawat aytem.
_________1. Ginagamit ito sa pagkalap ng kaalaman at karunungan.
_________2. Umaasa sa ibinibigay na impormasyon ng isip
_________3. Ito ay gawaing naaakit sa mabuti at lumalayo sa masama.
_________4. Ito ay may kapangyarihang manghusga, mangatwiran, magsuri, maalala at
umunawa ng kahulugan ng mga bagay.
_________5. Ito ang kapangyarihang pumili, magpasya at isakatuparan o isakilos ang
pinili.
Sitwasyon 1. May iniinom kang juice, nang maubos ito wala kang makitangbasurahan
Kaya’t sabi ng kaibigan mo itapon na lang ito sa iyong dinadaanan.
Sitwasyon 3. May napulot kang wallet sa dinadaanan mo na may lamang pera at mga ID
ng may-ari. Walang nakakita na ikaw ang nakapulot. Ano ang iisipin at
gagawin mo?
4. Ano ang inaasahan na dapat magawa ng tao dahil siya ay nilikha ng may isip at kilos-
loob?
a. Ang tao ay may tungkuling sanayin, paunlarin at gawing ganap ang isip at kilos-
loob.
b. Kawangis ng Diyos ang tao dahil sa kakayahan niyang makaalam at magpasya ng
malaya.
c. Inaasahang magkasabay na pinauunlad ng tao ang kanyang isip at kilos-loob.
d. Ang tao ay biniyayaan ng iba’t ibang kakayahan na nagpakilala sa kanya.
Panuto: Punan ng wastong sagot ang bawat patlang para mabuo ang katuturan ng isip
at kilos-loob. Piliin ang sagot sa mga pagpipilian at isulat sa patlang.
Mga Pagpipilian:
natatangi makaalam umunawa
nagpapasya o pumili kumilos o gumawa kabutihan
katotohanan sanayin paunlarin
gawing ganap
Repleksiyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
SUSI SA PAGWAWASTO
Gawain 1. Paghahanay
1. C
2. E
3. B
4. A
5. D
Gawain 2. Pagtukoy/Pagkilala
1. Isip
2. Kilos-loob
3. Kilos-loob
4. Isip
5. Kilos-loob
Gawain 3. Pagsusuri sa sitwasyon
Inihanda ni:
VISITACION M. CABUDOL
May-akda
GAWAING PAGKATUTO
Isip at Kilos-loob
KasanayangPampagkatuto at Koda
Nasusuri ang isang pasya na ginawa batay sa gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob.
(EsP7PS-IIa-5.2)
Panuto: Iguhit ang sa kahon kung ang isinasaad sa bawat bilang ay TAMA
at kung mali.
1. Napadaan si Tina sa bahay nila Mang Pepe nang bigla siyang napalingon at
namangha sa mga bunga na tanim na gulay. Nakita niya na nakabukas ang gate. Dahil
walang tao, pumasok siya na walang paalam at pumitas ng mga bunga upang iuwi sa
kanilang bahay.
2. Namasyal sa Manila Zoo ang mag-anak na Cruz. Ang bunso sa tatlong anak na si
Nena ay Nakita ang mga kuneho at sinabing gusto niyang pakainin ang mga ito.
Pumayag ang kaniyang ama kahit may babala na huwag papakainin ang kahit
anumang hayop.
4. Papasok na sana sa paaralan si Ema nang makita niyang umiiyak ang isang bata.
Nilapitan niya ito at tinanong ang dahilan ng kanyang pag-iyak, sinabi ng bata na
nahulog ang kanyang sapatos sa kanal. Kahit alam ni Ema na pwedeng marumihan ang
kanyang uniporme ay kinuha parin ang sapatos upang ibigay ito sa bata.
Gawain 3
Panuto: Ang tao ay kawangis ng Diyos. Sa papaanong paraan mo ito mapapatunayan. Isulat
ang iyong sagot sa bawat puso.
1. 3.
2.
4. 5.
Gawain 4:
Repleksiyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Pagwawakas
Natutunan ko na ang isip at kilos loob ay magkaagapay, ang kilos loob ay nakakabase
sa atingisip, kaya ang isip din natin ang magdidikta kung ano ang tama at mali kung anoang
sinasabi ng ating isip yun ang gagawinng kilos-loobn atin.
Sanggunian
EsP Curriculum Guide
https://brainly.ph/question/428863
Mga larawan
Illustrator: Ella Shamae A. Castillo
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1. Mga Halimbawang Sagot.
1 2 3
10
4 5
5. Ipagbibigay alam sa
4. Ipaalala na ang opisyal ang pangyayari
pangongopya ay upang mabigyan sila ng
halimbawa ng pangaral na ang
pandaraya kaya hindi pananakit ay hindi
dapat gawin. mabuting gawa.
Gawain 2
1.
2.
3.
4.
5.
Gawain 3
11
Magsimba at
Isa puso ang pangaral
makinig sa salita ng
ng ating mga
Diyos.
magulang.
Inihanda ni:
EDEN A. CASTILLO
May Akda
12
5. Habang nag-uusap kayo sa corridor ng isa mong kaklase, nakita niyo ang isang
estudyante na nagmamadali at sa hindi inaasahan, siya ay nadapa at nagtawanan ang
mga kapwa mo mag-aaral dahil sa nakitang iyon ng kasama ng kaklase mo. Ano ang
sasabihin mo sa kanya?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
14
Gawain 3
Panuto: Hanapin ang mga salita na may kaugnayan sa isip at kilos-loob sa kahon.
Maaaring ito ay pahalang, pababa o pataas. Isulat ang iyong sagot sa iyong sagutang
papel o kwaderno.
K M A G P A S Y A T K
I S L S U M A L A R K
L S U M U R I O R A A
O U I U U K K Y T Y T
S M M P U M I L I B A
L A T A O M A O H L L
O L G S G A A L M E I
O A D E O H L L A J N
B L I J D W U N A L U
G A Y D M P Y S A L H
M l S R I R F T G A
K A T O T O H A N A N
1._________________ 6. ____________________
2. _________________ 7. ____________________
3. _________________ 8. ____________________
4. _________________ 9. ____________________
5. _________________ 10. ___________________
Gawain 4
Panuto: Ang tunguhin ng isip ay katotohanan, at ang tunguhin ng kilos-loob ay kabutihan,
kaya ang isip at kilos-loob ay magkaugnay, ang katotohanan at ang kabutihan.
Basahin ang mga sumusunod na pangungusap na nagpapahayag ng katotohanan. Isulat ang
letrang S kung ikaw ay sumasang-ayon at D kung Di-sumasang-ayon.
_____1. Sinasabi ko ang totoong dahilan kung ako ay humihingi ng pera sa aking mga
magulang.
_____2. Mahinahon akong nagbabahagi ng aking opinion kahit sa mga sumasalungat
sa akin.
_____3. Malugod kong tinatanggap ang aking pagkakamali kapag ako ay sinasabihan.
15
Repleksiyon
Natutunan ko sa araling ito ay _________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Sanggunian
A. Aklat
A Filipino of Today for Tomorrow by Ma. Zilpha P. Rallos& Bro. Rolando R. Dizon,
FSC
EdukasyonsaPagpapakatao 7
B. Website
https://www.slideshare.net/lhoralight/k-to-12-grade-7-learning-material-in-
edukasyon-sa-pagpapakatao-q1q2
https://biblehub.com/genesis/1-27.htm
Susi sa Pagwawasto
Gawain I
Ang mga sagot ay magkakaiba ayon sa kung ano ang Gawain ng mga mag-aaral.
Gawain 2
Ang mga sagot ay magkakaiba ayon sa kaisipan ng mga mag-aaral
Gawain 3
Kilos-loob Tao
Magpasya Isip
Umalala Katotohanan
Sumuri Maghusga
Pumili Katalinuhan
Gawain 4
Ang mga sagot ay magkakaiba ayon sa pamantayan ng mga mag-aaral
Inihanda ni:
16
GAWAING PAGKATUTO
Natatangi Ako! Ipinagmamalaki Ko!
