MÔI TRƯỜNG ĐỊA PHƯƠNG

+ Văn hóa chấp nhận thất bại

+ Các nguồn của đổi mới

+ Môi trường bất ổn

Môi trường địa phương (Local Environment): Các nhà cung cấp, khách hàng, đối thủ cạnh

tranh, nhà đổi mới phụ, chính phủ và các ngành liên quan mà nhà đổi mới tương tác trong

quá trình phát triển của một đổi mới

Porter cho rằng tính đổi mới của một công ty phụ thuộc vào bốn đặc điểm về môi trường địa phương của công ty mà ông gọi

chung là “bốn cạnh hình thoi”. Bốn đặc điểm đó là các điều kiện nhân tố; các điều kiện về nhu cầu; các ngành công nghiệp
liên quan và ngành công nghiệp phụ trợ; chiến lược, cơ cấuvà đối thủ của công ty

Một số môi trường có tính dẫn xuất giúp nhận ra tiềm năng của đổi mới hơn các môi

trường khác. Tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét năm thuộc tính của những môi trường như vậy:

Hệ thống hỗ trợ về tài chính tưởng thưởng cho đổi mới, văn hóa chấp nhận thất bại, sự hiện

diện của các ngành liên quan, các trường đại học và các viện nghiên cứu khác, và chính sách

của chính phủ.

Hỗ trợ về tài chính và tưởng thưởng: cổ phiếu bán ra lần đâu (IPOs) và vốn đầu tư mạo

hiểm

Ở Mỹ, các phần thưởng dành cho đổi mới có thể rất lớn, chính điều này có thể là một

nhân tố tác động đến nỗ lực mà con người đầu tư vào việc tìm kiếm các ý tưởng mới để

chuyển thành đổi mới. Có một số hình thức tặng thưởng. Thứ nhất là những cổ phiếu bán ra

lần đầu (IPO), là cổ phiếu mà các công ty bán ra cho công chúng trong lần đầu tiên. Một

ngày nào đó, một cá nhân có thể trở thành tỷ phú trong khi rất nhiều người khác thấy tài

sản cá nhân của họ tăng lên hàng triệu đô-la. Một công ty cũng có thể đẩy giá trị thực tế của

công ty lên bằng cách tách một đơn vị thành một công ty con/công ty vệ tinh và rao bán cổ

phiếu của công ty này. Kỳ vọng về những phần thưởng như vậy có thể là một động lực rất

tốt để các cá nhân nỗ lực hơn trong việc nhận ra tiềm năng đổi mới. Như James H. Clark,

Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Netscape đã nói “Không có IPOs, sẽ không có các công ty

mới. IPOS cung cấp nhiên liệu để chuyển động những cỗ máy ý tưởng. Không có nó, bạn

không thể tồn tại” Sự tồn tại của vốn đầu tư mạo hiểm, phần nào là kết quả của những kỳ

vọng giành được các phần thưởng tài chính, cũng đóng vai trò rất quan trọng. Bằng cách

cung cấp vốn cho các dự án thường bị các ngân hàng và các tổ chức tài chính khác đánh giá

là quá rủi ro, những nhà đầu tư vốn mạo hiểm cho phép các công ty mạnh dạn theo đuổi ý

tưởng mới. Một số doanh nhân sử dụng những khoản tiết kiệm cá nhân, khoản tiết kiệm của

gia đình hoặc vay mượn từ bạn bè để đầu tư vào các đổi mới của họ, cũng chỉ để nhận được

các phần thưởng đó. Khát khao đón nhận những phần thưởng như vậy, cùng với vốn mạo

hiểm luôn sẵn có tạo điều kiện cho ngày càng nhiều cá nhân tham gia tìm kiếm nhiều ý

tưởng ở nhiều nơi với nhiều tư tưởng lớn gặp nhau hơn. Rất nhiều trong số những người
đã thành công tái đầu tư vào các hoạt động tìm kiếm đổi mới khác.

Văn hóa chấp nhận thất bại

Rất nhiều công ty mới thành lập không bao giờ có thể thanh toán được cho các IPO. Đơn

giản là họ đã thất bại. Vì một số lý do, những thất bại như vậy không ngăn cản được các

doanh nghiệp cũng như những nhà đầu tư mạo hiểm đầu tư vào đổi mới. Trước hết, những

người thất bại rút ra được kinh nghiệm từ chính thất bại đó, và do đó cải thiện cơ hội thành

công trong lần thực hiện tiếp theo. Họ tích lũy được các năng lực mà có thể được sử dụng