Gawain 1.
Panuto: Iguhit ang puso kung ang sitwasyon ay nagpapakita ng tamang pagpapasiya
gamit ang isip at kilos-loob at kwadrado kung hindi. Iguhit ang sagot sa patlang o sa
sagutang papel.
______ 1. Nais ni Johanna na magkaroon ng magandang kinabukasan kaya
pinagbuti niya kanyang pag-aaral.
_______2. Nais ni Heart Antonette na makakuha ng mataas na grado ngunit hindi
naman niya pinagbubutihan ang kanyang pag-aaral.
_______3. Hindi nakakasagot ng wasto sa klase si Loraine dahil hindi siya nakikinig sa
kaniyang guro.
_______4. Kusang loob na inayos ni Gabriel ang mga dapat ayusin sa kanilang bahay.
_______5. Iniisip palagi ni Carol ang kanyang kinabukasan kaya pinagbubuti niya ang
kanyang mga gawain.
Gawain 2
Panuto: Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot na nagpapakita ng angkop na pagpapasiya
tungol sa katotohanan at kabutihan gamit ang isip o kilos-loob.
1. Napulot ni Ysabel ang pitaka ni Karla, Ano kaya ang kanyang gagawin?
a. Hindi niya ibabalik ang pitaka dahil napulot naman niya ito.
b. Ibabalik niya ang pitaka kay Karla, dahil sa kanya naman talaga ito.
c. Gagastusin niya ang mga perang napulot.
d. Hahayaang nakakalat ang pitaka sa lansangan.
Gawain 3
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. Isulat ang sagot sa patlang bago ang
numero o sa sagutang papel.
________ 1. Paano mo lilinangin ang iyong isip at kilos-loob?
a. Sa pamamagitan ng paggawa ng wasto na naaayon sa iyong kalooban.
b. Sa pamamagitan ng pagsunod sa gusto lamang.
c. Sa pamamagitan ng hindi pagtupad sa iyong kalooban.
d. Sa pamamagitan ng paggawa ng di kanais-nais.
Repleksiyon
Natutunan ko sa araling ito na ang bawat indibidwal ay may ___________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian
EsP CG page 97
ESP Modyul, Grade 7
MELC EsP Grade 7 pages 93-94
Susi sa Pagwawasto
19
GAWAING PAGKATUTO
Ang Kaugnayan ng Konsensiya sa Likas na Batas Moral
Ang likas na Batas Moral ay natatangi sa tao dahil ang pagtungo sa kabutihan ay may
kamalayan at kalayaan. Ang unang prinsipyo nito ay likas sa tao na dapat gawin ang mabuti
at iwasan ang masama.
Ang tao ay may kalayaan-ang kakayahang magtakda ng layunin para sa sariling buhay
at gumawa upang makamit ito. Dahil sa kalayaang ito, ang tao ay may kakayahang magpasya
na kumilos o di kumilos at siya ay may kakayahang pumili. Kung kaya’t ang kanyang kilos at
pagpapasya ay dumadaan sa proseso ng pag-iisip.
Ito ang dahilan kung bakit mahalaga ang batas. Ito ang nagbibigay ng hangganan sa
kilos ng tao at ito ang nag-uutos, nagbabawal at nagpapahintulot. Mahalaga ito upang
isaalang-alang hindi lamang ang makabubuti sa sarili kundi upang makamit ang kabutihang
panlahat.
Likas na mayroon sa isang tao ang batas moral at ng paggana ng kaniyang
konsensiya. Kaya nga maging ang isang bata na kulang sa kaalaman ay maaaring kumilos
ayon sa batas moral at ng kanyang konsensiya.
Nakikilala na natatangi sa tao ang Likas na Batas Moral dahil ang pagtungo sa kabutihan ay
may kamalayan at kalayaan. Ang unang prinsipiyo nito ay likas sa tao na dapat gawin ang
mabuti at iwasan ang masama. (EsP7PS-IIc-6.1 )
Gawain 1
A. Panuto: Basahing mabuti ang pangungusap. Kilalanin kung anong salita ang
tumutukoy sa bawat pangungusap. Hanapin ang tamang sagot sa kahon sa ibaba.
Isulat ang letra ng sagot sa patlang.
_______1. Ang kakayahan ng tao na kumilala ng mabuti at masama.
_______2. Ito ay likas sa tao mula sa pagkasilang dahil sa kanyang kalayaan.
_______3. Ano ang kahulugan ng konsensiya.
_______4. Ang tawag sa batas na namamahala sa tao na nakabatay sa
katotohanan
_______5. Ang batas na ito ay mananatiling iiral dahil ito ay permanente.
B. TAMA o MALI
20
Mga Tanong:
1. Kung ikaw si Roland, ano ang iyong isasagot sa iyong guro? Bakit?
2. Ano ang naging batayan mo sa iyong pagpapasya?
3. Base sa iyong pasya, ano ang ugnayan ng Likas na Batas Moral at konsensiya?
Gawain 3. Pagpapaliwanag
Panuto: Bilang mag-aaral, gagawin mo rin ba ang mga nasa larawan sa ibaba. Ipaliwanag ang
iyong naging batayan ng pagpapasya.
Paliwanag:__________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
21
Paliwanag:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Paliwanag:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
RUBRIKS SA PAGSUSURI
Pamantayan Bahagdan Puntos
Nilalaman 40%
Pagka-orihinal 25%
Pagkamalikhain 20%
Kabuuang presentasyon 15%
Kabuuan 100%
Repleksiyon
Ano ang aking natutunan sa mga gawain?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian
https://www.scribd.com/document/365329693/Likas-Na-Batas-Moral
https://brainly.ph/question/177541
https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fthelariatonline.com%2Fcellphone-
theft-in-school-is-getting-out-of-
hand%2F&psig=AOvVaw2q04jIvuS2sgtCuuATheIr&ust=1594283840844000&source=imag
es&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCNj6qMqgveoCFQAAAAAdAAAAABAD
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.law.com%2Fcorpcounsel%2
F2020%2F05%2F06%2Fcaught-ink-handed-finra-bars-former-general-counsel-accused-of-
cheating-on-
exam%2F&psig=AOvVaw3kqKbQF2O95fO9uXygyP7P&ust=1594284094698000&source=
images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCJCEw7KhveoCFQAAAAAdAAAAABAD
https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Faskthejudge.info%2Fwhat-if-i-
damage-school-
property%2F&psig=AOvVaw0JT2RArACAut2xpABSetNc&ust=1594284296246000&sourc
e=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCKiRtdijveoCFQAAAAAdAAAAABAL
23
Gawain 1
A. 1. Konsensiya
2. Likas na Batas Moral
3. Mayroong kaalaman
4. Obhetibo
5. Walang Hangan
B. 1. T
2. T
3. M
4. T
5. T
Gawain 2
Magkakaiba ng sagot
Gawain 3
Magkakaiba ng sagot
Gawain 4
Magkakaiba ng sagot
Gawain 5
Magkakaiba ng sagot
Inihanda ni:
EDITHA BALDONADO-VALDEZ
May-Akda
24
GAWAING PAGKATUTO
Ang Kaugnayan ng Konsensiya sa Likas na Batas Moral
Bahagi ng buhay ng tao ang gumawa ng pasiya araw-araw. Mula paggising sa umaga
magsisimula na ang maghapong pagpapasiya. Babangon na o hindi pa, maliligo o
maghihilamos, kakain na o mamaya pa ay ilan lamang sa mga pagpapasiyang ito. Marahil
hindi na nga ito napapansin bilang bahagi ng pang-araw-araw na gawain. Magkagayunman,
sa pagpipili o paghuhusgang ginagawa ng tao, may kailangan siyang pag-ukulan ng pansin,
Ito ay ang pagpili sa pagitan ng tama at mali na kaniyang gagawin. Paano nga ba nasasabing
tama ang isang kilos samantalang mali ang isa? Paano mo ito makikilala? Higit sa lahat,
paano mo ito pipiliin?
Gawain 1
Panuto: Upang matukoy mo ang iyong damdamin na nagpapamalas ng kakayahan sa
pagpapasya ng mabuti, isa-isahing sagutin ang bawat gawain nang may katapatan.
Tuklasin mo ang paraan ng iyong gagawing pagpipili sa sitwasyong ito. Pag-aralan ang case
study sa ibaba. Ano ang iyong gagawin kung ikaw ay nahaharap sa ganitong sitwasyon?
Piliin ang iyong gagawin sa apat na pagpipilian at sagutin ang mga tanong pagkatapos.
Sa mga gawain sa ibaba, tukuyin mo kung alin dito ang tama o mali. Pangatwiranan
ang iyong naging sagot, isulat ito sa espasyo para sa paliwanag.
Gawing gabay ang ilustrasyon sa ibaba.
25
____________________________
Sagutin:
1. Alin sa apat na sitwasyon ang sinagutan mo ang tama? Bakit mo nasabing ito
ay tama?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
2. Alin sa mga ito ang may sagot kang mali? Bakit mo nasabing ito ay mali?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
26
Gabay na tanong:
1. Bakit ang mga sitwasyon na iyong napili ay nagpapakita ng mabuting pagpapasya?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ano ang dapat mong gawin upang maipakita ang iyong kakayahan sa mabuting
pagpapasya?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 3
Panuto: Basahin ang diyalogo at sagutin ang mga kasunod na katanungan.
2. Anong mga katangian ang ipinakita ng dalawang bata na magpapatunay na tama ang
kanilang pasya at umiral ang konsenya lalo na nang kausapin sila ng kanilang kapitbahay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Kung ikaw ang isa sa mga bata, ano ang iyong mararamdaman kapag itinatama ang iyong
pasya? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 4
Panuto: Suriing mabuti ang mga sitwasyon, isulat ang TAMA kung ito ay nagpapakita ng
tamang pasya at kilos sa mga tungkuling ibinigay sa isang batang katulad mo, isulat ang
MALI kung itong ay hindi nagpapakita ng tamang kilos.
Gabay na tanong:
2. Ano ang pinagbatayan mo para sabihing tama o mali ang isang kilos?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Repleksiyon
Sanggunian
https://www.slideshare.net/razonlance/grade-7-esp-learners-module
Susi sa Pagwawasto
1. Kapitbahay na guro
2. Pagiging masunurin, tamang pagpapasya, pagiging mabuting bata at
pagtanggap ng pagkakamali
3. Nagbago ang dalawa simula nang pagsabihan sila ng kanilang kapitbahay.
4. Mahalaga ang pagtatama ng maling pasya at kilos upang maging produktibong
indibidwal sa hinaharap.
5. Ang sagot sa bilang na ito ay depende sa mag-aaral. Lahat ng kanilang sagot ay
tatanggappin at pag-uusapan kasama ang gabay ng guro.
29
Ang natutunan ko sa araling ito ay ang Likas na Batas Moral ay ibinigay sa tao noong
siya ay likhain. Ito ay sa dahilang nakikibahagi siya sa karunungan at kabutihan ng Diyos. Sa
pamamagitan ng batas na ito, ang tao ay may kakayahang makilala ang mabuti at masama.
Dahil sa kalayaan, ang tao ay may kakayahang gumawa ng mabuti o masama. Nakaugat ito
sa kanyang malayang kilos-loob dahil ang pagtungo sa kabutihan o sa kasamaan ay may
kamalayan at kalayaan.
Inihanda ni:
30
GAWAING PAGKATUTO
Ang Kaugnayan Ng Konsensya Sa Likas Na Batas Moral
31
Itinuturing ang konsensya bilang batas moral na itinanim ng Diyos sa isip at puso ng
tao. Ang tao mismo ang naghuhusga ng mabuti o masama sa kanyang gagawin gamit
ang kanyang konsensya.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda:
Nahihinuha na nalalaman kaagad ng tao ang mabuti at masama sa konkretong sitwasyon
batay sa sinasabi ng konsensya. Ito ang Likas na Batas Moral na itinanim ng Diyos sa isip at
puso ng tao. ESP7PS-IId-6.3
Gawain 1: CASE STUDY
Panuto: Ano ang iyong gagawin kung ikaw ay nahaharap sa ganitong sitwasyon.
Piliin ang iyong gagawin sa apat na pagpipilian at sagutin ang mga tanong.
32
____
3. 4.
Kukunin ko ito para Sasabihin ko ito sa kasama ko
maipagamot ang tatay ko. para siya ang pumulot sa
( ) Tama ( ) Mali pitaka.
________________________ Paliwanag:
________________________ ________________________
________________________ ________________________
________________________
2. Alin sa mga ito ang sinagutan mo ng mali? Bakit mo nasabing ito ay mali?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
33
1. Ang __________ ay isa sa mga kilos ng isip na nag-uutos o naghuhusga sa mabuting dapat
gawin o sa masamang dapat iwasan.
2. Ang ___________ay tumutukoy sa likas o natural na batas ng kalikasan at kalawakan na
ginawa ng Panginoon. Ang batas na ito ay hindi maiiwasan, hindi maiiba, at hindi
mababago.
3. Ang __________ ay itinuturing na kasingkahulugan ng mga salitang tungkulin,
obligasyon, at responsibilidad na dapat gawin ng isang tao para sa kanyang sarili at para sa
kanyang bayan.
4. “Ang konsensya ay isang natatanging kilos pangkaisipan, isang paghuhusga ng ating
sariling katwiran”. Ito ay prinsipyo ni ______________.
5.Ang _________ ng tao ay palaging may kakambal na pananagutan.
6. Ang ___________ ay mga batas na ipinagkaloob sa tao bilang tugon sa kanyang
pakikibahagi sa kabutihan at karunungan ng Diyos.
7. Ang lahat ng tao ay dapat may __________ sa batas pantao.
34
Gawain 4
Marahil narinig mo ang payo na, “Gawin mong gabay ang iyong konsensya”, sa
tuwing nahaharap ka sa isang mahalagang pagpapasya. Maraming paniniwala ang nakakabit
sa salitang ito, gayundin ang iba’t ibang pakahulugan dito. Ikaw, ano ang pakahulugan mo sa
salitang ito?
Isulat sa mga bilog sa ibaba ang mga salitang nagbibigay kahulugan sa salitang
KONSENSYA. Gawing gabay ang halimbawa sa ibaba.
KONSENSIYA
Halimbawa:
Gabay sa pagkilala ng
mabuti at masama
Gawain 5
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na pangungusap at bilugan ang titik ng
tamang sagot.
35
Repleksiyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Sanggunian
Edukasyon sa Pagpapakatao 7, pahina 137-159
Gabay ng Guro sa ESP 7, pahina 39
K to 12 Kurikulum
Susi ng Pagwawasto
Gawain 1 Gawain Gawain 3 Gawain 4 Gawain
2 5
1. Tama 1. Konsensiya 1. Nanghuhusga 1.K
A. sa mabuti at
36
Gawain 1: B
Inihanda ni:
37
GAWAING PAGKATUTO
Ang Kaugnayan ng Konsensiya sa Likas na Batas Moral
Bahagi ng buhay ng tao ang gumawa ng pasiya araw-araw. Mula paggising sa umaga
magsisimula na ang maghapong pagpapasya. Babangon na o hindi pa, maliligo o
maghihilamos, kakain o mamaya pa ay ilan lamang sa mga pagpapasyang ito. Marahil hindi
na nga ito napapansin bilang bahagi ng pang-araw-araw na gawain.