để thực hiện đổi mới cho lần tiếp theo. Thậm chí nếu tất cả những gì họ học được lại là

những điều không nên làm trong lần đổi mới tiếp theo, thì cũng vẫn hữu ích. Hai là, các công

ty đầu tư mạo hiểm đã chứng kiến rất nhiều thất bại trước đó và đã tìm ra cách làm giảm

rủi ro của họ, ví dụ như cung cấp chuyên môn về quản trị cho các công ty/dự án mà họ đầu

tư (tham khảo thêm trong chương 11). Hơn nữa, một số vốn mạo hiểm là từ những doanh

nhân mà thành công của họ chỉ đến sau những thất bại. Trong thời gian tác giả làm việc tại

Thung lũng Silicon, ông không hề nhớ rằng đã thấy ai đó chỉ tay vào người khác và nói rằng

“đó là một doanh nhân thất bại.” Ngược lại, luật phá sản tại châu Âu rất nghiêm khắc và các

doanh nhân thất bại phải hứng chịu nhiều tai tiếng, tại Thung lũng Silicon “phá sản gần như

được coi là dấu hiệu của lòng can đảm – một vết sẹo trong chiến tranh.”

Các nguồn của đổi mới

Như chúng ta đã đề cập đến trong chương 4, môi trường hoạt động của công ty tạo thành

một nguồn rất quan trọng của đổi mới. Vì cách tốt nhất để chuyển giao các tri thức công

nghệ và tri thức thị trường mang tính hàm ẩn là qua sự tương tác cá nhân, các môi trường

địa phương mà bản thân chúng cũng là những nguồn rất tốt của đổi mới có thể tạo điều

kiện dễ dàng hơn cho các công ty nhận ra tiềm năng của đổi mới. Hãy xem xét sự hiện diện

của các ngành liên quan. Ở gần nhà cung cấp hay nhà đổi mới phụ giúp một công ty gia tăng

cơ hội nắm bắt được các ý tưởng hữu ích từ họ. Ví dụ, Intel, Microsoft và Compaq đều

hưởng lợi từ môi trường địa phương của IBM (nước Mỹ) khi IBM giúp thiết lập PC thành

một tiêu chuẩn.

Ở gần các trường đại học hoặc các viện nghiên cứu khác cũng có lợi theo hai cách. Trước

hết, những viện nghiên cứu này đào tạo ra đội ngũ nhân sự có thể tiếp tục làm việc cho các

công ty hoặc thành lập công ty riêng của họ. Tri thức mà họ có được mang lại cho họ khả

năng tiếp nhận để có thể lĩnh hội các ý tưởng mới từ đối thủ cạnh tranh và các ngành liên

quan. Hai là, các ấn bản khoa học từ các nghiên cứu cơ bản thường đóng vai trò là chất xúc

tác cho các công ty đầu tư vào nghiên cứu ứng dụng.

Cuối cùng, như sẽ được thảo luận chi tiết trong Chương 15, các chính phủ đóng vai trò

quan trọng trong khả năng nhận ra tiềm năng đổi mới của công ty. Các chính phủ có vai trò

trực tiếp hoặc gián tiếp. Vai trò trực tiếp có thể là tài trợ cho các nghiên cứu như những
nghiên cứu do Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) tiến hành hoặc dưới sự tài trợ của Bộ quốc

phòng. Mạng Internet, đã đặt nền móng cho rất nhiều đổi mới trên toàn thế giới, đã vạch

đường cho dự án DARPA của Bộ quốc phòng Mỹ. Vai trò gián tiếp của chính phủ thể hiện

qua các quy định và hệ thống thuế. Thuế lãi vốn thấp hơn hoặc các quy định mà cho phép

công ty tích lũy được nhiều hơn từ những gì họ kiếm được tạo điều kiện để công ty đầu tư

nhiều hơn vào đổi mới. Các quy định khác, như các yêu cầu nghiêm ngặt về giấy chứng nhận

FDA (giấy chứng nhận do Cơ quan Kiểm soát Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) công bố)

cho các dược phẩm, có thể là điều không may mà lại hóa may vì chính nhờ các quy định

khắt khe này mà các công ty Mỹ có sức cạnh tranh toàn cầu hơn hẳn các đối thủ.

Môi trường bất ổn

Khả năng nhận ra tiềm năng đổi mới của một công ty cũng phụ thuộc vào tốc độ thay đổi

của môi trường cạnh tranh. Trong những ngành có tốc độ thay đổi công nghệ cao, công ty

thường có xu hướng tìm kiếm các ý tưởng mới từ bên ngoài để tạo ra sản phẩm mới. Tốc độ

đổi mới của chất bán dẫn cao hơn tốc độ đổi mới của nước giải khát. Nếu kỳ vọng và thị

hiếu của khách hàng cũng thay đổi nhanh, thì công ty có khả năng tiến hành nhiều đổi mới

hơn để cố gắng đáp ứng các nhu cầu mới của khách hàng.