Sa pagpili o panghuhusgang ginagawa ng tao, may kailangan silang pag-ukulan ng
pansin, ito ay ang pagpili sa pagitan na tama o mali na kaniyang gagawin.
Ang Likas na Batas Moral ay likas sa tao dahil sa kanyang kalagayan. Layon ng Batas
Moral na pagkalooban ang tao ng kinakailangang batayan upang makagawa ng tamang pasya
at kilos. Sa tamang pagpapasya, kailangang ang paghuhusga ng konsensya, kung ang
paghatol ay hindi naaayon sa likas na Batas Moral, ang konsensiya ay maaari pa ring
magkamali.
GAWAIN 1
Panuto: Basahin at bilugan ang tamang sagot sa mga pahayag
1. Lumaki si John Llyod sa isang pamilyang relihiyoso. Habang siya ay lumalaki at
nagkakaisip, nakikita niya ang maraming mga pagkakataon na kailangan niyang maging
matatag laban sa tuksong gumawa ng masama. Dahil dito, madalas siyang sumasangguni
sa maraming mga mahahalagang aklat na magtuturo sa kanya ng mga batayan sa pamimili
ng tama at mabuti. Anong pamamaraan sa paglinang ng konsensya ang inilalapat ni John
Lloyd.
a. Sanayin ang sarili na pinakikinggan at sinusunod ang konsensya.
b. Ipagpaliban muna ang pasya o kilos kung may pag-aalinlangan at agam-agam.
c. Isabuhay ang mga moral na alituntunin. Nalilinang ang konsensya sa pamamagitan
ng pagsasabuhay ayon sa tamang alituntunin.
d. Pag-aralan ang mga moral na alituntunin upang maging sensitibo ang konsensya sa
pagkilala sa mabuti at masama.
2. Ano ang maitutulong ng pag-iwas ng tao sa paggamit ng maling konsensya?
a. Maiiwasan ang landas na walang katiyakan.
b. Masusugpo ang paglaganap ng kasamaan.
c. Makakamit ng tao ang kabanalan.
d. Wala sa nabanggit
38
39
GAWAIN 2
Panuto: Kung sa iyo mangyayari ang mga sitwasyon, ano kaya ang mararamdaman
mo? Kulayan ang mukhang kumakatawan sa maari mong maramdaman. Gamitin ang pulang
krayola.
GAWAIN 3
40
1. Sino o ano sa iyong palagay ang kinakausap ng may akda sa binasa mong tula?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Paano mo masasabing malinis o mabuti ang konsensiya ng isang tao? Ipaliwang ang
iyong sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
41
GAWAIN 5
Panuto:
Basahin at unawain ang sitwasyon sa ibaba. Suriin ito sa pamamagitan ng pagkilala sa
sasabihin o paghuhusga ng konsensiya sa sitwasyong ito. Isulat ito sa unang hanay o
kolum. Kilalanin din ang pinagbatayan ng konsensiya sa paghusga nito.
Isulat ito sa ikalawang hanay o kolum. Gabay mo ang naunang sitwasyon bilang
halimbawa.
42
Sitwasyon 1:
Sitwastion 2:
Malaki ang tiwala ng mga magulang ni Penny sa kaniya. Kahit malayo ang
bahay nila sa kanilang paaralan, pinayagan siya na tumira malapit sa
paaralan sa kanilang bayan. Tuwing Biyernes nang hapon siya umuuwi sa
kanilang lugar at bumabalik sa inuupahang bahay tuwing Linggo nang
hapon. Isang araw, niyaya si Penny ng kaniyang mga kaklase na mag-
inuman sila. Hindi naman daw siya mapapagalitan dahil hindi naman
malalaman ng kaniyang magulang.
155
43
Gawain 5
Gawin ang “ Kontrata ng mga Pasya at Kilos na Pauunlarin Ko” Gawing gabay ang
unang halimbawa kung paano ito gagawin.
Kung Ang pasya o kilos na kailangang
baguhin.
Damdamin ko Damdamin ko sa pasya o kilos.
Kaya Ang dapat kong gawin tungo sa
kabutihan.
Halimbawa:
Linggo Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Sabado
Kung Naglalaro ako
ng computer
games bago
gawin ang
aking
homework.
Damdamin Nalulungkot
ako dahil
naging pabaya
ako. Nagsisisi
ako dahil wala
akong
naisumite na
homework
kinabukasan.
Kaya Uunahin ko
ang paggawa
ng homework
bago
maglibang
tulad ng
paglalaro ng
computer
games.
44
SANGGUNIAN
K to 12 Curriculum Guide, EdukasyonsaPagpapakatao Textbook Grade 7
EsP Curriculum Guide
Kagamitanngmga Mag-aaralEsP 7, pp. 137-159
Susi sa Pagwawasto
GAWAIN 1:
1. d
2. a
3. d
4. a
5. a
6. d
7. c
8. b
9. b
10. d
Inihanda ni:
LUCIA B. BUTOY
May akda
45
GAWAING PAGKATUTO
Indikasyon ng Pagkakaroon O Kawalan ng Kalayaan
Gawain 1
Panuto: Bilugan ang mga salita na tumutukoy sa aralin. Ang hindi kaayon ng pagkakaroon at
kawalan ng kalayaan.
N A A Y A L A K B S E
A B E D U K A S Y O N
L U D I G N I D A D K
A S T G O P P R S T M
W O N N A S S S R P T
A S B B S S R A O M T
K B M D D S R A T M O
46
TAMA O MALI: Isulat sa patlang ang TAMA kung wasto ang ipanahahayag ng bawat
bilang at MALI kung ito ay di batay sa pangyayari sa artikulo.
___________1. Ang kalayaan ay may kalakip na disiplina at responsibilidad.
___________2. Ang kabataan ay dapat pagbutihin ang pag-aaral upang maging
produktibo ito na mamamayan.
___________3. Sapat na sabihin lamang nating tayo ay nagmamahal ng bayan.
___________4. Ang pangangalaga sa kalikasan ay pagmamahal sa ating kalayaan.
___________5. Edukasyon ang mag- aahon sating kahirapan.
Gawain 4
Panuto: Gumawa ng poster na nagpapakita ng pagkakaroon o kawalan ng kalayaan. Ilagaysa
¼ illustration board.
Rubriks sa Pagpupuntos:
Panuto: Pamantayan sa pagbibigay ng mga puntos.
Kaangkupan sa Paksa - 30%
Orihinal ngPagkagawa - 20%
Biswal naKagandaan - 30%
MaiklingPagpapaliwanag sa Likhang Sining - 20%
Kabuuong Puntos
100%
47
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
N A A Y A L A K B S E
A B E D U K A S Y O N
L U D I G N I D A D K
A S T G O P P R S T M
W O N N A S S S R P T
A S B B S S R A O M T
K B M D D S R A T M O
Gawain 2 Gawain 3
1. ☺ 1. Tama
2. ☺ 2. Tama
3. 3. Mali
4. 4. Tama
5. ☺ 5. Tama
Gawain 4.
Iba-iba ang kasagutan. Ang pagpupuntos ay ayon sa rubriks.
Inihanda ni:
ALLEN D. MANUEL
May akda
48
GAWAING PAGKATUTO
Tunay na Kalayaan
Gawain 1
Panuto: Hanapin sa loob ng kahon ang salita na inilalarawan sa bawat bilang. Isulat ang sagot
sa sagutang papel. Maaring maulit ang sagot.
49
Gawain 3
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag sa ibaba. Isulat ang salitang TAMA
kung ito ay nagpapahayag ng tamang konsepto. Isulat ang MALI kung ito ay
nagpapahayag ng maling konsepto.
_______1. Ang isip ay ginagamit sa pang-unawa.
_______ 2.Walang kakayahan ang taong tuklasin ang totoo.
_______ 3. Likas sa tao ang inklinasyon na gumawa nang mabuti.
_______ 4. Ang kilos-loob ay ginagamit sa pagkilos at paggawa.
_______ 5. Walang epekto sa ating pagkatao ang pagsisinungaling.
_______ 6. Ang tao ay may kakayahan na piliin ang mabuti at masama
_______7. Ang kalayaan ay isang napakahalagang karapatan ng bawat tao.
_______8. Ang tunay na kalayaan ay nakakapamuhay ng matiwasay at payapa.
_______9. Nababase sa mga kaguluhan ang pagkamit ng tunay na kalayaan.
______10. Karapatan ng bawat tao ang makaranas ng tunay na kalayaan habang siya ay
nabubuhay.
Gawain 4
Panuto: Bilang malayang kabataan na may isip at kilos-loob may tungkuling nakaatang sa iyo
na dapat mong isabuhay. Suriin mo ang iyong sarili kung alam mo ang mga ito at kung tugma
ang kilos mo sa iyong kaalaman. Magtala ng limang tungkulin ng isang kabataang katulad
mo. Suriin mo kung alam mo ang mga ito sa pamamagitan ng paglalagay ng simbolong tsek
( ) o ekis (×) sa tapat nito. Suriin din kung ginagawa mo ito sa pamamagitan ng paglalagay
ng parehong simbolo. (5 PUNTOS)
50
Pumili ng awiting
pakikinggan
Gawain 5
Panuto: Basahin at unawain ang sitwasyon sa ibaba. Suriin ito sa pamamagitan ng pagkilala
sa maaaring kahihinatnan ng kilos sa bawat sitwasyon. Isulat ito sa unang kolum
ang agarang epekto o kahihinatnan ng kilos. Isulat din sa ikalawang kolum ang
pangmatagalang epekto ng kilos. (5 PUNTOS)
Repleksiyon
Mahusay at natapos mo ang iyong mga gawain. Batay sa iyong karanasan sa iba’t
ibang gawain sa iyong palagay ano ang implikasyon nito sa iyo na magagamit mo sa iyong
pang araw-araw na gawain?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian
https://www.slideshare.net/razonlance/grade-7-esp-learners-module
Mula sa Aklat:
ESP Curriculum Guide
Kagamitan ng mga mag-aaral sa Edukasyon sa Pagkakatao 7, pp. 137-15
Susi sa Pagwawasto
51
Gawain 2
Nagpapakita ng Nagpapakita ng Kawalan ng
Kalayaan Kalayaan
A B
C D
F E
Gawain 3
1. TAMA 6. TAMA
2. MALI 7. TAMA
3. TAMA 8. TAMA
4. TAMA 9. MALI
5. MALI 10. TAMA
Gawain 4
Iba-iba ang kasagutan ng mga mag-aaral
Gawain 5
Iba-iba ang kasagutan ng mga mag-aaral
Inihanda ni:
52
GAWAING PAGKATUTO
Kalayaan
Ano nga ba ang ibig sabihin ng kalayaan? Kailan naipapamalas ang kalayaan ng isang
tao? Ayon kay Santo Tomas de Aquino ang kalayaan ay, “katangian ng kilos-loob na
naitakda ng tao ang kanyang kilos tungo sa kanyang maaring hantungan at ang paraan upang
makamit ito.” Nangangahulugan ito na malaya ang taong gamitin ang kanyang kilos-loob
upang pumili ng partikular na bagay o kilos. Ayon naman kay Esther Esteban (1990), ang
konsepto ng kalayaan ay nangangahulugan na nagagawa o nakakayang gawin ng tao ang
nararapat upang makamit ang pinakamataas at pinakadakilang layunin ng kanyang pagkatao.
Malaya ang taong linangin ang kanyang sarili at paunlarin ito. Ngunit pakatandaan na ang
kalayaan ng tao ay palaging may kakambal na pananagutan.
Gawain 1:
Panuto: Tukuyin sa bawat larawan ang nagpapakita ng tunay na kalayaan o kawalan ng
kalayaan.
Pagsama sa Bisyo
53
Paglalaro ng ML
Pagdidilig ng Halaman
Gawain 2:
Isulat ang mga kaisipan at konsepto na natatandaan mo tungkol sa kahulugan ng
KALAYAAN.
KALAYAAN
54
Gawain 4.
Panuto: Suriin ang bawat sitwasyon. Magbigay ng 5 tiyak na hakbangin na magpapakita ng
paggamit mo ng tunay na KALAYAAN. (1 para sa unang hakbangin patungo sa huling
hakbang 5). Isulat ang sagot sa sagutang papel.
A. Isa kang lider sa inyong paaralan. Mahalaga sa iyo ang pag-aaral dahil naniniwala kang ito
ang mag-aahon sa inyo sa kahirapan. Nagtutulong-tulong ang iyong pamilya upang
makapagtapos kang pag-aaral. Mayroon kang kasintahan na mahal na mahal mo. Isang araw
nagyaya siyang lumiban na lang kayo sa klase at magtungo sa kanilang bahay kasi wala ang
kaniyang magulang doon. Sabi niya, iiwan ka niya at magpapakamatay siya kung hindi mo siya
pagbibigyan. Ano ang iyong gagawin?
55
Sanggunian
https://www.slideshare.net/razonlance/grade-7-esp-learners-module
Susi ng Pagwawasto
Gawain 1. Gawain 2, 4, 5- Iba-iba ang sagot.
1. Tunay na Kalayaan 2. Kawalan ng Kalayaan 3. Tunay na kalayaan
4. Kawalan ng Kalayaan 5. Tunay na Kalayaan
Gawain 3:
1. Hindi Sumasang-ayon 2. Hindi Sumasang-ayon 3. Sumasang-ayon
4. Hindi Sumasang-ayon 5. Hindi Sumasang-ayon
Inihanda ni:
MELOWIN D. MAYORMENTE
May Akda
56
GAWAING PAGKATUTO
Malayang Pagpili
Panimula (SusingKonsepto)
May nabasa ka na bang kwento o alam na pangyayari sa tunay na buhay ng isang tao
na dahil sa maling desisyon ay nagdulot ito ng kapahamakan? May kasabihang “Mag isip ka
muna ng sampung beses bago mo isagawa ang isang pagpapasya”. Mahalagang isaalang-
alang ang mga bunga at epekto ng sitwasyon upang magsilbing gabay mo tungo sa
matalinong pagpapasya.
Alam mo ba ang kwento tungkol kay Haring Solomon? Siya ay kilalang hari na
tanyag sa buong Israel. Kinausap siya ng Diyos at tinanong kung ano ang kanyang
kahilingan. Hiniling ni Solomon sa Diyos na bigyan siya ng karunungan na pamahalaan ang
buong Israel. Ngunit hindi lang karunungan ang ipinagkaloob ng Diyos sa kanya kundi
kayamanan.
Ano sa palagay mo ang dahilan kung bakit ipinagkaloob ng Diyos kay Haring
Solomon ang mas higit pa sa kanyang hinihiling? Bakit karunungan at pag-unawa ang
kahilingan ni Haring Solomon at hindi kayamanan at katanyagan? Ang karunungan at pag-
unawa ay nagsisilbing gabay sa mapanagutang pagpapasya at pagkilos. Ito ang humuhubog
sa pagpapahalaga na kinabibilangan ng: konsensya, mapanagutang paggamit ng Kalayaan,
pagiging sensitibo sa kasalanan, pagkabagabag at hiya bunga ng kasalanan, pagsasabuhay ng
mga birtud at disiplinang pansarili. Sa modyul na ito, matutuklasan mo ang mga panlabas na
salik na makakaimpluwensya sa paghubog ng mga pagpapahalaga ng pamilya at pag-aaruga
sa anak.
Bakit mahalaga ang wastong pagpapasya tungo sa pagkamit ng mithiin sabuhay?
KasanayangPampagkatuto at Koda:
Nahihinuha na likas sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o masama ngunit ang
kalayaan ay may kakambal na pananagutan para sa kabutihan. (ESP7PT-IIf-7.3)
Naisasagawa ang pagbuo ng mga hakbang upang baguhin o paunlarin ang kaniyang
paggamit ng Kalayaan (EsP7PT-IIf-7.4)
________________________________________________
________________________________________________
Gamitin ang VENN DIAGRAM. Itala ang pagkakaiba at pagkakatulad ng dalawang ina.
58
Pagkakatulad
GAWAIN 2:
A. Ipaliwanag ang katwiran sa sitwasyon sa naging hatol ni Haring
Solomon sa loob ng kahon.
SANG-AYON DI SANG-AYON
B. Kung ikaw ay may katungkulan bilang hukom, anong kilos ang gagawin mo at paano mo
maipapakita o maisasabuhay na ang pananagutan ay may kaakibat na katungkulan para sa
kabutihan ng tao.
GAWAIN B.
Basahin ang kuwento. Tuklasin mo ang mga kilos na makakatulong sa paghubog ng isang
pagpapahalaga bilang kasapi ng pamilya at kulturang Pilipino.
59
Sinabi ng nakababata sa kanila sa kanyang ama, ‘Ama, ibigay mo sa akin ang bahagi ng
kayamanang nauukol sa akin.’ At hinati niya sa kanila ang kanyang pag-aari.
Makaraan ang ilang araw, tinipon ng nakababatang anak ang lahat ng kanya, at naglakbay
patungo sa isang malayong lupain at doo'y nilustay ang kanyang kabuhayan sa maaksayang
pamumuhay.
Kaya't pumaroon siya at sumama sa isa sa mga mamamayan sa lupaing iyon na nagpapunta
sa kanya sa kanyang mga bukid upang magpakain ng mga baboy.
Subalit nang siya'y matauhan ay sinabi niya, ‘Ilan sa mga upahang lingkod ng aking ama ang
may sapat at lumalabis na pagkain, ngunit ako rito'y namamatay sa gutom?
Titindig ako at pupunta sa aking ama, at aking sasabihin sa kanya, “Ama, nagkasala ako
laban sa langit at sa iyo.
Hindi na ako karapat-dapat na tawaging anak mo. Ituring mo ako na isa sa iyong mga
upahang lingkod.”’
Siya'y tumindig at pumunta sa kanyang ama. Subalit habang nasa malayo pa siya, natanaw
siya ng kanyang ama at ito'y awang-awa sa kanya. Ang ama'y[b] tumakbo, niyakap siya at
hinagkan.
At sinabi ng anak sa kanya, ‘Ama, nagkasala ako laban sa langit at saiyo; hindi na ako
karapat-dapat na tawaginganak mo.’
Subalit sinabi ng ama sakanyang mga alipin, ‘Dali, dalhin ninyo rito ang pinakamagandang
kasuotan at isuot ninyo sa kanya. Lagyan ninyo ng singsing ang kanyang daliri, at mga
sandalyas ang kanyang mga paa.
At kunin ninyo ang pinatabang guya at patayin ito, at tayo'y kumain at magdiwang.
Sapagkat ang anak kong ito ay patay na, at muling nabuhay; siya'y nawala, at natagpuan.’ At
sila'y nagsimulang magdiwang.
Samantala, nasa bukid ang anak niyang panganay at nang siya'y dumating at papalapit sa
bahay, nakarinig siya ng tugtugan at sayawan.
60
At sinabi niya sa kanya, ‘Dumating ang kapatid mo at pinatay ng iyong ama ang pinatabang
guya, dahil sa siya'y tinanggap niyang ligtas at malusog.’
Subalit nagalit siya at ayaw pumasok. Lumabas ang kanyang ama, at siya'y pinakiusapan.
Subalit sumagot siya sa kanyang ama, ‘Tingnan mo, maraming taon nang ako'y naglingkod
sa iyo, at kalian ma'y hindi ako sumuway sa iyong utos. Gayunman ay hindi mo ako binigyan
kailanman ng kahit isang batang kambing upang makipagsaya sa aking mga kaibigan.
Subalit nang dumating ang anak mong ito na lumustay ng iyong kabuhayan sa masasamang
babae ay ipinagpatay mo pa siya ng pinatabang guya.’
At sinabi niya sa kanya, ‘Anak, ikaw ay palagi kong kasama, ang lahat ng sa akin ay saiyo.
Ngunit nararapat lamang na magsaya at magalak, sapagkat ang kapatid mong ito ay patay at
muling nabuhay; siya'y nawala at natagpuan.’”
GAWAIN 3
A. Pagpapahulugan: Piliin ang kasingkahulugan ng mga salita. Bilugan ang titik.
1. Alibughang anak
a. mayabang na anak b. suwail na anak c. masunuring anak
2. Taglay
a. daladala b. katangian c. ugali
3. nilustay
a. tinago b. balewala c. winala
4. pinatabang guya
a. tupa b. kambing c. baka
5. nasumpungan
a. natagpuan b. nilikha c. winasto
6. mana
a. pera b. ariarian c. bukid
7. piging
a. kasiyahan b. kaarawan c. pagpupulong
61
GAWAIN 4
a. Gamit ang SPIDER WEB. Ilarawan ang katangian ng bawat isa:
Ama Panganay
na
anak
Bunsong
anak
62
Bunga
Sanhi
RUBRIK SA PAGSUSURI
Pamantayan Puntos Iskor
Natapos sa takdang oras, malinis at maayos ang pagpapahayag ng 5
malayang pagpili sa Mabuti o samasama.
Malinis at maayos ngunit hindi natapos sa takdang oras. 4
Natapos sa takdang oras ngunit hindi malinis at maayos ang 3
pagpapahayag ng bawat nais ng isang tao.
Hindi natapos sa takdang oras at hindi malinis at maayos. 2
Nakagawa ngunit hindi natapos sa takdang oras. 1
Hindi nakagawa ng Gawain. 0
Repleksiyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay_____________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Sanggunian
Mula sa Internet:
https://www.biblegateway.com/passage/?search=Lucas+15%3A11-
32&version=ABTAG2001
63
Venn Diagram
Pagkakaiba ng dalawang ina- Ang isa ay sakim at makasarili. Samantalang ang tunay
na ina ay mapagmahal at hindi makasarili.
Pagkakatulad- Parehong ina na gustong makasama ang kanilang anak.
Gawain 2
a. Sang-ayon ako dahil tama ang paghatol na ibigay ang anak sa tunay na ina.
b. Iba- iba ang sagot.
Gawain 3
A.
1. B
2. B
3. C
4. C
5. A
6. B
7. A
B.
1. Dahil nais na niyang pakinabangan ang kanyang mana.
2. Nilustay niya ito ngwalang pag –iingat.
C. Iba-iba ang kasagutan.
Gawain 4
Iba-iba ang kasagutan.
Inihanda ni:
MAGDALENA S. MONTEMAYOR
May Akda
64
GAWAIN PAGKATUTO
Ang Dignidad ng Tao
Panimula (Susing Konsepto)
Ang dignidad ay galing sa salitang Latin na “DIGNITAS mula sa “DIGNUS” na ang
ibig sabihin ay “Karapat-dapat”. Ang dignidad ng tao ay tumutukoy sa pagkakaroon ng
karapatan na igalang at galangin siya ng ibang tao. Ang dignidad ng tao ay mas kilala rin sa
wikang Ingles na “dignity.” Ang pagkakaroon ng maayos, matiwasay at mapayapang buhay
ang isang tao.
Kasanayan Pampagkatuto at Koda
Nakikilala na may dignidad ang bawat tao anoman ang kanyang kalagayang panlipunan,
kulay, lahi, edukasyon, relihiyon at iba pa. (EsP7PT-IIg-8.1 )
Gawain 1:
Panuto: Basahing mabuti ang mga tanong at piliin ang pinakaangkop na sagot.
Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Huwag mong gawin sa iba ang ayaw mong gawin sa iyo. Ang mensaheng ito
ay tinatawag na?
a. Gintong aral o Golden Rule
b. Tula
c. Bugtungan
2. Bakit kaya nilikha tayo ng Panginoon na may pagkakaiba?
a. Dahil hinihikayat sa tao na isabuhay ang pagiging mapagbigay at mabuti.
b. Ipinapahiwatig nito na kailangan natin ang ating kapwa
c. Nais ng Diyos na yakapin ng tao ang pagbabahagi ng mga biyaya at
regalo na natatanggap ng bawat tao mula sa kanya.
d. Lahat ng nabanggit
3. Ang salitang dignidad ay nagmula sa Latin na “Dignitas” na ang ibig sabihin
ay?
a. Magalang
b. Nag-iisa
c. Karapat-dapat
d. Kakaiba
4. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa pagkilala at pagpapahalaga sa
dignidad ng isang tao?
a. Pahalagahan mo ang tao bilang tao
b. Ang paggalang at pagpapahalaga sa dignidad ng tao ay ibinibigay
hangga’t siya ay nabubuhay.
c. Ipagsawalang bahala ang mga taong humihingi ng tulong sayo.
GAWAIN 2
Panuto: Gamit ang crossword puzzle hanapin ang mga salita na nasa ibaba na tumutukoy sa
katangian ng taong may dignidad. Bilugan ang mga ito.
GAWAIN 3
66
“Gumawa ng mabuti sa iyong kapwa at tiyak na gagawa at gagawa din sila nang
kabutihan sa iyo” iyan ang palaging bukambibig ni Aling Rowena sa kanyang anak na si
Baste. Si Baste ay isang Grade 7 pupil na nag-aaral sa San Andres National High School,
Isabela. Si Baste ay isang napakabait na bata, may takot sa Diyos at masunurin sa kanyang
ina.
Si Baste ay ulilang lubos sa ama, itinataguyod nang mag-isa ni Aling Rowena ang
pag-aaral ni Baste. Tanging ang paglalako ng kakanin ang ikinabubuhay nilang mag ina.
Tuwing umaga maagang silang nagigising upang simulang lutuin ni Aling Rowena ang
kakanin at siyang ibebenta ni Baste bago pumasok sa paaralan.
Isang araw masayang umuwi si Baste dahil maaga niyang nabenta lahat ang
kakanin na paninda, dali-dali siyang umuwi habang nasa daan ay nakita niya ang isang
matandang lalaki na umiiyak dahil nawawala ang kanyang pera na pambibili sana ng gamot
para sa anak na may sakit. Sa awa ni Baste ay ibinigay niya ang perang pinagbentahan niya
Natuwa ang kanyang ina sa ginawang kabutihan ni Baste at sa simpleng
pamamaraan ay nakatulong ang kanyang anak. Masayang namumuhay ang mag-ina sa
kaonting halagang naiipon at nairaraos nila ang pang-araw-araw na gastusin.
Isang araw habang nagtitinda ang mag-ina ay napahinto si aling Rowena at
natumba sa kinatatayuan niya. Sumigaw si Baste tulong! Tulungan niyo po kami!. Dali-
daling isinugod ni Baste ang kanyang ina sa pinakamalapit na hospital.
Ang iyong ina ay kailangang operahan sa madaling panahon ang sabi ng doktor
kay Baste. Ano po ang kakailanganin ang sabi ni Baste. Maghanda ka ng malaking pera dahil
kakailanganin iyon para sa operasyon ng iyong ina ang tugon ni Baste.
Umiyak si Baste sa gilid hindi alam kung saan kukuha ng malaking pera para sa
operasyon ng ina. Kinaumagahan ay nagulat si Baste dahil ipupunta ang kanyang ina sa
operating room, nagtaka siya dahil wala pa naman siyang pera na gagamitin sa operasyon.
Naging maganda ang resulta ng operasyon at lumapit sa kanya ang isang
doktor at sinabi niya kay Baste na ni sentimong pera ay hindi na niya kailangang problemahin
dahil siya na ang bahala doon at nagpakilala ang doktor na siya ang matandang tinulungan
niya.
Natuwa at maluha-luhang niyakap ni Baste ang doktor. “Ang ginawa mong
kabutihan sa akin ay siyang gagawin ko sa iyo” ang tanging tugon ng doktor.
KATANUNGAN
67
______________________________________________________
4. Kung ikaw si Baste tutulungan mo din ba ang taong
nangangailangan? Bakit?
_____________________________________________________
5. Sa iyong palagay ano ang ibig sabihin ng Golden Rule?
_____________________________________________________
Gawain 4
Ano ang mga salitang maaring iugnay sa salitang Dignidad? Isulat ito sa graphic organizer sa
ibaba.
DIGNIDAD
Repleksiyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay _______________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
68
Gawain 3
1. Sino – sino ang mga tauhan sa kwento?
- Ang mga tauhan sa kwento ay sina Aling Rowena,
Baste at Doktor
2. Ano ang palaging paalala ng ina ni Baste sa kanya?
- “Hwag mong gawin sa kapwa mo ang ayaw mong
gawin nila sa iyo”
3. Sa iyong palagay ang pagtulong ba sa kapwa ay isang
magandang gawain bilang isang tao? Bakit?
69
Mapagpakumbaba
Mabait
Karapat-dapat
DIGNIDAD
Matulungin
Matulungin
Maunawain
Matulungin
Inihanda ni:
ROWENA MACAYANAN
May Akda
70
GAWAING PAGKATUTO
Ang Dignidad ng Tao
Kasanayang Pampagkatuto
Nakabubuo ng mga paraan upang mahalin ang sarili at kapwa na may pagpapahalaga
sa dignidad ng tao. ( EsP7PT-IIg-8.2 )
Gawain 1
Panuto: Ipaliwanag ang ibig sabihin ng kasabihang “Huwag mong gawin sa kapwa mo ang
ayaw mong gawin sa iyo.” Mahalin mo ang kapwa mo gaya ng pagmamahal mo sa iyong
sarili.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 2
Panuto: Ipakita sa pamamagitan ng dula-dulaan ang pagpapakita ng paraan ng pagmamahal
sa kapwa at sarili .
Pangkat 1- Magbigay sa kapwa ng walang hinihinging kapalit.
Pangkat 2- Huwag maliitin ang isang tao
Pangkat 3- Huwag gumawa ng ikakasama ng iba
Pangkat 4- Tumulong sa kapwa
Gawain 3
Panuto: Magbigay ng 5 na mga paraan kung paano maipapakita ang pagmamahal sa sarili at
kapwa.
1.____________________________________________________________
2.____________________________________________________________
3.____________________________________________________________
4.____________________________________________________________
5.____________________________________________________________
71
Tanong:
1. Ano ang inyong naobserbahan sa binasang balita?
________________________________________________________________
2. Ano sa tingin mo ang posibleng dahilan ng pagsabak ng mga menor de edad na ito sa
prostitusyon?
________________________________________________________________
3. Ano ang iyong nararamdaman habang binabasa ang artikulo?
________________________________________________________________
4. Sa paanong paraan maipapakita ang pagpapahalaga mo sa iyong sarili ?
72
Rubriks sa Dula-Dulaan/Skit
73
Repleksiyon
Ang natutunan ko sa araling ito ay ______________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian:
Edukasyon sa Pagpapakatao 7 Learners Material pp. 183-202
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1. Makitungo sa kapwa sa paraang gusto mo ring pakitunguhan ka,
Gawain 2 Pagpapakita ng dula-dulaan ng bawat pangkat
Gawain 3. – Maaring kasagutan
1. Maging aktibo sa araw –araw.
2. Maging conscious sa kinakain.
3. Umiwas sa negatibong usapin.
4. Matulog ng sapat sa oras.
5. Ilaan ang oras mo sa bagay at sa mga taong importante sa iyo.
6. Matutong magrelax
7. Magkaroon ng recognition list
8. Bigyan ang sarili ng oras para makapag-isa
9. Patawarin ang sarili sa lahat ng pagkakamali nan agawa sa nakaraan
10. Mag-invest ka sa anong relasyon na meron ka ngayon.
Gawain 4
1. Mga menor de edad na nasangkot sa prostitusyon
2. Kahirapan sa buhay
3. Nalulungkot at naaawa
4. Pangalagaan ang iyong dignidad bilang tao.
5. Ang mga taong naging biktima ng anumang uri ng sexual harrassment ay bumababa
ang tingin sa sarili
Inihanda ni
NORA V. CORPUZ
May Akda
74
GAWAING PAGKATUTO
Pantay na Pagkilala sa Dignidad, Sa Kapwa ay Ibigay
Panimula (Susing Konsepto)
“Huwag mong gawin sa iba ang ayaw mong gawin ng iba saiyo.” Kung ano ang
makasasama sa iyo, makakasama rin ito sa iyong kapwa. Kung ano ang makabubuti sa iyo,
makabubuti rin ito sa kanya. Bakit nga ba kaibigan? Sapagkat siya ay iyong kapwa tao.
Magkatulad ang inyong pagkatao bilang tao. Ito ang tunay na mensahe ng gintong aral.
Kinikilala nito ang Karapatan ng bawat indibidwal sa paggalang ng kanyang kapwa. Ito rin
ang utos ng Diyos sa tao. Sinabi niyang “Mahalin mo ang iyong kapwa katulad ng
pagmamahal mo sa iyong sarili.”
Kasanayang Pampagkatuto at koda
Napatutunayan na ang
a. paggalang sa dignidad ng tao ay ang nagsisilbing daan upang mahalin ang ang kapwa tulad
ng pagmamahal sa sarili at
b. ang paggalang sa dignidad ng tao ay nagmumula sa pagiging pantay at magkapareho
nilang tao (EsP7PT-IIh-8.3)
Naisasagawa ang mga kongkretong paraan upang ipakita ang paggalang at pagmamalasakit
sa mga taong kapus-palad o higit na nangangailangan kaysa sa kanila. (EsP7PT-IIh-8.4)
Basahin
Nilikha ng Diyos ang lahat ng tao ayon sa kanyang wangis. Ayon sa kanyang anyo,
katangian at kakayahan. Samakatwid, ang dignidad ng tao ay nagmula sa Diyos; kaya’t ito ay
likas sa tao. Hindi ito likha ng lipunan at ito ay pangkalahatang taglay ng lahat ng tao.
Gawain 1.
Panuto: Lagyan ng tsek (/) ang nagpapatunay na ang tao ay may sariling dignidad na nagiging
daan upang magpakita ng paggalang sa sarili, sa mga mahal sa buhay at sa kapwa at (X)
kung hindi.
______ 1. Magkasabay sa pag-uwi sina Marlon at Jerry pagkatapos ng kanilang klase. Niyaya
silang maglaro bago umuwi ngunit naalala nila ang magulang na nagpapaaral sa
kanila.
______ 2. May nakita si Joan na pitaka ng maraming pera. Kailangang-kailangan niya ito.
Naramdaman niyang labag sa kalooban niya. Ibinigay niya ito sa kanyang guro.
______ 3. Si Nena ay masipag sa magkakapatid. Ganun pa man, nais niyang masunod lahat
ng kanyang mga kagustuhan sa kabila ng kanilang kahirapan sa buhay.
______ 4. Si Peter ay panganay na anak kaya nais niyang siya ang nakakahigit sa kanilang
magkakapatid sa lahat ng bagay.
______ 5. Madalas na binubuli si Teddy ng kanyang kaklaseng mas matangkad sa kanya.
Gustung-gusto na niya itong patulan ngunit naiisip niya ang pangaral ng kanyang
ama.
75
Gawain 2
Ang dignidad ay ang pagiging karapat-dapat ng tao sa pagpapahalaga at paggalang
mula sa kanyang kapwa tao anuman ang kanyang anyo, kakayahan, antas sa buhay o lugar sa
lipunan na walang pinipili. Sabi ni Papa Juan Pablo II sa mga magsasaka at manggagawang
Pilipino, “May Karapatan kayong mamuhay at pakitunguhan kayo nang naaayon sa inyong
dangal bilang tao; may karampatang tungkulin din kayo na makitungo sa kapwa sa ganito
ring paraan.”
Panuto: Piliin sa mga titik at bilugan ang pangungusap na nagpapatunay na ang tao ay may
pantay na Karapatan at paggalang sa kapwa.
1. Mahina sa klase si Abegail. Paano mo siya pakikitunguhan?
a. Hindi ko siya isasali sa group activity.
b. Pagtatawanan ko ang kanyang ginagawa sa klase na mali.
c. Bulihin ko siya araw-araw sa paaralan.
d. Igagalang ko ang kanyang kakayahan. Tutulungan ko siyang matuto.
2. Isinilang na may kapansanan si Lucy sa kanilang magkakapatid. Ano ang dapat niyang
maramdaman?
a. Magpasalamat sa pagmamahal ng mababait niyang kapatid at magulang.
b. Manliit sa sarili dahil naiiba ang kalagayan niya sa mga kapatid.
c. Gawing dahilan ang kanyang kapansanan upang lagi siya ang papansinin.
d.Hindi iimik, panoorin lang ang mga kapatid at magulang.
3. Ayaw pasamahin si Gina sa pamamasyal sa plasa dahil siya ang nakatakdang maghugas
ng plato. Alin ang nagpapakita ng pantay na pagtingin ni Aling Marta sa kanyang mga
anak?
a. Sa susunod ka na sumama sa kanila.
b. Bilisan mong maghugas, hihintayin ka para makasama sa kanila.
c. Dito ka lang sa bahay di ka nababagay doon.
d. Bata ka pa, makakapasyal ka rin doon sa susunod na mga araw.
4. Magkakapatid sina Andrew, Nicole at Loraine. Sobra ang galit ni Nicole nang
matuklasan na isa siyang ampon. Ano ang dapat isaalang-alang ni Nicole sa bagong
pamilya?
a. Aalis siya dahil hindi siya nababagay sa pamilyang nagisnan.
b. Pantay ang pagtingin ng mga magulang sa kanilang magkakapatid.
c. Magwawala siya dahil hindi sinabi sa kanya ang totoo.
76
Gawain 3
Panuto: Suriin at intindihin ang pangyayari. Ibigay ang iyong opinyon nang tapat sa iyong
kalooban.
1. Binigyan kayo ng pamanang lupa ng inyong mga magulang. Ang lugar na hindi
maganda ang siyang ibinigay sa iyo dahil ikaw ay nakapag-aral. Alam mo sa iyong
sarili na ikaw ang nagpagod para sa iyong pag-aaral. Ano ang iyong gagawin bilang
anak na may dignidad at karapatan?
2. Mahigpit kang kalaban sa paligsahan ng inyong paaralan. May sakit ang nanay mo,
binabayaran ka ng iyong katunggali upang magpatalo sa iyong laban. Ano ang iyong
gagawin? Bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. “Gawin sa iyong kapwa ang gusto mong gawin nila saiyo” Magbigay ng iyong
Karanasan ukol sa Golden Rule na naging mabuting daan para saiyo.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
5. Magbigay ng paraan kung paano mo ipakikita na pantay ang pagtingin mo sa iyong kapwa,
na walang mayaman o mahirap, mangmang man o edukado.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
77
Repleksiyon
Sanggunian
MELC EsP Grade 7
ESP Modyul, Grade 7
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1
1. / 6. /
2. / 7. /
3. X 8. X
4. X 9. X
5. / 10. /
Gawain 2
1. d 2. A 3. B 4. B 5. A
Gawain 3
Nasa guro ang kapasyahan
Inihanda ni:
ELVIRA L. PABLO
May Akda
78